ΕcosHaz ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΣΤΗΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΜΕΤΡΩΝ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΗ ΔΙΑΒΡΩΣΗ ΑΚΤΩΝ ΚΑΙ ΣΕ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΚΗΛΙΔΕΣ

Transcript

1 ΕcosHaz ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΣΤΗΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΜΕΤΡΩΝ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΗ ΔΙΑΒΡΩΣΗ ΑΚΤΩΝ ΚΑΙ ΣΕ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΚΗΛΙΔΕΣ Ενημερωτική Ημερίδα, Θεσσαλονίκη, 22/07/2016 Παρουσίαση: Λευτέρης Καραγιαννίδης, SIGMA CONSULTANTS

2 Η ταυτότητα του EcosHaz Έναρξη: / Λήξη: Προϋπολογισμός: 575,143 / Χρηματοδότηση: 431,357 (75%)

3 Αντικείμενο του έργου Το έργο ECOSHAZ σκοπεύει να δημιουργήσει ένα βιώσιμο μηχανισμό πληροφόρησης εκπαίδευσης σχετικά με τη μεθοδολογία Ανάλυσης Κόστους Οφέλους σε έργα πρόληψης και αντιμετώπισης, που αναφέρονται σε: διάβρωση ακτών από υδρο μετεωρολογικά συμβάντα και διαρροή πετρελαίου στη θάλασσα (πλημμύρες, διάβρωση ακτών, ανύψωση στάθμης υδάτων στις ακτές)

4 Οι Ανάγκες Διάβρωση Ακτών Η ακτή είναι εάν δυναμικό σύστημα η οποία αποτελείται από τον αέρα, το έδαφος και τη θάλασσα και υφίσταται διαρκώς μεταβολές, αποτέλεσμα των γεωμορφολογικών διαδικασιών που συμβαίνουν. Στις διαδικασίες αυτές μπορεί να παρέμβει ο άνθρωπος είτε με αρνητικές είτε με θετικές επιπτώσεις. Το 40% του παγκόσμιου πληθυσμού ζει σε περιοχές με μικρότερη απόσταση από 100km. Η παράκτια ζώνη περιλαμβάνει σημαντικές οικονομικές δραστηριότητες (εμπορική, τουριστική, βιομηχανική, οικοδομική, μεταφορές). Επιπλέον υπάρχουν σημαντικά και πολλές φορές ευαίσθητα οικοσυστήματα. Η διάβρωση των ακτών είναι μια φυσική διαδικασία, η οποία έχει εντατικοποιηθεί λόγω της αστικοποίησης και των έντονων ανθρωπογενών δραστηριοτήτων. Είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο, που στην Ελλάδα έχει ακόμα πιο μεγάλη σημασία λόγω της μεγάλης ακτογραμμής που διαθέτει και των σημαντικών οικονομικών δραστηριοτήτων που υλοποιούνται κατά μήκος αυτής.

5

6 Πάφος: Από το 1985 μέχρι σήμερα συνολική έκταση από 20 έως 40 μέτρα ακτής έχει εξαφανισθεί στο παραλιακό μέτωπο του Δήμου Γεροσκήπου συνεπεία της διάβρωσης, ενώ το πρόβλημα είναι ακόμη σημαντικότερο στην Πόλη Χρυσοχούς, όπου καταγράφονται σημεία διάβρωσης που φτάνουν και τα 70 μέτρα. Το σημαντικό αυτό στοιχείο, έχει αποτελέσει την αφετηρία για την εντατικοποίηση του προγράμματος θωράκισης των ακτών και κατασκευής κυματοθραυστών στις ακτές των Δήμων Γεροσκήπου και Πόλης. Η πρόσφατη εξέλιξη της μεταστροφής κατά 180 μοίρες της μέχρι πρότινος αρνητικής στάσης των ιδιωτών επιχειρηματιών να συνδράμουν την προσπάθεια βελτίωσης του παραλιακού μετώπου Γεροσκήπου, δεν είναι άσχετη με τα ανησυχητικά μηνύματα που εξάγονται από τις επιστημονικές μελέτες για τα επίπεδα της διάβρωσης των ακτών του Δήμου. Οι ξενοδόχοι της παραλιακής έκτασης του Δήμου Γεροσκήπου άναψαν τελεσίδικα το πράσινο φως στη δημοτική αρχή για να προχωρήσει στα έργα κατασκευής κυματοθραυστών στην παραλία του Δήμου, ώστε να καλύπτει και τα 10 ξενοδοχεία της δημαρχούμενης περιοχής και με δική τους οικονομική συνδρομή. Η εξέλιξη με την οριστική συμφωνία των ξενοδόχων να συνεισφέρουν για το σκοπό αυτό, ακολουθεί την προειδοποίηση των ειδικών ότι η διάβρωση μπροστά από κάποια ξενοδοχεία έχει φτάσει τα 14 μέτρα και ήδη αποτελεί εν δυνάμει απειλή για τις μονάδες.

