στο ΤΕΠ κάθε ασθενής είναι διαφορετικός

Transcript

1 Τρίκαλα, 13 εκεµβρίου 2008 Τµήµατα Επειγόντων Περιστατικών: Παρόν & Μέλλον Ελληνική Αναισθησιολογική Εταιρεία Ελληνική Εταιρεία Επείγουσας Ιατρικής

2 Τµήµατα Επειγόντων Περιστατικών: Παρόν & Μέλλον Η επείγουσα προσέγγιση της σύγχρονης ιατρικής πρακτικής στο ΤΕΠ ιαλογή, Αρχική Αξιολόγηση & Αντιµετώπιση Οξύ Εγκεφαλικό Αγγειακό Επεισόδιο, Αναφυλαξία ιαταραχές του επιπέδου συνείδησης Κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις Οξεία Κοιλία, Οξύ Στεφανιαίο Σύνδροµο, Οξεία Εµπύρετη Κεφαλαγία Οξύ θωρακικό άλγος Οξεία ύσπνοια Παιδί µε οξεία λοίµωξη ανώτερου αεραγωγού, Αντιµετώπιση του οξέος πόνου

3 Τµήµατα Επειγόντων Περιστατικών Παρόν & Μέλλον Οργάνωση & Άσκηση της Επείγουσας Ιατρικής στο σύγχρονο ΤΕΠ ΕλένηΑσκητοπούλου ούλου Καθηγήτρια Ααισθησιολογίας, Πανεπιστήµιο Κρήτης Πρόεδρος, Ελληνικής Εταιρείας Επείγουσας Ιατρικής

4 Τµήµα Επειγόντων Περιστατικών Νοσοκοµειακό Τµήµα µε στόχο: υποδοχή, αναζωογόνηση, διάγνωση & αντιµετώπιση ασθενών µε αδιαφοροποίητα επείγοντα & οξέα... ο χρόνος είναι κρίσιµος προβλήµατα που καλύπτουν το πλήρες φάσµα των νόσων, κακώσεων και διαταραχών της συµπεριφοράς καθώς και τη διαχείριση τους ως τη στιγµή του εξιτηρίου ή της ανάληψης περαιτέρω φροντίδων από άλλο γιατρό Ευρωπαϊκή Εταιρεία Επείγουσας Ιατρικής

5 µια µέρα στο ΤΕΠ... απειλητικά επείγοντα 66χρόνος σε ανακοπή µε ΚΑΡΠΑ 24χρόνος µε διατιτραίνον τραύµα θώρακα οµαδικό τροχαίο ατύχηµα 40χρονος µε οξύ έµφραγµα µυοκαρδίου 65χρονος σε κώµα από ΑΕΕ 5χρόνος µε άσθµα στο ΤΕΠ κάθε ασθενής είναι διαφορετικός

6 Τι κρύβει η εικόνα; είναι απειλητικό για τη ζωή;

7 µια µέρα στο ΤΕΠ... µη επείγουσες καταστάσεις 25χρόνος µε εξάνθηµα κακοποίηση συντρόφου - παιδιού 75χρόνος µε εµφύσηµα οσφυαλγία από τριµήνου πονοκέφαλος ηµικρανίας άστεγοι χωρίς προσωπικό γιατρό οι περισσότεροι ασθενείς στο ΤΕΠ δεν έχουν ένα πραγµατικά ιατρικό επείγον πρόβληµα

8 χαρακτηριστικά Επείγουσας Ιατρικής που την διαφοροποιούν από τις άλλες νοσοκοµειακές ειδικότητες εκτεταµένο εύρος & ποικιλία κλινικών περιπτώσεων εκτείνονται σε όλα τα ιατρικά γνωστικά αντικείµενα µεγάλος όγκος ασθενών που χρειάζονται γρήγορη αξιολόγηση, αντιµετώπιση ή παραποµπή

9 Εφαρµογή ΕΙ: κυρίως στο ΤΕΠ αποτελεί µία σηµαντική πύλη εισόδου ασθενών στο νοσοκοµείο διακινεί ανά εφηµερία ισάριθµους περίπου ασθενείς προς τον αριθµό των νοσηλευτικών κρεβατιών ενός νοσοκοµείου αποτελεί τη Λυδία λίθο όχι µόνον του νοσοκοµείου αλλά και ολόκληρου του συστήµατος υγείας η η σωστή οργάνωση & ορθολογική του λειτουργία είναι ζωτικής σηµασίας για τη βελτίωση των παρεχόµενων υπηρεσιών υγείας

10 ΤΕΠ: Το Παρόν αντιµετώπιση του ασθενούς µε επείγον πρόβληµα αποσπασµατική και όχι άµεση ο ο ασθενής γίνεται «µπαλάκι» & παραπέµπεται από γιατρό σε γιατρό ενασχόληση κατά κύριο λόγο στα ΤΕΠ των ειδικευόµενων αντί των ειδικών γιατρών καθυστέρηση στη διάγνωση,, άµεση αντιµετώπιση, διενέργεια µη αναγκαίων εξετάσεων µη αναγκαίες εισαγωγές στο νοσοκοµείο για λόγους ιατρικής ευθυνοφοβίας ή ή αντίθετα χορήγηση εξιτηρίων σε ασθενείς που θα έπρεπε να έχουν διερευνηθεί πιο επισταµένα

