Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΩΝ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΩΝ ΠΗΓΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΣΤΗ ΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΝΕΩΝ ΘΕΣΕΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΩΝ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΩΝ ΠΗΓΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΣΤΗ ΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΝΕΩΝ ΘΕΣΕΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ"

Transcript

1 Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΩΝ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΩΝ ΠΗΓΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΣΤΗ ΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΝΕΩΝ ΘΕΣΕΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Έρευνα - Συγγραφή Στέλιος Ψωµάς Σύµβουλος ΣΕΦ Φεβρουάριος 2005

2 Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΩΝ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΩΝ ΠΗΓΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΣΤΗ ΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΝΕΩΝ ΘΕΣΕΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. Η ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ 3 2. ΘΕΣΕΙΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΑΝΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ Φωτοβολταϊκά Αιολική ενέργεια Βιοµάζα Γεωθερµία Ηλιοθερµικά Υδροηλεκτρικά ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ ΚΑΙ ΟΡΥΚΤΑ ΚΑΥΣΙΜΑ Ανθρακικοί-Λιγνιτικοί σταθµοί Πετρελαϊκοί σταθµοί ηλεκτροπαραγωγής Σταθµοί ηλεκτροπαραγωγής µε φυσικό αέριο ΣΥΝΟΨΗ ΚΑΙ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ 17 ΑΝΑΦΟΡΕΣ 20 Έρευνα - Συγγραφή Στέλιος Ψωµάς Σύµβουλος ΣΕΦ Photo εξωφύλλου: ECOSUN Φεβρουάριος 2005 ΣΥΝ ΕΣΜΟΣ ΕΤΑΙΡΙΩΝ ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΩΝ (ΣΕΦ) 2

3 Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΩΝ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΩΝ ΠΗΓΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΣΤΗ ΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΝΕΩΝ ΘΕΣΕΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 1. Η ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ Η δηµιουργία νέων θέσεων εργασίας από την ανάπτυξη των ανανεώσιµων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ) είναι ένα από τα ισχυρά επιχειρήµατα που προβάλλονται, µεταξύ άλλων, για την ταχύτερη διείσδυση των καθαρών ενεργειακών τεχνολογιών. Μία επισκόπηση όµως της διεθνούς βιβλιογραφίας, καταδεικνύει ότι υπάρχουν ακόµη κενά στην ποσοτική καταγραφή των θέσεων εργασίας που δηµιουργούνται από την ανάπτυξη των διαφόρων µορφών ΑΠΕ, ενώ το φάσµα των προσδοκόµενων νέων θέσεων εργασίας ανά τεχνολογία είναι συχνά ευρύ. Το πρώτο µεθοδολογικό πρόβληµα που έχει να αντιµετωπίσει κανείς προσπαθώντας να συγκρίνει τις διάφορες τεχνολογίες, είναι πως τα στοιχεία δεν δίνονται στην ίδια µορφή και συχνά η σύγκριση καθίσταται από δύσκολη έως αδύνατη. Η έννοια θέση εργασίας δεν αποδίδεται µε τον ίδιο τρόπο απ όλους. Αναφερόµαστε σε µόνιµη θέση εργασίας και αν ναι, τι σηµαίνει πρακτικά αυτό; Από την άλλη, κάποιες θέσεις εργασίας είναι βραχυχρόνιες και αφορούν µόνο στο στάδιο της κατασκευής ή εγκατάστασης µιας µονάδας, ενώ άλλες θέσεις έχουν πιο µόνιµο και µακροχρόνιο χαρακτήρα. Έτσι, είναι πιο ορθό να αναφερόµαστε σε εργατοέτη που δηµιουργούνται από µία επένδυση, παρά σε θέσεις εργασίας γενικώς. Ως εργατοέτος θεωρούµε την απασχόληση ενός ατόµου για 8 ώρες ηµερησίως, πέντε ηµέρες εβδοµαδιαίως για 46 εβδοµάδες το χρόνο (1.840 ώρες ετησίως) ή ακόµη και την ισοδύναµη απασχόληση περισσότερων ατόµων για λιγότερες ώρες ετησίως (π.χ. 4 άτοµα που απασχολούνται από 460 ώρες ετησίως). Όταν αναφερόµαστε σε ενεργειακές επενδύσεις, τρία µεγέθη είναι σηµαντικά. Η ισχύς, η παραγόµενη ενέργεια και το κόστος της επένδυσης. Έτσι συνήθως οι θέσεις εργασίας εκφράζονται ανά MW, ανά GWh ή ανά επενδυµένο κεφάλαιο (π.χ. ανά εκατ. ). Κι εδώ βέβαια δεν λείπουν τα µεθοδολογικά προβλήµατα. Η διαθεσιµότητα κάθε τεχνολογίας δεν είναι ίδια και συνεπώς η σύγκριση µόνο ανά εγκατεστηµένη ισχύ (MWp) δεν λέει όλη την αλήθεια. Ο συντελεστής χρησιµοποίησης (capacity factor) ενός σταθµού ηλεκτροπαραγωγής µε καύσιµο φυσικό αέριο π.χ. είναι της τάξης του 70%. Αυτό σηµαίνει ότι η µονάδα είναι διαθέσιµη το 70% του χρόνου και συνεπώς κάθε MW ενός σταθµού φυσικού αερίου παράγει 1 MW * 0,7 * 24 ώρες = 16,8 MWh την ηµέρα. Ένας φωτοβολταϊκός σταθµός από την άλλη έχει συντελεστή χρησιµοποίησης 15% περίπου, δηλαδή κάθε MW παράγει 1 MW * 0,15 * 24 ώρες = 3,6 MWh την ηµέρα. Θα πρέπει να τονίσουµε τέλος ότι οι σχετικοί συντελεστές ανά τεχνολογία (π.χ. εργατοέτη ανά MW ή ανά εκατ. ) δεν παραµένουν σταθεροί στο χρόνο αλλά αλλάζουν, καθώς η τεχνολογία εξελίσσεται και τα κόστη των νέων τεχνολογιών πέφτουν διαρκώς, ενώ 3

4 ταυτόχρονα αυξάνεται η παραγωγικότητα των εργαζοµένων. Αυτό σηµαίνει ότι οι συντελεστές αυτοί θα πρέπει να αναπροσαρµόζονται σε τακτά διαστήµατα λαµβάνοντας υπ όψη τις εξελίξεις. 2. ΘΕΣΕΙΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΑΝΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ 2.1 Φωτοβολταϊκά Οι υψηλής τεχνολογίας εφαρµογές θεωρούνται συνήθως εντάσεως κεφαλαίου και όχι εργασίας. Αυτό δεν φαίνεται να ισχύει στην περίπτωση των φωτοβολταϊκών (Φ/Β), αφού όλες οι αναλύσεις, παρόλες τις ποσοτικές διαφορές µεταξύ τους, συγκλίνουν στο ότι η βιοµηχανία των φωτοβολταϊκών συµβάλλει στη δηµιουργία νέων θέσεων εργασίας (ανά µονάδα αποδιδόµενης ενέργειας) περισσότερο από κάθε άλλη ενεργειακή τεχνολογία. Την τελευταία εξαετία, η φωτοβολταϊκή βιοµηχανία αναπτύσσεται µε ετήσιους ρυθµούς που ξεπερνούν σταθερά το 30%. Το 2004 µάλιστα, η παραγωγή ξεπέρασε το ψυχολογικό φράγµα του 1 GWp, ο δε κύκλος εργασιών της βιοµηχανίας έφτασε τα 5,8 δις, µε προοπτικές να αγγίξει τα 25 δις το 2010 (1). Η άνθηση αυτή της βιοµηχανίας φωτοβολταϊκών εκτιµάται ότι έχει οδηγήσει, µεταξύ άλλων, στη δηµιουργία περίπου θέσεων εργασίας ως τις αρχές του Οι εκτιµήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης Φωτοβολταϊκών Βιοµηχανιών (ΕΡΙΑ) και της Greenpeace κάνουν λόγο για συνολικά 2,25 εκατ. θέσεις εργασίας στον κλάδο ως το 2020, αν επιτευχθεί ο στόχος για κάλυψη του 1,1% της παγκόσµιας ηλεκτροπαραγωγής από φωτοβολταϊκά ως το Κάτι τέτοιο θα σήµαινε στην πράξη εγκατάσταση 205 GWp φωτοβολταϊκών ως το τέλος της δεύτερης δεκαετίας του αιώνα. Σύµφωνα µε την ΕΡΙΑ και τη Greenpeace, οι θέσεις αυτές κατανέµονται ως εξής (2) : Εργατοέτη ανά MWp Παραγωγή φωτοβολταϊκών Εµπορία, εγκατάσταση, συναφείς υπηρεσίες Συντήρηση & λειτουργία Σύνολο Πίνακας 1: Εργατοέτη ανά MWp στη βιοµηχανία φωτοβολταϊκών σύµφωνα µε τις ΕΡΙΑ-Greenpeace Η µείωση των θέσεων εργασίας ανά MWp κυρίως την περίοδο µετά το 2010 οφείλεται στην αύξηση της παραγωγικότητας και τη βελτίωση της απόδοσης των συστηµάτων, ενώ η αύξηση των θέσεων εργασίας στη συντήρηση και λειτουργία οφείλεται στην ανάπτυξη των φωτοβολταϊκών συστηµάτων στις αναπτυσσόµενες χώρες σε αποµακρυσµένες περιοχές και εφαρµογή αυτόνοµων συστηµάτων που απαιτούν περισσότερη φροντίδα από τα διασυνδεδεµένα στο δίκτυο. 4

5 Μια ανάλυση του κύκλου ζωής των φωτοβολταϊκών από το REPP (Renewable Energy Policy Project) στις ΗΠΑ το 2001, έδειξε ότι κάθε νέο MWp φωτοβολταϊκών δηµιουργεί εργατοώρες ή ισοδύναµα 37,8 εργατοέτη (3). Τα εργατοέτη διορθώθηκαν σε σχέση µε το αρχικό κείµενο (που ανέφερε 35,5 αντί 37,8) λαµβάνοντας υπ όψη τον διαφορετικό αριθµό ωρών εργασίας ανά έτος στην Ελλάδα σε σχέση µε τις ΗΠΑ (Πίνακας 2). ραστηριότητα Εργατοώρες ανά MWp % Πυρίτιο ,1 Γυαλί 200 0,3 Πλαστικά 300 0,4 Παραγωγή κυψελών ,6 Συναρµολόγηση πλαισίων ,0 Καλωδιώσεις ,7 Μετατροπείς τάσης ,8 Βάση στήριξης ,2 Συναρµολόγηση συστήµατος ,9 ιανοµή ,7 Εγκατάσταση ,1 Συντήρηση ,2 Σύνολο σε εργατοώρες Σύνολο σε εργατοέτη 37,8 * Οι υπολογισµοί έγιναν για διασυνδεδεµένα συστήµατα των 2 KWp τεχνολογίας κρυσταλλικού πυριτίου και για συντήρηση επί δεκαετία. Αν υπολογίσει κανείς και τα αυτόνοµα συστήµατα που περιλαµβάνουν και συσσωρευτές, καθώς και συντήρηση επί χρόνια (που είναι ο αναµενόµενος χρόνος ζωής των συστηµάτων κατά τη διάρκεια του οποίου αναµένεται και κάποια αντικατάσταση του µετατροπέα τάσης), τότε προφανώς αυξάνει ο αριθµός των εργατοωρών ανά MWp και πλησιάζει την προηγούµενη εκτίµηση των EPIA-Greenpeace. Πίνακας 2: Εργατοέτη ανά MWp στη βιοµηχανία φωτοβολταϊκών σύµφωνα µε το REPP Να σηµειώσουµε εδώ κάποιες άλλες εκτιµήσεις που έχουν γίνει στις ΗΠΑ, όπως αυτή του REPP για την περίπτωση της Καλιφόρνια (51,22 εργατοέτη/mwp) (4) ή της εταιρίας Clean Edge (25 εργατοέτη/mwp) (5). Η εµπειρία της Αριζόνα από την εγκατάσταση 5,5 MWp φωτοβολταϊκών έδειξε ότι δηµιουργήθηκαν 268 εργατοέτη, δηλαδή 48,5 εργατοέτη/mwp (6). Στις ΗΠΑ πάντως συνήθως ακολουθείται η προσέγγιση και µεθοδολογία του REPP για τον υπολογισµό των θέσεων εργασίας από επενδύσεις σε φωτοβολταϊκά. Αξίζει εδώ να κάνουµε µνεία της ελληνικής περίπτωσης που αφορά τη νέα µονάδα παραγωγής φωτοβολταϊκών πλαισίων άµορφου πυριτίου της εταιρίας ΗΛΙΟ ΟΜΗ στο Κιλκίς, η οποία ξεκινά µέσα στο 2005 και είναι παραγωγικής ικανότητας 5 MWp ετησίως. Η νέα αυτή µονάδα θα απασχολεί 112 άτοµα (7), δηλαδή από την παραγωγή και µόνο των φωτοβολταϊκών πλαισίων έχουµε 22,4 εργατοέτη/mwp. Πρόσφατες εκτιµήσεις στον Καναδά από το Pembina Institute κάνουν λόγο για 28,4 εργατοέτη/mwp, κατανεµηµένα ως εξής (8) : - Παραγωγή Φ/Β και BOS (Balance-Of-System): 18,8 εργατοέτη/mwp. 5

6 - Εγκατάσταση: 7,1 εργατοέτη/mwp. - Λειτουργία-συντήρηση: 2,5 εργατοέτη/mwp. Πέρα από τις εκτιµήσεις όµως, υπάρχει και η πραγµατικότητα. Ας δούµε λοιπόν πώς καταγράφεται αυτή στις 20 χώρες που συµµετέχουν στο πρόγραµµα φωτοβολταϊκών (ΙΕΑ- PVPS) του ιεθνούς Οργανισµού Ενέργειας (IEA) (9-10). Σηµειωτέον ότι στο πρόγραµµα αυτό συµµετέχει η πλειοψηφία των παραγωγών φωτοβολταϊκών (88,5% της παγκόσµιας παραγωγής το 2003) και φυσικά οι υπερδυνάµεις του κλάδου, δηλαδή η Ιαπωνία, η Γερµανία και οι ΗΠΑ. Συνεπώς, η στατιστική ανάλυση που αφορά τις 20 αυτές χώρες, καλύπτει εν πολλοίς τη διεθνή κατάσταση. Ο παρακάτω πίνακας δείχνει αναλυτικά τα στοιχεία. Έτος Θέσεις εργασίας Παραγωγή Φ/Β στις 20 χώρες του IEA-PVPS [MWp] Εργατοέτη ανά MWp , Μέσος όρος ,2 Κατανοµή θέσεων εργασίας Παραγωγή 17,3 Λοιπές υπηρεσίες 31,9 Πίνακας 3: Εργατοέτη ανά MWp στη βιοµηχανία φωτοβολταϊκών σύµφωνα µε τα στοιχεία της ΙΕΑ Όπως αναφέραµε στην εισαγωγή, οι θέσεις εργασίας είναι συνάρτηση του χρόνου και της εξέλιξης της τεχνολογίας. Έτσι, στον Πίνακα 4 δίνουµε τις εκτιµήσεις για την εξέλιξη της απασχόλησης για την περίπτωση της Καλιφόρνια για την περίοδο Τα δεδοµένα αυτά προέρχονται από σχετική ανάλυση του EPRI (Electric Power Research Institute) (4) = 1 Θέσεις εργασίας Θέσεις εργασίας Θέσεις εργασίας Φωτοβολταϊκά 1 0,73 0,43 Αιολικά 1 0,74 0,45 Βιοαέριο 1 0,78 0,52 Γεωθερµία 1 0,77 0,32 Πίνακας 4: Θέσεις εργασίας για διάφορες ενεργειακές τεχνολογίες την περίοδο σύµφωνα µε µελέτη του EPRI Οι εξελίξεις την περίοδο , δεν φαίνεται να επιβεβαιώνουν αυτές τις εκτιµήσεις του EPRI, µιας και οι εκτιµήσεις αυτές αποδεικνύονται αρκετά απαισιόδοξες για το δυναµικό δηµιουργίας θέσεων εργασίας από τις ΑΠΕ σε σχέση µε τα πραγµατικά µεγέθη στην αγορά εργασίας. Η εµπειρία των φωτοβολταϊκών και των αιολικών έδειξε πως οι προτεινόµενοι συντελεστές του EPRI για το 2005 θα πρέπει ουσιαστικά να µετατεθούν χρονικά για µετά το 2010 (συµφωνώντας έτσι µε τις εκτιµήσεις άλλων φορέων και τις τάσεις της αγοράς). Ο παρακάτω πίνακας απεικονίζει την τάση αυτή. 6

