ΟΜΟΣΠΟΝ ΙΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑ ΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2015 Β ΦΑΣΗ

Transcript

1 ΟΜΟΣΠΟΝ ΙΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑ ΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2015 Β ΦΑΣΗ Ε_3.ΒΝλ2Γ(ε) ΤΑΞΗ: Β ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑ: ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ / ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΚΕΙΜΕΝΟ Ηµεροµηνία: Κυριακή 5 Απριλίου 2015 ιάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ Νέος επιστήµονας ζητεί εργασία Μια από τις πολλές κραυγές αγωνίας που ακούγονται, είναι κι αυτή των νέων επιστηµόνων που δηλώνουν ότι προτίθενται να ξενιτευτούν. Και αυτό, γιατί η αγορά εργασίας που έχει να κάνει µε το αντικείµενο σπουδών τους στην Ελλάδα, απλώς δεν υπάρχει πια. Και µπορεί το θέµα, επειδή έχει να κάνει µε τη νεολαία, να είναι πρόσφορο για λαϊκισµούς, µια προσεκτικότερη όµως µατιά θα µας δείξει κατάµουτρα την κοινωνική παρακµή και την εργασιακή αφασία που τόσο φανατικά καλλιεργούµε τα τελευταία 30 χρόνια. Η ανεργία των επιστηµόνων είναι ένα φαινόµενο που σε κάποιους άλλους κλάδους άρχισε να είναι έντονη από τις αρχές του 80. Υπήρχαν µάλιστα και τα σχετικά ανέκδοτα. Τα µετακατοχικά σύνδροµα των νεοελλήνων σε συνδυασµό µε την πρωτόγνωρη οικονοµική ανάπτυξη µετά το 60, κατέστησαν το θέµα «πανεπιστηµιακές σπουδές» κυρίαρχο παράγοντα κοινωνικής καταξίωσης. Το κράτος, αυτό το κράτος που διαχρονικά δείχνει ότι µισεί την παιδεία, στηρίχθηκε στα σηµεία των καιρών και έδωσε στο λαό ό,τι ζητούσε. Οι πανεπιστηµιακές σχολές πολλαπλασιάστηκαν, τα ΚΑΤΕΕ έγιναν ΤΕΙ και ξεφύτρωσαν σαν µανιτάρια σε κάθε γωνιά της ελληνικής επαρχίας, τα σύνορα χαλάρωσαν και έτσι χιλιάδες νέοι πήγαν για σπουδές στο εξωτερικό. Και επειδή η πρόσβαση στις σπουδές ήταν πια πολύ πιο εύκολη, αναπτύχθηκαν και οι κάθε λογής µεταπτυχιακές σπουδές. Ο καιρός περνούσε, το µεγάλο ποσοστό της νεολαίας σπούδαζε ή «σπούδαζε», τα ποσοστά ανεργίας των νέων ήταν σε πολύ χαµηλά επίπεδα, οι κάθε λογής φοιτητές, για τις στατιστικές, θεωρούνταν απασχολούµενοι και όλοι, ή περίπου όλοι, ήταν ευχαριστηµένοι. Στους ελάχιστους διαµαρτυρόµενους για την παντελώς εκτός λογικής αγοράς ποσοτική ανάπτυξη πανεπιστηµιακών σχολών, αλλά και τη σταθερά ποιοτική υποβάθµισή τους, η απάντηση ήταν ότι η απόκτηση γνώσης είναι ένα κοινωνικό ÈÅÌÁÔÁ 2015 αγαθό και σε καµιά περίπτωση δεν ταυτίζεται µε την επαγγελµατική εξασφάλιση. Όσοι πραγµατικά λειτούργησαν σύµφωνα µε την παραπάνω θεωρία, ούτε είχαν, ούτε έχουν δεδηλωµένο τουλάχιστον πρόβληµα, µε την έννοια ότι το επαγγελµατικό ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗΣ ΜΟΝΑ ΑΣ ΣΕΛΙ Α: 1 ΑΠΟ 3

2 ΟΜΟΣΠΟΝ ΙΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑ ΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2015 Β ΦΑΣΗ Ε_3.ΒΝλ2Γ(ε) µέλλον συνειδητά δε συνδέθηκε άµεσα µε το αντικείµενο σπουδών. Τι ποσοστό όµως ήταν αυτό; Μάλλον µικρό απ ό,τι φαίνεται. Για όσα χρόνια η καθηµερινότητα του νεοέλληνα προχωρούσε στον πλασµατικό παράδεισο της προόδου µε δανεικά, άλλος λιγότερο κι άλλος περισσότερο, όλοι ήταν επαγγελµατικά ικανοποιηµένοι. Ειδικά µετά το 90, µε την αθρόα εισαγωγή πάµφθηνων εργατικών χεριών, κυρίως από τα Βαλκάνια, ο µέσος Έλληνας σταµάτησε να έχει σχέση µε οποιαδήποτε κοπιαστική εργασία. Κι αν για κάποιο λόγο δεν ήθελες ή δεν µπορούσες να έχεις µια «αξιοπρεπή» ιδιωτική εργασία, το δηµόσιο ήταν εκεί, για να σου προσφέρει ευθέως ή από το παράθυρο µια συνήθως τεχνοοικονοµικά άχρηστη θέση δηµοσίου υπαλλήλου. Ωστόσο, µόλις δυσκόλεψαν τα πράγµατα, όταν άρχισε να αχνοφαίνεται ότι η επιβίωση δεν είναι τόσο εύκολη όσο θεωρούσαµε, ανακαλύψαµε το από καιρό προφανές, ότι δηλαδή η αγορά εργασίας, όπως την ξέραµε, έχει πια κορεστεί. Τα άτοµα µε τίτλους σπουδών σταµάτησαν να βρίσκουν δουλειά, γιατί απλώς δεν υπάρχουν δουλειές. Τέλειωσε και η καραµέλα του διορισµού στο δηµόσιο και βρεθήκαµε όλοι µπροστά στην ωµή πραγµατικότητα. Η λογική που γαλούχησε τουλάχιστον δύο γενιές κατέρρευσε απότοµα. Για όσους λοιπόν διαµαρτύρονται ή αναπαράγουν δακρύβρεχτες δηλώσεις για ανεργία επιστηµόνων, ενώ οι κανόνες του παιχνιδιού ήταν γνωστοί εδώ και πάρα µα πάρα πολλά χρόνια, ας δούµε λίγο διαφορετικά τα πράγµατα, µήπως και απαντηθεί µερικώς το ερώτηµα περί συσχέτισης των σπουδών µε την αγορά εργασίας. Θέτω απλώς τον παρακάτω προβληµατισµό: Στην περίπτωση που η επικρατούσα τα τελευταία 30 χρόνια λογική ήταν στη βάση του «παράγω τόσους επιστήµονες όσους µπορώ να απορροφήσω» και στην ιδεατή περίπτωση που δεν υπήρχαν οι από το παράθυρο προσθήκες (βλέπε πανεπιστήµια του εξωτερικού και οσονούπω κολέγια), έχει αναλογιστεί κανείς πόσα χρόνια τώρα έπρεπε να είναι κλειστές οι φυσικοµαθηµατικές ή οι φιλολογικές σχολές, αν υπήρχε πρόβλεψη για επαγγελµατική αποκατάσταση όλων των πτυχιούχων; Ίσως έφτασε η ώρα να αποσυνδέσουµε την ανώτατη εκπαίδευση από το αντικείµενο επαγγελµατικής ενασχόλησης. ιασκευασµένο κείµενο από το διαδίκτυο ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ÈÅÌÁÔÁ 2015 Α. Να γράψετε την περίληψη του κειµένου σε λέξεις. Μονάδες 20 Β1. Να αναπτύξετε µία παράγραφο λέξεων, έχοντας ως κατακλείδα την ακόλουθη φράση του κειµένου: «Ο µέσος Έλληνας σταµάτησε να έχει σχέση µε οποιαδήποτε κοπιαστική εργασία». Μονάδες 8 ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗΣ ΜΟΝΑ ΑΣ ΣΕΛΙ Α: 2 ΑΠΟ 3

3 ΟΜΟΣΠΟΝ ΙΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑ ΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2015 Β ΦΑΣΗ Ε_3.ΒΝλ2Γ(ε) Β2. α) Να εντοπίσετε τη δοµή και τον τρόπο ανάπτυξης της πρώτης παραγράφου του κειµένου (Να τεκµηριώστε την απάντησή σας µε στοιχεία από το κείµενο). Μονάδες 5 Β2. β) Να χωρίσετε την τέταρτη παράγραφο του κειµένου σε δύο µικρότερες παραγράφους. Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας. Μονάδες 2 Γ1. Να αποδώσετε µε επίσηµο ύφος τις υπογραµµισµένες λέξεις-φράσεις του κειµένου: µια προσεκτικότερη όµως µατιά θα µας δείξει κατάµουτρα τα ΚΑΤΕΕ έγιναν ΤΕΙ και ξεφύτρωσαν σαν µανιτάρια µπροστά στην ωµή πραγµατικότητα αναπαράγουν δακρύβρεχτες δηλώσεις οι από το παράθυρο προσθήκες Μονάδες 5 Γ2. Να εντοπίσετε τρία (3) διαφορετικά σηµεία στίξης στο κείµενο και να σχολιάσετε τη λειτουργία τους. Μονάδες 6 Γ3. Να δώσετε στο κείµενο έναν τίτλο µε σχόλιο και έναν χωρίς σχόλιο. Μονάδες 4. Παραγωγή λόγου Με αφορµή την ανεργία που µαστίζει τους πτυχιούχους νέους, αναλαµβάνετε να συντάξετε ένα άρθρο που θα δηµοσιευτεί στη σχολική εφηµερίδα στο οποίο θα ανιχνεύσετε γιατί όλο και περισσότεροι µαθητές επιδιώκουν την επαγγελµατική τους αποκατάσταση σε συνάρτηση µε την κατάκτηση ενός ανώτατου τίτλου σπουδών καθώς και τα εφόδια µε τα οποία µπορούν οι νέοι να αντεπεξέλθουν αποτελεσµατικότερα στις προκλήσεις της σύγχρονης επαγγελµατικής ζωής ( λέξεις). Μονάδες 50 ÈÅÌÁÔÁ 2015 ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗΣ ΜΟΝΑ ΑΣ ΣΕΛΙ Α: 3 ΑΠΟ 3

