Αξιοπιστία και επικύρωση του ερωτηματολογίου SNOT-22 στην ελληνική γλώσσα

Transcript

1 ερευνητική εργασία / original article Αξιοπιστία και επικύρωση του ερωτηματολογίου SNOT- στην ελληνική γλώσσα SNOT- Questionnaire reliability and validation in Greek language Πρώιμος Ε Χειμώνα Θ Ζήσογλου Μ Λαδιάς Α Παπαδάκης Χ ΩΡΛ Κλινική Γ. Ν. Χανίων Ελληνική Ωτορινολαρυγγολογία, Τόμος 7 - Τεύχος, 6 Διεύθυνση αλληλογραφίας: Ευκλείδης Πρώιμος Γεωργιλάδων, 7 Χανιά efklidispr@hotmail.com Proimos E Chimona T Zisoglou M Ladias A Papadakis C ENT Clinic General Hospital Chania Hellenic Otorhinolaryngology, Volume 7 - Issue, 6 Correspondence to: Efklidis Proimos Georgiladon, 7 Chania efklidispr@hotmail.com Π Ε Ρ Ι Λ Η Ψ Η Εισαγωγή: Η χρόνια ρινοκολπίτιδα (CRS) με ή χωρίς ρινικούς πολύποδες αποτελεί ένα συχνό και σημαντικό υγείας. Το ερωτηματολόγιο ερωτήσεων αξιολόγησης συμπτωμάτων ρινός και παραρρινίων (-item Sinonasal Outcome Test SNOT-) είναι ένα έγκυρο, ειδικό εργαλείο για τη εκτίμηση της κατάστασης της νόσου, μεταφρασμένο σε αρκετές γλώσσες. Η μετάφραση στα ελληνικά (SNOT- GR) προέβαλε απαραίτητη για την δυνατότητα εξατομικευμένης εκτίμησης των συμπτωμάτων των Ελλήνων ασθενών. Μέθοδος: Σαράντα ασθενείς με CRS χωρίς ρινικούς πολύποδες και υγιή άτομα ως ομάδα ελέγχου, εισήχθησαν στη μελέτη από το Ειδικό Ιατρείο ΩΡΛ Αλλεργίας και Ενδοσκοπήσεων της ΩΡΛ Κλινικής του Γ.Ν. Χανίων. Η εκτίμηση περιλάμβανε πλήρη ΩΡΛ κλινική εξέταση, άκαμπτη ενδοσκόπηση ρινός, καθώς και τη συμπλήρωση του ερωτηματολογίου SNOT- GR. Στη παρούσα μελέτη, συγκρίθηκαν τα αποτελέσματα των απαντήσεων της εξέτασης και της επανεξέτασης των ασθενών καθώς και εκείνα της ομάδας ελέγχου. Η μετάφραση του ερωτηματολογίου έγινε από δύο ανεξάρτητους καθηγητές αγγλικής φιλολογίας και οι δύο μεταφράσεις χρησιμοποιήθηκαν διαδοχικά στην εξέταση και επανεξέταση των ασθενών και της ομάδας ελέγχου. Καθορίστηκαν η αξιοπιστία εξέτασης-επανεξέτασης, η εσωτερική συνάφεια (καθορισμένη βάσει του Cronbach s alpha) και η εγκυρότητα της μετάφρασης του ερωτηματολογίου στην ελληνική. Η στατιστική ανάλυση έγινε με χρήση του t-test για δύο εξαρτημένα δείγματα (paired t-test) και το επίπεδο στατιστικά σημαντικής διαφοράς ορίστηκε ως p<.. Αποτελέσματα: Υπολογίστηκε η μέση τιμή του συντελεστή Cohen Kappa για κάθε ερώτημα και βρέθηκε μέση τιμή ίση με,9. H εσωτερική συνάφεια σύμφωνα με το Cronbach s alpha βρέθηκε,9 στην εξέταση και,8 στην επανεξέταση. Το p υπολογίστηκε >, τόσο μεταξύ της των δύο εκτιμήσεων των πασχόντων όσο και μεταξύ των δύο εκτιμήσεων της ομάδας ελέγχου. Συμπέρασμα: Η μελέτη μας πιστοποιεί την εγκυρότητα της ελληνικής μετάφρασης του SNOT-, τα πλεονεκτήματα της οποίας υπερισχύουν των περιορισμών χρήσης της, επιτρέποντας τη χρήση του ερωτηματολογίου και καθιστώντας το στους Έλληνες κλινικούς ιατρούς εξαιρετικά χρήσιμο εργαλείο αξιολόγησης ασθενών με