11 ΤΕΠ: Το Παρόν έλλειψη χωροταξικού & ιατρικού διαχωρισµού του ΤΕΠ από τα Εξωτερικά Ιατρεία αργή & µη ορθολογική διαχείριση ροής ασθενών µεγάλες καθυστερήσεις µέχρι την τελική απόφαση για εφαρµογή θεραπείας, εισαγωγή ή εξιτήριο του ασθενούς µεγάλο µέρος χρόνιων περιστατικών οδηγούνται στο ΤΕΠ για µη επείγοντα προβλήµατα λόγω µη οργανωµένης πρωτοβάθµιας φροντίδας υπολειτουργίας εξωτερικών ιατρείων πύλη εισόδου «πλασµατικών επειγόντων» έναν έντονα φορτισµένο χώρο απροθυµία ειδικευµένου γιατρού, & λόγω απουσίας κινήτρων, να ασχοληθεί µε το ΤΕΠ

12 Τµήµα Επειγόντων Περιστατικών Το Μέλλον: αποτελεσµατικός σύνδεσµος (interface) µεταξύ του ασθενούς & της οριστικής του αντιµετώπισης, σηµείο επαφής πρωτοβάθµιας & οξείας νοσοκοµειακής φροντίδας διαχείριση της ροής των προσερχόµενων ασθενών σύµφωνα µε κλίµακες διαλογής διοικητική αυτονοµία (ανάλογα µε το είδος των νοσοκοµείων) οργανωτική, ιατρική, χωροταξική στελέχωση µε εξειδικευµένους γιατρούς «ειδικευµένους στην Επείγουσα Ιατρική»

13 Θέµατα που θα συζητηθούν ΤΕΠ: Άξονες Οργάνωσης Αυτονοµία: διοικητική χωροταξική ιατρική Στρατηγική Ανάπτυξης ΤΕΠ Ειδικότητα Επείγουσας Ιατρικής

14 ιοικητική Ιατρική Αυτονοµία ανάπτυξη ΤΕΠ διαφορετικών επιπέδων ανάλογα µε το µέγεθος και είδος του νοσοκοµείου

15 διοικητική ιατρική αυτονοµία παράµετροι να ληφθούν υπόψη: ο όγκος των ασθενών που αντιµετωπίζει το νοσοκοµείο ανά εφηµερία, το µέγεθος και το είδος του νοσοκοµείου αριθµός κρεβατιών, αριθµός και είδος ιατρικών ειδικοτήτων, λειτουργία ΜΕΘ και/ή ΜΑΦ, αριθµός αιθουσών χειρουργείου, είδος και 24ωρη λειτουργία εργαστηρίων (αξονικός τοµογράφος, τράπεζα αίµατος,...

16 διοικητική ιατρική αυτονοµία παράµετροι (συνέχεια): οι ιδιαιτερότητες του πληθυσµού που εξυπηρετεί το ΤΕΠ και το νοσοκοµείο: αστική ή βιοµηχανική περιοχή, συγκοινωνιακός κόµβος, οργανωµένη πρωτοβάθµια φροντίδα, κλπ, οι γεωγραφικές ιδιαιτερότητες της περιφέρειας: π.χ. αποµόνωση από ξηράς ή θαλάσσης, το επίπεδο της προνοσοκοµειακής αντιµετώπισης επειγόντων στην περιοχή

17 Ανάπτυξη ΤΕΠ 3 επιπέδων στην Ελλάδα Κατηγορία ΤΕΠ Τράπεζα Αίµατος Εργαστ ήρια Ακτινολογι κό Χειρουργε ία ΑΑ ΜΕΘ ή ΜΑΦ ΝΧ ΤΕΠ πλήρης πλήρης Επιπέδου ετοιµότητ ετοιµότη ΙΙΙ α τα πλήρης ετοιµότητα πλήρης ετοιµότητα ΤΕΠ Επιπέδου ΙΙ άµεση ετοιµότητ α πλήρης ετοιµότη τα πλήρης ετοιµότητα πλήρης ετοιµότητα + + +/- ΤΕΠ Επιπέδου Ι διαθέσιµη άµεση ετοιµότη τα άµεση ετοιµότητα διαθέσιµα + - -

18 διοικητική ιατρική αυτονοµία ΤΕΠ Επιπέδου ΙΙΙ νοσοκοµεία µε 400 κρεβάτια και/ή 400 προσελεύσεις επειγόντων/εφηµερία ΤΕΠ Επιπέδου ΙΙ νοσοκοµεία µε κρεβάτια και/ή προσελεύσεις επειγόντων/εφηµερία ΤΕΠ Επιπέδου Ι νοσοκοµεία µε 100 κρεβάτια και/ή 100 προσελεύσεις επειγόντων/εφηµερία

19 Χαρακτηριστικά ΤΕΠ Επιπέδου ΙΙΙ θεσµοθετηµένη διοικητική αυτονοµία αυτόνοµο ιατρικό, νοσηλευτικό, διοικητικό και παραϊατρικό προσωπικό ιατρική στελέχωση µόνιµο ιατρικό προσωπικό αποκλειστικής απασχόλησης µη µόνιµο ανακυκλούµενο ιατρικό προσωπικό από βασικές ειδικότητες νοσηλευτική στελέχωση µε: προϊσταµένη µόνιµο νοσηλευτικό προσωπικό χωροταξική αυτονοµία για σωστή ροή ασθενών & άµεση αντιµετώπισή