4 ΟΜΟΣΠΟΝ ΙΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑ ΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2015 Β ΦΑΣΗ Ε_3.ΒΝλ2Γ(α) ΤΑΞΗ: Β ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑ: ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ / ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ Α 1. Περίληψη Ηµεροµηνία: Κυριακή 5 Απριλίου 2015 ιάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Θέµα του κειµένου αποτελεί η ανεργία των νέων επιστηµόνων στη χώρα µας, φαινόµενο εµφανιζόµενο από τη δεκαετία του 80. Αρχικά ο συγγραφέας αναφέρεται στην πρόθεση πολλών νέων πτυχιούχων να µεταναστεύσουν, απόρροια της κοινωνικής κρίσης και εργασιακής αδιαφορίας των τριάντα τελευταίων ετών. Από το 1960 και έπειτα οι πανεπιστηµιακές σπουδές έγιναν συνώνυµες του κύρους και προσβάσιµες, µε τη συνδροµή της πολιτείας, σε πολλούς. Ο κοινωνικός χαρακτήρας της γνώσης υπήρξε αντίληψη που ευνόησε µόνον όσους αποσύνδεσαν τις σπουδές από την επαγγελµατική αποκατάσταση. Η περίοδος όµως της επίπλαστης προόδου, µε το διορισµό στο δηµόσιο, αντικαταστάθηκε από την ανεργία. Η αποσυσχέτιση σπουδών και αντικειµένου εργασίας είναι και για το συγγραφέα η λύση στο πρόβληµα της πληθώρας ανέργων πτυχιούχων. (114 λέξεις) Β1 2. Εδώ και πολλά χρόνια η ελληνική κοινωνία έχει σε µεγάλη υπόληψη τις ανώτατες σπουδές και τα πνευµατικά επαγγέλµατα. Αυτά συνδέονται µε την επαγγελµατική επιτυχία, το κύρος και την προβολή και αποτελούν εφαλτήριο για την ανάδειξη στα δηµόσια αξιώµατα. Αντίθετα, κυριαρχεί η άποψη ότι τα χειρωνακτικά επαγγέλµατα αρµόζουν σε ανθρώπους αγράµµατους, πολίτες δεύτερης κατηγορίας. Έτσι οι Έλληνες εγκατέλειψαν την πρωτογενή παραγωγή, τα παραδοσιακά τεχνικά επαγγέλµατα και στράφηκαν σε επαγγέλµατα που δεν απαιτούν σωµατικό µόχθο. Τις κοπιαστικές εργασίες, από τη δεκαετία του 90, τις άφησαν να τις ασκούν οι µετανάστες για πενιχρή αµοιβή. Γι αυτούς τους λόγους ο µέσος Έλληνας σταµάτησε να έχει σχέση µε οποιαδήποτε κοπιαστική εργασία. (106 λέξεις) ÈÅÌÁÔÁ Έκφραση Έκθεση Γενικού Λυκείου, τεύχος Β, σελ Γλωσσικές ασκήσεις Γενικού Λυκείου, σελ. 184 ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗΣ ΜΟΝΑ ΑΣ ΣΕΛΙ Α: 1 ΑΠΟ 9

5 ΟΜΟΣΠΟΝ ΙΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑ ΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2015 Β ΦΑΣΗ Ε_3.ΒΝλ2Γ(α) Β2α 345. Θεµατική Περίοδος: Μια από τις πολλές κραυγές... να ξενιτευτούν. Λεπτοµέρειες: Και αυτό γιατί... τα τελευταία 30 χρόνια. Περίοδος Κατακλείδα: δεν υπάρχει. Η παράγραφος αναπτύσσεται µε τη µέθοδο της αιτιολόγησης. Ο αρθρογράφος µε τη συγκεκριµένη µέθοδο αιτιολογεί το λόγο, για τον οποίο οι σύγχρονοι νέοι εκδηλώνουν την πρόθεση τους να ξενιτευτούν. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η αγορά εργασίας που σχετίζεται µε το αντικείµενο σπουδών στη χώρα τους, δεν τους καλύπτει, γεγονός που πηγάζει από τις δυσµενείς εργασιακές συνθήκες, που διαµορφώθηκαν τα τελευταία χρόνια («Και αυτό γιατί τα τελευταία 30 χρόνια»). Χαρακτηριστική είναι η χρήση της διαρθρωτικής λέξης γιατί. Β2β 6. Η παράγραφος θα µπορούσε να χωριστεί ως εξής: Γ η παράγραφος:για όσα χρόνια δηµοσίου υπαλλήλου. 2 η παράγραφος: Ωστόσο, µόλις κατέρρευσε απότοµα. Ο συγκεκριµένος διαχωρισµός ενδείκνυται µε κριτήριο την αλλαγή των δεδοµένων στον εργασιακό χώρο. Ο αρθρογράφος στην πρώτη παράγραφο περιγράφει την ουτοπική και σαφέστατα παραπλανητική εικόνα που επικρατούσε στην ελληνική αγορά εργασίας στο παρελθόν, µε τη δηµιουργία ενός πλασµατικού κλίµατος ευρύτερης επαγγελµατικής ανάπτυξης. Στη δεύτερη παράγραφο, πλέον, προχωρά στην απόδοση µιας αντίθετης εικόνας, µε την εµφάνιση των προβληµάτων στην επαγγελµατική ζωή και την απότοµη διάψευση των υπερτιµηµένων προσδοκιών στο πέρασµα του χρόνου. Οι δύο παράγραφοι συνδέονται νοηµατικά µε τη σχέση της σύγκρισης αντίθεσης (ωστόσο). Μια προσεκτικότερη όµως µατιά θα µας αποκαλύψει τα ΚΑΤΕΕ έγιναν ΤΕΙ και πολλαπλασιάστηκαν ραγδαία σκληρή πραγµατικότητα συγκινητικές δηλώσεις υπήρχε η εισαγωγή µε αθέµιτα µέσα, µε παρατυπίες ÈÅÌÁÔÁ Έκφραση Έκθεση Γενικού Λυκείου, τεύχος Α, σελ Νεοελληνική Γλώσσα Α Γυµνασίου, σελ Νεοελληνική Γλώσσα Β Γυµνασίου, σελ Έκφραση Έκθεση Γενικού Λυκείου, τεύχος Β, σελ & Έκφραση Έκθεση Γενικού Λυκείου, τεύχος Β, σελ Νεοελληνική Γλώσσα Γ Γυµνασίου, σελ ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗΣ ΜΟΝΑ ΑΣ ΣΕΛΙ Α: 2 ΑΠΟ 9

6 ΟΜΟΣΠΟΝ ΙΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑ ΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2015 Β ΦΑΣΗ Ε_3.ΒΝλ2Γ(α) Γ Ο αρθρογράφος στο κείµενό του καταφεύγει στη χρήση κάποιων σηµείων στίξης: Ειδικότερα, ενδεικτική είναι η χρήση των εισαγωγικών στη λέξη «σπούδαζε», που δηλώνουν σαφέστατα ειρωνεία σχετικά µε το περιεχόµενο και το επίπεδο των σπουδών, αλλά και την επιφανειακή απόκτηση πανεπιστηµιακών γνώσεων. Έκδηλος λοιπόν ο καταγγελτικός τόνος για τη συγκεκριµένη πρακτική των νέων, που δηµιούργησε κι εξέθρεψε ψεύτικες προσδοκίες. Εναλλακτικά: σε εισαγωγικά περικλείεται και η λέξη «αξιοπρεπή» που δηλώνει ειρωνεία προς την αντίληψη, σύµφωνα µε την οποία η εργασία διακρίνεται σε ανώτερη και κατώτερη και ορισµένα επαγγέλµατα θεωρούνται αναξιοπρεπή και ντροπιαστικά. Επίσης, τα εισαγωγικά χρησιµοποιούνται στη λέξη «πανεπιστηµιακών σπουδών» µε τη σηµασία ενός ειδικού όρου. Επιπρόσθετα, ιδιαίτερη αναφορά αξίζει να γίνει και στη χρήση της παρένθεσης (βλέπε πανεπιστήµια του εξωτερικού και οσονούπω κολέγια).με το συγκεκριµένο σηµείο, ο αρθρογράφος επεξηγεί όσα προηγήθηκαν, παραθέτοντας πρόσθετες πληροφορίες. Έτσι, συµβάλλει στην καλύτερη κατανόηση του κειµένου και προσδίδει µεγαλύτερη σαφήνεια στο λόγο. Κρίνει σκόπιµο να διευκρινίσει την έννοια της παράτυπης αύξησης των κατόχων τίτλου σπουδών, µε αναφορά στην αθρόα προσέλευση πτυχιούχων του εξωτερικού, αλλά και αποφοίτων κολεγίων. Χαρακτηριστική είναι και η χρήση του ερωτηµατικού «Στην περίπτωση που όλων των πτυχιούχων;». Με το συγκεκριµένο σηµείο, ο αρθρογράφος καλλιεργεί τον προβληµατισµό του κοινού, συµβάλλοντας στην αµεσότητα και παραστατικότητα του νοήµατος. Επιθυµεί να αποδοκιµάσει τη συγκεκριµένη επιλογή και νοοτροπία που αναπτύχθηκε στο χώρο της εργασίας και εκπαίδευσης, κατακρίνοντας και στηλιτεύοντας συγκεκριµένες πρακτικές µε έµµεσο ειρωνικό τόνο. Το ερώτηµα φυσικά έχει ρητορική διάσταση, καθώς αντικειµενικά θα ήταν εξωπραγµατική και παράλογη η επιλογή της παύσης της λειτουργίας καθηγητικών πανεπιστηµιακών σχολών, µε σκοπό να απορροφηθούν οι εν ενεργεία πτυχιούχοι από την αγορά εργασίας. Εναλλακτικά: η χρήση του ερωτηµατικού εµφανίζεται και στη φράση «Τι ποσοστό όµως ήταν αυτό;» που δηλώνει επίσης τον προβληµατισµό και την απορία για το µικρό κοµµάτι του πληθυσµού που εκ των πραγµάτων είχε αποσυνδέσει την επαγγελµατική αποκατάσταση µε τον τίτλο σπουδών. Εµµέσως, λοιπόν, αποδοκιµάζει το µεγαλύτερο κοµµάτι της κοινωνίας που καλλιέργησε την πρακτική της σύνδεσης του πτυχίου µε την εξασφαλισµένη ÈÅÌÁÔÁ 2015 θέση στο δηµόσιο και την αναµονή του πολυπόθητου διορισµού. 9 Νεοελληνική Γλώσσα Γ Γυµνασίου, σελ. 141 & Έκφραση Έκθεση Γενικού Λυκείου Β τεύχος, σελ Γλωσσικές ασκήσεις Γενικού Λυκείου, σελ. 161 ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗΣ ΜΟΝΑ ΑΣ ΣΕΛΙ Α: 3 ΑΠΟ 9

