- ΚΙΝΗΜΑ ZEITGEIST ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

Transcript

1 - ΚΙΝΗΜΑ ZEITGEIST ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Οδηγός Προσανατολισμού του Ακτιβιστή Έκδοση 1.1 Νοέμβριος

2 2

3 ΠΡΟΛΟΓΟΣ Το Κίνημα Zeitgeist δεν είναι ένα πολιτικό κίνημα. Δεν αναγνωρίζει έθνη, κυβερνήσεις, φυλές, θρησκείες, δόγματα ή τάξεις. Αντιθέτως βλέπουμε τον κόσμο σαν έναν οργανισμό - και την ανθρωπότητα σαν μια μοναδική οικογένεια. Συγχρόνως, αντιλαμβανόμαστε ότι εξαρτόμαστε απόλυτα από το περιβάλλον, όχι μόνο λόγω των βασικών αναγκών επιβίωσης όπως τροφή, αέρα και νερό, αλλά επίσης και ως καθοδηγητικό μοντέλο ως προς τις διαδικασίες της ζωής. Αναγνωρίζουμε και κατανοούμε ότι η ευθυγράμμισή μας με τις φυσικές διαδικασίες είναι η πιο προοδευτική και παραγωγική στάση που μπορούμε να έχουμε. Με απλά λόγια, αυτό που υποστηρίζει το Κίνημα Zeitgeist, θα μπορούσε να συνοψιστεί ως: "Η εφαρμογή της Επιστημονικής Μεθόδου για την κοινωνική μέριμνα". Μέσω της ανθρωπιστικής εφαρμογής της Επιστήμης και της Τεχνολογίας στον κοινωνικό σχεδιασμό και τη λήψη αποφάσεων, έχουμε τα μέσα για να μεταμορφώσουμε το οργανωμένο κατά φυλές, οδηγούμενο από την ανεπάρκεια, γεμάτο διαφθορά περιβάλλον σε κάτι πολύ πιο οργανωμένο, ισορροπημένο, ανθρωπιστικό, βιώσιμο και παραγωγικό. Για να γίνει αυτό, πρέπει να κατανοήσουμε ποιοι είμαστε, που είμαστε, τι έχουμε, τι θέλουμε, και με ποιον τρόπο θα επιτύχουμε τους στόχους μας. Δεδομένης της τρέχουσας κατάστασης των πραγμάτων, πολλά από τα οποία θα προσδιοριστούν στο πρώτο μέρος αυτού του Οδηγού, ο αναγνώστης θα πρέπει να διαπιστώσει πως όχι μόνο είναι ανάγκη να κινηθούμε προς μια άλλη κατεύθυνση... πρέπει να το κάνουμε. Το παρόν οικονομικό σύστημα καταρρέει με επιταχυνόμενο ρυθμό, με το ενδεχόμενο η παγκόσμια ανεργία να εμφανιστεί στην υψηλότερη κλίμακα που έχει ποτέ παρατηρηθεί. Την ίδια στιγμή, φλερτάρουμε με το "σημείο χωρίς επιστροφή" όσον αφορά την καταστροφή του περιβάλλοντος. Οι σημερινές μέθοδοι κοινωνικής διαχείρισης έχουν αποδειχτεί ανίκανες στην επίλυση των προβλημάτων της περιβαλλοντικής καταστροφής, των ανθρώπινων συγκρούσεων, της φτώχειας, της διαφθοράς, και κάθε άλλου ζητήματος που μειώνει την πιθανότητα της συλλογικής ανθρώπινης βιωσιμότητας στον πλανήτη μας. Είναι ώρα να ωριμάσουμε ως είδος και να εξετάσουμε ειλικρινά ποια είναι τα πραγματικά προβλήματα και ποιες οι πραγματικές λύσεις, όσο δυσάρεστες, μη παραδοσιακές και ξένες μπορεί αυτές να δείχνουν. Αυτός ο Οδηγός θα παρουσιάσει πρώτα τα τρέχοντα οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζουμε, αναγνωρίζοντας τις ριζικές αιτίες, τις συνέπειες και τα αναπόφευκτα γεγονότα, και θα συνεχίσει παρουσιάζοντας λύσεις προερχόμενες από μια αποτίμηση του τι είναι πραγματικά ουσιώδες για τη ζωή και την κοινωνία. Επιπλέον, θα δοθούν πληροφορίες σχετικά με το πώς ο καθένας και η καθεμιά από εμάς μπορεί να βοηθήσει σε αυτήν την πρόκληση, παρουσιάζοντας μεθόδους επικοινωνίας και ακτιβισμού οι οποίες ευελπιστούμε πως θα επιταχύνουν τη διαδικασία μεταμόρφωσης. Όσοι ξεκινήσουν την ανάγνωση αυτού του έργου είναι πολύ σημαντικό να σταματήσουν για μια στιγμή και να σκεφτούν τις αντιλήψεις με τις οποίες έχουν κατηχηθεί. Αναλογιζόμενοι τη σημερινή απεραντοσύνη των ανθρώπινων αξιών και ιδεολογιών, σε συνδυασμό με την αναγνώριση ότι αυτές αναπτύσσονται με την πάροδο του χρόνου συνδεδεμένες με έναν συγκεκριμένο τρόπο σκέψης, με μια συγκεκριμένη παράδοση ή αντίληψη της πραγματικότητας, μπορεί να είναι δύσκολο ακόμη και επώδυνο για ένα άτομο να αναθεωρήσει ή να εξαλείψει τις πολύτιμες γι αυτόν αντιλήψεις οι οποίες θεωρούνταν αληθείς για μεγάλο χρονικό διάστημα. Αυτή η εγωιστική σχέση, συνδυασμένη με την αέναη κατάσταση της περιορισμένης γνώσης που ο καθένας και η καθεμιά από εμάς κατέχει, θα είναι το μεγαλύτερο εμπόδιο που πολλοί θα αντιμετωπίσουν καθώς θα διαβάζουν τις πληροφορίες που παρουσιάζονται εδώ. Είναι καιρός να διευρύνουμε τα "πιστεύω" και τις πράξεις μας πέρα από τους στενούς περιορισμούς της αγοράς, της παράδοσης, και του έθνουςκράτους ώστε να περιβάλλουμε το ανθρώπινο είδος ως ένα σύνολο, μαζί με το πλανητικό περιβάλλον το οποίο μας υποστηρίζει. Είναι καιρός να δούμε τη γη σαν ένα αδιαίρετο οργανικό σύνολο, μια ζωντανή οντότητα αποτελούμενη από αναρίθμητες μορφές ζωής, όλες μαζί ενωμένες σε μια ενιαία κοινότητα. 3

4 Αν η φύση μάς έχει διδάξει ένα πράγμα, αυτό είναι ότι η μόνη σταθερά είναι η αλλαγή. Δεν υπάρχει τέτοιο πράγμα όπως αυτό που λέγεται Ουτοπία. Επομένως, προκειμένου να εξελιχθούμε παραγωγικά ως είδος, χρειάζεται να γίνουμε ειδικοί στο να "αλλάζουμε τον τρόπο σκέψης μας" σχετικά με οτιδήποτε και τα πάντα. Αν επιλέξετε να προσεγγίσετε αυτό το υλικό με μια συνειδητή προσπάθεια να είστε ανοιχτόμυαλοι και αντικειμενικοί, πιστεύουμε ότι οι ιδέες που εκφράζονται εδώ θα ανασυντάξουν τον τρόπο με τον οποίο βλέπετε τον κόσμο, τον εαυτό σας, και το μέλλον της ανθρώπινης οικογένειάς μας με έναν τρόπο ο οποίος είναι ο πιο παραγωγικός, ανθρώπινος και αποτελεσματικός. 4

5 Μέρος 1: Χρηματοπιστωτική Οικονομία Κεφάλαιο 1: Μηχανισμοί και Συνέπειες - Η Ανάγκη για Ασταμάτητο Τζίρο - Η Αφθονία της Έλλειψης - Η Προτεραιότητα του Κέρδους - Η Στρέβλωση των Αξιών - Δημοσιονομικός Χειρισμός Κεφάλαιο 2: Η Τελική Αποτυχία - Πέραν της Ανευθυνότητας - Η Απόλυτη Μηχανοποίηση της Εργασίας Μέρος 2: Τι έχει Σημασία Κεφάλαιο 3: Φυσικός Νόμος - Η Επιστημονική Μέθοδος - Δυναμική Ισορροπία Κεφάλαιο 4: Τα Μέσα για την Κοινωνική Εξέλιξη - Στόχοι - Μέθοδος - Εργαλεία - Διαδικασία Μέρος 3: Μια Οικονομία Βασισμένη στους Πόρους Κεφάλαιο 5: Κοινωνική Κυβερνοποίηση - Το Venus Project - Βιομηχανία και Εργασία - Κυβέρνηση Κεφάλαιο 6: Πόλεις που Σκέφτονται - Η Κυκλική Πόλη - Μεταφορές - Τρόπος Ζωής Μέρος 4: Ξεπερνώντας τη Μυθολογία Κεφάλαιο 7: Φύση εναντίον Ανατροφής - Ανθρώπινη Συμπεριφορά - Το Νομικό Σύστημα Κεφάλαιο 8: Λειτουργική Πνευματικότητα - Το Θρησκευτικό Ιδεώδες - Τα λόγια είναι Φτηνά Μέρος 5: Αναλαμβάνοντας Δράση Κεφάλαιο 9: Το Κίνημα - Γεφυρώνοντας τις Διαφορές - Διεπιστημονικές Ομάδες 5

6 - Μέρος 1: Χρηματοπιστωτική Οικονομία Κεφάλαιο 1: Μηχανισμοί και Συνέπειες Καθορίζοντας τους όρους μας: Ο όρος "Οικονομικά" ορίζεται γενικώς ως: "η κοινωνική επιστήμη η οποία μελετάει την παραγωγή, διανομή, και κατανάλωση αγαθών και υπηρεσιών"1. Από την αρχή του 21ου αιώνα ο επικρατέστερος μηχανισμός όλων των οικονομιών παντού στον κόσμο είναι στην ουσία μια μορφή "Χρηματοπιστωτικού Συστήματος". Το Χρηματοπιστωτικό Σύστημα χρησιμοποιεί ένα ενδιάμεσο ανταλλακτικό μέσο, γνωστό ως "χρήμα", που μεσολαβεί μεταξύ της παραγωγής, κατανομής, και κατανάλωσης αγαθών και υπηρεσιών. Η χρήση της χρηματικής ανταλλαγής, σαν βάση για ένα οικονομικό σύστημα, μπορεί να οριστεί ως: "Χρηματοπιστωτική Οικονομία". Καθώς στην ουσία κανένα έθνος στον πλανήτη αυτήν τη στιγμή δεν χρησιμοποιεί κάτι άλλο εκτός από την Οικονομική Θεωρία του χρηματοπιστωτικού συστήματος στις συνδιαλλαγές της χώρας του, υπάρχουν όντως ορισμένες παραλλαγές. Γενικεύοντας, αυτές οι παραλλαγές έχουν να κάνουν με τον βαθμό με τον οποίο το σύστημα ελέγχεται από την κυβέρνηση μιας χώρας. Η παρούσα "αύξουσα κλίμακα", κινούμενη από τον περισσότερο έλεγχο προς τον λιγότερο, τυπικά αρχίζει με τον "Κομμουνισμό" (μέγιστος κρατικός έλεγχος), περνάει από τον "Σοσιαλισμό" (μερικός κρατικός έλεγχος), και κορυφώνεται στον "Καπιταλισμό" (λίγος έως καθόλου κρατικός έλεγχος). Αυτές οι παραλλαγές της οικονομικής εφαρμογής θα μπορούσαν να ονομαστούν "Κοινωνικά Συστήματα". Το επικρατέστερο Κοινωνικό Σύστημα στον κόσμο σήμερα είναι ο Καπιταλισμός. Ο Καπιταλισμός, ο οποίος συχνά τοποθετείται κάτω από την ομπρέλα μιας άλλης θεωρητικής αντίληψης γνωστή ως "Ελεύθερη Αγορά", ορίζεται ως: "ένα οικονομικό σύστημα στο οποίο τα μέσα παραγωγής ανήκουν σε ιδιώτες, λειτουργούν για το κέρδος, και οι επενδύσεις, η κατανομή, τα έσοδα, η παραγωγή και η τιμολόγηση των αγαθών και των υπηρεσιών ορίζονται αποκλειστικά μέσω της λειτουργίας μιας 'ελεύθερης αγοράς'2." Μια "Ελεύθερη αγορά" είναι στην ουσία μια ακανόνιστη ανταλλακτική τάση όπου "οι τιμές των αγαθών και των υπηρεσιών είναι διευθετημένες εντελώς από την αμοιβαία συγκατάθεση των πωλητών και των αγοραστών ως εκ τούτου, οι αγοραίες δυνάμεις της προμήθειας και της ζήτησης καθορίζουν τις τιμές και κατανέμουν τις διαθέσιμες προμήθειες, χωρίς την ανάμειξη της κυβέρνησης"3. Η αντίληψη της "Ελεύθερης Αγοράς" έχει πολλές εκδοχές και ιδεολογικές σχολές. Για παράδειγμα, μία από τις πιο ακραίες, ακόμη ενεργές ιδεολογίες είναι η "Αυστριακή Σχολή", η οποία χρησιμοποιεί την αντίληψη "laissez-faire" που βασικά σημαίνει να μην υπάρχει κυριολεκτικά καμία κρατική μεσολάβηση στα οικονομικά θέματα. Με αυτήν την προοπτική, η "αγαθοεργία" και άλλα χορηγούμενα από το κράτος "κοινωνικά" προγράμματα θα θεωρούνταν ακατάλληλα. 1 wordnet.princeton.edu/perl/webwn Ο Κομμουνισμός αναφέρεται ως προς την εφαρμογή του ιστορικά, και όχι ως προς το ιδεώδες του όραμα μιας κοινωνίας χωρίς χρήματα 2 en.wikipedia.org/wiki/capitalism 3 en.wikipedia.org/wiki/free_market Η εξέλιξη, εφαρμογή και ερμηνεία των Οικονομικών αποτελούν ένα εκπληκτικά μεγάλο κομμάτι υλικού με ατελείωτες συζητήσεις. Δεν αποτελεί αντικείμενο ενδιαφέροντος αυτού του εγχειριδίου να παρουσιάσει μια πραγματεία για το σύνολο των Οικονομικών. Στην πραγματικότητα, μια μερική βάση αυτού του εγχειριδίου είναι να δείξει πώς, μέσα από την έλευση της τεχνολογίας και την κατάργηση της σπανιότητας, το 99% του συνόλου της οικονομικής θεωρίας αποτελεί σήμερα μια ξεπερασμένη και ανούσια τεχνική. 6

7 Τώρα, εκτός από τη γενική ορολογία, ένα πολύ σχετικό χαρακτηριστικό της Χρηματοπιστωτικής Οικονομίας είναι η "Θεωρία της Αξίας". Το μέγεθος της "αξίας" ενός προϊόντος ή μιας υπηρεσίας καθορίζεται κυρίως από δύο παράγοντες : 1) Τη σπανιότητα (διαθεσιμότητα) των χρησιμοποιούμενων υλικών. 2) Τη συνολική ποσότητα της ανθρώπινης εργασίας που απαιτείται για να παραχθεί ένα προϊόν ή μια υπηρεσία. Για παράδειγμα: Φανταστείτε την ποσότητα χρόνου και προσπάθειας που θα χρειαζόταν για να δημιουργηθεί ένα απλό πουκάμισο πριν από την εμφάνιση του ηλεκτρισμού και της βιομηχανικής τεχνολογίας. Η συνολική διαδικασία θα ήταν: να ετοιμαστεί το έδαφος να φυτευτεί ο βαμβακόσπορος να επιτηρηθεί η περίοδος της ανάπτυξης να συλλεχθεί το βαμβάκι να απομακρυνθεί ο σπόρος να μετατραπεί το βαμβάκι σε νήμα να υφανθεί το νήμα σε ύφασμα να μετασχηματιστεί το ύφασμα σε μορφή πουκαμίσου. Δοθέντος του παραπάνω σεναρίου, μόνο από την άποψη της ανθρώπινης εργασίας, η τιμή αυτού του πουκαμίσου θα ήταν σχετικά υψηλή και πιθανώς θα πωλούταν σε μια τιμή αντίστοιχη της εκτεταμένης εργασίας. Η τιμή του βαμβακόσπορου (συστατικό υλικό) θα ήταν αμελητέα αφού παράγεται ως υποπροϊόν της κύριας σοδειάς, κάνοντας την τιμή της σπανιότητάς του πολύ χαμηλή. Συνεπώς, η πραγματική αξία αυτού του πουκαμίσου προέρχεται από την ενσωματωμένη εργασία. Τώρα, υποθετικά μιλώντας, τι θα γινόταν αν αυτή η παραγωγική διαδικασία δεν απαιτούσε καθόλου ανθρώπινη εργασία, ενώ ο βαμβακόσπορος, το νερό, το φως του ήλιου και το χώμα διατηρούσαν την φυσική αφθονία τους; Ποια θα ήταν η αξία αυτού του πουκαμίσου τότε; Προφανώς, πραγματικά δεν θα είχε καμία αξία. Από την αρχή του 21ου αιώνα, οι Βιομηχανικές Μηχανές έχουν πάρει τον ρόλο της σποράς και της συγκομιδής των αγροτικών προϊόντων με αποτέλεσμα ένας μόνο αγρότης να μπορεί να εργαστεί σε 4000 και πλέον στρέμματα γης μόνος του. Η εμφάνιση του υφαντουργικού εξοπλισμού, όπως η Εκκοκκιστική Μηχανή Βαμβακιού, μείωσε θεαματικά την ανθρώπινη προσπάθεια, ενώ με τη μοντέρνα χρήση της βιομηχανικής μηχανοργάνωσης, παρατηρούμε μια σταθερή προσέγγιση της σχεδόν πλήρους αυτοματοποίησης των Αγροτικών και Υφαντουργικών Εργοστασίων, ανάμεσα σε πολλά άλλα. Το θέμα είναι ότι η θέση της "Οικονομικής Αξίας", ως μια φαινομενικά στατική οικονομική αντίληψη, αυτήν τη στιγμή αναθεωρείται εντελώς από αυτήν την τεχνολογική επιρροή (αυξανόμενη ευκολία παραγωγής/πληθώρα υλικών), η οποία θα μπορούσε, θεωρητικά, να εξαλείψει εντελώς την έννοια της "αξίας". Όταν η ανθρώπινη εργασία μειώνεται ή αντικαθίσταται από την τεχνολογία και τον αυτοματισμό, η υποτιθέμενη "αξία", η οποία υπάρχει για να εξισώνει αυτήν την "εργασία" με την "τιμή", μειώνεται αντιστοίχως. Η "αξία" της παραγωγής θα μετακινούταν τότε στη δημιουργία/συντήρηση των μηχανών, οι Υπάρχουν επίσης ακόμη πιο πολλές υποκειμενικές μορφές της αξίας βάσει δημογραφικών χαρακτηριστικών, όπου συγκεκριμένες "φίρμες" δημιουργούν τιμές (εικονική αξία) που δεν βασίζεται στην απτή ανθρώπινη εργασία ή στην αξία του υλικού, αλλά στην "αίσθηση κύρους" που προσφέρει το ίδιο το αντικείμενο, όπως αυτή γίνεται αντιληπτή από την κουλτούρα του καταναλωτή. Αυτή είναι μια λιγότερο σχετική μορφή "οικονομικής αξίας" και θα συζητηθεί αργότερα στην παράγραφο με τίτλο: "Η Διαστροφή των Αξιών". Επίσης, οι αξίες των χρηματικών μέσων, όπως οι τίτλοι που συναλλάσσονται στο χρηματιστήριο είναι επίσης άσχετες, από μόνες τους, όσον αφορά την πραγματική παραγωγή και κατανομή. 7

8 οποίες τώρα εξυπηρετούν τον ρόλο των εργατών. Συνεπώς, όσο πιο αποδοτικές, ανθεκτικές και υποστηρικτές είναι αυτές οι μηχανές-εργάτες, τόσο πιο πολύ η "Αξία" της παραγωγής πέφτει. Η συνειδητοποίηση είναι ότι το πρότυπο του αυτοματισμού μέσω των μηχανών, σε συνδυασμό με τις σύγχρονες καινοτομίες οι οποίες βρίσκουν υποκατάστατα για τους "σπάνιους" πόρους, μπορούν να μας οδηγήσουν σε μια θέση όπου κανένα αγαθό και καμία υπηρεσία δεν θα απαιτούσε κάποια "αξία" ή ετικέτα τιμής. Απλώς δεν θα είχε κανένα θεωρητικό νόημα. Για τους περισσότερους και τις περισσότερες, αυτό είναι ένα πολύ δύσκολο πράγμα να αναλογισθεί, εξ αιτίας αυτών που έχουμε συνηθίσει να βιώνουμε στην καθημερινή μας ζωή. Ασχέτως της γνώμης σας, πράγματι, το πρότυπο της σταθερής τεχνολογικής βελτίωσης σε συνδυασμό με τις μηχανές αυτοματισμού μπορούν θεωρητικά να δημιουργήσουν ένα οικονομικό περιβάλλον όπου η αφθονία των υλικών και των μέσων παραγωγής είναι τόσο υψηλή και αποδοτική, ώστε οι περισσότεροι άνθρωποι θα έχουν ελάχιστη ανάγκη να "αγοράσουν" οτιδήποτε, αφήνοντας παράμερα τη "δουλειά για προς το ζην", με την παραδοσιακή έννοια. Πιο συγκεκριμένα, ακόμα κι αν οι μηχανές σιγά-σιγά αντικαθιστούσαν μόνο μια μεγάλη μειοψηφία του πληθυσμού, αυξάνοντας την ανεργία, οι περιπλοκές θα ήταν συστηματικές, και ολόκληρο το οικονομικό σύστημα θα γινόταν όλο και πιο ασταθές και ακατάλληλο για να λειτουργήσει. Αυτό το ζήτημα θα αναπτυχθεί στα Κεφάλαια 2 και 5. Βάζοντάς το στην άκρη προς το παρόν, ας εξετάσουμε μερικούς εμπειρικούς μηχανισμούς που η Χρηματοπιστωτική Οικονομία, ειδικά στο πλαίσιο του Καπιταλισμού, χρειάζεται ώστε να διατηρήσει την ακεραιότητα του συστήματος. Στους απομείναντες τομείς αυτού του κεφαλαίου, θα συζητήσουμε τα 5 πιο θεμελιώδη χαρακτηριστικά που χρειάζονται για τη διατήρηση του συστήματος, το σκεπτικό πίσω από αυτά, και τις συνέπειές τους. Πρώτος Μηχανισμός: Η Ανάγκη για Κυκλική Κατανάλωση Οι ρόλοι των ανθρώπων σε ένα χρηματοπιστωτικό σύστημα είναι βασικά χωρισμένοι σε τρία μέρη: Ο Εργαζόμενος, Ο Καταναλωτής, Ο Εργοδότης (ή Ιδιοκτήτης/ Παραγωγός). Ο Εργαζόμενος εκτελεί καθήκοντα για τον Εργοδότη με αντάλλαγμα έναν "Μισθό" ή την χρηματική πληρωμή, ενώ ο εργοδότης πουλάει ένα αγαθό ή μια υπηρεσία στον Καταναλωτή για ένα "Κέρδος"- άλλη μια κατηγοριοποίηση χρηματικής πληρωμής. Στη συνέχεια, τόσο ο Υπάλληλος όσο και ο Εργοδότης λειτουργούν ως Καταναλωτές, επειδή οι χρηματικές πληρωμές ("μισθοί" και "κέρδη") που αποκτούν χρησιμοποιούνται για την αγορά αγαθών και υπηρεσιών που είναι αναγκαία για την επιβίωσή τους. Η πράξη της αγοράς αγαθών και υπηρεσιών, που είναι και ο ρόλος του καταναλωτή, είναι αυτό που επιτρέπει στον Εργοδότη να έχει "Κέρδος", ενώ παράλληλα είναι αυτό που τον διευκολύνει να παρέχει και στον Υπάλληλο τον "Μισθό" του. Με άλλα λόγια, η απαίτηση της διαρκούς "Κατανάλωσης" είναι αυτή που κρατά τον Εργοδότη στην επιχείρηση και διατηρεί την εργασία του Υπαλλήλου. Υπάρχει επίσης ο Επενδυτής ο οποίος δίνει ταμειακή υποστήριξη σε έναν Εργοδότη/Ιδιοκτήτη/Παραγωγό, ή διαπραγματεύεται στις Οικονομικές αγορές για το κέρδος. Αυτό δεν είναι σχετικό με το θέμα μας διότι η ύπαρξη του επενδυτή δεν είναι απαραίτητη για να λειτουργήσει το σύστημα της αγοράς. 8

9 Τώρα, είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι αυτός ο κύκλος πληρωμής-κατανάλωσης (ή "κυκλικής κατανάλωσης") δεν μπορεί να σταματήσει, αλλιώς ολόκληρο το οικονομικό οικοδόμημα θα κατέρρεε, επειδή το χρήμα δεν θα ερχόταν στον Εργοδότη, ο Εργοδότης δεν θα μπορούσε να πληρώσει τον Υπάλληλο, κι έτσι, και οι δύο δεν θα είχαν τη δυνατότητα να διατηρήσουν τον κύκλο ως Καταναλωτές. Συνέπεια: 1 - Τίποτα που παράγεται δεν μπορεί να έχει λειτουργική διάρκεια ζωής παραπάνω του αναγκαίου προκειμένου να διατηρείται η οικονομική δομή μέσω της "κυκλικής κατανάλωσης". Με άλλα λόγια, κάθε αγαθό που παράγεται πρέπει να χαλάσει σε ένα αντίστοιχο χρονικό διάστημα ώστε η οικονομική κυκλοφορία να συνεχίζεται για όλους τους παίκτες (καταναλωτής/υπάλληλος/εργοδότης) του παιχνιδιού. Αυτό το χαρακτηριστικό θα μπορούσε να οριστεί ως: "Προγραμματισμένη Βραχυβιότητα". Η Προγραμματισμένη Βραχυβιότητα μπορεί γενικά να έχει δύο μορφές: α) Σκόπιμη: Η σκόπιμη παρακράτηση της αποδοτικότητας έτσι ώστε το εν λόγω προϊόν να χαλάει. β) Επακόλουθη: Βασιζόμενες στο κέρδος παραγωγικές συντομεύσεις, συνήθως υπό μορφή φτηνών υλικών/φτωχού σχεδίου, σε μια προσπάθεια να κερδηθούν χρήματα και να αποκτηθούν οι επαναλαμβανόμενοι πελάτες. Αυτό μεταφράζεται άμεσα σε ένα κατώτερο προϊόν. [σ.σ. Η χρήση των πλαστικών για τα ηλεκτρονικά συστήματα είναι φτηνότερη για την επιχείρηση και τον καταναλωτή, αλλά η ανθεκτικότητα αυτού του υλικού είναι φτωχή σε σύγκριση, ας πούμε, με το μέταλλο τιτανίου, το οποίο είναι πολύ ακριβότερο.] 2 - Η εισαγωγή των νέων προϊόντων και των υπηρεσιών πρέπει να είναι σταθερή για να αντισταθμίσει οποιαδήποτε αυξανόμενη αποδοτικότητα των προγενέστερων γενεών παραγωγής, ανεξάρτητα από τη λειτουργική χρησιμότητα, που παράγει ατελείωτα απόβλητα. Με άλλα λόγια, τα απόβλητα είναι ένα σκόπιμο υποπροϊόν της ανάγκης της βιομηχανίας να διατηρεί την "κυκλική κατανάλωση". Αυτό σημαίνει ότι το αντικατασταθέν/ξεπερασμένο προϊόν αποβάλλεται, συχνά στις χωματερές, μολύνοντας το περιβάλλον. Η συνεχής πολλαπλότητα επιταχύνει τη ρύπανση. Η "Ανάγκη για Κυκλική Κατανάλωση", η οποία μπορεί να θεωρηθεί ως η "μηχανή" που κάνει όλο το οικονομικό σύστημα να δουλεύει, είναι εγγενώς επικίνδυνη και διεφθαρμένη, διότι από τη φύση της δεν επιτρέπει τις περιβαλλοντικά βιώσιμες πρακτικές να μεγιστοποιούνται. Η συνεχής αναδημιουργία κατώτερων προϊόντων χαραμίζει τους διαθέσιμους πόρους και μολύνει το περιβάλλον. Για να το εκφράσουμε από μια άλλη γωνία, φανταστείτε τις οικονομικές επιπτώσεις των μεθόδων παραγωγής που θα μεγιστοποιούν με στρατηγικό τρόπο την αποδοτικότητα και βιωσιμότητα κάθε δημιουργίας, χρησιμοποιώντας τα καλύτερα δυνατά υλικά και τεχνικές που είναι διαθέσιμα. Φανταστείτε ένα αυτοκίνητο που θα ήταν τόσο καλά σχεδιασμένο, που δεν θα χρειαζόταν συντήρηση για 100 χρόνια. Φανταστείτε ένα σπίτι χτισμένο από πυρίμαχα υλικά που όλες του οι συσκευές, ηλεκτρικές λειτουργίες, υδραυλικά και όλα τα συναφή ήταν κατασκευασμένα από τα πιο στεγανά, υψίστης ακεραιότητας υλικά που είναι διαθέσιμα στη Γη. Σε έναν τέτοιο, πιο λογικό κόσμο, που πραγματικά θα κατασκευάζαμε πράγματα με διάρκεια, ελαχιστοποιώντας εγγενώς τη μόλυνση και τα απόβλητα λόγω της έλλειψης της πολλαπλότητας και της μεγιστοποίησης της αποδοτικότητας, το Χρηματοπιστωτικό σύστημα θα ήταν αδύνατο, επειδή η "κυκλική κατανάλωση" θα μειωνόταν δραματικά, αποδυναμώνοντας για πάντα την ονομαζόμενη "οικονομική ανάπτυξη". 9

10 Δεύτερος Μηχανισμός: Η Αφθονία της Έλλειψης Στην Οικονομική Θεωρία του χρηματοπιστωτικού συστήματος, η έννοια "Προσφορά και Ζήτηση" είναι μια ευρέως γνωστή κατασκευή, που απλώς υποδηλώνει πως "σε όσο μεγαλύτερη ποσότητα συναντάται κάτι, τόσο μικρότερη είναι η αξία του". Για παράδειγμα, το πόσιμο νερό ήταν ιστορικά ένας άφθονος πόρος, γεγονός που δεν απαιτούσε πληρωμή για την κατανάλωσή του με την εμπορική έννοια. Ωστόσο, καθώς η ρύπανση του υδροφόρου ορίζοντα και των υδάτινων συστημάτων της πόλης έχει αναπτυχθεί, το φιλτραρισμένο πόσιμο νερό πωλείται στο εμπόριο, συχνά σε υψηλότερη τιμή από το πετρέλαιο ανά λίτρο. Με άλλα λόγια, είναι επικερδές το να σπανίζουν οι πόροι. Αν μια εταιρεία μπορεί να πείσει το κοινό ότι το προϊόν της είναι "σπάνιο", τόσο περισσότερο μπορεί να χρεώνει αυτό το προϊόν. Αυτό παρέχει ένα ισχυρό κίνητρο για να διατηρήσει τα προϊόντα της σε ανεπάρκεια. Σε ένα άλλο επίπεδο, θα πρέπει να επισημανθεί ότι οι κεντρικές τράπεζες από όλες σχεδόν τις χώρες, επίσης, δημιουργούν έλλειψη εντός της ίδιας της προσφοράς χρήματος, προκειμένου να διατηρήσουν την πίεση στο σύστημα της αγοράς. Ο Bernard Lietaer, σχεδιαστής του Ευρωπαϊκού νομισματικού συστήματος επισημαίνει: "Η απληστία και ο ανταγωνισμός δεν είναι το αποτέλεσμα της αμετάβλητης ανθρώπινης ιδιοσυγκρασίας... η απληστία και ο φόβος της έλλειψης δημιουργούνται και ενισχύονται συνεχώς ως άμεσο αποτέλεσμα του είδους των χρημάτων που χρησιμοποιούμε... Μπορούμε να παράγουμε περισσότερο από αρκετό φαγητό για να θρέψουμε τους πάντες... αλλά είναι σαφές ότι δεν υπάρχουν αρκετά χρήματα για να πληρώσουμε για όλα. Η έλλειψη βρίσκεται στα εθνικά μας νομίσματα. Στην πραγματικότητα, η δουλειά των κεντρικών τραπεζών είναι να δημιουργούν και να διατηρούν τη νομισματική έλλειψη. Η άμεση συνέπεια είναι ότι πρέπει να πολεμήσουμε μεταξύ μας προκειμένου να επιβιώσουμε."4 Οι επιπτώσεις αυτής της αφθονίας της έλλειψης δεν είναι τίποτε άλλο παρά επιβλαβείς. Αν το κέρδος δημιουργείται λόγω της έλλειψης που υπάρχει από την περιβαλλοντική ρύπανση, τότε αυτό δημιουργεί μια άρρωστη ενίσχυση της αδιαφορίας για το περιβάλλον. Αν οι εταιρείες γνωρίζουν ότι μπορούν να κερδίσουν περισσότερα χρήματα με το να διατηρούν τους πόρους ή τα προϊόντα τους σε έλλειψη, πώς μπορεί να υπάρξει ποτέ ένας κόσμος αφθονίας; Δεν μπορεί, για την εταιρεία θα είναι κίνητρο να δημιουργεί συνθήκες έλλειψης αν χρειαστεί. Με τη σειρά της, η έλλειψη που δημιουργήθηκε στην ίδια την προσφορά χρήματος από τις κεντρικές τράπεζες συνθέτει για μας το κίνητρο να ανταγωνιζόμαστε μεταξύ μας, δημιουργώντας μια πρωτόγονη, χωρίς ηθική, συγκρουσιακή νοοτροπία με τον καθένα να νοιάζεται για τον εαυτό του, παράγοντας ανθρώπινο στρες, συγκρούσεις και ασθένειες. Τρίτος Μηχανισμός: Η Προτεραιότητα του Κέρδους Η κύρια κινητήριος αρχή του Χρηματοπιστωτικού συστήματος είναι το κέρδος, ή η απόκτηση του χρήματος, μέσω της εκμετάλλευσης των άλλων ως εισόδημα. Όλοι οι συμμετέχοντες στο παιχνίδι οφείλουν, προκειμένου να επιβιώσουν, να αναζητήσουν μια στρατηγική για την απόκτηση εισοδήματος. Ένας μισθωτός αναζητά την καλύτερη δυνατή πληρωμή που μπορεί να αποκομίσει για τις υπηρεσίες που προσφέρει, ενώ ταυτόχρονα ο εργοδότης (ιδιοκτήτης/παραγωγός) επιδιώκει να μειώνει συνεχώς το κόστος προκειμένου να μεγιστοποιήσει το κέρδος. Αυτή είναι η κυρίαρχη "νοοτροπία" μέσα σε ένα Χρηματοπιστωτικό Σύστημα και συνήθως οι πιο αδίστακτοι είναι αυτοί που κατέχουν επικερδείς θέσεις. Ενώ πολλοί άνθρωποι που ευνοούν το σύστημα κέρδους θα μιλήσουν ατελείωτα έναντι της "δεοντολογίας" των πρακτικών τους, η ιστορία έχει δείξει ότι στην πραγματικότητα η προτεραιότητα του κέρδους είναι μια ασθένεια που δεν δηλητηριάζει μόνο την 4 Lietaer, Bernard "Beyond Greed and Scarcity", Yes Magazine, 1997 Για λόγους απλούστευσης, ο όρος "κέρδος" θα χρησιμοποιείται εδώ ως συνώνυμο με το "εισόδημα" και τον "μισθό". Ενώ η κλασική οικονομική ταξινομεί ξεχωριστά αυτές τις έννοιες, οι όροι αυτοί αναφέρονται απλώς στην απόκτηση του χρήματος. Αυτός που λαμβάνει μισθό "κερδίζει" από τη δουλειά του, ως εισόδημα, πολύ απλά. 10

