ΔΟΜΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ Ο.Τ.Α. ΔΗΜΟΣ ΕΥΟΣΜΟΥ

Transcript

1 TEI ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΔΟΜΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ Ο.Τ.Α. ΔΗΜΟΣ ΕΥΟΣΜΟΥ ΚΑΛΗΜΕΡΤΖΗ ΜΑΡΙΑ ΣΔΟ(ΔΜΤΑ) ΚΑΛΑΜΑΤΑ 2008

2 T E I ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΚΔΟΣΕΩΝ»ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗΣ Στους γονείς μου και τους δικούς μου ανθρώπους που με στήριξαν, και δίχως να το αντιληφθούν τους έκλεψα χρόνο και αγάπη. Ευχαριστώ τον κ. Διονύση Θωμά για την πολύτιμη βοήθεια του και τις εύστοχες επισημάνσεις του, καθώς και τους υπαλλήλους του τμήματος Τοπικής Αυτοδιοίκησης Α ' Βαθμού τηζ Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας για την καθοδήγηση τους. 1

3 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΜΕΡΟΣ A Εισαγωγή 1. Το Θεσμικό Πλαίσιο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. 1.1 Ιστορική Εξέλιξη 1.2 Η Συνταγματική Κατοχύρωση του Θεσμού της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. 1.3 Θεμελιώδεις Αρχές της Τοπικής Αυτοδιοίκησης 2. Ο Ρόλος, η Ευθύνη και οι Αρχές της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. 2.1 Το Συγκεντρωτικό Σύστημα 2.2 Αποκέντρωση του Κράτους 2.3 Σχέση Αυτοδιοίκησης και Αποκέντρωσης. 3. Αομή της Τοπικής Αυτοδιοίκησης., 3.1 Γενικά 3.2 Η Τοπική Αυτοδιοίκηση ως Πολιτικός Θεσμός 3.3 Η Τοπική Αυτοδιοίκηση ως Διοικητικός Θεσμός 4. Τοπική Αυτοδιοίκηση Α Βαθμού: Δήμοι και Κοινότητες 4.1 Δήμοι και Κοινότητες 4.2 Τα όργανα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης 4.3 Δημοτική Περίοδος - Θητεία Αιρετών 4.4 Όργανα, Εκλογή Οργάνων - Εκλογικό Σύστημα 4.5 Αρμοδιότητες Αιρετών Οργάνων Α Βαθμού Τοπικής Αυτοδιοίκησης Αρμοδιότητες Δημοτικών και Κοινοτικών Αρχών Αρμοδιότητες Δημοτικού Συμβουλίου Αρμοδιότητες Δημάρχου ΜΕΡΟΣ Β 1. Εισαγωγή 1.1 Δημογραφικές και Κοινωνικές Εξελίξεις 1.2 Χωροταξικά Χαρακτηριστικά του Δήμου 1.3 Φυσικό Περιβάλλον 1.4 Δομημένο Περιβάλλον 2. Οργανισμός Εσωτερικής Υπηρεσίας 2.1 Γενικά 2.1 Συγκρότηση Υπηρεσιών

4 2.3 Διάρθρωση Υπηρεσιών 2.4 Αρμοδιότητες Υπηρεσιακών Μονάδων Γραφείο Δημάρχου Διεύθυνση Διοικητικών Υπηρεσιών Διεύθυνση Οικονομικών Υπηρεσιών Διεύθυνση Μελετών - Έργων Διεύθυνση Συντήρησης Έργων Διεύθυνση Καθαριότητας & Πρασίνου Διεύθυνση Δημοτικής Αστυνομίας 2.5 Όργανα Συντονισμού Υπηρεσιών Προϊστάμενοι Διευθύνσεων Προϊστάμενοι Τμημάτων Λοιποί Εργαζόμενοι στο Δήμο 3. Προσωπικό του Δήμου 3.1 Προσλήψεις Προσωπικού 3.2 Βαθμολόγιο Υπαλλήλων - Προαγωγές 3.3 Ποιοτική Ανάλυση Προσωπικού 3.4 Ποσοτική Ανάλυση Προσωπικού 4. Οικονομικά του Δήμου 4.1 Γενικά 4.2 Έσοδα Δήμου Γενικά 4.3 Έξοδα Γενικά 4.4 Χρηματοδοτικά Προγράμματα Κεντρικοί Αυτοτελής Πόροι Συλλογική Απόφαση Τοπικής Αυτοδιοίκησης Ειδικό Πρόγραμμα Τοπικής Αυτοδιοίκησης Αναπτυξιακό Πρόγραμμα "ΘΗΣΕΑΣ" 5. Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου 5.1 Γενικά 5.2 Κέντρο Ανοιχτής Προστασίας Ηλικιωμένων Δήμου Ευόσμου 5.3 Δημοτικοί Παιδική Σταθμοί Δήμου Ευόσμου 5.4 Δημοτικές Επιχειρήσεις Δημοτική Κοινωφελείς Επιχείρηση Ευόσμου 6. Έρευνα - Αποτελέσματα ερωτηματολογίου

5 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Με τον όρο «αυτοδιοίκηση» εννοούμε τη σύσταση και άλλων νομικών προσώπων, πέραν του νομικού προσώπου του Κράτους. Η σύσταση και άλλων νομικών προσώπων, πέραν του κράτους, επιβάλλεται από την πολιτική, οικονομική ή οργανωτική σκοπιμότητα ή την ιστορική παράδοση. Συνέπειες και ταυτόχρονα λόγοι σύστασης, ξεχωριστών από το Κράτος, νομικών προσώπων είναι: α) η παροχή πλήρους δημοσιονομικής αυτοτέλειας, δηλαδή η ύπαρξη ίδιας περιουσίας, η σύνδεση ορισμένων εσόδων με ειδικό σκοπό και η κατάρτιση ιδιαίτερου προϋπολογισμού, β) η παροχή πλήρους διοικητικής αυτοτέλειας, δηλαδή η δυνατότητα που παρέχεται στο νομικό πρόσωπο να αποφασίζει με δικά του όργανα για τις δικές του υποθέσεις, γ) η συγκρότηση εξειδικευμένου προσωπικού που ασχολείται μόνιμα και αποκλειστικά με την άσκηση μιας δραστηριότητας, δ) η ειδικότητα του επιδιωκόμενου σκοπού, που επιβάλλει τη σύσταση ενός εξειδικευμένου νομικού προσώπου για την αποτελεσματικότερη επιδίωξη του. ε) η ανάπτυξη δημοκρατικής αντίληψης, σε όσες περιπτώσεις τα μέλη των διοικητικών οργάνων των νομικών αυτών προσώπων εκλέγονται από τους διοικούμενους που αφορά η δράση του νομικού προσώπου. Τοπική είναι η αυτοδιοίκηση, όταν το νομικό πρόσωπο είναι αρμόδιο για την προαγωγή των τοπικών συμφερόντων των κατοίκων μιας συγκεκριμένης περιοχής. Τα νομικά αυτά πρόσωπα ονομάζονται «Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης». 4

6 1. ΤΟ ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ 1.1 Ιστορική Εξέλιξη Ήδη από τη σύσταση του νεότερου ελληνικού κράτους επικράτησε η ιδέα της διοίκησης των τοπικών υποθέσεων από αιρετά τοπικά ópyava. Η αυτοδιοίκηση ως ένα ολοκληρωμένο τμήμα και θεσμός του ευρύτερου θεσμικού πλαισίου της δημοκρατίας, εμφανιζόταν παλαιότερα είτε ως κατάλοιπο παλαιότερων θεσμικών εξελίξεων είτε ως βοηθητικό όργανο της ίδιας της κρατικής εξουσίας. Την ιδέα της διαχείρισης των τοπικών υποθέσεων από αιρετά τοπικά όργανα επέβαλλαν και στη χώρα μας ιστορικοί λόγοι, ενώ την ευνοούσαν και οι κοινωνικές και πολιτικές συνθήκες που επικράτησαν. Η τοπική αυτοδιοίκηση είναι θεσμός που αναπτύχθηκε ήδη στην Αρχαία Ελλάδα. Μεταξύ μυθολογίας και ιστορίας, ο Θησέας φαίνεται ως εμπνευστής του θεσμού στην Αθήνα, ενώ είναι ιστορικά δεδομένο ότι ο Αθηναίος Κλεισθένης υλοποίησε τον θεσμό διαιρώντας την Αθηναϊκή Πολιτεία και τους πολίτες της σε Δήμους, με αυτοτελή διοικητικά όργανα και διακριτή προσωνύμια (508 π.χ.). Στην ιστορική εξέλιξη της τοπικής αυτοδιοίκησης, παρατηρείται η αυτονομία των πόλεων (Αθήνα και Σπάρτη) και των περιφερειακών κοινοτήτων τους. Η συνένωση των πόλεων αυτών και των κοινοτήτων με ταυτόχρονη διατήρηση της αυτονομίας τους γέννησε τον θεσμό του συνοικισμού και της συμπολιτείας, ως ένα είδος β βαθμού αυτοδιοίκησης. 1 Ο θεσμός της τοπικής αυτοδιοίκησης διατηρήθηκε και αναπτύχθηκε κατά τη Βυζαντινή περίοδο και κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας, ιδίως υπό το σχήμα των κοινοτήτων, οπότε την τοπική αυτοδιοίκηση ασκούσαν αιρετοί προεστοί ανά 1Μπέσιλα Βήκα, Τοπική Αυτοδιοίκηση,

7 περιφέρεια, οι οποίοι όμως λογοδοτούσαν στις Οθωμανικές αρχές, ενώ η άσκηση της διοίκησης στις δημογεροντίες ακολουθούσε το εθιμικό δίκαιο. Μετά την απελευθέρωση, συνειδητά υποβαθμίστηκε ο θεσμός των κοινοτήτων. Η Α Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου κατήργησε τις παλιές κοινότητες αποσκοπώντας στην καταπολέμηση του έντονου τοπικιστικού πνεύματος που επικρατούσε και αργότερα έθεσε σε κίνδυνο την ίδια την Επανάσταση. Αργότερα, μετά την Β Εθνοσυνέλευση του Άστρους, ψηφίστηκε ο Οργανισμός των Ελληνικών Επαρχιών και το νεοσύστατο κράτος διαιρέθηκε σε πόλεις, κωμοπόλεις και χωριά. Κάθε συνοικισμός εξέλεγε έναν δημογέροντα ανά εκατό (100) οικογένειες, όχι όμως περισσότερους από τέσσερις. Οι δημογέροντες κάθε συνοικισμού ασκούσαν καθήκοντα διοικητικά, δημοσιονομικά και δικαστικά, σύμφωνα με τις οδηγίες των επάρχων. Η Β Εθνοσυνέλευση της Τροιζήνας όρισε τον νέο τρόπο ανάδειξης των δημογερόντων, καθώς και το σύστημα της κρατικής εποπτείας επ αυτών. Ιδιαίτερα σημαντική είναι η περίοδος των μεταρρυθμιστικών προσπαθειών του Κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια, ο οποίος οραματίστηκε την συστηματική οργάνωση της κοινοτικής αυτοδιοίκησης και επιχείρησε την ταχεία διοικητική οργάνωση της χώρας, γεγονός που προκάλεσε αντιδράσεις σημαντικής μερίδας προκρίτων και δημογερόντων και οδήγησε στη δολοφονία του Κυβερνήτη στο Ναύπλιο. Η προσπάθεια και το σύστημα οργάνωσης της τοπικής αυτοδιοίκησης που είχε εκπονήσει ο I. Καποδίστριας ήταν σημαντικά, και δικαιώθηκαν με καθυστέρηση περίπου 170 ετών με τη μερική επιτυχία της πρόσφατης μεταρρύθμισης της τοπικής αυτοδιοίκησης που έφερε τον τίτλο «Ιωάννης Καποδίστριας». Στην Ελλάδα από το 1833 μέχρι το 1912 οι Δήμοι εμφανίζονταν ως μια προέκταση της ισχύος και της επιβολής του κέντρου στην περιφέρεια. Στο πλαίσιο ενός ενιαίου κράτους, δηλαδή ενός μη Ομοσπονδιακού κράτους σαν την Ελλάδα, η αποκέντρωση και η αυτοδιοίκηση αλληλεξαρτώνται, συντρέχουν και επικαλύπτονται, χωρίς όμως 6

8 να συγχέονται ή να ταυτίζονται. Ίσως ακόμα και σήμερα επικρατεί στην Ελλάδα μια μικρή σύγχυση για τον διαχωρισμό και την αλληλεξάρτηση μεταξύ αποκέντρωσης και αυτοδιοίκησης. Τούτο εξηγείται από το γεγονός ότι το συγκεντρωτικό ελληνικό κράτος που ιδρύθηκε το 1830 ως αντίβαρο στις έντονες τοπικιστικές τάσεις της εποχής, διατήρησε την Κοινότητα ως το θεμέλιο της τοπικής αυτοδιοίκησης, ανεξάρτητα από τη δομή του κεντρικού κράτους. Το 1912, ο Ελευθέριος Βενιζέλος επέλεξε τον κατακερματισμό των υφιστάμενων Δήμων δημιουργώντας χιλιάδες Κοινότητες που όμως δεν ήταν σε θέση να ανταποκριθούν στις ανάγκες διαχείρισης των τοπικών υποθέσεων ούτε να εκπληρώσουν στοιχειώδεις δράσεις ή έργα. Η δημιουργία χιλιάδων μικρών κοινοτήτων μάλλον εξυπηρετούσε την πολιτική σκοπιμότητα αποδυνάμωσης των ισχυρών Δήμων ή ακριβέστερα των ισχυρών δημάρχων, οι οποίοι καθόριζαν σε μεγάλο βαθμό την εκλογή των τοπικών βουλευτών, ιδίως στο πλαίσιο του εκλογικού συστήματος των μονοεδρικών εκλογικών περιφερειών που επί μακρόν ίσχυσε στη χώρα μας. Έτσι, ενώ το Διάταγμα της είχε συστήσει τον δήμο ως ενιαίο τύπο οργανισμού τοπικής αυτοδιοίκησης α βαθμού, με τον νόμο ΔΝΖ/1912 μεταρρυθμίστηκε η νομοθεσία για την τοπική αυτοδιοίκηση κα καθιερώθηκε η κοινότητα τύπος οργανισμού τοπικής αυτοδιοίκησης α βαθμού παράλληλα προς τον δήμο. Σήμερα, όπως θα δούμε αναλυτικότερα παρακάτω, ολόκληρη η ελληνική επικράτεια (με εξαίρεση το ιδιαίτερο καθεστώς του Αγίου Όρους) είναι διαιρεμένη σε οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης που ονομάζονται δήμοι και κοινότητες (άρθρα 10 και 14 ΔΚΚ). Το σύνολο των εδαφικών περιφερειών των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης που συνενώθηκαν σε νέο δήμο ή κοινότητα, καθώς και των συνοικισμών που προσαρτήθηκαν κατά τις διατάξεις του άρθρου 1 του Ν. 2539/97, αποτελεί την ενιαία εδαφική περιφέρεια του νέου 7

9 οργανισμού τοπικής αυτοδιοίκησης (άρθρο 2 8 του Ν. 2539/97). Επομένως, ουσιώδες εννοιολογικό στοιχείο της τοπικής αυτοδιοίκησης είναι η εδαφική δημόσια εξουσία, στην οποία υπόκεινται όλα τα ευρισκόμενα στην εδαφική τους περιφέρεια πρόσωπα. Για λόγους ιστορικούς, κοινωνικούς και πολιτικούς, αλλά ασφαλώς και για λόγους οφειλόμενους στη μορφολογία του εδάφους (ορεινοί όγκοι ως φυσικά σύνορα, πλήθος νησιών, κλπ.), η χώρα μας διαθέτει υπερβολικά μεγάλο αριθμό οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης αναλογικά προς τον πληθυσμό της. Στον μεγάλο κατακερματισμό της επικράτειας σε πολλούς οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης οφείλεται - σε σημαντικό βαθμό- η οικονομική αδυναμία των περισσότερων εξ αυτών και η εξάρτηση τους από τις κρατικές επιχορηγήσεις. 8

10 1.2 Η Συνταγματική Κατοχύρωση του Θεσμού της Τοπικής Αυτοδιοίκησης Με το Διάταγμα του 1833, όπως προαναφέρθηκε, συστήθηκαν οι δήμοι ως δημόσια νομικά πρόσωπα με τοπική αρμοδιότητα, τα όργανα των οποίων (δημοτικές αρχές ή δημοτικοί άρχοντες) εκλέγονταν αμέσως ή εμμέσως από τους δημότες. Καθιερώθηκε έτσι η αρχή της τοπικής αυτοδιοίκησης, η οποία καθιερώθηκε και συνταγματικά με το Σύνταγμα του 1864 (άρθρο 105) και έκτοτε με όλα τα ισχύοντα Συντάγματα. Το ισχύον Σύνταγμα, σε αντίθεση προς τη λακωνική διατύπωση του Συντάγματος του 1952, αφιερώνει αρκετά εκτενείς διατάξεις στην τοπική αυτοδιοίκηση. Σύμφωνα λοιπόν με το άρθρο 102 ισχύουν τα παρακάτω: 1. Η διοίκηση των τοπικών υποθέσεων ανήκει στους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης πρώτου και δεύτερου βαθμού. Υπέρ των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης συντρέχει τεκμήριο αρμοδιότητας για την διοίκηση των τοπικών υποθέσεων. Νόμος καθορίζει το εύρος και τις κατηγορίες των τοπικών υποθέσεων, καθώς και την κατανομή τους στους επί μέρους βαθμούς. Με νόμο μπορεί να ανατίθεται στους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης η άσκηση αρμοδιοτήτων που συνιστούν αποστολή του Κράτους. 2. Οι οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης έχουν διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια. Οι αρχές τους εκλέγονται με καθολική και μυστική ψηφοφορία, όπως ο νόμος ορίζει. 3. Με νόμο μπορεί να προβλέπονται για την εκτέλεση έργων ή την παροχή υπηρεσιών ή την άσκηση αρμοδιοτήτων των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης αναγκαστικοί ή εκούσιοι σύνδεσμοι οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης που διοικούνται από αιρετά όργανα. 4. Το κράτος ασκεί στους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης εποπτεία που συνίσταται αποκλειστικά σε έλεγχο 9

11 νομιμότητας δεν επιτρέπεται να εμποδίζει την πρωτοβουλία και την ελεύθερη δράση τους. Ο έλεγχος νομιμότητας ασκείται, όπως ο νόμος ορίζει. Συνεπώς, κατά το Σύνταγμα (άρθρο εδ. a ), η διοίκηση των τοπικών υποθέσεων ανατίθεται στους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης α και β βαθμού, ενώ κατά τον Δημοτικό και Κοινοτικό Κώδικα (ΔΚΚ ν. 3463/2006 «οι δημοτικές και κοινοτικές αρχές διευθύνουν και ρυθμίζουν όλες τις τοπικές υποθέσεις, σύμφωνα με τις αρχές της επικούρικότητας και της εγγύτητας, με στόχο την προστασία, την ανάπτυξη και τη συνεχή βελτίωση των συμφερόντων και της ποιότητας ζωής» (άρθρο 75). Στο ίδιο άρθρο, αμέσως μετά ακολουθεί η ενδεικτική απαρίθμηση («...ιδίως...») των κυριότερων αρμοδιοτήτων των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης α βαθμού. Τα απαραίτητα λοιπόν στοιχεία που συνθέτουν την έννοια της τοπικής αυτοδιοίκησης είναι:2 Τοπικές υποθέσεις και Διοίκηση, δηλαδή διαχείριση αυτών, Από αυτοτελείς Οργανισμούς (όργανα Δήμων, Κοινοτήτων και Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων) Τοπική αυτοδιοίκηση σημαίνει άσκηση δημόσιας διοικητικής εξουσίας εντός των ορίων ορισμένου χώρου (χωρικά ή εδαφικά δημόσια νομικά πρόσωπα), από όργανα ξεχωριστών οργανισμών και υπό δική τους ευθύνη. Οι δήμοι, οι κοινότητες και οι νομαρχιακές αυτοδιοικήσεις αποτελούν κατ εξοχήν νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου (ΝΠΔΔ), τα οποία είναι υποκείμενα δικαιωμάτων και υποχρεώσεων. Από την ίδια τη διατύπωση της Συνταγματικής διάταξης προκύπτουν τα κύρια χαρακτηριστικά του θεσμού. Έτσι, η τοπική 2Τάχος, Ελληνικό Διοικητικό Δίκαιο, (2003), σελ

12 αυτοδιοίκηση χαρακτηρίζεται από διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια. Διοικητική αυτοτέλεια σημαίνει, θετικά, ότι τα όργανα διοίκησης των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης είναι ίδια όργανα, δηλαδή αρχές που εκλέγονται με καθολική και μυστική ψηφοφορία, και αρνητικά, ότι τα όργανα διοίκησης των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης δεν είναι όργανα του κράτους. Ωστόσο, η αυτοδιοίκηση δεν πρέπει να συγχέεται με την αυτονομία, καθώς τα όργανα της παρότι εκλέγονται από τον λαό, δεν ασκούν αυτοτελώς νομοθετική εξουσία περιοριζόμενα στην άσκηση «διοικητικής» εξουσίας. Από την άλλη μεριά, για την κατοχύρωση της αυτοτέλειας των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης δεν αρκεί μόνον η διοικητική αυτοτέλεια. Εξίσου σημαντική παράμετρος είναι εκείνη της οικονομικής αυτοτέλειας, η οποία βρίσκει συνταγματική κατοχύρωση μειωμένης όμως ευρύτητας, με τη έννοια ότι το κράτος απλά «λαμβάνει μέτρα» για την εξασφάλιση των αναγκαίων πόρων προς εκπλήρωση της αποστολής των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης. Η οικονομική αυτοτέλεια διακρίνεται από τη δημοσιονομική αυτοτέλεια, δηλαδή από τη νομική δυνατότητα των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης να έχουν δική τους οικονομική διαχείριση, προϋπολογισμό κλπ. (άρθρα 155 επ., 164 επ. 178 επ. ΔΚΚ). 11

13 1.3 Θεμελιώδεις Αρχές της Τοπικής Αυτοδιοίκησης Όπως είδαμε, το ισχύον Σύνταγμα, ιδίως μετά την αναθεώρηση του 2001, αφιερώνει αρκετά εκτενείς διατάξεις στην τοπική αυτοδιοίκηση. Οι θεμελιώδεις αρχές της τοπικής αυτοδιοίκησης κατοχυρώνεται και στον Ευρωπαϊκό Χάρτη Τοπικής Αυτονομίας του 1985, ο οποίος εκπονήθηκε στο πλαίσιο του Συμβουλίου της Ευρώπης. Εκτός από τις σημαντικότατες πρωτοβουλίες και δράσεις στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αξίζει να τονιστεί και η δράστηριοποίηση του Συμβουλίου της Ευρώπης προς την κατεύθυνση της κατοχύρωσης της τοπικής αυτοδιοίκησης και του ρόλου της σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Το Συμβούλιο της Ευρώπης είναι ένας ευρωπαϊκός οργανισμός με έδρα το Στρασβούργο, που αναγνώρισε από πολύ νωρίς την αξία των τοπικών και περιφερειακών αρχών, ως ουσιαστικών στοιχείων μιας δημοκρατικής κοινωνίας. Το 1975 δημιούργησε ένα αντιπροσωπευτικό σώμα, τη Διαρκή Διάσκεψη Περιφερειακών και Τοπικών Αρχών (Standing Conference of Local and Regional Authorities), την οποία διαδέχτηκε το Κογκρέσο των Τοπικών και Περιφερειακών Αρχών της Ευρώπης (Congress of Local and Regional Authorities of Europe), ως συμβουλευτικό όργανο για την αποτελεσματικότερη ανάπτυξη της τοπικής και περιφερειακής αυτοδιοίκησης.34 Ο Ευρωπαϊκός Χάρτης Τοπικής Αυτονομίας επικυρώθηκε μεν από τη χώρα μας το 1989 (Ν. 1850/89) αλλά όχι πλήρως. Ως προς αυτό υπάρχουν επιφυλάξεις όσον αφορά το άρθρο για τις αμοιβές των αιρετών. Κατά συνέπεια υπάρχει σύγχυση ως προς την συμμόρφωση απέναντι του. Παρόλο αυτά απέκτησε αυξημένη τυπική ισχύ έναντι των τυπικών νόμων (άρθρο 28 1 του Συντάγματος) και ασφαλώς υπερισχύει κάθε τυχόν αντίθετης ρύθμισης της ελληνικής νομοθεσίας και ειδικότερα 3 Βλ. Μπέσιλα-Βήκα (2004), Τοπική Αυτοδιοίκηση. 4 Υπεύθυνη για την ελληνική εκπροσώπηση είναι η Κεντρική Ένωση Δήμων και Κοινοτήτων Ελλάδος (ΚΕΔΚΕ) 12

14 του ΔΚΚ. Ο Ευρωπαϊκός Χάρτης Τοπικής Αυτονομίας αποτελεί μια διεθνή σύμβαση που καταρτίστηκε από την επιτροπή υπουργών των κρατών-μελών του Συμβουλίου της Ευρώπης και υπήρξε το προϊόν πολυετούς μελέτης. Θέτει τις βασικές αρχές που αφορούν την οικονομική ενίσχυση των τοπικών οργανισμών, τη διεύρυνση των αρμοδιοτήτων τους, το δημοκρατικό τους χαρακτήρα και την τοπική τους αυτονομία. Οι διατάξεις του Συντάγματος (άρθρο 102) ούτε αποκλείουν ούτε κάνουν περιττή την περαιτέρω εξειδίκευση και νομοθετική ρύθμιση της τοπικής αυτοδιοίκησης. Τέτοιες νομοθετικές ρυθμίσεις έγιναν πολλές, κυρίως με νομοθετικά κείμενα που έλαβαν και τη μορφή κωδικών, όπως ο προισχύσας Δημοτικός και Κοινοτικός Κώδικας (Π.Δ. 410/1995) και ο ισχύων ΔΚΚ (N. 3463/2006).5 Στη χώρα μας σήμερα αναγνωρίζονται δύο βαθμοί τοπικής αυτοδιοίκησης: τον πρώτο αποτελούν οι δήμοι και οι κοινότητες και τον δεύτερο η νομαρχιακή αυτοδιοίκηση. Οι δήμοι και οι κοινότητες, δηλαδή η πρώτη βαθμίδα τοπικής αυτοδιοίκησης, κατοχυρώνονταν πριν την Αναθεώρηση του 2001 επιτακτικά στο Σύνταγμα, ενώ η καθιέρωση των λοιπών βαθμιδών επαφίετο στον κοινό νομοθέτη. Έτσι, η νομαρχιακή αυτοδιοίκηση δημιουργήθηκε και καταργήθηκε περισσότερες φορές κατά την ιστορική πορεία του ελληνικού κράτους. Ο νόμος προέβλεπε ήδη από το 1986 τη σύσταση οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης β βαθμού, των νομαρχιακών αυτοδιοικήσεων, οι σχετικές διατάξεις τροποποιήθηκαν διαδοχικά έως ότου φτάσουμε στις πρώτες εκλογές των οργάνων της νομαρχιακής αυτοδιοίκησης του Θα πρέπει να επισημανθεί ότι δεν αποτελούν οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης β βαθμού οι λεγόμενοι σύνδεσμοι δήμων και κοινοτήτων (άρθρο 245 ΔΚΚ). Οι σύνδεσμοι δήμων 5 Το 2004 συγκροτήθηκε στο Υπουργείο Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης (ΥΠ.ΕΣ.Δ.Δ.Α.) ειδική επιτροπή για τη σύνταξη νέου ΔΚΚ, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 76 6 του Συντάγματος, του άρθρου του Ν. 2503/97 και του άρθρου 14 2 του Ν. 3242/04. Η Επιτροπή ολοκλήρωσε τις εργασίες της και ο νέος Κώδικας ψηφίστηκε από την Ολομέλεια της Βουλής (κύρωση στο σύνολο του). 13

15 και κοινοτήτων αποτελούν μορφή μόνιμης συνεργασίας μεταξύ περισσοτέρων οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης α βαθμού. Με το νέο κώδικα ξεκαθαρίστηκε και η νομική τους μορφή, αφού ρητά πλέον αναφέρονται ως νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου των ΟΤΑ α βαθμού. Το Σύνταγμα επιτρέπει αλλά δεν επιβάλλει την πρόβλεψη και την ίδρυση αναγκαστικών ή εκούσιων συνδέσμων οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης προς εκτέλεση έργων ή παροχή υπηρεσιών. Αντίθετα, ο Ευρωπαϊκός Χάρτης Τοπικής Αυτονομίας (άρθρο 10 1) κατοχυρώνει το δικαίωμα των δήμων και κοινοτήτων να συνεργάζονται μεταξύ τους στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων τους. Συνοψίζοντας όσα ανωτέρω αναφέρθηκαν, αξίζει να τονιστεί ότι το άρθρο 102 του Συντάγματος κατοχυρώνει την ύπαρξη οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης ως εδαφικών και χωρικών νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου (ΝΠΔΔ). Αυτό ισοδυναμεί μα την εγγύηση, αν και δεν αναφέρεται ρητά, ότι οι οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης αποτελούν ΝΠΔΔ διακεκριμένα από το νομικό πρόσωπο του κράτους με τη στενή του έννοια. Επομένως, οι οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης έχουν αρμοδιότητες, αλλά έχουν δικαιώματα και υποχρεώσεις, όπως και το δικό τους προσωπικό, δική τους περιουσία και προϋπολογισμό. Αρνητικά, δεν έχουν αυτόνομη κανονιστική αρμοδιότητα, παρότι βέβαια νομιμοποιούνται παθητικά ως αποδέκτες ειδικής νομοθετικής εξουσιοδότησης υπό την έννοια του άρθρου 43 2 του Συντάγματος, η οποία προβλέπει (εδ. β ) ότι «εξουσιοδότηση για έκδοση κανονιστικών πράξεων από άλλα όργανα της διοίκησης επιτρέπεται προκειμένου να ρυθμιστούν ειδικότερα θέματα ή θέματα με τοπικό ενδιαφέρον ή με χαρακτήρα τεχνικό ή λεπτομερειακό». Η τοπική αυτοδιοίκηση βρίσκει τη θεμελιώδη της ρύθμιση στο Σύνταγμα, το οποίο διασφαλίζει πρωτίστως την ύπαρξη τοπικής αυτοδιοίκησης και θέτει ως κριτήριο διάκρισης των αρμοδιοτήτων της έναντι εκείνων του κράτους, τη διάκριση των υποθέσεων σε γενικές και τοπικές. Η διάκριση αυτή επιδέχεται κριτική, ενώ ορισμένοι συγγραφείς τη χαρακτηρίζουν 14

16 αναχρονιστικοί και ξεπερασμένη.6 Είναι αλήθεια ότι η διάκριση μεταξύ γενικών και τοπικών υποθέσεων αποδεικνύεται συχνά στη πράξη δυσχερής. Στη σύγχρονη εποχή, η διάκριση μεταξύ γενικών και τοπικών υποθέσεων δεν μπορεί να είναι απόλυτα στεγανή. Συχνά πρόκειται για συγκοινωνούντα δοχεία, καθώς δεν υπάρχει καμία τοπική υπόθεση που δεν μπορεί να εξελιχθεί και να αποκτήσει γενικότερες διαστάσεις. Αντίστοιχα, σχεδόν όλες οι γενικές υποθέσεις μπορούν να αποκτήσουν ιδιαίτερη τοπική βαρύτητα και αναφορά. Η σύγχρονη δημοκρατία και η σύγχρονη δημόσια διοίκηση επιβάλλουν την οργάνωση της παροχής τω υπηρεσιών μέσα από ορθολογικές και απλουστευμένες διαδικασίες, και απαιτούν την κατανομή αρμοδιοτήτων άσκησης δημόσιας εξουσίας μεταξύ των διαφόρων επιπέδων με τρόπο ώστε να εξυπηρετούνται καλύτερα τα συμφέροντα των πολιτών. Όπως ορθά επισημαίνεται, ad impossibilita nemo tenetur και συνεπώς κάθε επίπεδο άσκησης δημόσιας εξουσίας οφείλει να αναλαμβάνει εκείνες και μόνον εκείνες τις αρμοδιότητες που είναι πράγματι σε θέση να διεκπεραιώσει. Ο κανόνας αυτός θα πρέπει να χρησιμοποιείται ως βάση ερμηνείας της σχετικής συνταγματικής διάταξης. 6 Φλογαΐτης Σπύρος, Η Τοπική Αυτοδιοίκηση. 15