7 ΟΜΟΣΠΟΝ ΙΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑ ΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2015 Β ΦΑΣΗ Ε_3.ΒΝλ2Γ(α) Γ Τίτλος χωρίς σχόλιο: Ανώτατες σπουδές και ανεργία Τίτλος µε σχόλιο: Άνεργοι πτυχιούχοι σε απόγνωση. ή Τα απατηλά όνειρα διορισµού των πτυχιούχων ή Σε κλοιό ανεργίας και οι πτυχιούχοι Τίτλος: «είξε µου το πτυχίο σου να σου πω ποιος είσαι» ή «Η Οδύσσεια της επαγγελµατικής αποκατάστασης» Πρόλογος Μια θλιβερή διαπίστωση πολιτικών, δηµοσιογράφων, πνευµατικών ανθρώπων αλλά και απλών πολιτών είναι ότι χιλιάδες προικισµένα «µυαλά» εγκαταλείπουν τη χώρα, αναζητώντας στο εξωτερικό εργασία αντίστοιχη των προσόντων τους. Φαίνεται, λοιπόν, ότι οι προσδοκίες που δηµιούργησε και καλλιέργησε η κοινωνία µας για την εύκολη αποκατάσταση των πτυχιούχων, αποδείχθηκαν απατηλές. Παρόλα αυτά, κάθε χρόνο χιλιάδες µαθητές διαγωνίζονται και διαγκωνίζονται για την εισαγωγή τους σ ένα ανώτατο επιστηµονικό ή τεχνολογικό ίδρυµα, αν και γνωρίζουν εκ των προτέρων ότι είναι σχεδόν αδύνατο να ασκήσουν το επάγγελµα που σχετίζεται µε το αντικείµενο σπουδών τους. Ζ1: Γιατί οι νέοι επιδιώκουν την επαγγελµατική αποκατάσταση σε συνάρτηση µε την κατάκτηση ενός ανώτατου τίτλου σπουδών; Τα κοινωνικά στερεότυπα εγκλωβίζουν τη σκέψη των νέων και αποτελούν τροχοπέδη στις επιλογές τους: Η παγιωµένη πεποίθηση για την ανωτερότητα της πνευµατικής εργασίας και την κατωτερότητα της χειρωνακτικής έχει τις ρίζες της στις δουλοκτητικές κοινωνίες του παρελθόντος. Συνήθως, ο χειρώνακτας δουλεύει σε ανθυγιεινό περιβάλλον, κάτω από επικίνδυνες συνθήκες, εξουθενώνεται σωµατικά και αµείβεται χαµηλά, χωρίς τη δυνατότητα σταδιοδροµίας. Είναι καθιερωµένη η αντίληψη ότι το πτυχίο ανοίγει πολλές πόρτες της επαγγελµατικής ζωής, ακόµα και στο συρρικνωµένο πλέον ελληνικό ÈÅÌÁÔÁ Έκφραση Έκθεση Γενικού Λυκείου τεύχος Β σελ Έκφραση Έκθεση Γενικού Λυκείου, βιβλίο καθηγητή, σελ Έκφραση Έκθεση Γενικού Λυκείου, τεύχος Β σελ. 96, Έκφραση Έκθεση Γενικού Λυκείου, βιβλίο καθηγητή σελ Θεµατικοί κύκλοι, σελ ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗΣ ΜΟΝΑ ΑΣ ΣΕΛΙ Α: 4 ΑΠΟ 9

8 ΟΜΟΣΠΟΝ ΙΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑ ΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2015 Β ΦΑΣΗ Ε_3.ΒΝλ2Γ(α) δηµόσιο και ότι η ιδιότητα του επιστήµονα αποτελεί εχέγγυο και διαβατήριο για την επιτυχή άσκηση οποιασδήποτε επαγγελµατικής δραστηριότητας. Η απόκτηση πτυχίου αποφέρει υψηλότερες οικονοµικές απολαβές και αντίστοιχο βιοτικό επίπεδο σε σχέση µε τον χειρώνακτα. Η νοοτροπία που αναδεικνύεται, ταυτίζεται µε τα µικροαστικά ιδεώδη. Τα πρότυπα επιτυχηµένων επαγγελµατιών, που προβάλλονται και από τα ΜΜΕ, είναι κάτοχοι πτυχίου, ακόµα κι αν αυτό δε σχετίζεται άµεσα µε την επαγγελµατική τους δραστηριότητα. Η οικογένεια προσηλωµένη στο ρητό µάθε, παιδί µου, γράµµατα, ωθεί τα παιδιά στις ανώτατες σπουδές: Είναι ισχυρή η οικογενειακή επαγγελµατική παράδοση, την οποία οφείλει να ακολουθήσει τουλάχιστον το πρώτο παιδί της οικογένειας, γιατί θα βρει δουλειά στρωµένη και οι υπάρχουσες επαγγελµατικές υποδοµές τού παρέχουν σίγουρο επαγγελµατικό µέλλον. Τις τελευταίες δεκαετίες, οι προκηρύξεις θέσεων για το δηµόσιο ή ιδιωτικό τοµέα έθεταν ως βασική προϋπόθεση την κατοχή ανώτατου τίτλου σπουδών. Έτσι, οι γονείς στην προσπάθειά τους να αποκαταστήσουν τα παιδιά τους, τα ωθούν από µικρή ηλικία να εισαχθούν στην τριτοβάθµια εκπαίδευση. Οι γονείς, οι οποίοι λόγω αντικειµενικών συνθηκών, οικονοµικών, κοινωνικών ή πολιτικών, δεν µπόρεσαν να σπουδάσουν, µεταθέτουν στα παιδιά τους το χρέος της εκπλήρωσης των δικών τους απραγµατοποίητων ονείρων. Σε εποχές κρίσης, το οικογενειακό περιβάλλον στρέφει τους νέους σε σχολές (στρατιωτικές και αστυνοµικές) που υπόσχονται άµεση και σταθερή εργασιακή απασχόληση, χωρίς µεγάλα έξοδα σπουδών. Η επιβαρυµένη κατάσταση της ελληνικής οικονοµίας και τα συνακόλουθα αδιέξοδα καθορίζουν αποφασιστικά τις επιλογές των νέων: Παλαιότερα, το απολυτήριο λυκείου εξασφάλιζε οικονοµική αποκατάσταση µε διορισµό στο δηµόσιο. Σήµερα όµως δεν αρκεί για την εύρεση εργασίας, διότι προσφέρει γενικές, λιγοστές και παρωχηµένες γνώσεις, µε αποτέλεσµα την υποβάθµιση και απαξίωσή του. Γι' αυτό, οι µαθητές στρέφονται στην αµέσως επόµενη βαθµίδα εκπαίδευσης που θα τους εξασφαλίσει τη µελλοντική τους εργασία. Σε περιόδους οικονοµικής κρίσης και ραγδαίων τεχνολογικών αλλαγών στην παραγωγική διαδικασία, εκείνοι που πλήττονται περισσότερο επαγγελµατικά είναι οι ανειδίκευτοι και οι απαίδευτοι εργαζόµενοι. Συνεπώς, η κατοχή σύγχρονου τίτλου σπουδών παρέχει πολλές πιθανότητες για παραµονή στην αγορά εργασίας. ÈÅÌÁÔÁ 2015 ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗΣ ΜΟΝΑ ΑΣ ΣΕΛΙ Α: 5 ΑΠΟ 9