11 προσωπική/κοινωνική μας ευημερία και το βιοτικό επίπεδο, αλλά και το περιβάλλον στο οποίο βασιζόμαστε για όσα πρακτικά χρειαζόμαστε ως είδος. Ωστόσο, πριν αρχίσουμε με τις αρνητικές συνέπειες που προκύπτουν από αυτήν τη "νοοτροπία", ας εξετάσουμε αυτό που πολλοί πιστεύουν ότι είναι η καλή πλευρά αυτής της προτεραιότητας για κέρδος - "Το Κίνητρο". Σύμφωνα με τη θεωρία, η ανάγκη για το κέρδος παρέχει κίνητρο σε ένα πρόσωπο/οργανισμό ώστε να εργαστεί πάνω σε νέες ιδέες/προϊόντα που θα πωλούν στην αγορά. Με άλλα λόγια, η υπόθεση είναι ότι αν δεν παρεχόταν κίνητρο στους ανθρώπους από την ανάγκη τους να επιβιώσουν μέσω του κέρδους, θα είχε επιτευχθεί πολύ μικρή κοινωνική πρόοδος. Πρώτα απ' όλα, οι ισχυρότερες συνεισφορές στην κοινωνία δεν προέρχονται από επιχειρήσεις που επιδιώκουν κέρδος. Ο Νίκολα Τέσλα δεν απέδειξε το εναλλασσόμενο ρεύμα ηλεκτρισμού για λεφτά. O Λουί Παστέρ, o Κάρολος Δαρβίνος, οι αδερφοί Ράιτ, o Άλμπερτ Αϊνστάιν και ο Ισαάκ Νεύτωνας δεν συνέβαλλαν σημαντικά στην κοινωνία λόγω του υλικού προσωπικού συμφέροντος. Ενώ είναι αλήθεια ότι χρήσιμες εφευρέσεις και μέθοδοι προέρχονται από το κίνητρο για προσωπικό κέρδος, η πρόθεση πίσω από αυτές τις δημιουργίες συνήθως δεν έχει καμία σχέση με τις ανθρώπινες ή κοινωνικές ανησυχίες, διότι το αποκομμένο προσωπικό συμφέρον και η επιβίωση είναι τα πραγματικά κίνητρα. Το ενδιαφέρον για κέρδος σχεδόν πάντα προηγείται του "ανθρώπινου παράγοντα", και μια απλή ματιά στον καρκίνο που προκαλούν τα συντηρητικά στα τρόφιμά μας, η προβλεπόμενη απαξίωση σχεδόν όλων των παραγόμενων αγαθών, μαζί με τη βιομηχανία υγειονομικής περίθαλψης που χρεώνει 300 δολάρια για ένα αντιβιοτικό χάπι, θα διαπιστώσουμε ότι το "Κίνητρο που Βασίζεται στο Κέρδος" είναι στην πραγματικότητα επιζήμιο, καθώς το πραγματικό κίνητρο δεν είναι η συμβολή στην κοινωνία με έναν ουσιαστικό τρόπο, αλλά απλώς η αποκόμιση πλούτου από αυτήν με κάθε δυνατό τρόπο. Το κέρδος είναι στην πραγματικότητα ένα λανθασμένο κίνητρο. Τα προβλήματα στη βασισμένη στο χρήμα κοινωνία μας θα διαλυθούν μόνο εάν το κέρδος μπορεί να επιτευχθεί από την επίλυση αυτών των προβλημάτων. Συνέπεια: Οι ψυχολογικές/κοινωνιολογικές επιπτώσεις που προκύπτουν από την προτεραιότητα του κέρδους είναι σοβαρών διαστάσεων όταν πρόκειται για τη συμπεριφορά των ανθρώπων. Στην πραγματικότητα, έχει δημιουργηθεί μια ολόκληρη δομή επιβαλλόμενου ελέγχου με σκοπό την αντιμετώπιση των ατελείωτων προβλημάτων που συνδέονται με την ανάγκη για επιβίωση μέσω οφέλους/κέρδους/εσόδων - το Νομικό Σύστημα. Ενώ τα μη σχετιζόμενα με το Χρηματοπιστωτικό σύστημα εγκλήματα, που συχνά γεννώνται από το "εγώ", τη ζήλια, τη συναισθηματική στέρηση και άλλα ψυχολογικά ζητήματα, αποτελούν σήμερα πρόβλημα, η συχνότητα των "μη Χρηματοπιστωτικών" εγκλημάτων δεν είναι τίποτε σε σύγκριση με τα εγκλήματα που διαπράττονται για την απόκτηση χρήματος και ιδιοκτησίας. Στην πραγματικότητα, αν ορίσουμε το "Έγκλημα" ως "Διαφθορά" και τη "Διαφθορά" ως "Ηθική Διαστροφή και Ανεντιμότητα", τότε εμφανίζεται μια εντελώς νέα προοπτική, καθώς, αν κοιτάξετε αρκετά προσεκτικά, θα δείτε ότι σχεδόν κάθε πράξη χρηματικού κέρδους είναι διεφθαρμένη από τη βάση της... είναι απλώς αποδεκτή ως "φυσιολογική" από τον διαμορφωμένο πολιτισμό στον βαθμό και μόνο που θεωρείται αποδεκτή από την κοινή γνώμη. Για παράδειγμα, όταν πηγαίνετε στο παντοπωλείο και αγοράζετε ένα κουτί δημητριακά, 9 στις 10 φορές η ποσότητα των δημητριακών καταλαμβάνει μόνο το 60% του χώρου μέσα στο κουτί. Αυτή η "στρατηγική διαφήμισης" όπως θα την αποκαλούσε η παραγωγός εταιρεία, είναι στην πραγματικότητα ένα κραυγαλέο, αλόγιστο ψέμα. Οι διαφημιστικές εταιρείες, με όλες τις τακτικές κοινωνικής χειραγώγησης που διαθέτουν, είναι πιθανόν ένας από τους πιο διεφθαρμένους θεσμούς στον πλανήτη. Δυστυχώς, αντ' αυτού, έχουμε 11

12 συνηθίσει να το αποκαλούμε "προώθηση" ή "στρατηγική". Περισσότερα σχετικά με την κοινωνική στρέβλωση που δημιουργείται από τη διαφήμιση θα παρουσιαστούν στην παράγραφο "Στρέβλωση των Αξιών" αυτού του κεφαλαίου. Τώρα, για να περιγραφεί το πλήρες φάσμα της Χρηματοπιστωτικής διαφθοράς από μια ξεκάθαρη διάσταση, θα διαιρέσουμε αυτήν την παράλογη συμπεριφορά σε 3 τύπους: Γενικό Έγκλημα - Εταιρικό Έγκλημα Κυβερνητικό Έγκλημα. Το Γενικό Έγκλημα, όπως προκύπτει από τη λειτουργία του χρήματος, κυμαίνεται από μικρής κλίμακας κλοπές μέχρι παράνομες πωλήσεις, απάτη, βίαιη ληστεία. Σε αυτό το υποπροϊόν του χρηματοπιστωτικού συστήματος συχνά δεν δίνεται αρκετή προσοχή για να καταλάβουμε την προέλευσή του, επειδή πολλοί τείνουν να απορρίπτουν αυτού του είδους τους "εγκληματίες" ως ένα είδος κοινωνικής ανωμαλίας, αντί να συνδέουν τη βάση τους με την ανάγκη για επιβίωση. Το εγγενές άγχος και άλλες παρενέργειες που σχετίζονται με τη στέρηση επίσης παραβλέπονται. Η μελέτη "Merva-Fowles" που πραγματοποιήθηκε στο Πανεπιστήμιο της Γιούτα τη δεκαετία του 1990 βρήκε ισχυρές συνδέσεις μεταξύ της ανεργίας και της εγκληματικότητας. Στήριξαν την έρευνά τους σε 30 μεγάλες μητροπολιτικές περιοχές με συνολικό πληθυσμό άνω των 80 εκατομμυρίων κατοίκων. Τα ευρήματά τους διαπίστωσαν πως η αύξηση της ανεργίας κατά 1% είχε ως αποτέλεσμα: 6.7% αύξηση στις Ανθρωποκτονίες 3.4% αύξηση στα βίαια εγκλήματα 2.4% αύξηση στα εγκλήματα κατά της ιδιοκτησίας. Κατά την περίοδο , αυτό μεταφράστηκε σε: επιπλέον Ανθρωποκτονίες επιπλέον εγκλήματα βίας επιπλέον εγκλήματα ιδιοκτησίας.5 Αν πάρετε έναν εύπορο, ηθικό, έμπιστο άνθρωπο, αφαιρέσετε τα πλούτη και τους πόρους του και τον ρίξετε σε μια φτωχή πόλη με τίποτε άλλο παρά ένα ρούχο, υπάρχει πολύ μεγάλη πιθανότητα αυτός ο άνθρωπος να αρχίσει να ψεύδεται, να εξαπατά και να κλέβει προκειμένου να επιβιώσει. Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι οι φτωχότερες γειτονιές των Ηνωμένων Πολιτειών διατηρούν τα μεγαλύτερα ποσοστά εγκληματικότητας. Ένα άτομο που γεννήθηκε σε υποβαθμισμένο περιβάλλον, με ελάχιστους πόρους, ανεπαρκή εκπαίδευση και ελάχιστες ευκαιρίες εργασίας θα κάνει ό,τι χρειαστεί προκειμένου να ζήσει. Το θέμα εδώ είναι πως η οικονομική εξαχρείωση (έλλειψη), και όχι οι λεγόμενες γενετικές "εγκληματικές τάσεις", δημιουργεί αυτού του είδους την παρεκκλίνουσα συμπεριφορά. Το Εταιρικό Έγκλημα, το οποίο σχεδόν πάντα σχετίζεται με κέρδη, λαμβάνει πολλές μορφές: Προγραμματισμένη Βραχυβιότητα Χειραγώγηση της Αγοράς Εξωτερική Ανάθεση Καθορισμός Τιμών Μονοπωλιακές Συμπαιγνίες Εργασιακή Εκμετάλλευση και Κυβερνητική Συμπαιγνία είναι μερικές από αυτές. Από το σκόπιμο κλείσιμο της παροχής ρεύματος της Καλιφόρνια από την εταιρεία Enron για την ενίσχυση των ενεργειακών αποθεμάτων6, ως την προώθηση μολυσμένων με τον ιό HIV φαρμάκων της 5 Merva & Fowles, Effects of Diminished Economic Opportunities on Social Stress, Economic Policy Institute,

13 εταιρείας Bayer7, θα έπρεπε να είναι σαφές στους περισσότερους ανθρώπους ότι το εταιρικό έγκλημα είναι συνεχές και τις περισσότερες φορές πιο ύπουλο από το "Γενικό Έγκλημα", διότι οι επιπτώσεις τείνουν να επηρεάζουν πολύ μεγαλύτερες ομάδες ανθρώπων. Η ανάγκη του "Εταιρικού Εγκληματία" να εξασφαλίσει την αποδοτικότητα μιας επιχείρησης δεν διαφέρει στη βάση της από την ανάγκη του "Γενικού Εγκληματία" να επιβιώσει. Ενώ ο τελευταίος τυπικώς διαπράττει εγκλήματα για να ζήσει, ο πρώτος διαπράττει εγκλήματα για την περαιτέρω εξασφάλιση των θέσεων εξουσίας του, του τρόπου ζωής και του πλούτου του. Στηρίζεται στον φόβο. Η έννοια της "Απληστίας", που εκδηλώνεται από μια διαρκή ανασφάλεια προερχόμενη από τον φόβο μήπως χάσει κανείς αυτά που έχει, λειτουργεί ως κινητήριος παράγοντας για τα περισσότερα "εταιρικά εγκλήματα". Είναι σαν τον εθισμό στα τυχερά παιχνίδια. Όσα περισσότερα κερδίζεις, τόσα περισσότερα επιθυμείς. Αυτή η νεύρωση διαιωνίζεται/ενισχύεται από την κοινωνική διαστρωμάτωση που δημιουργεί το χρηματοπιστωτικό σύστημα, καθώς υπάρχει μια ατελείωτη εξέλιξη της "πολυτέλειας" που είναι διαθέσιμη όσο η αγοραστική δύναμη κάποιου αυξάνεται (π.χ.: πολυτελείς κατοικίες, κότερα, λιμουζίνες, διαμάντια, εκτάσεις γης, κ.λπ.). Εκτενέστερη αναφορά πάνω σε αυτό το θέμα θα υπάρξει στην επόμενη παράγραφο: "Η Στρέβλωση των Αξιών". Το Κυβερνητικό Έγκλημα είναι από τις πιο πολύπλοκες και δύσκολες μορφές συμπεριφοράς που πρέπει να λάβουμε υπ' όψιν μας, διότι η αντίληψή μας για την κυβέρνηση προσδιορίζεται σε μεγάλο βαθμό από τις επικρατούσες αξίες που η "άρχουσα τάξη" διαιωνίζει μέσα στην κοινωνία, μέσω των ΜΜΕ και του παραδοσιακού σωβινισμού. Με άλλα λόγια, αν κοιτάξουμε πίσω στις φρικαλεότητες του Χίτλερ, πολύ συχνά ξεχνάμε ότι πολλοί από τους Γερμανούς διατηρούσαν το αντισημιτικό σύστημα αξιών, που διαδιδόταν από το καθεστώς μέσω φυλλαδίων και εκπομπών. Το ίδιο μπορεί να ειπωθεί για την εισβολή των ΗΠΑ στο Ιράκ, η οποία αρχικά τροφοδοτήθηκε από τη δημόσια υποστήριξη, απλώς και μόνο εξ' αιτίας του μίσους και του φόβου για τους αποκαλούμενους "ισλαμιστές τρομοκράτες", που προέκυψαν από τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου του Τούτων λεχθέντων, ας αφήσουμε κατά μέρους τις διαμορφωμένες ως παραδοσιακές αξίες της πίστης και του "πατριωτισμού" και ας ρίξουμε μια αντικειμενική ματιά σε αυτό που πραγματικά είναι και αντιπροσωπεύει η κυβέρνηση μέσα στα πλαίσια ενός Χρηματοπιστωτικού Συστήματος. Πρώτα απ' όλα, όλα τα μέλη της κυβέρνησης πρέπει να πληρώνονται έναν μισθό και όλα τα σχέδια που εκπονούν πρέπει να χρηματοδοτούνται. Τα χρήματα αυτά φαίνεται να προέρχονται από "φόρους" που επιβάλλονται στους πολίτες, ή δάνεια από τράπεζες ή άλλες κυβερνήσεις. Οι φόροι δημιουργούνται μέσω του "εμπορίου" ή μέσω του "εισοδήματος του εμπορίου", ενώ τα δάνεια πρέπει να επιστραφούν με χρήματα που, θεωρητικά, προέρχονται κατά κάποιον τρόπο είτε μέσω αύξησης του εμπορίου, περισσοτέρων δανείων, ή μέσω περισσότερων φόρων. Ο κεντρικός ρόλος της κυβέρνησης είναι η εφεύρεση ρυθμιστικών νομοθετημάτων που ρυθμίζουν τη λειτουργία της κοινωνίας. Ιδεατά, τα γενικά ενδιαφέροντα των πολιτών θα είναι και η πρώτη προτεραιότητα της κυβέρνησης. Δυστυχώς, όπως η ιστορία έχει δείξει, αυτό δεν είναι, και σπάνια υπήρξε, πραγματικότητα. Αντιθέτως, η κυβέρνηση όπως γνωρίζουμε είναι ουσιαστικά μια μητρική πολυεθνική σε όλες τις άλλες πολυεθνικές που δουλεύουν μέσα στην οικονομία της χώρας. Αυτό, βεβαίως, έχει λογική καθώς η αξία κάθε έθνους είναι στην πραγματικότητα καθορισμένη από την κατάσταση της οικονομίας του. Αυτό σημαίνει ότι η κυβέρνηση έχει "ίδιον συμφέρον" στην οικονομική κατάσταση της χώρας, ειδικότερα σε αυτούς που ανήκουν στην ίδια τάξη - την πλούσια τάξη. Αυτό το "ίδιον συμφέρον", ή ένα άτομο ή μια ομάδα η οποία έχει να κερδίσει ή να χάσει από μια κυβερνητική απόφαση είναι μια αμφίδρομη σχέση. Ένας πολιτικός μπορεί να κερδίσει χρηματική "συνεισφορά" από μια

14 εταιρεία που ευνοεί στις αποφάσεις του, ενώ η εταιρεία κατά αυτόν τον τρόπο κερδίζει τις αποφάσεις που έγιναν για δικό της όφελος. Η άσκηση παρασκηνιακής πολιτικής πίεσης και οι εισφορές σε κόμματα στην Αμερική αποτελούν δισεκατομμύρια δολάρια κάθε χρόνο και αυτά τα λεφτά δίνονται ολοκληρωτικά κάτω από την πρόφαση ότι τοποθετείται η "προεκλογική ατζέντα σε δράση". Καθώς τα παραδείγματα των κυβερνητικών και εταιρικών συμπαιγνιών είναι πολλά, από την έγκριση μη ελεγμένων φαρμάκων από την Υπηρεσία Ελέγχου Τροφίμων και Φαρμάκων(FDA), μέχρι την επιτυχία του πετρελαϊκού λόμπυ να αλλάξει ο Νόμος περί Μηδενικών Ρύπων στην Καλιφόρνια που οδήγησε τα καθαρά ηλεκτρικά αυτοκίνητα σε αφανισμό, το μεγαλύτερο χρηματικού κινήτρου έγκλημα της κυβέρνησης είναι η χρησιμοποίηση του Πολέμου προς όφελος των εταιρικών/χρηματοπιστωτικών εταιριών. Σύμφωνα με τα λόγια του δύο φορές βραβευμένου με το Μετάλλιο της Τιμής του Κογκρέσου, Υποστράτηγου Smedley D. Butler: "Ο πόλεμος είναι μια κομπίνα. Πάντα ήταν. Είναι πιθανόν η παλαιότερη, αναμφισβήτητα η πιο κερδοφόρα, σίγουρα η πιο μοχθηρή. Είναι η μόνη που έχει παγκόσμια έκταση. Έχει τη μοναδικότητα ότι τα κέρδη μετρώνται σε δολάρια και οι ζημίες σε ανθρώπινες ζωές. Η κομπίνα περιγράφεται καλύτερα, πιστεύω, ως κάτι το οποίο δεν είναι αυτό που φαίνεται στους περισσότερους. Μόνο μια μικρή κλειστή ομάδα γνωρίζει. Διεξάγεται προς όφελος των πολύ λίγων, με κόστος στους πάρα πολλούς. Από τον πόλεμο πολύ λίγοι άνθρωποι κάνουν τεράστιες περιουσίες... Στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, μια χούφτα ανθρώπων απόλαυσαν τα κέρδη του πολέμου. Τουλάχιστον νέοι εκατομμυριούχοι και δισεκατομμυριούχοι δημιουργήθηκαν στις Ηνωμένες Πολιτείες κατά τη διάρκεια του Παγκοσμίου Πολέμου... Το 65ο Κογκρέσο, αναφερόμενο στα εταιρικά κέρδη και τα κυβερνητικά εισοδήματα λαμβάνοντας υπ' όψιν τα κέρδη 122 συσκευαστών κρέατος, 153 βαμβακοπαραγωγών, 229 εταιρειών ρουχισμού, 49 βιομηχανιών χάλυβα, και 340 παραγωγών άνθρακα κατά τη διάρκεια του πολέμου. Τα κέρδη κάτω του 25% αποτελούσαν εξαίρεση. Για παράδειγμα, οι εταιρείες άνθρακα κέρδισαν μεταξύ 100% και 7.856% στην εταιρική μετοχή κατά τη διάρκεια του πολέμου. Οι συσκευαστές του Σικάγο διπλασίασαν και τριπλασίασαν τα κέρδη τους. Και να μην ξεχνάμε τους τραπεζίτες που χρηματοδότησαν τον Μεγάλο Πόλεμο. Αν κάποιος είχε την αφρόκρεμα των κερδών, ήταν οι τραπεζίτες. Όντας συνεταιρισμοί, αντί για εταιρικοί οργανισμοί, δεν είχαν την υποχρέωση να ενημερώνουν τους μετόχους τους. Και τα κέρδη τους είναι τόσο κρυφά όσο και τεράστια. Πώς οι τραπεζίτες έκαναν τα εκατομμύρια και τα δισεκατομμύρια δεν ξέρω, επειδή αυτά τα μικρά μυστικά ποτέ δεν γίνονται γνωστά - ακόμη και ενώπιον της διερευνητικής επιτροπής της Γερουσίας."8 Ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος, ο Πόλεμος της Κορέας, του Βιετνάμ και τώρα του Ιράκ και του Αφγανιστάν δεν διαφέρουν σε κάτι. Η ραγδαία βιομηχανική παραγωγή, τα στρατιωτικά συμβόλαια, τα συμβόλαια ανακατασκευής, η κλοπή ενεργειακών και πρώτων υλών, τα δάνεια υψηλού επιτοκίου, της Παγκόσμιας Τράπεζας και των ιδιωτικών τραπεζών, με έμφαση στη λιτότητα για μεταπολεμικές οικονομίες, και ακόμα η διακίνηση ναρκωτικών από τη CIA9, είναι μερικά από τα υψηλής κερδοφορίας μέσα. Τα κίνητρα του πολέμου είναι τρία. 1) Βιομηχανικά Κέρδη, μεγιστοποιημένα για την ελίτ 2) Ιδιοποίηση (κλοπή) Πόρων 3) Γεωπολιτικές Αλλαγές για να αυξηθεί η ευκολία περαιτέρω βιομηχανικών κερδών και κλέψιμο πρώτων υλών και πόρων. Αυτή είναι μία από τις μεγαλύτερες αρρώστιες ως αποτέλεσμα της ανάγκης για χρήμα και δύναμη. Οι κυβερνήσεις, με την ομάδα των δολοφόνων που έχουν δεχτεί "πλύση εγκεφάλου", έχουν εμπλακεί στην ύστατη μορφή αυτοσυντήρησης, και όσο όλοι οι πόροι του κόσμου παραμένουν "δεσμευμένοι" για τα συμφέροντα των λίγων, αυτή η αλληλουχία του Πολέμου δεν θα σταματήσει να υφίσταται. 8 Butler, Smedley D., War is a Racket, Feral House, 1935, Chapter 1 9 Webb, Gary, Dark Alliance, Seven Story Press,

15 Τώρα, οι παραπάνω ταξινομήσεις της "διαφθοράς" είναι μια γενικευμένη κατηγοριοποίηση. Ατελείωτες αποχρώσεις της ανθρώπινης συμπεριφοράς στην καθημερινότητά μας είναι επίσης πάρα πολύ δηλητηριασμένες από τους μηχανισμούς του κέρδους ανεντιμότητα, από την "τέχνη της διαπραγμάτευσης" όπου δύο επαγγελματίες ανταγωνίζονται μεταξύ τους για τα δικά τους προσωπικά κίνητρα, με την ίδια έμφυτη απαξίωση για τον άλλον, ως τη δυσαρμονία που είναι χτισμένη στη σχέση εργοδότη - υπαλλήλου, όπου ο ένας θέλει να μεγιστοποιήσει την εργασία για να μειώσει τα ωρομίσθια που πληρώνει, ενώ ο άλλος προσπαθεί να μεγιστοποιήσει τον χρόνο που καταναλώνει για να κερδίσει περισσότερα έσοδα. Το συμπέρασμα είναι ότι Η Προτεραιότητα του Κέρδους θέτει μια "εμείς εναντίον αυτών" δυαδική νοοτροπία, διότι, μέσα στο χρηματοπιστωτικό σύστημα, πρέπει να υπάρχει ένας αγοραστής-πωλητής ένας υπάλληλος-εργοδότης ένας πελάτης-ιδιοκτήτης ένας έχων-μη έχων. Δεδομένης αυτής της πραγματικότητας, κάθε ομάδα είναι αναγκασμένη να εμπλέκει παραμέτρους οι οποίες είναι πιο κερδοφόρες για τους ίδιους, με αποτέλεσμα να επιδιώκονται συνεχώς στρατηγικά πλεονεκτήματα κι έτσι να μαίνεται πάντα μια συνεχής μάχη. Είμαστε διαρκώς σε πόλεμο μεταξύ μας για να ζήσουμε. Αυτή η μάχη δημιουργεί ελάχιστα μέσα στον χρόνο στην κατεύθυνση της βιώσιμης ανθρώπινης προόδου, και ο άρρωστος, μολυσμένος, παραμορφωμένος κόσμος που βλέπετε γύρω σας είναι το αποτέλεσμα. Τέταρτος Μηχανισμός: Η Στρέβλωση των Αξιών Οι Πεποιθήσεις και οι Αξίες μας διαμορφώνονται από την κουλτούρα μας. Ενώ υπάρχει μια γενετική βάση σε συγκεκριμένα ανθρώπινα χαρακτηριστικά και συμπεριφορές, η γνώση που έχουμε και ο τρόπος που σκεφτόμαστε και ενεργούμε με βάση αυτήν τη γνώση είναι θεμελιωδώς ένα περιβαλλοντικό φαινόμενο. Έχοντας αυτό κατά νου, το χρηματοπιστωτικό σύστημα απαιτεί μια μορφή επικοινωνίας για να ενημερώσει το κοινό σχετικά με το τι μια εταιρεία έχει διαθέσιμο προς πώληση. Αυτή η μορφή επικοινωνίας έχει οριστεί ως "διαφήμιση". Το χαρακτηριστικό της διαφήμισης είναι η προβολή και η προβολή είναι ένας τρόπος επικοινωνίας, ο οποίος, γενικά μιλώντας, δημιουργεί μια μεροληψία υπέρ του αγαθού που αφορά. Με άλλα λόγια, η δουλειά της διαφήμισης είναι να δελεάσει... ή καλύτερα - να κατευθύνει τον καταναλωτή να αγοράσει ένα προϊόν. Αυτή η επιδέξια χειραγώγηση παίρνει διάφορες μορφές, αλλά η πιο επιτυχημένη είναι η παραποίηση και/ή εκμετάλλευση των "αξιών" του ακροαματικού κοινού - τι αυτός ή αυτή κρίνει ως σημαντικό. Πάντως, προτού προχωρήσουμε παρακάτω, πρέπει να σημειωθεί ότι τα πρότυπα μαζικής κατανάλωσης που παρατηρούνται αυτήν τη στιγμή στις Ηνωμένες Πολιτείες και αλλού δεν ίσχυαν πάντα. Η Αμερική αρχικά ιδρύθηκε, ως έναν βαθμό, με βάση την Προτεσταντική εργασιακή ηθική, όπου η λιτότητα και η αποταμίευση ήταν οι κυρίαρχες αξίες. Παρόλα αυτά, κατά την έναρξη του 20ου αιώνα, ξεκίνησε μια συντονισμένη προσπάθεια από την επιχειρηματική κοινότητα να παραμορφώσουν αυτές τις αντιλήψεις και να πλάσουν έναν νέο στρατό από ενστικτώδεις, συνεχώς ανικανοποίητους, ταξικά συνειδητούς καταναλωτές. Οι διαφημιστικές εταιρείες άλλαξαν τα επιχειρήματά τους από λειτουργικά, σε επιχειρήματα που έχουν ως μέτρο το κύρος και τη συναισθηματική έλξη. Κατ' επέκταση, σήμερα ο μέσος Αμερικάνος καταναλώνει τα διπλάσια από ό,τι κατανάλωνε στο τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου.10 Τώρα, μία από τις πιο δυνατές μορφές εκμετάλλευσης των αξιών εκφράζεται με την απόλυτη σύνδεση της ταυτότητας ενός ανθρώπου με ένα συγκεκριμένο ιδανικό. Ο Πατριωτισμός και η Θρησκεία αποτελούν κλασσικά παραδείγματα, καθώς με τη νουθεσία σε μικρή ηλικία, ένας άνθρωπος διαμορφώνεται να νοιώθει 10 Schor, Juliet, The Overworked American, New York Books, 1991, p

16 μια κοντινή προσωπική σχέση με μια χώρα ή θρησκεία, διαμορφώνοντας συνεπώς αυτόν τον άνθρωπο ώστε να θέλει να υποστηρίξει τα δόγματα, άνευ όρων. Ένα άλλο παράδειγμα είναι η έννοια της "μόδας". Η μόδα παίρνει πολλές μορφές, από ρούχα τα οποία οι άνθρωποι φοράνε έως την ιδεολογία που εκφράζουν. Για να δείξουμε πόσο επιτυχημένη έχει γίνει η εμπορική βιομηχανία στο να κατευθύνει τις αξίες των ανθρώπων για το δικό της συμφέρον, αρκεί να παρατηρήσουμε πόσους ανθρώπους σήμερα βλέπουμε να περπατάνε στον δρόμο και να φοράνε εμπορικές πινακίδες, απλώς για τον λόγο του να εκφράσουν τη μάρκα μιας εταιρείας, κερδίζοντας μια μορφή ξεκάθαρου κοινωνικού γοήτρου ή "στιλιστική έκφραση" από αυτά. Υπογεγραμμένες μπλούζες "Tommy Hilfiger", τσάντες με το εμπορικό σήμα "Prada" και αστραφτερά ρολόγια "Rolex" είναι παραδείγματα από προϊόντα όπου η χρηστικότητα ή λειτουργία του αντικειμένου έχει χάσει παντελώς τη σημασία του, με περισσότερη σημασία να δίνεται πια στο τι αυτό το αντικείμενο "αντιπροσωπεύει". Δυστυχώς, αυτό που οι άνθρωποι συχνά δεν καταλαβαίνουν είναι ότι δεν είναι τίποτε παραπάνω από διαφημίσεις που περπατούν εκπροσωπώντας την αντίστοιχη εταιρεία, απλά και ξεκάθαρα. Το "κύρος" ή η "έκφραση" πραγματικά υφίσταται εντελώς επί των "προβαλλόμενων αξιών" του ατόμου αυτού κι αν αρκετά άτομα χειραγωγηθούν κατά τον ίδιο τρόπο, μια "τάση" γεννιέται, η οποία διαιωνίζει ακόμα περισσότερο την αυταπάτη μέσω της συλλογικής ταυτότητας. Αυτές οι τάσεις μπορούν να γίνουν τόσο δυνατές, ώστε αυτοί που δεν "προσκολλούνται" στη μόδα, να θεωρούνται "απόβλητα" και να εξοστρακίζονται. Τώρα, αφήνοντας τη Ματαιοδοξία στην άκρη, πρέπει επίσης να εξετάσουμε τις παραμορφωμένες αξίες που δημιουργήθηκαν ως συλλογικές νοοτροπίες και κοσμοθεωρίες. Αυτή η συνεχής ανάγκη για ιδιοτέλεια πολλές φορές απλώνεται σαν τον καρκίνο σε άλλα ψυχολογικά πεδία, δημιουργώντας και ενισχύοντας τέτοιου είδους νευρώσεις όπως η "Απληστία", η "Ζήλια" και ο "Εγωισμός". Η Απληστία είναι πιθανότατα η δύναμη για τη συνέχιση του χρηματοπιστωτικού συστήματος, πέρα από την απλή επιβίωση. Λόγω της έμφυτης διαστρωμάτωσης των προϊόντων και των υπηρεσιών (και κατ' επέκταση του επιπέδου ζωής) που είναι διαθέσιμα σε αυτούς με τη μεγαλύτερη καταναλωτική δύναμη, ο άνθρωπος είναι διαμορφωμένος να συνεχίζει να θέλει "περισσότερο" υλικό πλούτο, επειδή το "περισσότερο" φαίνεται να πλησιάζει το άπειρο. Το αποτέλεσμα είναι μια κουλτούρα η οποία δεν έχει την έννοια της ισορροπίας ή μια αίσθηση του τι είναι πραγματικά σημαντικό ή "αρκετό". Η διαφήμιση το επιδεινώνει αυτό με τη συνεχή απεικόνιση "των δυνατοτήτων", κάνοντας συχνά τους ανθρώπους να αναρωτιούνται για την ίδια την αξία του εαυτού τους διότι δεν "έχουν τα καλύτερα πράγματα στη ζωή", κ.λπ. Η Ζήλια φαίνεται πως αρχίζει να καλλιεργείται σε πολύ μικρή ηλικία, ίσως όταν ο δάσκαλος επαινεί τους μαθητές που πετυχαίνουν υψηλούς βαθμούς, και κατσαδιάζει τους μαθητές που δεν τα κατάφεραν καλά, κάνοντας αυτούς τους μαθητές να αισθάνονται φθόνο προς τα άτομα με τους υψηλούς βαθμούς. Ασχέτως προέλευσης, μια κλασσική τακτική διαφήμισης είναι η εκμετάλλευση αυτής της νεύρωσης χρησιμοποιώντας τα ΜΜΕ για την απεικόνιση ενός ατόμου που κατέχει κάτι το οποίο εσείς δεν έχετε, κάνοντάς σας να αισθανθείτε σαν να είναι ανάγκη να το αποκτήσετε ώστε να είστε "ίσοι". Αυτό είναι πολύ παρόμοιο με την απληστία, με την εξαίρεση ότι οι άνθρωποι μεγαλώνουν περιφρονώντας τους άλλους για αυτά που έχουν, δημιουργώντας κοινωνικές εντάσεις και συγκρούσεις. Ο Εγωισμός ορίζεται συχνά ως "μια αίσθηση ανωτερότητας απέναντι στους άλλους". Αυτή η παραμόρφωση έχει ουσιαστικά δύο μορφές: 1) Γενική ανωτερότητα βασισμένη στην οικονομική κατάσταση / ή θέση στην κοινωνική ιεραρχία. 16

17 2) Αλαζονεία ως προς τη δημιουργική συμβολή κάποιου, επιζητώντας γόητρο, αναγνώριση ή άλλα "οφέλη" για αυτήν. Το τελευταίο, για πολλούς, φαίνεται "φυσικό", διότι οι άνθρωποι σήμερα λατρεύουν την "αναγνώριση" για τις ιδέες και τις εφευρέσεις τους. Αυτό ενισχύεται έντονα στα πλαίσια του χρηματοπιστωτικού συστήματος, επειδή όταν έρχεται η ώρα για την απόκτηση "κέρδους", το άτομο κυριολεκτικά "επιβραβεύεται" και "αναγνωρίζεται" για τις προσωπικές εφευρέσεις και πράξεις του. Αυτό επιδεινώνει περεταίρω την τάση ενός ανθρώπου να απαιτεί αντάλλαγμα για ό,τι κάνει, ακόμη κι αν δεν έχει να κάνει με χρήμα. Θα έπρεπε να τονιστεί ότι στην πραγματικότητα κανένας άνθρωπος δεν "εφευρίσκει" ή δημιουργεί οτιδήποτε από μόνος του. Κάθε ιδέα και δημιουργία που έχει προκύψει έχει γίνει με βάση τη συνεισφορά της εργασίας προγενέστερων γενεών, περιβαλλοντικών επιρροών και/ή από σχόλια άλλων ανθρώπων. Όπως είπε κάποτε ο Ισαάκ Νεύτων: "Αν έχω δει πιο μακριά, είναι μόνο επειδή στάθηκα σε ώμους Γιγάντων" 11. Η άποψή του ήταν ότι έχτισε την έρευνά του, επομένως και τις ανακαλύψεις του, πάνω στο έργο πολλών άλλων μεγάλων επιστημόνων που έζησαν πριν από αυτόν. Η επιβράβευση λοιπόν δεν ανήκε μόνο σε αυτόν, αλλά σε ολόκληρη τη κοινότητα της επιστήμης με την οποία είχε εργαστεί και από την οποία είχε αντλήσει γνώσεις. Αυτή η μορφή του Εγώ δεν έχει καμία θέση όταν ένας άνθρωπος καταλάβει ότι ΟΛΕΣ οι εφευρέσεις και οι δημιουργίες είναι στην πραγματικότητα συνεργασίες που αναπτύσσονται κατ' αλληλουχία, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο. Τώρα, όσον αφορά την καθοριστική διάκριση του Εγώ που επισημάνθηκε παραπάνω ("Βάσει Γενικής Ανωτερότητας... ") αυτό είναι μια ταξικά προσανατολισμένη στάση που, σε ένα επίπεδο, αποτελεί ένα ψυχολογικό μέσο για να κάνεις κάποιον να αισθάνεται καλύτερα επειδή έχει περισσότερα από κάποιον άλλο άνθρωπο. Ένας ευκατάστατος άνθρωπος που προχωράει στον δρόμο το βρίσκει πολύ ευκολότερο να απαξιώσει έναν άστεγο, λέγοντας "είναι απλώς ένας άχρηστος τεμπέλης", σε αντιδιαστολή με την αναγνώριση ότι είναι θύμα της κουλτούρας. Σε ένα άλλο επίπεδο, ο τυφλός ελιτισμός, με τη μορφή ενός είδους "ταξικού ρατσισμού" οδηγεί του ανθρώπους να απαξιώνουν αυτούς που έχουν μικρότερη αγοραστική δύναμη σαν να είναι απλώς "κατώτεροι" ή "ανάξιοι", διότι το κοινωνικό ανάστημα, η εκπαίδευση και ο τρόπος ζωής που παρέχεται από αυτήν την ελίτ, είναι τελείως απρόσιτη για αυτούς που δεν διαθέτουν παρόμοια αγοραστική δύναμη, δημιουργώντας επομένως κατάφωρες διαφορές στην κουλτούρα. Τελικά, οι αξίες μας είναι βασισμένες στο τι δουλεύει και τι μας βοηθά να δημιουργήσουμε ευκολότερες, καλύτερες ζωές. Αν ζούμε σε ένα σύστημα που ανταμείβει τον ανταγωνισμό, το στενό προσωπικό συμφέρον, τη διαφθορά, τη ματαιοδοξία και την υπεροψία, τότε αυτές θα είναι οι αξίες που θα διαιωνίζονται συνεχώς στην κοινωνία. Ενόσω πολλοί άνθρωποι δηλώνουν υποκριτική αφοσίωση στην "τιμιότητα, το ενδιαφέρον για τους άλλους και την ταπεινότητα", εύκολα βλέπει κανείς γιατί αυτές οι αρετές δεν υπερισχύουν διότι το σύστημα της επιβίωσης στην κοινωνία σήμερα δεν τις υποστηρίζει και δεν τις ενισχύει. Πέμπτος Μηχανισμός: Δημοσιονομικός Χειρισμός Το νόμισμα που χρησιμοποιείται σήμερα ονομάζεται "λογιστικό", που σημαίνει ότι η αξία του προέρχεται ουσιαστικά από κυβερνητικό διάταγμα. Με άλλα λόγια, δεν υπάρχει τίποτα που να υποστηρίζει την αξία του νομίσματος, παρά μόνο ίσως ο ιδρώτας των εργατών που ανταλλάσσουν την εργασία τους για το νόμισμα. Πολλά χρόνια πριν, όλα τα νομίσματα βρίσκονταν κάτω από έναν "κανόνα χρυσού" ο όποιος παρείχε μια ψευδό-εμπειρική βάση για την αξία ενός χαρτονομίσματος, αλλά αυτό εξακολουθούσε να είναι εξ ολοκλήρου αυθαίρετο, διότι η πηγή της αξίας απλώς μετατοπίστηκε σε αυτήν την πρώτη ύλη που λέγεται "χρυσός", που 11 Newton, Isaac, Letter to Robert Hooke, February 5th

