Η συναισθηματική ανάπτυξη των παιδιών με δυσλεξία

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Η συναισθηματική ανάπτυξη των παιδιών με δυσλεξία"

Transcript

1 Eπιστημονικό Bήμα, τ. 11, - Φεβρουάριος 2009 Η συναισθηματική ανάπτυξη των παιδιών με δυσλεξία Μαρία-Ευτέρπη Φραγγογιάννη Απόφοιτος τμήματος Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης, κάτοχος Μεταπτυχιακού Τίτλου του Πανεπιστημίου Exeter Εισαγωγή Στην Αγγλία το αρμόδιο Υπουργείο για τη Γενική και την Ειδική Αγωγή είναι το Department for Education and Employment (DfEE), το οποίο σε συνεργασία με τις Τοπικές Εκπαιδευτικές Αρχές (Local Educational Authorities, LEAs), οργανώνει τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούν τα σχολεία. Αυτοί οι δύο φορείς, DfEE και LEA, είναι υπεύθυνοι όχι μόνο για τη σχεδίαση και την υλοποίηση του σχολικού προγράμματος, αλλά και για τις στρατηγικές και τις μεθόδους που πρέπει να υιοθετούνται από τους δασκάλους, για να μπορέσουν να βοηθήσουν και να ενισχύσουν όλους τους μαθητές (με και χωρίς ειδικές ανάγκες). Στην Αγγλία, σύμφωνα με την Εκπαιδευτική Πράξη (Educational Act) του 1996, ένα παιδί έχει μαθησιακές δυσκολίες, όταν χρειάζεται να ληφθεί ειδική εκπαιδευτική μέριμνα γι αυτό. Επίσης, ένα παιδί έχει μαθησιακές δυσκολίες, όταν: αντιμετωπίζει μεγάλες δυσκολίες στη μάθησή του σε σύγκριση με την πλειονότητα των παιδιών της ίδιας ηλικίας, έχει κάποια δυσκολία που εμποδίζει ή δυσχεραίνει την πραγματοποίηση α- πό αυτό των εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων που παρέχονται σ αυτό και στα παιδιά της ηλικίας του. Θα πρέπει να αναφερθεί πως τα παιδιά που μητρική τους γλώσσα δεν είναι τα αγγλικά δεν θεωρούνται πως έχουν γι αυτό το λόγο μαθησιακές δυσκολίες. Ιστορική αναδρομή Στόχος αυτής της έρευνας είναι η διερεύνηση της συναισθηματικής ανάπτυξης των παιδιών με δυσλεξία και συγκεκριμένα της αυτοαντίληψης και της αυτοεκτίμησης αυτών των παιδιών. Πριν αρχίσω την παρουσίαση της έρευνάς μου, θεωρώ σκόπιμο να αναφέρω κάποιους ορισμούς της δυσλεξίας. Σύμφωνα τον Παγκόσμιο Ομοσπονδιακό Ορ-

2 16 Μαρία-Ευτέρπη Φραγγογιάννη γανισμό Νευρολογίας (World Federation of Neurology, βλ. Riddick, 1996) η δυσλεξία είναι μια διαταραχή που γίνεται εμφανής λόγω της δυσκολίας που έχει ένα παιδί στο να μάθει να διαβάζει, παρά το γεγονός ότι λαμβάνει συμβατικές οδηγίες (από ειδικούς, όπως δασκάλους, ψυχολόγους και άλλες ειδικότητες), παρά το γεγονός ότι το παιδί έχει επαρκή νοημοσύνη και παρά το γεγονός ότι έχει κοινωνικο-πολιτισμικές ευκαιρίες. Η διαταραχή είναι συνδεδεμένη με βασικές γνωστικές αναπηρίες, οι οποίες έχουν συχνά οργανικά αίτια. Αυτός ο ορισμός είναι ο πιο παλιός (1968) σε σχέση με τους υπόλοιπους που θα αναφερθούν παρακάτω και συμπεριλαμβάνεται γιατί προτείνει πως ένα παιδί πρέπει να αναγνωριστεί ως δυσλεξικό μόνο εάν κάποιοι παράγοντες αποκλειστούν. Αυτοί οι παράγοντες είναι: η νοημοσύνη του παιδιού, η βοήθεια και η ενίσχυση που λαμβάνει από το οικογενειακό περιβάλλον και από την κοινωνία, και οι καθοδήγηση που δέχεται από το σχολείο. Σύμφωνα με το Υπουργείο Παιδείας της Αγγλίας (DfEΕ, 2007) οι μαθητές με δυσλεξία μπορεί να μην αντιμετωπίζουν δυσκολίες σε κάποιους τομείς του εκπαιδευτικού προγράμματος, αλλά έχουν μία επίμονη δυσκολία στην απόκτηση της ακρίβειας ή στην εκμάθηση κάποιων δεξιοτήτων, όπως, για παράδειγμα, το διάβασμα, το γράψιμο ή η ορθογραφία. Αυτοί οι μαθητές μπορεί να εκδηλώνουν χαμηλή αναγνωστική κατανόηση και προβλήματα στη γραφή ή στη χρήση των σημείων στίξης. Μπορεί, επίσης, να έχουν δυσκολία στη συγκέντρωση, στην οργάνωση και στην ανάκληση της σειράς λέξεων. Τέλος, είναι πιθανό να προφέρουν λανθασμένα κοινές λέξεις ή να αντιστρέφουν γράμματα όταν γράφουν ή όταν διαβάζουν. Σύμφωνα με το Διεθνή Σύνδεσμο Δυσλεξίας (International Dyslexic Association, IDA, 2007), η δυσλεξία είναι μία ειδική μαθησιακή διαταραχή με νευρολογική βάση. Χαρακτηρίζεται από δυσκολίες στην αναγνώριση λέξεων, χαμηλή ικανότητα συλλαβισμού και περιορισμένες ικανότητες αποκωδικοποίησης λέξεων. Αυτές οι δυσκολίες είναι απόρροια φωνολογικών ελλείψεων. Άλλες δευτερεύουσες δυσκολίες που μπορεί να αντιμετωπίζουν τα παιδιά με δυσλεξία είναι προβλήματα στην κατανόηση κειμένων ή μειωμένη αναγνωστική ε- μπειρία, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε απόκτηση μειωμένου λεξιλογίου. Τέλος, σύμφωνα με το Βρετανικό Οργανισμό Δυσλεξίας (British Dyslexia Association, BDA, 2007), δυσλεξία είναι μια ειδική μαθησιακή διαταραχή η ο- ποία έχει νευροβιολογικό υπόβαθρο και είναι εμφανής σε όλη τη διάρκεια της ζωής ενός ατόμου. Χαρακτηρίζεται από δυσκολίες σε διάφορους τομείς της α- νάπτυξης ενός παιδιού. Ένα πολύ σημαντικό στοιχείο που πρέπει να αναφερθεί είναι πως, αν και πολλοί συγγραφείς, ερευνητές και επιστήμονες προσπάθησαν να ορίσουν τη δυσλεξία, εντούτοις σήμερα δεν υπάρχει ένας ορισμός καθολικός και αποδεκτός από όλους τους επιστήμονες. Τα ακριβή αίτια και ο τρόπος εμφάνισης της δυσλεξίας δεν έχουν διευκρινιστεί πλήρως γι αυτούς ακριβώς τους λόγους ο ορισμός της δυσλεξίας είναι ένα δύσκολο έργο μέχρι και σήμερα. Για να είναι σε θέση ένας εκπαιδευτικός ή ένας ειδικός να βοηθήσει ένα

3 Η συναισθηματική ανάπτυξη των παιδιών με δυσλεξία 17 παιδί με δυσλεξία, είναι απαραίτητο να έχει ένα θεωρητικό υπόβαθρο, ούτως ώ- στε να κατανοεί τη φύση των δυσκολιών που αντιμετωπίζει το παιδί κατά τη διάρκεια της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Η δυσλεξία έχει διερευνηθεί από πολλές σκοπιές και γι αυτό το λόγο έχουν αναπτυχθεί ποικίλες θεωρίες σχετικά με τα αίτια της δυσλεξίας. Για την κατανόηση της δυσλεξίας, λοιπόν, είναι απαραίτητη η γνώση αφενός νευροβιολογίας και ψυχολογίας και αφετέρου παραμέτρων που σχετίζονται με την εκπαιδευτική διαδικασία. Αν και έχουν αναπτυχθεί πολλές θεωρίες για τα αίτια της δυσλεξίας, εδώ θα αναφέρω μόνο τρεις: 1) Βιολογική και γνωστική προσέγγιση, η οποία χωρίζεται σε πολλές υποκατηγορίες. Σύμφωνα με το DfEE (2007), οι θεωρίες αυτές υποστηρίζουν την άποψη ότι το πρόβλημα της δυσλεξίας βρίσκεται μέσα στο ίδιο το παιδί, με άλλα λόγια, αυτές οι προσεγγίσεις έχουν αποδείξει το νευρολογικό υπόβαθρο της δυσλεξίας. Συγκεκριμένα, έχει αποδειχθεί πως αυτή η διαταραχή προκαλείται α- πό βλάβες στην περιοχή του εγκεφάλου. Παρακάτω αναφέρονται επιγραμματικά κάποιες από τις υποκατηγορίες αυτής της προσέγγισης: - Κληρονομικότητα και χρωμοσωμικές ανωμαλίες: πιθανές αιτίες της δυσλεξίας (Grigorenko, 1997). - Η δομή του εγκεφάλου: πιθανή αιτία της δυσλεξίας (Paulesu, Frith et al., 1996). - Θεωρία της παρεγκεφαλίδας: πιθανή αιτία της δυσλεξίας (Fawcett and Nicolson, 1999, βλ. Phoenix, 2002). - Ελλείψεις στη μνήμη: πιθανή αιτία της δυσλεξίας (Scruggs και Mastropieri, βλ. DfES, 2007 Jurgen, 2004 Kramer et al., 2000). - Προσέγγιση φωνολογικών ελλείψεων: πιθανή αιτία της δυσλεξίας (Snowling, 2000 Slaughter, 2002). 2) Εκπαιδευτική προσέγγιση. Αυτές οι προσεγγίσεις υποστηρίζουν ότι το πρόβλημα της δυσλεξίας δεν βρίσκεται στο ίδιο το παιδί, αλλά στο σχολικό πρόγραμμα. Τονίζουν ότι, εάν γίνουν αλλαγές στη διδακτέα ύλη και στο υλικό που χρησιμοποιείται στην τάξη, τότε τα παιδιά με δυσλεξία δεν θα αντιμετωπίζουν πλέον δυσκολίες (National Institution of Child Health and Human Development, NICHD, 1993). Τέλος, σύμφωνα με τη Moje (2000), το υλικό που χρησιμοποιείται, τα κείμενα και οι μαθητές δεν είναι ανεξάρτητοι παράγοντες, αλλά, αντίθετα, είναι εξαρτημένοι μεταξύ τους και ευμετάβλητοι, γι αυτό οι δάσκαλοι πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τους όλους αυτούς τους παράγοντες, για να χρησιμοποιούν πιο αποτελεσματικές στρατηγικές στην τάξη. 3) Κοινωνικο-συναισθηματική προσέγγιση. Αυτές οι θεωρίες δεν απορρίπτουν τη σημασία της φωνολογικής επίγνωσης ή της παρεγκεφαλίδας στην ανάπτυξη γλωσσικών δεξιοτήτων, αλλά δίνουν έμφαση στο ότι παραμελείται η ανθρώπινη πλευρά. Με άλλα λόγια, σύμφωνα με τον Burden (2005), οι προηγούμενες θεωρίες δεν αντιλαμβάνονται τις ανάγκες και τις ικανότητες ενός παιδιού ως ένα ενιαίο σύνολο. Κλείνοντας θα ήθελα να αναφέρω ότι οι παραπάνω θεωρίες πρέπει να λαμβάνονται υπόψη ισότιμα από τους ειδικούς, όταν πρόκειται να αποφασίσουν