CRS. Λέξεις κλειδιά: Χρόνια ρινοκολπίτιδα, ποιότητα ζωής, αξιολόγηση ασθενούς, ερωτηματολόγιο χρόνιας ρινοκολπίτιδας. A b s t r a c t Introduction: Chronic rhinosinusitis with or without nasal polyps, is one of the most frequent and significant health problems, with increasing prevalence and incidence. SNOT- is a valid, disease-specific (rhinosinusitis) health status instrument measuring, symptoms, severity and health related quality of life in sinonasal conditions as chronic rhinosinusitis (CRS). It has been translated in several languages. Translation in Greek (SNOT- GR) was essential for individualized symptoms assessment in Greek patients. Material-method: Our study involved patients with chronic rhinosinusitis without nasal polyps and healthy patients as control group. Patients were recruited from the ENT-Allergy

2 Πρώιμος Ε, Χειμώνα Θ, Ζήσογλου Μ, Λαδιάς Α, Παπαδάκης Χ and Endoscopy out-patient Clinic of Chania General Hospital. Assessment included full ENT examination, nasal endoscopy and the completion of the Greek version of SNOT- GR questionnaire. In this study, we compared the results of patient s responses in assessment and reassessment as well as those of the control group. Test- retest reliability was established as well as internal consistency (specified under Cronbach s alpha) and validity of the questionnaire in Greek. Statistical analysis was performed using t-test for two independent samples (paired t-test) and the level of statistically significant difference was defined as p <.. Results: Kappa value was estimated for every symptom and average value was.9. Internal consistency according to Cronbach s alpha was.9 and.8 in baseline assessment and reassessment. P value calculated >. between baseline assessment and reassessment for both, CRS patients and control group. Conclusion: Our study certifies the existence of a valid, reproducible, easy to use Greek version of SNOT- overcoming its limitations of use. SNOT- GR is highly recommended to be used by Greek clinicians in CRS assessment. Key words: Chronic rhinosinusitis, quality of life, patient s assessment, chronic rhinosinusitis questionnaire. Εισαγωγή Η χρόνια ρινοκολπίτιδα με (CRSwNP) ή χωρίς (CRSsNP) ρινικούς πολύποδες αποτελεί μια νόσο με μεγάλη επίπτωση στο γενικό πληθυσμό, την οποία καλούνται να διαχειριστούν πλήθος κλινικών ιατρών, από την επείγουσα και πρωτοβάθμια περίθαλψη μέχρι την δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια περίθαλψη. Σύμφωνα με το European Position Paper on Rhinosinusitis and Nasal Polyps (EPOS ), η CRSwNP και η CRSsNP ορίζονται από την παρουσία δύο ή περισσοτέρων συμπτωμάτων: ένα από τα οποία πρέπει να είναι η ρινική συμφόρηση ή απόφραξη, ή ρινική καταρροή (με πρόσθιες/οπίσθιες ρινικές εκκρίσεις) ± προσωπαλγία/πίεση, ± ελάττωση ή απώλεια όσφρησης για περισσότερες από