9 ΟΜΟΣΠΟΝ ΙΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑ ΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2015 Β ΦΑΣΗ Ε_3.ΒΝλ2Γ(α) Οι πτυχιακές, µεταπτυχιακές και διδακτορικές σπουδές συνθέτουν ένα πλούσιο βιογραφικό, ελκυστικό για τον µελλοντικό εργοδότη. Η έλλειψη επιλογών και οι δυσµενείς συνθήκες εργασίας σε ορεινές ή ηµιορεινές περιοχές µε κτηνοτροφικές ή αγροτικές εργασίες ωθούν τους περισσότερους νέους στον αστικό τρόπο ζωής και στην επιθυµία να φοιτήσουν σε µια σχολή, προκειµένου να έχουν καλύτερη τύχη από τους γονείς τους. Η απόκτηση τίτλου ανώτατων σπουδών παρέχει στον νέο τη δυνατότητα για ελεύθερη πρωτοβουλία και ανάπτυξη προσωπικών επαγγελµατικών επιλογών. Υπάρχουν επιστηµονικοί κλάδοι και αντίστοιχες σχολές υψηλής ζήτησης (ιατρικές, οικονοµικές, πολυτεχνικές, νοµικές) που παρέχουν εναλλακτικές λύσεις στο πρόβληµα της αποκατάστασης µε µετεκπαίδευση και περαιτέρω εξειδίκευση, προσαρµογή στα νέα δεδοµένα που διαµορφώνονται στον εργασιακό στίβο. Το κράτος καθορίζει µε νόµους την εκπαιδευτική πολιτική επηρεάζοντας και την αγορά εργασίας: Στο πλαίσιο ειδικών συνθηκών που έχει υπογράψει η Ελλάδα µε ευρωπαϊκές και όχι µόνο χώρες, οι ελληνικοί τίτλοι σπουδών αναγνωρίζονται και στο εξωτερικό, σε πολλές χώρες του οποίου οι Έλληνες επιστήµονες προτιµώνται και χαίρουν εκτίµησης. Γι' αυτό, αρκετοί νέοι, διαθέτοντας µια πρόσθετη διέξοδο από την εγχώρια αγορά εργασίας, στρέφονται απευθείας εκεί. Το κράτος δε στήριξε τα επαγγέλµατα του πρωτογενούς τοµέα (αγροτική, κτηνοτροφική παραγωγή, αλιεία), άλλοτε βασικού πυλώνα της εθνικής οικονοµίας, γεγονός που έστρεψε τους νέους στη διεκδίκηση ενός πανεπιστηµιακού τίτλου σπουδών, εισιτηρίου για τα πνευµατικά επαγγέλµατα. Η απόκτηση πτυχίου ενισχύει τη δυνατότητα του νέου να συναλλαγεί µε την πολιτική εξουσία, η οποία εδώ και χρόνια στηρίζει την ευνοιοκρατία και τη δοσοληψία, και να αποκατασταθεί επαγγελµατικά. Μεταβατική παράγραφος Η διαρκώς αυξανόµενη ανεργία των απόφοιτων ανωτάτων σχολών δε σηµαίνει ότι τα νέα παιδιά θα παραιτηθούν από την αγάπη για τη γνώση, τους ευσεβείς πόθους για επαγγελµατική δικαίωση και το πάθος για δηµιουργία. Αντίθετα, οι αντιξοότητες στην επαγγελµατική ζωή πρέπει να τους οπλίσουν µε σθένος για να αποκτήσουν τα κατάλληλα εφόδια, ώστε µε τρόπους θεµιτούς να πραγµατοποιήσουν τα όνειρα και τις φιλοδοξίες τους. ÈÅÌÁÔÁ 2015 Ζ 2. Εφόδια των νέων, ώστε να ανταποκριθούν αποτελεσµατικότερα στις πολύπλευρες επαγγελµατικές προκλήσεις της εποχής: ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗΣ ΜΟΝΑ ΑΣ ΣΕΛΙ Α: 6 ΑΠΟ 9

10 ΟΜΟΣΠΟΝ ΙΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑ ΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2015 Β ΦΑΣΗ Ε_3.ΒΝλ2Γ(α) Τα επαρκή γνωστικά εφόδια αποτελούν την πρώτη βασική προϋπόθεση κάθε υποψήφιου εργαζοµένου: Είναι σηµαντικό να διαθέτουν πλούσιες και εµπεριστατωµένες σύγχρονες γνώσεις, ώστε να είναι ποιοτικοί και αποδοτικοί στην άσκηση του σχετικού µε αυτές αντικειµένου εργασίας τους. Απαραίτητη θεωρείται η εξοικείωσή τους µε τον κόσµο της τεχνολογίας. Για παράδειγµα, το διαδίκτυο αποτελεί ευρύτατο πεδίο ανάπτυξης επαγγελµατικών δράσεων και προσφέρει απεριόριστες δυνατότητες πειραµατισµών και εξέλιξης για κάθε νέο. Επιβάλλεται να εξειδικεύονται και να επιµορφώνονται συνεχώς, για να εντρυφήσουν και σε καινοτόµα επιστηµονικά ή τεχνολογικά πεδία που βρίσκονται ήδη σε τροχιά ανάπτυξης σε άλλες χώρες. Χρειάζεται να διευρύνουν τη γλωσσοµάθειά τους µε το να αποκτούν γνώση ιδιαίτερα απαιτητικών, αλλά δυναµικών γλωσσών (κινέζικα, ρώσικα), λόγω της παγκοσµιοποιηµένης οικονοµίας. Κρίνεται επιβεβληµένο να επικαιροποιούν και να ανανεώνουν τις γνώσεις και δεξιότητές τους µέσω της διά βίου παιδείας, µε γνώµονα την αντίληψη ότι στη ζωή τους θα ασκήσουν τουλάχιστον δύο ή τρία διαφορετικά επαγγέλµατα. Έτσι θα επιδεικνύουν ευελιξία και προσαρµοστικότητα στα συνεχώς µεταβαλλόµενα δεδοµένα της αγοράς εργασίας, ελληνικής και διεθνούς. Πέραν των ειδικών γνώσεων, οι νέοι χρειάζονται ευρύτερα πνευµατικά αγαθά και διανοητικές ικανότητες: Είναι αναγκαίο να διαθέτουν σφαιρική παιδεία, ώστε να έχουν ευρύτητα πνευµατικών οριζόντων και ορθολογισµό. Απαιτείται κριτική, συνδυαστική σκέψη και ικανότητα γόνιµου διαλόγου, ευθυκρισία, απροκατάληπτο πνεύµα, αποµακρυσµένο από στερεότυπα για ανώτερα ή κατώτερα επαγγέλµατα, προκειµένου να συνεκτιµούν τις διαφορετικές παραµέτρους κάθε δραστηριότητάς τους. Η σφαιρική θεώρηση των γεγονότων, η οργανωτικότητα του νου και η οξυδέρκεια συµβάλλουν στο να προβλέπουν πιθανές επιπτώσεις των ενεργειών τους. Ικανότητα αποτελεί, επίσης, το να είναι δεκτικοί σε νέες ιδέες και να έχουν δηµιουργική φαντασία, ώστε να στρέφονται σε αναδυόµενους δυναµικούς κλάδους της οικονοµίας, να επιλύουν προβλήµατα και να αποσοβούν κρίσιµες καταστάσεις που πιθανότατα θα εκδηλωθούν στην επαγγελµατική τους ζωή. Όταν διαθέτουν αυτογνωσία και ισχυρή βούληση, έχουν τη δυνατότητα να εκµεταλλεύονται τις κλίσεις και τα ταλέντα τους, ώστε να υπερέχουν στον ανταγωνισµό. ÈÅÌÁÔÁ 2015 ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗΣ ΜΟΝΑ ΑΣ ΣΕΛΙ Α: 7 ΑΠΟ 9

11 ΟΜΟΣΠΟΝ ΙΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑ ΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2015 Β ΦΑΣΗ Ε_3.ΒΝλ2Γ(α) Η ψυχική θωράκιση και η ισχυρή ηθική συνείδηση αποτελούν σπουδαία εφόδια για να καταστούν οι νέοι εργαζόµενοι πολύτιµοι και αναντικατάστατοι συνεργάτες: Είναι σηµαντικό οι νέοι να καλλιεργήσουν από νωρίς αρετές, όπως η προσήλωση στην εργασία, η υποµονή και η επιµονή, η αποφασιστικότητα και η ανάληψη πρωτοβουλιών. Χρειάζονται ακόµα την αυτοκυριαρχία, την ευαισθησία στα προβλήµατα και τις ανάγκες του συνανθρώπου, την καλοσύνη και την ευγένεια. Οφείλουν οι νέοι να γνωρίζουν ότι στοιχεία που χρειάζεται να κοσµούν το χαρακτήρα των σύγχρονων επαγγελµατιών είναι ο αυτοσεβασµός και ο σεβασµός στο συνάνθρωπο, η αξιοπρέπεια και η τήρηση του κώδικα της ηθικής δεοντολογίας του επαγγέλµατός τους. Επίσης, η εντιµότητα, η ειλικρίνεια, η συνέπεια, η υπευθυνότητα, η αποδοχή και αξιοποίηση της αρνητικής κριτικής για την ηθική τους βελτίωση, οι υγιείς φιλοδοξίες επαγγελµατικής ανέλιξης που δε συνάδουν µε τα αθέµιτα µέσα επιτυχίας. Οι αρετές αυτές κάνουν τους εργαζόµενους να ξεχωρίζουν για την ποιότητά τους και να γίνονται αγαπητοί και σεβαστοί σε κάθε επαγγελµατικό χώρο. Οι νέοι που επιθυµούν να δραστηριοποιηθούν επαγγελµατικά στους κόλπους της κοινωνίας, είναι βασικό να διαθέτουν και κοινωνικές αρετές: Καίριας σηµασίας αρετές είναι η υπεύθυνη και συνεπής επαγγελµατική συµπεριφορά, η εργατικότητα και η φιλοτιµία, για να κερδίσουν οι νέοι επιτηδευµατίες την αναγνώριση στον επαγγελµατικό τους χώρο. Το αίσθηµα κοινωνικής ευθύνης, της συλλογικότητας, η συνεργατικότητα, η υιοθέτηση της ευγενούς άµιλλας ως µέσου βελτίωσης των επιδόσεων, ανάδειξης και επιτυχίας, µετατρέπουν την ατοµική δηµιουργία σε κοινωνικό αγαθό, αφού αυτή ικανοποιεί γενικότερες κοινωνικές ανάγκες και βελτιώνουν τις συνθήκες εργασίας, αφού απουσιάζουν ο ωφελιµισµός, ο ανταγωνισµός και το άγχος που αυτός προκαλεί. Οι σύχρονοι επαγγελµατίες οφείλουν να διαθέτουν ανεκτικότητα και διαλλακτικότητα και συνεπώς την ευχέρεια επικοινωνίας και συνεργασίας µε άτοµα που φέρουν διαφορετική κουλτούρα από τη δική τους. Αυτές τις αρετές, άλλωστε επιτάσσει η σηµερινή παγκοσµιοποιηµένη και πολυπολιτισµική κοινωνία και αγορά. Επειδή η επαγγελµατική δραστηριότητα άπτεται της πολιτικής, η προσωπικότητα των εργαζοµένων απαιτείται να διέπεται από τα χαρακτηριστικά που συνθέτουν τον «καλό καγαθό» πολίτη, τον πολίτη που εργάζεται για την ευδαιµονία του συνόλου: ÈÅÌÁÔÁ 2015 Οι νέοι που προετοιµάζονται για την επαγγελµατική ζωή επιβάλλεται να συνειδητοποιήσουν ότι η πίστη τους στη δηµοκρατία και ο σεβασµός τους στη λειτουργία των θεσµών, στον άνθρωπο και στους νόµους, η αποφυγή ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗΣ ΜΟΝΑ ΑΣ ΣΕΛΙ Α: 8 ΑΠΟ 9

