.Dr Patrick Dixon TO AIDS & ΣΥ

Transcript

1 .Dr Patrick Dixon TO AIDS & ΣΥ Στη Σίλα, την καλύτερή µου φίλη, την πιο στενή µου σύµβουλο και την πηγή αστείρευτης ενθάρρυνσης για πάνω από 30 χρόνια, και σε όσους υπήρξαν µέλη της οικογένειας της ACET όλο αυτόν τον καιρό. Και µε ευγνωµοσύνη στους Ρέη και Τζόη Τόµας που επέµειναν να συνταχτεί µία νέα έκδοση, στο Μάρκ Φόρσοου για τη συγγραφή ενός νέου κεφαλαίου που αφορά τα προγράµµατα, στον Τζόρτζ Βέρβερ που βοήθησε να πραγµατοποιηθούν όλα αυτά, στη Σούζη Χάου που βοήθησε στη γρήγορη διανοµή αντιτύπων σ ολόκληρο τον κόσµο, και στην Tear Fund που επέτρεψε την υιοθέτηση του εγχειριδίου για το AIDS. Dr Patrick Dixon Ο Συγγραφέας του βιβλίου Ο Πάτρικ Ντίξον είναι συγγραφέας 12 βιβλίων συµπεριλαµβανοµένων των «Η Αλήθεια σχετικά µε το AIDS», «Το AIDS και Συ», «Έξω απ το Γκέτο και µέσα στην Πόλη», «Σηµάδια Αναζωπύρωσης», «Η Αλήθεια σχετικά µε τα Ναρκωτικά», «Η Γενετική Επανάσταση», «Η Αλήθεια σχετικά µε το Westminster», «Η Ανερχόµενη Τιµή της Αγάπης και Μελλοντικά». Σπούδασε ιατρική, πριν ειδικευτεί στην περίθαλψη εκείνων που πεθαίνουν από καρκίνο και αργότερα από AIDS. Μετά την έκδοση του «Η Αλήθεια σχετικά µε το AIDS», ίδρυσε τον Ιούνιο του 1988 την οργάνωση ACET (AIDS Περίθαλψη Εκπαίδευση και Κατάρτιση), ως µία εθνική και διεθνή χριστιανική απάντηση για το AIDS. Ο ρ. Ντίξον υπήρξε µέχρι το 1991 ο διευθυντής της ACET και σήµερα βοηθάει στην καθοδήγηση ενός αναπτυσσόµενου διεθνούς δικτύου ανεξαρτήτων πρωτοβουλιών για το AIDS που είναι γνωστό ως ιεθνής Συµµαχία ACET. Είναι, επίσης, υποστηρικτής του Ελπίδα HIV, ενός προγράµµατος υιοθεσίας ορφανών παιδιών-θυµάτων του AIDS.

2 Ο ρ. Ντίξον είναι πρόεδρος της Παγκόσµιας Αλλαγής (Global Change Ltd), µίας εταιρίας γνωµοδότησης και πρόβλεψης τάσεων, είναι συχνός σχολιαστής στα µέσα µαζικής ενηµέρωσης ανά τον κόσµο για θέµατα ηθικής, συνεργάτης στο London Business School Centre καθώς και σύµβουλος σε πολλούς µεγάλους οργανισµούς πάνω σε θέµατα όπως η ψηφιακή κοινωνία, η νέα τεχνολογία, η βιοτεχνολογία, η παγκοσµιοποίηση, οι ηγετικές ικανότητες, τα κίνητρα και οι κοινές αξίες. Είναι 45 χρονών, ζει στο υτικό Λονδίνο, είναι παντρεµένος και έχει τέσσερα παιδιά. Ως οικογένεια, είναι ενεργά µέλη µίας τοπικής εκκλησίας που συνεργάζεται µε τον Ευαγγελικό Σύνδεσµο και το δίκτυο εκκλησιών Pioneer. Περισσότερα αντίτυπα αυτού του βιβλίου: Περισσότερα αντίτυπα αυτού του βιβλίου µπορεί κάποιος να παραγγείλει δωρεάν από Χριστιανικές Οργανώσεις για διανοµή σε αναπτυσσόµενες χώρες. Γράψτε στο: Εισαγωγή Μία επείγουσα απάντηση στο AIDS Αν δεν αλλάξει κάτι, πάνω από διακόσια εκατοµµύρια άνδρες, γυναίκες και παιδιά θα πεθάνουν εξαιτίας του AIDS. Ήδη, περισσότεροι από µισό δισεκατοµµύριο άνθρωποι γνωρίζουν κάποιο φίλο ή συγγενή που έχει πεθάνει µόνο ένας αριθµός ανάµεσα στα σαράντα εκατοµµύρια ενηλίκων και παιδιών µε AIDS που έχασαν τη ζωή τους από την αρχή του Όµως, παρόλ αυτά, η καινούρια επιδηµία µεταδίδεται πιο γρήγορα από ποτέ ανάµεσα στα φτωχότερα κράτη σκοτώνοντας τέσσερις φορές περισσότερους ανθρώπους κάθε χρόνο απ ό,τι µία δεκαετία πριν. Οι άνθρωποι απλώς δεν αντιλαµβάνονται τον κίνδυνο ή δε θέλουν να τον σκέφτονται. ε θα ξεχάσω ποτέ τον πρώτο φορέα του AIDS που συνάντησα ο ίδιος: ένας νεαρός φοιτητής άρρωστος χωρίς ελπίδα σ έναν θάλαµο νοσοκοµείου. Ήταν γεµάτος αγωνία, ανήσυχος, ιδρωµένος, πολεµούσε για κάθε ανάσα, πνιγόταν στα ίδια του τα σάλια και είχε αιχµαλωτιστεί από µεγάλο φόβο. Είχε µία µάσκα οξυγόνου στο πρόσωπό του και σωληνάκια στο σώµα του. Ήταν ολοµόναχος σ εκείνο το άθλιο δωµάτιο και βρισκόταν στα πρόθυρα του θανάτου. Ήµουν τόσο σοκαρισµένος µε το γεγονός ότι κάποιος θα µπορούσε να βρεθεί εγκαταλελειµµένος σε τέτοια κατάσταση εντός ενός Πανεπιστηµιακού νοσοκοµείου του Λονδίνου µε όλες τις ευκολίες του κόσµου. Όµως, έτσι ήταν τα πράγµατα πίσω στο 1987, σε µία εποχή που κανένα άσυλο ανίατων ασθενειών στη Βρετανία δε δεχόταν κάποιον µε AIDS, που κάποιες νοσοκόµες αρνιούνταν να

3 επισκεφθούν ανθρώπους µε AIDS στο σπίτι και που κάποιοι συνάδελφοί µου γιατροί δε δέχονταν να δώσουν συνταγές µε τα κατάλληλα φάρµακα. Όλα αυτά, γιατί εκείνοι οι άνθρωποι είχαν τη λάθος διάγνωση: AIDS Από εκείνη τη στιγµή ασχολήθηκα µε το θέµα. Σ αυτόν εκεί το θάλαµο βρισκόταν ένας άνθρωπος πλασµένος κατ εικόνα του Θεού, ο οποίος είχε µεγάλη ανάγκη. Τι µπορούσα να κάνω; Η µόνη πραγµατική µου επιλογή ήταν να ενδιαφερθώ και να βοηθήσω βάζοντας στην άκρη κάθε προσωπικό µου συναίσθηµα ή σκέψη που αφορούσε τον τρόπο ζωής του και το πώς είχε µολυνθεί. Η οικογένειά του δε γνώριζε καν ότι ήταν άρρωστος (φοβόταν πως θα τον απέρριπταν και ήθελε να πάρει το µυστικό του στο τάφο) και τα φάρµακα που έπαιρνε δεν έκαναν τίποτα για να απαλύνουν τον πόνο του. Ήταν σαν να είχαν πεταχτεί από το παράθυρο 20 χρόνια λειτουργίας του ιατρικού ασύλου για την περίθαλψη ανίατων ασθενειών. Είχα εκπαιδευτεί ως γιατρός µε ειδικότητα στον καρκίνο, φροντίζοντας αυτούς που βρίσκονταν στα πρόθυρα του θανάτου και έµεναν στο σπίτι τους. Για αρκετά χρόνια κρατούσα απόσταση από το AIDS που ήταν η ειδικότητα κάποιων άλλων και µία αρρώστια που δε µου ήταν ελκυστική, το αντίθετο θα έλεγα αλλά όταν είδα ο ίδιος µε τα µάτια µου την τροµακτική πραγµατικότητα, το κοινωνικό στίγµα που έφεραν οι φορείς και τη σοκαριστική απόρριψη των αρρώστων από συναδέλφους επαγγελµατίες, κατάλαβα ότι οι ικανότητες που κάποιοι από εµάς είχαν στην περίθαλψη αυτών που πέθαιναν από καρκίνο χρειαζόταν επειγόντως να τεθούν στην υπηρεσία αυτών που είχαν AIDS. εν ήταν, όµως, µόνο εκείνοι που δούλευαν στον τοµέα της περίθαλψης που απέρριπταν αυτούς που είχαν AIDS. Η εκκλησία είχε, επίσης, αναµειχθεί σε ηθικές συζητήσεις και εξαιτίας αυτών η πρακτική συµβολή της παρακωλυόταν σε µεγάλο ποσοστό. Εγώ µε τη σειρά µου υπήρξα κατά κάποιο τρόπο το ίδιο «κακός» προσπαθώντας να βρω κάθε δυνατή δικαιολογία, για να µην ασχοληθώ µ αυτήν την καινούρια αρρώστια. Ώσπου τελικά κατάλαβα πόσο άκαρδος ήµουν και πόσο ριζικά έπρεπε ν αλλάξει η στάση µου. Εκείνος ο νεαρός πέθανε ειρηνικά, αρκετές µέρες αργότερα, µε σωστή περίθαλψη και µε την αγαπηµένη του οικογένεια στο πλευρό του, όµως, όλη αυτή η ιστορία µε τάραξε βαθιά. ε θα ήµουν πια ποτέ ο ίδιος. Αυτό το βιβλίο εκδόθηκε αρχικά το 1989, ως µία πιο σύντοµη εκδοχή του «Η Αλήθεια σχετικά µε το AIDS», για να ενθαρρύνει µία πρακτική και συµπονετική απάντηση στο AIDS από εκκλησίες κάθε δόγµατος, που ασχολούνταν µε το κοινωνικό έργο και την πρόληψη στα σχολεία. Έχει αναθεωρηθεί και εκσυγχρονιστεί για ακόµα µία φορά, έπειτα από αίτηµα ανθρώπων απ όλο τον κόσµο, οι οποίοι ζήτησαν ένα σύντοµο βιβλίο «δράσης» σχετικά µε το AIDS από µια χριστιανική σκοπιά και µε πολλή ενθάρρυνση από τους Ρέη και Τζόη Τόµας (AIDS Intercessors), Τζόρτζ Βέρβερ (Operation Mobilisation) και Μαρκ Φόρσοου (Africa Inland Mission). Σχεδόν όλα αυτά για τα οποία προειδοποιούσα το 1989 είναι, δυστυχώς, σήµερα πραγµατικότητα. Όµως, µέσα στο µεγάλο πόνο και στη θλίψη πολλών εκατοµµυρίων ανθρώπων υπάρχει ακόµα ελπίδα πως ό,τι έγινε στο παρελθόν µπορεί να µην επαναληφθεί στο µέλλον. Το ενοχλητικό είναι πως δεκαπέντε χρόνια µετά πολλά από τα διδάγµατα που άφησε η αφρικανική επιδηµία στο τέλος της δεκαετίας του 1980, δεν έχουν ακόµα εµπεδωθεί σε άλλα µέρη του κόσµου. Ακόµα και τώρα

