GENES VIII. Ελληνική Έκδοση. Benjamin Lewin. Προλογίζει ο Καθηγητής Γιώργος Σταματογιαννόπουλος. Aκαδημαϊκές Εκδόσεις

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "GENES VIII. Ελληνική Έκδοση. Benjamin Lewin. Προλογίζει ο Καθηγητής Γιώργος Σταματογιαννόπουλος. Aκαδημαϊκές Εκδόσεις AcademicPublications@yahoo."

Transcript

1 GENES VIII Benjamin Lewin Ελληνική Έκδοση Προλογίζει ο Καθηγητής Γιώργος Σταματογιαννόπουλος A ª π Upper Saddle River, NJ Aκαδημαϊκές Εκδόσεις AcademicPublications@yahoo.com i

2 Στοιχεία έκδοσης στην Αγγλική γλώσσα Executive Editor: Gary Carlson Editor-in-Chief: John Challice President: Paul F. Corey Assistant Vice President of Production and Manufacturing: David Riccardi Manager of Electronic Composition: Jim Sullivan Executive Managing Editor: Kathleen Schiaparelli Editorial Assistant: Susan Zeigler Assistant Managing Editor, Science Media: Nicole Bush Media Editor: Andrew Stull Assistant Editor: Chrissy Dudonis Senior Marketing Manager: Shari Meffert Art Director: John Christiana Manufacturing Buyer: Alan Fischer Manufacturing Manager: Trudy Pisciotti Marketing Assistant: Juliana Tarris Director of Creative Services: Paul Belfanti Cover Designer: Bruce Kenselaar Cover Credit: High Density Liquid Crystalline DNA by Michael W. Davidson and The Florida State University (National High Magnetic Field Laboratory) 2004 by Benjamin Lewin Published by Pearson Education, Inc. Pearson Prentice Hall Upper Saddle River, NJ All rights reserved. No part of this book may be reproduced, in any form or by any means, without permission in writing from the publisher. Pearson Education LTD., London Pearson Education Australia PTY, Limited, Sydney Pearson Education Singapore, Pte. Ltd Pearson Education North Asia Ltd, Hong Kong Pearson Education Canada, Ltd., Toronto Pearson Educacifin de Mexico, S.A. de C.V. Pearson Education Japan, Tokyo Pearson Education Malaysia, Pte. Ltd Στοιχεία έκδοσης στην Ελληνική γλώσσα A ª π 2004 Aκαδημαϊκές Εκδόσεις Ι. Μπάσδρα και ΣΙΑ Ο.Ε. Νικηταρά 31 Αλεξανδρούπολη, AcademicPublications@yahoo.com ISBN SET: ISBN ΠΡΩΤΟΥ ΤΟΜΟΥ: ISBN ΔΕΥΤΕΡΟΥ ΤΟΜΟΥ: Απαγορεύεται η μερική ή ολική αναπαραγωγή του κειμένου ή/και των εικόνων του παρόντος βιβλίου, σε οποιαδήποτε μορφή, χωρίς την έγγραφη άδεια του εκδότη. Στη φωτογραφία του εξωφύλλου, που είναι μια ευγενική προσφορά του Michael W. Davidson και του Florida State University (National High Magnetic Field Laboratory), φαίνονται μόρια DNA σε υγρή κρυσταλλική μορφή. i

3 Πρόλογος Ελληνικής Έκδοσης από τον Καθηγητή Γιώργο Σταματογιαννόπουλο Στις αρχές της νέας χιλιετίας, η Μοριακή Βιολογία υπόσχεται να διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο ανάμεσα στις υπόλοιπες, πιο κλασικές, Επιστήμες, δίνοντας πρωτόγνωρες δυνατότητες στον άνθρωπο και γεννώντας προσδοκίες, που περιορίζονται σχεδόν μόνο από τη φαντασία. Οι νέες τεχνολογίες που βασίζονται στη Μοριακή Βιολογία και στο συνδυασμό της με τη Νανοτεχνολογία, την Τεχνολογία των Ηλεκτρονικών Υπολογιστών, τη Χημεία, τη Φυσική και την Ιατρική πιστεύεται ότι θα επιφέρουν μεγάλες αλλαγές στους τομείς της υγείας και της οικονομίας, επηρεάζοντας την κοινωνία, αλλά και τις αρχές της ηθικής και της φιλοσοφίας του σύγχρονου ανθρώπου. Η Μοριακή Βιολογία, ως πεδίο που συνδυάζει τη θεωρητική γνώση με την καινοτομία, προσιδιάζει στη φυσιογνωμία και στις δυνατότητες των Ελλήνων και της ελληνικής οικονομίας: απαιτεί επιστημονική καθαρή λογική, οξυδέρκεια και φαντασία, σκληρή δουλειά και δημιουργικότητα, χωρίς να προϋποθέτει εξαιρετικά υψηλές επενδύσεις. Επομένως, η Ελλάδα θα πρέπει να επενδύσει στη νέα αυτή τεχνολογία και να φροντίσει να αξιοποιήσει το επιστημονικό ανθρώπινο δυναμικό της, καταρτίζοντάς το όσο το δυνατόν καλύτερα. Το παρόν βιβλίο, που μεταφράστηκε με πολύ μεράκι και κόπο από εξαιρετικούς νέους επιστήμονες, θα βοηθήσει σημαντικά στην εκπαίδευση των φοιτητών των Τμημάτων Επιστημών της Ζωής και θα τους μυήσει στο μοριακό επίπεδο των βιολογικών φαινομένων, αφού χωρίς τη βαθιά του γνώση δεν είναι δυνατόν να υπάρξει πρόοδος στις Επιστήμες αυτές. Χαρακτηριστικό είναι το πόσο βασίζεται πια η Ιατρική στις εξελίξεις της Μοριακής Βιολογίας για την κατανόηση των μηχανισμών που οδηγούν στην πρόκληση ασθενειών, αλλά και στην εξεύρεση διαγνωστικών και θεραπευτικών μεθόδων. Μάλιστα, αρχίζουμε πλέον να κατανοούμε τους μηχανισμούς προδιάθεσης σε ασθένειες και ελπίζουμε ότι στο μέλλον θα μπορούμε να τις προλαμβάνουμε πριν ακόμα εκδηλωθούν. Το βιβλίο GENES VIII του Benjamin Lewin είναι το πλέον πρόσφατο μιας σειράς που καθιερώθηκε τα τελευταία 20 χρόνια ως ένα από τα καλύτερα βιβλία Μοριακής Βιολογίας και χρησιμοποιείται τόσο ως βιβλίο αναφοράς όσο και ως εκπαιδευτικό εγχειρίδιο. Η ύλη του βιβλίου καλύπτει μεγάλο εύρος θεμάτων, τόσο γενικών μηχανισμών (π.χ. αντιγραφή του γενετικού υλικού, μεταγραφή, μετάφραση, μεταγωγή σημάτων κτλ.) όσο και ειδικότερων θεμάτων (π.χ. ρύθμιση της γονιδιακής έκφρασης, ετερογένεια του ανοσοποιητικού συστήματος, ογκογονίδια και καρκίνος, μοριακή βιολογία της ανάπτυξης κτλ.), δίνοντας έμφαση στους μηχανισμούς ρύθμισης. Τα θέματα που αναπτύσσονται προσεγγίζονται με αυστηρά επιστημονική διάθεση, διερευνώντας τις διάφορες εναλλακτικές δυνατότητες που υπάρχουν σε κάθε περίπτωση και συγκρίνοντας κριτικά τις συνέπειες καθεμίας. Έτσι, ο φοιτητής μυείται στον επιστημονικό τρόπο σκέψης και αναζήτησης. Σε ορισμένες μάλιστα περιπτώσεις, στις οποίες και οι πλέον πρόσφατες γνώσεις μας δεν προσφέρουν απαντήσεις σε κάποιο ερώτημα, ο συγγραφέας εκθέτει τα πιθανά ενδεχόμενα. Αυτό, εκτός του ότι αποτελεί δείγμα του ανανεωμένου περιεχομένου του βιβλίου, δηλώνει ότι ο επιστήμονας πρέπει αφενός μεν να είναι ανοιχτός σε διάφορα ενδεχόμενα και αφετέρου να έχει τη δυνατότητα κριτικού ελέγχου της κάθε περίπτωσης. Γι αυτό το λόγο, η παιδευτική αξία του βιβλίου είναι πολύ μεγάλη. Παρόλο που ο συγγραφέας σε πολλά θέματα εμβαθύνει στην ανάλυση, βοηθά συστηματικά τον αναγνώστη να οργανώσει τις γνώσεις του παραθέτοντας τις «σημαντικές έννοιες» στην αρχή κάθε ενότητας. Προς την κατεύθυνση αυτή βοήθησε πάρα πολύ η προσοχή και ο σεβασμός των μεταφραστών-επιμελητών, που απέδωσαν το πραγματικά δύσκολο κείμενο του πρωτοτύπου της αγγλικής γλώσσας με πολύ επιτυχημένο τρόπο. Επιπλέον, παρά το μεγάλο αριθμό των συνεργατών, η ομοιομορφία που επιτεύχθηκε, τόσο στη χρήση επιστημονικών όρων όσο και στο γενικότερο εκφραστικό ύφος, είναι iii

4 αξιοσημείωτη. Εντυπωσιακό είναι ακόμα ότι ένα τόσο ογκώδες σύγγραμμα μεταφράστηκε και εκδόθηκε στην ελληνική γλώσσα σε λιγότερο από ένα έτος. Για την επίτευξη αυτού του στόχου εργάστηκε, με άριστο συντονισμό και αλληλοβοήθεια, μεγάλος αριθμός επιστημόνων, καθένας από τους οποίους ανέλαβε μια θεματική ενότητα που συμπίπτει με το γνωστικό αντικείμενό του. Πρόκειται για το αποτέλεσμα ομαδικής εργασίας, αφού σε όλα σχεδόν τα κεφάλαια εργάστηκαν περισσότεροι από ένας επιμελητές. Με μεγάλη μου χαρά χαιρετίζω την ελληνική έκδοση του GENES VIII. Πιστεύω ότι θα βοηθήσει στην αποτελεσματικότερη εκπαίδευση στον τομέα της Μοριακής Βιολογίας. Γεώργιος Σταματογιαννόπουλος, M.D., Dr. Sci. Καθηγητής Παθολογίας και Γονιδιωματικής, Διευθυντής του Τμήματος Ιατρικής Γενετικής, Διευθυντής του Κέντρου Μοριακής Ιατρικής Markey, Μέλος της Αμερικανικής Ακαδημίας Τεχνών και Επιστημών και αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. iv

5 Πρόλογος Αγγλικής Έκδοσης Με την όγδοη έκδοση του GENES συμπληρώνονται 20 χρόνια από την πρώτη έκδοση. Μια καινοτομία της πρώτης εκείνης έκδοσης ήταν η παρουσίαση των προκαρυωτικών και των ευκαρυωτικών οργανισμών με ενοποιημένο τρόπο. Αυτή η προσέγγιση έχει πλέον καθιερωθεί ως αποτέλεσμα μιας μακράς σειράς ανακαλύψεων οι οποίες κατέδειξαν την ομοιότητα των λύσεων που υιοθετούνται από πολλά ή ακόμα και από όλα τα είδη, προκειμένου να αντιμετωπίσουν βιολογικά προβλήματα. Η πρόσφατη έκδοση έχει ανανεωθεί και αναδιοργανωθεί σε μεγάλο βαθμό. Οι δύο κυριότερες κινητήριες δυνάμεις που οδήγησαν στις αλλαγές αυτές είναι η ολοκλήρωση της ανάλυσης του γονιδιώματος πολλών ειδών, η οποία αποτελεί μια πηγή πληροφοριών που βρίσκονται διάχυτες σε πολλά τμήματα του βιβλίου, καθώς και η διαθεσιμότητα κρυσταλλογραφικών δομών, οι οποίες, σε πολλές περιπτώσεις, συνεισφέρουν αποφασιστικά στη διαλεύκανση υποθέσεών μας σχετικά με μοριακούς μηχανισμούς. Μια σημαντική αλλαγή του τρόπου παρουσίασης κατέστη εφικτή με τη χρήση του διαδικτύου. Στη διεύθυνση διατηρείται μια συνεχώς ανανεούμενη έκδοση του GENES. Πέρα από τις προφανείς ιδιαιτερότητες του διαδικτύου, που επιτρέπουν στον αναγνώστη να επιλέξει τον τρόπο παρουσίασης, η ηλεκτρονική έκδοση περιλαμβάνει βιβλιογραφικές αναφορές ενσωματωμένες στο κείμενο (αντί για το τέλος του Kεφαλαίου), οι οποίες, φυσικά, είναι συνδεδεμένες ηλεκτρονικά με την πηγή του πρωτότυπου υλικού, σε όποιες περιπτώσεις βέβαια είναι αυτό δυνατόν. Η αντιστοιχία της ηλεκτρονικής έκδοσης με την έντυπη έκδοση επιτρέπει στον αναγνώστη να βρει με ποια ενότητα του βιβλίου ισοδυναμεί ένα τμήμα της ηλεκτρονικής έκδοσης (και αντιστρόφως). Θα ήθελα να αναφερθώ στην επιλογή των βιβλιογραφικών αναφορών. Καθώς υιοθετείται ολοένα και περισσότερο η πολιτική της ελεύθερης πρόσβασης σε δημοσιευμένο υλικό μετά την παρέλευση εύλογου χρονικού διαστήματος, το πλεονέκτημα της απρόσκοπτης πρόσβασης για την επιστημονική κοινότητα έχει γίνει σαφές. Γι αυτό το λόγο, αποφεύγω τη χρήση δημοσιευμάτων σε περιοδικά που είτε δεν ακολουθούν την παραπάνω πολιτική είτε δεν είναι ευρέως διαδεδομένα (συχνά εξαιτίας της παράλογα υψηλής τιμής τους), αφού δε θεωρώ τα δημοσιεύματα αυτά ως γνήσια συνεισφορά στην επιστημονική βιβλιογραφία. Δε βρίσκω νόημα στο να αναφέρεται κανείς σε δημοσιεύματα στα οποία πολλοί αναγνώστες δε θα έχουν πρόσβαση. Οι βιβλιογραφικές αναφορές παρουσιάζονται στο τέλος κάθε Kεφαλαίου, οργανωμένες ανά Eνότητα και κατηγοριοποιημένες σε άρθρα ανασκόπησης (rev), ερευνητικά άρθρα (ref) και περιγραφές κλασικών πειραμάτων από συγγραφείς στην ιστοσελίδα του ergito (exp). Benjamin Lewin v