18 επίσης δεν έχει καμία εγγενή αξία αυτός καθαυτός. Η αξία οποιουδήποτε υλικού είναι σχετική με την έλλειψή του (προσφορά) και τη ζήτηση, και αυτές οι ιδιότητες είναι πάντα ρευστές και ως εκ τούτου ασταθείς. Η αποκαλούμενη εξίσωση "προσφοράς και ζήτησης" ισχύει επίσης άμεσα για τη Νομισματική Αξία. Η αξία στο λογιστικό σύστημα προέρχεται από το πόσα χρήματα βρίσκονται στην κυκλοφορία σε μια οικονομία. Όπως και με οποιονδήποτε φυσικό πόρο, όσο περισσότερο χρήμα υπάρχει στην κυκλοφορία, τόσο λιγότερο αξίζει κάθε μονάδα του λογιστικού νομίσματος. Όταν βρίσκονται λιγότερα χρήματα στην κυκλοφορία, κάθε μονάδα αξίζει παραπάνω, αντιστοίχως. Αυτό το φαινόμενο ονομάζεται "Πληθωρισμός" και "Αντιπληθωρισμός", γενικά μιλώντας. Πολύ απλά, αν σε μια οικονομία αντλείται νέο χρήμα, αδιαφορώντας για την τρέχουσα απαίτηση για αγαθά και υπηρεσίες, η τιμές στην οικονομία τελικά θα αυξηθούν καθώς η αξία του νομίσματος γίνετε αξία αναλογικά μικρότερη. Αυτή είναι μια "Πληθωριστική Επίδραση". Παρόλα αυτά, αν το νέο χρήμα χρησιμοποιηθεί γρήγορα στη δημιουργία νέων αγαθών και υπηρεσιών, όσο υπάρχει ζήτηση για αγορά αυτών των προϊόντων, μπορεί να εισαχθεί στην οικονομία χωρίς ουσιαστική πληθωριστική επίδραση. Για παράδειγμα, αν υπάρχει ζήτηση στην αγορά για νέα σπίτια, και η κυβέρνηση εισάγει 1 δισεκατομμύριο δολάρια νέου χρήματος στην οικονομία, και όλα αυτά τα χρήματα χρησιμοποιηθούν για την κατασκευή αυτών των νέων σπιτιών, τα οποία έπειτα θα αγοραστούν, η πληθωριστική επίδραση είναι ελάχιστη. Η αύξηση στην προσφορά χρήματος σε μια οικονομία ονομάζεται Χρηματική Επέκταση, ενώ μια μείωση στην προσφορά ονομάζεται Χρηματική Συστολή. Όταν και οι δύο αυτές δυνάμεις είναι στο παιχνίδι, τείνουμε να έχουμε μια κυκλική τάση, που ονομάζεται "Κύκλος Επέκτασης και Συστολής", επίσης γνωστή ως ο "Επιχειρηματικός Κύκλος" ή "Κύκλος Ανάπτυξης και Ύφεσης" (περισσότερα για αυτό παρακάτω). Γενικά μιλώντας, η περίοδος της Επέκτασης συνήθως σχετίζεται με την αποκαλούμενη "Οικονομική Ανάπτυξη", διότι τίθενται περισσότερα χρήματα σε κίνηση και συχνά δημιουργούνται επιπλέον δουλειές. Αντιθέτως, η περίοδος της Συστολής συχνά αποκαλείται "Ύφεση" ή "Κρίση", διότι το χρήμα «στερεύει» και επομένως λιγότερο χρήμα τίθεται σε χρήση, οπότε χάνονται δουλειές και εταιρείες αποτυγχάνουν. Η έννοια της "Οικονομικής Ανάπτυξης" ορίζεται χαρακτηριστικά ως : "η αύξηση της ποσότητας των αγαθών και των υπηρεσιών που παράγονται από μια οικονομία με την πάροδο του χρόνου". Το σύστημα μέτρησης του ΑΕΠ (Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν), που βασικά συγκρίνει το εισόδημα και την παραγωγή μιας οικονομίας σε μια δεδομένη χρονική περίοδο, χρησιμοποιείται συχνά στην μέτρηση της αποκαλούμενης "Οικονομικής Ανάπτυξης". Τώρα, πριν προχωρήσουμε πιο πέρα, ας σημειωθεί ότι η όλη ιδέα της Οικονομικής Ανάπτυξης, όπως παραδοσιακά μεταφράζεται, είναι ανοησίες όσον αφορά την αληθινή ανθρώπινη ανάπτυξη. Η έννοια της πραγματικής οικονομικής ανάπτυξης αυτής καθαυτής δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα, διότι ο παρασκηνιακός μηχανισμός είναι βασισμένος σχεδόν εξολοκλήρου στην ποσότητα της ρευστότητας (χρήμα) μέσα στο σύστημα. Με άλλα λόγια, αν πλαστογραφήσω 100 εκατομμύρια δολάρια των ΗΠΑ και σας τα δώσω για να ξεκινήσετε μια επιχείρηση (χωρίς να ξέρετε ότι είναι πλαστά) και εσείς αγοράσετε και επισκευάσετε ένα παλιό κτήριο, προσλάβετε μια ομάδα υπαλλήλων και αρχίσετε να παράγετε ένα προϊόν που το κοινό αγοράζει, αυτό θα θεωρούταν μια "επέκταση" της οικονομίας. Έχετε επενδύσει σε ακίνητη περιουσία - έχετε αυξήσει το ποσοστό απασχόλησης - και έχετε δημιουργήσει νέα προϊόντα που οι άλλοι Ο κλασικός ορισμός του πληθωρισμού είναι οι "αυξανόμενες τιμές" (πληθωρισμός τιμών), ενώ Αντιπληθωρισμός είναι οι "μειωμένες τιμές". Παρ' όλα αυτά, η πρωταρχική αιτία για αυτόν τον "πληθωρισμό τιμής" και τον "αντιπληθωρισμό τιμής" είναι η αύξηση και η μείωση στον εφοδιασμό των χρημάτων (Χρηματικός Πληθωρισμός). Κατόπιν τούτου, αυτή δεν είναι η μόνη αιτία για αυτές τις συνθήκες, η ίδια η Υπέρ/Υπό Παραγωγή μπορεί να το επηρεάσει επίσης. Μπορεί ακόμα να υπάρξει μια περίοδος πληθωρισμού και αντιπληθωρισμού συγχρόνως, όπως όταν συμβαίνει μια συστηματική κρίση, συστέλλεται η προσφορά χρήματος γρηγορότερα από ότι το χρήμα μπορεί να δημιουργηθεί και να μπει σε αυτήν. 18

19 αγοράζουν, με αποτέλεσμα την διέγερση της κυκλοφορίας του νομίσματος (ο κύκλος της κατανάλωσης). Τώρα, τι θα γινόταν αν ανακαλύπτατε ότι όλα σας τα χρήματα είναι πλαστά, και έκλεινε όλη η επιχείρηση; Αυτό θα ήταν μια "συστολή" της οικονομίας, διότι τα χρήματα κατ' αυτόν τον τρόπο εξαφανίζονται οι υπάλληλοί σας θα έπρεπε να απολυθούν, το κτήριο να αποκλειστεί, και η παραγωγή να διακοπεί. Δεδομένου του παραπάνω σεναρίου, κάποιος θα έπρεπε να ρωτήσει: Ποια ήταν η πραγματική ανάπτυξη; Αν η αύξηση (επέκταση) στην απαίτηση για χρήμα μπορεί να καταλήξει στη δημιουργία θέσεων εργασίας και παραγωγής, ενώ η μείωση (συστολή) στην απώλεια των θέσεων εργασίας και της παραγωγής, ποιο ακριβώς ήταν το νόημα; Για να το αντιληφθούμε αυτό πιο ξεκάθαρα, πρέπει να δούμε πώς το χρήμα δημιουργείται και ρυθμίζεται από την κυβέρνηση και/ή την κεντρική της τράπεζα. Για αυτό το παράδειγμα, θα χρησιμοποιήσουμε τις Ηνωμένες Πολιτείες και την κεντρική της τράπεζα - την Ομοσπονδιακή Τράπεζα. Όπως σημειώθηκε παραπάνω, ο "κύκλος Επέκτασης-Συστολής" είναι ένα κυκλικό σχήμα, που έχει να κάνει με την εισαγωγή και παραχώρηση χρημάτων στο σύστημα. Αυτό το σχήμα είναι κατά κύριο λόγο διαχειριζόμενο από την Κεντρική τράπεζα (Ομοσπονδιακή Τράπεζα) μέσω των Επιτοκίων. Επιτόκιο είναι μια χρέωση στον δανειζόμενο για να χρησιμοποιήσει ένα ποσό χρημάτων. Αυτή η χρέωση είναι βασισμένη σε ένα ποσοστό του δανειζόμενου ποσού. Εφόσον όλο το χρήμα στην οικονομία των ΗΠΑ και σχεδόν σε κάθε άλλη οικονομία στον κόσμο δημιουργείται από το χρέος μέσω των δανείων, η ταχύτητα με την οποία δημιουργείται το χρήμα εξαρτάται από το πόσο που το άτομο είναι διατεθειμένο να πληρώσει σε τόκο ώστε να αποκτήσει αυτό το δάνειο. Οι Εμπορικές Τράπεζες βασίζουν τα επιτόκιά τους σε τιμές που τίθενται από την Κεντρική τράπεζα. Για παράδειγμα, στην Αμερική το "Βασικό Επιτόκιο" είναι το χαμηλότερο επιτόκιο που χρεώνουν οι τράπεζες μόνο στους πιο -πιστωτικά- αξιόπιστους πελάτες τους. Αυτό το ποσοστό βασίζεται στο "Επιτόκιο των Ομοσπονδιακών Κεφαλαίων" το οποίο υπαγορεύεται από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα. Τώρα, δεν είναι το αντικείμενο αυτού του βιβλίου να εξετάσει σχολαστικά τις πολύπλοκες, γεμάτες επαγγελματικές ορολογίες μεθόδους που εφαρμόζει το τραπεζικό σύστημα. Παρ' όλ' αυτά, το σημαντικό σημείο εδώ είναι η κατανόηση ότι η Ομοσπονδιακή Τράπεζα έχει τη δύναμη να επηρεάσει τα επιτόκια όλων των τραπεζών. Αυτό μεταφράζεται στη δύναμη του να ελέγχεις πόσο χρήμα δανείζεται, και επομένως πόσο χρήμα υπάρχει στην κυκλοφορία. Όταν η Ομοσπονδιακή Τράπεζα ρίχνει τα επιτόκιά της, το ίδιο κάνουν και οι εμπορικές τράπεζες και η πίστωση (δανεισμός) γίνεται λιγότερο ακριβός. Όταν η Ομοσπονδιακή Τράπεζα ανεβάζει τα επιτόκιά της, η πίστωση γίνεται ακριβότερη. Σε ένα περιβάλλον χαμηλών τόκων, περισσότεροι άνθρωποι θα θελήσουν να δανειστούν χρήματα, να τα θέσουν σε χρήση, και να δημιουργήσουν τη λεγόμενη οικονομική ανάπτυξη (Επέκταση). Σε περιβάλλον υψηλών τόκων, λιγότεροι έχουν τη δυνατότητα να δανειστούν χρήματα, λιγότερα χρήματα βρίσκονται στην κυκλοφορία και η οικονομική ανάπτυξη επιβραδύνεται ή αντιστρέφεται (Συστολή). Αυτός είναι όλος κι όλος ο "Επιχειρηματικός Κύκλος", και η Ομοσπονδιακή Τράπεζα, μέσω του χειρισμού των επιτοκίων, μπορεί να "στραγγαλίσει" την επέκταση και τη συστολή του χρήματος κατά βούληση, σε έναν ορισμένο βαθμό. Chicago Federal Reserve, Modern Money Mechanics, 1963 Σε περίπτωση οικονομικής αποτυχίας, όπου το χρέος/πληθωρισμός υπερβαίνει τα περιθώρια διαχείρισης, η χειραγώγηση των επιτοκίων μπορεί να έχει ελάχιστο ή κανένα αποτέλεσμα. Περισσότερα πάνω σε αυτό στο Κεφάλαιο 2 19

20 Για ποιον λόγο η Ομοσπονδιακή Τράπεζα θέλει να το ελέγχει αυτό; Για να το καταλάβουμε αυτό, πρέπει να θυμόμαστε ότι (1) όλο το χρήμα δημιουργείται από το χρέος (δάνεια), και (2) η αύξηση στον χρηματικό ανεφοδιασμό μπορεί να οδηγήσει σε Πληθωρισμό. Αν επιτρεπόταν η συνεχής αύξηση του χρηματικού ανεφοδιασμού (επέκταση), θα ήταν απλώς θέμα χρόνου μέχρι η Αγορά να κορεστεί από την υπερβολική ρευστότητα που πνίγει την προκύπτουσα οικονομική ανάπτυξη. Αυτό τότε θα οδηγήσει σε Πληθωρισμό, υποτιμώντας την αξία του νομίσματος, ανεβάζοντας τις τιμές. Παρομοίως, το απλήρωτο χρέος είναι άμεσα ανάλογο του χρηματικού ανεφοδιασμού, οπότε όσο περισσότερο "επεκτείνεται" μια οικονομία, τόσο μεγαλύτερο χρέος δημιουργεί. Αυτό δημιουργεί μια αναπόφευκτη συστηματική κρίση διότι τα χρήματα που χρειάζονται για την αποπληρωμή των χρωστούμενων επιτοκίων στα δάνεια δεν υπάρχουν στην οικονομία τη δεδομένη στιγμή. Οπότε, υπάρχει πάντα περισσότερο ανεξόφλητο χρέος από τα χρήματα που βρίσκονται σε κυκλοφορία. Όταν το χρέος μεγαλώσει τόσο ώστε το άτομο/επιχείρηση να μην μπορεί να το αποπληρώσει, οι κατασχέσεις αρχίζουν (συχνά με συστηματικό τρόπο), τα δάνεια καθυστερούν και/ή παύουν και ο χρηματικός ανεφοδιασμός αρχίζει να συστέλλεται. Αυτό το συγκεκριμένο σενάριο όπου το χρέος εξουδετερώνει και ακυρώνει την επέκταση θα μπορούσε να οριστεί "οικονομική αποτυχία", πολύ απλά. Τώρα, πριν πάμε παραπέρα, πρέπει να μιλήσουμε για το Χρέος πιο συγκεκριμένα. Πρέπει να γίνει ξεκάθαρα κατανοητό ότι το ίδιο το χρέος είναι επίσης ένα πολύ ενεργό εργαλείο για τον κοινωνικό έλεγχο, αλλά όχι με τρόπους που οι περισσότεροι θα αναλογίζονταν. Σε ένα Χρηματοπιστωτικό Σύστημα, όλη η δομή είναι βασισμένη στην ανθρώπινη συμμετοχή. Η δομή είναι πάντοτε ιεραρχική, κι έτσι αυτοί που βρίσκονται στην κορυφή της πυραμίδας επωφελούνται πάντα περισσότερο από την πλειοψηφία που βρίσκεται στη βάση. Οπότε το να διατηρείς στους ανθρώπους το κίνητρο για εργασία και τον φόβο να χάσουν τη δουλειά τους κάνοντάς τους έτσι υποτακτικούς, είναι μια θετική κατάσταση για αυτούς στην κορυφή. Ένας άνθρωπος, που "χρειάζεται" δουλειά, είναι πιθανότερο να δεχθεί έναν χαμηλότερο μισθό, και λιγότερο πιθανό να δημιουργήσει προβλήματα. Ένας από τους πιο αξιόπιστους τρόπους να κάνεις τους ανθρώπους να δουλέψουν και να τους διατηρήσεις σε υποταγή είναι να τους ρίξεις μέσα στο χρέος. Ένας άνθρωπος με πολλά χρέη θα είναι πολύ πιο ενδοτικός προς το σύστημα, από ένα άτομο χωρίς χρέη. Αυτός ο μηχανισμός της "Σκλαβιάς του Χρέους" λίγο συζητείται, επειδή οι περισσότεροι απλώς δεν τον σκέφτονται καν. Κάθε υπάρχον δολάριο πρέπει θεωρητικά να αποπληρωθεί στο τραπεζικό σύστημα και για να γίνει αυτό, τα χρήματα πρέπει να κερδηθούν, συνήθως υπό τη μορφή "μισθού" ή "κέρδους", προϋποθέτοντας έτσι την ανθρώπινη υπηρεσία/υποτέλεια. Αυτό το ζήτημα συντίθεται από την πραγματικότητα του ότι θα υπάρχει πάντα περισσότερο χρέος από ό,τι χρήματα (λόγω του τόκου που χρεώνεται), κάνοντας την προσπάθεια του κοινού για "εξισορρόπηση" μέσα στο σύστημα μάταιη. Πάντα θα υπάρχει περισσότερο χρέος να αποπληρωθεί, εξασφαλίζοντας την υποδούλωση των μαζών. Τώρα, στο επόμενο κεφάλαιο, θα συνεχίσουμε την ανάλυσή μας πάνω στο οικονομικό σύστημα και τις πολιτικές του ώστε να επισημάνουμε πώς οι επαναλαμβανόμενες αποτυχίες του συστήματος είναι ενσωματωμένες στην ίδια τη δομή του, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο. Πριν το κάνουμε αυτό, ας συνοψίσουμε τι συζητήθηκε σε αυτό το κεφάλαιο: Περίληψη του Κεφαλαίου 1: Ο κόσμος μας κυριαρχείται από την πρακτική των Χρηματικών Οικονομικών (δηλαδή, το Για αυτούς που δεν είναι εξοικοιωμένοι με αυτήν την πραγματικότητα, δείτε Web of Debt by Ellen Brown, Chapter 2 20

21 Χρηματοπιστωτικό Σύστημα). Βάσει αυτού του συστήματος, η "αξία" ενός αγαθού ή μιας υπηρεσίας καθορίζεται γενικά από τη διαθεσιμότητα (βαθμός έλλειψης) των απαραίτητων πόρων, μαζί με την ποσότητα/τύπο της ανθρώπινης εργασίας που εμπλέκεται στην παραγωγή/υπηρεσία. Βάσει αυτής της θεωρίας της αξίας, αν τα αγαθά και οι υπηρεσίες μπορούσαν να παραχθούν χωρίς ανθρώπινη εργασία, σε συνδυασμό με πόρους σε απόλυτη αφθονία, η αξία (τιμή) θα ήταν μηδενική, χωρίς να έχει επομένως καμία χρηματική αξία. Εάν μια τέτοια κατάσταση εμφανιζόταν, ίσως με τη χρήση αυτοματοποίησης για την εργασία και χημικών διαδικασιών για την ανεύρεση υποκατάστατων για τους σπάνιους πόρους, ολόκληρο το οικονομικό/κερδοσκοπικό σύστημα θα έχανε την πραγματική του βάση και δεν θα μπορούσε να υπάρξει. Μια καθοριστική και υποβόσκουσα τάση της αγοράς είναι η σπανιότητα. Η βιομηχανία σε μεγάλο βαθμό θέλει την σπανιότητα, διότι αυξάνει τη ζήτηση. Αυτή η πραγματικότητα δημιουργεί μια άμεση αδιαφορία προς τον περιβαλλοντικό/ανθρώπινο παράγοντα και ενισχύει καταχρηστικές μεθόδους με σκοπό τον περιορισμό της παραγωγής και της διαθεσιμότητας των πόρων, αντί της επέκτασής τους για το ευρύτερο καλό. Οπότε, η αφθονία είναι αδύνατη. Επίσης, το νόμισμα μέσα στο σύστημα γίνεται σκοπίμως σπάνιο από τις κεντρικές τράπεζες, αναγκάζοντας τους ανθρώπους να μάχονται αναμεταξύ τους σε καθημερινή βάση, χωρίς ποτέ να φτάνει για να τα βγάλουν πέρα, διαιωνίζοντας τη φτώχεια και την ταξική διαστρωμάτωση. Το Χρηματοπιστωτικό Σύστημα προϋποθέτει "κυκλική κατανάλωση", ή συνεχόμενο κύκλο εργασιών στην αγορά. Αυτό μεταφράζεται σε μια φυσική τάση/ανάγκη για δημιουργία κατώτερων προϊόντων τα οποία χαλάνε γρήγορα, διότι αν δημιουργούνταν προϊόντα με μεγάλη διάρκεια, ανθεκτικά και βιώσιμα, η αγορά θα υπέφερε, εφόσον λιγότεροι άνθρωποι θα είχαν την ανάγκη να επισκευάσουν ή να αγοράσουν ξανά ένα προϊόν. Αυτό οδηγεί σε υψηλά επίπεδα διάφορων ρύπων και μόλυνσης. Εάν τα προϊόντα στην κοινωνία σχεδιάζονταν να διαρκούν για μεγάλα χρονικά διαστήματα, μέσω της χρήσης των καλύτερων γνωστών υλικών και μεθόδων, το χρηματοπιστωτικό σύστημα δεν θα μπορούσε να υπάρξει, εφόσον αυτό μπορεί να δουλέψει μόνο όταν παράγεται συνεχόμενη οικονομική "εισροή" από τις αγορές. Το πιο σημαντικό για ένα ανθρώπινο όν είναι η επιβίωση, και στο Χρηματοπιστωτικό Σύστημα αυτό το έμφυτο προσωπικό συμφέρον μεταφράζεται στη συνεχή αναζήτηση του "Κέρδους". Αυτή η νοοτροπία έχει αποδειχθεί ότι προκαλεί πολλά περισσότερα προβλήματα από ό,τι οφέλη για την κοινωνία, διότι η κοινωνική μέριμνα είναι πάντοτε σε δεύτερη μοίρα σε σχέση με το χρηματικό κέρδος. Αν η βιομηχανία πραγματικά "ενδιαφερόταν" για την κοινωνία, και έβαζε την ευημερία και το μεγαλύτερο συμφέρον των ανθρώπων ως την πρώτη προτεραιότητα, το χρηματοπιστωτικό σύστημα δεν θα λειτουργούσε, εφόσον ολόκληρος ο προσανατολισμός του οικοδομήματος προϋποθέτει "διαφορικό πλεονέκτημα". Με άλλα λόγια, η "ισότητα" και το "δίκαιο" δεν έχουν θέση στο σύστημα όπου ολόκληρη η βάση της επιβίωσης έχει να κάνει με τον ανταγωνισμό. Φυσικά, υπερασπιστές του συστήματος θα σας πουν πως το σύστημα δημιουργεί "κίνητρο", αλλά αυτό το κίνητρο είναι στην πραγματικότητα κίνητρο για χρηματικό κέρδος και τίποτα παραπάνω. Σημαντικές συνεισφορές στην κοινωνία σε αυτό το σύστημα είναι ένα παραπροϊόν της τύχης, όχι ο πρωταρχικός σκοπός. Η οικονομική διαφθορά επίσης, είναι διαρκής, με πολλές μορφές οι οποίες γίνονται αποδεκτές ως νόμιμες και ως "ο τρόπος που έχουν τα πράγματα". Ταυτόχρονα, ο Πόλεμος είναι η απόλυτη μορφή οικονομικού κινήτρου και κάνει τον θάνατο και την καταστροφή θετικό πράγμα για αυτούς που βρίσκονται σε εμπορικές/πολιτικές θέσεις και επωφελούνται από αυτόν. Είναι γεγονός πως ο πόλεμος είναι επιθυμητός από τη βιομηχανία, παρ' όλη την απανθρωπιά του. Με δεδομένη αυτήν την πραγματικότητα, πιθανότατα ο πόλεμος δεν θα εξαφανιστεί ποτέ όσο υπάρχει το σύστημα του κέρδους, καθώς η ίδια η ανθρώπινη συμπεριφορά πάντα θα έχει μια καταχρηστική προδιάθεση, λόγω της ανάγκης να αποκομιστεί το πλεονέκτημα, σε βάρος των άλλων, για επιβίωση. 21

22 Το Ανθρώπινο Σύστημα Αξιών είναι κατά κύριο λόγο ένα προϊόν του περιβάλλοντος. Η επιρροή του Χρηματοπιστωτικού Συστήματος, εξίσου στις άσπλαχνες νοοτροπίες που απαιτεί για το κέρδος, αλλά και στις παραμορφωμένες αξίες που δημιουργούνται από τα διαφημιστικά πρακτορεία ώστε να χειραγωγήσουν τον κόσμο να αγοράσει κάτι, έχει δημιουργήσει έναν πολιτισμό ματαιόδοξων, εγωιστικών, επιθετικών και επισφαλών ανθρώπων. Η Ματαιοδοξία, το Εγώ, ο Φθόνος και η Απληστία είναι όλα παραπροϊόντα του συστήματος και όταν πρόκειται για την "προώθηση" των πωλήσεων, ο σκοπός αγιάζει τα μέσα. Παρομοίως, το ανταγωνιστικό, βασισμένο στο προσωπικό όφελος κίνητρο που είναι έμφυτο στην αναζήτηση του κέρδους δημιουργεί μια γενική αδιαφορία για την ευημερία των άλλων, διαιωνίζοντας τις τάσεις για κατάχρηση και πλεονέκτημα. Το Χρήμα που χρησιμοποιείται στον κόσμο σήμερα είναι Λογιστικό (Fiat) και συνήθως ρυθμίζεται από τις Κεντρικές Τράπεζες. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, η Ομοσπονδιακή Τράπεζα μεταχειρίζεται τα επιτόκια ώστε να ελέγχει την επέκταση και τη συστολή της παροχής του χρήματος. Τα χρέη που παράγονται από τα δάνεια (θυμηθείτε πως τα χρήματα δημιουργούνται από τα δάνεια, οπότε δημιουργούνται από το χρέος) αυξάνονται με την επιβολή των τόκων, διότι τα χρήματα για να αποπληρωθεί ο τόκος που είναι χρεωμένος στο δάνειο δεν δημιουργούνται ποτέ αντιστοίχως στον χρηματικό ανεφοδιασμό. Επομένως, όταν ο ανεφοδιασμός επεκτείνεται, δημιουργώντας τυπικά "οικονομική ανάπτυξη" (νέο χρήμα προς χρήση), ένα ανάλογο ποσό χρέους δημιουργείται επίσης, αναγκάζοντας τους ανθρώπους να υποβληθούν σε εργασία ώστε να αντέξουν την υποχρέωση του χρέους. Εφόσον ο τόκος και τα ανεξόφλητα δάνεια πάντα θα ξεπερνούν τα διαθέσιμα στην κυκλοφορία χρήματα, αυτή η πτυχή δεν αποτελεί τίποτα λιγότερο από μια μορφή οικονομικής σκλαβιάς, διότι είναι ουσιαστικά αδύνατο για τον κόσμο συλλογικά να ξεφύγει ποτέ από το χρέος. Επίσης, ο όρο "Οικονομική Άνοδος" είναι ουσιαστικά ανοησίες, εφόσον κάθε επεκτατική ανάπτυξη είναι προσωρινή και πρέπει να αντισταθμιστεί με συστολή. Ο μόνος λόγος που δημιουργούνται περισσότερες δουλειές είναι το ότι υπάρχει περισσότερο χρήμα στην κυκλοφορία. Κεφάλαιο 2: Η Τελική Αποτυχία Πέραν της Ανευθυνότητας Ο David Walker, πρώην Γενικός Οικονομικός Ελεγκτής των ΗΠΑ και επικεφαλής του GAO (Γενικό Λογιστικό Γραφείο), προειδοποίησε πριν από τις εκλογές του 2004 ότι εάν δεν γίνονταν μεγάλες οικονομικές αλλαγές, έως το 2009 οι ΗΠΑ και οι φορολογούμενοί της δεν θα είναι σε θέση να σηκώσουν το βάρος της αποπληρωμής των τόκων για το δημόσιο χρέος12. Μια μελέτη που εγκρίθηκε από το Θησαυροφυλάκιο των ΗΠΑ το 2001 βρήκε ότι για να συνεχιστεί να εξυπηρετείται το χρέος με τον τωρινό ρυθμό αύξησής του, έως το 2013 ο φόρος εισοδήματος θα χρειαζόταν να αυξηθεί στο 65%13. Αν οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν είναι σε θέση να πληρώσουν τους τόκους για τα χρέη τους, αυτό θα ήταν το τελικό στάδιο της οικονομικής κατάρρευσης και συνεπώς θα κατέληγε σε μια ολική πτώχευση βάσει εγχειριδίου. Η συστηματική κρίση με την σειρά της θα εξαπλωνόταν στον υπόλοιπο κόσμο, λόγω των εγγενών οικονομικών/εμπορικών διασυνδέσεων. Πώς συνέβη αυτό; Γιατί το εθνικό χρέος των ΗΠΑ είναι $12,250,000,000,000 από τον Ιανουάριο του 2009; Από τις 203 χώρες σήμερα, μονάχα τέσσερις (!) δεν χρωστάνε χρήματα σε άλλες. Το συλλογικό εξωτερικό χρέος όλων των κυβερνήσεων στον κόσμο είναι τώρα περίπου 52 τρισεκατομμύρια δολάρια14 και αυτό το νούμερο δεν περιλαμβάνει το τεράστιο χρέος των νοικοκυριών σε κάθε χώρα. 12 Al Martin, Protocols for Economic Collapse in America (article), Ellen Brown, Web of Debt, Third Millennium Press p CIA World Factbook, 2009, 22

23 Ολόκληρος ο κόσμος είναι βασικά χρεοκοπημένος. Μα πώς; Πώς γίνεται ο κόσμος στο σύνολό του να χρωστάει χρήματα στον εαυτό του; Προφανώς, είναι όλα ανοησίες. Δεν υπάρχει κάτι τέτοιο όπως το "χρήμα". Υπάρχουν μονάχα οι πλανητικοί πόροι, η ανθρώπινη εργασία και η ανθρώπινη επινοητικότητα. Το χρηματοπιστωτικό σύστημα δεν είναι τίποτα παραπάνω από ένα παιχνίδι... και μάλιστα ξεπερασμένο και δυσλειτουργικό. Αυτοί που βρίσκονται σε θέσεις κοινωνικής ισχύος μεταβάλλουν τους κανόνες του παιχνιδιού, κατά βούληση. Η φύση αυτών των κανόνων καθοδηγείται από τις ίδιες ανταγωνιστικές, διαστρεβλωμένες νοοτροπίες που χρησιμοποιούνται στην καθημερινή "χρηματοπιστωτική" ζωή, μόνο που αυτήν τη φορά το παιχνίδι είναι στημένο από τη ρίζα του να ευνοεί αυτούς που έχουν το πρόσταγμα. Για παράδειγμα, αν έχετε 1 εκατομμύριο δολάρια και τα βάλετε σε έναν λογαριασμό Προθεσμιακής Κατάθεσης με 5% επιτόκιο, θα παράγετε $50,000 ετησίως απλώς από αυτήν την κατάθεση. Δημιουργείτε χρήματα από τα ίδια τα χρήματα... χαρτί που δημιουργείται από άλλο χαρτί... τίποτα παραπάνω - καμία εφεύρεση - καμία συνεισφορά στην κοινωνία - απολύτως τίποτα. Έχοντας επισημάνει αυτά, αν ανήκετε στη χαμηλότερη προς μεσαία τάξη, με περιορισμένα κεφάλαια, και πρέπει να πάρετε έντοκα δάνεια για να αγοράσετε το σπίτι σας ή χρησιμοποιείτε πιστωτικές κάρτες, τότε πληρώνετε τόκους στην τράπεζα, τους οποίους έπειτα η τράπεζα χρησιμοποιεί, θεωρητικά, για να πληρώσει σε σας την επιστροφή με την Προθεσμιακή Κατάθεση του 5%! Αυτή η εξίσωση δεν είναι απλώς εξωφρενικά προσβλητική λόγω της χρήσης τοκογλυφίας (επιτόκιο) για να "κλέψουν από τους φτωχούς και να τα δώσουν στους πλούσιους", αλλά διαιωνίζει επίσης την ταξική διαστρωμάτωση από τον ίδιο τον σχεδιασμό της, κρατώντας τις κατώτερες τάξεις φτωχές, κάτω από το μόνιμο φορτίο του χρέους, ενώ διατηρεί τις ανώτερες τάξεις πλούσιες, μετατρέποντας το πλεονάζων χρήμα σε περισσότερο χρήμα, χωρίς καμία εργασία. Πέρα από αυτήν την πραγματικότητα, υπάρχουν και άλλα παιχνίδια στο σύστημα τα οποία έχουν λειτουργήσει για δεκαετίες, αλλά τώρα μόλις αρχίζουν να ανθίζουν μέσα στις αναπόφευκτες μαθηματικές καταστροφές που θα έπρεπε να έχουν προβλεφθεί 100 χρόνια πριν. Ο "Κύκλος Ανάπτυξης και Ύφεσης" (γνωστός και ως - "Ο Επιχειρηματικός Κύκλος") Οι επιφανειακοί ορισμοί του "Επιχειρηματικού Κύκλου" έχουν τυπικά ως εξής: "οι επαναλαμβανόμενες διακυμάνσεις στην οικονομική δραστηριότητα που αποτελούνται από ύφεση και ανάκαμψη και ανάπτυξη και πτώση".15 Εντούτοις, αυτό δεν λέει τίποτα για την αιτία της διακύμανσης. Ενώ υπάρχουν διάφορες θεωρίες ως προς την αιτία, φαίνεται πως οι περισσότεροι οικονομολόγοι τείνουν να αποφεύγουν τον "ελέφαντα στο σαλόνι:"... και αυτή είναι η ισχυρή επίδραση που έχουν η Χρηματική Συστολή (αφαίρεση χρήματος) και Επέκταση (πρόσθεση νέου χρήματος) στον Επιχειρηματικό Κύκλο. Όταν προστίθενται χρήματα στον χρηματικό ανεφοδιασμό, αυτά τα χρήματα έπειτα τίθενται τυπικά σε χρήση για κάποιον λόγο. Πολύ συχνά αυτοί οι λόγοι περιλαμβάνουν το ξεκίνημα μιας επιχείρησης, την αγορά κατοικίας, την επένδυση στο χρηματιστήριο κ.λπ. Αυτή η εφαρμογή του χρήματος συχνά μεταφράζεται στην αποκαλούμενη "οικονομική ανάπτυξη". Η Πιστωτική Επέκταση, υπό τη μορφή προσωπικών και επιχειρηματικών δανείων, είναι στην πραγματικότητα η δύναμη που κρύβεται πίσω από την οικονομική ανάπτυξη. Αυτή είναι βασικά η περίοδος "Ανάπτυξης" του κύκλου Ανάπτυξης και Ύφεσης. Αν εξετάσετε προγενέστερες τάσεις οικονομικής επέκτασης στις Ηνωμένες Πολιτείες, θα βρείτε έναν συγχρονισμένο βαθμό συσχέτισης με την επέκταση της πίστωσης. (π.χ. η χρηματιστηριακή φούσκα του ). 15 wordnet.princeton.edu/perl/webwn 23

24 Δυστυχώς, δεν μπορούν να προστίθενται χρήματα στην οικονομία επ άπειρον, διότι το Χρέος και ο Πληθωρισμός που προκαλούνται από την επέκταση θα ξεπεράσουν τελικά τα οφέλη της "ανάπτυξης". Αυτό συμβαίνει διότι στην πραγματικότητα χρειάζεται πάντα νέο χρήμα για την κάλυψη του ανεξόφλητου χρέους, κυρίως λόγω της ανάγκης για αποπληρωμή των επιτοκίων των δανείων (τα οποία δεν υπάρχουν αντιστοίχως στην ποσότητα χρήματος που ήδη κυκλοφορεί). Αυτό σημαίνει ότι έπειτα από μια περίοδο ανάπτυξης με τους οικονομικούς δείκτες τώρα να δείχνουν προς μια οικονομία που αποδυναμώνεται, μπορεί να γίνει μια επιλογή από τους οικονομικούς διαχειριστές/κυβέρνηση: [1] Να συνεχίσουν την επέκταση εγχύοντας ακόμη περισσότερο χρήμα, συχνά μειώνοντας τα επιτόκια (όπως το "βασικό" ή το "προεξοφλητικό" επιτόκιο) ή απλώς μεταφέροντας μεγάλες ποσότητες χρήματος σε συγκεκριμένους τομείς (όπως με την οικονομική ενίσχυση των τραπεζών με 700 δισεκατομμύρια το 2008) ή [2] Να αφήσουν τη συστολή (υποχώρηση) να συνεχίσει την πορεία της, να αυξήσουν τα επιτόκια, και να επαναφέρουν την οικονομία σε ένα είδος ισορροπίας, προετοιμάζοντάς την κατ' αυτόν τον τρόπο για μια ακόμη επέκταση. Όσον αφορά την ιστορία, το σχέδιο ήταν να γίνονται και τα δύο, με την βασική ιδέα να είναι η "ανακούφιση" της ύφεσης με την αύξηση της ρευστότητας. Ο λόγος είναι απλός. Είναι μη-δημοφιλές από πολιτικής σκοπιάς για την άρχουσα τάξη να έχει άνεργους, φτωχούς πολίτες. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε περιφρόνηση προς την ηγεσία και ίσως σε επανάσταση. Επομένως, υπάρχει πάντα το παιχνίδι του εξευμενισμού του κοινού με μια εικονική ασφάλεια ώστε να αποφευχθεί η αναδυόμενη αλήθεια για την έμφυτη δυσλειτουργία και διαφθορά του σχεδίου του Ponzi γνωστή και ως Χρηματοπιστωτικό Σύστημα. Τώρα, το αποτέλεσμα αυτής της "ανακούφισης" της συστολής απλώς καθυστερεί το αναπόφευκτο και εφόσον η κυβέρνηση των ΗΠΑ έχει "ανακουφίσει" ουσιαστικά κάθε συστολή που είδαμε τα τελευταία 70 χρόνια με την έγχυση χρήματος στο σύστημα, ένα "Σενάριο Ημέρας της Κρίσεως" περιμένει... την "μεγάλη συστολή"... και μπορεί να συμβαίνει την ώρα που γράφονται αυτά. Το Σχήμα 1 παρακάτω είναι ο εξιδανικευμένος επιχειρηματικός κύκλος, περιφέροντας μια συνεχή μέση τιμή, με κορυφές για την "ανάπτυξη" και κοιλιές για την "ύφεση": Σχήμα 1 Όμως, αναλογιζόμενοι πως αυτά τα χρήματα πάντα εγχύονταν στρατηγικά στο σύστημα όποτε εμφανιζόταν μια συστολή, η διαδρομή της "μέσης τιμής" είναι στην πραγματικότητα ανοδική. Το Σχήμα 2 παρακάτω είναι Αυτά είναι γενικευμένα, συνοπτικά παραδείγματα. Δεν είναι σκοπός αυτού του φυλλαδίου να επεξηγήσει λεπτομερώς όλα τα στοιχεία και τις ιδιότητες. Σε ένα σύστημα όπου το χρήμα δημιουργείται πάνω στο χρήμα εκ του χρέους, με τον χρεωμένο τόκο, δημιουργώντας μεγαλύτερο χρέος από τα χρήματα σε κυκλοφορία - αυτό το σύστημα είναι μια πυραμιδική δολοπλοκία βάσει εγχειριδίου. Το εργαλείο ονομάζεται "Κλασματικό Αποθεματικό Σύστημα". Διαβάστε το Web of Dept, κεφάλαιο 2, της Ellen Brown, για περισσότερα σχετικά με αυτήν την πολιτική χρηματικής επέκτασης. 24

25 μια εξιδανικευμένη απεικόνιση του τι πραγματικά συμβαίνει τα τελευταία 70 χρόνια και του τι θα μπορούσε να μας επιφυλάσσει το μέλλον καθώς η "μεγάλη συστολή" ξεπροβάλλει. Σχήμα 2 Από τον Μάρτιο του 2006, η κυβέρνηση των ΗΠΑ σταμάτησε να ανακοινώνει το Μ3, το οποίο είναι η συνολική ποσότητα χρημάτων μέσα στην οικονομία σε όλες ουσιαστικά τις μορφές. Ποιος είναι ο λόγος για αυτό; - δεν θέλουν το κοινό να συνειδητοποιήσει πόσο χρήμα διοχετεύεται στο σύστημα. Το Σχήμα 3 δείχνει το Μ3 έως ότου σταμάτησαν να το ανακοινώνουν. Σχήμα 3 Ασχέτως της διακοπής των αναφορών από μέρους της Fed (Ομοσπονδιακή Τράπεζα), αντισυμβατικοί οικονομολόγοι κατάφεραν να ανακαλύψουν τα στοιχεία του Μ3 ανεξάρτητα και αυτό που παρατηρήθηκε είναι ότι από το 2006, το Μ3 έχει αυξηθεί από 10 σε 14,5 τρισεκατομμύρια από το τέλος του 2008, μια αύξηση σχεδόν 50% σε λιγότερο από 3 χρόνια. (Σχήμα 4). 25

26 Σχήμα 4 Πόσο μακριά μπορούμε να φτάσουμε; Με αυτόν τον ρυθμό, έως το 2015, το χρήμα σε κυκλοφορία θα είναι περίπου 30 τρισεκατομμύρια δολάρια. Τώρα, απλώς επειδή διοχετεύεται χρήμα στο σύστημα δεν σημαίνει πάντα ότι συντελείται οικονομική επέκταση. Αυτό είναι ένα κρίσιμο σημείο. Για παράδειγμα, ένας από τους χαρακτηριστικούς δείκτες της οικονομικής επέκτασης είναι η δημιουργία θέσεων εργασίας. Το Σχήμα 5 δείχνει τα επίπεδα ανεργίας, συμπεριλαμβανομένου του στοιχείου SGS στοιχείο το οποίο λαμβάνει υπ' όψιν εκείνους του μηεργαζόμενους Αμερικάνους που δεν καταμετρώνται κατά την παρούσα περίοδο ως "άνεργοι" απλώς επειδή η περίοδος αναγνώρισης έχει λήξει. Το Εναλλακτικό Ποσοστό Ανεργίας SGS αντικατοπτρίζει την τρέχουσα ανεργία περιγράφοντας μεθοδολογία προσαρμοσμένη ως προς το SGS-εκτιμώμενο ποσοστό "αποθαρρυμένων εργατών" που καθορίστηκε κατά τη διάρκεια της Διακυβέρνησης Κλίντον και προστέθηκε στους υπάρχοντες υπολογισμούς BLS της ανεργίας επιπέδου U

27 Σχήμα 5 Ενώ οι επίσημες κυβερνητικές υπηρεσίες ανέφεραν ότι η ανεργία ήταν γύρω στο 7% στο τέλος του 2008, βαθύτερη έρευνα αποκαλύπτει ότι στην πραγματικότητα είναι πιο κοντά στο 18% του πληθυσμού των ΗΠΑ. Περισσότερα για τις αιτίες αυτής της πραγματικότητας θα αναφερθούν στην επόμενη ενότητα (Η Απόλυτη Μηχανοποίηση της Εργασίας), αλλά για τώρα ας χρησιμοποιήσουμε απλώς αυτές τις πληροφορίες για να καταλάβουμε ότι η τρέχουσα έγχυση χρήματος σε αυτό που ήδη βρίσκεται σε κυκλοφορία δεν επηρεάζει την τωρινή οικονομική κρίση. Όπως επισημάνθηκε νωρίτερα, δεν μπορούν να προστίθενται χρήματα στην οικονομία επ' άπειρον, διότι το Χρέος και ο Πληθωρισμός που προκαλούνται από την επέκταση θα ξεπεράσουν τελικά τα οφέλη της "ανάπτυξης". Αυτό είναι που συμβαίνει τώρα και καμία παρέμβαση (εισφορά κεφαλαίων) για "ανακούφιση" αυτής της κρίσης δεν ενδέχεται να δουλέψει. Γιατί; - Κυρίως επειδή τα επίπεδα του χρέους είναι πολύ υψηλά. Το συνολικό χρέος της κυβέρνησης των Ηνωμένων Πολιτειών συν των πολιτών τους ήταν περίπου 53,000,000,000,00016 το 2007 (Σχέδιο 6). Αυτό είναι τρελό όταν συνειδητοποιείς ότι το 2007 τα χρήματα που βρίσκονταν συνολικά σε κυκλοφορία στις Ηνωμένες Πολιτείες ήταν περίπου μονάχα 12,000,000,000,000. Πρέπει τώρα να εισαγάγουμε περισσότερα από 40 τρισεκατομμύρια δολάρια στην Αμερικανική οικονομία για να το καλύψουμε; Όχι - διότι όχι μόνο αυτό θα δημιουργούσε κι άλλα τρισεκατομμύρια χρέους, αλλά πιθανόν θα προκαλούσε υπερπληθωρισμό σε μεγάλη κλίμακα. Από μια άλλη οπτική γωνία, το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν των ΗΠΑ ήταν μονάχα 14 τρισεκατομμύρια!