4 συνεχίζουµε να διαπιστώνουµε άρνηση από κυβερνήσεις και ολόκληρα κράτη τα οποία φαίνεται πως περίπου σκέφτονται ότι «Ποτέ δε θα συµβεί σε µας. Θα έχουµε µόνο µερικές περιπτώσεις». Η προκατάληψη και ο φόβος είναι εδραιωµένοι, ακόµα, σε πολλά µέρη. Με πάνω από ογδόντα εκατοµµύρια ανθρώπους ήδη µολυσµένους από τον ιό ΗΙV, η επιδηµία βρίσκεται στο αρχικό της στάδιο. Στη Βοµβάη µολύνονται κάθε νύχτα άτοµα και η Ινδία ίσως να δει στα επόµενα δεκαπέντε χρόνια περισσότερες περιπτώσεις ΗΙV απ ό,τι έχουν υπάρξει µέχρι σήµερα σ ολόκληρο τον κόσµο. Η εξάπλωση του ιού στην Ασία µε «αφρικανικό ρυθµό» αρχίζει να γίνεται πραγµατικότητα σε πολλές άλλες χώρες. Η ιστορία επαναλαµβάνεται µε τεράστια και τροµακτικά µεγέθη, αλλά το ανησυχητικό είναι ότι παρόλ αυτά υπάρχουν λίγα σηµάδια επιθετικής κυβερνητικής πολιτικής-ανταπόκρισης, που είδαµε σε µέρη όπως η Ουγκάντα 15 χρόνια πριν. Σήµερα σε πολλά κράτη οι χριστιανοί πρωτοστατούν στον αγώνα ενάντια στο AIDS. Στη Νότια Αφρική, ο αρχιεπίσκοπος Ντέσµοντ Τούτου εκτιµά πως οι εκκλησίες και οι χριστιανικοί οργανισµοί στην Αφρική ενισχύουν περισσότερο από το 60% των προγραµµάτων σε κοινότητες µε ΗΙV. Στην Ινδία η χριστιανική ανταπόκριση στο AIDS έχει ήδη κινητοποιήσει σε ικανοποιητικό βαθµό πάνω από εργαζόµενους, είτε µερικής είτε ολικής απασχόλησης, οι οποίοι ασχολούνται µε την περίθαλψη ή την πρόληψη. Αυτό είναι ένα αξιόλογο επίτευγµα - ένα ανθρώπινο κίνηµα σ ολόκληρη τη χώρα. Τα προαναφερθέντα δεδοµένα τα πληροφορούµαστε µέσω της Χριστιανικής Εθνικής Συµµαχίας για το AIDS (CANA) στο Νέο ελχί, ένα αυξανόµενο δίκτυο αρκετών εκατοντάδων χριστιανικών οργανώσεων. Παρόµοια δράση διαπιστώνεται στη ιεθνή Συµµαχία ACET, µία παγκόσµια κοινότητα ανεξαρτήτων οργανώσεων, µερικές εκ των οποίων αυξήθηκαν (ήταν αρκετά µικρές το 1988) και όλες επιζητούν να βοηθήσουν µε συµπόνια στο όνοµα του Χριστού. Επιπλέον, ενέργειες αυτού του είδους αναλαµβάνουν εκατοντάδες ιεραποστολικές και αναπτυξιακές οργανώσεις, όπως οι Operation Mobilisation, Samaritan s Purse, Tear Fund, World Vision, Christian AID και Salvation Army. Η Ουγκάντα είναι ένα θαυµάσιο παράδειγµα του τι µπορεί να συµβεί, όταν οι κυβερνήσεις συνεργαστούν µε χριστιανικές οργανώσεις. Μέσω του «προγράµµατος ελέγχου του AIDS» διαπιστώθηκε µία δραµατική πτώση στα ποσοστά µόλυνσης, ιδιαίτερα ανάµεσα στους νέους από 22% σε λιγότερο από 8%. Αυτό δε θα µπορούσε να είχε επιτευχθεί χωρίς την υποστήριξη της εκκλησίας. Είναι ένα ελπιδοφόρο σηµάδι για το µέλλον. Χριστιανοί από κάθε δόγµα µπορούν εύκολα να ενωθούν θέτοντας δύο απλούς στόχους: --Άνευ όρων και ευσπλαχνική φροντίδα για όλους όσοι έχουν µολυνθεί µε ΗΙV / AIDS -Αποτελεσµατική πρόληψη µε σεβασµό και διατήρηση των ιστορικών διδαγµάτων της εκκλησίας Πολύ συχνά οι χριστιανοί αντιδρούµε στο AIDS είτε µε το να µένουµε αδρανείς είτε µε το να ανοίγουµε βιαστικά τις Γραφές µας ή τις διδασκαλίες της εκκλησίας, για να διακηρύξουµε πως κάτι δεν πάει καλά. Όµως, µέσα στην αντίδρασή µας αυτή µπορεί να µη δούµε το έλεος, την αγάπη, τη συγχώρεση του Θεού καθώς και το γεγονός ότι πολλοί µολύνονται µέσω των πράξεων άλλων ατόµων και όχι µέσω του δικού τους τρόπου ζωής. Μπορεί να είµαστε τυπικά σωστοί στην ερµηνεία των αρχών του Θεού, παρόλ αυτά να κάνουµε µεγάλο λάθος ως προς τη στάση µας. Πάρτε το παράδειγµα του Ιησού µε τη γυναίκα που πιάστηκε να διαπράττει µοιχεία, το οποίο αφηγείται ο Ιωάννης στο ευαγγέλιό του στην πραγµατικότητα πρόκειται για την ιστορία του «απόντα άντρα». Εδώ βρίσκουµε µία οµάδα θυµωµένων αντρών που ψάχνουν να βρουν µία δικαιολογία για να λυντσάρουν τη γυναίκα. Όµως, δύο άνθρωποι αµάρτησαν και ο άντρας δε

5 φαίνεται πουθενά. Στις µέρες του Ιησού υπήρχε µία ιεραρχία: η σεξουαλική αµαρτία της γυναίκας τιµωρούνταν µε θάνατο, οι άλλες αµαρτίες ήταν λίγο ή πολύ αποδεκτές, και η σεξουαλική αµαρτία του άντρα δε φαινόταν να ενοχλεί κανέναν. Ο Ιησούς απεχθανόταν τους διπλούς τους κανόνες. Με µία του φράση άγγιξε τη ρίζα του όλου θέµατος: «Όποιος από σας είναι αναµάρτητος, πρώτος ας (της) ρίξει την πέτρα» (πρβλ. Ιωάννης 8:1-11). «Ναι, εσείς κύριε, του οποίου τα µάτια ποτέ δεν περιπλανήθηκαν στα επάνω ράφια του περιπτέρου, εσείς που ποτέ δεν ήσασταν ζηλιάρης, φθονερός, αγενής ή που ποτέ δεν έχετε κουτσοµπολέψει πίσω από την πλάτη κάποιου, εσείς που είστε η τέλεια σύζυγος, εσείς που ποτέ δε χάσατε την ψυχραιµία σας µε τα παιδιά, εσείς που ποτέ δεν είπατε µισή αλήθεια ή δεν υπερβήκατε το όριο ταχύτητας. Ελάτε και ρίξτε την πέτρα.» Κανένας δεν κινήθηκε. Ο Ιησούς τους κοίταξε όλους µέχρι που ο ένας µετά τον άλλον, φύγανε µε πρώτους τους πιο ηλικιωµένους. Με µία πρόταση ο Ιησούς κατέστρεψε εντελώς κάθε δυνατότητα επίκρισης και τιµωρίας των άλλων µε βάση κάποια ιεραρχική ταξινόµηση των αµαρτιών. Όλοι µας έχουµε αµαρτήσει και βρισκόµαστε µακριά από τη δόξα του Θεού, όλοι είµαστε νεκροί χωρίς τη χάρη του Θεού. Όταν πρόκειται να ασκήσουµε κριτική, ο Ιησούς µας απαγορεύει να βάλουµε τον εαυτό µας ένα σκαλοπάτι ψηλότερα. Ήταν ο µόνος στη γη που είχε το δικαίωµα να καταδικάσει, παρόλ αυτά είπε στη γυναίκα, «ούτε κι εγώ σε καταδικάζω». Πρόσθεσε, επίσης, «Πήγαινε, κι απ εδώ και µπρος µην αµαρτάνεις πια». Ως χριστιανοί µπερδευόµαστε ανάµεσα σε δύο πράγµατα που είπε ο Ιησούς: είτε βιαζόµαστε να κάνουµε ηθικές δηλώσεις εµποδιζόµενοι στην πορεία από τις κριτικές µας στάσεις, είτε βιαζόµαστε να εκφράσουµε το έλεος και την αγάπη του Θεού, πέφτοντας σε µία βαθιά τρύπα όπου δεν υπάρχει πια κάποιο σαφές ηθικό υπόβαθρο. Ο Χριστός επιθυµεί να συνδυάσουµε αρµονικά την άπειρη αγάπη µε το κριτήριο της ηθικής κάτι που για να το πετύχουµε χρειαζόµαστε τη βοήθειά Του. Ας είµαστε απολύτως ξεκάθαροι ότι η διδασκαλία της Γραφής από τη Γένεση µέχρι την Αποκάλυψη είναι απαράλλαχτη σχετικά µε το υπέροχο δώρο της σεξουαλικής ενότητας, ως µία γιορτή αγάπης και φιλίας ανάµεσα σε έναν άντρα και µία γυναίκα που αφοσιώνονται ο ένας στον άλλο για όλη τους τη ζωή. Ο Θεός αγαπάει το σεξ. Όµως, η σπατάλη του σεξ εκτός του γάµου τον λυπεί. Η Βίβλος είναι σαφής ότι κάθε σεξουαλική ένωση εκτός γάµου είναι λάθος. Αυτή υπήρξε ανέκαθεν η διδασκαλία της εκκλησίας από κοινού µε την εβραϊκή πίστη και το Ισλάµ. Το σεξ εµφανίζεται ως ένα µυστήριο, ένα πνευµατικό γεγονός όπου δύο άνθρωποι γίνονται «µία σάρκα». Βλέπουµε τη φυσική πλευρά αυτού, όταν ένα σπερµατοζωάριο ενώνεται µε ένα ωάριο. Μισό κύτταρο από τη γυναίκα ενώνεται µε µισό κύτταρο από τον άντρα, για να σχηµατίσουν κυριολεκτικά µία σάρκα: ένα νέο µοναδικό άτοµο µε ξεχωριστή προσωπικότητα και ταυτότητα. Συνεπώς, πώς ζούµε εµείς; Ο τρόπος του Ιησού είναι σαφής: έχουµε κληθεί να εκφράσουµε την άνευ όρων αγάπη του Θεού προς όλους αυτούς που βρίσκονται σε ανάγκη, άσχετα µε το πώς βρέθηκαν σ αυτήν την κατάσταση. Αν κάποιος τραυµατιστεί σοβαρά σε αυτοκινητιστικό ατύχηµα ακριβώς µπροστά στο σπίτι µου, τότε θα βγω έξω να βοηθήσω. εν αποφεύγω να βοηθήσω, επειδή έµαθα πως ήταν µεθυσµένος και γι αυτό το λόγο έγινε το ατύχηµα. Ούτε αρχίζω να κηρύττω κατά της µέθης µέσα στο ασθενοφόρο ή στο θάλαµο του νοσοκοµείου. ιηγούµαι, όµως, την ιστορία αυτή όπου πάω, υποδεικνύοντας τους κινδύνους της οδήγησης σε συνδυασµό µε το ποτό.

