Σχέδιο Δράσης Αγωγής Υγείας και. Πρόληψης της Παραβατικότητας

Transcript

1 Σχέδιο Δράσης Αγωγής Υγείας και Πρόληψης της Παραβατικότητας Σχολική χρονιά: Όνομα σχολείου: Β Δημοτικό Σχολείο Ύψωνα Τηλ. σχολείου: Ηλεκτρονική διεύθυνση: Όνομα γενικής συντονίστριας: Ελένη Σάββα Α. Επιτροπή Αγωγής Υγείας και Πρόληψης της Παραβατικότητας ΟΝΟΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ 1. Μαρία Μανώλη Βοηθός Διευθύντρια 2. Ελένη Σάββα Δασκάλα 3. Άντρη Χρίστου Δασκάλα Β. Ανάπτυξη Σχεδίου Δράσης Β.1. ΘΕΜΑ: «Σέβομαι τον εαυτό μου, το σχολείο μου και τους ανθρώπους του. Β.2. Στόχοι: Νοιάζομαι, δημιουργώ, προσφέρω» Τα παιδιά να είναι σε θέση να : 1. Να αναγνωρίζουν, να κατανοούν και να εκφράζουν τα συναισθήματά τους και τα συναισθήματα των άλλων. 2. Να αναπτύξουν δεξιότητες χειρισμού των συναισθημάτων τους και επίλυσης συγκρούσεων χωρίς βία, εκφοβισμό ή επιθετικότητα. 3. Να κατανοήσουν και να αποδεχτούν τη διαφορετικότητα τη δική τους και των άλλων. 4. Να καλλιεργήσουν, να διευρύνουν και να αναπτύξουν τη δημιουργικότητα και τα ενδιαφέροντά τους. 1

2 5. Να νιώθουν τη χαρά της δημιουργίας, της συμμετοχής και της προσφοράς μέσω του εθελοντισμού. 6. Να αναπτύξουν στενότερους οικογενειακούς και φιλικούς δεσμούς. 7. Να αναπτύξουν δεξιότητες συνεργασίας και επικοινωνίας με τους συμμαθητές, τους δασκάλους και τους γονείς τους. 8. Να γνωρίσουν τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους στο σχολείο, στο σπίτι και στην κοινωνία. Β.3. Συνοπτική καταγραφή δράσεων: Β.3.1. ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Ενημέρωση όλων των εκπαιδευτικών του σχολείου σε συνεδρία προσωπικού για το περιεχόμενο του Σχεδίου Δράσης και τη σημασία της εμπλοκής όλων σε αυτό. Ενημέρωση των γονέων των μαθητών του σχολείου για το Σχέδιο Δράσης και το δικό τους ρόλο σε αυτό, με στόχο την ενεργό εμπλοκή και τη συμβολή τους στην επίτευξη των στόχων του (με συνάντηση της επιτροπής Αγωγής Υγείας με την αντίστοιχη επιτροπή του Συνδέσμου Γονέων για ενημέρωση και συνεργασία). Ενημέρωση του Κεντρικού Μαθητικού Συμβουλίου του σχολείου, αλλά και όλων των μαθητών με ενδοτμηματικές εισαγωγικές συζητήσεις για το θέμα. Οργάνωση διαλέξεων και βιωματικών εργαστηρίων από ειδικούς προς εκπαιδευτικούς και γονείς με θέματα συναισθηματικής αγωγής. Β.3.2. ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Σχεδιασμός επιδαπέδιων παιχνιδιών στο πλακόστρωτο του σχολείου (π.χ. σκάλα κ.λ.π.). Δημιουργία και φροντίδα βοτανόκηπου και λαχανόκηπου από μαθητές του σχολείου σε συνεργασία με το Σύνδεσμο Γονέων. Διαμόρφωση χώρου με τραπέζια και παγκάκια για ξεκούραση και συναναστροφή των μαθητών τα διαλείμματα και για διεξαγωγή επιτραπέζιων παιχνιδιών. Εξωραϊσμός σχολικών χώρων με ζωγραφιές και γράφιτι σε τοίχους του σχολείου εικόνων και συνθημάτων. 2

