Φαρμακευτικά υποστηριζόμενη θεραπεία της εξάρτησης από οπιοειδή στην Ελλάδα σήμερα Μετρήσιμα αποτελέσματα και προκλήσεις για το μέλλον

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Φαρμακευτικά υποστηριζόμενη θεραπεία της εξάρτησης από οπιοειδή στην Ελλάδα σήμερα Μετρήσιμα αποτελέσματα και προκλήσεις για το μέλλον"

Transcript

1 Φαρμακευτικά υποστηριζόμενη θεραπεία της εξάρτησης από οπιοειδή στην Ελλάδα σήμερα Μετρήσιμα αποτελέσματα και προκλήσεις για το μέλλον To 2011 υπολογιζόταν ότι προβληματικοί χρήστες ναρκωτικών, ηλικίας ετών διαβιούσαν στην Ελλάδα. Εξ αυτών μέχρι τα μέσα του 2010 σε φαρμακευτικά υποστηριζόμενη θεραπεία της εξάρτησης βρίσκονταν μόλις 4.771, με δείκτη κάλυψης της ζήτησης μόλις 21%. Αντίστοιχα, άτομα ήταν καταγεγραμμένα σε αναμονή για ένταξη σε πρόγραμμα φαρμακευτικά υποστηριζόμενης θεραπείας, με εκτιμώμενο μέγιστο χρόνο αναμονής τα 7,6 έτη στην Αττική και τα 4,4 έτη στη Θεσσαλονίκη. Η διεύρυνση του δικτύου μονάδων φαρμακευτικά υποστηριζόμενης θεραπείας μέσω της προσθήκης 33 νέων μονάδων στα γενικά νοσοκομεία ήδη από τα μέσα του 2011, με την πρωτοβουλία του ΟΚΑΝΑ και του Υπουργείου Υγείας, υπερδιπλασίασε την πρόσβαση σε θεραπεία μέσα σε 1 χρόνο, μείωσε στο μισό τη λίστα και το χρόνο αναμονής στην Αττική ενώ τους εξάλειψε στη Θεσσαλονίκη και στην υπόλοιπη Ελλάδα. Αντίστοιχη, υπερ-πολλαπλάσια αύξηση (κατά μέσο όρο 7 φορές επί της αρχικής) σημειώθηκε και στην κάλυψη προγραμμάτων διανομής αποστειρωμένων συρίγγων και βελόνων στο δρόμο, ιδίως στην Αθήνα, σε μια συντονισμένη προσπάθεια κρατικών φορέων και Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων για να αντιμετωπίσουν την επιδημική έξαρση του HIV/AIDS μεταξύ του πληθυσμού των Χρηστών Ενδοφλεβίων Ναρκωτικών (ΧΕΝ). Η συστηματική και μετρήσιμη βελτίωση των δεικτών κάλυψης της ζήτησης για υπηρεσίες φαρμακευτικής θεραπείας της εξάρτησης, η οποία αντικατοπτρίστηκε στη συνέχεια και στη βελτίωση των επιδημιολογικών δεικτών επικράτησης του HIV/AIDS στον πληθυσμό των ΧΕΝ, αν και σημαντικότατη ως άμεσο, επείγον και απολύτως επιβεβλημένο πρώτο βήμα πολιτικής απάντησης στην ένταση και έκταση της πρόκλησης είναι σαφές ότι δεν μπορεί να είναι βιώσιμη, αν δεν ολοκληρωθούν οι διαρθρωτικές αλλαγές που απαιτούνται στον τρόπο παροχής υπηρεσιών φαρμακευτικής θεραπείας της εξάρτησης, ώστε να αντιμετωπιστούν οι σαφείς και επιμένουσες προκλήσεις: α) της (συνεχιζόμενης) αύξησης και διαφοροποίησης της ανάγκης για πρόσβαση σε θεραπεία σε καθεστώς περιορισμένων πόρων, β) της υποστήριξης της θεραπευτικής πορείας μέχρι την αποκατάσταση (recovery) και, γ) της διαχείρισης της εξαρτησιο-φοβίας και του στίγματος.... M. Μαλλιώρη, 1 X. Γκόλνα, 2,3 K. Σουλιώτης, 4,5 A. Φιλαλήθης, 6 A. Χατζάκης 2 1 Α Ψυχιατρική Κλινική, Ιατρική Σχολή, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Αθήνα 2 Εργαστήριο Υγιεινής - Επιδημιολογίας και Ιατρικής Στατιστικής, Ιατρική Σχολή, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Αθήνα 3 Επιστημονική Εταιρεία Δημόσιων Πολιτικών για τις Ηπατίτιδες B και C 4 Τμήμα Κοινωνικής και Εκπαιδευτικής Πολιτικής, Σχολή Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών, Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, Κόρινθος 5 Κέντρο Μελετών Υπηρεσιών Υγείας, Εργαστήριο Υγιεινής - Επιδημιολογίας και Ιατρικής Στατιστικής, Ιατρική Σχολή, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Αθήνα 6 Τομέας Κοινωνικής Ιατρικής, Τμήμα Ιατρικής, Πανεπιστήμιο Κρήτης, Ηράκλειο Pharmacologically assisted treatment of opioid dependence in Greece today: measureable results and challenges for the future Λέξεις ευρετηρίου: Abstract at the end of the article Λίστα αναμονής Μείωση βλάβης Οικονομική κρίση Φαρμακευτικά υποστηριζόμενη θεραπεία της εξάρτησης από οπιοειδή Χρήστες ενδοφλεβίων ναρκωτικών 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ: ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΑ ΥΠΟΣΤΗΡΙΖΟΜΕΝΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΗΣ ΕΞΑΡΤΗΣΗΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΕΧΡΙ ΤΑ ΜΕΣΑ ΤΟΥ 2010 Η «ΣΤΕΡΗΣΗ» ΤΟΥ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΟΣ ΣΕ ΘΕΡΑΠΕΙΑ Παραδοσιακά, η θεραπεία της εξάρτησης από οπιοειδή στην Ελλάδα παρέχεται αναλόγως των αναγκών του εξαρτημένου ατόμου μέσω στεγνών προγραμμάτων (μη φαρμακευτικά υποστηριζόμενων) ή μέσω προγραμμάτων φαρμακευτικά υποστηριζόμενης θεραπείας (προγράμματα «υποκατάστασης»). Φαρμακευτικά υποστηριζόμενη θεραπεία υλοποιούν (βάσει του Π.Δ /2003) μόνο επίσημα αναγνωρισμένες Μονάδες, οι οποίες ανήκουν στον και λειτουργούν υπό την ευθύνη του Οργανισμού Κατά των Ναρκωτικών (ΟΚΑΝΑ). Επιπλέον του ΟΚΑΝΑ, (στεγνά)

2 36 M. ΜΑΛΛΙΩΡΗ και συν θεραπευτικά προγράμματα απεξάρτησης (κλειστής και ανοιχτής νοσηλείας) λειτουργούν το ΚΕΘΕΑ, το 18 ΑΝΩ και άλλοι φορείς, όπως το πρόγραμμα απεξάρτησης ΙΑΝΟΣ στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης. Τα στεγνά θεραπευτικά προγράμματα είναι εκτός του σκοπού ανάλυσης του παρόντος άρθρου. Η πρώτη προσπάθεια για εκτίμηση της έκτασης της προβληματικής χρήσης στην Ελλάδα, δηλαδή της χρήσης για την οποία σε κάποια χρονική στιγμή το άτομο θα ζητήσει θεραπεία για ηρωίνη, πραγματοποιήθηκε το 2001 και βασίστηκε στη μέθοδο capture recapture (μοντέλο εκτίμησης πληθυσμών). Από το 2002 και μετά ενσωμάτωσε 3 διαφορετικές πηγές πληροφορίας. Το 2011, ο εκτιμώμενος αριθμός προβληματικών χρηστών μεταξύ των ατόμων ηλικίας υπολογιζόταν σε άτομα, ή περίπου 2.7 άτομα ανά 1000 κατοίκους. Αντίστοιχα την ίδια χρονιά, ο εκτιμώμενος αριθμός Χρηστών Ενδοφλεβίων Ναρκωτικών (ΧΕΝ) ανήλθε σε Εκ των προβληματικών χρηστών, άτομα βρίσκονταν σε θεραπεία στις 25 μονάδες φαρμακευτικής θεραπείας της εξάρτησης του ΟΚΑΝΑ σε όλη τη χώρα στις αρχές του 2010 (κάλυψη μόλις 21%, μια εκ των χαμηλότερων στις χώρες της ΕΕ 17). Παράλληλα, υπήρχαν άτομα καταγεγραμμένα σε αναμονή για ένταξη στο πρόγραμμα (δηλαδή περισσότερα άτομα ήταν σε αναμονή παρά σε θεραπεία) με εκτιμώμενο μέγιστο χρόνο αναμονής τα 7,6 έτη στην Αττική και τα 4,4 έτη στη Θεσσαλονίκη. Το φαινόμενο αυτό, το οποίο είχε οδηγήσει στο χαρακτηρισμό της λίστας αναμονής για ένταξη σε θεραπεία σε «λίστα της ντροπής» και στην παραβίαση τελικά του βασικού δικαιώματος των πολιτών για πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας τη στιγμή της ανάγκης, οφειλόταν και στο γεγονός ότι καμία νέα μονάδα φαρμακευτικής θεραπείας της εξάρτησης δεν είχε τεθεί σε λειτουργία στην Αττική από το 2005, ενώ καμία νέα μονάδα φαρμακευτικής θεραπείας της εξάρτησης δεν είχε τεθεί σε λειτουργία και στην υπόλοιπη χώρα από το Ήδη από τα μέσα του 2010, η κατάσταση με τη λίστα αναμονής για ένταξη σε φαρμακευτικά υποστηριζόμενη θεραπεία κατέστη σαφές ότι έχρηζε άμεσης αντιμετώπισης. Η μακροχρόνια και με μικρές προοπτικές επιτυχίας αναμονή για ένταξη σε θεραπευτικό πρόγραμμα αποθάρρυνε τους χρήστες από την αναζήτηση θεραπευτικής επιλογής, συσσώρευε τους θεραπευόμενους στα μεγάλα αστικά κέντρα και επέτασσε τα φαινόμενα της «πιάτσας», πολλές φορές και έξω από τα κέντρα θεραπείας του ΟΚΑΝΑ, τα οποία, λόγω της υψηλής γεωγραφικής τους συγκέντρωσης, είχαν γίνει πόλος έλξης μελών της αγοράς για ναρκωτικά. 2 Αντίστοιχα περιορισμένης κάλυψης ήταν και τα προγράμματα χαμηλής ουδού (low threshold) για τη διασφάλιση της υγιεινής χρήσης και την πρόληψη της μετάδοσης λοιμωδών νόσων μεταξύ των ΧΕΝ. Αν και οι υπηρεσίες που τα προγράμματα αυτά παρείχαν ήταν ευρείες, περιλαμβάνοντας μείωση της βλάβης, πρόληψη και φροντίδα για τα λοιμώδη νοσήματα και πρόληψη υπερβολικής δόσης, εντούτοις, η κάλυψη των αναγκών των ΧΕΝ με το εύρος των παρεμβάσεων αυτών ήταν συγκριτικά πολύ περιορισμένη, ιδίως στο κέντρο της Αθήνας. Υποστηρικτικά στην προσπάθεια αυτή λειτουργούσαν και τα Συμβουλευτικά Κέντρα, τα οποία παρέπεμπαν τους ΧΕΝ στα θεραπευτικά προγράμματα και/ή στα εξωτερικά ιατρεία των Δημόσιων Νοσοκομείων για έλεγχο λοιμωδών νόσων. 2. Η ΠΡΟΚΛΗΣΗ - ΕΠΙΔΗΜΙΚΗ ΕΚΡΗΞΗ HIV/AIDS ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΧΕΝ Η έκρηξη, ήδη από τα τέλη του 2010, της εμφάνισης μεταδιδόμενων νοσημάτων μεταξύ του πληθυσμού των ΧΕΝ σε συνδυασμό με τη συνολική αποσταθεροποίηση των δεικτών της δημόσιας υγείας, ιδίως στο κέντρο της Αθήνας, επιβεβαίωσε την αναγκαιότητα μιας άμεσης παρέμβασης για διεύρυνση και ενίσχυση των προγραμμάτων μείωσης της βλάβης και άμεσης και απρόσκοπτης ένταξης σε φαρμακευτικά υποστηριζόμενη θεραπεία. Πιο συγκεκριμένα, μέχρι το 2010, ο αριθμός των ετήσιων νέων διαγνώσεων HIV που συνδέονταν με την ενδοφλέβια χρήση ναρκωτικών κυμαινόταν μεταξύ 9 και 19. Στο πρώτο μισό όμως του 2011, σημειώθηκε οκταπλή αύξηση νέων περιπτώσεων κυρίως στην Αττική, υποδεικνύοντας στοιχεία επιδημικής έξαρσης HIV μεταξύ των ΧΕΝ. Οι περιπτώσεις μάλιστα HIV μεταξύ των ΧΕΝ αντιπροσώπευαν για πρώτη φορά το 26,8% του συνόλου των νέων διαγνώσεων για το Αντίστοιχα στοιχεία επιβεβαίωσαν την αύξηση των νέων περιπτώσεων HIV μεταξύ των ΧΕΝ από 0,7 0,8% πριν το 2011 σε 3,7 4,4% το Η τάση αυτή συνεχίστηκε και το 2012, όπου από τα νέα δηλωθέντα οροθετικά κρούσματα HIV/AIDS μέσα στο έτος (1001 άνδρες, 179 γυναίκες) το 44,2% (522) ήταν ΧΕΝ. 93 ασθενείς μάλιστα (7,9% του συνόλου) είχαν ήδη εμφανίσει ή ανέπτυξαν κλινικά AIDS εντός του 2012, αυξάνοντας τον κίνδυνο μετάδοσης του ιού HIV σε άλλα άτομα. 3 Αντίστοιχα αυξητικά κυμάνθηκαν τα ποσοστά νέων λοιμώξεων Ηπατίτιδας C (HCV) και Β (HBV) μεταξύ των ΧΕΝ, με τα ποσοστά να είναι υψηλότερα στις μεγαλύτερες ηλικίες. Τα στοιχεία επιβεβαιώνουν ότι το 2011 τα επίπεδα λοίμωξης HBV μεταξύ των ΧΕΝ κυμαίνονταν μεταξύ 21,6% και 33,3%. Επιπλέον, την ίδια χρονιά, το 70% περίπου των θεραπευόμενων σε προγράμματα ήταν θετικοί σε HCV, ενώ, συνολικά, υπολογίστηκε ότι το 80% περίπου του συνόλου των ΧΕΝ στην Αττική ήταν επίσης θετικοί σε HCV. Η αύξη-

