ΔΑΝΕΙΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΓΓΥΗΣΗ ΤΗΣ ΕΤΕΑΝ Α.Ε. - ΤΕΜΠΜΕ ΑΕ.

Transcript

1 ΣΧΟΛΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ Τμήμα Λογιστική ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Σακελλαρίδου Γ αρυφαλλιά και Χατζηγεωργακίδου Αγγελική Θέμα : ΔΑΝΕΙΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΓΓΥΗΣΗ ΤΗΣ ΕΤΕΑΝ Α.Ε. - ΤΕΜΠΜΕ ΑΕ. Υπεύθυνος καθηγητής: Ασλάνη Σοφία 1

2 Περίληψη Η ΤΕΜΠΜΕ ΑΕ αποτελεί ένα μέσο στήριξης των μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων, ένα περιφερειακό αναπτυξιακό εργαλείο, ένα μοχλό δημιουργίας ή διατήρησης θέσεων εργασίας, ένα πραγματικό κρίκο σύνδεσης των μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων. Είναι ένας νέος συμπληρωματικός μηχανισμός του χρηματοπιστωτικού και χρηματοδοτικού συστήματος της χώρας μας. Με τον Ν. 3912/2011 (ΦΕΚ ΑΊ7/ Π) η ΤΕΜΠΜΕ Α.Ε. υποκαταστάθηκε από την ΕΤΕΑΝ Α.Ε., η οποία αποτελεί συνέχεια και καθολικό διάδοχό της. Όταν στην παρούσα γίνεται αναφορά σε πράξη και/ή ενέργεια και/ή αρμοδιότητα της ΤΕΜΠΜΕ Α.Ε., εφεξής νοείται ως πράξη και/ή ενέργεια και/ή αρμοδιότητα της ΕΤΕΑΝ Α.Ε. Το ΕΤΕΑΝ ΑΕ. αποτελεί ένα ειδικό Ταμείο στήριξης των επιχειρήσεων, με ιδιαίτερη έμφαση στις ΜμΕ αλλά και στις καινοτόμες επιχειρήσεις και θα αποτελέσει ένα από τα βασικά εργαλεία του νέου αναπτυξιακού μοντέλου που χρειάζεται η χώρα μας, προωθώντας τα νέα μέσα χρηματοοικονομικής τεχνικής (financial engineering) και διευκολύνοντας την πρόσβαση των επιχειρήσεων σ αυτά, ώστε να καταστούν ανταγωνιστικές..τα αποτελέσματα της έρευνας, που έγινε για τις ανάγκες της παρούσας εργασίας, έδειξε ότι οι Έλληνες επιχειρηματίες δέχθηκαν τα δάνεια με την εγγύηση της ΤΕΜΠΜΕ Α.Ε. με μεγάλη προθυμία και ικανοποίηση, παρόλο που η οικονομική κρίση που διανύουμε αυτή την εποχή τους κάνει να ατενίζουν το μέλλον των επιχειρήσεών τους με σκεπτικισμό και απογοήτευση 2

3 Abstract «TEMnME A.E.» consists a mean which supports small and smaller companies. It is a regional tool which helps the creation and development of working positions, a real link which connects small and smaller companies. It consists a new supplementary mechanism of financial and credit system of our country. According the Law 3912/2011 (pls.a'17/ ) TEMnME A.E. was replaced by ETEAN A.E., which continues their its work. ETEAN AE. is a special Funds which supports companies, particularly small and medium companies, also innovative firms and it will be one of the most basic means of the new development model, which our country needs, promoting the new means of financial engineering and making easier the access of them, having as a result to be competitive. The results of the search, which became for the needs of the present subject, proved that Greek businessmen accepted the loans with the guarantee of TEMnME A.E. with great willingness and satisfaction, although the economical crisis which live this period, make them to see the future of their companies with skepticism and disappointment. 3