28 Σχήμα 6 Αυτήν τη στιγμή (2009) ο πληθωρισμός και ο αποπληθωρισμός συμβαίνουν ταυτόχρονα, με τον αποπληθωρισμό, υπό τη μορφή συστολής, να κερδίζει. Τα λεφτά εξαφανίζονται πιο γρήγορα απ' ότι τίθενται σε κυκλοφορία. Ενώ το ίδιο το σύστημα δημιουργεί αυτό το αναπόφευκτο, η αλυσίδα των γεγονότων της τρέχουσας κατάρρευσης φαίνεται να ξεκίνησε με την αχαλίνωτη κερδοσκοπική φούσκα στην αγορά ακινήτων. Μόλις αυτή έσκασε, η αγορά Παραγώγων (η οποία ελέγχει χρηματικά ποσά που ξεπερνούν κατά πολλές φορές το ΑΕΠ ολόκληρου του πλανήτη18), που τζόγαρε με τις υποθήκες των κατοικιών, αμέσως "δηλητηριάστηκε" λόγω των κατασχέσεων. Αυτό πυροδότησε την κατάρρευση των επενδυτικών τραπεζών μαζί με την κατάρρευση των εμπορικών τραπεζών που οδηγεί στην κατάρρευση των εταιρειών οι οποίες χρειάζονται πίστωση καταλήγοντας αναπόφευκτα στην απόλυση του ίδιου του εργατικού δυναμικού. Αυτή η κρίση του συστήματος είναι παγκόσμια, λόγω της πολυεθνικής φύσης των Οικονομικών Αγορών, που είναι και ο λόγος για τον οποίο οι δυτικές χώρες αντιμετωπίζουν παρόμοια οικονομικά προβλήματα με την Αμερική. Ωστόσο, σημειώστε παρακαλώ πως αν και φαίνεται ότι είναι η φούσκα των ακινήτων και τα "ληστρικά δάνεια" που πρέπει "να κατηγορηθούν" για αυτήν την κρίση, πραγματικά δεν είναι αυτά που φταίνε. Αυτή η κατάρρευση θα είχε συμβεί ούτως ή άλλως λόγω της ίδιας της φύσης του οικονομικού συστήματος. Ωστόσο, η απίστευτη ανευθυνότητα στη διοίκηση αυτού του ήδη επιζήμιου συστήματος έχει διογκώσει και επιταχύνει τη σφοδρότητα αυτής της κατάρρευσης, κάνοντας το μέλλον να δείχνει πολύ δυσοίωνο εάν αυτό το απατηλό κατασκεύασμα, γνωστό ως "Χρηματοπιστωτικό Σύστημα", πρόκειται να διατηρηθεί. Η Απόλυτη Μηχανοποίηση της Εργασίας Όσα περιγράφονται στην προηγούμενη παράγραφο είναι μεγάλης σημασίας από την άποψη της κατανόησης του πού ακριβώς βρισκόμαστε και πού πηγαίνουμε μέσα σε αυτό το οικονομικό κατασκεύασμα. Παρακαλώ σημειώστε πως αυτές οι πληροφορίες είναι το ίδιο ουσιώδεις για τους Αμερικάνους ή μη Αμερικάνους, διότι όλος ο πλανήτης μοιράζεται το ίδιο βασικό σύστημα και είναι στενά διασυνδεδεμένος. 18 Brown, Ellen, Credit Default Swaps: Evolving Financial Meltdown and Derivative Disaster Du Jour, webofdebt.com,

29 Τώρα, σαν απάντηση σε αυτά τα προβλήματα, πολύ συχνά οι άνθρωποι προτείνουν τη "νομισματική μεταρρύθμιση" σαν λύση. Αυτές οι προτάσεις συχνά αποτελούνται από: επιστροφή στον κανόνα του χρυσού απαγόρευση του τοκισμού κλείσιμο της Ομοσπονδιακής Τράπεζας και μεταφορά της ικανότητας εκτύπωσης χρήματος στην κυβέρνηση και επιτρέποντας στην κυβέρνηση να τα διανέμει χωρίς χρέος... κ.λπ. Ενώ αυτές οι μεταρρυθμίσεις και άλλες παρόμοιες έχουν μια λογική βάση, δεν λαμβάνουν υπ' όψιν τους ένα ασταμάτητο φαινόμενο το οποίο έχει επιταχύνει από τις αρχές του 20ου αιώνα, που έχει ισχυρό αντίκτυπο στο εργατικό δυναμικό. Η αντικατάσταση του εργατικού δυναμικού από της μηχανές. Στον πυρήνα του ίδιου του οικονομικού συστήματος βρίσκεται ο μηχανισμός της Εργασίας για Εισόδημα. Ολόκληρο το οικονομικό μας σύστημα βασίζεται σε ανθρώπινα όντα που πουλάνε την εργασία τους σαν προϊόν στην ανοιχτή αγορά. Εάν οι άνθρωποι δεν έχουν την επιλογή του να "δουλέψουν για να ζήσουν", τότε το χρηματοπιστωτικό σύστημα όπως το γνωρίζουμε έχει τελειώσει. Κανένας δεν μπορεί να αγοράσει αγαθά εάν δεν κερδίζει χρήματα. Οι εταιρείες δεν αντέχουν να παράγουν εάν ο καταναλωτής δεν έχει αγοραστική δύναμη. Αυτό το ζήτημα προέχει όλων όσων συζητήθηκαν προηγουμένως σε αυτό το κεφάλαιο. Όπως περιφρονητικά επισημαίνει ο John Maynard Keynes, στο Η Γενική Θεωρία της Απασχόλησης, του Τόκου και του Χρήματος: "Προσβαλλόμαστε από μια νέα ασθένεια της οποίας το όνομα ορισμένοι αναγνώστες ίσως δεν έχουν ακούσει, αλλά θα ακούσουν πολλά για αυτήν στα χρόνια που έρχονται - ονομάζεται "τεχνολογική ανεργία". Αυτό σημαίνει ανεργία λόγω της ανακάλυψης από μέρους μας τρόπων εξοικονόμησης της χρήση εργασίας οι οποίοι ξεπερνούν τον ρυθμό με τον οποίο μπορούμε να βρούμε νέες χρήσεις για την εργασία."19 Ενώ οι πολιτικοί, οι επιχειρηματικοί ηγέτες και οι εργασιακοί ηγέτες φιλονικούν γύρω από θέματα που υποστηρίζουν ότι είναι τα αίτια για την αυξανόμενη ανεργία στον κόσμο, όπως εξαγωγή εργασιών σε εταιτρείες της αλλοδαπής ή η εργασία των μεταναστών, το πραγματικό αίτιο παραμένει απροσδιόριστο στις δημόσιες συζητήσεις: Τεχνολογική Ανεργία Σύμφωνα με τα λόγια του Νομπελίστα Οικονομολόγου Wassily Leontief: "Ο ρόλος των ανθρώπων ως του πιο σημαντικού παράγοντα στην παραγωγή είναι καταδικασμένος να υποβαθμιστεί με τον ίδιο τρόπο που ο ρόλος των αλόγων στη γεωργική παραγωγή πρώτα υποβαθμίστηκε και ακολούθως εξαλείφθηκε με την εμφάνιση των τρακτέρ."20 Από τη στιγμή που ο Καπιταλισμός της Αγοράς είναι χτισμένος πάνω στη λογική της μείωσης του κόστους (συμπεριλαμβανομένου του κόστους της εργασίας) για την αύξηση των κερδών, η τάση του να αντικαθίσταται η ανθρώπινη εργασία οπουδήποτε αυτό είναι δυνατόν από την αυτοματοποίηση των μηχανών αποτελεί μια φυσική εξέλιξη της βιομηχανίας. Στο κάτω-κάτω, μια μηχανή δεν χρειάζεται διαλείμματα, δεν απαιτεί ασφάλιση υγείας ή επιδόματα, και δεν αποτελεί μέρος κάποιου διεκδικητικού Εργατικού Συνδικάτου. Μια απλή ματιά στις ιστορικές εργατικές στατιστικές ανά τομέα στις ΗΠΑ αποκαλύπτει τελεσίδικα το πρότυπο αντικατάστασης της ανθρώπινης εργασίας από τις μηχανές. Στον Αγροτικό τομέα, σχεδόν ολόκληρη η ροή εργασιών γίνεται πλέον από τις μηχανές. Το 1949, οι μηχανές εκτέλεσαν το 6% της συλλογής βαμβακιού 19 Keynes, John Maynard, The General Theory of Unemployment, Interest and Money, Loentief, Wassily, National Perspective: The Definition of Problems and Opportunities, June 30th 1983, p3 29

30 στον Νότο των ΗΠΑ. Μέχρι το 1972, το 100% της συλλογής βαμβακιού πραγματοποιούταν από τις μηχανές.21 Όταν η αυτοματοποίηση έπληξε τον Αμερικάνικο τομέα της Μεταποιητικής Βιομηχανίας την δεκαετία του 1950, 1.6 εκατομμύρια θέσεις εργασίας εργατοτεχνιτών χάθηκαν μέσα σε 9 χρόνια22. Το 1860, το 60% των Αμερικάνων εργάζονταν στη Γεωργία, ενώ σήμερα είναι λιγότερο από το 3%23. Το 1950, το 33% των Αμερικάνων εργατών απασχολούνταν στον τομέα των Κατασκευών, ενώ μέχρι το 2002 το ποσοστό αυτό ήταν μονάχα 10%24. Η Αμερικανική βιομηχανία χάλυβα, από το 1982 μέχρι το 2002 αύξησε την παραγωγή της από τους 75 μετρικούς τόνους στους 120 μετρικούς τόνους, ενώ οι εργάτες στη χαλυβουργία μειώθηκαν από σε Το 2003, η Alliance Capital πραγματοποίησε μια έρευνα των 20 μεγαλύτερων οικονομιών του κόσμου εκείνη την εποχή, για την περίοδο από το 1995 μέχρι 2002, ανακαλύπτοντας ότι 31 εκατομμύρια θέσεις εργασίας είχαν χαθεί, ενώ η παραγωγή αυξήθηκε κατά 30%26. Αυτό το πρότυπο της Αυξανόμενης Παραγωγικότητας και του Κέρδους, σε συνδυασμό με τη Μειούμενη Απασχόληση είναι ένα νέο και πανίσχυρο φαινόμενο, με καθόλου αλλαγές στον ορίζοντα. Οπότε... που πήγαν όλες αυτές οι δουλειές; - Στον Τομέα Υπηρεσιών. Ενώ από το 1950 μέχρι το 2002, το ποσοστό των Αμερικάνων υπαλλήλων που εργάζονταν στον τομέα υπηρεσιών αυξήθηκε από το 59% στο 82%27. Τα τελευταία 50 χρόνια, ο τομέας υπηρεσιών απορροφά τις χαμένες θέσεις εργασίας από τον Αγροτικό και τον Μεταποιητικό τομέα. Δυστυχώς, αυτό το πρότυπο χάνει συνεχώς έδαφος καθώς ο υπολογιστικός αυτοματισμός γενικεύεται. Από το 1983 έως το 1993, οι τράπεζες μείωσαν κατά 37% τους ταμίες τους, και μέχρι το 2000, το 90% των πελατών όλων των τραπεζών χρησιμοποιούσαν αυτόματα μηχανήματα συναλλαγών (ΑΤΜ)28. Οι τηλεφωνητές εταιρειών έχουν όλοι σχεδόν αντικατασταθεί από υπολογιστικά φωνητικά συστήματα, οι ταμίες των ταχυδρομείων αντικαθίστανται από μηχανές αυτοεξυπηρέτησης, ενώ οι ταμίες αντικαθίστανται από υπολογιστικά κιόσκια. Τα McDonalds, για παράδειγμα, συζητάνε εδώ και πολλά χρόνια για την πλήρη αυτοματοποίηση των εστιατορίων τους, εισάγοντας αυτόματα κιόσκια στη θέση των υπαλλήλων, χρησιμοποιώντας παράλληλα αυτοματοποιημένα εργαλεία μαγειρικής, όπως ψησταριές μπιφτεκιών, για το πίσω μέρος του σπιτιού του προσωπικού29. Το ότι δεν το έχουν κάνει ακόμη είναι πιθανώς ζήτημα δημοσίων σχέσεων, διότι γνωρίζουν πόσες θέσεις εργασίας θα χαθούν αν περνούσαν στον αυτοματισμό. Δεν υπάρχει ούτε ένας τομέας της Βιομηχανίας Υπηρεσιών που δεν επηρεάζεται από την υπολογιστική αυτοματοποίηση. Στην πραγματικότητα, εάν κάποιος ήταν να σκεφτεί δημιουργικά σε σχέση με την εφαρμογή της τεχνολογίας που υπάρχει αυτήν τη στιγμή, αλλά δεν έχει ακόμα εφαρμοστεί στον τομέα των υπηρεσιών, είναι εύκολο να δούμε πώς, σε μία νύχτα, η πλειοψηφία όλων των θέσεων εργασίας θα μπορούσαν να καταργηθούν σταδιακά σήμερα, αρχίζοντας από τους ταμίες, τους σερβιτόρους, και τους τηλεφωνητές. Ο οικονομολόγος Stephen Roach έχει προειδοποιήσει: "Ο τομέας υπηρεσιών έχει χάσει τον ρόλο του ως αχαλίνωτη μηχανή δημιουργίας θέσεων εργασίας στην Αμερική." Peterson, Willis, The Cotton Harvester in Retrospect: Labor Displacement or Replacement? St Paul, 1991, pp 1-2 Kahn, Tom, Problems of the Negro Movement, Dissent, 1964, p 115 Why job growth is Stalled, Fortune, 3/8/93 p.52 Schwartz, Nelson D. Will 'Made in the USA' fade away?fortune Nov 24th 2003, p. 102 US Weekly Economic Update: Manufacturing Payrolls Declining Globally: The Untold Story, Alliance Bernstein Oct Retooling Lives, Vision 2000 p Interview, 3/15/94 noted in The End of Work (by Jeremy Rifkin), p

31 Καθώς συντελείται αυτή η μετάβαση, πού είναι ο αναδυόμενος νέος τομέας για να απορροφήσει τους προσφάτως εκτοπισμένους εργάτες; Πραγματικά δεν υπάρχει κάποιος... τουλάχιστον όχι ακόμα. Ενώ υπάρχουν πολλοί εξειδικευμένοι τομείς που αναδύονται στον κόσμο της Πληροφορίας, είναι εξαιρετικά περιορισμένοι όσον αφορά τη δυνατότητά τους να προσφέρουν κάτι σαν αντιστάθμισμα στην τεράστια απώλεια θέσεων εργασίας που διαφαίνεται στον ορίζοντα. Κι ενώ οι οικονομολόγοι πασχίζουν να δημιουργήσουν μοντέλα για να αντιμετωπίσουν αυτό το ζήτημα της σχεδόν ασταμάτητης ανεργίας, που κυμαίνεται από την κυβερνητική επιχορήγηση της εργασίας (κοινωνική πρόνοια) μέχρι καινοφανείς έννοιες όπως τον "αρνητικό φόρο εισοδήματος", οι περισσότεροι αρνούνται να αναλογιστούν τι πραγματικά χρειάζεται για να αποφευχθεί το πλήρες χάος σε αυτόν τον πλανήτη. Η λύση έγκειται όχι στην προσπάθεια να "επιδιορθώσουμε" τα ζητήματα που έχουν προκύψει, αλλά μάλλον ήρθε ο καιρός να ξεπεράσουμε το σύστημα στο σύνολό του... διότι το σύστημα της χρηματικής ανταλλαγής, μαζί με τον ίδιο τον Καπιταλισμό, είναι πλέον εντελώς ξεπερασμένα στην αυγή της τεχνολογικής δημιουργικότητας. Σύνοψη του Κεφαλαίου 2: Το Χρηματοπιστωτικό Σύστημα του κόσμου δεν είναι τίποτα παραπάνω από ένα παιχνίδι. Ελάχιστη βάση έχει στην πραγματικότητα. Αναδύθηκε χιλιάδες χρόνια πριν όταν η σπανιότητα των πόρων ήταν ένα καθημερινό πρόβλημα. Οι άνθρωποι εκείνη την εποχή έπρεπε να βρουν κάποιον τρόπο για να διανείμουν τα αγαθά και τις υπηρεσίες, αποζημιώνοντας παράλληλα εκείνους που εργάζονταν για να τα δημιουργήσουν. Αυτό το Σύστημα Εργασίας που βασίζεται στο Χρήμα αποτέλεσε τη βάση της κοινωνίας για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα, που οι περισσότεροι άνθρωποι δεν μπορούν καν να φανταστούν έναν κόσμο χωρίς αυτό. Άσχετα με αυτό, οι μηχανισμοί του συστήματος, τόσο δομικά όσο και ψυχολογικά, έχουν δημιουργήσει δραματικά προβλήματα για το σύνολο της κοινωνίας, που κυμαίνονται από οικονομικά εγκλήματα και συναισθηματική διαστροφή, έως την κακοποίηση και εκμετάλλευση του πλανήτη και του ενός ανθρώπου από τον άλλον σε τεράστιες κλίμακες. Ο κόσμος σήμερα είναι πραγματικά ένα σύνολο Μαφιών οργανωμένων κατά φυλές. Η γραμμή ανάμεσα στο οργανωμένο έγκλημα και την παραδοσιακή επιχείρηση είναι πραγματικά ανύπαρκτη. Με τη σειρά του, ολόκληρος ο κόσμος βρίσκεται σε αντιπαράθεση με τον ίδιο του τον εαυτό, με ιδιώτες, επιχειρήσεις και χώρες που εργάζονται αδιάκοπα προκειμένου να υπερασπιστούν αυτά που έχουν, ενώ ταυτόχρονα εργάζονται για να αποκτήσουν περισσότερα, συχνά μέσω της βίας και της διαφθοράς. Με τη σειρά του, σήμερα ολόκληρος ο κόσμος είναι χρεωμένος στον ίδιο του τον εαυτό, οφείλοντας κωμικές ποσότητες χρημάτων, τη στιγμή που η ίδια η ακεραιότητα του παγκοσμίου οικονομικού οικοδομήματος βρίσκεται στα όρια της κατάρρευσης εξαιτίας των ίδιων του των μειονεκτημάτων. Ωστόσο, ακόμη και με την επισήμανση αυτών των σημείων, υπάρχει μια ακόμη μεγαλύτερη, απρόβλεπτη δύναμη η οποία εγγυάται την πτώση του Οικονομικού Συστήματος με τη μορφή που το γνωρίζουμε, κι έρχεται με τη μορφή της Τεχνολογικής Ανεργίας. Τα ανθρώπινα όντα αντικαθίστανται από εξελιγμένες τεχνολογίες αυτοματοποίησης με επιταχυνόμενο ρυθμό, δημιουργώντας μια άνευ προηγουμένου καταστροφή, διότι εάν οι άνθρωποι δεν έχουν δουλειές, δεν μπορούν να στηρίξουν την οικονομία αγοράζοντας οτιδήποτε. Αυτή η πραγματικότητα είναι η τελευταία απόδειξη ότι το τωρινό μας σύστημα είναι απαρχαιωμένο, κι αν θέλουμε να αποτρέψουμε τις ταραχές στους δρόμους και τη φτώχεια σε μεγέθη που ούτε καν τα έχουμε δει κατά το παρελθόν, θα πρέπει να επανεξετάσουμε τις παραδοσιακές μας αντιλήψεις σχετικά με τον τρόπο που λειτουργεί η κοινωνία σε θεμελιώδες επίπεδο. Απαιτούμε ένα νέο κοινωνικό σύστημα που να είναι εκσυγχρονισμένο κατά τις σημερινές γνώσεις και μοντέρνες μεθόδους. 31

32 - Μέρος 2: Τι έχει Σημασία; Κεφάλαιο 3: Φυσικός Νόμος Όταν βγούμε έξω από το κοινωνικό πλέγμα κι εξετάσουμε τους εαυτούς μας και τον κόσμο από μια πιο ευρεία άποψη, τείνουμε να ανακαλύψουμε ότι υπάρχει μια τρομερή ποσότητα θορύβου στο σύστημα. Με άλλα λόγια, οι βασικές αρχές της ζωής έχουν χαθεί σε μια θάλασσα κοινωνικών, επαγγελματικών και οικονομικών υποχρεώσεων, πολλές από τις οποίες είναι σε μεγάλο βαθμό τεχνητές. Για παράδειγμα, η ανάγκη για χρήματα και εισόδημα βάζει τους ανθρώπους σε μια κατάσταση όπου οι επιλογές είναι συχνά περιορισμένες. Συνήθως, η δουλειά που βρίσκει κάποιος για εισόδημα δεν αντανακλά τα πραγματικά ενδιαφέροντα εκείνου του συγκεκριμένου ατόμου, ούτε το συμφέρον της κοινωνίας ως συνόλου. Αν εξετάζαμε τα επαγγέλματα που υπάρχουν σήμερα, θα ανακαλύπταμε ότι η συντριπτική πλειονότητα αυτών δεν επιτελεί καμία ευρύτερη λειτουργία πέρα από τη διαιώνιση της κυκλικής κατανάλωσης. Αυτή η αυθαιρεσία συνιστά μια τεράστια σπατάλη ζωής και πόρων. Για παράδειγμα, ένας άνθρωπος που πουλάει ασφάλειες συμμετέχει σε μια εργασία που έχει σημασία μόνο για τις εσωτερικές διεργασίες του χρηματοπιστωτικού συστήματος, και δεν έχει καμία βάση στη φύση όσον αφορά μια πραγματική 'συνεισφορά στην κοινωνία. Το ίδιο ισχύει για τους χρηματιστές, τους εμπόρους και οποιονδήποτε άλλον έχει να κάνει με τον χρηματοοικονομικό κλάδο. Αυτοί είναι αυθαίρετοι, ανώφελοι ρόλοι που δεν συνεισφέρουν πραγματικά τίποτα στην κοινωνία σε βάθος χρόνου. Παρ' ότι θα δοθεί ως αντεπιχείρημα ότι ο ρόλος που υπηρετούν επηρεάζει τους ανθρώπους σε ημερήσια βάση μέσα στο οικονομικό σύστημα, ήρθε η ώρα να κάνουμε ένα βήμα πίσω και να αρχίσουμε να επικεντρώνουμε τις προσπάθειές μας σε κοινωνικά ζητήματα τα οποία πραγματικά σχετίζονται με την κοινωνική πρόοδο... σε αντίθεση με αυθαίρετες δουλειές που είναι κατασκευασμένες για να αποσπούν πλούτο από τους ανθρώπους. Αυτό είναι σπατάλη ζωής. Κατά συνέπεια, ολόκληρο το εκπαιδευτικό σύστημα στις μέρες μας δεν είναι τίποτα περισσότερο από μια μηχανή δημιουργίας καλουπιών που προετοιμάζει τους ανθρώπους ως επί το πλείστον για προκαθορισμένους εργασιακούς ρόλους. Αυτό το στοιχείο της ανθρώπινης ζωής έχει ριζώσει τόσο βαθιά στην παράδοση, ώστε πολλοί λανθασμένα θεωρούν την ιδιότητα του "να έχουν μια δουλειά" ως ένα είδος ανθρώπινου ενστίκτου. Ακόμη και οι γονείς θα ρωτήσουν τα παιδιά τους "Τι θέλεις να γίνεις όταν μεγαλώσεις;" σαν να υπήρχε μόνο ένα πράγμα. Αυτό είναι ενοχλητικό και αποτελεί παραβίαση των ανθρώπινων δυνατοτήτων. Τώρα, χάριν επιχειρήματος, ας ξεχάσουμε τους σημερινούς τρόπους συμπεριφοράς στην κοινωνία κι ας σκεφτούμε τι είναι αληθινά πραγματικό. Ας θέσουμε την ερώτηση: Ποιες είναι οι σχεδόν εμπειρικές πλευρές της φύσης και τι μας διδάσκουν αυτές οι κατανοήσεις για το πώς θα έπρεπε να διέπεται η συμπεριφορά μας πάνω σε αυτόν τον πλανήτη; Φυσικός Νόμος 1: Κάθε άνθρωπος χρειάζεται επαρκή διατροφή, καθαρό αέρα και πόσιμο νερό και ως εκ τούτου πρέπει να σέβεται τις ενυπάρχουσες συμβιωτικές περιβαλλοντικές διαδικασίες. Καταρχάς, περίπου το 40% των θανάτων παγκοσμίως προκαλούνται σήμερα από τη μόλυνση του νερού, του αέρα και του εδάφους31. Αυτό είναι ένα συγκλονιστικό ποσοστό. Πώς μπορεί η κοινωνία να πάρει στα σοβαρά τον εαυτό της όταν δεν μπορούμε καν να κρατήσουμε τους πιο ζωτικούς για την ανθρώπινη ζωή φυσικούς πόρους και διαδικασίες σε καλά επίπεδα;! Γιατί τόσο πολλοί επονομαζόμενοι επιστήμονες δουλεύουν σήμερα σε εσωτερικά

33 ενδιαφέροντα όπως είναι οι 'μαύρες τρύπες', τα 'κβαντικά πεδία' και η 'γαιομορφοποίηση' άλλων πλανητών, όταν δεν μπορούμε ακόμα να φροντίσουμε τους ίδιους μας τους εαυτούς; Το γεγονός είναι ότι οι περισσότεροι άνθρωποι δεν καταλαβαίνουν ή δεν λαμβάνουν υπ' όψιν τη διασυνδεσιμότητα της φύσης και την αλυσίδα των διαδικασιών μέσω των οποίων η τροφή, ο αέρας και το νερό μας προκύπτουν. Ωστόσο, αν εξετάσουμε και μάθουμε από αυτές τις διαδικασίες, ένας λογικός ειρμός σκέψης, συνδυασμένος με υποβαλλόμενο συμπέρασμα, θα μας οδηγήσει σε πιο κατάλληλες ανθρώπινες συμπεριφορές που θα μας βοηθήσουν να ικανοποιήσουμε τις ανάγκες μας. Για παράδειγμα, το νερό και ο αέρας είναι από τη φύση τους πλανητικοί πόροι σε αφθονία, οι οποίοι το μόνο που χρειάζονται από εμάς, τον ανθρώπινο πληθυσμό, είναι να τους διατηρούμε και να προστατεύουμε τις πηγές τους. Δυστυχώς, το παρορμητικό, κοντόφθαλμο κερδοσκοπικό μας σύστημα έχει φροντίσει έτσι ώστε το πόσιμο νερό να φτάνει τώρα σε κρίση ανεπάρκειας, διότι η Βιομηχανία συνεχίζει να μολύνει το σύστημα σε κάθε ευκαιρία. Ο αέρας, από την άλλη, παρότι εξακολουθεί να βρίσκεται σε αφθονία, είναι πολύ μολυσμένος σε περιοχές με υψηλή πυκνότητα ανθρώπων, με αποτέλεσμα στην Ασία πολλοί να φοράνε μάσκες όταν περπατούν στους δρόμους. Φυσικά, ο μολυσμένος αέρας και το νερό οδηγούν σε πληθώρα άλλων προβλημάτων. Μόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες σχεδόν 3 εκατομμύρια τόνοι τοξικών χημικών απελευθερώνονται στο περιβάλλον κάθε χρόνο -- συνεισφέροντας σε γενετικές ανωμαλίες, σε διαταραχές του ανοσοποιητικού συστήματος, καρκίνο και πολλά άλλα σημαντικά προβλήματα υγείας32. Επιπρόσθετα, ακόμη κι οι βασικές πηγές νερού και αέρα τίθενται σε κίνδυνο. Από την όξινη βροχή ως την αποψίλωση των δασών, είμαστε μάρτυρες μια συνεχούς καταστροφής αυτού που συνήθιζε να είναι μια φυσική, καθαρή αφθονία. Όσον αφορά την παραγωγή τροφής, πρέπει να τονίσουμε καταρχάς ότι η Βιομηχανία σήμερα παρεκκλίνει της πορείας της για να παράγει το φθηνότερο, το πιο ανταγωνιστικό φαγητό, θυσιάζοντας κατά συνέπεια τη διατροφική μας υγεία. Για παράδειγμα, πολλά φαγητά σήμερα περιέχουν αυτό που αποκαλείται "σιρόπι καλαμποκιού υψηλής περιεκτικότητας σε φρουκτόζη". Αυτό το φτηνό υποκατάστατο για ζαχαροκάλαμο έχει αποδειχτεί ότι αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο για Διαβήτη και άλλες ασθένειες33. Γιατί το έχουμε!;... επειδή είναι κερδοφόρο και το καταναλωτικό κοινό, έχοντας πάντα επίγνωση του κόστους, το αγοράζει επειδή είναι πιο προσιτό. Η συμβιωτική σχέση των φυσικών διεργασιών έχει ένα ενσωματωμένο πλαίσιο αναφοράς, το οποίο μπορεί να προσδιοριστεί με το να κατανοήσουμε το πώς λειτουργεί πραγματικά ο κόσμος, μέσω επιστημονικής έρευνας. Η συμπεριφορά μας θα έπρεπε να καθοδηγείται από την προτεραιότητα για την αναζήτηση της υψηλότερης βελτιστοποίησης των περιστάσεων που διατηρούν και μεγιστοποιούν την αφθονία και την ποιότητα των αναγκαίων της ζωής μας. Δυστυχώς, αυτό δεν συμβαίνει. Γεγονός είναι ότι η βιωσιμότητά μας βρίσκεται υπό σημαντική απειλή από τις διάφορες μεθόδους που χρησιμοποιούμε σήμερα. Το χρηματοπιστωτικό σύστημα συνεχίζει να λειτουργεί με το ενδιαφέρον του βραχυπρόθεσμου κέρδους, αδιαφορώντας για την μακροπρόθεσμη καταστροφή. Όπως ο Φυσικός Νόμος επισημαίνει, χρειαζόμαστε υψηλής ποιότητος αέρα, φαγητό και νερό για να ζήσουμε, επομένως, πρέπει να ξεπεράσουμε τα όποια συστήματα διαταράσσουν, ή δημιουργούν την τάση να διαταράξουν, τις συμβιωτικές περιβαλλοντικές διαδικασίες που κρατούν τις βασικές μας ανάγκες σε τάξη. Αν δεν το κάνουμε αυτό, οι συνέπειες από την παραβίαση αυτού του νόμου θα μπορούσαν να μας οδηγήσουν πέρα από το "σημείο χωρίς επιστροφή" σε περιβαλλοντικό επίπεδο κι έτσι η επιβίωση του ανθρώπινου γένους θα είναι αμφισβητήσιμη