7 2001 = 1 Θέσεις εργασίας 2001 Θέσεις εργασίας 2010 Φωτοβολταϊκά 1 0,9 Αιολικά 1 0,75 Πίνακας 5: Εκτιµώµενες θέσεις εργασίας για φωτοβολταϊκά και αιολικά την περίοδο σύµφωνα µε τις τάσεις της αγοράς και τις εκτιµήσεις των EPIA-Greenpeace-EWEA Μια αναγωγή των δηµιουργουµένων εργατοετών ανά παραγόµενη ενέργεια (για τα δεδοµένα της Καλιφόρνια) για διάφορες τεχνολογίες δίνεται στον πίνακα 6 (11). Τεχνολογία Εργατοέτη ανά παραγόµενη GWh Φωτοβολταϊκά 0,85-1,21 Αιολικά 0,08-1,07 Βιοµάζα 0,09-0,33 Άνθρακας & φυσικό αέριο 0,11 Πίνακας 6: Εργατοέτη ανά παραγόµενη GWh για διάφορες ενεργειακές τεχνολογίες σύµφωνα µε µελέτη του Πανεπιστηµίου του Berkeley Η εκτίµηση των δηµιουργουµένων εργατοετών ανά µονάδα επενδυµένου κεφαλαίου είναι πιο επισφαλής, αφού το κόστος των τεχνολογιών πέφτει ραγδαία µε την εξέλιξη της τεχνολογίας. Στα φωτοβολταϊκά, για παράδειγµα, η καµπύλη εκµάθησης δείχνει ότι το κόστος των παραγόµενων φωτοβολταϊκών πλαισίων πέφτει κατά 18% κάθε φορά που διπλασιάζεται το παραγωγικό δυναµικό. Οι συγκρίσεις συνεπώς έχουν σχετικό χαρακτήρα και εκφράζουν τη δεδοµένη στιγµή που πραγµατοποιήθηκαν οι µελέτες. Μελέτη του REPP (3) έδειξε ότι στην περίπτωση των φωτοβολταϊκών δηµιουργούνται 5,65 εργατοέτη ανά εκατ. δολάρια σε µια δεκαετή περίοδο, έναντι 5,7 εργατοετών ανά εκατ. $ για την περίπτωση των αιολικών και 3,96 για την περίπτωση του άνθρακα. Στην περίπτωση της Αριζόνα (2003) επενδύθηκαν 39,5 εκατ. $ για την εγκατάσταση KWp φωτοβολταϊκών και δηµιουργήθηκαν 268 εργατοέτη, είχαµε δηλαδή 6,78 εργατοέτη ανά εκατ. $ (8,8 εργατοέτη ανά εκατ. ) (6). Με µέσες τιµές για φωτοβολταϊκά συστήµατα από 6 $/watt για τις αναπτυγµένες αγορές (Ιαπωνία, Γερµανία) έως 12 $/watt για τις λιγότερο αναπτυγµένες αγορές, και θεωρώντας πολλαπλασιαστή 50 εργατοέτη/mwp, έχουµε 4,2-8,3 εργατοέτη ανά εκατ. $ (5,5-10,8 εργατοέτη ανά εκατ. ), µια εκτίµηση που είναι κοντά σ αυτές που προαναφέρθηκαν. Προσαρµόζοντας τα παραπάνω στοιχεία για την περίπτωση της Ελλάδας (διαφορετική ηλιοφάνεια και κόστη), οι διάφοροι συντελεστές διαµορφώνονται ως εξής: 7

8 Συντελεστές για φωτοβολταϊκά στην Ελλάδα Εργατοέτη/MWp 50 Εργατοέτη/GWh 1,5 Εργατοέτη ανά εκατ. 6-7 Πίνακας 7: Προτεινόµενοι συντελεστές για Ελλάδα 2.2 Αιολική ενέργεια Στον τοµέα της ηλεκτροπαραγωγής, η αιολική ενέργεια αποτελεί αναµφισβήτητα τη ναυαρχίδα των ΑΠΕ. Μέσα στο 2005, η αιολική βιοµηχανία θα σπάσει το φράγµα των 50 GW εγκατεστηµένης ισχύος διεθνώς. Μόνο στην Ευρωπαϊκή Ένωση, είχαν ήδη εγκατασταθεί MW αιολικών στα τέλη του 2004, ενώ η ευρωπαϊκή βιοµηχανία γνωρίζει την τελευταία εξαετία ετήσιους ρυθµούς ανάπτυξης σταθερά πάνω από 20%. Τα 5,7 GW νέας ισχύος που προστέθηκαν το 2004 στο ευρωπαϊκό αιολικό δυναµικό, απέφεραν περί τα 5,7 δις στις κατασκευάστριες εταιρίες (12). Ήδη στα τέλη του 2002, η ευρωπαϊκή αιολική βιοµηχανία απασχολούσε πάνω από εργαζόµενους ( στη Γερµανία, στη ανία, στην Ισπανία, στην Αυστρία, στην Ιταλία) (13). Η Ευρωπαϊκή Ένωση Αιολικής Ενέργειας (EWEA) εκτιµά ότι το 2020, η ευρωπαϊκή αιολική βιοµηχανία θα απασχολεί άτοµα κατανεµηµένα ως εξής (14) : - Κατασκευή ανεµογεννητριών: Εγκατάσταση: Συντήρηση-λειτουργία: Η EWEA έχει εκπονήσει από κοινού µε τη Greenpeace ένα σενάριο για την κάλυψη του 12% της παγκόσµιας ηλεκτροπαραγωγής από αιολικά έως το Στο σενάριο αυτό εκτιµάται ότι το 2020 θα έχουν δηµιουργηθεί 1,8 εκατ. εργατοέτη διεθνώς από την ανάπτυξη της αιολικής βιοµηχανίας (15). Παλαιότερα στοιχεία από την ιδιαίτερα αναπτυγµένη αιολική βιοµηχανία της ανίας (1998) έδειξαν ότι δηµιουργούνται 22 εργατοέτη για κάθε νέο MW αιολικών (17 στην παραγωγή των ανεµογεννητριών και 5 από την εγκατάσταση). Για την ίδια περίοδο, είχαµε τη δηµιουργία 22 εργατοετών ανά εκατ. $ που επενδυόταν στα αιολικά. εδοµένου ότι η τεχνολογία αναπτύσσεται ραγδαία, τα µεγέθη των ανεµογεννητριών αυξάνουν διαρκώς και ταυτόχρονα βελτιώνεται η παραγωγικότητα των εργαζοµένων και πέφτει το κόστος των συστηµάτων, οι EWEA και Greenpeace επεξεργάστηκαν στο σενάριό τους τις αναµενόµενες θέσεις εργασίας στην περίοδο ως το 2020, αναπροσαρµόζοντας κατάλληλα τα µεγέθη (Πίνακας 8). 8

9 Έτος Εργατοέτη ανά MW , , , ,8 Πίνακας 8: Εργατοέτη ανά MW στη βιοµηχανία αιολικών σύµφωνα µε τις EWEA-Greenpeace Σε ότι αφορά ειδικότερα την εγκατάσταση και λειτουργία των ανεµογεννητριών, τα στατιστικά στοιχεία της EWEA δίνουν τα παρακάτω νούµερα για διάφορες ευρωπαϊκές χώρες (στοιχεία για το 2002) (14) : Χώρα Εργαζόµενοι στην εγκατάσταση αιολικών ανά MW Αυστρία 4,7 Βρετανία 9,1 Γαλλία 6,2 Γερµανία 1,7 Ελλάδα 2 Μέσος όρος 5,8 Μέσος σταθµισµένος όρος 2 Πίνακας 9: Εργαζόµενοι στην εγκατάσταση αιολικών ανά MW σύµφωνα µε την EWEA Χώρα Εργαζόµενοι στη συντήρηση-λειτουργία αιολικών ανά MW Αυστρία 0,43 Βρετανία 0,09 Γαλλία 0,3 Γερµανία 0,09 Ελλάδα 0,32 Ισπανία 0,2 Πορτογαλία 0,16 Μέσος όρος 0,23 Πίνακας 10: Εργαζόµενοι στη συντήρηση-λειτουργία αιολικών ανά MW σύµφωνα µε την EWEA Πρόσφατα στοιχεία για την Ελλάδα (2003) από λειτουργούντα αιολικά πάρκα έδειξαν ότι κατά τη φάση κατασκευής δηµιουργούνται 1-1,5 εργατοέτη/mw (το 30-40% αυτής της απασχόλησης αφορά ντόπιο εργατικό δυναµικό), ενώ κατά τη φάση λειτουργίας 6,5-8 εργατοέτη/μw (0,26-0,32 εργαζόµενοι/mw, µε % ντόπιο εργατικό δυναµικό) (16). Μια ανάλυση του κύκλου ζωής των αιολικών από το REPP στις ΗΠΑ το 2001 (3), έδειξε ότι κάθε νέο MW αιολικών δηµιουργεί εργατοώρες ή ισοδύναµα 5,2 εργατοέτη (Πίνακας 11), εκτίµηση κατά πολύ µικρότερη αυτής των EWEA-Greenpeace. Οι εκτιµήσεις έγιναν για ένα µέσο αιολικό πάρκο των 37,5 MW και για συντήρηση δεκαετίας. Τα εργατοέτη διορθώθηκαν σε σχέση µε το αρχικό κείµενο (που ανέφερε 4,8 αντί 5,2) λαµβάνοντας υπ όψη τον διαφορετικό αριθµό ωρών εργασίας ανά έτος στην Ελλάδα σε σχέση µε τις ΗΠΑ. 9

10 ραστηριότητα Εργατοώρες ανά MW % Πτερύγια ,4 Μεταφορά 160 1,7 Σύζευξη 210 2,2 Φρένα 390 4,1 Έλεγχος-παρακολούθηση 470 4,9 Σύστηµα µετάδοσης ταχύτητας 600 6,3 Σύστηµα περιστροφής πτερυγίων 170 1,8 Γεννήτρια Πύργος 790 8,3 Θάλαµος 470 4,9 Στρόβιλος 370 3,9 Ανάπτυξη 120 1,3 Εγκατάσταση ,2 Συντήρηση Σύνολο σε εργατοώρες Σύνολο σε εργατοέτη 5,2 Πίνακας 11: Εργατοέτη ανά MW στη βιοµηχανία αιολικών σύµφωνα µε το REPP Όπως ειπώθηκε, η εκτίµηση αυτή αφορά συντήρηση και λειτουργία επί δεκαετία, οι δε σχετικές εργατοώρες που αντιστοιχούν σ αυτό τον τοµέα είναι (δηλαδή ένα εργατοέτος περίπου) ή αλλιώς 0,1 εργαζόµενος/mw για δέκα χρόνια. Παρόλα αυτά, ο λειτουργικός χρόνος ενός αιολικού πάρκου είναι περί τα 25 χρόνια, η δε εµπειρία από διάφορες ευρωπαϊκές χώρες δείχνει ότι στη συντήρηση-λειτουργία απασχολούνται κατά µέσο όρο 0,23 εργαζόµενοι/mw (0,26-0,32 εργαζόµενοι/mw για την Ελλάδα, µε µέσο όρο 0,29 εργαζοµένους/mw). Συνεπώς, οι αντίστοιχες εργατοώρες είναι /MW (5,9 εργατοέτη/mw) ή και /MW (7,5 εργατοέτη/mw) αν χρησιµοποιήσουµε τον ελληνικό συντελεστή. Ακόµη κι αν χρησιµοποιήσουµε το συντελεστή 0,1 εργαζόµενοι/mw, ο αντίστοιχος συντελεστής του REPP για τη συντήρηση-λειτουργία θα πρέπει να διορθωθεί σε 2,5 εργατοέτη/mw. Έτσι, ο συνολικός πολλαπλασιαστής του REPP θα πρέπει να διορθωθεί και να κυµανθεί, ανάλογα µε τις συνθήκες, από 6,7 έως 11,6 εργατοέτη/mw. Εκτιµήσεις στον Καναδά από το Pembina Institute κάνουν λόγο για 6,42 εργατοέτη/mw, που προσαυξάνεται στα 6,72 εργατοέτη/mw στην περίπτωση των υπεράκτιων αιολικών πάρκων (8). Βέβαια, στην περίπτωση του Οντάριο, η Καναδική Ένωση Αιολικής Ενέργειας εκτίµησε ότι η ανάπτυξη MW αιολικών θα απέφερε εργατοέτη, δηλαδή 8-16 εργατοέτη/mw, µια εκτίµηση που βρίσκεται πιο κοντά στα ευρωπαϊκά δεδοµένα (17). Μια άλλη προσέγγιση που θα µας δώσει πιο ρεαλιστική εκτίµηση των πραγµατικών µεγεθών είναι αυτή που βασίζεται σε υπαρκτές θέσεις εργασίας όπως αυτές που καταγράφονται στατιστικά. Για τα έτη 2001 και 2002 λοιπόν, για τα οποία υπάρχουν σχετικά αξιόπιστα στοιχεία σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες, έχουµε τα εξής: 10