4 18 Μαρία-Ευτέρπη Φραγγογιάννη σχετικά με το ποιος είναι ο πιο κατάλληλος τρόπος να βοηθηθεί ένα παιδί με δυσλεξία, ωστόσο η βιολογική-γνωστική προσέγγιση και η εκπαιδευτική προσέγγιση έχουν κάποιους περιορισμούς. Ένας ειδικός πρέπει να αξιολογήσει τους βιολογικούς και τους γνωστικούς παράγοντες που μπορεί να προκαλέσουν δυσλεξία σε ένα παιδί, εντούτοις οι μέθοδοι και τα εργαλεία που είναι διαθέσιμα, για να μπορέσει να το βοηθήσει, είναι περιορισμένα. Το ίδιο συμβαίνει και με τους εκπαιδευτικούς παράγοντες. Αντίθετα, με αυτές τις προσεγγίσεις, λαμβάνοντας ένας ειδικός τις αδυναμίες και τις ικανότητες ενός παιδιού ως σύνολο (κοινωνικο-συναισθηματική προσέγγιση) έχει μεγαλύτερη ευελιξία και μία πληθώρα μεθόδων με τις οποίες μπορεί να βοηθήσει το παιδί να αισθανθεί καλύτερα πρώτα με τις ικανότητές του και έ- πειτα με τις αδυναμίες του, ώστε να αποδεχτεί τον εαυτό του. Με αυτό τον τρόπο ο ειδικός θα μπορέσει να βοηθήσει το παιδί καλύτερα, εφόσον ως σύμμαχο δεν θα έχει μόνο τα εργαλεία και τις μεθόδους του, αλλά και το ίδιο το παιδί, α- φού αυτό θα έχει αποδεχτεί τον εαυτό του και θα προσπαθεί να τον βοηθήσει. Έρευνα Η έρευνά μου είχε τρία ερευνητικά ερωτήματα: 1) Τι αντίληψη έχουν τα παιδιά με δυσλεξία για τον εαυτό τους (αυτοεκτίμηση); 2) Πού αποδίδουν τα παιδιά με δυσλεξία τις επιτυχίες και τις αποτυχίες τους; 3) Τι είδους σχέσεις έχουν τα παιδιά με δυσλεξία με τους συνομηλίκους τους (δηλαδή, εάν αναπτύσσουν φιλίες, εάν συνεργάζονται και εάν συναναστρέφονται με τους συνομηλίκους τους); Ο πρώτος στόχος της έρευνας ήταν να διερευνηθεί η σχέση μεταξύ της δυσλεξίας και της ανάπτυξης της αυτοαντίληψης. Συγκεκριμένα, ήθελα να εξετάσω εάν τα παιδιά με δυσλεξία έχουν χαμηλότερη αυτοεκτίμηση σε σχέση με τους συνομηλίκους τους. Οι έρευνες που έχουν πραγματοποιηθεί για να βρεθεί η σχέση μεταξύ αυτοεκτίμησης και δυσλεξίας είναι αντιφατικές, καθώς, σύμφωνα με τους Humphrey και Mullins (2002), η δυσλεξία έχει αρνητική επιρροή στην α- νάπτυξη της αυτοεκτίμησης και της αυτοπεποίθησης. Επίσης, 29% των ερευνών που αναλύθηκαν από τον Zeleke (2004) έδειξαν ότι οι συνομήλικοι των παιδιών με δυσλεξία έχουν υψηλότερη αυτοεκτίμηση. Αντίθετα, το 68% των ερευνών που αναλύθηκαν από τον Zeleke (2004) έδειξαν ότι η δυσλεξία δεν επηρεάζει την ανάπτυξη της αυτοεκτίμησης. Αυτό το πόρισμα υποστηρίζεται επίσης και α- πό την έρευνα των Burden και Burdett (2004). Ο επόμενος στόχος της έρευνας ήταν να διερευνήσει εάν τα παιδιά με δυσλεξία αποδίδουν τις επιτυχίες και τις αποτυχίες τους σε εξωτερικούς παράγοντες (για παράδειγμα, στον δάσκαλο, στη βοήθεια που λαμβάνουν από τους γονείς τους). Αυτή η άποψη υποστηρίζεται από τους Humphrey και Mullins (2002) και από τους Frederickson και Jacobs (2001), οι οποίοι βρήκαν ότι οι μαθητές με δυσλεξία αποδίδουν τη σχολική επίδοσή τους σε εξωτερικούς παράγοντες, που

5 Η συναισθηματική ανάπτυξη των παιδιών με δυσλεξία 19 δεν μπορούν να ελεγχθούν, και όχι στον εαυτό τους (εσωτερικός παράγοντας). Σε αντίθεση με τα παραπάνω αποτελέσματα, η έρευνα των Polychroni, Koukoura και Anagnostou (2006) υποστηρίζει ότι οι μαθητές που αντιμετωπίζουν μαθησιακές δυσκολίες αποδίδουν τις αποτυχίες τους σε εσωτερικούς παράγοντες (στον εαυτό τους) και τις επιτυχίες τους σε εξωτερικούς παράγοντες (στο δάσκαλο, στους γονείς και αλλού). Ο τελευταίος στόχος αυτής της έρευνας ήταν να εξετάσει τις σχέσεις που α- ναπτύσσουν τα παιδιά με δυσλεξία με τους συνομηλίκους τους. Οι περισσότερες έρευνες υποστηρίζουν πως η δυσλεξία δεν έχει αρνητική επίπτωση μόνο στην α- νάπτυξη της αυτοεκτίμησης και της αυτοπεποίθησης των παιδιών, αλλά και στις κοινωνικές τους δεξιότητες. Κάποιοι ερευνητές (Edwards, 1994 Humphrey και Mullins, 2002) προτείνουν ότι τα παιδιά με δυσλεξία αναπτύσσουν προβληματικές σχέσεις, απομονώνονται και δεν ανοίγουν τον εαυτό τους στους συνομηλίκους τους. Αντίθετα με τους παραπάνω ερευνητές, η έρευνα των Frederickson και Jacobs (2001) έδειξε πως οι μαθητές με δυσλεξία αναπτύσσουν καλές σχέσεις με τους συνομηλίκους τους, έχουν πολλούς φίλους και αντιλαμβάνονται τον εαυτό τους αρεστό από τους συνομηλίκους τους. Αυτά τα αποτελέσματα υποστηρίζουν την άποψη ότι οι μαθητές με δυσλεξία δεν έχουν προβληματικές κοινωνικές δεξιότητες. Μέθοδοι Οι ερευνητικές μας υποθέσεις ήταν τρεις: Τα παιδιά με δυσλεξία έχουν χαμηλότερη αυτοεκτίμηση σε σύγκριση με τους συνομηλίκους τους (Humphrey και Mullins, 2002 Zeleke, 2004). Οι μαθητές με δυσλεξία αποδίδουν τις επιτυχίες και τις αποτυχίες τους σε εξωτερικούς παράγοντες (Frederickson και Jacobs, 2001 Humphrey και Mullins, 2002). Οι μαθητές με δυσλεξία αναπτύσσουν προβληματικές σχέσεις, νιώθουν α- πομονωμένοι και αποξενωμένοι από τους συνομηλίκους τους (Edwards, 1994 Humphrey και Mullins, 2002). Η έρευνα είχε τρία σκέλη, για να μπορέσει να εξετάσει όλες τις ερευνητικές υποθέσεις. Στο πρώτο σκέλος εξετάστηκε το είδος της αυτοαντίληψης που αναπτύσσουν τα παιδιά με δυσλεξία. Το δείγμα αποτελούνταν από δέκα μαθητές Δημοτικών Σχολείων της Αγγλίας, που φοιτούσαν στην Τρίτη και στην Τετάρτη τάξη του Δημοτικού. Συνολικά συμμετείχαν τρία Δημοτικά Σχολεία της Νοτιοδυτικής Αγγλίας, δύο από τα οποία ήταν δημόσια και ένα ιδιωτικό. Από τους δέκα μαθητές πέντε ήταν κορίτσια και πέντε αγόρια (N=10 5 κορίτσια και 5 α- γόρια, ηλικίας 9-11 χρονών). Όλοι οι συμμετέχοντες είχαν δυσλεξικά χαρακτηριστικά και είχαν τα Αγγλικά ως μητρική τους γλώσσα. Χρησιμοποιώντας τον ό- ρο δυσλεξικά χαρακτηριστικά στην έρευνά μας εννοούμε πως οι μαθητές είχαν δυσκολία σε έναν ή και περισσότερους από τους παρακάτω τομείς: ανάγνωση, γραφή, ορθογραφία και/ή προβλήματα μνήμης.

6 20 Μαρία-Ευτέρπη Φραγγογιάννη Το πρώτο σκέλος της έρευνας ήταν η χορήγηση ενός σταθμισμένου τεστ γνωστού ως Joseph Picture Self-Concept Scale (Scale), για την αξιολόγηση της αυτοεκτίμησης των συμμετεχόντων. Αυτό το τεστ βασίζεται σε δύο βασικές θεωρητικές προϋποθέσεις, σύμφωνα με τον Joseph (2004): η αυτοεκτίμηση αντανακλά την υποκειμενική εμπειρία, γιατί επηρεάζεται από τις αλληλεπιδράσεις μας με το περιβάλλον, και η αυτοεκτίμηση μπορεί να μετρηθεί με αυτοαναφορές. Αυτό το σταθμισμένο τεστ περιέχει 30 ερωτήσεις και δίνει μία πλήρη εικόνα της αυτοαντίληψης. Όταν χρησιμοποιώ τον όρο αυτοαντίληψη (self-concept) σε αυτή την έρευνα, εννοώ ότι το παιδί γνωρίζει πως έχει κάποιες ικανότητες και κάποιες αδυναμίες, Όταν χρησιμοποιώ των όρο αυτοπεποίθηση (self-esteem), εννοώ το βαθμό στον οποίο το παιδί αποδέχεται αυτές τις αδυναμίες και τις δεξιότητες που έχει. Το τεστ χορηγούνταν ως εξής: παρουσίαζα στα παιδιά ζευγάρια εικόνων που αναπαριστούσαν καταστάσεις αυτοεκτίμησης και ζητούνταν από τα παιδιά να διαλέξουν μεταξύ δύο επιλογών: θετικής αυτοεκτίμησης και αρνητικής αυτοεκτίμησης. Τα παιδιά μπορούσαν να απαντήσουν προφορικά ή απλώς να δείξουν την επιλογή τους. Ο συνολικός χρόνος που χρειάστηκε ήταν 5 λεπτά. Το δεύτερο σκέλος της έρευνας ήταν μελέτη περιπτώσεων. Αφού εξήγαγα τα αποτελέσματα του σταθμισμένου τεστ, επέλεξα τους δύο μαθητές με το χαμηλότερο αποτέλεσμα (σκορ) στο τεστ και τους δύο με το υψηλότερο. Με αυτά τα τέσσερα παιδιά (δύο με χαμηλό και δύο με υψηλό σκορ) προχώρησα σε συνέντευξη. Οι συνεντεύξεις ήταν ημι-δομημένες, για να έχω τη δυνατότητα να κινηθώ ευέλικτα. Τα δεδομένα που περιείχαν οι συνεντεύξεις ήταν ποιοτικά και ποσοτικά. Ο συνολικός χρόνος που χρειάστηκε για κάθε συνέντευξη ήταν λεπτά. Οι συνεντεύξεις ηχογραφήθηκαν σε μαγνητόφωνο, αφού εξασφαλίστηκε άδεια από τον διευθυντή και το προσωπικό του σχολείου. Οι συνεντεύξεις περιείχαν 25 ερωτήσεις, οι οποίες ήταν χωρισμένες σε 4 κατηγορίες: 7 ερωτήσεις για την αυτοεκτίμηση, 6 ερωτήσεις σχετικές με το σε ποιους παράγοντες αποδίδουν την επίδοσή τους τα παιδιά, 7 ερωτήσεις σχετικές με το είδος των σχέσεων που αναπτύσσουν τα παιδιά με δυσλεξία με τους συνομηλίκους τους, και 5 ερωτήσεις σχετικές με τις οικογενειακές σχέσεις. Αποφάσισα να χωρίσω τη συνέντευξη σε 4 κατηγορίες, γιατί οι ερωτήσεις του σταθμισμένου τεστ (που χρησιμοποίησα στο πρώτο σκέλος της έρευνας) ήταν χωρισμένες σε 4 κατηγορίες. Με αυτό τον τρόπο θα μπορούσα να συγκρίνω τα α- ποτελέσματα των δύο μεθόδων που χρησιμοποίησα στην έρευνά μου. Το τελευταίο σκέλος της έρευνάς μου προέβλεπε να ζητήσω από τα σχολεία να μου δώσουν τα Ατομικά Εκπαιδευτικά Σχέδια (IEP) κάθε μαθητή. Αυτά τα Σχέδια (IEP) επικεντρώνονται στις δυσκολίες που έχει κάθε μαθητής και στον τρόπο με τον οποίο το σχολείο βοηθάει το παιδί να καλύψει αυτές τις αδυναμίες. Ο βασικός στόχος των IEP, σύμφωνα με τους Thomson and Watkins (1997), εί-

7 Η συναισθηματική ανάπτυξη των παιδιών με δυσλεξία 21 ναι να εκτιμήσουν τις δυνατότητες των παιδιών με ειδικές μαθησιακές δυσκολίες, ενώ ένας άλλος στόχος είναι να χρησιμοποιηθούν ως σχέδια δράσης κατά τη διάρκεια της διδασκαλίας. Υπεύθυνοι για το σχεδιασμό των IEP είναι ειδικοί γνωστοί ως SENCo (Special Educational Needs Co-ordinators). Αποφάσισα να ζητήσω τα IEP, για να μπορέσω να συγκρίνω τις ανάγκες που έχει κάθε μαθητής σύμφωνα με τον ίδιο (μέσω του σταθμισμένου τεστ και της συνέντευξης) και σύμφωνα με το σχολείο (μέσω του IEP). Αποτελέσματα Το πρώτο βήμα ήταν η αξιολόγηση του τεστ Joseph Picture Self-Concept Scale, η οποία έγινε σύμφωνα με τον Joseph (2004). Τα αποτελέσματα των συμμετασχόντων στο τεστ Joseph Picture Self-Concept Scale φαίνονται στον Πίνακα 1. Πίνακας 1: Αποτελέσματα του Joseph Picture Self-Concept Scale: 1) Mary: 40 2) George: 37 3) Lucy: 37 4) Kathryn: 37 5) Andrew: 36 6) Nick: 36 7) Bruno: 35 8) Jim: 34 9) Ann: 33 10) Brenda: 25 Το επόμενο βήμα ήταν να επιλέξω τους δύο μαθητές με το υψηλότερο και τους δύο μαθητές με το χαμηλότερο αποτέλεσμα στο τεστ. Σύμφωνα με τον Πίνακα 1 οι μαθητές με την υψηλότερη βαθμολογία στο τεστ ήταν: - Mary (Μ): 40 - George (G): 37 Οι μαθητές με τη χαμηλότερη βαθμολογία στο τεστ ήταν: - Ann (Α): 33 - Brenda (Β): 25 Καθώς οι γονείς της Ann δεν μου έδωσαν την άδεια να συμμετάσχει η κόρη τους στην επόμενη φάση της έρευνάς μου, επέλεξα να πάρω συνέντευξη από τον Jim (J), του οποίου το αποτέλεσμα στο τεστ ήταν το αμέσως μικρότερο μετά την Β. Τελικά, οι μαθητές από τους οποίους πήρα συνέντευξη ήταν οι: - Mary (Μ) και George (G), με την υψηλότερη βαθμολογία στο τεστ - Jim (J) και Brenda (Β), με την χαμηλότερη βαθμολογία στο τεστ. Το πρώτο ερευνητικό ερώτημά μου ήταν:

8 22 Μαρία-Ευτέρπη Φραγγογιάννη 1) Τι αντίληψη έχουν τα παιδιά με δυσλεξία για τον εαυτό τους (αυτοεκτίμηση); Η μέθοδος που χρησιμοποίησα για να ερευνήσω το πρώτο ερευνητικό ερώτημά μου ήταν το τεστ Joseph Picture Self-Concept Scale. Η αξιολόγηση του τεστ, που έγινε σύμφωνα με τον Joseph (2004), έδειξε ότι: η Μ: έχει αρνητική αυτοεκτίμηση, ο G: έχει θετική αυτοεκτίμηση, ο J: έχει θετική αυτοεκτίμηση, η Β: έχει αρνητική αυτοεκτίμηση. Ο Πίνακας 2 παρουσιάζει την αυτοεκτίμηση των παιδιών διαγραμματικά. Πίνακας 2: Αυτοεκτίμηση συμμετεχόντων Αρνητική αυτοεκτίμηση 50% Θετική αυτοεκτίμηση 50% Θετική αυτοεκτίμηση Αρνητική αυτοεκτίμηση Το δεύτερο ερευνητικό ερώτημά μου ήταν: 2) Πού αποδίδουν τα παιδιά με δυσλεξία τις αποτυχίες και τις επιτυχίες τους; Η μέθοδος που χρησιμοποίησα για να ερευνήσω το δεύτερο ερευνητικό ε- ρώτημά μου ήταν συνέντευξη με τέσσερα (4) παιδιά. Από την ανάλυση των ε- ρωτήσεων σχετικά με το σε ποιους παράγοντες (εσωτερικούς ή εξωτερικούς) α- ποδίδουν οι μαθητές με δυσλεξία τις αποτυχίες και τις επιτυχίες τους βρέθηκε ότι τρεις από τους τέσσερις συμμετέχοντες (3/4) αποδίδουν τις επιτυχίες σε ε- ξωτερικούς παράγοντες (βοήθεια δασκάλου, ευκολία ασκήσεων ή διαγωνίσματος κ.τ.ό.) και μόνο ένας μαθητής (1/4) αποδίδει τις επιτυχίες σε εξωτερικούς και εσωτερικούς παράγοντες (δηλαδή σε προσωπική προσπάθεια): Μ: η επιτυχία οφείλεται σε εξωτερικούς παράγοντες. J: η επιτυχία οφείλεται σε εξωτερικούς παράγοντες. Β: η επιτυχία οφείλεται σε εξωτερικούς παράγοντες. G: η επιτυχία οφείλεται σε εξωτερικούς παράγοντες και εσωτερικούς παράγοντες.

9 Η συναισθηματική ανάπτυξη των παιδιών με δυσλεξία 23 Ο Πίνακας 3 παρουσιάζει διαγραμματικά πού αποδίδουν τις επιτυχίες τους οι συμμετέχοντες: Εξωτερικοί + εσωτερικοί παράγοντες 25% Πίνακας 3: Επιτυχίες Εξωτερικοί παράγοντες 75% 100% Εξωτερικοί παράγοντες Εξωτερικοί + εσωτερικοί παράγοντας Όλοι οι συμμετέχοντες απέδωσαν τις αποτυχίες τους σε εσωτερικούς παράγοντες (δηλαδή στον εαυτό τους): Μ: η αποτυχία οφείλεται σε εσωτερικούς παράγοντες. G: η αποτυχία οφείλεται σε εσωτερικούς παράγοντες. J: η αποτυχία οφείλεται σε εσωτερικούς παράγοντες. Β: η αποτυχία οφείλεται σε εσωτερικούς παράγοντες. Ο Πίνακας 4 παρουσιάζει διαγραμματικά πού αποδίδουν τις αποτυχίες τους οι συμμετέχοντες: Πίνακας 4: Αποτυχίες Εσωτερικοί παράγοντες

10 24 Μαρία-Ευτέρπη Φραγγογιάννη Το τρίτο ερευνητικό ερώτημά μου ήταν: 3) Τι είδους σχέσεις έχουν τα παιδιά με δυσλεξία με τους συνομηλίκους τους; (δηλαδή εάν αναπτύσσουν φιλίες, εάν συνεργάζονται και εάν συναναστρέφονται με τους συνομηλίκους τους). Η μέθοδος που χρησιμοποίησα για να ερευνήσω το τρίτο ερευνητικό ερώτημά μου ήταν συνέντευξη με τέσσερα (4) παιδιά. Από την ανάλυση των ερωτήσεων σχετικά με το τι είδους σχέσεις αναπτύσσουν τα παιδιά με δυσλεξία με τους συνομηλίκους τους βρέθηκε ότι: η Μ: αναπτύσσει αρνητικές σχέσεις με τους συνομηλίκους, ο G: αναπτύσσει θετικές σχέσεις με τους συνομηλίκους, ο J: αναπτύσσει θετικές σχέσεις με τους συνομηλίκους, η Β: αναπτύσσει θετικές σχέσεις με τους συνομηλίκους. Ο Πίνακας 5 παρουσιάζει το είδος των σχέσεων που αναπτύσσουν οι συμμετέχοντες με τους συνομηλίκους τους: Πίνακας 5: Σχέσεις με συνομηλίκους Αρνητική σχέση με συνομηλίκους 25% Θετική σχέση με συνομηλίκους 75% θετική σχέση με συνομηλίκους αρνητική σχέση με συνομηλίκους Σε αυτό το σημείο είναι πολύ σημαντικό να αναφέρω και να τονίσω πως το δείγμα της έρευνάς μου ήταν αρκετά μικρό και δεν μπορώ να γενικεύσω τα συμπεράσματά μου σε όλο τον πληθυσμό των παιδιών με δυσλεξία. Συγκρίνοντας τα αποτελέσματα των ερευνητικών μου ερωτήσεων με προηγούμενες έρευνες θα μπορούσα να συμπεράνω τα εξής: για το πρώτο ερευνητικό ερώτημά μου (δηλαδή, τι αντίληψη έχουν τα παιδιά με δυσλεξία για τον εαυτό τους), τα αποτελέσματά μου δεν υποστηρίζουν την άποψη πως η δυσλεξία έχει αρνητική επιρροή στην ανάπτυξη της αυτοεκτίμησης (Humphrey και Mullins, 2002 Zeleke, 2004), από την άλλη μεριά, όμως, δεν υ- ποστηρίζουν και την άποψη πως η δυσλεξία δεν επηρεάζει καθόλου την ανάπτυξη

11 Η συναισθηματική ανάπτυξη των παιδιών με δυσλεξία 25 της αυτοεκτίμησης (Zeleke, 2004 Burden και Burdett, 2004). Η αρχική μου υ- πόθεση, η οποία ήταν ότι τα παιδιά με δυσλεξία έχουν χαμηλότερη αυτοεκτίμηση σε σύγκριση με τους συνομηλίκους τους, δεν επιβεβαιώθηκε. για το δεύτερο ερευνητικό ερώτημά μου (δηλαδή, πού αποδίδουν τα παιδιά με δυσλεξία τις αποτυχίες και τις επιτυχίες τους), τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η πλειονότητα των συμμετεχόντων θεωρούν υπεύθυνους για τις επιτυχίες τους εξωτερικούς παράγοντες (βοήθεια από δασκάλους και γονείς), ενώ σχετικά με τις αποτυχίες τους όλοι οι συμμετέχοντες θεωρούν υπεύθυνο τον εαυτό τους (εσωτερικός παράγοντας). Τα αποτελέσματα αυτά δεν επιβεβαιώνουν την δεύτερη ερευνητική μου υπόθεση, ότι οι μαθητές με δυσλεξία αποδίδουν τις επιτυχίες και τις αποτυχίες τους σε εξωτερικούς παράγοντες (Frederickson και Jacobs, 2001 Humphrey και Mullins, 2002). Αντίθετα, υποστηρίζουν την άποψη των Polychroni, Koukoura και Anagnostou (2006), οι οποίες σε έρευνα βρήκαν ότι οι μαθητές με μαθησιακά προβλήματα αποδίδουν τις αποτυχίες τους σε εσωτερικούς παράγοντες και τις επιτυχίες τους σε εξωτερικούς. για το τρίτο ερευνητικό ερώτημά μου (δηλαδή, τι είδους σχέσεις έχουν τα παιδιά με δυσλεξία με τους συνομηλίκους τους), τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η πλειονότητα των συμμετεχόντων δεν είχαν δυσκολίες στη σύναψη φιλικών σχέσεων με συνομηλίκους και είχαν καλές σχέσεις με τους φίλους τους. Τα αποτελέσματα αυτά δεν επιβεβαιώνουν την τρίτη ερευνητική μου υπόθεση, η οποία ή- ταν ότι οι μαθητές με δυσλεξία αναπτύσσουν προβληματικές σχέσεις και νιώθουν απομονωμένοι και αποξενωμένοι από τους συνομηλίκους τους (Edwards, 1994 Humphrey και Mullins, 2002). Αντίθετα, τα αποτελέσματά μου συμφωνούν με ε- κείνα των Frederickson και Jacobs (2001), οι οποίοι σε έρευνά τους βρήκαν ότι οι μαθητές με δυσλεξία αναπτύσσουν καλές σχέσεις με τους συνομηλίκους τους και έχουν πολλούς φίλους. Συζήτηση Σκοπός αυτής της έρευνας ήταν να εξετάσει μερικούς παράγοντες που είναι απαραίτητοι και βασικοί για την ένταξη ενός παιδιού με δυσλεξία σε μία τάξη. Είναι εμφανές πως δεν θα μπορούσαν να συμπεριληφθούν σε μία τέτοια έρευνα όλοι οι παράγοντες που επηρεάζουν τόσο την επίδοση ενός μαθητή όσο και την κοινωνική του προσαρμογή και αποδοχή σε μία τάξη. Αυτοί οι παράγοντες είναι πολυάριθμοι και πολυδιάστατοι, στοιχεία που θα πρέπει να λαμβάνουν υ- πόψη τους όλοι όσοι εμπλέκονται στη διαδικασία της μάθησης, για να μπορέσουν να εντάξουν ομαλά όλους τους μαθητές στο σχολικό περιβάλλον. Η ένταξη είναι δεν είναι μία καινούρια έννοια, αφού μέχρι σήμερα πολλοί συγγραφείς συνεχίζουν να ερευνούν ποιοι μπορεί να είναι οι πιο αποτελεσματικοί τρόποι ένταξης των μαθητών σε μία τάξη και πώς η ένταξη μπορεί να ε- πηρεάσει θετικά τη μαθησιακή διαδικασία. Σύμφωνα με τους Thomas, Walker και Webb (1998) η ένταξη είναι μία έννοια που περιγράφει μία ιδεατή κατάσταση. Αυτή η κατάσταση σχετίζεται με πολλές αλλαγές μέσω των οποίων το