6 Αυτούς που έχουν µολυνθεί από ΗΙV/AIDS έχουµε κληθεί να τους βοηθήσουµε, να τους νοιαστούµε και να εκφράσουµε την αγάπη µας. Βρισκόµαστε εδώ ως υπηρέτες για να βοηθήσουµε ανάλογα µε το πώς ο κάθε ασθενής επιθυµεί ή χρειάζεται και είναι προνόµιό µας να το κάνουµε αυτό. Πολλοί σοκάρονται, όταν µαθαίνουν ότι οι χριστιανοί ασχολούνται µε το θέµα και νοιάζονται ειλικρινά, ενώ παράλληλα δεν εγκρίνουν κάποιους συγκεκριµένους τρόπους ζωής. Συχνά σκέφτοµαι την ιστορία που είπε ο Ιησούς για τον «άσωτο υιό» που πήρε το µερίδιό του από την κληρονοµιά και έφυγε, για να το ξοδέψει πολλά χιλιόµετρα µακριά απ το σπίτι του. Τι θα είχε συµβεί αν είχε µολυνθεί µε HIV, ενώ βρισκόταν µακριά και είχε πεθάνει, πριν καν προλάβει να σκεφτεί να γυρίσει πίσω; Φαντάζοµαι τον πατέρα του να διαβάζει την εφηµερίδα µια µέρα στη διάρκεια του πρωινού γεύµατος και να βλέπει την ανακοίνωση του θανάτου του γιου του. Τον φαντάζοµαι να ξεσπάει σε κλάµατα µε λυγµούς, καθώς καλεί τη γυναίκα του: «Ποτέ δεν τηλεφώνησε, ποτέ δεν έγραψε και για δέκα χρόνια δεν είχαµε ποτέ νέα του εκτός µέσω κάποιων φίλων και γνωστών». Πολλοί άνθρωποι µε AIDS πεθαίνουν σήµερα χωρίς ελπίδα και χωρίς Θεό. Φαντάζοµαι τον ουράνιο Πατέρα µε δάκρυα στα µάτια του, να µη θέλει να χαθεί κανένας, να µην επιθυµεί να ζει κάποιος µακριά του ούτε για µία µέρα, όµως, µε λύπη να αφήνει τους ανθρώπους να ακολουθήσουν το δρόµο που αυτοί επιλέγουν. Αυτοί που έχουν AIDS είναι οι λεπροί της εποχής µας και αντιµετωπίζουν φόβο και απόρριψη. Όταν ο Ιησούς άγγιξε το λεπρό και τον θεράπευσε, έγραψε ιστορία, για την οποία µιλάνε ακόµα και χρόνια µετά. Υπήρξε η πιο δυνατή αποκάλυψη της αγάπης του Θεού που θα µπορούσε να επιδειχθεί µετά από τη δική Του θυσία θανάτου. Όταν κάποιος από µία εκκλησία πηγαίνει σε ένα σπίτι, κουβαλάει µαζί του την παρουσία του Χριστού. Ο Ιησούς δεν έχει δικό του σώµα: η εκκλησία είναι το σώµα του. Εµείς είµαστε τα χέρια Του, τα πόδια Του, το χαµόγελό Του, η φωνή Του, η καρδιά Του, το άγγιγµά Του. Το µόνο κοµµάτι του Θεού που οι άνθρωποι βλέπουν µπορεί να είναι ο ζωντανός Ιησούς µέσα σ εσένα ή σε µένα. Όταν πηγαίνουµε στο σπίτι και αγκαλιάζουµε κάποιον, φέρνουµε νερό ή φάρµακα ή φαγητό ή πιάνουµε το χέρι του, κι εµείς γράφουµε µία µικρή ιστορία: µία δυναµική διακήρυξη της αγάπης του Θεού, µία δήλωση της καρδιάς Του προς τους ανθρώπους, οι οποίοι συχνά αισθάνονται εντελώς αποξενωµένοι από την εκκλησία. Είναι, επίσης, καιρός να εξηγήσουµε το σχέδιο του Θεού για τη ζωή. Αντιµέτωποι µε µία παγκόσµια καταστροφή ως αποτέλεσµα κυρίως της άγνοιας του θελήµατος του Θεού, θα ήταν αδιανόητο η εκκλησία να µένει σιωπηλή. Είναι γεγονός πως αν ο καθένας είχε ένα σύντροφο σ ολόκληρη τη ζωή του και αν σταµατούσε να χρησιµοποιεί ναρκωτικά κάνοντας ενέσεις, ο ιός HIV θα εξαλειφόταν από το πρόσωπο της γης σε λιγότερο από 30 χρόνια. Είναι, επίσης, αλήθεια πως η διαιώνιση της υπάρχουσας κατάστασης χωρίς περιορισµό θα µπορούσε να οδηγήσει σε θάνατο την ίδια χρονική περίοδο πάνω από 200 εκατοµµύρια ανθρώπους. Όπως θα δούµε, τα προφυλακτικά µειώνουν τον κίνδυνο, αλλά δεν αποτελούν µακροχρόνια λύση. Περιµένουν πραγµατικά οι κυβερνήσεις πως ένα ζευγάρι, όπου ο ένας απ τους δύο είναι φορέας του ιού HIV, ότι θα χρησιµοποιούν προφυλακτικό για 50 χρόνια «µήπως και συµβεί κάτι»; Τι γίνεται στην περίπτωση που θελήσουν ν αποκτήσουν παιδιά ή όταν σκιστεί, βγει ή αποτύχει µε κάποιον άλλο τρόπο; Τα ποσοστά εγκυµοσύνης µε χρήση προφυλακτικού είναι υψηλά. Το χάπι ήταν αυτό που έφερε την «επανάσταση» στη δεκαετία του 60 κι όχι το προφυλακτικό. Τα προφυλακτικά

7 είναι, επίσης, µία πολλή ακριβή επιλογή για χώρες µε εκατοµµύρια φτωχούς ανθρώπους και πολύ µικρό προϋπολογισµό µονάχα 2 δολάρια κατά κεφαλήν για την υγεία. Πρέπει να βρούµε ανθεκτικότερες και πολιτισµικά καταλληλότερες λύσεις για τους δύο δισεκατοµµύρια ανθρώπους, οι οποίοι κερδίζουν λιγότερο από 2 δολάρια τη µέρα. Γι αυτό το λόγο η Παγκόσµια Οργάνωση Υγείας δήλωσε: «ο πιο αποτελεσµατικός τρόπος πρόληψης της µετάδοσης του ιού HIV είναι είτε η αποχή, είτε δύο µη µολυσµένα άτοµα να είναι πιστά ο ένας στον άλλο. Ως εναλλακτική λύση, η σωστή χρήση ενός προφυλακτικού µπορεί να µειώσει τον κίνδυνο σηµαντικά». (Παγκόσµια Ηµέρα AIDS 1990) Ο µόνος τρόπος για να είναι οι ερωτικοί σύντροφοι ασφαλείς είναι η εξέταση για HIV. Σε µερικές χώρες το ένα τρίτο των γυναικών µε AIDS δεν είχαν σχέσεις πριν το γάµο τους και έπειτα υπήρξαν µονογαµικές, παρόλ αυτά πεθαίνουν από AIDS, επειδή οι σύζυγοί τους µολύνθηκαν µέσω άλλων σχέσεων. Αυτό είναι ένα ευαίσθητο θέµα για το οποίο γίνεται πολλή συζήτηση. Ο καθένας που σκέφτεται να κάνει την εξέταση χρειάζεται πρώτα τη συµβουλή ενός ειδικού. Πώς να βοηθήσω: Η συµπονετική φροντίδα γι αυτούς που είναι άρρωστοι και πεθαίνουν, η σωτηρία ανθρώπων µέσω της πρόληψης, και η ανάπτυξη της κοινότητας πάνε µαζί. Συχνά αυτοί που ασχολούνται µε τη φροντίδα και την περίθαλψη θεωρούνται περισσότερο αξιόπιστοι κι έχουν το µεγαλύτερο αντίκτυπο στους άλλους. Έπειτα οι άνθρωποι µπορούν να δουν την πραγµατικότητα της αρρώστιας, ν αλλάξουν συµπεριφορά και να παρακινηθούν, ώστε να βοηθήσουν αυτούς που πεθαίνουν και τα ορφανά που αφήνουν πίσω. Όµως, η αλλαγή της συµπεριφοράς µπορεί να είναι δύσκολη για κάποια άπορη που κινδυνεύει καθηµερινά πουλώντας το κορµί της για να επιβιώσει. Η φτώχεια, η ελλιπής εκπαίδευση και το AIDS πάνε µαζί. Όσο φτωχότεροι είναι οι άνθρωποι τόσο γρηγορότερα εξαπλώνεται, συνήθως, το AIDS. Είναι η εκκλησία σου ή η οργάνωσή σου προετοιµασµένη σε επίπεδο ηγεσίας για το AIDS; Κάθε αυξανόµενη εκκλησία µπορεί να βρει ως µέλη της ανθρώπους που είναι φορείς του ιού HIV, ο οποίος είναι αποτέλεσµα του προηγούµενου τρόπου ζωής τους. Οι άνθρωποι µε AIDS µπορεί να είναι πολύ ευαίσθητοι σε αντιδράσεις: θα µε δεχτεί ή θα µε απορρίψει αυτό το καινούριο άτοµο; Όπως και µε τον καρκίνο, ένα άτοµο µπορεί γρήγορα να µεταβεί από το θυµό, σε άρνηση, λύπη, απελπισία, ελπίδα, αισιοδοξία, αµφιβολία, µοιρολατρία, µαχητικότητα, παραίτηση, επιθυµία για φροντίδα, ή ακόµα και να θέλει να πεθάνει. Να είσαι ευαίσθητος µε την κατάσταση στην οποία βρίσκεται το άτοµο βοηθώντας το να καταλάβει ότι ανάµεσα στην τόση αβεβαιότητα για το µέλλον, η δική σου συνεχή υποστήριξη και φιλία δε µπορεί ν αµφισβητηθεί, όπως δεν αµφισβητούνται η πιστότητα κι η αγάπη του Θεού. Μπορεί να υπάρχουν βαθιά τραύµατα από το παρελθόν και αισθήµατα αναξιότητας. Μπορεί να υπάρχει ενοχή για ακούσια µετάδοση της µόλυνσης σε άλλους, ενοχή εξαιτίας της επιβίωσης, όταν τόσοι πολλοί άλλοι έχουν ήδη πεθάνει και ενοχή για ποικίλες συµπεριφορές. Τα αισθήµατα της αποµόνωσης και της µοναξιάς µπορεί να είναι έντονα. Ο φόβος της πορείας προς το θάνατο είναι συνήθως πολύ µεγαλύτερος από τον ίδιο το φόβο του θανάτου. Η µεγαλύτερη ανάγκη αυτών των ανθρώπων είναι συχνά η απλή πρακτική βοήθεια και όχι τα παρηγορητικά λόγια ή κάποιος που απλώς θα τους ακούσει. Το να περιποιηθείς τις φυσικές ανάγκες κάποιου, όπως για παράδειγµα να του φτιάξεις φαγητό, µπορεί να σηµαίνει περισσότερα σχετικά µε