11 - 2001: νέα MW στην ΕΕ, περίπου θέσεις εργασίας 15,8 εργατοέτη/mw : νέα MW στην ΕΕ, τουλάχιστον θέσεις εργασίας 14,2 εργατοέτη/mw - Μέσος όρος : 15 εργατοέτη/mw Βλέπουµε λοιπόν ότι η προσέγγιση αυτή πλησιάζει τα νούµερα που δίνει η ευρωπαϊκή βιοµηχανία και όχι τις εκτιµήσεις που έχουν γίνει στις ΗΠΑ. Μελέτη του Πανεπιστηµίου του Berkeley συνοψίζει ως εξής τα συµπεράσµατα διαφόρων µελετών για την περίπτωση των αιολικών (11). Συντελεστής Θέσεις εργασίας Εργατοέτη ανά MWp 0,25-0,98 6,3-24,5 ανά GWh - 0,08-1,07 Πίνακας 12: Θέσεις εργασίας για ηλεκτροπαραγωγή από αιολικά σύµφωνα µε µελέτη του Πανεπιστηµίου του Berkeley Για την περίπτωση της Ελλάδας (θεωρώντας ετήσια παραγωγή 2,25 GWh/MWp και 17,7 εργατοέτη/mwp) έχουµε 0,31 εργατοέτη/gwh. Θεωρώντας µέσο κόστος εγκατάστασης το 1 εκατ. ανά MW, µε βάση τα στοιχεία του πίνακα 8, προκύπτει ότι επένδυση ενός εκατ. στα αιολικά δηµιουργεί 17,7 εργατοέτη. 2.3 Βιοµάζα Η περίπτωση της βιοµάζας είναι λίγο πιο περίπλοκη από άλλες µορφές ενέργειας, καθώς αυτή χρησιµοποιείται σε διάφορες µορφές και για πολλαπλές χρήσεις (παραγωγή θερµότητας ή/και ηλεκτρισµού, βιοκαύσιµα). Σε κάθε περίπτωση όµως πρόκειται για µια µορφή ενέργειας εντάσεως εργασίας. Η αµερικανική βιοµηχανία βιοενέργειας απασχολούσε στα τέλη του 2002 περί τους εργαζοµένους, ενώ οι εκτιµήσεις του αµερικανικού Υπουργείου Ενέργειας κάνουν λόγο για θέσεις εργασίας στον τοµέα το 2012 (18). Η EUBIA (European Biomass Industry Association) εκτιµά ότι ο τοµέας της βιοενέργειας θα συνεισφέρει στη δηµιουργία 1,5 εκατ. νέων θέσεων εργασίας στις ευρωπαϊκές χώρες ως το 2020, και 5,7 εκατ. νέων θέσεων εργασίας ως το 2050 (19). Η µελέτη του Πανεπιστηµίου του Berkeley συνοψίζει ως εξής τα συµπεράσµατα διαφόρων µελετών για την περίπτωση της ηλεκτροπαραγωγής από βιοµάζα (11). Συντελεστής Θέσεις εργασίας Εργατοέτη ανά MWp 0,66-2,42 16,5-60,5 ανά GWh - 0,09-0,33 Πίνακας 13: Θέσεις εργασίας για ηλεκτροπαραγωγή από βιοµάζα σύµφωνα µε µελέτη του Πανεπιστηµίου του Berkeley 11

12 Το REPP εξέτασε τη δηµιουργία θέσεων εργασίας στην περίπτωση καύσης βιοµάζας σε υπάρχοντες ανθρακικούς σταθµούς ηλεκτροπαραγωγής (δυναµικότητας MW µε τη βιοµάζα να καλύπτει το 5% της θερµογόνου δύναµης). Η ανάλυση αυτή έδειξε ότι η χρήση της βιοµάζας δηµιουργεί 3,5-23,3 εργατοέτη/mw για δεκαετή τροφοδοσία του σταθµού µε βιοκαύσιµα (ανάλογα µε τη χρησιµοποιούµενη πρώτη ύλη: λιγότερα εργατοέτη για χρήση υπολειµµάτων βιοµηχανίας ξύλου και περισσότερα για τη χρήση ενεργειακών καλλιεργειών). Τα εργατοέτη διορθώθηκαν σε σχέση µε το αρχικό κείµενο (που ανέφερε 3,8-21,8 εργατοέτη/mw) λαµβάνοντας υπ όψη τον διαφορετικό αριθµό ωρών εργασίας ανά έτος στην Ελλάδα σε σχέση µε τις ΗΠΑ (3). Εκτιµήσεις στον Καναδά από το Pembina Institute κάνουν λόγο για 25,75 εργατοέτη/mw στην περίπτωση της ηλεκτροπαραγωγής από βιοµάζα (8), ενώ αντίστοιχες εκτιµήσεις του ΕΜΠ για πιθανή ανέγερση ηλεκτροπαραγωγικού σταθµού στην Κρήτη µε χρήση βιοµάζας έκαναν λόγο για 47,7 εργατοέτη/mw ή ισοδύναµα 29,8 εργατοέτη ανά εκατ. που θα επενδυόταν για την κατασκευή του σταθµού αυτού (20). Μελέτη της εταιρίας Ecotec (21), αναφέρει ως τάξη µεγέθους τα 60 εργατοέτη/mwe για την περίπτωση σταθµών ηλεκτροπαραγωγής ισχύος MWe και τα 11,5 εργατοέτη για σηµαντικά µικρότερες θερµικές εφαρµογές (της τάξης των 250 KWth). Τα νούµερα αυτά έχουν στρογγυλοποιηθεί χάριν συγκρίσεων, µιας και η µελέτη δεν ποσοτικοποιεί κάποιες από τις εργασίες (και κυρίως τις έµµεσα δηµιουργούµενες θέσεις εργασίας). 2.4 Γεωθερµία Στα τέλη του 2002, η γεωθερµική παραγωγή ηλεκτρισµού είχε αγγίξει διεθνώς τα MW (22). Έχοντας περίπου το 1/3 της εγκατεστηµένης ισχύος, η αµερικανική γεωθερµική βιοµηχανία απασχολούσε άµεσα περί τα άτοµα (µε τις έµµεσες θέσεις εργασίας να εκτιµώνται σε επιπλέον) (23), ενώ οι εκτιµήσεις του αµερικανικού Υπουργείου Ενέργειας εκτιµούν πως το 2020, το άµεσα απασχολούµενο δυναµικό θα φτάσει τις (6). Οι εκτιµήσεις για τις δηµιουργούµενες θέσεις εργασίας, τόσο στις ΗΠΑ όσο και στον Καναδά, βασίζονται σε σχετικές µελέτες του REPP, οι οποίες συνοπτικά δίνουν τους εξής δείκτες (23) : Συντελεστής Θέσεις εργασίας Εργατοέτη ανά MWp 5,1 56,2 ανά GWh - 0,2 Πίνακας 14: Θέσεις εργασίας για ηλεκτροπαραγωγή από γεωθερµία σύµφωνα µε το REPP (µε συντελεστή χρησιµοποίησης 90% και 35 χρόνια λειτουργίας) Στην περίπτωση της Νεβάδα, χρησιµοποιήθηκε διαφορετικός πολλαπλασιαστής για τις θέσεις εργασίας στη συντήρηση-λειτουργία, ανεβάζοντας το συντελεστή σε 7,13 θέσεις εργασίας/mwp. 12

13 Με κόστη επένδυσης από 1,15-3 εκατ. ανά MWp (ανάλογα µε το µέγεθος του σταθµού), έχουµε 17,5-48,9 εργατοέτη ανά εκατ. επένδυσης. 2.5 Ηλιοθερµικά Στην περίπτωση των ηλιοθερµικών τεχνολογιών, έχουµε δύο διακριτές εφαρµογές. Την ηλιοθερµική ηλεκτροπαραγωγή σε σταθµούς της τάξης των MW και την παραγωγή θερµότητας από ηλιοθερµικά συστήµατα (ατοµικά ή κεντρικά). Εξετάζουµε εν συντοµία το δυναµικό δηµιουργίας θέσεων εργασίας των εφαρµογών αυτών. Ηλιοθερµική παραγωγή ηλεκτρισµού Τα δεδοµένα είναι εκ των πραγµάτων περιορισµένα, αφού η τεχνολογία αυτή εφαρµόζεται προς το παρόν µόνο στις ΗΠΑ και συγκεκριµένα στην Καλιφόρνια. Στοιχεία για τις αναµενόµενες θέσεις εργασίας στο κοµµάτι της λειτουργίας-συντήρησης υπάρχουν και από παλαιότερη πρόταση για δηµιουργία ενός ηλιοθερµικού σταθµού ηλεκτροπαραγωγής στην Κρήτη (0,57-1,57 εργαζόµενοι/mwp για συντήρηση-λειτουργία). Ο παρακάτω πίνακας συνοψίζει τα στοιχεία αυτά (4,24). Συντελεστής Θέσεις εργασίας Εργατοέτη ανά MWp 1,5-3 15,7-40,7 ανά GWh - 0,29-0,74 * Ο συντελεστής χρησιµοποίησης αυτών των σταθµών είναι 25% (για το καθαρά ηλιακό κοµµάτι τους) Πίνακας 15: Θέσεις εργασίας για ηλιοθερµική ηλεκτροπαραγωγή Με µέσο κόστος επένδυσης τα 2-3 εκατ. ανά MW, έχουµε 5,2-20,35 εργατοέτη/εκατ. Ηλιακή παραγωγή θερµότητας και ζεστού νερού χρήσης Με βάση τα στοιχεία της Ένωσης Βιοµηχανιών Ηλιακής Ενέργειας (ΕΒΗΕ), στην Ελλάδα απασχολούνται περί τα άτοµα στον κλάδο. εδοµένου ότι η µέση ετήσια παραγωγή ηλιοσυλλεκτών στην Ελλάδα την τελευταία τετραετία είναι περίπου m 2, έχουµε 1 εργατοέτος για κάθε 75 m 2 συλλεκτών (περίπου 1 εργατοέτος για κάθε 30 ηλιοθερµικά συστήµατα µε βάση τη µέση επιφάνεια των συστηµάτων αυτών στην Ελλάδα). εδοµένου ότι 1 m 2 αντιστοιχεί µε 0,7 KW th (25), έχουµε 19 εργατοέτη/mw th. Με κόστος /m 2, έχουµε 44,4-53,3 εργατοέτη για κάθε εκατ. που επενδύεται στα συστήµατα αυτά. 13

14 2.6 Υδροηλεκτρικά Η φύση και το µέγεθος του υδροηλεκτρικού καθορίζουν, µεταξύ άλλων και το δυναµικό δηµιουργίας νέων θέσεων εργασίας. Η εµπειρία από τον πλούσιο σε υδατοπτώσεις Καναδά δίνει ένα εύρος 9-38,6 εργατοέτη/mwp για µεγάλα υδροηλεκτρικά (17,26,28). Με κόστος 2,2 εκατ. /MWp, αυτό µεταφράζεται σε 4,1-17,5 εργατοέτη ανά εκατ. που επενδύεται. Με µέση παραγωγή 1,1 GWh/MWp (στοιχεία ΕΗ), έχουµε (για 40 χρόνια λειτουργίας) 0,2-0,88 εργατοέτη/gwh. H ελληνική εµπειρία από κατασκευή µικρών υδροηλεκτρικών (της τάξης των 5 MW), δείχνει ότι στη φάση κατασκευής απασχολούνται περίπου 10 άτοµα/mwp για ενάµιση χρόνο, ενώ στη φάση λειτουργίας-συντήρησής τους απασχολούνται µόνιµα 1,2-2 άτοµα/mwp (16). Μελέτη του ΕΜΠ για κατασκευή µικρού υδροηλεκτρικού ισχύος 6 MW στην Κρήτη, δίνει συντελεστή 26,7 εργατοέτη/mwp (20). Η ΕΗ τέλος απασχολεί 745 άτοµα στα υδροηλεκτρικά της (συνολικής ισχύος MW). Με άλλα λόγια, µόνο το κοµµάτι της λειτουργίας-συντήρησης συνεπάγεται 0,24 θέσεις εργασίας/mwp. 3. ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ ΚΑΙ ΟΡΥΚΤΑ ΚΑΥΣΙΜΑ 3.1 Ανθρακικοί-Λιγνιτικοί σταθµοί Τα στοιχεία για τους ανθρακικούς-λιγνιτικούς σταθµούς προέρχονται από 4 πηγές και καλύπτουν σε µεγάλο βαθµό την πραγµατική εικόνα όπως έχει σήµερα. Ο Πίνακας 16, συνοψίζει τα στοιχεία του Πανεπιστηµίου του Berkeley για ανθρακικούς σταθµούς (11). Συντελεστής ανά MWp ανά GWh Θέσεις εργασίας (παραγωγή) 0,39 - Θέσεις εργασίας (παραγωγή & ορυχεία) 0,8 - Εργατοέτη (παραγωγή) 15,7 0,055 Εργατοέτη (παραγωγή & ορυχεία) 32 0,11 * 8,5 εργατοέτη/mwp αφορούν την κατασκευή του σταθµού, 7,2 εργατοέτη/mwp αφορούν τη συντήρησηλειτουργία του σταθµού και 16,3 εργατοέτη/mwp αφορούν την επεξεργασία και µεταφορά του καυσίµου. Ως µέσος συντελεστής χρησιµοποίησης θεωρήθηκε από τη µελέτη το 80%. Πίνακας 16: Θέσεις εργασίας για ηλεκτροπαραγωγή από άνθρακα σύµφωνα µε µελέτη του Πανεπιστηµίου του Berkeley Μια πρόσφατη µελέτη της εταιρίας Hill & Associates που συγκρίνει σύγχρονους ανθρακικούς σταθµούς (ισχύος MW) µε σταθµούς φυσικού αερίου, κάνει λόγο για 14

15 7,68 εργατοέτη/mwp για την περίπτωση των ανθρακικών σταθµών (3,87 εργατοέτη/mwp για την κατασκευή και 3,81 εργατοέτη/mwp για την λειτουργία των σταθµών). Αν προσθέσουµε και τις θέσεις εργασίας στα ορυχεία, τότε ο συντελεστής γίνεται 18,5 εργατοέτη/mwp (27). Στοιχεία της εταιρίας BC Hydro από τον Καναδά για νέους ανθρακικούς σταθµούς MW, αναφέρουν ένα δυναµικό δηµιουργίας 7,8-11,6 εργατοετών/mwp (3-3,6 εργατοέτη/mwp για το στάδιο κατασκευής του σταθµού) (28). Σύµφωνα µε στοιχεία της ΕΗ (2005), στους λιγνιτικούς σταθµούς (συνολικής ισχύος MW) απασχολούνται (στο τµήµα της παραγωγής) εργαζόµενοι (29). Αυτό µεταφράζεται σε 0,64 θέσεις εργασίας ανά MWp ή 25,6 εργατοέτη/mwp. Το διάγραµµα 1 που ακολουθεί δείχνει την πτωτική τάση σε ότι αφορά τους εργαζόµενους ανά MW στο διασυνδεδεµένο δίκτυο της ΕΗ (για όλες τις τεχνολογίες και καύσιµα) (30). Εργαζόµενοι σε σταθµούς παραγωγής της ΕΗ ανά MW Εργαζόµενοι ανά MW 0,7 0,6 0,5 0,4 0,3 0,2 0,1 0 0,64 0,62 0,58 0,46 0, /6/2004 Στοιχεία για το διασυνδεδεµένο δίκτυο ιάγραµµα 1: Εργαζόµενοι ανά MW στο διασυνδεδεµένο δίκτυο της ΕΗ Με βάση τα στοιχεία του παραπάνω διαγράµµατος και θεωρώντας ως λειτουργικό χρόνο ζωής των µονάδων τα 40 χρόνια, έχουµε κατά µέσο όρο 18 εργατοέτη/mwp. Το διάγραµµα 2 δίνει τους εργαζόµενους στις µονάδες παραγωγής της ΕΗ ανά µονάδα εγκατεστηµένης ισχύος σε σχέση µε το φυσικό αέριο (αέριο =1). Θέσεις εργασίας ανά µονάδα εγκατεστηµένης ισχύος της ΕΗ σε σχέση µε το φυσικό αέριο 4 3,5 3 2,5 2 1,5 1 0,5 0 3,8 3,3 1 Φυσικό αέριο Πετρέλαιο Λιγνίτης Αέριο = 1 ιάγραµµα 2: Εργαζόµενοι στις µονάδες παραγωγής της ΕΗ ανά µονάδα εγκατεστηµένης ισχύος 15