20 ΤΕΠ ΙΙΙ: ιατρική στελέχωση Πυρήνας µόνιµου ιατρικού προσωπικού αποκλειστικής απασχόλησης µε εξειδίκευση στην Επείγουσα Ιατρική /ντή γιατρό ενεργό προϋπηρεσία στην ΕΙ, κατάλληλη προσωπικότητα, αποδεδειγµένο ενδιαφέρον επιλογή και µε προσωπική συνέντευξη 2 Επιµελητές Α µε εξειδίκευση µέχρι την ανάπτυξη της εξειδίκευσης µπορεί να προέρχονται από την Εντατική Θεραπεία και Αναισθησιολογία και να έχουν Πιστοποιητικό ΕΠΙ. 3 Επιµελητές Β αποδεδειγµένη εµπειρία - ενδιαφέρον στην Επείγουσα Ιατρική (π.χ. Πιστοποιητικό ΕΠΙ).

21 ΤΕΠ ΙΙΙ: ιατρική στελέχωση οι µόνιµοι γιατροί του ΤΕΠ δεν υποκαθιστούν αλλά συνεργάζονται, συνεπικουρούν και συντονίζουν το έργο των υπόλοιπων ιατρικών ειδικοτήτων, έχουν την ευθύνη λειτουργίας του ΤΕΠ µη µόνιµο ανακυκλούµενο ιατρικό προσωπικό µε σύστηµα ανακύκλωσης (rotation) τουλάχιστον για ένα εξάµηνο από ειδικευµένους επιµελητές και ειδικευόµενους των κύριων παραδοσιακών ειδικοτήτων, ανάλογα µε κατά τόπους ανάγκες: χειρουργικής, παθολογίας,ορθοπαιδικής, παιδιατρικής, ψυχιατρικής, ακτινολογίας, γενικής ιατρικής.

22 Χαρακτηριστικά ΤΕΠ Επιπέδου ΙΙ θεσµοθετηµένη διοικητική αυτονοµία αυτόνοµο νοσηλευτικό, διοικητικό και παραϊατρικό προσωπικό ιατρική στελέχωση πυρήνα µόνιµου ιατρικού προσωπικού ( /ντή γιατρό, γενικούς γιατρούς, γιατρούς του ΕΚΑΒ) ανακυκλούµενο προσωπικό από βασικές ειδικότητες µη µόνιµο ιατρικό προσωπικό από γιατρούς ΜΕΘ ή/και Αναισθησιολογίας κατόπιν κλήσης νοσηλευτική στελέχωση προϊσταµένη και µόνιµο νοσηλευτικό προσωπικό χωροταξική αυτονοµία

23 ΤΕΠ ΙΙ: ιατρική στελέχωση /ντή αποκλειστικής απασχόλησης από την πλησιέστερη προς το επείγον ειδικότητα (εντατικολόγο ή αναισθησιολόγο) Μόνιµο ιατρικό προσωπικό ανά βάρδια από: γενικούς γιατρούς (µε ΕΠΙ) για τη διαλογή ασθενών και παροχή πρωτοβάθµιας περίθαλψης γιατρούς του ΕΚΑΒ που καλύπτουν το ΤΕΠ ταυτόχρονα µε τις κινητές µονάδες του ΕΚΑΒ Μη µόνιµο ιατρικό προσωπικό (ανάλογα µε το νοσοκοµείο) από: ανακυκλούµενο ιατρικό προσωπικό από ειδικευµένους επιµελητές & ειδικευόµενους χειρουργικής και παθολογίας. ιατρικό προσωπικό ΜΕΘ/ΜΑΦ ή Αναισθησιολογίας,, που (α) αντιµετωπίζει τα υπερ- επείγοντα ή άµεση αναζωογόνηση και (β) τα νοσηλεύει στους χώρους της ΜΕΘ/ΜΑΦ

24 Χαρακτηριστικά ΤΕΠ Επιπέδου Ι δεν έχει διοικητική αυτονοµία ιατρική στελέχωση Συντονιστή γιατρό από την πλησιέστερη προς το επείγον ειδικότητα ( /ντής Αναισθησιολογίας) Μόνιµο ιατρικό προσωπικό αποτελούµενο ανά βάρδια από γενικό γιατρό Μη µόνιµο ιατρικό προσωπικό το ΤΕΠ επιβλέπεται από το ιατρικό προσωπικό της Αναισθησιολογίας, που καλείται να αντιµετωπίσει τα υπερ-επείγοντα ή περιστατικά για άµεση αναζωογόνηση. νοσηλευτική στελέχωση µόνιµο προσωπικό χωροταξική αυτονοµία

25 Χωροταξική Αυτονοµία

26 ΤΕΠ: χωροταξικός σχεδιασµός... στις προσπάθειες του νοσοκοµείου για βελτίωση της ποιότητας των παρεχοµένων φροντίδων, να αλλάξει την εικόνα στην κοινωνία... σηµαντικό ρόλο στη λειτουργία όλου του νοσοκοµείου... όγκος και είδος προσερχόµενων ασθενών ο τρόπος σχεδιασµού του ΤΕΠ επηρεάζει την ταχύτητα και την αποτελεσµατικότητα παροχής των φροντίδων, τον απαιτούµενο αριθµό προσωπικού για την παροχή αυτών των φροντίδων

