Υπηρεσίες ιαδικτύου. Περιεχόµενα. Υπηρεσία Telnet. Η είσοδος µας σε αποµακρυσµένο Η/Υ µε Telnet

Transcript

1 Περιεχόµενα Υπηρεσίες ιαδικτύου Telnet Ηλεκτρονικό Ταχυδροµείο. Μεταφορά Αρχείων FTP. Υπηρεσία Archie Υπηρεσία Talk Υπηρεσία IRC Internet Newsgroups Instant Messaging Internet Games 1 2 Υπηρεσία Telnet Μπορώ να εισέλθω µέσω του διαδικτύου,σε ένα υπολογιστή που βρίσκεται σε αποµακρυσµένο γεωγραφικό σηµείο, και να τον χρησιµοποιήσω σα να ήµουν ακριβώς µπροστά του; Η απάντηση είναι ΝΑΙ Ηχρήσηενόςαποµακρυσµένου Η/Υ πραγµατοποιείται µε την βοήθεια της υπηρεσίας Telnet. Απαιτείται βεβαίως η σχετική άδεια χρήσης του αποµακρυσµένου υπολογιστή. Η σύνταξη είναι: telnet<διεύθυνση Η/Υ> Αφού λοιπόν επιτευχθεί η επικοινωνία µας µε το αποµακρυσµένο Η/Υ αρχίζει η διαδικασία πιστοποίησης της ταυτότητας µας (Login). Εισάγουµε το κωδικό µας όνοµα και ένα σύνθηµα (Password) Η είσοδος µας σε αποµακρυσµένο Η/Υ µε Telnet 3 4

2 Η είσοδος µας σε αποµακρυσµένο Η/Υ µε Telnet Το πρόγραµµα elm 5 6 Ηλεκτρονικό ταχυδροµείο Το ηλεκτρονικό ταχυδροµείο αποτελεί µια από τις δηµοφιλέστερες υπηρεσίες του διαδικτύου. Οι χρήστες του διαδικτύου µπορούν να ανταλλάσσουν µεταξύ τους ηλεκτρονικά µηνύµατα και κάθε λογής πληροφορίες. Πλεονεκτήµατα: Η διαδικασία είναι απλή, ανέξοδη και διευκολύνει αφάνταστα την επικοινωνία. Το ίδιο µήνυµα µπορεί να σταλεί σε πολλούς χρήστες. Μαζί µε τοµήνυµα µπορούν να προσαρτώνται (attach) αρχεία µε έγγραφα, εικόνες, λογιστικά φύλλα κλπ. Μειονεκτήµατα Απρόσκλητα µηνύµατα (spamming), ανάγνωση από τρίτους, διάδοση ιών, πλαστογράφηση ταυτότητας αποστολέα, κλπ. Ηλεκτρονικές διευθύνσεις Οι διευθύνσεις που χρησιµοποιούνται για την διακίνηση ενός ηλεκτρονικού γράµµατος βασίζονται στις διευθύνσεις IP. Ηγενικήµορφή µιας διεύθυνσης είναι: <όνοµα>@<διεύθυνση_η/υ_mail_server>. nicolast@cs.ucy.ac.cy Το απαραίτητο λογισµικό (pop post office protocol ή imap interactive mail access protocol clients) για την αποστολή και την λήψη προσφέρεται από διάφορες εφαρµογές: Π.χ Netscape Messenger, Outlook Express, Eudora e.t.c 7 8

3 Pop & Imap Clients: Netscape Messenger Pop & Imap Clients: Outllook express 9 10 Λίγα λόγια για το ηλεκτρονικό γράµµα Ένα οποιοδήποτε ηλεκτρονικό γράµµα αποτελείται από: Τον παραλήπτη: (to: Kwstas@ucy.ac.cy) Τον αποστολέα: (from: nicolast@ucy.ac.cy Κοινοποίηση: (Cc-Carbon copy- στέλνουµε έναµήνυµα σε περισσότερους του ενός παραλήπτες ή bcc-blind carbon copy) Θέµα: (subject: Examinations) Κύριο σώµα τουµηνύµατος: σε αυτό το σηµείο γράφουµε το κυρίως µήνυµα Υπογραφή: φτιάχνουµε ένασταθερόµήνυµα πουµπορεί να περιέχει διάφορα προσωπικά στοιχεία που εµείς επιθυµούµε. Προσαρτήσεις: (Attachment) µαζί µε τοκυρίωςµήνυµα µπορούµε να προσαρτήσουµε διάφορα άλλα αρχεία. Ένα παράδειγµα