12 26 Μαρία-Ευτέρπη Φραγγογιάννη σχολείο προσπαθεί να συναντήσει τις ανάγκες όλων των μαθητών. Με άλλα λόγια, το σχολείο πρέπει να είναι έτοιμο να δέχεται κάθε παιδί, να σέβεται τα δικαιώματά του, τις αδυναμίες και τις δυνατότητές του, και να πρεσβεύει την α- ποδοχή όλων των παιδιών από τους συνομηλίκους τους, ανεξάρτητα από τις διαφορές τους. Δυστυχώς, η πραγματικότητα είναι τελείως διαφορετική από τη θεωρία. Σύμφωνα με τον Smith (2000), οι μαθητές που διαγιγνώσκονται με δυσλεξία βρίσκονται συνήθως σε μειονεκτική θέση κατά τη διάρκεια της μαθησιακής διαδικασίας. Γι αυτόν ακριβώς το λόγο η προώθηση πρακτικών για τη δημιουργία σχολικών πλαισίων τα οποία θα είναι περισσότερο φιλικά προς τη δυσλεξία είναι απαραίτητη. Παρακάτω αναφέρονται κάποιες πρακτικές με τις οποίες ένας δάσκαλος μπορεί να βοηθήσει στην ομαλή ένταξη όλων των παιδιών στην αίθουσα: - Σύμφωνα με τον ΒDA (2001), η αλλαγή στη διάταξη των θρανίων μίας αίθουσας καθώς επίσης και η χρήση διάφορων μεθόδων διδασκαλίας αποτελούν σημαντικούς παράγοντες για την ενσωμάτωση και την ένταξη όλων των παιδιών σε μία τάξη. - Σύμφωνα με τον ΒDA (2001), υπάρχουν αρκετοί τρόποι και μέθοδοι με τους οποίους ένας δάσκαλος μπορεί να προωθήσει την ένταξη των παιδιών με δυσλεξία σε μία τάξη. Σύμφωνα με τον IDA (2007), μία από αυτές τις μεθόδους στηρίζεται στην προσπάθεια του δασκάλου να διεγείρει όλες τις αισθήσεις των παιδιών. Με άλλα λόγια, ο δάσκαλος μπορεί να χρησιμοποιεί κατά τη διάρκεια της μαθησιακής διαδικασίας ερεθίσματα τα οποία θα διεγείρουν το οπτικό, το ακουστικό και το κινητικό σύστημα των παιδιών. - Ένα σημαντικό στοιχείο το οποίο μπορεί να βοηθήσει στην ένταξη όλων των παιδιών σε μία τάξη είναι πως ο δάσκαλος πρέπει να γνωρίζει τις αδυναμίες και τις δυσκολίες που έχει κάθε μαθητής. Σύμφωνα με τον ΒDA (2001), οι δάσκαλοι με αυτό τον τρόπο θα μπορέσουν να βοηθήσουν τους μαθητές τους να θέτουν ρεαλιστικούς στόχους. Έτσι, οι μαθητές προσπαθώντας να ολοκληρώσουν μία εργασία θα επιτυγχάνουν και θα νιώθουν ικανοποίηση από την προσπάθεια που κατέβαλαν. - Σύμφωνα με τον Feuerstein (βλ. Burden, 2005), οι δάσκαλοι πρέπει να καθιστούν ξεκάθαρη και κατανοητή κάθε δραστηριότητα που ζητούν από τους μαθητές τους. - Η βοήθεια των γονέων είναι, επίσης, πολύτιμη για την ένταξη των παιδιών σε μία τάξη. - Τέλος, η συμμετοχή των παιδιών στη διάρκεια της μαθησιακής διαδικασίας είναι εξίσου σημαντική. Σύμφωνα με τον ΒDA (2001), οι μαθητές πρέπει να έ- χουν ενεργό ρόλο και να μπορούν να εκφράζουν τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους στην τάξη. Από όλα τα παραπάνω είναι φανερό πως η ένταξη περιλαμβάνει τη συνεργασία του δασκάλου, του μαθητή και του γονέα. Ο ρόλος του ειδικού είναι επικουρικός και έχει ως στόχο να υποστηρίζει αυτή τη συνεργασία και να εργάζε-

13 Η συναισθηματική ανάπτυξη των παιδιών με δυσλεξία 27 ται σε όλα τα επίπεδα. Με άλλα λόγια, ο ειδικός πρέπει να βοηθάει τους δασκάλους να βελτιώνουν τις τεχνικές και τις μεθόδους που χρησιμοποιούν κατά τη διάρκεια της μαθησιακής διαδικασίας, καθώς επίσης να συμβάλλει στη λύση οποιωνδήποτε προβλημάτων ανακύπτουν σε μία τάξη. Ακόμη, ο ειδικός πρέπει να κάνει προσεκτική διάγνωση στους μαθητές που αντιμετωπίζουν προβλήματα και να τους βοηθάει όχι μόνο στις μαθησιακές τους ανάγκες, αλλά και στις κοινωνικο-συναισθηματικές δυσκολίες. Τέλος, ο ειδικός πρέπει να στηρίζει κατάλληλα τους γονείς, ώστε να συνειδητοποιούν τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν τα παιδιά τους και να τα ενημερώνουν για την σχολική τους απόδοση ακόμη, πρέπει να υποδεικνύει τρόπους με τους οποίους οι γονείς θα μπορέσουν να ενισχύσουν την αυτοεκτίμηση και την αυτοπεποίθηση των παιδιών τους. Βιβλιογραφία British Dyslexia Association (2001). Dyslexia-successful inclusion in the secondary school, London: David Fulton Publishers. Burden, R. (2005). Dyslexia and self-concept: the dyslexic child s search for identity, London: Whurr, Burden, B. and Burdett, J. (2004). Is inclusion always the best option?, Dyslexia: Including Special Children, vol. 159, March/April, pp Burden, R. & Burdett, J. (2005). Factors associated with successful learning in pupils with dyslexia: a motivation analysis, British Journal of Special Education, vol. 32, no. 2, pp Edwards, J. (1994). The scars of dyslexia, New York: Cassell. Frederickson, N. & Jacobs S. (2001). Controllability Attributions for Academic Performance and Perceived Scholastic Competence, Global Self-worth and Achievement of children with dyslexia, School Psychology International, vol. 22, no. 4, pp Grigorenko, E. et al. (1997). Susceptibility loci for Distinct Components of Developmental Dyslexia on Chromosome 6 and 15, American Journal of Human Genetics, vol. 60, no. 1, pp Humphrey, N. (2002). Teacher and pupil ratings of self-esteem in developmental dyslexia, British Journal of Special Education, vol. 29, no. 1, March, pp. 29. Humphrey, N. & Mullins, P. (2002). Personal constructs and attribution for academic success and failure in dyslexia, British Journal of Special Education, vol. 29, no. 4, December, pp Humphrey, N. & Mullins, P. (2002). Self-concept and self-esteem in developmental dyslexia, Research in Special Educational Needs, vol. 2, no. 2, June, pp Joseph, J. (2004). Joseph Picture self-concept scale, Los Angeles: Western Picture Services. Jurgen, T. (2004). Verbal memory and phonological processing in dyslexia, Journal of Research in Reading, vol. 27, no. 3, pp Kramer, J.H. - Knee, K. - Delis, D.C. (2000). Verbal memory impairments in dyslexia, Archives of Clinical Neuropsychology, vol. 15, pp

14 28 Μαρία-Ευτέρπη Φραγγογιάννη Moje, E. (2000). Reexamining Roles of Learners, Text, and Context in Secondary Literacy, Educational Research, vol. 93, no. 3, January/February, pp Paulesu, E. - Frith, U. et al. (1996). Is developmental dyslexia a disconnection syndrome? Evidence from PET scanning, Brain, vol. 119, pp Polychroni, F. - Koukoura, K. - Anagnostou, I. (2006). Academic self-concept, reading attitudes and approaches to learning of children with dyslexia: do they differ from their peers?, European Journal of Special Education, vol. 21, no. 4, November. Riddick, B. (1996). Living with dyslexia, London: Routledge. Smith, K. (2000). Dyslexics lose in literacy hour, Times Educational Supplement, vol. 13, October, pp. 14. Snowling, M. (1995). Phonological processing and developmental dyslexia, Journal of Reaserch in Reading, vol. 18, no. 2, pp Thomas, G. - Walker, D. - Webb, J. (1998). The making of inclusive school, Great Britain: Routledge. Zeleke, S. (2004). Self-concepts of students with learning disabilities and their normally achieving peers: a review, European Journal of Special Education, vol. 19, no. 2, June, pp Πηγές από το Διαδίκτυο (Internet) British Dyslexia Association (2007). What is dyslexia, downloaded by accessed on 2/05/2007. Department for Education and Skills (DfES) (2007). The definition of special educational needs (SEN), downloaded by accessed on 2/07/2007. Department for Education and Skills (DfES) (2007). Theories of dyslexia, downloaded by accessed on 2/05/2007. Department for Education and Skills (DfES) (2007). The deficit versus difference models of dyslexia, downloaded by accessed on 2/05/2007. Education Act (2001), downloaded by accessed on 1/6/2007. International Dyslexia Association (IDA) (2007). What is dyslexia?, downloaded by accessed on 2/06/2007. International Dyslexia Association (IDA) (2007). Multisensory teaching, downloaded by accessed on 2/06/2007. National Institute of Child and Human Development (1993). Facts about dyslexia, downloaded by accessed on 20/04/2007. Phoenix (2002). A multi-level synthesis of dyslexia, downloaded by accessed on 30/06/2007. Slaughter, G. (2002). The phonological model of dyslexia, downloaded by accessed on 25/06/2007.

ΔΥΣΚΟΛΙΑ ΣΤΗΝ ΑΝΑΓΝΩΣΗ ΔΥΣΚΟΛΙΑ ΜΕ ΤΗΝ ΟΡΘΟΓΡΑΦΙΑ ΔΥΣΑΝΑΓΝΩΣΤΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΧΑΜΗΛΗ ΦΩΝΟΛΟΓΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΟΤΗΤΑ

ΔΥΣΚΟΛΙΑ ΣΤΗΝ ΑΝΑΓΝΩΣΗ ΔΥΣΚΟΛΙΑ ΜΕ ΤΗΝ ΟΡΘΟΓΡΑΦΙΑ ΔΥΣΑΝΑΓΝΩΣΤΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΧΑΜΗΛΗ ΦΩΝΟΛΟΓΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΟΤΗΤΑ ΔΥΣΚΟΛΙΑ ΣΤΗΝ ΑΝΑΓΝΩΣΗ ΔΥΣΚΟΛΙΑ ΜΕ ΤΗΝ ΟΡΘΟΓΡΑΦΙΑ ΔΥΣΑΝΑΓΝΩΣΤΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΧΑΜΗΛΗ ΦΩΝΟΛΟΓΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΟΤΗΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΣΤΗ ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΗ ΚΑΙ ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΗ ΜΝΗΜΗ ΧΑΜΗΛΗ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΚΕΙΜΕΝΩΝ ΕΠΙΛΟΓΗ ΑΝΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΤΕΣ ΜΕ ΧΡΟΝΙΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΚΑΙ Η ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ΣΥΝΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ

ΜΑΘΗΤΕΣ ΜΕ ΧΡΟΝΙΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΚΑΙ Η ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ΣΥΝΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΜΑΘΗΤΕΣ ΜΕ ΧΡΟΝΙΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΚΑΙ Η ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ΣΥΝΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ Κων/νος Καλέμης, Άννα Κωσταρέλου, Μαρία Αγγελική Καλέμη Εισαγωγή H σύγχρονη τάση που επικρατεί

Διαβάστε περισσότερα

Δυσλεξία και Ξένη Γλώσσα

Δυσλεξία και Ξένη Γλώσσα Δυσλεξία και Ξένη Γλώσσα Βιβέτα Λυμπεράκη Ξένια Κωνσταντινοπούλου Καθηγήτριες αγγλικών ειδικής αγωγής Ποιοί μαθητές αναμένεται να αντιμετωπίσουν δυσκολία στις ξένες γλώσσες Μαθητές που: παρουσιάζουν δυσκολίες

Διαβάστε περισσότερα

Παιδαγωγική ή Εκπαίδευση ΙΙ

Παιδαγωγική ή Εκπαίδευση ΙΙ Παιδαγωγική ή Εκπαίδευση ΙΙ Ενότητα 8: Ζαχαρούλα Σμυρναίου Σχολή: Φιλοσοφική Τμήμα: Φιλοσοφίας Παιδαγωγικής Ψυχολογίας Εξελικτικές μαθησιακές θεωρίες Δυσλεξία Η Δυσλεξία δεν είναι κατά βάση μια διαταραχή

Διαβάστε περισσότερα

12 Σταθμισμένα διερευνητικά ανιχνευτικά εργαλεία κριτήρια μαθησιακών δυσκολιών

12 Σταθμισμένα διερευνητικά ανιχνευτικά εργαλεία κριτήρια μαθησιακών δυσκολιών 12 Σταθμισμένα διερευνητικά ανιχνευτικά εργαλεία κριτήρια μαθησιακών δυσκολιών Διαδικασίες διαχείρισης περίπτωσης Στάδιο 1 Εντοπισμός Στάδιο 2 Αξιολόγηση Στάδιο 3 Παρέμβαση Στάδιο 4 Υποστήριξη Παρακολούθηση

Διαβάστε περισσότερα

Περίγραμμα Εισηγήσεων

Περίγραμμα Εισηγήσεων Περίγραμμα Εισηγήσεων Τίτλος Μαθήματος: Αναπτυξιακή ψυχολογία Κωδικός Μαθήματος: 724 Διάλεξη 1 Εισαγωγή στην αναπτυξιακή ψυχολογία πρέπει να γνωρίζουν: τους στόχους και το αντικείμενο της Εξελικτικής Ψυχολογίας

Διαβάστε περισσότερα

Φοιτήτρια: Τσαρκοβίστα Βικτώρια (Α.Μ. 12517) Επιβλέπων καθηγητής: Χριστοδουλίδης Παύλος

Φοιτήτρια: Τσαρκοβίστα Βικτώρια (Α.Μ. 12517) Επιβλέπων καθηγητής: Χριστοδουλίδης Παύλος Φοιτήτρια: Τσαρκοβίστα Βικτώρια (Α.Μ. 12517) Επιβλέπων καθηγητής: Χριστοδουλίδης Παύλος Tα παιδιά με ειδικές μαθησιακές δυσκολίες παρουσιάζουν προβλήματα στις βασικές ψυχολογικές διαδικασίες που περιλαμβάνονται

Διαβάστε περισσότερα

Φωτεινή Πολυχρόνη Επίκουρη Καθηγήτρια Πανεπιστήμιο Αθηνών Γιώτα Δημητροπούλου Λέκτορας Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων

Φωτεινή Πολυχρόνη Επίκουρη Καθηγήτρια Πανεπιστήμιο Αθηνών Γιώτα Δημητροπούλου Λέκτορας Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων Μαθησιακές Δυσκολίες Φωτεινή Πολυχρόνη Επίκουρη Καθηγήτρια Πανεπιστήμιο Αθηνών Γιώτα Δημητροπούλου Λέκτορας Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων 1 Θεματικές ενότητες του μαθήματος Θεωρητικό πλαίσιο της διαδικασίας εκμάθησης

Διαβάστε περισσότερα

29. Βοηθητικό ρόλο στους μαθητές με δυσγραφία κατέχει η χρήση: Α) ηλεκτρονικών υπολογιστών Β) αριθμομηχανών Γ) λογογράφων Δ) κανένα από τα παραπάνω