16 Λαµβάνοντας υπόψη το εύρος των τιµών που αναφέραµε και κόστος επένδυσης περί τα 1-2 εκατ. ανά MW για ανθρακικούς σταθµούς, έχουµε 3,9-25,6 εργατοέτη ανά εκατ. που επενδύθηκε στο σταθµό ηλεκτροπαραγωγής. 3.2 Πετρελαϊκοί σταθµοί ηλεκτροπαραγωγής Τα στοιχεία για τους πετρελαϊκούς σταθµούς ηλεκτροπαραγωγής είναι περιορισµένα, καθώς τέτοιοι σταθµοί δεν κατασκευάζονται πλέον συχνά, τουλάχιστον στις αναπτυγµένες βιοµηχανικά χώρες (µε εξαίρεση βέβαια την Ελλάδα που συνεχίζει τη δηµιουργία τέτοιων σταθµών στα νησιά). Σύµφωνα µε στοιχεία της ΕΗ (2005), στους πετρελαϊκούς σταθµούς (συνολικής ισχύος MW) απασχολούνται (στο τµήµα της παραγωγής) εργαζόµενοι (29). Αυτό µεταφράζεται σε 0,56 θέσεις εργασίας ανά MWp ή 22,5 εργατοέτη/mwp. Αν προσθέσουµε και περίπου 3,5 εργατοέτη/mwp για το στάδιο της κατασκευής, καταλήγουµε στα 26 εργατοέτη/mwp. Με µέσο κόστος επένδυσης 1,1-1,35 εκατ. ανά MW, έχουµε 19,2-23,6 εργατοέτη ανά εκατ. που επενδύεται. εδοµένου ότι η µέση παραγωγή των πετρελαϊκών σταθµών την περίοδο ήταν περίπου 3,53 GWh/MWp ετησίως, έχουµε (για 40 έτη λειτουργίας του σταθµού) 0,18 εργατοέτη/gwh. Πρόσφατα στοιχεία από κατασκευή πετρελαϊκού σταθµού ηλεκτροπαραγωγής στη Σρι Λάνκα (163 MW), δίνουν σηµαντικά µικρότερα µεγέθη και συγκεκριµένα 7,8 εργατοέτη/mwp (1,7 εργατοέτη/mwp για το στάδιο της κατασκευής και 6,1 εργατοέτη/mwp για τη σαραντάχρονη λειτουργία του σταθµού) (31). 3.3 Σταθµοί ηλεκτροπαραγωγής µε φυσικό αέριο Όπως και τα στοιχεία για τους ανθρακικούς σταθµούς, τα στοιχεία για το φυσικό αέριο προέρχονται κατ αρχάς από τις ίδιες πηγές για να υπάρχει και ένα µέτρο σύγκρισης. Ο Πίνακας 17, συνοψίζει τα στοιχεία του Πανεπιστηµίου του Berkeley για σταθµούς φυσικού αερίου (11). Συντελεστής ανά MWp ανά GWh Θέσεις εργασίας (παραγωγή) 0,31 - Θέσεις εργασίας (παραγωγή & τροφοδοσία καυσίµου) 0,81 - Εργατοέτη (παραγωγή) 12,5 0,04 Εργατοέτη (παραγωγή & τροφοδοσία καυσίµου) 32,4 0,11 * 8,5 εργατοέτη/mwp αφορούν την κατασκευή του σταθµού, 4 εργατοέτη/mwp αφορούν τη συντήρησηλειτουργία του σταθµού και 19,9 εργατοέτη/mwp αφορούν την µεταφορά και τροφοδοσία του καυσίµου. Ως µέσος συντελεστής χρησιµοποίησης θεωρήθηκε από τη µελέτη το 85%. Πίνακας 17: Θέσεις εργασίας για ηλεκτροπαραγωγή από φυσικό αέριο σύµφωνα µε µελέτη του Πανεπιστηµίου του Berkeley 16

17 Σύµφωνα µε στοιχεία της ΕΗ (2005), στους σταθµούς φυσικού αερίου (συνολικής ισχύος MW) απασχολούνται (στο τµήµα της παραγωγής) 263 εργαζόµενοι (29). Αυτό µεταφράζεται σε 0,17 θέσεις εργασίας ανά MWp ή 6,8 εργατοέτη/mwp. Η µελέτη της εταιρίας Hill & Associates που προαναφέραµε, κάνει λόγο για 3 εργατοέτη/mwp για την περίπτωση των σταθµών ηλεκτροπαραγωγής µε καύσιµο φυσικό αέριο (0,9 εργατοέτη/mwp για την κατασκευή και 2,1 εργατοέτη/mwp για την λειτουργία των σταθµών) (27). Στοιχεία της εταιρίας BC Hydro από τον Καναδά για νέους σταθµούς φυσικού αερίου MW, αναφέρουν ένα δυναµικό δηµιουργίας 3,5-8 εργατοετών/mwp (0,8-1,6 εργατοέτη/mwp για το στάδιο κατασκευής του σταθµού) (28). Αντίστοιχα, πρόσφατα στοιχεία από τη Βρετανία (32) αναφέρουν 0,67 εργατοέτη/mwp κατά το στάδιο της κατασκευής. Στην Ινδία, η κατασκευή και λειτουργία σταθµών φυσικού αερίου εκτιµήθηκε ότι συνεισφέρει 5,24 εργατοέτη/mwp (1,43 εργατοέτη/mwp στο στάδιο της κατασκευής και 3,81 εργατοέτη/mwp στη σαραντάχρονη λειτουργία του σταθµού) (33). Αντίστοιχα, στις Φιλιππίνες, το στάδιο κατασκευής ενός σταθµού ηλεκτροπαραγωγής περιλαµβανοµένων των δεξαµενών υγροποιηµένου αερίου εκτιµήθηκε ότι θα δηµιουργήσει 3,7 εργατοέτη/mwp (34). Μελέτη του CALPIRG Charitable Trust (2002) για την περίπτωση της Καλιφόρνια, δίνει ένα συντελεστή 0,07 εργαζοµένων/mw (µέσος όρος από 15 σταθµούς) (4). Ο συντελεστής αυτός είναι µόλις το 40% του αντίστοιχου της ΕΗ. εδοµένου ότι οι νέοι σταθµοί φυσικού αερίου είναι αρκετά αυτοµατοποιηµένοι, τα στοιχεία από 19 προτεινόµενους νέους σταθµούς δίνουν συνολικά 2,1 εργατοέτη/mw (άµεση απασχόληση) και 5 εργατοέτη/mw (άµεση και έµµεση απασχόληση). Ειδικά για το κοµµάτι της συντήρησηςλειτουργίας των σταθµών, οι συντελεστές είναι 0,04 και 0,1 εργαζόµενοι/mw αντίστοιχα. εδοµένου του εύρους των εκτιµήσεων και µε µέσο κόστος επένδυσης περί τα 0,5 εκατ. ανά MW, έχουµε 6-25 εργατοέτη ανά εκατ. που επενδύθηκε στο σταθµό ηλεκτροπαραγωγής. 4. ΣΥΝΟΨΗ ΚΑΙ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Ο παρακάτω πίνακας συνοψίζει τα αποτελέσµατα για τις διάφορες ενεργειακές τεχνολογίες, υιοθετώντας εκείνες τις εκτιµήσεις που κρίνονται ως πιο ρεαλιστικές ή/και αντικατοπτρίζουν καλύτερα τις πρόσφατες τάσεις της αγοράς. 17

18 Εργατοέτη ανά ανά ανά MWp GWh εκατ. Φωτοβολταϊκά 50 1,5 6,5 (5,5-10,8) Αιολικά 17,7 0,3 (6,3-24,5) (0,08-1,07) 17,7 Βιοµάζα 47,7 0,2 (16,5-60,5) (0,1-0,3) 29,8 Γεωθερµία 56,2 0,2 27 (17,5-48,9) Ηλιοθερµικά 28 0,5 11,2 (15,7-40,7) (0,3-0,7) (5,2-20,3) Υδροηλεκτρικά 24 0,55 11 (9-38,6) (0,2-0,9) (4,1-17,5) Άνθρακας (παραγωγή) 10 6,7 0,04 (7,7-25,6) (3,9-25,6) Άνθρακας (παραγωγή & ορυχεία) 20 0,08 (18,5-32) (0,07-0,11) - Πετρέλαιο (παραγωγή) 8 0,06 6,5 (7,8-26) (0,025-0,18) (5,8-23,6) Φυσικό αέριο (παραγωγή) 4 0,025 8 (3-12,5) (0,01-0,04) (6-25) Φυσικό αέριο (παραγωγή & τροφοδοσία καυσίµου) 20 0,11 - Πίνακας 18: Εργατοέτη ανά τεχνολογία Ο πίνακας 19 και τα διαγράµµατα 3 & 4 που ακολουθούν δίνουν τα ίδια στοιχεία, παρουσιάζοντας το δυναµικό δηµιουργίας θέσεων εργασίας των διαφόρων τεχνολογιών συγκριτικά µε το φυσικό αέριο. Εργατοέτη σε σχέση µε φυσικό αέριο (αέριο = 1) ανά ανά µονάδα ισχύος µονάδα ενέργειας Φωτοβολταϊκά 2,5 13,6 Αιολικά 0,9 2,7 Βιοµάζα 2,4 1,8 Γεωθερµία 2,8 1,8 Ηλιοθερµικά 1,4 4,5 Υδροηλεκτρικά 1,2 5 Άνθρακας (παραγωγή) 0,5 0,4 Άνθρακας (παραγωγή & ορυχεία) 1 0,7 Πετρέλαιο (παραγωγή) 0,4 0,55 Φυσικό αέριο (παραγωγή) 0,2 0,2 Φυσικό αέριο (παραγωγή & τροφοδοσία καυσίµου) 1 1 Πίνακας 19: Εργατοέτη ανά τεχνολογία συγκριτικά µε το φυσικό αέριο Όπως φαίνεται, η γεωθερµία, τα φωτοβολταϊκά και η βιοµάζα δηµιουργούν τα περισσότερα εργατοέτη ανά µονάδα εγκατεστηµένης ισχύος, ενώ όταν το κριτήριο είναι η παραγόµενη ενέργεια, τα φωτοβολταϊκά είναι µακράν η καλύτερη επιλογή, µε τα υδροηλεκτρικά και τα ηλιοθερµικά να ακολουθούν. Σε ότι αφορά τα εργατοέτη ανά επενδυµένο κεφάλαιο, η γεωθερµία, η βιοµάζα και τα αιολικά αποδεικνύονται οι καλύτερες 18

19 επιλογές, αν και η κατάσταση θα βελτιωθεί περαιτέρω υπέρ όλων των µορφών ΑΠΕ, καθώς το κόστος των τεχνολογιών αυτών πέφτει διαρκώς. Εργατοέτη ανά µονάδα εγκατεστηµένης ισχύος σε σχέση µε το φυσικό αέριο (αέριο = 1) Φωτοβολταϊκά Αιολικά Βιοµάζα Γεωθερµία Ηλιοθερµικά Υδροηλεκτρικά Ά νθρακας (παραγωγή) Ά νθρακας (παραγωγή & ορυχεία) Πετρέλαιο (παραγωγή) Φυσικό αέριο (παραγωγή) Φυσικό αέριο (παραγωγή & τροφ οδοσία καυσίµου) 0 0,5 1 1,5 2 2,5 3 ιάγραµµα 3: Εργατοέτη ανά µονάδα εγκατεστηµένης ισχύος σε σχέση µε το φυσικό αέριο Εργατοέτη ανά µονάδα παραγόµενης ενέργειας σε σχέση µε το φυσικό αέριο (αέριο = 1) Φωτοβολταϊκά Αιολικά Βιοµάζα Γεωθερµία Ηλιοθερµικά Υδροηλεκτρικά Ά νθρακας (παραγωγή) Ά νθρακας (παραγωγή & ορυχεία) Πετρέλαιο (παραγωγή) Φυσικό αέριο (παραγωγή) Φυσικό αέριο (παραγωγή & τροφ οδοσία καυσίµου) ιάγραµµα 4: Εργατοέτη ανά µονάδα παραγόµενης ενέργειας σε σχέση µε το φυσικό αέριο 19

20 ΑΝΑΦΟΡΕΣ [1] M. Rogol, S. Doi and A. Wilkinson, CLSA Asia Pacific Markets, Solar Power Sector Outlook, July [2] EPIA-Greenpeace, Solar Generation: Solar electricity for over 1 billion people and 2 million jobs by 2020, European Photovoltaic Industry Association & Greenpeace International, October [3] REPP, The work that goes into renewable energy. Renewable Energy Policy Project Research Report No 13, Nov. 2001, [4] B. Heavner and S. Churchill, Renewable Work: Job Growth from Renewable Energy Development in California, CALPIRG Charitable Trust, [5] Clean Edge, Bringing Solar to Scale, July 2002, [6] J. Weissman, Labor forecasts and job trends for the solar and renewable energy industries. Interstate Reneable Energy Council (IREC), Working Memo, Ver. 4, July [7]. Παπακώστας, ιευθύνων Σύµβουλος ΗΛΙΟ ΟΜΗ A.E, προσωπική επικοινωνία, Ιαν [8] Pembina Institute, Canadian Renewable Electricity Development: Employment Impacts, [9] IEA, Trends in Photovoltaic Applications in Selected IEA countries between 1992 and 2002, Photovoltaic Power Systems Programme, Report IEA PVPS T1-12: [10] IEA, Trends in Photovoltaic Applications in Selected IEA countries between 1992 and 2003, Photovoltaic Power Systems Programme, Report IEA PVPS T1-13: [11] D. M. Kammen, K. Kapadia, and M. Fripp, Putting Renewables towork: How Many Jobs Can the Clean Energy Industry Generate? RAEL Report, University of California, Berkeley, 13 Apr [12] EWEA, Wind power continues to grow in 2004 in the EU, but faces constraints of grid and administrative barriers, European Wind Energy Association News Release, 27 Jan 2005, [13] EUROBSERV ER, Wind Energy Barometer, No 159, Feb [14] EWEA, Wind Energy The Facts: Vol. 3 Industry & Employment, European Wind Energy Association, 2004, [15] EWEA-Greenpeace, Wind Force 12: A Blueprint to achieve 12% of the World s electricity from wind power by 2020, May 2004, [16] Ν. Βασιλάκος, Η πορεία των έργων ανανεώσιµων πηγών ενέργειας στην Ελλάδα: Βασικά ποσοτικά δεδοµένα και προβλήµατα, [17] CANWEA, Generating investment in Ontario, Jan 2003, [18] The Council of State Governments, Renewable Energy and State Economies, May [19] EUBIA, Bioenergy Factsheet, 2003, European Biomass Industry Association, [20] NTUA-RENES and Regional Energy Agency of Crete, Renewable Energy Sources in Crete: An implementation Plan, 1999, 20

ΗΛΙΑΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗ & ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ

ΗΛΙΑΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗ & ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΗΛΙΑΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗ & ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΓΣΕΕ-Greenpeace-ATTAC Ελλάς Το Πρωτόκολλο του Κιότο Μια πρόκληση για την ανάπτυξη και την απασχόληση Αθήνα, 16 Φεβρουαρίου 2005 Στέλιος Ψωµάς Περιβαλλοντολόγος

Διαβάστε περισσότερα

Η ΑΓΟΡΑ ΤΩΝ ΗΛΙΟΘΕΡΜΙΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ Νέες τεχνολογίες, νέες προκλήσεις. Ηλιοθερµικά συστήµατα για θέρµανση νερού: µια δυναµική αγορά

Η ΑΓΟΡΑ ΤΩΝ ΗΛΙΟΘΕΡΜΙΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ Νέες τεχνολογίες, νέες προκλήσεις. Ηλιοθερµικά συστήµατα για θέρµανση νερού: µια δυναµική αγορά Η ΑΓΟΡΑ ΤΩΝ ΗΛΙΟΘΕΡΜΙΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ Νέες τεχνολογίες, νέες προκλήσεις Εδώ και µια εικοσαετία, οι Έλληνες καταναλωτές έχουν εξοικειωθεί µε τους ηλιακούς θερµοσίφωνες για την παραγωγή ζεστού νερού. Απόρροια