6 Σημείωμα των Συντονιστών της Ελληνικής Έκδοσης Η ραγδαία εξέλιξη του ολοένα διευρυνόμενου πεδίου της Μοριακής Βιολογίας καθιστά εξαιρετικά δύσκολη τη συγγραφή ενός πλήρους και σύγχρονου διδακτικού βιβλίου για την τριτοβάθμια εκπαίδευση στην ελληνική γλώσσα. Η μετάφραση του GENES VIII καλύπτει αυτή την ανάγκη. Ήταν μεγάλη μας τιμή να αναλάβουμε το συντονισμό μιας ομαδικής προσπάθειας για τη μετάφρασή του. Ήταν επίσης μεγάλη μας χαρά, όλη τη χρονιά που πέρασε, να βρισκόμαστε σε συχνή επαφή με εξαίρετους συνάδελφους από πολλά Τμήματα της χώρας στα οποία διδάσκονται οι Επιστήμες της Ζωής. Τα 21 μέλη της ομάδας που σχηματίστηκε για τη μετάφραση του βιβλίου συνεργάστηκαν άψογα προκειμένου να επιτευχθεί αυτό που πριν μερικούς μήνες φαινόταν σχεδόν ακατόρθωτο: η κυκλοφορία ενός επιστημονικού συγγράμματος στη γλώσσα μας μέσα στο ίδιο ημερολογιακό έτος με την αγγλική έκδοση. Τα προβλήματα που συναντήσαμε στην πορεία αντιμετωπίστηκαν με επιτυχία χάρη στην κοινή προσπάθεια. Ένα από αυτά, στο οποίο θα θέλαμε να σταθούμε λίγο περισσότερο, ήταν το ζήτημα της απόδοσης των αγγλικών όρων στη γλώσσα μας. Είναι γνωστό πως στα διάφορα Τμήματα της χώρας χρησιμοποιούνται εναλλακτικές ελληνικές λέξεις προκειμένου να αποδοθεί ο ίδιος αγγλικός όρος. Καταβάλλοντας καλοπροαίρετη προσπάθεια, καταλήξαμε σε μια συναινετική ορολογία, λαμβάνοντας υπόψη την ορολογία που χρησιμοποιήθηκε από συναδέλφους κατά τη μετάφραση άλλων βιβλίων και τη συγγραφή σημειώσεων, καθώς και συστάσεις και υποδείξεις έμπειρων καθηγητών οι οποίοι με μεγάλη προθυμία συνεργάστηκαν κατά την κατάρτιση του λεξιλογίου. Σημαντική ήταν η συμβολή ειδικών επιστημονικών συνεργατών του Εκδοτικού Οίκου, που παρείχαν ειδική γραμματολογική υποστήριξη ώστε να επιλέγουμε τον πιο κατάλληλο όρο σε κάθε περίπτωση. Θα πρέπει να τονίσουμε πως κανένας από τους συνεργάτες δεν είναι απόλυτα ικανοποιημένος από την απόδοση των, χιλίων και πλέον, αγγλικών όρων, οι οποίοι χρησιμοποιούνται σε αυτό το βιβλίο. Έγιναν αμοιβαίες υποχωρήσεις και αποδεχτήκαμε λέξεις που δεν είχαμε συνηθίσει, θέτοντας υπό αμφισβήτηση έναν παλιό αφορισμό, σύμφωνα με τον οποίο «δύο ακαδημαϊκοί μοιράζονται ευκολότερα την ίδια οδοντόβουρτσα παρά την ίδια ορολογία». Ελπίζουμε λοιπόν πως με το βιβλίο αυτό, και με πνεύμα καλής θέλησης και αμοιβαίου σεβασμού, έγινε ένα θετικό βήμα προς την κατεύθυνση της διαμόρφωσης μιας κοινής ελληνικής ορολογίας στο χώρο της Μοριακής Βιολογίας. Iδιαίτερη ικανοποίηση μας δίνει το γεγονός ότι βασικό ρόλο στην ενέργεια αυτή, άλλοτε με άμεσο και άλλοτε με έμμεσο τρόπο, διαδραμάτισαν όλοι ανεξαιρέτως οι διδάσκοντες του Τμήματος Μοριακής Βιολογίας και Γενετικής, καθώς και οι φοιτητές μας, των οποίων ο ένθερμος ζήλος για μάθηση μας τροφοδότησε καθ όλη τη διάρκεια της συγκεκριμένης προσπάθειας. Tέλος, ιδιαίτερες ευχαριστίες οφείλουμε στον κ. Aντώνη Γιαννακάκη, ο οποίος ετοίμασε την αρχική μετάφραση ενός μεγάλου μέρους του βιβλίου. Ραφαήλ Σανδαλτζόπουλος & Γιώργος Σκάβδης Aλεξανδρούπολη, Δεκέμβριος 2004 vi

7 Συντελεστές της Ελληνικής Έκδοσης Αποστολίδης Απ. Eπίκουρος Kαθηγητής της Γεωπονικής Σχολής του A.Π.Θ. Αρσενάκης Μ. Kαθηγητής του Tμήματος Bιολογίας του A.Π.Θ. Γεωργάτος Σπ. Kαθηγητής της Iατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Iωαννίνων. Γρηγορίου Μ. Eπίκουρη Kαθηγήτρια του Tμήματος Mοριακής Bιολογίας και Γενετικής του Δ.Π.Θ. Λυγερού Ζ. Eπίκουρη Kαθηγήτρια της Iατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Πατρών. Μίντζας Αν. Aναπληρωτής Kαθηγητής του Tμήματος Bιολογίας του Πανεπιστημίου Πατρών. Μπουκουβάλα Σ. Διδάκτωρ Mοριακής Bιολογίας, Tμήμα Mοριακής Bιολογίας και Γενετικής, Δ.Π.Θ Παναγιωτίδης Χρ. Aναπληρωτής Kαθηγητής του Tμήματος Φαρμακευτικής του A.Π.Θ. Παπαματθαιάκης Ιωσ. Kαθηγητής του Tμήματος Bιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης. Παρασκευά Ευφρ. Λέκτορας της Iατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Λάρισας. Πολίτου Αν. Eπίκουρη Kαθηγήτρια της Iατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Iωαννίνων. Σανδαλτζόπουλος Ρ. Eπίκουρος Kαθηγητής του Tμήματος Mοριακής Bιολογίας και Γενετικής του Δ.Π.Θ. Σίμος Γ. Eπίκουρος Kαθηγητής της Iατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Λάρισας. Σκάβδης Γ. Λέκτορας του Tμήματος Mοριακής Bιολογίας και Γενετικής του Δ.Π.Θ. Ταραβήρας Στ. Λέκτορας της Iατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Πατρών. Φακής Γ. Λέκτορας του Tμήματος Mοριακής Bιολογίας και Γενετικής του Δ.Π.Θ. Φλυτζάνης Κ. Aναπληρωτής Kαθηγητής του Tμήματος Bιολογίας του Πανεπιστημίου Πατρών. Χατζάκη Αικ. Λέκτορας της Iατρικής Σχολής του Δ.Π.Θ. Χατζόπουλος Π. Kαθηγητής του Τμήματος Γεωπονικής Βιοτεχνολογίας του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών Χλίχλια Αικ. Eπίκουρη Kαθηγήτρια του Tμήματος Mοριακής Bιολογίας και Γενετικής του Δ.Π.Θ. Χριστοφορίδης Σ. Eπίκουρος Kαθηγητής της Iατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Iωαννίνων. Το λεξικό επιστημονικών όρων και το ευρετήριο επιμελήθηκε ο κ. Αντώνης Γιαννακάκης (ΜSc.) Τη φιλολογική επιμέλεια ανέλαβε η φιλόλογος κ. Κωνσταντίνα Κόη. Κεφ. 1 Αποστολίδης Απ. Κεφ. 2 Αποστολίδης Απ. Κεφ. 3. Παναγιωτίδης Χρ. Σανδαλτζόπουλος Ρ. Κεφ. 4 Γρηγορίου Μ. Παναγιωτίδης Χρ. Κεφ. 5 Παρασκευά Ευφρ. Σίμος Γ. Κεφ. 6 Παρασκευά Ευφρ. Σίμος Γ. Κεφ. 7 Παρασκευά Ευφρ. Σίμος Γ. Κεφ. 8 Παρασκευά Ευφρ. Σίμος Γ. Κεφ. 9 Μίντζας Αν. Σανδαλτζόπουλος Ρ. Κεφ. 10 Μίντζας Αν. Σανδαλτζόπουλος Ρ. Κεφ. 11 Γρηγορίου Μ. Σκάβδης Γ. Κεφ. 12 Γρηγορίου Μ. Σκάβδης Γ. Κεφ. 13 Γρηγορίου Μ. Χατζόπουλος Π. Κεφ. 14 Σανδαλτζόπουλος Ρ. Χατζόπουλος Π. Κεφ. 15 Αρσενάκης Μ. Φακής Γ. Κεφ. 16 Μπουκουβάλα Σ. Φακής Γ. Κεφ. 17 Αρσενάκης Μ. Φακής Γ. Κεφ. 18 Κεφ. 19 Κεφ. 20 Παπαματθαιάκης Ιωσ. Χλίχλια Αικ. Γεωργάτος Σπ. Πολίτου Αν. Σανδαλτζόπουλος Ρ. Γεωργάτος Σπ. Πολίτου Αν. Σανδαλτζόπουλος Ρ. Κεφ. 21 Σανδαλτζόπουλος Ρ. Φλυτζάνης Κ. Κεφ. 22 Σανδαλτζόπουλος Ρ. Φλυτζάνης Κ. Κεφ. 23 Μπουκουβάλα Σ. Σανδαλτζόπουλος Ρ. Κεφ. 24 Λυγερού Ζ. Ταραβήρας Στ. Κεφ. 25 Γρηγορίου Μ. Σκάβδης Γ. Κεφ. 26 Παπαματθαιάκης Ιωσ. Χλίχλια Αικ. Κεφ. 27 Σανδαλτζόπουλος Ρ. Χριστοφορίδης Σ. Κεφ. 28 Γρηγορίου Μ. Σανδαλτζόπουλος Ρ. Κεφ. 29 Λυγερού Ζ. Ταραβήρας Στ. Κεφ. 30 Σανδαλτζόπουλος Ρ. Χατζάκη Αικ. Κεφ. 31 Γρηγορίου Μ. Σκάβδης Γ. vii

8 ΣΥΝΟΠΤΙΚΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Μέρος 1 - Γονίδια Κεφάλαιο 1 Κεφάλαιο 2 Κεφάλαιο 3 Κεφάλαιο 4 Τα γονίδια είναι DNA Το διακοπτόμενο γονίδιο Tο περιεχόμενο του γονιδιώματος Γονιδιακές συστοιχίες και επαναλήψεις Μέρος 2 - Πρωτεΐνες Κεφάλαιο 5 Κεφάλαιο 6 Κεφάλαιο 7 Κεφάλαιο 8 Το αγγελιαφόρο RNA Η πρωτεϊνοσύνθεση Ο γενετικός κώδικας Ο εντοπισμός των πρωτεϊνών Μέρος 3 - Γονιδιακή έκφραση Κεφάλαιο 9 Κεφάλαιο 10 Kεφάλαιο 11 Kεφάλαιο 12 Η μεταγραφή Το οπερόνιο Pυθμιστικά κυκλώματα Στρατηγικές φάγων Μέρος 4 - DNA Κεφάλαιο 13 Κεφάλαιο 14 Κεφάλαιο 15 Κεφάλαιο 16 Κεφάλαιο 17 Κεφάλαιο 18 Το ρεπλικόνιο H αντιγραφή του DNA Ανασυνδυασμός και επιδιόρθωση Τρανσποζόνια Ρετροϊοί και ρετροποζόνια Η αναδιάταξη του DNA viii

9 Μέρος 5 - Πυρήνας Κεφάλαιο 19 Κεφάλαιο 20 Κεφάλαιο 21 Κεφάλαιο 22 Κεφάλαιο 23 Κεφάλαιο 24 Κεφάλαιο 25 Κεφάλαιο 26 Τα χρωμοσώματα Τα νουκλεοσώματα Υποκινητές και ενισχυτές Η ενεργοποίηση της μεταγραφής Η ρύθμιση της δομής της χρωματίνης Το μάτισμα και η επεξεργασία του RNA Το καταλυτικό RNA Η ανοσολογική ετερογένεια Μέρος 6 - Κύτταρα Κεφάλαιο 27 Κεφάλαιο 28 Κεφάλαιο 29 Κεφάλαιο 30 Κεφαλαίο 31 Η διακίνηση των πρωτεϊνών Μεταγωγή σημάτων Κυτταρικός κύκλος και ρύθμιση της αύξησης Ογκογονίδια και καρκίνος Διαβαθμίσεις συγκέντρωσης, καταρράκτες και μονοπάτια σηματοδότησης ix

10 ANΑΛΥΤΙΚΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΡΩΤΟΥ ΤΟΜΟΥ Μέρος 1 - Γονίδια Κεφάλαιο 1 Τα γονίδια είναι DNA 1.1 Εισαγωγή 1.2 Το γενετικό υλικό των βακτηρίων είναι DNA 1.3 Το γενετικό υλικό των ιών είναι DNA 1.4 Το γενετικό υλικό των ζωικών κυττάρων είναι DNA 1.5 Οι πολυνουκλεοτιδικές αλυσίδες αποτελούνται από αζωτούχες βάσεις συνδεδεμένες σε ένα σκελετό σακχάρων και φωσφορικών ομάδων 1.6 Το DNA σχηματίζει διπλή έλικα 1.7 Η αντιγραφή του DNA είναι ημισυντηρητική 1.8 Οι αλυσίδες του DNA αποδιατάσσονται στην αντιγραφική διχάλα 1.9 Τα νουκλεϊκά οξέα υβριδίζονται με ζευγάρωμα των βάσεών τους 1.10 Οι μεταλλάξεις μεταβάλλουν την αλληλουχία του DNA 1.11 Οι μεταλλάξεις επηρεάζουν είτε μεμονωμένα ζεύγη βάσεων είτε μεγαλύτερης έκτασης αλληλουχίες 1.12 Οι συνέπειες των μεταλλάξεων είναι αναστρέψιμες 1.13 Οι μεταλλάξεις επικεντρώνονται στα θερμά σημεία 1.14 Πολλά θερμά σημεία προκύπτουν από τροποποιημένες βάσεις 1.15 Ένα γονίδιο κωδικοποιεί ένα πολυπεπτίδιο 1.16 Οι μεταλλάξεις στο ίδιο γονίδιο δεν εμφανίζουν συμπληρωματικότητα μεταξύ τους 1.17 Οι μεταλλάξεις μπορεί να προκαλέσουν απώλεια ή κέρδος λειτουργίας 1.18 Μπορεί να υπάρχουν πολλαπλά διαφορετικά μεταλλαγμένα αλληλόμορφα ενός γενετικού τόπου 1.19 Μπορεί να απαντώνται περισσότερα από ένα αλληλόμορφα άγριου τύπου σε ένα γενετικό τόπο 1.20 Κατά τον ανασυνδυασμό πραγματοποιείται ανταλλαγή DNA 1.21 Ο γενετικός κώδικας είναι κώδικας τριπλέτας 1.22 Κάθε αλληλουχία έχει τρία πιθανά πλαίσια ανάγνωσης 1.23 Τα προκαρυωτικά γονίδια είναι συγγραμμικά με τις πρωτεΐνες που κωδικοποιούν 1.24 Η διαδικασία έκφρασης ενός γονιδίου περιλαμβάνει αρκετά βήματα 1.25 Οι πρωτεΐνες είναι trans-δραστικές, ενώ οι ρυθμιστικές θέσεις στο DNA είναι cis-δραστικές 1.26 Το γενετικό υλικό μπορεί να είναι είτε DNA είτε RNA 1.27 Μερικοί κληρονομικοί παράγοντες είναι εξαιρετικά μικροί 1.28 Περίληψη Κεφάλαιο 2 Το διακοπτόμενο γονίδιο 2.1 Εισαγωγή 2.2 Ένα διακοπτόμενο γονίδιο αποτελείται από εξόνια και ιντρόνια 2.3 Οι ενδονουκλεάσες περιορισμού αποτελούν ένα σημαντικό μέσο χαρτογράφησης του DNA 2.4 Η οργάνωση των διακοπτόμενων γονιδίων μπορεί να είναι συντηρημένη 2.5 Η αλληλουχία των εξονίων είναι συντηρημένη, ενώ των ιντρονίων ποικίλλει 2.6 Τα γονίδια μπορούν να ταυτοποιηθούν από τα συντηρημένα εξόνιά τους 2.7 Το μέγεθος των γονιδίων κυμαίνεται σε μεγάλο εύρος 2.8 Μια αλληλουχία DNA ενδέχεται να κωδικοποιεί περισσότερες από μία πρωτεΐνες x