29. Βοηθητικό ρόλο στους μαθητές με δυσγραφία κατέχει η χρήση: Α) ηλεκτρονικών υπολογιστών Β) αριθμομηχανών Γ) λογογράφων Δ) κανένα από τα παραπάνω ΔΥΣΓΡΑΦΙΑ Ερωτήσεις 1. Η δυσγραφία μπορεί να χωριστεί στις δύο ακόλουθες κατηγορίες: Α) γενική και μερική Β) γενική και ειδική Γ) αναπτυξιακή και επίκτητη Δ) αναπτυξιακή και μαθησιακή 2. Η αναπτυξιακή

Διαβάστε περισσότερα

Αθανάσιος Φ. Κατσούλης

Αθανάσιος Φ. Κατσούλης Αθανάσιος Φ. Κατσούλης Doctorate student, Université Paul Valéry - Montpellier III Master in Teaching and Psychological Methodologies in Education, University of L Aquila (Italy) Μ.A in Education (Education

Διαβάστε περισσότερα

Μαθησιακές Δυσκολίες Εκπαιδευτική αξιολόγηση. Πηνελόπη Κονιστή ΠΕ 70 Med Ειδικής Αγωγής pkonisti@gmail.com

Μαθησιακές Δυσκολίες Εκπαιδευτική αξιολόγηση. Πηνελόπη Κονιστή ΠΕ 70 Med Ειδικής Αγωγής pkonisti@gmail.com Μαθησιακές Δυσκολίες Εκπαιδευτική αξιολόγηση Πηνελόπη Κονιστή ΠΕ 70 Med Ειδικής Αγωγής pkonisti@gmail.com Τι είναι Μαθησιακές Δυσκολίες; Καμπύλη Νοημοσύνης Δείκτης Νοημοσύνης ποσοστό % κατηγορία πάνω από

Διαβάστε περισσότερα

Αξιολόγηση Προγράμματος Αλφαβητισμού στο Γυμνάσιο Πρώτο Έτος Αξιολόγησης (Ιούλιος 2009)

Αξιολόγηση Προγράμματος Αλφαβητισμού στο Γυμνάσιο Πρώτο Έτος Αξιολόγησης (Ιούλιος 2009) Αξιολόγηση Προγράμματος Αλφαβητισμού στο Γυμνάσιο Πρώτο Έτος Αξιολόγησης (Ιούλιος 2009) 1. Ταυτότητα της Έρευνας Το πρόβλημα του λειτουργικού αναλφαβητισμού στην Κύπρο στις ηλικίες των 12 με 15 χρόνων

Διαβάστε περισσότερα

ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΑΓΩΓΗΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΟ ΕΤΟΣ 2014-2015

ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΑΓΩΓΗΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΟ ΕΤΟΣ 2014-2015 ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΑΓΩΓΗΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΟ ΕΤΟΣ 2014-2015 ΘΕΜΑ: Αξιολόγηση και Εκπαίδευση των μαθητών με μαθησιακές δυσκολίες. Προσαρμογές αναλυτικών

Διαβάστε περισσότερα

Τσικολάτας Α. (2011) Οι ΤΠΕ ως Εκπαιδευτικό Εργαλείο στην Ειδική Αγωγή. Αθήνα

Τσικολάτας Α. (2011) Οι ΤΠΕ ως Εκπαιδευτικό Εργαλείο στην Ειδική Αγωγή. Αθήνα Οι ΤΠΕ ως Εκπαιδευτικό Εργαλείο στην Ειδική Αγωγή Τσικολάτας Αλέξανδρος Αναπληρωτής Καθηγητής, ΕΕΕΕΚ Παμμακαρίστου, tsikoman@hotmail.com Περίληψη Στην παρούσα εργασία γίνεται διαπραγμάτευση του ρόλου των

Διαβάστε περισσότερα

Ψυχολογική υποστήριξη παιδικού αθλητισμού

Ψυχολογική υποστήριξη παιδικού αθλητισμού ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΘΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ & ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΕΙΔΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΠΕΑΕΚ Ψυχολογία Φυσικής Αγωγής ΜΚ 208, Διάλεξη 12 ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ Συγχρηματοδότηση Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (Ε.Κ.Τ.) Ευρωπαϊκό Ταμείο

Διαβάστε περισσότερα

Εφαρμογή και αξιολόγηση προγράμματος συνεκπαίδευσης στην αγγλική γλώσσα σε ένα σχολικό έτος

Εφαρμογή και αξιολόγηση προγράμματος συνεκπαίδευσης στην αγγλική γλώσσα σε ένα σχολικό έτος Εφαρμογή και προγράμματος συνεκπαίδευσης στην αγγλική γλώσσα σε ένα σχολικό έτος Δρ Σύρου Νίκη ΠΕ 25 Νούλα Ιωάννα ΠΕ 06 Μακρυγιάννη Κων/να ΠΕ 71 Μέκρας Δημήτριος ΠΕ 70 Εισαγωγή Η συνεκπαίδευση είναι ένα

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΕΑΕΚ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥ ΩΝ ΤΟΥ Τ.Ε.Φ.Α.Α.ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ

ΕΠΕΑΕΚ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥ ΩΝ ΤΟΥ Τ.Ε.Φ.Α.Α.ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΕΠΕΑΕΚ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥ ΩΝ ΤΟΥ Τ.Ε.Φ.Α.Α.ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΚΕ 1301 «ΕΙ ΙΚΟΤΗΤΑ ΣΧΟΛΙΚΗ ΦΥΣΙΚΗ ΑΓΩΓΗ

Διαβάστε περισσότερα

Δομώ - Οικοδομώ - Αναδομώ

Δομώ - Οικοδομώ - Αναδομώ Δομώ - Οικοδομώ - Αναδομώ Χριστίνα Τσακαρδάνου Εκπαιδευτικός Πανθομολογείται πως η ανάπτυξη του παιδιού ορίζεται τόσο από τα γενετικά χαρακτηριστικά του, όσο και από το πλήθος των ερεθισμάτων που δέχεται

Διαβάστε περισσότερα

Εκτίμηση Σχολικών Συμβούλων Δημοτικής Εκπαίδευσης Αττικής για την πορεία του ΕΑΕΠ στο σχολικό έτος

Εκτίμηση Σχολικών Συμβούλων Δημοτικής Εκπαίδευσης Αττικής για την πορεία του ΕΑΕΠ στο σχολικό έτος Περιφερειακή Διεύθυνσης Π.Ε. & Δ.Ε. Αττικής Τμήμα Επιστημονικής Παιδαγωγικής Καθοδήγησης Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Εκτίμηση Σχολικών Συμβούλων Δημοτικής Εκπαίδευσης Αττικής για την πορεία του ΕΑΕΠ στο σχολικό

Διαβάστε περισσότερα

ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΑΘΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΑΘΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΑΘΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΟΝΤΑΣ ΤΗ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΤΗΤΑ & ΑΝΑΠΤΥΣΣΟΝΤΑΣ ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΜΕΝΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ Διαστάσεις της διαφορετικότητας Τα παιδιά προέρχονται

Διαβάστε περισσότερα

Γράφει: Τσουκαλά Μαρινέλλα, Μ.Α., CCC-SLP, Παθολόγος Λόγου - Φωνής - Ομιλίας

Γράφει: Τσουκαλά Μαρινέλλα, Μ.Α., CCC-SLP, Παθολόγος Λόγου - Φωνής - Ομιλίας Η δυσλεξία και η αντιμετώπισή της www.iatronet.gr Γράφει: Τσουκαλά Μαρινέλλα, Μ.Α., CCC-SLP, Παθολόγος Λόγου - Φωνής - Ομιλίας Το παιδί είναι έξυπνο και γεμάτο ζωντάνια και φαντασία. Όμως, παρ όλα αυτά,

Διαβάστε περισσότερα

Προσέγγιση των Μαθησιακών Δυσκολιών και Εφαρμογή του Τεστ Αθηνά

Προσέγγιση των Μαθησιακών Δυσκολιών και Εφαρμογή του Τεστ Αθηνά Παρουσίαση Πτυχιακής Εργασίας με θέμα: Προσέγγιση των Μαθησιακών Δυσκολιών και Εφαρμογή του Τεστ Αθηνά Ιωάννινα Νοέμβριος2012 Επόπτης καθηγητής: Χριστοδουλίδης Παύλος Εκπονήτριες: Αρμυριώτη Βασιλική (11071)

Διαβάστε περισσότερα

Μεταπτυχιακό στην Εκπαιδευτική/Σχολική Ψυχολογία

Μεταπτυχιακό στην Εκπαιδευτική/Σχολική Ψυχολογία Μεταπτυχιακό στην Εκπαιδευτική/Σχολική Ψυχολογία Στόχοι του Προγράμματος Ο γενικός στόχος του προγράμματος είναι η ανάπτυξη επιστημονικής γνώσης στη θεωρία και στην εφαρμογή των ψυχολογικών και κοινωνικών

Διαβάστε περισσότερα

Δυσλεξία και διδασκαλία αγγλικής γλώσσας. Γουλέτη Κατερίνα, Κοκκώνη Ανθή, Περικλεους Κατερίνα ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

Δυσλεξία και διδασκαλία αγγλικής γλώσσας. Γουλέτη Κατερίνα, Κοκκώνη Ανθή, Περικλεους Κατερίνα ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΟΜΙΛΙΕΣ 09.30 Προσέλευση 10.00-11.15 Ο υποτιτλισμός ως εργαλείο εκμάθησης ξένων γλωσσών, Γουλέτη Κατερίνα 11.15-11.45 Διάλειμμα 11.45-13.00 Προσεγγίζοντας τα αγγλικά για μαθητές με δυσλεξία,

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΧΝΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΡΕΥΝΑ TIMSS

ΣΥΧΝΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΡΕΥΝΑ TIMSS ΕΘΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ TIMSS 2015 ΣΥΧΝΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΡΕΥΝΑ TIMSS Τι είναι η Έρευνα TIMSS; Η Έρευνα Trends in International Mathematics and Science Study (TIMSS) του Διεθνούς Οργανισμού για την Αξιολόγηση

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΔΥΟΜΕΝΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ

ΑΝΑΔΥΟΜΕΝΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΑΝΑΔΥΟΜΕΝΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ Η ανάδυση της ανάγνωσης και της γραφής: έννοια και σύγχρονες απόψεις Ευφημία Τάφα Καθηγήτρια Παιδαγωγικό Τμήμα Προσχολικής Εκπαίδευσης Πανεπιστήμιο Κρήτης Αναγνωστική ετοιμότητα

Διαβάστε περισσότερα

Η ανάδυση της ανάγνωσης και της γραφής: έννοια και σύγχρονες απόψεις. Ευφημία Τάφα Καθηγήτρια ΠΤΠΕ Πανεπιστήμιο Κρήτης

Η ανάδυση της ανάγνωσης και της γραφής: έννοια και σύγχρονες απόψεις. Ευφημία Τάφα Καθηγήτρια ΠΤΠΕ Πανεπιστήμιο Κρήτης Η ανάδυση της ανάγνωσης και της γραφής: έννοια και σύγχρονες απόψεις Ευφημία Τάφα Καθηγήτρια ΠΤΠΕ Πανεπιστήμιο Κρήτης Αναγνωστική ετοιμότητα Παλαιότερα, οι επιστήμονες πίστευαν ότι: υπάρχει μια συγκεκριμένη

Διαβάστε περισσότερα

Χαρακτηριστικά άτυπης αξιολόγησης

Χαρακτηριστικά άτυπης αξιολόγησης Προσαρμογή Διδακτικών Στόχων σε μαθητές με Μαθησιακές Δυσκολίες Νιάκα Ευγενία Ειδική παιδαγωγός, Σχολική Σύμβουλος Τι λάβαμε υπόψη; Το ατομικό ιστορικό των μαθητών Την αξιολόγηση της διεπιστημονικής ομάδας

Διαβάστε περισσότερα

Παναής Κασσιανός, δάσκαλος Διευθυντής του 10ου Ειδικού Δ.Σ. Αθηνών (Μαρασλείου)

Παναής Κασσιανός, δάσκαλος Διευθυντής του 10ου Ειδικού Δ.Σ. Αθηνών (Μαρασλείου) Παναής Κασσιανός, δάσκαλος Διευθυντής του 10ου Ειδικού Δ.Σ. Αθηνών (Μαρασλείου) Ομιλία-συζήτηση με βασικό άξονα προσέγγισης το Φάσμα του Αυτισμού και με αφορμή το βιβλίο της Εύας Βακιρτζή «Το Αυγό» στο

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ 2008 2009 Η εταιρεία συμβούλων εκπαίδευσης & σταδιοδρομίας EMPLOY σας κοινοποιεί την διοργάνωση της επιστημονικής ημερίδας με θέμα Χαρισματικά και ταλαντούχα παιδιά θεωρία

Διαβάστε περισσότερα

Γενικός προγραμματισμός στην ολομέλεια του τμήματος (διαδικασία και τρόπος αξιολόγησης μαθητών) 2 ώρες Προγραμματισμός και προετοιμασία ερευνητικής

Γενικός προγραμματισμός στην ολομέλεια του τμήματος (διαδικασία και τρόπος αξιολόγησης μαθητών) 2 ώρες Προγραμματισμός και προετοιμασία ερευνητικής Γενικός προγραμματισμός στην ολομέλεια του τμήματος (διαδικασία και τρόπος αξιολόγησης μαθητών) 2 ώρες Προγραμματισμός και προετοιμασία ερευνητικής ομάδας 2 ώρες Υλοποίηση δράσεων από υπο-ομάδες για συλλογή