17 2. Ο ρόλος, η Ευθύνη και οι Αρχές Λειτουργίας των Οργάνων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. η 2.1 Το Συγκεντρωτικό Σύστημα Γενικά Οι λειτουργίες του κράτους οργανώνονται διοικητικά με τρόπο ο οποίος θα πρέπει να εξυπηρετεί το γενικό συμφέρον των πολιτών. Αρχικά, η συγκέντρωση των λειτουργιών του κράτους λάμβανε χώρα μέσω της κεντρικής εξουσίας, η οποία συνιστούσε ακριβώς τον τύπο της διοικητικής οργάνωσης του κράτους. Αυτό το σύστημα το λεγόμενο συγκεντρωτικό σύστημα, εφαρμοζόταν πολύ παλαιά όταν τα κράτη ήταν μικρά τόσο από πλευράς έκτασης και πληθυσμού, όσο και από πλευράς έκτασης διοικητικών υποθέσεων. Με αυτήν την έννοια, η εφαρμογή του συγκεντρωτικού συστήματος σήμερα, προσκρούει αφενός στη μεγάλη έκταση των κρατών (τα οποία είναι λιγότερα από το παρελθόν) και στο μεγάλο τους πληθυσμό, αφετέρου στην πολυποικιλότητα των διοικητικών υποθέσεων που αναφύονται ως αποτέλεσμα της εξέλιξης των κοινωνικών και του σύγχρονου τρόπου ζωής. Είναι πρόδηλο ότι η εφαρμογή του εν λόγω συστήματος - εξαιτίας αυτής ακριβώς της μετεξέλιξης των κρατών-, θα καθιστούσε δυσχερή, αν όχι αδύνατη, την ορθή διεκπεραίωση όλων των διοικητικών υποθέσεων από τα κεντρικά όργανα της διοίκησης, λόγω ακριβώς της υπέρμετρης επιβάρυνσης τους με απώτερες συνέπειες την καθυστέρηση υλοποίησης τους, κάτι το οποίο θα επέφερε πλήγμα στο γενικό συμφέρον των πολιτών. Τα χαρακτηριστικά του συγκεντρωτικού συστήματος είναι το διοικητικό έργο εκτελείται μόνο από το νομικό πρόσωπο του κράτους, ενώ η αποφασιστική αρμοδιότητα ανήκει μόνο σε κεντρικά όργανα, τα οποία τελούν σε σχέση ιεραρχικής 7 7 Στασινόπουλος Μιχάλης, «Μαθήματα Διοικητικού Δικαίου» Μακρυδημήτρης Αντώνης, «Η Μεταρρύθμιση της Αυτοδιοίκησης» Εκδόσεις Σάκκουλα,

18 εξάρτησης με τα περιφερειακά όργανα, δηλαδή με τα όργανα της αποκέντρωσης. Η ακραία έκφανση του συστήματος οδηγεί στην άσκηση της εκτελεστικής λειτουργίας από όργανα της κεντρικής διοίκησης των οποίων η έδρα είναι η πρωτεύουσα του κράτους. Δηλαδή από όργανα των οποίων οι αρμοδιότητες κινούνται στο πλαίσιο της εκτελεστικής λειτουργίας με τη στενή έννοια της. Τούτος είναι ο απόλυτος συγκεντρωτισμός, ο οποίος σήμερα έχει παραγκωνισθεί για να δώσει τη θέση του στον σύγχρονο συγκεντρωτισμό. Στον σύγχρονο συγκεντρωτισμό θα μπορούσαμε να εντάξουμε όλες τις σύγχρονες δομές διοίκησης, όπως είναι οι ανεξάρτητες αρχές αλλά και οι περιφερειακές διοικήσεις, στις οποίες είναι προϊστάμενος ο Γενικός Γραμματέας της Περιφέρειας. Το πλεονέκτημα του συγκεντρωτικού συστήματος, είναι ότι μέσω αυτού εξελίχθηκε η εκτελεστική λειτουργία και οι σχετικοί με την άσκηση της διοικητικοί θεσμοί. Αυτό το σύστημα δεν επιτρέπει την ανάπτυξη φυγόκεντρων και αποσχιστικών δυνάμεων, οι οποίες πολλές φορές λειτουργούν διασπαστικά στην ενότητα του κράτους. Έτσι, η διοικητική οργάνωση του κράτους μέσω της κεντρικής εξουσίας οδηγεί στην ενιαία, συγκροτημένη και ομοιόμορφη άσκηση της εκτελεστικής λειτουργίας. Το μειονέκτημα του συστήματος αυτού, είναι ότι οδηγεί σε υπερφόρτωση των υπηρεσιών, λόγω της συγκέντρωσης όλων των υποθέσεων στο κέντρο. Συνέπειες της κατάστασης αυτής είναι η εμφάνιση γραφειοκρατίας (καθυστέρηση στη διεκπεραίωση εκκρεμοτήτων). Ένα άλλο πρόβλημα που έχει παρατηρηθεί λόγω του συγκεντρωτισμού, είναι η αδυναμία συντονισμού αυτών τω υποθέσεων, ειδικά όταν περισσότερα από δύο ή τρία υπουργεία είναι συναρμόδια στη διεκπεραίωση μίας υπόθεσης. Όλα τα παραπάνω, συνδυαζόμενα έχουν οδηγήσει στη λεγόμενη κρίση την οποία διέρχεται η δημόσια διοίκηση. Το αποτέλεσμα είναι να εκδηλώνονται φαινόμενα γραφειοκρατίας, να αποξενώνονται διοικούμενοι και κεντρική διοίκηση (απρόσωπη διοίκηση) και να εμφανίζονται φαινόμενα διαφθοράς. Το κάθε ένα από αυτά ή ο συνδυασμός τους 17

19 πλήττουν το κύρος της δημόσιας διοίκησης και εν γένει των προσφερόμενων υπηρεσιών. 2.2 Η Αποκέντρωση του κράτους Σύμφωνα με το άρθρο του Συντάγματος, «η διοίκηση του κράτους οργανώνεται κατά το αποκεντρωτικό σύστημα». Συνεπώς, η οργάνωση του Κράτους περιλαμβάνει κεντρικά και περιφερειακά ή αποκεντρωμένα όργανα. Τα κεντρικά όργανα του κράτους έχουν μόνο καθ ύλην αρμοδιότητα εντός του συνόλου της ελληνικής επικράτειας. Αντίθετα, τα περιφερειακά ή αποκεντρωμένα όργανα του Κράτους έχουν και τόπον αρμοδιότητα εντός συγκεκριμένης εδαφικής περιφέρειας. Η σύσταση αποκεντρωμένων οργάνων του Κράτους αποβλέπει στο να είναι η Διοίκηση περισσότερο προσιτή στους πολίτες, οι οποίοι έχουν δυνατότητα άμεσης επαφής με τα αποκεντρωμένα όργανα του Κράτους και να γίνεται καταμερισμός της εργασίας, με αποτέλεσμα να επιλύονται ταχύτερα τα προβλήματα που απασχολούν τη Διοίκηση και τους πολίτες. 2.3 Η Σχέση Αυτοδιοίκησης και Αποκέντρωσης8 Η εξέλιξη της διεθνούς κοινωνίας (λιγότερα και μεγαλύτερα κράτη) δε συνδυασμό με την αύξηση της απόστασης μεταξύ κεντρικής εξουσίας και κυβερνωμένων, η πολυποικιλότητα των διοικητικών υποθέσεων και η υπερφόρτωση των κεντρικών υπηρεσιών όπως αναπτύχθηκε προηγούμενα, οδήγησαν στον παραγκωνισμό του συγκεντρωτικού συστήματος. Το αποτέλεσμα ήταν σε πρώτο στάδιο να παραχωρηθούν εξουσίες σε περιφερειακά όργανα τα οποία θα είχαν άμεση εποπτεία των θεμάτων της περιφέρειας. Δηλαδή, όργανα τα οποία ενώ θα έχουν ως έδρα τους την περιφέρεια, θα έχουν δυνατότητα υποβολής προτάσεων στο κέντρο. Ωστόσο, η 8 Στασινόπουλος Μιχάλης, «Μαθήματα Διοικητικού Δικαίου» 18

20 αρμοδιότητα γνωμοδότησης και ή υποβολής προτάσεων, δεν αποτελεί διοικητική αποκέντρωση υπό την έννοια ότι η τελική απόφαση λαμβάνεται από το κέντρο. Εξέλιξη του θεσμού της διοικητικής αποκέντρωσης αποτελεί ο θεσμός της αυτοδιοίκηση. Ως αυτοδιοίκηση καλείται η δημόσια εξουσία που έχει εκχωρήσει η κεντρική εξουσία σε νομικά πρόσωπα που καλούνται, νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου (ΝΠΔΔ). Η εξουσία που έχει παραχωρήσει η κεντρική εξουσία, αφορά σε ένα συγκεκριμένο κύκλο αρμοδιοτήτων, ο οποίος κινείται τόσο σε εδαφικό επίπεδο (κινείται δηλαδή εντός μιας συγκεκριμένης περιφέρειας), όσο και στο επίπεδο ενός συγκεκριμένου αντικειμένου. Στην Ελλάδα, η εδαφική αυτοδιοίκηση, αφορά σε δύο βαθμίδες: στην πρωτοβάθμια Τ.Α. που αναφέρεται στους δήμους και στις κοινότητες αλλά και στη δευτεροβάθμια που αφορά στις νομαρχιακές αυτοδιοικήσεις. Στην Τ.Α έχει ακριβώς ανατεθεί η εκπλήρωση ενός συγκεκριμένου έργου, το οποίο αναφύεται σε συγκεκριμένη εδαφική περιοχή από όργανα τα οποία εκλέγονται από πολίτες αυτής της περιοχής. Το κριτήριο για τη διάκριση Τ.Α. και αποκέντρωσης είναι το εξής: ενώ, τα περιφερειακά όργανα της κεντρικής εξουσίας διορίζονται από το κέντρο, τα όργανα της αυτοδιοίκησης εκλέγονται από ένα συγκεκριμένο κύκλο προσώπων (το εκλεκτορικό σώμα). Η έννοια της αυτοδιοίκησης ολοκληρώνεται μέσω χρηματοδοτικών πόρων που διαθέτει το κέντρο στα εν λόγω όργανα για την πραγμάτωση του εκχωρημένου σε αυτά έργου. Κατά βάση, ο έλεγχος του κέντρου στις αποφάσεις των οργάνων αυτοδιοίκησης (εποπτεία) περιορίζεται σε έλεγχο νομιμότητας. Ο ιεραρχικός έλεγχος συνδέεται με τη λεγάμενη ιεραρχική σχέση, η οποία αφορά στα διοικητικά όργανα που ευρίσκονται εντός μιας διοικητικής κλίμακας κάθε βαθμίδας η οποία συνδέεται με την επόμενη, αντίστοιχα, με σχέση προϊστάμενου και υφισταμένου. Ο ιεραρχικός προϊστάμενος δύναται να ασκεί ιεραρχικό έλεγχο στον ιεραρχικά υφιστάμενο, ο οποίος του 19

21 επιτρέπει να δίνει εντολές, να ζητά ευθύνες που είναι υποχρεωμένος να δώσει, να εκτελέσει ο υφιστάμενος. Τούτος ο έλεγχος αφορά μόνο στα διοικητικά όργανα τα οποία χαίρουν της λεγόμενης ανεξαρτησίας. Ο έλεγγος επί των προσώπων. Άρρηκτα συνδεδεμένος με τον ιεραρχικό έλεγχο είναι ο πειθαρχικός έλεγχος, ο οποίος έχει απώτερο στόχο την ορθή επανάληψη των καθηκόντων του υφισταμένου. Έσχατο μέσο του πειθαρχικού ελέγχου είναι η επιβολή κύρωσης (πειθαρχική ποινή), η οποία, ωστόσο, δεν πλήττει το κύρος της πράξης που εξέδωσε ο υπεύθυνος υπάλληλος. Και τούτο διότι, η, εσφαλμένα, έκδοση της διοικητικής πράξης έχει ήδη δημιουργήσει δικαιώματα σε τρίτους, δικαιώματα τα οποία επιβάλλουν την παραμονή της σε ισχύ. Ο έλεγχος επί των πράξεων. Όταν ο ιεραρχικός έλεγχος αφορά στο κύρος διοικητικής πράξης είναι αυτεπάγγελτος ή διενεργείται κατόπιν αιτήσεως του διοικούμενου που θεωρεί ότι θίγεται από την παραμονή της πράξης σε ισχύ και αιτεί την ακύρωση της. Ο έλεγχος επί των πράξεων δεν προϋποθέτει ή συνεπάγεται την αναγκαία προσωπική ευθύνη του υπαλλήλου, διότι μπορεί η έκδοση να έλαβε χώρα λόγου χάρη, λόγω ερμηνείας διάταξης που είχε αμφίβολη έννοια, γεγονός που δεν μπορεί να προδίδει αμέλεια του υπαλλήλου, ο οποίος προχώρησε στην έκδοση της πράξης. Τούτος ο έλεγχος μπορεί να διακριθεί τόσο σε έλεγχο νομιμότητας όσο και σε έλεγχο σκοπιμότητας. Ο έλεγχος της νομιμότητας αποβλέπει μόνο στη διακρίβωση της ορθής ερμηνείας και εφαρμογής του νόμου, χωρίς ωστόσο, να μπαίνει στην ουσία σκοπιμότητα της απόφασης. Κάτι το οποίο συμβαίνει ακριβώς στον έλεγχο σκοπιμότητας. Σημειώνεται εδώ ότι η διοικητική εποπτεία που ασκεί το κέντρο στην αυτοδιοίκηση αφορά κατά βάση σε έλεγχο νομιμότητας κα πρόδηλα η υπέρβαση του αναγκαίου μέτρου που απαιτεί ο έλεγχος νομιμότητας και η καλυμμένη άσκηση 20

22 του ελέγχου σκοπιμότητας πλήττει την έννοια της αυτοδιοίκησης. Ο ιεραρχικός έλεγχος είναι κατά βάση έλεγχος νομιμότητας και έλεγχος σκοπιμότητας. Εξαίρεση υπάρχει όταν ο νόμος θέλει το υφιστάμενο διοικητικό όργανο να έχει αποκλειστική αρμοδιότητα σε συγκεκριμένο θέμα, ο οποίος έχει γενική αρμοδιότητα. Εξακολουθεί, ωστόσο, να έχει δυνατότητα άσκησης ελέγχου νομιμότητας. 21

23 3. Δομή της Τοπικής Αυτοδιοίκησης: Εξέλιξη των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης. 3.1 Γενικά Κατά βάση η Τοπική Αυτοδιοίκηση αναγνωρίζεται ως κοινωνικός, πολιτικός, διοικητικός και οικονομικός θεσμός. Ειδικότερα: Η Τ.Α. ως κοινωνικός θεσμός συνιστά χωρική μονάδα καταγραφής και ανάλυσης των κοινωνικών δομών, της κοινωνικής οργάνωσης, του κοινωνικού γίγνεσθαι και των χαρακτηριστικών τους (κυρίως πολιτισμικών). Υπό την έννοια αυτή η Τ.Α. μπορεί να αποτελεί αντικείμενο μελέτης και άλλων κοινωνικών επιστημών, όπως η κοινωνιολογία και η κοινωνική ανθρωπολογία. Η Τ.Α. ως πολιτικός θεσμός συνιστά γεωγραφική μονάδα εφαρμογής του εκλογικού συστήματος ως εργαλείου της λαϊκής κυριαρχίας και εκπροσώπησης και ως εκ τούτου βασικό πυρήνα έκφρασης της πολιτικής, κοινωνικής, οικονομικής και λοιπής αντιπαλότητας μέσα από τα θεσμοθετημένα όργανα διοίκησης και λαϊκής αντιπροσώπευσης. Υπό την έννοια αυτή η Τ.Α. μπορεί να αποτελεί αντικείμενο μελέτης και της πολιτικής επιστήμης. Η Τ.Α. ως διοικητικός θεσμός συνιστά συγκεκριμένο χώρο εξοπλισμένο με δική του διοικητική οργάνωση, με οικονομικούς και λοιπούς πόρους, με ίδιες αρμοδιότητες, δηλαδή ένα νομικό, τεχνικό και οικονομικό οργανισμό για την αντιμετώπιση και διαχείριση των τοπικών υποθέσεων, όπως αυτές επιμερίζονται γεωγραφικά. Υπό την έννοια αυτή η Τ.Α. μπορεί να αποτελεί αντικείμενο μελέτης και της διοικητικής επιστήμης και του δημοσίου δικαίου. Η Τ.Α. συνιστά επίσης οικονομικό θεσμό εάν ληφθεί υπόψη η όποια δημοσιονομική παρέμβαση και επιχειρηματική δραστηριότητα των ΟΤΑ, ιδίως σε σχέση με το περιφερειακό σκέλος του προγράμματος δημόσιων επενδύσεων, τις κοινοτικές χρηματοδοτήσεις και τα τοπικά αναπτυξιακά προγράμματα. 22

24 Υπό την έννοια αυτή η Τ.Α. μπορεί να αποτελεί αντικείμενο μελέτης και της οικονομικής επιστήμης. 3.2 Η Τοπική Αυτοδιοίκηση ως Πολιτικός Θεσμός Η Τ.Α. εκτός από κοινωνικό θεσμό αποτελεί επίσης πολιτικό και διοικητικό θεσμό. Η θεώρηση της ως διοικητικού θεσμού επικράτησε κατ αρχήν κυρίως στη Γερμανική και Γαλλική σκέψη, όπου ο Γαλλικός όρος administration locale (τοπική διοίκηση) υποδηλώνει ακριβώς αυτήν την τάση θεώρησης, δηλαδή μιας διοικητικής μονάδας που ασκεί διοικητικές αρμοδιότητες, οργανωμένη σε ξεχωριστό νομικό πρόσωπο στο πλαίσιο του κράτους. Παράλληλα όμως η αγγλική σκέψη άσκησε καθοριστική επιρροή προς την κατεύθυνση της θεώρησης της Τ.Α. και ως πολιτικού θεσμού. Πράγματι ο όρος self government (αυτοδιοίκηση) αναγνωρίζει στην Τ.Α. μια εξουσιαστική περιοχή ανάλογη με εκείνη της πολιτικής εξουσίας του κράτους. Υπό αυτό το πρίσμα μπορούμε να ορίσουμε την Τ.Α. ως την τοπική κοινωνία που στο πλαίσιο του κράτους παρουσιάζει ορισμένη οργανωτική και εξουσιαστική αυτονομία και σαφή αναφορά στην ενεργό κοινωνική και πολιτική βούληση του τοπικού κοινωνικού σώματος. Κατά συνέπεια η Τ.Α. αφενός μεν είναι επιφορτισμένη με την εφαρμογή της κρατικής πολιτικής, αφετέρου δε συμπυκνώνει τις κοινωνικές διεργασίες και τις επεξεργάζεται σ ένα πρώτο στάδιο πριν αυτές διοχετευθούν σε ανώτερα (κεντρικά) εξουσιαστικά κλιμάκια.9 Τα στοιχεία που δικαιολογούν αυτή τη διάσταση της Τ.Α. είναι: Η βαρύτητα της εκλογικής νομιμοποίησης. Θεμελιώνεται με το άρθρο του Συντάγματος και συνυφαίνεται πρώτον, με τη δημοκρατική αρχή και τη λαϊκή κυριαρχία (άρθρο 1 2,3) και δεύτερον, με το αντιπροσωπευτικό σύστημα. Απόρροια αυτών των αρχών είναι η λογοδοσία 9 Γιώργος Κοντογιώργης, «Πολιτικό σύστημα και πολιτική», Σπύρος Φλογαΐτης, «Θεμελιώδεις έννοιες διοικητικής οργάνωσης» 23

25 των τοπικών αρχόντων ή η ενημέρωση με έντυπα να πρόκειται για μεγάλους δήμους, (άρθρο 226 Δημοτικού και Κοινοτικού Κώδικα (ΔΚΚ). Η κομματική και κοινωνική διάρθρωση, που διαμορφώνεται με βάσει τις γεωγραφικές ενότητες που αποτελούν οι ΟΤΑ. Ο πολιτικός ρόλος της Τ.Α. υπαγορεύθηκε πρακτικά από δύο παράγοντες.:10 Πρώτον, από την ανάγκη ενός παρεμβατικού κράτους, άρα και της Τ.Α., που αποβλέπει στη διαμόρφωση της αναγκαίας κοινωνικής και υλικοτεχνικής υποδομής προκειμένου να διευκολυνθεί η παραγωγική διαδικασία. Ο στόχος αυτός κυρίως επιτυγχάνεται με τη μεταφορά αρμοδιοτήτων και πόρων. Δεύτερον, από την ανάγκη αναδιάρθρωσης της κρατικής εξουσίας στη επικράτεια και ειδικότερα στην περιφέρεια κατά το αποκεντρωτικό σύστημα. Ειδικότερα, στο μέτρο που η τοπική εξουσία αποδεικνύεται πιο ευέλικτη και κοντινή στις τοπικές συνθήκες, δυνατότητες και ανάγκες, η Τ.Α. συνδέεται αναπόφευκτα με επιλογές αναπτυξιακού χαρακτήρα (ενδογενής ανάπτυξη). Χαρακτηριστικά αυτής της διαδικασίας είναι: 1) ότι η τοπική πολιτική δυναμική διαμορφώνεται με βάση τους κοινωνικούς συσχετισμούς της περιοχής, 2) ότι οι συμμετοχικοί θεσμοί συμβάλλουν στη θεσμική ενσωμάτωση των οργανωμένων κοινωνικών παραγόντων στην εξουσία της Τ.Α., 3) ότι η διαχείριση των τοπικών υποθέσεων επιβάλλει αφενός, τη χωρική διαίρεση της χώρας σε επιπλέον της μίας βαθμίδας αποκεντρωμένων μονάδων (όπου κάθε επίπεδο διαχειρίζεται διαφορετικού είδους υποθέσεις, σύμφωνα με την αρχή της επικούρικότητας) και αφετέρου, την ανάγκη συνεργασίας των αποκεντρωμένων μονάδων τόσο μεταξύ τους όσο και με την κεντρική διοίκηση για την εκπλήρωση των κοινών αναπτυξιακών στόχων (εταιρική σχέση). 10 Γιώργος Κοντογιώργης, ό.π., Κοσμάς Ί'υχοπαίδης, «Η Τοπική Αυτοδιοίκηση ως Πολιτικός Θεσμός», Παναγιώτης Ματθαίου, «Νεώτερα από την Περιπέτεια της Έννοιας "Τοπική Υπόθεση"...» 24

26 3.3 Η Τοπική Αυτοδιοίκηση ως Διοικητικός Θεσμός 11 Η Τ.Α. ως διοικητικός θεσμός αποβλέπει στην ορθολογικότητα και λειτουργικότητα του Κράτους. Τα συνοπτικά στοιχεία του διοικητού θεσμού της αυτοδιοίκησης είναι: α) Η διαχείριση των τοπικών υποθέσεων. Το περιεχόμενο αυτής της έννοιας είναι ασαφές και μεταβλητό, ανάλογα με τις επικρατούσες πολιτικές, κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες. β) Η διαχείριση των τοπικών υποθέσεων ανατίθεται από το κράτος σε ιδιαίτερα νομικά πρόσωπα (τους ΟΤΑ), που αυτό το ίδιο οργανώνει. Αυτά τα αυτοδιοικούμενα Ν.Π. είναι εφοδιασμένα με διοικητική-οργανωτική και οικονομικήδημοσιονομική αυτοτέλεια. Μετά μάλιστα από τη συνταγματική αναθεώρηση του 2001 κατοχυρώνεται και τεκμήριο αρμοδιότητας υπέρ των ΟΤΑ για διοίκηση των τοπικών υποθέσεων. γ) Λογική συνέπεια των παραπάνω είναι ότι η εξουσία της Τ.Α. να διαχειρίζεται τις τοπικές υποθέσεις είναι δοτή. Πράγματι, οι ΟΤΑ πρώτου και δεύτερου βαθμού υπάρχουν εφόσον υπάρχει το κράτος που τους δημιουργεί. δ) Οι αυτοδιοικούμενοι οργανισμοί προικίζονται από το κράτος με την ικανότητα άσκησης δημόσιας εξουσίας και έκδοσης διοικητικών πράξεων προκειμένου να ανταποκριθούν στις δοτές αρμοδιότητες τους. Δεν έχουν όμως πρωτογενή 12 κανονιστική αρμοδιότητα. Με τη συνταγματική αναθεώρηση του 2001 προβλέφθηκε η δυνατότητα ανάθεσης άσκησης κρατικών αρμοδιοτήτων από τους ΟΤΑ. ε) Οι αυτοδιοικούμενοι οργανισμοί διοικούνται από δικά τους αιρετά όργανα και τους ασκείται διοικητική εποπτεία που περιορίζεται κατά κανόνα στον έλεγχο νομιμότητας, ιδιαίτερα μετά τη συνταγματική αναθεώρηση του 2001, όπου γίνεται λόγος για άσκηση αποκλειστικά ελέγχου νομιμότητας, προφανώς όταν πρόκειται για διαχείριση τοπικών υποθέσεων και όχι για την άσκηση των κατ ανάθεση κρατικών 12 11Σπύρος Φλογαΐτης, ό.π., Α. Τάχος, «Θέσεις για την Τοπική Αυτοδιοίκηση» 12 Σύνταγμα, άρθρο

27 αρμοδιοτήτων. Τα αιρετά όργανα των αυτοδιοικούμενων οργανισμών έχουν αστική, ποινική και διοικητική ευθύνη, δεν υπόκεινται όμως σε ιεραρχικό έλεγχο ούτε μεταξύ τους ούτε από τα εποπτεύοντα όργανα του κράτους. στ) Για τους αυτοδιοικούμενους οργανισμούς πρέπει να εξασφαλίζεται, σύμφωνα με το Σύνταγμα, οικονομική αυτοτέλεια, ενώ ρητά ορίζεται ότι κάθε μεταβίβαση αρμοδιοτήτων από κεντρικά ή περιφερειακά όργανα του κράτους προς την Τ.Α. συνεπάγεται και μεταφορά των αντίστοιχων πόρων. 26

28 4. Τοπική Αυτοδιοίκηση A Βαθμού: Δήμοι και Κοινότητες. 4.1 Δήμοι και Κοινότητες Όπως επισημάνθηκε και στις προηγούμενες ενότητες οι δήμοι και οι κοινότητες είναι εδαφικά ή χωρικά νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου (ΝΠΔΔ), διότι προσδιορίζονται με βάση τη χώρα. Είναι επίσης όργανα άσκησης δημόσιας διοίκησης, παρά την προφανή πολιτική σημασία που αποκτούν λόγου του τρόπου ανάδειξης των οργάνων τους με τις δημοτικές εκλογές. Επισημάνθηκε επίσης ανωτέρω ότι ο χαρακτήρας των οργάνων της τοπικής αυτοδιοίκησης είναι διοικητικός, καθώς ο θεσμός αποτελεί αποσυγκέντρωση της εκτελεστικής μόνο λειτουργίας. Με το άρθρο 2 του ΔΚΚ ορίζεται ποιοι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης αποτελούν Δήμους και ποιοι Κοινότητες. Κοινότητες είναι όσες κατά την έναρξη ισχύς του νέου ΔΚΚ, έχουν συσταθεί ή διατηρηθεί με νόμο. Κοινότητες, οι οποίες κατά την τελευταία απογραφή έχουν πληθυσμό πάνω από 4000 κατοίκους, αναγνωρίζονται, σύμφωνα με την παρ. 1 περ. γ του ΔΚΚ ως Δήμοι. Μετά την αναγνώριση αυτή, εκδίδεται διαπιστωτική πράξη απόφαση του Γ ενικού Γ ραμματέα της οικείας Περιφέρειας, η οποία δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, όπως προβλέπει το άρθρο 5. Κάθε καταργηθείς Ο.Τ.Α. ή προσαρτηθείς οικισμός σε Δήμο ή Κοινότητα του Ν. 2539/97 (ΦΕΚ 244 Α) ονομάζεται εφεξής τοπικό διαμέρισμα. Στο ίδιο άρθρο αναφέρεται ρητά ότι οι Δήμοι και οι Κοινότητες που προέβησαν σε εθελούσιες συνενώσεις με τις διατάξεις των νόμων 1416/1984 (ΦΕΚ 18 Α) και 1622/1986 (ΦΕΚ 92 Α) αποτελούν ιδιαίτερα τοπικά διαμερίσματα. Με τα άρθρα 3 και 5 καθορίζεται η διαδικασία που απαιτείται για την ένωση περισσότερων Δήμων και Κοινοτήτων σε έναν Οργανισμό Τοπικής Αυτοδιοίκησης, καθώς και για τη προσάρτηση τοπικών διαμερισμάτων και οικισμών. Με σκοπό να γίνουν βιώσιμοι οι οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης α 27

29 βαθμού στο προϊσχύσαν καθεστώς προβλέφθηκε ( Ν. 1622/86, Ν. 1772/88, Ν. 1828/89 και Ν. 1832/89) ειδική διαδικασία και κίνητρα για τη συνένωση τους, βάσει Π.Δ., σε νέο οργανισμό τοπικής αυτοδιοίκησης. Καθολική αναδιάταξη και αναδιοργάνωση των δήμων και κοινοτήτων πραγματοποιήθηκε με την αναγκαστική (Ν. 2539/97) συνένωση τους, ανά τη χώρα. Η λογική που επικράτησε στις ρυθμίσεις του 2539/97, γνωστού και ως σχέδιο «Ιωάννης Καποδίστριας», ήταν η ενίσχυση των Δήμων και της οικονομικής τους δυνατότητας, δηλαδή της ικανότητας τους να δημιουργούν έσοδα επαρκή για την αντιμετώπιση των εξόδων διοίκησης και για την εκτέλεση έργων κοινής ωφέλειας. Ωστόσο, ο μεγάλος πληθυσμός ορισμένων δήμων θα εξουδετέρωνε σε σημαντικό βαθμό τα πλεονεκτήματα της αυτοδιοίκησης που αφορούν την αμεσότητα της διοίκησης των τοπικών υποθέσεων και την εγγύτητα προς τη διοίκηση. Για τους λόγους αυτούς προβλέφθηκαν θεσμοί δημοτικής αποκέντρωσης και λαϊκής συμμετοχής. Ειδικότερα, προβλέπεται η κατάτμηση μεγάλων δήμων σε μικρότερες αυτοδιοικούμενες μονάδες (δημοτικά διαμερίσματα), η αιρετή εκπροσώπηση αυτοτελών συνοικιών και συνοικισμών στη διοίκηση του δήμου ή της κοινότητας, καθώς και η εκλογή τοπικών συμβουλίων ως δημοτικών νομικών προσώπων για τη διαχείριση ορισμένων τοπικών υποθέσεων (ύδρευση, άρδευση, αποχέτευση). Με τον Ν. 2539/97, προέκυψαν 900 νέοι δήμοι και 133 νέες κοινότητες από τη συνένωση πολλών υφισταμένων δήμων κα κοινοτήτων. Ο δημότες των καταργούμενών δήμων και κοινοτήτων έγιναν δημότες των νέων οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης. Οι νέοι «Καποδιστριακοί» δήμοι και κοινότητες κατέστησαν καθολικοί διάδοχοι των καταργούμενων δήμων και κοινοτήτων και υπεισήλθαν αυτοδικαίως και χωρίς άλλη διατύπωση στα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις συνενωθέντων δήμων και κοινοτήτων. Το όνομα και η έδρα των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης ορίστηκε με το προεδρικό διάταγμα που Οι δήμοι με πληθυσμό άνω των κατοίκων διαιρούνται σε δημοτικά διαμερίσματα με απόφαση του δημοτικού συμβουλίου. Ο Δήμος Αθηναίων διαιρείται σε 5-7 διαμερίσματα και οι Δήμοι Θεσσαλονίκης και Πειραιά σε 3-5. Σε κάθε διαμέρισμα εκλέγεται συμβούλιο με ευρείες γνωμοδοτικές αρμοδιότητες και δικαιώματα πρωτοβουλίας ή ακόμα και, βάση απόφασης του δημοτικού συμβουλίου, περιορισμένες αποφασιστικές αρμοδιότητες. 28

30 εκδόθηκε για την αναγνώριση ή την ένωση τους. Με προεδρικό διάταγμα διενεργήθηκε επίσης και η μετονομασία τους. 29