3 Εμπλουτισμός της βιβλιοθήκης του σχολείου και των τάξεων με βιβλία και παραμύθια που καλλιεργούν την αποδοχή της διαφορετικότητας, την αντιρατσιστική συμπεριφορά, τη διαχείριση συναισθημάτων κλπ. Δημιουργία αίθουσας συναισθηματικής και θεατρικής αγωγής για χρήση από όλες τις τάξεις του σχολείου στο μάθημα της Αγωγής Υγείας αλλά και σε άλλα θέματα του Αναλυτικού Προγράμματος. Β.3.3. ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΜΑΘΗΤΙΚΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ Εμπλοκή του Κεντρικού Μαθητικού Συμβουλίου στον καθορισμό και στην επίτευξη των στόχων του σχολείου. Καταρτισμός από το ΚΜΣ Κώδικα Καλής Συμπεριφοράς, ο οποίος θα διαμοιραστεί σε όλους τους μαθητές του σχολείου και θα υπογραφεί από τους εκπαιδευτικούς, τους μαθητές και τους γονείς. Καθορισμός από τους μαθητές κάθε τμήματος σε συνεργασία με το δάσκαλο της τάξης βραχυπρόθεσμων στόχων που θα προσπαθούν να υλοποιήσουν σε συγκεκριμένο χρονικό πλαίσιο. Η αξιολόγηση των στόχων θα γίνεται σε τακτά χρονικά διαστήματα και θα καθοριστούν τρόποι επιβράβευσης των μαθητών/ομάδων που παρουσιάζουν βελτίωση. Δημιουργία περιβαλλοντικής μαθητικής επιτροπής. Δημιουργία ομάδας εθελοντών μαθητών. Β.3.4. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ, ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ α. Αυτογνωσία αποδοχή εαυτού ü Η ταυτότητά μου / Προσωπική ασπίδα (πρόσωπα που θαυμάζω, ένας στόχος, μια επιτυχία μου, τα προτερήματά μου, σύνθημα) ü Αφίσα για αυτοπαρουσίαση: φωτογραφία, εμφάνιση, χαρακτήρας, ταλέντα, ενδιαφέροντα, αγαπημένο φαγητό, ζώο, παιχνίδι, μάθημα, τραγουδιστής, τι με κάνει χαρούμενο, λυπημένο. ü Ατομικά κολάζ: Σε ένα φύλλο χαρτιού κολλούν εικόνες ή γράφουν λέξεις που τα εκφράζουν ή τους αρέσουν. Τα άλλα παιδιά προσπαθούν να μαντέψουν σε ποιον ανήκει το κολάζ. 3

4 β. Συναισθήματα Διαχείριση συναισθημάτων επίλυση συγκρούσεων ü Δραστηριότητες για γνωριμία με τα συναισθήματα π.χ. Η αλφαβήτα των συναισθημάτων, εικονογράφηση συναισθημάτων, ιδεοθύελλα και παντομίμα. ü Ακρόαση ιστοριών σχετικών με τα συναισθήματα, συνέχιση των ιστοριών, δραματοποίηση, αλλαγή του τέλους, παροχή βοήθειας προς τα πρόσωπα της ιστορίας. ü Κουτί ή Μουσείο της Χαράς. Τα παιδιά φέρνουν στην τάξη και παρουσιάζουν δικά τους αγαπημένα πράγματα (αντικείμενα, παιχνίδια, προσωπικές συλλογές, φωτογραφίες, βιβλία) που τους κάνουν χαρούμενους και τα τοποθετούν στο Κουτί ή Μουσείο της Χαράς. ü Δραστηριότητες κύκλου: Οι μαθητές κάθονται σε κύκλο και ενθαρρύνονται να συνεχίσουν κάποιες δηλώσεις εκφράζοντας πάντα συναισθήματα π.χ. Κάποτε ήμουν λυπημένος γιατί / Κάτι που με κάνει πολύ χαρούμενο είναι... ü Χρήση σχεδιαγράμματος του σχολείου: Προσδιορισμός με πράσινο χρώμα των περιοχών όπου νιώθω χαρά και με κόκκινο όπου δε νιώθω καλά. Σχολιασμός συζήτηση (εντοπισμός σημείων συγκρούσεων, εκφοβισμού και συζήτηση για το πως θα πρέπει να αντιδρούν σε τέτοιες περιπτώσεις) ü Μελέτη περιπτώσεων: Τα παιδιά συζητούν για το τι είναι πιθανόν να νιώσουν και πώς να αντιδράσουν σε πιθανές περιπτώσεις που τους δίνονται. Εντοπίζουν ποια αντίδραση μπορεί να έχει τις χειρότερες και ποια τις καλύτερες συνέπειες π.χ. Κάποιος με σπρώχνει εσκεμμένα/κατά λάθος / Έχω τιμωρηθεί για κάτι που δεν έκανα. ü Αυτοσχεδιασμός με αφορμή μια φωτογραφία: Τα παιδιά ζωντανεύουν φωτογραφίες οι οποίες δείχνουν μια κατάσταση άγχους, στενοχώριας ή αγωνίας. Δίνουν διαφορετικά τέλη. Στην πρώτη περίπτωση ο πρωταγωνιστής κατάφερε να αντιμετωπίσει το πρόβλημα και στη δεύτερη όχι. Έμφαση στις διαδικασίες τις οποίες ακολούθησε. ü Κουτί επικοινωνίας: Καταγραφή των διαφόρων συγκρούσεων που συμβαίνουν κατά τη διάρκεια της σχολικής μέρας. Το κάθε παιδί μπορεί να σημειώνει σε ένα χαρτί τις σοβαρές συγκρούσεις που έχουν γίνει και του τρόπου που αυτές επιλύθηκαν και να το τοποθετεί ανώνυμα στο κουτί. Έτσι γίνεται εντοπισμός των συμπεριφορών που χρειάζονται βελτίωση. Μπορεί να ακολουθήσει ομαδική συζήτηση για τις αντιδράσεις τους σε δοσμένες καταστάσεις. ü Καταρτισμός Κώδικα Επίλυσης Συγκρούσεων / Κώδικα Φιλίας. 4