Διαβάστε περισσότερα

Παρεμβάσεις για τις μαθησιακές δυσκολίες

Παρεμβάσεις για τις μαθησιακές δυσκολίες Παρεμβάσεις για τις μαθησιακές δυσκολίες α) Εξατομικευμένα προγράμματα Μοντέλα με στόχο τις φωνολογικές δεξιότητες Μοντέλα με στόχο την αποκωδικοποίηση και την ευχέρεια Μοντέλα με έμφαση στις δεξιότητες

Διαβάστε περισσότερα

Οδηγός εκπαιδευτή. Ενότητα κατάρτισης. Ένταξη και αποδοχή. Επιμέλεια Miguel Santos. Συγγραφείς Stefano Cobello Roberto Grison Maria Rosa Aldrighetti

Οδηγός εκπαιδευτή. Ενότητα κατάρτισης. Ένταξη και αποδοχή. Επιμέλεια Miguel Santos. Συγγραφείς Stefano Cobello Roberto Grison Maria Rosa Aldrighetti Οδηγός εκπαιδευτή Ενότητα κατάρτισης Ένταξη και αποδοχή Επιμέλεια Miguel Santos Συγγραφείς Stefano Cobello Roberto Grison Maria Rosa Aldrighetti 1 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ Ενότητα κατάρτισης για γονείς και

Διαβάστε περισσότερα

Η ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΩΠΟΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ

Η ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΩΠΟΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ Η ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΩΠΟΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ ΣΕ ΤΑΞΕΙΣ ΜΕ ΠΟΛΥΜΟΡΦΟ ΜΑΘΗΤΙΚΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ Η υφιστάμενη κατάσταση καταπίεση από τον κοινωνικό τους περίγυρο απαιτήσεις του σχολικού περιβάλλοντος Όλο και περισσότεροι

Διαβάστε περισσότερα

επιστημονική ημερίδα: εγκαταστάσεις New York College 9 Μαΐου 2009 - ΑΘΗΝΑ

επιστημονική ημερίδα: εγκαταστάσεις New York College 9 Μαΐου 2009 - ΑΘΗΝΑ επιστημονική ημερίδα: ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΣΤΗ ΣΧΟΛΙΚΗ ΤΑΞΗ εγκαταστάσεις New York College 9 Μαΐου 2009 - ΑΘΗΝΑ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΗΜΕΡΙΔΑΣ Επιστημονική Επιμέλεια: Δρ Εμμανουηλίδου

Διαβάστε περισσότερα

Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΩΝ ΓΟΝΕΩΝ ΣΤΗΝ ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΤΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ: ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ

Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΩΝ ΓΟΝΕΩΝ ΣΤΗΝ ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΤΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ: ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΩΝ ΓΟΝΕΩΝ ΣΤΗΝ ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΤΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ: ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ Λεωνίδας Κυριακίδης Τμήμα Επιστημών της Αγωγής, Πανεπιστήμιο Κύπρου ΕΙΣΑΓΩΓΗ H δημιουργία εκπαιδευτικών

Διαβάστε περισσότερα

Εκπαιδευτικά Προγράμματα και Δράσεις στη Δημοτική Εκπαίδευση

Εκπαιδευτικά Προγράμματα και Δράσεις στη Δημοτική Εκπαίδευση Εκπαιδευτικά Προγράμματα και Δράσεις στη Δημοτική Εκπαίδευση Επιχορηγήσεις δράσεων Αγωγής Υγείας Το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού προβαίνει στην επιχορήγηση δράσεων Αγωγής Υγείας που αναπτύσσουν τα

Διαβάστε περισσότερα

ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΑΝΤΩΝΑΚΟΠΟΥΛΟΥ, Μ.Α. ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ

ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΑΝΤΩΝΑΚΟΠΟΥΛΟΥ, Μ.Α. ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ Ενισχύστε την Αυτοπεποίθηση των Παιδιών Βελτιώνοντας & Μαθαίνοντας τον Γονεϊκό Τύπο!!! ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΑΝΤΩΝΑΚΟΠΟΥΛΟΥ, Μ.Α. ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ Κλεισθένους 12 (Στοά Κοββατζή) 1 ος όροφος Τηλ.: 2742029421 Κιν.: 6979985566

Διαβάστε περισσότερα

Συντάχθηκε απο τον/την administrator Κυριακή, 31 Ιούλιος :53 - Τελευταία Ενημέρωση Κυριακή, 31 Ιούλιος :41

Συντάχθηκε απο τον/την administrator Κυριακή, 31 Ιούλιος :53 - Τελευταία Ενημέρωση Κυριακή, 31 Ιούλιος :41 Η ένταξη του παιδιού στο σχολείο είναι πολύ σημαντικό γεγονός για όλη την οικογένεια. Η απόκτηση γνώσεων θεωρείται αναγκαία και επιθυμητή για κάθε άνθρωπο... Όλα όμως τα παιδιά δεν απολαμβάνουν και δεν

Διαβάστε περισσότερα

Η Ψυχική υγεία του παιδιού και ο ρόλος του ευρύτερου περιβάλλοντος

Η Ψυχική υγεία του παιδιού και ο ρόλος του ευρύτερου περιβάλλοντος Η Ψυχική υγεία του παιδιού και ο ρόλος του ευρύτερου περιβάλλοντος Κάθε παιδί έχει το δικαίωμα να ζει και να μεγαλώνει σ ένα υγιές περιβάλλον, το οποίο θα διασφαλίζει και θα προάγει την σωματική και ψυχική

Διαβάστε περισσότερα

Μαθησιακές Δυσκολίες. Τίτλος: Διαταραχή Ελλειματικής Προσοχής - Υπερκινητικότητα (ΔΕΠ-Υ) Αγγελική Μουζάκη. Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης

Μαθησιακές Δυσκολίες. Τίτλος: Διαταραχή Ελλειματικής Προσοχής - Υπερκινητικότητα (ΔΕΠ-Υ) Αγγελική Μουζάκη. Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ Μαθησιακές Δυσκολίες Τίτλος: Διαταραχή Ελλειματικής Προσοχής - Υπερκινητικότητα (ΔΕΠ-Υ) Αγγελική Μουζάκη Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης Διαταραχή Ελλειμματικής

Διαβάστε περισσότερα

Αξιολόγηση του Προγράμματος Εισαγωγικής Επιμόρφωσης Μεντόρων - Νεοεισερχομένων

Αξιολόγηση του Προγράμματος Εισαγωγικής Επιμόρφωσης Μεντόρων - Νεοεισερχομένων Αξιολόγηση του Προγράμματος Εισαγωγικής Επιμόρφωσης Μεντόρων - Νεοεισερχομένων. Ταυτότητα της Έρευνας Το Πρόγραμμα της Εισαγωγικής Επιμόρφωσης Μεντόρων και Νεοεισερχομένων Εκπαιδευτικών προσφέρεται κάθε

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΑΥΤΙΣΤΙΚΟΥ ΦΑΣΜΑΤΟΣ: Βασικε ς πληροφορι ες

ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΑΥΤΙΣΤΙΚΟΥ ΦΑΣΜΑΤΟΣ: Βασικε ς πληροφορι ες ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΑΥΤΙΣΤΙΚΟΥ ΦΑΣΜΑΤΟΣ: Βασικες πληροφοριες Πέτρος Γαλάνης Δρ. ΕΚΠΑ, Δάσκαλος Ε.Α. (ΚΕ.Δ.Δ.Υ. Δ Αθήνας) Τι είναι η Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος (ΔΑΦ); Ο όρος «Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος» (ΔΑΦ)

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ. Οι απόψεις των εκπαιδευτικών των Τ.Ε. των Δημοτικών σχολείων για το εξειδικευμένο πρόγραμμα των μαθητών με νοητική ανεπάρκεια

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ. Οι απόψεις των εκπαιδευτικών των Τ.Ε. των Δημοτικών σχολείων για το εξειδικευμένο πρόγραμμα των μαθητών με νοητική ανεπάρκεια ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ Οι απόψεις των εκπαιδευτικών των Τ.Ε. των Δημοτικών σχολείων για το εξειδικευμένο πρόγραμμα των μαθητών με νοητική ανεπάρκεια Ερευνητική προσέγγιση ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ Στην παρούσα εργασία

Διαβάστε περισσότερα

Ενότητα 3 ΟΔΗΓΌΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΉ. Ένταξη και αποδοχή. Επιμέλεια Miguel Santos. Συγγραφείς Stefano Cobello Roberto Grison Maria Rosa Aldrighetti ΙΤΑΛΊΑ

Ενότητα 3 ΟΔΗΓΌΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΉ. Ένταξη και αποδοχή. Επιμέλεια Miguel Santos. Συγγραφείς Stefano Cobello Roberto Grison Maria Rosa Aldrighetti ΙΤΑΛΊΑ Ενότητα 3 ΟΔΗΓΌΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΉ Ένταξη και αποδοχή Επιμέλεια Miguel Santos Συγγραφείς Stefano Cobello Roberto Grison Maria Rosa Aldrighetti ΙΤΑΛΊΑ Το Έργο αυτό χρηματοδοτήθηκε με την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής

Διαβάστε περισσότερα

14 Δυσκολίες μάθησης για την ανάπτυξη των παιδιών, αλλά και της εκπαιδευτικής πραγματικότητας. Έχουν προταθεί διάφορες θεωρίες και αιτιολογίες για τις

14 Δυσκολίες μάθησης για την ανάπτυξη των παιδιών, αλλά και της εκπαιδευτικής πραγματικότητας. Έχουν προταθεί διάφορες θεωρίες και αιτιολογίες για τις ΠΡΟΛΟΓΟΣ Οι δυσκολίες μάθησης των παιδιών συνεχίζουν να απασχολούν όλους όσοι ασχολούνται με την ανάπτυξη των παιδιών και με την εκπαίδευση. Τους εκπαιδευτικούς, οι οποίοι, μέσα στην τάξη τους, βρίσκονται

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΣ: Οι Υπουργοί Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων

ΠΡΟΣ: Οι Υπουργοί Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ----- ΕΝΙΑΙΟΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑΣ ΚΑΙ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ. ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΤΜΗΜΑ Β, ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ -----

Διαβάστε περισσότερα

=> Οι μαθησιακές δυσκολίες αποτελούν έναν ανομοιογενή πληθυσμό

=> Οι μαθησιακές δυσκολίες αποτελούν έναν ανομοιογενή πληθυσμό Μαθησιακές Δυσκολίες ΟΡΙΣΜΟΣ - Παρόλο που ο όρος χρησιμοποιείται εδώ και 40 χρόνια περίπου, δεν υπάρχει συμφωνία πάνω στα αποδεκτά κριτήρια που ορίζουν τις μαθησιακές δυσκολίες είτε στον κλινικό είτε στον

Διαβάστε περισσότερα

Το μάθημα της Τεχνολογία ευκαιρία μεταγνωστικής ανάπτυξης

Το μάθημα της Τεχνολογία ευκαιρία μεταγνωστικής ανάπτυξης Το μάθημα της Τεχνολογία ευκαιρία μεταγνωστικής ανάπτυξης Χρυσούλα Λαλαζήση Σχολική Σύμβουλος Δ/μιας Eκπ/σης Αρχιτεκτόνων-Πολιτικών Μηχανικών και Τοπογράφων Μηχανικών chrlalazisi@gmail.com Πως μαθαίνουμε;

Διαβάστε περισσότερα

1 ο ΠΕΚ Θεσσαλονίκης 1 η ενότητα 2 η ενότητα. Σωτηρία Τζιβινίκου Λέκτορας ΠΤΕΑ Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

1 ο ΠΕΚ Θεσσαλονίκης 1 η ενότητα 2 η ενότητα. Σωτηρία Τζιβινίκου Λέκτορας ΠΤΕΑ Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας 1 ο ΠΕΚ Θεσσαλονίκης 1 η ενότητα 2 η ενότητα Σωτηρία Τζιβινίκου Λέκτορας ΠΤΕΑ Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας 18-3-2014 1 η Ενότητα: Ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες ατόμων με αναπηρία Ιδιαιτερότητες, αξιολόγηση (αρχική,

Διαβάστε περισσότερα

ΟΔΗΓΟΣ Διαφοροποιημένης Διδασκαλίας για μαθητές με Κινητικά Προβλήματα

ΟΔΗΓΟΣ Διαφοροποιημένης Διδασκαλίας για μαθητές με Κινητικά Προβλήματα ΟΔΗΓΟΣ Διαφοροποιημένης Διδασκαλίας για μαθητές με Κινητικά Προβλήματα Εκπαιδευτικοί Α/βάθμιας & Β/βάθμιας Εκπ/σης Χρήστος Ντόνας Κώστας Πάλλας Αγγελική Ταγκάλου Δομή του Οδηγού Κινητικές Αναπηρίες Ανάλογα

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. 3. ΙΣΤΟΡΙΚΟΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ Πρωτόγονη και αρχαία περίοδος. Ελληνική και Ρωμαϊκή περίοδος.. Μεσαίωνας..