8 το πόσο ενδιαφέρεσαι για το άτοµο και τα παιδιά του από το να κάτσεις έξι ώρες σε µια αναπαυτική πολυθρόνα. Πολλοί θέλουν να συµβουλέψουν κάποιον που έχει AIDS όµως, ποιος είναι προετοιµασµένος να κάνει κάτι παραπάνω από αυτό; Κι όταν η ζωή τελειώσει, τα παιδιά παραµένουν. έκα εκατοµµύρια έχουν µείνει ήδη ορφανά. Ποιος τα φροντίζει; Και ποιος αγωνίζεται για να σώσει τις ζωές των νεαρών γονιών της επόµενης γενιάς, προειδοποιώντας τους καθηµερινά για τους κινδύνους του AIDS; Αυτά είναι τα θέµατα µε τα οποία ασχολείται το βιβλίο. Όµως, όσο η µόλυνση µε ΗΙV εξαπλώνεται µε όλο και πιο γρήγορο ρυθµό, τόσο εξαπλώνεται κι η χριστιανική πίστη και αυτοί που αποφάσισαν ν ακολουθήσουν το Χριστό παγκοσµίως κατά την περίοδο των τελευταίων είκοσι χρόνων είναι πιο πολλοί από ποτέ, σε ένα τόσο µικρό χρονικό διάστηµα, ειδικά στις φτωχότερες χώρες. Η προσευχή µου είναι αυτή η διάδοση της πίστης που αλλάζει ζωές να βοηθήσει στην αποτροπή της εξάπλωσης του ιού του AIDS και να προκαλέσει νέα συµπόνια, φροντίδα και κατανόηση. Πάτρικ Ντίξον ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ Το AIDS είναι και δικό σου πρόβληµα Μέσα σε λίγα χρόνια κάθε άτοµο στον κόσµο θα γνωρίζει πιθανόν προσωπικά κάποιον που θα έχει πεθάνει εξαιτίας του AIDS. Περισσότεροι από ένας στους διακόσιους απ όλους τους ενηλίκους που περπατούν πάνω στη γη σήµερα έχουν ήδη µολυνθεί. Μπορεί να είναι ένας µεγαλύτερος αδερφός ή αδερφή, ένας ξάδερφος, ένας θείος, ένας φίλος, ένας άντρας στον ίδιο δρόµο, ένας µαγαζάτορας, ή κάποιος στο σχολείο ή στη δουλειά. Συµβαίνει ήδη στο µεγαλύτερο µέρος της Αφρικής και σε µέρη της Νοτιοανατολικής Ασίας. Μπορεί να µην το αντιλαµβάνεσαι, επειδή το AIDS έχει κρατηθεί µυστικό. Μπορεί να πιστεύεις ότι το άτοµο πέθανε από καρκίνο, ή από κάτι άλλο, όµως κάπου κάποιος γνωρίζει καλύτερα. Μέχρι το 2002 πάνω από ογδόντα εκατοµµύρια άνθρωποι προβλεπόταν να έχουν ήδη µολυνθεί κανένας δε γνωρίζει τους ακριβείς αριθµούς. Και ο ιός του AIDS µεταδίδεται µε διπλάσια ταχύτητα παγκοσµίως σήµερα απ ό,τι πριν πέντε χρόνια. Κάποιοι τα χάνουν. Αλλάζουν τα τηλεοπτικά κανάλια, όποτε γίνεται αναφορά στο AIDS. Τροµάζουν µε τη σκέψη ότι κάποιος στο χτεσινοβραδινό πάρτι είχε την αρρώστια. Πανικοβάλλονται µε τη σκέψη ν αγγίξουν κάποιον µε AIDS ή να πιάσουν ένα βρώµικο ποτήρι, χωρίς να το

9 αντιληφθούν και να πιουν απ αυτό. Αν σκεφτούν ότι αρκετοί άνθρωποι µπορεί να έχουν µολυνθεί, τότε ο πανικός µετατρέπεται σε υστερία. Τραυµατιοφορείς ασθενοφόρου σε «διαστηµικές στολές» Τις πρώτες µέρες της επιδηµίας οι άνθρωποι συµπεριφέρονταν µε περίεργους τρόπους. Στο Ηνωµένο Βασίλειο, η αστυνοµία άρχισε να χρησιµοποιεί γάντια, µάσκες και γαλότσες, για να συλλάβει έναν ύποπτο σε περίπτωση που είχε µολυνθεί. Οι τραυµατιοφορείς των ασθενοφόρων άρχισαν να µεταφέρουν αυτούς που θα µπορούσαν να έχουν AIDS φορώντας «διαστηµικές στολές». Ένας ιερέας έδωσε σε κάποιον Θεία Κοινωνία φορώντας γάντια και έχοντας καρφώσει ένα κοµµάτι ψωµί στην άκρη µιας ξύλινης σπάτουλας. Οι ηλικιωµένες κυρίες κάποιων εκκλησιών γυρνούσαν πίσω στις θέσεις τους χωρίς να πάρουν το κρασί. Η µεταφορά ενός ζεστού φαγητού, έπειτα από παραγγελία, στο σπίτι κάποιου που ήταν άρρωστος, είχε την κατάληξη ενός κρύου φαγητού εγκαταλειµµένου στην πόρτα, επειδή ο οδηγός φοβόταν να χτυπήσει το κουδούνι και να πάει µέσα. Στην Καλκούτα της Ινδίας, ένας ολοκαίνουριος θάλαµος για AIDS σφραγίστηκε µε λουκέτο, επειδή δε βρέθηκαν γιατροί ή νοσοκόµες, για να εργαστούν εκεί. Στην ίδια πόλη, µία µητέρα και το νεογέννητο µωρό της πετάχτηκαν στο δρόµο, όταν οι γιατροί ανακάλυψαν ότι η µητέρα ήταν µολυσµένη µε τον ιό του AIDS. Στο παρελθόν, στην Ουγκάντα, οι κάτοικοι ενός χωριού, γυρνούσαν την πλάτη τους σε συχωριανούς τους µε AIDS που πέθαιναν χωρίς φαγητό ή νερό, επειδή φοβούνταν ότι θα µολυνθούν και αυτοί αν έµπαιναν στα σπίτια των αρρώστων. Σε οποιοδήποτε πολιτισµό, σε οποιαδήποτε χώρα, µπορούν να βρεθούν παραδείγµατα του στίγµατος, της απόρριψης, της εχθρικότητας και της κακοµεταχείρισης αυτών που έχουν AIDS. Ευτυχώς, η στάση των ανθρώπων αλλάζει σε πολλά µέρη, αλλά το βάρος του στίγµατος παραµένει. Ως γιατρός, δε γνωρίζω καµία άλλη αρρώστια στην ιστορία που να έχει προκαλέσει τέτοιες εκτεταµένες αντιδράσεις. Γιατί; Ο φόβος σύντοµα µετατρέπεται σε θυµό. Τούβλα πετιούνται µέσα από παράθυρα και σπίτια καίγονται ολοσχερώς (αυτό έχει συµβεί δυο φορές στο Λονδίνο). Οι άνθρωποι απολύονται αµέσως και πετιούνται έξω από τα σπίτια τους. Και το πρόβληµα συνεχίζει ν αυξάνεται. Αυστηροί µε το AIDS

10 Οι περισσότεροι άνθρωποι που συναντάω σε υτικές χώρες είναι πολύ αυστηροί µε το AIDS, µέχρι να συναντήσουν κάποιον που το έχει. Είναι τροµερό σοκ να µάθεις πως ο καλύτερός σου φίλος πεθαίνει. Είναι ακόµα χειρότερο, όταν ανακαλύπτεις ότι κανένας δε µιλάει γι αυτό, επειδή έχει τη λάθος αρρώστια. εν έχει καρκίνο και είναι σαν να έχει πάψει να υπάρχει. Κανένας δε θέλει να ξέρει. Όµως, σε χώρες, όπως η Ρουάντα, Μπουρούντι, Ζιµπάµπουε, Νότια Αφρική ή Ουγκάντα η κατάσταση είναι πολύ διαφορετική: κάθε οικογένεια έχει την εµπειρία της θλίψης εξαιτίας του AIDS και ο θάνατος είναι συνεχώς παρών απλά ρίξε µία µατιά σ αυτούς που φτιάχνουν φέρετρα στην άκρη του δρόµου ή στη συνεχή προσέλευση των πενθούντων στα νεκροταφεία της Νότιας Αφρικής, όπου αρχίζει να µην υπάρχει χώρος για τάφους σε πολλές πόλεις εξαιτίας του AIDS. Όµως, εκεί όπου το AIDS είναι πολύ διαδεδοµένο, υπάρχει και ένα άλλο πρόβληµα: οι άνθρωποι κλείνονται στον εαυτό τους και νιώθουν άρνηση. Το AIDS είναι ο σιωπηλός δολοφόνος, επειδή, µέχρι να καταλάβεις πως το έχεις, είναι ήδη πολύ αργά. Όµως, το πρόβληµα είναι ότι ο ιός HIV µεταδίδεται γρήγορα µε νέες µολύνσεις κάθε µέρα, και παρά τα όσα λένε στις υτικές χώρες, οι περισσότεροι που έχουν µολυνθεί παγκοσµίως δεν είναι ούτε οµοφυλόφιλοι, ούτε ναρκοµανείς. Επιπλέον, παρά τα όσα έχουν πει στις φτωχότερες χώρες, πολλοί άνθρωποι που πεθαίνουν από τον ιό HIV δεν είχαν σχέσεις, πριν το γάµο και υπήρξαν πιστοί µετά το γάµο όµως µολύνθηκαν από τους συντρόφους τους ή την αµελή ιατρική φροντίδα ή µέσω βρώµικων συρίγγων. Πολλοί άνθρωποι σε χώρες, όπως η Ινδία, δεν ανησυχούν για το AIDS, επειδή κανένας που ξέρουν δεν έχει πεθάνει ακόµα από αυτό. Όµως, το πρόβληµα είναι ότι, ώσπου να µάθεις ότι κάποιος φίλος σου είναι άρρωστος, θα γνωρίζεις ήδη εκατό ανθρώπους που έχουν µολυνθεί και πρόκειται να πεθάνουν στο µέλλον. Υπάρχει µία µεγάλη χρονική καθυστέρηση. Αλυσιδωτή αντίδραση Οι άνθρωποι που βλέπεις στην τηλεόραση ή διαβάζεις στις εφηµερίδες, µπορεί να έχουν µολυνθεί στις αρχές της δεκαετίας του Τα τελευταία πέντε µε δέκα χρόνια ήταν εντελώς καλά, πιθανόν να µη γνώριζαν καν την κατάσταση και να µετέδωσαν τη µόλυνση. Σε µία χρονιά δύο άνθρωποι σε µία κοινότητα µολύνονται, αλλά µέσα σε δώδεκα µήνες ο αριθµός έχει ανέλθει σε τέσσερις. Μέχρι να περάσει ο επόµενος ένας χρόνος, ο αριθµός έχει φτάσει τους οχτώ κι ένα χρόνο αργότερα αγγίζει τους δεκαέξι. Όλοι είναι καλά και φαίνονται υγιείς. Κανείς δεν έχει την παραµικρή ιδέα πως κάτι δεν πάει καλά. Ύστερα από ακόµα ενάµισι χρόνο σαράντα είναι καταδικασµένοι κι ένα χρόνο αργότερα σχεδόν εκατό. Αυτού του είδους το µοντέλο εξάπλωσης είναι συνηθισµένο στην Αφρική και σε άλλα µέρη του κόσµου. Στη συνέχεια, ένας από τους ανθρώπους που µολύνθηκαν νωρίτερα αρχίζει να έχει µία παράξενη ιογενή αρρώστια και για έξι εβδοµάδες τίθεται εκτός δράσης. Όταν επιστρέφει φαίνεται πολύ κουρασµένος, αλλά µέσα σε µία ή δύο εβδοµάδες επανέρχεται στις προηγούµενες ασχολίες του. Έξι µήνες αργότερα οι φίλοι του παρατηρούν ότι έχει χάσει λίγο βάρος και ένα βράδυ µετά το δείπνο µεταφέρεται εσπευσµένα στο νοσοκοµείο, επειδή δεν µπορεί ν αναπνεύσει. Ένας απ τους φίλους του πάει να τον δει την επόµενη µέρα και µαθαίνει ότι έχει πεθάνει από πνευµονία. Έπειτα από µία βδοµάδα, ο αδερφός του λέει σε κάποιον στο µπαρ πως οι