31 4.2 Τα Όργανα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης Κατά το Σύνταγμα, οι δημοτικές και κοινοτικές αρχές εκλέγονται με καθολική και μυστική ψηφοφορία, αλλά όχι απαραίτητα άμεση. Δεν αποκλείεται δηλαδή η έμμεση εκλογή μέσω εκλεκτόρων που εξελέγησαν άμεσα από το λαό. Καθολική είναι η ψηφοφορία που περιλαμβάνει όλους τους Έλληνες που έχουν συμπληρώσει μια ορισμένη ηλικία και συγκεκριμένα το 18 έτος, καθώς η σχετική ρύθμιση του ΔΚΚ ευθυγραμμίζεται με την εκάστοτε ισχύουσα εκλογική νομοθεσία για τις εθνικές βουλευτικές εκλογές. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι οι ψηφοφόροι να είναι και δημότες του δήμου ή της κοινότητας. Μυστική είναι η ψηφοφορία που δε διενεργείται παρουσία άλλων και το περιεχόμενο της οποίας παραμένει μυστικό αναφορικά με κάθε ψηφοφόρο, καθώς φυσικά ανακοινώνεται το γενικότερο εκλογικό αποτέλεσμα. Σε συμμόρφωση προς την Οδηγία 94/80/ΕΚ προβλέπεται η άσκηση του δικαιώματος του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι στις δημοτικές εκλογές από πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης που κατοικούν στην Ελλάδα. Επίσης, με το Ν. 2623/98 για την ανασύνταξη των εκλογικών καταλόγων και τον εκσυγχρονισμό της εκλογικής διαδικασίας, όπως κωδικοποιήθηκε με το Π.Δ. 55/99, προβλέπεται η σύνταξη νέων ενιαίων εκλογικών καταλόγων για άνδρες και γυναίκες με βάση τα δημοτολόγια, εισάγεται ειδικός εκλογικός αριθμός για κάθε εκλογέα στο δήμο ή την κοινότητα που είναι δημότης και καταργούνται τα εκλογικά βιβλιάρια. Τα όργανα των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης διακρίνονται σε άμεσα και έμμεσα, μονοπρόσωπα και συλλογικά. Άμεσα αιρετά όργανα είναι το δημοτικό και το κοινοτικό συμβούλιο, η δημαρχιακή επιτροπή, σε ορισμένες περιπτώσεις, και ο δήμαρχος και ο πρόεδρος της κοινότητας. Έμμεσα όργανα είναι οι υπάλληλοι των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης. Ο δήμαρχος, οι αντιδήμαρχοι και ο πρόεδρος της κοινότητας αποτελούν τα μονοπρόσωπα όργανα, ενώ το δημοτικό και το κοινοτικό συμβούλιο, καθώς και η δημαρχιακή επιτροπή αποτελούν τα συλλογικά όργανα της τοπικής αυτοδιοίκησης. 30

32 Το δημοτικό και το κοινοτικό συμβούλιο αποκαλούνται συνήθως βουλευόμενα όργανα, διότι πρόκειται για συλλογικά όργανα της διοίκησης, τα οποία- όπως προαναφέρθηκεεκλέγονται απ ευθείας από το λαό με καθολική και μυστική ψηφοφορία. Με το άρθρο 86 του Δ.Κ.Κ. εισάγεται το τέταρτο μέρος του σχεδίου του Δημοτικού και Κοινοτικού Κώδικα, που αφορούν τη διοίκηση των Δήμων και των Κοινοτήτων. Σημειώνεται ότι στο μέρος αυτό προτάσσονται τα άρθρα που αναφέρονται στους Δήμους και έπονται εκείνα που αφορούν τις Κοινότητες. Έτσι με τα άρθρα 86 έως 91 καθορίζονται οι αρμοδιότητες του Δημάρχου, ο αριθμός των Αντιδημάρχων, η αναπλήρωση του Δημάρχου, η εξουσιοδότηση υπογραφών, οι υποχρεώσεις του Δημάρχου και του Αντιδημάρχου και η εκλογή νέου Δημάρχου. Ο Δήμαρχος, ως μονομελές όργανο διοίκησης του Δήμου, ασκεί μια σειρά αρμοδιοτήτων που έχουν οριοθετηθεί. Επειδή ο Δήμαρχος, είναι το εκτελεστικό όργανο του Δήμου, προβλέπεται πως δεν υπέχει αστική, ποινική και πειθαρχική ευθύνη για την εκτέλεση των πράξεων του Δημοτικού Συμβουλίου και της Δημαρχιακής Επιτροπής που εκτελεί, εφόσον εφόσον αυτές δεν έχουν ακυρωθεί, ανακληθεί ή ανασταλεί. Με το άρθρο 88 του ΔΚΚ, ο Δήμαρχος έχει τη δυνατότητα να αναθέτει, με εντολή του, την υπογραφή εγγράφων και πιστοποιητικών στον Εενικό Γραμματέα του Δήμου.14 Επίσης με το άρθρο 89, προβλέπεται ότι με την απόφαση ορισμού των Αντιδημάρχων καθορίζεται και ο Αντιδήμαρχος που αναπλη ρώνει τον Δή μαρχο.15 Με το άρθρο 92 του ΔΚΚ, που αφορά την εκλογή του προεδρείου του Δημοτικού Συμβουλίου, εισάγεται μια καινοτόμος και πρωτοποριακή ρύθμιση. Η ρύθμιση αυτή εστιάζεται στην εκλογή για ανάδειξη υποψηφίων στα αξιώματα του Προέδρου και του Γραμματέα, οι οποίοι προτείνονται από τον πλειοψηφήσαντα συνδυασμό, καθώς και του Αντιπροέδρου, ο οποίος προτείνεται από το σύνολο της μειοψηφίας. Η ανωτέρα 14 Εξαιρούνταν τα χρηματικά εντάλματα. 15 Για Δήμους που έχουν πληθυσμό πάνω από κατοίκους, είναι δυνατόν να αυξάνεται ο αριθμός των αντιδημάρχων μέχρι τρεις (άρθρο 87) 31

33 ρύθμιση διασφαλίζει την εκπροσώπηση όλων των τάσεων του Δημοτικού Συμβουλίου στο προεδρείο του, αφού λειτουργεί θετικά για τη μειοψηφία, στο πλαίσιο μιας προσπάθειας ενίσχυσης των αρχών της δημοκρατίας. Παράλληλα, με το ίδιο άρθρο καταργείται η μυστικότητα της ψηφοφορίας για την ανάδειξη των μελών του προεδρείου του Δημοτικού Συμβουλίου, στο πλαίσιο της προσπάθειας για τη θωράκιση της διαφάνειας και την αποφυγή αθέμιτων συμφωνιών, δεδομένης πλέον και της παρουσίας εκπροσώπου από την πλευρά της μειοψηφίας εντός αυτού. Προκειμένου, να αποφευχθούν τυχόν παρερμηνείες για την ακολουθητέα διαδικασία ανάδειξης του προεδρείου, γίνεται στο άρθρο 92 του σχεδίου Δ.Κ.Κ. μια λεπτομερέστατη περιγραφή της όλης διαδικασίας. 32

34 4.3 Δημοτική Περίοδος - Θητεία Αιρετών Οι δημοτικοί και κοινοτικές εκλογές διεξάγονται ταυτόχρονα τον μήνα Νοέμβριο, κάθε τέσσερα χρόνια, σε ολόκληρη την Ελληνική επικράτεια. Οι δύο βαθμοί της αιρετής τοπικής αυτοδιοίκησης στη χώρα μας αποτελούν ένα ζωτικό και κρίσιμο παράγοντα του διοικητικού συστήματος, καθώς και της εκλογικής αντιπαράθεσης των προσώπων που εμπλέκονται με αυτήν. Ο Δήμαρχος, ο Πρόεδρος της Κοινότητας και οι δημοτικοί και κοινοτικοί σύμβουλοι, καθώς και οι σύμβουλοι του δημοτικού διαμερίσματος, οι τοπικοί σύμβουλοι και οι πάρεδροι εκλέγονται κάθε τέσσερα χρόνια. Οι δημοτικές εκλογές, σύμφωνα με το άρθρο 23 2, πραγματοποιούνται κάθε τέταρτο έτος, τη δεύτερη Κυριακή του Νοεμβρίου του τέταρτου έτους. Η εγκατάσταση των αιρετών αρχών, πραγματοποιείται την 1η Ιανουάριου του επόμενου έτους και η θητεία τους λήγει την 31η Δεκεμβρίου του τέταρτου έτους. Σε αυτήν τη συγκεκριμένη θητεία τους, οι αιρετές αρχές της πρωτοβάθμιας τοπικής αυτοδιοίκησης ασκούν αρμοδιότητες σε όλες τις τοπικές υποθέσεις, σύμφωνα με τις αρχές της επικουρικότητας, της εγγύτητας και της αποτελεσματικότητας που έχουν κατοχυρωθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τις κατευθυντήριες οδηγίες των σχετικών Κοινοτικών οργάνων. Ο στόχος αυτών των αρμοδιοτήτων είναι η προστασία, η ανάπτυξη και η συνεχής βελτίωση των συμφερόντων και της ποιότητας ζωής της τοπικής κοινωνίας. Σύμφωνα λοιπόν με το άρθρο 75 του ΔΚΚ, στο οποίο θα γίνει λεπτομερέστερη αναφορά στη συνέχεια, οι αρμοδιότητες των Δήμων και Κοινοτήτων κωδικοποιούνται στους εξής τομείς: α) ανάπτυξης β) περιβάλλοντος γ) ποιότητας ζωής και εύρυθμης λειτουργίας των πόλεων και των οικισμών, δ) απασχόλησης ε) κοινωνικής προστασίας και αλληλεγγύης στ) παιδείας, πολιτισμού και αθλητισμού και ζ) πολιτικής προστασίας. Επίσης στα άρθρα του Δ.Κ.Κ. ασκούνται επιπλέον αρμοδιότητες από τις δημοτικές αρχές οι οποίες σχετίζονται με εθνικές, περιφερειακές και Ευρωπαϊκές πολιτικές. 33

35 4.4 Όργανα, Εκλογή Οργάνων - Εκλογικό Σύστημα Στον Δημοτικό και Κοινοτικό Κώδικα (ΔΚΚ), στα άρθρα γίνεται αναφορά για την εκλογή Δημοτικών και Κοινοτικών Αρχών, τις διαδικασίες εκλογής τους, αλλά και για το εκλογικό σύστημα. Ο Δήμος διοικείται από το δημοτικό συμβούλιο, τη δημαρχιακή επιτροπή και το δήμαρχο. Η Κοινότητα διοικείται από το κοινοτικό συμβούλιο και τον πρόεδρο της Κοινότητας. Με τον ισχύοντα ΔΚΚ στις εκλογές των Δημάρχων και των δημοτικών συμβουλίων, προβλέπεται η εκλογή με ποσοστό 42%. Θεωρείται ως επιτυχών εκείνος ο πολιτικός σύνδεσμος που πλειοψηφεί με ποσοστό τουλάχιστον 42% του συνόλου των έγκυρων ψηφοδελτίων. Επιλαχόντες θεωρούνται όσοι πολιτικοί σύνδεσμοι λαμβάνουν, έστω και μία (1) έδρα, σύμφωνα με τα οριζόμενα στα άρθρα 51, 57 και 59. Με τη συγκεκριμένη ρύθμιση επιδιώκεται η ενίσχυση και η εσωτερική σταθερότητα των Δήμων που δεν συνάδει με την σύναψη ευκαιριακών συμμαχιών, «που όπως έχει αποδείξει η εμπειρία, δεν εξυπηρετούν πάντοτε την πρόοδο των τοπικών υποθέσεων και τη σταθερότητα της διοίκησης αυτών»16 17 Στους Δήμους, αν κανένας συνδυασμός δεν συγκεντρώνει την πλειοψηφία που απαιτείται στις σχετικές διατάξεις, τότε η ψηφοφορία επαναλαμβάνεται την επόμενη Κυριακή μόνο μεταξύ των υποψήφιων Δημάρχων των δύο συνδυασμών που λαμβάνουν τις περισσότερες ψήφους. Η ψηφοφορία αυτή επαναλαμβάνεται την επόμενη Κυριακή και στην περίπτωση που δύο από τους ανακηρυχθέντες συνδυασμούς ισοψηφήσουν, συγκεντρώνοντας ο καθένας ποσοστό τουλάχιστον 42%. Ειδικότερα, το ισχύον εκλογικό σύστημα και το σύστημα διακυβέρνησης των πρωτοβάθμιων ΟΤΑ έχει τα ακόλουθα χαρακτη ριστικά : 16 ΥΠΕΣΔΔΑ, Αθήνα 2006, «Τοπική Αυτοδιοίκηση στην Υπηρεσία του Πολίτη, με Σταθερούς Πόρους και Αναπτυξιακή Προοπτική» 17 Άρθρο 3 του Ν. 3434/2006 για τη «Ρύθμιση Θεμάτων Εθνικών, Νομαρχιακών και Δημοτικών Εκλογών και Διευθέτηση Ειδικών Θεμάτων» 34

36 Άμεση εκλογή και σύνθεση του αιρετού δημοτικού ή κοινοτικού συμβουλίου. Το όργανο αυτό έχει αρμοδιότητες εκτελεστικού χαρακτήρα. Είναι η κυβέρνηση σε τοπικό επίπεδο ή όπως αποκαλείται σε πολλές χώρες η κυβέρνηση του τοπικού κράτους. Η Δημαρχιακή Επιτροπή ως συλλογικό ενδιάμεσο όργανο και με σοβαρές εκτελεστικές αρμοδιότητες και συμμετοχή μελών από τους επιλαχόντες συνδυασμούς. Ανάθεση εκτελεστικών αρμοδιοτήτων από τον δήμαρχο σε συμβούλους της δικής του και αποκλειστικής επιλογής (ως αντιδημάρχους). 35

37 4.5 Αρμοδιότητες των Αιρετών Οργάνων Α Βαθμού Τοπικής Αυτοδιοίκησης Αρμοδιότητες Δημοτικών και Κοινοτικών Αρχών Στο τρίτο μέρος του νέου Δημοτικού και Κοινοτικού Κώδικα που φέρει τίτλο «Αρμοδιότητες - Άσκηση αρμοδιοτήτων Δήμων και Κοινοτήτων», διατυπώνονται οι αρμοδιότητες των δημοτικών και κοινοτικών αρχών. Το άρθρο 75 που φέρει τίτλο «Αρμοδιότητες» αναφέρει αρχικά ότι «οι δημοτικές και κοινοτικές αρχές διευθύνουν και ρυθμίζουν όλες τις τοπικές υποθέσεις, σύμφωνα με τις αρχές της επικούρικότητας και της εγγύτητας, με στόχο την προστασία, την ανάπτυξη και τη συνεχή βελτίωση των συμφερόντων και της ποιότητας ζωής της τοπικής κοινωνίας». Στη συνέχεια διαχωρίζει τις αρμοδιότητες των εν λόγω αρχών σε θεματικές ως ακολούθως: Στην Ανάπτυξη με επιμέρους πτυχές: Η προστασία, η αξιοποίηση και η εκμετάλλευση των τοπικών φυσικών πόρων και περιοχών, των ιαματικών πηγών και των ήπιων ή ανανεώσιμων μορφών ενέργειας καθώς και η κατασκευή, συντήρηση και διαχείριση των σχετικών έργων και εγκαταστάσεων, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία. Η μελέτη, κατασκευή, συντήρηση, εκμετάλλευση και διαχείριση των δικτύων φυσικού αερίου, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία. Ο εξηλεκτρισμός, η επέκταση ηλεκτρικών δικτύων και γενικότερα δικτύων ενέργειας, εντός των διοικητικών τους ορίων, για κοινωφελείς σκοπούς, καθώς και για την τόνωση της ανάπτυξης της τοπικής οικονομίας. Η μελέτη, κατασκευή και εκμετάλλευση βιοτεχνικών κέντρων και κτιρίων στις ειδικές βιοτεχνικές και βιομηχανικές ζώνες που καθορίζουν στο πλαίσιο του πολεοδομικού και του χωροταξικού σχεδιασμού. 36

38 Η εκπόνηση και εφαρμογή προγραμμάτων ανάπτυξης του ανθρώπινου δυναμικού της περιοχής τους. Η εκπόνηση και εφαρμογή προγραμμάτων έρευνας και τεχνολογίας για την ανάπτυξη της περιοχής τους. Ο σχεδιασμός, η κατασκευή, συντήρηση και διαχείριση υποδομών για τη στήριξη της τοπικής οικονομίας, όπως έργων οδοποιίας, συστημάτων άρδευσης, αντιπλημμυρικών και εγγειοβελτιωτικών έργων. Η εκπόνηση, υλοποίηση και η συμμετοχή σε προγράμματα για την τουριστική ανάπτυξη των περιοχών τους και την προώθηση εναλλακτικών μορφών τουρισμού καθώς και η δημιουργία θέρετρων και άλλων εγκαταστάσεων αναψυχής και διακοπών. Η διοίκηση και εκμετάλλευση των χώρων της ζώνης λιμένα δικαιοδοσίας τους, καθώς και η κατασκευή και συντήρηση των αναγκαίων λιμενικών έργων. Η ίδρυση, κατασκευή, συντήρηση και διαχείριση δημοτικών και κοινοτικών αγορών. Η κατασκευή, συντήρηση και διαχείριση αποθηκευτικών χώρων υγρών καυσίμων. Η διαχείριση, η αξιοποίηση και η εκμετάλλευση της δημοτικής και κοινοτικής περιουσίας και η κατασκευή, συντήρηση και διαχείριση δημοτικών και κοινοτικών κτιρίων. Η εκμετάλλευση δημοτικών και κοινοτικών δασών. Η διαχείριση και εκμετάλλευση δημοτικών και κοινοτικών καλλιεργητικών εκτάσεων και βοσκοτόπων καθώς και αποκαλυπτό μενών καλλιεργητικών εκτάσεων που τους παραχωρούνται από το Δημόσιο. Στο περιβάλλον ιιε επιιιέρους πτυχές: Η εκπόνηση τοπικών προγραμμάτων για την προστασία και αναβάθμιση του φυσικού, αρχιτεκτονικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος, στο πλαίσιο των εθνικών και ευρωπαϊκών πολιτικών. 37

39 Η προστασία και διαχείριση των υδάτινων πόρων, η προστασία του εδάφους και των εσωτερικών υδάτων από αλιεία (λιμνοθάλασσες, λίμνες, ιχθυοτροφεία, ποταμοί) και η καταπολέμηση της ρύπανσης στην περιφέρεια τους. Η ίδρυση και η λειτουργία δημοτικών και κοινοτικών εργαστηρίων. Η καθαριότητα όλων των κοινόχρηστων χώρων της εδαφικής τους περιφέρειας, η αποκομιδή και διαχείριση των αποβλήτων καθώς και η κατασκευή, συντήρηση και διαχείριση συστημάτων αποχέτευσης και βιολογικού καθαρισμού και η λήψη προληπτικών και κατασταλτικών μέτρων για την προστασία των κοινόχρηστων χώρων και ιδιαίτερα των χώρων διάθεσης απορριμμάτων από εκδήλωση πυρκαγιάς, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία. Η παροχή συνδρομής στην αρμόδια πυροσβεστική υπηρεσία, με κάθε πρόσφορο μέσο που διαθέτουν, για την αντιμετώπιση πυρκαγιών, ιδίως σε περιοχές που έχουν δασικό χαρακτήρα. Η ίδρυση και λειτουργία σφαγίων. Η μελέτη, διαχείριση και εκτέλεση προγραμμάτων οικιστικής και πολεοδομικής ανάπτυξης. Η λήψη μέτρων για την αποκατάσταση και ανάπλαση των περιοχών της περιφέρειας τους κυρίως σε περιοχές, όπου αναπτύσσεται εκμετάλλευση ορυκτού πλούτου και εγκαθίστανται μονάδες επεξεργασίας αποβλήτων. Η συμμετοχή τους σε θέματα πολεοδομίας, χωροταξίας και χρήσεων γης, όπως αυτή προβλέπεται από την κείμενη νομοθεσία. Ο καθορισμός των χώρων για τη δημιουργία κοιμητηρίων και παροχή γνώμης για τον καθορισμό χώρων αποτέφρωσης νεκρών. 38

40 Στην Ποιότητα Ζωής και Εύρυθ/ιης Λειτουργίας των Πόλεων και των Οικισμών, με επιμέρους 7rruyéç: Η εξασφάλιση και διαρκής βελτίωση των τεχνικών και κοινωνικών υποδομών στις πόλεις και τα χωριά όπως η κατασκευή, συντήρηση και διαχείριση συστημάτων ύδρευσης, αφαλάτωσης, τηλεθέρμανσης, έργων ηλεκτροφωτισμού των κοινοχρήστων χώρων, η δημιουργία χώρων πρασίνου, χώρων αναψυχής, πλατειών και λοιπών υπαίθριων κοινόχρηστων χώρων. Η συμμετοχή στο έργο της αστικής συγκοινωνίας και η διενέργεια μεταφοράς για τη μετακίνηση κατοίκων της περιοχής τους, καθώς και η μεταφορά για την εξυπηρέτηση και την αναψυχή αυτών, όπως ορίζεται στο άρθρο 83 και στη σχετική νομοθεσία. Ο καθορισμός, η κατασκευή, συντήρηση και εκμετάλλευση υπόγειων και υπέργειων χώρων στάθμευσης καθώς και ο έλεγχος της στάθμευσης των αυτοκινήτων, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία. Η ρύθμιση της κυκλοφορίας, ο καθορισμός πεζοδρόμων, μονοδρομήσεων και κατευθύνσεων της κυκλοφορίας, η απομάκρυνση εγκαταλελειμμένων οχημάτων και γενικότερα η λήψη μέτρων για την αποφυγή δυσμενών επιδράσεων στην ασφάλεια της κυκλοφορίας, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία. Ο καθορισμός των χώρων και των όρων λειτουργίας των λαϊκών αγορών και των εμποροπανηγύρεων, για άσκηση υπαίθριων εμπορικών δραστηριοτήτων, που διενεργούνται στη περιφέρεια τους, κατά τη σχετική νομοθεσία, καθώς και των χώρων για την προσωρινή διανομή μετακινούμενων πληθυσμιακών ομάδων. Ο καθορισμός χώρων για την τοποθέτηση πλαισίων προβολής υπαίθριας διαφήμισης, καθώς και ο προσδιορισμός ειδικότερων προδιαγραφών κατασκευής και προϋποθέσεων τοποθέτησης διαφημιστικών πλαισίων, σύμφωνα με τις τοπικές ιδιαιτερότητες στο πλαίσιο της κείμενης νομοθεσίας. 39

41 Η προστασία του καταναλωτή με τη δημιουργία Γραφείων Ενημέρωσης του καταναλωτή σχετικά με θέματα που αφορούν τα δικαιώματα του, την ποιότητα των προσφερόμενων αγαθών και υπηρεσιών και τις επιπτώσεις τους στην υγεία και το περιβάλλον, σε συνεργασία με τις αρμόδιες αρχές. Ο προσδιορισμός ειδικότερων όρων και προϋποθέσεων της ίδρυσης και εγκατάστασης καταστημάτων, επιχειρήσεων και ψυχαγωγικών δραστηριοτήτων της δικαιοδοσίας τους που επηρεάζουν το φυσικό, πολιτιστικό και αρχιτεκτονικό περιβάλλον καθώς και την αισθητική, φυσιογνωμία και τις εν γένει λειτουργίες της πόλης. Ο προσδιορισμός των όρων και των ωρών λειτουργίας μουσικής σε καταστήματα, τα οποία λειτουργούν στη πόλη στο πλαίσιο των υγειονομικών και κανονιστικών διατάξεων της διοίκησης. Η μέριμνα και η λήψη μέτρων για την προστασία της δημόσιας υγείας, όπως ο υγειονομικός έλεγχος των δημοτικών και κοινοτικών δεξαμενών νερού, ο υγειονομικός έλεγχος των καταστημάτων και επιχειρήσεων που λειτουργούν στην περιφέρεια τους, ο έλεγχος της ηχορύπανσης, της κοινής ησυχίας και της εκπομπής ρύπων, θορύβων και άλλων επιβαρύνσεων του περιβάλλοντος από τροχοφόρα, η περισυλλογή και εν γένει η μέριμνα για τα αδέσποτα ζώα και η δημιουργία καταφυγίων, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία. Η μέριμνα και η λήψη μέτρων για την προστασία της ζωής και της περιουσίας των κατοίκων, όπως ο έλεγχος σήμανσης των εργασιών που εκτελούνται στις οδούς και της τήρησης των υποχρεώσεων αυτών που εκτελούν έργα και εναποθέτουν υλικά και εργαλεία στις οδούς του δημοτικού ή κοινοτικού δικτύου, η λήψη μέτρων και ο έλεγχος για την προστασία από επικίνδυνες οικοδομές, από έλλειψη μέτρων ασφαλείας και υγιεινής σε εργασίες που εκτελούνται και γενικότερα από δραστηριότητες που εγκυμονούν κινδύνους για τη ζωή και την περιουσία των κατοίκων. 40

42 Η μέριμνα και η λήψη μέτρων για την προστασία και αναβάθμιση της αισθητικής των πόλεων και των οικισμών. Η μέριμνα και η λήψη μέτρων για την απρόσκοπτη πρόσβαση στους κοινόχρηστους χώρους. Η ονομασία των οδών, πλατειών, η τοποθέτηση πινακίδων πληροφορίας και η αρίθμηση κτισμάτων. Στην Απασγόληση, με επιμέρους πτυγές: Η υλοποίηση ή η συμμετοχή σε ολοκληρωμένα τοπικά σχέδια και προγράμματα δράσης και πρωτοβουλίες για την εφαρμογή και ανάπτυξη πολιτικών προώθησης της απασχόλησης και της κοινωνικής ενσωμάτωσης διαφόρων κατηγοριών ανέργων, στο πλαίσιο των εθνικών και ευρωπαϊκών πολιτικών. Προώθηση και ενίσχυση της επιχειρηματικότητας και υπηρεσιών επαγγελματικής κατάρτισης, με την ίδρυση και λειτουργία Κέντρων Επαγγελματικού Προσανατολισμού και Κέντρων Επαγγελματικής Κατάρτισης προσαρμοσμένα στις τοπικές ανάγκες και ιδιαιτερότητες και κυρίως των πληθυσμών των ορεινών, αγροτικών και νησιωτικών περιοχών, στο πλαίσιο του εθνικού και ευρωπαϊκού σχεδιασμού. Συμβολή στην απορρόφηση του εργατικού δυναμικού της περιοχής τους με την ανάπτυξη συμβουλευτικών δράσεων που παρέχονται δωρεάν προς τους ανέργους, με στόχο την υποστήριξη και την ενθάρρυνση τους για την εξεύρεση απασχόλησης καθώς και στην προώθηση ίσων ευκαιριών πρόσβασης στην αγορά εργασίας, με τη δημιουργία Δημοτικών και Κοινοτικών Γραφείων Ενημέρωσης για την Απασχόληση, σε συνεργασία με τους αρμόδιους δημόσιους φορείς και τις επιχειρήσεις της περιοχής τους. Στην Κοινωνική Προστασία και Αλληλεγγύη, ιιε επιμέρους πτυχές: 41

43 Η εφαρμογή πολιτικών ή η συμμετοχή σε δράσεις που αποσκοπούν στην υποστήριξη και κοινωνική φροντίδα της βρεφικής και παιδικής ηλικίας και της τρίτης ηλικίας, με την ίδρυση και λειτουργία νομικών προσώπων και ιδρυμάτων όπως παιδικών και βρεφονηπιακών σταθμών, βρεφοκομείων, ορφανοτροφείων, κέντρων ανοικτής περίθαλψης και ημερήσιας φροντίδας, ψυχαγωγίας και αναψυχής ηλικιωμένων, γηροκομείων κ.λ.π. και τη μελέτη και εφαρμογή σχετικών κοινωνικών προγραμμάτων. Η εφαρμογή πολιτικών ή η συμμετοχή σε δράσεις και προγράμματα, που στοχεύουν στη μέριμνα, υποστήριξη και φροντίδα ευπαθών κοινωνικών ομάδων με την παροχή υπηρεσιών υγείας και την προαγωγή ψυχικής υγείας, όπως δημιουργία και κοινοτικών ιατρείων, κέντρων αγωγής υγείας, υποστήριξης και αποκατάστασης ατόμων με αναπηρία, κέντρων ψυχικής υγείας, συμβουλευτικής στήριξης των θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας και βίας κατά συνοικούντων προσώπων και κέντρων πρόληψης κατά εξαρτησιογόνων ουσιών. Η μέριμνα για την στήριξη αστέγων και οικονομικά αδύνατων δημοτών, με την παραχώρηση δημοτικών και κοινοτικών οικοπέδων σε αυτούς ή με την παροχή χρηματικών βοηθημάτων, ειδών διαβίωσης και περίθαλψης σε κατοίκους που αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα διαβίωσης κατά τις προβλέψεις αυτού του κώδικά. Η σχεδίαση, η οργάνωση, ο συντονισμός και η εφαρμογή προγραμμάτων και πρωτοβουλιών για την πρόληψη της παραβατικότητας στην περιφέρεια τους, με τη δημιουργία Τοπικών Συμβουλίων Πρόληψης Παραβατικότητας. Ο σχεδιασμός και η εφαρμογή προγραμμάτων ή συμμετοχή σε προγράμματα και δράσεις για την ένταξη αθίγγανων, παλιννοστούντων ομογενών, μεταναστών και προσφύγων στην κοινωνική, οικονομική και πολιτιστική ζωή της τοπικής κοινωνίας. Η προώθηση και ανάπτυξη του εθελοντισμού και της κοινωνικής αλληλεγγύης με τη δημιουργία τοπικών

44 δικτύων κοινωνικής αλληλεγγύης, εθελοντικών οργανώσεων ομάδων που θα δραστηριοποιούνται για την επίτευξη των στόχων και την υποβοήθηση του έργου της κοινωνικής προστασίας και αλληλεγγύης του Δήμου και της Κοινότητας. Στην Παιδεία, πολιτισμού και αθλητισμού, με επιμέροικ πτυγές: Η κατασκευή, διαχείριση και βελτίωση των υλικοτεχνικών υποδομών του εθνικού συστήματος της πρωτοβάθμιας και της δευτεροβάθμιας Παιδείας και ιδιαίτερα η συντήρηση, η καθαριότητα και η φύλαξη των σχολικών κτιρίων. Η ίδρυση και η λειτουργία βιβλιοθηκών. Η ίδρυση και λειτουργία κέντρων δημιουργικής απασχόλησης παιδιών. Η ίδρυση και λειτουργία πάρκων κυκλοφοριακής αγωγής. Η εφαρμογή πολιτικών για την ανάδειξη και προστασία του τοπικού πολιτισμού, η προβολή των πολιτιστικών αγαθών και των σύγχρονων πολιτιστικών έργων που παράγονται σε τοπικό επίπεδο, με τη δημιουργία πολιτιστικών και πνευματικών κέντρων, μουσείων, πινακοθηκών, κινηματογράφων και θεάτρων, φιλαρμονικών και σχολών διδασκαλίας μουσικής, σχολών χορού, ζωγραφικής, γλυπτικής κλπ., καθώς και η μελέτη και εφαρμογή πολιτιστικών προγραμμάτων. Η προστασία μουσείων, μνημείων, σπηλαίων, καθώς και αρχαιολογικών και ιστορικών χώρων της περιοχής και των εγκαταστάσεων αυτών. Η επισκευή, συντήρηση και αξιοποίηση παραδοσιακών και ιστορικών σχολικών κτιρίων και κτιρίων που παραχωρούνται από δημόσιους ή ιδιωτικούς φορείς. Η διοργάνωση συναυλιών, θεατρικών παραστάσεων και άλλων πολιτιστικών εκδηλώσεων ή η συμμετοχή τους σε αυτά. Η προώθηση πολιτιστικών ανταλλαγών, σε εθνικό ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία. 43