4 Περιεγό»ενα Περίληψη... 2 Abstract... 3 Περιεχόμενα... 4 Εισαγωγή... 8 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1ο Εισαγωγή Η φυσιογνωμία των Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων στην Ελλάδα Η δυνατότητα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων για δημιουργία νέων.. 13 θέσεων εργασίας Η στρατηγική της μέσης επιχείρησης Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις θεωρούν ότι το επιχειρηματικό περιβάλλον στην 16 Ελλάδα δεν είναι ευνοϊκό Η διαφοροποίηση της μικρής επιχείρησης με τη μεσαία Ο δείκτης οικονομικού κλίματος τον Δεκέμβριο του δείκτης επιχειρηματικού κλίματος Δείκτης επιχειρηματικού κλίματος στις αρχές του Δάνεια Είδη δανείου με βάση την δόση Δάνεια με βάση το επιτόκιο Είδη δανείων με βάση το νόμισμα Τι είναι οι Επιχειρηματικοί Άγγελοι; Οι κατηγορίες επιχειρηματικών αγγέλων

5 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2ο Εισαγωγή Ίδρυση και λειτουργία της εταιρείας Στοιχεία από το Καταστατικό της Εταιρείας Μετοχικό κεφάλαιο του Ταμείου Τα έσοδα της Εταιρείας Διοίκηση - Διαχείριση Κανόνες εγγυοδοσίας Η παροχή μεσοπρόσθεσμων δανείων Οι βασικές στρατηγικές κατευθύνσεις της ΤΕΜΠΜΕΑ.Ε Στόχοι της εταιρείας Ανθρώπινο Δυναμικό (Οργανόγραμμα Θεσμικό και κανονιστικό πλαίσιο της εταιρείας Δραστηριότητες της ΤΕΜΠΜΕ ΑΕ στο MED "Measures to Accelerate the 37 Mediterranean Business Angel Market - MACC-BAM" Η δράση εγγύησης δανείων σε επιχειρήσεων εκτός περιφέρειας Αττικής Φάσεις προγραμμάτων στήριξης μικρομεσαίων επιχειρήσεων ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3ο Εισαγωγή Τα τρία εγγυοδοτικά προγράμματα της ΤΕΜΠΜΕ ΑΕ Ειδικοί στόχοι του Προγράμματος Προϋπολογισμός του Προγράμματος Νομοθετικό και Κανονιστικό Πλαίσιο Επιλέξιμες Επιχειρήσεις Επιλέξιμες Δραστηριότητες Επιλέξιμες δαπάνες και μορφές δανείων και διαδικασίες καταβολής 51 υποχρεώσεων Επιλέξιμες Μορφές Δανείων Είδη δανείου Χρόνος Ενεργοποίησης Δανειακών Συμβάσεων Τρόπος Καταβολής του ποσού του Δανείου απευθείας στις ΔΟΥ και στα 54 Ασφαλιστικά Ταμεία... 5

6 3.9.1.Συνεργασία Δ ΟΥ και Ασφαλιστικών Ταμείων με ΤΕΜΠΜΕ ΑΕ Διαδικασίες παροχής εγγυήσεων Έναρξη ισχύος, διάρκεια και ποσοστό κάλυψης της εγγύησης Ετήσια προμήθεια εγγύησης και τρόπος καταβολής της Απαραίτητα δικαιολογιτικά Παρακολούθηση των δανειακών συμβάσεων Υποχρεώσεις των επιχειρήσεων Καταγγελία σύμβασης και καταβολή τελικής ζημίας Συνεργασία ΤΕΜΠΜΕ Α.Ε. - ΤΡΑΠΕΖΕΣ Αρμοδιότητες διαχείρισης της ΤΕΜΠΜΕ Α.Ε Υποχρεώσεις της ΤΕΜΠΜΕ ΑΕ Υποχρεώσεις του Υπουργείου Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4ο 4.1. Εισαγωγή Οι αιτίες ίδρυσης του Ε.Τ.Ε.ΑΝ Στόχοι του Ε.Τ.Ε.ΑΝ Υποκατάσταση της ΤΕΜΠΜΕ Α.Ε. από την Ε.Τ.Ε.ΑΝ.ΑΕ Βασικοί αναπτυξιακοί πυλώνες της ΕΤΕΑΝ ΑΕ Η διαφορά της ΕΤΕΑΝ από την ΤΕΜΠΜΕ Α.Ε Τρόποι εξασφάλισης της εύρυθμης και ορθολογικής λειτουργίας του Τομείς όπου το νέο Ταμείο συμβάλει στην αναπτυξιακή προοπτική της 73 χώρας Προγράμματα που θα υπαχθούν στην «ομπρέλα» του ΕΤΕΑΝ Το κεφάλαιο του Ε.ΤΕ.Α.Ν. και τα χρήματα που θα δοθούν στην αγορά μέσω 74 αυτού Άρθρα του Καταστατικού του Ε.Τ.Ε.Α.Ν. (Σχέδιο νόμου Σύσταση Εθνικού 76 Ταμείου Επιχειρηματικότητας και Ανάπτυξης) Ταμείο «Ενάλιον»