11 γιατροί υποψιάζονται ότι πέθανε από AIDS. Την ίδια νύχτα το εκατοστό δεύτερο άτοµο στο κλαµπ παίρνει το ρίσκο µε κάποιον που νόµιζε ότι είναι «ασφαλής» και µολύνεται. Συνεπώς, αν ξέρεις πως δέκα άνθρωποι στην πόλη σου έχουν πεθάνει από AIDS, τότε ξέρεις ότι πιθανόν 250 µε άνθρωποι περπατούν καθηµερινά στους δρόµους αισθανόµενοι καλά, αλλά µεταφέροντας το δολοφόνο ιό. Εξαπλώνεται, όπως η καταστρεπτική φωτιά Σε κάθε χώρα του κόσµου, κάθε άτοµο µε τον ιό HIV έχει κατά µέσο όρο µολύνει ένα άλλο άτοµο µέσα σε µερικούς µήνες. Ο χρόνος που χρειάζεται ένας για να µολύνει δύο και στη συνέχεια τέσσερις-οχτώ-δεκαέξι και ούτω καθεξής, ονοµάζεται «χρόνος διπλασιασµού». Ένα απλό κρυολόγηµα εξαπλώνεται γρήγορα και έχει ίσως χρόνο διπλασιασµού περίπου µίας εβδοµάδας. Έτσι, την πρώτη µέρα µίας χρονικής περιόδου ένα άτοµο έχει κρυολογήσει. Στις επόµενες εβδοµάδες οι αριθµοί στην αρχή αυξάνονται αργά: ένας, έπειτα δύο, έπειτα τέσσερις, έπειτα οχτώ, έπειτα δεκαέξι, έπειτα τριάντα δύο. Ύστερα από την πέµπτη εβδοµάδα κάτι δραµατικό συµβαίνει και εξήντα τέσσερις καινούριοι άνθρωποι πέφτουν στο κρεβάτι µε κρυολόγηµα. Η επόµενη εβδοµάδα είναι ακόµα χειρότερη και 128 ρουφάνε τη µύτη τους και φτερνίζονται. Μία ακόµα εβδοµάδα µετά 256 αισθάνονται απαίσια και την επόµενη εβδοµάδα 512 θέλουν να µην πάνε στη δουλειά τους. Στην πραγµατικότητα τα πράγµατα δεν είναι και τόσο άσχηµα. Αν 512 άνθρωποι έχουν τώρα µολυνθεί, µόνο οι 256 θα φτερνίζονται ακόµα, επειδή ένα κρυολόγηµα διαρκεί µία βδοµάδα και οι υπόλοιποι µολύνθηκαν περισσότερο από πριν µία βδοµάδα και η υγεία τους έχει ήδη βελτιωθεί. Αν το σχολείο έχει µαθητές τότε σε δύο ακόµα βδοµάδες θα περίµενες πως όλοι θα είχαν κολλήσει το κρυολόγηµα. Αυτό ποτέ δε συµβαίνει, επειδή κάποιοι άνθρωποι, για λόγους που δεν καταλαβαίνουµε, θα καταφέρουν να µην το κολλήσουν. Ο τρόπος µε τον οποίο το κρυολόγηµα εξαπλώθηκε µέσα στο σχολείο µας δείχνει πώς ο ιός HIV µπορεί να εξαπλωθεί, όµως µε δύο ή τρεις σηµαντικές διαφορές. Με τον ιό HIV ο χρόνος διπλασιασµού δεν είναι µία εβδοµάδα, αλλά συχνά αρχίζει σε µία χώρα σε περίπου έξι µε δώδεκα µήνες. Αφού έχουν µολυνθεί χιλιάδες άνθρωποι, ο χρόνος διπλασιασµού µειώνεται, πιθανόν σε δύο χρόνια, όπως θα είχε συµβεί στο σχολείο. Όταν θα αποµείνουν στο σχολείο µονάχα 100 άνθρωποι που δε θα έχουν κρυολογήσει, ή που µπορούν να αντισταθούν, τότε οι αριθµοί αυτών που θα κολλάνε το κρυολόγηµα κάθε βδοµάδα ξαφνικά θα µειωθούν - ας πούµε 256, έπειτα 512, έπειτα εκατό, έπειτα πενήντα, έπειτα δέκα, έπειτα ένας. Μία βδοµάδα αργότερα κανένας στο σχολείο δεν έχει το συγκεκριµένο κρυολόγηµα. Κάνοντας ένεση θανάτου Είναι, όµως, αλήθεια ότι, ενώ η εξάπλωση του ιού HIV µέσω της σεξουαλικής επαφής είναι σχετικά αργή, επειδή οι περισσότεροι άνθρωποι δεν αλλάζουν συντρόφους κάθε µέρα της βδοµάδας, η εξάπλωσή του από ενέσεις ναρκωτικών µπορεί να είναι πολύ γρήγορη, µε έναν ναρκοµανή να µολύνει τουλάχιστον έναν άλλο κάθε µέρα. Σ αυτήν την κατάσταση οι αριθµός αυτών που µολύνονται µπορεί να ανέλθει σε µερικές εβδοµάδες από έναν, σε δύο, σε τέσσερις, σε οχτώ, σε δεκαέξι, σε τριάντα δύο, σε εξήντα τέσσερις, σε 128, σε 256, σε 512, σε πάνω από Αυτός είναι ο λόγος που η Ιταλία, η Νέα Υόρκη, περιοχές της Σκωτίας και άλλα µέρη µε

12 σοβαρό πρόβληµα ναρκωτικών, όπως το Μανιπούρ στην Νοτιοανατολική Ινδία, σύντοµα αντιµετώπισαν σοβαρά προβλήµατα µε το AIDS. Θα µπορούσε να πεθάνει ολόκληρος ο κόσµος; Το AIDS είναι απίθανο να µας αφανίσει όλους. Μέσα σε κάθε οµάδα, πόλη ή χώρα εξαπλώνεται γρήγορα µέσω αυτών που βρίσκονται σε υψηλή επικινδυνότητα, εξαπλώνεται πιο αργά µέσω αυτών που βρίσκονται σε µέτρια επικινδυνότητα και εξαπλώνεται πολύ αργά µέσω αυτών που βρίσκονται σε χαµηλή επικινδυνότητα. Πόσοι άνθρωποι µολύνονται και πόσο γρήγορα, εξαρτάται από το πόσοι άνθρωποι υπάρχουν σε κάθε µία από τις οµάδες αυτές. Αν µπορέσουµε να πείσουµε τους ανθρώπους ν αλλάξουν από µία ζωή υψηλής επικινδυνότητας σε µία ζωή χαµηλής επικινδυνότητας, τότε θα µπορούσαµε τουλάχιστον να επιβραδύνουµε την εξάπλωση. Στην Ουγκάντα το ποσοστό των νεαρών γυναικών που είναι φορείς του ιού HIV έπεσε δραµατικά από περίπου 22% σε 7%. Η εκπαίδευση σώζει ζωές, αλλά χρειάζεται χρόνος, για ν αλλάξει η συµπεριφορά µιας ολόκληρης κοινότητας. Ποιος είναι «ασφαλής»; Στην Ιταλία µιλάνε για το AIDS ως µία λοιµώδη νόσο των ναρκοµανών. Στην Αφρική είναι γνωστή ως µία λοιµώδης νόσος των αντρών και των γυναικών. Στο Ηνωµένο Βασίλειο χαρακτηρίστηκε στην αρχή ως µία λοιµώδης νόσος που προσβάλλει την κοινότητα των οµοφυλόφιλων όµως όλα αυτά αλλάζουν. Το AIDS είναι µία αρρώστια των σχέσεων και ο ιός που την προκαλεί εξαπλώνεται µέσω αυτών. Εξαπλώνεται µέσω ενός κλαµπ όπου οι άντρες µαζεύονται για να πιούν, ενός εργοστασίου, ενός γραφείου, µιας οµάδας νέων, ακόµα και ενός σχολείου. Ένα πράγµα είναι σίγουρο: το AIDS δε γνωρίζει σύνορα εθνών, χρώµατος, προσωπικότητας ή σεξουαλικού προσανατολισµού. Ο ιός µεταφέρεται ανάµεσα στα δύο φύλα και ανάµεσα σε ανθρώπους του ίδιου φύλου, όταν κάνουν µαζί σεξ, ή όταν αίµα ή εκκρίσεις από ένα άτοµο εισέλθουν στο αίµα ενός άλλου. Στο Ηνωµένο Βασίλειο, όπως και στις ΗΠΑ, η πρώτη οµάδα που προσβλήθηκε σοβαρά υπήρξε η κοινότητα των οµοφυλόφιλων. Όπως είδαµε, µία οµάδα δεν έχει παρά να προσβληθεί µερικά χρόνια νωρίτερα από µία άλλη, για να έχει 100 φορές µεγαλύτερο πρόβληµα. Αυτό δηµιουργεί µία παραπλανητική εικόνα ότι µολύνεσαι από AIDS µόνο αν είσαι µέλος εκείνης της οµάδας. Τα κεφάλια µέσα στην άµµο Οι άνθρωποι πάντα πιστεύουν ότι είναι ασφαλείς µέχρι να είναι πολύ αργά και οι κυβερνήσεις δεν αποτελούν εξαίρεση. Στο Σαν Φρανσίσκο γνώριζαν τα πάντα γι αυτήν την καινούρια αρρώστια που ονοµαζόταν AIDS και η οποία σκότωσε νεαρούς άντρες στη Νέα Υόρκη και το Λος Άντζελες. Ανησύχησαν και άρχισαν να ψάχνουν για σηµάδια εξάπλωσης και µέσα στη δική τους κοινότητα. Τους ξέφυγε. Μέχρι να αντιληφθούν ότι είχαν πρόβληµα, ένας στους τέσσερις απ ολόκληρη την κοινότητα των οµοφυλόφιλων είχε ήδη µολυνθεί. Η ίδια ιστορία συνέβη σε πολλά µέρη της Αφρικής και στην Ασία, όσον αφορά την εξάπλωση ανάµεσα σε άντρες και γυναίκες. Πολλοί ποιµένες έχουν τα κεφάλια τους µέσα στην άµµο. «εν έχουµε πρόβληµα µε το AIDS στην εκκλησία µας», µου λένε. «Τότε η εκκλησία σου πρέπει να είναι µοναδική», απαντώ.