Διαβάστε περισσότερα

Προοπτικές Απασχόλησης στον Τομέα των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας

Προοπτικές Απασχόλησης στον Τομέα των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας Προοπτικές Απασχόλησης στον Τομέα των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας Χρήστος Πρωτογερόπουλος Δρ Μηχ. Μηχανικός Γεν. Δ/ντής Phoenix Solar ΕΠΕ SonnenStrom Πειραιάς, 6 Μαΐου 2010 Electricidad Solar Elettricità

Διαβάστε περισσότερα

INSTITUTE OF ENERGY FOR SOUTH EAST EUROPE

INSTITUTE OF ENERGY FOR SOUTH EAST EUROPE Οι Δρόμοι της Εξόδου από την Κρίση Ενέργεια: Επενδύσεις και Εξαγωγές Συνέδριο του Πανελληνίου Συνδέσμου Εξαγωγέων (ΠΣΕ) Ξενοδοχείο Μεγάλη Βρεταννία, Αθήνα 21 Ιουνίου 2017 Μία παρουσίαση του Κ. Ν. Σταμπολή,

Διαβάστε περισσότερα

Πράσινη Επιχειρηµατικότητα και Θέσεις Εργασίας

Πράσινη Επιχειρηµατικότητα και Θέσεις Εργασίας Πράσινη Επιχειρηµατικότητα και Θέσεις Εργασίας ιεθνής Συνάντηση για την Πράσινη Ανάπτυξη στην Πράξη Νίκος Χαραλαµπίδης Σητεία, 21 Σεπτεµβρίου 2010 Οικονοµική και περιβαλλοντική κρίση Συγκρουόµενες ή αλληλένδετες

Διαβάστε περισσότερα

ΑΙΟΛΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ : ΜΙΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΣΥΜΒΟΛΗ ΓΙΑ ΤΗ ΒΙΩΣΙΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ ΣΤΗ ΧΩΡΑ ΜΑΣ

ΑΙΟΛΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ : ΜΙΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΣΥΜΒΟΛΗ ΓΙΑ ΤΗ ΒΙΩΣΙΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ ΣΤΗ ΧΩΡΑ ΜΑΣ ΑΙΟΛΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ : ΜΙΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΣΥΜΒΟΛΗ ΓΙΑ ΤΗ ΒΙΩΣΙΜΗ ΧΑΛΚΙ Α 10/04/2009 ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ ΣΤΗ ΧΩΡΑ ΜΑΣ ΗΜΗΤΡΗΣ ΡΑΧΙΩΤΗΣ ΜΕΛΟΣ.Σ. ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΣΥΝ ΕΣΜΟΥ ΗΛΕΚΤΡΟΠΑΡΑΓΩΓΩΝ ΑΠΕ Σε ολόκληρο τον κόσµο

Διαβάστε περισσότερα

Στατιστικά στοιχεία αγοράς φωτοβολταϊκών για το 2013

Στατιστικά στοιχεία αγοράς φωτοβολταϊκών για το 2013 Στατιστικά στοιχεία αγοράς φωτοβολταϊκών για το 2013 Α. Η ελληνική αγορά φωτοβολταϊκών Τελευταία ενημέρωση: 10-6-2014 Διασυνδεδεμένα συστήματα MWp Νέα εγκατεστημένη ισχύς διασυνδεδεμένων φωτοβολταϊκών

Διαβάστε περισσότερα

Πράσινη επιχειρηµατικότητα και Φωτοβολταϊκά. 1 st Green Congress 6 Μαρτίου 2009 ΕΒΕΑ ρ.σωτήρης Καπέλλος Γενικός ιευθυντής BP Solar / BP Hellas AE

Πράσινη επιχειρηµατικότητα και Φωτοβολταϊκά. 1 st Green Congress 6 Μαρτίου 2009 ΕΒΕΑ ρ.σωτήρης Καπέλλος Γενικός ιευθυντής BP Solar / BP Hellas AE Πράσινη επιχειρηµατικότητα και Φωτοβολταϊκά 1 st Green Congress 6 Μαρτίου 2009 ΕΒΕΑ ρ.σωτήρης Καπέλλος Γενικός ιευθυντής BP Solar / BP Hellas AE Πράσινη επιχειρηµατικότητα Η κλιµατική αλλαγή ως αποτέλεσµα

Διαβάστε περισσότερα

Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας: Καταρρίπτοντας τους μύθους Μπορούν οι ΑΠΕ να παρέχουν ενέργεια 24/7;

Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας: Καταρρίπτοντας τους μύθους Μπορούν οι ΑΠΕ να παρέχουν ενέργεια 24/7; Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας: Καταρρίπτοντας τους μύθους Μπορούν οι ΑΠΕ να παρέχουν ενέργεια 24/7; Φυσικά! Υπάρχουν εφτά διαφορετικές ανανεώσιμες τεχνολογίες που μπορούν να παράγουν ενέργεια: φωτοβολταϊκά,

Διαβάστε περισσότερα

Μεγάλα τα οικονομικά οφέλη από τα φωτοβολταϊκά στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, σύμφωνα με νέα μελέτη του ΑΠΘ

Μεγάλα τα οικονομικά οφέλη από τα φωτοβολταϊκά στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, σύμφωνα με νέα μελέτη του ΑΠΘ 23/7/212 Μεγάλα τα οικονομικά οφέλη από τα φωτοβολταϊκά στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, σύμφωνα με νέα μελέτη του ΑΠΘ Οφέλη πολλών εκατοντάδων εκατομμυρίων ετησίως για τη χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρικής

Διαβάστε περισσότερα

Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) Στόχοι και Πραγματικότητα. Δρ Ιωάννης Μιχαηλίδης Ακαδημαϊκός, Μηχανολόγος Μηχανικός

Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) Στόχοι και Πραγματικότητα. Δρ Ιωάννης Μιχαηλίδης Ακαδημαϊκός, Μηχανολόγος Μηχανικός Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) Στόχοι και Πραγματικότητα Δρ Ιωάννης Μιχαηλίδης Ακαδημαϊκός, Μηχανολόγος Μηχανικός Περιεχόμενα Κυριότερες μορφές ΑΠΕ Σημαντικότερα έργα ΑΠΕ στον κόσμο Πρωτοπόρες χώρες

Διαβάστε περισσότερα

ρ. Π.Κ. Χαβιαρόπουλος Μάρτιος 2011

ρ. Π.Κ. Χαβιαρόπουλος Μάρτιος 2011 Το Εθνικό Σχέδιο ράσης για τις ΑΠΕ 2010-2020 καιτο Υποστηρικτικό του Θεσµικό Πλαίσιο ρ. Π.Κ. Χαβιαρόπουλος Επικεφαλής Υπηρεσίας ΑΠΕ, ΥΠΕΚΑ Μάρτιος 2011 1 Εθνικό Σχέδιο ράσης ΑΠΕ (2010-2020) 2020) Ηχώραµαςπαρουσίασετοκαλοκαίριτου

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΝΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΠΕ

ΕΘΝΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΠΕ 23 Ιουνίου 21 ΕΘΝΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΠΕ Χωρίς όραμα για το μέλλον Χωρίς όραμα και σοβαρή αναπτυξιακή προοπτική για τα φωτοβολταϊκά, αλλά και για άλλες τεχνολογίες ΑΠΕ, είναι δυστυχώς το προτεινόμενο

Διαβάστε περισσότερα

ΑΓΟΡΑ ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΩΝ Ένα νέο ξεκίνημα. Δρ. Σωτήρης Καπέλλος Πρόεδρος ΣΕΦ

ΑΓΟΡΑ ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΩΝ Ένα νέο ξεκίνημα. Δρ. Σωτήρης Καπέλλος Πρόεδρος ΣΕΦ ΑΓΟΡΑ ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΩΝ Ένα νέο ξεκίνημα Δρ. Σωτήρης Καπέλλος Πρόεδρος ΣΕΦ Η κληρονομιά του 2018 Το 2018 ολοκληρώθηκε H εγκατάσταση όλων των φωτοβολταϊκών σταθμών 40 MW που προκρίθηκαν από τον πιλοτικό διαγωνισμό

Διαβάστε περισσότερα

Ενεργειακές Επενδύσεις στην Ελλάδα

Ενεργειακές Επενδύσεις στην Ελλάδα Ενεργειακές Επενδύσεις στην Ελλάδα Ίδρυμα Ευγενίδου, Αθήνα 23-24 Νοεμβρίου 2017 Εισαγωγική τοποθέτηση κ. Δημήτρη Μεζαρτάσογλου, Επιστημονικού Συνεργάτη ΙΕΝΕ INSTITUTE OF ENERGY FOR SOUTH EAST EUROPE Περιεχόμενα

Διαβάστε περισσότερα

Η χώρα μας παρουσίασε το καλοκαίρι του 2010 το ΕθνικότηςΣχέδιο ράσηςγιατιςαπε(ορίζοντας )

Η χώρα μας παρουσίασε το καλοκαίρι του 2010 το ΕθνικότηςΣχέδιο ράσηςγιατιςαπε(ορίζοντας ) Το Εθνικό Σχέδιο ράσης για τις ΑΠΕ 2010-2020 και το Υποστηρικτικό του Θεσμικό Πλαίσιο ρ. Π.Κ. Χαβιαρόπουλος Επικεφαλής Υπηρεσίας ΑΠΕ,, ΥΠΕΚΑ Απρίλιος 2011 1 Εθνικό Σχέδιο ράσης ΑΠΕ (2010-2020) 2020) Η

Διαβάστε περισσότερα

Μήνυμα από τη Φουκουσίμα: Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι το μέλλον!

Μήνυμα από τη Φουκουσίμα: Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι το μέλλον! Μήνυμα από τη Φουκουσίμα: Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι το μέλλον! Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι μία βιώσιμη λύση για να αντικατασταθούν οι επικίνδυνοι και πανάκριβοι πυρηνικοί και ανθρακικοί

Διαβάστε περισσότερα

Επενδύσεις στα φωτοβολταϊκά Δρ. Σωτήρης Καπέλλος Πρόεδρος ΣΕΦ

Επενδύσεις στα φωτοβολταϊκά Δρ. Σωτήρης Καπέλλος Πρόεδρος ΣΕΦ Επενδύσεις στα φωτοβολταϊκά Δρ. Σωτήρης Καπέλλος Πρόεδρος ΣΕΦ Η πορεία μέχρι σήμερα Σήμερα βρίσκονται σε λειτουργία 56.400 φωτοβολταϊκοί σταθμοί(14.455 πάρκα και 41.945 οικιακά συστήματα) συνολικής ισχύος

Διαβάστε περισσότερα

Στατιστικά στοιχεία αγοράς φωτοβολταϊκών για το 2014

Στατιστικά στοιχεία αγοράς φωτοβολταϊκών για το 2014 Στατιστικά στοιχεία αγοράς φωτοβολταϊκών για το 2014 2 2 2015 Το 2014 ήταν μια πολύ κακή χρονιά για την αγορά φωτοβολταϊκών στην Ελλάδα. Εγκαταστάθηκαν ελάχιστα συστήματα (το μέγεθος της αγοράς ήταν μόλις

Διαβάστε περισσότερα

Εργ.Αεροδυναμικής,ΕΜΠ. Καθ. Γ.Μπεργελές

Εργ.Αεροδυναμικής,ΕΜΠ. Καθ. Γ.Μπεργελές 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 Δισεκατομ. Πληθυσμός Πλανήτη 1 2 3 4 5 6 Series1 1950 1970 1990 2010 2030 2050 1 Ετήσια κατανάλω ση καυσίμω ν σε Mtoe Αύξηση της ετήσιας κατανάλωσης καυσίμων 12000 10000 8000 6000

Διαβάστε περισσότερα

ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΑ. Ο ήλιος χρειάζεται κίνητρα για να λάµψει!

ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΑ. Ο ήλιος χρειάζεται κίνητρα για να λάµψει! ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΑ Ο ήλιος χρειάζεται κίνητρα για να λάµψει! Μάιος 2004 Έξω πάµε καλά, µέσα θα µπορούσαµε και καλύτερα Με πρωτόγνωρους ρυθµούς ανάπτυξης κινείται η διεθνής αγορά φωτοβολταϊκών τα τελευταία χρόνια,

Διαβάστε περισσότερα

Σχεδιάζοντας το ενεργειακό μέλλον

Σχεδιάζοντας το ενεργειακό μέλλον ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΕΤΑΙΡΙΩΝ ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΩΝ Σχεδιάζοντας το ενεργειακό μέλλον Οι προτάσεις του ΣΕΦ 19 ο Εθνικό Συνέδριο Ενέργειας - Ενέργεια & Ανάπτυξη 2014 Αθήνα, 12-11-2014 Ο εθνικός ενεργειακός σχεδιασμός Εν όψει

Διαβάστε περισσότερα

ΗΜΕΡΙ Α 4η ΕΒ ΟΜΑ Α ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΙΕΝΕ

ΗΜΕΡΙ Α 4η ΕΒ ΟΜΑ Α ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΙΕΝΕ ΗΜΕΡΙ Α 4η ΕΒ ΟΜΑ Α ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΙΕΝΕ ΕΝΕΡΓΕΙΑ Β2Β 25 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2010 ΘΕΡΜΙΚΑ ΗΛΙΑΚΑ ΜΟΝΑ ΙΚΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ Α.Π.Ε. ΜΕ ΕΞΑΓΩΓΙΚΟ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΕΚΤ. ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΕΒΗΕ Greek Solar Industry

Διαβάστε περισσότερα

Μακροοικονοµικά µεγέθη της πιθανής εξέλιξης της οικονοµίας Εξέλιξη διεθνών τιµών καυσίµων Εξέλιξη τιµών δικαιωµάτων εκποµπών Εξέλιξη

Μακροοικονοµικά µεγέθη της πιθανής εξέλιξης της οικονοµίας Εξέλιξη διεθνών τιµών καυσίµων Εξέλιξη τιµών δικαιωµάτων εκποµπών Εξέλιξη Ανάλυση της δυνατότητας ιείσδυσης των Τεχνολογιών ΑΠΕ και Εξοικονόµησης Ενέργειας στο Ελληνικό Ενεργειακό Σύστηµα εν όψει των στόχων της Ευρωπαϊκής Ενεργειακής Πολιτικής Ο ΤΟΜΕΑΣ ΗΛΕΚΤΡΟΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Τίγκας

Διαβάστε περισσότερα

Ενεργειακή Επανάσταση 2010: με μια ματιά

Ενεργειακή Επανάσταση 2010: με μια ματιά Ενεργειακή Επανάσταση 2010: με μια ματιά Στοιχεία και αριθμοί Στην παρούσα 3 η έκδοση της Ενεργειακής Επανάστασης παρουσιάζεται ένα πιο φιλόδοξο και προοδευτικό σενάριο σε σχέση με τις προηγούμενες δύο

Διαβάστε περισσότερα

Το χρονιά, το 7% των. Συνολική 2.665

Το χρονιά, το 7% των. Συνολική 2.665 Στατιστικά στοιχεία αγοράς φωτοβολταϊκών για το 2018 Ενημέρωση: : 26 3 2019 Το 2018 ολοκληρώθηκε η εγκατάσταση όλων των φωτοβολταϊκ κών σταθμών (πλην ενός) που προκρίθηκαν από τον πιλοτικό διαγωνισμό του

Διαβάστε περισσότερα

Στέλιος Ψωμάς Σύμβουλος ΣΕΦ

Στέλιος Ψωμάς Σύμβουλος ΣΕΦ Το νέο θεσμικό τοπίο και οι προοπτικές της αγοράς Στέλιος Ψωμάς Σύμβουλος ΣΕΦ 3.3.2017 Διεθνές sprint Το 2016, η παγκόσμια αγορά φωτοβολταϊκών ξεπέρασε το φράγμα των 300 γιγαβάτ (GW) συνολικής εγκατεστημένης

Διαβάστε περισσότερα

Η συμβολή των φωτοβολταϊκών στην εθνική οικονομία

Η συμβολή των φωτοβολταϊκών στην εθνική οικονομία ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΕΤΑΙΡΙΩΝ ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΩΝ Η συμβολή των φωτοβολταϊκών στην εθνική οικονομία Δρ. Αλέξανδρος Ζαχαρίου, Πρόεδρος ΣΕΦ Αθήνα, 14 Δεκεμβρίου 2012 ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΕΤΑΙΡΙΩΝ ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΩΝ Ο ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΕΤΑΙΡΙΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

2. ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟ Η

2. ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟ Η 2. ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟ Η παγκόσμια παραγωγή (= κατανάλωση + απώλειες) εκτιμάται σήμερα σε περίπου 10 Gtoe/a (10.000 Mtoe/a, 120.000.000 GWh/a ή 420 EJ/a), αν και οι εκτιμήσεις αποκλίνουν: 10.312

Διαβάστε περισσότερα

Solar Cells Hellas Group

Solar Cells Hellas Group Solar Cells Hellas Group Δρ. Αλέξανδρος Ζαχαρίου 3 η Εβδομάδα Ενέργειας, 9-2 Νοεμβρίου 2009 Περιεχόμενα Εισαγωγή Παγκόσμια Αγορά Φ/Β Ευρωπαϊκή Αγορά Φ/Β Δυναμική Ανάπτυξης Φ/Β στην Ελλάδα Παρουσίαση Ομίλου

Διαβάστε περισσότερα

Προοπτικές των ΑΠΕ στην Ελλάδα σε µεσοπρόθεσµο επίπεδο. Ιωάννης Αγαπητίδης Πρόεδρος.Σ.