7 ΒΑΣΙΚΑ ΣΤΑΔΙΑ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑΣ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Επιλογή και οριοθέτηση του αντικειμένου της έρευνας Μεθοδολογία Σκοπός Επανεξέταση και η διατύπωση του προβλήματος Δομή του ερωτηματολογίου Το δείγμα της έρευνας Διανομή ερωτηματολογίων Καταγραφή στοιχείων Η στατιστική επεξεργασία των στοιχείων ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ (Δάνεια με την εγγύηση της ΤΕΜΠΜΕ ΑΕ.) Στατιστική επεξεργασία στοιχείων έρευνας ΓΕΝΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΕΠΙΛΟΓΟΣ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟΥ ΤΗΣ 114 ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΜΕ ΤΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΤΟΥ ΕΡΕΥΝΑΣ... ΠΗΓ Ε Σ

8 Εισαγωγή Η μεγάλη πτώση στον κύκλο παραγωγής των επιχειρήσεων από τη ραγδαία επιδείνωση της ζήτησης, η έλλειψη ρευστότητας στην αγορά και η έκταση του φαινομένου των ακάλυπτων επιταγών συνθέτουν τα κυριότερα προβλήματα που δυσχεραίνουν την επιχειρηματική δραστηριότητα στην Ελλάδα στην παρούσα συγκυρία(αγγελόπουλος, 2008). Το κλίμα της επιχειρηματικότητας στην Ελλάδα δυσχεραίνουν επιπροσθέτως: - Η υψηλή φορολόγηση των επιχειρήσεων σε όλες τις εκφάνσεις της (φορολογία κερδών και μερισμάτων, ΕΤΑΚ και ΦΠΑ). - Οι καθυστερήσεις πληρωμών από το Δημόσιο προς τις επιχειρήσεις (εξόφληση επενδυτικών προγραμμάτων, αποπληρωμή έργων και επιστροφή του ΦΠΑ, κυρίως στις εξαγωγικές επιχειρήσεις). - Πάγια διαρθρωτικά προβλήματα, όπως η γραφειοκρατία, η πολυνομία, ο αθέμιτος ανταγωνισμός και ο κρατικός παρεμβατισμός( - Δυσχέρειες πρόσβασης στο χρηματοπιστωτικό σύστημα λόγω υποχρεώσεων στο Δημόσιο και στα Ασφαλιστικά ταμεία. Για την αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος, την αποκατάσταση της ρευστότητας των επιχειρήσεων και την ανάπτυξη και επέκταση της επιχειρηματικής τους δραστηριότητας δημιουργήθηκε το Πρόγραμμα με τίτλο «Εγγύηση από την ΤΕΜΠΜΕ ΑΕ Χαμηλότοκων Δανείων για την κάλυψη Φορολογικών και Ασφαλιστικών Υποχρεώσεων Μικρών και Πολύ Μικρών Επιχειρήσεων».Για την υλοποίηση του Προγράμματος η ΤΕΜΠΜΕ Α.Ε. θα συνεργαστεί με Τραπεζικά Ιδρύματα της χώρας (. tempme.gr).. Στις με την επωνυμία ΕΤΕΑΝ ΑΕ και με τον νόμο 3912/ πραγματοποιήθηκε η σύσταση της εταιρείας ΕΤΕΑΝ ΑΕ η οποία αντικατέστησε την ΤΕΜΠΜΕ ΑΕ. Και αυτή η Εταιρία λειτουργεί ως ένα εξειδικευμένο «χρηματοδοτικό ίδρυμα» και αποτελεί ένα ειδικό Ταμείο στήριξης των επιχειρήσεων με ιδιαίτερη έμφαση στις Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις (ΜΜΕ). Βασική επιδίωξη του Ε.Τ.Ε.ΑΝ. Α.Ε. είναι η βελτίωση της πρόσβασης των επιχειρήσεων στην χρηματοδότηση με ευνοϊκούς όρους και η στήριξη ίδρυσης, ανάπτυξης, επέκτασης και διεθνοποίησης ανταγωνιστικών και/ή εξωστρεφών επιχειρήσεων.( ww.tempme.gr) Η παρούσα πτυχιακή εργασία με τίτλο: «ΔΑΝΕΙΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΓΓΥΗΣΗ ΤΗΣ ΕΤΕΑΝ ΑΕ» διαπραγματεύεται την εξειδικευμένη μορφή των ΔΑΝΕΙΩΝ με την 8