34 Φυσικός Νόμος 2: Η μόνη σταθερά είναι η αλλαγή και οι αντιλήψεις των ανθρώπων συνεχώς μεταβάλλονται. Δεν υπάρχουν αποδεικτικά στοιχεία που να επιβεβαιώνουν την ιδέα πως οτιδήποτε θεωρούμε αληθές σήμερα θα διατηρεί την ακεραιότητά του αύριο. Και ναι, παραδόξως, αυτό ισχύει για όλα όσα διαβάζετε εδώ. Ενώ συγκεκριμένα φυσικά φαινόμενα που παρατηρούνται μπορεί να μοιάζουν σχεδόν εμπειρικά με βάση τα τωρινά επιστημονικά στοιχεία, τα ιδιάζοντα στοιχεία της κάθε έννοιας διαρκώς θα μεταβάλλονται, καθώς τα εργαλεία και οι μέθοδοι ανάλυσης και μέτρησης συνεχώς αλλάζουν με την ελπίδα ότι βελτιώνονται. Σύμφωνα με τον C.J. Keyser: "Η απόλυτη βεβαιότητα είναι προνόμιο των αμόρφωτων μυαλών και των φανατικών."34 Μια γρήγορη ματιά στις ευρέως υπερασπιζόμενες ιστορικές έννοιες, από το ότι η Γη είναι επίπεδη έως την περιστροφή του Ήλιου γύρω από τη Γη, μας διδάσκει ότι η διανοητική αλλαγή είναι συνεχής και, με τη σειρά τους, οι άνθρωποι πρέπει να κρατάνε το μυαλό τους όσο πιο 'ανοιχτό' γίνεται στη νέα πληροφορία, ακόμη κι όταν προκαλεί την αίσθηση ταυτότητας του ατόμου. Είναι μια ατυχής παρενέργεια της εξέλιξης το ότι στον σύγχρονο πολιτισμό, ένα μεγάλο μέρος του εγώ αναμειγνύεται με πεποιθήσεις και αξίες. Η θρησκεία, για παράδειγμα, τείνει να κρατιέται σφιχτά σε στατικές κοσμοθεωρήσεις, οι οποίες συνήθως αντανακλούν μια κατανόηση της πραγματικότητας που εκτείνεται χιλιάδες χρόνια πίσω. Λόγω της ίδιας της κατασκευής πολλών θρησκευτικών ιδεών, οι οποίες έχουν την τάση να φοβερίζουν με μεταφυσικές συνέπειες (παράδεισος/κόλαση) εκείνους που αντιτίθενται στα διδάγματά τους, πολλοί άνθρωποι ανά τον κόσμο σήμερα διατηρούν αυτές τις κοσμοθεωρήσεις από φόβο, απορρίπτοντας νέες πληροφορίες που θα μπορούσαν να τους βοηθήσουν στη ζωή τους, για να μην αναφέρουμε την κοινωνία στο σύνολό της. Βέβαια, η θρησκεία δεν είναι μόνη της σε αυτό, καθώς φαίνεται ότι οι περισσότεροι άνθρωποι τείνουν να θέλουν να πιστεύουν πως οτιδήποτε βρίσκουν σωστό και αληθινό είναι και εμπειρικά ορθό. Αυτό, βέβαια, έχει νόημα, διότι η κοινωνία σήμερα συχνά υποτιμά εκείνους που "δεν ξέρουν". Οτιδήποτε σκεφτόμαστε και "γνωρίζουμε" είναι μονάχα πιθανότητες και με τις σύγχρονες μεθόδους ανάλυσης, που έχει αποδειχτεί ότι έχουν ενεργά οφέλη για την κοινωνία σε μεγάλες χρονικές περιόδους, μπορούμε σήμερα να ζυγίσουμε τις αντιλήψεις και τις πεποιθήσεις μας σε μια κυμαινόμενη βαθμίδα, από τις λιγότερο πιθανές στις περισσότερο πιθανές, βασισμένοι όχι στην ανθρώπινη γνώμη ή υποκειμενικότητα, αλλά σε συγκεκριμένες ανταποκρίσεις ανατροφοδότησης από τον φυσικό κόσμο. Η Επιστημονική Μέθοδος Η φύση από μόνη της έχει το δικό της σύνολο νόμων, και δεν έχει την ικανότητα να αναγνωρίζει ή να ενδιαφέρεται για το τι εσείς ή οποιοσδήποτε άλλος θέλει να πιστεύει ότι είναι αληθινό. Με δεδομένη αυτήν την πραγματικότητα, είναι προς όφελός μας να μαθαίνουμε και να ευθυγραμμιζόμαστε με τη φύση όσο καλύτερα μπορούμε. Το να κινούμαστε με το ρεύμα του ωκεανού είναι πολύ πιο εύκολο από το να παλεύουμε εναντίον του... κι ενώ οιοσδήποτε θα μπορούσε να πιστεύει με όλη του την καρδιά ότι μπορεί να περπατήσει πάνω σε ένα ταβάνι χωρίς κανένα φυσικό βοήθημα, ο Νόμος της Βαρύτητας δεν θα του το επιτρέπει. Η πιο γνωστή μέθοδος για την ανακάλυψη και την εφαρμογή των νόμων της φύσης ονομάζεται: "H Επιστημονική Μέθοδος". Η Επιστημονική Μέθοδος έχει κατά βάση τρία βήματα: 34 Fresco and Keyes, Looking Forward, Barnes, 1969, p

35 1) Αναγνώριση μιας νέας ιδέας ή προβλήματος που χρειάζεται να επιλυθεί. 2) Τη χρήση του λογικού συλλογισμού ώστε να δημιουργήσουμε μια υπόθεση, λαμβάνοντας υπ' όψιν όλες τις διαθέσιμες πληροφορίες. 3) Δοκιμή της υπόθεσης στον φυσικό κόσμο μέσω της παρατήρησης. Η Επιστημονική Μέθοδος αναφέρεται σε ένα σύνολο τεχνικών που χρησιμοποιούνται για τη διερεύνηση φαινομένων την απόκτηση νέας γνώσης τη διόρθωση και ολοκλήρωση της προηγούμενης γνώσης και την εφαρμογή αυτής της γνώσης. Οι τεχνικές που χρησιμοποιούνται αποτελούνται από εμπειρικές μεθόδους παρατήρησης, (όπως τη μέτρηση), μαζί με λελογισμένες υποθέσεις και, τελικά, τη δοκιμή αυτών των υποθέσεων στον πραγματικό κόσμο για τη λήψη ανατροφοδότησης όσον αφορά την εγκυρότητα μιας ιδέας. Όλα τα αποτελέσματα απαιτούν απόδειξη κατόπιν δοκιμής, όχι μόνο συμπέρασμα ή λογική. Ενώ ο λογικός συλλογισμός είναι σημαντικός για την ανάπτυξη της επιστημονικής έρευνας, εξακολουθεί να υπόκειται στην αποτυχία, διότι ο καθένας από μας βρίσκεται πάντοτε σε κατάσταση περιορισμένης γνώσης. Ένα κλασικό παράδειγμα αυτού μάς πηγαίνει πίσω στον Αριστοτέλη ( π.χ.). Ο Αριστοτέλης υπέθεσε, μέσω λογικού συλλογισμού και βασισμένος στο τι κατανοούσε εκείνη την εποχή, ότι ένα βαρύ αντικείμενο θα έπεφτε πιο γρήγορα από ένα ελαφρύτερο αντικείμενο του ιδίου σχήματος και υλικού. Υπέθεσε λογικά ότι όσο περισσότερο βάρος είχε ένα αντικείμενο, τόσο πιο γρήγορα αυτό θα έπεφτε σε συνθήκες κενού αέρος. Ωστόσο, δεν δοκίμασε την ιδέα. Εξαιτίας της αποτυχίας αυτής να χρησιμοποιήσει σωστά την επιστημονική μέθοδο, ο κόσμος έπρεπε να περιμένει άλλα χρόνια, διότι όταν ο Γαλιλαίος τελικά δοκίμασε την υπόθεση του Αριστοτέλη... ανακάλυψε ότι ο Αριστοτέλης είχε κάνει λάθος - το βάρος δεν καθορίζει τον ρυθμό με τον οποίο ένα αντικείμενο πέφτει σε συνθήκες κενού αέρος. Η ουσία εδώ είναι ότι δεν έχει σημασία πόσο ορθώς αιτιολογημένα μπορεί να είναι τα συμπεράσματά μας, αλλά ότι θα πρέπει να δοκιμαστούν. Αν ρίξουμε νερό σε ένα ξύλο που έχει πιάσει φωτιά, η φωτιά πιθανότατα θα σβήσει. Αυτό μας δίνει σε έναν ορισμένο βαθμό πληροφόρηση από την οποία εξάγουμε το συμπέρασμα: "Το νερό σβήνει τη φωτιά". Ενώ αυτή η θεωρία μπορεί να αληθεύει για τις περισσότερες περιπτώσεις φωτιάς, αν ρίξετε νερό σε μια πυρκαϊά πετρελαϊκών εγκαταστάσεων, το πετρέλαιο γρήγορα θα επιπλεύσει στην επιφάνεια του νερού και η φωτιά θα εξαπλωθεί. Συνεπώς, η υπόθεση ότι "το νερό σβήνει τη φωτιά" δεν είναι ακριβώς αληθής, και θα χρειαζόταν να αναθεωρηθεί για να λάβει υπ' όψιν της αυτήν τη νέα περίπτωση. Η Επιστημονική Μέθοδος είναι επίσης μια στάση μια άποψη. Όσο 'ορθό' και να φαίνεται κάτι, σκοπεύουμε να το ελέγξουμε μέσω δοκιμών παρατήρησης και να διαπιστώσουμε στην πράξη την εγκυρότητά του. Στην πραγματικότητα, θα έπρεπε να είμαστε πολύ σκεπτικοί για οποιονδήποτε ισχυρισμό που δεν μπορεί να εξακριβωθεί ή να δοκιμαστεί στον φυσικό κόσμο. Σύμφωνα με τον Stuart Chase: "[Η Επιστημονική Μέθοδος] ενδιαφέρεται για το πώς τα πράγματα πραγματικά συμβαίνουν, όχι για το πώς θα έπρεπε να συμβαίνουν. Οι περισσότεροι από εμάς είναι ερασιτέχνες επιστήμονες σήμερα, αν και σπανίως το αντιλαμβανόμαστε αυτό... Η Επιστημονική Μέθοδος δεν αφορά μονάχα επιστημονικά εργαστήρια, επιταχυντήρες σωματιδίων ή ακόμα και μεθόδους μετρήσεων αποτελεί έναν τρόπο θεώρησης των πραγμάτων, έναν τρόπο συλλογής γνώσης από τον έξω κόσμο που θα μένει σταθερή, και δεν θα μεταβάλλεται σαν τα νερά του Ευρίπου."35 Η 'λογική' δια του παρόντος ορίζεται ως: μια μέθοδος της ανθρώπινης σκέψης που εμπεριέχει έναν τρόπο σκέψης σε έναν γραμμικό, βήμα προς βήμα, προσανατολισμό αιτίου και αποτελέσματος, λαμβάνοντας υπ' όψιν όσο το δυνατόν περισσότερες σημαντικές πληροφορίες, προκειμένου να καταλήξουμε σε ένα συμπέρασμα ή μια υπόθεση. 35 Chase, Stuart Tyranny of Words, Harcourt Brace, NY, 1938, pp

36 Η επιστημονική μέθοδος της έρευνας είναι αυτή που έχει επιτρέψει στο ανθρώπινο είδος να αποκτήσει κατανόηση του εαυτού του και του φυσικού κόσμου. Καλώς ή κακώς, σχεδόν κάθε πρόοδος που έχει βελτιώσει τη ζωή του ανθρώπου οφείλεται σε αυτήν. Ενώ αρκετοί μπορεί να συζητούν το τι συνιστά "βελτίωση", δεν υπάρχει τίποτε άλλο στη ζωή που να συγκρίνεται με τον τεράστιο όγκο δημιουργίας και ελευθερίας που η επιστήμη έχει κάνει εφικτό. Όλα τα φυσικά και υλικά οφέλη που η ανθρωπότητα απολαμβάνει είναι ένα προϊόν της επιστημονικής έρευνας. Από το ηλεκτρικό φως, μέχρι την εκκοκκιστική μηχανή βαμβακιού, την Πενικιλίνη, το τηλέφωνο, το Διαδίκτυο... η επιστήμη έχει καταστήσει οτιδήποτε προηγουμένως εθεωρείτο αδύνατο... δυνατό. Ακόμη και ο πιο μυστικιστής κι ορθόδοξος οπαδός μιας θρησκείας παραδέχεται την Επιστήμη όταν παραστεί η ανάγκη να νοσηλευθεί σε νοσοκομείο. Παρ' όλα αυτά, οι περισσότεροι στον μυθιστορηματοποιημένο κόσμο μας ακόμα τείνουν να βλέπουν την επιστήμη ως ένα ψυχρό, άκαρδο μέσο, ενώ μας παραπέμπουν σε εξαμβλώματα διαστρεβλωμένων ανθρωπίνων αξιών όπως η Ατομική Βόμβα για να αντικρούσουν την επιστημονική προοπτική. Στην πραγματικότητα, η επιστήμη και η τεχνολογία είναι μονάχα εργαλεία, και όπως το καθετί, μπορούν να χρησιμοποιηθούν για παραγωγικούς ή καταστροφικούς σκοπούς. Αυτό είναι δική μας επιλογή. Δυναμική Ισορροπία H "Δυναμική Ισορροπία" προκύπτει όταν δύο ή περισσότερες αντιτιθέμενες διεργασίες προχωρούν με τον ίδιο ρυθμό. Ας πούμε, χάριν ενός απλουστευμένου παραδείγματος, ότι σε ένα νησί υπάρχουν (1) μια σοδειά καρότου που αυξάνεται υπέρμετρα κάθε χρόνο, (2) μια οικογένεια κουνελιών και (3) μια οικογένεια λύκων. Τα κουνέλια χρειάζονται τα καρότα για να τραφούν κι έτσι να επιβιώσουν, ενώ οι λύκοι χρειάζονται τα κουνέλια για να τραφούν ούτως ώστε να επιβιώσουν. Σε κάθε ζευγάρι, υπάρχει μια ισορροπία που πρέπει να υφίσταται βάσει της φέρουσας ικανότητας του νησιού. Εάν δεν υπάρχουν αρκετά καρότα για να θρέψουν τον τρέχοντα πληθυσμό των κουνελιών, μερικά κουνέλια δεν θα επιβιώσουν. Εάν δεν υπάρχουν αρκετά κουνέλια για να θρέψουν τους λύκους, κάποιοι λύκοι δεν θα επιβιώσουν. Αν η καλλιέργεια των καρότων καταστραφεί από ξηρασία, τότε κανείς δεν επιβιώνει. Με άλλα λόγια, υπάρχει μια ισορροπία που υφίσταται στον φυσικό κόσμο, η οποία καθορίζει, σε κάποιο βαθμό, ποιες είναι οι πιθανότητες για εκείνους τους οργανισμούς που χρησιμοποιούν τους διαθέσιμους πόρους να επιβιώσουν. Με σεβασμό στον πλανήτη μας, αυτό θα το αποκαλούσαμε "φέρουσα ικανότητα της Γης". Εξαιτίας του χρηματοπιστωτικού συστήματος, τα περισσότερα υλικά στον πλανήτη βρίσκονται στην κατοχή ενός αριθμού ιδιωτικών εταιριών. Εκείνες οι εταιρείες δεν αποκαλύπτουν έντιμα το απόθεμά τους, επειδή κάνοντάς το αυτό θα είχαν επιπτώσεις, οικονομικά. Ακόμη χειρότερα, είναι προς το συμφέρον εκείνων των εταιρειών να διαιωνίζουν την ανεπάρκεια όσο καλύτερα μπορούν, διότι έλλειψη σημαίνει περισσότερη αξία για κάθε μονάδα προϊόντος, και συνεπώς, περισσότερο κέρδος. H ανθρώπινη διαχείριση της Δυναμικής Ισορροπίας σε αυτόν τον πλανήτη, η οποία είναι η πιο σημαντική πρωταρχική μεταβλητή όσον αφορά τη διαχείριση της ίδιας της κοινωνίας, μπορεί μόνο να προέλθει κατανοώντας κατ' αρχάς ποια είναι πραγματικά η φέρουσα ικανότητα της Γης. Οι ανάγκες του ανθρώπινου πληθυσμού πρέπει να βρίσκονται σε ισορροπία με τους πόρους της Γης. Τούτων λεχθέντων, τι ξέρουμε και τι μπορούμε να συμπεράνουμε σχετικά με τις πηγές του πλανήτη που είναι διαθέσιμες; Τα θεμελιώδη δομικά στοιχεία της ανθρώπινης επιβίωσης στην κοινωνία αποτελούνται από τα παρακάτω: 36

37 1) Ενέργεια 2) Βιομηχανικές/Τεχνολογικές Πρώτες Ύλες 3) Τροφή, Αέρας και Νερό (1) Η ενέργεια είναι ο ακρογωνιαίος λίθος της κοινωνίας σήμερα. Είναι ένας από τους πιο κρίσιμους παράγοντες για όλη την κοινωνική λειτουργικότητα. Η διαθεσιμότητα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας πρέπει να είναι η πρώτη μας προτεραιότητα πριν από οτιδήποτε άλλο. Ευτυχώς, τα αποτελέσματα είναι εντυπωσιακά θετικά. Από τις αρχές του 21ου αιώνα, μια πληθώρα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας έχουν έρθει στην επιφάνεια, πολλές από αυτές με εξαιρετικές προοπτικές, ξεπερνώντας κατά πολύ τις ανάγκες του σημερινού ανθρώπινου πληθυσμού. Η εποχή του Πετρελαίου και των ορυκτών καυσίμων, μαζί με όλη τη μόλυνση που επιφέρουν, πλησιάζει στο τέλος της. Δεν υπάρχει κανένας λόγος πλέον να καίμε ορυκτά καύσιμα, εκτός από τα κερδοσκοπικά, έννομα συμφέροντα που κρατάνε αγκυροβολημένες τις νέες ενεργειακές προοπτικές. Να θυμάστε, το τελευταίο πράγμα που θέλει η Βιομηχανία της Ενέργειας είναι αφθονία, διότι αυτό μεταφράζεται σε απώλεια κερδών για το χρηματοπιστωτικό σύστημα. Τώρα, μία από τις πιο σημαντικές πηγές ενέργειας που αναγνωρίζεται σήμερα είναι η Γεωθερμική Ενέργεια. Μια αναφορά του ΜΙΤ (Τεχνολογικό Ινστιτούτο Μασαχουσέτης) το 2006 πάνω στη γεωθερμική ενέργεια βρήκε ότι zettajoules ενέργειας είναι αυτήν τη στιγμή διαθέσιμα στον πλανήτη, με την πιθανότητα των 2000 zettajoules να είναι εύκολα αντλήσιμα με βελτιωμένη τεχνολογία36. Η συνολική κατανάλωση ενέργειας όλων των χωρών του πλανήτη είναι περίπου μισό zettajoule τον χρόνο37, αυτό σημαίνει ότι περίπου 4000 χρόνων ενέργεια για τον πλανήτη μπορεί να αντληθεί από αυτό το μέσο και μόνο. Και όταν καταλάβουμε ότι η παραγωγή θερμότητας της Γης ανανεώνεται συνεχώς, αυτή η ενέργεια είναι πραγματικά ανεξάντλητη και θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για πάντα. Πέραν της Γεωθερμικής ενέργειας, η Ηλιακή, η Αιολική, η Κυματική και οι Παλιρροϊκές πηγές ενέργειας προσφέρουν επίσης πολλές δυνατότητες αν αξιοποιηθούν αποδοτικά με την τεχνολογία. Η ηλιακή ακτινοβολία που χτυπά την επιφάνεια της Γης κάθε χρόνο είναι πάνω από φορές μεγαλύτερη από τη συνολική κατανάλωση ενέργειας στον κόσμο38.. Το πρόβλημα λοιπόν δεν είναι η διαθεσιμότητα - είναι η τεχνολογία για να την αξιοποιήσουμε πιο αποδοτικά. Από τα απλά φωτοβολταϊκά πάνελ που μπορούν να δεσμεύσουν την ενέργεια σε αποθηκευτικές μπαταρίες για προσωπική χρήση, μέχρι μεγάλα εργοστάσια ηλιακής ενέργειας, νέες τεχνολογίες συνεχώς αναδύονται βελτιώνοντας αυτές τις δυνατότητες 39. Η δύναμη του Ανέμου, που πολλές φορές έχει καταγγελθεί ως αδύναμη και μη πρακτική, είναι πολύ πιο δυνατή απ' ότι νομίζουν οι περισσότεροι άνθρωποι. Μελέτες του Υπουργείου Ενέργειας των Ηνωμένων Πολιτειών έχουν συμπεράνει ότι η αξιοποίηση του ανέμου στις Μεγάλες Πεδιάδες στις πολιτείες του Τέξας, του Κάνσας, και της Βόρειας Ντακότας θα μπορούσαν να παρέχουν αρκετό ηλεκτρικό ρεύμα για να ηλεκτροδοτήσει ολόκληρο το έθνος40. Ακόμη πιο εντυπωσιακά, μια έρευνα του 2005 του Πανεπιστημίου του Στάνφορντ η οποία δημοσιεύτηκε στο Περιοδικό Γεωφυσικής Έρευνας έδειξε ότι αν μόνο το 20% της αιολικής δυνατότητας του πλανήτη μπορούσε να αξιοποιηθεί, θα κάλυπτε τις ενεργειακές ανάγκες ολόκληρου του κόσμου41. Κι έπειτα υπάρχει η Παλιρροϊκή και η Κυματική Ενέργεια. Η Παλιρροϊκή Ενέργεια προέρχεται από τις παλιρροιακές μεταβολές στους ωκεανούς. Εγκαθιστώντας τουρμπίνες, οι οποίες συλλέγουν αυτήν την 36 MIT, The Future of Geothermal Energy, Βάσει αριθμών του 2005, World Consumption of Primary Energy by Energy Type and Selected Country Groups, U.S. National Renewable Energy Laboratory. February 6th

38 κίνηση, δημιουργεί ενέργεια. Πιάνοντας τη ροή του ρεύματος του Κόλπου, του Ισλανδικού ρεύματος και άλλων υποθαλάσσιων ρευμάτων που μπορούν να αξιοποιηθούν. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, έχουν σημειωθεί 42 σημεία προς το παρόν διαθέσιμα, προβλέποντας ότι το 34% από τη συνολική ενέργεια που χρειάζεται το Ηνωμένο Βασίλειο μπορεί να προέλθει από την Παλιρροιακή Δύναμη και μόνο42. Ακόμη πιο αποτελεσματικά, η Κυματική Δύναμη, η οποία αντλεί ενέργεια από τις επιφανειακές κινήσεις του ωκεανού, εκτιμάται ότι έχει μια παγκόσμια δυναμική που φτάνει μέχρι τα TWH τον χρόνο43. Αυτό σημαίνει ότι το 50% των ενεργειακών αναγκών του πλανήτη θα μπορούσαν να παραχθούν μόνο από αυτό το μέσο44. Είναι σημαντικό να σημειώσουμε ότι η παλιρροϊκή, η κυματική, η ηλιακή και η αιολική ενέργεια δεν απαιτούν τη χαλιναγώγηση καμίας αρχικής μορφής ενέργειας, αντίθετα με το κάρβουνο, τα ορυκτά έλαια, το φυσικό αέριο, τη βιομάζα, το υδρογόνο και όλες τις άλλες. Το γεγονός λοιπόν είναι ότι η ενέργεια δεν είναι παρά άφθονη σε αυτόν τον πλανήτη. Ο μοναδικός λόγος που οι άνθρωποι σήμερα νομίζουν ότι σπανίζει, είναι εξαιτίας του χρηματοπιστωτικού/καπιταλιστικού συστήματος και της στρατηγικής του τάσης να δημιουργεί ανεπάρκεια. (2) Η επόμενη ερώτηση είναι τι συμβαίνει με τις βιομηχανικές ακατέργαστες πρώτες ύλες; Μπορεί η διαθέσιμη ποσότητα της Γης σε ακατέργαστες φυσικές πρώτες ύλες, όπως το ξύλο, τα σιδηρομεταλλεύματα, το αλουμίνιο και το βαμβάκι να υποστηρίξει τον πληθυσμό του πλανήτη; Οτιδήποτε βλέπεις γύρω σου αποτελείται από μικρά κομμάτια ύλης που ονομάζονται άτομα. Υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί τύποι ατόμων, και καθένα τους έχει έναν ειδικό συνδυασμό από πρωτόνια, νετρόνια και ηλεκτρόνια. Αυτοί οι διαφορετικοί τύποι των ατόμων ονομάζονται στοιχεία. Υπάρχουν 118 στοιχεία στον περιοδικό πίνακα, 92 από τα οποία είναι διαθέσιμα στη φύση (τα άλλα 26 είναι συνθετικά) και αυτά τα στοιχεία βασικά αποτελούν τα πάντα γύρω μας. Η κατηγορία Μέταλλα αυτών των στοιχείων είναι η πιο σημαντική, διότι λιώνουν σε υψηλές σχετικά θερμοκρασίες το σχήμα τους μπορεί εύκολα να μετατραπεί σε ελάσματα ή σε σύρματα χωρίς να σπάσουν, ενώ η θερμότητα και ο ηλεκτρισμός ταξιδεύουν εύκολα μέσα αυτών. Αυτό τα κάνει πολύ χρήσιμα για τη δημιουργία προϊόντων καθώς και για βιομηχανικές εφαρμογές. Αυτά τα μέταλλα μπορούν να βρεθούν στον φλοιό της Γης και στους ωκεανούς, είτε στη φυσική τους μορφή, ή πιο συχνά, να εξαχθούν από ορυκτά. Τα Παγκόσμια Αποθέματα Μεταλλευμάτων προς το παρόν μετρούνται από τη βιομηχανική εμπορική παραγωγή. Δυστυχώς, αυτό δεν μας δίνει μια ξεκάθαρη εικόνα του τι είναι διαθέσιμο. Ενώ μερικά στοιχεία/μεταλλεύματα υπάρχουν σε αφθονία, όπως η Σιλικόνη, το Αλουμίνιο και ο Σίδηρος, άλλα δείχνουν να αυξάνονται σε σπανιότητα, όπως ο χαλκός, ο μόλυβδος, ο ψευδάργυρος, ο χρυσός, και το ασήμι45. Απ' όσο γνωρίζει ο συγγραφέας, δεν υπήρξε ποτέ μια εξ ολοκλήρου γεωλογική έρευνα για τα μεταλλεύματα/στοιχεία της Γης, παρά μόνο σε τοπικό επίπεδο. Αυτό θα πρέπει να γίνει στο μέλλον. Τώρα, όλες κι όλες, υπάρχουν 3 συνιστώσες για να κατανοήσουμε τη φέρουσα ικανότητα της Γης. (α) Το να γνωρίζουμε τι ακριβώς έχει η Γη όσον αφορά τα στοιχεία/υλικά (β) Πού βρίσκεται η τεχνολογία όσον αφορά τη δημιουργία συνθετικών υποκατάστατων για συγκεκριμένα Future Energy Solutions / IEA report, World Consumption of Primary Energy by Energy Type and Selected Country Groups, , Energy Information Administration, U.S. Department of Energy Ο περιοδικός πίνακας είναι η διάταξη των χημικών στοιχείων βάσει των ατομικών τους αριθμών όπως περιγράφεται στον περιοδικό νόμο

39 στοιχεία/υλικά. (γ) Πώς η κοινωνία οργανώνει/διαχειρίζεται τη χρήση αυτών των στοιχείων/υλικών. (α) Θα πρέπει να έχουμε μια πλήρη έρευνα/καταγραφή των πλανητικών πόρων. Αυτό θα μας δώσει σημαντικές πληροφορίες για το πώς να προχωρήσουμε με τις δραστηριότητές μας. Για παράδειγμα, αν έχουμε μια έκταση γης στην οποία θέλουμε να καλλιεργήσουμε τροφή, το πρώτο πράγμα θα ήταν να εξετάσουμε το έδαφος για να καταλάβουμε τι είδους ιδιότητες έχει. Αυτή η πληροφορία θα είχε άμεση σχέση με το τι μπορούμε να καλλιεργήσουμε. Αυτή θα ήταν η "φέρουσα ικανότητα" αυτής της έκτασης γης, για να το θέσουμε έτσι. Από πλανητική σκοπιά, αυτή είναι μια κρίσιμη πληροφορία που έχει άμεση επίδραση στη λήψη των αποφάσεών μας. (β) Η διαφορά μεταξύ του παρόντος και του παρελθόντος είναι η αυξημένη δημιουργική μας ικανότητα, μέσω της επιστημονικής μεθόδου, να λύνουμε προβλήματα. Όσον αφορά τα σπάνια υλικά, το να βρίσκουμε υποκατάστατα είναι ένα σημαντικό πεδίο. Για παράδειγμα, τα διαμάντια θεωρούνται εδώ και πολύ καιρό ως ένας υψηλής αξίας, σπάνιος πόρος. Μία εφαρμογή αυτού του δυνατού μεταλλεύματος είναι ως εργαλείο υψηλής ακριβείας κοπτικών μηχανημάτων. Παρ' όλα αυτά, σήμερα, με την έλευση συνθετικών διαμαντιών τα οποία δημιουργούνται σε εργαστήρια, αυτά τα εργαλεία δεν χρειάζονται πλέον τα ακριβά αυθεντικά. Πολλά βιομηχανικά υλικά σήμερα έχουν πλέον τα αντίστοιχα συνθετικά τους και αυτό το μέσο επιστημονικής επίλυσης προβλημάτων είναι πολύ ενεργό. Στην πραγματικότητα, η σπανιότητα κάθε ακατέργαστης πρώτης ύλης είναι τόσο σχετική όσο και η ποσότητα της εργασίας που απαιτείται να επενδυθεί για να βρεθεί κάποιο υποκατάστατο ή ένας εναλλακτικός τρόπος αντιμετώπισης. (γ) Ακόμη πιο σημαντικό από τα υποκατάστατα και τους εναλλακτικούς τρόπους αντιμετώπισης είναι η ίδια η φύση της χρήσης που κάνουμε στους πόρους του πλανήτη. Αυτό είναι πραγματικά το πιο σημαντικό σημείο στο πλαίσιο της συζήτησης που γίνεται σχετικά με τη φέρουσα ικανότητα της Γης. Όπως σημειώνεται και παραπάνω, οι άνθρωποι του πλανήτη λειτουργούν μέσα σε ένα χρηματοπιστωτικό σύστημα το οποίο ανταμείβει τη σπανιότητα, την προγραμματισμένη βραχυβιότητα, τη σπατάλη, τη μόλυνση και την πολλαπλότητα. H παραγωγή στον κόσμο σήμερα είναι συγκλονιστική σε σχέση με το παρελθόν. Με τη χρήση της τεχνολογίας, είμαστε ικανοί να παράγουμε περισσότερα με πολύ λιγότερους ανθρώπους, γρηγορότερα από κάθε άλλη φορά στην ιστορία. Παρ' όλα αυτά, εξαιτίας του κερδοσκοπικού συστήματος, υπάρχουν πάρα πολλοί κατασκευαστές οι οποίοι παράγουν τα ίδια πράγματα, καθώς ανταγωνίζονται για μερίδιο στην αγορά. Τα προϊόντα τους είναι εγγενώς κατώτερα από τη στιγμή που δημιουργούνται, καθώς οι κατασκευαστές έχουν μειώσει την ποιότητα των υλικών που χρησιμοποιούν για να μειώσουν το κόστος παραγωγής. Εφόσον πρόκειται για ένα ανταγωνιστικό σύστημα, η σπατάλη είναι τρομακτική, με τις πολύτιμες πρώτες ύλες να χρησιμοποιούνται ξανά και ξανά σε συνεχώς κατώτερα προϊόντα τα οποία καταλήγουν σε σκουπιδότοπους. Επίσης, η χειραγώγηση του πλήθους από τη βιομηχανία στο να ζητούν μη-χρηστικά, και βασισμένα στη ματαιοδοξία αντικείμενα, έχει διογκώσει τη σπατάλη. Θυμηθείτε, το χρηματοπιστωτικό σύστημα μπορεί να λειτουργήσει μόνο όταν υπάρχει "κυκλική κατανάλωση". Αυτό οδηγεί σε κατάχρηση των πόρων. Η πραγματική αιτία της σπανιότητας στον πλανήτη έχει λιγότερο να κάνει με τους διαθέσιμους πόρους, και περισσότερο με τους σπάταλους και εκμεταλλευτικούς τρόπους συμπεριφοράς μας. Ουσιαστικά καμία βάση δεν δίνεται στη διατήρηση ή στη στρατηγική χρήση μέχρις ότου να είναι πολύ αργά. Σε μια πιο συνετή κοινωνία, οι πρώτες ύλες του πλανήτη θα ήταν προσβάσιμες, η βιομηχανία θα οργανωνόταν ως σύνολο για την παράγωγη σε σχέση με το τι είναι διαθέσιμο, και κάθε προϊόν που θα παραγόταν θα ήταν σχεδιασμένο 39

40 ώστε να διαρκεί όσο το δυνατόν περισσότερο, δημιουργώντας μειωμένη βιομηχανική παραγωγή κι έτσι διατήρηση των φυσικών πόρων. (3) Τώρα, όσον αφορά την παραγωγή τροφίμων και τη διαφύλαξη του πόσιμου νερού, τα ίδια προβλήματα μόλυνσης, διαδικασιών μείωσης του παραγωγικού κόστους και ανεπάρκειας εμφανίζονται στο προσκήνιο λόγω του χρηματοπιστωτικού συστήματος. (Μειώνοντας τη σπατάλη μειώνονται τα κέρδη. Αν κάποιος επανεπεξεργαστεί τα απόβλητα, αντί να τα πετάξει, είναι πιο δαπανηρό.) Το νερό καλύπτει το 70% της επιφάνειας του πλανήτη. Τεχνολογικές εξελίξεις όπως οι διαδικασίες Αφαλάτωσης μπορούν να δημιουργήσουν πόσιμο νερό τόσο από τη θάλασσα όσο και από υφάλμυρες πηγές χρησιμοποιώντας την αντίστροφη όσμωση. Αυτό είναι ακόμα ένα παράδειγμα του πώς η τεχνολογία αποτελεί μέρος της διαχείρισης των πόρων όσο και οι ίδιοι οι πόροι. Η ιδέα ότι το πόσιμο νερό είναι σε σπανιότητα είναι αληθής μόνο σε σχέση με τις περιορισμένες μεθόδους που χρησιμοποιούμε σήμερα, συνδυασμένη με τη βιομηχανική μόλυνση που υφίσταται καθημερινά. Η παραγωγή τροφής διευρύνεται επίσης μέσα στο τεχνολογικό φάσμα, δημιουργώντας πολλές νέες μεθόδους καλλιέργειας. Για παράδειγμα, η επιφάνεια της Γης έχει πραγματικά κακομεταχειρισθεί, με το πολύτιμο επιφανειακό έδαφός της να έχει φθαρεί από τις αλόγιστες γεωργικές μεθόδους. Σύμφωνα με ορισμένες έρευνες, χάνουμε επιφανειακό έδαφος με ρυθμό 1% τον χρόνο, ενώ η Εθνική Ακαδημία Επιστημών έχει προειδοποιήσει ότι η καλλιεργήσιμη γη στις Ηνωμένες Πολιτείες διαβρώνεται 10 φορές πιο γρήγορα από τον χρόνο που παίρνει για να αποκατασταθεί το χαμένο έδαφος46. Ευτυχώς, οι επιστήμονες έχουν επινοήσει μια νέα μέθοδο ανεδαφικής καλλιέργειας, που ονομάζεται "Υδροπονική". Αυτό το ισχυρό νέο μέσο αφήνει ένα πλήθος επιλογών για τον ανθρώπινο πληθυσμό, όχι μόνο για την επανόρθωση των βλαβών που έχουμε προκαλέσει, αλλά ακόμα και με το να διευρύνει την πιθανότητα για το πού και πότε μπορεί να καλλιεργηθεί τροφή. Με τη βοήθεια της υδροπονικής καλλιέργειας, θα μπορούσαμε θεωρητικά να καλλιεργήσουμε τροφή στη μέση της ερήμου με την κατάλληλη άρδευση ή αντλώντας από τον υδροφόρο ορίζοντα. Άλλες ανεκμετάλλευτες πιθανότητες παραγωγής τροφίμων συμπεριλαμβάνουν πολλαπλά υποστηριζόμενα στρώματα υποθαλάσσιων ωκεάνειων καλλιεργειών καθώς και φυτά στον αέρα. Σε τελική ανάλυση η παραγωγή τροφίμων είναι τόσο σπάνια όσο αποφασίζουμε εμείς να είναι. Αν επιλέξουμε να φερθούμε έξυπνα και στρατηγικά με τις μεθόδους παραγωγής μας, ενώ παράλληλα διατηρούμε το περιβάλλον και εκμεταλλευτούμε πλήρως τις επιστημονικές εφευρέσεις που μεγιστοποιούν τις δυνατότητες παραγωγή της τροφής μας, ελαττώνοντας τις σπατάλες και τις μη αποδοτικές μεθόδους, η υγιεινή τροφή μπορεί να είναι τόσο άφθονη όσο και το ίδιο το νερό. Τα πεινασμένα παιδιά του κόσμου δεν είναι πεινασμένα επειδή δεν υπάρχει διαθέσιμη τροφή. Είναι η έλλειψη αγοραστικής δύναμης, και όχι η πραγματική σπανιότητα, αυτή που προκαλεί τους άσκοπους θανάτους εκατομμυρίων κάθε χρόνο. Σύνοψη του Κεφαλαίου 3: Η δυναμική ισορροπία του πλανήτη Γη σε σχέση με το ανθρώπινο είδος δεν είναι ένα άκαμπτο σύστημα. Από εμάς εξαρτάται να κρατήσουμε τα πράγματα σε μια ισορροπία μέσω της έξυπνης διαχείρισης των πόρων της Γης. Αν αυτό γίνει σωστά, δεν υπάρχουν στοιχεία που να υποστηρίζουν πως δεν μπορούμε να έχουμε αφθονία για όλους. Τα τρία χαρακτηριστικά της διαχείρισης είναι 1) Γνώση των διαθέσιμων πρώτων υλών 2) Προληπτικές ενέργειες για την υπερπήδηση οποιασδήποτε έλλειψης μέσω στρατηγικών υποκατάστατων 3) Χρήση της Επιφανειακό έδαφος είναι το ανώτερο, εξωτερικό στρώμα εδάφους, συνήθως τα πρώτα 5 ως 20 εκατοστά. Έχει την υψηλότερη περιεκτικότητα σε οργανική ύλη και μικροοργανισμούς και είναι το σημείο όπου διεξάγεται η περισσότερη βιολογική δραστηριότητα του εδάφους της Γης. Τα φυτά γενικά συγκεντρώνουν τις ρίζες τους εκεί και αφομοιώνουν τα περισσότερα από τα θρεπτικά συστατικά τους από αυτό το στρώμα