5 ü Σηματοδότης Τροχαίας: Χρήση του «Σηματοδότη της Τροχαίας» πριν την αντίδραση σε κάποια σύγκρουση διαφωνία. (Ηρέμησε και σκέψου πριν δράσεις, ποιο είναι το πρόβλημα, πώς νιώθεις γι αυτό, σκέψου εναλλακτικές λύσεις και τις συνέπειες τους, προχώρησε και δοκίμασε το καλύτερο σχέδιο). ü Μάθε να λες «όχι»: Συμπλήρωση διαλόγων περιπτώσεων όταν το ένα παιδί προσπαθεί να πείσει το άλλο να κάνει κάτι το οποίο μπορεί να είναι επικίνδυνο ή να προκαλεί κάποια ζημιά. Πώς μπορεί να το δικαιολογήσει γιατί δε θέλει να το κάνει; π.χ. να μην παραδώσουν ένα χαμένο τσαντάκι που βρέθηκε στην αυλή του σχολείου. Δραματοποίηση αντιδράσεις (λεκτικές, σωματικές, εκφράσεις προσώπου) συζήτηση για το πώς ένιωσαν. ü Τρόποι επίλυσης συγκρούσεων χωρίς επιθετικότητα. (συζήτηση, μελέτη περιπτώσεων, έκφραση συναισθημάτων, εισηγήσεις). Υπόδυση ρόλων με βάση καταστάσεις που τους δίνονται (φιλική στάση και όχι σύγκρουση). ü Εντοπισμός (μέσα από ακρόαση ιστοριών ή και πραγματικών καταστάσεων στο σχολείο) του σωστού τρόπου συμπεριφοράς μέσα στην τάξη, έξω στην αυλή και οπουδήποτε βρεθούν (ευγένεια, σεβασμός, αλληλοβοήθεια, διακριτικότητα, αναμονή της σειράς τους). ü Θεσμοθέτηση ώρας «Κοινωνία της τάξης»: Καθορίζεται χρόνος στο πρόγραμμα της τάξης κατά τον οποίο δίνεται η ευκαιρία στους μαθητές να συζητούν θέματα που αφορούν άμεσα τη ζωή τους στο σχολείο με τον εκπαιδευτικό της τάξης Επίλυση προβλημάτων ü Κλείσιμο σχολικής μέρας: Αφιερώνουμε λίγα λεπτά στο τέλος της μέρας για ανακεφαλαίωση των δραστηριοτήτων ή γνώσεων που αποκτήθηκαν κατά τη διάρκεια της μέρας. Το κλείσιμο να γίνει με θετικό τρόπο με σύντομες και ευχάριστες δραστηριότητες π.χ. παιχνίδι με την μπάλα, τραγούδι κλπ. γ. Ανάπτυξη συνεργασίας και επικοινωνίας σεβασμός και αποδοχή διαφορετικότητας ü Συνεργατικές δραστηριότητες κατά τη διάρκεια του μαθήματος ή ανάθεση ομαδικών εργασιών και για το σπίτι (projects). Μετά από μια ομαδική εργασία γίνεται συζήτηση για το πώς νιώθουν, τι κατάφεραν, τις δυσκολίες που αντιμετώπισαν κλπ. ü Ζητώ βοήθεια: Τα παιδιά δηλώνουν τα ονόματα των ανθρώπων που μπορούν να εμπιστευτούν και συζητούν τον τρόπο με τον οποίο ζητούν βοήθεια (φοβάμαι και χρειάζομαι τη βοήθεια σου, θέλω να σου πω κάτι σημαντικό, συγνώμη που διακόπτω αλλά θέλω να σου πω κάτι σοβαρό, πρέπει να σου μιλήσω τώρα...) 5