13 Όποτε µία εκκλησία αυξάνεται, οι άνθρωποι ανακαλύπτουν την πίστη και οι ζωές αλλάζουν, αλλά η µόλυνση παραµένει, εκτός αν υπάρξει ένα θαύµα. «Ποτέ δε θα µπορούσε να συµβεί εδώ» Σε µέρη της κεντρικής Αφρικής φαίνεται ότι ένας στους πέντε άντρες και γυναίκες είναι ήδη καταδικασµένοι από τον ιό. Γνωρίζουµε τώρα πως το AIDS υπήρχε στην Αφρική, όπως και στις ΗΠΑ, ακόµα και τη δεκαετία του Άνθρωποι πέθαιναν, όµως, ακόµα και µε όλες τις ιατρικές οµάδες σε συναγερµό, το µόνο που αντιληφθήκαµε ήταν µία µοναδική περίπτωση AIDS στην Αφρική το Εκείνη τη χρονιά αρχίσαµε ξαφνικά να κατανοούµε τη σιωπηλή καταστροφή στην κεντρική Αφρική. Πιθανόν δεκάδες χιλιάδες να είχαν ήδη χαθεί και εκατοµµύρια να ήταν ήδη µολυσµένοι. Γι αυτούς ήταν ήδη πολύ αργά. Τώρα το AIDS απειλεί µέρη της Ασίας µε τον ίδιο τρόπο. Μόνο στη Βοµβάη πάνω από χίλια καινούρια άτοµα µολύνονται κάθε νύχτα. Έχω επισκεφθεί χωριά στην ΝΑ Ινδία, στα σύνορα µε τη Βιρµανία, όπου από τους περίπου ανθρώπους, οι κάνουν ενέσεις ηρωίνης και οι είναι µολυσµένοι. Κάθισα στο κρεβάτι µε το γιο ενός ποιµένα που πέθαινε και που ο µεγαλύτερος αδερφός του είχε ήδη πεθάνει από τον ιό HIV. Ολόκληρες γενιές καταστρέφονται. Κι όµως, όπως θα δούµε, υπάρχει µία πολύ απλή απάντηση που δεν κοστίζει τίποτα και σώζει εκατοµµύρια ζωές κάθε χρόνο. Χειρότερα από έναν πόλεµο Αν ο κάθε µολυσµένος από τον ιό ΗΙV επιζούσε µόνο έξι εβδοµάδες, οι ΗΠΑ θα είχαν εθνικό πένθος και η οικονοµία θα βρισκόταν στα πρόθυρα κατάρρευσης. Θα υπήρχε µαζικός πανικός. Το Βιετνάµ αφάνισε νεαρούς Αµερικανούς στρατιώτες σε δέκα χρόνια. Με πάνω από ένα εκατοµµύριο µολύνσεις από τον ιό HIV στις ΗΠΑ µέχρι τώρα, το AIDS κάνει εκείνους τους θανάτους στον πόλεµο να φαίνονται σχεδόν ασήµαντοι. Ακόµα και αν δεν υπάρξει ούτε µία νέα µόλυνση στις ΗΠΑ µετά από τη στιγµή που θ αγοράσεις αυτό το βιβλίο, ο φόρος θανάτου θα είναι ίσος µε είκοσι πολέµους Βιετνάµ. Και στην Αφρική; Ξέρουµε πως µία πολεµική σύρραξη βοηθάει την εξάπλωση. Οι περισσότεροι πόλεµοι σήµερα είναι εµφύλιοι και όχι ανάµεσα σε διαφορετικές χώρες και έχουν ως αποτέλεσµα εκατοµµύρια πρόσφυγες να τρέπονται σε φυγή. Όταν η έννοµη τάξη καταρρέει και ένοπλες οµάδες γυρίζουν στους δρόµους ή πετάγονται απ τους θάµνους για να σταµατήσουν την κυκλοφορία, γίνεται αδύνατο να λειτουργήσει ένα πρόγραµµα υγείας ή να χρηµατοδοτηθεί. Οι εκστρατείες πρόληψης καταρρέουν και η νόσος εξαπλώνεται. Άτακτες οµάδες ένοπλων αντρών συχνά έχουν πολλούς ερωτικούς συντρόφους, είτε µε την απειλή όπλου ή σε αντάλλαγµα µιας χάρης. Όλα αυτά σηµαίνουν ότι ο ιός HIV εξαπλώνεται ακόµα γρηγορότερα. Κάποιες ανεπίσηµες εκθέσεις λένε ότι το ποσοστό της µόλυνσης από τον ιό HIV στο στρατό της Κένυα είναι 90% σε κάποιες οµάδες. Ξέρουµε πως πολλές κοινότητες της Νότιας Αφρικής έχουν ήδη προσβληθεί, µε ποσοστό µόλυνσης ένας στους πέντε. Αυτή είναι µία πανδηµία µε αφάνταστο αντίκτυπο σε εκατοντάδες εκατοµµύρια ανθρώπους. Ποιος είναι τότε ασφαλής;

14 Είσαι ασφαλής από το AIDS, αν δεν έχεις ο ίδιος µολυνθεί και είσαι πιστός σε ένα σύντροφο που δεν είναι ούτε αυτός µολυσµένος αυτή τη στιγµή και παραµένει πιστός σε σένα και δεν παίρνει ρίσκα µε ενέσεις, ή µε ανασφαλή ιατρική θεραπεία. Τίποτα καινούριο για το AIDS; Οι σεξουαλικά µεταδιδόµενες νόσοι υπάρχουν εδώ και χιλιάδες χρόνια. Η σύφιλη µόλυνε και σκότωσε δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους µέχρι που ανακαλύφθηκε η θεραπεία της σαράντα χρόνια πριν. Η βλενόρροια συνεχίζει να εξαπλώνεται γρήγορα και είναι σήµερα συχνά ανθεκτική στα φάρµακά µας. Υπάρχει µεγάλο πρόβληµα µε τον έρπη που προκαλεί επίπονες πληγές, κάνοντας το σεξ αδύνατο. Έρχεται και φεύγει εφ όρου ζωής. εν υπάρχει θεραπεία. Ο καρκίνος του τραχήλου της µήτρας (cervix) γίνεται ολοένα και πιο συχνός, επειδή υπάρχουν περισσότερες πιθανότητες να συµβεί αν η πρώτη ερωτική επαφή συντελεστεί στην εφηβική ηλικία και ακολουθήσουν αρκετοί ερωτικοί σύντροφοι. Ολοένα και περισσότερες γυναίκες ανακαλύπτουν ότι δεν µπορούν να κάνουν παιδιά. Αυτό συµβαίνει εξαιτίας των σεξουαλικών νόσων που καταστρέφουν τα γεννητικά όργανα της γυναίκας. Συνήθως δεν το αντιλαµβάνονται µέχρι να έχει γίνει η ζηµιά. Η µεγάλη εποχή του σεξ τελείωσε Στην αµφιλεγόµενη δεκαετία του 1960 οι άνθρωποι µιλούσαν πολύ για τη σεξουαλική απελευθέρωση, µόλις το χάπι άρχισε να προστατεύει τη γυναίκα από το να µένει έγκυος. Στη δεκαετία του 1970, 1980 και 1990 υπήρξε µία έκρηξη σεξουαλικής δραστηριότητας ανάµεσα στους νέους σε πολλές χώρες και ο αριθµός των νέων που χρειαζόταν θεραπεία από σεξουαλικές νόσους ανήλθε στα ύψη. Σήµερα ζούµε µε τις συνέπειες της εποχής του «ελεύθερου σεξ», όπου οι µακροχρόνιες σχέσεις δεν είναι τόσο σηµαντικές, όσο το να περάσεις καλά το βράδυ, όπου πολλοί άνθρωποι έχουν σταµατήσει τον αυτοέλεγχο πριν βρεθούν στο κρεβάτι µε κάποιον ή απιστήσουν, και όπου ο γάµος που στηρίζεται στην πίστη έχει συχνά καταντήσει άνευ σηµασίας. Όµως, τι είναι αυτό που µας άφησε; Η επονοµαζόµενη «υπέροχη» εποχή του σεξ µας άφησε εκατοµµύρια απώλειες νέοι άνθρωποι που µεγάλωσαν σε διαλυµένες οικογένειες, επειδή ο ένας γονιός είχε πολλούς συντρόφους. ε χρειάζεται να είσαι γιατρός ή παιδοψυχίατρος, για να διαπιστώσεις το πόσο µεγάλη καταστροφή υπήρξε στη ζωή τόσων παιδιών σήµερα. Επίσης, οι άνθρωποι, σήµερα, έχουν γίνει πιο σκεφτικοί εξαιτίας του AIDS. ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΥΤΕΡΟ

15 Εµβόλια, θεραπείες και προφυλακτικά Κανένας δεν πεθαίνει µονάχα από AIDS Το AIDS είναι µία κατάσταση, όπου ένας συγκεκριµένος ιός εξασθενεί το σώµα σου, έτσι ώστε άλλα µικρόβια να µπορούν να εισβάλλουν και να σε σκοτώσουν. Αυτό σηµαίνει και το όνοµα «AIDS»: το σώµα σου είναι συνήθως ικανό να σκοτώνει µικρόβια. Αυτό ονοµάζεται ανοσία. Όταν η ανοσοποιητική άµυνα καταστραφεί σε µεγάλο βαθµό, τότε λέγεται ότι πάσχεις από ανοσολογική ανεπάρκεια. Μερικοί άνθρωποι γεννιούνται µε κακό ανοσοποιητικό σύστηµα και άλλοι το αποκτούν εξαιτίας µιας νόσου. Επειδή το AIDS αποκτάται µέσω µόλυνσης, αποκαλείται «Σύνδροµο Επίκτητης Ανοσολογικής Ανεπάρκειας» (στα Αγγλικά: Acquired Immune Deficiency Syndrome, εν συντοµία: AIDS). Τα αρχικά HIV σηµαίνουν: Ιός της ανοσο-ανεπάρκειας του ανθρώπου (στα Αγγλικά: Human Immune-deficiency Virus), το οποίο αποτελεί την επιστηµονική ονοµασία του ιού που προκαλεί το AIDS. Οποιαδήποτε ονόµατα κι αν χρησιµοποιηθούν, ένα πράγµα είναι σηµαντικό και πρέπει να γίνει κατανοητό, ότι δηλαδή, υπάρχουν διάφορα στάδια από την αρχική µόλυνση, όπου ένα άτοµο είναι φορέας του ιού αλλά καλά στην υγεία του, µέχρι τα πρώτα συµπτώµατα και στη συνέχεια τη διάγνωση σοβαρής αρρώστιας και τελικά το θάνατο. Η διαδικασία κρατάει χρόνια. Είναι απολύτως αδύνατο να κρίνεις από την εξωτερική εµφάνιση ποιος είναι φορέας και ποιος όχι. Τι είναι ο ιός; Ο ιός µοιάζει µε ένα ροµπότ ή ένα πρόγραµµα ηλεκτρονικού υπολογιστή. Απλά περιέχει κάποιες γραπτές οδηγίες, για να διδάξει τα κύτταρα στο σώµα σου πώς να κάνουν περισσότερους ιούς. Ο ιός αποτελείται από µία θύλακο πρωτεΐνης µε µία µικρή λωρίδα γενετικού κώδικα µέσα της. Είναι όπως ο γενετικός κώδικας που κάνει τα µαλλιά σου να είναι καφέ, τη µύτη σου και τ αυτιά σου να έχουν το σχήµα που έχουν. Όλα µέσα σου είναι προγραµµατισµένα από αυτά τα γονίδια και µ εκπληκτικό τρόπο σχεδόν κάθε κύτταρο µέσα στο σώµα σου περιέχει όλες τις οδηγίες, για να κάνει ένα τέλειο αντίγραφο του εαυτού σου! Ο κώδικας µέσα στον ιό περιέχει µία ή δύο οδηγίες λανθασµένες. Αν ο ιός παραµείνει για περισσότερο από ένα λεπτό στο εξωτερικό µέρος ενός ειδικού τύπου λεµφοκύτταρου, ο ιός σκάει, όπως µία τσιχλόφουσκα, εκτοξεύοντας το θανατηφόρο κώδικα µέσα στο κύτταρο. Μέσα σε λίγα λεπτά το κύτταρο έχει πάρει ένα αντίγραφο µέσα στον εγκέφαλό του (πυρήνα) και ο εγκέφαλος του κυττάρου έχει µόνιµα αναπρογραµµατιστεί. Αυτό το κύτταρο είναι καταδικασµένο. Σκοτώνοντας τα κύτταρα πολεµιστές Για µερικές εβδοµάδες ή µήνες, ή ακόµα και µερικά χρόνια, το µολυσµένο κύτταρο-πολεµιστής κινείται µέσα στο αίµα, ή κολυµπάει ανάµεσα στους ιστούς του σώµατός σου. Τα υγιή κύτταρα