12 ΟΜΟΣΠΟΝ ΙΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑ ΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2015 Β ΦΑΣΗ Ε_3.ΒΝλ2Γ(α) Επίλογος αθέµιτων και αναξιοκρατικών µέσων αποκατάστασης και ανάδειξης, το αίσθηµα δικαίου, αποτελούν προϋποθέσεις σωστής λειτουργίας του πολιτεύµατος και εγγυώνται τα δικαιώµατα και την απρόσκοπτη δράση κάθε επαγγελµατία. Κρίνεται επιβεβληµένο οι επαγγελµατίες της εποχής να υπερβαίνουν τον ατοµικισµό για χάρη της συλλογικότητας και να µετέρχονται τον υγιή συνδικαλισµό για την προώθηση των δίκαιων αιτηµάτων του κλάδου τους, επιδεικνύοντας σεβασµό στα συµφέροντα των άλλων εργαζοµένων και στο όφελος της κοινωνίας γενικότερα. Είναι απαραίτητο, επίσης, οι νέοι να συµµετέχουν στα κοινά. Γιατί η απόλαυση των εργασιακών κατακτήσεων και η επαγγελµατική τους εξέλιξη προϋποθέτουν τη διαρκή τους ενηµέρωση, την εκπλήρωση των υποχρεώσεών τους προς την πολιτεία, την άσκηση κριτικής και ελέγχου στην εξουσία, την αφυπνισµένη τους συνείδηση και την εγρήγορσή τους. Συνοψίζοντας, παρά τη σκληρή πραγµατικότητα της ανεργίας των νέων πτυχιούχων στη χώρα µας, οι φορείς παιδείας και η πολιτεία ακόµη συντηρούν την επικίνδυνη αντίληψη ότι η απόκτηση ενός ανώτατου τίτλου σπουδών εγγυάται την επαγγελµατική αποκατάσταση και επιτυχία. Ωστόσο, οι νέοι, δίχως να παραγνωρίσουν την αξία της τριτοβάθµιας εκπαίδευσης, οφείλουν παράλληλα να εξοπλιστούν µε όλα εκείνα τα εφόδια που θα τους απελευθερώσουν από «βαρίδια» του παρελθόντος και θα τους καταστήσουν ικανούς να χαράξουν την επαγγελµατική πορεία που αρµόζει στην προσωπικότητά τους, στα όνειρα και στη σύγχρονη οικονοµική πραγµατικότητα. Από αυτό θα εξαρτηθεί τόσο η προσωπική τους ευδοκίµηση, όσο και η ανάπτυξη της οικονοµίας της χώρας, η οποία συνυφαίνεται µε την ανάκτηση της υπόληψής της. ÈÅÌÁÔÁ 2015 ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗΣ ΜΟΝΑ ΑΣ ΣΕΛΙ Α: 9 ΑΠΟ 9

13 ΟΜΟΣΠΟΝ ΙΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑ ΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2015 Α ΦΑΣΗ Ε_3.ΑΝλ2Γ(ε) ΤΑΞΗ: Β ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑ: ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ / ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΚΕΙΜΕΝΟ Ηµεροµηνία: Σάββατο 3 Ιανουαρίου 2015 ιάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ Όχι άλλη τηλεοπτική δηµοκρατία! Και όλοι ξέραµε ότι θα γίνουν επεισόδια το Σάββατο στην Αθήνα και όχι µόνο. Και το γνωρίζαµε, γιατί καταρχήν το έδειχναν και το προεξοφλούσαν - τα µεγάλα τηλεοπτικά κανάλια, αναµεταδίδοντας διαρκώς και µε κάθε ευκαιρία επεισόδια (τις ίδιες περίπου σκηνές, κάποιες από τις οποίες ήταν κιόλας αρχείου) στο φόντο δελτίων ειδήσεων κι ενηµερωτικών εκποµπών, ήδη από τις παραµονές. Σε τέτοιο βαθµό, που ένας ανυποψίαστος τουρίστας δικαίως θα πίστευε, βλέποντάς τις, ότι στην πόλη έχει ξεσπάσει γενική εξέγερση! ίχως, επιπλέον, κανείς από τους υψηλούς καλεσµένους ή συνεντευξιαζόµενους σε αυτές να βγει να κράξει τους οικοδεσπότες του ότι, ξέρετε κύριοι, είναι κοµµάτι άκυρο, αφενός να «απεύχεστε τα χειρότερα» κι αφετέρου να καλλιεργείτε µε κάθε τρόπο κλίµα πολεµικής αναµέτρησης. Το «χάος» είχαν άλλωστε προσπαθήσει να φέρουν και στον πρόσφατο εορτασµό του Πολυτεχνείου... Ανάλογη τακτική ακολούθησαν τα µεγάλα κανάλια και στη διάρκεια των πραγµατικών επεισοδίων της 6ης εκεµβρίου 1 *, που όλες οι µαρτυρίες συγκλίνουν ότι, ακόµα κι αν ήταν όντως προγραµµατισµένα από κάποιους «θερµοκέφαλους», σίγουρα ευνοήθηκαν κι από το συγκρουσιακό κλίµα που τα µεγάλα κανάλια καλλιέργησαν µέρες πριν. Γι αυτό, το... χρυσό ειδησεογραφικό βατόµουρο διεκδικούν όλοι οι τηλεοπτικοί σταθµοί των οποίων τα ευφάνταστα σχόλια για τα επεισόδια στα Εξάρχεια θύµιζαν κάτι ανάµεσα σε X-Men και πολιορκία της Γάζας, δίνοντας µπόλικο υλικό για τρολάρισµα στο ιαδίκτυο: «Ιπτάµενοι» αναρχικοί βοµβιστές, «επαναστατικό parkour», αστυνοµικά σχέδια για επίθεση «κοµάντο» συνοδεία ελικοπτέρων σε ταράτσες πολυκατοικιών κι άλλα τέτοια ευτράπελα που µεγαλοποίησαν και δραµατοποίησαν κάποια σκηνικά κατά το δοκούν. Οι κακές ÈÅÌÁÔÁ Η 6 η εκεµβρίου είναι η µέρα µνήµης του Αλέξη Γρηγορόπουλου. Κάθε χρόνο, τη µέρα αυτή, που έγινε αντικείµενο πολιτικών διχογνωµιών, διοργανώνονται πορείες διαµαρτυρίας. ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗΣ ΜΟΝΑ ΑΣ ΣΕΛΙ Α: 1 ΑΠΟ 3

14 ΟΜΟΣΠΟΝ ΙΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑ ΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2015 Α ΦΑΣΗ Ε_3.ΑΝλ2Γ(ε) γλώσσες λένε πως τέτοιες ιστορίες γι' αγρίους µπορεί απλά να στρώνουν έδαφος για ακόµα µεγαλύτερες αυθαιρεσίες. εν είναι είδηση ότι η εκάστοτε στάση των µεγάλων καναλιών υπαγορεύεται από συγκεκριµένα πολιτικά και οικονοµικά συµφέροντα. Πολλοί µάλιστα τηλεοπτικοί σταθµοί λειτουργούν σαν ένα είδος τηλεοπτικής Εφηµερίδας των Κυβερνήσεων. Όλοι θυµόµαστε τις άοκνες προσπάθειες που καταβάλλουν τα τελευταία χρόνια να µας πείσουν πως υπεύθυνη για την κρίση είναι η κοινωνία που την υφίσταται. Νοµίζω όµως ότι έχουµε αποµακρυνθεί πια από την εποχή του «αφού το είπε η τηλεόραση, έτσι είναι». Την παρακολουθούν µεν, αλλά δεν την εµπιστεύονται πλέον µήτε οι συνταξιούχοι θαµώνες επαρχιακών καφενείων. Τα λεγόµενα συστηµικά κανάλια φιλοδοξούν ακόµα να υπαγορεύουν κεντρικές πολιτικές, όµως στην αρένα της ενηµέρωσης έχουν πια υπολογίσιµους αντιπάλους: Τα µπλοκ και τα κοινωνικά δίκτυα καταγράφουν σε πρώτο χρόνο πραγµατικότητες που δεν µπορούν να αποσιωπήσουν, όχι για πολύ, το βλέπουµε πια σε κάθε µεγάλο γεγονός στην Ελλάδα και τον κόσµο. Καθένας µας πια είναι δυνάµει ανταποκριτής, αρκεί να διαθέτει καθαρή συνείδηση και έστω ένα σµάρτφον! Η εµπειρία έχει άλλωστε δείξει ότι η αξιοπιστία όλων εµάς, αν όχι του 99%, σίγουρα της δοκιµαζόµενης πλειοψηφίας, είναι µεγαλύτερη από εκείνη της παρακµάζουσας δηµοκρατίας των τηλεοπτικών µέσων. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ιασκευασµένο κείµενο του Θοδωρή Αντωνόπουλου, , από το διαδίκτυο. Α. Να αποδώσετε περιληπτικά το περιεχόµενο του κειµένου. ( λέξεις) (µονάδες 20) Β1. «Νοµίζω όµως ότι έχουµε αποµακρυνθεί πια από την εποχή του «αφού το είπε η τηλεόραση, έτσι είναι. Στην αρένα της ενηµέρωσης υπάρχουν πια υπολογίσιµοι αντίπαλοι: τα µπλοκ και τα κοινωνικά δίκτυα.» Να σχολιάσετε µε συντοµία την άποψη του αρθρογράφου. (60-80 λέξεις) (µονάδες 10) ÈÅÌÁÔÁ 2015 Β2. Τα αστέρια της είδησης είναι: η επικαιρότητα, η εγγύτητα, η εκκρεµότητα, η εκρηκτικότητα, η σπουδαιότητα, η συγκίνηση, οι συνέπειες και η σπανιότητα. Να εντοπίσετε και να σχολιάσετε πέντε αστέρια που χαρακτηρίζουν την είδηση της δεύτερης παραγράφου του κειµένου. (µονάδες 5) (Μονάδες 15) ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗΣ ΜΟΝΑ ΑΣ ΣΕΛΙ Α: 2 ΑΠΟ 3