45 Η ανάπτυξη του πολιτιστικού τουρισμού. Η κατασκευή, συντήρηση και διαχείριση αθλητικών εγκαταστάσεων, όπως δημοτικών και κοινοτικών γυμναστηρίων, αθλητικών κέντρων και δημοτικών και κοινοτικών χώρων άθλησης. Η προώθηση και εφαρμογή προγραμμάτων ενίσχυσης μαζικού αθλητισμού και διοργάνωση αθλητικών εκδηλώσεων. Στην Πολιτική Προστασία, με επιμέρους πτυχές: Ο συντονισμός και η επίβλεψη του έργου της πολιτικής προστασίας για την πρόληψη, ετοιμότητα, αντιμετώπιση, και αποκατάσταση των καταστροφών που συμβαίνουν στα διοικητικά τους όρια. Η διατύπωση εισήγησης για τον σχεδιασμό πολιτικής προστασίας της περιοχής τους, στο πλαίσιο του εθνικού σχεδιασμού και η εφαρμογή των προγραμμάτων, μέτρων και δράσεων που αφορούν την περιοχή τους στο πλαίσιο του εθνικού και περιφερειακού σχεδιασμού. Η διάθεση και ο συντονισμός δράσης του απαραίτητου δυναμικού και μέσων για την πρόληψη, ετοιμότητα, αντιμετώπιση και αποκατάσταση των καταστροφών της περιφέρειας τους. Επιπρόσθετα, οι Δήμοι και οι Κοινότητες ασκούν, σε τοπικό επίπεδο, κρατικού χαρακτήρα αρμοδιότητες, οι οποίες τους έχουν ανατεθεί για την καλύτερη εξυπηρέτηση των πολιτών, σύμφωνα με τη σχετική νομοθεσία. Αυτές οι αρμοδιότητες είναι ειδικότερα, οι ακόλουθες: Η τήρηση του δημοτολογίου και του μητρώου αρρένων, η έκδοση των σχετικών πιστοποιητικών που απορρέουν από αυτό καθώς και η τήρηση των υποχρεώσεων που απορρέουν από την κείμενη νομοθεσία για την δημιουργία και τήρηση του Εθνικού Δημοτολογίου. 44

46 Η τήρηση των ληξιαρχικών βιβλίων, στα οποία καταχωρούνται τα ληξιαρχικά γεγονότα που συμβαίνουν στη περιφέρεια τους και η έκδοση αποσπασμάτων των ληξιαρχικών πράξεων. Η τήρηση αρχείων επίσημων εγγράφων και η έκδοση αντιγράφων. Η περιοδική ενημέρωση των δημοσίων υπηρεσιών για τις μεταβολές προσωπικής κατάστασης, που προκύπτουν από τα τηρούμενα στοιχεία. Η τήρηση των υποχρεώσεων που προκύπτουν από την ισχύουσα εκλογική νομοθεσία. Η τήρηση των υποχρεώσεων που προκύπτουν από την ισχύουσα νομοθεσία περί ιθαγένειας, αλλοδαπών και μετανάστευσης. Η χορήγηση άδειας πολιτικού γάμου και η τελετή των γάμων αυτών. Η δημιουργία, συντήρηση και λειτουργία κοιμητηρίων και κέντρων αποτέφρωσης νεκρών, καθώς και η χορήγηση άδειας ταφής και αποτέφρωσης νεκρών. Η χορήγηση βεβαίωσης μονίμου κατοικίας. Ο έλεγχος της τήρησης των διατάξεων που αφορούν τους χώρους προσωρινής εγκατάστασης μετακινούμενων πληθυσμιακών ομάδων. Ο έλεγχος της τήρησης των διατάξεων που αφορούν τα ζώα συντροφιάς. Ο έλεγχος τήρησης των διατάξεων που αφορούν τον Γενικό Οικοδομικό Κανονισμό και τις οικοδομές που χαρακτηρίζονται επικίνδυνες. Η χορήγηση, ανάκληση και αφαίρεση των αδειών ίδρυσης, λειτουργίας και εγκατάστασης των καταστημάτων και επιχειρήσεων, οι όροι λειτουργίας και εγκατάστασης των οποίων καθορίζονται από την κείμενη νομοθεσία και τους αντίστοιχους υγειονομικούς κανονισμούς και διατάξεις, καθώς και ο έλεγχος της τήρησης αυτών. Η τήρηση των διατάξεων που αφορούν το ωράριο λειτουργίας των καταστημάτων. Η χορήγηση, ανάκληση και αφαίρεση αδειών εγκατάστασης και λειτουργίας κινηματογράφων, θεάτρων 45

47 και παρεμφερών επιχειρήσεων και η διενέργεια των προβλεπόμενων επιθεωρήσεων. Η χορήγηση, ανάκληση και αφαίρεση αδειών ίδρυσης και λειτουργίας παιδότοπων και διάφορων ψυχαγωγικών δραστηριοτήτων, όπως λούνα πάρκ, τσίρκο, πίστες αυτοκινητιδίων, μουσικών συναυλιών και άλλων καλλιτεχνικών εκδηλώσεων, που προβλέπονται από την κείμενη νομοθεσία, καθώς και ο έλεγχος τήρησης των σχετικών διατάξεων της. Η χορήγηση, ανάκληση και αφαίρεση αδειών τεχνικών ψυχαγωγικών παιγνίων και παροχής υπηρεσιών διαδικτύου, καθώς και ο έλεγχος τήρησης των σχετικών διατάξεων. Η χορήγηση και ανάκληση άδειας λειτουργίας μουσικών οργάνων, καθώς και ο έλεγχος τήρησης των σχετικών διατάξεων. Η χορήγηση και ανάκληση αδειών για την άσκηση υπαίθριου στάσιμου εμπορίου, η χορήγηση αδειών εμποροπανηγύρεων και υπαίθριων χριστουγεννιάτικων αγορών, σύμφωνα με το άρθρο 2 του Ν. 3377/2005, καθώς και ο έλεγχος της τήρησης των διατάξεων που αφορούν το υπαίθριο εμπόριο και τις λαϊκές αγορές. Η χορήγηση άδειας κυκλοφορίας ζωήλατου οχήματος στην περιφέρεια τους. Η αφαίρεση της άδειας από τις οικοδομές για μη εξόφληση ασφαλιστικών εισφορών στο ΙΚΑ. Η χορήγηση και ανάκληση άδειας εγκατάστασης και χρήσης του οικήματος για την άσκηση δραστηριότητας από εκδιδόμενα πρόσωπα, καθώς και ο έλεγχος τήρησης των σχετικών διατάξεων. Ο έλεγχος τήρησης της τουριστικής νομοθεσίας από τις επιχειρήσεις τουριστικού ενδιαφέροντος, κατά τις ειδικότερες προβλέψεις του νόμου. Η χορήγηση αδειών διενέργειας διαφήμισης, τοποθέτησης πλαισίων υπαίθριας διαφήμισης, τοποθέτησης επιγραφών προσδιορισμού επαγγελματικής δραστηριότητας σε φυσικά και νομικά πρόσωπα καθώς και η παραχώρηση 46

48 χώρων για την προβολή δραστηριοτήτων σε νομικά πρόσωπα, που επιδιώκουν κοινωφελείς σκοπούς, όπως επίσης ο έλεγχος εφαρμογής των διατάξεων περί υπαίθριας διαφήμισης των προδιαγραφών των διαφημιστικών πλαισίων και επιγραφών, η αφαίρεση των παράνομων υπαίθριων διαφημίσεων και επιγραφών και η επιβολή των προβλεπόμενων προστίμων, με τις προϋποθέσεις και τους όρους που προβλέπονται από την κείμενη νομοθεσία. Τις αρμοδιότητες των δημοτικών και κοινοτικών αρχών σε ένα ευρύτερο πλαίσιο περιγράφει το άρθρο 76 του νέου Δημοτικού και Κοινοτικού Κώδικα, σύμφωνα με το οποίο «οι δημοτικές και κοινοτικές αρχές ασκούν τις αρμοδιότητες τους, σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις των νόμων, των κανονιστικών διατάξεων της διοίκησης και των κανονιστικών διατάξεων που θεσπίζουν οι ίδιες, σύμφωνα με το άρθρο 79». Κατά το ίδιο άρθρο οι αρχές κατά την άσκηση των ανωτέρω αρμοδιοτήτων θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη: Τις εθνικές, περιφερειακές και ευρωπαϊκές πολιτικές που σχετίζονται με τις αρμοδιότητες τους. Την ανάγκη συνεργασίες και συντονισμού με άλλες τοπικές ή δημόσιες αρχές και οργανισμούς, οι οποίοι έχουν την αρμοδιότητα να δρουν και να διαθέτουν πόρους στην περιφέρεια τους. Τους διαθέσιμους πόρους για την κάλυψη της αρμοδιότητας και την ανάγκη να διασφαλισθεί η επωφελής, η αποτελεσματική χρήση και η ισόρροπη κατανομή τους. Την ανάγκη να οργανώνουν τις παρεχόμενες υπηρεσίες με τον τρόπο ώστε να διασφαλίζεται η επάρκεια, η ποιότητα και αποτελεσματικότητα τους, με στόχο την καλύτερη εξυπηρέτηση των κατοίκων. Την ανάγκη για υψηλής ποιότητας περιβαλλοντική προστασία και προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς, 47

49 καθώς και την ανάγκη προώθησης της βιώσιμης ανάπτυξης των περιοχών τους. Σύμφωνα μα τη δεύτερη παράγραφο του ιδίου άρθρου οι αρμοδιότητες της πρώτης παραγράφου του άρθρου 75 μπορούν να ασκηθούν προς όφελος: ολόκληρης ή τμήματος της εδαφικής τους περιφέρειας. όλων ή μέρους των κατοίκων της περιφέρειας τους. σε διαδημοτικό επίπεδο μέσω σχετικών συμβάσεων ή διαδημοτικής συνεργασίας, σύμφωνα με τις προβλέψεις του παρόντος. 48

50 Α ρ μ ο δ ιό τ η τ ε ς Δ η μ ο τικ ο ύ Σ υ μ β ο υ λίο υ Στις αρμοδιότητες του Δημοτικού Συμβουλίου αναφέρεται ειδικά το άρθρο 93 του ΔΚΚ ως ακολούθως: Το δημοτικό συμβούλιο αποφασίζει για όλα τα θέματα που αφορούν το Δήμο, εκτός από εκείνα που ανήκουν στην αρμοδιότητα του Δημάρχου ή της δημαρχιακής επιτροπής. Το δημοτικό συμβούλιο εκφράζει τις θέσεις του σε θέματα τοπικού ενδιαφέροντος και γνωμοδοτεί όποτε δημόσιες αρχές ή αρμόδια όργανα ζητούν τη γνώμη του. Καθορίζει τους φόρους, τα τέλη, τα δικαιώματα και τις εισφορές. Το δημοτικό συμβούλιο έχει αποφασιστικές αρμοδιότητες ή γνωμοδοτικές αρμοδιότητες σε θέματα ρυθμιστικών σχεδίων και προγραμμάτων προστασίας περιβάλλοντος, προγραμματισμού εφαρμογής ρυθμιστικών σχεδίων, οικιστικής οργάνωσης ανοικτών πόλεων, εφαρμογής Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου (Γ.Π.Σ.), πολεοδομικών μελετών, ανάπλασης περιοχών πολεοδομικών επεμβάσεων, χρηματοδότησης προγραμμάτων ανάπλασης, ανασυγκρότησης υποβαθμισμένων περιοχών, πολεοδομικής αναμόρφωσης προβληματικών περιοχών, αποζημίωσης ρυμοτομούμενων, πολεοδομικών ρυθμίσεων, εισφοράς σε γη ή σε χρήμα, περιοχών ειδικά ρυθμιζόμενης πολεοδόμησης (Π.Ε.Ρ.ΠΟ.), έγκρισης πολεοδομικών μελετών και καθορισμού χρήσεων γης, χωροθέτησης κοιμητηρίων, κατά τις προβλέψεις του Ν.2508/1997, όπως κάθε φορά ισχύει, και κέντρων αποτέφρωσης νεκρών. Καταρτίζει με την απόλυτη πλειοψηφία του συνόλου των μελών του, τον κανονισμό λειτουργίας του, με βάση τον πρότυπο κανονισμό της παρ. 8 του άρθρου 95. Ένα μήνα πριν από τη διενέργεια των εκλογών και μέχρι την εγκατάσταση των νέων δημοτικών αρχών, το δημοτικό συμβούλιο αποφασίζει μόνο για θέματα που αναφέρονται σε έκτακτες περιπτώσεις εξαιρετικά επείγουσες και απρόβλεπτης ανάγκης. 49

51 Αρμοδιότητες Δημάρχου Στο πρώτο κεφάλαιο που φέρει τίτλο «Δήμαρχος - Αντιδήμαρχοι» του τέταρτου μέρους του νέου Δημοτικού και Κοινοτικού Κώδικα, το άρθρο 86 αναφέρει τις «Αρμοδιότητες του Δημάρχου», ως ακολούθως: 1.0 δήμαρχος προασπίζει τα τοπικά συμφέροντα και ασκεί τα καθήκοντα τους με γνώμονα τη διασφάλιση της ενότητας της τοπικής κοινωνίας. Ειδικότερα, ο δήμαρχος: Εκπροσωπεί τον Δήμο στα δικαστήρια και σε κάθε δημόσια αρχή. Εκτελεί τις αποφάσεις του δημοτικού συμβουλίου και της δημαρχιακής επιτροπής. Είναι παριστάμενος των υπηρεσιών του Δήμου και τις διευθύνει. Είναι προϊστάμενος όλου του προσωπικού του Δήμου και εκδίδει τις πράξεις που προβλέπουν οι σχετικές διατάξεις για το διορισμό, τις κάθε είδους υπημεσιακές μεταβολές και την άσκηση του πειθαρχικού ελέγχου. Συνυπογράφει τους βεβαιωτικούς καταλόγους και τα χρηματικά εντάλματα πληρωμής των δαπανών, οι οποίες έχουν εκκαθαριστεί από την αρμόδια υπηρεσία του Δήμου. Υπογράφει τις συμβάσεις που συνάπτει ο Δήμος. Εκδίδει πιστοποιητικά προσωπικής και οικογενειακής κατάστασης των δημοτών. Εκδίδει τη βεβαίωση μόνιμης κατοικίας. Η βεβαίωση αυτή χορηγείται σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 279. Απαντά εγγράφως ή προφορικώς, στα ερωτήματα που του υποβάλλουν τα μέλη του δημοτικού συμβουλίου μέσα σε ένα μήνα. 2. Όταν δημιουργείται άμεσος και προφανής κίνδυνος ή απειλείται ζημιά των δημοτικών συμφερόντων από την αναβολή, ο δήμαρχος μπορεί να λάβει μέτρα για θέματα που ανήκουν στην αρμοδιότητα της δημαρχιακής επιτροπής. Στην περίπτωση αυτή 50

52 οφείλει να υποβάλει προς έγκριση τη σχετική απόφαση του κατά την πρώτη συνεδρίαση της δημαρχιακής επιτροπής. 3. Σε περίπτωση που το δημοτικού συμβούλιο διαπιστώσει ότι τα συμφέροντα του δημάρχου συγκρούονται με τα συμφέροντα του Δήμου, τα καθήκοντα του δημάρχου ασκεί αντιδήμαρχος ή σύμβουλος του επιτυχόντος συνδυασμού που ορίζεται από το δημοτικό συμβούλιο. Η παραβίαση της υποχρέωσης αυτής συνιστά πειθαρχικό αδίκημα. 4. Ο δήμαρχος δεν ευθύνεται αστικά, ποινικά και πειθαρχικά για την εκτέλεση και μόνο των αποφάσεων του δημοτικού συμβουλίου και της δημαρχιακής επιτροπής, εφόσον αυτές δεν έχουν ακυρωθεί, ανακληθεί ή ανασταλεί. 5. Ο δήμαρχος δεν θεωρείται υπόλογος κατά την έννοια του άρθρου 25 του Π.Δ. 774/1980, όπως ισχύει και σε βάρος του επιτρέπεται μόνο για δόλο ή βαριά αμέλεια. Το άρθρο 87 αναφέρεται στους αντιδημάρχους. Σύμφωνα με την πρώτη παράγραφο «στους δήμους το δήμαρχο επικουρούν αντιδήμαρχοι». 51

53 ΜΕΡΟΣ B ΔΟΜΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΛΗΜΟΥ ΕΥΟΣΜΟΥ ΝΟΜΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

54 1. Χαρακτηριστικά του Δήμου Ευόσμου 1.1 Δημογραφικές και κοινωνικές εξελίξεις Η περιοχή του Δήμου Ευόσμου βρίσκεται στο βορειοδυτικό τμήμα του Πολεοδομικού Συγκροτήματος της Θεσσαλονίκης. Ο Δήμος δημιουργήθηκε από πρόσφυγες της περιοχής Κουκλουτζάς της Σμύρνης και εσωτερικούς μετανάστες, κύρια τις πρώτες μεταπολεμικές δεκαετίες, που εγκαταστάθηκαν στην περιοχή. Η περιοχή του Ευόσμου, όπως και η ευρύτερη περιοχή της Βορειοδυτικής Θεσσαλονίκης, όλα αυτά τα χρόνια λειτούργησε ως αποδέκτης μεταναστευτικών ρευμάτων αστυφιλίας και ως χώρος μόνιμης εγκατάστασης προσφύγων, παλιννοστούντων ποντίων, οικονομικών μεταναστών. Η ποικιλία της προέλευσης των κατοίκων της περιοχής προσδιορίζει και την πληθυσμιακή σύνθεση της. Το 1922 οι πρώτοι πρόσφυγες της Μικράς Ασίας εγκαταστάθηκαν στο λεγόμενο Χαρμάν- Κιόϊ, που ήταν χώρος υποδοχής των προσφύγων. Την περίοδο , ακολούθησε ο κύριος όγκος της εσωτερικής μετανάστευσης κύρια από Νομούς της Μακεδονίας (Σέρρες, Δράμα, Κοζάνη, Καστοριά..). Το 1956 εγκαταστάθηκαν οι πρώτοι πολιτικοί πρόσφυγες από την Ρωσία (στο ρέμα Ρωσσοποντίων) ενώ στη δεκαετία ένας μεγάλος αριθμός επαναπατρισθέντων πολιτικών προσφύγων εγκαταστάθηκε στην περιοχή. Την ίδια περίοδο ένας μεγάλος αριθμός αθιγγάνων διαχειμάζει στην βόρεια πλευρά του αστικού ιστού. Μετά το 1985 προστίθενται οι Παλιννοστούντες Πόντιοι από τις χώρες της πρώην ΕΣΣΔ και από το 1998 διαβιούν στην περιοχή Βορειοηπειρώτες και Αλβανοί. Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια αυξημένη παλιννόστηση μεταναστών, πρώτης έως τρίτης γενιάς, από χώρες της Δυτικής Ευρώπης και της Αυστραλίας, καθώς και ένας αυξανόμενος αριθμός οικονομικών μεταναστών από τις γειτονικές χώρες ( Αλβανία, Βουλγαρία). 53

55 Καθοριστικό ρόλο στην κοινωνικοοικονομική σύνθεση του πληθυσμού της περιοχής, διαδραματίζει η κοινή συνισταμένη της προσφυγιάς και της μετανάστευσης, που έχουν βιώσει οι περισσότεροι κάτοικοι της περιοχής. Αυτή η κοινή χαρακτηρίζεται από αξίες και ιδανικά αλληλεγγύης, αλληλοϋποστήριξης και συμπαράστασης του γείτονα, του συμπολίτη, του σεβασμού της διαφορετικότητας και της ουσιαστικής κοινωνικής συνοχής. Παράλληλα η ύπαρξη μεγάλης έκτασης γης, έδωσε τη δυνατότητα στο Δήμο για επεκτάσεις σχεδίων πόλης, που δρομολόγησαν την ανοικοδόμηση της περιοχής και κατ επέκταση τη ραγδαία πληθυσμιακή αύξηση. Η αύξηση του πληθυσμού της περιοχής, οφείλεται στη συγκέντρωση παλιννοστούντων, μεταναστών αλλά και στο γεγονός ότι σε μεγάλο βαθμό επιλέγεται η περιοχή ως τόπος κατοικίας, από νεαρές σε ηλικία οικογένειες. Στην απογραφή του 1991 ο πληθυσμός του Ευόσμου ανερχόταν σε κατοίκους. Στη τελευταία απογραφή που πραγματοποίησε η Εθνική Στατιστική Υπηρεσία, την άνοιξη του 2001, οι κάτοικοι του Δήμου Ευόσμου ανερχόταν σε κατοίκους. Ο αριθμός των κατοίκων, τα έξι τελευταία χρόνια, έχει τροποποιηθεί σημαντικά. Αποτέλεσμα της μεγάλης ανοικοδόμησης που διαπιστώνεται στην περιοχή ήταν το γεγονός της αυξημένης πυκνότητας του πληθυσμού και των νοικοκυριών ιδιαίτερα στις νεόκτιστες περιοχές του Ευόσμου. Συγκριτικά στοιχεία που επιβεβαιώνουν την πληθυσμιακή έκρηξη στην περιοχή, είναι οι ηλεκτροδοτήσεις κατοικιών (άνοιξη 2003: , άνοιξη 2006 : ). Η μέση αύξηση του πληθυσμού είναι της τάξης του 10,7%, και οι κάτοικοι σήμερα ανέρχονται στους Η μέθοδος υπολογισμού των κατοίκων βασίστηκε στον μέσο όρο (Μ.Ο) μελών ανά νοικοκυριό της ΕΣΥΕΑ ο οποίος ανέρχεται σε 3-4 μέλη (3,5). 54

56 Συνολικά ως προς τις ηλικιακές ομάδες σημαντικά ενισχυμένη εμφανίζεται η κατηγορία των νεαρών σε ηλικία ατόμων. Η έντονη παρουσία των νεότερων ηλικιακών ομάδων, είναι καθοριστικός παράγοντας δυναμισμού αλλά παράλληλα και συσσωρευμενών ειδικών αναγκών και προβλημάτων Το ποσοστό των κατοίκων που είναι κάτω των 34 ετών αγγίζει το 57,8% του συνολικού πληθυσμού18 (Της ΕΣΥΕΑ 55,5% για το ). ΗΛΙΚΙΑΚΗ ΚΑΤΑΝΟΜΗ / ΦΥΛΛΟ (δείγμα 2007) ΓΥ Ν Α ΙΚ ΕΣ % Α Ν Δ ΡΕΣ % ΣΥΝ % 3-12 Ε Τ Ω Ν 147 5,8% ,8% ,7% ,4% 52 6,4% 87 2,6% ,3% ,5% ,3% ,5% ,9% ,2% ,5% ,5% ,5% ,7% 71 8,7% 316 9,5% ,3% 30 3,7% 87 2,6% ,6% 5 0,6% 19 0,6% ,0% ,0% ,0% 18 ΚΚΣ : Στοιχεία κοινωνικών ομάδων, ΕΣΥΕΑ :Αττογραφή,

57 Εικόνα 1:Αναλογία ηλικιών στη ΒΔ. Θεσσαλονίκη (Κοινωνικό GIS-2003) Η πληθυσμιακή εξέλιξη του Ευόσμου από το 1991 μέχρι και το 2001 απεικονίζεται στον παρακάτω πίνακα20. Πληθυσμιακή μεταβολή σε % ,33* 190,30* 18,48* 8,64* 94,5* (*το ποσοστό μεταβολής υπολογίζεται σε σχέση με τον πληθυσμό της προηγούμενης δεκαετίας) 20 ΕΣΥΕΑ :Απογραφή 1991,2001/ Ρυθμιστικό Σχέδιο Ευόσμου, 1985 / Μελέτη τροποποίησης Γ.Π.Σ Ευόσμου,

58 1.2 Χωροταξικά χαρακτηριστικά του Δήμου. Ο δήμος Ευόσμου αποτελεί έναν από τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης του νομού Θεσσαλονίκης, στην περιφέρεια της Κεντρικής Μακεδονίας (GR..., κατά NUTS 2). Επίσης αποτελεί έναν από τους 15 οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης που απαρτίζουν το Πολεοδομικό Συγκρότημα της Θεσσαλονίκης (Π.Σ.Θ.). Βρίσκεται στα βορειοδυτικά του Π.Σ.Θ. και αποτελεί μέρος της ιδιαίτερης ενότητας του, που πλέον έχει χαρακτηριστεί ως Δυτική Θεσσαλονίκη (10 δήμοι), ενώ σε μια μικρότερης κλίμακας χωρική προσέγγιση, ο δήμος Ευόσμου αποτελεί έναν από τους δήμους της Βορειοδυτικής 21 περιοχής της ευρύτερης περιοχής Θεσσαλονίκης (Ε.Π.Θ.). 1.3 Φυσικό περιβάλλον. Η περιοχή της ΒΔ. Θεσσαλονίκης χαρακτηρίζεται από τις έντονες εναλλαγές στη διαμόρφωση του ανάγλυφου του εδάφους μεταξύ διαφορετικών περιοχών των Δήμων. Έτσι από το έντονο ανάγλυφο των βορείων περιοχών (Δήμοι Τριανδρίας, Αγ. Παύλου, Συκεών, Νεάπολης, Πολίχνης) καταλήγουμε στις περιοχές με μικρές ή ελάχιστες κλίσεις στο έδαφος τους (Δήμοι Αμπελοκήπων, Μενεμένης, Σταυρούπολης, Ευόσμου, Ελευθερίου-Κορδελιού, Κοινότητα Ευκαρπίας). Το θαλάσσιο μέτωπο, τα αλσύλλια, το περιαστικό δάσος, ο Δενδροπόταμος με τους παραποτάμους του σε συνδυασμό με το έντονο ανάγλυφο, αποτελούσαν παλιότερα χαρακτηριστικά στοιχεία προσανατολισμού και αναφοράς για την περιοχή, που στη συνέχεια και κατά τη διάρκεια της σταδιακής και άναρχης οίκησης της περιοχής δεν ελήφθησαν υπόψη κατά τον πολεοδομικό σχεδιασμό του συνόλου. Η παραπάνω περιοχή, μέχρι τις αρχές του 20ού αιώνα καλύπτονταν κατά το μεγαλύτερο μέρος της με δάση. Σήμερα μικρά τμήματά τους έχουν διασωθεί, κυρίως σε δύσβατες και δύσκολα οικοδομήσιμες περιοχές. 21 Για την ταξινόμηση βλέπε Καυκαλάς Γρ. (1999, σελ.36) 57

59 Ειδικότερα οι περιοχές με το έντονο ανάγλυφο του εδάφους (Συκιές, Πολίχνη, Νεάπολη, Αγ. Παύλος) προσδίδουν ιδιαίτερα χαρακτηριστικά στον αστικό χώρο με αξιόλογες διαδρομές και μακρινές θέες προς χαρακτηριστικά σημεία της πόλης όπως το λιμάνι, ο Θερμαϊκός κόλπος, το Επταπύργιο και τα τείχη, το δάσος κλπ. 1.4 Δομημένο Περιβάλλον. Το μεγαλύτερο τμήμα της περιοχής της ΒΔ Θεσσαλονίκης άρχισε να δημιουργείται μετά την πρώτη δεκαετία του 20ού αιώνα για να ανταποκριθεί στις στεγαστικές απαιτήσεις τόσο των προσφύγων όσο και του πληθυσμού της ενδοχώρας που μετακινήθηκε προς τα αστικά κέντρα σε αναζήτηση εργασίας. Αποτέλεσμα των παραπάνω ήταν να υπάρξει άναρχη, ως επί το πλείστον, με καταπατήσεις κοινόχρηστων και δημοσίων εκτάσεων και μπαζώματα ρεμάτων. Δημιουργήθηκε έτσι ένα δομημένου περιβάλλον χαμηλής γενικά ποιότητας και υποβαθμισμένης αισθητικής. Από την άλλη, η εγκατάσταση αρκετών βιομηχανικών και βιοτεχνικών μονάδων κατά την μεταπολεμική περίοδο στα όρια των οικισμών ή εγγύς αυτών με την μετέπειτα επέκταση των οικισμών, ενσωματώθηκαν σε αυτούς κατά το μεγαλύτερο τους μέρος και σήμερα αποτελούν πρόσθετο στοιχείο ρύπανσης και αισθητικής υποβάθμισης του δομημένου περιβάλλοντος. Σήμερα αρκετές από τις παραπάνω μονάδες έχουν μετεγκατασταθεί ή έχουν αναστείλει τη λειτουργία τους χωρίς ωστόσο να υπάρξει σημαντική βελτίωση στο πρόβλημα της ατμοσφαιρικής ρύπανσης καθώς η ύπαρξη χημικών και πετροχημικών βιομηχανικών μονάδων στα όρια του δυτικού τμήματος της περιοχής, συνεχίζουν να αποτελούν παράγοντα ρύπανσης της ατμόσφαιρας. Οι σύγχρονες απαιτήσεις σε ποιότητα κατοικίας, έχουν δημιουργήσει για την περιοχή κτίσματα τα οποία αναβαθμίζουν αισθητικά τις διάφορες περιοχές και ειδικότερα αυτές οι οποίες αποτελούν επέκταση πολεοδομικών ενοτήτων (π.χ. νεόκτιστα Ευόσμου). Ακόμη οι πρόσφατες παρεμβάσεις των ΟΤΑ σε 58

60 ανάπλαση υποβαθμισμένων περιοχών και κοινόχρηστων χώρων, προσδίδουν έστω και σημειακά ή ανά θύλακα τον χαρακτήρα της ποιοτικής αναβάθμισης. 59

61 2. Οργανισμός Εσωτερικής Υπηρεσίας 2.1 Γενικά Οι οργανισμοί εσωτερικής υπηρεσίας των δήμων και των κοινοτήτων ψηφίζονται από το δημοτικό ή κοινοτικό συμβούλιο αντίστοιχα, με απόφαση η οποία λαμβάνεται με την απόλυτη πλειοψηφία των παρόντων. Με τον οργανισμό εσωτερικής υπηρεσίας καθορίζονται τα εξής: ο αριθμός των θέσεων του προσωπικού, κατά κατηγορίες και κλάδους. η διάρθρωση των υπηρεσιών του δήμου ή της κοινότητας σε οργανικές μονάδες, δηλαδή σε διευθύνσεις, τμήματα και γραφεία. 2.2 Συγκρότηση Υπηρεσιών Τις υπηρεσίες του Δήμου Ευόσμου συγκροτούν: > Γραφείο Δημάρχου > Διεύθυνση Διοικητικών Υπηρεσιών > Διεύθυνση Οικονομικών Υπηρεσιών > Διεύθυνση Μελετών - Έργων > Διεύθυνση Συντήρησης Έργων - Ηλεκτροφωτισμού > Διεύθυνση Καθαριότητας & Πρασίνου > Διεύθυνση Δημοτικής Αστυνομίας > Διεύθυνση Κέντρου Εξυπηρέτησης Πολιτών και Παραρτήματος 2.3 Διάρθρωση Υπηρεσιών Οι παραπάνω υπηρεσίες διαρθρώνονται ως εξής: Α. ΓΡΑΦΕΙΟ ΔΗΜΑΡΧΟΥ: Ιδιαίτερο Γραφείο Δημάρχου. Γραφείο Αντιδημάρχων. Γ ραφείο Γ ενικού Γ ραμματέα. 60

62 Γραφείο Τύπου, Δημοσίων Σχέσεων και Πολιτισμού. Γ ραφείο Νομικών Συμβούλων. Γ ραφείο Ειδικών Συνεργατών. Γ ραφείο Προγραμματισμού. Γ ραφείο Εσωτερικού Ελέγχου. Γ ραφείο Πολιτικής Προστασίας. Β. ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ: Στη Διεύθυνση Διοικητικών Υπηρεσιών υπάγονται τα κατωτέρω τμήματα και μη αυτοτελή γραφεία.: 1. Τμήμα Aιoίκησηç και Ανθρώπινου Δυναιηκού. Γ ραφείο ανθρώπινου δυναμικού (προσωπικού). Γραφείο Δημοτικού Συμβουλίου και Δημαρχιακής Επιτροπής. Γ ραφείο Σύστασης και Διοικητικής υποστήριξης Νομικών Προσώπων. Γ ραφείο Καθαριότητας Εσωτερικών Χώρων - Κλητήρων Θυρωρών Γενικών Καθηκόντων και Φύλαξης Δημοτικών Κτιρίων. Γραφείο Ανταποκριτή Ο.Α.Ε.Δ. Γ ραφείο Ποιότητας και Αποδοτικότητας. 2. Τμήμα Δημοτικήc Κατάστασης. Γ ραφείο Δημοτολογίων - Εκλογών. Γ ραφείο Μητρώου Αρρένων - Ιθαγένειας- Στρατολογίας- Ληξιαρχείου- Πολιτικών Γάμων. Γραφείο Ανταποκριτών Ο.Γ.Α. Γ ραφείο Πρωτοκόλλου- Διεκπεραίωσης και Αρχείου. 3. Τμήμα Παιδείας. Γ ραφείο συντονισμού και γραμματειακής υποστήριξης. Γραφείο διαχείρισης σχολικών μονάδων και υποστήριξης σχολικών επιτροπών. Γ ραφείο άτυπης εκπαίδευσης /Προγραμμάτων ( επιμόρφωση, κατάρτιση). 61