εβδομάδες. Η CRS αποτελεί την κύρια νοσολογική οντότητα και η ρινική πολυποδίαση θεωρείται ως μία υποκατηγορία αυτής. Η συμπτωματολογία θα πρέπει να επιβεβαιώνεται, αποδεικνύοντας την ύπαρξη νόσου, είτε μέσω άκαμπτης ενδοσκόπησης, είτε με αξονική τομογραφία ρινός παραρρινίων κόλπων. Η νόσος μπορεί να ταξινομηθεί ως ήπια, μέτρια ή σοβαρή βάσει της βαθμολόγησης των ρινικών συμπτωμάτων με οπτική αναλογική κλίμακα (Visual Analogue Scale- VAS). Οι ασθενείς καλούνται να καθορίσουν τη βαρύτητα των συμπτωμάτων τους βαθμολογώντας τα από το σύμφωνα με την βαθμονομημένη κλίμακα VAS μήκους cm. Βασιζόμενοι στη βαθμολογία VAS ορίζεται: νόσος ήπιας βαρύτητας VAS= -, νόσος μέτριας βαρύτητας VAS=,-7 και νόσος σοβαρής βαρύτητας VAS= 7,-. Τα τελευταία χρόνια, η CRS εξελίχθηκε σε ένα σημαντικό υγείας με αυξανόμενη επίπτωση. Πρόσφατα, στάλθηκε ένα ερωτηματολόγιο που αφορούσε τα κριτήρια του European Position Paper on Rhinosinusitis and Nasal Polyps of 7 (EPOS 7) σε ένα τυχαίο δείγμα πληθυσμού, ηλικίας έως 7 ετών, σε διάφορες ευρωπαϊκές πόλεις. Το Παγκόσμιο Δίκτυο Αλλεργίας και Άσθματος (Global Allergy and Asthma Network-GALEN) κατέληξε στο ότι σύμφωνα με το EPOS, η συνολική επίπτωση της CRS ήταν,9%, κυμαινόμενη από 6,9 μέχρι 7,%. Η υψηλή επίπτωση της νόσου επιβεβαιώνεται και από άλλη μελέτη που δείχνει ότι 6% του συνολικού πληθυσμού των Η.Π.Α. υποφέρει από CRS. 6 Πρόκειται για μία κοινή, πολυπαραγοντική, μακροχρόνια νόσο που επηρεάζει αρνητικά την ποιότητα ζωής των ασθενών (QoL). 7 O Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (WHO) ορίζει ως QoL την ατομική αντίληψη των ασθενών για τη ζωή, στα πλαίσια της κουλτούρας και των συστημάτων αξιών στα οποία ζουν και σε σχέση με τους προσωπικούς τους στόχους, προσδοκίες, αξίες και ανησυχίες. 8 Η QoL μπορεί να επηρεαστεί από μία νόσο ή ακόμη και από τη θεραπεία της. Η σχετιζόμενη με την υγεία QoL μπορεί να υποβαθμιστεί από την κατάσταση της υγείας του ασθενούς και να αναβαθμιστεί μέσω της κατάλληλης θεραπείας. Στην Ελλάδα δεν υπάρχουν πληθυσμιακές μελέτες για την CRS. Θεωρώντας ότι η συνολική επίπτωση στη χώρα μας πρέπει να βρίσκεται εντός των ορίων της μελέτης GALEN, είναι αδιαμφισβήτητο ότι υπάρχει μία απόλυτη ανάγκη για μία απλή, αξιόπιστη, συστηματοποιημένη μέθοδο καταγραφής που θα μπορεί να βοηθήσει τους ιατρούς να μελετήσουν επαρκώς τη CRS συσχετίζοντας αντικειμενικά ευρήματα με την επίδραση της νόσου στη QoL των ασθενών. Το SNOT- αποτελεί ένα έγκυρο, ειδικό για τη ρινοκολπίτιδα, σχετικό με την υγεία ερωτηματολόγιο που υπολογίζει την επίδραση της νόσου στην QoL των ασθενών. 9, Ο κύριος στόχος της μελέτης μας ήταν να καταγράψουμε την αξιοπιστία της ελληνικής μετάφρασης του SNOT- μέσω της επαναληψιμότητας των απαντήσεων, ως διαγνωστικό εργαλείο εκτίμησης της επίδρασης της CRS στην QoL των Ελλήνων ασθενών. Υλικό και Μέθοδος Οι ασθενείς εισήχθησαν στη μελέτη από το Ειδικό Ιατρείο ΩΡΛ Αλλεργίας και Ενδοσκοπήσεων της Ωτορινολαρυγγολογικής Κλινικής του Γενικού Νοσοκομείου Χανίων. Κριτήρια εξαίρεσης αποτελούσαν: ηλικία <8 έτη και >6 έτη, η παρουσία οξέων συμπτωμάτων λόγω λοίμωξης της ανώτερης αναπνευστικής