3 ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΗΣ ΕΞΑΡΤΗΣΗΣ ΑΠΟ ΟΠΙΟΕΙΔΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ 37 ση της επίπτωσης της HCV μεταξύ των ΧΕΝ την περίοδο χαρακτηρίζεται κυρίως από την αύξηση των περιστατικών HCV μεταξύ ΧΕΝ ηλικίας κάτω των 25 ετών και μεταξύ ΧΕΝ με συντομότερο ιστορικό ενδοφλέβιας χρήσης, όπως και μεταξύ χρηστών κοκαΐνης. Η επιδημικής μορφής αυτή εξάπλωση των μεταδιδόμενων νόσων μεταξύ των ΧΕΝ οφειλόταν σε μεγάλο βαθμό και στην υλοποίηση περιορισμένης έκτασης παρεμβάσεων μείωσης της βλάβης. 4 Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες όλων των διεθνών οργανισμών (WHO, UNAIDS, UNODC, EMCDDA, ECDC), 5-9 ο αποτελεσματικότερος τρόπος πρόληψης μεταδιδόμενων νοσημάτων μεταξύ των ΧΕΝ είναι η πρόσβασή τους σε υπηρεσίες μείωσης της βλάβης και συγκεκριμένα υπηρεσίες διανομής αποστειρωμένων συρίγγων και βελόνων, υπηρεσίες διανομής προφυλακτικών και άμεσης ένταξης σε πρόγραμμα θεραπευτικής υποκατάστασης. Στην Ελλάδα όμως, και κυρίως στην Αττική, πέρα από την αδυναμία πρόσβασης των ΧΕΝ σε πρόγραμμα θεραπευτικής υποκατάστασης, λόγω της λίστας αναμονής, ιδιαίτερα δυσχερής και ανεπαρκής ήταν και η πρόσβαση σε υπηρεσίες μείωσης της βλάβης, καθώς το πρόγραμμα διανομής βελόνων και συρίγγων διένειμε μόλις 7 σύριγγες ανά ΧΕΝ ανά έτος, όταν οι κατευθυντήριες οδηγίες του ΠΟΥ αναφέρουν ως κατώτατο όριο τις 200 ανά ΧΕΝ ανά έτος Η ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΔΙΕΥΡΥΝΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ ΣΕ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΜΕΙΩΣΗΣ ΤΗΣ ΒΛΑΒΗΣ ΚΑΙ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΑ ΥΠΟΣΤΗΡΙΖΟΜΕΝΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΤΗΣ ΕΞΑΡΤΗΣΗΣ Το καλοκαίρι του 2011, ο ΟΚΑΝΑ προχώρησε στη σταδιακή διεύρυνση των υπηρεσιών φαρμακευτικής θεραπείας της εξάρτησης σε όλη τη χώρα, μέσω της λειτουργίας 33 νέων μονάδων μέσα σε γενικά νοσοκομεία του ΕΣΥ, με άμεσο στόχο την απορρόφηση των εξαρτημένων ατόμων που βρίσκονταν σε λίστα αναμονής και τη διεύρυνση και αποκέντρωση του δικτύου των σημείων παροχής φαρμακευτικά υποστηριζόμενης θεραπείας της εξάρτησης στη χώρα. Με το άνοιγμα 33 πρόσθετων μονάδων σε νοσοκομεία του Εθνικού Συστήματος Υγείας, η θεραπευτική κάλυψη σχεδόν διπλασιάστηκε από το χαμηλό 21% στο 40% μέσα σε μόλις λίγο παραπάνω από 1 έτος, ενώ μέχρι το τέλος του θεραπευόμενοι παρακολουθούσαν προγράμματα φαρμακευτικά υποστηριζόμενης θεραπείας της εξάρτησης. 10 Ο αριθμός αυτός αυξήθηκε οριακά μέσα στο 2013, καθώς τον Δεκέμβριο του θεραπευόμενοι παρακολουθούσαν προγράμματα φαρμακευτικά υποστηριζόμενης θεραπείας της εξάρτησης. 11 Αντίστοιχα, η «λίστα της ντροπής» μειώθηκε από 7,6 έτη σε περίπου 3,4 έτη στην Αττική και από 4,4 έτη σε 15 ημέρες στη Θεσσαλονίκη. 10 Εξίσου σημαντικά ενισχύθηκαν και τα μέτρα μείωσης της βλάβης στο δρόμο: ήδη το 2011, από τις δράσεις των δικτύων των φορέων και των Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων αλλά και τις κινητές μονάδες διανεμήθηκαν σύριγγες, αυξάνοντας το «ανεπαρκέστατο» 7 σύριγγες ανά άτομο ανά έτος (περίπου σύριγγες το 2010) κατά 7 φορές, σε πάνω από 45 σύριγγες ανά άτομο ανά έτος το 2011 και 145 σύριγγες ανά άτομο ανά έτος το Επιπρόσθετα, αναπτύχθηκαν και νέα προγράμματα στο δρόμο, κυρίως στην Αθήνα, προκειμένου να διευρυνθεί η δυνατότητα πρόσβασης νέων ομάδων χρηστών, όπως π.χ. νέων χρηστών κάνναβης ή εκδιδόμενων γυναικών Αφρικανικής καταγωγής που κάνουν ενδοφλέβια χρήση ναρκωτικών. Τα προγράμματα αυτά επικεντρώνονται στην ενημέρωση για την πρόληψη της μετάδοσης των λοιμωδών νόσων και στη διανομή αποστειρωμένων βελόνων και συρίγγων και προφυλακτικών. 2 Εκτός από τα προγράμματα στο δρόμο, από το 2011 εφαρμόστηκαν και προγράμματα κατ οίκον υποστήριξης της θεραπευτικής διαδικασίας. Το χαμηλής ουδού πρόγραμμα ΕΞΕΛΙΞΙΣ του ΚΕΘΕΑ παρέχει πλέον, κατόπιν αίτησης, ψυχοκοινωνική υποστήριξη σε χρήστες και μέλη των οικογενειών τους στο χώρο διαμονής τους (κατοικία, νοσοκομείο, προσωρινός χώρος διαβίωσης κ.λπ.). Αντίστοιχα, το προσωπικό των προγραμμάτων δρόμου του ΟΚΑΝΑ υποστηρίζει τους θεραπευόμενούς του και στις φυλακές και στα νοσοκομεία. Κατ' αποτέλεσμα, ο αριθμός των ατόμων σε φαρμακευτικά υποστηριζόμενη θεραπεία διπλασιάστηκε με το μισό σχεδόν προϋπολογισμό, καθώς, το 2012 φαρμακευτικά υποστηριζόμενες θεραπευτικές υπηρεσίες λάμβαναν άτομα με μέσο ετήσιο κόστος ανά άτομο τα έναντι των θεραπευόμενων το 2009 με μέσο ετήσιο κόστος ανά άτομο τα Όλες αυτές οι δράσεις διεύρυνσης της πρόσβασης των ΧΕΝ σε υπηρεσίες μείωσης της βλάβης και φαρμακευτικής υποκατάστασης είχαν σημαντικό αντίκτυπο στην αναχαίτιση της επιδημίας των μεταδιδόμενων νόσων. Για πρώτη φορά τον Οκτώβριο του 2013 και μετά από 2 χρόνια, το Ετήσιο Δελτίο Επιδημιολογικής Επιτήρησης της HIV λοίμωξης στην Ελλάδα του Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νόσων καταγράφει μια μείωση των νέων περιπτώσεων HIV/AIDS συνολικά (από 10,7 ανά πληθυσμού το 2012 σε 7,2 το 2013) αλλά και μεταξύ του πληθυσμού των ΧΕΝ (από 506 περιπτώσεις, ποσοστό 47,83% επί του συνόλου, σε 230 περιπτώσεις ή ποσοστό 29,04% επί του συνόλου). 12

4 38 M. ΜΑΛΛΙΩΡΗ και συν 4. ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ Συνολικά, η εικόνα των υπηρεσιών μείωσης της βλάβης και θεραπείας των ατόμων με εξάρτηση από ναρκωτικά, αν και στάσιμη για πάνω από 10 έτη, άλλαξε ολοσχερώς μέσα σε μόλις 2 χρόνια. Η διεύρυνση αυτή του συνόλου των παρεχόμενων υπηρεσιών κατέστη εφικτή κυρίως μέσω της ανάπτυξης ενός αποκεντρωμένου δικτύου πρόσθετων μονάδων φαρμακευτικά υποστηριζόμενης θεραπείας μέσα στα γενικά νοσοκομεία της χώρας, η οποία α) βελτιστοποίησε τους ήδη διαθέσιμους πόρους και β) αφαίρεσε το στίγμα που παραδοσιακά συνδεόταν με την αναζήτηση πρόσβασης σε θεραπεία για εξάρτηση από ναρκωτικά, αφού αυτή ήταν πλέον διαθέσιμη μέσα στα γενικά νοσοκομεία, όπως για κάθε άλλη νόσο, και έτσι γ) υλοποίησε στην πράξη μια ολιστική προσέγγιση θεραπείας μέσω των υπηρεσιών διασύνδεσης, έστω και στο πρώτο της βήμα, δηλαδή της διεύρυνσης της πρόσβασης σε γενικά νοσοκομεία και όχι στην πρωτοβάθμια ή την κοινότητα. Αυτή η διεύρυνση της πρόσβασης «ενεργοποίησε» το δικαίωμα σε θεραπεία των ατόμων με εξάρτηση από ναρκωτικά και επιπλέον συνέβαλε, όπως καταδεικνύεται από τα νούμερα των Δελτίων Επιδημιολογικής Επιτήρησης, στον έλεγχο της εξάπλωσης του ιού HIV/AIDS μεταξύ του πληθυσμού των ΧΕΝ. Εντούτοις, και παρά τη σημαντικότατη πρόοδο που έχει σημειωθεί στον τομέα τόσο της μείωσης της βλάβης και της πρόληψης της μετάδοσης λοιμωδών νόσων όσο και της παροχής θεραπείας, με τη διασφάλιση, πλέον, καλύτερων όρων και συνθηκών πρόσβασης σε θεραπεία σε πολλές περιοχές της χώρας, με εξαίρεση την Αττική, είναι σαφές ότι οι προκλήσεις για το μέλλον είναι όχι μόνο μετρήσιμες αλλά και επείγουσες. Οι κυριότερες από αυτές τις προκλήσεις για το μέλλον συνδέονται με τις θεματικές που ακολοθούν: 4.1. Αύξηση και διαφοροποίηση της ανάγκης για πρόσβαση σε θεραπεία σε καθεστώς περιορισμένων πόρων Με πάνω από άτομα σε λίστα αναμονής για έναρξη θεραπείας το Δεκέμβριο του 2013, 11 εκ των οποίων τα στην Αττική, είναι σαφές ότι υπάρχει ανάγκη για δημιουργία νέων θέσεων θεραπείας ή έστω απελευθέρωση υφιστάμενων θέσεων θεραπείας. Η ταχύτερη μάλιστα απορρόφηση των ατόμων με εξάρτηση που ήδη βρίσκονται σε λίστα αναμονής αλλά και η συστηματική ολοκλήρωση των παρεχόμενων σε αυτούς υπηρεσιών μέσω της μετάβασής τους σε συνταγογράφηση και φροντίδα στην κοινότητα/πφυ το δυνατόν γρηγορότερα θα λειτουργήσει ως βασική «θετική μαρτυρία» στην προοπτική αποκατάστασης του συνόλου των ατόμων με εξάρτηση, καλλιεργώντας έτσι μια «θετική προοπτική» για τη θεραπεία και συμβάλλοντας καθοριστικά στην αποδόμηση στιγματιστικών συμπεριφορών. Επιπλέον, αναμένεται να ωθήσει ακόμη περισσότερους προβληματικούς χρήστες στην αναζήτηση θεραπευτικών επιλογών, ιδίως όταν είναι γνωστό ότι και η πρόσβαση σε θεραπεία είναι πλέον ευχερέστερη. Ενισχυτικά μάλιστα στην ανάγκη δημιουργίας νέων θέσεων θεραπείας με τη διεύρυνση του δικτύου θεραπευτικής αντιμετώπισης της εξάρτησης λειτουργούν και τα επιδημιολογικά στοιχεία σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο, τα οποία επιβεβαιώνουν την αύξηση της χρήσης εξαρτησιογόνων ουσιών, και μάλιστα διαφοροποιούμενων από τα κλασικά οπιοειδή, ή και της πολύ-χρήσης και των σχετικών επικίνδυνων συμπεριφορών, και ως αποτέλεσμα της εντεινόμενης οικονομικής κρίσης στην Ευρώπη και διεθνώς. 13 Η αύξηση της επίπτωσης των εξαρτήσεων σε συνδυασμό με τη διαφοροποίηση και διεύρυνση των μορφών εξάρτησης (και από άλλες νέες ψυχοτρόπες ουσίες ή συνδυασμό τους, αλλά και από το διαδίκτυο, το αλκοόλ κ.λπ.) επιτάσσουν την αύξηση της διαθεσιμότητας και προσβασιμότητας αλλά και την εξατομίκευση και διαφοροποίηση των υπηρεσιών και δομών θεραπείας της εξάρτησης, ώστε να ανταποκρίνονται στο μεταβαλλόμενο και εξελισσόμενο επιδημιολογικό προφίλ των εξαρτήσεων συνολικά. Η ανάπτυξη και διαφοροποίηση αυτή των σχετικών υπηρεσιών στα συστήματα υγείας της Ευρώπης, τα οποία, στο σύνολό τους, «κυνηγούν» αποκλειστικά στόχους οικονομικής αποτελεσματικότητας και περιστολής δαπανών, δεν φαίνεται να μπορεί να επέλθει με περαιτέρω αύξηση των εξειδικευμένων δομών. Αντιθέτως, μπορεί να επιτευχθεί μέσω της διεύρυνσης των σημείων παροχής υπηρεσιών με σημεία/δομές παροχής υπηρεσιών και από την ΠΦΥ, υπό τις κατάλληλες προϋποθέσεις. Εξάλλου, ο ίδιος ο ΠΟΥ, στο πλαίσιο της εξελισσόμενης μέχρι σήμερα μεταρρύθμισης στην ψυχική υγεία στην κατεύθυνση της αξιοποίησης των δομών της ΠΦΥ/ κοινότητας για την επίτευξη της απο-ασυλοποίησης και του από-στιγματισμού των ψυχικά ασθενών, συνέθεσε το σύνολο των διαθέσιμων επιστημονικών, οικονομικών και πολιτικών δεδομένων σε ένα «βέλτιστο» μοντέλο, πρότυπο για την παροχή υπηρεσιών (optimal mix of services) ανταποκρινόμενων στην πραγματική ανάγκη, την Οργανωτική Πυραμίδα του ΠΟΥ για το Βέλτιστο Μείγμα Υπηρεσιών για την Ψυχική Υγεία, 14 η οποία προτάσσει τη διασύνδεση των υπηρεσιών ψυχικής υγείας με τις γενικές υπηρεσίες υγείας.