11 2.9 Πώς εξελίχθηκαν τα διακοπτόμενα γονίδια; 2.10 Ορισμένα εξόνια μπορεί να αντιστοιχούν σε πρωτεϊνικές επικράτειες 2.11 Τα γονίδια που ανήκουν στην ίδια οικογένεια έχουν κοινή οργάνωση 2.12 Η αλληλουχία του DNA είναι η μοναδική μορφή γενετικής πληροφορίας; 2.13 Περίληψη Κεφάλαιο 3 Tο περιεχόμενο του γονιδιώματος 3.1 Eισαγωγή 3.2 Tα γονιδιώματα μπορούν να χαρτογραφηθούν με ανάλυση σύνδεσης, με ανάλυση με ένζυμα περιορισμού ή με ανάλυση της αλληλουχίας του DNA 3.3 Τα γονιδιώματα των οργανισμών εμφανίζουν μεγάλη ποικιλομορφία 3.4 Οι πολυμορφισμοί RFLP και SNP μπορούν να χρησιμοποιηθούν για γενετική χαρτογράφηση 3.5 Γιατί τα γονιδιώματα είναι τόσο μεγάλα; 3.6 Τα ευκαρυωτικά γονιδιώματα περιέχουν τόσο επαναλαμβανόμενες όσο και μη επαναλαμβανόμενες αλληλουχίες 3.7 Ο αριθμός των γονιδίων στα βακτηριακά γονιδιώματα κυμαίνεται εντός μίας τάξης μεγέθους 3.8 Είναι γνωστός ο συνολικός αριθμός των γονιδίων αρκετών ευκαρυωτών 3.9 Πόσοι διαφορετικοί γονιδιακοί τύποι υπάρχουν; 3.10 Η συντηρητικότητα της γονιδιωματικής οργάνωσης διευκολύνει την ταυτοποίηση γονιδίων 3.11 Το ανθρώπινο γονιδίωμα έχει λιγότερα γονίδια από όσα αναμένονταν 3.12 Πώς κατανέμονται τα γονίδια και οι υπόλοιπες αλληλουχίες στο γονιδίωμα; 3.13 Τα πιο πολύπλοκα είδη εξελίχθηκαν αποκτώντας νέες γονιδιακές λειτουργίες 3.14 Πόσα γονίδια είναι απαραίτητα; 3.15 Τα επίπεδα έκφρασης των γονιδίων κυμαίνονται σε πολύ ευρύ φάσμα 3.16 Πόσα γονίδια εκφράζονται; 3.17 Ο αριθμός των γονιδίων που εκφράζονται μπορεί να μετρηθεί με μαζικές προσεγγίσεις 3.18 Τα οργανίδια φέρουν DNA 3.19 Tα γονιδιώματα των οργανιδίων είναι κυκλικά μόρια DNA που κωδικοποιούν πρωτεΐνες και RNA των οργανιδίων 3.20 Η οργάνωση του μιτοχονδριακού DNA ποικίλλει 3.21 Τα μιτοχόνδρια και οι χλωροπλάστες εξελίχθηκαν με ενδοσυμβίωση 3.22 Το γονιδίωμα του χλωροπλάστη κωδικοποιεί πολλές πρωτεΐνες και RNA 3.23 Περίληψη Κεφάλαιο 4 Γονιδιακές συστοιχίες και επαναλήψεις 4.1 Eισαγωγή 4.2 O διπλασιασμός των γονιδίων αποτελεί κινητήρια δύναμη της εξέλιξης 4.3 Oι συστοιχίες των γονιδίων των σφαιρινών έχουν δημιουργηθεί μέσω διπλασιασμού και απόκλισης 4.4 Tο εξελικτικό ρολόι βασίζεται στην απόκλιση ομόλογων αλληλουχιών 4.5 Ο ρυθμός ουδέτερης αντικατάστασης μπορεί να υπολογιστεί από την απόκλιση επαναλαμβανόμενων αλληλουχιών 4.6 Τα ψευδογονίδια συνιστούν εξελικτικά αδιέξοδα 4.7 Ο άνισος διασκελισμός αναδιατάσσει γονιδιακές συστοιχίες 4.8 Τα γονίδια που κωδικοποιούν rrna οργανώνονται σε μία ή περισσότερες συστοιχίες 4.9 Στις επαναλαμβανόμενες συστοιχίες γονιδίων rrna η αλληλουχία τους δεν αποκλίνει 4.10 O μηχανισμός της εγκαθίδρυσης με διασκελισμό διατηρεί αμετάβλητες τις επαναλήψεις xi

12 4.11 Το δορυφορικό DNA συχνά εντοπίζεται στην ετεροχρωματίνη 4.12 Tο δορυφορικό DNA των αρθροπόδων αποτελείται από πολύ μικρές, πανομοιότυπες επαναλήψεις 4.13 Tο δορυφορικό DNA των θηλαστικών αποτελείται από επαναλήψεις που οργανώνονται ιεραρχικά 4.14 Οι μινιδορυφόροι χρησιμοποιούνται στη γενετική χαρτογράφηση 4.15 Περίληψη Μέρος 2 - Πρωτεΐνες Κεφάλαιο 5 Το αγγελιαφόρο RNA 5.1 Εισαγωγή 5.2 Το mrna παράγεται με μεταγραφή και μεταφράζεται 5.3 Το μεταφορικό RNA έχει σχήμα τριφυλλιού 5.4 Το στέλεχος-δέκτης και το αντικωδικόνιο βρίσκονται στα αντίθετα άκρα της τριτοταγούς δομής 5.5 Το αγγελιαφόρο RNA μεταφράζεται από τα ριβοσώματα 5.6 Πολλά ριβοσώματα δεσμεύονται σε ένα mrna 5.7 Ο κύκλος ζωής του βακτηριακού αγγελιαφόρου RNA 5.8 Το ευκαρυωτικό mrna τροποποιείται κατά τη διάρκεια ή μετά το πέρας της μεταγραφής του 5.9 Το 5 άκρο του ευκαρυωτικού mrna φέρει καλύπτρα 5.10 Το 3 άκρο πολυαδενυλιώνεται 5.11 Πολλά ένζυμα συμμετέχουν στη διαδικασία αποικοδόμησης του βακτηριακού mrna 5.12 Η σταθερότητα του mrna εξαρτάται από τη δομή και την αλληλουχία του 5.13 Η αποικοδόμηση του mrna είναι μια πολύπλοκη διαδικασία 5.14 Οι ανερμηνεύσιμες μεταλλάξεις πυροδοτούν ένα σύστημα επιτήρησης 5.15 Η μεταφορά του RNA στους ευκαρυώτες 5.16 Ένα mrna μπορεί να εντοπίζεται σε συγκεκριμένη τοποθεσία 5.17 Περίληψη Κεφάλαιο 6 Η πρωτεϊνοσύνθεση 6.1 Εισαγωγή 6.2 Η πρωτεϊνοσύνθεση περιλαμβάνει τα στάδια της έναρξης, της επιμήκυνσης και του τερματισμού 6.3 Ειδικοί μηχανισμοί ελέγχουν την ακρίβεια της πρωτεϊνοσύνθεσης 6.4 Η έναρξη στα βακτήρια χρειάζεται την υπομονάδα 30S και βοηθητικούς παράγοντες 6.5 Ένα ειδικό εναρκτήριο trna ξεκινά τη σύνθεση της πολυπεπτιδικής αλυσίδας 6.6 Η χρήση του fmet-trna f ελέγχεται από τον IF-2 και το ριβόσωμα 6.7 Η έναρξη περιλαμβάνει δημιουργία ζευγών βάσεων μεταξύ mrna και rrna 6.8 Οι μικρές υπομονάδες σαρώνουν το ευκαρυωτικό mrna για να βρουν τις θέσεις έναρξης 6.9 Οι ευκαρυώτες χρησιμοποιούν ένα σύμπλοκο από πολλούς παράγοντες έναρξης 6.10 Ο παράγοντας επιμήκυνσης Τu μεταφέρει το αμινοακυλο-trna στη θέση Α 6.11 Η πολυπεπτιδική αλυσίδα μεταφέρεται στο αμινοακυλο-trna 6.12 Η μετατόπιση κινεί το ριβόσωμα 6.13 Οι παράγοντες επιμήκυνσης προσδένονται αλληλοδιάδοχα στο ριβόσωμα 6.14 Τρία κωδικόνια τερματίζουν την πρωτεϊνοσύνθεση 6.15 Τα κωδικόνια τερματισμού αναγνωρίζονται από πρωτεϊνικούς παράγοντες xii

13 6.16 Το ριβοσωμικό RNA διαπερνά και τις δύο ριβοσωμικές υπομονάδες 6.17 Τα ριβοσώματα έχουν πολλαπλά ενεργά κέντρα 6.18 Το 16S rrna παίζει ενεργό ρόλο στην πρωτεϊνοσύνθεση 6.19 Το 23S rrna έχει ενεργότητα πεπτιδυλο-μεταφοράσης 6.20 Περίληψη Κεφάλαιο 7 Ο γενετικός κώδικας 7.1 Εισαγωγή 7.2 Η ταλάντευση στην αναγνώριση κωδικονίου-αντικωδικονίου 7.3 Τα trna προέρχονται από την επεξεργασία μεγαλύτερων πρόδρομων μορίων 7.4 Τα trna περιέχουν τροποποιημένες βάσεις 7.5 Οι τροποποιημένες βάσεις επηρεάζουν τη σύζευξη αντικωδικονίου-κωδικονίου 7.6 Σποραδικά παρατηρούνται αποκλίσεις από τον παγκόσμιο γενετικό κώδικα 7.7 Σε ορισμένα κωδικόνια τερματισμού μπορούν να προστεθούν ασυνήθιστα αμινοξέα 7.8 Τα trna φορτώνονται με αμινοξέα από τις συνθετάσες 7.9 Οι συνθετάσες των αμινοακυλο-trna χωρίζονται σε δύο ομάδες 7.10 Οι συνθετάσες αυξάνουν την πιστότητά τους πραγματοποιώντας διορθωτικό έλεγχο 7.11 Τα trna-καταστολείς έχουν μεταλλαγμένα αντικωδικόνια που αναγνωρίζουν νέα κωδικόνια 7.12 Υπάρχουν καταστολείς ανερμηνεύσιμων μεταλλάξεων για κάθε κωδικόνιο τερματισμού 7.13 Τα trna-καταστολείς ανταγωνίζονται τα trna άγριου τύπου στην ανάγνωση του κώδικα 7.14 Το ριβόσωμα επηρεάζει την ακρίβεια της μετάφρασης 7.15 Η ανακωδικοποίηση αλλάζει το νόημα των κωδικονίων 7.16 Η μετατόπιση του αναγνωστικού πλαισίου συμβαίνει σε «ολισθηρές» αλληλουχίες 7.17 Η παράκαμψη ενέχει τη μετακίνηση του ριβοσώματος 7.18 Περίληψη Κεφάλαιο 8 Ο εντοπισμός των πρωτεϊνών 8.1 Εισαγωγή 8.2 Η διέλευση διαμέσου μιας μεμβράνης απαιτεί ένα ειδικό σύστημα 8.3 Η μετατόπιση των πρωτεϊνών μπορεί να συμβεί μετα-μεταφραστικά ή συν-μεταφραστικά 8.4 Οι μοριακοί συνοδοί παίζουν σημαντικό ρόλο στην αναδίπλωση των πρωτεϊνών 8.5 Οι αρτιγενείς και οι μετουσιωμένες πρωτεΐνες αναδιπλώνονται με τη βοήθεια μοριακών συνοδών 8.6 Η οικογένεια Hsp70 απαντάται σε όλους τους οργανισμούς 8.7 Η Hsp60/GroEL σχηματίζει μια ολιγομερή δακτυλιοειδή δομή 8.8 Οι σηματοδοτικές αλληλουχίες είναι απαραίτητες για την έναρξη της μετατόπισης 8.9 Η σηματοδοτική αλληλουχία αλληλεπιδρά με το SRP 8.10 Η αλληλεπίδραση του SRP με τον υποδοχέα του 8.11 Ο μεταθέτης δημιουργεί έναν πόρο 8.12 Η μετατόπιση απαιτεί εισαγωγή στο μεταθέτη 8.13 Οι πρωτεΐνες του ΕΔ που πρόκειται να αποικοδομηθούν εξάγονται στο κυτταροδιάλυμα με αντίστροφη μετατόπιση 8.14 Οι πρωτεΐνες εγκαθίστανται σε μεμβράνες χρησιμοποιώντας τις υδρόφοβες περιοχές τους 8.15 Οι αλληλουχίες αγκυροβόλησης καθορίζουν τον προσανατολισμό μιας πρωτεΐνης 8.16 Πώς εισάγονται οι πρωτεΐνες στις μεμβράνες; 8.17 Η μετα-μεταφραστική εισαγωγή στη μεμβράνη εξαρτάται από οδηγούς-αλληλουχίες 8.18 Πώς καθορίζεται η θέση των πρωτεϊνών μέσα στα οργανίδια; 8.19 Η εσωτερική και εξωτερική μιτοχονδριακή μεμβράνη έχουν διαφορετικούς μεταθέτες 8.20 Τα υπεροξεισώματα χρησιμοποιούν ένα διαφορετικό σύστημα μετατόπισης xiii