15 ΟΜΟΣΠΟΝ ΙΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑ ΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2015 Α ΦΑΣΗ Ε_3.ΑΝλ2Γ(ε) Γ1. Να χαρακτηρίσετε το ύφος (µονάδες 2) του αρθρογράφου στην δεύτερη παράγραφο του κειµένου λαµβάνοντας υπόψη τη λειτουργία των σηµείων στίξης (µονάδες 2) και τη χρήση της γλώσσας (µονάδα 1). (µονάδες 5) Γ2. α. Να συντάξετε µια παράγραφο λέξεων, χρησιµοποιώντας τις λέξεις του κειµένου µε έντονη γραφή: συµφέροντα, άοκνες προσπάθειες, ευνοήθηκαν, αυθαιρεσίες, αποσιωπήσουν. (µονάδες 5) β. «Όλοι θυµόµαστε τις άοκνες προσπάθειες που καταβάλλουν τα τελευταία χρόνια να µας πείσουν πως υπεύθυνη για την κρίση είναι η κοινωνία που την υφίσταται.»: Στην παραπάνω περίοδο ο αρθρογράφος χρησιµοποιεί δύο ονοµατικές αναφορικές προτάσεις. Να εντοπίσετε τη µία από τις δύο (µονάδα 1), να την εντάξετε στην κατάλληλη κατηγορία, ονοµατική προσδιοριστική ή ονοµατική παραθετική (µονάδα 1), και να δικαιολογήσετε την επιλογή σας (µονάδες 3). (µονάδες 5) (Μονάδες 15). Παραγωγή λόγου Τα επεισόδια της 6 ης εκεµβρίου και η κάλυψή τους από τα τηλεοπτικά κανάλια συνηγορούν προς την άποψη ότι οι τηλεοπτικοί σταθµοί ενισχύουν το συγκρουσιακό κλίµα στην κοινωνία µας. Με τη συµµετοχή σας σε µια τηλεοπτική συζήτηση να παρουσιάσετε τους κινδύνους που κρύβει η παραπληροφόρηση για τη λειτουργία του δηµοκρατικού πολιτεύµατος και τις προϋποθέσεις της αντικειµενικής πληροφόρησης. ( λέξεις). (µονάδες 50) ÈÅÌÁÔÁ 2015 ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗΣ ΜΟΝΑ ΑΣ ΣΕΛΙ Α: 3 ΑΠΟ 3

16 ΟΜΟΣΠΟΝ ΙΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑ ΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2015 Α ΦΑΣΗ Ε_3.ΑΝλ2Γ(α) ΤΑΞΗ: Β ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑ: ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ / ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ Ηµεροµηνία: Σάββατο 3 Ιανουαρίου 2015 ιάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Α. 1 Ο αρθογράφος αναφέρεται στον ετεροκατευθυνόµενο ρόλο της τηλεόρασης και στο αντίπαλο δέος της, τα σύγχρονα ψηφιακά µέσα πληροφόρησης. Αρχικά υποστηρίζει ότι τα τηλεοπτικά κανάλια προβάλλοντας, προκαταβολικά, επεισόδια, καλλιέργησαν ένα κλίµα συµπλοκής, γεγονός που ωστόσο δεν προκάλεσε καµία αντίδραση. Την ίδια πρακτική εφάρµοσαν και στα γεγονότα της 6 ης εκεµβρίου, καθώς συνειδητά διαστρέβλωσαν τα συµβάντα, συντελώντας στην πραγµατοποίηση µεγαλύτερων επεισοδίων. Βέβαια, τα παραδοσιακά µέσα εξυπηρετούν τα συµφέροντα της εξουσίας, µε χαρακτηριστική την προσπάθειά τους να αποδώσουν τα αίτια της κρίσης στην κοινωνία. Καταλήγει στη θέση ότι η κοινωνία πλέον έχει αποµυθοποιήσει το ρόλο της τηλεόρασης και επιδιώκει την ενηµέρωση από τα σύγχρονα, αντικειµενικότερα ψηφιακά µέσα που καθιστούν τον κάθε πολίτη ταυτόχρονα ποµπό και δέκτη των γεγονότων της επικαιρότητας. Β1. 2 Ο πολίτης σήµερα έχει παραγκωνίσει την τηλεόραση και προτιµά την πληροφόρησή του από τα ψηφιακά µέσα. Πιο συγκεκριµένα, οι ρυθµοί ανάπτυξης της ψηφιακής τεχνολογίας, σε συνδυασµό µε την προπαγανδιστική και κατευθυνόµενη πληροφόρηση των παραδοσιακών µέσων, έχουν αλλάξει τα δεδοµένα, υποβαθµίζοντας το ρόλο της τηλεόρασης. Η κοινωνία έχει στραφεί στην ενηµέρωση από ειδησεογραφικές ψηφιακές πλατφόρµες που δίνουν τη δυνατότητα πλουραλισµού των ειδήσεων και πολυφωνικότητας, τη στιγµή που προσφέρουν στο χρήστη το πλεονέκτηµα να καταστεί ο ίδιος ποµπός και δέκτης της είδησης. ÈÅÌÁÔÁ 2015 Β2. 3 Τα αστέρια που χαρακτηρίζουν την είδηση είναι: 1. Εγγύτητα: (τα γεγονότα διαδραµατίζονται στα Εξάρχεια). Με την αναφορά σε κοντινό τόπο προκαλείται µεγαλύτερο ενδιαφέρον στο κοινό. 2. Εκρηκτικότητα: (περιγράφονται έντονες συγκρούσεις και εντάσεις π.χ. πολιορκία της Γάζας, ιπτάµενοι αναρχικοί, βοµβιστές, επαναστατικό 1 Έκφραση- Έκθεση, Ενιαίο Λύκειο, β τεύχος, σελ Ο συγκεκριµένος τύπος άσκησης υποδεικνύεται από την Τράπεζα θεµάτων του ΙΕΠ για τη Β Τάξη Λυκείου 3 Έκφραση- Έκθεση, Ενιαίο Λύκειο, β τεύχος, σελ 63 ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗΣ ΜΟΝΑ ΑΣ ΣΕΛΙ Α: 1 ΑΠΟ 6

17 ΟΜΟΣΠΟΝ ΙΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑ ΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2015 Α ΦΑΣΗ Ε_3.ΑΝλ2Γ(α) parkour, αστυνοµικά σχέδια, κοµάντο, συνοδεία ελικοπτέρων). Οι αναφορές αυτές προκαλούν έντονη ανησυχία για την έκρυθµη κατάσταση και την υπόθαλψη του συγκρουσιακού κλίµατος από τα Μέσα Ενηµέρωσης. 3. Επικαιρότητα: Τα γεγονότα είναι πρόσφατα (6 η εκεµβρίου). Όσο πιο πρόσφατα είναι τα γεγονότα, τόσο πιο µεγάλη εντύπωση προκαλούν. 4. Σπουδαιότητα: Η είδηση είναι σηµαντική για την κοινωνία, γιατί τα κανάλια ευνοούν το συγκρουσιακό κλίµα και διαταράσσουν την κοινωνική ισορροπία. 5. Συνέπειες: Η δραµατοποίηση και η µεγαλοποίηση των γεγονότων από τα Μ.Μ.Ε έχει ως συνέπεια την ανησυχία για ακόµα µεγαλύτερες αυθαιρεσίες στο χώρο τους. Η συγκέντρωση τόσων αστεριών στην είδηση την καθιστά ιδιαίτερα σηµαντική, γιατί προσελκύει το ενδιαφέρον του τηλεοπτικού κοινού. Υποσηµείωση: Στην είδηση διαφαίνεται επίσης η εκκρεµότητα, γιατί ενισχύει την αγωνία για την πορεία των επεισοδίων. Ωστόσο, δεν προκαλεί τη συγκίνηση των τηλεθεατών ούτε χαρακτηρίζεται από σπανιότητα, γιατί και στο παρελθόν έχει ακολουθηθεί ανάλογη τακτική από τα τηλεοπτικά κανάλια. Γ1. 4 Στο απόσπασµα του κειµένου το ύφος του αρθρογράφου είναι απλό, οικείο, άµεσο και ταυτόχρονα ειρωνικό, σατυρικό και καταγγελτικό. Στοιχεία που καθιστούν το ύφος απλό και οικείο είναι η κυριαρχία της αναφορικής χρήσης της γλώσσας που δίνει βαρύτητα στην πληροφορία και παρουσιάζει ρεαλιστικά την πραγµατικότητα. Η αµεσότητα ενισχύεται από την επικράτηση των ρηµατικών συνόλων σε οριστική έγκλιση (ευνοήθηκαν, διεκδικούν, µεγαλοποίησαν) που δηλώνουν το πραγµατικό και βέβαιο. Τη συγκεκριµένη υφολογική επιλογή καθιστούν εµφανέστερη τα στοιχεία προφορικότητας (ιστορίες για αγρίους, στρώνουν έδαφος), η χρήση λαϊκού λεξιλογίου (βατόµουρο, ταράτσες, µπόλικο), εκφράσεων αργκό (τρολάρισµα), καθώς και ξενικών εκφράσεων (Χ-man, κοµάντο, επαναστατικό parkour). ÈÅÌÁÔÁ 2015 Ο ειρωνικός, καταγγελτικός και σατυρικός χαρακτήρας του κειµένου διαφαίνεται από την χρήση ποιητικής γλώσσας, σχηµάτων λόγου (χρυσό ειδησεογραφικό βατόµουρο, στρώνουν έδαφος) και λέξεων µε δηκτική διάθεση (ευφάνταστα σχόλια). Αντίστοιχη είναι και η χρήση των µεταφορικών εκφράσεων µέσα σε εισαγωγικά («θερµοκέφαλους», «Ιπτάµενοι», «επαναστατικό parkour», «κοµάντο») που δηλώνουν ειρωνεία και ενισχύουν το καταγγελτικό ύφος. Επίσης, µε τη χρήση των αποσιωπητικών (Γι αυτό το... 4 Έκφραση- Έκθεση, Ενιαίο Λύκειο, β τεύχος, σελ ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗΣ ΜΟΝΑ ΑΣ ΣΕΛΙ Α: 2 ΑΠΟ 6