5 ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΗΣ ΕΞΑΡΤΗΣΗΣ ΑΠΟ ΟΠΙΟΕΙΔΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ 39 Η ολοκληρωμένη προς τις υπηρεσίες ψυχικής υγείας πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας συνιστά, κατά τον ΠΟΥ, το προαπαιτούμενο συνθετικό του μοντέλου αυτού και υποστηρίζεται κατά περίπτωση και κατά τις ανάγκες και από άλλα επίπεδα φροντίδας, συμπεριλαμβανομένης της νοσοκομειακής και της φροντίδας στην κοινότητα. Το μοντέλο του ΠΟΥ βασίζεται στην παραδοχή ότι κανένα επίπεδο παροχής φροντίδας δεν μπορεί από μόνο του να καλύψει τις ανάγκες του πληθυσμού σε υπηρεσίες ψυχικής υγείας. Το βασικό πάντως μήνυμα της Πυραμίδας του ΠΟΥ είναι ότι τα νοσοκομεία και τα εξειδικευμένα κέντρα παροχής υπηρεσιών, ακόμη και στην κοινότητα, αντιπροσωπεύουν επιλογές υψηλότερου κόστους και μπορούν τελικά να καλύψουν περιορισμένη ζήτηση. Αντίθετα, η αυτο-φροντίδα και η φροντίδα στην ΠΦΥ μπορεί να ανταποκριθεί σε μεγάλη ζήτηση για υπηρεσίες υγείας με συγκριτικά χαμηλό κόστος. Σε κάθε περίπτωση και σε συμφωνία με τη βασική αρχή για ενημερωμένη λήψη απόφασης και ενδυνάμωση του ασθενούς, το πυραμιδικό μοντέλο του ΠΟΥ προβλέπει ότι οι ίδιοι οι ασθενείς οφείλουν να συμμετέχουν στη διαδικασία της θεραπείας τους, βεβαίως σε διαφορετικά επίπεδα, ιδίως όμως στο στάδιο της αποκατάστασής τους. Το μοντέλο επίσης προϋποθέτει τη συνεχιζόμενη υποστήριξη, εποπτεία, συνεργασία, ανταλλαγή πληροφορίας και εκπαίδευση μεταξύ των διαφορετικών επιπέδων φροντίδας ως καθοριστική για τη λειτουργία κάθε συστήματος, ανεξαρτήτως μορφής και δομής. 14 Ανεξαρτήτως επίσης επιπέδου διαθέσιμων πόρων, ο ΠΟΥ καλεί όλες τις χώρες να συνθέσουν το «καλύτερο δυνατό μείγμα υπηρεσιών από όλα τα επίπεδα της πυραμίδας» και να αξιολογούν σε συστηματική βάση ποιές και πόσες υπηρεσίες είναι πραγματικά διαθέσιμες και προσβάσιμες, με στόχο τη συνεχιζόμενη βελτίωση του επιπέδου κάλυψης των αναγκών του πληθυσμού. 14 Το μοντέλο αυτό φαίνεται ότι πρόκειται να κατευθύνει την περαιτέρω ολοκλήρωση των υπηρεσιών ψυχικής υγείας και την ενσωμάτωσή τους στις γενικές υπηρεσίες υγείας σε όλη την Ευρώπη, και ιδίως την ανατολική, καθώς αυξάνεται η ζήτηση για υπηρεσίες ψυχικής υγείας συνολικά και μειώνονται οι πόροι που είναι διαθέσιμοι για την παροχή τους. Η παραδοχή της φύσης της εξάρτησης ως μιας κατάστασης υγείας που εντάσσεται στον τομέα της ψυχικής υγείας συνεπάγεται και αξιώνει την εφαρμογή του πυραμιδικού μοντέλου και στη θεραπεία της εξάρτησης. Εξάλλου και ειδικά σε ό,τι αφορά στη θεραπεία της εξάρτησης στην Ελλάδα, η Τεχνική Έκθεση του κινδύνου για τον ιό HIV/ AIDS του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων υπογραμμίζει τη σημαντική πρόοδο που έχει σημειωθεί στην πρόληψη της μετάδοσης του HIV/AIDS μεταξύ των ΧΕΝ κυρίως και εξαιτίας της άμεσης απάντησης στην ανάγκη διεύρυνσης της πρόσβασης σε προγράμματα φαρμακευτικά υποστηριζόμενης θεραπείας της εξάρτησης και διανομής βελόνων και συρίγγων. 8 Τονίζει όμως, ότι ο μοναδικός τρόπος να διευρυνθούν περαιτέρω οι παρεχόμενες υπηρεσίες ώστε να καλύπτουν τη ζήτηση, δεδομένης της εξάντλησης των ανθρώπινων και οικονομικών πόρων, είναι «η χρήση γενικών ιατρών για την παροχή υπηρεσιών φαρμακευτικά υποστηριζόμενης θεραπείας της εξάρτησης σε άτομα σταθεροποιημένα σε θεραπεία», αν και η ίδια η έκθεση παραδέχεται ότι η επιλογή αυτή απαιτεί αλλαγές στην εκπαίδευση στην ειδίκευση της γενικής ιατρικής και στους όρους άσκησης ιατρικής πρακτικής στη χώρα. 8 Η «δυσκολία» αυτή στην αλλαγή του πλαισίου παροχής υπηρεσιών φροντίδας σε σταθεροποιημένους ασθενείς σε θεραπεία για την εξάρτηση φαίνεται όμως να συνιστά το μοναδικό «εμπόδιο» σε μια οικονομικά βιώσιμη και πρακτικά εφικτή διεύρυνση των παρεχόμενων υπηρεσιών υπέρ της κάλυψης της πραγματικής ανάγκης του πληθυσμού. Μάλιστα, η Επιστημονική Επιτροπή για τη Μεταρρύθμιση της ΠΦΥ στην Ελλάδα, στο πόρισμά της το Σεπτέμβριο του 2013, 15 τονίζει την ανάγκη οι νέες υπηρεσίες ΠΦΥ να ενσωματώνουν τη φροντίδα των ατόμων με εξάρτηση, εφόσον αυτά έχουν ήδη σταθεροποιηθεί σε θεραπεία. Πιο συγκεκριμένα, υπογραμμίζει ότι «δεδομένου ότι οι εξαρτήσεις αφ ενός καταγράφουν μια έξαρση στη χώρα και αφ ετέρου έχουν ήδη αναγνωριστεί διεθνώς ως νόσος, κρίνεται επιτακτική η επέκταση της διαχείρισης της θεραπείας των ατόμων με εξάρτηση στις δομές ΠΦΥ, πρόταση η οποία τεκμηριώνεται από τις κατευθυντήριες οδηγίες του WHO, UNODC, UNAIDS και, ειδικά για την Ελλάδα, και από το EMCDDA και το ECDC» Υποστήριξη της θεραπευτικής πορείας μέχρι την αποκατάσταση (recovery) Είναι σαφές ότι στην Ελλάδα της έλλειψης των κρίσιμων οικονομικών πόρων και της πιεστικής ζήτησης για υπηρεσίες υγείας και φροντίδας για την εξάρτηση, η επίκληση οποιουδήποτε άλλου λόγου για την αλλαγή του προτύπου παροχής θεραπείας, ώστε να παρέχεται πλέον η δυνατότητα περισσότεροι και διαφορετικοί να αποκτήσουν πρόσβαση στη φροντίδα με λιγότερους πόρους, πέρα από τα όσα αναφέρθηκαν παραπάνω στο 4.1 θα μπορούσε να θεωρηθεί δευτερεύουσας σημασίας. Εντούτοις, βασικό επιχείρημα στη σχετική συζήτηση συνιστά και η ανάγκη διασύνδεσης των υπηρεσιών μείωσης

6 40 M. ΜΑΛΛΙΩΡΗ και συν της βλάβης, θεραπείας της εξάρτησης και αποκατάστασης των θεραπευόμενων, με στόχο την ολιστική προσέγγιση των τελευταίων, μέσω της ενδυνάμωσής τους και της ουσιαστικής επανένταξής τους στην οικογενειακή, κοινωνική και οικονομική ζωή, αλλά και της άμεσης αντιμετώπισης οποιασδήποτε δυσκολίας ή ανατροπής στην πορεία προς την αποκατάσταση. Το φαινόμενο της ασυνέχειας στη φροντίδα, το οποίο εκδηλώνεται π.χ. με τη λειτουργική αποξένωση μεταξύ των φορέων παροχής θεραπείας και την έλλειψη συντονισμού των υπηρεσιών τους με επίκεντρο τον κάθε ασθενή ξεχωριστά, οφείλεται μερικώς και στη διαχρονική έλλειψη κεντρικού συντονισμού της πολιτικής για τα ναρκωτικά και προσκρούει στην ύπαρξη και λειτουργία πολλών και διαφορετικών φορέων στο χώρο της εξάρτησης, δημόσιων, ιδιωτικών και μη κυβερνητικών, οι οποίοι δεν διασυνδέονται λειτουργικά και δεν εντάσσονται σε μια ενιαία «γραμμή φροντίδας» υπέρ του θεραπευόμενου, αναλόγως των εξατομικευμένων κατά περίπτωση αναγκών του. Αποτέλεσμα, όπως σε πολλά πεδία παροχής υπηρεσιών υγείας, η αλληλοεπικάλυψη των υπηρεσιών, η σπατάλη κρίσιμων πόρων και η ταυτόχρονη έλλειψη δυνατότητας κάλυψης των αναγκών ενός άλλου μεγάλου μέρους του πληθυσμού (όπως π.χ. οι προβληματικοί χρήστες που δεν βρίσκονται σε θεραπεία). Οι δυσκολίες αυτές που ο θεραπευόμενος γνωρίζει ότι θα αντιμετωπίσει και οι οποίες προκύπτουν όχι μόνο από τη φύση της νόσου αλλά και από τη λειτουργική πολύδιάσπαση των υπηρεσιών, πολλές φορές καταγράφονται σαν «απροθυμία» των χρηστών να ενταχθούν σε θεραπεία. Ιδιαίτερα καθώς γνωρίζουν ότι στο τέλος της διαδρομής, μετά τη σταθεροποίησή τους, δεν μπορούν να υποστηριχθούν με βιώσιμες προοπτικές επανένταξης και αποκατάστασης, πολύ περισσότερο στις παρούσες οικονομικές συνθήκες, οι οποίες συνεπάγονται περιστολή των κοινωνικών δαπανών και, πολλές φορές, οριζόντιες περικοπές στο εύρος των προνοιακών και αποκαταστατικών υπηρεσιών. Πλήττεται, έτσι,σοβαρά η έννοια του θεραπευτικού συνεχούς, ενώ ως συνέπεια και της περιστολής των κρίσιμων πόρων και της συνολικής απομείωσης των προοπτικών κοινωνικής και οικονομικής ζωής για το σύνολο της κοινωνίας (και όχι μόνο για όσους αντιμετωπίζουν την εξάρτησή τους από ναρκωτικά) υποβαθμίζεται συνολικά η προοπτική της θεραπείας ως μόνης βιώσιμης εναλλακτικής σε μια ζωή με εξάρτηση από ναρκωτικά. Σε ένα τέτοιο περιβάλλον έλλειψης οργανωτικής και λειτουργικής ολοκλήρωσης των διαθέσιμων υπηρεσιών υπέρ του θεραπευόμενου, ο ρόλος των υπηρεσιών ΠΦΥ είναι καθοριστικός, ιδίως για τα άτομα εκείνα, τα οποία έχουν σταθεροποιηθεί σε θεραπεία και μπορούν ή έχουν ήδη αρχίσει να διαμορφώνουν μια «φιλοδοξία αποκατάστασης» και ζωής μακριά από τις εξαρτήσεις. Έτσι στην πράξη, για τους σταθεροποιημένους ασθενείς, δημιουργούνται οι προϋποθέσεις λειτουργικής ανασύνταξης των υφιστάμενων υπηρεσιών, ώστε το εύρος τους να είναι διαθέσιμο σε μια «ευθεία» γραμμή, και ο θεραπευόμενος με τη βοήθεια του ιατρού ΠΦΥ να μπορεί να αποκτήσει πρόσβαση σε αυτές κατά τις ανάγκες του εξατομικεύμενου θεραπευτικού του πλάνου. Διαμορφώνονται με τον τρόπο αυτό συνθήκες παροχής υπηρεσιών πραγματικά «ασθενοκεντρικές», όπου η φροντίδα ακολουθεί τον ασθενή, όπου, όπως και όποτε αυτός την έχει ανάγκη, βελτιώνεται η παραμονή στη θεραπεία, ενισχύεται η φιλοδοξία αποκατάστασης και συνολικά το θεραπευτικό αποτέλεσμα και δημιουργείται μια θετική προοπτική συνολικά για τη θεραπεία της εξάρτησης. Η τελευταία αφ ενός λειτουργεί ελκυστικά για τους προβληματικούς χρήστες, οι οποίοι μπορούν να «δουν ένα φως στο τούνελ» της εξάρτησης μέσα από την αναζήτηση θεραπείας, και αφ ετέρου επιδρά θετικά συνολικά στην κοινωνία, η οποία αντιλαμβάνεται και αποδέχεται σταδιακά τη φύση της εξάρτησης ως μιας νόσου για την οποία υπάρχει διαθέσιμη και βιώσιμη θεραπεία Διαχείριση της εξαρτησιο-φοβίας και του στίγματος Σε σχέση με το τελευταίο σημείο, η διεύρυνση των υπηρεσιών θεραπείας της εξάρτησης με την ενσωμάτωση υπηρεσιών ΠΦΥ μπορεί να συμβάλλει καθοριστικά στην εν τοις πράγμασι αλλαγή του τρόπου με τον οποίο η κοινωνία αντιλαμβάνεται την εξάρτηση και να ενισχύσει την κατανόηση της νευροβιολογικής φύσης της εξάρτησης ως εγκεφαλικής διαταραχής, ως χρόνιας δηλαδή υποτροπιάζουσας κατάστασης υγείας, η οποία χρήζει κλινικής διαχείρισης και στο ιατρείο της ΠΦΥ. Η «εμπειρία» της παροχής φροντίδας σε άτομα με εξάρτηση σταθεροποιημένα σε θεραπεία στο πλαίσιο της ΠΦΥ, μπορεί να αποδείξει έμπρακτα στην κοινωνία ότι τα άτομα με εξάρτηση σε θεραπεία δεν συνιστούν παραβατικά άτομα αλλά ασθενείς που έχουν αποφασίσει να αντιμετωπίσουν την κατάστασή τους και να κερδίσουν την ποιότητα αλλά και την ίδια τη ζωή τους. Μπορεί έτσι να συμβάλλει στην αποδόμηση στιγματιστικών συμπεριφορών και στην ανάπτυξη από πλευράς της κοινωνίας της ανοχής και της κατανόησης που είναι απαραίτητη για τον θεραπευόμενο μέχρι να μπορέσει να ορθοποδήσει και να διαχειριστεί την κατάσταση υγείας του.