4 Ηλεκτρονικές λίστες αλληλογραφίας (mailing lists) Οι χρήστες του διαδικτύου µπορούν να συµµετέχουν σε διάφορες οµάδες µε βάση τα κοινά τους ενδιαφέροντα. Μπορούν να συζητήσουν για θέµατα της αρεσκείας τους µέσω αρκεί να εγγραφούν στις ηλεκτρονικές λίστες αλληλογραφίας. δηλαδή σε καταλόγους από ηλεκτρονικές διευθύνσεις όλων εκείνων των χρηστών που έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον για ένα συγκεκριµένο θέµα. Κάθε µήνυµα µπορεί να διαβαστεί από όλους τους εγγεγραµµένους στην λίστα, οι οποίοι µε την σειρά τους µπορούν να απαντήσουν κλπ. Για να εγγραφεί κάποιος στη λίστα κάνει χρήση κάποιου λογισµικού που του προσφέρεται. Κατηγορίες mailing lists Μη ελεγχόµενες λίστες (unmoderated) Μέλος µπορεί να γίνει ο οποιοσδήποτε χωρίς κανένα έλεγχο. Τα περιεχόµενο των µηνυµάτων δεν υπόκεινται σε έλεγχο. Ελεγχόµενες λίστες (moderated) Προκειµένου να εγγραφεί κανείς είναι απαραίτητο να γνωστοποιήσει κάποια στοιχεία του. Το βασικό είναι ότι τα µηνύµατα ελέγχονται πριν διανεµηθούν στους συνδροµητές, για την αποφυγή spamming. Ιδιωτικές λίστες (private) Γιαναγίνεικανείςµέλος αυτής της λίστας πρέπει να πληρεί κάποια κριτήρια.(να είναι µέλος ενός οµίλου, µιας εταιρίας κλπ) To forum του in.gr Η ασφάλεια των Ηλεκτρονικών µηνυµάτων Τα µηνύµατα που διακινούνται µέσω του Ηλεκτρονικού ταχυδροµείου είναι ευάλωτα, καθώς δεν προσφέρουν κανενός είδους ασφάλεια. Η διασφάλιση του απόρρητου των ηλεκτρονικών µηνυµάτων είναι δυνατόν να επιτευχθεί µέσω της κρυπτογραφίας. ΗΚρυπτογραφία πετυχαίνει την κωδικοποίηση της πληροφορίας καθιστώντας αδύνατη την πρόσβαση µη εξουσιοδοτηµένων ατόµων σε αυτήν. Ηπιοδηµοφιλής µέθοδος κρυπτογράφησης µηνυµάτων ηλεκτρονικού ταχυδροµείου είναι η µέθοδος του δηµοσίου κλειδιού,(public Key Cryptography)