16 έχουν έναν στόχο: να εντοπίζουν και να σκοτώνουν µικρόβια. Υπάρχουν εκατοντάδες διαφορετικά µικρόβια και κάθε είδος λεµφοκύτταρου έχει σχεδιαστεί να επιτίθεται σε ένα είδος µικροβίου. Γιατί αρρωσταίνεις; Μονάχα ορισµένα κύτταρα πολεµιστές δέχονται επίθεση από τον ιό, όµως, καθώς λιγοστεύουν όλο και περισσότερο, γίνεται πιο δύσκολο για το σώµα σου να σκοτώσει ορισµένα µικρόβια. Αντιµετωπίζεις ικανοποιητικά τον συνηθισµένο βήχα και το κρυολόγηµα. Τα πιο συνηθισµένα µικρόβια καταστρέφονται γρήγορα, αλλά ένα ή δύο συνεχώς αυξάνονται. Το αποτέλεσµα είναι µία περίεργη λοίµωξη του αναπνευστικού, φυµατίωση ή άλλη αρρώστια. Όταν ένα κύτταρο πολεµιστής συναντήσει το µικρόβιο µε την κατάλληλη µορφή αρχίζει τη δράση. Αφού κοιµόταν για χρόνια, εργάζεται υπερωρίες για να βοηθήσει στην παραγωγή αντισωµάτων. Αυτά ταιριάζουν ακριβώς στο εξωτερικό του µικροβίου και το καταστρέφουν. Αν, όµως, το κύτταρο έχει αναπρογραµµατιστεί, ο µηχανισµός µπλοκάρεται. Το καινούριο πρόγραµµα αρχίζει δράση και «λέει» στο κύτταρο να σταµατήσει να βοηθάει στην παραγωγή αντισωµάτων. Αντ αυτού, αρχίζει να παράγει νέους ιούς. Το κύτταρο αρρωσταίνει περισσότερο καθώς µεγαλώνει. Τελικά σκάει, ρίχνοντας εκατοµµύρια περισσότερα σωµατίδια µέσα στο αίµα. Το κάθε ένα παραµένει µέσα στο αίµα για µερικά µόνο λεπτά, πριν αγγίξει ένα νέο υγιές λεµφοκύτταρο, σκάσει, χύσει τον κώδικα και αναπρογραµµατίσει καινούρια κύτταρα για παράδειγµα κύτταρα πολεµιστές και κύτταρα του εγκεφάλου. Μετά από κάποιο διάστηµα το σώµα έχει εξασθενήσει και άλλες µολύνσεις αρχίζουν να παίρνουν το πάνω χέρι. Ορισµένες απ αυτές τις µολύνσεις απλά σε κάνουν να αισθάνεσαι εξαντληµένος ή να χάσεις βάρος, όµως οι λοιµώξεις του αναπνευστικού µπορούν να σκοτώσουν και είναι δύσκολο να θεραπευτούν. Κανένας δεν πεθαίνει αποκλειστικά από το AIDS. Κατά µεγάλο µέρος, πεθαίνεις, επειδή άλλες µολύνσεις παίρνουν τον έλεγχο του σώµατός σου, όταν καταστρέφεται η άµυνά σου, ή από καρκίνους που σχετίζονται µε τον ιό HIV. Η φυµατίωση, επίσης, είναι µία συνηθισµένη αρρώστια που σκοτώνει ανθρώπους µε προχωρηµένη µόλυνση από τον ιό HIV. Σύντοµα νέα σχετικά µε Φάρµακα, Εµβόλια και Προφυλαχτικά Σχεδόν κάθε βδοµάδα διαβάζουµε ή ακούµε για κάποιο νέο θαυµατουργό φάρµακο για το AIDS. Λένε ότι κάποιος έχει ήδη βρει ένα εµβόλιο και µας λένε, επίσης, πως το σεξ είναι ασφαλές αν χρησιµοποιείς προφυλακτικό. Αυτά είναι καλά νέα, αν είναι αληθινά, όµως, είναι; Κάποιοι λένε πως αν κάνεις σεξ µε µία παρθένα θα θεραπευτείς. Ανοησίες. Είναι φοβερό, τι πιστεύουν οι άνθρωποι. Πολλά απ αυτά που διαβάζεις κι ακούς είναι αβάσιµα. Αν ήταν τόσο εύκολο να βρεθεί θεραπεία, ή αν ένα καλό εµβόλιο είχε πραγµατικά ανακαλυφθεί, οι γιατροί, οι νοσοκόµες, τα νοσοκοµεία και οι κυβερνήσεις θα µπορούσαν να σταµατήσουν ν ανησυχούν. Ο λόγος για τον οποίο υπάρχει τόσο µεγάλη ανησυχία γύρω από την πρόληψη της εξάπλωσης της µόλυνσης είναι, επειδή η αλήθεια ορίζει ότι δεν υπάρχει φάρµακο, και ούτε φαίνεται να υπάρχει στον ορίζοντα. εν υπάρχει εµβόλιο που να λειτουργεί αποτελεσµατικά, ούτε φαίνεται ότι θα εφευρεθεί για τα επόµενα τουλάχιστον δέκα χρόνια. Το χειρότερο είναι ότι τα προφυλακτικά είναι πολύ λιγότερο ασφαλή απ ότι µερικοί άνθρωποι πιστεύουν ότι είναι. Εύχοµαι σύντοµα να έχουµε ένα φάρµακο που να σκοτώνει όλους τους ιούς και να είναι ασφαλές. Όταν συµβεί αυτό, θα έχουµε ένα φάρµακο για τη γρίπη, το απλό κρυολόγηµα, την

17 πολιοµυελίτιδα, την ηπατίτιδα, τον έρπη και πολλές άλλες αρρώστιες, όπως τον αδενικό πυρετό όπως, επίσης, ένα φάρµακο για το AIDS. Αυτό βρίσκεται ακόµα µακριά. Αυτή τη στιγµή δεν έχουµε την τεχνολογία για να το πετύχουµε. Η παραγωγή του φαρµάκου θα µας οδηγήσει στην ανακάλυψη µερικών καταπληκτικών εργαλείων που θα µας επιτρέψουν να εργαστούµε µέσα σε µεµονωµένα κύτταρα του σώµατος. Το να πατήσει ο άνθρωπος στο φεγγάρι ή ακόµα στον Άρη είναι πολύ απλό σε σύγκριση µε τις ικανότητες που απαιτούνται για να βρεθεί το φάρµακο. Το άτοµο που θα βρει το φάρµακο θα γραφτεί στα βιβλία της ιστορίας ως ένας από τους µεγαλύτερους εφευρέτες όλων των εποχών. Θα γράφονται γι αυτόν ή γι αυτήν βιβλία µέχρι τον 22ο αιώνα. Μέχρι τότε θα διαβάσεις για εκατοντάδες ψεύτικα «φάρµακα». Η δυσκολία µε το AIDS είναι ότι οι άνθρωποι που το έχουν δεν πεθαίνουν ακριβώς µόνο από το AIDS. Όπως είδαµε, πεθαίνουν από τις µολύνσεις και τα προβλήµατα που εµφανίζονται, όταν το AIDS έχει εξασθενήσει τον οργανισµό. Ο,τιδήποτε βοηθάει τον οργανισµό να απαλλαγεί από τις άλλες µολύνσεις µπορεί να βοηθήσει κάποιον να αναρρώσει δραµατικά. Οι ασθενείς επιστρέφουν στο σπίτι τους σε καλή κατάσταση και µερικές φορές συνεχίζουν να είναι εντελώς καλά για µερικούς µήνες. Μέχρι να πάθουν άλλη µία λοίµωξη του αναπνευστικού, οι άνθρωποι νοµίζουν πως έχουν θεραπευτεί. Αυτό δίνει το έναυσµα σε φήµες και λάθος εκθέσεις: «Πήρα αυτό το ειδικό αντιβιοτικό και µέσα σε µία µέρα βγήκα απ το νοσοκοµείο και από τότε το έχω ξεχάσει πια. εν έχω πια AIDS». Η πρώτη παρατήρηση είναι σωστή, η δεύτερη λάθος. Το άτοµο θα µπορούσε να πεθάνει πολύ γρήγορα οποιαδήποτε στιγµή. Τα κύτταρα-πολεµιστές γίνονται ολοένα και πιο αδύναµα και κάθε µέρα που περνά ο οργανισµός γίνεται ολοένα και πιο ευάλωτος σε νέα µικρόβια. Αν και το άτοµο µπορεί να φαίνεται πως είναι καλά, στην πραγµατικότητα κάθεται πάνω σε µία ωρολογιακή βόµβα. Ανόητες θεραπείες

18 Πριν λίγα χρόνια στην Ουγκάντα, λέγανε ότι τα φάρµακα για τη φυµατίωση θεραπεύουν το AIDS. Ανοησίες. Άνθρωποι µε AIDS είναι πολύ πιθανό να πεθάνουν από φυµατίωση. Το φάρµακο σκοτώνει τη φυµατίωση, όχι το AIDS. Στις ΗΠΑ, η θεραπεία για τη σύφιλη έχει αποκαλεστεί θεραπεία για το AIDS. εν είναι βοηθάει τους ανθρώπους να αναρρώσουν µονάχα από τη σύφιλη. Μερικοί άνθρωποι προωθούν ιδιότροπες δίαιτες, φαγητά µε ολικής άλεσης προϊόντα, βιταµίνες σε µεγάλες ποσότητες, σωµατική άσκηση, ύπνο και ψυχοθεραπεία σε διάφορους συνδυασµούς ως θεραπεία για το AIDS. Τι αξία έχουν αυτά τα πράγµατα; Είναι αλήθεια ότι αν τα κύτταρα-πολεµιστές του οργανισµού σου δε λειτουργούν και τόσο καλά, τότε ο,τιδήποτε θα µπορούσε να ενισχύσει το ανοσοποιητικό σου σύστηµα θα σε βοηθούσε να κρατηθείς υγιής και παράλληλα αυτά που σε εξαντλούν και σε κάνουν ευάλωτο σε αρρώστιες, θα έπρεπε να αποφεύγονται. Η απλή λογική λέει να φροντίζεις τον εαυτό σου. Να τρως σωστά τακτικά γεύµατα, να κάνεις κάποια σωµατική άσκηση, να διατηρείς το βάρος σου σε λογικά πλαίσια, να τρως άφθονα φρέσκα λαχανικά, να κόψεις το κάπνισµα, να µειώσεις το αλκοόλ, να σταµατήσεις κάθε άλλο «ψυχαγωγικό ναρκωτικό» και να κοιµάσαι αρκετά. Αυτά τα µέτρα χαµηλού κόστους είναι πιθανόν να παρατείνουν τη ζωή και την υγεία των περισσοτέρων ανθρώπων και ειδικά εκείνων µε AIDS ή σε αρχικό στάδιο µόλυνσης από τον ιό HIV. Παρόλ αυτά, κάποιοι άνθρωποι διαφηµίζουν κάθε είδους πολύ ακριβά φάρµακα και άχρηστες θεραπείες. Πολλοί άνθρωποι βγάζουν πολλά λεφτά από το AIDS. Αποτελεσµατική θεραπεία Είναι αλήθεια πως υπάρχουν µερικά πολύ ακριβά φάρµακα που κυκλοφορούν σε µερικές χώρες και που ονοµάζονται «αναστολείς πρωτεάσης» του ιού HIV. Όµως, αυτά απλώς µειώνουν την ένταση της φωτιάς, δεν τη σβήνουν. Επίσης, είναι όλα δηλητηριώδη, οπότε µπορείς να πεθάνεις από την υπερβολική θεραπεία και αυτό επιπρόσθετα σηµαίνει πολλές εξετάσεις στο νοσοκοµείο. Τα φάρµακα πρέπει να λαµβάνονται εφ όρου ζωής. Μέχρι πρόσφατα, ένας γιατρός απ το Μπουρούντι θα έπρεπε να αποταµιεύει ολόκληρο το µισθό του για πέντε χρόνια για να καλυφθούν τα έξοδα θεραπείας και παρακολούθησης ενός φορέα µε αυτά τα φάρµακα για ένα χρόνο και παρόλ αυτά το άτοµο στο τέλος θα πεθάνει από AIDS. Εξαιτίας αυτού, υπήρξε µεγάλη κατακραυγή για απόδοση δικαιοσύνης και οι κατασκευαστές έχουν κάνει βήµατα για την προµήθεια των φαρµάκων σε χαµηλότερο κόστος. Όµως, γι αυτούς που το εισόδηµά τους είναι 2 δολάρια την ηµέρα, εξακολουθούν να είναι πολύ ακριβά. Όπως ακριβώς δεν έχει εφαρµογή η ιδέα ότι ο καθένας στις φτωχότερες χώρες θα µπορούσε ν αγοράσει και να χρησιµοποιήσει προφυλακτικά όταν κάνει σεξ, µε τον ίδιο τρόπο είναι ανόητο να υποκριθούµε ότι αυτά τα χαµηλού κόστους φάρµακα θα βρουν την οποιαδήποτε ανταπόκριση στους φτωχότερους ανθρώπους. Γι αυτό το λόγο η Παγκόσµια Οργάνωση Υγείας παρουσίασε µία παγκόσµια πρωτοβουλία το 2003, που είχε ως στόχο να προµηθεύσει δωρεάν αντιβιοτικά φάρµακα σε τουλάχιστον 3 εκατοµµύρια αρρώστους από τον ιό HIV µέχρι το 2005 (το πρόγραµµα 3 επί 5). Αυτό το φιλόδοξο πρόγραµµα θα πετύχει τους στόχους του µονάχα αν εφαρµοστεί σε στενή συνεργασία µε την εκκλησία και τις χριστιανικές οργανώσεις, που όπως είδαµε, είναι οι κυριότεροι παροχείς φροντίδας στις φτωχότερες χώρες. Αυτοί, των οποίων τα αποτελέσµατα βγούνε θετικά µετά την προκαταρκτική συµβουλευτική, θ αρχίσουν ένα συνδυασµό χαπιών και θα κάνουν απλές