7 Οι Ανάγκες Πετρελαιοκηλίδες Έχουμε στην Ελλάδα Πετρελαιοκηλίδες? Μεγάλης ή Μικρής Έκτασης? Τι γίνεται με τα υφιστάμενα ναυάγια που δεν έχει αντληθεί το πετρέλαιο από τις δεξαμενές τους? Είναι λογικό να αφήναμε μια πετρελαιοκηλίδα χωρίς αντιμετώπιση ακόμα και εάν απειλούσε κάποια ακτή?

8 Έχουμε στην Ελλάδα Πετρελαιοκηλίδες? Μικρής ή Μεγάλης Έκτασης? Καταγγελίες για οικολογική καταστροφή από πετρελαιοκηλίδα που έχει μολύνει τα Κύθηρα έκανε ο δήμαρχος του νησιού, χαρακτηρίζοντας την κατάσταση «δραματική». «Ο οικισμός της Αγίας Πελαγίας μυρίζει πετρέλαιο» καταγγέλλοντας ότι στην περιοχή γίνονται παράνομες ναυπηγικές εργασίες. Σύμφωνα με τον δήμαρχο εκτός από το παράνομο αγκυροβόλιο, παράνομη είναι και η διέλευση των τάνκερ από το βόρειο στενό των Κυθήρων. Θαλάσσια πετρελαιοκηλίδα προκάλεσε δεξαμενόπλοιο στο Θερμαϊκό κόλπο, όπου, στη διάρκεια εκφόρτωσης αργού πετρελαίου, έσπασαν τα μέσα πρόσδεσής του, εξαιτίας των δυσμενών καιρικών συνθηκών. Η περιορισμένη θαλάσσια ρύπανση που ακολούθησε τη βύθιση του Sea Diamond στην καλντέρα της Σαντορίνης είναι μια πολύ καλή ευκαιρία για να δούμε σοβαρά την ανάγκη βελτίωσης των μηχανισμών αντιμετώπισης περιστατικών θαλάσσιας ρύπανσης και του συντονισμού των εμπλεκόμενων υπηρεσιών.

9

10 Γιατί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ενέκρινε το EcosHaz Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Ένωση και την Παγκόσμια Τράπεζα: «Η πρόληψη είναι συχνά εφικτή και οικονομικά αποδοτική(ότερη)» «Η πρόληψη είναι ανταποδοτική, αλλά δεν πρέπει συχνά να πληρώνουμε περισσότερο στην πρόληψη». Υπάρχει σημαντική ανάγκη για την εισαγωγή και την εφαρμογή οικονομικών εργαλείων στην αξιολόγηση των έργων πρόληψης και αντιμετώπισης φυσικών καταστροφών. Τα έργα που σχεδιάζονται και υλοποιούνται θα πρέπει να είναι όχι μόνο τεχνικά επαρκή αλλά και οικονομικά βιώσιμα. Στα σχέδια διαχείρισης των κινδύνων πλημμύρας να λαμβάνονται υπόψη θέματα που αφορούν το κόστος και τα οφέλη. Ανάλυση κόστους-οφέλους μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την αξιολόγηση μέτρων με διασυνοριακές επιπτώσεις. Παρόλα αυτά φαίνεται να είναι δύσκολο να πείσει τους υπεύθυνους ανάπτυξης και χάραξης πολιτικής και λήψης αποφάσεων στην αντίληψη ότι η πρόληψη στα συμβάντα φυσικών καταστροφών είναι οικονομικά αποδοτικότερη.

11 Γιατί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ενέκρινε το EcosHaz Παρά τη σημαντική πρόοδο που έχει σημειωθεί τις τελευταίες δεκαετίες στους τομείς της ανάλυσης και μοντελοποίησης της επικινδυνότητας, δεν συμβαίνει το ίδιο με οικονομικές μεθοδολογίες όπως αυτή της Ανάλυσης Κόστους / Οφέλους. Η σημαντική ποικιλομορφία των μεθοδολογικών προσεγγίσεων και της ορολογίας που χρησιμοποιείται περιπλέκει την εφαρμογή της μεθοδολογίας (?). Εκτός από τις μεθοδολογικές διαφορές, η έλλειψη αξιόπιστων διαθέσιμων στο κοινό δεδομένα εκτίμηση του κόστους αποτελεί σημαντικό εμπόδιο για την ανάπτυξη της διαδικασίας. Υπάρχουσες βάσεις δεδομένων κόστους είναι σπάνιες, περιλαμβάνοντας συνήθως ετερογενή δεδομένα ή στοιχεία που ορίζονται σε συνολικό εθνικό επίπεδο. Επιπλέον, πολλές παράμετροι που σχετίζονται με τις επιπτώσεις των παράκτιων κινδύνων ελάχιστα ανταποκρίνονται με αποτέλεσμα σημαντικές αβεβαιότητες κατά τη διαδικασία αξιολόγησης των κατάλληλων μέτρων αντιμετώπισης μετρίασης των επιπτώσεων.