18 ΟΜΟΣΠΟΝ ΙΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑ ΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2015 Α ΦΑΣΗ Ε_3.ΑΝλ2Γ(α) χρυσό ειδησεογραφικό βατόµουρο) δηλώνεται αποδοκιµασία για την τακτική των ειδησεογραφικών µέσων και πρακτικών. Γ2. α. 5 Αν και η αποστολή της δηµοσιογραφίας είναι να προασπίζει την αλήθεια, συχνά διαπιστώνονται αυθαιρεσίες από µέρους της. Συγκεκριµένα, ενώ ευθύνη των δηµοσιογράφων είναι να καταγγέλλουν τα «κακώς κείµενα», δε δικαιώνουν το ρόλο τους. Αντίθετα, αποσιωπούν άνοµες πράξεις και καταβάλλουν άοκνες προσπάθειες να εξυπηρετήσουν οικονοµικά και πολιτικά συµφέροντα. Έτσι, όµως, καθίστανται όµηροι των ισχυρών και ευνοούν τις ατασθαλίες και τη διαφθορά. (60 λέξεις 6= 54) β. 6 Η δευτερεύουσα αναφορική ονοµατική πρόταση είναι η εξής: «που καταβάλλουν τα τελευταία χρόνια». Η πρόταση είναι αναφορική ονοµατική προσδιοριστική, γιατί είναι απαραίτητος προσδιορισµός του όρου: «προσπάθειες», δε χωρίζεται µε κόµµα και δεν µπορεί να παραλειφθεί από την περίοδο.. 7 ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΛΟΓΟΥ Α. ΠΡΟΛΟΓΟΣ Αγαπητοί τηλεθεατές ή Κυρίες και Κύριοι, Στις µέρες µας, µεγάλοι τηλεοπτικοί σταθµοί, προβάλλουν, µε τρόπο υπερβολικό και δραµατοποιηµένο αναταραχές και συγκρούσεις που ξεσπούν στην πρωτεύουσα της χώρας µας, πρακτική µε επιπτώσεις στην πολιτική της σταθερότητα. Το γεγονός αυτό καταδεικνύει ότι τα τηλεοπτικά µας κανάλια δεν παρέχουν την απαιτούµενη αντικειµενική πληροφόρηση η οποία αποτελεί εγγυητή της ύπαρξης του δηµοκρατικού πολιτεύµατος και της εύρυθµης λειτουργίας του. Αντίθετα, για να εξυπηρετήσουν τα δικά τους κι αλλότρια συµφέροντα, επιδίδονται στην παραπληροφόρηση. Η πρακτική τους όµως αυτή αναµφισβήτητα υπονοµεύει το δηµοκρατικό πολίτευµα. Β. ΚΥΡΙΟ ΜΕΡΟΣ ÈÅÌÁÔÁ ο Ζητούµενο (Απόδειξη) Με την παραπληροφόρηση τα κανάλια απειλούν ακρογωνιαίους λίθους του δηµοκρατικού πολιτεύµατος, όπως η καθολική και ενεργητική συµµετοχή των πολιτών στα κοινά, προϋπόθεση της άρσης των συλλογικών προβληµάτων. 5 Ο συγκεκριµένος τύπος άσκησης υποδεικνύεται από την Τράπεζα θεµάτων του ΙΕΠ για τη Β Τάξη Λυκείου 6 Έκφραση- Έκθεση, Ενιαίο Λύκειο, β τεύχος, σελ Το θέµα της παραγωγής λόγου ανταποκρίνεται στις σελ & του τεύχους της Έκφρασης- Έκθεσης ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗΣ ΜΟΝΑ ΑΣ ΣΕΛΙ Α: 3 ΑΠΟ 6

19 ΟΜΟΣΠΟΝ ΙΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑ ΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2015 Α ΦΑΣΗ Ε_3.ΑΝλ2Γ(α) - Ο µονοδιάστατος χαρακτήρας της πληροφόρησης και η διασπορά πλαστών ειδήσεων, στερούν από τους πολίτες τη σφαιρική εποπτεία και αντικειµενική γνώση της κοινωνικοπολιτικής πραγµατικότητας, κάµπτουν την κριτική τους σκέψη και αντίσταση και, χειραγωγώντας τη γνώµη τους, καταργούν την αυτονοµία των επιλογών τους. - Με τη στρέβλωση των γεγονότων, την εντυπωσιοθηρία, την αποσιώπηση ή συσκότιση της αλήθειας, τον προσανατολισµό της κοινής γνώµης σε θέµατα που αφορούν στην ιδιωτική ζωή και στην κατανάλωση, εφησυχάζουν και αποπροσανατολίζουν τους πολίτες από φλέγοντα θέµατα της δηµόσιας ζωής και τους καθιστούν τελικά παθητικούς θεατές της ετεροκαθοριζόµενης ζωής τους. Η κατασκευασµένη και ελεγχόµενη πληροφόρηση εξανδραποδίζει πνευµατικά και ψυχικά τους πολίτες. Τους στερεί, δηλαδή, την ελευθερία της σκέψης και της έκφρασης, του σχηµατισµού προσωπικής και ανεξάρτητης βούλησης. - Με τη συνειδητή εµπλοκή του σχολίου στην είδηση ο δέκτης φορτίζεται συναισθηµατικά, δυσκολεύεται να εντοπίσει το καίριο και το αληθινό στην πληροφόρηση και τελικά να αντιµετωπίσει µε ευθυκρισία τα γεγονότα. - Προβάλλοντας ως µοναδική τη χαλκευµένη αλήθεια, η παραπληροφόρηση αναιρεί τον πλουραλισµό και την πολυφωνία που εκφράζουν στο σύνολό της την πολιτική ζωή. Έτσι οι πολίτες αποκτούν ενηµέρωση που πηγάζει από λίγα παντοδύναµα κέντρα εξουσίας. Ως εκ τούτου, δεν µπορούν να διασταυρώσουν τα γεγονότα, να βρουν την αλήθεια, να διαµορφώσουν ώριµη και αντικειµενική άποψη, εποικοδοµητική στάση απέναντι στα γεγονότα. - Καλλιεργεί την εµπάθεια, τη µισαλλοδοξία και, αναπότρεπτα, οδηγεί τους πολίτες σε πόλωση. Τη θέση της λογικής στον καθορισµό της στάσης τους παίρνουν οι παρορµήσεις και τα διεγερµένα, από τη συναισθηµατική χειραγώγηση, ένστικτα. Αποτέλεσµα αυτού είναι οι πολίτες να στηρίζουν δηµοκόλακες, λαοπλάνους ηγέτες, να ενστερνίζονται εχθρικές προς τη δηµοκρατία αντιλήψεις και θέσεις, να υιοθετούν αντιδεοντολογική πολιτική συµπεριφορά. Τέλος, η ετεροκατευθυνόµενη πληροφόρηση υπηρετεί την αδιαφάνεια στον τρόπο άσκησης της εξουσίας και καταλύει το κράτος δικαίου. - Συγκαλύπτει κάθε αλήθεια που ενοχλεί τους κυβερνώντες και τους καταδικάζει στη συνείδηση του λαού. Αποσιωπά, δηλαδή, φαινόµενα κατάχρησης εξουσίας, όπως σκάνδαλα διαφθοράς και δοσοληψίες µε τους πολίτες χάριν της ψηφοθηρίας. ÈÅÌÁÔÁ ιαδίδει φήµες ανεπιβεβαίωτες, συκοφαντεί και σπιλώνει υπολήψεις, µε τη µορφή, συνήθως, της αποκάλυψης στοιχείων της ιδιωτικής ζωής πολιτικών αντιπάλων της κοµµατικής γραµµής που ακολουθούν τα κανάλια. ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗΣ ΜΟΝΑ ΑΣ ΣΕΛΙ Α: 4 ΑΠΟ 6