Προοπτικές των ΑΠΕ στην Ελλάδα σε µεσοπρόθεσµο επίπεδο. Ιωάννης Αγαπητίδης Πρόεδρος.Σ. Προοπτικές των ΑΠΕ στην Ελλάδα σε µεσοπρόθεσµο επίπεδο Ιωάννης Αγαπητίδης Πρόεδρος.Σ. Πρωτογενής Παραγωγή Ενέργειας από ΑΠΕ 80000 70000 Βιοµάζα Ηλιακή Εν. Υδροηλεκτρική Ενέργεια Φωτοβολταϊκά Γεωθερµία

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ ΤΟΥ ΛΙΓΝΙΤΗ

ΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ ΤΟΥ ΛΙΓΝΙΤΗ ΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ ΤΟΥ ΛΙΓΝΙΤΗ Πόσο πραγματικά κοστίζει στην ελληνική οικονομία και κοινωνία η χρήση του λιγνίτη για την παραγωγή ενέργειας; Η κυριαρχία του λιγνίτη στην ηλεκτροπαραγωγή της χώρας μας

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στην Ενεργειακή Τεχνολογία Ι. Μάθημα 4: Σημερινό Πλαίσιο Λειτουργίας Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας

Εισαγωγή στην Ενεργειακή Τεχνολογία Ι. Μάθημα 4: Σημερινό Πλαίσιο Λειτουργίας Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας Μάθημα 4: Σημερινό Πλαίσιο Λειτουργίας Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας Μεταβολές στο πλαίσιο λειτουργίας των ΣΗΕ (δεκαετία 1990) Κύριοι λόγοι: Απελευθέρωση αγοράς ΗΕ. Δίκτυα φυσικού αερίου. Φαινόμενο θερμοκηπίου

Διαβάστε περισσότερα

Ελληνική αγορά φωτοβολταϊκών Προοπτικές και εµπόδια

Ελληνική αγορά φωτοβολταϊκών Προοπτικές και εµπόδια Ελληνική αγορά φωτοβολταϊκών Προοπτικές και εµπόδια Σύνδεσµος Εταιριών Φωτοβολταϊκών (ΣΕΦ) www.helapco.gr ΤΕΕ Χανιά, 22 Μαΐου 2009 Σύνδεσµος Εταιριών Φωτοβολταϊκών ΣΕΦ 6 ιδρυτικά µέλη το 2002 49 µέλη σήµερα

Διαβάστε περισσότερα

Η συµβολή των Ανανεώσιµων Πηγών Ενέργειας στην επίτευξη Ενεργειακού Πολιτισµού

Η συµβολή των Ανανεώσιµων Πηγών Ενέργειας στην επίτευξη Ενεργειακού Πολιτισµού Η συµβολή των Ανανεώσιµων Πηγών Ενέργειας στην επίτευξη Ενεργειακού Πολιτισµού ρ. Ηλίας Κούτσικος, Φυσικός - Γεωφυσικός Πάρεδρος Παιδαγωγικού Ινστιτούτου ιδάσκων Πανεπιστηµίου Αθηνών Ε ι σ α γ ω γ ή...

Διαβάστε περισσότερα

Στατιστικά στοιχεία αγοράς φωτοβολταϊκών για το 2016

Στατιστικά στοιχεία αγοράς φωτοβολταϊκών για το 2016 Στατιστικά στοιχεία αγοράς φωτοβολταϊκών για το 2016 25-4-2016 Το 2016 υπήρξε η χειρότερη χρονιά για τα φωτοβολταϊκά στην Ελλάδα, με την αγορά να πέφτει σχεδόν στα επίπεδα του 2007, πριν αρχίσει δηλαδή

Διαβάστε περισσότερα

Βιομηχανία Φωτοβολταϊκών στην Ελλάδα

Βιομηχανία Φωτοβολταϊκών στην Ελλάδα Βιομηχανία Φωτοβολταϊκών στην Ελλάδα κι ο Ρόλος τους στο Ενεργειακό Ισοζύγιο Δρ. Αλέξανδρος Ζαχαρίου Solar Cells Hellas Group Αθήνα, 12 Νοεμβρίου 2008 Εισαγωγή Οι ανάγκες σε ενέργεια συνεχώς αυξάνουν.

Διαβάστε περισσότερα

Μακροχρόνιος ενεργειακός σχεδιασμός Οι απόψεις του ΣΕΦ

Μακροχρόνιος ενεργειακός σχεδιασμός Οι απόψεις του ΣΕΦ 25 4 2012 Μακροχρόνιος ενεργειακός σχεδιασμός Οι απόψεις του ΣΕΦ ΣΥΝΟΨΗ Πιο φιλόδοξους στόχους για τα φωτοβολταϊκά αλλά και για το σύνολο των ΑΠΕ προτείνει ο ΣΕΦ, τόσο σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα (2020),

Διαβάστε περισσότερα

Θέσεις εργασίας στα φωτοβολταϊκά

Θέσεις εργασίας στα φωτοβολταϊκά Θέσεις εργασίας στα φωτοβολταϊκά Δρ. Σωτήρης Καπέλλος Γ.Γραμματέας / Σύνδεσμος Εταιριών Φωτοβολταϊκών Εκδήλωση People in Crisis, ΕΒΕΑ 10 Δεκεμβρίου 2012 Σύνδεσμος Εταιριών Φωτοβολταϊκών (ΣΕΦ) Ο ΣΕΦ είναι

Διαβάστε περισσότερα

ενεργειακή επανάσταση ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΡΙΑ ΒΗΜΑΤΑ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ

ενεργειακή επανάσταση ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΡΙΑ ΒΗΜΑΤΑ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ ενεργειακή επανάσταση 3 ΜΙΑ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΡΙΑ ΒΗΜΑΤΑ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ Ενεργειακή Επανάσταση Τεχνική έκθεση που δείχνει τον τρόπο με τον οποίον εξασφαλίζεται ενεργειακή επάρκεια παγκοσμίως

Διαβάστε περισσότερα

Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΩΝ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΩΝ ΠΗΓΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ

Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΩΝ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΩΝ ΠΗΓΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ ΜΑΪΟΣ-ΙΟΥΝΙΟΣ 26 ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ 1 Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΩΝ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΩΝ ΠΗΓΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ ΑΡΘΟΥΡΟΣ ΖΕΡΒΟΣ Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο Πρόεδρος Ευρωπαικού Συμβουλίου Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (E.R.E.C.)

Διαβάστε περισσότερα

Χώρα, Ίος 840 01, Κυκλάδες Τηλ.: 22860 92450 Fax: 22860 92254 info@dafni.net.gr. Αμοργός: Ενεργειακή Κατάσταση, Προοπτικές, Προτεραιότητες

Χώρα, Ίος 840 01, Κυκλάδες Τηλ.: 22860 92450 Fax: 22860 92254 info@dafni.net.gr. Αμοργός: Ενεργειακή Κατάσταση, Προοπτικές, Προτεραιότητες Χώρα, Ίος 840 01, Κυκλάδες Τηλ.: 22860 92450 Fax: 22860 92254 info@dafni.net.gr Αμοργός: Ενεργειακή Κατάσταση, Προοπτικές, Προτεραιότητες Δομή Παρουσίασης Παρούσα κατάσταση Δυναμικό - Αιτήσεις Προοπτικές

Διαβάστε περισσότερα

ERACOBUILD. Φωτοβολταϊκά και Net Metering. «Αντίστροφη Μέτρηση για Κατοικίες Χαμηλού Άνθρακα» Φάνος Καραντώνης - Γραμματέας ΣΕΑΠΕΚ

ERACOBUILD. Φωτοβολταϊκά και Net Metering. «Αντίστροφη Μέτρηση για Κατοικίες Χαμηλού Άνθρακα» Φάνος Καραντώνης - Γραμματέας ΣΕΑΠΕΚ ERACOBUILD «Αντίστροφη Μέτρηση για Κατοικίες Χαμηλού Άνθρακα» Φωτοβολταϊκά και Net Metering Εφαρμογή Εθνικού Στόχου για ΑΠΕ Ετήσια αύξηση του μεριδίου των ΑΠΕ στην τελική κατανάλωση Ενδεικτική πορεία υλοποίησης

Διαβάστε περισσότερα

«Η Ενέργεια ως Εφαλτήριο Επενδύσεων και Ανάπτυξης Η Προοπτική για την Επόμενη Δεκαετία»

«Η Ενέργεια ως Εφαλτήριο Επενδύσεων και Ανάπτυξης Η Προοπτική για την Επόμενη Δεκαετία» «Η Ενέργεια ως Εφαλτήριο Επενδύσεων και Ανάπτυξης Η Προοπτική για την Επόμενη Δεκαετία» 5 ο Στρατηγικό Συνέδριο: «Επενδύσεις στην Ελλάδα και Αναπτυξιακή Προοπτική» Αθήνα, 29 Μαΐου 2017 Μία παρουσίαση του

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΑΠΕ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ. Κωστής Χριστοδούλου Μέλος ΡΑΕ

ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΑΠΕ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ. Κωστής Χριστοδούλου Μέλος ΡΑΕ ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΑΠΕ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Κωστής Χριστοδούλου Μέλος ΡΑΕ kostis@rae.gr EnergyReS 2008 Αθήνα, 11.04.2008 1 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Σημερινή κατάσταση- εθνικός στόχος για τα έτη 2010-2020 Μέτρα πολιτικής για την

Διαβάστε περισσότερα

Σχεδιασμός ξενοδοχείων στην Κρήτη με μηδενικές εκπομπές CO 2 λόγω της χρήσης ενέργειας σε αυτά

Σχεδιασμός ξενοδοχείων στην Κρήτη με μηδενικές εκπομπές CO 2 λόγω της χρήσης ενέργειας σε αυτά Σχεδιασμός ξενοδοχείων στην Κρήτη με μηδενικές εκπομπές CO 2 λόγω της χρήσης ενέργειας σε αυτά Γιάννης Βουρδουμπάς ΤΕΙ ΚΡΗΤΗΣ Τμήμα Φυσικών πόρων και περιβάλλοντος ΠΕΡΙΛΗΨΗ Τα κτίρια των ξενοδοχείων στην

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΙΚΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝ ΕΠΕΝ ΥΣΕΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α

ΤΕΧΝΙΚΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝ ΕΠΕΝ ΥΣΕΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α ΤΕΙ ΠΑΤΡΑΣ 2012 Η Επιχειρηµατικότητα ως επιλογή εργασίας ΜΟΚΕ ΤΕΙ ΠΑΤΡΑΣ ΤΕΧΝΙΚΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝ ρ. ΗΜ Ευάγγελος Τσιµπλοστεφανάκης ΙΑ ΙΚΑΣΙΑ ΑΕ 1 Στην παρουσίαση αυτή εξετάζεται

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΓΙΑ ΠΕΡΙΘΩΡΙΟ ΕΦΕΔΡΕΙΑΣ ΕΓΚΑΤΕΣΤΗΜΕΝΗΣ ΙΣΧΥΟΣ. Ιούλιος Αριθμός Έκθεσης 02/2017

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΓΙΑ ΠΕΡΙΘΩΡΙΟ ΕΦΕΔΡΕΙΑΣ ΕΓΚΑΤΕΣΤΗΜΕΝΗΣ ΙΣΧΥΟΣ. Ιούλιος Αριθμός Έκθεσης 02/2017 ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΓΙΑ ΠΕΡΙΘΩΡΙΟ ΕΦΕΔΡΕΙΑΣ ΕΓΚΑΤΕΣΤΗΜΕΝΗΣ ΙΣΧΥΟΣ Ιούλιος 2017 Αριθμός Έκθεσης 02/2017 Οποιαδήποτε αλληλογραφία για το παρόν έγγραφο να αποστέλλεται στη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας Κύπρου

Διαβάστε περισσότερα

Φωτοβολταϊκά κελιά. «Τεχνολογία, προσδιορισµός της απόδοσής, νοµικό πλαίσιο»

Φωτοβολταϊκά κελιά. «Τεχνολογία, προσδιορισµός της απόδοσής, νοµικό πλαίσιο» Φωτοβολταϊκά κελιά «Τεχνολογία, προσδιορισµός της απόδοσής, νοµικό πλαίσιο» Το ενεργειακό πρόβληµα ιατυπώθηκε πρώτη φορά τη δεκαετία του 1950, και αφορούσε την εξάντληση των ορυκτών πηγών ενέργειας. Παράγοντες

Διαβάστε περισσότερα

Το σήμερα και το αύριο της αξιοποίησης βιομάζας στην ελληνική πραγματικότητα. Αντώνιος Ε. Γερασίμου Πρόεδρος ΕΛΕΑΒΙΟΜ

Το σήμερα και το αύριο της αξιοποίησης βιομάζας στην ελληνική πραγματικότητα. Αντώνιος Ε. Γερασίμου Πρόεδρος ΕΛΕΑΒΙΟΜ Το σήμερα και το αύριο της αξιοποίησης βιομάζας στην ελληνική πραγματικότητα Αντώνιος Ε. Γερασίμου Πρόεδρος ΕΛΕΑΒΙΟΜ 1 2 Η ΕΛΕΑΒΙΟΜ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ Η Ελληνική Εταιρεία Ανάπτυξης Βιομάζας (ΕΛΕΑΒΙΟΜ) είναι