63 Γραφείο βιβλιοθηκών. Γραφείο πάρκου κυκλοφοριακής αγωγής. 4. Τμήμα Σγολικών Φυλάκων. Γ ραφείο γραμματειακής υποστήριξης. Γ ραφείο προγραμματισμού, συντονισμού και ελέγχου. 5. Τυ,ήυ,α Αθλητισμού και Νεολαίας. Γ ραφείο γραμματειακής και διοικητικής υποστήριξης. Γ ραφείο προγραμματισμού και συντονισμού. Γραφείο ανάπτυξης και υλοποίησης αθλητικών προγραμμάτων και δραστηριοτήτων. Γ ραφείο οργάνωσης αθλητικών γεγονότων και εκδηλώσεων. Γ ραφείο λειτουργίας, ευπρεπισμού και φύλαξης αθλητικών εγκαταστάσεων. Γ ραφείο συντήρησης και επισκευής αθλητικών εγκαταστάσεων και εξοπλισμού. 6. Τμήμα Κοινωνικής Πολιτικής. Γραφείο Προστασίας και Ενημέρωσης Καταναλωτών, Ισότητας των δύο φύλλων και Προώθησης Γυναικείων Θεμάτων. Γ ραφείο Πρωτοβάθμιας Περίθαλψης. Γ ραφείο Ανάπτυξης και Εθελοντισμού. Γ ραφείο / Κέντρο κοινωνικής στήριξης. Γ ραφείο /Κέντρο πληροφόρησης νέων. Γραφείο/Κέντρο διαπολιτισμικής επικοινωνίας και λόγου. 7. Αυτοτελές Γραφείο Μηγανοργάνωσης και Πληροφορικής. 62

64 Γ. ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ: Στη Διεύθυνση Οικονομικών Υπηρεσιών υπάγονται τα κατωτέρω τμήματα και μη αυτοτελή γραφεία: 1. Τμήμα Διαγείρισης Προσόδων. Γ ραφείο Δημοτικών Προσόδων και Περιουσίας Δήμου. Γ ραφείο Εισφορών - Τ ελών - Φόρων και Δικαιωμάτων. 2. Τμήμα Λιαγείρισηε Δαπανών. Γραφείο Διενέργειας Προμηθειών - Δαπανών και Διαχείρισης Υλικού Αποθήκης. Γραφείο Λογιστηρίου. Γραφείο Προϋπολογισμού και Ισολογισμού. Γ ραφείο Μισθοδοσίας. 3. Τυ,ιημα Ειδικής Ταμειακής Υπηρεσίας Δήιιου και Νομικών Προσώπων. Γραφείο Ελέγχου και Εισπράξεων Δήμου και Νομικών Προσώπων. Γραφείο Ελέγχου και Πληρωμών Δήμου και Νομικών Προσώπων. Γ ραφείο Απολογισμών Δήμου και Νομικών Προσώπων. Α. ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΜΕΛΕΤΩΝ - ΕΡΓΩΝ: Στη Διεύθυνση Μελετών - Έργων θα υπάγονται τα κατωτέρω τμήματα και μη αυτοτελή γραφεία. Γραφείο Γραμματειακής Υποστήριξης (μη αυτοτελές). 1. Τμήμ,α Μελετών και Επιβλέψεων Τεγνικών Έργων. Γ ραφείο Οικοδομικών Έργων. Γ ραφείο Οδοποιίας. Γ ραφείο Ηλεκτρομηχανικών Έργων. Γ ραφείο Διαχείρισης Υλικών Αποθήκης. 2. Τίΐήμα Πολεοδομικών Εφαρμονών. Γ ραφείο Κτηματολογίου και Δημοτικής Περιουσίας. 63

65 Γραφείο Κοινωνικού Συντελεστή. Γραφείο Σχεδίου Πόλης. Γραφείο διαχείρισης Υλικών Αποθήκης. Ε. ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ ΕΡΓΩΝ ΚΑΙ ΗΛΕΚΤΡΟΦΩΤΙΣΜΟΥ: Στη Διεύθυνση Συντήρησης Έργων και Ηλεκτροφωτισμού υπάγονται τα κατωτέρω τμήματα και μη αυτοτελή γραφεία. Γραφείο Γραμματειακής Υποστήριξης (μη αυτοτελές). 1. Τμήμα Οδοποιίας. Γ ραφείο Συντήρησης οδών. Γραφείο Σήμανσης Οδών και Εξοπλισμού Κοινόχρηστων Χώρων. Γραφείο Κίνησης Οχημάτων Μηχανημάτων Τεχνικών Έργων. Γ ραφείο Διαχείρισης Αποθήκης Υλικών και Προμηθειών. 2. Τμήμα Συντήρησης Δημ,οτικών Κτιρίων. Γραφείο Συντήρησης Δημοτικών Κτιριακών Εγκαταστάσεων. Γ ραφείο Ηλεκτρομ/κων Εγκαταστάσεων. Γ ραφείο Συντήρησης Σχολικών Κτιρίων. Γ ραφείο Διαχείρισης Αποθήκης Υλικών και Προμηθειών. 3. Τμήμα Ηλεκτρομηγανολογικών Εγκαταστάσεων. Γ ραφείο Κτιριακών Ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων. Γ ραφείο Συντήρησης Δικτύου Ηλεκτροφωτισμού. Γ ραφείο Διαχείρισης Αποθήκης Υλικών και Προμηθειών. 4. Τμήμα Συντήρησης υδραυλικών εγκαταστάσεων και εγκαταστάσεων θέρμανσης. Γραφείο συντήρησης υδραυλικών εγκαταστάσεων και εγκαταστάσεων αποχέτευσης κτιρίων. Γ ραφείο συντήρησης εγκαταστάσεως θέρμανσης. 64

66 Γραφείο συντήρησης υδραυλικών εγκαταστάσεων πάρκων και χώρων πρασίνου. ΣΤ. ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΠΡΑΣΙΝΟΥ: Στη Διεύθυνση Καθαριότητας και Πρασίνου υπάγονται τα κατωτέρω τμήματα και μη αυτοτελή γραφεία. Γραφείο Γραμματειακής Υποστήριξης (μη αυτοτελές). 1. Τμήμα Πρασίνου και Περιβάλλοντος. Γ ραφείο Μελετών και Συντήρησης Φυτικής Παραγωγής. Γ ραφείο Κίνησης Επίβλεψης και Επιστασίας. Γ ραφείο Διαχείρισης Αποθήκης Υλικών και Προμηθειών. 2. Τμήμα Συντήρησης Ογημάτων. Γραφείο Συντήρησης Συνεργείο Μηχανημάτων. Γραφείο Συντήρησης Συνεργείο Ηλεκτρολόγων - Οχημάτων. Γ ραφείο Διαχείρισης καυσίμων, λιπαντικών -ελαστικών. Γ ραφείο Διαχείρισης Αποθήκης Υλικών και Προμηθειών. 3. Τμήμα Καθαριότητας. Γραφείο Κίνησης - Επίβλεψης Επιστασίας (Σάρωση - Αποκομιδή). Γ ραφείο Συντήρησης Κάδων. Γ ραφείο Διαχείρισης Αποθήκης Υλικών και Προμηθειών. Ζ. ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ: Στη Δ/νση Δημοτικής αστυνομίας υπάγονται τα κατωτέρω τμήματα: 1. Τμήμα Κυκλοφοριακής Ρύθμ,ισης & Γενικής Αστυνόμευσης. Γ ραφείο Κυκλοφοριακής Ρύθμισης. Γ ραφείο Γ ενικής Αστυνόμευσης. Γ ραφείο Φύλαξης Δημοτικών Κτιρίων. 65

67 Γραφείο Επικοινωνίας και Διαχείρισης Καταγγελιών. 2,Τμήρα Αιοικητικής Υποστήριξης, Καταστημάτων Υγειονομικού Ενδιαφέροντος, Τάξης κοινόχρηστον γώρο. Γραφείο Πρωτοκόλλου,Διοικητικής Υποστήριξης & Ανθρώπινου δυναμικού. Γραφείο Διαχείρισης Κλήσεων. Γραφείο Διαχείρισης Καταστημάτων Υγειονομικού Ενδιαφέροντος. Γ ραφείο Τάξης Κοινόχρηστου Χώρου. Γ ραφείο Αλλοδαπών. Η. ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΞΥΠΗΡΕΤΗΣΗΣ ΠΟΛΙΤΩΝ & ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΟΣ: Στην Δ/νση του Κέντρου Εξυπηρέτησης Πολιτών και Παραρτήματος υπάγονται τα κατωτέρω τμήματα: 1. Τμήμα Επικοινωνίας με τους πολίτες. 2. Τρήμ,α Εσωτερικής Ανταπόκρισης. 66

68 2.4 Αρμοδιότητες Υπηρεσιακών Μονάδων Γραφείο Δημάρχου ΙΔΙΑΙΤΕΡΟ ΓΡΑΦΕΙΟ ΔΗΜΑΡΧΟΥ Διεξάγει κάθε υπηρεσία που αναθέτει ο Δήμαρχος στο γραφείο αυτό και η οποία δεν ανήκει στην αρμοδιότητα των άλλων υπηρεσιών του Δήμου. Για λογαριασμό του Δημάρχου δίνει εντολές και οδηγίες προς τους κλητήρες για την εκτέλεση της υπηρεσίας τους, σε ότι αφορά προσωπικές εντολές αυτού. Ενημερώνει τον Δήμαρχο για τις παραστάσεις και τις υπηρεσιακές επισκέψεις που έχει προγραμματίσει να πραγματοποιήσει. Διεκπεραιώνει την προσωπική αλληλογραφία του Δημάρχου, υποδέχεται τους πολίτες που επισκέπτονται το Δήμαρχο, κανονίζει τις ημέρες και ώρες υποδοχής του κοινού, τηρεί το πρόγραμμα συναντήσεων, συσκέψεων και επαφών του Δημάρχου με δημότες, εκπροσώπους διαφορών Αρχών, κοινωνικούς φορείς και λοιπά πρόσωπα. Τηρεί βιβλίο διατελεσάντων Δημάρχων και Δημοτικών Συμβούλων, αρχείο επίτιμων Δημοτών και τιμηθέντων προσώπων. Μεριμνά για τη δακτυλογράφηση, αναπαραγωγή, διεκπεραίωση και αρχειοθέτηση προσωπικής αλληλογραφίας και αποφάσεων Δημάρχου. ΓΡΑΦΕΙΑ ΑΝΤΙΑΗΜΑΡΧΩΝ. Οι Αντιδήμαρχοι ορίζονται με απόφαση του Δημάρχου και ασκούν τα καθήκοντα που τους μεταβιβάζει.αν απουσιάζουν ή κωλύονται,τις αρμοδιότητές τους ασκεί ο Δήμαρχος. Συνεργάζονται με τις υπηρεσίες στις οποίες έχουν οριστεί υπεύθυνοι, καθορίζουν τις ημέρες και ώρες που δέχονται Επιτροπές, πολίτες και υπηρεσιακούς παράγοντες του Δήμου και διεκπεραιώνουν κάθε άλλη υπόθεση που τους αναθέτει ο Δήμαρχος. Εκτελούν κάθε υπηρεσία που τους αναθέτουν οι Αντιδήμαρχοι. 67

69 ΓΡΑΦ ΕΙΟ ΓΕΝΙΚΟΥ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑ. Ο Γενικός Γραμματέας, εκτελεί τις αρμοδιότητες που προβλέπονται κάθε φορά από την ισχύουσα νομοθεσία, οργανώνει και συντονίζει τις δραστηριότητες των Υπηρεσιών, έτσι ώστε να εξασφαλίζεται η αποτελεσματικότητα και αποδοτικότητα της λειτουργίας τους για την επίτευξη των στόχων που περιλαμβάνουν τα προγράμματα που αποφασίζουν τα αιρετά όργανα του Δήμου. Προί'σταται όλων των υπηρεσιών του δήμου και προσυπογράφει όλα υπό του Δημάρχου υπογραφόμενα έγγραφα. Μεριμνά για τη σύνταξη των εγκυκλίων του Δημάρχου καθώς και για την αλληλογραφία του Δήμου που δε σχετίζεται με αρμοδιότητες των Δ/νσων. ΓΡΑΦ ΕΙΟ ΤΥΠΟΥ, ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ Το γραφείο αυτό είναι αρμόδιο για την ενημέρωση των δημοτών και γενικά του κοινού για δραστηριότητες της Δημοτικής Αρχής και το επιτελούμενο έργο της. Οργανώνει συνεντεύξεις τύπου και φροντίζει για την γενικότερη παροχή πληροφοριών που αφορούν τον Δήμο. Συντάσσει και εκδίδει ενημερωτικά έντυπα για όλες τις δραστηριότητες του Δήμου και παρακολουθεί τον ημερήσιο τύπο. Απαντά γραπτά όπου χρειάζεται στα σχόλια των εφημερίδων που αφορούν την Δημοτική Αρχή και γενικά το Δήμο. Τηρεί φωτογραφικό αρχείο και ασχολείται με την συγκέντρωση και διατήρηση ιστορικών αρχείων του Δήμου. Επιμελείται για την διοργάνωση υποδοχής, φιλοξενίας και ξενάγησης, ξένων προσωπικοτήτων ή ομάδων ημεδαπών και αλλοδαπών. Φροντίζει για την οργάνωση εορτών επισήμων τελετών και δεξιώσεων. Καθώς επίσης και για τον σημαιοστολισμό των χώρων σε Εθνικές ή Τοπικές εορτές. Συνεργάζεται με τους μαζικούς φορείς της πόλης και τους παρέχει κάθε δυνατή βοήθεια. 68

70 Είναι ενήμερο της δραστηριότητας και του προγραμματισμού της Δημοτικής Αρχής την οποία διοχετεύει στα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Οργανώνει, συντονίζει, προωθεί και στηρίζει τις πάσης φύσεως πολιτιστικές εκδηλώσεις που γίνονται με πρωτοβουλία του Δήμου. Γ ρα φ ε ίο Ν ο μ ικ ώ ν Σ υ μ β ο υ λ ώ ν Παρέχει Νομική υποστήριξη προς τα πολιτικά όργανα του Δήμου για την προώθηση των επιδιώξεων, στόχων των συμφερόντων του Δήμου. Παρέχει νομικές συμβουλές προς τις υπηρεσίες του Δήμου για οποιοδήποτε θέμα. Επεξεργάζεται γνωμοδοτήσεις για πράξεις της Διοίκησης που αφορούν το Δήμο. Επεξεργάζεται προγραμματικές συμβάσεις του Δήμου, Συμβόλαια, συμβάσεις εργασίας και έργου, διακηρύξεις δημοπρασιών, παραστάσεις σε όλα τα δικαστήρια για υποθέσεις του Δήμου. Παρίσταται στις διοικητικές αρχές για την προάσπιση των συμφερόντων του Δήμου. Συντηρεί την αναγκαία υποδομή του τμήματος για να ανταποκριθεί στις προηγούμενες δραστηριότητες (Συγκέντρωση Νομών - Διαταγμάτων - Γνωμοδοτήσεων - Αποφάσεων και Νομολογίας) που αφορούν τα θέματα που απασχολούν τον Δήμο. Συντάσσει μισθωτήρια, συμφωνητικά ακινήτων με τη συνδρομή των υπηρεσιών του Δήμου. Γ ρ α φ ε ίο Ε ιδ ικ ώ ν Σ υ ν ε ρ γ α τ ώ ν. Ασκούν καθήκοντα επιτελικά και δεν έχουν αποφασιστικές αρμοδιότητες οποιοσδήποτε μορφής. Παρέχουν συμβουλές και διατυπώνουν εξειδικευμένες γνώμες, γραπτά ή προφορικά, για το συγκεκριμένο τομέα δραστηριοτήτων του Δήμου που έχουν οριστεί να εξυπηρετήσουν. Για το σκοπό αυτό, παίρνουν απευθείας εντολές από τον Δήμαρχο και συνεργάζονται με οποιοδήποτε τρόπο με τους 69

71 εργαζόμενους του Δήμου σε όλη τους την ιεραρχία τους νομικούς συμβούλους και άλλους παράγοντες. Έχουν δικαίωμα να ζητούν προφορικά ή γραπτά στοιχεία που θα είναι αναγκαία κατά την γνώμη τους για την εκτέλεση των εντολών του Δήμαρχου οι ως άνω υπάγονται ειδικά και αποκλειστικά στην υπηρεσιακή δικαιοδοσία του Δημάρχου στον οποίο είναι υποχρεωμένοι να δίνουν λόγο σε κάθε περίπτωση. Έχουν δικαίωμα να ζητούν προφορικά ή γραπτά, στοιχεία που θα είναι αναγκαία, κατά τη γνώμη, για την εκτέλεση των εντολών του Δημάρχου. Οι ως άνω, υπάγονται ειδικά και αποκλειστικά στην υπηρεσιακή δικαιοδοσία του Δημάρχου, στον οποίο και είναι υποχρεωμένοι να δίνουν λόγο σε κάθε περίπτωση. ΓΡΑΦΕΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ Παρέχει επιστημονικοτεχνική υποστήριξη στο σύνολο των θεμάτων άσκησης πολιτικής από τη Δημοτική Αρχή με σκοπό την ανάπτυξη της περιοχής του Δήμου και την αντιμετώπιση των τοπικών προβλημάτων. Στην κατεύθυνση αυτή συνεργάζεται με τις αντίστοιχες υπηρεσίες του Δήμου, τις κεντρικές υπηρεσίες και τους λοιπούς φορείς που έχουν άμεση συνάρτηση με τα αντικείμενα δραστηριοποίησής του. Ειδικότερα δραστηριοποιείται: α) σε θέματα εξεύρεσης πόρων και ένταξης έργων και δράσεων σε εθνικά ή ευρωπαϊκά προγράμματα. β) στην κατάρτιση του επιχειρησιακού σχεδίου. γ) στη διαχείριση πολιτιστικών θεμάτων. ΓΡΑΦΕΙΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ Ελέγχει το σύνολο των διαδικασιών των κανόνων και μεθόδων που διασφαλίζουν στο Δήμο την προστασία της περιουσίας του και την αποτελεσματική εφαρμογή των αποφάσεων. ΓΡΑΦΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ Είναι αρμόδιο για τα θέματα της πολιτικής προστασίας και της πολιτικής άμυνας. Επίσης για τη σύνταξη και εφαρμογή των 70

72 σχεδίων δράσης σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης στην περιοχή του Δήμου. Συνεργάζεται με άλλους Δημόσιους φορείς και Υπηρεσίες για τη εφαρμογή όλων των σχεδίων Έκτακτης Ανάγκης. Μεριμνά για την εκπαίδευση του προσωπικού του Δήμου και των Δημοτών στην εφαρμογή των σχεδίων Έκτακτης Ανάγκης. Μεριμνά για τη συγκρότηση Ομάδων Εθελοντών, οι οποίοι θα ενταχθούν στο προσωπικό του Δήμου σε περιπτώσεις εφαρμογής Σχεδίων Έκτακτης Ανάγκης. Έχει κάθε άλλη αρμοδιότητα που ορίζεται κάθε φορά με ειδικές διατάξεις ή εγκυκλίους. Έχει την ευθύνη λειτουργίας των Σταθμών Πυροπροστασίας, συντήρησης των πυροσβεστικών μέσων και οχημάτων και της επάνδρωσή τους με προσωπικό κατάλληλα εκπαιδευμένο. Μεριμνά για την προμήθεια, την ασφαλή φύλαξη και συντήρηση απαραίτητων εξοπλισμών, εφοδίων και υλικών, τα οποία είναι απαραίτητα για την εφαρμογή των σχεδίων. Ιδιαίτερη μέριμνα λαμβάνει για τα Σχολικά, Νοσηλευτικά, Προνηπιακά και Δημοτικά κτίρια, την τήρηση μέτρων ασφαλείας και πρόληψης επικίνδυνων εγκαταστάσεων. Με την επίσημη εφαρμογή σχεδίου έκτακτης κατάστασης τίθεται στη διάθεση του τμήματος όλο το προσωπικό και τα μέσα του Δήμου, που είναι απαραίτητα για την αντιμετώπιση της κατάστασης. 71

73 2.4.2 ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ. Τμήμα Διοίκησης και Ανθρωπίνου Δυναμικού Σε συνεργασία με τον Προϊστάμενο του Τμήματος, συντάσσει τον Οργανισμό Εσωτερικής Υπηρεσίας και εισηγείται ιεραρχικά τις τροποποιήσεις, καθώς και τις προσαρμογές αυτού στις ισχύουσες κάθε φορά σχετικές διατάξεις. Ενεργεί τις νόμιμες διαδικασίες για την πρόσληψη όλων των υπαλλήλων του Δήμου (τακτικών και εκτάκτων). Διεξάγει όλες τις υπημεσιακές υποθέσεις που αφορούν στα θέματα του τακτικού και του με σχέση εργασίας Ιδιωτικού Δικαίου, εργαζομένων του Δήμου. Τηρεί ενημερωμένους ατομικούς φακέλους για όλους τους εργαζόμενους καθώς και για τους συνταξιούχους του Δήμου. Τηρεί μητρώα των τακτικών υπαλλήλων των συνταξιούχων και των υπαλλήλων με σχέση εργασίας Ιδιωτικού Δικαίου. Τηρεί διαρκώς ενημερωμένο πίνακα που εμφανίζει την οργανική διάρθρωση των υπηρεσιών του Δήμου και την κατανομή των εργαζομένων στις αντίστοιχες θέσεις. Μεριμνά για την εφαρμογή των διατάξεων που αφορούν στην υπηρεσιακή γενικά κατάσταση των εν ενεργεία υπαλλήλων (τακτικοί και με σχέση εργασίας Ιδιωτικού Δικαίου). Ανακοινώνει στους εργαζόμενους τις εγκύκλιες διατάξεις και αποφάσεις του Δημάρχου, τις αναφερόμενες στην κατάσταση των εργαζόμενων και στην λειτουργία των υπηρεσιών. Εισηγείται ιεραρχικά κάθε θέμα που έχει σχέση με τους εργαζόμενους του Δήμου γενικώς, τη διάρθρωση των υπηρεσιών, τις αρμοδιότητες, τα καθήκοντα και φυσικά τον Οργανισμό Εσωτερικής Υπηρεσίας του Δήμου. 72

74 Τμήμα Δημοτικής Κατάστασης Όπως αναφέρθηκε και παραπάνω στο τμήμα αυτό υπάγονται τα παρακάτω γραφεία με τις εξής αρμοδιότητες: Γραφείο Αηροτολονίων: Ενεργεί τις προβλεπόμενες από το νόμο διαδικασίες για την εγγραφή των κατοίκων στα Δημοτολόγια του Δήμου, καθώς και την καταχώρηση σ αυτά των οποιωνδήποτε μεταβολών λόγω γέννησης, γάμου, θανάτου, αλλαγής επωνύμου, προσθήκης πατρώνυμου, μητρωνύμου κυρίου ονόματος και των άλλων στοιχείων. Γραφείο Μητρώων Αρμένων, Ιθαγένειας, Στρατολογίας, Ληόαργείου, Πολιτικών Γάρων: Είναι υπεύθυνο για τη διατήρηση των μητρώων των στρατολογικών πινάκων σε καλή κατάσταση και τη διασφάλισή τους από απώλεια ή φθορά. Καταρτίζει ετησίως τα μητρώα αρρένων, τα ενημερώνει και τηρεί αρχείο των αποφάσεων περί των μεταβολών που επέρχονται σ αυτά (αλλαγή επωνύμου, προσθήκης πατρώνυμου, μητρωνύμου, κυρίου ονόματος και των άλλων στοιχείων). Ενεργεί τις προβλεπόμενες διαδικασίες για την εγγραφή αδήλωτων, την εξακρίβωση της ιθαγένειας αυτών, καθώς και τη διόρθωση των κάθε είδους εσφαλμένων εγγραφών στα μητρώα αρρένων. Επιμελείται την εφαρμογή των σχετικών με τους δημότες διατάξεων του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων και του Κώδικα Ελληνικής Ιθαγένειας. Γοαφείο Ανταποκριτών Ο.Γ.Α: Επιμελείται όλων των θεμάτων που αφορούν ασφαλισμένους του Ο.Γ.Α. του Δήμου και εκδίδει βιβλιάρια υγείας και βεβαιώσεις σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία που διέπει τους ασφαλισμένους αυτούς. Γραφείο Πρωτοκόλλου Διεκπεραίωσης και Αργείου: Παραλαμβάνει, πρωτοκολλεί, καταχωρεί στο βιβλίο, διεκπεραιώνει και αρχειοθετεί την εισερχόμενη αλληλογραφία που του παραδίνεται από τον Προϊστάμενο της Δ/νσης των 73

75 Υπηρεσιών. Στην έννοια του όρου «διεκπεραιώνει» περιλαμβάνεται και η υποχρέωση παράδοσης των εγγράφων στα αρμόδια γραφεία για ενέργεια, μαζί με τα στοιχεία τους, όπου αυτά αφορούν τρέχουσες ή σε εκκρεμότητα υποθέσεις του Δήμου. Τμήμα Παιδείας Παρακολουθεί τα εκπαιδευτικά θέματα των σχολείων Γενικής Εκπαίδευσης στο Δήμο και φροντίζει να ανταποκρίνεται όσο γίνεται καλύτερα στις αρμοδιότητες που προβλέπονται από τις εκάστοτε κείμενες διατάξεις. Μεριμνά για τη βελτίωση των συνθηκών και αναβάθμιση της ποιότητας της εκπαίδευσης. Παρακολουθεί και μελετά τα γενικά εκπαιδευτικά ζητήματα και τη θεσμική λειτουργία των σχολείων και παρεμβαίνει εντοπίζοντας, αδυναμίες, λάθη ή παραλείψεις της πολιτείας που υποβαθμίζουν την εκπαιδευτική διαδικασία και το παραγόμενο έργο στην σχολική κοινότητα σε τοπικό επίπεδο, υποβάλλοντας προτάσεις και εισηγήσεις στο Δημοτικό Συμβούλιο και στα αρμόδια όργανα της πολιτείας. Συνεργάζεται με τα αντίστοιχα υπουργεία, την νομαρχία, την περιφέρεια, καθώς και με τους φορείς της εκπαιδευτικής κοινότητας, όπως γραφεία και διευθύνσεις της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας, συλλόγους γονέων και κηδεμόνων, ένωση συλλόγων γονέων και κηδεμόνων, τα όργανα των μαθητικών συμβουλίων (δεκαπενταμελή), το δημοτικό συμβούλιο νεολαίας, αλλά και τους τοπικούς φορείς για ζητήματα εκπαίδευσης και παιδείας. Διαμορφώνει τις προϋποθέσεις για μια σύγχρονη εκπαίδευση, με την ανάπτυξη προγραμμάτων και δράσεων. Τμήμα Σχολικών Φυλάκων Οι φύλακες σχολικών κτιρίων έχουν στις αρμοδιότητές τους τη φύλαξη των σχολικών συγκροτημάτων που βρίσκονται 74

76 στα διοικητικά όρια του Δήμου μας και ενεργούν σύμφωνα με το κανονιστικό και θεσμικό πλαίσιο που ισχύει κάθε φορά. Τμήμα Αθλητισμού και Νεολαίας Στους στόχους και προτεραιότητες της διοικητικής δομής του τμήματος αθλητισμού και νεολαίας, είναι: Η μέριμνα μέσω της ανάπτυξης του Αθλητισμού στον Δήμο μας, βελτίωσης της ποιότητας ζωής των πολιτών και η διαμόρφωση αθλητικού χαρακτήρα και συνείδησης. Η ένταξη του αθλητισμού σε ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο παροχής πολλαπλών ποιοτικών υπηρεσιών. Η συνεργασία με τους αθλητικούς φορείς της πόλης για την προαγωγή και την διάδοση του Αθλητισμού. Η διαμόρφωση προτάσεων για την αναγκαιότητα δημιουργίας αθλητικών χώρων( συγκεκριμένες μορφής και τύπου αθλητικών εγκαταστάσεων), για την κάλυψη αναγκών των δημοτών και για ελεύθερη άθληση. Η αξιοποίηση της τοπικής αθλητικής παράδοσης και σύνδεση με αυτήν και η Διαμόρφωση πολύπλευρης αθλητικής κουλτούρας, μέσω ανάπτυξης δράσεων και προγραμμάτων. Η δημιουργική αξιοποίηση του ελεύθερου χρόνου των πολιτών και η ανάπτυξη αθλητικών προγραμμάτων και δραστηριοτήτων για όλους τους πολίτες. Ο σχεδιασμός, η οργάνωση και υλοποίηση αθλητικών εκδηλώσεων με στόχο την προβολή-προώθηση νέων αθλημάτων, την ενίσχυση του εθελοντικού κινήματος, την ανάπτυξη οικολογικών ευαισθησιών, την ενίσχυση και στήριξη δραστηριοτήτων και την προβολή του Δήμου. Η εξασφάλιση εφόσον υπάρχουν οι δυνατότητες υποδομών, η παροχή υλικών και ηθικών κινήτρων στα αθλητικά σωματεία καθώς και τη στήριξη και προώθηση της δράστηριότητάς τους. Η δυνατότητα ενίσχυσης του σχολικού αθλητισμού με δαπάνες του Δήμου. Η δημιουργία κινήματος εθελοντισμού και η Σύνδεση με άλλα κινήματα (οικολογικά, υγείας, κλπ.). 75

77 Η συμβολή στην ανάπτυξη όλων των εκφράσεων του αθλητισμού (μαζικού, σχολικού, πανεπιστημιακού, ερασιτεχνικού, αγωνιστικού, επαγγελματικού). Η συμβολή στη βελτίωση του αθλητισμού σε τοπικό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο. Ο σχεδιασμός η ανάπτυξη και υλοποίηση εξειδικευμένων δράσεων για την νεολαία. Τμήμα Κοινωνικής Πολιτικής Φροντίζει για την ενημέρωση των καταναλωτών και την επικοινωνία τους με τις κεντρικές υπηρεσίες του Υπουργείου Εμπορίου και προωθεί σε τοπικό επίπεδο όλες τις ενέργειες που προβλέπουν τα προγράμματα της Ευρωπαϊκής ένωσης για την πληροφόρηση και την προστασία των καταναλωτών. Έχει την ευθύνη της σύστασης και καλής λειτουργίας του Δημοτικού Ιατρείου, που θα λειτουργεί συμπληρωματικά με το Ε.Σ.Υ. για την πληρέστερη και αμεσότερη ιατρική περίθαλψη των δημοτών που ανήκουν σε κοινωνικές ομάδες με ελλιπή ή καθόλου ασφαλιστική κάλυψη. Οργανώνει ομάδες εθελοντών κάθε κατηγορίας π.χ. πυροσβεστών, παρκοφυλάκων, Σχολικών Τροχονόμων. Συνεργάζεται με άλλους φορείς για τον συντονισμό και την ανάπτυξη της εθελοντικής διάθεσης των πολιτών. Παρακολουθεί και αξιολογεί τις τοπικές οικονομίες, τις κοινωνικές και πολιτιστικές συνθήκες και τάσεις, την τεκμηρίωση - καταγραφή των αναγκών, ενδιαφερόντων, αιτημάτων και προτάσεων των πολιτών του Δήμου και των τοπικών φορέων. 76