12 Οι Απόψεις των Εμπλεκομένων Φορέων

13 Οι Απόψεις των Εμπλεκομένων Φορέων

14 Οι Απόψεις των Εμπλεκομένων Φορέων

15 Οι Απόψεις των Εμπλεκομένων Φορέων

16 Τα Βασικά Παραδοτέα του έργου ECOSHAZ Τεκμηρίωση και Ανάλυση των Αναγκών των Φορέων που εμπλέκονται στην αντιμετώπιση παράκτιων κινδύνων - καταστροφών Βάση Δεδομένων σχετικά με Διάβρωση Ακτών Ατυχήματα Θαλάσσιας Ρύπανσης Στοιχεία Οικονομίας Οδηγοί για την εφαρμογή οικονομικών εργαλείων σε έργα πρόληψης αντιμετώπισης επιπτώσεων για παράκτιους κινδύνους (διάβρωση ακτών, πετρελαιοκηλίδες) Εκπαίδευση Φορέων στην εφαρμογή της μεθοδολογίας Ανάλυσης Κόστους Οφέλους σε έργα πρόληψης αντιμετώπισης φυσικών & τεχνολογικών καταστροφών Πλατφόρμα Εκπαίδευσης Ενέργειες διάδοσης εκμετάλλευσης των αποτελεσμάτων και των παραδοτέων του έργου

17 Ο Οδηγός για τη Διάβρωση Ακτών - Περιεχόμενα Μερικά Σημεία Αναφοράς Οικονομική αποδοτικότητα: το μοναδικό κριτήριο Τι να κάνουμε χωρίς καλά δεδομένα Πλαίσια, αρχές και στοιχεία: Μείωση κινδύνων πλημμύρας Τύποι ζημιών και απωλειών από τις πλημμύρες Υπολογισμός του ετήσιου μέσου όρου ζημιών Εισαγωγή δεδομένων Ορισμός <της περιοχής οφέλους> Αξιολόγηση της τρωτότητας στις πλημμύρες για τις χρήσεις γης στην περιοχή οικονομικού οφέλους Δεδομένα ζημιών από πλημμύρες Η γενική προσέγγιση Τοπογραφικά, Επιφάνειας πλημμύρας και πιθανότητας πλημμυρών Καμπύλη απώλειας πιθανότητας Υπολειπόμενος κίνδυνος Κανόνες λήψης αποφάσεων και επιλογών

18 Ο Οδηγός για τη Διάβρωση Ακτών - Περιεχόμενα Ζημιές από πλημμύρες σε κατοικίες και συναφείς κοινωνικές επιπτώσεις Αξιολόγηση του έργου σε επίπεδο στρατηγικής Περίγραμμα αξιολόγησης του έργου Αξιολόγηση σκοπιμότητας του έργου «Ανώτατο Όριο Αξιών Ετήσιου Μέσου Όρου Ζημιών» «Προειδοποιήσεις για την υγεία» Ζημιές από πλημμύρες σε άλλα περιουσιακά στοιχεία (όχι κατοικίες) Πως χρησιμοποιούνται τα δεδομένα Επισκόπηση μελετών Αρχικές και πλήρους κλίμακας μελέτες Επιχειρήσεις που διαταράχθηκαν από πλημμύρες: Πιθανές Ζημιές Πως διαταράσσονται οι επιχειρήσεις Επιπτώσεις και κλίμακα της διατάραξης των επιχειρήσεων Ποια είναι η καλύτερη μέτρηση της διατάραξης των επιχειρήσεων; Πώς μπορούμε να μετρήσουμε απώλειες και οφέλη από τη διατάραξη των επιχειρήσεων

19 Ο Οδηγός για τη Διάβρωση Ακτών - Περιεχόμενα Παράκτια διαχείριση κινδύνου διάβρωσης: Πιθανές ζημιές και οφέλη Η συνιστώμενη προσέγγιση Ρυθμοί διάβρωσης: Συνιστώμενη(ες) Διαδικασία(ες). Υπολογίζοντας τα οφέλη από την αξιολόγηση των πιθανοτήτων διάβρωσης Η ιδέα του οφέλους ως καθυστερημένη απώλεια Η διαδικασία της αποτίμησης της επέκτασης της ζωής των ακινήτων Τιμές ιδιοκτησίας / τιμές γης χωρίς διάβρωση