9 εγγύηση της ETEAN ΑΕ, τα οποία έχουν σκοπό την κάλυψη των διαφόρων αναγκών που μπορεί να προκύψουν από τη λειτουργία μιας μικρομεσαίας επιχείρησης ή τις υποχρεώσεις ενός ελεύθερου επαγγελματία. Το ύψος τού δανείου θα πρέπει να καθορίζεται εν μέρει από τις ανάγκες που καλείται να καλύψει αλλά και από τα έσοδα της επιχείρησης, προκειμένου να μπορέσει να αντεπεξέλθει στη μελλοντική αποπληρωμή τού δανείου ( Η μεθοδολογία που ακολουθήθηκε για τη συγγραφή της παρούσας πτυχιακής είναι συνδυασμός πρωτογενούς και δευτερογενούς έρευνας. Η δευτερογενής έρευνας βασίζεται σε βιβλιογραφικές αναφορές και έγκυρων άρθρων του διαδικτύου. Η πρωτογενής έρευνα, οποία βασίζεται στην γνώμη επιχειρηματιών για την ΤΕΜΠΜΕ ΑΕ., καθώς η ΕΤΕΑΝ ΑΕ η οποία αποτελεί την συνέχειά της είναι νεοσύστατη και επομένως δεν μπορούν να έχουν σχηματίσει ακόμη γνώμη για τα αποτελέσματά της, απέδωσε στοιχεία μέσω 50 ερωτηματολογίων που μοιράστηκαν με την μέθοδο door to door σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις της πόλης Καβάλας. Σκοπός της εργασίας είναι με την ανάλυση των δραστηριοτήτων και δανειακών προγραμμάτων της ΤΕΜΠΜΕ ΑΕ. και ΕΝΕΑΝ ΑΕ.και τις απόψεις, εμπειρίες και μελλοντικά σχέδια επιχειρηματικών που έχουν μικρομεσαίες επιχειρήσεις να δημιουργηθεί μία θετική προοπτική για τις μικρές, μεσαίες, νεοϊδρυόμενες επιχειρήσεις και τους νέους επαγγελματίες οι οποίοι δρουν σ ένα έντονα ανταγωνιστικό περιβάλλον, όπου οι διαρκώς μεταβαλλόμενες συνθήκες και οι ραγδαίες εξελίξεις δημιουργούν συνεχώς νέους κινδύνους και νέες ευκαιρίες. Το πρώτο μέρος της εργασίας (θεωρητικό) χωρίστηκε σε τέσσερα κεφάλαια: Στο πρώτο με θέμα: «ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΑ ΔΑΝΕΙΑ» αναλύονται τα είδη δανείων και την ανάγκη χρηματοδότησης των μικρών επιχειρήσεων με χαμηλότοκα δάνεια για την επιβίωσή τους Στο δεύτερο κεφάλαιο με θέμα: «ΤΕΜΠΜΕ Α.Ε.» παρατίθενται το θεσμικό και κανονιστικό πλαίσιο μέσα στο οποίο κινείται η εταιρεία, τα «προϊόντα» που διαθέτει καθώς και τις προηγούμενες και τρέχουσες δραστηριότητές της. Στο τρίτο κεφάλαιο με θέμα: «ΧΑΜΗΛΟΤΟΚΑ ΔΑΝΕΙΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΓΓΥΗΣΗ ΤΗΣ ΤΕΜΠΜΕ ΑΕ», δίδονται τα προγράμματα δανείων της ΤΕΜΠΜΕ ΑΕ., τις διαδικασίες παροχής εγγύησης, τον τρόπο καταβολής του δανείου από τις τράπεζες στους προμηθευτές, και γενικά όλο το αναλυτικό πλαίσιο που περιβάλλει το νέο πρόγραμμα της ΤΕΜΠΜΕ Α.Ε. 9