27 Χωροταξική αυτονοµία ΤΕΠ και διαχωρισµός επειγόντων από χρόνια περιστατικά και περιπατητικών από ασθενείς µε ασθενοφόρα ΤΕΠ Νοσοκοµείο

28 Χωροταξική Αυτονοµία ΤΕΠ ιαχωρισµός επειγόντων από χρόνια περιστατικά Αναγκαίος χώρος ΤΕΠ σε m 2?? Εξωτερικά ιατρεία ΤΕΠ Νοσοκοµείο Ενηµέρωση κοινούγια το ΤΕΠ

29 Χωροταξική Αυτονοµία ΤΕΠ Είσοδος επειγόντων στο Νοσοκοµείο Είσοδος ΤΕΠ οργανικός χώρος ΤΕΠ κλιµατιζόµενος - ισόπεδη προσπέλαση ΤΕΠ ΕΚΑΒ Νοσοκοµείο περιπατητικοί ασθενείς

30 Ροή Ασθενών στο ΤΕΠ εισροή Τµήµα Επειγόντων εκροή υποστήριξη (διάγνωση / θεραπεία)

31 ροή ασθενών στο ΤΕΠ Εισροή ασθενών, εξαρτάται από: το triage τo είδος των ασθενών (αριθµό, βαρύτητα) Παραµονή ασθενών & διεργασίες ΤΕΠ: λήψη ιστορικού αρχική διάγνωση έναρξη αντιµετώπισης Εκροή ασθενών, εξαρτάται από: δυνατότητες παρακολούθησης & βραχείας νοσηλείας πρωτόκολλα εξόδου στο νοσηλευτικό τµήµα ή σπίτι

32 Ροή Ασθενών στο ΤΕΠ Τµήµα Επειγόντων εισροή εκροή υποστήριξη (διάγνωση / θεραπεία) Για να αποφεύγεται το ΧΑΟΣ το µεσαίο κουτί (παραµονή) πρέπει να είναι «µεγάλο» (κτιριακή υποδοµή, διαλογή, ανθρώπινο δυναµικό, διαγνωστικά µέσα, & η ροή ταχεία

33 Ελεγχος της εισροής στο ΤΕΠ Εκστρατεία ενηµέρωσης για το «τι είναι το επείγον» και για τους στόχους του ΤΕΠ: Ιδιωτών, αγροτικών γιατρών, κοινού, ΜΜΕ Παραποµπή στο ΤΕΠ του «επείγοντος» Εφαρµογή triage (διαλογής) για να αντιµετωπιστούν οι προσερχόµενοι ασθενείς σε συγκεκριµένα χρονικά περιθώρια ηµιουργία τριών «δρόµων φροντίδων» κόκκινο για απειλητικές και υπερεπείγουσες καταστάσεις κίτρινο για επείγουσες καταστάσεις πράσινο για ηµιεπείγοντα και ασθενείς που µπορούν να περιµένουν (συρραφή τραυµάτων, γύψος, κλπ).

34 Τµήµα Επειγόντων Περιστατικών ιαλογή (Triage) Ασθενών I = Αναζωογόνηση (0 min) 98% II = Υπέρ-Επείγοντα (10 min) 95% III = Απλά Επείγοντα (30-60 min) 90% IV = Ηµι-Επείγοντα (60( min) V = Μη Επείγοντα ( min)

35 Ν ο σ ΤΕΠ απαραίτητοι χώροι Παρακολούθηση σε Βραχεία νοσηλεία ο κ ο µ ε Αντιµετώπιση Ελάσσονων Προβληµάτων Αντιµετώπιση Μείζονων Προβληµάτων ί ο αναµονή συγγενών διαλογή Αναζωογόνηση περιπατητικοί ασθενείς

36 Χώροι ΤΕΠ επιπέδου ΙΙΙ: Αναζωογόνηση Υπερεπείγοντα 5 % αίθουσα ανάνηψης Επείγοντα 10 % εξεταστήρια ασθενών κοινά για όλες τις ειδικότητες,, γύρω από το σταθµό νοσηλείας κεντρικός σταθµός νοσηλείας ακτινολογικό εργαστήριο παρακολούθηση: ΜΑΦ βραχεία νοσηλεία Ηµιεπείγοντα - Μη-Επείγοντα 85 % εξεταστήριο ασθενών αίθουσα συρραφής τραυµάτων αίθουσα γύψου

37 Αντιµετώπιση ασθενών στο ΤΕΠ από πολλές µη συντονισµένες ειδικότητες (ο ασθενής γίνεται «µπαλάκι») εργάζονται στον ίδιο χώρο δεν εργάζονται σαν οµάδα δεν συντονίζεται η παροχή φροντίδων αντιµετώπιση ασθενούς µε πολλαπλά προβλήµατα; συντονισµός του µη ιατρικού ανθρώπινου δυναµικού; Νευρ EΙ ΑΣΘΕΝΗΣ Χειργ Νοσοκοµείο... Ψυχ Παθολ. ΕΚΑΒ