20 Ο Οδηγός για τις Πετρελαιοκηλίδες Αναφέρεται στην εφαρμογή ενός Σχεδίου Διαχείρισης Πετρελαιοκηλίδας Οι πετρελαιοκηλίδες είναι τεχνολογικές καταστροφές και οφείλονται σε ανθρώπινα λάθη - αποφάσεις. Η σοβαρότητα των επιπτώσεων τους συνδέεται πάντα με την πηγή και τον τρόπο διαχείρισης, το Σχέδιο Διαχείρισης της. Συνήθως ένα Σχέδιο Διαχείρισης έχει τα ακόλουθα 3 τμήματα: 1. Ανάλυση Εκτίμηση της επικινδυνότητας Συλλογή πληροφοριών σχετικά με την περιοχή που θα επηρεαστεί. 2. Οργάνωση του προσωπικού και του εξοπλισμού που θα χρησιμοποιηθεί. 3. Διαδικασίες που θα αναπτυχθούν υλοποιηθούν για την εφαρμογή του Σχεδίου Ανάλυση Κόστους Οφέλους για την ανάπτυξη, τη συντήρηση και την εφαρμογή ενός Σχεδίου Διαχείρισης Πετρελαιοκηλίδας

21 Ο Οδηγός για τις Πετρελαιοκηλίδες Εκτίμηση Επικινδυνότητας Αξιολόγηση της επικινδυνότητας Το περιβάλλον που κινδυνεύει Ανάπτυξη στρατηγικής Στόχοι αντιμετώπισης Σενάρια πετρελαιοκηλίδας Επιλογές στρατηγικής Επιχειρησιακό σχέδιο Οργάνωση Αρμοδιότητες Επικοινωνία Πόροι Διαχείριση αποβλήτων Αναθεώρηση Ενημέρωση Πληροφορία Πηγή: IMO/IPIECA (2000)

22 Ο Οδηγός για τις Πετρελαιοκηλίδες Μορφές Επιπτώσεων - Απωλειών Μετρήσιμη Μη-Μετρήσιμη Ζημιά στα πλοία Απώλεια θαλάσσιας βιοποικιλότητας Μορφή απώλειας Άμεση Επιπτώσεις στην πορεία των αλιευτικών Ζημιά στις παραλίες Έμμεση Απώλειες στους τομείς της αλιείας και του τουρισμού Εισπνοή επικίνδυνων ατμών

23 Η Βάση Δεδομένων του Έργου

24 Η Εκπαιδευτική Διαδικασία Βάρος στα οικονομικά Ετοιμάζονται δύο περιπτώσεις μελέτης (case studies): 1. Διάβρωση Ακτών (κατολισθήσεις, κύματα) Κόστη / Οφέλη από έργα 2. Προσομοίωση Θαλάσσιας Ρύπανσης Εφαρμογή Σχεδίου Διαχείρισης

25 Η Εκπαιδευτική Διαδικασία Πότε? Τέλη Οκτωβρίου Αρχές Νοεμβρίου Που? Στη Θεσσαλονίκη ή/και. Ποιοι θα συμμετάσχουν Ειδικότητες? Φορείς που ασχολούνται με έργα πρόληψης, αντιμετώπισης Πλημμυρών και Διάβρωση ακτών Πετρελαιοκηλίδες Ειδικότητες: Μηχανικοί, Οικονομολόγοι, άλλες ειδικότητες Διάρκεια Μία ημέρα (?) Περιεχόμενο Εκπαίδευσης Μελέτες Περίπτωσης, Εφαρμογή Μεθόδου CBA, Λειτουργία Πλατφόρμας Πως? Στην αίθουσα και διαδικτυακά στη συνέχεια

26 Η Εκπαιδευτική Πλατφόρμα

27 Η Εκπαιδευτική Πλατφόρμα

28 Η Εκπαιδευτική Πλατφόρμα

29 Οι Επόμενες Ενέργειες Συμμετοχή στην Εκπαιδευτική Διαδικασία Τελικό Συνέδριο του έργου 1 η Εβδομάδα Δεκεμβρίου 2016 Εμπλουτισμός της βάσης δεδομένων του ECOSHAZ Εγγραφή στο ECOSHAZ Network Ήδη υπάρχουν πάνω από 200 μέλη στις 5 χώρες που συμμετέχουν Ενέργειες Εκμετάλλευσης των Αποτελεσμάτων του Έργου Συνέργειες με άλλα έργα Συνεργασίες με άλλους φορείς, τμήματα οικονομικών

30 Πληροφορίες Σχετικά με το Έργο: Επισκεφτείτε την ιστοσελίδα του ECOSHAZ: Εγγραφείτε στο EcosHaz e-newsletter Επικοινωνήστε με την εταιρεία SIGMA Consultants: 1. Καραγιαννίδης Λευτέρης 2. Παπαδοπούλου Βασιλική

31