5 Λίγα λόγια για την κρυπτογραφία Η µέθοδος του δηµόσιου κλειδιού χρησιµοποιεί δύο κλειδιά (µεγάλους αριθµούς της τάξης των 1000 ψηφίων). Αν κωδικοποιήσουµε τοµήνυµα µε το ένα κλειδί (δηµόσιο) η αποκωδικοποίηση του επιτυγχάνεται µόνο µε την χρήση του άλλου (ιδιωτικού). Έτσι σε κάθε χρήστη ανήκει ένα προσωπικό ζευγάρι κλειδιών το οποίο επιτρέπει: Την µετάδοση κρυπτογραφηµένων µηνυµάτων (µόνο συγκεκριµένος αποδέκτης έχει την δυνατότητα να διαβάσει το µήνυµα). Την πιστοποίηση αυθεντικότητας ενός µηνύµατος (µας επιτρέπει να πιστοποιούµε τον αποστολέα ενός µηνύµατος που λαµβάνουµε). ιαφήµιση µέσω Πολλές φορές δεχόµαστε διαφηµιστικά µηνύµατα στο ηλεκτρονικό µας ταχυδροµείο από απρόσκλητους χρήστες (συνήθως εταιρίες). Η τακτική αυτή ονοµάζεται spamming και διακρίνεται από τα εξής χαρακτηριστικά: Το κόστος για την ανάγνωση του ηλεκτρονικού διαφηµιστικού µηνύµατος επιβαρύνει τον κάτοχο της ηλεκτρονικής διεύθυνσης. Τα διαφηµιστικά µηνύµατα καταλαµβάνουν χώρο στην διαθέσιµη βοηθητική µνήµη του χρήστη, µειώνοντας του την χωρητικότητα. Η ανάγνωση µεγάλου αριθµού διαφηµιστικού µηνυµάτων αποτελεί σπατάλη χρόνου. Η αποστολή µεγάλου αριθµού διαφηµιστικών µηνυµάτων επιβαρύνει την λειτουργία του διαδικτύου. Προκειµένου να αντιµετωπιστούν οι Spammers,τους επιβάλλεται η διακοπή του λογαριασµού τους, ενώ για τους αδιόρθωτους υπάρχει η µαύρη λίστα µε ταστοιχείατους Υπηρεσία µεταφοράς αρχείων- File Transfer Protocol (FTP) ΗυπηρεσίαFTP επιτρέπει την µεταφορά αρχείων µεταξύ του δικού µας τοπικού υπολογιστή και ενός αποµακρυσµένου συστήµατος. Η πρόσβαση µας στο αποµακρυσµένο σύστηµα µπορεί να επιτευχθεί βάση µιας διαδικασίας πιστοποίησης (username & password). Με το FTP δεν έχουµε την δυνατότητα να δούµε ταπεριεχόµενα των αρχείων του αποµακρυσµένου υπολογιστή όπως µε την υπηρεσία Telnet. Το µόνο που βλέπουµε είναι οι κατάλογοι των αρχείων, τα περιεχόµενα των οποίων θα γίνουν ορατά όταν µεταφερθούν στον τοπικό µας Η/Υ. Η υπηρεσία FTP ακολουθεί την αρχιτεκτονική client/server Anonymous FTP Προκειµένου να διευκολυνθεί η µεταφορά ερευνητικού υλικού και λογισµικού µεταξύ των µελών της ακαδηµαϊκής κοινότητας, θεσπίστηκε το ανώνυµο (anonymous FTP). Ηπρόσβασηστοναποµακρυσµένο λογαριασµό δεν απαιτεί την γνώση κάποιου συγκεκριµένου username & password. Με όνοµα anonymous ή ftp και κωδικό την διεύθυνση του ηλεκτρονικού του ταχυδροµείου, ο χρήστηςαποκτά πρόσβαση ανάγνωσης µόνο στα περιεχόµενα του εξυπηρετητή FTP

6 Ένα παράδειγµα... Υπηρεσία Archie Όπως είδαµε στην προηγούµενη ενότητα η υπηρεσία FTP µας επιτρέπει την µεταφορά αρχείων από ένα αποµακρυσµένο υπολογιστικό σύστηµα. Το ερώτηµα που τίθεται είναι: µε ποιο τρόπο ένας χρήστης µπορεί να πληροφορηθεί σε ποιον εξυπηρετητή FTP υπάρχουν τα αρχεία που αναζητά; Την απάντηση σε αυτό το ερώτηµα την δίνει η υπηρεσία Archie. Η υπηρεσία Archie είναι για το FTP ότι µια µηχανή αναζήτησης για το WWW Archie Servers: Not available any more.. Υπηρεσία Talk Η υπηρεσία Talk µας δίνει την δυνατότητα να επικοινωνήσουµε σεπραγµατικό χρόνο µε κάποιο άλλο χρήστη του διαδικτύου µέσω γραπτών µηνυµάτων. Όµως ο γραπτός λόγος παρουσιάζει αρκετά προβλήµατα, τόσο σε θέµατα ταχύτητας όσο και ουσίας, καθώς δεν µπορεί να αποτυπώσει τα συναισθήµατα ή τις εκφράσεις του προσώπου. Για να βελτιωθεί η ταχύτητα της επικοινωνίας χρησιµοποιούνται συντοµογραφίες, Π.χ: BTW: By The Way, CU: see you, e.t.c. Προκειµένου οι χρήστες να µοιραστούν τα αισθήµατα τους χρησιµοποιούν τα smileys Π.χ :-) I m Happy, :-)) I m ecstatic