38 ιασυνδετικός τρόπος αντιµετώπισης ασθενών στο ΤΕΠ οργάνωση θεραπείας γύρω από τον ασθενή παροχή φροντίδων από συνεργαζόµενες ειδικότητες όλες οι ειδικότητες αποτελούν µέλη οµάδας µε ηγεσία που οργανώνει τη διαδικασία των φροντίδων Παθολογία Νοσοκοµείο Χειρουργική Νευρολογία ΑΣΘΕΝΗΣ Ορθοπ Ψυχιατρική ΕΚΑΒ

39 Ν Βασικοί χώροι ΤΕΠ επιπέδου ΙΙΙ ο σ Παιδιατρικό ΤΕΠ Βραχεία νοσηλεία ο Πράσινη περιοχή Κίτρινη περιοχή κ ο Ν. σταθµός Ν. Σταθµός ΜΑΦ-ΜΕΘ µ ε ί ο αναµονή συγγενών διαλογή διοίκηση Αναζωογόνηση

40 Χώροι ΤΕΠ Επιπέδου ΙΙ Χώροι ασθενών: γραµµατεία χώρος διαλογής ασθενών χώρος αναζωογόνησης +/- χειρουργείο εξεταστήρια ασθενών κοινά για όλες τις ειδικότητες, γύρω από το σταθµό νοσηλείας κεντρικός σταθµός νοσηλείας ΜΑΦ µε 4-8 κρεβάτια βραχεία Νοσηλεία µε 4-16 κρεβάτια χώροι αναµονής συγγενών Χώροι προσωπικού Χώροι υποστήριξης

41 ιαλογή και κατεύθυνση στους τρεις δρόµους φροντίδων 1 Unstable life threatening for acute care Triage 2 Stable life threatening for immediate care 3 Non-life threatening for delayed care Acute Care Unit Observation Care Unit Out Patient Unit H o s p i t a l A d m i s s i o n Intensive Care Unit Surgery Open Ward died discharged

42 Στρατηγική Ανάπτυξης και Οργάνωσης ΤΕΠ

43 Θεσµικές αποφάσεις για ΤΕΠ 1983 Εισήγηση ΚΕΣΥ για Επείγουσα & Εντατική Ιατρική 1998 Υπουργική Απόφαση για ΤΕΠ (Α1α/οικ 10511/ΦΕΚ 993/ ) 2001 νοµοσχέδιο για µεταρρύθµιση ΕΣΥ 2003 Υπουργική απόφαση Υ4α/οικ. 4472/ Υπουργική απόφαση Υ4α/οικ /

44 Στρατηγική Ανάπτυξης και Οργάνωσης των ΤΕΠ στην Ελλάδα Στάδιο Ι Μεταβατικό Μοντέλο ΤΕΠ στοιχειώδης αυτόνοµη χωροταξική υποδοµή Στελέχωση σύµφωνα µε επίπεδο ΤΕΠ κυκλική τοποθέτηση ειδικευµένων γιατρών Θα πρέπει να εκπαιδευτούν Οµάδα Νοσοκοµειακής Αντιµετώπισης Επειγόντων (ΤΕΠ + Νοσοκοµείο) αντιµετώπιση υπερ-επειγόντων και περιστατικών άµεσης αναζωογόνησης νοσοκοµείου και ΤΕΠ από αναισθησιολόγο, καρδιολόγο, γενικό χειρουργό εθνικά πρωτόκολλα διαλογής των ασθενών στο ΤΕΠ µε προσδιορισµό των χρονικών δυνατοτήτων αντιµετώπισης

45 Στρατηγική Ανάπτυξης και Οργάνωσης των ΤΕΠ στην Ελλάδα Στάδιο Ι Μεταβατικό Μοντέλο ΤΕΠ Βραχυπρόθεσµη εκπαίδευση σε κλίµακα διαλογής ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού που ασχολείται στα ΤΕΠ Τοποθέτηση γιατρού ή νοσηλευτή διαλογής ταξινόµηση σύµφωνα µε κλινικές προτεραιότητες & αντιµετώπιση ασθενών σε συγκεκριµένα χρονικά πλαίσια Υποχρεωτική κυκλική τοποθέτηση ειδικευµένων γιατρών σε συνεχή παρουσία στο ΤΕΠ χωρίς ταυτόχρονη υπηρεσία σε άλλα τµήµατα: βασικών ειδικοτήτων παθολογίας, χειρουργικής γενικών γιατρών των µεγάλων νοσοκοµείων,

46 Στρατηγική Ανάπτυξης και Οργάνωσης των ΤΕΠ στην Ελλάδα Στάδιο Ι Μεταβατικό Μοντέλο ΤΕΠ Θέσπιση κινήτρων για προσέλευση κατάλληλου ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού στα ΤΕΠ Σύσταση µόνιµης Επιτροπής Επείγουσας Ιατρικής στο ΚΕΣΥ θα ασχοληθεί µε σωστή εφαρµογή σταδιακής ανάπτυξης & οργάνωσης του ΤΕΠ και ποιοτική αξιολόγηση αποτελεσµάτων του προτεινόµενου µοντέλου ΤΕΠ στα πιλοτικά νοσοκοµεία. Ενηµέρωση και διαπαιδαγώγησή του κοινού για το νέο τρόπο λειτουργίας των ΤΕΠ [ το κοινό να καταφεύγει για επίλυση απλών χρόνιων προβληµάτων στις αρµόδιες υπηρεσίες εξωτερικών ιατρείων και όχι στο ΤΕΠ