10 Στο τέταρτο κεφάλαιο με τίτλο: «ΤΟ ΕΙΔΙΚΟ ΤΑΜΕΙΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Ε.Τ.Ε.Α.Ν. Α.Ε.» γίνεται ανάλυση των αιτιών σύστασης του ΕΤΕΑΝ το οποίο αντικατέστησε το ΤΕΜΠΜΕ ΑΕ, τους καινούργιους στόχους, τους πυλώνες ανάπτυξής του καθώς και το καταστατικό της εταιρείας. Στο δεύτερο μέρος παρατίθεται η μεθοδολογία της έρευνας με τη διανομή προς συμπλήρωση του ερωτηματολογίου, το ερωτηματολόγιο, τα αποτελέσματα του ερωτηματολογίου και τα γενικά συμπεράσματα που απορρέουν από τις απαντήσεις των ερωτώμενων. Εν κατακλείδι η εργασία κλείνει με τον ΕΠΙΛΟΓΟ - ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ - ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ και τις ΠΗΓΕΣ από τις οποίες συλλέχθηκαν αυτά τα στοιχεία. 10

11 ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΩΝ ΔΑΝΕΙΩΝ ΜΕ ΤΗΝ ΕΓΓΥΗΣΗ ΤΗΣ ΤΕΜΠΜΕ Α.Ε. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1ο 1. ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΑ ΔΑΝΕΙΑ ΣΕ ΜΙΚΡΟΜΕΣΑΙΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ 1.1.Εισαγωγή Κατά τα τελευταία χρόνια το ενδιαφέρον των τραπεζών έχει προσανατολιστεί προς τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, δεδομένου ότι αυτές αποτελούν ένα από τα πιο ισχυρά και δοκιμασμένα νέα μέσα της περιφερειακής πολιτικής. Η ταχύτατη προσαρμογή της δραστηριότητας τους στις ανάγκες της αγοράς, ο καινοτομικός τους προσανατολισμός, η χωροθετική τους ευελιξία και η αυξημένη συμμετοχή της αμοιβής της εργασίας στη διάρθρωση του κόστους των προϊόντων τους καθιστούν τις επιχειρήσεις αυτές καίριο στοιχείο της οικονομικής προόδου. Ταυτόχρονα όμως αποτελούν και σημαντικό μέρος των πελατών των τραπεζικών ιδρυμάτων. Η ενίσχυση τους επομένως με τα αναγκαία κεφάλαια από το τραπεζικό σύστημα για την πραγματοποίηση των επιχειρηματικών τους στόχων αποτελεί άμεση συμβολή των χρηματοδοτικών οργανισμών. (Μπαλωμένου, 2003). Έτσι το ενδιαφέρον των Ευρωπαϊκών, όσο και των εθνικών δημόσιων ταμείων έχει επικεντρωθεί στις Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις. Βέβαια αυτός ο προσανατολισμός των δημόσιου χαρακτήρα επενδυτικών οργανισμών προς τις Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις δεν είναι τυχαίος. Έχουν προηγηθεί έρευνες, συγκέντρωση δεδομένων και στοιχείων και επεξεργασία τους, οικονομοτεχνικές μελέτες και αναλύσεις, απ όπου προέκυψαν πορίσματα που φέρνουν στην πρώτη γραμμή των επενδυτικών στόχων της Ευρωπαϊκής Ένωσης τις Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις. Βάσει στοιχείων λοιπόν, οι Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις θεωρούνται πολύτιμοι παράγοντες οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης, ευέλικτες αρκετά, ώστε να επιδεικνύουν ιδιαίτερη ανθεκτικότητα στις αντιξοότητες και να επιβιώνουν στο σύνολό τους σε περιόδους κρίσεις, όπως αυτή που διανύουμε σήμερα(μπαλλή, 2009). 11