41 τεχνολογίας σε όλους τους τομείς με σκοπό τη μεγιστοποίηση της παραγωγής στη μέγιστη δυνατή ποιότητα, την ελαχιστοποίηση του περιβαλλοντικού αντίκτυπου και γενικότερα την υπερπήδηση προβλημάτων. Η Φύση έχει τους δικούς της νόμους και είναι προς μέγιστο όφελός μας να τους αναγνωρίσουμε και να ευθυγραμμίσουμε τη συμπεριφορά μας ανάλογα. Πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι να ανακαλύψουμε πως ό,τι νομίζουμε πως είναι αληθινό σήμερα θα αναβαθμιστεί αύριο. Αυτή είναι η αναδύουσα φύση της γνώσης. Μαθαίνουμε από τα λάθη μας. Όλα τα λάθη είναι στην πραγματικότητα δώρα, γιατί μπορούν να μας φέρουν σε ένα υψηλότερο επίπεδο κατανόησης. Η Επιστημονική Μέθοδος, με τη βάση της στη λογική σκέψη, τα στοιχεία και τις δοκιμασμένες αποδείξεις, είναι η κατευθυντήρια φιλοσοφία που έχει λύσει προβλήματα και έχει βελτιώσει την ποιότητα ζωής της ανθρωπότητας. Κεφάλαιο 4: Τα Μέσα για την Κοινωνική Εξέλιξη Τι θέλουμε; Πώς θα φθάσουμε ως εκεί; Τι εργαλεία απαιτούνται; Οι Αξίες μας αποτελούνται από αυτά που θεωρούμε σημαντικά τους στόχους μας αυτά για τα οποία νοιαζόμαστε αυτά που κρατάμε ιερά και αυτά που θέλουμε από τη ζωή Οι αξίες δεν είναι αμετάβλητες και αιώνιες, ωστόσο οι αξίες που επιβάλλονται σε ένα άτομο από τη νεαρή του ηλικία έχουν συχνά μια ισχυρή δύναμη να διαιωνίζονται. Η παραδοσιακή κατήχηση, όπως οι εθνικιστικές ή θρησκευτικές πεποιθήσεις, μπορούν να γίνουν στυλοβάτες της ταυτότητας ενός ατόμου και είναι δύσκολο να ξεπεραστούν συναισθηματικά. Το γεγονός είναι ότι οι ανθρώπινες αξίες προέρχονται από το περιβάλλον. Εάν παίρνατε ένα νεογέννητο παιδί από μια μεσαίας τάξης Αμερικανική οικογένεια λευκών και τον/την μεταφέρατε στη Μέση Ανατολή σε μια Αραβική, Ισλαμική οικογένεια, αυτό το παιδί θα μεγάλωνε πιθανότατα μιλώντας Αραβικά και θα γινόταν Μουσουλμάνος, κρατώντας εκείνες τις παραδοσιακές αξίες που θα είχε διδαχθεί από την οικογένεια και την κοινωνική κουλτούρα. Οι περισσότερες από τις παραδοσιακές μας αξίες τέθηκαν πραγματικά σε ισχύ πριν από πολύ καιρό. Για παράδειγμα, η Βίβλος λέει "θα κερδίζεις το ψωμί σου με τον ιδρώτα σου". Τι θα γινόταν όμως εάν στην κοινωνία δεν χρειαζόταν να δουλέψεις για χρήματα; Πώς θα μπορούσε να ισχύσει αυτή η αξία; Το γεγονός είναι ότι οι αξίες καθίστανται ξεπερασμένες, ακριβώς όπως η γνώση και οτιδήποτε άλλο. Με βάση τα τρέχοντα συμπεράσματα της επιστήμης, οι περισσότερες αξίες της κοινωνίας φαίνονται να είναι ξεπερασμένες από χιλιάδες χρόνια. Τούτων λεχθέντων, ας σταματήσουμε τώρα για μια στιγμή και ας αποφασίσουμε ποιοι είναι οι πολύτιμοι στόχοι μας, τόσο προσωπικά όσο και κοινωνικά. Το Κίνημα Zeitgeist, έχει ένα σύνολο κοινωνικών αξιών και ως εκ τούτου στόχων, οι οποίοι αισθανόμαστε πως είναι κρίσιμοι για τη βιώσιμη ανάπτυξη του είδους. Στόχοι Καθαρός αέρας και νερό, θρεπτική τροφή, υλική αφθονία, γρήγορες, καθαρές, και αποδοτικές μετακινήσεις, ουσιώδης εκπαίδευση, δημόσια υγειονομική περίθαλψη, το τέλος του πολέμου, ατομική ελευθερία, ένα περιβάλλον που μας επιτρέπει να βελτιώνουμε συνεχώς τις ικανότητές μας, ανθρώπινη επεκτασιμότητα, μειωμένο άγχος, και μειωμένη εγκληματικότητα. Αυτοί οι κοινωνικοί στόχοι δεν είναι καθόλου πολύπλοκοι ή παράλογοι. Στην πραγματικότητα, πολλοί θα διαπιστώσουν ότι τόσο θρησκευτικοί όσο και κοσμικοί φιλόσοφοι έχουν προσπαθήσει με ποιητικό τρόπο να προσδιορίσουν αυτές τις ελπίδες εδώ και χιλιετίες. 41

42 Μέθοδος Τώρα, έχοντας θέσει τους βασικούς μας στόχους, πρέπει στη συνέχεια να σκεφτούμε για τις μεθόδους που θα χρησιμοποιηθούν προκειμένου να τους επιτύχουμε. Κατηγορηματικά, η Επιστημονική Μέθοδος είναι το ισχυρότερο εργαλείο που γνωρίζουμε. Η Παρατήρηση, η Λογική και η Δοκιμή, έχουν εδώ και πολύ καιρό θριαμβεύσει έναντι της δεισιδαιμονίας, της διαίσθησης και της μεταφυσικής. Σύμφωνα με τα λόγια του Karl Pearson: "Δεν υπάρχει σύντομος δρόμος για την αλήθεια, κανένας τρόπος να αποκτήσεις γνώση του σύμπαντος παρά μόνο μέσω της πύλης της επιστημονικής μεθόδου."47 Η ευφυής χρήση των μεθόδων της επιστήμης είναι αυτή που μας έχει φέρει όλα όσα μας βοηθούν στις καθημερινές μας ζωές. Η εφαρμογή της επιστήμης στην κοινωνική οργάνωση ως σύνολο είναι το επόμενο βήμα στην εξέλιξή μας. (Παρακαλούμε, δείτε το κεφάλαιο 3 για περισσότερες επεξηγήσεις της επιστημονικής μεθοδολογίας) Εργαλεία Τα υλικά εργαλεία που χρειαζόμαστε για να επιτύχουμε τους στόχους μας προέρχονται από την ανθρώπινη χρήση της Τεχνολογίας. Από ένα απλό σφυρί, έως μια τεχνολογικά εξελιγμένη, πλήρως αυτοματοποιημένη εγκατάσταση παραγωγής, η τεχνολογική εφευρετικότητα συνεχίζει να διευκολύνει τις μεθόδους παραγωγής, καθιστώντας επίσης με συνέπεια αυτό που κάποτε θεωρούνταν αδύνατο, δυνατό. Η ιστορία της τεχνολογίας παρουσιάζει τεράστια, επιταχυνόμενη ανάπτυξη. Σε συνδυασμό με την επιστημονική μέθοδο της σκέψης, τα τεχνολογικά εργαλεία που έχουμε στη διάθεσή μας αυτήν τη στιγμή έχουν τη δυνατότητα να αλλάξουν εντυπωσιακά την ανθρωπότητα με τρόπους που οι περισσότεροι θα έβρισκαν πολύ φανταστικούς για να είναι αληθινοί. Εάν εξηγούσατε το κινητό τηλέφωνο σε έναν άνθρωπο του 12ου αιώνα, πιθανότατα θα συγκλονιζόταν πέρα από κάθε κατανόηση μπροστά σε αυτό το "μαγικό" όργανο. Ένα χαρακτηριστικό της τεχνολογίας είναι η ικανότητά της να αψηφά συνεχώς το τι θεωρείται εφικτό. Σύμφωνα με τα λόγια του Δρ. George Gallup: "Σε κάθε σημείο της ιστορίας, ο άνθρωπος έχει θεωρήσει ότι ο πολιτισμός έχει φθάσει στο απόγειό του. Έχει αυτάρεσκα αρνηθεί να τοποθετήσει τον εαυτό του στην κλίμακα του χρόνου η οποία φθάνει χιλιάδες και εκατομμύρια χρόνια στο μέλλον όπως και στο παρελθόν. Εξετάζοντας το θέμα από την πλεονεκτική θέση των ετών από σήμερα - περίπου η περίοδος της καταγεγραμμένης ιστορίας - η πρόοδος του ανθρώπου μέχρι την εποχή μας ίσως φανεί πολύ λιγότερο εντυπωσιακή απ' ότι φαντάζει σήμερα."48 Στις αρχές του 20ου αιώνα, οι περισσότεροι επιστήμονες, συμφωνούσαν θεωρητικά ότι το αεροπλάνο ήταν πιθανώς ανέφικτο. Εντούτοις, οι αδελφοί Ράιτ ήταν πολύ απασχολημένοι με το να συνδέουν έναν βενζινοκινητήρα σε μερικά φτερά στο κατάστημα ποδηλάτων τους για να νοιάζονται για λανθασμένες απόψεις. Λίγο μετά, αψήφησαν τις αυθεντίες και εφηύραν την κάποτε θεωρούμενη ανέφικτη - "ιπτάμενη μηχανή". Γεγονός είναι, πως όταν ένας επιστήμονας λέει ότι κάτι είναι εφικτό, είναι πιθανόν σωστός. Ωστόσο, όταν δηλώνει ότι κάτι είναι ανέφικτο, πιθανόν κάνει λάθος. Η επιστήμη και η τεχνολογία συνέχισαν να αψηφούν προγενέστερες υποθέσεις περί των δυνατοτήτων, και θα συνεχίσουν να το κάνουν. Μπορεί να υποτεθεί με 47 Pearson, Karl, The Grammar of Science, 1911 p Gallup, George, The Miracle Ahead, New York Evanston and London, Harper and Row, 1964, p.ix 42

43 σιγουριά πως οτιδήποτε μας επιφυλάσσει το μέλλον από τεχνολογικής σκοπιάς, πιθανότατα θα φαντάζει αδύνατο και "γελοίο" από τη σκοπιά των σημερινών αντιλήψεων και μεθόδων. Διαδικασία Τώρα, επιστρέφοντας στο κύριο θέμα μας, τα τρία χαρακτηριστικά της προσωπικής και κοινωνικής εξέλιξης είναι κατά συνέπεια: Οι ΣΤΟΧΟΙ μας η ΜΕΘΟΔΟΣ σκέψης και τα ΕΡΓΑΛΕΙΑ για να την υλοποιήσουμε Ορίζουμε τους στόχους μας με βάση το τι θεωρούμε πολύτιμο, χρησιμοποιούμε την Επιστημονική Μέθοδο για να επιλύσουμε προβλήματα και να δημιουργήσουμε/δοκιμάσουμε υποθέσεις, και αξιοποιούμε την τεχνολογία για να κάνουμε τον στόχο πραγματικότητα. Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι αυτή η γενίκευση δεν είναι γραμμική και κάθε τμήμα επηρεάζει όλα τα υπόλοιπα. Για παράδειγμα, οι αξίες μας συχνά τροποποιούνται από εξελίξεις στην τεχνολογία, μαζί με τη λογική αιτιολόγηση της επιστημονικής μεθόδου. Εάν ένα άτομο μεγαλώσει με ένα σύστημα αξιών του τύπου "βοήθεια προς τους φτωχούς" και μετά βρεθεί σε ένα περιβάλλον όπου δεν υπάρχουν φτωχοί, πιθανότατα λόγω της τεχνολογικής εξέλιξης, η αξία αυτή δεν θα έχει κάποια βάση ύπαρξης. Τελικά, οι αδιάκοπα μεταβαλλόμενες αξίες μας είναι το πιο σημαντικό χαρακτηριστικό που επηρεάζει την κοινωνική μας εξέλιξη. Οι μόνες ουσιώδεις αξίες είναι αυτές που λειτουργούν προς τη βελτίωση της κοινωνίας κι εκείνες που καθυστερούν την εξέλιξή της. Περίληψη του Κεφαλαίου 4: Η προσέγγισή μας στην κοινωνική εξέλιξη ξεκινά με τις αξίες μας. Οι αξίες μας είναι συνδυασμοί προσωπικών συλλογισμών επί των κεκτημένων γνώσεών μας, σε συνδυασμό με τις παραδοσιακές, πολιτιστικές κατηχήσεις μέσα στις οποίες γεννιόμαστε. Καθώς περνάει ο καιρός, οι αξίες μας μεταβάλλονται. Δυστυχώς, οι περισσότερες από τις αξίες που έχουν οι άνθρωποι σήμερα προέρχονται από ένα κοινωνικό σύστημα το οποίο είναι εξαιρετικά απαρχαιωμένο από την άποψη της σχέσης του με τη σύγχρονη επιστήμη και τεχνολογία. Η διαδικασία ολοκλήρωσης αποτελείται από τα εξής: να καταλάβουμε τι θέλουμε (Στόχοι), να σκεφτόμαστε για τα υλικά με τον πιο αποδοτικό και, ως εκ τούτου, επιστημονικό τρόπο (Μέθοδος), και να χρησιμοποιούμε τα πιο αποτελεσματικά τεχνολογικά εργαλεία μας για να κάνουμε αυτόν τον στόχο πραγματικότητα (Εργαλεία). Οι εκτιμώμενοι στόχοι του Κινήματος Zeitgeist, είναι να ανασχεδιάσουμε την κοινωνία προς όφελος όλης της ανθρωπότητας, εξασφαλίζοντας ότι υπάρχει αρκετή ποσότητα από καθετί για όλους, μεγιστοποιώντας την προσωπική ελευθερία και ευτυχία, μειώνοντας παράλληλα και αδιαλείπτως την επιθετική κοινωνική συμπεριφορά ή το έγκλημα. Αυτές οι αξίες μπορούν να επιτευχθούν μονάχα χρησιμοποιώντας τις ευφυείς και ανθρώπινες μεθόδους της επιστήμης και τα εργαλεία της τεχνολογίας. Στο επόμενο κεφάλαιο, θα δείξουμε το πώς. - Μέρος 3: Μια Οικονομία Βασισμένη στους Πόρους Κεφάλαιο 5: Κοινωνική Κυβερνοποίηση "Απαιτούμε έναν ξεκάθαρο ανασχεδιασμό του πολιτισμού μας, στον οποίο οι ξεπερασμένες ανεπάρκειες του πολέμου, της φτώχειας, της πείνας, του χρέους και της περιττής ανθρώπινης δυστυχίας θεωρούνται όχι μόνο αποφευκτέες, αλλά κι 43

44 εντελώς απαράδεκτες. Οτιδήποτε λιγότερο απλώς οδηγεί σε μια συνέχιση της ίδιας σειράς προβλημάτων που είναι σύμφυτα με το παρόν σύστημα."49 - Jacque Fresco Έχει έρθει ο καιρός για μια αναδιάρθρωση της παγκόσμιας κοινωνίας μας. Η αιτία αυτής της ανάγκης δεν είναι κάποιο δημιουργικό ενδιαφέρον ή μια διανοητική φιλοδοξία. Η αιτία είναι η αποτυχημένη χρηματοπιστωτική δομή, η αυξανόμενη παγκόσμια φτώχεια και σύγκρουση, η συνεχής διαφθορά που παράγεται από το κυνήγι του κέρδους και η αδιάκοπη δηλητηρίαση του πλανήτη και των εαυτών μας από την εμπορική βιομηχανία στο σύνολό της. Βρισκόμαστε σε ένα σταυροδρόμι. Είτε αναλαμβάνουμε την ευθύνη για τις ζωές μας και για την ίδια την κοινωνία, είτε πληρώνουμε το τίμημα. Όσο περισσότερο συνεχίζουμε μέσα σε αυτό το ξεπερασμένο σύστημα, τόσο πιο ασταθή πρόκειται να γίνουν τα πράγματα. Το Venus Project Σε αυτήν την ενότητα, πρόκειται να συζητήσουμε το Venus Project. Το Venus Project, που αποτελεί το έργο ζωής του δομοστατικού σχεδιαστή και κοινωνικού μηχανικού Jacque Fresco, είναι ένας οργανισμός που δεν θέλει τίποτα λιγότερο από έναν ειρηνικό και βιώσιμο παγκόσμιο πολιτισμό. Επιδιώκει να ενημερώσει την κοινωνία με βάση τη γνώση του σήμερα και τις σύγχρονες μεθόδους. Τα αξιώματά του είναι ουσιαστικά βασισμένα στην εφαρμογή της Επιστήμης και της Τεχνολογίας για την ανθρώπινη και κοινωνική μέριμνα. Η κοινωνική δομή που υποστηρίζει ονομάζεται Οικονομία Βασισμένη στους Πόρους. Μια Οικονομία Βασισμένη στους Πόρους χρησιμοποιεί τους υπάρχοντες πόρους και όχι το εμπόριο. Όλα τα αγαθά και οι υπηρεσίες είναι διαθέσιμα χωρίς τη χρήση νομισμάτων, πίστωσης, ανταλλαγής ή οποιασδήποτε άλλης μορφής χρέους ή υποτέλειας. Ο στόχος αυτού του νέου κοινωνικού σχεδίου είναι να απελευθερώσει την ανθρωπότητα από τους επαναλαμβανόμενους, ανιαρούς και αυθαίρετους επαγγελματικούς ρόλους που δεν έχουν καμία πραγματική ουσία για την κοινωνική ανάπτυξη, ενώ ενθαρρύνει ένα νέο σύστημα κινήτρου το οποίο εστιάζει στην αυτόολοκλήρωση, την εκπαίδευση, την κοινωνική συνειδητοποίηση και τη δημιουργικότητα, σε αντιδιαστολή με τους ρηχούς και εγωκεντρικούς στόχους του πλούτου, της ιδιοκτησίας και της εξουσίας που είναι κυρίαρχοι σήμερα. Το Venus Project αναγνωρίζει ότι η γη έχει αφθονία πόρων, και ότι οι ξεπερασμένες μέθοδοί μας, αυτές του περιορισμού των πόρων μέσω του χρηματοπιστωτικού ελέγχου, δεν έχουν πλέον καμία ουσία. Στην πραγματικότητα, είναι πολύ αντιπαραγωγικές για την επιβίωσή μας. Το χρηματοπιστωτικό σύστημα δημιουργήθηκε χιλιάδες χρόνια πριν κατά τη διάρκεια περιόδων μεγάλης έλλειψης. Ο αρχικός του σκοπός ήταν να χρησιμοποιηθεί ως μέθοδος διανομής των αγαθών και των υπηρεσιών με βάση τις συνεισφορές εργασίας. Δεν σχετίζεται καθόλου με την πραγματική μας ικανότητα να παράγουμε αγαθά και υπηρεσίες σε αυτόν τον πλανήτη. Όπως συζητήθηκε στο Κεφάλαιο 2, η πρόοδος της τεχνολογίας καταργεί πλέον σταδιακά τον ρόλο των ανθρώπων στην οικονομική εργατική δύναμη. Αυτή η μετατροπή πρόκειται να αλλάξει την κοινωνία με τον έναν ή τον άλλον τρόπο. Είτε θα μας οδηγήσει σε ένα νέο κοινωνικό σύστημα που δεν απαιτεί την ανθρώπινη υποτέλεια για το εισόδημα, όπου η κοινωνία θα έχει σχεδιαστεί συνολικά προς όφελός της με τη χρήση προηγμένης τεχνολογίας που θα επιταχύνεται σκοπίμως για την κοινωνική βελτίωση... ή θα οδηγηθούμε πιθανώς σε μια πορεία χάους και αναταραχής, όπου η ανεργία μαστίζει, το έγκλημα έχει πάρει επιδημικές διαστάσεις, τα δρακόντεια κρατικά μέτρα αστυνόμευσης θεσπίζονται για να καταστέλλουν τη διαφωνία, και η εκμετάλλευση και καταστροφή των περιβαλλοντικών πόρων αυξάνεται. Η φυσική επιβίωση και η ποιότητα ζωής βασίζονται εξ ολοκλήρου στη χρήση, τη διαχείριση και διατήρηση των πόρων της Γης. Τώρα, με τη συνεχώς αναπτυσσόμενη επιστημονική εφευρετικότητα για την αξιοποίηση αυτών των πόρων με τις πιο ανθρωπιστικές, τεχνολογικά εποικοδομητικές και αποδοτικές 49 Fresco, Jacque, Ό,τι Αξίζει δεν Κοστίζει: Πέρα από την Πολιτική, τον Πόλεμο & τη Φτώχεια, iwrite, 2011, p.x 44

45 μεθόδους, η παραδοσιακή τακτική του τύπου "εργασία για χρήματα" και "χρήματα για πόρους" δεν έχει πλέον κάποια λογική βάση. Η ευφυής διαχείριση των πόρων της Γης είναι αυτό που έχει σημασία. Σε έναν πιο λογικό κόσμο, θα λαμβάναμε υπ' όψιν τη δυναμική ισορροπία μέσα στο παγκόσμιο οικοσύστημά μας, και θα ρυθμίζαμε αναλόγως τη διαδικασία παραγωγής. Επιπλέον, μια Οικονομία Βασισμένη στους Πόρους θα έπρεπε να είναι παγκόσμια από τη φύση της, αφού η πλήρης αξιοποίηση του πλανήτη είναι μια οργάνωση σε παγκόσμια κλίμακα. Ο πλανήτης μπορεί να εξεταστεί επιμελώς και να διαχειριστεί μόνο από μια ολιστική προοπτική. Αυτό δεν είναι υποκειμενικό. Η Γη είναι ουσιαστικά μια εργαλειοθήκη, γεμάτη δυνατότητες για εμάς να δημιουργήσουμε μια αφθονία τεχνολογίας, τροφίμων και ενέργειας. Εάν δεν παρακολουθούμε όλους τους πλανητικούς πόρους και δεν βλέπουμε τον πλανήτη ως ένα συνεργατικό σύνολο, οι δυνατότητές μας θα είναι περιορισμένες. Δυστυχώς, ο κόσμος σήμερα είναι διαιρεμένος από εμπορικό ανταγωνισμό προσανατολισμένο στο κέρδος, θρησκευτικές ομάδες, και πρωτόγονους εθνικιστικούς προσδιορισμούς του "Εγώ", καθιστώντας προς το παρόν δύσκολο το να οργανωθεί ένα παγκόσμιο σύστημα διαχείρισης των πόρων. Αυτό είναι άλλος ένας λόγος για τον οποίον το χρηματοπιστωτικό σύστημα, από μόνο του, είναι καταστροφικό για την επιβίωσή μας, επειδή περιορίζει εγγενώς τη συνεργασία μεταξύ των φυλών. Όσον αφορά τις ιδεολογίες, είναι καιρός να βάλουμε κατά μέρος τις θρησκευτικές και εθνικιστικές διαφορές μας και να συνειδητοποιήσουμε ότι είμαστε όλοι εδώ στον ίδιο πλανήτη, κι έχουμε ανάγκη τα ίδια βασικά πράγματα. Μόνον εφόσον όλος ο κόσμος συνεργαστεί θα επιτευχθεί βιωσιμότητα και πραγματική πρόοδος. Περισσότερα πάνω σε αυτό το πρόβλημα της ιδεολογικής διαίρεσης θα συζητηθούν στο Κεφάλαιο 7. Βιομηχανία και εργασία Εξάλλου, όπως εκφράστηκε προηγουμένως, οι στατιστικές έχουν δείξει ότι οι άνθρωποι αντικαθίστανται όλο και περισσότερο από τις αυτοματοποιημένες μηχανές στο εργατικό δυναμικό, προκαλώντας ανεργία και ως εκ τούτου μια μείωση της αγοραστικής δύναμης του συνόλου των πολιτών. Με την πάροδο του χρόνου, καθώς αυτό το φαινόμενο εξελίσσεται, ένα σημείο καμπής θα εμφανιστεί όταν η έλλειψη καταναλωτικής αγοραστικής δύναμης θα καταστρέψει την οικονομία που βασίζεται στον χρηματοπιστωτισμό, επειδή δεν θα έχει σημασία πόσο οικονομικά αποδοτικές θα είναι οι επιχειρήσεις... οι άνθρωποι απλώς δεν θα έχουν καθόλου χρήματα για να αγοράσουν τα προϊόντα, τερματίζοντας έτσι τον μηχανισμό της "κυκλικής κατανάλωσης". Εκείνοι που το γνωρίζουν αυτό, προσπαθούν συχνά να δημιουργήσουν λύσεις μέσα στα πλαίσια του χρηματοπιστωτικού συστήματος, προτείνοντας συνήθως κάποια μορφή "σοσιαλιστικού κράτους υψηλής κοινωνικής πρόνοιας", όπου η πλούσια ελίτ κατέχει τα εργοστάσια, μια ουσιαστικά ανύπαρκτη μεσαία τάξη (ίσως το 5% του παγκόσμιου πληθυσμού) επιβλέπει τις λειτουργίες των μηχανών, ενώ στον υπόλοιπο κόσμο δίνονται χρήματα προς χρήση, υπό τη μορφή ελεημοσύνης από την κυβέρνηση. Αυτός ο τύπος ιδέας δεν είναι τίποτα παρά τρομακτικός και παράλογος. Θα οδηγούσε σε δικτατορία, ακραίους περιορισμούς της ελευθερίας και μεγάλη λαϊκή οργή, διότι η διαστρωμάτωση των τάξεων είναι ακόμα εκεί, δίνοντας σε εκείνους που βρίσκονται στην κορυφή πρόσβαση σε περισσότερους πόρους από ότι στα δισεκατομμύρια που βρίσκονται στη βάση. Συνεπώς, βλέπουμε τώρα μια εσκεμμένη καταστολή κι έναν περιορισμό της τεχνολογικής ανάπτυξης με σκοπό να παραμένουν οι άνθρωποι υπό απασχόληση. Είναι σαν να έχετε ένα ηλεκτρονικό τρυπάνι διαθέσιμο σε μια εργασία, αλλά αντ' αυτού να χρησιμοποιείτε ένα τρυπάνι χειρός επειδή θέλετε να πληρωθείτε για περισσότερες ώρες στην εργασία σας. Αυτό είναι θεμελιωδώς αντιπαραγωγικό. Δεν είναι τίποτα παρά παραφροσύνη το να επιβραδύνεται/αγνοείται η τεχνολογική ανάπτυξη προκειμένου να διατηρηθεί ένα ξεπερασμένο κοινωνικό σύστημα. Το όλο νόημα της τεχνολογίας είναι να απελευθερώσει την ανθρωπότητα από την ίδια την εργασία! Χρειαζόμαστε ένα κοινωνικό σχέδιο που να εστιάζει στη μεγιστοποίηση των τεχνολογικών δυνατοτήτων μας για χάρη της απελευθέρωσης της ανθρωπότητας από τον μόχθο και της 45

46 αύξησης της παραγωγικότητας στον μέγιστο δυνατό βαθμό. Οτιδήποτε λιγότερο είναι απαράδεκτο. Τώρα, χάριν επιχειρήματος, ας ξεχάσουμε εντελώς το τρέχον κοινωνικό μας σύστημα που βασίζεται στον χρηματοπιστωτισμό και ας ρίξουμε μια φρέσκια ματιά στις σύγχρονες μεθόδους βιομηχανικής παραγωγής, όπως θα εφαρμόζονταν σε μια Οικονομία Βασισμένη στους Πόρους. Το ερώτημα είναι πώς θα σχεδιάζαμε ένα σύστημα παραγωγής που μεγιστοποιεί τη δημιουργία υψηλής ποιότητας αγαθών, μειώνει τα απορρίμματα, λαμβάνει υπ' όψιν του τη δυναμική ισορροπία της βιόσφαιρας, και μειώνει την επαναλαμβανόμενη και μηχανική ανθρώπινη εργασία; Με βάση την Επιστημονική Μέθοδο, ιδού πώς θα αναπτυσσόταν ο λογικός συλλογισμός για τις μεθόδους βιομηχανικής παραγωγής: Βήμα 1: Τοπογραφική αποτύπωση των πλανητικών πόρων. Βήμα 2: Απόφαση σχετικά με το τι χρειάζεται να παραχθεί, προσανατολισμένη κατά προτεραιότητα που κυμαίνεται από τις βασικές ανάγκες (όπως τροφή, νερό, στέγαση, κ.λπ.) ως τα χρηστικά είδη παραγωγής (πρώτες ύλες, αυτοματοποιημένες μηχανές, τεχνολογική ανάπτυξη, κ.λπ.) και ως τα είδη παραγωγής που χρησιμοποιούνται για μη-χρηστικούς σκοπούς (μέσα ψυχαγωγίας, ραδιόφωνα, μουσικά όργανα, κ.λπ.). Βήμα 3: Βελτιστοποίηση των μεθόδων παραγωγής μεγιστοποίηση της διάρκειας ζωής των προϊόντων. Βήμα 4: Μέθοδοι διανομής για την ανθρώπινη πρόσβαση. Βήμα 5: Βελτιστοποιημένη ανακύκλωση εκείνων των προϊόντων που καθίστανται τελικώς απαρχαιωμένα ή μη επισκευάσιμα. Βήμα 1: Τοπογραφική αποτύπωση των πλανητικών πόρων. Όπως συζητείται στο τελευταίο κεφάλαιο, είναι κρίσιμο να γνωρίζουμε τι έχουμε σε αυτόν τον πλανήτη, διότι αυτό μεταφράζεται στο τι δυνατότητες έχουμε. Με αυτήν την πληροφόρηση, η βιομηχανική παραγωγή προσαρμόζεται πάντα για να αντισταθμίσει οποιαδήποτε ανακύπτουσα έλλειψη, μαζί με τον πιο κατάλληλο από μαθηματικής άποψης τρόπο διανομής της πρώτης ύλης, με βάση τη διαθεσιμότητα και την πιο ουσιώδη αξιοποίησή της. Οποιοσδήποτε σπάνιος πόρος αντιμετωπίζεται αμέσως με την αναζήτηση εναλλακτικών λύσεων και υποκατάστατων. Αυτή η επίγνωση μπορεί να λαμβάνεται σε πραγματικό χρόνο μέσω ηλεκτρονικής ανάδρασης προερχόμενης από όλους τους τομείς των πόρων του πλανήτη, η οποία εισάγεται σε μια κεντρική βάση δεδομένων Η/Υ που ελέγχει οποιαδήποτε αυξανόμενη έλλειψη ή πρόβλημα. Αυτή η ιδέα της παρακολούθησης των παγκόσμιων πόρων δεν είναι παρατραβηγμένη, ακόμη κι αν μπορεί να ακούγεται σύνθετη. Στην πραγματικότητα, ο στρατός των Η.Π.Α. και το Πεντάγωνο ήδη έχουν δορυφόρους και όργανα παρακολούθησης των ωκεανών με σκοπό την άμυνα. Αυτά τα όργανα θα μπορούσαν απλώς να ανακατευθυνθούν με σκοπό τον περιβαλλοντικό έλεγχο αντί για τον έλεγχο των ανθρώπων. Βήμα 2: Απόφαση σχετικά με το τι παραγωγή απαιτείται. Τι χρειαζόμαστε; Αυτή είναι μια πολύ σημαντική ερώτηση, διότι, εκτός από τρόφιμα, νερό και καταφύγιο, οι περισσότεροι στον πλανήτη σήμερα δεν έχουν ιδέα τι πραγματικά θέλουν ή χρειάζονται, επειδή δεν έχουν ενημερωθεί ποτέ ως προς την αληθινή κατάσταση της τεχνολογίας. Αυτό που νομίζουμε πως χρειαζόμαστε είναι ένα άμεσο αποτέλεσμα του βαθμού συνειδητοποίησης της κοινωνίας σε ό,τι αφορά την τεχνολογική ανάπτυξη. Για παράδειγμα, ένα άτομο πριν από 300 χρόνια μπορεί να χρειαζόταν μια βελόνα κι ένα νήμα για να ράψει ένα σχισμένο πουκάμισο. Σήμερα, θα σκεφτόταν ότι χρειάζεται μια ηλεκτρονική ραπτομηχανή... κι όμως... ακριβέστερα, αυτό που πραγματικά χρειάζεται είναι ένα είδος υλικού για πουκάμισα που δεν σχίζεται εύκολα ή και καθόλου. Κάποιος/α που έχει σκόνη στο σπίτι του/της θα σκεφτόταν, "χρειάζομαι μια ηλεκτρική σκούπα". Είναι σίγουροι; Ίσως αυτό που πραγματικά χρειάζεται είναι ένα σύστημα οικιακής πίεσης που δεν επιτρέπει στη σκόνη να εισέλθει ή είναι εξοπλισμένο με ηλεκτροστατικά φίλτρα αέρα που εξαλείφει όση λίγη σκόνη υπάρχει και καταστρέφει τα αερομεταφερόμενα βακτήρια. Με άλλα λόγια, αν εξετάσουμε με κριτική σκέψη 46

47 ό,τι νομίζουμε πως χρειαζόμαστε υπό μια υλική έννοια, μπορούμε να αρχίσουμε να αντιλαμβανόμαστε ότι οι ανάγκες συνεχώς μεταβάλλονται. Η επιστήμη και η τεχνολογία αποτελούν βαρόμετρα των πρακτικών ανθρώπινων αναγκών, κι επομένως όλα τα προϊόντα που δημιουργούνται θα έπρεπε να είναι τόσο προηγμένα όσο είναι τεχνολογικά δυνατόν. Το σημερινό χρηματοπιστωτικό μας σύστημα, που γεννά διαρκώς σπάταλα, ξεπερασμένα προϊόντα μόνο και μόνο για να κρατήσει τη βιομηχανία και την οικονομία σε κίνηση, δεν έχει τη δυνατότητα ή την επιθυμία να παράξει τα πιο προηγμένα εργαλεία προς δική μας χρήση. Αυτό συμβαίνει επειδή η πλειονότητα των παραγόμενων προϊόντων δεν θα υπήρχε καν, αν η βιομηχανία εστίαζε σε αυτά που θα εξυπηρετούσαν καλύτερα τις ανάγκες της κοινωνίας. Βήμα 3: Βελτιστοποίηση των μεθόδων παραγωγής μεγιστοποίηση της διάρκειας ζωής των προϊόντων. Εάν επρόκειτο να χτίσω ένα γραφείο για μένα, θα φρόντιζα αυτό το γραφείο να διαρκέσει όσο το δυνατόν περισσότερο. Αυτό έχει νόημα, σωστά; Εάν το γραφείο σπάσει, αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να φτιάξω ένα άλλο, με κόστος περισσότερων υλικών και περισσότερης εργασίας. Θα φαινόταν λογικό ότι όλα όσα παράγονται στην κοινωνία θα είχαν τον πιο μακροχρόνιο πιθανό κύκλο ζωής που είναι τεχνικά δυνατός. Δυστυχώς, ακριβώς το αντίθετο συμβαίνει στο τρέχον σύστημά μας, επειδή, όπως συζητήθηκε και προηγουμένως, το τρέχον νομισματικό σύστημα ευημερεί στην πολλαπλότητα και την προγραμματισμένη βραχυβιότητα των προϊόντων. Χωρίς αυτά, ολόκληρη η οικονομία θα κατέρρεε. Αυτός ο μηχανισμός του νομισματικού συστήματος δεν είναι παρά καταστρεπτικός. Το πώς μπορεί κάποιος να εφησυχάσει και να υπερασπιστεί την τάση για σπατάλη του νομισματικού συστήματος είναι τρομακτικό. Σε ένα πιο λογικό κόσμο, θα κατασκευάζαμε αντικείμενα που αντέχουν. Η βελτιστοποίηση των μεθόδων παραγωγής αφορά τη χρησιμοποίηση των ισχυρότερων υλικών και μεθόδων, ενώ εξάγει τα πιο ανθεκτικά και αποτελεσματικά προϊόντα. Η ανθρώπινη εργασία αυτήν την περίοδο αντικαθίσταται από μηχανές όχι μόνο επειδή είναι οικονομικά αποδοτικότερες στο σύστημα κέρδους η εργασία μηχανών είναι υπερβολικά καλύτερη από την ανθρώπινη εργασία, και τα στατιστικά παραγωγής το έχουν δείξει αυτό επανειλημμένως - η βιομηχανική παραγωγικότητα αυξάνεται όταν οι μηχανές αντικαθιστούν την ανθρώπινη εργασία. Αυτό, φυσικά, δεν αποτελεί έκπληξη, αφού μια μηχανή δεν κουράζεται και είναι πάντα πιο ακριβής και συνεπής σε σχέση με έναν άνθρωπο. H υψηλής απόδοσης αυτοματοποίηση της εργασίας, που συνοδεύεται από την επιστημονική διαχείριση των πόρων (όπως δείχνεται στο κεφάλαιο 3) θα επιτρέψουν ένα ευμετάβλητο, με λιγότερες ελλείψεις περιβάλλον που θα μπορούσε να διαχειρίζεται από μόνο ένα πολύ μικρό μέρος του πληθυσμού. Περισσότερα σχετικά με το «ποιος θα τρέχει τις μηχανές;» θα δούμε σύντομα. Βήμα 4: Μέθοδοι διανομής για την ανθρώπινη πρόσβαση. Οι μέθοδοι διανομής θα εξαρτώνταν επίσης από την κατάσταση της τεχνολογίας. Για παράδειγμα, η παραγωγή θα μπορούσε τελικά να οργανωθεί τόσο αποδοτικά, ώστε ένα προϊόν να δημιουργείται μόνο εφόσον υποβάλλεται η αντίστοιχη αίτηση από το άτομο που το έχει ανάγκη. Κέντρα διανομής σε στυλ αποθηκών, μαζί με μια αυτοματοποιημένη παράδοση θα ήταν ο πιο απλός τρόπος προς το παρόν. Επίσης, δεδομένου ότι δεν υπάρχουν χρήματα σε αυτό το σύστημα, δεν υπάρχει και ουσιαστική ανάγκη για ένα άτομο να καταχωνιάζει τα αντικείμενά του. Δεν υπάρχει επίσης κανένας λόγος για ένα άτομο να κλέψει κάτι που είναι διαθέσιμο σε όλους... και δεν θα μπορούσε βεβαίως να το πουλήσει. Λαμβάνοντας υπ' όψιν το γεγονός ότι όλα τα αγαθά σε μια Οικονομία Βασισμένη στους Πόρους είναι σχεδιασμένα με σκοπό να διαρκούν όσο το δυνατόν περισσότερο, οι αξίες της καταναλωτικής κουλτούρας που υπάρχουν σήμερα θα ξεπερνιόνταν επίσης. Για να μην αναφέρουμε το αποτέλεσμα όλων των άλλων διαστρεβλώσεων των αξιών που επιβάλλονται σήμερα μέσω της διαφήμισης, οι οποίες κάνουν τους ανθρώπους να αισθάνονται άπληστοι, κατώτεροι ή ανίσχυροι εξαιτίας αυτών που κατέχουν ή δεν κατέχουν. Η διαφήμιση δεν θα υπήρχε σε αυτό το νέο σύστημα, εκτός από τη γενική πληροφόρηση για προϊόντα στη διάθεση των ανθρώπων που πιστεύουν ότι ίσως τα χρειάζονται. Για την απόκτηση ενός 47