78 2.4.3 ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ Τμήμα Διαχείρισης Προσόδων Ασχολείται και παρακολουθεί κάθε θέμα που έχει σχέση με την κινητή και ακίνητη περιουσία του Δήμου. Διεκπεραιώνει κάθε εργασία για την ολοκλήρωση της απόκτησης δωρεών, κληροδοσιών και τηρεί σχετικό αρχείο. Εισηγείται την αποδοχή επιχορηγήσεων, δωρεών, χρηματοδοτήσεων. Μεριμνά για την σύνταξη των προγραμματικών συμβάσεων και παρακολουθεί την εξέλιξη και υλοποίησή τους. Ασχολείται με ότι έχει σχέση με τα Ευρωπαϊκά Προγράμματα. Προβαίνει στις απαραίτητες ενέργειες για την σύναψη δανείων. Συγκεντρώνει τους τίτλους της κινητής και ακίνητης περιουσίας του Δήμου. Ενημερώνει το βιβλίο περιουσίας. Μεριμνά για την καταγραφή και την αξιοποίηση της Δημοτικής περιουσίας. Εκτελεί κάθε εργασία που αφορά την επιβολή, κατάργηση, την αύξηση ή την μείωση φόρων, τελών, εισφορών, δικαιωμάτων και των προστίμων αυτών σύμφωνα με τις διατάξεις περί είσπραξης εσόδων. Τμήμα Διαχείρισης Δαπανών Συγκεντρώνει τις αιτήσεις των αναγκών σε κάθε είδους υλικό από τις επί μέρους διοικητικές ενότητες του Δήμου. Ενεργεί τις προμήθειες κάθε είδους υλικών (εκτός εκείνων που αφορούν την εκτέλεση των έργων) σύμφωνα με τις διαδικασίες που ορίζονται από τους Νόμους. Ετοιμάζει το ετήσιο Πρόγραμμα Προμηθειών σε συνεργασία με όλες τις υπηρεσίες του Δήμου και τον προωθεί για έγκριση σύμφωνα με την νομοθεσία περί ενιαίων Κρατικών και Προμηθειών. Παρακολουθεί την υλοποίηση του Προγράμματος. Φροντίζει για την ασφάλιση του προσωπικού και την έγκαιρη αποστολή των Α.Π.Δ. στο Ι.Κ.Α. για έλεγχο. Τηρεί τα σχετικά βιβλία που ορίζει ο Νόμος σύμφωνα με το Δημόσιο Λογιστικό. 77

79 Καταρτίζει σε συνεργασία με τις αρμόδιες υπηρεσίες του Δήμου τον προϋπολογισμό Εσόδων Εξόδων και την σχετική εισηγητική έκθεση. Παρακολουθεί γενικά την πορεία της εκτέλεσης του προϋπολογισμού και εισηγείται στο Δ.Σ. της αναμόρφωσης του (εγγραφή, ενίσχυση ή μεταφορά πιστώσεων). Παρακολουθεί την πορεία κάθε επιχορηγούμενης επένδυσης, κάθε κατανομής πίστωσης φορέα του Κράτους,κάθε χρηματοδοτούμενης προμήθειας και κάθε επένδυσης με δάνειο. Εκδίδει μισθολογικές καταστάσεις και αποδείξεις πληρωμής για το με οποιαδήποτε σχέση υπηρετούν προσωπικό του Δήμου Ευόσμου. Τηρεί το αρχείο των εκδιδομένων μισθολογικών καταστάσεων. Τμήμα Ειδικής Ταμειακής Υπηρεσίας Δήμου και Ν.Π. Ο Προϊστάμενος του τμήματος πέρα των γενικών αρμοδιοτήτων του διευθύνει με προσωπική του ευθύνη την διεξαγωγή της Ταμειακής Υπηρεσίας και προΐσταται των γραφείων της. Είναι υπεύθυνος για την περιουσία του Δήμου σε μετρητά, χρεόγραφα και κινητή περιουσία. Εποπτεύει την τήρηση των λογιστικών και Ταμιακών βιβλίων που προ βλέπονται από τον Νόμο. Καθημερινά υποβάλλει στον Δήμαρχο το Δελτίο κίνησης του Ταμείου. Εκδίδει τα αποδεικτικά παραλαβής εισπρακτέων εσόδων. Κρατάει τα υπέρ τρίτων κρατήσεων βιβλία και παρακολουθεί την έγκαιρη εξόφληση τους. Και απόδοση τους. Συντάσσει στο τέλος κάθε χρόνου συνοπτική κατάσταση των διπλοτύπων και γραμματίων που εισπράχθηκαν, θεωρήθηκαν και χρησιμοποιήθηκαν. Ενεργεί την πίστωση των οφειλετών στους βεβαιωτικούς καταλόγους. Παραλαμβάνει και διαφυλάσσει τα εξοφλούμενα χρηματικά εντάλματα. Προσδιορίζει στους εισπράκτορες τα προς είσπραξη έσοδα και την ημερομηνία λήξης τους. 78

80 Ενεργεί για τις καταθέσεις και αναλήψεις χρημάτων από τις Τράπεζες ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΜΕΛΕΤΩΝ - ΕΡΓΩΝ Τμήμα Μελετών & Επιβλέψεων Τεχνικών Έργων Συντάσσει τις μελέτες των έργων, μελέτες και Τεχνικές Προδιαγραφές για το γραφείο προμηθειών, όπου αυτό είναι αναγκαίο. Εισηγείται για την ανάθεση εκπόνησης μελετών, αρμοδιότητας του τμήματός του, όταν η υπηρεσία αδυνατεί να τις εκπονήσει, σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 716/77 και των Π.Δ. 28/80 και 410/95. Εισηγείται προς την Δ/νση Μελετών του Δήμου για τον ορισμό του επιβλέποντος για κάθε μελέτη που έχει ανατεθεί σε ιδιώτη μελετητή, βάσει των ανωτέρων διατάξεων και γενικά εισηγείται και μεριμνά μαζί με τον επιβλέποντα της μελέτης για κάθε θέμα σχετικό με τη σύμβαση αυτή, εφαρμόζοντας τις σχετικές διατάξεις. Διατηρεί πίνακα των μελετών του τμήματός του με χρονοδιάγραμμα της πορείας των και φροντίζει για την έγκαιρη υλοποίησή τους. Ορίζει τους μελετητές τους επιβλέποντες και τον γενικό συντονιστή του έργου. Είναι ενήμερο για την πορεία των μελετών και έργων για να ενημερώνει την Δ/νση Μελετών των Τεχνικών Υπηρεσιών. Αποφασίζει για τη λήψη κάθε μέτρου για την έγκαιρη και ορθή εκτέλεση των έργων. Ελέγχει τους υποβαλλόμενους ανακεφαλαιωτικούς πίνακες ή τις υποβαλλόμενες συμπληρωματικές συμβάσεις και εισηγείται την ορθότητα των αιτουμένων νέων πιστώσεων του έργου μέσα στα νόμιμα όρια και τις υπάρχουσες ανάγκες. 79

81 Τμήμα Πολεοδομικών Εφαρμογών Συντάσσει τις μελέτες των έργων, μελέτες και Τεχνικές Προδιαγραφές για το γραφείο προμηθειών, όπου αυτό είναι αναγκαίο. Εισηγείται για την ανάθεση εκπόνησης μελετών, αρμοδιότητας του τμήματός του, όταν η υπηρεσία αδυνατεί να τις εκπονήσει, σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 716/77 και των Π.Δ. 28/80 και 410/95. Εισηγείται προς την Δ/νση Μελετών των Τεχνικών Υπηρεσιών του Δήμου για τον ορισμό του επιβλέποντος για κάθε μελέτη που έχει ανατεθεί σε ιδιώτη μελετητή, βάσει των ανωτέρων διατάξεων και γενικά εισηγείται και μεριμνά μαζί με τον επιβλέποντα της μελέτης για κάθε θέμα σχετικό με τη σύμβαση αυτή, εφαρμόζοντας τις σχετικές διατάξεις. Διατηρεί πίνακα των μελετών του τμήματός του με χρονοδιάγραμμα της πορείας των και φροντίζει για την έγκαιρη υλοποίησή τους. Ορίζει τους μελετητές τους επιβλέποντες και τον γενικό συντονιστή του έργου. Είναι ενήμερο για την πορεία των μελετών και έργων για να ενημερώνει την Δ/νση Μελετών των Τεχνικών Υπηρεσιών. Αποφασίζει για τη λήψη κάθε μέτρου για την έγκαιρη και ορθή εκτέλεση των έργων. Ελέγχει τους υποβαλλόμενους ανακεφαλαιωτικούς πίνακες ή τις υποβαλλόμενες συμπληρωματικές συμβάσεις και εισηγείται την ορθότητα των αιτουμένων νέων πιστώσεων του έργου μέσα στα νόμιμα όρια και τις υπάρχουσες ανάγκες ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ ΕΡΓΩΝ Ενημερώνει τον Δήμαρχο επί παντός θέματος που αφορά την Δ/νση. Σύμφωνα με τις οδηγίες του Δημάρχου, σε συνεργασία με όλα τα τμήματα της Δ/νσης, μεριμνά για την κατάρτιση του ετησίου 80

82 προγράμματος του Δήμου αναλυτικά για κάθε υπηρεσία και κατά κωδικό αριθμό των προς εκτέλεση έργων. Μεριμνά για την εκτέλεση του τεχνικού προγράμματος της Δ/νσης. Παρακολουθεί την πορεία των εκτελουμένων έργων και εισηγείται κατόπιν συνεννοήσεως με τις αρμόδιες υπηρεσίες τις τυχόν επιβαλλόμενες τροποποιήσεις του προγράμματος. Προβαίνει σε δειγματοληπτικό έλεγχο της ποιοτικής και ποσοτικής κατασκευής των εκτελουμένων έργων όπου αυτός απαιτείται. Τηρεί στατιστικό πίνακα όλων των εκτελούμενων έργων και χρονοδιαγράμματα ενάρξεως κατασκευής και αποπερατώσεως. Έχει την ευθύνη εκτέλεσης του τεχνικού προγράμματος μέσα στα όρια των εγκεκριμένων πιστώσεων του προϋπολογισμού. Τηρεί μητρώο όλων των εργαζομένων στη Διεύθυνση με το αντικείμενο της εργασίας τους, και μεριμνά και εισηγείται στο Δήμαρχο τη στελέχωση με το απαιτούμενο προσωπικό κάθε τμήματος της Δ/νσης. Θεωρεί τις συντασσόμενες τροποποιήσεις των μελετών κατά την διάρκεια της εκτέλεσης των έργων και των προμηθειών (πρωτόκολλα κανονισμού νέων τιμών μονάδος, ανακεφαλαιωτικοί ή συγκριτικοί πίνακες). Θεωρεί τις επιμετρήσεις, τα πρωτόκολλα παραλαβής αφανών εργασιών, τους πίνακες αναθεωρήσεως τιμών και τις πιστοποιήσεις πληρωμών των έργων. Ελέγχει την πιστή εφαρμογή των οικείων συμβάσεων εκπόνησης μελετών, εκτελέσεως έργων και προμηθειών. Ελέγχει τυχόν ελλείψεις παραλείψεις ή παρεκκλίσεις από τις προβλεπόμενες διατάξεις και συμβάσεις και προβαίνει στις απαιτούμενες ενέργειες και συμπληρώσεις. Ελέγχει και θεωρεί όλες τις μισθοδοτικές καταστάσεις των ημερομισθίων που χρησιμοποιούνται στα συνεργεία των έργων στις τεχνικές υπηρεσίες. Επιθεωρεί τα εκτελούμενα έργα, ελέγχει την ποιότητα βάσει των προδιαγραφών της μελέτης και των κανόνων της τεχνικής. Ενεργεί έλεγχο της παρουσίας των εργατοτεχνιτών στα εκτελούμενα με αυτεπιστασία έργα. 81

83 Έχει την υποχρέωση να ορίζει τις αρμοδιότητες που προκύπτουν κατά την εφαρμογή του παρόντος οργανισμού και δεν περιλαμβάνονται στον παρόντα είτε από παραδρομή είτε ως νεοεμφανισθείσες και να φροντίζει για την ένταξή τους στην επόμενη πρόταση του οργανισμού που θα προταθεί σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις. Φροντίζει για τη σύνταξη και εφαρμογή του Γενικού Κατευθυντήριου Πλάνου του Δήμου, που θα ορίζει τους μακροπρόθεσμους στόχους αναμόρφωσης και εκσυγχρονισμού του Δημοτικού χώρου και στους οποίους θα εντάσσεται η δράση της Τεχνικής Υπηρεσίας ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑΣ & ΠΡΑΣΙΝΟΥ Σύμφωνα με τις οδηγίες του Δημάρχου, σε συνεργασία με όλα τα τμήματα της Δ/νσης, μεριμνά για την κατάρτιση του ετησίου προγράμματος του Δήμου αναλυτικά για κάθε υπηρεσία και κατά κωδικό αριθμό των προς εκτέλεση έργων. Μεριμνά για την εκτέλεση του τεχνικού προγράμματος της Δ/νσης. Έχει την ευθύνη εκτέλεσης του τεχνικού προγράμματος μέσα στα όρια των εγκεκριμένων πιστώσεων του προϋπολογισμού. Τηρεί μητρώο όλων των εργαζομένων στη Διεύθυνση με το αντικείμενο της εργασίας τους, και μεριμνά και εισηγείται στο Δήμαρχο τη στελέχωση με το απαιτούμενο προσωπικό κάθε τμήματος της Δ/νσης. Προγραμματίζει όλες τις άδειες των εργαζομένων στη Δ/νση και αποστέλλει τα σχετικά έντυπα μετά την υπογραφή τους στο γραφείο προσωπικού. Τηρεί πρωτόκολλο εισερχόμενης και εξερχόμενης αλληλογραφίας στη Δ/νση. Ελέγχει και θεωρεί όλες τις μισθοδοτικές καταστάσεις των ημερομισθίων που χρησιμοποιούνται στα συνεργεία της Δ/νσης Καθαριότητας και Πρασίνου. Επιθεωρεί τα εκτελούμενα έργα, ελέγχει την ποιότητα βάσει των προδιαγραφών της μελέτης και των κανόνων της τεχνικής. 82

84 Ενεργεί έλεγχο της παρουσίας των εργατοτεχνιτών στα εκτελούμενα με αυτεπιστασία έργα της Δ/νσης Καθαριότητας και Πρασίνου. Έχει την υποχρέωση να ορίζει τις αρμοδιότητες που προκύπτουν κατά την εφαρμογή του παρόντος οργανισμού και δεν περιλαμβάνονται στον παρόντα είτε από παραδρομή είτε ως νεοεμφανισθείσες και να φροντίζει για την ένταξή τους στην επόμενη πρόταση του οργανισμού που θα προταθεί σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις. Παρακολουθεί για την εμφάνιση νέων χρηματοδοτικών ή αναπτυξιακών προγραμμάτων και να φροντίζει για την ένταξη των έργων του Δήμου. Φροντίζει για τη σύνταξη και εφαρμογή του Γ ενικού Κατευθυντήριου Πλάνου του Δήμου, που θα ορίζει τους μακροπρόθεσμους στόχους αναμόρφωσης και εκσυγχρονισμού του Δημοτικού χώρου και στους οποίους θα εντάσσεται η δράση της Τεχνικής Υπηρεσίας ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ Ο Προϊστάμενος της Διεύθυνσης Δημοτικής Αστυνομίας είναι υπεύθυνος έναντι του οικείου Δημάρχου για την αποτελεσματική εκπλήρωση της αποστολής της Υπηρεσίας. Προς το σκοπό αυτό έχει τις ακόλουθες αρμοδιότητες: Προγραμματίζει, διευθύνει, συντονίζει, εποπτεύει και ελέγχει το έργο του προσωπικού. Παρέχει κατευθύνσεις για την εφαρμογή των προγραμμάτων δράσης, θέτει επιμέρους στόχους για την υλοποίηση τους, παρακολουθεί την πορεία εφαρμογής των μεθόδων και διαδικασιών που προβλέπονται από τις ισχύουσες διατάξεις και μεριμνά, ως προς τη λειτουργία των προγραμμάτων και την επίτευξη των στόχων, για τις απαραίτητες διορθώσεις και προσαρμογές. Μεριμνά να μορφώνει ασφαλή γνώμη για την επαγγελματική επάρκεια, τα προσόντα ή τις αδυναμίες και την ικανότητα του προσωπικού ως προς την αποτελεσματική εκπλήρωση των καθηκόντων του και φροντίζει για την επαγγελματική του 83

85 επιμόρφωση με θεωρητικές διδασκαλίες και πρακτικές ασκήσεις. Τοποθετεί το προσωπικό σε θέσεις ανάλογα με τις δυνατότητες και τα προσόντα του, για την ορθολογική, δίκαιη και αντικειμενική κατανομή της υπηρεσίας. Φροντίζει για τη διατήρηση σχέσεων καλής επικοινωνίας, συνεργασίας και αμοιβαίας κατανόησης μεταξύ του προσωπικού, καθώς και για τη διατήρηση της συνοχής της Υπηρεσίας. Ενεργεί συναντήσεις του προσωπικού, δίδει κατευθύνσεις και οδηγίες αναφορικά με την αποστολή και τη δράση της Υπηρεσίας, βεβαιώνεται για το ηθικό του και ελέγχει την εμφάνιση και το κανονικό της στολής του. Σε περιπτώσεις σοβαρών αδικημάτων ή συμβάντων που ανάγονται στην αρμοδιότητα της Υπηρεσίας, επιλαμβάνεται προσωπικά για την αντιμετώπιση της κατάστασης και συντονίζει όλες τις σχετικές με το ζήτημα αυτό ενέργειες. Μελετά την εισερχόμενη αλληλογραφία, επισημαίνει τα ιδιαίτερης σημασίας και επείγουσας φύσης έγγραφα, σημειώνει σ αυτά τις τυχόν παρατηρήσεις και οδηγίες του προς τα αρμόδια τμήματα ή γραφεία και ελέγχει για την έγκαιρη διεκπεραίωση τους. Είναι υπεύθυνος για το περιεχόμενο κάθε εγγράφου που φέρει την υπογραφή του, εκτός αν διαπιστώνεται ότι δεν τέθηκαν υπόψη του όλα τα απαραίτητα στοιχεία. Ελέγχει το προσωπικό της Διεύθυνσης, ασκεί την πειθαρχική εξουσία σε περιπτώσεις παραπτωμάτων και εγκρίνει τη χορήγηση των αδειών τους. Επιλαμβάνεται με τις αρμόδιες Υπηρεσίες του Δήμου για την καθαριότητα και την καλή εμφάνιση των χώρων στέγασης της Διεύθυνσης και προκαλεί τη λήψη των αναγκαίων μέτρων συντήρησης τους. Φροντίζει για τις ενέργειες του οικείου Δήμου, όσον αφορά στον εφοδιασμό της Υπηρεσίας, με τον αναγκαίο υλικοτεχνικό εξοπλισμό. Συνεργάζεται αρμονικά με τις αρμόδιες κατά περίπτωση διοικητικές, δικαστικές και αστυνομικές αρχές, για την 84

86 αποτελεσματική εκπλήρωση της αποστολής της Δημοτικής Αστυνομίας. 2.5 Όργανα Συντονισμού Υπηρεσιών & Αρμοδιότητες Προϊστάμενοι Διευθύνσεων Οι προϊστάμενοι των διευθύνσεων, προΐ'στανται των τμημάτων και των γραφείων που υπάγονται στην αρμοδιότητά τους. Παρακολουθούν την άσκηση των αρμοδιοτήτων και των καθηκόντων τους, σε όλες τις βαθμίδες αυτών, καθώς αυτά ορίζονται σύμφωνα με τις γενικές διατάξεις του νόμου και τα όσα με λεπτομέρειες ορίζοντα στον παρόντα Οργανισμό. Παρακολουθούν την ενδιαφέρουσα τους Ο.Τ.Α., νομοθεσία και νομολογία, γενικά και ενημερώνουν τις Δημοτικές Υπηρεσίες και τον Δήμαρχο πάνω σ αυτές. Ενημερώνονται πάνω σε κάθε εισήγηση που γίνεται από όλα τα τμήματα και γραφεία στον Δήμαρχο, ελέγχουν όλα τα ενεργούμενα έγγραφα αυτών και μονογράφουν τα σχέδια τους (όλα τα έγγραφα του Δήμου, μηδέ εξαιρουμένων και των καταστάσεων, συντάσσονται και μονογράφονται από τον καθ ύλη αρμόδιο εργαζόμενο). Εισηγούνται στο Δήμαρχο τη λήψη των ενδεδειγμένων μέτρων με σκοπό τον συντονισμό των επιμέρους ενεργειών των υπηρεσιών του Δήμου. Συνεργάζονται με τις υπηρεσίες του Δήμου, σε όσες περιπτώσεις τούτο επιβάλλεται, για την προώθηση νομοθετημένων διαδικασιών, όπως π.χ. πρόγραμμα εκτελεστέων έργων, λογοδοσία κλπ και σε όσες θεωρείται αναγκαίο για την εύρυθμη λειτουργία τους γενικότερα. Ασκούν τις από το Νόμο ή τις με εξουσιοδότηση ανατιθέμενες σε αυτούς λοιπές αρμοδιότητες. Παρακολουθούν τις έρευνες, τις μελέτες και τα ειδικά σεμινάρια που γίνονται πάνω σε οργανωτικά θέματα, με σκοπό την αποδοτικότητα των Δημοτικών Υπηρεσιών και την παροχή μεγαλύτερης και σωστότερης υπηρεσιακής προσφοράς προς τους πολίτες. 85

87 Επιμελούνται την υλοποίηση των παρεχόμενων νέων αρμοδιοτήτων στο Δήμο παρέχοντας, σε πρώτο στάδιο, ουσιαστική βοήθεια και συμπαράσταση στις υπηρεσίες του Δήμου, στις οποίες και ανατίθενται. Κάτω από την παρούσα σύνθεση των υπηρεσιών και των εργαζομένων του Δήμου, ως και τις ισχύουσες οικείες διατάξεις, καταρτίζουν σε δεύτερο βαθμό, τις εκθέσεις υπηρεσιακής ικανότητας των εργαζομένων του Δήμου. Μεριμνούν για την καλλιέργεια πνεύματος συνεργασίας και εμπιστοσύνης, στις μεταξύ των υπαλλήλων του Δήμου σχέσεις. Επιμελούνται τη διατήρηση ομαλών και αποδοτικών υπηρεσιακών σχέσεων, ανάμεσα στο Δήμο και τις με αυτόν συναλλασσόμενες υπηρεσίες και Οργανισμούς. Επισημαίνουν τις τυχόν παρατηρούμενες ατέλειες στη λειτουργία των υπηρεσιών του Δήμου και εισηγούνται στον Δήμαρχο την επιβολή των, κατά τη γνώμη τους, αναγκαίων μεταβολών και την έκδοση των απαραίτητων γραπτών οδηγιών. Σε συνεργασία με τους αρμόδιους παράγοντες και φορείς του Δήμου, μεθοδεύουν και εισηγούνται συστήματα ενημέρωσης των κατοίκων, σχετικά με τις υποχρεώσεις που έχουν απέναντι στο Δήμο και την πόλη τους, αλλά και στα δικαιώματα που δημιουργούνται για λογαριασμό τους, από τις ισχύουσες κάθε φορά διατάξεις του Νόμου για τους Ο.Τ.Α. και από τα θεσπιζόμενα υπέρ αυτών, μέτρα της Δημοτικής Αρχής και των άλλων συναφών φορέων του Δημόσιου Τομέα. Είναι υπεύθυνοι για την τάξη και την ευκοσμία που πρέπει να επικρατούν στους χώρους, όπου οι υπηρεσίες του Δήμου ασκούν τα καθήκοντά τους. Ασκούν κάθε άλλη αρμοδιότητα που πηγάζει από τη γενικότερη αποστολή τους, είτε αυτή δημιουργείται αυτοδικαίως κατά την άσκηση των καθηκόντων της διεύθυνσης, είτε της ανατίθεται από το Δήμαρχο. 86

88 2.5.2 Προϊστάμενοι Τμημάτων Κάθε τμήμα έχει την ευθύνη για τη νόμιμη, σωστή και αποδοτική λειτουργία των γραφείων που το συγκροτούν κάτω από την ενιαία διεύθυνση του Προϊσταμένου του Τμήματος και με τις αρμοδιότητες που ορίζονται για το καθένα από αυτά. Ειδικότερα :Εισηγούνται ιεραρχικά τα θέματα της αρμοδιότητάς τους. Έχουν την ευθύνη για τον έλεγχο και τη θεώρηση όλων των εγγράφων των γραφείων της δικαιοδοσίας τους. Έχουν τη φροντίδα και την ευθύνη για τη νόμιμη, έγκαιρη και σωστή διεκπεραίωση των υποθέσεων της αρμοδιότητάς τους. Για το σκοπό αυτό συνεργάζονται, βοηθούν, συντονίζουν και κατευθύνουν τους εργαζόμενους που υπηρετούν μαζί τους για τη θεμελίωση των συναφών προς τις αρμοδιότητες αυτών ενεργειών της διοίκησης του Δήμου. Σε σωστή και νόμιμη βάση, εξυπηρετούν κατά κύριο λόγο, τα συμφέροντα του Δήμου και των πολιτών. Οι προϊστάμενοι αυτών συζητάνε και ανάλογα συμφωνούν ή όχι, τροποποιώντας τις υπηρεσιακές εισηγήσεις των εργαζομένων της δικαιοδοσίας τους, με ενυπόγραφη πάντοτε σημείωσή τους στο σχέδιο των εγγράφων, με παράλληλη υποχρέωση, σε μια τέτοια περίπτωση, έγκαιρης και αιτιολογημένης ενημέρωσης του Δημάρχου. Μεριμνούν για τις τοιχοκολλήσεις των ανακοινώσεων και για την κοινοποίηση των διακηρύξεων που εμπίπτουν στην αρμοδιότητά τους, είτε αυτές προέρχονται από το Δήμο, είτε αποτελούν παραγγελία ή παράκληση διαφόρων άλλων Αρχών. Μεριμνούν και εποπτεύουν τη γρήγορη και σωστή εξυπηρέτηση των πολιτών, ή εκείνων που με κάποια υπεύθυνη ιδιότητα συναλλάσσονται με το Δήμο για λογαριασμό της υπηρεσίας που εκπροσωπούν και επιλαμβάνονται δυσεπίλυτων θεμάτων, παίρνοντας πρωτοβουλία για την υπέρ του πολίτη λύση τους. Καταρτίζουν σε πρώτο βαθμό τις εκθέσεις υπηρεσιακής ικανότητας των εργαζομένων που υπάγονται διοικητικά στο Τμήμα τους, μέσα στις νόμιμες προθεσμίες. 87

89 Εισηγούνται ιεραρχικά τη λήψη μέτρων για την εύρυθμη και ομαλή λειτουργία της Υπηρεσίας τους. Παραλαμβάνουν την αλληλογραφία που ανάγεται στην αρμοδιότητά τους και διανέμουν αυτή με ειδικό βιβλίο παράδοσης και παραλαβής στους υπ αυτούς εργαζόμενους. Εφ όσον κρίνουν ωφέλιμο και αποδοτικό, συγκεντρώνουν στοιχεία δραστηριότητας και προόδου των λειτουργιών της υπηρεσίας τους, συντάσσουν και τηρούν εποπτικούς πίνακες, τηρούν στατιστικά και άλλα χρήσιμα στοιχεία για τη σύνταξη προγραμμάτων στα αντικείμενα της αρμοδιότητάς τους. Προμηθεύουν τα γραφεία της δικαιοδοσίας τους, με τα απαραίτητα βοηθήματα, για τη διευκόλυνση τους και για να κάνουν σωστά τη δουλειά τους. Αναφέρουν στον άμεσο προϊστάμενό τους προφορικά ή γραπτά για τις υποθέσεις που εκκρεμούν και δεν μπορούν να επιλυθούν ή έστω να προωθηθούν γρήγορα ή μέσα στις προθεσμίες που έχουν ταχθεί Λοιποί Εργαζόμενοι στο Δήμο Στο πλαίσια των αρμοδιοτήτων της υπηρεσιακής μονάδας που είναι τοποθετημένου οι εργαζόμενοι, ανεξάρτητα από την εργασιακή τους σχέση, εκτελούν την εργασία που τους έχει ανατεθεί με προσοχή, επιμέλεια και ευσυνειδησία, κάτω από τις οδηγίες και κατευθύνσεις των προϊσταμένων και τις οδηγίες των αρμοδίων Αρχών. Ειδικότερα, εκείνοι που χειρίζονται ή χρησιμοποιούν μηχανήματα ή οχήματα, εργαλεία, διάφορες συσκευές κλπ, είναι υπεύθυνοι για κάθε αδικαιολόγητη απώλεια, φθορά, καταστροφή ή βλάβη σε βάρος τρίτων, όταν αυτή οφείλεται σε αμέλεια ή κακή χρήση. Οι συντάκτες των εγγράφων, αποφάσεων, μελετών και αλληλογραφίας γενικά, μονογράφουν αυτά και είναι αποκλειστικά υπεύθυνοι για την ακρίβεια των πραγματικών περιστατικών και στοιχείων που αναφέρονται σ αυτά και προκύπτουν από τα τηρούμενα βιβλία ή άλλα παραστατικά της υπηρεσίας. 88

90 Αναφέρουν στον άμεσο προϊστάμενο τους προφορικά ή γραπτά για τις υποθέσεις που εκκρεμούν, τα προβλήματα που διαπιστώνουν και προτείνουν τρόπους προώθησης και επίλυσης. 89

91

92 3. Προσωπικό του Δήμου 3.1 Προσλήψεις Προσωπικού Οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης α και β βαθμού (δήμοι, νομαρχιακές αυτοδιοικήσεις) υποχρεούνται να υποβάλλουν προγραμματισμό των αναγκών τους σε τακτικό και έκτακτο προσωπικό σε ετήσια βάση στο Υπουργείο Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης, το οποίο είναι αρμόδιο για τον προγραμματισμό προσλήψεων προσωπικού σε όλους τους φορείς του δημοσίου τομέα. Τη διαδικασία επιλογής του τακτικού προσωπικού διενεργεί το Ανώτατο Συμβούλιο Προσωπικού ή οι ίδιοι οι φορείς υπό τον έλεγχο του. Σημείο έναρξης της διαδικασίας συνιστά η προκήρυξη, που είναι μια δημόσια γνωστοποίηση της πρόθεσης του φορέα να προσλάβει προσωπικό. Η επιλογή των υποψηφίων όταν η διαδικασία διεξάγεται από το ΑΣΕΠ γίνεται: 1. Με γραπτό διαγωνισμό: Με γραπτό διαγωνισμό επιλέγεται το προσωπικό Πανεπιστημιακής, Τεχνολογικής και Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Αν το ΑΣΕΠ δεν μπορεί να διενεργήσει γραπτό διαγωνισμό μέσα σε πέντε (5) μήνες από τότε που ο οικείος φορέας θα υποβάλει σχετικό αίτημα, οι θέσεις είναι δυνατό να καλυφθούν με τη διαδικασία της σειράς προτεραιότητας. Βασικό κριτήριο που λαμβάνεται υπόψη είναι η γραπτή βαθμολογία των υποψηφίων, με άριστα το 100 και βάση το Με σειρά προτεραιότητας: Με σειρά προτεραιότητας καλύπτονται θέσεις προσωπικού Πανεπιστημιακής, Τεχνολογικής, Δευτεροβάθμιας και Υποχρεωτικής εκπαίδευσης για τις οποίες δεν απαιτείται γραπτός διαγωνισμός. Η σειρά κατάταξης των υποψηφίων ΠΕ, ΤΕ και ΔΕ καθορίζεται με βάση το άθροισμα των μονάδων 91

93 που συγκεντρώνουν για κάθε ένα από τα παρακάτω κριτήρια επιλογής: Τίτλοι σπουδών. Εμπειρία στο αντικείμενο της θέσης. Γνώση ξένης γλώσσας. Πιστοποιητικό επιτυχούς παρακολούθησης προγραμμάτων ή σεμιναρίων επαγγελματικής κατάρτισης του ΟΑΕΔ συναφών με το αντικείμενο της θέσης. Εντοπιότητα Η αξιολόγηση των υποψηφίων μπορεί να συμπληρώνεται με ειδική γραπτή δοκιμασία (test) που διενεργείται από το ΑΣΕΠ ανεξάρτητα από την εκάστοτε προκήρυξη. Η σειρά κατάταξης των υποψηφίων Υποχρεωτικής εκπαίδευσης καθορίζεται με βάση το άθροισμα των μονάδων που συγκεντρώνουν για κάθε ένα από τα παραπάνω κριτήρια επιλογής: Αριθμός τέκνων Χρόνος ανεργίας Χρόνος εμπειρίας Ηλικία Εντοπιότητα Για το ειδικό επιστημονικό προσωπικό και υπαλλήλους επί θητεία εφαρμόζεται η διαδικασία επιλογής από Επιτροπή με συνεκτίμηση των τυπικών και ουσιαστικών προσόντων των υποψηφίων. Η επιλογή των υποψηφίων όταν η διαδικασία διεξάγεται από τον ίδιο το φορέα γίνεται: 1. Με σειρά προτεραιότητας: Με σειρά προτεραιότητας καλύπτονται οι θέσεις προσωπικού Πανεπιστημιακής, Τεχνολογικής, Δευτεροβάθμιας και Υποχρεωτικής εκπαίδευσης όλων των κλάδων και ειδικοτήτων. Η σειρά κατάταξης των υποψηφίων καθορίζεται με βάση τα 92