3 Αξιοπιστία και επικύρωση του ερωτηματολογίου SNOT- στην ελληνική γλώσσα οδού, η μη προσέλευση στην προγραμματισμένη δεύτερη φάση της μελέτης (επανεξέταση) ή η άρνηση συμμετοχής στη μελέτη. Η αρχική εκτίμηση περιλάμβανε πλήρη ΩΡΛ εξέταση και πρόσθια ρινοσκόπηση. Όλοι οι ασθενείς υπεβλήθησαν σε πλήρη ενδοσκοπικό έλεγχο υπό τοπική αναισθησία με.7mm άκαμπτο ενδοσκόπιο, χρησιμοποιώντας την τεχνική των τριών διελεύσεων. Τα αποτελέσματα καταγράφηκαν και βαθμολογήθηκαν βάσει του συστήματος βαθμολόγησης ενδοσκοπικής εμφάνισης των Lund και Kennedy (Endoscopic Appearance Score System). Στην αρχική εκτίμηση, οι ασθενείς συμπλήρωσαν τη μετάφραση Α του ερωτηματολογίου του SNOT- η οποία έγινε από καθηγητή Αγγλικής φιλολογίας. Δύο εβδομάδες αργότερα, έλαβε χώρα προγραμματισμένη επανεκτίμηση στην οποία οι ασθενείς συμπλήρωσαν τη μετάφραση Β του SNOT- από δεύτερο ανεξάρτητο καθηγητή Αγγλικής φιλολογίας. Σε όσους ασθενείς απαιτούνταν θεραπεία, αυτή συνταγογραφούνταν μετά από την επανεξέταση και τη συμπλήρωση της μετάφρασης Β του SNOT-. Μία ομάδα ελέγχου υγιών ατόμων, εισήχθη στη μελέτη με τη χρήση των ίδιων ερωτηματολόγιων και με την ίδια μεθοδολογία. Αξιολογήθηκαν τα παρακάτω συμπτώματα: ύπνος, κόπωση, παραγωγικότητα, διανοητική λειτουργία, συναισθηματική επίδραση, βήχας, ζάλη, προσωπαλγία και αίσθημα πίεσης, ωταλγία, ρινική απόφραξη, γεύση και όσφρηση. Καθεμία από τις ερωτήσεις μπορούσε να βαθμολογηθεί από έως (=κανένα σύμπτωμα, =μέγιστη ένταση συμπτώματος). Ζητήθηκε από όλους τους συμμετέχοντες να καθορίσουν το πρωτεύον κατά τη γνώμη τους σύμπτωμα καθώς και εκείνα τα συμπτώματα (έως ) που προσδοκούσαν να βελτιωθούν περισσότερο με την θεραπεία. Οι πρώτες ερωτήσεις (Νο-) του SNOT- αφορούν σωματικά συμπτώματα και οι υπόλοιπες ερωτήσεις (Νο-) αφορούν πτυχές της ποιότητας ζωής σχετικές με την υγεία. Η συνολική βαθμολογία (εύρος: -) καταγράφονταν σε κάθε φάση της μελέτης. Η μικρότερη μεταβολή στη βαθμολογία του SNOT- που θεωρείται κλινικά σημαντική είναι 8,9. Πίνακας. Αποτελέσματα ελέγχου συμφωνίας μεταξύ των δύο ελληνικών μεταφράσεων του SNOT- με υπολογισμό του συντελεστή Cohen s Kappa (τιμή p >.). Έλεγχος συμφωνίας Ερώτηση Ερώτηση Ερώτηση Ερώτηση Ερώτηση Ερώτηση 6 Ερώτηση 7 Ερώτηση 8 Ερώτηση 9 Ερώτηση Ερώτηση Ερώτηση Ερώτηση Ερώτηση Ερώτηση Ερώτηση 6 Αξία συντελεστή Kappa,9,768,8,869,879,96,,,,96,967,967,,,, Ασυμπτωτικό τυπικό λάθος,,8,7,6,6,,,,,,,,,,, Στατιστική Οι στατιστικές αναλύσεις διενεργήθηκαν με το λογισμικό στατιστικό πρόγραμμα SPSS v.7. (ΙΒΜ, SPSS, Chicago, IL). Τα αποτελέσματα της εξέτασης και επανεξέτασης των ασθενών συγκρίθηκαν