47 Στρατηγική Ανάπτυξης και Οργάνωσης των ΤΕΠ στην Ελλάδα Στάδιο ΙΙ Πιλοτικό Μοντέλο ΤΕΠ επιπέδου ΙΙΙ σε τρία ή τέσσερα νοσοκοµεία σε διαφορετικές υγειονοµικές περιοχές µε διαφορετικά χαρακτηριστικά και διαφορετικό όγκο ασθενών Στάδιο ΙΙΙ Θεσµικές Αλλαγές εθνικών προδιαγραφών για δηµιουργία ΤΕΠ διαφόρων επιπέδων κατάταξη και ταξινόµηση των νοσοκοµείων σύµφωνα µε συγκεκριµένους δείκτες υποδοµής θεσµοθέτηση της εξειδίκευσης στην Επείγουσα Ιατρική

48 Τµήµατα Επειγόντων Περιστατικών Όχι άλλα ηµίµετρα Άξονες Οργάνωσης Χωροταξική αυτονοµία Αυτόνοµη Ιατρική στελέχωση ειδικότητα Επείγουσας Ιατρικής ιαλογή ασθενών (triage)

49 Ειδικότητα Επείγουσας Ιατρικής

50 Επείγουσα Ιατρική από πολλά χρόνια έχει εδραιωθεί σαν κύρια ιατρική ειδικότητα στην Αυστραλασία, τον Καναδά, την Ιρλανδία, το Ενωµένο Βασίλειο και τις Η.Π.Α. αλλά ο όρος ειδικότητα ίσως να προκαλεί σύγχυση µεταφραζόµενος στις διάφορες Ευρωπαϊκές γλώσσες... ορισµένες φορές θεωρείται συνώνυµος µε τις επείγουσα ιατρικές φροντίδες όπως αυτές µπορεί να παρέχοναι από τις διάφορες ιατρικές ειδικότητες

51 Αναγνώριση µιας Ειδικότητας Επιστηµονική τεκµηρίωση «... δικαιωµατικά αποτελεί ανεξάρτητη ειδικότητα εάν έχει και τα τέσσερα βασικά χαρακτηριστικά κάθε µεγάλης κλινικής ειδικότητας: (α) µοναδικό πεδίο κλινικής πρακτικής (β) καθορισµένο σώµα γνώσεων (γ) ερευνητικές δραστηριότητες (δ) αυστηρό εκπαιδευτικό πρόγραµµα D. Williams. Eur J Emerg Med 2004;11:

52 µοναδικό πεδίο κλινικής πρακτικής

53 Ευρώπη: Ιατρικές Ειδικότητες Στην Ευρώπη η ιατρική ειδίκευση ελέγχεται από τις Οδηγίες 2001/19/ΕΚ (Doctors Directive) και 2005/36/EC για την Αναγνώριση Επαγγελµατικών Προσόντων άρθρα (παράρτηµα V): " αναγνωρίζονται 57 ιατρικές ειδικότητες είτε κοινές σε όλα τα κράτη µέλη ή τουλάχιστον σε 2 ή περισσότερα" µεταξύ αυτών και η Επείγουσα Ιατρική,, ασκείται ανεξάρτητα σε 10 µέλη κράτη της ΕΚ

54 Ειδικότητα Επείγουσας Ιατρικής στην Ευρώπη Βασική (Primary) Ειδικότητα = 10 χώρες (Belgium), Bulgaria, Czech Republic, Hungary, Ireland, Malta, Poland, Romania, Slovakia, UK Υπερ-ειδικότητα ειδικότητα (Supra Specialty) = 3 χώρες Belgium, France, Sweden

55 Ευρωπαϊκό ίκαιο: ιατρικές ειδικότητες Η Συνθήκη της Ρώµης (1975) ελεύθερη ανταλλαγή ατόµων, υπηρεσιών, αγαθών και κεφαλαίου στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα αµοιβαία αναγνώριση ιατρικών πτυχίων, βασικών & ειδικότητας, στον ιατρικό τοµέα Επιτροπή Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων Οδηγία 1993/16/EEC της 5 Απριλίου 1993 Οδηγία 2001/19/EC της 14 Μαΐου 2001 Οδηγία 2005/36/EC της 9 Σεπτεµβρίου 2005

56 Οδηγίες 2001/19/ΕΚ & 2005/36/ΕΚ Άρθρο 26 - Ονοµασίες Εκπαιδεύσεως Ειδικευµένων Ιατρών.. χάριν απλούστευσης του συστήµατος, επέκταση της αυτόµατης αναγνώρισης σε νέες ιατρικές ειδικότητες, θα περιορίζεται στις ειδικότητες που είναι κοινές τουλάχιστον στα δύο πέµπτα των κρατών µελών.»

57 Απαιτούµενη Εκπαίδευση για την άσκηση Ιατρικών Ειδικοτήτων στην Ευρώπη Οδηγία 2001/19/ΕΚ (Doctors Directive) Οδηγία 2005/36/ΕΚ: η εκπαίδευση στις ιατρικές ειδικότητες θα πρέπει να είναι τουλάχιστον 5 χρόνια UEMS: αναγκαία η εναρµόνιση της εκπαίδευσης στις ιατρικές ειδικότητες στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα, "

58 Ελλάδα: ιατρικές ειδικότητες το Π.. 38/2004 «Προσαρµογή της Ελληνικής Νοµοθεσίας προς τις διατάξεις της Οδηγίας 2001/19/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου που αφορούν το επάγγελµα του ιατρού» αντίφαση... µεταξύ ελληνικής και ευρωπαϊκής πραγµατικότητας διαπίστωση ότι από τις 57 αναγνωρισµένες ιατρικές ειδικότητες στην Ε.Κ., η Ελλάδα έχει κατοχυρώσει νοµοθετικά µόνον τις 40. Ευρωπαϊκή εναρµόνιση Η διεύρυνση των διαθέσιµων ιατρικών ειδικοτήτων είναι µονόδροµος.