94 κριτήρια που αναφέρθηκαν παραπάνω (άθροισμα μονάδων για τους τίτλους σπουδών, την εμπειρία κλπ). 2. Με επιλογή από επιτροπή προκειιιένου για ειδικό επιστημονικό προσωπικό: Η επιλογή γίνεται με συνεκτίμηση των τυπικών και ουσιαστικών προσόντων των υποψηφίων. Όταν η διαδικασία επιλογής προσωπικού διεξάγεται από τον ίδιο το φορέα, το ΑΣΕΠ διενεργεί έλεγχο νομιμότητας τόσο της προκήρυξης όσο και των πινάκων με σειρά κατάταξης των υποψηφίων. Τη διαδικασία επιλογής προσωπικού ιδιωτικού δικαίου ορισμένου χρόνου, για απασχόληση μέχρι 8 μήνες σε δωδεκάμηνο διάστημα ή ένα έτος με δικαίωμα παράτασης μέχρις τρία έτη για υλοποίηση ευρωπαϊκών προγραμμάτων: Προηγείται η δημοσιότητα των ανακοινώσεων πρόσληψης με: ανάρτηση της ανακοίνωσης πρόσληψης προσωπικού στο κατάστημα του φορέα, καθώς και στο κατάστημα του δήμου ή της κοινότητας που αυτός εδρεύει. δημοσίευση της περίληψης της ανακοίνωσης σε δύο τουλάχιστον ημερήσιες ή εβδομαδιαίες τοπικές εφημερίδες της έδρας του νομού, εφόσον εκδίδονται. πληροφορίες για προκηρύξεις θέσεων παρέχονται και από τα Κ.Ε.Π. 3.2 Βαθμολόγιο Υπαλλήλων - Προαγωγές Οι θέσεις των κατηγοριών Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης (ΓΙΕ), Τεχνολογικής Εκπαίδευσης (ΤΕ), Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης (ΔΕ) και Υποχρεωτικής Εκπαίδευσης (ΥΕ) του προσωπικού των Ο.Τ.Α. κατατάσσονται σε πέντε συνολικά βαθμούς ως ακολούθως: Βαθμός Α, Βαθμός Β, Βαθμός Γ, Βαθμός Δ, Βαθμός Ε. Οι θέσεις της κατηγορίας Ειδικών Θέσεων (ΕΘ) κατατάσσονται στους βαθμούς 1 και 2. Οι θέσεις των κατηγοριών ΠΕ, ΤΕ και ΔΕ κατατάσσονται στους βαθμούς Δ, Γ, Β και Α, από τους οποίους κατώτερος είναι ο Δ και ανώτερος ο Α. Οι θέσεις της 93

95 κατηγορίας ΥΕ κατατάσσονται στους βαθμούς Ε, Δ, Ε και β, από τους οποίους κατώτερος είναι ο Ε και ανώτερος ο Β. Οι θέσεις όλων των βαθμών των κατηγοριών EIE, TE, ΔΕ και ΥΕ είναι σε κάθε κατηγορία οργανικά ενιαίες. Μεταξύ των υπαλλήλων του ίδιου βαθμού δεν υπάρχει αρχαιότητα. Η βαθμολογική κλίμακα για τους υπαλλήλους ανά κατηγορία προσωπικού αναλύεται στον πίνακα που ακολουθεί. ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΚΛΙΜΑΚΑ ΥΕ ΔΕ ΤΕ ΠΕ Χρόνος Χρόνος Χρόνος Χρόνος Προαγωγής Προαγωγής Προαγωγής Προαγωγής Ε 2 έτη Δ 10 έτη 2 έτη 2 έτη 2 έτη ΓJL 10 έτη 9 έτη 8 έτη 5 έτη Β - 8 έτη 7 έτη 6 έτη Δ - Π ίνα κ α ς 1 : Β α θ μ ο λ ο γικ ή κ λ ίμ α κα ανά κ α τη γορία π ρ οσω π ικού Ποιοτική Ανάλυση Προσωπικού Το τακτικό μόνιμο προσωπικό του Δήμου Ευόσμου, σύμφωνα με τον Οργανισμό Εσωτερικής Υπηρεσίας αναλύεται ως ακολούθως: Διοικητικό προσωπικό Τεχνικό προσωπικό Γεωπονικό προσωπικό Υγειονομικό Φυλακτικό προσωπικό Προσωπικό ειδικής υπηρεσίας (Δημοτικής Αστυνομίας). 94

96 Οι κλάδοι που απαρτίζουν το διοικητικό προσωπικό είναι οι εζής: ΠΕ Διοικητικών,ΠΕ Οικονομικού Λογιστικού, ΠΕ Πληροφορικής, ΠΕ Εφόρων βιβλιοθηκών - πινακοθηκών, ΠΕ Καθηγητών Φυσικής Αγωγής, ΠΕ Ψυχολόγων, ΠΕ Καθηγητών, ΠΕ Διεκπεραίωσης Υποθέσεων Πολιτών, ΠΕ Δημοσιογραφίας και MME, TE Βιβλιοθηκονόμων, TE Κοινωνικών Λειτουργών, ΤΕ Διοικητικού -Λογιστικού, ΤΕ Πληροφορικής, ΤΕ Διοίκηση μονάδων Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ΤΕ Εποπτών Δημόσιας Υγείας, ΤΕ Διατροφολογίας, ΤΕ Διεκπεραίωσης Υποθέσεων Πολιτών^ΔΕ Διοικητικού, ΔΕ Χειριστών Η/Υ, ΔΕ Οδηγών Διοικητικών Υπηρεσιών, ΔΕ Εισπρακτόρων, ΔΕ Εποπτών Φυλάκων σχολικών κτιρίων, ΔΕ Διεκπεραίωσης Υποθέσεων Πολιτών, ΔΕ Τηλεφωνητών, ΥΕ Κλητήρων - Θυρωρών. Οι κλάδοι που απαρτίζουν το τεγνικό προσωπικό είναι οι εξής: ΠΕ Μηχανικών Περιβάλλοντος, ΠΕ Πολιτικών Μηχανικών, ΠΕ Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, ΠΕ Τοπογράφων -Μηχανικών, ΠΕ Μηχανολόγων - Μηχανικών, ΠΕ Ηλεκτρολόγων- Μηχανικών, ΤΕ Πολιτικών Μηχανικών, ΤΕ Μηχανολόγων Μηχανικών, ΤΕ Ηλεκτρολόγων Μηχανικών, ΤΕ Τοπογράφων Μηχανικών, ΤΕ Πολιτικών Μηχανικών (Δομικών Έργων), ΤΕ Ηλεκτρονικού, ΤΕ Γεωπληροφορικής και Τοπογραφίας, ΤΕ Μηχανικών Οχημάτων, ΔΕ Δομικών έργων, ΔΕ Σχεδιαστών, ΔΕ Ηλεκτρολόγων, ΔΕ Μηχανοτεχνιτών αυτ/του, ΔΕ Ηλεκτροτεχνιτών αυτ/του, ΔΕ χειριστών μηχανημάτων έργων, ΔΕ Οδηγών αυτοκινήτων, ΔΕ Τεχνιτών (διαφόρων ειδικοτήτων), ΔΕ Εργοδηγών Τοπογράφων, ΥΈ Εργατών Οικοδόμων. Οι κλάδοι που απαρτίζουν το γεωπονικό προσωπικό είναι οι εζής: ΠΕ Γεωπόνων, ΠΕ Δασολόγων, ΠΕ Περιβάλλοντος, ΤΕ Γεωπονίας, ΤΕ Γεωπονίας (Ανθοκομίας & Αρχιτεκτονικής Τοπίου), ΤΕ Γεωπόνων (Αρχιτεκτονικής Τοπίου), ΔΕ Κηπουρών, ΔΕ Εποπτών Πρασίνου και Περιβάλλοντος, ΥΕ Εργατών Κηπουρών. 95

97 Οι κλάδοι που απαρτίζουν το υνειονοιηκό ουλακτικό ποοσωπικό είναι οι strie: TE αδελφών νοσοκόμων, ΤΕ φυσιοθεραπευτών, ΔΕ Βοηθών Νοσοκόμων, ΔΕ Εποπτών Καθαριότητας, ΥΕ προσωπικού καθαριότητας (Εξωτερικών Χώρων),ΥΕ προσωπικού καθαριότητας (Εσωτερικών Χώρων),ΥΕ φυλάκων, ΥΕ Επιστατών Καθαριότητας. Οι κλάδοι που απαρτίζουν την ειδική υπηρεσία - Δημοτική Αστυνομία είναι οι εάήε: ΠΕ Δημοτικής Αστυνομίας, ΤΕ Δημοτικής Αστυνομίας, ΔΕ Δημοτικής Αστυνομίας. 3.4 Ποσοτική Ανάλυση Προσωπικού Στην ενότητα αυτή παραθέτονται κάποιοι πίνακες με βάση των οποίων γίνεται η ποσοτική ανάλυση του προσωπικού του Δήμου. ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΚΗ ΣΧΕΣΗ Μόνιμοι Ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου ΥΠΗΡΕΤΟΥΝΤΕΣ ΥΠΗΡΕΤΟΥΝΤΕΣ ΠΕ ΤΕ 35 4 ΔΕ ΥΕ ΣΥΝΟΛΑ Π ίνα κ α ς 2 : Σ υ γ κ εντρ ω τ ικ ό ς π ίνα κ α ς υπ η ρ ετο ύντω ν υπαλλήλω ν ανά β α θμίδα. Α π ογραφ ή Σύμφωνα με το παραπάνω πίνακα, η πλειοψηφία των υπηρετούντων ανήκει στο μόνιμο προσωπικό του Δήμου. Επίσης, η πλειοψηφία του μόνιμου και ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου προσωπικό ανήκει στην κατηγορία Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. Η μειοψηφία όλων των υπηρετούντων του Δήμου ανήκει στην κατηγορία Τεχνολογικής Εκπαίδευσης. 96

98 ΜΟΝΙΜΟΙ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ Σύνολο ΑΝΔΡΕΣ ΠΕ ΤΕ ΔΕ ΥΕ ΣΥΝΟΛΟ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΠΕ ΤΕ ΔΕ ΥΕ ΣΥΝΟΛΟ Π ίνα κ α ς 3 : Π ίνα κ α ς μ ό νιμ ο υ π ροσω π ικού κατά η λ ικ ία, κ α τη γο ρ ία κ α ι φύλο. Α πογρα φ ή Από τον παραπάνω πίνακα μόνιμου προσωπικού κατά ηλικία, κατηγορία και φύλο, συμπεραίνουμε πως η πλειοψηφία των ανδρών είναι μεταξύ 40 και 44 ετών, ενώ οι πλειοψηφία των γυναικών είναι μεταξύ 30 και 34 ετών. Η μειοψηφία των ανδρών αλλά και των γυναικών είναι μεταξύ 55 και 59 ετών. Όσον αφορά την κατηγορία εκπαίδευσης, η πλειοψηφία των ανδρών που απασχολείται στο Δήμο ανήκει στην κατηγορία της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, ενώ η πλειοψηφία των γυναικών ανήκει στην κατηγορία της Υποχρεωτικής Εκπαίδευσης. Η μειοψηφία των ανδρών αλλά και των γυναικών ανήκει στην κατηγορία της Τεχνολογικής Εκπαίδευσης. 97

99 ΒΑΘΜΟΣ ΠΕ ΤΕ ΔΕ ΥΕ ΣΥΝΟΛΟ ΑΝΔ. ΓΥΝ. ΑΝΔ. ΓΥΝ. ΑΝΔ. ΓΥΝ. ΑΝΔ. ΓΥΝ. ΑΝΔ. ΓΥΝ. Γ ενικός Διευθυντής Διευθυντής A Β Γ Δ Ε ΣΥΝΟΛΟ Π ίνα κ α ς 4 : Μ ό νιμ ο π ρ ο σ ω π ικ ό κατά βαθμό, κ α τη γο ρ ία κ α ι φύλο. Α πογρα φ ή Τα συμπεράσματα που βγαίνουν από τον παραπάνω πίνακα είναι τα εξής: οι θέσεις των διευθυντών καταλαμβάνονται στην πλειοψηφία τους από άτομα που ανήκουν στην Πανεπιστημιακή Εκπαίδευση ενώ μια θέση καταλαμβάνεται από εργαζόμενο Τεχνολογικής Εκπαίδευσης. Οι περισσότεροι εργαζόμενοι με βαθμό A ανήκουν στην Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση και είναι άνδρες. ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΟΙ ΟΡΓΑΝΙΚΩΝ ΘΕΣΕΩΝ ΦΥΛΟ Γ ενική Διεύθυνση Τμήμα Αυτοτελές Σύνολο Διεύθυνση Γ ραφείο ή Τμήμα Άνδρες Γ υναίκες Σύνολο Π ίνα κ α ς 5 : Μ ό νιμ ο π ρ ο σ ω π ικ ό π ρ οϊσ τά μ ενω ν ανά ο ρ γα νικ ή μ ονάδα κ α ι φύλο. Α πογρα φ ή Από τον παραπάνω πίνακα, συμπεραίνουμε πως στις περισσότερες διευθύνσεις προΐστανται άνδρες. Ομοίως συμβαίνει στα τμήματα. 98

100 4. Οικονομικά του Δήμου 4.1 Θεσμικό Πλαίσιο Με την εύρυθμη, απρόσκοπτη, αποδοτική και αποτελεσματική διαχείριση των οικονομικών δεδομένων του Δήμου, εξασφαλίζονται οι πόροι και οι συνθήκες για την εφαρμογή του δημοτικού προγράμματος δράσης. Η ύπαρξη διαφάνειας στη διαχείριση των οικονομικών μεγεθών και η ορθολογική διαχείριση των δημοτικών πόρων, είναι βασική παράμετρος για την επιτυχή άσκηση του δημοτικού λειτουργήματος και την ικανοποίηση των αναγκών των δημοτών. Η σύννομη διαχείριση με την τήρηση της ισχύουσας νομοθεσίας δημιουργεί κλίμα αμοιβαίας εμπιστοσύνης, πληρότητας της οικονομικής διαδικασίας και αποφυγή καταλογισμών από τα αρμόδια ελεγκτικά όργανα. Με το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο η βασική νομοθεσία για την οικονομική διαχείριση των Ο.Τ.Α. διέπεται από τις διατάξεις του Β.Δ. 17-5/ (ΦΕΚ 114 Α/1959) " περί οικονομικής διοικήσεως και λογιστικού των Δήμων και Κοινοτήτων " που εξακολουθεί να ισχύει μέχρι σήμερα. Με το Π.Δ. 315/1999 (ΦΕΚ 302 Α/1999) καθιερώνεται η εφαρμογή του κλαδικού Διπλογραφικού Λογιστικού Συστήματος στους Ο.Τ.Α. α βαθμού, ενός σύγχρονου και λειτουργικού συστήματος. Η βασική νομοθεσία που διέπει τα έσοδα των Ο.Τ.Α., ρυθμίζεται από το Β.Δ. 24-9/ (ΦΕΚ 171 Α/1958) "περί κωδικοποιήσεως σε ενιαίο κείμενο νόμου των ισχυουσών διατάξεων περί προσόδων Δήμων και Κοινοτήτων", που εξακολουθεί να ισχύει μέχρι σήμερα, όπως συμπληρώθηκε με το Ν.Δ. 318/19689 "περί βεβαιώσεως και εισπράξεως των εσόδων των Δήμων και Κοινοτήτων ". 99

101 4.2 Έσοδα του Δήμου Γενικά Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, η βασική νομοθεσία για τα έσοδα των Ο.Τ.Α., περιέχεται στις διατάξεις του Β.Δ. 24-9/ "περί κωδικοποιήσεως σε ενιαίο κείμενο νόμου των διατάξεων που ισχύουν περί προσόδων των Δήμων και Κοινοτήτων ' Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 217 του Π.Δ. 410/95, τα έσοδα των Ο.Τ.Α. διακρίνονται σε: 1. Τακτικά έσοδα που προέρχονται από: θεσμοθετημένους υπέρ αυτών πόρους εισοδήματα της κινητής και ακίνητης περιουσίας ανταποδοτικά τέλη και δικαιώματα φόρους, τέλη, δικαιώματα και εισφορές τοπικά δυνητικά τέλη και εισφορές 2. Έκτακτα έσοδα που προέρχονται από: δάνεια, δωρεές, κληροδοτήματα και κληρονομιές εκποίηση περιουσιακών στοιχείων κάθε άλλη πηγή Εκτός από τη γενική διάκριση των εσόδων σε τακτικά και έκτακτα, κατατάσσονται με βάση την προέλευση τους και τις δαπάνες που επιτρέπεται να καλύψουν σε: Γενικά ή ανειδίκευτα Ειδικευμένα Γ ενικών Σκοπών Ειδικευμένα Ειδικών Σκοπών Ανταποδοτικά τέλη Έκτακτα έσοδα Σύμφωνα με τον προϋπολογισμό τα έσοδα του Δήμου Ευόσμου για το οικονομικό έτος 2008 διαμορφώνονται ως εξής: 100

102 ΑΝΑΚΕΦΑΛΑΙΩΣΗ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΡΟΣ I ΕΣΟΔΑ ΑΚΕΦΑΛΑΙΩΣΗ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΗΝ ΠΗΓΗ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΟΙΚ. ΕΤΟΣ 2007 ΟΙΚ. ΕΤΟΣ 2008 ΔΙΑΜ0ΡΦ/ΝΤΑ ΕΙΣΠΡΑΧΘΕΝΤΑ ΨΗΦΙΣΘΕΝΤΑ ΕΓΚΡΙΘΕΝΤΑ ΔΙΑΜΟΡ*/ΝΤΑ ΤΑΚΤΙΚΑ ΕίΣΟΔΑ ΠΡΟΣΟΔΟΙ ΑΠΟ ΑΚΙΝΗΤΗ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑ , , , , ,0 0 Μισθώματα* , , , , ,0 0 Εσοδα α π ό εκμετάλευση εδάφους , , , , ,0 0 ακίνητης περιουσίας και κοινόχρηστων χώρων ΕΣΟΔΑ AHO ΚΙΝΗΤΗ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑ , , , , ,0 0 Τόκοι κεφαλαίων , , , , ,0 0 Εσοδα από επιχειρήσεις , , , , ,0 0 Εσοδα από λοιπή κινητή περιουσία , , , , ,0 0 ΕΣΟΔΑ ΑΠΟ ΑΝΤΑΠΟΔΟΤΙΚΑ ΤΕΛΗ ΚΑΙ , , , , ,0 0 ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ V Υπηρεσίες καθαριότητας και , , , , ,0 0 ηλεκτροφωτ ισμού Υπηρεσία υδρευσεως (άρθρο 19 ΒΔ , , , , ,0 0 24/9-20/10/1958) Υπηρεσία αρδεύσεως (άρθρο 19 ΒΔ , , , , ,0 0 24/9-20/10/1958 Υπηρεσία αποχέτευσης (άρθρο 19 ΒΔ , , , , ,00 24/9-20/10/1958 ΕΣΟΔΑ ΑΠΟ ΛΟΙΠΑ ΤΕΛΗ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ , , , , ,0 0 ΚΑΙ ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ Εσοδα νεκροταφείω ν (άρθρο 4 ΑΝ , , , , ,00 582/1968, άρθρο 3 Ν 547/1977) Εσοδα από σφαγεία , , , , ,00 Εσοδα από την εκμετάλευση έργων , , , , ,00 και την παροχή υπηρεσιών Εσοδα από τέλος Ακίνητης περιουσίας , , , , ,00 Τέλος ε π ί των ακαθαρίστων εσόδων , , , , ,00 επιτηδευματ ιών Λοιπά τ έ λ η και δικαιώματα , , , , ,00 ^ Δυνητικά ανταποδοτικά τέλη άρθρο , , , , ,00 25 Ν 1828/89 ΦΟΡΟΙ ΚΑΙ ΕΙΣΦΟΡΕΣ , , , , ,00 Φόρο ι , , , , ,00 Εισφορές , , , , ,00 Δ υνητικές εισφορές άρθρο 25 Ν , , , , , /89 ΕΣΟΔΑ ΑΠΟ ΕΠΙΧΟΡΗΓΗΣΕΙΣ ΓΙΑ , , , , ,00 ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΕΣ ΔΑΠΑΝΕΣ Από θεσμοθετημένους Πόρους γ ια , , , , ,00 κάλυψη λειτουργικώ ν δαπανών ΛΟΙΠΑ ΤΑΚΤΙΚΑ ΕΣΟΔΑ , , , , ,00 Λοιπά τα κ τικ ά έσοδα , , , , ,00 Σύνολα , , , , ,00 ΕΚΤΑΚΤΑ ΕΣΟΔΑ ΕΣΟΔΑ ΑΠΟ ΕΚΠΟΙΗΣΗ ΚΙΝΗΤΗΣ ΚΑΙ , , , , ,00 ΑΚΙΝΗΤΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ Εσοδα από εκποίηση ακινήτων , , , , ,00! Εσοδα από εκποίηση κινητών , , , , ,00 ΕΚΤΑΚΤΕΣ ΕΠΙΧΟΡΗΓΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΚΑΛΥΨΗ , , , , ,42 ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΩΝ ΔΑΠΑΝΩΝ Ε πιχορηγήσεις γ ια κάλυψη , , , , ,42 λειτουργικώ ν δαπανών ΕΠΙΧΟΡΗΓΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ , , , , ,11 Γπ 1 νλλγίναπρ 1 Λ «πα ΟρπιιηύΓτηιι^ΜΛΐΐρ in fi ,11

103 ΑΝΑΚΕΦΑΛΑΙΩΣΗ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ πόρους γ ι α επενδυτικές δαπάνες Λοιπές Ε πιχορηγήσεις για , , , , ,1 1 επ εν δ ύ σ εις1 και έργα ΔΩΡΕΕΣ - ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΕΣ - ΚΛΗΡΟΔΟΣΙΕΣ , , , , ,0 0 Δωρεές , , , , ,0 0 Κ ληρονομιές και Κληροδοσίες , , , , ,0 0 ΠΡΟΣΑΥΞΗΘΕΙΣ - ΠΡΟΣΤΙΜΑ- ΠΑΡΑΒΟΛΑ , , , , ,0 0 Προσαυξήστεις και πρόστιμα , , , , ,0 0 Παράβολα , , , , ,0 0 ΛΟΙΠΑ ΕΚΤΑΚΤΑ ΕΣΟΔΑ , , , , ,7 0 Εσοδα από δαπάνες , , , , ,7 0 πραγματοποιηθείσες γ ια λογαρισαμό τρίτων Λοιπά έκτα κτα έσοδα , , , , ,7 0 ΕΣΟΔΑ ΠΑΡΕΛΘΟΝΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΤΩΝ Σύνολα , , , , ,27 ΕΣΟΔΑ ΠΟΕ ΤΑΚΤΙΚΑ , , , , ,00 Τακτικά έσοδα παρελθόντων , , , , ,00 οικονομικώ ν ετών που βεβαιώνονται και ε ισπράττονται γ ια πρώτη φορά ΕΣΟΔΑ Π.Ο.Ε. ΕΚΤΑΚΤΑ , , , , ,00 Εκτακτα έσοδα παρελθόντων , , , , ,00 οικονομικώ ν ετών που βεβαιώνονται γ ια πρώτη φορά ΕΙΣΠΡΑΞΕΙΣ ΑΠΟ ΔΑΝΕΙΑ ΚΑΙ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙ Σύνολα , , , , ,00 ΕΙΣΠΡΑΞΕΙΣ ΑΠΟ ΔΑΝΕΙΑ , ,00 0,00 0,00 Δάνεια γ ι α την κάλυψη λειτουργικών , ,00 0,00 0,00 δαπανών Δάνεια γ ε α την κάλυψη επενδυτικών , ,00 0,00 δαπανών ο Ο Ο ο ο ο Ο Ο0,00 ΕΙΣΠΡΑΚΤΕΑ. ΥΠΟΛΟΙΠΑ ΑΠΟ , , , , ,00 ΒΕΒΑΙΩΘΕΝΤΑ ΕΣΟΔΑ ΚΑΤΑ ΤΑ ΠΑΡΕΛΘΟΝΤΑ ΕΤΗ Εισπρακτέα υπόλοιπα από , , , , ,00 βεβαιω θέντα κατά τα παρελθόντα ο ικ ο ν ο μ ικ ά έτη τακτικά έσοδα Ε ισπρακτέα υπόλοιπα από , , , , ,00 βεβαιω θέντα κατά τα προηγούμενα ο ικ ο ν ο μ ικ ά έτη έκτακτα έσοδα ΕΙΣΠΡΑΗΕΙΣ ΥΠΕΡ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΚΑΙ TP Σύνολα , , , , ,00 ΕΙΣΠΡΑΞΕΙΣ ΥΠΕΡ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΚΑΙ , , , , ,00 ΤΡΙΤΩΝ Σ υ ντα ξιο δ ο τικ ές εισφορές , , , , ,00 Φόροι και λοιπές επιβαρύνσεις , , , , ,00 Α σφαλιστικές εισφορές , , , , ,00 Λ οιπές κ ρα τή σ εις υπέρ τρίτων , , , , ,00 ΕΠΙΣΤΡΟΦΕΣ ΧΡΗΜΑΤΩΝ , , , , ,00 Επιστροφές χρημάτων , , , , ,00 ΧΡΗΜΑΤΙΚΟ ΥΠΟΛΟΙΠ Σύνολα , , , , ,00 ΧΡΗΜΑΤΙΚΟ ΥΠΟΛΟΙΠ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΗΣ , , , , ,80 ΧΡΗΣΗΣ Χρηματικό υπόλοιπο προερχόμενο από , , , , ,80 τακτικά έσοδα Χρηματικό υπόλοιπο προερχόμενο από , , , , ,80 έκτακτα έσοδα Σύνολα , , , , ,40 Σύνολα , , , , ,67

104 4.3 Δαπάνες Γενικά Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 218 του Π.Δ. 410/95 όπως τροποποιήθηκε από τις διατάξεις του άρθρου 25 παρ. 1 του Ν. 3202/03 ορίζεται ότι: 1. Οι δαπάνες είναι υποχρεωτικές και προαιρετικές. Υποχρεωτικές δαπάνες είναι: α. τα έξοδα παράστασης, η αποζημίωση των συμβούλων για τη συμμετοχή τους στις συνεδριάσεις του δημοτικού ή κοινοτικού συμβουλίου και της δημαρχιακής επιτροπής, καθώς και τα έξοδα κίνησης των προέδρων των τοπικών συμβουλίων. β. οι κάθε είδους αποδοχές των εργαζομένων γ. τα είδη ατομικής προστασίας των εργαζομένων δ. η γραφική ύλη, τα έντυπα και τα βιβλία των υπηρεσιών, η δαπάνη κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας ή φυσικού αερίου και ύδρευσης καθώς και τα τέλη ταχυδρομικών και τηλεπικοινωνιών υπηρεσιών. ε. τα μισθώματα των ακινήτων που χρησιμοποιούνται για τις δημοτικές και κοινοτικές υπηρεσίες, στ. τα έξοδα βεβαίωσης και είσπραξης ζ. τα τοκοχρεολύσια των δανείων η. τα έξοδα υποχρεωτικής από το νόμο ασφάλισης οχημάτων θ. οι ετήσιες εισφορές υπέρ των συνδέσμων δήμων και κοινοτήτων ι. οι δαπάνες υλοποίησης των συμβάσεων διαδημοτικής συνεργασίας ια. Οι επιχορηγήσεις των ιδρυμάτων και νομικών προσώπων των άρθρων 190 και του ΔΚΚ, ως προς το ποσό που αναγράφεται στην οικεία συστατική πράξη ιβ. Οι δαπάνες για την εκτέλεση των τελεσίδικων δικαστικών αποφάσεων και για την εξόφληση εκκαθαρισμένων οφειλών. 102

105 Οι υποχρεωτικές δαπάνες αναγράφονται κατά προτεραιότητα στον Προϋπολογισμό του Δήμου, ενώ οι προαιρετικές εγγράφονται στον Προϋπολογισμό του Δήμου μόνο και εφόσον υπάρχει αδιάθετο υπόλοιπο στα έσοδα. Σύμφωνα με τον προϋπολογισμό τα έσοδα του Δήμου Ευόσμου για το οικονομικό έτος 2008 διαμορφώνονται ως εξής: 103

106 ΑΝΑΚΕΦΑΛΑΙΩΣΗ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΙΡΟΣ II : ΔΑΠΑΝΕΣ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΟΙΚ. ΕΤΟΣ 2007 ΟΙΚ. ΕΤΟΣ 2008 ΔΙΑΜΟΡΦ/ΝΤΑ ΕΝΤΑΛΘΕΝΤΑ ΨΗΦΙΣΘΕΝΤΑ ΕΓΚΡΙΘΕΝΤΑ Λ Ι Α ΜΟΡΦ/ΝΤΑ ΠΙΝΑΚΑΣ X Εξοδα χρήσης Αμοιβές κ α ι έξοδα προσωπικού , , , , ,5 2 Αποδοχές μονίμων υπαλλήλων , , , , ,5 2 Αποδοχές τακτικών υπαλλήλων με , , , , ,5 2 σύμβαση αορίστου χρόνου Αποδοχές υπαλλήλων ειδικώ ν θέσεων , , , , ,5 2 Αποδοχές εκτάκτων υπαλλήλων (επί , , , , ,5 2 σύμβαση εκτάκτων υπαλλήλων, ημερομισθίων ωρομισθίων κλπ) Ε ργο δο τικ ές εισφορές Δήμων και , , , , ,52 κοινοτήτω ν κοινωνικής ασφάλισης L Παρεπόμενες παροχές και έξοδα , , , , ,5 2 ^ προσωπικού Δαπάνες πρόσληψης, εκπαίδευσης και , , , , ,5 2 επιμόρφωσης προσωπικού Αμοιβές αιρετώ ν και τρίτων , , , , ,5 0 Αμοιβές κ α ι έξοδα ελευθέρων , , , , ,5 0 επάγγελμά τ ιών! Δαπάνες αιρετώ ν , , , , ,5 0 Παροχές τρίτω ν , , , , ,6 9! Ενοίκια Μισθώματα , , , , ,6 9 Ενοίκια χρηματοδοτικής μίσθωσης , , , , ,6 9 LEASING ) Ασφάλ ι στ ρ α , , , , ,6 9 ) Συντήρηση και επισκευή αγαθών , , , , ,6 9 διαρκούς χρήσης από τρ ίτο υ ς ' Υδρευση, Φωτισμός, Καθαριότητα , , , , ,6 9 (λοιπές παροχές τρίτων) Φόροι - Τέλη , , , , ,00 Φόρο ι , , , , ,00 L Τέλη κυκλοφορίας μεταφορικών μέσων , , , , ,00 ψ Διάφοροι φόροι και τέλη , , , , ,00 Λοιπά γ ε ν ικ ά έξοδα , , , , ,68 Εξοδα μεταφορών , , , , ,68 1 Ο δοιπορικά έξοδα και έξοδα ταξιδίω ν , , , , ,68 ) Δημόσιες σ χ έσ εις (έξοδα εκθέσεων , , , , ,68 προβολής και διαφήμισης) [ Συνέδρια και εορτές , , , , ,68 > Συνδρομές , , , , ,68 5 Εξοδα δημοσιεύσεων , , , , ,68 1 Εξοδα καλλιτεχνώ ν, αθλητικών και , , , , ,68 κοινω νικώ ν δραστηριοτήτων ) Εξοδα κατασκηνώσεων εξοχών και , , , , ,68 συσσιτ ί ων ) Διάφορα έξο δα γ ενικ ή ς φύσεως , , , , ,68 Πληρωμές γ ια την εξυπηρέτηση , , , , ,00 δημοσίας πίσ τη ς L Πληρωμές γ ια την εξυπηρέτηση , , , , ,00 δημοσίας πίστεω ς (Δάνεια γ ια κάλυψη λειτο υ ρ γικ ώ ν δαπανών) 1 Πληρωμές γ ι α την εξυπηρέτηση , , , , ,00 δημοσίας πίστεω ς (Δάνεια γ ια κάλυψη επενδυτικώ ν δαπανών Δαπάνες προμ ήθεια ς αναλωσίμων , , , , ,49 L Εντυπα, β ιβ λ ία, γραφική ύλη , , , , ,49