και υπολογίσθηκε η συμφωνία των δύο μεταφράσεων με τη μέση αξία του συντελεστή Cohen s Kappa. Στη μελέτη, αναλύσαμε και συγκρίναμε με paired t-test τα αποτελέσματα μεταξύ των δύο ερωτηματολογίων στις δύο φάσεις της μελέτης, τόσο για την ομάδα των ασθενών, όσο και για την ομάδα ελέγχου. Η αξιοπιστία εξέτασης-επανεξέτασης, που αντικατοπτρίζει τη σταθερότητα στο χρόνο με επαναλαμβανόμενους ελέγχους, αναλύθηκε σε σχέση με την αρχική εξέταση. Ερώτηση 7 Ερώτηση 8 Ερώτηση 9 Ερώτηση Ερώτηση Ερώτηση,,,9,8,878,97,,,6,8,8, Αποτελέσματα Μετά την εφαρμογή των κριτηρίων εξαίρεσης, στη μελέτη συμπεριελήφθησαν ασθενείς. Στην πλειοψηφία ήταν άνδρες (6%), και η ηλικία τους κυμαινόταν από έως 6 έτη, με μέσο όρο τα, έτη. Η μέση τιμή του αθροίσματος του SNOT- ήταν για την ομάδα των ασθενών:.8 (ελάχιστη - μέγιστη 8) στην αρχική εκτίμηση και.9 (ελάχιστη 9 μέγιστη 7) στην επανεκτίμηση. Σε κανέναν ασθενή δεν παρατηρήθηκε μεταβολή πάνω από 8.9 μονάδες. Η μέση τιμή του αθροίσματος του SNOT- ήταν για την ομάδα ελέγχου:. (ελάχιστη - μέγιστη ) στην αρχική εκτίμηση και.6 (ελάχιστη μέγιστη 9) στην επανεκτίμηση. Η τιμή του συντελεστή Cohen s Kappa υπολογίστηκε για κάθε ερώτημα στην ομάδα των ασθενών, και η μέση τιμή βρέθηκε να είναι

4 Πρώιμος Ε, Χειμώνα Θ, Ζήσογλου Μ, Λαδιάς Α, Παπαδάκης Χ Πίνακας. Αποτελέσματα paired t- test. t-value Μέση τιμή εξέτασης Μέση τιμή επανεξέτασης Μέση διαφορά (Τυπική απόκλιση -SD) p Ομάδα ασθενών (.6). Ομάδα ελέγχου...6. (.).7 Πίνακας. Αποτελέσματα ελέγχου αξιοπιστίας των δύο μεταφράσεων του SNOT- για την ομάδα ασθενών. Έλεγχος αξιοπιστίας Ν ερωτήσεων Αξία συντελεστή Cronbach s Alpha Αξία συντελεστή Cronbach s Alpha βάσει προτυποποιημένων ερωτημάτων Εξέταση (μετάφραση Α).9.9 Επανεξέταση (μετάφραση Β) ,9, με p <. για κάθε ερώτηση, υποδεικνύοντας πολύ καλή συμφωνία μεταξύ των δύο μεταφράσεων Α και Β του SNOT- (Πίνακας ). Από τη στατιστική ανάλυση (paired- t test) δε βρέθηκε σημαντικά στατιστική διαφορά p>, και για τα ερωτήματα, που υποδεικνύει καλή συσχέτιση μεταξύ των δύο μεταφράσεων Α και Β του SNOT- τόσο για την ομάδα των ασθενών όσο και για την ομάδα ελέγχου (Πίνακας ). Ο δείκτης Cronbach s alpha ήταν,9 στην πρώτη εξέταση και,8 στην επανεξέταση, υποδεικνύοντας καλή εσωτερική συνοχή των μεταφρασμένων ερωτηματολογίων (Πίνακας ). Η υπολογιζόμενη αξιοπιστία μεταξύ της πρώτης εκτίμησης και της επανεκτίμησης ήταν,86, με 9% διάστημα εμπιστοσύνης από,86 έως,9. Αξιολογώντας τη συσχέτιση ανάμεσα στη βαθμολογία για κάθε ερώτημα, βρέθηκε υψηλό επίπεδο επαναληψιμότητας για τα δυο ερωτηματολόγια όσον αφορά τα σωματικά συμπτώματα, αλλά και αυτά που αφορούν τη QoL των ασθενών. Συζήτηση Σε ασθενείς με χρόνια νοσήματα όπως η CRSwNP ή η CRSsNP, οι υποκειμενικές και αντικειμενικές μέθοδοι αξιολόγησης εμφανίζουν συχνά διαφορετικά αποτελέσματα. Στην τελική τους εκτίμηση, οι κλινικοί ιατροί βρίσκονται