59 Policy Statement Η Ευρωπαϊκή Εταιρεία Επείγουσας Ιατρικής (EuSEM) θεωρεί ότι η παροχή επειγόντων φροντίδων υψηλών προδιαγραφών απαιτεί γιατρούς µε ειδική εκπαίδευση στην Επείγουσα Ιατρική. Όλες οι Ευρωπαϊκές χώρες θα πρέπει να κατευθυνθούν προς την ανάπτυξη της Επείγουσας Ιατρικής ως ανεξάρτητης βασικής ειδικότητας

60 Ευρωπαϊκός Οδηγός Σπουδών στην Επείγουσα Ιατρική µεταφρασµένος στα Ελληνικά για κατάθεση στο ΚΕΣΥ

61 Ευρωπαϊκός Οδηγός Σπουδών Ε.Ι. Στόχοι, επιδιώξεις, περιεχόµενο, διαδικασίες Γνώσεις: ευρύ φάσµα: όλες οι ειδικότητες εξιότητες (skills) Ικανότητες (competencies) Επικοινωνία, συνεργασία και διαπροσωπικές δεξιότητες, Επαγγελµατισµός, ηθικά και νοµικά ζητήµατα, Οργανωτικός σχεδιασµός και διαχείρισης των υπηρεσιών Περιγραφή της δοµής: προϋποθέσεις εισαγωγής στο πρόγραµµα διάρκεια και οργάνωση του προγράµµατος αξιολόγηση µέθοδοι εκµάθησης, διδασκαλίας, εποπτείας

62 Εκπαίδευση στην ΕΙ: δύο δρόµοι Βασική Κύρια Ειδικότητα ΕΙ (EuSEM) τουλάχιστον 5 χρόνια εκπαίδευσης στα 5 χρόνια της ειδικότητας ένας ελάχιστος χρόνος 3 ετών στο ΤΕΠ Εξειδίκευση στην ΕΙ η η εκπαίδευση πρόσθετα σε µία προ- υπάρχουσα κύρια ειδικότητα,... Στόχος: να αποκτηθούν οι ικανότητες, γνώσεις, δεξιότητες σύµφωνα µε τον Οδηγό Σπουδών στην ΕΙ έτσι ώστε οι ειδικοί στην ΕΙ, ανεξάρτητα του «δρόµου», θα έχουν τις ίδιες «ικανότητες»

63 ιάρκεια Εκπαίδευσης για Ιατρική Ειδίκευση στην Ευρώπη πως θα συµβιβάσοµε τις απαιτήσεις της 5ετούς εκπαίδευσης που απαιτεί η ΕΚ µε τις ανάγκες στην Ελλάδα και την εκπαίδευση στην Επείγουσα Ιατρική;

64 η διάρκεια της εξειδίκευσης στην ΕΙ για τους ήδη ειδικευµένους γιατρούς θα εξαρτηθεί: από τη βασική ειδικότητα κορµού & τις αποκτηθείσες ικανότητες που απαιτεί ο Ευρωπαϊκός Οδηγός Σπουδών

65 η υλοποίηση της ειδικότητας στην Ελλάδα σε ποιά ΤΕΠ;

66 EuSEM: Εκπαίδευση στην Επείγουσα Ιατρική επιλογή ΤΕΠ για εκπαιδευτικά κέντρα: µέγεθος ΤΕΠ προσελεύσεις/χρόνο παροχή φροντίδων 24ώρες/7ηµέρες/εβδοµάδα νοσοκοµείο ή οµάδα νοσοκοµείων που διαθέτουν: 24 ώρες χειρουργεία, Ακτινολογία (µε CT scanning), Αναισθησιολογία, Εργαστήρια, Καρδιολογία, Μαιευτική, ΜΕΘ, Ορθοπαιδική, Παθολογία, Παιδιατρική, Χειρουργική εκπαιδευόµενοι θέσεις εκπαιδευόµενων 5 6 /πρόγραµµα ελάχιστη αναλογία εκπαιδευτών/εκπαιδευόµενους 1:2

67 η υλοποίηση της εξειδίκευσης στην Ελλάδα αρχικά σε 3-4 πιλοτικά ΤΕΠ στελεχωµένα µε «οραµατιστές»

68 Συµπερασµατικά

69 Οφέλη από την Ανάπτυξη Αυτόνοµων ΤΕΠ βελτιώνει την άµεση και µακροπρόθεσµη έκβαση του οξέως και βαρέως πάσχοντα περιορίζει τις «αµφιλεγόµενες» εισαγωγές στο νοσοκοµείο αξιοποιώντας µε τον καλύτερο τρόπο τις δυνατότητες και την υποδοµή του νοσοκοµείου, είναι το «φίλτρο & ο ηθµός» που προστατεύει το νοσοκοµείο από άσκοπες εισαγωγές διασφαλίζει τον ασθενή που δεν εισάγεται στο νοσοκοµείο µειώνει αποφασιστικά το κοινωνικο- οικονοµικό κόστος του επείγοντος