7 ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΗΣ ΕΞΑΡΤΗΣΗΣ ΑΠΟ ΟΠΙΟΕΙΔΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ 41 Μάλιστα, οι συνθήκες παροχής φροντίδας στην ΠΦΥ, στο πλαίσιο των γενικών υπηρεσιών υγείας, μπορούν να συμβάλλουν στην επίτευξη του από-στιγματισμού και του περιορισμού των προκαταλήψεων πολύ γρηγορότερα και πολύ αποτελεσματικότερα από ό,τι οποιαδήποτε ενημερωτική εκστρατεία, η οποία θα στόχευε μεν το γενικό κοινό με σαφή μηνύματα, θα εξακολουθούσε όμως να αναφέρεται σε άτομα που παραμένουν στην καθημερινότητα «αποκομμένα» από τις γενικές υπηρεσίες υγείας και το κοινωνικό σύνολο. 5. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Η πρόοδος που έχει σημειωθεί στη βελτίωση των δεικτών κάλυψης της ζήτησης για υπηρεσίες φαρμακευτικά υποστηριζόμενης θεραπείας της εξάρτησης μέσω της διεύρυνσης του δικτύου των μονάδων παροχής των υπηρεσιών αυτών έχει ήδη επιφέρει σημαντικά και μετρήσιμα αποτελέσματα τόσο στην κάλυψη των αναγκών του πληθυσμού των προβληματικών χρηστών σε αναμονή για ένταξη σε πρόγραμμα θεραπείας όσο και στην εν τοις πράγμασι «αναχαίτιση» του ρυθμού εξάπλωσης της επιδημίας του HIV/AIDS τόσο στον πληθυσμό αυτό όσο και συνολικά. Ήταν επίσης η μόνη «αναγκαία», εφικτή και βιώσιμη επιλογή στο πλαίσιο των συγκεκριμένων κοινωνικών και ιδεολογικών συνθηκών υπό τις οποίες ολοκληρώθηκε με έντονες και καταγεγραμμένες τις αντιδράσεις κοινωνικών, επιστημονικών και πολιτειακών φορέων για τη διεύρυνση της πρόσβασης σε θεραπεία σε μονάδες μέσα σε γενικά νοσοκομεία, αν και το μεταρρυθμιστικό «αίτημα» εκκρεμούσε για πάνω από 20 έτη. Παρ όλα αυτά, η ανάγκη, στην οποία άμεσα και μετρήσιμα οι μέχρι σήμερα παρεμβάσεις απάντησαν, επιμένει και παραμένει. Συντίθεται, δε, από ένα πλέγμα προκλήσεων που σχετίζονται τόσο με την υφιστάμενη και μη δυναμένη να απορροφηθεί περαιτέρω λίστα αναμονής στην Αττική, όσο και γενικότερα με την επικράτηση της εξάρτησης από ναρκωτικά στην Ελλάδα σήμερα και την αδυναμία, λόγω και των οικονομικών συνθηκών, ενίσχυσης της πορείας των θεραπευόμενων προς την πλήρη αποκατάσταση. Αξιώνει έτσι μια βαθύτερη, ουσιαστικότερη τομή στη διάρθρωση της παροχής υπηρεσιών φαρμακευτικής θεραπείας της εξάρτησης στην κατεύθυνση της ολοκλήρωσής τους, η οποία οφείλει να προχωρήσει σύμφωνα με την εμπεριστατωμένη επιστημονικά κατανόηση της εξάρτησης ως μιας χρόνιας, υποτροπιάζουσας, εγκεφαλικής διαταραχής, η θεραπεία για την οποία οφείλει να παρέχεται μέσα από ένα ενιαίο και ολοκληρωμένο, δημόσιο και δωρεάν σύστημα παροχής υπηρεσιών υγείας. ABSTRACT Pharmacologically assisted treatment of opioid dependence in Greece today: measureable results and challenges for the future MALLIORI 1, C. GOLNA 2,3, K. SOULIOTIS 4,5, A.E. PHILALITHIS, 6 A. HATZAKIS 2 1 1st Department of Psychiatry, Medical School, University of Athens, Athens, 2 Department of Hygiene, Epidemiology & Medical Statistics at Athens University Medical School, Athens, 3 Hepatitis B and C Public Policy Association, 4 Department of Social and Educational Policy, Faculty of Social and Political Sciences, University of Peloponnese, Corinth, 5 Center for Health Services Research, Department of Hygiene, Epidemiology & Medical Statistics, Medical School, University of Athens, Athens, 6 Department of Social Medicine, Faculty of Medicine, University of Crete, Greece Archives of Hellenic Medicine 2014, 31(Suppl 1):35 42 In 2011, 20,473 Problem Drug Users aged were estimated to be living in Greece. Of them, only 4,771 were on pharmacologically assisted treatment, at a coverage rate of a mere 21%. Another 5,558 were waiting to get on treatment for 7.6 years in Athens and 4.4 years in Thessaloniki. In mid-2011, OKANA, opened up access to pharmacologically assisted treatment (OST) in 33 additional centers in general hospitals across the country and increased coverage from 21% to 40%. Within 12 months, the waiting list to get on treatment was halved (to 3.6 years) in Athens and almost eradicated in Thessaloniki and the rest of Greece. A substantial, 7-fold increase in Needle and Syringe Programme (NSP) coverage, was also implemented particularly in Athens, in a coordinated effort of state organizations and NGOs to manage the explosion of HIV incidence amongst People Who Inject Drugs (PWIDs). The systematic and measurable improvement in treatment coverage, which was in turn reflected in decreases in HIV/AIDS incidence amongst PWIDs, was important as an urgent and imperative first step to address the HIV/AIDS challenge. Yet,

8 42 M. ΜΑΛΛΙΩΡΗ και συν it cannot be further improved yet, to cover the waiting list of 2,600 people (as of December 2013) or sustained under severe budget cuts, without structural changes in the way treatment is provided. Such changes would help address specific and persistent challenges, as: a) the ongoing increase in the (diversified) need to access treatment in circumstances of severe budget cuts, b) the ongoing integration and support of the treatment process through to recovery and, c) the ongoing management of addicto-phobia and social stigma. Key words: Economic crisis, Harm reduction, People who inject drugs, Pharmacologically assisted treatment of opioid dependence, Waiting list Βιβλιογραφία 1. EMCDDA. Country overview: Treatment profile, Greece. EM- CDDA, Available at: 2. OKANA. Απολογισμός έργου διετίας , Αθήνα, Διαθέσιμο στο: 3. ΚΕΕΛΠΝΟ. Δελτίο Επιδημιολογικής Επιτήρησης της HIV λοίμωξης. ΚΕΕΛΠΝΟ, Αθήνα, PARASKEVIS D, NIKOLOPOULOS G, FOTIOU A, TSIARA C, PARASK- EVA D, SYPSA V ET AL. Economic recession and emergence of an HIV-1 outbreak among drug injectors in Athens metropolitan area: a longitudinal study. PLoS One 2013, 12:e WHO. Guidelines for the psychosocially assisted pharmacological treatment of opioid dependence. WHO, Geneva, Available at: treatment_opioid_dependence/en/index.html 6. WHO AND UNODC. Joint Programme on drug dependence treatment and care. Vienna, May Available at: UNODC. Treatnet: working towards evidence-based drug dependence treatment and care. UNODC, Vienna, Available at: 8. ECDC. Risk assessment on HIV in Greece. ECDC, Stockholm, Available at: 9. EMCDDA AND ECDC. Joint EMCDDA and ECDC rapid risk assessment/ HIV in injecting drug users in the EU/EEA, following a reported increase of cases in Greece and Romania. EM- CDDA/ECDC, Lisbon, Available at: europa.eu/publications/joint-publications/hiv-in-injectingdrug-users MALLIORI M, GOLNA C, SOULIOTIS K, HATZAKIS A. Managing opioid dependence treatment and controlling for HIV incidence among injecting drug users in Greece: A case study of optimism in the face of adversity. Addiction 2013, 108: ΟΚΑΝΑ. Στοιχεία αρχείου αιτήσεων προγράμματος υποκατάστασης. ΟΚΑΝΑ, Αθήνα, ΚΕΕΛΠΝΟ. HIV/AIDS λοίμωξη: νεότερα επιδημιολογικά δεδομένα, ΚΕΕΛΠΝΟ, Αθήνα, Διαθέσιμο στο: EMCDDA. European Drug Report: Trends and Developments, Lisbon, Available at: publications/edr/trends-developments/ WHO. Improving health systems and services for mental health. WHO, Geneva, Available at: int/publications/2009/ _org.pdf 15. ΣΟΥΛΙΩΤΗΣ Κ, ΘΗΡΑΙΟΣ Ε, ΚΑΪΤΕΛΙΔΟΥ Δ, ΠΑΠΑΔΑΚΑΚΗ Μ, ΤΣΑ- ΝΤΙΛΑΣ Π, ΤΣΙΡΩΝΗ Μ ΚΑΙ ΣΥΝ. Βασικά σημεία πρότασης για τη μεταρρύθμιση στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας (ΠΦΥ). Επιστημονική Επιτροπή για την Υποστήριξη της Μεταρρύθμισης της ΠΦΥ. Αθήνα, 2013 Corresponding author: M. Malliori, 27 Parthenonos Str., GR , Athens, Greece mmalliori@otenet.gr...

Ευάγγελος Καφετζόπουλος

Ευάγγελος Καφετζόπουλος Ευάγγελος Καφετζόπουλος Η λοίμωξη HVCστον παγκόσμιο χάρτη Οι χρήση ενδοφλέβιων ναρκωτικών αποτελεί παγκοσμίως την κύρια αιτία της HCV λοίμωξης Ηπατίτιδα C: Ασθένεια των περιθωριοποιημένων; Πηγή: Ward JW,

Διαβάστε περισσότερα

Κατάσταση των ναρκωτικών στην Κύπρο και τρόποι αντιμετώπισης

Κατάσταση των ναρκωτικών στην Κύπρο και τρόποι αντιμετώπισης Κατάσταση των ναρκωτικών στην Κύπρο και τρόποι αντιμετώπισης Ιωάννα Γιασεμή Αν. Προϊστάμενη Τμήματος Παρακολούθησης/ ΕΚΤΕΠΝ Αντιναρκωτικό Συμβούλιο Κύπρου Δείκτης επικράτησης της χρήσης στο γενικό και

Διαβάστε περισσότερα

. ΣΤΑΘΜΟΣ ΦΡΟΝΤΙ ΑΣ ΕΞΑΡΤΗΜΕΝΩΝ ΑΤΟΜΩΝ ΟΚΑΝΑ ΜΙΧΑΛΗΣ ΜΙΧΑΗΛ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΕΞΑΡΤΗΣΕΩΝ Πολιτική του ΟΚΑΝΑ στη Μείωση της Βλάβης ΣΤΑΘΜΟΣ ΦΡΟΝΤΙ ΑΣ ΕΞΑΡΤΗΜΕΝΩΝ ΑΤΟΜΩΝ ΤΟΥ ΟΚΑΝΑ Παρέχεται

Διαβάστε περισσότερα

Είναι δυνατή η εξάλειψη της Ηπατίτιδας C στους χρήστες ενδοφλεβίων ναρκωτικών στην Αθήνα?

Είναι δυνατή η εξάλειψη της Ηπατίτιδας C στους χρήστες ενδοφλεβίων ναρκωτικών στην Αθήνα? Είναι δυνατή η εξάλειψη της Ηπατίτιδας C στους χρήστες ενδοφλεβίων ναρκωτικών στην Αθήνα? Γκούντας Ηλίας 1, Σύψα Βάνα 1, Αναγνώστου Ο. 2, Martin N. 3, Vickerman P. 4, Καφετζόπουλος E. 2, Χατζάκης Άγγελος

Διαβάστε περισσότερα

Σκιαγράφηση 55 Ιούνιος 2014

Σκιαγράφηση 55 Ιούνιος 2014 ΙSSN 1450-3794 Σκιαγράφηση 55 Ιούνιος 2014 Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΠΑΡΑΝΟΜΩΝ ΟΥΣΙΩΝ ΕΞΑΡΤΗΣΗΣ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ ΚΑΙ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΠΡΟ ΗΡΩΙΝΗ: ΠΤΩΤΙΚΕΣ ΤΑΣΕΙΣ ΣΤΗ ΧΡΗΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΘΕΣΙΜΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ ΑΛΛΑ ΑΝΗΣΥΧΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

Σχήμα 1. Επιπολασμός HIV λοίμωξης ανά έτος σε άτομα ηλικίας > 15 ετών.

Σχήμα 1. Επιπολασμός HIV λοίμωξης ανά έτος σε άτομα ηλικίας > 15 ετών. Η ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ESTIMATION AND PROJECTION PACKAGE (EPP) ΚΑΙ SPECTRUM ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΟΥ ΕΠΙΠΟΛΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΠΙΠΤΩΣΗΣ ΤΗΣ HIV ΛΟΙΜΩΞΗΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Στην Ελλάδα, η επιτήρηση της HIV/AIDS λοίμωξης

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΗΣ ΗΠΑΤΙΤΙΔΑΣ C ΣΤΟΝ ΟΚΑΝΑ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΠΕΤΡΟΥΛΑΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΟΣ ΟΚΑΝΑ

ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΗΣ ΗΠΑΤΙΤΙΔΑΣ C ΣΤΟΝ ΟΚΑΝΑ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΠΕΤΡΟΥΛΑΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΟΣ ΟΚΑΝΑ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΗΣ ΗΠΑΤΙΤΙΔΑΣ C ΣΤΟΝ ΟΚΑΝΑ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΠΕΤΡΟΥΛΑΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΟΣ ΟΚΑΝΑ Η Ηπατίτιδα C αποτελεί μία ιογενή νόσο με υψηλό φορτίο νοσηρότητας και θνητότητας Μέχρι πρόσφατα, η πλήρης ίαση των ασθενών αποτελούσε

Διαβάστε περισσότερα

Δελτίο Τύπου Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης και Πληροφόρησης για τα Ναρκωτικά (ΕΚΤΕΠΝ)

Δελτίο Τύπου Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης και Πληροφόρησης για τα Ναρκωτικά (ΕΚΤΕΠΝ) ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΚΘΕΣΗ 2014 ΚΑΙ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΠΡΟ Δελτίο Τύπου Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης και Πληροφόρησης για τα Ναρκωτικά (ΕΚΤΕΠΝ) Ο διευθυντής του EMCDDA, Wolfgang Götz, δηλώνει: «Αν δει κανείς τη συνολική

Διαβάστε περισσότερα

Φαρμακευτικά υποστηριζόμενη θεραπεία της εξάρτησης από οπιοειδή Mια ανθρωπιστικά αναγκαία και οικονομικά αποτελεσματική επιλογή πολιτικής υγείας

Φαρμακευτικά υποστηριζόμενη θεραπεία της εξάρτησης από οπιοειδή Mια ανθρωπιστικά αναγκαία και οικονομικά αποτελεσματική επιλογή πολιτικής υγείας Φαρμακευτικά υποστηριζόμενη θεραπεία της εξάρτησης από οπιοειδή Mια ανθρωπιστικά αναγκαία και οικονομικά αποτελεσματική επιλογή πολιτικής υγείας Η παροχή θεραπείας στα άτομα με εξάρτηση από οπιοειδή συνιστά

Διαβάστε περισσότερα

Κατάσταση του φαινομένου των εξαρτησιογόνων ουσιών στην Κύπρο Ιωάννα Γιασεμή Αρχή Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων Κύπρου

Κατάσταση του φαινομένου των εξαρτησιογόνων ουσιών στην Κύπρο Ιωάννα Γιασεμή Αρχή Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων Κύπρου Κατάσταση του φαινομένου των εξαρτησιογόνων ουσιών στην Κύπρο - 2019 Ιωάννα Γιασεμή Αρχή Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων Κύπρου www.naac.org.cy 1. Επικράτηση της χρήσης στο γενικό και μαθητικό πληθυσμό Πηγή:

Διαβάστε περισσότερα

Οι Υπηρεσίες Υγείας σε Περιβάλλον Κρίσης

Οι Υπηρεσίες Υγείας σε Περιβάλλον Κρίσης Οι Υπηρεσίες Υγείας σε Περιβάλλον Κρίσης Στέλιος Δημητρακόπουλος Υποδιοικητής 7 ης Υγειονομικής Περιφέρειας Κρήτης «Αποτελέσματα συνοδευτικών δράσεων ψυχοκοινωνικής στήριξης των ωφελούμενων ΤΕΒΑ και συζήτηση

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΤΥΠΟ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΠΡΟΣ ΕΓΚΡΙΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΑΝΤΙΝΑΡΚΩΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΚΥΠΡΟΥ

ΕΝΤΥΠΟ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΠΡΟΣ ΕΓΚΡΙΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΑΝΤΙΝΑΡΚΩΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΕΝΤΥΠΟ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΠΡΟΣ ΕΓΚΡΙΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΑΝΤΙΝΑΡΚΩΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΚΥΠΡΟΥ 1 Α. ΜΕΡΟΣ Γενικές Πληροφορίες: 1. Ημερομηνία:... 2. Ονομασία Προγράμματος:... 3. Διεύθυνση:... 4. Τηλ.:... fax:...email:...