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. 3. ΙΣΤΟΡΙΚΟΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ Πρωτόγονη και αρχαία περίοδος. Ελληνική και Ρωμαϊκή περίοδος.. Μεσαίωνας.. 8 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΜΕΡΟΣ Α 1. ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΑΝΑΠΗΡΙΑΣ Φύση και έννοια της αναπηρίας Η συνειδητοποίηση της αναπηρίας.. Η στάση της οικογένειας απέναντι στο παιδί με αναπηρία Στάσεις της

Διαβάστε περισσότερα

Διάγραμμα Μαθήματος. Σελίδα1 5

Διάγραμμα Μαθήματος. Σελίδα1 5 Διάγραμμα Μαθήματος Κωδικός Μαθήματος Τίτλος Μαθήματος Πιστωτικές Μονάδες ECTS EDUG-527 Παθολογία της Γλώσσας στην Ειδική 10 Εκπαίδευση Προαπαιτούμενα Τμήμα Εξάμηνο EDUG-521 Παιδαγωγικών Σπουδών Χειμερινό/Εαρινό

Διαβάστε περισσότερα

Εφαρμογές του Οδηγού Εκπαιδευτικού για τη διδασκαλία της ελληνικής ως δεύτερης γλώσσας κατά τη σχολική χρονιά

Εφαρμογές του Οδηγού Εκπαιδευτικού για τη διδασκαλία της ελληνικής ως δεύτερης γλώσσας κατά τη σχολική χρονιά Εφαρμογές του Οδηγού Εκπαιδευτικού για τη διδασκαλία της ελληνικής ως δεύτερης γλώσσας κατά τη σχολική χρονιά 2017-2018 Διδάσκοντας τα ελληνικά ως δεύτερη γλώσσα για πρώτη φορά: Η συμβολή του Οδηγού Εκπαιδευτικού

Διαβάστε περισσότερα

ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ. Ακολουθούν περιγραφές των Σεμιναρίων που οργανώνονται:

ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ. Ακολουθούν περιγραφές των Σεμιναρίων που οργανώνονται: ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ «Οικογένεια και Αυτισμός» «Επαγγελματικός Προσανατολισμός» «Μαθησιακές Δυσκολίες: Ανίχνευση, Σχεδιασμός, Παρέμβαση & Αποκατάσταση» «Μαθησιακές Δυσκολίες και Σχολικός Εκφοβισμός» «Εξερευνώντας

Διαβάστε περισσότερα

BSc (Hons) in Psychology (University of Greenwich)

BSc (Hons) in Psychology (University of Greenwich) BSc (Hons) in Psychology (University of Greenwich) Ο ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ ΦΟΡΕΑΣ Το NEW YORK COLLEGE προσφέρει μια ξεχωριστή εμπειρία για ολοκληρωμένες πανεπιστημιακές σπουδές στην Ελλάδα, οι οποίες οδηγούν σε

Διαβάστε περισσότερα

Αίτια - Διάγνωση Μαθησιακές Δυσκολίες

Αίτια - Διάγνωση Μαθησιακές Δυσκολίες Βασίλειος Κωτούλας Σχολικός Σύμβουλος 2ης Εκπ. Περ. ΠΕ Καρδίτσας vaskotoulas@sch.gr http://dipe.kar.sch.gr/grss Αίτια - Διάγνωση Μαθησιακές Δυσκολίες Δομή Εισήγησης Ορισμός - Χαρακτηριστικά Βασικές παραδοχές

Διαβάστε περισσότερα

Αναπτυξιακή Ψυχολογία. Διάλεξη 1: Εισαγωγή στην αναπτυξιακή Ψυχολογία

Αναπτυξιακή Ψυχολογία. Διάλεξη 1: Εισαγωγή στην αναπτυξιακή Ψυχολογία Αναπτυξιακή Ψυχολογία Διάλεξη 1: Εισαγωγή στην αναπτυξιακή Ψυχολογία Θέματα Διάλεξης Το πεδίο της αναπτυξιακής ψυχολογίας Η δια βίου προσέγγιση στην ανάπτυξη Σημαντικά θέματα στην αναπτυξιακή ψυχολογία

Διαβάστε περισσότερα

Αξιολόγηση της συμπεριφοράς παιδιών προσχολικής ηλικίας

Αξιολόγηση της συμπεριφοράς παιδιών προσχολικής ηλικίας Πολλές μορφές συμπεριφοράς των παιδιών κατά την προσχολική ηλικία αναπτύσσονται με ταχύ ρυθμό, όπως και άλλες όψεις της ανάπτυξης (π.χ. γνωστική, κινητική), με αποτέλεσμα να δημιουργείται ένα μεγάλο εύρος

Διαβάστε περισσότερα

νος Κλουβάτος Κων/νος Εναλλακτικές μορφές αξιολόγησης των μαθητών με ανομοιογενή χαρακτηριστικά Αξιολόγηση της διαφοροποιημένης διδασκαλίας

νος Κλουβάτος Κων/νος Εναλλακτικές μορφές αξιολόγησης των μαθητών με ανομοιογενή χαρακτηριστικά Αξιολόγηση της διαφοροποιημένης διδασκαλίας Κων/νος νος Κλουβάτος Σύμβουλος 3 η ς Περιφέρειας Δημ. Εκπ/σης Ν. Κυκλάδων Εναλλακτικές μορφές αξιολόγησης των μαθητών με ανομοιογενή χαρακτηριστικά Αξιολόγηση της διαφοροποιημένης διδασκαλίας Μορφές αξιολόγησης

Διαβάστε περισσότερα

Οι Γνώσεις των Παιδαγωγών Προσχολικής Εκπαίδευσης, Σχετικά με τα Χαρακτηριστικά του Αυτισμού, και η Σημασία Αυτών.

Οι Γνώσεις των Παιδαγωγών Προσχολικής Εκπαίδευσης, Σχετικά με τα Χαρακτηριστικά του Αυτισμού, και η Σημασία Αυτών. Οι Γνώσεις των Παιδαγωγών Προσχολικής Εκπαίδευσης, Σχετικά με τα Χαρακτηριστικά του Αυτισμού, και η Σημασία Αυτών. Όνομα Φοιτήτριας: Βεκύρη Σοφία Επιβλέπουσα: Γιόκα Μαράνια BA (HONS) Early Childhood Studies

Διαβάστε περισσότερα

Κλινική Νευροψυχολογία του παιδιού

Κλινική Νευροψυχολογία του παιδιού Κλινική Νευροψυχολογία του παιδιού Α εξάμηνο Διδάσκων : Α. Β. Καραπέτσας Ακαδημαϊκό έτος 2015-2016 1 ΜΟΥΣΙΚΗ ΚΑΙ ΜΝΗΜΗ 2 Μία από τις πρώτες έρευνες που μελετούν και επιβεβαιώνουν ότι τα άτομα με μουσική

Διαβάστε περισσότερα

Μάριος Γούδας Θέματα Διάλεξης. Ένας κοινά αποδεκτός ορισμός για τον όρο Θετική Ανάπτυξη είναι ο παρακάτω:

Μάριος Γούδας Θέματα Διάλεξης. Ένας κοινά αποδεκτός ορισμός για τον όρο Θετική Ανάπτυξη είναι ο παρακάτω: Ψυχολογία Φυσικής Αγωγής Διάλεξη 1 Θετική Ανάπτυξη μέσω της Φυσικής Αγωγής και του Παιδικού Αθλητισμού Μάριος Γούδας Θέματα Διάλεξης Τι εννοούμε με τον όρο Θετική Ανάπτυξη Φυσική Αγωγή, Παιδικός Αθλητισμός

Διαβάστε περισσότερα

«Η παιδαγωγική αξία της αξιολόγησης του μαθητή» Δρ. Χριστίνα Παπαζήση Σχολική Σύμβουλος Φυσικών Επιστημών

«Η παιδαγωγική αξία της αξιολόγησης του μαθητή» Δρ. Χριστίνα Παπαζήση Σχολική Σύμβουλος Φυσικών Επιστημών «Η παιδαγωγική αξία της αξιολόγησης του μαθητή» Δρ. Χριστίνα Παπαζήση Σχολική Σύμβουλος Φυσικών Επιστημών Ρωτώ τον εαυτό μου Κάνε αυτήν την απλή ερώτηση στον εαυτό σου, κάθε πρωί στην πορεία σου για το

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ: ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΙ ΚΑΙ ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ

ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ: ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΙ ΚΑΙ ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ: ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΙ ΚΑΙ ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ Ενότητα #9: Η ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΜΕ ΕΙΔΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΣΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ

Διαβάστε περισσότερα

Έφηβοι και αυτοεκτίμηση

Έφηβοι και αυτοεκτίμηση Έφηβοι και αυτοεκτίμηση Με τον όρο αυτοεκτίμηση εννοούμε τον βαθμό στον οποίο εκτιμούμε, σεβόμαστε αλλά και αποδεχόμαστε τον εαυτό μας όπως είναι. Με λίγα και απλά λόγια, είναι η εσωτερική αντίληψη που

Διαβάστε περισσότερα

Η πολιτική του σχολείου για βελτίωση της διδασκαλίας και της μάθησης: Δύο περιπτώσεις προγραμμάτων σχολικής αποτελεσματικότητας και σχολικής βελτίωσης

Η πολιτική του σχολείου για βελτίωση της διδασκαλίας και της μάθησης: Δύο περιπτώσεις προγραμμάτων σχολικής αποτελεσματικότητας και σχολικής βελτίωσης Η πολιτική του σχολείου για βελτίωση της διδασκαλίας και της μάθησης: Δύο περιπτώσεις προγραμμάτων σχολικής αποτελεσματικότητας και σχολικής βελτίωσης Δρ Ανδρέας Κυθραιώτης, ΕΔΕ Εργαστήριο 1: «Βελτίωση

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΑΓΩΓΗΣ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΑΓΩΓΗΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΑΓΩΓΗΣ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΑΓΩΓΗΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΑΓΩΓΗΣ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΑΓΩΓΗΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ Ονοματεπώνυμα Σπουδαστριών: Μποτονάκη Ειρήνη (5422), Καραλή Μαρία (5601) Μάθημα: Β06Σ03 Στατιστική

Διαβάστε περισσότερα

Παπαγεωργίου Γιώτα Ψυχολόγος

Παπαγεωργίου Γιώτα Ψυχολόγος «Μαθησιακές υσκολίες» Παπαγεωργίου Γιώτα Ψυχολόγος Μαθησιακές υσκολίες = προβλήµατα που εµφανίζονται στη διάρκεια της εκπαίδευσης επηρεάζοντας τη µάθηση, την επίδοση κ τη συµπεριφορά Τα παιδιά διαφέρουν

Διαβάστε περισσότερα

Α ΜΕΡΟΣ 1.ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑΣ

Α ΜΕΡΟΣ 1.ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑΣ Οι αντιλήψεις - θέσεις των εκπαιδευτικών για την ειδική εκπαίδευση όπως αυτή προσφέρεται σήμερα στα συνηθισμένα σχολεία : πραγματικότητα, δυνατότητες, εμπόδια και προοπτικές ΠΕΡΙΛΗΨΗ: Βασικός σκοπός της

Διαβάστε περισσότερα

12/11/16. Τι είναι «ερευνητικό πρόβλημα» 1/2. Τι είναι «ερευνητικό πρόβλημα» 2/2

12/11/16. Τι είναι «ερευνητικό πρόβλημα» 1/2. Τι είναι «ερευνητικό πρόβλημα» 2/2 Τι είναι «ερευνητικό πρόβλημα» 1/2... είναι ένα εκπαιδευτικό θέμα ή ζήτημα που ένας ερευνητής παρουσιάζει και αιτιολογεί σε μία έρευνητική μελέτη θέμα πρόβλημα σκοπός - ερωτήματα Τι είναι «ερευνητικό πρόβλημα»

Διαβάστε περισσότερα

Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Αθήνας

Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Αθήνας Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Αθήνας Τμήμα Ιατρικών εργαστηρίων & Προσχολικής Αγωγής Συντονίστρια: Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Σιδηροπούλου Τρυφαίνη [ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ] «Παιδαγωγικά μέσω Καινοτόμων

Διαβάστε περισσότερα

Εκπαιδευτικό- Ακουστικό πρόγραμμα

Εκπαιδευτικό- Ακουστικό πρόγραμμα Εκπαιδευτικό- Ακουστικό πρόγραμμα Βαρβία Χριστίνα MSc, Mag.Χαροκόπου Ζωή Tomatis Developpement SA By Tomatis Développement S.A Η έννοια της ακρόασης Ακρόαση είναι η ικανότητα του ατόμου να χρησιμοποιεί

Διαβάστε περισσότερα

Εκµάθηση προµαθηµατικών εννοιών για ΑµεΑ στο φάσµα του Αυτισµού µε το λογισµικό LT125-ThinkingMind

Εκµάθηση προµαθηµατικών εννοιών για ΑµεΑ στο φάσµα του Αυτισµού µε το λογισµικό LT125-ThinkingMind Εκµάθηση προµαθηµατικών εννοιών για ΑµεΑ στο φάσµα του Αυτισµού µε το λογισµικό LT125-ThinkingMind Λαδιάς Αναστάσιος, Σχολικός Σύµβουλος Πληροφορικής Β Αθήνας Μπέλλου Ιωάννα, Σχολικός Σύµβουλος Πληροφορικής

Διαβάστε περισσότερα

Περιφερειακή Διεύθυνσης Π.Ε. & Δ.Ε. Αττικής. Εκτίμηση Διευθυντών Σχολικών Μονάδων ΕΑΕΠ Αττικής για την πορεία του ΕΑΕΠ το σχολικό έτος

Περιφερειακή Διεύθυνσης Π.Ε. & Δ.Ε. Αττικής. Εκτίμηση Διευθυντών Σχολικών Μονάδων ΕΑΕΠ Αττικής για την πορεία του ΕΑΕΠ το σχολικό έτος Περιφερειακή Διεύθυνσης Π.Ε. & Δ.Ε. Αττικής Τμήμα Επιστημονικής Παιδαγωγικής Καθοδήγησης Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Εκτίμηση Διευθυντών Σχολικών Μονάδων ΕΑΕΠ Αττικής για την πορεία του ΕΑΕΠ το σχολικό έτος

Διαβάστε περισσότερα

«Φυσική Αγωγή στο δημοτικό σχολείο. Πως βλέπουν το μάθημα οι μαθητές του σχολείου.»