6 ü Συγγραφή συνταγών για το πώς κάνεις ένα καλό φίλο ή πώς να έχεις μια καλή συνεργασία ή καλές σχέσεις με τους άλλους. ü Μελέτη περιπτώσεων: Δίνουμε περιπτώσεις και ζητούμε για κάθε περιστατικό να συζητήσουν: α) Σε ποιον πρέπει να απολογηθεί το κάθε παιδί; β )Πώς μπορεί να διορθώσει το λάθος του; γ) Τι θα μπορούσε να κάνει για να μην επαναλάβει στο μέλλον παρόμοια λάθη; π.χ. Η Μαρία δανείστηκε τις χρωματιστές πένες μιας φίλης της για να χρωματίσει. Καθώς χρησιμοποιούσε την πράσινη πένα, αυτή έσπασε και χύθηκε το μελάνι επειδή την πίεζε πολύ δυνατά. ü Δραστηριότητες για ευαισθητοποίηση των μαθητών κατά του ρατσισμού και της μισαλλοδοξίας και για καλλιέργεια κλίματος αποδοχής της διαφορετικότητας, ισότητας και σεβασμού (επεξεργασία σχετικών θεμάτων σε διάφορα μαθήματα του αναλυτικού προγράμματος σχετικά κείμενα, παραμύθια, προβολή αντιρατσιστικών βίντεο κ.ά.). ü Κατασκευή ημερολογίου για το 2016 με εργασίες μαθητών με θέμα την καταπολέμηση του ρατσισμού και την προώθηση της ισότητας και του σεβασμού. ü Οργάνωση ομαδικών παιχνιδιών (ποδόσφαιρο, καλαθόσφαιρα, πετόσφαιρα, χειροσφαίριση) κατά τη διάρκεια των διαλειμμάτων. Συμμετέχουν τα παιδιά των μεγάλων τάξεων (Δ, Ε, Στ ). ü Οργάνωση παιχνιδιών αυλής για απασχόληση των παιδιών των μικρότερων τάξεων (Α, Β, Γ ) κατά τα διαλείμματα εκ περιτροπής. ü Οργάνωση επιτραπέζιων παιχνιδιών για απασχόληση των παιδιών κατά τα διαλείμματα. Δημιουργία κατάλληλου χώρου στην αυλή του σχολείου. δ. Δικαιώματα και υποχρεώσεις ü Καταρτισμός κώδικα κανονισμών σε κάθε τάξη μέσα από συζήτηση με τα παιδιά σε σχέση με τις υποχρεώσεις τους στην τάξη και στο σχολείο. Υπογράφεται και αναρτάται στην τάξη. ü Εντοπισμός και συζήτηση των βασικών δικαιωμάτων των παιδιών στο σχολείο, στην τάξη και στην κοινότητα. Δραστηριότητες για να γνωρίσουν τα ανθρώπινα δικαιώματα (σχετικά παραμύθια, αλφαβητάρι των συναισθημάτων, συνθήματα). ü Τα παιδιά να γνωρίσουν τρόπους με τους οποίους το κράτος συμβάλλει στη διασφάλιση των δικαιωμάτων του παιδιού. Βλ. Ιστοσελίδα Επιτρόπου Προστασίας των δικαιωμάτων του παιδιού 6