Διαβάστε περισσότερα

ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΝΑΡΚΩΤΙΚΩΝ. Θεραπευτικά Προγράμματα Φαρμακευτικής Αντιμετώπισης της Εξάρτησης. Συχνά Ερωτήματα Έγκυρες Απαντήσεις

ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΝΑΡΚΩΤΙΚΩΝ. Θεραπευτικά Προγράμματα Φαρμακευτικής Αντιμετώπισης της Εξάρτησης. Συχνά Ερωτήματα Έγκυρες Απαντήσεις ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΝΑΡΚΩΤΙΚΩΝ Θεραπευτικά Προγράμματα Φαρμακευτικής Αντιμετώπισης της Εξάρτησης Συχνά Ερωτήματα Έγκυρες Απαντήσεις Με την ευκαιρία της επέκτασης των θεραπευτικών προγραμμάτων φαρμακευτικής

Διαβάστε περισσότερα

Η κατάσταση των ουσιών εξάρτησης στην Κύπρο. Ιωάννα Γιασεμή Προϊστάμενη Τμήματος Παρακολούθησης/ ΕΚΤΕΠΝ Αντιναρκωτικό Συμβούλιο Κύπρου

Η κατάσταση των ουσιών εξάρτησης στην Κύπρο. Ιωάννα Γιασεμή Προϊστάμενη Τμήματος Παρακολούθησης/ ΕΚΤΕΠΝ Αντιναρκωτικό Συμβούλιο Κύπρου Η κατάσταση των ουσιών εξάρτησης στην Κύπρο Ιωάννα Γιασεμή Προϊστάμενη Τμήματος Παρακολούθησης/ ΕΚΤΕΠΝ Αντιναρκωτικό Συμβούλιο Κύπρου Κατάσταση στην Κύπρο γενικός πληθυσμός (15-64 ετών) % του φύλου Κατάσταση

Διαβάστε περισσότερα

Εκτιμήσεις μοντέλων για την εξάλειψη της Ηπατίτιδας C έως το 2030

Εκτιμήσεις μοντέλων για την εξάλειψη της Ηπατίτιδας C έως το 2030 Στρογγυλό Τραπέζι «Στοχεύοντας στην εξάλειψη της Ηπατίτιδας C στην Ελλάδα» Εκτιμήσεις μοντέλων για την εξάλειψη της Ηπατίτιδας C έως το 2030 Βάνα Σύψα Επίκουρη Καθηγήτρια Επιδημιολογίας και Προληπτικής

Διαβάστε περισσότερα

Πρόσκληση. Α ξιότιμες/οι κ.κ., To Εργαστήριο Υγιεινής, Επιδημιολογίας & Ιατρικής. Στατιστικής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, η

Πρόσκληση. Α ξιότιμες/οι κ.κ., To Εργαστήριο Υγιεινής, Επιδημιολογίας & Ιατρικής. Στατιστικής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, η Πρόσκληση Α ξιότιμες/οι κ.κ., To Εργαστήριο Υγιεινής, Επιδημιολογίας & Ιατρικής Στατιστικής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, η Ελληνική Εταιρεία Μελέτης Ήπατος και η Hepatitis B and C Public

Διαβάστε περισσότερα

Επιδηµιολογία HIV. Γεώργιος Νικολόπουλος Κέντρο Ελέγχου & Πρόληψης Νοσηµάτων

Επιδηµιολογία HIV. Γεώργιος Νικολόπουλος Κέντρο Ελέγχου & Πρόληψης Νοσηµάτων Επιδηµιολογία HIV Γεώργιος Νικολόπουλος Κέντρο Ελέγχου & Πρόληψης Νοσηµάτων Επιδηµιολογία Επιδηµιολογία: Η µελέτη των νοσηµάτων και των παραγόντων που καθορίζουν τη συχνότητά τους στον πληθυσµό Επιδηµιολογικές

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ ΤΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ

ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ ΤΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ ΤΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΜΑΡΙΑ Ν. ΚΑΝΤΖΑΝΟΥ Ιατρός Βιοπαθολόγος Λέκτορας Ιατρικής Σχολής Αθηνών Εργαστήριο Επιδημιολογίας Προληπτικής Ιατρικής Ιατρικής Στατιστικής WHO «Το επίπεδο υγείας του

Διαβάστε περισσότερα

Ιατροφαρμακευτική δαπάνη & αποδοτική κατανομή των πόρων στην ΠΦΥ

Ιατροφαρμακευτική δαπάνη & αποδοτική κατανομή των πόρων στην ΠΦΥ Ιατροφαρμακευτική δαπάνη & αποδοτική κατανομή των πόρων στην ΠΦΥ Η διαχείριση της φαρμακευτικής καινοτομίας: η αναζήτηση της ισορροπίας ανάμεσα στην ποιότητα & την αποδοτικότητα Εισαγωγή Η κατάρρευση της

Διαβάστε περισσότερα

ΧΡΗΣΗ ΕΞΑΡΤΗΣΗ ΧΡΗΣΗ ΕΞΑΡΤΗΣΗ

ΧΡΗΣΗ ΕΞΑΡΤΗΣΗ ΧΡΗΣΗ ΕΞΑΡΤΗΣΗ ΧΡΗΣΗ ΕΞΑΡΤΗΣΗ ΧΡΗΣΗ ΕΞΑΡΤΗΣΗ Αντιμετωπίζω πρόβλημα χρήση /εξάρτηση και θα ήθελα να ζητήσω βοήθεια για θεραπεία. Ποιες επιλογές έχω για θεραπεία στην Κύπρο; Εξωτερικές Δομές Εφήβων και Οικογένειας Τα εξωτερικά

Διαβάστε περισσότερα

ΓΡΑΦΕΙΟ HIV λοίμωξης, ΣΜΝ & ESTHER ΔΡΑΣΕΙΣ 2008

ΓΡΑΦΕΙΟ HIV λοίμωξης, ΣΜΝ & ESTHER ΔΡΑΣΕΙΣ 2008 ΓΡΑΦΕΙΟ HIV λοίμωξης, ΣΜΝ & ESTHER ΔΡΑΣΕΙΣ 2008 1 Αρμοδιότητες γραφείου HIV λοίμωξης, ΣΜΝ & ESTHER Το Γραφείο HIV λοίμωξης, ΣΜΝ & ESTHER παρακολουθεί με επιστημονικό και οργανωμένο τρόπο την πορεία της

Διαβάστε περισσότερα

Επιδημιολογία HIV. Χρύσα Τσιάρα Γραφείο HIV & ΣΜΝ Κέντρο Ελέγχου & Πρόληψης Νοσημάτων

Επιδημιολογία HIV. Χρύσα Τσιάρα Γραφείο HIV & ΣΜΝ Κέντρο Ελέγχου & Πρόληψης Νοσημάτων Επιδημιολογία HIV Χρύσα Τσιάρα Γραφείο HIV & ΣΜΝ Κέντρο Ελέγχου & Πρόληψης Νοσημάτων Επιδημιολογία Επιδημιολογία: Η μελέτη της συχνότητας των νοσημάτων και της σχέσης τους με χαρακτηριστικά του ατόμου

Διαβάστε περισσότερα

Έρευνα με θέμα «Επικράτηση μολυσματικών ασθενειών & μοριακή επιδημιολογία HIV και HCV ανάμεσα στους Xρήστες Eνδοφλέβιων Oυσιών»

Έρευνα με θέμα «Επικράτηση μολυσματικών ασθενειών & μοριακή επιδημιολογία HIV και HCV ανάμεσα στους Xρήστες Eνδοφλέβιων Oυσιών» Έρευνα με θέμα «Επικράτηση μολυσματικών ασθενειών & μοριακή επιδημιολογία HIV και HCV ανάμεσα στους Xρήστες Eνδοφλέβιων Oυσιών» 1. Εισαγωγή Οι μολυσματικές ασθένειες αποτελούν μία από τις πιο σοβαρές συνέπειες

Διαβάστε περισσότερα

Από τις ρυθμίσεις στις διαρθρωτικές αλλαγές: η αναγκαία παρέμβαση στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας

Από τις ρυθμίσεις στις διαρθρωτικές αλλαγές: η αναγκαία παρέμβαση στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας ΕΝΟΤΗΤΑ IV: ΙΑΣΦΑΛΙΣΗ ΤΗΣ ΚΑΤΑΛΛΗΛΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΤΗΣ ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΗΣ ΠΕΡΙΘΑΛΨΗΣ Από τις ρυθμίσεις στις διαρθρωτικές αλλαγές: η αναγκαία παρέμβαση στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας Κυριάκος Σουλιώτης

Διαβάστε περισσότερα

Επίπτωση ΗΙV λοίμωξης και παράγοντες κινδύνου για ορομετατροπή σε Χρήστες Ενδοφλεβίων Ναρκωτικών στην Αθήνα (Πρόγραμμα ΑΡΙΣΟΣΕΛΗ)

Επίπτωση ΗΙV λοίμωξης και παράγοντες κινδύνου για ορομετατροπή σε Χρήστες Ενδοφλεβίων Ναρκωτικών στην Αθήνα (Πρόγραμμα ΑΡΙΣΟΣΕΛΗ) Επίπτωση ΗΙV λοίμωξης και παράγοντες κινδύνου για ορομετατροπή σε Χρήστες Ενδοφλεβίων Ναρκωτικών στην Αθήνα (Πρόγραμμα ΑΡΙΣΟΣΕΛΗ) ύψα Β. 1, Ψυχογιού Μ 2, Παρασκευής Δ 1, Νικολόπουλος Γ 3,4, Σσιάρα Χ 4,

Διαβάστε περισσότερα

Κατάσταση των παράνομων ουσιών εξάρτησης και του αλκοόλ στην Κύπρο

Κατάσταση των παράνομων ουσιών εξάρτησης και του αλκοόλ στην Κύπρο Κατάσταση των παράνομων ουσιών εξάρτησης και του αλκοόλ στην Κύπρο ΠΑΡΑΝΟΜΕΣ ΟΥΣΙΕΣ: Δείκτης Έκτασης της Χρήσης στο Γενικό και Μαθητικό Πληθυσμό: Για την εφαρμογή του δείκτη επικράτησης της χρήσης στο

Διαβάστε περισσότερα

Ανακοίνωση της Ετήσιας Έκθεσης του ΙΝCB για το 2013 Αθήνα, 4 Μαρτίου 2014

Ανακοίνωση της Ετήσιας Έκθεσης του ΙΝCB για το 2013 Αθήνα, 4 Μαρτίου 2014 Ανακοίνωση της Ετήσιας Έκθεσης του ΙΝCB για το 2013 Αθήνα, 4 Μαρτίου 2014 Γεράσιμος Νοταράς, πρόεδρος του Δ.Σ. του ΚΕΘΕΑ Η διεθνής οικονομική κρίση και τα μέτρα λιτότητας που εφαρμόζονται σε πολλές χώρες

Διαβάστε περισσότερα

Επίπτωση ΗCV λοίμωξης και παράγοντες κινδύνου για ορομετατροπή σε Χρήστες Ενδοφλεβίων Ναρκωτικών στην Αθήνα (Πρόγραμμα ΑΡΙΣΟΣΕΛΗ)

Επίπτωση ΗCV λοίμωξης και παράγοντες κινδύνου για ορομετατροπή σε Χρήστες Ενδοφλεβίων Ναρκωτικών στην Αθήνα (Πρόγραμμα ΑΡΙΣΟΣΕΛΗ) Επίπτωση ΗCV λοίμωξης και παράγοντες κινδύνου για ορομετατροπή σε Χρήστες Ενδοφλεβίων Ναρκωτικών στην Αθήνα (Πρόγραμμα ΑΡΙΣΟΣΕΛΗ) Β. ύτα 1, P. Vickerman 2, M. Μαλλιώρη 3, Γ. Παπαζκεςήρ 1, Α. Χαηζάκηρ 1

Διαβάστε περισσότερα

Εξαρτησιογόνες ουσίες

Εξαρτησιογόνες ουσίες Ναρκωτικά Ναρκωτικά-Εξάρτηση Ο όρος ναρκωτικά χρησιµοποιείται για να χαρακτηρίσει όλες τις τοξικές ψυχοτρόπες ουσίες που διακινούνται παρανόµως και προκαλούν σοβαρή διαστρέβλωση της προσωπικότητας του

Διαβάστε περισσότερα

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Eβδομάδα 3/2017 (16 22 Ιανουαρίου 2017)

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Eβδομάδα 3/2017 (16 22 Ιανουαρίου 2017) Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Eβδομάδα 3/2017 (16 22 Ιανουαρίου 2017) Η επιτήρηση της γρίπης για την περίοδο 2016-2017 σε Ευρωπαϊκό επίπεδο και στην Ελλάδα ξεκίνησε την εβδομάδα