70 ΤΕΠ: οργάνωση Αυτονοµία ιοικητική Ιατρική Χωροταξική Ανάπτυξη ΤΕΠ σύµφωνα µε µέγεθος και είδος νοσοκοµείου ΤΕΠ επιπέδου ΙΙΙ ΤΕΠ επιπέδου ΙΙ ΤΕΠ επιπέδου Ι

71 η Επείγουσα Ιατρική... είναι αναγνωρισµένη ανεξάρτητη ιατρική ειδικότητα σύµφωνα µε κοινοτική οδηγία η Ελλάδα πρέπει να ξεκινήσει µε την εξειδίκευση σύµφωνα µε το European Core Curriculum η διάρκεια της εξειδίκευσης θα εξαρτηθεί από την ειδικότητα κορµού σε δεύτερο χρόνο η δηµιουργία της ειδικότητας

72 Σας ευχαριστώ

73 Η ανάγκη.. για παροχή άµεσης & έγκαιρης επείγουσας φροντίδας σε ένα µη προγραµµατισµένο και ανοµοιόµορφο όγκο ασθενών διαφορετικής βαρύτητας και πολυπλοκότητας, µε ταυτόχρονη εξασφάλιση παροχής εξειδικευµένων φροντίδων απαιτεί τη δηµιουργία ενός λειτουργικά αυτόνοµου τµήµατος του νοσοκοµείου αφιερωµένου σ αυτές της υπηρεσίες

74 Τµήµα Επειγόντων Περιστατικών κοινωνικό επίπεδο επιστηµονικό επίπεδο οικονοµικό επίπεδο αποτελεσµατικότητα αριθµός προσελεύσεων επειγόντων (ελάχιστος) αριθµός νοσοκοµειακών κρεβατιών πληρότητα ιατρικών ειδικοτήτων [ΝΧ, CT, κλπ] πληθυσµιακές ανάγκες αγροτική - βιοµηχανική περιοχή, αυτοκινητόδροµος

75 ΤΕΠ: Το Παρόν συνήθως λειτουργεί σαν/συστεγάζεται µε εξωτερικά ιατρεία (!) «κάνει µπαλάκι» τον ασθενή µε «επείγον» πρόβληµα µεταξύ ιατρικών ειδικοτήτων επιτρέπει στο νεότερο, λιγότερο έµπειρο γιατρό την ευθύνη των πιο δύσκολων περιπτώσεων συγχέει τις προτεραιότητες αντιµετώπισης του «επείγοντος» που δεν βασίζονται στο χρόνο προσέλευσης, αλλά στη βαρύτητα του «επείγοντος»

76 In a typical hospital 50% of all surgical beds 90% of all medical beds are filled from the emergency department

77 Many patients do not present with specific symptoms The role of the emergency department is to: Be an integrated unit Work with all hospital departments Have excellent links with the community Put the patient before his or her disease

78 ιοικητική Αυτονοµία,, που ανάλογα µε το είδος των νοσοκοµείων διακρίνεται σε: οργανωτική ιατρική Χωροταξική ιαχείριση της ροής των προσερχόµενων ασθενών σύµφωνα µε συγκεκριµένες κλίµακες διαλογής Στελέχωση µε εξειδικευµένο προσωπικό

79 Τµήµα Επειγόντων Περιστατικών ΟΧΙ εξωτερικό ιατρείο χωροταξική αυτονοµία παραποµπή από γιατρό σε γιατρό «κουτάκια ειδικοτήτων» ΝΑΙ?????????

80 Χώροι ΤΕΠ: προσερχόµενοι ασθενείς Αναζωογόνηση Υπερεπείγοντα 5 % προορισµός: ΜΕΘ χειρουργείο Επείγοντα 10 % προορισµός: νοσηλευτικός όροφος χειρουργείο Ηµιεπείγοντα - Μη-Επείγοντα 85 % παραµονή: βραχεία νοσηλεία ΤΕΠ (10 %) προορισµός: νοσηλευτικός όροφος (30 %) σπίτι & εξωτερικά ιατρεία (55 %)

81 ΤΕΠ: στελέχωση µεγάλα νοσοκοµεία (>400 προσελεύσεις/ εφηµερ) µόνιµο ιατρικό προσωπικό αποκλειστικής απασχόλησης µη µόνιµο ανακυκλούµενο ιατρικό προσωπικό από βασικές ειδικότητες µεσαία νοσοκοµεία ( προσελεύσεις/εφηµ) πυρήνα µόνιµου ιατρικό προσωπικό (από γενικό γιατρό και γιατρούς του ΕΚΑΒ που καλύπτουν & τις κινητές µονάδες του ΕΚΑΒ, µη µόνιµο ιατρικό προσωπικό από Συντονιστή γιατρό και γιατρούς ΜΕΘ ή/και Αναισθησιολογίας, µικρά νοσοκοµεία (< 100 προσελεύσεις/εφηµερία) πυρήνα µόνιµων γενικών γιατρών µη µόνιµο ιατρικό προσωπικό από γιατρούς Αναισθησιολογίας.