14 8.21 Στα βακτήρια χρησιμοποιείται τόσο η συν-μεταφραστική όσο και η μετα-μεταφραστική μετατόπιση 8.22 Το σύστημα Sec μεταφέρει πρωτεΐνες στην εσωτερική μεμβράνη ή διαμέσου αυτής 8.23 Συστήματα μετάφρασης στην E. coli που είναι ανεξάρτητα του Sec 8.24 Η εισαγωγή και η εξαγωγή πρωτεϊνών από τον πυρήνα πραγματοποιείται μέσω των πόρων 8.25 Οι πυρηνικοί πόροι είναι μεγάλες συμμετρικές δομές 8.26 Ο πυρηνικός πόρος λειτουργεί ως ηθμός 8.27 Οι πρωτεΐνες πρέπει να φέρουν ειδικά σήματα προκειμένου να μεταφερθούν διαμέσου του πόρου 8.28 Οι υποδοχείς μεταφοράς διακομίζουν τις πρωτεΐνες-φορτία μέσω του πόρου 8.29 Η πρωτεΐνη Ran ρυθμίζει την κατεύθυνση της μεταφοράς 8.30 Η εξαγωγή του RNA γίνεται από διάφορα συστήματα 8.31 Η ουβικιτινίωση στοχεύει πρωτεΐνες για αποικοδόμηση 8.32 Το πρωτεάσωμα είναι ένα μεγάλο σύμπλοκο που αποικοδομεί τις ουβικιτινιωμένες πρωτεΐνες 8.33 Περίληψη Μέρος 3 - Γονιδιακή έκφραση Κεφάλαιο 9 Η μεταγραφή 9.1 Εισαγωγή 9.2 Η μεταγραφή γίνεται με ζευγάρωμα βάσεων σε μια «θηλιά» αποδιαταγμένου DNA 9.3 Η αντίδραση της μεταγραφής συντελείται σε τρία στάδια 9.4 Η RNA πολυμεράση του φάγου T7 αποτελεί ένα χρήσιμο σύστημα-μοντέλο 9.5 Ένα μοντέλο για τη μετακίνηση του ενζύμου σύμφωνα με την κρυσταλλική δομή του 9.6 Η βακτηριακή RNA πολυμεράση αποτελείται από πολλές υπομονάδες 9.7 Η βακτηριακή RNA πολυμεράση αποτελείται από το κεντρικό ένζυμο και τον παράγοντα σίγμα 9.8 Η σύνδεση με τον παράγοντα σίγμα μεταβάλλεται κατά την έναρξη 9.9 Μια ακινητοποιημένη RNA πολυμεράση μπορεί να ξαναρχίσει να μεταγράφει 9.10 Πώς η RNA πολυμεράση βρίσκει τις αλληλουχίες των υποκινητών; 9.11 Ο παράγοντας σίγμα ελέγχει την πρόσδεση στο DNA 9.12 Η αναγνώριση του υποκινητή εξαρτάται από πρότυπες αλληλουχίες 9.13 Η αποτελεσματικότητα ενός υποκινητή μπορεί να αυξηθεί ή να μειωθεί από μεταλλάξεις 9.14 Η RNA πολυμεράση προσδένεται στη μία επιφάνεια του DNA 9.15 Η μεταγραφή προκαλεί υπερελίκωση του DNA 9.16 Η έναρξη της μεταγραφής μπορεί να ρυθμίζεται με αντικατάσταση παραγόντων σίγμα 9.17 Οι παράγοντες σίγμα δημιουργούν άμεσες επαφές με το DNA 9.18 Οι παράγοντες σίγμα μπορεί να οργανώνονται σε καταρράκτες αντιδράσεων 9.19 Η σποριογονία ελέγχεται από παράγοντες σίγμα 9.20 Η βακτηριακή RNA πολυμεράση τερματίζει τη μεταγραφή σε διακριτές θέσεις 9.21 Υπάρχουν δύο τύποι αλληλουχιών τερματισμού στο βακτήριο E. coli 9.22 Πώς λειτουργεί ο παράγοντας Rho; 9.23 Ο αντιτερματισμός αποτελεί ρυθμιστικό μηχανισμό της γονιδιακής έκφρασης 9.24 Ο αντιτερματισμός απαιτεί θέσεις που είναι ανεξάρτητες από τις αλληλουχίες τερματισμού 9.25 Οι παράγοντες τερματισμού και αντιτερματισμού αλληλεπιδρούν με την RNA πολυμεράση 9.26 Περίληψη xiv

15 Κεφάλαιο 10 Το οπερόνιο 10.1 Εισαγωγή 10.2 Η ρύθμιση μπορεί να είναι είτε αρνητική είτε θετική 10.3 Τα δομικά γονίδια οργανώνονται σε συστοιχίες και ελέγχονται με συντονισμένο τρόπο 10.4 Τα γονίδια lac ελέγχονται από έναν καταστολέα 10.5 Το οπερόνιο lac είναι επαγώγιμο 10.6 Ο καταστολέας ρυθμίζεται από ένα μικρομοριακό επαγωγέα 10.7 Οι μεταλλάξεις ενός χειριστή είναι cis-δραστικές 10.8 Οι μεταλλάξεις ενός ρυθμιστικού γονιδίου είναι trans-δραστικές 10.9 Οι πολυμερείς πρωτεΐνες παρουσιάζουν ιδιαίτερες γενετικές ιδιότητες Ο καταστολέας προσδένεται στο χειριστή Η δέσμευση του επαγωγέα απελευθερώνει τον καταστολέα από το χειριστή Ο μονομερής καταστολέας φέρει αρκετές επικράτειες Ο καταστολέας είναι ένα τετραμερές που αποτελείται από δύο διμερή Η πρόσδεση στο DNA ρυθμίζεται από μια αλλοστερική αλλαγή της στερεοδιαμόρφωσης Οι φαινότυποι των μεταλλαγμάτων συσχετίζονται με τη δομική οργάνωση των επικρατειών Ο καταστολέας προσδένεται σε τρεις χειριστές και αλληλεπιδρά με την RNA πολυμεράση Ο καταστολέας είναι πάντα δεσμευμένος στο DNA Ο χειριστής ανταγωνίζεται τις θέσεις χαμηλής συγγένειας για την πρόσδεση με τον καταστολέα Ένας καταστολέας μπορεί να ελέγχει πολλαπλούς γενετικούς τόπους Περίληψη Κεφάλαιο 11 Pυθμιστικά κυκλώματα 11.1 Eισαγωγή 11.2 Διακρίνοντας το θετικό από τον αρνητικό έλεγχο 11.3 H καταστολή μέσω γλυκόζης ελέγχει τη χρήση των πηγών άνθρακα 11.4 Tο camp είναι ένας επαγωγέας που ενεργοποιεί την πρωτεΐνη CRP 11.5 H CRP δρα με διαφορετικό τρόπο στα διάφορα οπερόνια-στόχους 11.6 H CRP κάμπτει το DNA 11.7 H αυστηρή απόκριση παράγει (p)ppgpp 11.8 Τα (p)ppgpp παράγονται στα ριβοσώματα 11.9 Η δράση του ppgpp είναι πλειοτροπική H μετάφραση επιδέχεται ρύθμιση H σύνθεση των πρωτεϊνών r ρυθμίζεται με αυτογενή έλεγχο H πρωτεΐνη p32 του βακτηριοφάγου T4 ρυθμίζεται από ένα αυτογενές κύκλωμα Η ρύθμιση της σύνθεσης μακρομοριακών συμπλόκων συχνά επιτυγχάνεται με αυτογενή έλεγχο Eναλλακτικές δευτεροταγείς δομές ελέγχουν την εξασθένηση O τερματισμός στο οπερόνιο trp του B. subtilis ρυθμίζεται από την τρυπτοφάνη και το trna Trp Tο οπερόνιο της τρυπτοφάνης στην E. coli ρυθμίζεται με το μηχανισμό της εξασθένησης H εξασθένηση είναι δυνατόν να ρυθμιστεί από τη μετάφραση Tο αντισημαίνον RNA είναι δυνατόν να χρησιμοποιηθεί για την καταστολή της γονιδιακής έκφρασης Μικρά μόρια RNA μπορούν να ρυθμίζουν τη μετάφραση Tα βακτήρια διαθέτουν ρυθμιστικά μόρια RNA Tα μικροrna αποτελούν ρυθμιστές σε πολλούς ευκαρυωτικούς οργανισμούς H παρεμβολή RNA προκαλεί την αποσιώπηση γονιδίων Περίληψη xv

16 Κεφάλαιο 12 Στρατηγικές φάγων 12.1 Eισαγωγή 12.2 H λυτική ανάπτυξη διαιρείται σε δύο περιόδους 12.3 Η λυτική ανάπτυξη ρυθμίζεται από έναν καταρράκτη γεγονότων 12.4 Υπάρχουν δύο μηχανισμοί ρύθμισης του λυτικού καταρράκτη 12.5 Tα γονιδιώματα των T7 και T4 εμφανίζουν λειτουργική ομαδοποίηση 12.6 Tα αμέσως πρώιμα και τα καθυστερημένα πρώιμα γονίδια του φάγου λ απαιτούνται τόσο για τη λυσιγονία όσο και για το λυτικό κύκλο 12.7 O λυτικός κύκλος εξαρτάται από παράγοντες αντιτερματισμού 12.8 H λυσιγονία διατηρείται μέσω μιας πρωτεΐνης-καταστολέα 12.9 O καταστολέας συντηρεί ένα αυτογενές κύκλωμα O καταστολέας και οι χειριστές καθορίζουν την περιοχή ανοσίας O καταστολέας προσδένεται στο DNA ως διμερές O καταστολέας χρησιμοποιεί για την πρόσδεσή του στο DNA ένα μοτίβο έλικα-στροφήέλικα H έλικα αναγνώρισης καθορίζει την εξειδίκευση για το DNA-στόχο Tα διμερή του καταστολέα προσδένονται με συνέργεια στο χειριστή O καταστολέας στη θέση O R 2 αλληλεπιδρά με την RNA πολυμεράση στον υποκινητή P RM Tα γονίδια cii και ciii απαιτούνται για την εγκαθίδρυση της λυσιγονίας Ένας αδύναμος υποκινητής λειτουργεί με τη βοήθεια της πρωτεΐνης cii Η λυσιγονία εγκαθιδρύεται μέσω μιας διαδοχής γεγονότων O καταστολέας Cro απαιτείται για τη λυτική μόλυνση Πώς καθορίζεται η ισορροπία ανάμεσα στη λυσιγονία και στο λυτικό κύκλο; Περίληψη Μέρος 4 - DNA Κεφάλαιο 13 Το ρεπλικόνιο 13.1 Εισαγωγή 13.2 Τα ρεπλικόνια μπορεί να είναι γραμμικά ή κυκλικά 13.3 Οι θέσεις έναρξης της αντιγραφής είναι δυνατό να χαρτογραφηθούν με αυτοραδιογραφία ή ηλεκτροφόρηση 13.4 Το βακτηριακό γονιδίωμα είναι ένα ενιαίο κυκλικό ρεπλικόνιο 13.5 Κάθε ευκαρυωτικό χρωμόσωμα φέρει πολλά ρεπλικόνια 13.6 Θέσεις έναρξης της αντιγραφής μπορούν να απομονωθούν από τις ζύμες 13.7 Οι βρόχοι D περιλαμβάνουν τις μιτοχονδριακές θέσεις έναρξης της αντιγραφής 13.8 Τα άκρα του γραμμικού DNA θέτουν ένα πρόβλημα για την αντιγραφή 13.9 Οι τερματικές πρωτεΐνες καθιστούν δυνατή την έναρξη στα άκρα του DNA των ιών H αντιγραφή με το μηχανισμό του κυλιόμενου κύκλου οδηγεί στην παραγωγή πολυμερισμένων αντιγράφων του ρεπλικονίου Ο μηχανισμός του κυλιόμενου κύκλου χρησιμοποιείται για την αντιγραφή του γονιδιώματος των φάγων Το πλασμίδιο F μεταφέρεται μεταξύ βακτηρίων με σύζευξη Κατά τη σύζευξη μεταφέρεται μονόκλωνο DNA Η αντιγραφή συνδέεται με τον κυτταρικό κύκλο Το διάφραγμα διαιρεί ένα βακτήριο σε δύο απογόνους που ο καθένας περιέχει ένα χρωμόσωμα Οι μεταλλάξεις που επηρεάζουν τη διαίρεση ή το διαχωρισμό επηρεάζουν και το σχήμα του κυττάρου xvi

17 13.17 Η FtsZ είναι απαραίτητη για το σχηματισμό του διαφράγματος Τα γονίδια min ρυθμίζουν τη θέση του διαφράγματος Ο διαχωρισμός των χρωμοσωμάτων ενδεχομένως απαιτεί ανασυνδυασμό ειδικής θέσης Ο διαχωρισμός σχετίζεται με το μοίρασμα των χρωμοσωμάτων στα θυγατρικά κύτταρα Τα πλασμίδια μονού αντιγράφου χρησιμοποιούν ένα μηχανισμό διαχωρισμού Η πλασμιδιακή ασυμβατότητα καθορίζεται από το ρεπλικόνιο Το σύστημα συμβατότητας ColE1 ελέγχεται από ένα ρυθμιστή RNA Πώς επιτυγχάνεται η αντιγραφή και ο διαχωρισμός στα μιτοχόνδρια; Περίληψη Κεφάλαιο 14 H αντιγραφή του DNA 14.1 Εισαγωγή 14.2 Οι DNA πολυμεράσες είναι ένζυμα που συνθέτουν DNA 14.3 Οι DNA πολυμεράσες έχουν διάφορες νουκλεολυτικές ενεργότητες 14.4 Οι DNA πολυμεράσες ελέγχουν την πιστότητα της αντιγραφής 14.5 Οι DNA πολυμεράσες έχουν κοινή δομή 14.6 Η σύνθεση του DNA είναι ημιασυνεχής 14.7 Το σύστημα-μοντέλο του φάγου φχ δείχνει πώς δημιουργείται το μονόκλωνο DNA για την αντιγραφή 14.8 Για να ξεκινήσει η σύνθεση του DNA, απαιτείται εκκινητής 14.9 Η σύνθεση του καθυστερημένου και του προπορευόμενου κλώνου γίνεται συντονισμένα Το ολοένζυμο της DNA πολυμεράσης περιλαμβάνει τρία υπο-σύμπλοκα Ο συνδετήρας ελέγχει τη σύνδεση του καταλυτικού πυρήνα του ενζύμου με το DNA Η λιγάση συνδέει τα τμήματα Okazaki Η έναρξη και η επιμήκυνση επιτελούνται από διαφορετικές ευκαρυωτικές DNA πολυμεράσες Ο φάγος Τ4 διαθέτει τη δική του συσκευή αντιγραφής Πώς δημιουργείται η αντιγραφική διχάλα στη θέση έναρξης; Τα κοινά στοιχεία των μηχανισμών εκκίνησης της αντιγραφής στη θέση έναρξης Το πριμόσωμα χρειάζεται για την επανεκκίνηση της αντιγραφής Επηρεάζει η μεθυλίωση στη θέση έναρξης τη ρύθμιση της αντιγραφής; Οι θέσεις έναρξης καθίστανται μη προσβάσιμες μετά την αντιγραφή Η αδρανοποίηση του παράγοντα αδειοδότησης εμποδίζει την επαναντιγραφή Ο παράγοντας αδειοδότησης αποτελείται από πρωτεΐνες MCM Περίληψη Κεφάλαιο 15 Ανασυνδυασμός και επιδιόρθωση 15.1 Εισαγωγή 15.2 Ομόλογος ανασυνδυασμός συμβαίνει ανάμεσα σε χρωμοσώματα που βρίσκονται σε σύναψη 15.3 Το ετεροδίκλωνο DNA ενέχεται στη ρήξη και επανένωση 15.4 Οι δίκλωνες ρήξεις είναι η απαρχή του ανασυνδυασμού 15.5 Κατά τον ανασυνδυασμό τα χρωμοσώματα συνδέονται μέσω του συναπτονημικού συμπλόκου 15.6 Το συναπτονημικό σύμπλοκο σχηματίζεται μετά από δίκλωνη ρήξη 15.7 Το ζευγάρωμα των χρωμοσωμάτων και ο σχηματισμός του συναπτονημικού συμπλόκου είναι δύο ανεξάρτητα γεγονότα 15.8 Το βακτηριακό σύστημα RecBCD ενεργοποιείται από αλληλουχίες chi 15.9 Οι πρωτεΐνες μεταφοράς κλώνων καταλύουν την αφομοίωση μονού κλώνου Το σύμπλοκο Ruv αποσυγκροτεί τους κόμβους Holliday xvii