19 αιµατολογικές εξετάσεις κάθε δύο εβδοµάδες, για να είναι βέβαιοι ότι ο οργανισµός τους έχει τη δυνατότητα να χρησιµοποιήσει το φάρµακο µε ασφάλεια (δες στο πίσω µέρος του βιβλίου για το πώς µπορείς να λάβεις δωρεάν θεραπεία για το AIDS µέσω της Παγκόσµιας Οργάνωσης Υγείας). Τι γίνεται µε το εµβόλιο; Τα εµβόλια είναι τα µοναδικά µας όπλα ενάντια στις νόσους των ιών. Η πολιοµυελίτιδα, ο κοκίτης, η ιλαρά και άλλες αρρώστιες γίνονται όλο και πιο σπάνιες, τώρα, χάρη στα εµβόλια. Ένα παγκόσµιο πρόγραµµα ενάντια στην ευλογιά πέτυχε να την αφανίσει από το πρόσωπο της γης. Οπότε, γιατί όχι το AIDS; Ένα εµβόλιο προµηθεύει τον οργανισµό µε ένα µικρόβιο που είναι ακίνδυνο, αλλά έχει την ίδια εξωτερική µορφή µε το µικρόβιο της νόσου. Μέσα σε µια εβδοµάδα ο οργανισµός θα αναπτύξει ειδικά αντισώµατα για να απαλλαγεί απ αυτό. Η πρώτη φορά διαρκεί συνήθως περισσότερο. Την επόµενη φορά που θα συναντήσει το ίδιο µικρόβιο, θα χρειαστεί µία ή δύο ώρες για να τεθούν σε θέση µάχης τα κύτταρα πολεµιστές. Τα κύτταρα πολεµιστές µπορούν να θυµούνται ένα µικρόβιο που είχαν συναντήσει αρκετά χρόνια πριν. Αν τώρα αυτά συναντήσουν ένα εντελώς διαφορετικό και επικίνδυνο µικρόβιο που να έχει όµως την ίδια µορφή µε ένα µικρόβιο που είχαν αντιµετωπίσει επιτυχώς στο παρελθόν, ο οργανισµός είναι καλά προετοιµασµένος. Έτσι, αντί το άτοµο να πεθάνει, π.χ. από πολιοµυελίτιδα, αισθάνεται λίγο αδιάθετο και σε µία δύο µέρες γίνεται καλά. Έχει αποκτήσει ανοσία εξαιτίας του εµβολίου. Ειδικός στις µεταµφιέσεις Η δυσκολία µε το AIDS έγκειται στο γεγονός ότι ο ιός συνεχώς αλλάζει τη µορφή του κι έτσι µπερδεύει τα κύτταρα πολεµιστές. Ένα εµβόλιο που δίνεις σε κάποιον σήµερα µπορεί να τον προστατέψει την επόµενη εβδοµάδα, όµως τι γίνεται τον επόµενο µήνα; Εδώ έχουµε έναν ιό που έχει αποκτήσει ανοσία προς τα κύτταρα πολεµιστές του οργανισµού σου. Γι αυτό το λόγο ουσιαστικά ο οργανισµός σου δεν µπορεί ν απαλλαχτεί απ αυτόν. Υπάρχουν κι άλλοι ιοί που, επίσης, αλλάζουν µορφή. Θα έχεις ίσως αναρωτηθεί, γιατί η γρίπη εξακολουθεί να είναι µία κύρια αιτία απώλειας πολλών εργάσιµων ηµερών στο χώρο δουλειάς ή στο σχολείο, ή γιατί οι δυνάµεις µας καταβάλλονται από ένα απλό κρυολόγηµα. Ο λόγος είναι πως και οι δύο αυτές αρρώστιες προκαλούνται από ιούς που έχουν την τάση να είναι λίγο διαφορετικοί κάθε φορά που τους συναντάς. Μέχρι εσύ να µεταδώσεις το κρυολόγηµά σου σε κάποιον φίλο σου, αυτό έχει µεταδοθεί δεκάδες φορές, έχει κάνει το µισό γύρω του κόσµου, µολύνοντας ίσως άτοµα συνολικά κι έχει αλλάξει µορφή. Κάθε ένας που µολύνεται παράγει καινούριους ιούς µέσα στα κύτταρα της µύτης του και µερικές φορές οι ιοί που εξέρχονται δεν έχουν την ίδια µορφή µε τον ιό που εισήλθε. Ένα ή δύο χρόνια µετά συναντάς κάποιον µε κρυολόγηµα που είναι το ίδιο µε αυτό που είχες εσύ προηγουµένως. Αν ο ιός ήταν ακριβώς ο ίδιος, όπως η ιλαρά ή η ευλογιά, τότε ο οργανισµός σου θα τον θυµόταν και θα τον σκότωνε αµέσως. Όµως, ο ιός φαίνεται τόσο διαφορετικός εξωτερικά απ όλους αυτούς που έχουν στη µνήµη τους τα κύτταρα πολεµιστές και απλά δεν µπορούν να τον αναγνωρίσουν. εν υπάρχει κανένα προκατασκευασµένο αντίσωµα που να ταιριάζει καλά και συνεπώς τα κύτταρα πολεµιστές πρέπει να αρχίσουν από το µηδέν.

20 Εµβόλιο για τη γρίπη Υπάρχει ένα εµβόλιο για τη γρίπη, το οποίο µόλις και µετά βίας ενεργεί, επειδή ο ιός έχει την τάση να παραµένει στην ίδια µορφή για λίγο περισσότερο χρονικό διάστηµα απ ό,τι ο ιός του κρυολογήµατος. Μπορούµε να ξέρουµε τι θ αντιµετωπίσουµε στη χώρα µας σύντοµα, αν κοιτάξουµε τη µορφή του ιού στην άλλη πλευρά του κόσµου. Παίρνουµε δείγµατα από ανθρώπους στο Χονγκ Κονγκ και στην Αυστραλία και γνωρίζουµε πως αν µπορέσουµε να παρασκευάσουµε τα εµβόλια και να τα χορηγήσουµε γρήγορα σε ηλικιωµένους ανθρώπους στον Καναδά, τότε ίσως να καταφέρουµε να µειώσουµε τον αριθµό των θανάτων από γρίπη τον επόµενο χειµώνα. Όµως, χρειάζεται ο καθένας να κάνει ένα νέο εµβόλιο κάθε χρόνο. Συνεπώς, ακόµα κι αν ανακαλύψουµε ένα εµβόλιο για το AIDS, το οποίο θα ήταν ασφαλές, θα έπρεπε πιθανόν να τους εµβολιάζουµε όλους σε τακτά χρονικά διαστήµατα. Ο ιός µπορεί και τότε να µην καταστραφεί. Μπορεί ν αλλάζει µορφή µε µικρούς τρόπους ακόµα και µέσα στο ίδιο άτοµο, µέσα σε µερικές εβδοµάδες, έτσι τα αντισώµατα που ήταν κατάλληλα στην αρχή του µήνα να είναι σχεδόν άχρηστα στο τέλος του µήνα. Ένας µεταµφιεσµένος ιός που φαίνεται σαν εσένα Ο,τιδήποτε και να διαβάσεις, η αλήθεια είναι πως δεν έχουµε ακόµα βρει ένα ανθρώπινο αντίσωµα που να είναι ισχυρό κατά του ιού HIV ακόµα κι αν είναι στην ακριβώς κατάλληλη µορφή. Σχεδόν όλοι όσοι µολύνονται παράγουν αντισώµατα, όµως παρόλ αυτά αρρωσταίνουν και πεθαίνουν. Ο ιός έχει ανοσία στα αντισώµατα. Συνεπώς, την επόµενη φορά που θ ακούσεις για κάποιον υπέροχο επιστήµονα που δοκίµασε στον εαυτό του ένα εµβόλιο κατά του AIDS, πρόσεχε. Ο µόνος τρόπος για να µάθουµε αν λειτουργεί είναι να εισάγουµε µέσα του µε ένεση αίµα από κάποιον που έχει AIDS και να δούµε τι θα γίνει. Όµως, πόσο νοµίζεις ότι θα πρέπει να περιµένεις µέχρι να είσαι απολύτως βέβαιος ότι δε θα αναπτύξει ποτέ AIDS. Πιθανόν δέκα χρόνια. Μέχρι τότε η γυναίκα του και τα παιδιά του θα ζούνε µε υποψίες, ξέροντας ότι µπορεί να πεθάνει και ότι µπορεί να είναι φορέας της µόλυνσης. Να γίνονται εξετάσεις; Θα αναρωτιέσαι, γιατί δεν µπορούµε να κάνουµε άµεσα εξετάσεις για AIDS. υστυχώς, η εξέταση για το AIDS δεν είναι τέτοιου είδους. Είναι εξαιρετικά δύσκολο να εντοπιστεί αυτός ο µικροσκοπικός ιός. Η µόνη ευρέως αποδεκτή εξέταση που έχουµε αυτή τη στιγµή δεν είναι για τον ίδιο τον ιό, αλλά για τα αντισώµατα που παράγουν σχεδόν όλα τα µολυσµένα άτοµα. Συνεπώς, τα άτοµα που θέλουν να εξεταστούν χρειάζεται να περιµένουν συνήθως µέχρι και δώδεκα εβδοµάδες, αφ ότου εκτέθηκαν σε κίνδυνο. Αν βρούµε αντισώµατα, σηµαίνει πως το άτοµο έχει εκτεθεί στη µόλυνση ή ότι αυτό ή αυτή έχει αναπτύξει αντισώµατα εξαιτίας ενός εµβολίου. εν µπορούµε να διακρίνουµε τη διαφορά. Οι περισσότεροι ειδικοί πέφτουν σε κατάθλιψη, όταν πρόκειται να συζητήσουν για εµβόλια. Λένε ότι είµαστε σχεδόν βέβαιοι πως βρισκόµαστε τουλάχιστον δέκα χρόνια µακριά από την ανακάλυψη ενός δραστικού εµβολίου, και αν ακόµα το ανακαλύψουµε θα χρειαστούν χρόνια, για να βεβαιωθούµε ότι είναι αρκετά ασφαλές να δοθεί σε πολλούς ανθρώπους και να παράγουµε µεγάλες ποσότητες σε χαµηλό κόστος.