48 προϊόντος, ένα άτομο θα έμπαινε ενδεχομένως στο Διαδίκτυο, θα έψαχνε για τη λειτουργία του αντικειμένου, θα επέλεγε το αντικείμενο και θα έκανε μια αίτηση για αυτό. Το αντικείμενο θα ήταν διαθέσιμο για παραλαβή ή παράδοση ύστερα από σύντομο χρονικό διάστημα. Βήμα 5: Βελτιστοποιημένη ανακύκλωση εκείνων των προϊόντων που καθίστανται τελικώς απαρχαιωμένα ή μη επισκευάσιμα. Αυτό το βήμα, στην πραγματικότητα, αρχίζει στο στάδιο της παραγωγής, διότι κάθε προϊόν που σχεδιάζεται έχει ενσωματωμένη μέσα του τη μελέτη για ανακύκλωση εκ των προτέρων. Υπό ιδανικές συνθήκες, όλα όσα θα παράγονταν θα ήταν βιώσιμα και ανακυκλώσιμα. Αυτή η στρατηγική θεώρηση θα εξασφάλιζε ότι τα ξεπερασμένα προϊόντα θα επαναχρησιμοποιούνταν, μειώνοντας τα απορρίμματα, όσο το δυνατόν περισσότερο. Τώρα, ένα από τα δυσκολότερα κομμάτια που προκαλούν σύγχυση σε ότι αφορά τα παραπάνω 5 βήματα για τη νέα μας μεθοδολογία βιομηχανικής παραγωγής σε μια Οικονομία Βασισμένη στους Πόρους, έχει να κάνει με το νούμερο 3 και τη χρήση των μηχανών για την αντικατάσταση της ανθρώπινης εργασίας σε όσο το δυνατόν περισσότερους τομείς γίνεται. Το ερώτημα, "Ποιος θα συντηρεί τις μηχανές;" είναι κοινό. Αυτό θα εξεταστεί σε λίγο. Ωστόσο, ας κάνουμε μια σύντομη επισκόπηση της ιστορίας και των εφαρμογών της αυτοματοποίησης των μηχανών και της τεχνολογίας υπολογιστών. Το πρώτο μεγάλο αυτοματοποιημένο ρομπότ, το Unimate από την Unimation Inc., είχε εύρος κίνησης περίπου 10 κυβικά μέτρα. Καταλάμβανε 1,8 τετραγωνικά μέτρα επιφάνειας πατώματος. Το Unimate αναπτύχθηκε για πρώτη φορά το 1961 στις εγκαταστάσεις της General Motors Corp., στο Trenton του New Jersey, όπου ξεφόρτωσε μια μηχανή χύτευσης. Έξι χρόνια αργότερα, η GM χρησιμοποιούσε το Unimate για συγκόλληση κατά σημεία και για τη σύνδεση συνδετήρων σε πλαίσια καθισμάτων. Το 1970, η αυτοκινητοβιομηχανία έχτισε την πρώτη αυτοματοποιημένη γραμμή συγκόλλησης κατά σημεία, αποτελούμενη από 28 ρομπότ50. Εκείνοι που βρίσκονταν στην επιχείρηση κατασκευής αυτών των μηχανών ήξεραν ακριβώς ποιες ήταν οι επιπτώσεις. Το 1962, ο John Snyder, ο Πρόεδρος των Αμερικάνικων Βιομηχανιών, Α.Ε., ένας κατασκευαστής αυτοματοποιημένου εξοπλισμού, οργάνωσε το "Ίδρυμα για την Αυτοματοποίηση και την Απασχόληση" για να προσπαθήσει να "αναπτύξει τρόπους ώστε να αμβλύνει τον αντίκτυπο της αυτοματοποίησης στους εκτοπισμένους εργαζόμενους". Κάποτε, δήλωσε: "Θέλω να πουλήσω τις μηχανές αυτοματοποίησης που φτιάχνει η επιχείρησή μου, αλλά εάν η οικονομία μας "χαλάσει", εάν το πρόβλημα της ανεργίας δεν λύνεται, θα έχω δυσκολία στο να τις πουλήσω και κανέναν λόγο να τις φτιάχνω. Κατά την άποψή μου, όλοι οι επιχειρηματίες πρέπει να μοιραστούν αυτήν την οπτική - ότι το πρόβλημα της ανεργίας και το πρόβλημα της αυτοματοποίησης είναι τόσο σοβαρά για την επιχείρηση όσο και για την εργασία."51 Το 1946, αναπτύχθηκε ο πρώτος ηλεκτρονικός υπολογιστής γενικής χρήσης - αποκαλούμενος ENIAC. Αυτός ο υπολογιστής διέθετε ραδιοσωλήνες, καταλάμβανε 63 τετραγωνικά μέτρα και ζύγιζε περισσότερο από 30 τόνους52. Ο καθηγητής Irving Brainerd υπολόγισε κάποτε ότι κατά τη διάρκεια των ωρών που ο ENIAC λειτούργησε, επεξεργάστηκε περισσότερους υπολογισμούς από όσους είχαν εκτελεστεί από όλη την ανθρωπότητα από την αρχή της ύπαρξής της Sprovieri, John, 50 Years of Assembly: Robots to Change the Future Again, 51 Rodden, Robert G., The Fighting Machinists, a Century of Struggle, Kanellos, Michael, ENIAC--Monster and Marvel, 48

49 Σήμερα, ένα τσιπ υπολογιστή, μεγέθους 0.02 τετραγωνικών ιντσών (0.5 χιλιοστών), έχει την ίδια επίδοση με τον ENIAC54. Τώρα, τα μηχανήματα σήμερα συνδυάζονται με τη μηχανοργάνωση. Ουσιαστικά, ο υπολογιστής είναι ο εγκέφαλος της μηχανής και καθοδηγεί τη μηχανή σχετικά με το τι πρέπει αυτή να κάνει. Αυτός ο συνδυασμός μηχανών και νοημοσύνης υπολογιστών θα μπορούσε να ονομαστεί: Κυβερνητική. Οι κυβερνοποιημένες μηχανές είναι σήμερα, πιθανώς, οι πιο ισχυρές και σημαίνουσες εφευρέσεις που έχει δημιουργήσει ποτέ η ανθρωπότητα. Οι δυνατότητες αυτών των εργαλείων βρίσκονται στο δρόμο του να αλλάξουν ολόκληρη τη δομή της κοινωνίας... ξεκινώντας πρώτα με την απελευθέρωση του ανθρώπινου εργατικού δυναμικού. Σύμφωνα με τα λόγια του Άλμπερτ Αϊνστάιν: "Η απόλυτη αυτοματοποίηση... θα καταστήσει τη σύγχρονη βιομηχανία μας τόσο πρωτόγονη και ξεπερασμένη όσο φαίνεται σε εμάς σήμερα ένας άνθρωπος της λίθινης εποχής."55 Αυτή η πραγματικότητα δεν είναι κάτι που πρέπει να το πολεμήσουμε. Θα πρέπει να το αγκαλιάσουμε με έμφαση. Η Κυβερνητική είναι η Διακήρυξη Απελευθέρωσης για το ανθρώπινο είδος, που μας απελευθερώνει από τον μόχθο της κοινής εργασίας, ανοίγοντας νέους ορίζοντες για τις ανθρώπινες δυνατότητες και την εξερεύνηση. Σύμφωνα με τα λόγια του Δρ. Norbert Wiener, γνωστού και ως ο "Πατέρας της Κυβερνητικής": "Είναι υποβιβασμός για τα ανθρώπινα όντα να τους αλυσοδένεις σε ένα κουπί και να τους χρησιμοποιείς ως πηγή δύναμης, αλλά είναι σχεδόν ισάξιος υποβιβασμός να τους αναθέτεις αμιγώς επαναλαμβανόμενα καθήκοντα σε ένα εργοστάσιο τα οποία απαιτούν λιγότερο από το ένα εκατομμυριοστό της δύναμης του εγκεφάλου τους."56 Αυτές οι Κυβερνοποιημένες Μηχανές υπερβαίνουν κατά πολύ τη φυσική ακρίβεια ενός ανθρώπινου όντος, ενώ είναι σε θέση να υπολογίζουν με απίστευτους ρυθμούς, υπερβαίνοντας επίσης μακράν την υπολογιστική ταχύτητα και ικανότητα του ανθρώπινου εγκεφάλου. Τώρα, για εκείνους που έχουν κατηχηθεί από την επιστημονική φαντασία να νομίζουν ότι αυτές οι νέες μηχανές μπορεί να αποκτήσουν "συνείδηση" και να "επιβληθούν στην ανθρώπινη φυλή", πρέπει να γίνει κατανοητό ότι αυτό δεν έχει καμία βάση στην πραγματικότητα. Οι Κυβερνοποιημένες Μηχανές δεν είναι τίποτα περισσότερο από δημιουργικές προεκτάσεις των ανθρώπινων επιδόσεων. Ακριβώς όπως ένα σφυρί θα σας βοηθήσει να οδηγήσετε ένα καρφί σε ένα κομμάτι ξύλου, μια Κυβερνοποιημένη Μηχανή θα εκτελέσει σύνθετες εργασίες διευκολύνοντας τη διαδικασία επίτευξης ενός συγκεκριμένου στόχου. Οι μηχανές πράττουν βάσει του πώς είναι προγραμματισμένες, και τίποτα περισσότερο. Σύμφωνα με τα λόγια του Arthur C. Clark: "Η δημοφιλής άποψη, που καλλιεργείται από τα κόμικς και τις φτηνές μορφές επιστημονικής φαντασίας, ότι οι ευφυείς μηχανές πρέπει να είναι μοχθηρές και εχθρικές προς τον άνθρωπο, είναι τόσο παράλογη που δεν αξίζει η σπατάλη ενέργειας για να την αντικρούσω. Μπαίνω σχεδόν στον πειρασμό να ισχυριστώ ότι μόνο οι μη ευφυείς μηχανές μπορούν να είναι μοχθηρές... αυτοί που απεικονίζουν τις μηχανές ως εν δυνάμει εχθρούς απλώς προβάλλουν τη δική τους επιθετικότητα. Όσο υψηλότερη είναι η ευφυΐα, τόσο μεγαλύτερος και ο βαθμός συνεργασίας. Αν πρόκειται ποτέ να υπάρξει πόλεμος μεταξύ ανθρώπων και μηχανών, είναι εύκολο να μαντέψουμε ποιος θα τον ξεκινήσει."57 Τώρα, μια πολύ κοινή αντίδραση στην ιδέα της ανάληψης ανθρώπινων εργασιών από τις μηχανές είναι η δυσπιστία λόγω των καθημερινών προβλημάτων της τεχνολογίας. Από τα αυτοκίνητα που χαλάνε, μέχρι το Fresco and Keyes, Looking Forward, Barnes, 1969, p. 72 Fresco, Jacque, The Best That Money Can't Buy, Global Cybervisions, 2002, p. 54 Clarke, Arthur C., Profiles of the Future, NY Harper & Row, 1964, pp

50 "πάγωμα" στους προσωπικούς Η/Υ, η κοινωνία σήμερα φαίνεται να έχει μια σχέση αγάπης-μίσους με την τεχνολογία. Λοιπόν, πρώτα απ' όλα, όπως ειπώθηκε νωρίτερα, οτιδήποτε παράγεται μέσα σε ένα χρηματοπιστωπικό σύστημα είναι σχεδιασμένο να χαλάει, καθώς τα πάντα είναι προϊόντα. Ακόμα και η NASA, με τις τεράστιες ανάγκες της για τα καλύτερα υλικά, έχει έναν προϋπολογισμό να αντιμετωπίσει, και πρέπει να απλοποιεί τις διαδικασίες αν υπάρχει ανάγκη. Τα αυτοκίνητα και οι υπολογιστές σας δεν έχουν καμία ελπίδα. Και οι δύο βιομηχανίες έχουν τεράστιες υπό-βιομηχανίες επισκευής και συντήρησης. Εάν οι υπολογιστές και τα αυτοκίνητα δεν χαλούσαν, δεκάδες εκατομμύρια θέσεις εργασίας θα εξαφανίζονταν παγκοσμίως μόνο σε αυτούς τους τομείς. Τελικά, το πρώτο βήμα προς την εξασφάλιση του ότι οι Κυβερνοποιημένες Μηχανές που επινοούμε είναι κατασκευασμένες από εξαρτήματα και προγραμματισμό υψίστης ποιότητας θα απαιτούσε την εγκατάλειψη του χρηματοπιστωτικού συστήματος, διότι αποτρέπει την αποτελεσματικότητα και τη βιωσιμότητά τους. Δεν υπάρχει λόγος τα πάντα στο σπίτι σας, από το ψυγείο και τον φούρνο σας, ως την τηλεόραση και τον υπολογιστή, να μην μπορούν να αντέξουν για όλη σας τη ζωή χωρίς φυσική επισκευή. Πώς μπορεί αυτό να λέγεται με αυτοπεποίθηση; Επειδή τα καλύτερα υλικά που διατίθενται πάνω σε αυτόν τον πλανήτη, όπως το Τιτάνιο, έχουν βιώσιμες ιδιότητες που ξεπερνούν τη διάρκεια ζωής ενός ανθρώπου κατά χιλιάδες χρόνια. Τα προϊόντα που φτιάχνονται σήμερα κατασκευάζονται από τα φθηνότερα υλικά προκειμένου να αυξηθούν τα περιθώρια κέρδους. Σήμερα, θα διαπιστώσετε πως τα περισσότερα καταναλωτικά προϊόντα κατασκευάζονται εξ ολοκλήρου, ή εν μέρει, από πλαστικό. Το πλαστικό είναι ένα από τα φθηνότερα διαθέσιμα συνθετικά υλικά. Δεν έχει καμία ανοχή στη θερμότητα, είναι συχνά υπερβολικά ψαθυρό και αλλοιώνεται πολύ γρήγορα - οπότε, φυσικά, τα πάντα χαλάνε... αυτός είναι και ο σκοπός. Σε έναν πιο λογικό κόσμο, αυτό δεν θα ήταν ανεκτό και οι βιομηχανικές μηχανές που επινοούμε δεν θα είχαν μόνο εξαιρετική ανθεκτικότητα και μεγάλη διάρκεια ζωής, αλλά οι προηγμένες μηχανές θα μπορούν, τελικά, να επιδιορθώνουν τον εαυτό τους. Στα αυτοκίνητα σήμερα, υπάρχουν συχνά προειδοποιητικές ενδείξεις στον πίνακα οργάνων που θα σας ενημερώσουν για προβλήματα σχετικά με ένα συγκεκριμένο τμήμα του αυτοκινήτου. Αυτή η ιδέα μπορεί να επεκταθεί σε όλα τα μηχανήματα, σε βαθμό που όχι μόνο ο ενσωματωμένος υπολογιστής της μηχανής να είναι "ενήμερος" του προβλήματος, αλλά συμπληρωματικές μηχανές να μπορούν δι' αυτού να κατευθύνονται ώστε να αντικαθιστούν το σπασμένο τμήμα σε πραγματικό χρόνο. Ακόμα πιο εξελιγμένες είναι οι τεχνολογίες υλικών όπως τα "κράματα με μνήμη σχήματος". Αυτά τα μέταλλα μπορούν κυριολεκτικά να θυμούνται το σχήμα τους. Στην περίπτωση που η φυσική δομή μιας μηχανής υποστεί βλάβη, μπορεί να διοχετευθεί ηλεκτρικό ρεύμα σε αυτόν τον τομέα, διορθώνοντας τη δομή στη στιγμή. Το θέμα είναι ότι οι μηχανές και οι δομές που θα αυτό-επιδιορθώνονται αποτελούν μια νέα πραγματικότητα. Το πρόβλημα είναι ότι η παραγωγή τέτοιας αποδοτικότητας δεν ανταμείβεται στο χρηματοπιστωτικό σύστημα, κι έτσι οι περισσότεροι άνθρωποι στην κοινωνία δεν έχουν ιδέα για το τι πραγματικά είναι εφικτό. Σύμφωνα με τα λόγια του Thorstein Veblen: "Εάν η βιομηχανική παραγωγή της χώρας οργανωνόταν εξ ολοκλήρου σαν συστηματικό όλον, και στη συνέχεια διευθυνόταν από ικανούς τεχνικούς... ώστε να μεγιστοποιήσει την παραγωγή αγαθών και υπηρεσιών αντί, όπως τώρα, να μεταχειρίζεται με κακό τρόπο από αδαείς επιχειρηματίες... για να μεγιστοποιούν τα κέρδη, τα παραγόμενα αγαθά και οι υπηρεσίες, αναμφίβολα, θα ξεπερνούσαν τη σημερινή παραγωγή αγαθών και υπηρεσιών κατά εκατοντάδες ποσοστιαίες μονάδες."58 58 Veblen, Thorstein, The Engineers and the Price System, NY B.W. Huebsch, 1921, pp

51 Τώρα, ο ρόλος που θα αναλάβουν οι άνθρωποι μέσα στην υψηλής τεχνολογίας, κυβερνητική, αυτοματοποιημένης βιομηχανικής παραγωγής εγκατάσταση του μέλλοντος είναι αυτός του επόπτη και τίποτα περισσότερο. Μόλις στηθεί το Κυβερνοποιημένο Βιομηχανικό Σύστημα, είναι απλά θέμα αναβαθμίσεων του συστήματος και διασφάλισης της σωστής λειτουργίας του. Με την πάροδο του χρόνου, το μόνο που μπορούμε να αναμένουμε είναι ότι ο ρυθμός των τεχνολογικών δυνατοτήτων μας θα συνεχίσει να αυξάνεται. Αλλά, τι γίνεται με τις περίπλοκες εργασίες, όπως γιατροί, αρχιτέκτονες και άλλες παρόμοιες; Πρέπει να αναρωτηθούμε: "Ποια είναι η πραγματική φύση των επαγγελματικών μας ρόλων;" Τι ακριβώς κάνει ένας γιατρός, ένας ξυλουργός, ένας υδραυλικός, ένας αρχιτέκτονας, κ.λπ. στην εργασία του; Αναγνωρίζουν και αντιδρούν σε παρατηρηθέντα πρότυπα. Όταν ένας/μια γιατρός σάς εξετάζει, αυτό που κάνει είναι μια αναδρομή σε αυτά που έχει μάθει. Εάν πάτε σε έναν/μια δερματολόγο επειδή νομίζετε ότι έχετε καρκίνο στο χέρι, ο/η γιατρός εξετάζει το δέρμα και ανατρέχει διανοητικά στα πρότυπα που αυτός/αυτή έχει διδαχθεί. Έπειτα, μπορεί να πάρει δείγμα του δέρματος για να εξεταστεί από μηχανές ανάλυσης. Πρόκειται για μια "τεχνική" διαδικασία. Δεν υπάρχει λόγος να μην μπορούσε να εφευρεθεί ένας οπτικός σαρωτής που να μπορεί να σαρώνει το χέρι σας και να καταλαβαίνει αμέσως ποια μπορεί να είναι η κατάσταση. Ένας σύγχρονος, προγραμματισμένος ηλεκτρονικός υπολογιστής με οπτική τεχνολογία δεν περιορίζεται από το φάσμα του ανθρώπινου ματιού έχει μνήμη και υπολογιστική ικανότητα που ξεπερνά κατά πολύ αυτήν του ανθρώπου. Ακόμα και η χειρουργική, όσο κι αν μας φαίνεται σήμερα ότι απαιτεί λεπτούς χειρισμούς, είναι μια αμιγώς τεχνική διαδικασία. Είναι απλώς θέμα χρόνου προτού εξαιρετικά προηγμένες μηχανές να αντικαταστήσουν τους χειρουργούς. Ήδη έχει αρχίσει να συμβαίνει σε συγκεκριμένους τομείς. Το ίδιο ισχύει και για κάθε άλλη πρακτικής χρησιμότητας εργασία που υπάρχει. Ένας "ξυλουργός" είναι ένα άτομο που προσλαμβάνεται για να επισκευάσει ή να κατασκευάσει έναν συγκεκριμένο τύπο αντικειμένων. Ενώ μπορεί να υπάρχουν τα αποκαλούμενα "δημιουργικά" στοιχεία στις μεθόδους του ξυλουργού, συνεχίζει να βασίζει τις αποφάσεις του στη Φυσική, τη Γεωμετρία και τα σύγχρονα υλικά. Εάν θέλετε να κατασκευάσετε ένα δάπεδο, το πρώτο που χρειάζεται να γνωρίζετε είναι τα καλύτερα διαθέσιμα υλικά προς χρήση και μετά να εφαρμόσετε την υψίστης ακεραιότητας μεθοδολογία σε αυτά τα υλικά. Αυτές οι γνώσεις είναι πέρα για πέρα τεχνικές και χωρίς την ανάγκη για ανθρώπινη γνώμη. Και αυτό μας οδηγεί σε μια πολύ σημαντική συνειδητοποίηση... μια συνειδητοποίηση που θα έχει βαθιά επίδραση στην πορεία μας πάνω σε αυτόν τον πλανήτη: Η ανάθεση της λήψης των αποφάσεων στους υπολογιστές είναι το επόμενο βήμα. Οι πρακτικοί ρόλοι που αναλαμβάνουν οι άνθρωποι στη σημερινή κοινωνία είναι, θεμελιωδώς, φύσει τεχνικοί. Αυτό φαίνεται προφανές αναφορικά με τη σωματική εργασία, καθώς έχουμε ήδη δει μηχανές να αντικαθιστούν τους ανθρώπους σε τομείς όπως τα εργοστάσια ή οι κατασκευές. Ωστόσο, χωρίς οι περισσότεροι να το αντιλαμβάνονται, η διανοητική μας εργασία ανατίθεται σήμερα, επίσης, στους υπολογιστές. Αν αυτό σάς ακούγεται ξένο, παρακαλώ, σημειώστε πως αν έχετε ποτέ χρησιμοποιήσει αριθμομηχανή, έχετε αναθέσει τη λήψη αποφάσεών σας σε μια μηχανή. Πρέπει να θυμόμαστε ότι η λογική συλλογιστική, που είναι η γνωσιακή μας ικανότητα να επινοούμε λύσεις για προβλήματα με την προσέγγιση αιτίου και αποτελέσματος, είναι μια εξ ολοκλήρου τεχνική διεργασία, που βασίζεται στην ποσότητα πληροφορίας που έχουμε διαθέσιμη ανά πάσα στιγμή. Για παράδειγμα, αν είχαμε 51

52 κάποιο πρόβλημα με το αυτοκίνητό μας, θα πηγαίναμε σε έναν μηχανικό και αυτός θα χρησιμοποιούσε τις δυνατότητες αναγνώρισης προτύπων που έχει, και τη συνειρμική μνήμη για να σκεφτεί τις πιθανές αιτίες που προκάλεσαν το πρόβλημα, βασιζόμενος στην αιτιολόγηση. Πρόκειται για μια αντικειμενική, τεχνική διαδικασία. Ωστόσο, ο ανθρώπινος εγκέφαλος ενός μηχανικού είναι ικανός για συγκεκριμένη ποσότητα μνήμης και διανοητικής επεξεργαστικής ισχύος. Μια σύγχρονη, προγραμματισμένη μηχανή από την άλλη, μπορεί να αποθηκεύσει τρομερά περισσότερα δεδομένα από έναν άνθρωπο, και μπορεί να επεξεργάζεται πληροφορίες με συνέπεια και μεγάλη ταχύτητα χωρίς να κουράζεται ή να τεμπελιάζει. Για παράδειγμα, ας υποθέσουμε ότι έχουμε προγραμματίσει έναν υπολογιστή με τα δεδομένα του αυτοκινήτου του προηγούμενου παραδείγματος. Ένας υπολογιστής έχει προγραμματιστεί να γνωρίζει κάθε εξάρτημα, βίδα και ηλεκτρονικό κύκλωμα κ.λπ. αυτού του οχήματος. Έχει επίσης προγραμματιστεί με εφαρμογές φυσικής, ώστε να μπορεί να σχετίζεται με την πραγματική λειτουργικότητα αιτίου και αποτελέσματος και τη λειτουργία της μηχανής, όχι μόνο με τα τμήματά της. Όταν ένα αυτοκίνητο πηγαίνει για επισκευή, ο μηχανικός αναγνωρίζει τις φυσικές ιδιότητες όσο καλύτερα μπορεί, κι έπειτα πηγαίνει στον υπολογιστή, επιλέγει το μοντέλο του αυτοκινήτου και εισάγει την περιγραφή του προβλήματος. Εισάγει λ.χ. "δεν λειτουργεί ο αριστερός προβολέας". Ο υπολογιστής, τότε, θα προβάλλει αμέσως μια λίστα όλων των θεμάτων που σχετίζονται με τον προβολέα, καθώς και μια σειρά πλαισιωμένων ερωτήσεων που προσπαθούν με τον πιο λογικό τρόπο να εντοπίσουν την αιτία. Ο υπολογιστής μπορεί να πει: "Ελέγξτε τη σύνδεση του καλωδίου 15b", κι έπειτα να προβάλλει ένα διάγραμμα της θέσης του εξαρτήματος στο αυτοκίνητο. Εάν ο μηχανικός διαπιστώσει ότι δεν είναι εκεί το πρόβλημα, εισάγει αυτήν τη νέα πληροφορία και ο υπολογιστής προχωρά στην επόμενη λογική πιθανότητα. Στην πραγματικότητα, ο υπολογιστής παίρνει τις αποφάσεις... ο μηχανικός απλώς προσανατολίζει την εστίασή του. Το νόημα εδώ είναι ότι δεν υπάρχει καμία ανθρώπινη λειτουργία που να μην μπορεί να τελειοποιηθεί σε μεγάλο βαθμό μέσω της ανάθεσης της λήψης των αποφάσεων στην νοημοσύνη των υπολογιστών. Στην πραγματικότητα, το μόνο πράγμα που μας χωρίζει από τις μηχανές σε γνωσιακό, λειτουργικό επίπεδο είναι η ικανότητά μας να δημιουργούμε περίπλοκους συσχετισμούς στο μυαλό μας. Κανένας υπολογιστής μέχρι σήμερα δεν έχει καταφέρει να απαντήσει αποτελεσματικά όταν του "τίθεται μια περίπλοκη ερώτηση" στην Αγγλική γλώσσα. Απαιτείται η μετάφραση της γλώσσας σε μία που ο υπολογιστής έχει προγραμματιστεί να καταλαβαίνει, όπως είναι τα μαθηματικά. Ωστόσο, νέα πεδία, όπως της "Τεχνητής Νοημοσύνης" (Artificial Intelligence, AI), αρχίζουν να αναπτύσσονται με απίστευτες δυνατότητες για αυτό το είδος "συνείδησης". Με τον καιρό, οι υπολογιστές θα είναι σε θέση να εκτελούν περίπλοκες διαδικασίες σκέψης που παλαιότερα αποδίδονταν μόνο στους ανθρώπους. Δεν υπάρχουν στοιχεία που να υποστηρίζουν το αντίθετο. Στην επόμενη ενότητα θα περιγράψουμε πώς αυτή η νέα ανθρώπινη επιλογή, η ανάθεση της εργασίας και της διαδικασίας λήψης αποφάσεων σε υψηλής απόδοσης υπολογιστικά συστήματα, είναι αυτό που θα αποτελέσει την αντικατάσταση του θεσμού της παραδοσιακής "Κυβέρνησης". Κυβέρνηση "Η απίστευτη και συνεχώς επιταχυνόμενη ανάπτυξη στην επιστήμη και την τεχνολογία δεν έχει συνοδευτεί από την αντίστοιχη πρόοδο στα κοινωνικά, οικονομικά, και πολιτικά πρότυπα... Τώρα μόλις... αρχίζουμε να εξερευνούμε τις δυνατότητες ανάπτυξης που προσφέρει στον πολιτισμό μας, πέραν της τεχνολογίας, ειδικά στους χώρους της κοινωνίας, της πολιτικής και της οικονομίας. Είναι ασφαλές να προβλέψουμε ότι... τέτοιες κοινωνικές επινοήσεις μοντέρνου τύπου, όπως ο Καπιταλισμός, ο Φασισμός, και ο 52

53 Κομμουνισμός θα θεωρούνται ως πρωτόγονα πειράματα στον δρόμο προς την προσαρμογή της σύγχρονης κοινωνίας σε μοντέρνες μεθόδους."59 Πρώτα απ' όλα, η Κυβέρνηση, όπως τη γνωρίζουμε, είναι ένα υποπροϊόν της περιβαλλοντικής σπανιότητας. Όπως οι κλίκες της μαφίας, οι κυβερνήσεις του κόσμου επιχειρούν να διατηρούν τις τωρινές θέσεις ισχύος τους, ενώ εργάζονται επιθετικά προς την ενδυνάμωση του οικονομικού τους πλεονεκτήματος. Όσο για την κοινωνική διαχείριση, το μόνο που μια κυβέρνηση μπορεί βασικά να κάνει είναι να ψηφίζει νόμους, να εγκρίνει προϋπολογισμούς, και να κηρύττει πολέμους. Πρόκειται στην πραγματικότητα για δημιουργήματα του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Δυστυχώς, λόγω της ίδιας της φύσης της ισχύος τους, η ιστορία έχει γίνει μια συνεχής αλυσίδα κυβερνητικής διαφθοράς, που εκτείνεται από τη γενοκτονία ανθρώπων σε αντιμαχόμενα έθνη, έως την εσκεμμένη καταπίεση των ιδίων των πολιτών μιας χώρας για τη διατήρηση της καθεστηκυίας τάξης. Ο λόγος που όλες οι κυβερνήσεις στον πλανήτη είναι διεφθαρμένες είναι επειδή πρέπει να βρίσκονται μέσα στο σύστημα. Θυμηθείτε, δεν διαφέρουν καθόλου από τις εταιρείες, προσπαθώντας να επιβιώσουν μέσα στο χρηματοπιστωτικό σύστημα. Βρίσκονται όλες σε ανταγωνισμό μεταξύ τους, με περιοδικές "παγκόσμιες αυτοκρατορίες" να αναδύονται κάθε διακόσια χρόνια περίπου. Προκειμένου η κάθε παραδοσιακή κυβέρνηση να διατηρεί τον έλεγχο των υπηκόων της, πρέπει να προωθήσει ένα ενοποιητικό σύστημα αξιών. Αν οι ηγέτες μιας χώρας θέλουν την υποστήριξη του κοινού τους σε κάποιον πόλεμο, θα στήνουν αγάλματα "μεγάλων ηρώων πολέμου" στις πλατείες και θα θέλουν τα Μ.Μ.Ε. να προωθούν την ανωτερότητα του στρατού. Πολύ συχνά επίσης επικαλούνται τον "θεό" και αναφέρονται στους πολέμους τους σαν να είναι μια μορφή μάχης ενάντια στο "κακό". Αυτή η χειραγώγηση κρατάει ένα μη-πληροφορημένο πλήθος με το μέρος τους με μια στενόμυαλη κοσμοθεώρηση. Με τα λόγια του Άλμπερτ Αϊνστάιν: "Ο πατριωτισμός είναι μια ασθένεια." Οποιοσδήποτε λέει κάτι όπως, "Οι Η.Π.Α. είναι η καλύτερη χώρα του κόσμου" είναι ακριβώς το ίδιο με το να λέει ότι "Οι λευκοί είναι η εκλεκτή φυλή του Θεού". Ο πατριωτισμός είναι ρατσισμός με μια σημαία... τίποτα περισσότερο. Είναι γεγονός, οι Κυβερνητικές αποφάσεις σήμερα βασίζονται στο στενό προσωπικό συμφέρον μιας ελίτ, ακριβώς όπως στις εταιρείες. Αυτό δεν είναι τίποτε άλλο παρά καταστροφικό και μη βιώσιμο. Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, όσο περισσότερο σκεφτόμαστε τα προβλήματα αυτού του πλανήτη, από την ανέχεια στην Αφρική, έως την καταστροφή του Δάσους του Αμαζονίου, αντιλαμβανόμαστε ότι το κάθε πρόβλημα στη ζωή είναι στην πραγματικότητα τεχνικό εκ φύσεως. Εξαιτίας αυτού, δεν υπάρχει ιδιαίτερος λόγος να επιλύεται το οποιοδήποτε πρόβλημα με παραδοσιακές απόψεις, διότι η τεχνική μας διορατικότητα μπορεί σήμερα να καταλήγειστις περισσότερες απαντήσεις χρησιμοποιώντας την Επιστημονική Μέθοδο, μαζί με όλες τις γνωστές μεταβλητές που σχετίζονται με το πρόβλημα. Αν κάποιος διαβάσει μια σελίδα ενός βιβλίου και το κλείσει, μπορεί εύκολα να σχηματίσει μιαν "άποψη" για το βιβλίο ως σύνολο. Αν κάποιος άλλος διαβάσει όλο το βιβλίο, ίσως να έχει επίσης μια γνώμη. Ποιανού τη γνώμη θα εκτιμούσατε περισσότερο; Αυτού που διάβασε ολόκληρο το βιβλίο, ή εκείνου που διάβασε μόνο μια σελίδα; Με άλλα λόγια, όσο περισσότερες πληροφορίες λαμβάνονται υπ' όψιν κατά τη διαδικασία λήψης μιας απόφασης, τόσο πιο ορθή θα είναι η απόφαση. Όπως ειπώθηκε προηγουμένως, οι αυτοματοποιημένες μηχανές σήμερα έχουν την ικανότητα να αποδίδουν καλύτερα από τους ανθρώπους, τόσο σε φυσικό όσο και σε διανοητικό επίπεδο. Η μνήμη μας τεχνικώς δεν συγκρίνεται με τους υπολογιστές που μπορούν να έχουν πρόσβαση σε τρισεκατομμύρια δυαδικά ψηφία (bits) πληροφορίας δια μέσου τεράστιων βάσεων δεδομένων, και να υπολογίζουν αποτελεσματικά σχεδόν με την ταχύτητα του φωτός. Η μετάθεση της λήψης αποφάσεων στην τεχνητή νοημοσύνη είναι η επόμενη φάση της κοινωνικής εξέλιξης. Μειώνει σε μεγάλο βαθμό τα 59 Linton, Ralph, The Tree of Culture (New York: Alfred A. Knopf, 1959, pp 47-8) Dr. Ralph Linton 53

54 ανθρώπινα λάθη, και απομακρύνει τις επικίνδυνες προκαταλήψεις, την υποκειμενικότητα και την πεποίθηση. Εξαιτίας των περιορισμών στο νευρικό και αισθητηριακό μας σύστημα, κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει τα πάντα σε αυτόν τον κόσμο. Οι αισθήσεις μας είναι περιορισμένης εμβέλειας. Τα μάτια μας μπορούν να δουν μόνο ένα κλάσμα του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος... επομένως είναι λογικό απλώς να μεταθέσουμε τη λήψη των αποφάσεων στις μηχανές, διότι αυτές δεν έχουν τέτοιους περιορισμούς. Οι υπολογιστές, χρησιμοποιούμενοι ως εργαλεία, μπορούν και θα είναι ικανοί να επιλύουν προβλήματα, τα οποία οι άνθρωποι απλώς δεν μπορούν να επιλύσουν εξαιτίας των φυσικών και διανοητικών μας περιορισμών. Δεν διαφέρει καθόλου από κάποιον που χρησιμοποιεί γυαλιά για να βλέπει. Τα γυαλιά είναι ένα τεχνολογικό εργαλείο... μια προέκταση του ανθρώπου που τον βοηθάει να βλέπει καλύτερα από ότι θα έβλεπε κανονικά. Οι Κυβερνοποιημένες Μηχανές δεν είναι τίποτα διαφορετικό. Είναι απλώς εργαλεία προέκτασης που διευρύνουν τις ικανότητές μας. Το ανθρώπινο είδος έχει τη δύναμη να αυτοβελτιώνεται μέσω της τεχνολογικής εφευρετικότητας. Πρέπει να το κατανοήσουμε αυτό και να μεγιστοποιήσουμε το δυναμικό του. Σε μια Οικονομία Βασισμένη στους Πόρους, οι άνθρωποι δεν λαμβάνουν αποφάσεις καταλήγουν σε αυτές μέσω της χρήσης εξελιγμένων τεχνολογικών εργαλείων που εφαρμόζουν την Επιστημονική Μέθοδο. Δεν υπάρχει "Ρεπουμπλικανικός" η "Φιλελεύθερος" τρόπος για να σχεδιάσεις ένα αεροπλάνο... οπότε γιατί χρησιμοποιούμε αυτές τις αναχρονιστικές κοσμοθεωρίες στην κοινωνία σήμερα; Αφού αναγνωρίζουμε ότι η κοινωνία είναι μια τεχνολογική εφεύρεση, με τα συστατικά της να είναι στην πραγματικότητα όχι πολύ διαφορετικά από αυτά ενός αεροπλάνου, βλέπουμε τότε ότι ο προσανατολισμός μας ως προς την αποκαλούμενη "κυβέρνηση" θα έπρεπε να είναι καθαρά επιστημονικός. Η πολιτική είναι πλέον απαρχαιωμένη, διότι οι διαδικασίες της είναι σε μεγάλο βαθμό υποκειμενικές και χωρίς επιστημονική αναφορά. Η πολιτική είναι αποτέλεσμα του χρηματοπιστωτικού συστήματος και της σπανιότητας. Πρέπει να κινηθούμε πλέον προς ένα νέο, αναδυόμενο πρότυπο - προχωρώντας από μια περίοδο όπου το κεντρικό πρόβλημα ήταν το μερίδιο της σπανιότητας, προς το πρόβλημα που σήμερα είναι αυτό της δημιουργίας και διανομής της αφθονίας. Η Κυβέρνηση και η έννοια του "Κράτους" τελικά θα ξεπεραστούν εξ ολοκλήρου και θα αντικατασταθούν από ένα αντικειμενικό σύστημα παγκόσμιας διαχείρισης των πόρων και τεχνολογικής οργάνωσης. Σε ένα σύστημα αφθονίας, το "Κράτος", όπως το γνωρίζουμε, δεν έχει λόγο ύπαρξης. Η Κυβέρνηση μετατρέπεται επίσης σε ένα Κυβερνοποιημένο Σύστημα, το οποίο συνδυάζεται με τη Βιομηχανία κι έτσι είναι υπεύθυνο για την παραγωγή και διανομή των αγαθών, μαζί με τη διαχείριση των πόρων και του περιβάλλοντος. Η δομική βάση για αυτό το σύστημα "διακυβέρνησης" έχει ως εξής: 1) Μια κεντρική βάση δεδομένων που περιέχει καταλόγους κάθε γνωστού υλικού και τεχνικών γνώσεων για την επίλυση προβλημάτων και την εφεύρεση. Όπως σημειώθηκε προηγουμένως, οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές έχουν την ικανότητα να καταγράφουν πληροφορίες και να τις επεξεργάζονται με λογικό τρόπο σε μια κλίμακα πολύ μεγαλύτερη από ότι ένας άνθρωπος. Μόνο οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές θα μπορούν να ενσωματώσουν όλη την υπάρχουσα γνώση και να καταλήγουν σε αποφάσεις που λογικά θα βασίζονται στο πλήρες εύρος των δεδομένων. Όπως είπαμε και πριν, οι πιο αποτελεσματικές αποφάσεις είναι αυτές στις οποίες έχουμε καταλήξει λαμβάνοντας υπ' όψιν όλες τις σχετικές παραμέτρους. Διαθέτουμε πλέον τη γνώση για να αρχίσουμε σήμερα την ανάπτυξη μιας Κεντρικής Βάσης Δεδομένων που θα περιέχει όλη τη γνώση που ξέρουμε, εκτεινόμενη από τις ιδιότητες, τους συνδυασμούς και τις εφαρμογές του κάθε στοιχείου του Περιοδικού Πίνακα, μέχρι την ολοκληρωμένη ιστορία των τεχνολογικών εφευρέσεων. Μόλις αναδυθεί το σύστημα συσχετισμού, που θα επιτρέπει στους ηλεκτρονικούς υπολογιστές τη συνεκτική συσχέτιση όλων των τομέων γνώσης που ξέρουμε, θα έχουμε στα χέρια μας ένα εργαλείο τεραστίων δυνατοτήτων. Οι περιορισμοί των σωματικών και γνωστικών μας ικανοτήτων δεν θα αποτελούν πια πρόβλημα, διότι η νέα μέθοδος επίλυσης προβλημάτων και εφεύρεσης θα είναι μια διάδραση με αυτό το πρόγραμμα της βάσης δεδομένων. 54