18 15.11 Tο φαινόμενο της γονιδιακής μετατροπής είναι απόρροια του μηχανισμού της αντίδρασης ανασυνδυασμού Η υπερελίκωση επηρεάζει τη δομή του DNA Οι τοποϊσομεράσες χαλαρώνουν ή εισάγουν υπερελικώσεις στο DNA Οι τοποϊσομεράσες κόβουν και ξαναενώνουν κλώνους Η γυράση εισάγει αρνητικές υπερέλικες στο DNA Στον ειδικό ανασυνδυασμό εμπλέκονται συγκεκριμένες θέσεις Ο ανασυνδυασμός ειδικής θέσης περιλαμβάνει ρήξη και επανένωση Οι ιντεγράσες και οι τοποϊσομεράσες τύπου Ι έχουν παρόμοιο μηχανισμό δράσης Ο ανασυνδυασμός στο φάγο λ συμβαίνει μέσα σε ένα ιντασωμάτιο Τα συστήματα επιδιόρθωσης αποκαθιστούν βλάβες στο DNA Συστήματα επιδιόρθωσης εκτομής στην E. coli Ο μηχανισμός απόσπασης βάσης χρησιμοποιείται από μεθυλάσες και γλυκοζυλάσες Η αναξιόπιστη επιδιόρθωση και ο φαινότυπος μεταλλάκτη Ελέγχοντας την κατεύθυνση της επιδιόρθωσης αταίριαστων βάσεων Συστήματα επιδιόρθωσης με ανασυνδυασμό στην E. coli Ο ανασυνδυασμός είναι ένας σημαντικός μηχανισμός αποκατάστασης σφαλμάτων αντιγραφής Η RecA κινητοποιεί το σύστημα SOS Τα ευκαρυωτικά κύτταρα έχουν συντηρημένα συστήματα επιδιόρθωσης Ένα συντηρημένο σύστημα επιδιορθώνει τις δίκλωνες ρήξεις Περίληψη Κεφάλαιο 16 Τρανσποζόνια 16.1 Εισαγωγή 16.2 Οι αλληλουχίες IS είναι απλές μονάδες μετάθεσης 16.3 Τα σύνθετα τρανσποζόνια φέρουν μονάδες IS 16.4 Η μετάθεση συμβαίνει τόσο με αντιγραφικούς όσο και με μη αντιγραφικούς μηχανισμούς 16.5 Τα τρανσποζόνια προκαλούν αναδιάταξη του DNA 16.6 Κοινά ενδιάμεσα μηχανισμών μετάθεσης 16.7 Η μετάθεση μέσω αντιγραφής βασίζεται στο σχηματισμό ενός συνενσωματώματος 16.8 Η μετάθεση άνευ αντιγραφής απαιτεί ρήξη και επανένωση 16.9 Η μετάθεση του TnA χρειάζεται ενεργότητες τρανσποζάσης και ρεσολβάσης Η μετάθεση του Tn10 υπόκειται σε πολλαπλούς ελέγχους Τα στοιχεία ελέγχου στο καλαμπόκι προκαλούν ρήξεις και αναδιατάξεις Τα στοιχεία ελέγχου σχηματίζουν οικογένειες τρανσποζονίων στο καλαμπόκι Τα στοιχεία Spm επηρεάζουν τη γονιδιακή έκφραση Ο ρόλος των μεταθετών στοιχείων στην υβριδική δυσγένεση Τα στοιχεία Ρ ενεργοποιούνται στην αναπαραγωγική σειρά Περίληψη Κεφάλαιο 17 Ρετροϊοί και ρετροποζόνια 17.1 Εισαγωγή 17.2 Ο βιολογικός κύκλος των ρετροϊών περιλαμβάνει γεγονότα που μοιάζουν με μετάθεση 17.3 Τα γονίδια των ρετροϊών κωδικοποιούν πολυπρωτεΐνες 17.4 Το ιικό DNA συντίθεται με αντίστροφη μεταγραφή 17.5 To ιικό DNA ενσωματώνεται στο χρωμόσωμα 17.6 Οι ρετροϊοί μπορούν να μετάγουν κυτταρικές αλληλουχίες 17.7 Τα στοιχεία Ty της ζύμης μοιάζουν με ρετροϊούς 17.8 Στο γονιδίωμα της D. melanogaster υπάρχουν πολλά μεταθετά στοιχεία xviii

19 17.9 Τα ρετροποζόνια ανήκουν σε τρεις κατηγορίες Οι αλληλουχίες Alu είναι διάσπαρτες στο γονιδίωμα Τα επεξεργασμένα ψευδογονίδια δημιουργήθηκαν μέσω ενός μηχανισμού μετάθεσης Τα LINES χρησιμοποιούν μια ενδονουκλεάση για να δημιουργήσουν ένα άκρο εκκίνησης Περίληψη Κεφάλαιο 18 Η αναδιάταξη του DNA 18.1 Εισαγωγή 18.2 Η σύζευξη επάγεται από αλληλεπιδράσεις φερομόνης-υποδοχέα 18.3 Η απόκριση στον παράγοντα σύζευξης ενεργοποιεί μια πρωτεΐνη G 18.4 Το σήμα μεταδίδεται μέσω ενός καταρράκτη κινασών 18.5 Πώς αλλάζουν συζευκτικό τύπο οι ζυμομύκητες; 18.6 Ο γενετικός τόπος ΜΑΤ κωδικοποιεί ρυθμιστικές πρωτεΐνες 18.7 Οι σιωπηλές κασέτες στους HML και HMR είναι υπό καταστολή 18.8 Η μετάθεση μονής κατεύθυνσης ξεκινάει από το γενετικό τόπο ΜΑΤ-δέκτη 18.9 Η ενδονουκλεάση HO ελέγχει την αλλαγή του συζευκτικού τύπου Τα τρυπανοσώματα αλλάζουν το VSG πολύ συχνά κατά τη διάρκεια της μόλυνσης Η εναλλαγή των γονιδίων που εκφράζονται οδηγεί στη σύνθεση νέων VSG Τα γονίδια VSG έχουν ασυνήθιστη δομή Το βακτηριακό πλασμίδιο Ti προκαλεί την ασθένεια του κορονωτού κάλου των ριζών στα φυτά Το T-DNA φέρει γονίδια που είναι απαραίτητα για τη μόλυνση Ο μηχανισμός της μεταφοράς του T-DNA μοιάζει με τη βακτηριακή σύζευξη Επιπλέον γονιδιακά αντίγραφα παράγονται με πολλαπλασιασμό μιας περιοχής του DNA Κατά τη διαμόλυνση εισάγεται στα κύτταρα εξωγενές DNA Μπορούμε να ενέσουμε γονίδια σε ωάρια ζώων Τα κύτταρα ES μπορούν να ενσωματωθούν σε έμβρυα ποντικών Η γονιδιακή στόχευση επιτρέπει την αντικατάσταση ή την απενεργοποίηση γονιδίων Περίληψη xix

20

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ο 1. Με ποιο μηχανισμό αντιγράφεται το DNA σύμφωνα με τους Watson και Crick; 2. Ένα κύτταρο που περιέχει ένα μόνο χρωμόσωμα τοποθετείται σε θρεπτικό υλικό που περιέχει ραδιενεργό

Διαβάστε περισσότερα

1. Πού πραγματοποιούνται η αντιγραφή και η μεταγραφή; ΘΩΜΑΣ ΑΠΑΝΤΗΣΗ. 2. Ποιες είναι οι κατηγορίες γονιδίων με κριτήριο το προϊόν της μεταγραφής τους;

1. Πού πραγματοποιούνται η αντιγραφή και η μεταγραφή; ΘΩΜΑΣ ΑΠΑΝΤΗΣΗ. 2. Ποιες είναι οι κατηγορίες γονιδίων με κριτήριο το προϊόν της μεταγραφής τους; Βιολογία Γ Ενιαίου Λυκείου / Θετική Κατεύθυνση κεφαλαιο 2ο: αντιγραφη, εκφραση και ρυθμιση τησ ΓενετικηΣ ΠληροφοριαΣ 1. Πού πραγματοποιούνται η αντιγραφή και η μεταγραφή; Ευκαρυωτικά κύτταρα: στον πυρήνα,

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑ Α Α1. γ Α2. γ Α3. α Α4. β Α5. β ΘΕΜΑ B B1. B2.

ΘΕΜΑ Α Α1. γ Α2. γ Α3. α Α4. β Α5. β ΘΕΜΑ B B1. B2. ΘΕΜΑ Α Α1. γ (το πριμόσωμα) Α2. γ (οι υποκινητές και οι μεταγραφικοί παράγοντες κάθε γονιδίου) Α3. α (μεταφέρει ένα συγκεκριμένο αμινοξύ στο ριβόσωμα) Α4. β (αποδιάταξη των δύο συμπληρωματικών αλυσίδων)

Διαβάστε περισσότερα

Διαγώνισμα Βιολογίας στα Κεφάλαια 1 έως 4 ΚΥΡΙΑΚΗ 7 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2014

Διαγώνισμα Βιολογίας στα Κεφάλαια 1 έως 4 ΚΥΡΙΑΚΗ 7 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2014 Διαγώνισμα Βιολογίας στα Κεφάλαια 1 έως 4 ΚΥΡΙΑΚΗ 7 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2014 ΘΕΜΑ Α Α1. β Α2. β Α3. β Α4. β Α5. β ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ B B1. Ο όρος γονιδιακή έκφραση αναφέρεται συνήθως σε όλη τη διαδικασία με την οποία

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ (Β ΛΥΚΕΙΟΥ)

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ (Β ΛΥΚΕΙΟΥ) ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ (Β ΛΥΚΕΙΟΥ) ΘΕΜΑ Α Να γράψετε στο τετράδιο σας τον αριθμό κάθε μιας από τις παρακάτω ημιτελείς προτάσεις 1-5 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη λέξη

Διαβάστε περισσότερα

ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΑΚΑΒΑΣ 1 ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΒΙΟΛΟΓΟΣ Μ.Δ.Ε

ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΑΚΑΒΑΣ 1 ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΒΙΟΛΟΓΟΣ Μ.Δ.Ε ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ον. ΑΝΤΙΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΕΚΦΡΑΣΗ ΤΗΣ ΓΕΝΕΤΙΚΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΞΕΡΩ. 1. Τη δομή της δίκλωνης έλικας πάρα πολύ καλά. 2. Τους δεσμούς υδρογόνου μεταξύ των συμπληρωματικών βάσεων και την επίπτωσή

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 19 Ρύθμιση της γονιδιακής έκφρασης σε βακτήρια και βακτηριοφάγους. Ο καταστολέας του οπερονίου lac προσδεδεμένος στο DNA.

Κεφάλαιο 19 Ρύθμιση της γονιδιακής έκφρασης σε βακτήρια και βακτηριοφάγους. Ο καταστολέας του οπερονίου lac προσδεδεμένος στο DNA. Κεφάλαιο 19 Ρύθμιση της γονιδιακής έκφρασης σε βακτήρια και βακτηριοφάγους Ο καταστολέας του οπερονίου lac προσδεδεμένος στο DNA. 1 -Ρυθμιζόμενα, ιδιοστατικά γονίδια και γονίδια κυτταρικής οικονομίας:

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. ΘΕΜΑ Α A1. β Α2. γ Α3. γ Α4. α Α5. δ

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. ΘΕΜΑ Α A1. β Α2. γ Α3. γ Α4. α Α5. δ ΘΕΜΑ Α A1. β Α2. γ Α3. γ Α4. α Α5. δ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΙ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β ) ΤΕΤΑΡΤΗ 15 ΙΟΥΝΙΟΥ 2016 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ (ΝΕΟ

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΤΙΓΡΑΦΗ, ΕΚΦΡΑΣΗ ΚΑΙ ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΓΕΝΕΤΙΚΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ. Πώς από το DNA φτάνουμε στις πρωτεΐνες

ΑΝΤΙΓΡΑΦΗ, ΕΚΦΡΑΣΗ ΚΑΙ ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΓΕΝΕΤΙΚΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ. Πώς από το DNA φτάνουμε στις πρωτεΐνες ΑΝΤΙΓΡΑΦΗ, ΕΚΦΡΑΣΗ ΚΑΙ ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΓΕΝΕΤΙΚΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ Πώς από το DNA φτάνουμε στις πρωτεΐνες Αντιγραφή του DNA o Ο μηχανισμός αντιγραφής του DNA ονομάζεται ημισυντηρητικός διότι κατά την αντιγραφή του

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΟ 1 ο ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΟ 1 ο ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΟ 1 ο ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΘΕΜΑ 1 ο Α. Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής 1. δ 2. β 3. γ 4. γ 5. β Β. Ερωτήσεις σωστού λάθους 1. Λάθος 2. Σωστό 3. Λάθος 4. Λάθος 5. Σωστό ΘΕΜΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑ 1 Ο ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΘΕΡΙΝΑ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 01/12/2013

ΘΕΜΑ 1 Ο ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΘΕΡΙΝΑ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 01/12/2013 ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΘΕΡΙΝΑ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 01/12/2013 ΘΕΜΑ 1 Ο Να επιλέξετε την φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: 1. Τα

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. ΘΕΜΑ Α Α1. β Α2. γ Α3. δ Α4. γ Α5. β

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. ΘΕΜΑ Α Α1. β Α2. γ Α3. δ Α4. γ Α5. β ΘΕΜΑ Α Α1. β Α2. γ Α3. δ Α4. γ Α5. β 1 ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΤΕΤΑΡΤΗ 10 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2014 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ:

Διαβάστε περισσότερα

igenetics Mια Μεντελική προσέγγιση

igenetics Mια Μεντελική προσέγγιση igenetics Mια Μεντελική προσέγγιση Κεφάλαιο 19 Ρύθμιση της γονιδιακής έκφρασης σε βακτήρια και βακτηριοφάγους Ο καταστολέας του οπερονίου lac προσδεδεμένος στο DNA. 2 Ιδιοστατικά γονίδια Ρυθμιζόμενα γονίδια

Διαβάστε περισσότερα

DNA και δομή χρωμοσωμάτων [κεφ. 6 και 8(σελ. 285-295)]

DNA και δομή χρωμοσωμάτων [κεφ. 6 και 8(σελ. 285-295)] DNA και δομή χρωμοσωμάτων [κεφ. 6 και 8(σελ. 285-295)] Μεταβίβαση γενετικής πληροφορίας Η Γενετική πληροφορία βρίσκεται στο DNA (Λεία) (Αδρά) Αντικείμενα του μαθήματος Διαιώνιση/ Εξέλιξη της πληροφορίας

Διαβάστε περισσότερα

Ποιες είναι οι ομοιότητες και οι διαφορές μεταξύ της αντιγραφής και της

Ποιες είναι οι ομοιότητες και οι διαφορές μεταξύ της αντιγραφής και της ΚΕΦ. 2 ο ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΡΙΣΕΩΣ Ποιες είναι οι ομοιότητες και οι διαφορές μεταξύ της αντιγραφής και της μεταγραφής; Διαφορές Αντιγραφή Μεταγραφή 1. Διατηρείται και μεταβιβάζεται η 1. Μεταβιβάζεται η γενετική