αντιμέτωποι με αυτή την πραγματικότητα και καλούνται να χρησιμοποιήσουν εργαλεία εκτίμησης της επίδρασης της ασθένειας στην QoL των ασθενών. Τα αποτελέσματα αυτά από την εκτίμηση της QoL πρέπει να λαμβάνονται υπ όψιν στον καθορισμό της θεραπείας, φαρμακευτικής ή χειρουργικής. Στη μελέτη των ασθενών μας με CRSsNP χρησιμοποιήσαμε το SNOT- μεταφρασμένο στην Ελληνική γλώσσα καθώς καλύπτει ένα ευρύ φάσμα των σχετιζόμενων με την υγεία QoL προβλημάτων, συμπεριλαμβανομένων σωματικών διαταραχών, λειτουργικών περιορισμών και συναισθηματικών επιπτώσεων. Σύμφωνα με τους Morley και Sharp, το SNOT- αποδείχθηκε ως το πιο ικανό εργαλείο εκτίμησης από άποψη αξιοπιστίας, εγκυρότητας, καταλληλόλητας και ευκολίας στη χρήση. Η ελληνική έκδοση είναι απαραίτητη αν κανείς σκεφτεί τους περιορισμούς της χρήσης του SNOT- στην αγγλική. Τα QoL ερωτηματολόγια μπορεί να μην είναι πραγματικά σχεδιασμένα με επίκεντρο τον ασθενή και να περιλαμβάνουν παραμέτρους μη σχετικές με την νόσο. Μπορούν να γίνουν πιο ακριβή αν υπάρχει δυνατότητα να απαντηθούν στη γλώσσα των ασθενών. Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι το SNOT- GR παρέχει μια αξιόπιστη εκτίμηση της επίδρασης της CRSsNP στη QoL των ασθενών. Το paired t test δε δείχνει κάποια στατιστικά σημαντική διαφορά μεταξύ των δύο μεταφρασμένων εκδόσεων των ερωτηματολογίων, σε όλο το εύρος των ερωτημάτων. Επιτεύχθηκε μια καλή συσχέτιση ανάμεσα στη βαθμολογία των ερωτηματολογίων κατά την εξέταση και επανεξέταση. Η εσωτερική συνοχή εκτιμήθηκε με το Cronbach alpha, επιβεβαιώνοντας ότι τα θετικά αποτελέσματα συμφωνούν με τις υπόλοιπες μελέτες. 8, Επιπλέον, τα αποτελέσματα από την εκτίμηση της εγκυρότητας διάκρισης και αντίληψης, δείχνουν ότι δεν υπάρχει σημαντική διαφορά ανάμεσα στα δύο ερωτηματολόγια. Επιλέξαμε τελικά να χρησιμοποιούμε κλινικά τη μετάφραση Α, μετά από σχετική ερώτηση προτίμησης της πλειοψηφίας των ιατρών της κλινικής μας (Πίνακας ).

5 Αξιοπιστία και επικύρωση του ερωτηματολογίου SNOT- στην ελληνική γλώσσα Πίνακας. Ελληνική μετάφραση του ερωτηματολογίου SNOT- (SNOT GR). Αναφέρετε πόσο σοβαρά είναι τα συμπτώματα σας όταν εκδηλώνονται, καθώς και τη συχνότητα εμφάνισης. Αξιολογήστε τα παρακάτω συμπτώματα θέτοντας σε κύκλο τον αριθμό που νομίζετε ότι αντιστοιχεί στην περίπτωση σας. Χωρίς Πολύ ήπιο Ήπιο ή μικρό Μέτριο Σοβαρό Αφόρητα μεγάλο. Ανάγκη να φυσήξετε τη μύτη σας Φτέρνισμα. Ρινική καταρροή. Βήχας. Οπισθορινικές εκκρίσεις 6. Παχύρευστες ρινικές εκκρίσεις 7. Αίσθημα πληρότητας ώτων 8 Ζάλη 9. Ωταλγία.Προσωπαλγία/αίσθημα πίεσης. Δυσκολία να αποκοιμηθείτε. Ξυπνάτε τη νύχτα. Έλλειψη αποδοτικού ύπνου. Ξυπνάτε κουρασμένος. Κόπωση 6. Μειωμένη παραγωγικότητα 7. Μειωμένη συγκέντρωση 8. Απογοητευμένος / ανήσυχος/ ευερέθιστος 9. Λυπημένος. Αίσθημα αμηχανίας. Αίσθηση της γεύσης και της όσφρησης. Ρινική Απόφραξη. Σημειώστε τα πιο σημαντικά στοιχεία που επηρεάζουν την υγεία σας (μέχρι στοιχεία)