107 ΑΝΑΚΕΦΑΛΑΙΩΣΗ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ Κλινοστρωμνές είδη κατασκηνώσεως , , , , ,4 9 και τρόφιμα«είδη υ γ ιε ιν ή ς και καθαριότητας , , , , ,4 9 Καύσιμα kcxi λιπαντικά , , , , ,4 9 Υλικό εκτοπωτ ικών, τυπογραφικών , , , , ,4 9 βιβλιοδετ ικών και λοιπών εργασιών Υλικά συντήρησης κτιρίων και έργων , , , , ,4 9 Ανταλλακτ l κά μηχανικού και λοιπού , , , , ,4 9 εξο π λ ισ μ ο ί Υλικά φαρμακείου , , , , ,4 9 Λοιπές π ρ ο μ ή θειες , , , , ,4 9 Πληρωμές γ ι α μεταβιβάσεις , , , , ,7 8 εισοδημάτων σε τρίτους Παραχωρήσεις - Παροχές - Ε πιχορηγήσ εις - Επιδοτήσεις - Δωρεές Υ ποχρεω τικές μεταβιβάσεις σε , , , , ,7 8 νομικά πρόσωπα Υ ποχρεω τικές εισφορές , , , , ,7 8 W Π ρ ο α ιρ ετικ ές εισφορές, παροχές και , , , , ,7 8 επιχορηγήσε ις Αοπά έξο δ α 61,000, , , , ,00 Εγγυήσεις και λ ο ιπ ές μακροπρόθεμες , , , , ,00 απαιτήσε ι ς Εκτακτα έ ξοδα , , , , ,00 Σύνολα , , , , ,62 Επενδύσεις Αγορές κτ ιρίων τεχνικών έργων και , , , , ,91 προμήθειες παγίων Α παλλοτριώσεις και αγορές εδαφικών , , , , ,91 εκτάσεων Α παλλοτριώσεις και αγορές κτιρίων , , , , ,91 τ ε χνικών έργων Π ρομήθειες παγίων , , , , ,91 Έργα , , , , ,46 Δαπάνες κατασκευής κτιρίω ν, έργων , , , , ,46 ιδ ιο κ τ η σ ία ς Δήμου Δαπάνες κατασκευής πάγιων , , , , ,46 ^ (μόνιμων) εγκαταστάσεων κοινής χρήσεως Ε πισκευές και συντηρήσεις παγίων , , , , ,46 εγκαταστ&σεων κοινής χρήσεως Μελέτες, έρευνες, π ειραμα τικές , , , , ,00 εργασίες και ε ιδ ικ έ ς δαπάνες Μελέτες έρευνες και πειραμα τικές , , , , ,00 εργασίες Ε ιδικές δ α π ά νες , , , , ,00 Τ ίτλοι π ά γ ια ς επένδυσης , ,00 0,00 (συμμ ετοχές σε επ ιχειρ ή σ εις) Συμμετοχές σε Δημοτικές , ,00 0,00 0,00 Επιχε ιρ ή σ ε ις Συμμετοχή σε λ ο ιπ ές ε π ιχ ειρ ή σ εις , ,00 0,00 0,00 0,00 και λ ο ιπ ά νομικά πρόσωπα Σύνολα , , , , ,48 Πληρωμές Π.Ο.Ε. και λοιπές αποδόσει Πληρωμές υποχρεώσεων (Π.Ο.Ε.) , , , , ,00 Πληρωμές υποχρεώσεων λειτουργικώ ν , , , , ,00 δαπανών (ΠΟΕ) Πληρωμές επενδυτικών δαπανών (ΠΟΕ) , , , , ,00 ί Έκτακτα έξο δ α (ΠΟΕ) , , , , ,00 Λοιπές α π ο δ ό σ εις , , , , ,00 Απόδοση συντα ξιοδοτικώ ν εισφορών , , , , ,00 ιαα λ /λμ ν'/v ι Χ λ ι π Α μ 3 R , ,00 Ο ο ο 0,00 Ο Ο ο

108 ΑΝΑΚΕΦΑΛΑΙΩΣΗ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ε π ι βαρύν <3 εων Απόδοση Ρ^σφαΧισιικών εισφορών , , , , ,0 0 Λοιπές ε ισ π ρ ά ξ ε ις υπέρ τρίτων , , , , ,0 0 Πάγιες προκαταβολές , , , , ,0 0 Λοιπές επισ τροφ ές , , , , ,0 0 ΠροβλέψεLC μη είσπραξης ,00 0, , , ,0 0 εισπρακτέω ν υπολοίπων βεβαιωμένων κατά τα Π.Ο.Ε. εντός του ο ικονομ ικού έτους Προβλέψε LÇ μη είσπραξης ,00 0, , , ,00 εισπρακτέω ν υπολοίπων Π.Ο.Ε. εντός του ο ικο δομ ικού έτους Σύνολα , , , , ,00 Αποθεματ ι *6 Ποσό δ ια θ έ σ ιμ ο για αναπλήρωση των ,84 0, , , ,00 ανεπαρκώδ πιστώσεων γ ια την δ η μ ιο υ ρ γία νέων μη προβλεπόμενων στον προοπολογισμό Αποθεματ l κό ,84 0, , , ,00 Σύνολα ,68 0, , , ,00 Σύνολα , , , , ,10 ΠΙΝΑΚΑΣ 2 : ΣΥΝΟΛΑ ΑΝΑ ΥΠΗΡΕΣΙΑ <ΧΩΡΙΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ> , , , , ,0 0 ΓΕΝΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ , , , , ,9 8 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ - ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ , , , , ,7 5 ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ,ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ , , , , ,63 ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ , , , , ,37 ΗΛΕΚΤ ΡΟΦΩΤIΣΜΟΥ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ , , , , ,31 ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΠΡΑΣΙΝΟΥ , , , , ,00 ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑ , , , , ,62 ΛΟΙΠΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ , , , , ,37 Σύνολα , , , , ,03

109 4.4 Χρηματοδοτικά Προγράμματα Κεντρικοί Αυτοτελής Πόροι (ΚΑΠ) Οι Κεντρικοί Αυτοτελής Πόροι των Ο.Τ.Α., θεσμοθετήθηκαν το έτος 1989 με τις διατάξεις του άρθρου 25 του Ν. 1828/89. Η νομοθετική αυτή ρύθμιση αποτέλεσε ένα μεγάλο βήμα για την οικονομική αυτοδυναμία των Ο.Τ.Α. και το στρατηγικό προγραμματισμό, αφού είναι πλέον εγκαίρως γνωστά τα έσοδα που μπορούν να διαχειριστούν. Οι Κεντρικοί Αυτοτελείς Πόροι προέρχονται από τις εξής πηγές εσόδων: Από το φόρο εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων Από τα τέλη κυκλοφορίας αυτοκινήτων Από το φόρο ακίνητης περιουσίας Από φόρους που έχουν θεσπιστεί υπέρ της τοπικής αυτοδιοίκησης και δεν έχουν καταργηθεί. Ως κριτήρια κατανομής λαμβάνονται υπόψη ιδίως: α) το μήκος των δικτύων ύδρευσης - αποχέτευσης β) το μήκος και η βατότητα του οδικού δικτύου γ) ο ορεινός, πεδινός ή νησιωτικός χαρακτήρας του Ο.Τ.Α. δ) το επίπεδο των κοινωνικών εξυπηρετήσεων ε) η δυνατότητα άντλησης τοπικών πόρων στ) το πληθυσμιακό μέγεθος ζ) οι πληθυσμιακές διακυμάνσεις η) οι κλιματολογικές συνθήκες θ) οι περιβαλλοντικές συνθήκες 105

110 4.4.2 Συλλογική Απόφαση Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΣΑΤΑ) Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 25 του Ν. 1828/89, το 1/3 των εσόδων που προέρχονται από το 20% του Φόρου Εισοδήματος Φυσικών και Νομικών Προσώπων που εντάσσονται στους Κεντρικούς Αυτοτελείς Πόρους (ΚΑΠ), εγγράφεται στον προϋπολογισμό των Δημοσίων Επενδύσεων (Π.Δ.Ε.) και διατίθεται για την χρηματοδότηση επενδυτικών δραστηριοτήτων των Ο.Τ.Α. Το ποσό αυτό των Κεντρικών Αυτοτελών Πόρων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης που διατίθεται για την κάλυψη επενδυτικών δραστηριοτήτων, ονομάζεται Συλλογική Απόφαση Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΣΑΤΑ). Η ΣΑΤΑ διατίθεται αποκλειστικά και μόνο για την εκτέλεση έργων και την εκπόνηση μελετών και δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την πληρωμή οποιασδήποτε άλλης δαπάνης (ΥΠΕΣΔΔΑ13654/98). Από το 1999 ποσοστό 20% της ΣΑΤΑ αποτελεί πόρο του Ειδικού Προγράμματος Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΕΠΤΑ) σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 13 του Ν. 2539/1997. Από το 2005 ποσοστό 25% της ΣΑΤΑ αποτελεί πόρο του προγράμματος ΘΗΣΕΑΣ, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 13 του Ν. 3274/04. Το υπόλοιπο 75% της ΣΑΤΑ, κατανέμεται στους Ο.Τ.Α. με βάση τα κριτήρια και τη διαδικασία που καθορίζονται κάθε φορά με απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών και Εθνικής Οικονομίας, που εκδίδονται ύστερα από πρόταση της ΚΕΔΚΕ. 106

111 4.4.3 Ειδικό Πρόγραμμα Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΕΠΤΑ) Το Ειδικό Πρόγραμμα Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΕΠΤΑ) θεσμοθετήθηκε από τις διατάξεις του άρθρου 13 του Ν. 2539/97. Σκοπός του προγράμματος είναι η χρηματοδότηση των αναγκαίων λειτουργικών δαπανών των νέων Δήμων, η χρηματοδότηση εκτέλεσης έργων υποδομής κ.λ.π. και διακρίνεται σε πέντε υποπρογράμματα: Υποπρόγραμμα 1 για την χρηματοδότηση των αναγκαίων λειτουργικών δαπανών των νέων Δήμων και Κοινοτήτων. Υποπρόγραμμα 2 για τη χρηματοδότηση μελετών, την προμήθεια και εγκατάσταση μηχανογραφικού εξοπλισμού και την εφαρμογή προγραμμάτων ενημέρωσης, κατάρτισης και ανάπτυξης ανθρωπίνου δυναμικού. Υποπρόγραμμα 3 για τη χρηματοδότηση μελετών και έργων τεχνικής υποδομής, προστασίας του περιβάλλοντος και αναβάθμισης της ποιότητας ζωής. Υποπρόγραμμα 4 για τη δημιουργία διοικητικής, κοινωνικής, αθλητικής και πολιτιστικής υποδομής καθώς και για την προμήθεια μηχανολογικού εξοπλισμού και οχημάτων. Υποπρόγραμμα 5 για τη χρηματοδότηση έργων σχετικών με τα υποπρογράμματα 2, 3 και 4 που αφορούν αποκλειστικά τους Ο.Τ.Α. των νομών Αττικής και Θεσσαλονίκης στους οποίους δεν επέρχεται μεταβολή με το σχέδιο "Καποδίστριας". Πόροι του Ειδικού Προγράμματος Τοπικής Αυτοδιοίκησης είναι: ποσοστό 20% από τη ΣΑΤΑ, ποσοστό 80% από το 20% του φόρου επί των τόκων των καταθέσεων, ποσοστό 8,5% από το υπόλοιπο των Κεντρικών Αυτοτελών Πόρων (ΚΑΠ), ποσοστό 2% υπέρ του λογαριασμού "Κεφάλαια προς τον τεχνικό εξοπλισμό Δήμων και Κοινοτήτων". 107

112 4.4.4 Αναπτυξιακό Πρόγραμμα "ΘΗΣΕΑΣ" Με τις διατάξεις των άρθρων 6-12 του Ν. 3274/04 καταρτίζεται το νέο Αναπτυξιακό Πρόγραμμα Τοπικής Αυτοδιοίκησης, με την ονομασία "Πρόγραμμα ΘΗΣΕΑΣ". Το πρόγραμμα ΘΗΣΕΑΣ συντίθεται από τα ακόλουθα Υποπρογράμματα: Υποπρόγραμμα 1 "Οργάνωση και ανάπτυξη των υπηρεσιών των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης". Υποστηρικτικές δράσεις οργάνωσης και ανάπτυξης των υπηρεσιών τους, χρηματοδότηση πολιτικών συνολικής υποστήριξης τους και εκπόνηση των αναγκαίων μελετών, αντιμετώπιση ειδικών, εκτάκτων και επειγουσών αναγκών, οριζόντιες πολιτικές. Υποπρόγραμμα 2 "Τοπική ανάπτυξη και προστασία περιβάλλοντος" για τους Ο.Τ.Α. πρώτου βαθμού: απαλλοτριώσεις, χρηματοδότηση της μελέτης, κατασκευής, βελτίωσης και συντήρησης έργων τεχνικών υποδομών, προστασίας του περιβάλλοντος και αναβάθμισης της ποιότητας ζωής, καθώς και λοιπών επενδύσεων τοπικής ανάπτυξης, προμήθεια μηχανολογικού εξοπλισμού και οχημάτων, οριζόντιες πολιτικές. Υποπρόγραμμα 3 "Κοινωνικές και πολιτιστικές υποδομές και δραστηριότητες" Υποπρόγραμμα 4 "Τεχνική στήριξη του Προγράμματος". Οι πόροι του προγράμματος ΘΗΣΕΑΣ προέρχονται: 10% των ΚΑΠ, 25% της ΣΑΤΑ, 80% του φόρου των καταθέσεων του άρθρου 9 παρ. 5 του Ν. 2503/97, το ποσοστό των τόκων των χρηματικών υπολοίπων του άρθρου 232 του Π.Δ. 410/95, εθνικοί πόροι του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, με τους οποίους χρηματοδοτούνται έργα δήμων και κοινοτήτων. 108

113 5. Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου 5.1 Γενικά Ο ΔΚΚ αφιερώνει, στο ένατο μέρος και στα άρθρα , διατάξεις που αφορούν στα Δημοτικά και Κοινοτικά Ιδρύματα και τα Νομικά Πρόσωπα. Σύμφωνα με το άρθρο 226, Δημοτικά ή Κοινοτικά Ιδρύματα όπως είναι, τα βρεφοκομεία, τα κέντρα παιδικής μέριμνας, οι οίκοι ευγηρίας, τα μουσεία ή άλλα επιστημονικά και ερευνητικά ιδρύματα, συνιστώνται, ως νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου (ΝΠΔΔ), ύστερα από απόφαση του δημοτικού ή κοινοτικού συμβουλίου, με προεδρικό διάταγμα, που ορίζει τον σκοπό, τα όργανα της διοίκησης, τους πόρους και την περιουσία του. Σε αυτό αφιερώνεται και το όνομα του οικείου ιδρύματος. Στο ΔΚΚ αναφέρονται σχετικές διατάξεις με: τον σκοπό, το όνομα, τα όργανα του νομικού προσώπου και τη θητεία τους, το προσωπικό, τις υπηρεσιακές μεταβολές, κ.α. Αυτά τα ιδρύματα διοικούνται από το διοικητικό συμβούλιο που απαρτίζεται από τον Δήμαρχο ή τον Πρόεδρο της Κοινότητας, ή άλλο αιρετό ή μη εκπρόσωπο που ορίζεται από αυτούς, ως πρόεδρος, και έξι έως δέκα μέλη που εκλέγονται από το δημοτικό και κοινοτικό συμβούλιο. Ένα από τα μέλη εκλέγεται από το διοικητικό συμβούλιο, ως αντιπρόεδρος. Στη συνέχεια του άρθρου 227 καθορίζεται η διαδικασία εκλογής και συμμετοχής των εμπλεκόμενων μελών του Δημοτικού ή Κοινοτικού Ιδρύματος. Η δημιουργία και λειτουργία των Δημοτικών Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου (ΝΠΔΔ) συνδέεται, σύμφωνα με το άρθρο 239 του ΔΚΚ, με τον σκοπό τους που είναι η οργάνωση και η λειτουργία ορισμένης δημοτικής ή κοινοτικής υπηρεσίας με γνώμονα την καλύτερη εξυπηρέτηση των αναγκών των κατοίκων, όπως η σύσταση κέντρων κοινωνικής προστασίας, πνευματικών ή αθλητικών κέντρων, βιβλιοθηκών, μουσείων, κ.α. Στο ίδιο άρθρο, ο Γενικός Γραμματέας της Περιφέρειας διαπιστώνει τη νομιμότητα της σχετικής απόφασης του 109

114 δημοτικού ή κοινοτικού συμβουλίου και εκδίδει, ως καθ ύλην αρμόδιος, την πράξη σύστασης του ΝΠΔΔ, η οποία δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Στην απόφαση σύστασης του ΝΠΔΔ ορίζονται το όνομα, ο σκοπός, η περιουσία και οι πόροι του. Αναφορικά με το άρθρο 240 του ΔΚΚ, τα Δημοτικά ή Κοινοτικά ΝΠΔΔ διοικούνται από το διοικητικό συμβούλιο, που αποτελείται από πέντε έως δεκαπέντε μέλη, τα οποία μαζί με τους αναπληρωτές τους ορίζονται από το δημοτικό ή κοινοτικό συμβούλιο. Στο ίδιο άρθρο ορίζεται η θητεία των μελών του συμβουλίου, καθώς και οι συμμετοχικές διαδικασίες σε αυτά τα συλλογικά όργανα της πρωτοβάθμιας τοπικής αυτοδιοίκησης. Στο Δήμο Ευόσμου έχουν δημιουργηθεί και λειτουργούν δύο (2) Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου. Το Κέντρο Ανοιχτής Προστασίας Ηλικιωμένων (Κ.Α.Π.Η.) και οι Δημοτικοί Παιδικοί Σταθμοί, στα οποία θα αναφερθούμε αναλυτικότερα παρακάτω. 5.2 Κέντρο Ανοιχτής Προστασίας Ηλικιωμένων Δήμου Ευόσμου Οι υπηρεσίες του Νομικού Προσώπου Κ.Α.Π.Η. Ευόσμου διαρθρώνονται εσωτερικά σε ένα τμήμα με τρία γραφεία ως εξής: Τμήμα υπηρεσιών Κέντρου Ανοικτής Προστασίας Ηλικιωμένων Δήμου Ευόσμου - Γραφείο Διοίκησης και Ταμιακής Υπηρεσίας - Γ ραφείο Κοινωνικής Υπηρεσίας - Γραφείο Υγειονομικών Υπηρεσιών Οι αρμοδιότητες του προϊστάμενου τμήματος είναι οι εξής: Εποπτεύει, συντονίζει και κατευθύνει όλες τις υπηρεσίες του Νομικού Προσώπου, φροντίζει για την πιστή εφαρμογή της κείμενης νομοθεσίας, του Κανονισμού Διοίκησης και 110

115 Διαχείρισης του Νομικού Προσώπου και την εκτέλεση των αποφάσεων του Διοικητικού Συμβουλίου. Εισηγείται στο Διοικητικό Συμβούλιο κάθε Θέμα που αφορά στη λειτουργία, το προσωπικό, τα μέλη και την υλικοτεχνική υποδομή του Νομικού Προσώπου, όπως: -τον αριθμό και τις ειδικότητες του προσωπικού που είναι αναγκαίο, προκειμένου να διασφαλιστεί η εύρυθμη λειτουργία του. -τον πάσης φύσεως εξοπλισμό και απαραίτητο αναλώσιμο υλικό. -τις απαραίτητες εργασίες για την επισκευή και συντήρηση των κτιρίων. -την επιμόρφωση του προσωπικού. Η κατανομή του προσωπικού του Κέντρου Ανοικτής Προστασίας Ηλικιωμένων (Κ.Α.Π.Η.) φαίνεται στον παρακάτω πίνακα. ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΜΟΝΙΜΟΙ ΠΕ 1 ΤΕ 12 ΔΕ 1 ΥΕ 6 ΣΥΝΟΛΟ 20 Π ίνα κ α ς 6: Π ίνα κ α ς υπ η ρετούντω ν Κ.Α.Π.Η. ανά βαθμό. Α πογρα φ ή Οι κλάδοι που απαρτίζουν το προσωπικό του Νομικού Προσώπου είναι οι εξής: Κοινωνιολόγων ΠΕ, Κοινωνικών Λειτουργών ΤΕ, Διοικητικού-Λογιστικού ΤΕ, Νοσοκόμων- Νοσηλευτών ΤΕ, Φυσιοθεραπευτών ΤΕ, Εργοθεραπευτών ΤΕ, Νοσοκόμων ΔΕ, Οικογενειακών Βοηθών ΥΕ, Καθαριότητας εσωτερικών χώρων ΥΕ. 5.3 Δημοτικοί Παιδικοί Σταθμοί Δήμου Ευόσμου 111

116 Η οργανωτική διάρθρωση των υπηρεσιών των Δημοτικών Παιδικών Σταθμών του Δήμου Ευόσμου, συγκροτείται ως εξής: Α) Διεύθυνση Παιδικών Σταθμών Β) Στην Διεύθυνση Δημοτικών Παιδικών Σταθμών Ευόσμου υπάγονται τα παρακάτω τμήματα: 1. Τμήμα A Παιδικός Σταθμός 2. Τμήμα Β Παιδικός Σταθμός 3. Τμήμα Τ Παιδικός Σταθμός 4. Τμήμα Δ Παιδικός Σταθμός 5. Τμήμα Διοικητικού - Οικονομικού Οι αρμοδιότητες της Διεύθυνσης και των Τμημάτων είναι οι εξής: Η διεύθυνση εποπτεύει, συντονίζει και κατευθύνει το παιδαγωγικό έργο του Σταθμού και γενικά μεριμνά για την εύρυθμη λειτουργία του σύμφωνα με τον ισχύοντα κανονισμό και σε αγαστή συνεργασία με τους παιδαγωγούς. Επίσης, επιμελείται της σύγχρονης προσχολικής αγωγής στα φιλοξενούμενα νήπια σε συνεργασία με το προσωπικό του Σταθμού. Το τμήμα Διοικητικού-Οικονομικού επιμελείται των παντός διοικητικών και οικονομικών εργασιών των Σταθμών. Η κατανομή του προσωπικού των Παιδικών Σταθμών Ευόσμου φαίνεται στον παρακάτω πίνακα. ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΜΟΝΙΜΟΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΠΕ 12 ΤΕ 17 ΔΕ 35 ΥΕ 14 ΣΥΝΟΛΟ 78 Π ίνα κ α ς 7 : Π ίνα κ α ς υπ η ρ ετο ύντω ν Π α ιδ ικ ώ ν Σ τ α θ μ ώ ν Ε υόσμου ανά βαθμό. Α π ογραφ ή

117 Οι κλάδοι που απαρτίζουν το προσωπικό των Παιδικών Σταθμών Ευόσμου είναι οι εξής: ΠΕ Διοικητικού, ΠΕ Νηπιαγωγών, ΠΕ Φυσικής Αγωγής, ΠΕ Μουσικών Σπουδών, ΓίΕ Ψυχολόγων, ΤΕ Βρεφονηπιοκόμων, ΤΕ Διοικητικών- Λογιστικών, ΤΕ Κοινωνικών Λειτουργών, ΤΕ Τεχνολόγων Τροφίμων, ΔΕ Βοηθών Βρεφοκόμων, ΔΕ Μαγείρων, ΔΕ Οδηγών, ΥΕ Προσωπικό Καθαριότητας. 5.4 Δημοτικές Επιχειρήσεις Ο θεσμός των επιχειρήσεων των Ο.Τ.Α. και των δύο βαθμών, συμβάλλει, από τις αρχές της δεκαετίας του 1980, στην αξιοποίηση των παραγωγικών πόρων και τη στήριξη της τοπικής ανάπτυξης, στη συμμετοχή εθνικών και Κοινοτικών προγραμμάτων, στην κατασκευή τεχνικών έργων τοπικής εμβέλειας και τη προώθηση κοινωνικών και πολιτιστικών δραστηριοτήτων. Ειδικότερα και για την πραγματοποίηση αυτών των σκοπών ο ΔΚΚ διακρίνει μεταξύ των άρθρων τις επιχειρήσεις κατά κατηγορία, ανάλογα με το αντικείμενο, τη χρηματοδότηση και τη νομική τους μορφή. Επαναπροσδιορίζει, ακόμή, τις σχέσεις και τους κανόνες που διέπουν τις προσλήψεις προσωπικού και τις αναθέσεις μελετών- έργων- υπηρεσιώνπρομηθειών. Ως συνέπεια αυτών, προτείνονται οι ακόλουθες κύριες κατηγορίες επιχειρήσεων των πρωτοβάθμιων ΟΤΑ: 1. Δημοτικές ή Κοινοτικές Κοινωφελείς Επιχειρήσεις. 2. Ανώνυμες ή Παραγωγικές Επιχειρήσεις των Ο.Τ.Α. Επίσης συνιστώνται επιχειρήσεις των ΟΤΑ, βάσει ειδικών διατάξεων νόμου και αποτελούν αντίστοιχες επιχειρήσεις ΟΤΑ ειδικού σκοπού. Τέλος, ως προς όλες τις υπόλοιπες επιχειρήσεις που λειτουργούν σήμερα, ο νόμος θέτει ως όριο ένα έτος για την προσαρμογή του καταστατικού τους στις μεταβατικές ρυθμίσεις περί επιχειρήσεων ΟΤΑ και προβλέπει τη συγχώνευση, τη μετατροπή και τη λύση αυτών των επιχειρήσεων που δεν θα ανταποκρίνονται στις συγκεκριμένες ρυθμίσεις. 113

118 Στο άρθρο 253 του ΔΚΚ, παρατίθενται οι κανόνες σύστασης των παραπάνω μορφών επιχείρησης των ΟΤΑ. Η σύσταση ή η συμμετοχή σε αυτές γίνεται μετά από απόφαση του δημοτικού ή κοινοτικού συμβουλίου, η οποία λαμβάνεται με απόλυτη πλειοψηφία των μελών του. Της ανωτέρω απόφασης προηγείται η εκπόνηση σχετικής οικονομοτεχνικής μελέτης βιωσιμότητας της επιχείρησης. Επίσης, το διοικητικό συμβούλιο της επιχείρησης είναι υποχρεωμένο να συντάσσει τους κανονισμούς εσωτερικής υπηρεσίας και τους κανονισμούς προσωπικού και οικονομικής διαχείρισης σε σχέση με το αντίστοιχο κανονιστικό πλαίσιο των Ο.Τ.Α Δημοτική Κοινωφελής Επιχείρηση Ευόσμου Σύμφωνα με το πρόγραμμα δράσης περιόδου της Κοινωφελούς Επιχείρησης Ευόσμου, οι δραστηριότητες κατά τμήμα είναι οι εξής: 1. Κοινωνική προστασία, αλληλεγγύη, συνοχή και εθελοντισμός. Στο πρόγραμμα αυτό, συμπεριλαμβάνονται δράσεις όπως η Παιδική Προστασία Νηπίων, το Κέντρο Δημιουργικής Απασχόλησης Παιδιών, την Κοινωνική Υποστηρικτική Υπηρεσία η οποία ως στόχο έχει την πρόληψη και την αντιμετώπιση του κοινωνικού και οικονομικού αποκλεισμού των ευπαθών ομάδων του πληθυσμού, την υποστήριξη των άνεργων ή των εργαζόμενων. Επίσης, δράσεις όπως ο εθελοντισμός και η αλληλεγγύη που έχουν στόχο την οργάνωση υποστηρικτικών εκδηλώσεων, ενημερωτικών σεμιναρίων με θέμα τον ρατσισμό, την ξενοφοβία και την διαπολιτισμικότητα. 2. Παιδεία, πολιτισμός και αθλητισμός. 114

119 Στο πρόγραμμα αυτό εντάσσονται δράσεις οι οποίες αφορούν τον πολιτισμό και τον αθλητισμό. Ο στόχος είναι, η οργάνωση, φιλοξενία και αποστολή εκδηλώσεων σε κάθε μορφή τέχνης, ομιλιών, παρουσιών και παραστάσεων. Στο ίδιο τμήμα εντάσσονται οι δράσεις Δημοτικός Κινηματογράφος Ευόσμου, Κινηματογραφική Λέσχη Ευόσμου και Θεατρική Ομάδα Ευόσμου. Όσον αφορά τον αθλητισμό, το τμήμα έχει στην ευθύνη του την οργάνωση επιδείξεων και εκδηλώσεων, τοπικών- εθνικών και διεθνικών συνεδρίων και συναντήσεων, την εφαρμογή αθλητικών προγραμμάτων μαζικού ή ειδικού αθλητισμού για όλες τις ηλικίες. 3. Περιβάλλον Στο πρόγραμμα αυτό εντάσσονται δράσεις όπως η Ενημέρωση- Ευαισθητοποίηση. Στόχος του προγράμματος είναι η οργάνωση συζητήσεων, ανταλλαγές εμπειρικών απόψεων και ιδεών πάνω σε θέματα του περιβάλλοντος όπως οι κλιματικές αλλαγές και οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Η δράση Περιβαλλοντική Ενεργοποίηση έχει στόχο την προώθηση της διεθνούς συνθήκης για «την πρόσβαση στην πληροφορία, τη συμμετοχή του κοινού και την πρόσβαση στη δικαιοσύνη σε Θέματα περιβάλλοντος». 4. Δημοτική Συγκοινωνία Στόχος του προγράμματος είναι η καλύτερη σύνδεση των πολεοδομικών γειτονιών τόσο μεταξύ τους όσο και με τους χώρους δημόσιας εξυπηρέτησης και την αμεσότερη και πιο οικονομική μετακίνηση των δημοτών στα γεωγραφικά όρια της περιοχής του Δήμου Ευόσμου. Για το έτος 2008 το ποσό χρηματοδότησης από τον Δήμο Ευόσμου ανέρχεται στο ποσό των ,00. Για το έτος 2009 ανέρχεται στο ποσό των ,

120 5. Έρευνα - Αποτελέσματα Ερωτηματολογίου Στην ενότητα αυτή παραθέτονται οι ερωτήσεις του ερωτηματολόγιου καθώς και οι απαντήσεις με τα αντίστοιχα ποσοστά τους. Σύνολο ερωτημενών: 100 άτομα Άνδρες: 46% Γυναίκες: 54% Επίπεδο εκπαίδευσης: Πρωτοβάθμια: 22% Δευτεροβάθμια: 38% Τριτοβάθμια: 32% Μεταπτυχιακό: 8% > Είστε ικανοποιημένοι από τις δράσεις - υπηρεσίες του Δήμου; Πάρα πολύ Αρκετά Λίγο Καθόλου 116

121 > Σε ποιους τομείς κρίνετε επιτυχημένη τη δράση του Δήμου; Τεχνικά Έργα 31% Πολιτιστικές εκδηλώσεις 21% Ενημέρωση του πολίτη 13% Καθαριότητα 8% Αστυνόμευση 6% Τρίτη ηλικία 4% Υπηρεσίες κοινωνικής 4% πολιτικής Αθλητικές δραστηριότητες 3% Υπηρεσίες πρασίνου 3% Εξυπηρέτηση πολιτών 2% Ανεργία 1% Νεολαία 1% > Σε ποιους τομείς θα θέλατε να δώσει προτεραιότητα ο Δήμος την επόμενη τετραετία; Ανεργία 26% Καθαριότητα 16% Εξυπηρέτηση πολιτών 12% Υπηρεσίες κοινωνικής 12% πολιτικής Τρίτη ηλικία 9% Ενημέρωση του πολίτη 9% Τεχνικά έργα 8% Υπηρεσίες πρασίνου 3% Αστυνόμευση 3% Νεολαία 1% Πολιτιστικές εκδηλώσεις 1% 117

122 > Τι έργα νομίζετε ότι έχει ανάγκη η περιοχή σας; Ανάπτυξη οικονομίας Περιβαλλοντική βελτίωση Δήμου Κοινωνική πρόνοια 29% 18% Πολιτισμός- Αθλητισμός-Παιδεία Τεχνικά έργα > Ποιες νέες/ πρόσθετες υπηρεσίες θα θέλατε να παρέχονται ή να αναπτυχθούν από το Δήμο; Γραφείο Προώθησης 30% Απασχόλησης Νέες Τεχνολογίες 24% Δημοτική Συγκοινωνία 18% Γραφείο Εθελοντικής 12% Πολιτικής Προστασίας Εκπαιδευτικές 12% Δραστηριότητες Δημοτική Αστυνομία 4% 118

123 > Θεωρείτε αναγκαία την ηλεκτρονική εξυπηρέτηση; ΝΑΙ: 100% ΟΧΙ: 0% > Σε ποια πεδία διαδικασιών πρέπει να συμμετέχει ο δημότης; Διαμόρφωση πολιτικών Λήψη αποφάσεων Εφαρμογή πολιτικών Σε όλα τα παραπάνω Σε κανένα από τα παραπάνω 119