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. ΘΕΜΑ Α Α1. β Α2. β Α3. δ Α4. γ Α5. γ. ΘΕΜΑ Β Β1. Στήλη Ι Στήλη ΙΙ 1 Α 2 Γ 3 Α 4 Β 5 Α 6 Α 7 Γ

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. ΘΕΜΑ Α Α1. β Α2. β Α3. δ Α4. γ Α5. γ. ΘΕΜΑ Β Β1. Στήλη Ι Στήλη ΙΙ 1 Α 2 Γ 3 Α 4 Β 5 Α 6 Α 7 Γ ΘΕΜΑ Α Α1. β Α2. β Α3. δ Α4. γ Α5. γ 1 ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΙ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β) ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 27 ΜΑΪΟΥ 2016 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ (ΝΕΟ ΣΥΣΤΗΜΑ) ΒΙΟΛΟΓΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

Να επιλέξετε τη φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις:

Να επιλέξετε τη φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΟΜΑΔΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ 04/11/2018 Νότα Λαζαράκη Αλέξανδρος Παπαγιαννακόπουλος ΘΕΜΑ Α Να επιλέξετε τη φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: Α1. Σε ένα

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΩΝ 2017 ΘΕΜΑ Α Α1. δ Α2. δ Α3. β Α4. γ Α5. α ΘΕΜΑ Β Β1. Ι Α, ΙΙ Ε, ΙΙΙ ΣΤ, ΙV Β, V Ζ, VII Γ, VII Δ Β2. Η εικόνα 1 αντιστοιχεί σε προκαρυωτικό κύτταρο. Στους προκαρυωτικούς

Διαβάστε περισσότερα

igenetics Mια Μεντελική προσέγγιση

igenetics Mια Μεντελική προσέγγιση igenetics Mια Μεντελική προσέγγιση Κεφάλαιο 19 (+ κεφάλαιο 15 Hartwell) Ρύθμιση της γονιδιακής έκφρασης σε βακτήρια και βακτηριοφάγους Ο καταστολέας του οπερονίου lac προσδεδεμένος στο DNA. igenetics 2

Διαβάστε περισσότερα

Γ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ. Ημερομηνία: Κυριακή 23 Οκτωβρίου 2016 Διάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ

Γ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ. Ημερομηνία: Κυριακή 23 Οκτωβρίου 2016 Διάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΤΑΞΗ: ΜΑΘΗΜΑ: Γ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ Ημερομηνία: Κυριακή 23 Οκτωβρίου 2016 Διάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α Στις ημιτελείς προτάσεις Α1 Α4 να γράψετε στο

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΑ 1 ΚΑΙ 2

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΑ 1 ΚΑΙ 2 ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΑ 1 ΚΑΙ 2 ΘΕΜΑ 1 ο Α. Στις ερωτήσεις 1-5 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα του το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. 1. Το

Διαβάστε περισσότερα

ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ ΜΕΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΣ ΚΩΛΕΤΤΗ

ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ ΜΕΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΣ ΚΩΛΕΤΤΗ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 16 ΙΟΥΝΙΟΥ 2017 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ Ε Ν Δ Ε Ι Κ Τ Ι Κ Ε Σ Α Π Α Ν Τ Η Σ Ε Ι Σ Θ Ε Μ Α Τ Ω Ν ΘΕΜΑ Α Α1-δ Α2-δ Α3-β

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑ Α ΘΕΜΑ Β ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. Α1. β. Α2. γ. Α3. δ. Α4. γ. Α5. β Β1. 5, 4, 2, 1, 3. Β2. Τα δομικά μέρη του οπερονίου της λακτόζης είναι κατά σειρά τα εξής:

ΘΕΜΑ Α ΘΕΜΑ Β ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. Α1. β. Α2. γ. Α3. δ. Α4. γ. Α5. β Β1. 5, 4, 2, 1, 3. Β2. Τα δομικά μέρη του οπερονίου της λακτόζης είναι κατά σειρά τα εξής: ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΔΕΥΤΕΡΑ 10 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2014 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α Α1. β Α2. γ Α3. δ Α4. γ Α5. β ΘΕΜΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΕΞΕΤΑΣΗΣ: ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: 16 / 06 / 2017 ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ Θέμα Α Α1: δ Α2:

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΜΑ 1ο Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ημιτελείς προτάσεις 1 έως 5 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη λέξη ή τη φράση, η οποία

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 10 ΤΟ ΟΠΕΡΟΝΙΟ (σελ )

Κεφάλαιο 10 ΤΟ ΟΠΕΡΟΝΙΟ (σελ ) Κεφάλαιο 10 ΤΟ ΟΠΕΡΟΝΙΟ (σελ. 387-417) Ένα ρυθμιστικό γονίδιο κωδικοποιεί μια πρωτεΐνη που δρα σε μια θέση-στόχο πάνω στο DNA και ρυθμίζει την έκφραση ενός άλλου γονιδίου. Στον αρνητικό έλεγχο, μία trans-δραστική

Διαβάστε περισσότερα

Κεντρικό δόγμα της βιολογίας

Κεντρικό δόγμα της βιολογίας Κεντρικό δόγμα της βιολογίας DNA RNA Πρωτεΐνη Μεταγραφή Σύνθεση (μονόκλωνου) RNA από ένα δίκλωνο μόριο DNA κυρίως με τη βοήθεια του ενζύμου RNA πολυμεράση Το προϊόν της μεταγραφής ονομάζεται πρωτογενές

Διαβάστε περισσότερα

α) φυτοαιματογλουτίνη, κολχικίνη

α) φυτοαιματογλουτίνη, κολχικίνη ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1ο 2ο και 4ο ΘΕΜΑ Α ΜΟΝΑΔΕΣ 25 Να απαντήσετε στις παρακάτω ερωτήσεις επιλέγοντας την λανθασμένη πρόταση ανάμεσα στις σωστές ή την σωστή ανάμεσα στις λανθασμένες. Α.Το καλαμπόκι (zeamays)

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ 02/12/2012 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ 02/12/2012 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΤΣΙΜΙΣΚΗ &ΚΑΡΟΛΟΥ ΝΤΗΛ ΓΩΝΙΑ THΛ: 270727 222594 ΑΡΤΑΚΗΣ 12 - Κ. ΤΟΥΜΠΑ THΛ: 919113 949422 ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ 02/12/2012 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ 1 ο Α. Να βάλετε σε κύκλο το γράμμα που αντιστοιχεί στη

Διαβάστε περισσότερα

Πανελλήνιες Εξετάσεις Ημερήσιων Γενικών Λυκείων. Εξεταζόμενο Μάθημα: Βιολογία Θετικής Κατεύθυνσης, Ημ/νία: 04 Ιουνίου 2014. Απαντήσεις Θεμάτων

Πανελλήνιες Εξετάσεις Ημερήσιων Γενικών Λυκείων. Εξεταζόμενο Μάθημα: Βιολογία Θετικής Κατεύθυνσης, Ημ/νία: 04 Ιουνίου 2014. Απαντήσεις Θεμάτων Πανελλήνιες Εξετάσεις Ημερήσιων Γενικών Λυκείων Εξεταζόμενο Μάθημα: Βιολογία Θετικής Κατεύθυνσης, Ημ/νία: 04 Ιουνίου 2014 Απαντήσεις Θεμάτων ΘΕΜΑ Α A1. Τα πλασμίδια είναι: δ. κυκλικά δίκλωνα μόρια DNA

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ: ΤΜΗΜΑ: ΘΕΜΑ 1 Ο. 3. Το DNA των μιτοχονδρίων έχει μεγαλύτερο μήκος από αυτό των χλωροπλαστών.

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ: ΤΜΗΜΑ: ΘΕΜΑ 1 Ο. 3. Το DNA των μιτοχονδρίων έχει μεγαλύτερο μήκος από αυτό των χλωροπλαστών. ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ: ΤΜΗΜΑ: ΘΕΜΑ 1 Ο Α. Να γράψετε τον αριθμό της καθεμιάς από τις παρακάτω προτάσεις 1-5 και δίπλα του τη λέξη Σωστό, αν η πρόταση είναι σωστή, ή Λάθος, αν η πρόταση

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΙ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β) ΤΕΤΑΡΤΗ 4 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΙ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β) ΤΕΤΑΡΤΗ 4 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 1 ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΙ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β) ΤΕΤΑΡΤΗ 4 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α Α1. δ Α2. γ Α3. β Α4. γ Α5. β ΘΕΜΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. Α. Να επιλέξετε τη φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις:

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. Α. Να επιλέξετε τη φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: ΘΕΜΑ 1 Ο ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Α. Να επιλέξετε τη φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: 1. Στο οπερόνιο της λακτόζης: Α. Η πρωτεΐνη καταστολέας συνδέεται με το ρυθμιστικό γονίδιο Β. Το

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΟΜΑΔΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΟΜΑΔΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ 27 Μαΐου 2016 ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΟΜΑΔΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ Απαντήσεις Θεμάτων Πανελλαδικών Εξετάσεων Ημερησίων Γενικών Λυκείων (Νέο & Παλιό Σύστημα) ΘΕΜΑ Γ Γ.1 Ο χαρακτήρας της ομάδας αίματος στον άνθρωπο

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕ 2017 ΑΠΑΝΣΗΕΙ ΣΟ ΜΑΘΗΜΑ ΣΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΑΝΑΣΟΛΙΜΟΤ

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕ 2017 ΑΠΑΝΣΗΕΙ ΣΟ ΜΑΘΗΜΑ ΣΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΑΝΑΣΟΛΙΜΟΤ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕ 2017 ΑΠΑΝΣΗΕΙ ΣΟ ΜΑΘΗΜΑ ΣΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΑΝΑΣΟΛΙΜΟΤ 16/06/2017 ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΝΔΡΙΑΝΗ ΠΑΡΑΧΗ ΘΕΜΑ Α A1. Δ Α2. Δ Α3. Β Α4. Γ Α5.Α ΘΕΜΑ Β Β1) I A II E III Σ IV Β V Ζ VI Γ VII Δ Β2) ε προκαρυωτικό γιατί

Διαβάστε περισσότερα

Ενδεικτικές απαντήσεις

Ενδεικτικές απαντήσεις ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΠΟΥ ΥΠΗΡΕΤΟΥΝ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 8 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2017 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ Ενδεικτικές απαντήσεις

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 16 IOYNIOY 2017 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 16 IOYNIOY 2017 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 16 IOYNIOY 2017 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α Α1. δ Α2. δ Α3. β Α4. γ Α5. α ΘΕΜΑ Β Β1. Α I Β IV Γ VI

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑΤΑ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΗ ΥΛΗ: ΚΕΦ /12/2017

ΘΕΜΑΤΑ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΗ ΥΛΗ: ΚΕΦ /12/2017 ΘΕΜΑΤΑ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΗ ΥΛΗ: ΚΕΦ 1-2-4 03/12/2017 ΘΕΜΑ A Α. Να επιλέξετε την ορθή πρόταση στα παρακάτω: Α1. Βασική μονάδα οργάνωσης της χρωματίνης αποτελεί το α. νουκλεοτίδιο

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ, ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ, ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΕΙΚΟΝΑ 2.4 ΣΤΑΔΙΑ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗΣ σ ε λ ί δ α 1 ΕΙΚΟΝΑ 4.2β ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ 1. Να συμπληρώσετε τα κενά πλαίσια της εικόνας με την κατάλληλη λέξη ή φράση 2. Να γράψετε τον προσανατολισμό της μετακίνησης του ριβοσώματος

Διαβάστε περισσότερα

8. Σε στέλεχος του βακτηρίου E.coli δε λειτουργεί το γονίδιο που παράγει τον καταστολέα του οπερόνιου της λακτόζης. Ποιο είναι το αποτέλεσμα σε σχέση

8. Σε στέλεχος του βακτηρίου E.coli δε λειτουργεί το γονίδιο που παράγει τον καταστολέα του οπερόνιου της λακτόζης. Ποιο είναι το αποτέλεσμα σε σχέση Γονιδιακή ρύθμιοη 1. Εντοπίστε δύο διαφορές στον έλεγχο της γονιδιακής έκφρασης ανάμεσα στους προκαρυωτικούς και στους ευκαρυωτικούς οργανισμούς. Α. Η ρύθμιση της γσνιδιακής έκφρασης στους προκαρυωτικούς

Διαβάστε περισσότερα

3. Σε ένα σωματικό κύτταρο ανθρώπου που βρίσκεται στη μεσόφαση πριν την αντιγραφή υπάρχουν:

3. Σε ένα σωματικό κύτταρο ανθρώπου που βρίσκεται στη μεσόφαση πριν την αντιγραφή υπάρχουν: ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΣΕΙΡΑ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: ΘΕΜΑ 1 Ο Α. Να επιλέξετε τη φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: 1. Στο οπερόνιο της λακτόζης: Α. Η πρωτεΐνη καταστολέας

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2107 ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2107 ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α Α1. δ Α2. δ Α3. β Α4. γ Α5. α ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΜΑ Β Β1. Ι: κωδική αλυσίδα (Δ) ΙΙ: μεταγραφόμενη αλυσίδα (Γ) ΙΙΙ: αμινομάδα (ΣΤ) ΙV: mrna (Β) V: RNA πολυμεράση (Ζ) VI: φωσφορική

Διαβάστε περισσότερα

Βιολογία Προσανατολισμού Γ Λυκείου Κεφάλαιο: Κεφάλαια 1,2,4 Ονοματεπώνυμο Μαθητή: Ημερομηνία: 08/12/2018 Επιδιωκόμενος Στόχος: 75/100

Βιολογία Προσανατολισμού Γ Λυκείου Κεφάλαιο: Κεφάλαια 1,2,4 Ονοματεπώνυμο Μαθητή: Ημερομηνία: 08/12/2018 Επιδιωκόμενος Στόχος: 75/100 Μάθημα/Τάξη: Βιολογία Προσανατολισμού Γ Λυκείου Κεφάλαιο: Κεφάλαια 1,2,4 Ονοματεπώνυμο Μαθητή: Ημερομηνία: 08/12/2018 Επιδιωκόμενος Στόχος: 75/100 ΘΕΜΑ Α Να γράψετε στο τετράδιο σας τον αριθμό καθεμιάς

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΡΙΤΗ 27 ΜΑΪΟΥ 2008 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΡΙΤΗ 27 ΜΑΪΟΥ 2008 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΡΙΤΗ 27 ΜΑΪΟΥ 2008 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 1 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ 1ο 1. β 2. δ 3. β 4. δ 5. β ΘΕΜΑ 2ο 1. Σχολικό βιβλίο, σελ.