55 Πραγματικά, θα μπορούσε να έχει τη μορφή μιας απλής ιστοσελίδας στο Διαδίκτυο. Θα θέτατε ένα πρόβλημα ή ερώτημα στο πρόγραμμα της βάσης δεδομένων και αυτό θα έδινε τις καλύτερες πληροφορίες κατά το δυνατόν με βάση την τρέχουσα κατάσταση γνώσης εκείνη τη χρονική περίοδο. Εν τούτοις, αυτή η διαδικασία αναζήτησης και διάδρασης δεν διαφέρει από αυτή μιας αριθμομηχανής, μόνο που αυτή η αριθμομηχανή έχει ένα ισχυρό σύστημα συσχετισμών και μια εκτεταμένη τράπεζα πληροφοριών από γνώση που μπορεί όχι μόνο να καταλαβαίνει και να κάνει μαθηματικές πράξεις, αλλά και να ενσωματώνει τη φυσική, τη βιολογία, την αστρονομία και κάθε επιστημονικό πεδίο σε μία συγκεντρωτική αντίληψη. Κατά πάσα πιθανότητα, ο στρατός των Η.Π.Α. ήδη διαθέτει παρόμοια τράπεζα πληροφοριών και προγράμματα λήψης αποφάσεων που τα χρησιμοποιεί για τη στρατηγική του πολέμου. Ωστόσο, για να είναι αυτό το σύστημα αποτελεσματικό, πρέπει επίσης να έχει ανατροφοδότηση πραγματικού χρόνου από τον πλανήτη, με σκοπό να ξέρουμε τι πόρους έχουμε και τι όχι. Αυτό απαιτεί ένα παγκόσμιο δίκτυο αισθητήρων. Με άλλα λόγια: 2) Ένα παγκόσμιο αυτόνομο νευρικό σύστημα, με περιβαλλοντικούς αισθητήρες σε όλες τις σημαντικές περιοχές του πλανήτη, που θα παράγει "Βιομηχανική Ηλεκτρονική Ανταπόκριση" όσον αφορά τους πόρους, τον χειρισμό τους και άλλα περιβαλλοντικά θέματα. Αυτό το νευρικό σύστημα συνδέεται κατ' ευθείαν με την Κεντρική Βάση Δεδομένων που αναφέραμε πριν. Αυτό το ολιστικό σύστημα κρατάει αρχείο όλων των πόρων του πλανήτη, ενώ επίσης παρακολουθεί τη Γη ως προς διαταραχές για τις οποίες η ανθρωπότητα θα έπρεπε να επαγρυπνεί, όπως σεισμοί και άλλα φυσικά φαινόμενα. Αυτή η βάση δεδομένων θα συμπεριλάμβανε μιαν έρευνα/καταγραφή των διαθέσιμων πόρων, εργοστάσια παραγωγής, επιστημονικό και τεχνικό προσωπικό, μεταφορές, ερευνητικά εργαστήρια, ιατρικές εγκαταστάσεις, σχολεία, κ.λπ. Αυτό δεν πρόκειται να συμβεί από τη μια μέρα στην άλλη, ωστόσο εάν ξεκινούσαμε με την κατασκευή τοπικών συστημάτων και με τον καιρό τα διασυνδέαμε σε παγκόσμιο επίπεδο, θα μπορούσε να δημιουργηθεί νωρίτερα απ' όσο νομίζουμε. Αυτή η ενοποίηση μπορεί να ενημερώνει το Πρόγραμμα της Κεντρικής Βάσης Δεδομένων για το τι είναι διαθέσιμο και τι σε έλλειψη, ενώ η Βάση Δεδομένων με τη σειρά της θα προσαρμόζει συνεχώς τις βιομηχανικές μεθόδους με βάση τη δυναμική ισορροπία του πλανήτη. Φυσικά, η πλήρης διεθνής συνεργασία είναι ο μόνος τρόπος για να επιτευχθεί ένα τέτοιο σύστημα. Αυτό το θέμα θα συζητηθεί στο Κεφάλαιο 9. 3) Διεπιστημονικές Ομάδες τεχνικών θα επιβλέπουν το σύστημα και θα προσανατολίζουν τα ερευνητικά προγράμματα προς τη διαρκή ανάπτυξη, αποδοτικότητα και κοινωνική εξέλιξη. Σε μια εξελιγμένη μορφή του συστήματος, δεν θα απαιτείται παραπάνω από το 5% του πληθυσμού για τη λειτουργία του. Όσο περισσότερο βελτιώνονται η τεχνολογία και οι μέθοδοί μας, τόσο θα μειώνεται αυτός ο αριθμός. Ασφαλώς, πολλοί άνθρωποι συχνά ρωτούν: τι γίνεται με τη δημοκρατία; Είναι δημοκρατικό αυτό το σύστημα; Πώς θα συμμετέχω στο σύστημα; Θα εκλέγουμε τις Διεπιστημονικές Ομάδες; Σε μια Παγκόσμια Οικονομία Βασισμένη στους Πόρους, όπου η "βιομηχανία" και η "διακυβέρνηση" ενώνονται σε ένα Κυβερνοποιημένο Σύστημα που ενσωματώνει εξελιγμένες υπολογιστικές βάσεις δεδομένων επίλυσης προβλημάτων, συνδεδεμένες με αισθητήρες παρατήρησης σε πλανητική εμβέλεια, οι παραδοσιακές έννοιες της πολιτικής, των εκλογών και ό,τι σχετίζεται με αυτές δεν έχουν καμία ουσία ή βάση. Ενώ αυτή η ιδέα τρομάζει πολλούς παραδοσιακά σκεπτόμενους ανθρώπους, πρέπει να επαναλάβουμε ότι τα προβλήματά μας στη ζωή είναι τεχνικά, και τίποτα περισσότερο. Η δημοκρατία στον σημερινό κόσμο είναι μια ψευδαίσθηση. Πάντοτε ήταν. Οι άνθρωποι νομίζουν ότι έχουν "επιλογή" στο παρόν σύστημά μας επειδή μπορούν να πατήσουν ένα κουμπί στην εκλογική μηχανή και να αναθέσουν την εξουσία σε κάποιο προεπιλεγμένο άτομο. Μόλις εκείνο το άτομο πάρει την εξουσία, ο λαός πλέον δεν έχει καμία δύναμη. Ψηφίσατε για το Διαστημικό Πρόγραμμα; Ψηφίσατε για το υπουργικό 55

56 συμβούλιο του νέου προέδρου; Ψηφίσατε για την περικοπή των φόρων; Ψηφίσατε για το πού περνάνε οι αυτοκινητοδρόμοι ή τα ηλεκτρικά δίκτυα; Ψηφίσατε για τον πόλεμο στο Ιράκ; Όχι, δεν ψηφίσατε. Η παραδοσιακή αντίληψη της "συμμετοχικής δημοκρατίας" είναι ένα κρύο αστείο. Το κόλπο έχει στηθεί για να δίνει στον κόσμο την ψευδαίσθηση του ελέγχου για αμέτρητες γενιές, ενώ οι διαστρεβλωμένες χρηματοπιστωτικές δυνάμεις στην κορυφή εξακολουθούν να κάνουν ό, τι θέλουν. Δεν υπήρξε ποτέ πραγματική δημοκρατία σε καμιά χώρα στην ιστορία και ούτε πρόκειται να υπάρξει όσο το χρηματοπιστωτικό σύστημα βρίσκεται σε λειτουργία και η ανεπάρκεια διαιωνίζεται. Επομένως, πώς θα συμμετείχε κάποιος σε μια Οικονομία Βασισμένη στους Πόρους; Αρχικά, θα αλληλεπιδρούσε με το πρόγραμμα της Κεντρικής Βάσης Δεδομένων, το οποίο κατά πάσα πιθανότητα θα είχε τη μορφή μιας εξελιγμένης ιστοσελίδας στο Διαδίκτυο, στην οποία κάθε άτομο θα έχει πρόσβαση. Στη συνέχεια, θα καταχωρούσε την πρότασή του. Η Κεντρική Βάση Δεδομένων, με τις τράπεζες πληροφοριών ιστορικής γνώσης και την πλήρη ενοποίηση όλων των επιστημονικών πεδίων, θα ανέλυε τότε την πρόταση για την τεχνολογική και τεχνική της ακεραιότητα βελτιστοποιώντας ταυτόχρονα τα απαραίτητα υλικά με βάση τις υπάρχουσες αντιλήψεις και τη διαθεσιμότητα. Εάν η πρόταση αυτή έχει νόημα και οι κατάλληλοι πόροι για την υλοποίησή της είναι διαθέσιμοι, θα παραδιδόταν στις Διεπιστημονικές Ομάδες για την επίβλεψη της εφαρμογής αυτής της νέας πρότασης και την κατεύθυνσή της μέσα στο σύστημα. Αυτές οι Διεπιστημονικές Ομάδες θα επιλέγονταν και θα οργανώνονταν από το Πρόγραμμα της Κεντρικής Βάσης Δεδομένων, βάσει του τι έχουν ήδη συνεισφέρει στο σύστημα. Αυτή είναι μια πραγματική "εκλογή", βασισμένη στο τι έχει κάνει ένα άτομο, όχι τι λέει ότι θα κάνει. Επιπλέον, ο φόβος του κόσμου για την παραδοσιακή "διαφθορά" δεν θα έχει βάση, διότι δεν υπάρχει κανενός είδους ανταμοιβή γι' αυτό. Οι Διεπιστημονικές Ομάδες δεν "πληρώνονται" κατά κανέναν τρόπο, αφού οι κοσμοθεωρήσεις τους έχουν διευρυνθεί σε σημείο που να αντιλαμβάνονται ότι η ανταμοιβή τους είναι, στην πραγματικότητα, οι καρποί της κοινωνίας ως ένα σύνολο και οι ίδιοι συνεισφέρουν επειδή το θέλουν! Ενώ αυτό μπορεί να είναι δύσκολο να το σκεφτούν εκείνοι που έχουν εμποτιστεί πλήρως από το σύστημα ανταμοιβής με βάση τη νομισματική οικονομία κι έχουν την αίσθηση πως το χρήμα είναι το μοναδικό "κίνητρο" που υπάρχει, ας σημειωθεί ότι καθημερινά, σε ολόκληρο τον κόσμο, εκατομμύρια ανθρώπων προσφέρονται εθελοντικά για το κοινό καλό. Σε μια δημοσκόπηση του 1992, πάνω από το 50% των Αμερικανών ενηλίκων (94 εκατομμύρια Αμερικάνοι), διέθεταν εθελοντικά χρόνο για κοινωνικούς σκοπούς, με έναν μέσο όρο 4,2 ωρών ανά εβδομάδα, δηλαδή συνολικά 20,5 δισεκατομμύρια ώρες τον χρόνο!60 Αυτό είναι ένας απίστευτος θρίαμβος για το συλλογικό ανθρώπινο πνεύμα, διότι παρ' όλη τη νοσηρή εγωκεντρικότητα που παράγεται από το χρηματοπιστωτικό σύστημα, οι άνθρωποι ακόμη σπεύδουν να βοηθήσουν τον συνάνθρωπό τους και να προσφέρουν στην κοινωνία αφιλοκερδώς. Στο μέλλον, όσοι επιλέξουν να εργαστούν στο Κυβερνοποιημένο Βιομηχανικό Σύστημα, θα το κάνουν επειδή είναι τιμή να υπηρετεί κάποιος την ανθρωπότητα. Θα κατανοούν ότι είναι προς το συμφέρον τους να συνυπάρχει και να συνεργάζεται ολόκληρη η ανθρωπότητα για το κοινό καλό. Η ανταμοιβή σε μια Οικονομία Βασισμένη στους Πόρους θα ήταν η συνεχής βελτίωση της κοινωνίας για όλους. Σύμφωνα με τη Margaret Mead: "Αν παρατηρήσετε καλύτερα, θα δείτε ότι σχεδόν όλα όσα έχουν πραγματική σημασία για μας, οτιδήποτε περικλείει τη βαθύτερη αφοσίωσή μας για το πώς η ανθρώπινη ζωή θα έπρεπε να βιώνεται και να φροντίζεται, εξαρτάται από κάποιας μορφής εθελοντισμό."61 60 Hodgkinson & Weitzman, Giving and Volunteering in the United States: Findings from a National Survey, 1992, p2 61 Krikorian, Robert "Have you noticed...", Vital Speeches of the day, 1985, p

57 Σε μια Οικονομία Βασισμένη στους Πόρους, η συμμετοχή είναι ανοιχτή σε όλους, καθώς όλα τα προβλήματα κατά βάση αναγνωρίζονται ως τεχνικά. Ο βαθμός συνεισφοράς του καθενός βασίζεται απλώς στην εκπαίδευση του ατόμου, στη δημιουργική του ικανότητα και στην ικανότητά του να επιλύει προβλήματα. Αυτός είναι ο λόγος που η διεύρυνση της εκπαίδευσης είναι ζωτικής σημασίας. Στη σημερινή κοινωνία, ο ευρύτερος πληθυσμός διατηρείται πάντοτε ανενημέρωτος και όσο το δυνατόν περισσότερο σε νοητική υστέρηση. Με αυτόν τον τρόπο οι κυβερνήσεις μπορούν να διατηρούν τον έλεγχο. Σε μια Οικονομία Βασισμένη στους Πόρους, ο στόχος του εκπαιδευτικού συστήματος είναι η δημιουργία των όσο το δυνατόν πιο ευφυών και συνειδητοποιημένων ανθρώπων. Γιατί; Επειδή ο καθένας μπορεί τότε να γίνει ένας συνεισφέρων, επηρεάζοντας σε μεγάλο βαθμό την κοινωνική μας εξέλιξη προς το καλύτερο και βελτιώνοντας τις ζωές όλων. Σύνοψη του Κεφαλαίου 5: Ποιος λαμβάνει τις αποφάσεις σε μια Οικονομία Βασισμένη στους Πόρους; Κανείς. Καταλήγουμε στις αποφάσεις με τη χρήση της Επιστημονικής Μεθόδου, αξιοποιώντας τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές που συλλέγουν πληροφορίες σε πραγματικό χρόνο από το περιβάλλον, μαζί με την Κεντρική Ιστορική Βάση Δεδομένων όλης της τεχνικής πληροφόρησης, και διατηρούνται με την ανάπτυξη Διεπιστημονικών Ομάδων. Ο συνδυασμός αυτός θα μπορούσε να ονομαστεί Κυβερνοποιημένο Βιομηχανικό Σύστημα. Αυτό περιορίζει τις εσφαλμένες γνώμες και την υποκειμενικότητα. Δεν θέλουμε ανθρώπους στον ελέγχο της διακυβέρνησης. Θέλουμε να χρησιμοποιούμε τις Επιστημονικές Μεθόδους για την κατάληξη στις πιο σωστές αποφάσεις. Τελικά, τα μόνα πραγματικά ζητήματα για την κοινωνία στον φυσικό κόσμο είναι: (1) η παραγωγή αγαθών και υπηρεσιών που θα είναι εξίσου διαθέσιμα σε όλους, (2) ερευνητικά προγράμματα και εκπαιδευτικά συστήματα που θα διευρύνουν τις γνώσεις μας, τις αντιλήψεις μας και τις εφαρμογές μας, και (3) η συνεχής παρακολούθηση των πόρων της Γης και της ατμόσφαιρας για ανατροφοδότηση και πιθανά περιβαλλοντικά προβλήματα, δίνοντάς μας τη δυνατότητα να αποκαταστήσουμε και να διατηρήσουμε ένα απρόσβλητο περιβάλλον. Χωρίς τη σπατάλη ενέργειας και πόρων για τη διεξαγωγή πολέμων και άλλες πτυχές του χρηματοπιστωτικού συστήματος, θα μπορούσαμε να ασχοληθούμε με τις αληθινές απειλές για την ανθρωπότητα, όπως απρόβλεπτες παραμέτρους σαν τα τσουνάμι, τους σεισμούς, τις ασθένειες και τις επιδημίες. Τα μόνα πραγματικά προβλήματα στη ζωή είναι αυτά που είναι κοινά σε όλους τους ανθρώπους. Κεφάλαιο 6: Πόλεις που Σκέφτονται Οι ανθρωπολόγοι θεωρούν συχνά την πόλη ως την πιο βασική κοινωνική μας εφεύρεση. Η πρώτη γνωστή σε μας πόλη θεωρείται ότι εμφανίστηκε γύρω στο 5400 π.χ. στην αρχαία Σουμερία. Έκτοτε, έχουμε δει τεράστιες τεχνολογικές εξελίξεις στις μεθόδους και τα υλικά που χρησιμοποιούνται για τη δημιουργία των τμημάτων που αποτελούν μια πόλη, μαζί με εξελιγμένες ενσωματώσεις "κοινωνικών" συμβάσεων, όπως τα ηλεκτρικά συστήματα, οι μέθοδοι διανομής νερού και άλλα παρόμοια. Ωστόσο, οι σημερινές πόλεις, όσο σύγχρονες κι αν φαίνονται, είναι στην πραγματικότητα άκρως ξεπερασμένες μπροστά στη σύγχρονη τεχνολογία και επιστημονική επινοητικότητα. Είναι καιρός να εκμεταλλευτούμε πλήρως μια συστημική προσέγγιση (systems approach) στους σχεδιασμούς των πόλεών μας. Ο όρος "συστήματα" προέρχεται από την Ελληνική λέξη "συνίσταμαι" και σημαίνει "ενώνω ή συνδυάζω". Έτσι, μια συστημική προσέγγιση σημαίνει πως τα "στοιχεία" της πόλης, όπως είναι τα σπίτια, οι γεννήτριες και οι εγκαταστάσεις παραγωγής, είναι περίπλοκα διασυνδεδεμένα με τους "μηχανισμούς" των πόλεων, όπως η διάθεση απορριμμάτων, η άρδευση, η διανομή ενέργειας, η παραγωγή αγαθών και υπηρεσιών κ.λπ. 57

58 Σε μια Οικονομία Βασισμένη στους Πόρους, οι πόλεις σχεδιάζονται ώστε να είναι εξαιρετικά ευέλικτες, επιτρέποντας συνεχή αναβάθμιση και αλλαγές. Είναι αναδυόμενα, πλήρως ενσωματωμένα συστήματα σχεδιασμένα να εξελίσσονται όπως ένας ζωντανός οργανισμός. Τα καινοτόμα και πολυδιάστατα σχέδια της κυκλικής πόλης του Jacque Fresco θα χρησιμοποιούσαν τους πιο εξελιγμένους πόρους και τεχνικές κατασκευής. Ωστόσο, απαιτούν να ξεκινήσουμε από την αρχή. Το να προσπαθούμε να επιδιορθώσουμε τις σημερινές μας πόλεις δεν αξίζει τον χρόνο, τα υλικά και τον κόπο. Είναι λιγότερο προβληματικό και πιο αποτελεσματικό να χτίσουμε νεότερες πόλεις από το μηδέν παρά να αναστυλώσουμε τις παλιές. Ο σχεδιασμός και η ανάπτυξη αυτών των νέων πόλεων επικεντρώνεται στην αποκατάσταση και προστασία του περιβάλλοντος και χρησιμοποιεί τους πόρους αποδοτικά με τη διατήρηση της ενέργειας, την ευκολία κατασκευής, και τη σχετική απαλλαγή από τις ανάγκες συντήρησης. Πολλές από τις παλιές, μη αποδοτικές πόλεις θα εξορυχθούν για τους πόρους τους, ενώ άλλες θα διατηρηθούν ως πόλειςμουσεία. Η Κυκλική Πόλη Πρότυπο από τον Jacque Fresco Φωτογραφία από τη Roxanne Meadows The Venus Project Η κυκλική πόλη επιτρέπει την πιο αποδοτική εκμετάλλευση των πόρων, των μεθόδων μεταφοράς και της γενικής λειτουργικότητας, με την ελάχιστη κατανάλωση ενέργειας. Αυτή η γεωμετρικά κομψή, κυκλική διαρρύθμιση είναι σχεδιασμένη ώστε να επιτρέπει το ύψιστο επίπεδο διαβίωσης με τους πιο παραγωγικούς και αποδοτικούς τρόπους που υπάρχουν. Οι πόλεις αυτές θα εξυπηρετούν τον ρόλο των επεκτάσεων της ανθρώπινης δραστηριότητας και της λειτουργικής έκφρασης σε απόλυτη αρμονία με το περιβάλλον. Η διαμόρφωση αυτών των πόλεων θα αντιπροσώπευε τον ρόλο που αυτές εξυπηρετούν. Για παράδειγμα, η εξωτερική περίμετρος της πόλης προορίζεται για αναψυχή προσανατολισμένη στη Φύση, περιλαμβάνοντας πλούσιους κήπους και πάρκα για πεζοπορία, ποδηλασία, υδάτινα αθλήματα και κάθε άλλη υπαίθρια δραστηριότητα. Ο επόμενος εσωτερικός τομέας είναι η "αγροτική ζώνη", η οποία χρησιμοποιεί εξωτερικές και εσωτερικές (υδροπονικές) γεωργικές μεθόδους ώστε να μπορεί να παράγεται τροφή καθ' όλη τη διάρκεια του έτους. Συνεχίζοντας προς τα μέσα, οκτώ πράσινες περιοχές παρέχουν καθαρές και ανανεώσιμες πηγές ενέργειας για ολόκληρη την πόλη. Αν και αυτές οι πηγές ενέργειας θα ήταν ανά περιοχή, συχνά αυτές οι μέθοδοι θα 58

59 περιλαμβάνουν Γεωθερμικές, Αιολικές και Ηλιακές τεχνολογίες, ενώ οι πόλεις που βρίσκονται κοντά στη θάλασσα θα επεκτείνονταν και στη χρήση Κυματικής και Παλιρροϊκής ενέργειας. Η μεγαλύτερη από αυτές τις πράσινες περιοχές είναι ταυτόχρονα και η "οικιστική ζώνη", περιλαμβάνοντας μοναδικά σπίτια και διαμερίσματα. Οι κατοικίες κατασκευάζονται με τεχνολογία εξώθησης και άλλες μεθόδους προκατασκευής υψηλής τεχνολογίας. Η εποχή όπου τούβλα και ξύλα κολλιούνται μεταξύ τους δεν υπάρχει πια. Οι κατασκευές του μέλλοντος μπορούν να είναι σχεδόν μονολιθικές μονάδες, που θα εξωθούνται από ειδικές μηχανές σαν ένα ενιαίο σύνολο. Όλα τα συγκροτήματα σπιτιών και διαμερισμάτων είναι, στην πραγματικότητα, αυτοδύναμα συστήματα. Για παράδειγμα, οι εξωτερικές επιφάνειες των κατασκευών χρησιμεύουν ως φωτοβολταϊκές γεννήτριες, μετατρέποντας την ηλιακή ακτινοβολία απευθείας σε ηλεκτρική ενέργεια. Οι κατοικίες είναι πυρανθεκτικές, απαιτούν ελάχιστη συντήρηση και είναι αδιαπέραστες από το νερό και άλλες περιβαλλοντικές επιρροές. Οι επιπτώσεις από σεισμούς, πλημμύρες και τυφώνες έχουν επίσης ληφθεί υπόψη και ενσωματώθηκαν κατά τον σχεδιασμό, αντίστοιχες με τα χαρακτηριστικά του εδάφους της περιοχής όπου βρίσκονται. Προχωρώντας πιο μέσα, πέρα από την οικιστική περιοχή, βρίσκονται τα εκπαιδευτικά, τα επιστημονικά και ερευνητικά κέντρα, μαζί με τα κέντρα παραγωγής και διανομής. Αυτοματοποιημένα συστήματα απογραφής θα ενοποιούσαν τα κέντρα διανομής και τις εγκαταστάσεις παραγωγής με έναν πολύ συντονισμένο και αποδοτικό τρόπο. Χωρίς το πρόβλημα των χρημάτων και της αξίας δεν θα υπήρχαν περιορισμοί στην παραγωγή. Στο κέντρο της πόλης, υπάρχει ένας μεγάλος θόλος που περιέχει το Κεντρικό Κυβερνοποιημένο Σύστημα, το οποίο είναι ο εγκέφαλος και το νευρικό σύστημα ολόκληρης της πόλης. Όπως αναφέρθηκε νωρίτερα στο κεφάλαιο περί "κυβέρνησης", μέσω δορυφόρων και αισθητήρων τοποθετημένων περιμετρικά σε ολόκληρη την πόλη, ο κεντρικός θόλος παρακολουθεί ηλεκτρονικά την παραγωγή και διανομή των προϊόντων, ελέγχοντας επίσης τους περιβαλλοντικούς παράγοντες μέσα στο σύστημα. Για παράδειγμα, αναφορικά με την αγροτική ζώνη, ηλεκτρονικοί αισθητήρες παρακολουθούν και διατηρούν τις συνθήκες του εδάφους, συμπεριλαμβανομένης της στάθμης του υδάτινου ορίζοντα, την κατανομή των θρεπτικών συστατικών και άλλα χαρακτηριστικά. Αυτή η μέθοδος της "περιβαλλοντικής ανταπόκρισης" εφαρμόζεται σε όλο το αστικό πλέγμα. Με αυτόν τον τρόπο μπορεί να επιτευχθεί μια "οικονομία ισορροπημένου φορτίου", εξαλείφοντας τις υπερβάσεις και τα απόβλητα. Επίσης, μέσα σε αυτόν τον κεντρικό θόλο βρίσκεται ο κεντρικός συγκοινωνιακός κόμβος... περισσότερα πάνω σε αυτό το θέμα σε λίγο. Περιμετρικά του κεντρικού θόλου, υπάρχουν οκτώ μικρότεροι θόλοι που χρησιμοποιούνται ως πολιτιστικά κέντρα, όπως χώροι για παραστάσεις, συνεδριακά κέντρα, εκθέσεις και άλλα παρόμοια. Η ανακύκλωση των απορριμμάτων και άλλες τέτοιες ανάγκες βρίσκονται κάτω από την επιφάνεια της πόλης, αξιοποιώντας πάντα τις πιο εξελιγμένες μεθόδους καθαρής τεχνολογίας. Πέρα από την Κυκλική Πόλη, άλλα αστικά σχέδια θα περιελάμβαναν ποικίλες διατάξεις για "Χερσαίες Πόλεις", "Πλήρως Περιφραγμένες Πόλεις", καθώς και "Θαλάσσιες Πόλεις". Η αποίκηση των ωκεανών είναι, κατά πάσα πιθανότητα, το επόμενο στάδιο για την ανθρωπότητα ώστε να ανακουφίσει τις πιέσεις που υφίσταται ο πληθυσμός της ξηράς. Κοινότητες θαλάσσιων πόλεων θα αναπτυχθούν ως τεχνητά νησιά, επιπλέουσες κατασκευές και υποθαλάσσια παρατηρητήρια. 59

60 "Χερσαία Πόλη (Παραλλαγή)" Πρότυπο των Jacque Fresco & Roxanne Meadows - The Venus Project "Περιφραγμένη Πόλη" Σχεδιασμένη από τον Jacque Fresco, CG από τον Doug Drexler - The Venus Project "Θαλάσσια Πόλη" Πρότυπο από τον Jacque Fresco και Φωτογραφία από τη Roxanne Meadows - The Venus Project Οι πόλεις στη γη, οποιαδήποτε μορφή κι αν έχουν, είναι στενά διασυνδεδεμένες μέσα σε ένα παγκόσμιο σύστημα. Όπως ακριβώς κάθε πόλη έχει έναν κεντρικό οργανωτικό θόλο που λειτουργεί σαν εγκέφαλος, μαζί με το νευρικό του σύστημα αποτελούμενο από υπολογιστική περιβαλλοντική παρακολούθηση μέσω δορυφόρων και ηλεκτρονικών αισθητήρων, το ευρύτερο παγκόσμιο πλέγμα αφομοιώνει την κάθε πόλη και παρακολουθεί ένα ευρύτερο φάσμα του περιβάλλοντος, διασφαλίζοντας πως δεν υπάρχει έλλειψη κάποιου υλικού πόρου σε οποιαδήποτε από τις ξεχωριστές πόλεις, διευθετώντας ταυτόχρονα διαδικασίες μεγαλύτερης κλίμακας για όλες τις πόλεις και για το περιβάλλον ως σύνολο. Αυτή η "κυβέρνηση", αν έτσι θέλετε να την αποκαλείτε, αποτελεί το μέρος όπου βρίσκεται τοποθετημένη η Κεντρική Βάση Δεδομένων, όπως επισημάνθηκε στο προηγούμενο κεφάλαιο, με το νευρικό της σύστημα να εκτείνεται σε όλα τα αστικά πλέγματα και πέρα από αυτά. 60

61 Διασυνδεδεμένες Ερευνητικές Κυκλικές Πόλεις Πρότυπο από τους Jacque Fresco & Roxanne Meadows - The Venus Project Μεταφορές Μέσα στην πόλη, κυλιόμενες σκάλες και ανελκυστήρες, μαζί με ταινίες και μέσα μεταφοράς σταθερής τροχιάς, κινούνται σε όλες τις κατευθύνσεις και είναι διασυνδεδεμένα με όλα τα άλλα μεταφορικά μέσα. Το σύστημα μεταφορών είναι σκοπίμως σχεδιασμένο ώστε να μειώνει την ανάγκη για οποιοδήποτε είδος αυτοκινήτου. Αυτό το σύστημα μπορεί να σας πάει οπουδήποτε μέσα στην πόλη. Εάν θέλετε να ταξιδέψετε εκτός πόλης, μονοτρόχια, αεροδυναμικά αυτοκίνητα, αεροσκάφη κάθετης απογείωσης/προσγείωσης και τρένα Maglev χρησιμοποιούνται για ηπειρωτικά και διηπειρωτικά ταξίδια. Αεροδρόμια και Διεθνή συστήματα αποστολής/παραλαβής λειτουργούν επίσης μέσα και γύρω από τις πόλεις. Αξίζει να επισημανθεί πως τα κυρίαρχα μέσα μεταφοράς στις κοινωνίες μας σήμερα απαιτούν ορυκτά καύσιμα για να λειτουργήσουν. Στην περίπτωση του αυτοκινήτου, η τεχνολογία της μπαταρίας που χρειάζεται για να τροφοδοτήσει ένα ηλεκτρικό αυτοκίνητο το οποίο κινείται με πάνω από 160 km/h και διανύει πάνω από 320 km με μία μόνο φόρτιση υπάρχει ήδη, και υφίσταται εδώ και πολλά χρόνια. Ωστόσο, εξαιτίας του ότι οι πατέντες των μπαταριών ελέγχονται από τη βιομηχανία πετρελαίου, η οποία περιορίζει τη διαθεσιμότητά τους για να διατηρήσει το μερίδιο της αγοράς, σε συνδυασμό με τις πολιτικές πιέσεις από τη βιομηχανία ενέργειας που βασίζεται στο κέρδος, η προσβασιμότητα και η (οικονομική) προσιτότητα αυτής της τεχνολογίας είναι περιορισμένες. Δεν υπάρχει κανένας απολύτως λόγος, πέρα από καθαρό, διεφθαρμένο ενδιαφέρον για κέρδος, το κάθε μεταφορικό όχημα στον κόσμο να μην μπορούσε να κινείται τελείως καθαρά, με μηδενική ανάγκη για βενζίνη. Όσον αφορά τα παραδοσιακά αεροπλάνα, η τεχνολογία Maglev (μαγνητικής αιώρησης) βρίσκεται στη φάση του να τα καταστήσει παρωχημένα. Ένα τρένο Maglev χρησιμοποιεί μαγνήτες για προώθηση. Αιωρείται πλήρως με τη βοήθεια ενός μαγνητικού πεδίου, και απαιτεί λιγότερο από το 2% της ενέργειας που χρησιμοποιείται για τα ταξίδια με αεροπλάνο. Το τρένο αυτό δεν έχει τροχούς, οπότε τίποτα δεν μπορεί να υποστεί φθορά. Αυτά τα κυλινδρικού σχήματος Maglev τρένα θα μπορούσαν να ταξιδέψουν με ταχύτητα ως και km/h, μέσα σε έναν έναν ακίνητο, χωρίς τριβές αγωγό, που μπορεί να πηγαίνει πάνω από το έδαφος ή υποθαλάσσια. Είναι γρήγορα, καθαρά, και αποδοτικά, με κατανάλωση ενός μονάχα μικρού κλάσματος της ενέργειας που χρησιμοποιούμε σήμερα για το ίδιο μέσο. 61

62 Τρένο Maglev Σχεδιασμένο από τον Jacque Fresco Απόδοση από τη Roxanne Meadows - The Venus Project Τρόπος ζωής Στο παρόν μας σύστημα, η παραδοσιακή οικογένεια έχει διασπαστεί, με τους δύο γονείς να είναι υποχρεωμένοι να δουλεύουν προκειμένου να επιζήσουν. Η χρηματοπιστωτική οικονομία υπονομεύει τη συνοχή της οικογένειας και τη φροντίδα των παιδιών. Το άγχος είναι πάντα υψηλό εξαιτίας των λογαριασμών ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, της ασφάλισης, της εκπαίδευσης, της ανασφάλειας στην εργασία και των εξόδων διαβίωσης. Σε μια Οικονομία Βασισμένη στους Πόρους η ακεραιότητα της οικογένειας θα επιστρέψει. Επιπλέον, οι πολιτιστικές αξίες της κοινωνίας ως σύνολο θα υποστούν επίσης βαθιές αλλαγές. Με το χρηματοπιστωτικό σύστημα να έχει εγκαταλειφθεί και τον κόσμο να δουλεύει ενωμένος για να παράξει αφθονία για όλους τους πολίτες του πλανήτη, δραστηριότητες που απολαμβάνουμε θα επεκταθούν σε μεγάλο βαθμό, διότι το μέγεθος της ανθρώπινης ελευθερίας δεν θα είχε καμία σχέση με οτιδήποτε γνωρίζουμε σήμερα. Συχνά, πολλοί αποκρίνονται σε αυτές τις πιθανότητες με το ερώτημα: "Τι θα κάνουν οι άνθρωποι;" Η απάντηση είναι, φυσικά, οτιδήποτε τους αρέσει να κάνουν. Για πολλούς στη σημερινή μας κοινωνία, οι επιλογές στη ζωή είναι πολύ περιορισμένες εξαιτίας της διαιώνισης των συνθηκών ανεπάρκειας. Μέσα στο χρηματοπιστωτικό σύστημα, η ίδια η ιδέα της ελευθερίας υπονομεύεται, διότι ένα άτομο είναι τόσο ελεύθερο όσο θα του επιτρέψει η αγοραστική του δύναμη να είναι. Αυτό καταστέλλει τις δημιουργικές προοπτικές των ανθρώπων και πολλοί σήμερα έχουν ένα εξαιρετικά περιορισμένο πλαίσιο αναφοράς σχετικά με το τι είναι εφικτό. Για παράδειγμα, αν μια γυναίκα στα αρχαία χρόνια είχε σαν ρόλο να πηγαίνει καθημερινά από την καλύβα της στο κοντινότερο ρυάκι για να φέρει νερό για το μαγείρεμα, πιθανότατα θα είχε ένα περίεργο αίσθημα ευθύνης αν ξαφνικά εμφανιζόταν ένα υδραυλικό σύστημα μέσα στο σπίτι με μια βρύση η οποία θα της έφερνε απευθείας το νερό. Γεγονός είναι, ότι οι τεχνολογικές εξελίξεις μπορούν να αλλάξουν τις αξίες μας και είναι σημαντικό να "αναβαθμίζουμε" το σύστημα αξιών μας ώστε αυτές να αντικατοπτρίζουν τη σύγχρονη εποχή. Παράλληλα, μία από τις πιο βαθιές αλλαγές στις αξίες και τον τρόπο ζωής θα είναι ο τρόπος με τον οποίο οι άνθρωποι σκέφτονται γύρω από την "ιδιοκτησία". Στο μεγαλύτερο μέρος του κόσμου σήμερα, η ιδιοκτησία είναι μια πολύ ισχυρή έννοια, με τους ανθρώπους να συσχετίζουν συχνά την κοινωνική τους θέση με αυτά που κατέχουν. Όπως προαναφέρθηκε, το χρηματοπιστωτικό σύστημα απαιτεί "κυκλική κατανάλωση" για να λειτουργήσει. Αυτό οδηγεί φυσικά στην ανάγκη οι άνθρωποι να χειραγωγηθούν ώστε να πιστεύουν ότι 62