«Φυσική Αγωγή στο δημοτικό σχολείο. Πως βλέπουν το μάθημα οι μαθητές του σχολείου.» «Φυσική Αγωγή στο δημοτικό σχολείο. Πως βλέπουν το μάθημα οι μαθητές του σχολείου.» «Ποιο είναι το αγαπημένο σου μάθημα;» Μία κλασσική ερώτηση για κάθε παιδί οποιασδήποτε βαθμίδας της εκπαίδευσης. Ακόμα

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ: ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΙ ΚΑΙ ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ

ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ: ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΙ ΚΑΙ ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ: ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΙ ΚΑΙ ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ Ενότητα #6: ΕΤΟΙΜΑ ΠΑΙΔΙΑ Διδάσκων: Γουργιώτου Ευθυμία ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ ΠΡΟΫΠΗΡΕΣΙΑΚΗ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΕΡΕΥΝΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΚΛΗΣΗ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΠΟΝΤΙΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

Αξιολόγηση και Αυτοαξιολόγηση Εκπαιδευομένων- Αξιολόγηση Εκπαιδευτικού

Αξιολόγηση και Αυτοαξιολόγηση Εκπαιδευομένων- Αξιολόγηση Εκπαιδευτικού Αξιολόγηση και Αυτοαξιολόγηση Εκπαιδευομένων- Αξιολόγηση Εκπαιδευτικού Σεντελέ Αικατερίνη, Εκπαιδευτικός Β/θμιας Εκπαίδευσης ΠΡΟΛΟΓΟΣ Αξιολόγησα τους μαθητές μου θεωρώντας την αξιολόγηση σαν μια διαδικασία

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΦΟΡΑ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ (STATE OF THE ART) ΤΟΥ ENTELIS ΕΚΔΟΣΗ EΥΚΟΛΗΣ ΑΝΑΓΝΩΣΗΣ

ΑΝΑΦΟΡΑ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ (STATE OF THE ART) ΤΟΥ ENTELIS ΕΚΔΟΣΗ EΥΚΟΛΗΣ ΑΝΑΓΝΩΣΗΣ ΑΝΑΦΟΡΑ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ (STATE OF THE ART) ΤΟΥ ENTELIS ΕΚΔΟΣΗ EΥΚΟΛΗΣ ΑΝΑΓΝΩΣΗΣ Εισαγωγή Η έρευνα στην Ευρώπη δείχνει ότι οι άνθρωποι με αναπηρίες όλων των ηλικιών έχουν προσωπική εμπειρία με την τεχνολογία.

Διαβάστε περισσότερα

International Conference Quality and Equity in Education: Theories, Applications and Potentials

International Conference Quality and Equity in Education: Theories, Applications and Potentials International Conference Quality and Equity in Education: Theories, Applications and Potentials Εργαστήρι 3 Ο συμβουλευτικός ρόλος της ομάδας στήριξης σχολείων που εφαρμόζουν τη δυναμική προσέγγιση σχολικής

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟΥ ΣΤΑΘΜΟΥ ΝΕΩΝ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΙΛΚΙΣ ΚΑΡΟΛΙΔΟΥ ΣΩΤΗΡΙΑ M.Sc. ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ - ΘΕΟΛΟΓΟΣ

ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟΥ ΣΤΑΘΜΟΥ ΝΕΩΝ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΙΛΚΙΣ ΚΑΡΟΛΙΔΟΥ ΣΩΤΗΡΙΑ M.Sc. ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ - ΘΕΟΛΟΓΟΣ ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟΥ ΣΤΑΘΜΟΥ ΝΕΩΝ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΙΛΚΙΣ ΚΑΡΟΛΙΔΟΥ ΣΩΤΗΡΙΑ M.Sc. ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ - ΘΕΟΛΟΓΟΣ ΛΕΞΕΙΣ ΚΛΕΙΔΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΜΑΘΗΣΗ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΑΥΤΟΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ

Διαβάστε περισσότερα

Ενίσχυση ομαδικότητας στην τάξη μέσα από μουσικές ρουτίνες

Ενίσχυση ομαδικότητας στην τάξη μέσα από μουσικές ρουτίνες Διήμερο Εκπαιδευτικού Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Ενίσχυση ομαδικότητας στην τάξη μέσα από μουσικές ρουτίνες Μαρία Δημοσθένους Μουσικοπαιδαγωγός Email: amusedcy@gmail.com Που συναντάμε τη μουσική σήμερα; Μουσική

Διαβάστε περισσότερα

Διερευνώντας την ανάγνωση. Νεκτάριος Στελλάκης

Διερευνώντας την ανάγνωση. Νεκτάριος Στελλάκης Διερευνώντας την ανάγνωση Νεκτάριος Στελλάκης Τι σημαίνει «ξέρω να διαβάζω»; Τι δεν μπορεί να κάνει αυτός που δεν ξέρει να διαβάζει; Υπάρχει μια διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στο «ξέρω» και «δεν ξέρω»; Τι

Διαβάστε περισσότερα

Διάλεξη 5η Μαθησιακές Δυσκολίες Σύνδρομο Μειωμένης Προσοχής Και Υπερκινητικότητας

Διάλεξη 5η Μαθησιακές Δυσκολίες Σύνδρομο Μειωμένης Προσοχής Και Υπερκινητικότητας ΕΠΕΑΕΚ: ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ, ΠΘ ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ Διάλεξη 5η Μαθησιακές Δυσκολίες Σύνδρομο Μειωμένης Προσοχής Και Υπερκινητικότητας Κοκαρίδας Δημήτριος Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ΤΕΦΑΑ,

Διαβάστε περισσότερα

«Διαγνωστικές κατηγορίες και διαγνωστικά κριτήρια για όλες τις μαθησιακές δυσκολίες, σύμφωνα με το DSM-IV, DSM-IV TR, DSM-V & ICD-10»

«Διαγνωστικές κατηγορίες και διαγνωστικά κριτήρια για όλες τις μαθησιακές δυσκολίες, σύμφωνα με το DSM-IV, DSM-IV TR, DSM-V & ICD-10» «Διαγνωστικές κατηγορίες και διαγνωστικά κριτήρια για όλες τις μαθησιακές δυσκολίες, σύμφωνα με το DSM-IV, DSM-IV TR, DSM-V & ICD-10» Περιεχόμενα Περιεχόμενα...1 Εισαγωγή...1 DSM-IV, DSM-IV TR, DSM-V...2

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΜΑΘΗΜΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ 6 ΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ 19-03-2015 (5 Ο ΜΑΘΗΜΑ)

ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΜΑΘΗΜΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ 6 ΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ 19-03-2015 (5 Ο ΜΑΘΗΜΑ) ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΜΑΘΗΜΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ 6 ΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ 19-03-2015 (5 Ο ΜΑΘΗΜΑ) Αντιμετώπιση των ΜΔ δια των ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΩΝ Σωτηρία

Διαβάστε περισσότερα

Βασικό εργαλείο αυτοαξιολόγησης Ερωτηματολόγιο για γονείς και κηδεμόνες

Βασικό εργαλείο αυτοαξιολόγησης Ερωτηματολόγιο για γονείς και κηδεμόνες Βασικό εργαλείο αυτοαξιολόγησης Ερωτηματολόγιο για γονείς και κηδεμόνες Σημερινή ημερομηνία Παρακαλείσθε όπως συμπληρώσετε. Αριθμός ερωτηματολογίου Συμπληρώνεται από το σχολείο. Αγαπητοί γονείς, αγαπητοί

Διαβάστε περισσότερα

ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΜΕΡΙΜΝΑΣ ΑΓΙΩΝ ΟΜΟΛΟΓΗΤΩΝ

ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΜΕΡΙΜΝΑΣ ΑΓΙΩΝ ΟΜΟΛΟΓΗΤΩΝ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΜΕΡΙΜΝΑΣ ΑΓΙΩΝ ΟΜΟΛΟΓΗΤΩΝ Πώς η Υ.Ε.Μ. συμβάλλει στην αναθεώρηση ή στον εμπλουτισμό των μεθοδολογικών επιλογών των εκπαιδευτικών Λεμεσός, 18 Μαΐου 2018 Ανίχνευση αναγκών σχολικής

Διαβάστε περισσότερα

Το ανοιχτό και ευέλικτο εκπαιδευτικό σύστημα της Νορβηγίας. Νιάκα Ευγενία Σχολική Σύμβουλος Π.Ε.

Το ανοιχτό και ευέλικτο εκπαιδευτικό σύστημα της Νορβηγίας. Νιάκα Ευγενία Σχολική Σύμβουλος Π.Ε. Το ανοιχτό και ευέλικτο εκπαιδευτικό σύστημα της Νορβηγίας Νιάκα Ευγενία Σχολική Σύμβουλος Π.Ε. Γενικοί Στόχοι Ευέλικτο εκπαιδευτικό σύστημα : Βάση το Αναλυτικό Πρόγραμμα, ελευθερία στην επιλογή

Διαβάστε περισσότερα

4.2 Μελέτη Επίδρασης Επεξηγηματικών Μεταβλητών

4.2 Μελέτη Επίδρασης Επεξηγηματικών Μεταβλητών 4.2 Μελέτη Επίδρασης Επεξηγηματικών Μεταβλητών Στο προηγούμενο κεφάλαιο (4.1) παρουσιάστηκαν τα βασικά αποτελέσματα της έρευνάς μας σχετικά με την άποψη, στάση και αντίληψη των μαθητών γύρω από θέματα

Διαβάστε περισσότερα

Γραμματισμός στο νηπιαγωγείο. Μαρία Παπαδοπούλου

Γραμματισμός στο νηπιαγωγείο. Μαρία Παπαδοπούλου Γραμματισμός στο νηπιαγωγείο Μαρία Παπαδοπούλου ΠΩΣ ΜΑΘΑΙΝΟΥΝ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ; ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗΣ ΑΝΤΙΛΗΨΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΑΘΗΣΗ Η διδακτέα ύλη αντιμετωπίζεται με «ακαδημαϊκό» τρόπο. Θεωρητική προσέγγιση

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ ΕΝΤΥΠΟ 1

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ ΕΝΤΥΠΟ 1 1 ΥΕΨ(Δημ) 1 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ ΕΝΤΥΠΟ 1 Nέα Διαδικασία Παρέμβασης στο Σχολείο για Χειρισμό Παιδιού με Πιθανές Μαθησιακές, Συναισθηματικές ή άλλες Δυσκολίες

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΓΓΡΑΦΗ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ

ΣΥΓΓΡΑΦΗ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΣΥΓΓΡΑΦΗ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Τίτλος Ονοματεπώνυμο συγγραφέα Πανεπιστήμιο Ονοματεπώνυμο δεύτερου (τρίτου κ.ο.κ.) συγγραφέα Πανεπιστήμιο Η κεφαλίδα (μπαίνει πάνω δεξιά σε κάθε σελίδα): περιγράφει το θέμα

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ

ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ: «ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΥΠΟΒΑΘΡΟ, ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΚΑΙ ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΩΝ ΕΡΓΑΛΕΙΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΜΑΘΗΣΙΑΚΩΝ ΔΥΣΚΟΛΙΩΝ ΣΕ ΠΑΙΔΙΑ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚHΣ ΗΛΙΚΙΑΣ»

Διαβάστε περισσότερα

(Δεκέμβριος 2015) 1. Ταυτότητα της έρευνας

(Δεκέμβριος 2015) 1. Ταυτότητα της έρευνας Αξιολόγηση των Προεπαγγελματικών Προγραμμάτων που Εφαρμόζονται στα Ειδικά Σχολεία και στις Ειδικές Μονάδες Μέσης και Μέσης Τεχνικής και Επαγγελματικής Εκπαίδευσης (Δεκέμβριος 2015) 1. Ταυτότητα της έρευνας

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ: ΛΥΔΙΑ ΝΑΣΤΑΣΙΑ ΜΠΡΑΤΟΥ ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ: ΠΑΥΛΟΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΙΔΗΣ

ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ: ΛΥΔΙΑ ΝΑΣΤΑΣΙΑ ΜΠΡΑΤΟΥ ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ: ΠΑΥΛΟΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΙΔΗΣ ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ: ΛΥΔΙΑ ΝΑΣΤΑΣΙΑ ΜΠΡΑΤΟΥ ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ: ΠΑΥΛΟΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΙΔΗΣ Ιστορική αναδρομή Ο πρώτος που αναγνώρισε αυτό το σύνδρομο ήταν ο John Langdon Down, το 1866. Μέχρι τα μέσα του 20 ου αιώνα, η αιτία που

Διαβάστε περισσότερα

Κέντρο Ξένων Γλωσσών

Κέντρο Ξένων Γλωσσών Κέντρο Ξένων Γλωσσών Αυτή η περίοδος για τους κηδεμόνες των μαθητών/τριών είναι περίοδος σχολαστικής αναζήτησης και έρευνας. Είναι περίοδος άγχους ποιο Κέντρο Ξένων Γλωσσών θα διαλέξουν προκειμένου τα

Διαβάστε περισσότερα