Διαβάστε περισσότερα

Ολοκληρωμένα Δίκτυα παροχής υπηρεσιών υγείας και κοινωνικής φροντίδας στην ΠΦΥ"

Ολοκληρωμένα Δίκτυα παροχής υπηρεσιών υγείας και κοινωνικής φροντίδας στην ΠΦΥ Ολοκληρωμένα Δίκτυα παροχής υπηρεσιών υγείας και κοινωνικής φροντίδας στην ΠΦΥ" ΤΖΙΑΛΛΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Rn, PhD, MSc, NFESC Πρόεδρος Εθνικού Συμβουλίου Ανάπτυξης Νοσηλευτικής (ΕΣΑΝ), Μέλος Συντονιστικής Επιτροπής

Διαβάστε περισσότερα

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Eβδομάδες 40-41/2017 (02 15 Οκτωβρίου 2017)

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Eβδομάδες 40-41/2017 (02 15 Οκτωβρίου 2017) Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Eβδομάδες 40-41/2017 (02 15 Οκτωβρίου 2017) Η επιτήρηση της γρίπης για την περίοδο 2017-2018 σε Ευρωπαϊκό επίπεδο και στην Ελλάδα ξεκίνησε την εβδομάδα

Διαβάστε περισσότερα

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Eβδομάδα 2/2017 (09 15 Ιανουαρίου 2017)

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Eβδομάδα 2/2017 (09 15 Ιανουαρίου 2017) Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Eβδομάδα 2/2017 (09 15 Ιανουαρίου 2017) Η επιτήρηση της γρίπης για την περίοδο 2016-2017 σε Ευρωπαϊκό επίπεδο και στην Ελλάδα ξεκίνησε την εβδομάδα

Διαβάστε περισσότερα

Ρυθµός ιστολογικής εξέλιξης χρόνιας ηπατίτιδας C και ευαίσθητεςυποοµάδες ασθενών

Ρυθµός ιστολογικής εξέλιξης χρόνιας ηπατίτιδας C και ευαίσθητεςυποοµάδες ασθενών Ρυθµός ιστολογικής εξέλιξης χρόνιας ηπατίτιδας C και ευαίσθητεςυποοµάδες ασθενών Βάνα Σύψα Επίκουρη Καθηγήτρια Επιδηµιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής Εργαστήριο Υγιεινής, Επιδηµιολογίας και Ιατρικής Στατιστικής

Διαβάστε περισσότερα

Τριανταφυλλίδη Αθηνά. Προϊσταμένη Διεύθυνσης Λειτουργίας & Υποστήριξης Εφαρμογών

Τριανταφυλλίδη Αθηνά. Προϊσταμένη Διεύθυνσης Λειτουργίας & Υποστήριξης Εφαρμογών Τριανταφυλλίδη Αθηνά Προϊσταμένη Διεύθυνσης Λειτουργίας & Υποστήριξης Εφαρμογών Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας Θεμέλιο και επίκεντρο του συστήματος υγείας της χώρας. Αποτέλεσε κυβερνητική προτεραιότητα, αφού

Διαβάστε περισσότερα

Εξάρτηση από οπιοειδή Mια χρόνια υποτροπιάζουσα κατάσταση υγείας με σημαντικές υγειονομικές, κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις

Εξάρτηση από οπιοειδή Mια χρόνια υποτροπιάζουσα κατάσταση υγείας με σημαντικές υγειονομικές, κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις Εξάρτηση από οπιοειδή Mια χρόνια υποτροπιάζουσα κατάσταση υγείας με σημαντικές υγειονομικές, κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις Η εξάρτηση από οπιοειδή συνιστά μια χρόνια, υποτροπιάζουσα κατάσταση της

Διαβάστε περισσότερα

Το.πρόγραμμα.του.ΣΥΡΙΖΑ

Το.πρόγραμμα.του.ΣΥΡΙΖΑ j τηναναθεώρησητουπλαισίουαναδοχήςκαιυιοθεσίαςανηλίκων, j την κατάθεση νόμουjπλαισίου/ομπρέλα για όλα τα παιδιά ανεξαρτήτως προέλευσης,ηλικίας,φύλου,φυσικής,νοητικήςκαιψυχικήςκατάστασης, j τηδημιουργίαπλαισίουαναδοχήςηλικιωμένων,

Διαβάστε περισσότερα

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Eβδομάδα 1/2019 (31 Δεκεμβρίου Ιανουαρίου 2019)

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Eβδομάδα 1/2019 (31 Δεκεμβρίου Ιανουαρίου 2019) Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Eβδομάδα 1/2019 (31 Δεκεμβρίου 2018 06 Ιανουαρίου 2019) Η επιτήρηση της γρίπης για την περίοδο 2018-2019 σε Ευρωπαϊκό επίπεδο και στην Ελλάδα ξεκίνησε

Διαβάστε περισσότερα

Αντιµετωπίζω πρόβληµα χρήσης /εξάρτησης και θα ήθελα να ζητήσω βοήθεια για θεραπεία. Ποιες επιλογές έχω για θεραπεία στην Κύπρο;

Αντιµετωπίζω πρόβληµα χρήσης /εξάρτησης και θα ήθελα να ζητήσω βοήθεια για θεραπεία. Ποιες επιλογές έχω για θεραπεία στην Κύπρο; Αντιµετωπίζω πρόβληµα χρήσης /εξάρτησης και θα ήθελα να ζητήσω βοήθεια για θεραπεία. Ποιες επιλογές έχω για θεραπεία στην Κύπρο; Εξωτερικές οµές Εφήβων και Οικογένειας Τα εξωτερικά Προγράµµατα Εφήβων Νεαρών

Διαβάστε περισσότερα

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Eβδομάδα 16/2017 (17 23 Απριλίου 2017)

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Eβδομάδα 16/2017 (17 23 Απριλίου 2017) Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Eβδομάδα 16/2017 (17 23 Απριλίου 2017) Η επιτήρηση της γρίπης για την περίοδο 2016-2017 σε Ευρωπαϊκό επίπεδο και στην Ελλάδα ξεκίνησε την εβδομάδα

Διαβάστε περισσότερα

Σύγχρονες Παρεμβάσεις για την Αντιμετώπιση της Χρήσης Εξαρτησιογόνων Ουσιών, στη Ζυρίχη

Σύγχρονες Παρεμβάσεις για την Αντιμετώπιση της Χρήσης Εξαρτησιογόνων Ουσιών, στη Ζυρίχη Februar 2009 Σύγχρονες Παρεμβάσεις για την Αντιμετώπιση της Χρήσης Εξαρτησιογόνων Ουσιών, στη Ζυρίχη ΔΙΚΤΥΟ ΕΛΛΗΝΩΝ ΑΙΡΕΤΩΝ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ Κυριάκος Παπαγεωργίου, Δημοτικός Σύμβουλος Ζυρίχης,

Διαβάστε περισσότερα

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Eβδομάδα 47/2018 (19 25 Νοεμβρίου 2018)

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Eβδομάδα 47/2018 (19 25 Νοεμβρίου 2018) Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Eβδομάδα 47/2018 (19 25 Νοεμβρίου 2018) Η επιτήρηση της γρίπης για την περίοδο 2018-2019 σε Ευρωπαϊκό επίπεδο και στην Ελλάδα ξεκίνησε την εβδομάδα

Διαβάστε περισσότερα

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Eβδομάδα 49/2018 (03 09 Δεκεμβρίου 2018)

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Eβδομάδα 49/2018 (03 09 Δεκεμβρίου 2018) Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Eβδομάδα 49/2018 (03 09 Δεκεμβρίου 2018) Η επιτήρηση της γρίπης για την περίοδο 2018-2019 σε Ευρωπαϊκό επίπεδο και στην Ελλάδα ξεκίνησε την εβδομάδα

Διαβάστε περισσότερα

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Eβδομάδα 42/2017 (16 22 Οκτωβρίου 2017)

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Eβδομάδα 42/2017 (16 22 Οκτωβρίου 2017) Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Eβδομάδα 42/2017 (16 22 Οκτωβρίου 2017) Η επιτήρηση της γρίπης για την περίοδο 2017-2018 σε Ευρωπαϊκό επίπεδο και στην Ελλάδα ξεκίνησε την εβδομάδα

Διαβάστε περισσότερα

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Eβδομάδα 1/2017 (02 08 Ιανουαρίου 2017)

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Eβδομάδα 1/2017 (02 08 Ιανουαρίου 2017) Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Eβδομάδα 1/2017 (02 08 Ιανουαρίου 2017) Η επιτήρηση της γρίπης για την περίοδο 2016-2017 σε Ευρωπαϊκό επίπεδο και στην Ελλάδα ξεκίνησε την εβδομάδα

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΓΡΙΠΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟ Ο ΓΡΙΠΗΣ

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΓΡΙΠΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟ Ο ΓΡΙΠΗΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΓΡΙΠΗ 2010-2011 ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟ Ο ΓΡΙΠΗΣ 2010-2011 ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΧΡΗΣΗΣ ΑΝΤΙ-ΙΙΚΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΓΡΙΠΗΣ 15 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2011 ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ Κατά την περίοδο

Διαβάστε περισσότερα

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Eβδομάδα 7/2017 (13 19 Φεβρουαρίου 2017)

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Eβδομάδα 7/2017 (13 19 Φεβρουαρίου 2017) Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Eβδομάδα 7/2017 (13 19 Φεβρουαρίου 2017) Η επιτήρηση της γρίπης για την περίοδο 2016-2017 σε Ευρωπαϊκό επίπεδο και στην Ελλάδα ξεκίνησε την εβδομάδα

Διαβάστε περισσότερα

... Χ. Γκόλνα, 1,2 Μ. Μαλλιώρη, 3 Μ. Τσιρώνη, 4 Κ. Σουλιώτης, 5,6 Χ. Λιονής 7

... Χ. Γκόλνα, 1,2 Μ. Μαλλιώρη, 3 Μ. Τσιρώνη, 4 Κ. Σουλιώτης, 5,6 Χ. Λιονής 7 Εναλλακτικά συστήματα παροχής υπηρεσιών φαρμακευτικά υποστηριζόμενης θεραπείας της εξάρτησης από οπιοειδή Aπό τον αυστηρό έλεγχο στη φροντίδα στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας και την κοινότητα Σύμφωνα

Διαβάστε περισσότερα

υσκολία στη Θεραπεία: Συννοσηρότητα µε χρήση ουσιών, αλκοόλ, ψυχική

υσκολία στη Θεραπεία: Συννοσηρότητα µε χρήση ουσιών, αλκοόλ, ψυχική υσκολία στη Θεραπεία: Συννοσηρότητα µε χρήση ουσιών, αλκοόλ, ψυχική διαταραχή ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΓΡΙΝΑΚΗΣ ψυχίατρος ΠΟΛΥΔΥΝΑΜΟ ΨΥΧΟΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΚΕΘΕΑ ΑΡΙΑΔΝΗ ΑΛΚΟΟΛΟΓΙΚΟ ΙΑΤΡΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟΥ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

Πτυχιακή Εργασία: «Η Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση στην Ελλάδα» Επιμέλεια Εργασίας: Ταταρίδης Μιχάλης Τουμπουλίδης Ιωάννης

Πτυχιακή Εργασία: «Η Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση στην Ελλάδα» Επιμέλεια Εργασίας: Ταταρίδης Μιχάλης Τουμπουλίδης Ιωάννης Πτυχιακή Εργασία: «Η Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση στην Ελλάδα» Επιμέλεια Εργασίας: Ταταρίδης Μιχάλης Τουμπουλίδης Ιωάννης Η παρούσα εργασία αποτελεί την Πτυχιακή Εργασία και πραγματοποιήθηκε στα πλαίσια της

Διαβάστε περισσότερα

Αντιµετωπίζω πρόβληµα χρήσης /εξάρτησης και θα ήθελα να ζητήσω βοήθεια για θεραπεία. Ποιες επιλογές έχω για θεραπεία στην Κύπρο;

Αντιµετωπίζω πρόβληµα χρήσης /εξάρτησης και θα ήθελα να ζητήσω βοήθεια για θεραπεία. Ποιες επιλογές έχω για θεραπεία στην Κύπρο; Αντιµετωπίζω πρόβληµα χρήσης /εξάρτησης και θα ήθελα να ζητήσω βοήθεια για θεραπεία. Ποιες επιλογές έχω για θεραπεία στην Κύπρο; Εξωτερικές οµές Εφήβων και Οικογένειας Τα εξωτερικά Προγράµµατα Εφήβων Νεαρών

Διαβάστε περισσότερα

Από τις ρυθµίσεις στις διαρθρωτικές αλλαγές: η αναγκαία παρέµβαση στην πρωτοβάθµια φροντίδα υγείας. Κυριάκος Σουλιώτης

Από τις ρυθµίσεις στις διαρθρωτικές αλλαγές: η αναγκαία παρέµβαση στην πρωτοβάθµια φροντίδα υγείας. Κυριάκος Σουλιώτης ΕΝΟΤΗΤΑ IV: ΙΑΣΦΑΛΙΣΗ ΤΗΣ ΚΑΤΑΛΛΗΛΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΤΗΣ ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΗΣ ΠΕΡΙΘΑΛΨΗΣ Από τις ρυθµίσεις στις διαρθρωτικές αλλαγές: η αναγκαία παρέµβαση στην πρωτοβάθµια φροντίδα υγείας Κυριάκος Σουλιώτης

Διαβάστε περισσότερα

Εταιρεία Alzheimer Αθηνών. 15 χρόνια δράσης» Παρασκευή Σακκά. Νευρολόγος Ψυχίατρος. Εθνικό Παρατηρητήριο για την Άνοια και τη νόσο Alzheimer

Εταιρεία Alzheimer Αθηνών. 15 χρόνια δράσης» Παρασκευή Σακκά. Νευρολόγος Ψυχίατρος. Εθνικό Παρατηρητήριο για την Άνοια και τη νόσο Alzheimer «Εταιρεία Alzheimer Αθηνών 15 χρόνια δράσης» Παρασκευή Σακκά Νευρολόγος Ψυχίατρος Εταιρεία Alzheimer Αθηνών Εθνικό Παρατηρητήριο για την Άνοια και τη νόσο Alzheimer Η άνοια στην Ελλάδα σήμερα 200.000

Διαβάστε περισσότερα

Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 6 Οκτωβρίου 2017 (OR. en)

Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 6 Οκτωβρίου 2017 (OR. en) Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 6 Οκτωβρίου 2017 (OR. en) 12563/17 SOC 597 EMPL 458 ECOFIN 750 EDUC 346 ΣΗΜΕΙΩΜΑ Αποστολέας: Αποδέκτης: Θέμα: Επιτροπή Απασχόλησης (EMCO) Επιτροπή των Μονίμων

Διαβάστε περισσότερα

Νόσημα: Άσθμα. Επιστημονικός Υπεύθυνος: Καθηγητής Χρήστος Λιονής UNIVERSITY OF CRETE FACULTY OF MEDICINE ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΤΜΗΜΑ ΙΑΤΡΙΚΗΣ