6 Πρώιμος Ε, Χειμώνα Θ, Ζήσογλου Μ, Λαδιάς Α, Παπαδάκης Χ Οδηγίες για βαθμολόγηση SNOT- Οι ασθενείς αξιολογούν τη σοβαρότητα της κατάστασης τους, για καθένα από τα συμπτώματα, χρησιμοποιώντας ένα σύστημα βαθμολόγησης από - ανά κατηγορία. = Δεν παρουσιάζεται/δεν υπάρχει = Πολύ ήπιο = Ήπιο ή μικρό = Μέτριο = Σοβαρό = Αφόρητα μεγάλο. Στη συνέχεια ο ασθενής προσδιορίζει τα πιο σημαντικά για αυτόν συμπτώματα και αυτά που προσδοκεί να βελτιωθούν περισσότερο με τη θεραπεία (έως και συμπτώματα). SNOT- Scoring: Το συνολικό αποτέλεσμα του SNOT- υπολογίζεται ως ο μέσος όρος του συμπτώματος και για τα συμπτώματα. Η πιθανή διακύμανση της βαθμολογίας του SNOT- είναι -, με την υψηλότερη βαθμολογία να την παρουσιάζει η ρινοκολπίτιδα με σοβαρού βαθμού συμπτώματα, σχετιζόμενη με επιβάρυνση της υγείας. H μεταβολή της βαθμολογίας του SNOT-, είναι η διαφορά μεταξύ της προ και μετά θεραπείας, συνολικής βαθμολόγησης του SNOT-. Μια ξεχωριστή βαθμολογία αλλά και η διαφορά της βαθμολογίας του SNOT- υπολογίζεται επίσης με βάση τα συμπτώματα που αξιολογήθηκαν ως σοβαρά. Η υποκειμενική περιγραφή και αντίληψη της νόσου από τον ασθενή είναι πολύ σημαντική. Δεδομένου ότι τα αποτελέσματα της εκτίμησης της QoL των ασθενών, είναι μόνο μερικώς συνδεδεμένα με την κλινική εκτίμηση, η τελική αξιολόγηση της νόσου πρέπει να είναι αποτέλεσμα και των δύο εκτιμήσεων. Πιστεύουμε ότι η χρήση του SNOT- GR έχει κλινική χρησιμότητα, επιτρέποντας μια καλύτερη κατανόηση της κατάστασης της νόσου και της επίδρασης της θεραπείας. Για τους ασθενείς, το ερωτηματολόγιο είναι γρήγορο, απλό και εύκολο να συμπληρωθεί. Για τους κλινικούς ιατρούς, το ερωτηματολόγιο SNOT- είναι ένα λογικό και εύκολο εργαλείο εκτίμησης της επίδρασης της CRSsNP και της CRSwNP στην QoL των ασθενών. Το SNOT- περιλαμβάνει ένα σύνολο στοιχείων, που είναι καθοριστικά για τους ασθενείς με CRSsNP και CRSwNP και επιτρέπει να αξιολογήσουν εκείνα τα συμπτώματα για τα οποία αναμένουν και τη μέγιστη βελτίωση. Οι CRSsNP ασθενείς μας αποτελούσαν ένα τυχαίο δείγμα του Ελληνικού πληθυσμού. Ένα σημαντικό χαρακτηριστικό της βαρύτητας της CRSsNP είναι η υποκειμενική περιγραφή του ασθενή και η εκτίμηση της επίδρασης της νόσου στις καθημερινές δραστηριότητές του, (εργασία, άθληση, σχολείο), με άλλα λόγια στην ποιότητα ζωής του. Τα ερωτηματολόγια για την εκτίμηση της QoL προσπαθούν να περιγράψουν αυτή την επίδραση. Το SNOT- GR μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε συστηματική βάση από κλινικούς για την απόκτηση πληροφοριών από το πλήρες φάσμα των προβλημάτων που σχετίζονται με CRS. Μπορεί να βοηθήσει στη διάγνωση της CRSsNP, στην εκτίμηση της έκτασης της νόσου και να επηρεάσει την αξιολόγηση της γενικής υγείας του ασθενούς καθώς και της φαρμακευτικής του θεραπείας. Αν χρησιμοποιηθεί συστηματικά, το SNOT- θεωρείται ικανό εργαλείο