Διαβάστε περισσότερα

Βιολογία ΘΕΜΑ Α ΘΕΜΑ B

Βιολογία ΘΕΜΑ Α ΘΕΜΑ B Βιολογία προσανατολισμού Α. 1. β 2. γ 3. δ 4. γ 5. δ ΘΕΜΑ Α B1. 4,1,2,6,8,3,5,7 ΘΕΜΑ B B2. Σχολικό βιβλίο σελ. 103 Η γενετική καθοδήγηση είναι.υγιών απογόνων. Σχολικό βιβλίο σελ. 103 Παρ ότι γενετική καθοδήγηση

Διαβάστε περισσότερα

Βιολογία Θετικής Κατεύθυνσης. Κεφάλαιο 2 ο Αντιγραφή, έκφραση & ρύθμιση της γενετικής πληροφορίας

Βιολογία Θετικής Κατεύθυνσης. Κεφάλαιο 2 ο Αντιγραφή, έκφραση & ρύθμιση της γενετικής πληροφορίας Βιολογία Θετικής Κατεύθυνσης Κεφάλαιο 2 ο Αντιγραφή, έκφραση & ρύθμιση της γενετικής πληροφορίας Αντιγραφή του DNA Οι Watson & Crick το 1953 μαζί με το μοντέλο της διπλής έλικας, πρότειναν και έναν τρόπο

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΟΤΗΤΑ 14: Ο ΦΟΡΕΑΣ ΤΗΣ ΓΕΝΕΤΙΚΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ (DNA) 14.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ

ΕΝΟΤΗΤΑ 14: Ο ΦΟΡΕΑΣ ΤΗΣ ΓΕΝΕΤΙΚΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ (DNA) 14.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1 ΕΝΟΤΗΤΑ 14: Ο ΦΟΡΕΑΣ ΤΗΣ ΓΕΝΕΤΙΚΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ (DNA) 14.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Οι δύο πολυνουκλεοτιδικές αλυσίδες του DNA αποτελούνται από νουκλεοτίδια τα οποία ενώνονται με φωσφοδιεστερικούς δεσμούς. Πιο συγκεκριμένα

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Ο.Π. ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ. Να σημειώσετε το γράμμα που συμπληρώνει κατάλληλα τη φράση:

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Ο.Π. ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ. Να σημειώσετε το γράμμα που συμπληρώνει κατάλληλα τη φράση: Κανάρη 36, Δάφνη Τηλ. 210 9713934 & 210 9769376 ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑ Ο.Π. ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΘΕΜΑ Α Να σημειώσετε το γράμμα που συμπληρώνει κατάλληλα τη φράση: Α1. Ποιο από τα παρακάτω αντικωδικόνια

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. Να επιλέξετε τη φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις:

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. Να επιλέξετε τη φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΟΜΑΔΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ 04/11/2018 Νότα Λαζαράκη Αλέξανδρος Παπαγιαννακόπουλος ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α Να επιλέξετε τη φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις:

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΤΑΓΡΑΦΗ ΤΟΥ DNA ΣΕ RNA

ΜΕΤΑΓΡΑΦΗ ΤΟΥ DNA ΣΕ RNA ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΕΡΑΤΕΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ Β ΤΡΙΜΗΝΟΥ Γ 4 23.1.12 ΜΕΤΑΓΡΑΦΗ ΤΟΥ DNA ΣΕ RNA ΕΡΓΑΣΤΗΚΑΝ: ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΔΕΛΗΜΙΧΑΛΗΣ ΑΡΤΕΜΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΔΗΣ 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το δεοξυριβονουκλεϊκό οξύ (Deoxyribonucleic acid -

Διαβάστε περισσότερα

Πανελλήνιες Εξετάσεις Ημερήσιων Γενικών Λυκείων. Εξεταζόμενο Μάθημα: Βιολογία Θετικής Κατεύθυνσης, Ημ/νία: 04 Ιουνίου 2014. Απαντήσεις Θεμάτων

Πανελλήνιες Εξετάσεις Ημερήσιων Γενικών Λυκείων. Εξεταζόμενο Μάθημα: Βιολογία Θετικής Κατεύθυνσης, Ημ/νία: 04 Ιουνίου 2014. Απαντήσεις Θεμάτων Πανελλήνιες Εξετάσεις Ημερήσιων Γενικών Λυκείων Εξεταζόμενο Μάθημα: Βιολογία Θετικής Κατεύθυνσης, Ημ/νία: 04 Ιουνίου 2014 Απαντήσεις Θεμάτων ΘΕΜΑ Α A1. Τα πλασμίδια είναι: δ. κυκλικά δίκλωνα μόρια DNA

Διαβάστε περισσότερα

Βιολογία ομάδας προσανατολισμού θετικών σπουδών. Πανελλαδικές εξετάσεις

Βιολογία ομάδας προσανατολισμού θετικών σπουδών. Πανελλαδικές εξετάσεις Βιολογία ομάδας προσανατολισμού θετικών σπουδών Πανελλαδικές εξετάσεις 2015-2016 ΘΕΜΑ Α Α1. β Α2. β Α3. δ Α4. γ Α5. γ ΘΕΜΑ Β Β1. 1 Α 2 Γ 3 Α 4 Β 5 Α 6 Α 7 Γ Β2. Καρυότυπος ονομάζεται η απεικόνιση των μεταφασικών

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ 2017 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ËÁÌÉÁ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ 2017 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ËÁÌÉÁ ΘΕΜΑ Α Α1: δ Α2: δ Α3: β Α4: γ Α5: α ΘΕΜΑ Β ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ 2017 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Β1. Ι Α, ΙΙ Ε, ΙΙΙ ΣΤ, ΙV Β, V Ζ, VII Γ, VII - Β2. Η εικόνα 1 αντιστοιχεί σε προκαρυωτικό κύτταρο. Αυτό

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑ Α Να επιλέξετε την φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις:

ΘΕΜΑ Α Να επιλέξετε την φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΟΠ ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ / Γ ΛΥΚΕΙΟΥ (ΘΕΡΙΝΑ) ΣΕΙΡΑ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 15/11/2015 ΘΕΜΑ Α Να επιλέξετε την φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: 1. Δεοξυριβονουκλεοτίδια

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ, ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ, ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ EIKONA 2.1 Ημισυντηρητικός μηχανισμός αντιγραφής του DNA 1. Να γράψετε τα ένζυμα που (α) προκαλούν ξετύλιγμα των αλυσίδων του αρχικού (μητρικού μορίου) DNA και (β) συνθέτουν τις νέες αλυσίδες του DNA.

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. ΘΕΜΑ 1ο 1. γ 2. γ 3. β 4. α 5. δ

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. ΘΕΜΑ 1ο 1. γ 2. γ 3. β 4. α 5. δ ΘΕΜΑ 1ο 1. γ 2. γ 3. β 4. α 5. δ 1 ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΤΕΤΑΡΤΗ 9 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2009 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

Βιολογία προσανατολισμού

Βιολογία προσανατολισμού Βιολογία προσανατολισμού ΘΕΜΑ Α Στις προτάσεις από Α1-Α5 να βρείτε την σωστή απάντηση. Α1. Ένας ερευνητής απομόνωσε ένα ασυνεχές γονίδιο από το γονιδίωμα ανθρώπινων κυττάρων. Το γονίδιο συνδέθηκε με βακτηριακό

Διαβάστε περισσότερα

Το πλεονέκτημα της χρήσης του DNA των φάγων λ, ως φορέα κλωνοποίησης είναι ότι μπορούμε να ενσωματώσουμε σε αυτόν μεγαλύτερα κομμάτια DNA.

Το πλεονέκτημα της χρήσης του DNA των φάγων λ, ως φορέα κλωνοποίησης είναι ότι μπορούμε να ενσωματώσουμε σε αυτόν μεγαλύτερα κομμάτια DNA. ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ 2 ο,4 ο ΚΕΦ. ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Θέμα Α: Α1.β, Α2.δ, Α3.β, Α4.γ, Α5.γ Θέμα Β: Β1. Οι υποκινητές και οι μεταγραφικοί παράγοντες αποτελούν τα ρυθμιστικά στοιχεία της μεταγραφής

Διαβάστε περισσότερα

Νικόλαος Σιαφάκας Λέκτορας Διαγνωστικής Ιολογίας Εργαστήριο Κλινικής Μικροβιολογίας ΠΓΝ «ΑΤΤΙΚΟΝ»

Νικόλαος Σιαφάκας Λέκτορας Διαγνωστικής Ιολογίας Εργαστήριο Κλινικής Μικροβιολογίας ΠΓΝ «ΑΤΤΙΚΟΝ» Νικόλαος Σιαφάκας Λέκτορας Διαγνωστικής Ιολογίας Εργαστήριο Κλινικής Μικροβιολογίας ΠΓΝ «ΑΤΤΙΚΟΝ» DNA RNA: ΑΝΤΙΓΡΑΦΗ, ΜΕΤΑΓΡΑΦΗ, ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ DNA RNA: Βασικά Χαρακτηριστικά Ρόλος Κεντικό Δόγμα της Βιολογίας:

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΙΚΗ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΑ. (Γενετικό γονιδιακής έκφρασης) Μαντώ Κυριακού 2015

ΓΕΝΙΚΗ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΑ. (Γενετικό γονιδιακής έκφρασης) Μαντώ Κυριακού 2015 ΓΕΝΙΚΗ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΑ (Γενετικό υλικό των βακτηρίων ρύθμιση της γονιδιακής έκφρασης) Μαντώ Κυριακού 2015 Γενετικό υλικό των βακτηρίων Αποτελείται από ένα μόριο DNA σε υπερελιγμένη μορφή και τα άκρα του

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Ο.Π. ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Ο.Π. ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ Κανάρη 36, Δάφνη Τηλ. 210 9713934 & 210 9769376 ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑ Ο.Π. ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΘΕΜΑ Α Α1.Γ. Α2.Γ. Α3.Β. Α4.Β. Α5.Β. ΘΕΜΑ Β 1. Οι σωστές απαντήσεις είναι: A. Μεγαλύτερη συμβολή γενετικού

Διαβάστε περισσότερα

Βιοτεχνολογία Φυτών. Μοριακοί Δείκτες (Εισαγωγή στη Μοριακή Βιολογία)

Βιοτεχνολογία Φυτών. Μοριακοί Δείκτες (Εισαγωγή στη Μοριακή Βιολογία) Βιοτεχνολογία Φυτών ΔΠΘ / Τμήμα Αγροτικής Ανάπτυξης ΠΜΣ Αειφορικά Συστήματα Παραγωγής και Περιβάλλον στη Γεωργία Μοριακοί Δείκτες (Εισαγωγή στη Μοριακή Βιολογία) Αριστοτέλης Χ. Παπαγεωργίου Εργαστήριο

Διαβάστε περισσότερα

Κεφ. 4 DNA, RNA και η ροή των γενετικών πληροφοριών

Κεφ. 4 DNA, RNA και η ροή των γενετικών πληροφοριών Κεφ. 4 DNA, RNA και η ροή των γενετικών πληροφοριών Η οικογενειακή ομοιότητα, οφείλεται στα κοινά γονίδια. Τα γονίδια πρέπει να εκφραστούν για να έχουν αποτέλεσμα, και η έκφραση αυτή ρυθμίζεται από πρωτεΐνες.

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 4: Ανασυνδυασμένο DNA

Κεφάλαιο 4: Ανασυνδυασμένο DNA Κεφάλαιο 4: Ανασυνδυασμένο DNA 1. Η ανάπτυξη της γενετικής μηχανικής επέτρεψε: α. την κατανόηση των μηχανισμών αντιγραφής του γενετικού υλικού β. την απομόνωση των πλασμιδίων από τα βακτήρια γ. την πραγματοποίηση

Διαβάστε περισσότερα

Θετικών Σπουδών. Ενδεικτικές απαντήσεις θεμάτων

Θετικών Σπουδών. Ενδεικτικές απαντήσεις θεμάτων Πανελλαδικές Εξετάσεις Ημερήσιων Γενικών Λυκείων Εξεταζόμενο μάθημα: Βιολογία Προσανατολισμού Θετικών Σπουδών Παρασκευή, 16 Ιουνίου 2017 Ενδεικτικές απαντήσεις θεμάτων Θέμα Α Α1. α) 3 CAT 5 β) 3 TAC 5

Διαβάστε περισσότερα

Φάσμα& Group προπαρασκευή για Α.Ε.Ι. & Τ.Ε.Ι.

Φάσμα& Group προπαρασκευή για Α.Ε.Ι. & Τ.Ε.Ι. σύγχρονο Φάσμα& Group προπαρασκευή για Α.Ε.Ι. & Τ.Ε.Ι. μαθητικό φροντιστήριο 1. 25ης Μαρτίου 111 ΠΕΤΡΟΥΠΟΛΗ 50.27.990 50.20.990 2. 25ης Μαρτίου 74 Π. ΠΕΤΡΟΥΠΟΛΗΣ 50.50.658 50.60.845 3. Γραβιάς 85 ΚΗΠΟΥΠΟΛΗ

Διαβάστε περισσότερα

regulatory mechanisms). stringency).

regulatory mechanisms). stringency). ΑΥΤΟΝΟΜΗ ΡΥΘΜΙΣΗ Αποτελεί µια άλλη περίπτωση ρύθµισης των γονιδίωνκαιδιακρίνεται: 1) Στην αυτόνοµη καταστολή και 2) Στηναυτόνοµηεπαγωγή. ΑΥΤΟΝΟΜΗ ΡΥΘΜΙΣΗ 1) Αυτόνοµη καταστολή: Η µεταβολική πορεία καταλήγει

Διαβάστε περισσότερα

Μοριακή Bιολογία ΔIAΛEΞΗ 4

Μοριακή Bιολογία ΔIAΛEΞΗ 4 Μοριακή Bιολογία ΔIAΛEΞΗ 4 ΜΕΤΑΛΛΑΞΕΙΣ ΚΑΙ ΓΕΝΕΤΙΚΗ ΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ ΣΤΑ ΒΑΚΤΗΡΙΑ Χρήστος Παναγιωτίδης, Ph.D. Καθηγητής Κυτταρικής/Μοριακής Βιολογίας Εργαστήριο Φαρμακολογίας, Τομέας Φαρμακογνωσίας/Φαρμακολογίας

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΟΥ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ / Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΟΥ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ / Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΟΥ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ / Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 04/09/2016 ΘΕΜΑ Α Α.1. β. Α.2. β. Α.3. γ. Α.4. δ. ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Α.5. β. Μονάδες 25 ΘΕΜΑ Β Β. 1. Ιχνηθέτηση. είναι η σήμανση χημικών

Διαβάστε περισσότερα

Ενδεικτικές απαντήσεις βιολογίας κατεύθυνσης 2014

Ενδεικτικές απαντήσεις βιολογίας κατεύθυνσης 2014 Θέμα Α Α1. δ Α2. γ Α3. β Α4. γ Α5. β Θέμα Β ΑΓ.ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ 11 -- ΠΕΙΡΑΙΑΣ -- 18532 -- ΤΗΛ. 210-4224752, 4223687 Ενδεικτικές απαντήσεις βιολογίας κατεύθυνσης 2014 Β1. 4 2 1 6 3 5 Β2. α. DNA πολυμεράση

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑ Α Να επιλέξετε την φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις:

ΘΕΜΑ Α Να επιλέξετε την φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΟΠ ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΘΕΡΙΝΑ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 15/11/2015 ΘΕΜΑ Α Να επιλέξετε την φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: 1. Δεοξυριβονουκλεοτίδια

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. ΘΕΜΑ Α A1. β Α2. γ Α3. γ Α4. α Α5. δ

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. ΘΕΜΑ Α A1. β Α2. γ Α3. γ Α4. α Α5. δ ΘΕΜΑ Α A1. β Α2. γ Α3. γ Α4. α Α5. δ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δ ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΙ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β ) ΤΕΤΑΡΤΗ 15 ΙΟΥΝΙΟΥ 2016 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ (ΝΕΟ

Διαβάστε περισσότερα

Τηλ: Ανδρέου Δημητρίου 81 & Ακριτών 26 -ΚΑΛΟΓΡΕΖΑ

Τηλ: Ανδρέου Δημητρίου 81 & Ακριτών 26 -ΚΑΛΟΓΡΕΖΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ- ΘΕΤΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ (Ιανουάριος 2014) 1 ο ΘΕΜΑ Απαντήστε στις παρακάτω ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής. Μία απάντηση είναι η σωστή. 1. Υβριδοποίηση: Α. Είναι ιδιότητα του DNA

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 2008

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 2008 ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 2008 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ 1ο Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό καθεµιάς από τις παρακάτω ηµιτελείς προτάσεις 1 έως 5 και δίπλα το γράµµα που αντιστοιχεί στη λέξη

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Κεφάλαια: 1 o 2 o ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Κεφάλαια: 1 o 2 o ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Κεφάλαια: 1 o 2 o ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΖΗΤΗΜΑ 1 ο Να επιλέξτε το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση ή στη φράση που συμπληρώνει σωστά την πρόταση. 1.