Διαβάστε περισσότερα

Ενεργειακή στρατηγική και εθνικός σχεδιασµός σε συστήµατα ΑΠΕ

Ενεργειακή στρατηγική και εθνικός σχεδιασµός σε συστήµατα ΑΠΕ Ενεργειακή στρατηγική και εθνικός σχεδιασµός σε συστήµατα ΑΠΕ Κ. Τίγκας ΚΑΠΕ, ντής Τεκµηρίωσης και ιάδοσης Πληροφοριών Στόχοι Ενεργειακής Πολιτικής Ασφάλεια εφοδιασµού ιαφοροποίηση ενεργειακών πηγών Προώθηση

Διαβάστε περισσότερα

ΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΧΡΗΣΗΣ Υ ΡΟΓΟΝΟΥ ΑΠΟ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ

ΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΧΡΗΣΗΣ Υ ΡΟΓΟΝΟΥ ΑΠΟ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ ΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΧΡΗΣΗΣ Υ ΡΟΓΟΝΟΥ ΑΠΟ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ Του Γιάννη Βουρδουµπά ΤΕΙ Κρήτης Τµήµα Φυσικών πόρων και περιβάλλοντος Ρωµανού 3, Χαλέπα, 73133 Χανιά E-mail: gboyrd@tee.gr

Διαβάστε περισσότερα

Παντελή Κάπρου Καθηγητή ΕΜΠ. ΙΕΝΕ Συνέδριο Ενέργεια και Ανάπτυξη 2008

Παντελή Κάπρου Καθηγητή ΕΜΠ. ΙΕΝΕ Συνέδριο Ενέργεια και Ανάπτυξη 2008 Προσαρμογή του Ηλεκτρικού Τομέα της Ελλάδας στη νέα πολιτική της ΕΕ για το Κλίμα και τις ΑΠΕ Παντελή Κάπρου Καθηγητή ΕΜΠ ΙΕΝΕ Συνέδριο Ενέργεια και Ανάπτυξη 2008 Υποχρεωτικοί Στόχοι για την Ελλάδα το 2020

Διαβάστε περισσότερα

Ο εθνικός ενεργειακός σχεδιασμός

Ο εθνικός ενεργειακός σχεδιασμός ΣΥΝ ΕΣΜΟΣ ΕΤΑΙΡΙΩΝ ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΩΝ Σχεδιάζοντας το ενεργειακό μέλλον Σύνοψη Μελέτης του Συνδέσμου Εταιριών Φωτοβολταϊκών για την περίοδο 2015-2030 Ιούλιος 2014 Ο εθνικός ενεργειακός σχεδιασμός Στην κατάρτιση

Διαβάστε περισσότερα

ΚΙΝΗΤΡΑ ΓΙΑ ΤΑ ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΑ ΣΤΟ ΝΕΟ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟ ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΠΕ

ΚΙΝΗΤΡΑ ΓΙΑ ΤΑ ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΑ ΣΤΟ ΝΕΟ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟ ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΠΕ Αθήνα, 20-2-2006 ΚΙΝΗΤΡΑ ΓΙΑ ΤΑ ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΑ ΣΤΟ ΝΕΟ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟ ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΠΕ Οι προτάσεις του Συνδέσμου Εταιριών Φωτοβολταϊκών (ΣΕΦ) Ο ΣΕΦ έχει επανειλημμένως αποστείλει τεκμηριωμένες προτάσεις προς το

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ ΑΠΕ ΣΤΑ ΚΤΗΡΙΑ. Ιωάννης Τρυπαναγνωστόπουλος Αναπληρωτής Καθηγητής, Τμήμα Φυσικής Παν/μίου Πατρών

ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ ΑΠΕ ΣΤΑ ΚΤΗΡΙΑ. Ιωάννης Τρυπαναγνωστόπουλος Αναπληρωτής Καθηγητής, Τμήμα Φυσικής Παν/μίου Πατρών ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ ΑΠΕ ΣΤΑ ΚΤΗΡΙΑ Ιωάννης Τρυπαναγνωστόπουλος Αναπληρωτής Καθηγητής, Τμήμα Φυσικής Παν/μίου Πατρών Παγκόσμια ενεργειακή κατάσταση Συνολική παγκόσμια κατανάλωση ενέργειας 2009: 135.000 ΤWh (Ελλάδα

Διαβάστε περισσότερα

Ελληνική αγορά φωτοβολταϊκών

Ελληνική αγορά φωτοβολταϊκών Ελληνική αγορά φωτοβολταϊκών Προοπτικές και εμπόδια Σύνδεσμος Εταιριών Φωτοβολταϊκών (ΣΕΦ) www.helapco.gr Workshop Φωτοβολταϊκών ΙΕΝΕ Αθήνα, 12 Νοεμβρίου 2008 Ήλιος: η τελική λύση Φωτοβολταϊκά Ο ταχύτερα

Διαβάστε περισσότερα

Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας Πολιτικές, Επιπτώσεις και ηανάγκη για έρευνα και καινοτομίες

Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας Πολιτικές, Επιπτώσεις και ηανάγκη για έρευνα και καινοτομίες Τ.Ε.Ι. Πάτρας - Εργαστήριο Η.Μ.Ε Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας Πολιτικές, Επιπτώσεις και ηανάγκη για έρευνα και καινοτομίες ΜΕΡΟΣ 2 ο Καθ Σωκράτης Καπλάνης Υπεύθυνος Εργαστηρίου Α.Π.Ε. Τ.Ε.Ι. Πάτρας kaplanis@teipat.gr

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΚΡΟΧΡΟΝΙΟς ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟς. Γιώργος Παρτασίδης 26 Απρίλιου 2017 Γραφεία ΟΕΒ

ΜΑΚΡΟΧΡΟΝΙΟς ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟς. Γιώργος Παρτασίδης 26 Απρίλιου 2017 Γραφεία ΟΕΒ ΜΑΚΡΟΧΡΟΝΙΟς ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟς Γιώργος Παρτασίδης 26 Απρίλιου 2017 Γραφεία ΟΕΒ Μελέτες Ενεργειακού Σχεδιασμού 1) IRENA ROADMAP STUDY Ξεκίνησε το 2013 και ολοκληρώθηκε τον Ιαν 2015 (Τομέας Ηλεκτρισμού,

Διαβάστε περισσότερα

Νομοθετικές ρυθμίσεις για φωτοβολταϊκά

Νομοθετικές ρυθμίσεις για φωτοβολταϊκά Νομοθετικές ρυθμίσεις για φωτοβολταϊκά Ποιος υποσκάπτει την ανάπτυξη; Δρ. Αλέξανδρος Ζαχαρίου Πρόεδρος Συνδέσμου Εταιριών Φωτοβολταϊκών 19 Δεκεμβρίου 2012 ΣΕΦ: το πρόσωπο της αγοράς Ο ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΕΤΑΙΡΙΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

Eεξελίξεις στο Ελληνικό Σύστημα Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας Α. Κορωνίδης Ανεξάρτητος Διαχειριστής Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας

Eεξελίξεις στο Ελληνικό Σύστημα Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας Α. Κορωνίδης Ανεξάρτητος Διαχειριστής Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας INDEPENDENT POWER Συνάντηση εργασίας ΤΕΕ Πέμπτη 18 Απριλίου 2013 Πρόγραμμα SEA PLUS Eεξελίξεις στο Ελληνικό Σύστημα Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας Α. Κορωνίδης Ανεξάρτητος Διαχειριστής Μεταφοράς Ηλεκτρικής

Διαβάστε περισσότερα

Η ανάπτυξη των φωτοβολταϊκών συστημάτων στην Ελλάδα σήμερα. Γιώργος Ανεμοδουράς Σύνδεσμος Εταιριών Φωτοβολταϊκών (ΣΕΦ)

Η ανάπτυξη των φωτοβολταϊκών συστημάτων στην Ελλάδα σήμερα. Γιώργος Ανεμοδουράς Σύνδεσμος Εταιριών Φωτοβολταϊκών (ΣΕΦ) Η ανάπτυξη των φωτοβολταϊκών συστημάτων στην Ελλάδα σήμερα Γιώργος Ανεμοδουράς Σύνδεσμος Εταιριών Φωτοβολταϊκών (ΣΕΦ) Αθήνα, Απρίλιος 2008 Ήλιος: ητελικήλύση Η ηλιακή ενέργεια που πέφτει σε ένα τετραγωνικό

Διαβάστε περισσότερα

Παραγωγή ενέργειας σε μονάδες παραγωγής βιοαερίου από την αξιοποίηση οργανικών αποβλήτων

Παραγωγή ενέργειας σε μονάδες παραγωγής βιοαερίου από την αξιοποίηση οργανικών αποβλήτων Παραγωγή ενέργειας σε μονάδες παραγωγής βιοαερίου από την αξιοποίηση οργανικών αποβλήτων Ανθή Χαραλάμπους Προϊστάμενη Υπηρεσίας Ενέργειας& Περιβάλλοντος ΟΕΒ 6 ο Ενεργειακό Συμπόσιο Κύπρου, 4 Δεκεμβρίου

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΕΣΒΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & EΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ. Οι πηγές ανανεώσιμης ενέργειας στην Γερμανία

ΠΡΕΣΒΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & EΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ. Οι πηγές ανανεώσιμης ενέργειας στην Γερμανία ΠΡΕΣΒΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & EΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ Βερολίνο, Μάρτιος 2010 Οι πηγές ανανεώσιμης ενέργειας στην Γερμανία Στόχοι της κυβερνητικής πολιτικής Μείωση των εκπομπών ρύπων έως το 2020

Διαβάστε περισσότερα

Η αγορά φωτοβολταϊκών στην Ελλάδα

Η αγορά φωτοβολταϊκών στην Ελλάδα Η αγορά φωτοβολταϊκών στην Ελλάδα Πρακτικά προβλήματα επένδυσης και τρόποι αντιμετώπισης Γιώργος Ανεμοδουράς Πρόεδρος Συνδέσμου Εταιριών Φωτοβολταϊκών (ΣΕΦ) ΕΒΕΑ Αθήνα 18.4.2007 Από τη στασιμότητα στην

Διαβάστε περισσότερα

1. ΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ. 1.1 Γενικά

1. ΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ. 1.1 Γενικά 1. ΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ 1.1 Γενικά Ο τοµέας της ενέργειας συνιστά σηµαντικό παράγοντα ανάπτυξης της Ελληνικής οικονοµίας. Η σηµερινή περίοδος αποτελεί τµήµα µίας µακράς µεταβατικής φάσης προς την «οικονοµία χαµηλού

Διαβάστε περισσότερα

Η συμμετοχή των Φωτοβολταϊκών συστημάτων στην επίτευξη του εθνικού στόχου ηλεκτροπαραγωγής το 2020

Η συμμετοχή των Φωτοβολταϊκών συστημάτων στην επίτευξη του εθνικού στόχου ηλεκτροπαραγωγής το 2020 4ο Εθνικό Συνέδριο: Η Εφαρμογή των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας προς ένα Φιλόδοξο και Αξιόπιστο Εθνικό Πρόγραμμα Δράσης, 1-12 Μαΐου 21, Αθήνα Η συμμετοχή των Φωτοβολταϊκών συστημάτων στην επίτευξη του εθνικού

Διαβάστε περισσότερα

14/12/ URL: LSBTP. Assoc. Prof. Dr.-Ing. Sotirios Karellas

14/12/ URL:  LSBTP. Assoc. Prof. Dr.-Ing. Sotirios Karellas Σύγχρονα ενεργειακά συστήµατα κτηρίων 14/12/2016 Σωτήριος Καρέλλας Αναπληρωτής Καθηγητής Εργαστήριο Ατµοκινητήρων και Λεβήτων Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο Ηρώων Πολυτεχνείου 9 15780, Αθήνα, Ελλάδα Email:

Διαβάστε περισσότερα

13/9/2006 ECO//SUN 1

13/9/2006 ECO//SUN 1 13/9/2006 ECO//SUN 1 ECO//SUN H µεγαλύτερη εταιρία Ανανεώσιµων Πηγών ενέργειας Πάντα µπροστά στην τεχνολογία Ηµεροµηνίες σταθµοί 1996: Έτος ίδρυσης 2002: ECO//SUN ΕΠΕ 2006: 10 χρόνια ECO//SUN Η ECO//SUN

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟΜΕΑΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΗΛΙΑΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ

ΤΟΜΕΑΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΗΛΙΑΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΗΛΙΑΚΗ Η αγορά ενέργειας στην Ελλάδα βρίσκεται στο προσκήνιο ραγδαίων εξελίξεων προσελκύοντας επενδυτές από όλο τον κόσμο. Επένδυση στην Ηλιακή Ενέργεια Ένα Μέλλον Φωτεινό Η αγορά ενέργειας στην Ελλάδα

Διαβάστε περισσότερα

Φωτοβολταϊκά Αποθήκευση Ηλεκτροκίνηση

Φωτοβολταϊκά Αποθήκευση Ηλεκτροκίνηση Φωτοβολταϊκά Αποθήκευση Ηλεκτροκίνηση Το Σήμερα και το Αύριο Δρ.Σωτήρης Καπέλλος Πρόεδρος ΣΕΦ Ημερίδα ΤΕΕ ΤΚΜ «Αποθήκευση Ηλεκτρικής Ενέργειας, Ηλεκτροκίνηση και ΑΠΕ» 5 Ιουνίου 2018 Περιεχόμενα Η σχέση

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ ΗΛΙΑΚΩΝ ΘΕΡΜΙΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΕ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΕΣ ΚΑΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ ΗΛΙΑΚΩΝ ΘΕΡΜΙΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΕ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΕΣ ΚΑΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΣΥΝΕΔΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΚΕ.Δ.Ε.Α, ΑΠΘ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ ΗΛΙΑΚΩΝ ΘΕΡΜΙΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΕ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΕΣ ΚΑΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Κωνσταντίνος Α. Λυμπερόπουλος Μηχανολόγος Μηχανικός

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ: ΤΙ ΑΛΛΑΖΕΙ ΣΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΤΟ ΔΙΚΤΥΟ ΚΑΙ ΤΙΣ ΣΥΝΗΘΕΙΕΣ ΜΑΣ ΜΕ ΤΗ ΜΕΓΑΛΗ ΔΙΕΙΣΔΥΣΗ ΤΩΝ ΑΠΕ?

ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ: ΤΙ ΑΛΛΑΖΕΙ ΣΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΤΟ ΔΙΚΤΥΟ ΚΑΙ ΤΙΣ ΣΥΝΗΘΕΙΕΣ ΜΑΣ ΜΕ ΤΗ ΜΕΓΑΛΗ ΔΙΕΙΣΔΥΣΗ ΤΩΝ ΑΠΕ? ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ: ΤΙ ΑΛΛΑΖΕΙ ΣΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΤΟ ΔΙΚΤΥΟ ΚΑΙ ΤΙΣ ΣΥΝΗΘΕΙΕΣ ΜΑΣ ΜΕ ΤΗ ΜΕΓΑΛΗ ΔΙΕΙΣΔΥΣΗ ΤΩΝ ΑΠΕ? Αντώνης Θ. Αλεξανδρίδης Καθηγητής Τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Τεχνολογίας Υπολογιστών

Διαβάστε περισσότερα

Η αγορά. Ο κόσμος. Η Κύπρος. Πράσινη Ενέργεια

Η αγορά. Ο κόσμος. Η Κύπρος. Πράσινη Ενέργεια Η αγορά. Ο κόσμος. Η Κύπρος. Πράσινη Ενέργεια ΤΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΟΙ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ Φωτοβολταϊκά Συστήματα οικιακά / βιομηχανικά / αυτοπαραγωγή / μεγάλα πάρκα Ηλιακά Θερμικά Συστήματα οικιακά/εμπορικά Θέρμανση / κλιματισμός

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ - ΝΟΜΟΣ

ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ - ΝΟΜΟΣ ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ - ΝΟΜΟΣ 2244/94 : Ρύθµιση θεµάτων Ηλεκτροπαραγωγής από Ανανεώσιµες Πηγές Ενέργειας, από Συµβατικά Καύσιµα και άλλες διατάξεις Oί ανανεώσιµες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ) - αιολική, ηλιακή, γεωθερµία,

Διαβάστε περισσότερα

Διάσκεψη Τύπου ΣΕΑΠΕΚ Φάνος Καραντώνης Πρόεδρος Συνδέσμου Εταιρειών Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας Κύπρου

Διάσκεψη Τύπου ΣΕΑΠΕΚ Φάνος Καραντώνης Πρόεδρος Συνδέσμου Εταιρειών Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας Κύπρου Διάσκεψη Τύπου ΣΕΑΠΕΚ Φάνος Καραντώνης Πρόεδρος Συνδέσμου Εταιρειών Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας Κύπρου Σύνδεσμος Εταιρειών Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας Κύπρου (Σ.Ε.Α.Π.Ε.Κ.) Ιστορία Ο ΣΕΑΠΕΚ ιδρύθηκε το

Διαβάστε περισσότερα

Έργα ΕΙΕ σχετικά με τη ανάλυση ενεργειακών συστημάτων και τη μεθοδολογία υπολογισμού στατιστικών στοιχείων παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ

Έργα ΕΙΕ σχετικά με τη ανάλυση ενεργειακών συστημάτων και τη μεθοδολογία υπολογισμού στατιστικών στοιχείων παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ Έργα ΕΙΕ σχετικά με τη ανάλυση ενεργειακών συστημάτων και τη μεθοδολογία υπολογισμού στατιστικών στοιχείων παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ Ενημερωτική Ημερίδα ΥΠΑΝ Αθήνα,, 22 Ιουνίου 2007 Δρ Γιώργος Γιαννακίδης

Διαβάστε περισσότερα

(550C, 150bar) MWh/MW

(550C, 150bar) MWh/MW Κανόνες Λειτουργίας Ηλιοθερµικών Σταθµών στη Νησιωτική Ελλάδα Αλέξης Φωκάς-Κοσµετάτος 4 ο Εθνικό Συνέδριο RENES 11 Μαϊου 2010 Πίνακας Περιεχοµένων Συνοπτική παρουσίαση της ηλιοθερµικής τεχνολογίας Προοπτικές

Διαβάστε περισσότερα

Ειδικά Κεφάλαια Παραγωγής Ενέργειας

Ειδικά Κεφάλαια Παραγωγής Ενέργειας Ειδικά Κεφάλαια Παραγωγής Ενέργειας Ενότητα 1 η : Παγκόσμιο Ενεργειακό Ισοζύγιο Αναπλ. Καθηγητής: Γεώργιος Μαρνέλλος Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες

Διαβάστε περισσότερα

Επενδύσεις σε ΑΠΕ:Προοπτικές για την ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας και τη δημιουργία απασχόλησης. Γ. Λ. Γληνού, Κ. Κουλούρης Ομάδα Α.Π.Ε.

Επενδύσεις σε ΑΠΕ:Προοπτικές για την ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας και τη δημιουργία απασχόλησης. Γ. Λ. Γληνού, Κ. Κουλούρης Ομάδα Α.Π.Ε. Επενδύσεις σε ΑΠΕ:Προοπτικές για την ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας και τη δημιουργία απασχόλησης Γ. Λ. Γληνού, Κ. Κουλούρης Ομάδα Α.Π.Ε. 1 ΕΘΝΙΚΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ (Hπειρωτικό & Μη Διασυνδεδεμένα

Διαβάστε περισσότερα

Το Ευρωπαϊκό Έργο PVTRIN

Το Ευρωπαϊκό Έργο PVTRIN Kατάρτιση και Πιστοποίηση Εγκαταστατών Φ/Β Συστημάτων στην Ευρώπη Το Ευρωπαϊκό Έργο PVTRIN Toυρνάκη Σταυρούλα Senior Advisor PVTRIN project manager IEE/09/928/SI2.558379, 1/05/2010-30/4/2013 To Eυρωπαϊκό

Διαβάστε περισσότερα

5 σενάρια εξέλιξης του ενεργειακού μοντέλου είναι εφικτός ο περιορισμός του λιγνίτη στο 6% της ηλεκτροπαραγωγής το 2035 και στο 0% το 2050

5 σενάρια εξέλιξης του ενεργειακού μοντέλου είναι εφικτός ο περιορισμός του λιγνίτη στο 6% της ηλεκτροπαραγωγής το 2035 και στο 0% το 2050 Η παρούσα μελέτη διερευνά τις δυνατότητες της Ελλάδας να μειώσει τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα (CO 2) από τον τομέα της ηλεκτροπαραγωγής με χρονικό ορίζοντα το 2035 και το 2050. Για τον σκοπό αυτό

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1 ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΙΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ---------------------------------------------------------- 3

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1 ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΙΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ---------------------------------------------------------- 3 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΕΘΝΙΚΟ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑ Ο ΗΓΟΣ ΧΡΗΣΗΣ ΈΡΓΟ ΕΠΕ 3.4.9. ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2003 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1 ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΙΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ----------------------------------------------------------

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟΥ στη ΔΙΟΙΚΗΣΗ LOGISTICS Χριστίνας Αναστασοπούλου

ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟΥ στη ΔΙΟΙΚΗΣΗ LOGISTICS Χριστίνας Αναστασοπούλου ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟΥ στη ΔΙΟΙΚΗΣΗ LOGISTICS Χριστίνας Αναστασοπούλου ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ Με αυτή την διπλωματική εργασία γίνεται μια ανασκόπηση σε βάθος που αφορά όλες τις Ανανεώσιμες Πηγές

Διαβάστε περισσότερα

Ενεργειακά συστήµατα-φωτοβολταϊκά & εξοικονόµηση ενέργειας

Ενεργειακά συστήµατα-φωτοβολταϊκά & εξοικονόµηση ενέργειας Επιστηµονικό Τριήµερο Α.Π.Ε από το Τ.Ε.Ε.Λάρισας.Λάρισας 29-30Νοεµβρίου,1 εκεµβρίου 2007 Ενεργειακά συστήµατα-φωτοβολταϊκά & εξοικονόµηση ενέργειας Θεόδωρος Καρυώτης Ενεργειακός Τεχνικός Copyright 2007

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΓΕΩΘΕΡΜΙΑΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΕ ΟΙΚΙΑΚΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ

ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΓΕΩΘΕΡΜΙΑΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΕ ΟΙΚΙΑΚΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΓΕΩΘΕΡΜΙΑΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΕ ΟΙΚΙΑΚΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ Δ.Μενδρινός, Κ.Καρύτσας Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών και Εξοικονόμησης Ενέργειας Νοέμβριος 2009 Γεωθερμική Ενέργεια: η θερμότητα της

Διαβάστε περισσότερα

Ιστορία και Κωδικοποίηση Νομοθεσίας ΑΠΕ: (πηγή: http://www.lagie.gr/)

Ιστορία και Κωδικοποίηση Νομοθεσίας ΑΠΕ: (πηγή: http://www.lagie.gr/) Ιστορία και Κωδικοποίηση Νομοθεσίας ΑΠΕ: (πηγή: http://www.lagie.gr/) Το ελληνικό κράτος το 1994 με τον Ν.2244 (ΦΕΚ.Α 168) κάνει το πρώτο βήμα για τη παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από τρίτους εκτός της

Διαβάστε περισσότερα

Πηγές ενέργειας - Πηγές ζωής

Πηγές ενέργειας - Πηγές ζωής Πηγές ενέργειας - Πηγές ζωής Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Καστρίου 2014 Παράγει ενέργεια το σώμα μας; Πράγματι, το σώμα μας παράγει ενέργεια! Για να είμαστε πιο ακριβείς, παίρνουμε ενέργεια από τις

Διαβάστε περισσότερα

Solar Combi & Solar Combi plus

Solar Combi & Solar Combi plus Καινοτόµο σύστηµα υψηλής ηλιακής κάλυψης για θέρµανση και ψύξη στην Αθήνα ηµήτρης Χασάπης - Παναγιώτης Τσεκούρας Τµήµα Θερµικών Ηλιακών Συστηµάτων ιεύθυνση Α.Π.Ε. Περιεχόµενα Εισαγωγή στα ΘΗΣ Το έργο High

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΠΟΜΠΕΣ CO 2 ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ ΑΠΟ ΗΛΕΚΤΡΟΠΑΡΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

ΕΚΠΟΜΠΕΣ CO 2 ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ ΑΠΟ ΗΛΕΚΤΡΟΠΑΡΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ CO 2 ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ ΑΠΟ ΗΛΕΚΤΡΟΠΑΡΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Γιάννης Βουρδουµπάς Μελετητής-Σύµβουλος Μηχανικός Ελ. Βενιζέλου 107 Β 73132 Χανιά, Κρήτης e-mail: gboyrd@tee.gr ΠΕΡΙΛΗΨΗ Το πρόβληµα των εκποµπών

Διαβάστε περισσότερα

Green Banking: Στηρίζοντας την Πράσινη Ανάπτυξη. Γιώργος Αντωνιάδης. ιεύθυνση Ανάπτυξης Εργασιών Green Banking ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ Πτολεµαϊδα 09-07-2012

Green Banking: Στηρίζοντας την Πράσινη Ανάπτυξη. Γιώργος Αντωνιάδης. ιεύθυνση Ανάπτυξης Εργασιών Green Banking ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ Πτολεµαϊδα 09-07-2012 Green Banking: Στηρίζοντας την Πράσινη Ανάπτυξη Γιώργος Αντωνιάδης ιεύθυνση Ανάπτυξης Εργασιών Green Banking ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ Πτολεµαϊδα 09-07-2012 Οικονοµία και Περιβάλλον Η ανάπτυξη της οικονοµίας, µέσα

Διαβάστε περισσότερα

[ 1 ] Η ΔΕΗ διαθέτει μια πολύ μεγάλη υποδομή σε εγκαταστάσεις ορυχείων λιγνίτη,

[ 1 ] Η ΔΕΗ διαθέτει μια πολύ μεγάλη υποδομή σε εγκαταστάσεις ορυχείων λιγνίτη, [ 1 ] [ 1 ] >> Η Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού Α.Ε. είναι σήμερα η μεγαλύτερη εταιρία παραγωγής και προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα, με περισσότερους από 7,5 εκατομμύρια πελάτες. Μέσα σε ένα

Διαβάστε περισσότερα

Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας στην Ελλάδα και προοπτικές ανάπτυξης.

Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας στην Ελλάδα και προοπτικές ανάπτυξης. Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας στην Ελλάδα και προοπτικές ανάπτυξης. Κώστας ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ Δρ. Μηχανόλογος Μηχανικός, Τεχνικός Υπεύθυνος Περιφερειακού Ενεργειακού Κέντρου Κ. Μακεδονίας. Επιμέλεια σύνταξης:

Διαβάστε περισσότερα

Πράσινο & Κοινωνικό Επιχειρείν

Πράσινο & Κοινωνικό Επιχειρείν Πράσινο & Κοινωνικό Επιχειρείν 1 Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) Eίναι οι ενεργειακές πηγές (ο ήλιος, ο άνεμος, η βιομάζα, κλπ.), οι οποίες υπάρχουν σε αφθονία στο φυσικό μας περιβάλλον Το ενδιαφέρον

Διαβάστε περισσότερα

Εθνικός ενεργειακός σχεδιασμός. Συνοπτικά αποτελέσματα εξέλιξης εγχώριου ενεργειακού συστήματος

Εθνικός ενεργειακός σχεδιασμός. Συνοπτικά αποτελέσματα εξέλιξης εγχώριου ενεργειακού συστήματος Εθνικός ενεργειακός σχεδιασμός Συνοπτικά αποτελέσματα εξέλιξης εγχώριου ενεργειακού συστήματος μείωση εκπομπών αερίων θερμοκηπίου και περιβαλλοντικοί στόχοι αύξηση συμμετοχής ΑΠΕ στην κατανάλωση ενέργειας

Διαβάστε περισσότερα

Ενέργεια νέες προσεγγίσεις, νέες ευκαιρίες. Παπαγιαννάκης Λευτέρης καθηγητής ΕΜΠ

Ενέργεια νέες προσεγγίσεις, νέες ευκαιρίες. Παπαγιαννάκης Λευτέρης καθηγητής ΕΜΠ Ενέργεια νέες προσεγγίσεις, νέες ευκαιρίες Παπαγιαννάκης Λευτέρης καθηγητής ΕΜΠ Νέοι Κανόνες Επίπεδο Στρατηγικής Από το δόγµα: «φτηνή & άφθονη» ενέργεια Συνθήκες ασφάλειας Κεντρικός έλεγχος Στο δόγµα:

Διαβάστε περισσότερα

Ήπιες Μορφές Ενέργειας

Ήπιες Μορφές Ενέργειας Ήπιες Μορφές Ενέργειας Ενότητα 1: Ελευθέριος Αμανατίδης Πολυτεχνική Σχολή Τμήμα Χημικών Μηχανικών Κατανόηση βασικών αρχών παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές με ιδιαίτερη έμφαση σε αυτές που έχουν

Διαβάστε περισσότερα

Επενδύοντας στην Καινοτομία: οι Προοπτικές μιας Ελληνικής Βιομηχανίας Φωτοβολταϊκών

Επενδύοντας στην Καινοτομία: οι Προοπτικές μιας Ελληνικής Βιομηχανίας Φωτοβολταϊκών Επενδύοντας στην Καινοτομία: οι Προοπτικές μιας Ελληνικής Βιομηχανίας Φωτοβολταϊκών Πιταροκοίλης Σοφοκλής, Γενικός Διευθυντής Solar Cells Hellas 1 Χαρακτηριστικά κλάδου ΦΒ Είναι η καθαρότερη ενεργειακή

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ Α.Π.Ε. ΣΤΑ ΚΤΙΡΙΑ. Ν. ΚΥΡΙΑΚΗΣ, καθηγητής ΑΠΘ Πρόεδρος ΙΗΤ

ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ Α.Π.Ε. ΣΤΑ ΚΤΙΡΙΑ. Ν. ΚΥΡΙΑΚΗΣ, καθηγητής ΑΠΘ Πρόεδρος ΙΗΤ ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ Α.Π.Ε. ΣΤΑ ΚΤΙΡΙΑ Ν. ΚΥΡΙΑΚΗΣ, καθηγητής ΑΠΘ Πρόεδρος ΙΗΤ Ανανεώσιμες Μορφές Ενέργειας Υδροηλεκτρική Κυμάτων Αιολική Βιομάζα Εξοικονόμηση (!) Αβαθής Γεωθερμία Υδάτινων μαζών Θερμοχωρητικότητας

Διαβάστε περισσότερα

ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΤΣΟΥΡΗΣ, ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΔΣ ΑΗΚ

ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΤΣΟΥΡΗΣ, ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΔΣ ΑΗΚ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΤΣΟΥΡΗΣ, ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΔΣ ΑΗΚ 2 ο Ενεργειακό Συμπόσιο, 14-15 Μαρτίου 2013 1 ΘΕΜΑΤΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΚΥΡΙΕΣ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΡΥΘΜΙΣΗ ΚΑΙ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ

Διαβάστε περισσότερα