με το οποίο δύναται να εκτιμηθεί η αποτελεσματικότητα της φαρμακευτικής θεραπείας και ίσως να αναγνωρισθούν οι σχετιζόμενοι με τον ασθενή παράγοντες, που είναι ικανοί να παρέχουν μέγιστη ανταπόκριση στη θεραπεία. Το SNOT- είναι ένα ευρέως αποδεκτό, έγκυρο εργαλείο για τους ΩΡΛ ιατρούς και προτείνεται για χρήση από πολλούς ειδικούς ΩΡΛ. Μια βαθύτερη κατανόηση του SNOT- GR, βασιζόμενη στην εκτίμηση του ερωτηματολογίου επιτρέπει στους ΩΡΛ ιατρούς μια πιο αποτελεσματική συνεργασία και ενημέρωση του ασθενή, για την επίδραση διαφόρων συμπτωμάτων της CRSsNP στην ποιότητα της ζωής του. Η μελέτη μας τεκμηριώνει την εγκυρότητα της ελληνικής μετάφρασης του SNOT- και παρέχει ένα κλινικό εργαλείο εκτίμησης της σοβαρότητας και της επίδρασης των συμπτωμάτων της CRSsNP στην QoL των ασθενών στον ελληνικό πληθυσμό. Β Ι Β Λ Ι Ο Γ ΡΑ Φ Ι Α. J, Bachert C, Canonica GW, et al. Unmet needs in severe chronic upper airway disease. J Allergy Clin Immunol 9;:8.. Fokkens WJ, Lund VJ, Mullol J, Bachert C, et al: European position paper on rhinosinusitis and nasal polyps. Rhinology ;:88.. Lund VJ, Kennedy DW. Quantification for staging sinusitis. The Staging and Therapy Group. Ann Otol Rhinol Laryngol Suppl 99;67:7.. Van Oene CM, Van Reij EJF, Sprangers MAG, Fokkens WJ. Quality-assessment of disease-specific quality of life questionnaires for rhinitis and rhinosinusitis: a systematic review. Allergy 7;6:9 7.. Tan BK, Li QZ, Suh L, et al. Evidence for intranasal antinuclear autoantibodies in patients with chronic rhinosinusitis with nasal polyps. J Allergy Clin Immunol ;8: Blackwell DL, Collins JG, Coles R. Summary health statistics for US adults: National Health Interview Survey, 997. Vital Health Stat ;: Baumann I, Blumenstock G, De Maddalena H, Picirillo JF, Plinkert PK. Quality of life in patients with chronic rhinosinusitis: validation of the Sino-Nasal Outcome Test- German Adapted Version. HNO 7;: WHOQOL. Measuring Quality of Life. Geneva, WHO/MSA/MNH/PSF/97., Piccirillo JF, Merritt MG Jr, Richards ML. Psychometric and clinometric validity of the - Item Sino-Nasal Outcome Test (SNOT-). Otolaryngol Head Neck Surg ;6: 7.. Anderson ER, Murphy MP, Weymuller EA Jr. Clinometric evaluation of the Sinonasal Outcome Test-6. Student Research Award 998. Otolaryngol Head Neck Surg 999;:7 7.. Smith TL. Outcomes research in rhinology: chronic rhinosinusitis. ORL J Otorhinolaryngol Relat Spec ;66: 6.. Hopkins C, Gillett S, Slack R, Lund VJ, Browne JP. Psychometric validity of the -item Sinonasal Outcome Test. Clin Otolaryngol 9;:7.. Morley AD, Sharp HR. A review of sinonasal outcome scoring systems which is the best? Clin Otolaryngol 6;: 9.. Buckland JR, Thomas S, Harries PG. Can the Sino-nasal Outcome Test (SNOT-) be used as a reliable outcome measure for successful septal surgery? Clin Otolaryngol Allied Sci ;8: 7.