Διαβάστε περισσότερα

Ι. ΘΕΩΡΙΑ ΠΙΝΑΚΑΣ 2.1: ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΝΤΙΓΡΑΦΗΣ-ΜΕΤΑΓΡΑΦΗΣ ΣΤΟΝ ΠΥΡΗΝΑ ΤΩΝ ΕΥΚΑΡΥΩΤΙΚΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ

Ι. ΘΕΩΡΙΑ ΠΙΝΑΚΑΣ 2.1: ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΝΤΙΓΡΑΦΗΣ-ΜΕΤΑΓΡΑΦΗΣ ΣΤΟΝ ΠΥΡΗΝΑ ΤΩΝ ΕΥΚΑΡΥΩΤΙΚΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ Ι. ΘΕΩΡΙΑ ΠΙΝΑΚΑΣ 2.1: ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΝΤΙΓΡΑΦΗΣ-ΜΕΤΑΓΡΑΦΗΣ ΣΤΟΝ ΠΥΡΗΝΑ ΤΩΝ ΕΥΚΑΡΥΩΤΙΚΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ ΑΝΤΙΓΡΑΦΗ ΜΕΤΑΓΡΑΦΗ Γίνεται σύνθεση DNA. Γίνεται σύνθεση RNA. Εξασφαλίζεται η διαιώνιση της γενετικής

Διαβάστε περισσότερα

Βιολογία προσανατολισμού

Βιολογία προσανατολισμού Βιολογία προσανατολισμού Α. 1. β. 2. γ. 3. γ. 4. α. 5. δ. ΘΕΜΑ Α ΘΕΜΑ Β Β1. Σχολικό βιβλίο σελ. 131 «Το βακτήριο... στο σώμα των φυτών.» Β2.1 Ε, 2 Δ, 3 Α, 4 Β Β3. Σχολικό βιβλίο σελ. 108 «Η θερμοκρασία..

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΤΑΓΡΑΦΗ ΤΟΥ DNA Περετσή Χριστίνα Πιτσικάλη Παναγιώτα

ΜΕΤΑΓΡΑΦΗ ΤΟΥ DNA Περετσή Χριστίνα Πιτσικάλη Παναγιώτα Εργασία στη Βιολογία ΜΕΤΑΓΡΑΦΗ ΤΟΥ DNA Περετσή Χριστίνα Πιτσικάλη Παναγιώτα ΜΕΤΑΓΡΑΦΗ ΤΟΥ DNA Η ροή της πληροφορίας για το σχηματισμό των πρωτεϊνών, προϋποθέτει τη μεταφορά της από το DNA στο RNA (ΜΕΤΑΓΡΑΦΗ).

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 24 ΜΑΪΟΥ 2013

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 24 ΜΑΪΟΥ 2013 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 24 ΜΑΪΟΥ 2013 ΘΕΜΑ Α Α1. γ Α2. β Α3. α Α4. δ Α5. α ΘΕΜΑ Β Β1. Σελ. 123 124 σχολ. βιβλίου: «Η διαδικασία που ακολουθείται παράγουν το ένζυμο ADA». Β2. Σελ. 133 σχολ.

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΛΛAΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

ΠΑΝΕΛΛAΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΠΑΝΕΛΛAΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ 16-06-2017 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α Α1. δ Α2. δ Α3. β Α4. γ Α5. α ΘΕΜΑ Β Β1. Α. φωσφορική ομάδα (Ι) E. υδροξύλιο (II) Β. mrna

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ DNA ΚΑΙ RNA. Θανος Εξαρχου Γ1

ΤΟ DNA ΚΑΙ RNA. Θανος Εξαρχου Γ1 ΤΟ DNA ΚΑΙ RNA Θανος Εξαρχου Γ1 ΤΟ DNA Το δε(σ)οξυριβο(ζο)νουκλεϊ(νι)κό οξu είναι νουκλεϊκό οξύ που περιέχει τις γενετικές πληροφορίες που καθορίζουν τη βιολογική ανάπτυξη όλων των κυτταρικών μορφών ζωής

Διαβάστε περισσότερα

Οι φάσεις που περιλαμβάνει ο κυτταρικός κύκλος είναι:

Οι φάσεις που περιλαμβάνει ο κυτταρικός κύκλος είναι: ΚΥΚΛΟΣ ΖΩΗΣ ΤΟΥ ΚΥΤΤΑΡΟΥ Α. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ 1. Τι είναι ο κυτταρικός κύκλος; ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΟ 4 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ «ΓΕΝΕΤΙΚΗ» 2. Οι φάσεις που περιλαμβάνει ο κυτταρικός κύκλος είναι: 3. Κατά τη

Διαβάστε περισσότερα

Ενδεικτικές απαντήσεις στα Θέματα Βιολογίας Προσανατολισμού

Ενδεικτικές απαντήσεις στα Θέματα Βιολογίας Προσανατολισμού Ενδεικτικές απαντήσεις στα Θέματα Βιολογίας Προσανατολισμού Θέμα Α Α1) γ Α2) γ Α3) δ Α4) β Α5) β Θέμα Β Β1. Α = υδροξύλιο, Β = πρωταρχικό τμήμα, Γ = θέση έναρξης αντιγραφής, Δ = φωσφορική ομάδα, Ε = τμήμα

Διαβάστε περισσότερα

Βιολογία Θετικής Κατεύθυνσης Γ' Λυκείου 2001

Βιολογία Θετικής Κατεύθυνσης Γ' Λυκείου 2001 Βιολογία Θετικής Κατεύθυνσης Γ' Λυκείου 2001 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ Ζήτηµα 1ο Α1. Από τη διασταύρωση ενός λευκού µ ένα µαύρο ποντικό όλοι οι απόγονοι είναι γκρίζοι. Τα γονίδια που καθορίζουν το χρώµα τους είναι: α.

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ 19/06/2018 ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ 19/06/2018 ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ 19/06/2018 ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΘΕΜΑ Α Α1. δ Α2. β Α3. α Α4. α Α5. β ΘΕΜΑ Β Β1 1-γ 2-β 3-γ 4-α 5-γ 6-γ 7-β Β2 Μικροοργανισμός Β σχολικό βιβλίο σελ. 112 "Το PH επηρεάζει...σε

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. Β2. Η εικόνα αντιστοιχεί σε προκαρυωτικό κύτταρο. Στους προκαρυωτικούς οργανισμούς το mrna αρχίζει να μεταφράζεται σε πρωτεΐνη πριν ακόμη

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. Β2. Η εικόνα αντιστοιχεί σε προκαρυωτικό κύτταρο. Στους προκαρυωτικούς οργανισμούς το mrna αρχίζει να μεταφράζεται σε πρωτεΐνη πριν ακόμη ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΚΑΙ Δ ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΙ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β ) ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 6 ΙΟΥΝΙΟΥ 207 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α Α. δ Α2. δ Α3. β Α4. γ Α5.

Διαβάστε περισσότερα

Βιολογία Θετικής Κατεύθυνσης Γ' Λυκείου 2001

Βιολογία Θετικής Κατεύθυνσης Γ' Λυκείου 2001 Βιολογία Θετικής Κατεύθυνσης Γ' Λυκείου 2001 Ζήτηµα 1ο Α1. Από τη διασταύρωση ενός λευκού µ ένα µαύρο ποντικό όλοι οι απόγονοι είναι γκρίζοι. Τα γονίδια που καθορίζουν το χρώµα τους είναι: α. συνεπικρατή

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑ Α ΘΕΜΑ Β. Α1 δ. Α2 δ. Α3 β. Α4 γ. Α5 α. Β1 Ι Α ( φωσφορική ομάδα) ΙΙ Ε (υδροξυλομάδα) ΙΙΙ ΣΤ (αμινομάδα) IV B (mrna) V Z (RNA πολυμεράση)

ΘΕΜΑ Α ΘΕΜΑ Β. Α1 δ. Α2 δ. Α3 β. Α4 γ. Α5 α. Β1 Ι Α ( φωσφορική ομάδα) ΙΙ Ε (υδροξυλομάδα) ΙΙΙ ΣΤ (αμινομάδα) IV B (mrna) V Z (RNA πολυμεράση) ΘΕΜΑ Α Α1 δ Α2 δ Α3 β Α4 γ Α5 α ΘΕΜΑ Β Β1 Ι Α ( φωσφορική ομάδα) ΙΙ Ε (υδροξυλομάδα) ΙΙΙ ΣΤ (αμινομάδα) IV B (mrna) V Z (RNA πολυμεράση) VI Γ (μεταγραφόμενη αλυσίδα) VII Δ (κωδική αλυσίδα) Β2 Αντιστοιχεί

Διαβάστε περισσότερα

Τρίτη, 27 Μαΐου 2008 Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑ

Τρίτη, 27 Μαΐου 2008 Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑ Τρίτη, 27 Μαΐου 2008 Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΜΑ 1o Να γράψετε στο τετράδιο σας τον αριθµό καθεµιάς από τις παρακάτω ηµιτελείς προτάσεις 1 έως 5 και δίπλα το γράµµα που αντιστοιχεί στη λέξη ή τη

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ & ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β ) ΝΕΟ & ΠΑΛΑΙΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΕΞΕΤΑΣΗΣ: 27/05/2016 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΟΠ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ Θέμα Α Α1:

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ OΠ- Γ ΓΕΛ 13:20

ΒΙΟΛΟΓΙΑ OΠ- Γ ΓΕΛ 13:20 ΒΙΟΛΟΓΙΑ OΠ- Γ ΓΕΛ 13:20 Σελίδα 2 από 7 ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΕΞΕΤΑΣΗΣ: 19/ 06 / 2018 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: Βιολογία OΠ Γ ΓΕΛ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΡΙΤΗ 5 ΙΟΥΝΙΟΥ 2001 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΡΙΤΗ 5 ΙΟΥΝΙΟΥ 2001 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΡΙΤΗ 5 ΙΟΥΝΙΟΥ 2001 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΘΕΜΑ 1 Ο Α. Στις ερωτήσεις 1-3, να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της

Διαβάστε περισσότερα

Μοριακή Βιολογία. Ενότητα # (2): Μεταλλάξεις και γενετική ποικιλότητα στα βακτήρια. Παναγιωτίδης Χρήστος Τμήμα Φαρμακευτικής

Μοριακή Βιολογία. Ενότητα # (2): Μεταλλάξεις και γενετική ποικιλότητα στα βακτήρια. Παναγιωτίδης Χρήστος Τμήμα Φαρμακευτικής ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Μοριακή Βιολογία Ενότητα # (2): Μεταλλάξεις και γενετική ποικιλότητα στα βακτήρια Παναγιωτίδης Χρήστος Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΘΕΜΑ Α 1. Α. 2. Β. 3. Α. 4. Β. 5. Δ. ΘΕΜΑ Β I. Βιβλίο σελ. 15 17 (ή 19 21 στη νέα έκδοση) .

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δ ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 16 ΙΟΥΝΙΟΥ 2017 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δ ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 16 ΙΟΥΝΙΟΥ 2017 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δ ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 16 ΙΟΥΝΙΟΥ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΘΕΜΑ Α Α1. δ Α2. δ Α3. β Α4. γ Α5. α ΘΕΜΑ B B1. I Α II Ε III

Διαβάστε περισσότερα

Οργάνωση των NA σε ιούς. 09/04/ Μοριακή Βιολογία Κεφ. 1 Καθηγητής Δρ. Κ. Ε. Βοργιάς

Οργάνωση των NA σε ιούς. 09/04/ Μοριακή Βιολογία Κεφ. 1 Καθηγητής Δρ. Κ. Ε. Βοργιάς Οργάνωση των NA σε ιούς 09/04/2014 1 Η οργάνωση των ιών γίνεται µε βάση το εύρος των ξενιστών που µπορούν να µολύνουν και συµπεριφέρονται σαν παράσιτα: Μόνο βακτήρια: βακτηριοφάγος ή φάγος (phage) Ζωϊκά

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ Απαντήσεις Βιολογίας κατεύθυνσης (ΗΜΕΡΗΣΙΟ)

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ Απαντήσεις Βιολογίας κατεύθυνσης (ΗΜΕΡΗΣΙΟ) ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2016 Απαντήσεις Βιολογίας κατεύθυνσης (ΗΜΕΡΗΣΙΟ) Μιχάλης Χαλικιόπουλος ΘΕΜΑ Α Α1 β Α2 β Α3 δ Α4 γ Α5 γ ΘΕΜΑ Β Β1 Β2 1 Α 2 Γ 3 Α 4 Β 5 Α 6 Α 7 Γ Τα μεταφασικά χρωμοσώματα ενός κυττάρου διαφέρουν

Διαβάστε περισσότερα

Φάσμα group προπαρασκευή για Α.Ε.Ι. & Τ.Ε.Ι.

Φάσμα group προπαρασκευή για Α.Ε.Ι. & Τ.Ε.Ι. σύγχρονο Φάσμα group προπαρασκευή για Α.Ε.Ι. & Τ.Ε.Ι. µαθητικό φροντιστήριο Γραβιάς 85 ΚΗΠΟΥΠΟΛΗ 50.51.557 50.56.296 25ης Μαρτίου 74 ΠΛ.ΠΕΤΡΟΥΠΟΛΗΣ 50.50.658 50.60.845 25ης Μαρτίου 111 ΠΕΤΡΟΥΠΟΛΗ 50.27.990

Διαβάστε περισσότερα

Α1) Μία περιοριστική ενδονουκλεάση μπορεί να κόψει: Α2) Η 5 αμετάφραστη περιοχή της μη κωδικής αλυσίδας ενός συνεχούς γονιδίου:

Α1) Μία περιοριστική ενδονουκλεάση μπορεί να κόψει: Α2) Η 5 αμετάφραστη περιοχή της μη κωδικής αλυσίδας ενός συνεχούς γονιδίου: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ : ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΝΟ : ΘΕΜΑ 1 ο Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό κάθε μίας από τις παρακάτω ημιτελείς προτάσεις Α1 έως Α5 και δίπλα το γράμμα,

Διαβάστε περισσότερα

Βιολογία Προσανατολισμού

Βιολογία Προσανατολισμού ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΕΦΑΛΑΙΑ 1 & 2 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Θέμα Α: Α1.β, Α2.δ, Α3.γ, Α4.γ, Α5.γ Θέμα Β: Β1. Ο 1 ος ιός παρατηρούμε ότι περιέχει Τ, άρα το γενετικό του υλικό είναι DNA, στο οποίο παρατηρούμε ότι δεν

Διαβάστε περισσότερα