7 Internet Relay Chat (IRC) To chat room του in.gr ΗυπηρεσίαIRC µας δίνει την δυνατότητα να επικοινωνήσουµε σεπραγµατικό χρόνο, µε έναµεγάλο αριθµό χρηστών µέσω γραπτών µηνυµάτων. Οι χρήστες οργανώνονται σε θεµατικές οµάδες (channels) ανάλογα µε ταενδιαφέροντατους. Στα πλαίσια του IRC οι χρήστες µπορούν: Να συµµετέχουν στο κανάλι της αρεσκείας τους. Να διεξάγουν προσωπικές συζητήσεις, Να ανταλλάσσουν εκτός από µηνύµατα και αρχεία, κλπ. Η επικοινωνία των χρηστών διέπεται από ένα σύστηµα άγραφων κανόνων (αποφυγή υβριστικών και προσβλητικών σχολίων καθώς και συζητήσεων άσχετων µε τοθέµα του καναλιού κλπ) Internet Newsgroups Ένα παράδειγµα... Οι ηλεκτρονικές εφηµερίδες είναι µια διαδεδοµένη µορφή επικοινωνίας στο διαδίκτυο. Από απόψεως περιεχοµένου, αποτελείται από µια σειρά άρθρων τα οποία κατανέµονται στις αντίστοιχες θεµατικές ενότητες. Από απόψεως θεµατολογίας, µπορεί κανείς να βρεί θέµατα για την πληροφορική, την επιστήµη, την κοινωνία, την πολιτική, την διασκέδαση κλπ. Κάθε χρήστης, µπορεί είτε να διαβάζει την σχετική αρθρογραφία, είτε και στέλνει ο ίδιος τις θέσεις του στην εφηµερίδα. Μια νέα εφηµερίδα δηµιουργείται αν εγκριθεί από την πλειοψηφία των χρηστών µετά από σχετική ψηφοφορία. Ο αντίστοιχος κόµβος για το Πανεπιστήµιο Κύπρου είναι δίνεται από προσπελάζεται από την κεντρική σελίδα του πανεπιστηµίου 27 28

8 Instant Messaging Ηιδανική λύση θα ήταν Οπροβληµατισµός.. Γιανακάνουµε χρήση της υπηρεσίας Talk πρέπει να γνωρίζουµε την διεύθυνση του µηχανήµατος του χρήστη µε τον οποίο θέλουµε νασυνοµιλήσουµε. Κάνοντας χρήση του δεν έχουµε την δυνατότητα πρόσβασης σε ένα ευρετήριο χρηστών. Γιανασυνοµιλήσουµε µέσω της υπηρεσίας IRC πρέπει να είµαστε συνδεδεµένοι στον ίδιο εξυπηρετητή, στο ίδιο θεµατικό κανάλι, ταυτόχρονα. να είχαµε ένα καθολικό κωδικό πρόσβασης σε µια υπηρεσία ηοποίαναµας προσφέρει την δυνατότητα επικοινωνίας µε τους φίλους και τους γνωστούς µας, να µας ενηµερώνει µε ποιουςµπορούµε να συνοµιλήσουµε τηνστιγµή πουτοεπιθυµούµε. να ενηµερώνει τους γνωστούς µας ότι είµαστε διαθέσιµοι για..κουβέντα να µπορούµε να αναζητήσουµε κάποιαονόµατα από αντίστοιχα ευρετήρια κλπ να µπορούµε νααρνούµαστε την συνοµιλία µε κάποιον αν το κρίνουµε απαραίτητο Ένα παράδειγµα: ICQ Όλα αυτά µπορούν να γίνουν πραγµατικότητα µε την υπηρεσία Instant Messaging: Όµως Η υπηρεσία αυτή ελέγχεται ολοκληρωτικά από τον ιδιωτικό τοµέα εν θα µπορέσετε να επικοινωνήσετε µε όλους τους χρήστες του διαδικτύου, καθώς δεν διαθέτουν όλοι αριθµό ICQ Internet Games Το να παίξεις ένα ηλεκτρονικό παιγνίδι στον υπολογιστή δεν είναικάτικαινούριο. Το να παίζεις όµως το αγαπηµένο σου παιγνίδι και να έχεις ως αντιπάλους, χρήστες του διαδικτύου από κάθε σηµείο του πλανήτη, αυτό ακούγεται πραγµατικά ενδιαφέρον. Τα διαδικτυακά παιγνίδια, ενισχύουν την κοινωνικότητα των παικτών, καθώς πολλά από αυτά απαιτούν την αρµονική συνεργασία των µελών της οµάδας. Όµως η πλειονότητα των παιχνιδιών έχει πολεµικό χαρακτήρα, ενώ κάποια άλλα χαρακτηρίζονται από έντονα χαρακτηριστικά βίας