Νόσημα: Άσθμα. Επιστημονικός Υπεύθυνος: Καθηγητής Χρήστος Λιονής UNIVERSITY OF CRETE FACULTY OF MEDICINE ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΤΜΗΜΑ ΙΑΤΡΙΚΗΣ «Ανάπτυξη 13 Κατευθυντήριων Οδηγιών Γενικής Ιατρικής για τη διαχείριση των πιο συχνών νοσημάτων και καταστάσεων υγείας στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας», Κωδικός MIS: 464637 Νόσημα: Άσθμα Ομάδα εργασίας:

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΚΑΙΡΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ. «Προς όλες τις Μονάδες Θεραπείας για τα Ναρκωτικά»

ΕΠΙΚΑΙΡΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ. «Προς όλες τις Μονάδες Θεραπείας για τα Ναρκωτικά» ΕΠΙΚΑΙΡΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ «Προς όλες τις Μονάδες Θεραπείας για τα Ναρκωτικά» Στα πλαίσια των προσπάθειών που καταβάλλονται για μείωση της βλάβης από την χρήση ναρκωτικών ουσιών έχει αποφασιστεί η δωρεάν

Διαβάστε περισσότερα

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Eβδομάδα 5/2017 (30 Ιανουαρίου 05 Φεβρουαρίου 2017)

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Eβδομάδα 5/2017 (30 Ιανουαρίου 05 Φεβρουαρίου 2017) Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Eβδομάδα 5/2017 (30 Ιανουαρίου 05 Φεβρουαρίου 2017) Η επιτήρηση της γρίπης για την περίοδο 2016-2017 σε Ευρωπαϊκό επίπεδο και στην Ελλάδα ξεκίνησε

Διαβάστε περισσότερα

14182/16 ΔΛ/μκ 1 DGG 1A

14182/16 ΔΛ/μκ 1 DGG 1A Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 8 Νοεμβρίου 2016 (OR. en) 14182/16 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ Αποστολέας: Αποδέκτης: Θέμα: Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου Αντιπροσωπίες ECOFIN 1017 BUDGET 37

Διαβάστε περισσότερα

ΤI ΠΡΟΣΦΕΡΟΥΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΤΟΥ ΚΕΘΕΑ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ; ΠΩΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΥΝΤΑΙ; ΠΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΥΝ; ΜΠΟΡΕΙ Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥΣ ΝΑ ΥΠΟΒΑΘΜΙΣΕΙ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ;

ΤI ΠΡΟΣΦΕΡΟΥΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΤΟΥ ΚΕΘΕΑ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ; ΠΩΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΥΝΤΑΙ; ΠΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΥΝ; ΜΠΟΡΕΙ Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥΣ ΝΑ ΥΠΟΒΑΘΜΙΣΕΙ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ; ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΤΟΥ ΚΕΘΕΑ ΤI ΠΡΟΣΦΕΡΟΥΝ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ; ΠΩΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΥΝΤΑΙ; ΠΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΥΝ; ΜΠΟΡΕΙ Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥΣ ΝΑ ΥΠΟΒΑΘΜΙΣΕΙ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ; Η ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΤΟΥΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΩΘΗΣΕΙ ΤΟΥΣ ΝΕΟΥΣ ΣΤΗ ΧΡΗΣΗ; ΤI ΠΡΟΣΦΕΡΕΙ

Διαβάστε περισσότερα

Διευρύνοντας και αναβαθμίζοντας την παροχή φροντίδας σε άτομα με εξάρτηση και τις οικογένειες τους στην Κύπρο: νέες ηλεκτρονικές υπηρεσίες

Διευρύνοντας και αναβαθμίζοντας την παροχή φροντίδας σε άτομα με εξάρτηση και τις οικογένειες τους στην Κύπρο: νέες ηλεκτρονικές υπηρεσίες ΑΣΚ ΔΙΕΥΡΥΝΟΝΤΑΣ ΚΑΙ ΑΝΑΒΑΘΜΙΖΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΠΑΡΟΧΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ ΣΕ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΕΞΑΡΤΗΣΗ ΚΑΙ ΤΙΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ ΤΟΥΣ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ: ΝΕΕΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ Χριστίνα Γκόλνα, Δικηγόρος, LLM, MSc, Σύμβουλος Πολιτικής

Διαβάστε περισσότερα

Τμήμα Επιδημιολογικής Επιτήρησης και Παρέμβασης

Τμήμα Επιδημιολογικής Επιτήρησης και Παρέμβασης ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΗΠΑΤΙΤΙΔΑ Α ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ 2004-2017 (ΣΥΣΤΗΜΑ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗΣ ΔΗΛΩΣΗΣ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ) Κύρια Σημεία Η δηλούμενη επίπτωση της ηπατίτιδας Α είναι σχετικά σταθερή στο γενικό πληθυσμό,

Διαβάστε περισσότερα

Αναδιάταξη των δυνάμεων του ΕΣΥ Ενημερωτικό Σημείωμα

Αναδιάταξη των δυνάμεων του ΕΣΥ Ενημερωτικό Σημείωμα Μιχάλης Τιμοσίδης Υφυπουργός Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης Αναδιάταξη των δυνάμεων του ΕΣΥ Ενημερωτικό Σημείωμα 7.7.2011 Αγαπητοί συνάδελφοι, Τριάντα χρόνια μετά την ίδρυση και λειτουργία του ΕΣΥ η

Διαβάστε περισσότερα

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Eβδομάδα 51/2017 (18 24 Δεκεμβρίου 2017)

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Eβδομάδα 51/2017 (18 24 Δεκεμβρίου 2017) Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Eβδομάδα 51/2017 (18 24 Δεκεμβρίου 2017) Η επιτήρηση της γρίπης για την περίοδο 2017-2018 σε Ευρωπαϊκό επίπεδο και στην Ελλάδα ξεκίνησε την εβδομάδα

Διαβάστε περισσότερα

Προκλήσεις στη πρόσβαση στους νέους βιοδείκτες για την εξατομικευμένη ιατρική

Προκλήσεις στη πρόσβαση στους νέους βιοδείκτες για την εξατομικευμένη ιατρική Προκλήσεις στη πρόσβαση στους νέους βιοδείκτες για την εξατομικευμένη ιατρική Η άποψη των ασθενών Καίτη Αποστολίδου Πρόεδρος Ελληνική Ομοσπονδία Καρκίνου ΕΛΛ.Ο.Κ. Διημερίδα: «Νέες Θεραπείες για τον Καρκίνο:

Διαβάστε περισσότερα

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Eβδομάδα 3/2019 (14 20 Ιανουαρίου 2019)

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Eβδομάδα 3/2019 (14 20 Ιανουαρίου 2019) Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Eβδομάδα 3/2019 (14 20 Ιανουαρίου 2019) Η επιτήρηση της γρίπης για την περίοδο 2018-2019 σε Ευρωπαϊκό επίπεδο και στην Ελλάδα ξεκίνησε την εβδομάδα

Διαβάστε περισσότερα

ΧΡΟΝΙΑ ΟΚΑΝΑ.

ΧΡΟΝΙΑ ΟΚΑΝΑ. 2 ΧΡΟΝΙΑ ΟΚΑΝΑ www.okana.gr Ο ΟΚΑΝΑ είναι Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου, που τελεί υπό την εποπτεία του Υπουργείου Υγείας. Ξεκίνησε τη λειτουργία του το 1995 και έχει ως κύριους σκοπούς: τη συμβολή

Διαβάστε περισσότερα

Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΠΑΡΑΝΟΜΩΝ ΟΥΣΙΩΝ ΕΞΑΡΤΗΣΗΣ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ

Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΠΑΡΑΝΟΜΩΝ ΟΥΣΙΩΝ ΕΞΑΡΤΗΣΗΣ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΠΑΡΑΝΟΜΩΝ ΟΥΣΙΩΝ ΕΞΑΡΤΗΣΗΣ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ ΕΚΤΕΠΝ, ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΣΕΛ. 1 1. Χρήση παράνομων ουσιών εξάρτησης στο γενικό πληθυσμό Σύμφωνα με αποτελέσματα της πρόσφατης έρευνας γενικού πληθυσμού

Διαβάστε περισσότερα

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Eβδομάδα 44/2017 (30 Οκτωβρίου 05 Νοεμβρίου 2017)

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Eβδομάδα 44/2017 (30 Οκτωβρίου 05 Νοεμβρίου 2017) Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Eβδομάδα 44/2017 (30 Οκτωβρίου 05 Νοεμβρίου 2017) Η επιτήρηση της γρίπης για την περίοδο 2017-2018 σε Ευρωπαϊκό επίπεδο και στην Ελλάδα ξεκίνησε

Διαβάστε περισσότερα

σύμφωνα με την αξιοποίηση και επεξεργασία των ερωτηματολογίων που διανεμήθηκαν στους συμβούλους

σύμφωνα με την αξιοποίηση και επεξεργασία των ερωτηματολογίων που διανεμήθηκαν στους συμβούλους 7. Συμπεράσματα Αξιολόγησης στο Πλαίσιο του Προγράμματος «Πιλοτικά Προγράμματα Εναλλακτικά της Φυλάκισης για Παραβάτες Χρήστες Παράνομων Ουσιών» MIS 349337 Για την αξιολόγηση της Υπηρεσίας Παραπομπών σε

Διαβάστε περισσότερα

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Eβδομάδα 3/2018 (15 21 Ιανουαρίου 2018)

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Eβδομάδα 3/2018 (15 21 Ιανουαρίου 2018) Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Eβδομάδα 3/2018 (15 21 Ιανουαρίου 2018) Η επιτήρηση της γρίπης για την περίοδο 2017-2018 σε Ευρωπαϊκό επίπεδο και στην Ελλάδα ξεκίνησε την εβδομάδα

Διαβάστε περισσότερα

Οδηγός Υπηρεσιών Θεραπείας για τις Παράνοµες Ουσίες, το Αλκοόλ και την παθολογική ενασχόληση µε τυχερά παιχνίδια

Οδηγός Υπηρεσιών Θεραπείας για τις Παράνοµες Ουσίες, το Αλκοόλ και την παθολογική ενασχόληση µε τυχερά παιχνίδια Ο ΗΓΟΣ ΥΠΕΡΕΣΙΩΝ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ Οδηγός Υπηρεσιών Θεραπείας για τις Παράνοµες Ουσίες, το Αλκοόλ και την παθολογική ενασχόληση µε τυχερά παιχνίδια οµές Εφήβων & Οικογένειας οµές Αποτοξίνωσης οµές Απεξάρτησης

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΝΑΡΚΩΤΙΚΩΝ ΜΕΤΑΒΑΛΛΟΜΕΝΕΣ ΤΑΣΕΙΣ

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΝΑΡΚΩΤΙΚΩΝ ΜΕΤΑΒΑΛΛΟΜΕΝΕΣ ΤΑΣΕΙΣ του οργανισµού της ΕΕ για τα ναρκωτικά, Λισαβόνα Αριθ. 5/2000 11 Οκτωβρίου 2000 ΠΡΟΣΟΧΗ: ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ Η ΗΜΟΣΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΠΑΡΟΝΤΟΣ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΤΕΤΑΡΤΗ 11 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 12:00 ΤΟ ΜΕΣΗΜΕΡΙ (ΩΡΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ)

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 6: Ειδική Έκθεση / Αναφορά Αξιολόγησης του Έργου

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 6: Ειδική Έκθεση / Αναφορά Αξιολόγησης του Έργου ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 6: Ειδική Έκθεση / Αναφορά Αξιολόγησης του Έργου ΤΙΤΛΟΣ ΈΡΓΟΥ: «Οργάνωση και λειτουργία θεραπευτικής μονάδας χορήγησης υποκαταστάτων στις φυλακές Κορυδαλλού και Πάτρας για κρατουμένους παραβάτες

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑ: Έγκριση από άποψη σκοπιμότητας πολιτικών ψυχικής υγείας που θα υλοποιηθούν στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΥΓΕΙΑΣ

ΘΕΜΑ: Έγκριση από άποψη σκοπιμότητας πολιτικών ψυχικής υγείας που θα υλοποιηθούν στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΥΓΕΙΑΣ ΑΝΑΡΤΗΤΕΑ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΠΟΡΩΝ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ Ταχ. Δ/νση : Αριστοτέλους 19 Τ.Κ. : 104 33 Τηλέφωνο :

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΙΚΤΗΣ ΑΙΤΗΣΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ THE TREATMENT DEMAND INDICATOR ΓΙΑ ΤΟ ΕΤΟΣ 2014

ΔΕΙΚΤΗΣ ΑΙΤΗΣΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ THE TREATMENT DEMAND INDICATOR ΓΙΑ ΤΟ ΕΤΟΣ 2014 ΔΕΙΚΤΗΣ ΑΙΤΗΣΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ THE TREATMENT DEMAND INDICATOR ΓΙΑ ΤΟ ΕΤΟΣ 2014 ΤΟΜΕΑΣ ΕΡΕΥΝΑΣ & ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ 18 ΑΝΩ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΑΤΤΙΚΗΣ ΑΘΗΝΑ, ΙΟΥΝΙΟΣ 2015 Επεξεργασία και ανάλυση ερωτηματολογίου TDI

Διαβάστε περισσότερα

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Eβδομάδα 52/2016 (26 Δεκεμβρίου Ιανουαρίου 2017)

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Eβδομάδα 52/2016 (26 Δεκεμβρίου Ιανουαρίου 2017) Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Eβδομάδα 52/2016 (26 Δεκεμβρίου 2016 01 Ιανουαρίου 2017) Η επιτήρηση της γρίπης για την περίοδο 2016-2017 σε Ευρωπαϊκό επίπεδο και στην Ελλάδα ξεκίνησε

Διαβάστε περισσότερα

Ομάδα Σκέψης Πολιτική Υγείας Ελληνικός Σύλλογος Αποφοίτων London School of Economics and Political Science

Ομάδα Σκέψης Πολιτική Υγείας Ελληνικός Σύλλογος Αποφοίτων London School of Economics and Political Science Ομάδα Σκέψης Πολιτική Υγείας Ελληνικός Σύλλογος Αποφοίτων London School of Economics and Political Science «Τι συμβαίνει με την υγεία στην Ελλάδα σήμερα; Μια προσέγγιση της πολιτικής για την υγεία, από

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΑΗΦΥ μετά την αναδιαμόρφωσή του. Ελπίδα Φωτιάδου Προϊσταμένη Υποδιεύθυνσης Ειδικών Εφαρμογών Διεύθυνση Λειτουργίας & Υποστήριξης Εφαρμογών

Ο ΑΗΦΥ μετά την αναδιαμόρφωσή του. Ελπίδα Φωτιάδου Προϊσταμένη Υποδιεύθυνσης Ειδικών Εφαρμογών Διεύθυνση Λειτουργίας & Υποστήριξης Εφαρμογών Ο ΑΗΦΥ μετά την αναδιαμόρφωσή του Ελπίδα Φωτιάδου Προϊσταμένη Υποδιεύθυνσης Ειδικών Εφαρμογών Διεύθυνση Λειτουργίας & Υποστήριξης Εφαρμογών ΑΗΦΥ - Ατομικός Ηλεκτρονικός Φάκελος Υγείας Σύμφωνα με άρθρο