12 1.2.Η φυσιογνωμία των Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων στην Ελλάδα Η οικονομική θεωρία μέχρι και τα μέσα της δεκαετίας του 1970 τόνιζε τα πλεονεκτήματα των μεγάλων επιχειρήσεων θεωρώντας ότι η επιτυχία μιας επιχείρησης συμβαδίζει με την τάξη μεγέθους της. Το μέγεθος της παραγωγής και οι οικονομίες κλίμακας θεωρούνταν καθοριστικά στοιχεία για την ανταγωνιστικότητα και την επιβίωση μιας επιχείρησης, προβλέποντας έτσι την επικράτηση των μεγάλων επιχειρήσεων και την εξαφάνιση των μικρομεσαίων. Τα εμπειρικά όμως στοιχεία διεθνώς δείχνουν ότι τα οικονομικά αποτελέσματα δεν συμβαδίζουν με το μέγεθος των επιχειρήσεων. Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ) εμφανίζονται να κατέχουν πάνω από 95% του συνόλου των επιχειρήσεων, αλλά και να απασχολούν το περισσότερο εργατικό δυναμικό. Επιπλέον, διεθνείς έρευνες έχουν καταδείξει τη συμβολή των Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων ως βασικό παράγοντα αύξησης της απασχόλησης, βελτίωσης της παραγωγικότητας και προώθησης της επιχειρηματικής καινοτομίας (Χαραλάμπους, 2000). Στην Ελλάδα, σύμφωνα με τον ΕΟΜΜΕΧ, θεωρούνται ως Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις όσες επιχειρήσεις απασχολούν μέχρι 100 άτομα προσωπικό. Εάν λαμβάνονταν υπόψη ο ορισμός Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θα περιλαμβανόταν σχεδόν όλες οι επιχειρήσεις, καθόσον το 99% των επιχειρήσεων απασχολεί το πολύ 50 άτομα. Η Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις στην Ελλάδα είναι συνήθως μια οικογενειακή επιχείρηση της οποίας η διοίκηση ταυτίζεται με την κυριότητα και η καθημερινή διαχείριση εξασφαλίζεται συνήθως από τον επιχειρηματία. Η Τράπεζα της Ελλάδος για λόγους χρηματοδότησης από το ειδικό κεφάλαιο της Ν.Ε. 197/11/78 χαρακτηρίζει ως μεταποιητική Μικρομεσαία Επιχείρηση την επιχείρηση αυτή που το ανώτατο ύψος του μέσου κύκλου εργασιών της τελευταίας τριετίας δεν υπερβαίνει τα ευρώ. Η Ελλάδα είναι κυριολεκτικά η χώρα των Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων, αφού οι επιχειρήσεις με λιγότερα από 100 άτομα προσωπικό αποτελούν το 99,8% του συνόλου των επιχειρήσεων και απασχολούν περίπου 60% του εργατικού δυναμικού του δευτερογενή και τριτογενή τομέα. Σημαντικότατη είναι η θέση των «μικρών» επιχειρήσεων, οι οποίες απασχολούν μέχρι και 10 άτομα προσωπικό, καθόσον αποτελούν το 96,3% του συνόλου των επιχειρήσεων, σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία του ΕΟΜΜΕΧξ Ζοπουνίδης, Ψιμάρνη-Βούλγαρη, 2000). 12