7 Β.3.5. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΓΙΑ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΤΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑΣ ΣΥΝΔΕΣΗ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΜΕ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ, ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ, ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΕΘΕΛΟΝΤΙΚΗΣ ΔΡΑΣΗΣ ü Σχεδιασμός επιδαπέδιων παιχνιδιών στο πλακόστρωτο του σχολείου από μαθητές υπό την καθοδήγηση εκπαιδευτικών του σχολείου. ü Δημιουργία ζωγραφιών και γκράφιτι σε τοίχους του σχολείου εικόνων και συνθημάτων από μαθητές. ü Συγγραφή παραμυθιών, ποιημάτων, κόμικς κ.ά.. Δημιουργία πινακίδας στις τάξεις με έργα των μαθητών. ü Κατασκευές, εικαστικές δημιουργίες με έμπνευση από σχετικά θέματα. ü Καλλιέργεια της αγάπης προς τη μουσική. Γνωριμία με διάφορα είδη και εκπροσώπους μουσικής, κατασκευές αυτοσχέδιων μουσικών οργάνων κλπ. ü Επισκέψεις σε χώρους ειδικού ενδιαφέροντος όπως η Δημοτική Πινακοθήκη και το Θεατρικό Μουσείο Κύπρου για γνωριμία και ανάπτυξη δημιουργικών ενασχολήσεων. ü Οργάνωση αθλητικών ημερίδων σε συνεργασία με άλλα σχολεία. ü Δημιουργία βοτανόκηπου και λαχανόκηπου στο σχολείο σε συνεργασία με τον Σύνδεσμο γονέων. Το φύτεμα και τη φροντίδα των φυτών θα αναλάβουν μαθητές. ü Πώληση της συγκομιδής του λαχανόκηπου για συλλογή χρημάτων για φιλανθρωπικό σκοπό. ü Παζαράκι με αυτοσχέδιες κατασκευές, παιχνίδια και βιβλία των μαθητών για συλλογή χρημάτων για φιλανθρωπικό σκοπό. ü Δημιουργία ομάδας εθελοντών μαθητών για συμμετοχή σε φιλανθρωπικές δραστηριότητες. ü Συμμετοχή στο χριστουγεννιάτικο παζαράκι του Ερυθρού Σταυρού - Τμήματος Νέων Λεμεσού με κατασκευή χειροποίητων στολιδιών και γλυκών. ü Χριστουγεννιάτικα κάλαντα στην κοινότητα. ü Διοργάνωση και λειτουργία καταστήματος επαναχρησιμοποιημένων ειδών από το Κεντρικό Μαθητικό Συμβούλιο. ü Συλλογή ρούχων σε συνεργασία με τον «Ανάκυκλο». ü Συλλογή πωμάτων για τους συνανθρώπους μας που έχουν σοβαρά μυϊκά προβλήματα. ü Διαγωνισμοί συλλογής μπαταριών και λαδιού μεταξύ των τμημάτων του σχολείου ü Συλλογή τροφίμων για οικογένειες του σχολείου που έχουν ανάγκη. 7

8 Β.4 Παρακολούθηση και Αξιολόγηση Σχεδίου (Αρχική αξιολόγηση, παρακολούθηση εφαρμογής του προγράμματος, αξιολόγηση διαδικασιών, αξιολόγηση αποτελέσματος) ΑΡΧΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ü Παρατήρηση από μέρους των δασκάλων ότι κάποια παιδιά παρουσιάζουν προβλήματα συμπεριφοράς, συνεργασίας, επικοινωνίας και επιδεικνύουν έλλειψη αποδοχής των άλλων παιδιών. ü Καταγραφή των συγκρούσεων που συμβαίνουν στο σχολείο τα διαλείμματα και εντοπισμός παιδιών με προβληματική συμπεριφορά (επιθετικότητα). ΣΥΝΤΡΕΧΟΥΣΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ü Παρακολούθηση της εφαρμογής του προγράμματος από την Επιτροπή Αγωγής Υγείας και Παραβατικότητας και παρατήρηση για πιθανή αλλαγή σε θέματα συμπεριφοράς. ü Αξιολόγηση των διαδικασιών και επανάληψη δραστηριοτήτων ή αλλαγή τους για μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα. Διακρίβωση αν το πρόγραμμα προχωρά όπως είχε προγραμματιστεί. ü Ομαδικές συζητήσεις ή προσωπικές συνεντεύξεις κατά την ώρα «Κοινωνία της τάξης», αλλά και της Αγωγής Υγείας για καταγραφή των εντυπώσεων των παιδιών. ΤΕΛΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ü Αξιολόγηση από το δάσκαλο της τάξης, μέσα από παρατήρηση και συζήτηση, για να διαπιστωθεί αν υπήρξε αλλαγή στη συμπεριφορά και στις διαπροσωπικές σχέσεις των μαθητών. ü Καταγραφή των συγκρούσεων που συμβαίνουν στο σχολείο τα διαλείμματα για να διαπιστωθεί αν υπήρξε μείωση. 8