Διαβάστε περισσότερα

Μελέτη, σχεδιασμός και υλοποίηση δράσεων περιγεννητικής ψυχικής υγείας

Μελέτη, σχεδιασμός και υλοποίηση δράσεων περιγεννητικής ψυχικής υγείας Μελέτη, σχεδιασμός και υλοποίηση δράσεων περιγεννητικής ψυχικής υγείας Βασίλης Δάγλας Διευθυντής ΑμΚΕ ΦΑΙΝΑΡΕΤΗ 5 η Ημερίδα «Βήματα Ασθενών» Ινστιτούτο Παστέρ Ποια είναι η Φαιναρέτη Η Αστική μη Κερδοσκοπική

Διαβάστε περισσότερα

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Eβδομάδα 47/2016 (21 27 Νοεμβρίου 2016)

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Eβδομάδα 47/2016 (21 27 Νοεμβρίου 2016) Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Eβδομάδα 47/2016 (21 27 Νοεμβρίου 2016) Η επιτήρηση της γρίπης για την περίοδο 2016-2017 σε Ευρωπαϊκό επίπεδο και στην Ελλάδα ξεκίνησε την εβδομάδα

Διαβάστε περισσότερα

Υπάρχοντα προγράμματα

Υπάρχοντα προγράμματα HIV λοίμωξη και χρήστες ουσιών: Ελλάδα 2014 Υπάρχοντα προγράμματα Βάνα Σύψα Επίκουρη Καθηγήτρια Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής Εργαστήριο Υγιεινής, Επιδημιολογίας και Ιατρικής Στατιστικής Ιατρική

Διαβάστε περισσότερα

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Eβδομάδα 46/2016 (14 20 Νοεμβρίου 2016)

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Eβδομάδα 46/2016 (14 20 Νοεμβρίου 2016) Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Eβδομάδα 46/2016 (14 20 Νοεμβρίου 2016) Η επιτήρηση της γρίπης για την περίοδο 2016-2017 σε Ευρωπαϊκό επίπεδο και στην Ελλάδα ξεκίνησε την εβδομάδα

Διαβάστε περισσότερα

Τα ναρκωτικά μπορούν να διακριθούν σε ομάδες με διάφορους τρόπους: για παράδειγμα νόμιμες (νομικά αποδεκτές) και παράνομες (απαγορευμένες) ουσίες.

Τα ναρκωτικά μπορούν να διακριθούν σε ομάδες με διάφορους τρόπους: για παράδειγμα νόμιμες (νομικά αποδεκτές) και παράνομες (απαγορευμένες) ουσίες. Τι είναι ναρκωτικά; Τα ναρκωτικά είναι ουσίες που επιδρούν στον εγκέφαλο και γι' αυτό προκαλούν εθισμό. Οι άνθρωποι που τα χρησιμοποιούν θέλουν να βιώσουν τις συνέπειες των ναρκωτικών. Ορισμένα φάρμακα

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΤΥΠΟ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΜΕΜΟΝΟΜΕΝΩΝ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΩΝ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΩΝ* ΠΡΟΣ ΕΓΚΡΙΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΑΝΤΙΝΑΡΚΩΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΚΥΠΡΟΥ

ΕΝΤΥΠΟ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΜΕΜΟΝΟΜΕΝΩΝ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΩΝ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΩΝ* ΠΡΟΣ ΕΓΚΡΙΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΑΝΤΙΝΑΡΚΩΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΕΝΤΥΠΟ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΜΕΜΟΝΟΜΕΝΩΝ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΩΝ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΩΝ* ΠΡΟΣ ΕΓΚΡΙΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΑΝΤΙΝΑΡΚΩΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΚΥΠΡΟΥ *Ισχύει μόνο για όσους δεν αφορά το «Έντυπο Υποβολής Θεραπευτικών Προγραμμάτων Προς Έγκριση από

Διαβάστε περισσότερα

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΓΙΑ ΤΑ ΝΑΡΚΩΤΙΚΑ 2018

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΓΙΑ ΤΑ ΝΑΡΚΩΤΙΚΑ 2018 www.naac.org.cy ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΓΙΑ ΤΑ ΝΑΡΚΩΤΙΚΑ 2018 & ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΠΡΟ Έκδοση: 2018 ΜΕ ΜΙΑ ΜΑΤΙΑ.. ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΝΑΡΚΩΤΙΚΩΝ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΚΘΕΣΗ 2018 & ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΠΡΟ Ο διευθυντής του

Διαβάστε περισσότερα

Τμήμα Επιδημιολογικής Επιτήρησης και Παρέμβασης

Τμήμα Επιδημιολογικής Επιτήρησης και Παρέμβασης Σημαντικά Σημεία ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΟΝΟΣΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ (ΣΥΣΤΗΜΑ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗΣ ΔΗΛΩΣΗΣ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ) Η δηλούμενη επίπτωση της ελονοσίας στην Ελλάδα παρουσιάζει αυξητική τάση. Για την πενταετία

Διαβάστε περισσότερα

18 η Διεθνής Διημερίδα Ηπατίτιδας Β & C Μέρος έκτο: Οι μελέτες του ΚΕΕΛΠΝΟ Επόμενα Βήματα και Προοπτικές 30-1-2011

18 η Διεθνής Διημερίδα Ηπατίτιδας Β & C Μέρος έκτο: Οι μελέτες του ΚΕΕΛΠΝΟ Επόμενα Βήματα και Προοπτικές 30-1-2011 18 η Διεθνής Διημερίδα Ηπατίτιδας Β & C Μέρος έκτο: Οι μελέτες του ΚΕΕΛΠΝΟ Επόμενα Βήματα και Προοπτικές 30-1-2011 Καθηγητής Γεώργιος N. Νταλέκος Δ/ντής Παθολογικής Κλινικής και Ερευνητικού Εργαστηρίου

Διαβάστε περισσότερα

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Eβδομάδα 13/2018 (26 Μαρτίου 01 Απριλίου 2018)

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Eβδομάδα 13/2018 (26 Μαρτίου 01 Απριλίου 2018) Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Eβδομάδα 13/2018 (26 Μαρτίου 01 Απριλίου 2018) Η επιτήρηση της γρίπης για την περίοδο 2017-2018 σε Ευρωπαϊκό επίπεδο και στην Ελλάδα ξεκίνησε την

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΥΤΕΡΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑ Η ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΟΛΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΦΟΡΑΣ ΣΤΙΣ ΑΞΙΕΣ ΤΗΣ ALMA - ATA: ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΟΜΟΦΩΝΙΑΣ

ΔΕΥΤΕΡΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑ Η ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΟΛΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΦΟΡΑΣ ΣΤΙΣ ΑΞΙΕΣ ΤΗΣ ALMA - ATA: ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΟΜΟΦΩΝΙΑΣ Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Σεπτέμβριος 2018 ΔΕΥΤΕΡΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑ Η ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΟΛΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΦΟΡΑΣ ΣΤΙΣ ΑΞΙΕΣ ΤΗΣ ALMA - ATA: ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΟΜΟΦΩΝΙΑΣ Αθηνά Τατσιώνη Επίκουρη Καθηγήτρια Γενικής Ιατρικής,

Διαβάστε περισσότερα

Προσωπικός Ηλεκτρονικός Φάκελος Υγείας: Ασθενοκεντρική Προσέγγιση, Βελτίωση της. Επικ. Καθηγήτρια Φλώρα Μαλαματένιου

Προσωπικός Ηλεκτρονικός Φάκελος Υγείας: Ασθενοκεντρική Προσέγγιση, Βελτίωση της. Επικ. Καθηγήτρια Φλώρα Μαλαματένιου Προσωπικός Ηλεκτρονικός Φάκελος Υγείας: Ασθενοκεντρική Προσέγγιση, Βελτίωση της Ποιότητας και Περιστολή της Δαπάνης Επικ. Καθηγήτρια Φλώρα Μαλαματένιου Ηλεκτρονικός Φάκελος Υγείας Χειρόγραφος Ιατρικός

Διαβάστε περισσότερα

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Eβδομάδα 5/2018 (29 Ιανουαρίου 04 Φεβρουαρίου 2018)

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Eβδομάδα 5/2018 (29 Ιανουαρίου 04 Φεβρουαρίου 2018) Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Eβδομάδα 5/2018 (29 Ιανουαρίου 04 Φεβρουαρίου 2018) Η επιτήρηση της γρίπης για την περίοδο 2017-2018 σε Ευρωπαϊκό επίπεδο και στην Ελλάδα ξεκίνησε

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΙΚΤΗΣ ΑΙΤΗΣΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ THE TREATMENT DEMAND INDICATOR ΓΙΑ ΤΟ ΕΤΟΣ 2015

ΔΕΙΚΤΗΣ ΑΙΤΗΣΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ THE TREATMENT DEMAND INDICATOR ΓΙΑ ΤΟ ΕΤΟΣ 2015 ΔΕΙΚΤΗΣ ΑΙΤΗΣΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ THE TREATMENT DEMAND INDICATOR ΓΙΑ ΤΟ ΕΤΟΣ 2015 ΤΟΜΕΑΣ ΕΡΕΥΝΑΣ & ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ 18 ΑΝΩ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΑΤΤΙΚΗΣ ΑΘΗΝΑ, ΙΟΥΝΙΟΣ 2016 1 Επεξεργασία και ανάλυση ερωτηματολογίου

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ ΓΙΑ ΠΡΟΣΛΗΨΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ ΓΙΑ ΠΡΟΣΛΗΨΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ ΓΙΑ ΠΡΟΣΛΗΨΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ Η ΑΠΟΣΤΟΛΗ, αστική µη κερδοσκοπική εταιρεία, λειτουργεί το «Οικοτροφείο 15 χρόνιων Ψυχικά Ασθενών στην Αττική», το οποίο εντάχθηκε στο πλαίσιο

Διαβάστε περισσότερα

Τµήµα Επιδηµιολογικής Επιτήρησης και Παρέµβασης

Τµήµα Επιδηµιολογικής Επιτήρησης και Παρέµβασης Τµήµα Επιδηµιολογικής Επιτήρησης και Παρέµβασης ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΛΕΪΣΜΑΝΙΑΣΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ (ΣΥΣΤΗΜΑ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗΣ ΔΗΛΩΣΗΣ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ) Κύρια σημεία Η δηλούμενη επίπτωση της λεϊσμανίασης στην Ελλάδα

Διαβάστε περισσότερα

Γενική Γραμματεία Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων Υπουργείο Δικαιοσύνης

Γενική Γραμματεία Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων Υπουργείο Δικαιοσύνης Γενική Γραμματεία Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων Υπουργείο Δικαιοσύνης ΕΘΝΙΚΟ ΤΥΠΟΓΡΑΦΕΙΟ XAΡΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΩΝ ΕΞΑΡΤΗΜΕΝΩΝ ΑΤΟΜΩΝ ISBN: 978-618-81035-1-1 Γενική Γραμματεία Διαφάνειας και Ανθρωπίνων

Διαβάστε περισσότερα

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Eβδομάδα 51/2015 (14 20 Δεκεμβρίου 2015)

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Eβδομάδα 51/2015 (14 20 Δεκεμβρίου 2015) Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Eβδομάδα 51/215 (14 2 Δεκεμβρίου 215) Η επιτήρηση της γρίπης για την περίοδο 215-216 σε Ευρωπαϊκό επίπεδο και στην Ελλάδα ξεκίνησε την εβδομάδα

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΕΥΝΑ ΕΠΙΚΡΑΤΗΣΗΣ ΜΟΛΥΣΜΑΤΙΚΩΝ ΑΣΘΕΝΕΙΩΝ (HIV, HBV, HCV) ΑΝΑΜΕΣΑ ΣE ΕΝΕΣΙΜΟΥΣ ΧΡΗΣΤΕΣ ΟΥΣΙΩΝ

ΕΡΕΥΝΑ ΕΠΙΚΡΑΤΗΣΗΣ ΜΟΛΥΣΜΑΤΙΚΩΝ ΑΣΘΕΝΕΙΩΝ (HIV, HBV, HCV) ΑΝΑΜΕΣΑ ΣE ΕΝΕΣΙΜΟΥΣ ΧΡΗΣΤΕΣ ΟΥΣΙΩΝ ΕΡΕΥΝΑ ΕΠΙΚΡΑΤΗΣΗΣ ΜΟΛΥΣΜΑΤΙΚΩΝ ΑΣΘΕΝΕΙΩΝ (HIV, HBV, HCV) ΑΝΑΜΕΣΑ ΣE ΕΝΕΣΙΜΟΥΣ ΧΡΗΣΤΕΣ ΟΥΣΙΩΝ Η έρευνα διεξήχθη τα έτη 2016-2018 από την Αρχή Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων Κύπρου. Το συνολικό δείγμα της έρευνας

Διαβάστε περισσότερα

Eίναι εφικτή η εξάλειψη του ΗCV στο γενικό πληθυσμό και στις ομάδες υψηλού κινδύνου και επιπολασμού;

Eίναι εφικτή η εξάλειψη του ΗCV στο γενικό πληθυσμό και στις ομάδες υψηλού κινδύνου και επιπολασμού; τρογγυλό Σραπέζι Hepatitis B and C Public Policy Association τρατηγικές εξάλειψης του HCV Eίναι εφικτή η εξάλειψη του ΗCV στο γενικό πληθυσμό και στις ομάδες υψηλού κινδύνου και επιπολασμού; Βάνα ύψα Επίκουρη

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΕΥΝΑ ΤΟΥ ΚΕΘΕΑ ΓΙΑ ΤΟ ΚΟΣΤΟΣ ΤΗΣ ΕΞΑΡΤΗΣΗΣ ΚΑΙ ΤΑ ΟΦΕΛΗ ΤΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ

ΕΡΕΥΝΑ ΤΟΥ ΚΕΘΕΑ ΓΙΑ ΤΟ ΚΟΣΤΟΣ ΤΗΣ ΕΞΑΡΤΗΣΗΣ ΚΑΙ ΤΑ ΟΦΕΛΗ ΤΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΕΡΕΥΝΑ ΤΟΥ ΚΕΘΕΑ ΓΙΑ ΤΟ ΚΟΣΤΟΣ ΤΗΣ ΕΞΑΡΤΗΣΗΣ ΚΑΙ ΤΑ ΟΦΕΛΗ ΤΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΣΤΟΧΟΙ Το ερευνητικό αυτό σχέδιο εντάσσεται στο ευρύτερο πεδίο της οικονομικής αξιολόγησης. Πιο συγκεκριμένα, συνίσταται στη συγκριτική

Διαβάστε περισσότερα