13 Η συμβολή των ΜΜΕ στην απασχόληση είναι σημαντική. Όπως προκύπτει από στοιχεία της ΕΣΥΕ, κατά την περίοδο η μέση ετήσια μεταβολή της απασχόλησης ήταν υψηλότερη στις ΜΜΕ (+2,0%) από την αντίστοιχη στις μεγάλες επιχειρήσεις (-1,0%). Από στοιχεία του ICAP προκύπτει ότι και κατά το χρονικό διάστημα υπάρχει αύξηση των ΜΜΕ σε βάρος των μεγάλων επιχειρήσεων και ως προς τον αριθμό των επιχειρήσεων και ως προς τον αριθμό των απασχολουμένων σε αυτές. Είναι αξιοσημείωτο ότι η μεγαλύτερη αύξηση της απασχόλησης προήλθε από την κατηγορία των μικρών επιχειρήσεων.( Η δυνατότητα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων για δημιουργία νέων θέσεων εργασίας Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις ανάλογα με την τάξη του μεγέθους τους, κατατάσσονται σε τρεις κατηγορίες: α) στις μεσαίες επιχειρήσεις, β) στις μικρές και γ) στις πολύ μικρές επιχειρήσεις. Στις μεσαίες επιχειρήσεις κατατάσσονται επιχειρήσεις που απασχολούν υπαλλήλους. Στην πραγματικότητα, η μεσαία επιχείρηση στην Ελλάδα απασχολεί κατά μέσον όρο 96 άτομα (2007). H δυνατότητα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων για τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας είναι ένα πολύ σημαντικό κεφάλαιο καθώς οι πιο πολλές επιδοτήσεις υλοποιούν στρατηγικούς στόχους μεταξύ των οποίων -πολύ σημαντικούς- αποτελούν η αύξηση της απασχόλησης και η διατήρηση των θέσεων εργασίας (Θερίσο, 2002). Η μεσαία επιχείρηση αυξάνει τον αριθμό των απασχολουμένων της (από το 2006 στο 2007) κατά 10% περίπου. Σε σχέση με την πολύ μικρή επιχείρηση εμφανίζει το μισό ποσοστό νέων προσλήψεων (9%) απ ό,τι η πολύ μικρή επιχείρηση και το μισό όμως ποσοστό αποχωρήσεων (6%). Αν, βέβαια, αναλογιστεί κανείς ότι τα ποσοστά αυτά πολλαπλασιάζονται με τον αριθμό των υφιστάμενων εργαζομένων ανά επιχείρηση, η μεσαία επιχείρηση μάλλον υπερτερεί σε συνολικά νούμερα. Πάντως, οι προσλήψεις νέου προσωπικού είναι περισσότερες από τις αποχωρήσεις. 13