20 ΟΜΟΣΠΟΝ ΙΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑ ΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2015 Α ΦΑΣΗ Ε_3.ΑΝλ2Γ(α) - Με τον τρόπο αυτό η παραπληροφόρηση υποσκάπτει την αξιοκρατία στην ανάδειξη των αρχόντων και στην ανάληψη των πολιτικών αξιωµάτων. Μετάβαση στο 2ο ζητούµενο Η παραπληροφόρηση, λοιπόν, αποδεικνύει µε απτό τρόπο ότι η ηµοκρατία, τόσο ως τρόπος σκέψης και ζωής, όσο κι ως τρόπος άσκησης εξουσίας, δεν είναι οριστική κατάκτηση των κοινωνιών. εν πρέπει όµως ποτέ να ξεχνούν οι πολίτες ότι η δηµοκρατία συνυφαίνεται µε το σεβασµό στην αξία της προσωπικότητάς τους, µε την εφαρµογή και προάσπιση των δικαιωµάτων τους και, συνεπώς, µε την ευτυχία τους. Για την διασφάλισή της, εποµένως, χρειάζεται να πληρούνται ορισµένες καίριες προϋποθέσεις. 2ο ζητούµενο Τη σπουδαιότερη προϋπόθεση αποτελεί η ύπαρξη δηµοκρατικού πολιτεύµατος, υγιούς και ισχυρού. - Γιατί τα µέσα ενηµέρωσης στα ολοκληρωτικά καθεστώτα είναι ελεγχόµενα και φιµωµένα. Λειτουργούν ως φερέφωνα και λιβανιστές, αγωγοί προπαγάνδας της µιας και µοναδικής εξουσίας. - Στα δηµοκρατικά καθεστώτα τα µέσα ενηµέρωσης, απαιτείται να λειτουργούν ανεξάρτητα από κάθε κοµµατικό έλεγχο, όπως και από οικονοµικά συµφέροντα. Αυτό, στην πράξη, υλοποιείται µε τη χρηµατοδότησή τους από κονδύλια που προβλέπονται στον κρατικό προϋπολογισµό. - Αυτό δε σηµαίνει, όµως, ότι η δηµοκρατική πολιτεία χρειάζεται να µεριµνά για τον έλεγχο των όποιων αυθαιρεσιών τους, τον οποίο επιτυγχάνει µε τη θέσπιση ανεξάρτητων και αποτελεσµατικών οργάνων περιφρούρησης των ατοµικών και κοινωνικών δικαιωµάτων, όπως είναι το Εθνικό Συµβούλιο Ραδιοτηλεόρασης. Επίσης, χρειάζεται µια αποτελεσµατική στην εφαρµογή της νοµοθεσία που θέτει τα κανονιστικά πλαίσια στη δράση των ΜΜΕ, ώστε ποτέ να µην καταστρατηγούν τη δεοντολογία τους. Νοµοθεσία, που προβλέπει άµεσα επιβαλλόµενες κυρώσεις σε όποιους λειτουργούς της πληροφόρησης παραβαίνουν το δηµοκρατικό τους καθήκον. Η άµεση και, όσο το δυνατόν, αντικειµενικότερη και σφαιρικότερη ενηµέρωση προϋποθέτει δηµοσιογράφους µε ικανά εφόδια και αρετές, ώστε να ανταποκριθούν στις σύνθετες απαιτήσεις της άσκησης του λειτουργήµατός τους. - Πιο συγκεκριµένα, όσοι διακονούν τη δηµοσιογραφία είναι αδήριτη ανάγκη να διαθέτουν πλατιά και στέρεη, ανθρωπιστική παιδεία, όπως και την κατάρτιση στα µέσα και στους τρόπους άσκησης του επαγγέλµατος ÈÅÌÁÔÁ 2015 λειτουργήµατός τους. - Επιβάλλεται να τηρούν τις αρχές του κώδικα της δεοντολογίας τους. Αυτός επιβάλλει τη διασταύρωση της πληροφορίας, πριν τη δηµοσίευσή της, την αξιολόγηση της σπουδαιότητας των ειδήσεων για την κοινωνία και ανάλογη ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗΣ ΜΟΝΑ ΑΣ ΣΕΛΙ Α: 5 ΑΠΟ 6

21 ΟΜΟΣΠΟΝ ΙΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑ ΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2015 Α ΦΑΣΗ Ε_3.ΑΝλ2Γ(α) ιεράρχησή τους, την αποφυγή παρεµβολής σχολίου στην είδηση, της αποσιώπησης γεγονότων και της εντυπωσιοθηρίας. Έχουν επίσης χρέος οι δηµοσιογράφοι να σέβονται την ιδιωτική ζωή, να υπηρετούν το δηµόσιο συµφέρον, να µην προσβάλλουν τα ήθη και τις ευαισθησίες της κοινωνίας, να µη διχάζουν τους πολίτες. - Πάνω από όλα, χρειάζεται να είναι έντιµοι, αµερόληπτοι, ενάρετοι και αδιάφθοροι. εν αρκούν όµως η δηµοκρατική πολιτεία και η υπευθυνότητα των δηµοσιογράφων για την αντικειµενικότητα στην ενηµέρωση. Είναι επιτακτική ανάγκη οι πολίτες να διαθέτουν παιδεία. - Από αυτήν την παιδεία πηγάζει η ηθικοπνευµατική τους καλλιέργεια και πολιτιστική τους αγωγή, η ισχυρή κοινωνική και πολιτική τους συνείδηση. Ειδικότερα, ο σεβασµός τους στα ανθρωπιστικά ιδεώδη και στους νόµους. Ο κριτικός και αδέσµευτος από ιδεοληψίες και δογµατισµό τρόπος σκέψης τους, η αρετή της ανεκτικότητας στη διαφορετικότητα, η χρήση του δηµοκρατικού διαλόγου ως µέσου διευθέτησης των διαφορών και διεκδίκησης των αξιώσεών τους. Οι πεπαιδευµένοι πολίτες σκέφτονται και δρουν µε γνώµονα το συλλογικό συµφέρον, επιδεικνύουν ευαισθησία στα προβλήµατα του συνανθρώπου, γνωρίζουν ότι η προστασία των δικαιωµάτων τους και η επίλυση των κοινωνικών προβληµάτων απαιτούν και τη δική τους συνειδητή συµµετοχή στις συλλογικές δράσεις. - Από τη σφαιρική παιδεία εξαρτάται η ευρύτητα των εµπεριστατωµένων γνώσεών τους, όχι µόνον για την κοινωνικοπολιτική πραγµατικότητα της χώρας τους και του κόσµου ολόκληρου, αλλά και για τον κόσµο της πληροφόρησης και επικοινωνίας. - Επίσης, η πνευµατική καλλιέργεια συντελεί στην άσκηση της κριτικής τους ικανότητας και στην πνευµατική τους εγρήγορση, στην καχύποπτη στάση τους απέναντι στην πληροφόρηση. Στην απροκατάληπτη και αµερόληπτη αξιολόγησή της, στην αποδοχή ή στην απόρριψη της αλήθειας της, στο ενδιαφέρον τους για ουσιαστική και ποιοτική ενηµέρωση, στην άµυνά τους απέναντι στην πνευµατική και ψυχική τους ανελευθερία που επιδιώκει η κατευθυνόµενη πληροφόρηση. ÈÅÌÁÔÁ 2015 Γ. ΕΠΙΛΟΓΟΣ Αγαπητό κοινό, η ηµοκρατία, όπως κι άλλες αξίες του πολιτισµού µας, διατρέχει κινδύνους. Αποτελεί ευθύνη όλων όσοι έχουν επίγνωση της αξίας του δηµοκρατικού πολιτεύµατος και αίσθηµα χρέους για την προστασία του να καταδικάσουν την παραπληροφόρηση και να αγωνιστούν, µε θεµιτές βέβαια ενέργειες, για την ποιοτική και αντικειµενική τους πληροφόρηση που κάθε δηµοκρατικό σύνταγµα ορίζει. Σας ευχαριστώ για τον χρόνο και την υποµονή σας. ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗΣ ΜΟΝΑ ΑΣ ΣΕΛΙ Α: 6 ΑΠΟ 6

22 ΟΜΟΣΠΟΝ ΙΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑ ΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2014 Ε_3.Νλ2Γ(ε) ΤΑΞΗ: Β ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑ: ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ / ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΚΕΙΜΕΝΟ Ηµεροµηνία: Κυριακή 6 Απριλίου 2014 ιάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ Επιστροφή στην εποχή της... βραδύτητας Ζούµε στην εποχή της ταχύτητας και της έντασης. Ταχύτατα αυτοκίνητα, γρήγοροι υπολογιστές, πολυδύναµα κινητά τηλέφωνα και υπερηχητικά αεροπλάνα. Όλοι τρέχουµε σαν παλαβοί, για να προλάβουµε. Κουρδισµένα στρατιωτάκια της παραγωγικότητας, αστείες - όσο και δραµατικές - φιγούρες. Η µέρα παρουσιάζεται ολοένα και πιο µικρή, καθώς ο χρόνος αµείλικτα ξοδεύεται στο αυτοκίνητο, στην επιµήκυνση του ωραρίου ή στη δεύτερη δουλειά, στις ολοένα και περισσότερες υποχρεώσεις. Το αστείο είναι ότι η γοητεία της ταχύτητας και των διαφόρων fast - εφαρµογών προέρχεται από την υπόσχεση ότι θα µας βγάλουν νικητές στην αδυσώπητη µάχη µε τον χρόνο. Θα τα κάνουµε όλα πιο γρήγορα, ώστε να µας µένει χρόνος και για «άλλα πράγµατα» ίσως αυτά που θέλουµε περισσότερο. Κι όµως, ο εντατικός ρυθµός ζωής αφαιρεί σχεδόν κάθε περιεχόµενο πραγµατικής ζωής. Σαν να περνάς µε 200 χιλιόµετρα την ώρα, από τοπία που φεύγουν σαν καρτούν. Πού χάθηκε η εµπειρία ενός αργόσυρτου γεύµατος, πλούσιου σε γεύση και σε συζήτηση; Πώς ηττήθηκε η κριτική σκέψη και ο αναστοχασµός από τον όγκο των ταχύτατα διακινούµενων πληροφοριών; Γιατί «δεν υπάρχει χρόνος», για να διαβάσουµε ποίηση ή να ονειρευτούµε µε τα µάτια ανοικτά; Πώς καταντήσαµε αιχµάλωτοι του ιλίγγου της ταχύτητας; ÈÅÌÁÔÁ 2014 Ο αγώνας του θνητού ανθρώπου µε τον χρόνο δεν είναι µόνο ο πιο αρχέγονος, αλλά και ο πιο διαρκής. Αλλά η σηµερινή ασφυξία λόγω έλλειψης ελεύθερου χρόνου, δεν είναι απλά αποτέλεσµα λανθασµένων προσωπικών επιλογών. Είναι κοινωνικό πρόβληµα. Ένας ολόκληρος πολιτισµός είναι θεµελιωµένος στην εκµετάλλευση του χρόνου του καθένα µας, δυστυχώς όµως βασίζεται στην ελαστική εργασία και στην υπερεργασία, στη γρήγορη αγορά µιας ολόκληρης γκάµας µισοάχρηστων συσκευών, που απαξιώνονται µε την ίδια σχεδόν ταχύτητα, µε αυτήν που υπόσχονται. ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗΣ ΜΟΝΑ ΑΣ ΣΕΛΙ Α: 1 ΑΠΟ 3