14 Η καθυστέρηση για την αύξηση νέων θέσεων εργασίας θα πρέπει να αποδοθεί στην οικονομική κρίση και στην ανασφάλεια που διακατέχει πλέον τις επιχειρήσεις. Οι μεσαίες επιχειρήσεις διαθέτουν σε γενικές γραμμές, προσωπικό του ίδιου εκπαιδευτικού επιπέδου με τις μικρότερες επιχειρήσεις, αν και καταρτίζει σε σημαντικό βαθμό το προσωπικό της, περισσότερο απ ό,τι οι μικρές και πολύ μικρές. Ωστόσο, το ποσό που δαπανά για το σύνολο των εργαζομένων της, είναι σχετικά μικρό, έτσι όπως προκύπτει από την κατά κεφαλήν -ανά εργαζόμενο δηλαδήεκπαιδευτική δαπάνη (3 ευρώ / εργαζόμενο). Το γεγονός ότι η μεσαία επιχείρηση θεωρείται εύκολα προσβάσιμη από το προσωπικό της είναι πολύ σημαντικό, διότι φαίνεται ότι καλύπτει τις ανάγκες της σε ανθρώπινο δυναμικό από τις τοπικές κοινωνίες όπου δραστηριοποιείται. Όμως, οι μεσαίες επιχειρήσεις δεν δημιουργούν εσωτερικό μεταναστευτικό ρεύμα από ανθρώπους που αναζητούν απασχόληση. Το στοιχείο αυτό θα ήταν ιδιαίτερα ενθαρρυντικό -διότι θα ήταν δυνατό να υποθέσει κανείς ότι η προσφορά των θέσεων εργασίας καλύπτει τη ζήτηση των τοπικών κοινωνιών. Βέβαια πρέπει να τονίσουμε τα εξής: α) Οι προσφερόμενες θέσεις εργασίας δεν είναι τόσες, ώστε να δικαιολογούν επιτακτικές ανάγκες κάλυψης των θέσεων από τους εργαζόμενους. β) Η μεγάλη πλειοψηφία των μεσαίων επιχειρήσεων εντοπίζεται σε μεγάλα αστικά κέντρα όπου υπάρχει έτσι κι αλλιώς μεγάλη ζήτηση θέσεων εργασίαςξ Ζοπουνίδης, Ψιμάρνη-Βούλγαρη, 2000).. Πίνακας 1.1. Αριθμός μικρομεσαίων επιχειρήσεων στην Ελλάδα (2009) Ία Α ί. μι.ρες ^ 5 5^» 9*6% Μ ικρές % 5.9% Μ ΐ α ι ς 3 5Τ9 0 4 % ί ί % Μ Μ Ε * % % Μ εναα ες 431 Π 5 οκ 0.2% ΣνκαΑο > 3 % % 14

15 1.2.2.Η στρατηγική της μέσης επιχείρησης Οι μεσαίες επιχειρήσεις σε επίπεδο ποιότητας και τεχνολογίας / τεχνογνωσίας γενικά υπάρχει ικανοποιητική ανταπόκριση όσον αφορά τις νέες τεχνολογίες. Δηλαδή κάνουν χρήση των νέων τεχνολογιών (Η/Υ) και διαδικτύου. Επίσης, δυο στις τρεις επιχειρήσεις διαθέτουν πιστοποίηση ποιότητας κατά ΚΟ. Ο κύκλος εργασιών της μεσαίας επιχείρησης κυμαίνεται στα 37 εκατομμύρια ευρώ και είναι μάλιστα διπλάσιος ανά εργαζόμενο σε σχέση με τις πολύ μικρές επιχειρήσεις. Ο δείκτης ανάπτυξης εργασιών μεταξύ των ετών 2005 και 2006 (8%), ήταν ικανοποιητικός με περιθώριο καθαρού κέρδους (της τάξης του 25%), διπλάσιο απ ό,τι οι μικρές και τριπλάσιο από τις πολύ μικρές επιχειρήσεις. Η στρατηγική της μέσης επιχείρησης σε επίπεδο διαπραγμάτευσης των όρων αγοράς / προμήθειας και πώλησης / διάθεσης / παροχής εκδηλώνεται: 1. Σε ό,τι αφορά την είσπραξη των απαιτήσεών της από τους πελάτες της με πιστώσεις χρόνου (διάρκειας 3,5 μηνών) -στα ίδια δηλαδή επίπεδα συγκριτικά με τις μικρές επιχειρήσεις. 2. Σε ό,τι αφορά στις πληρωμές, πληρώνει τις υποχρεώσεις της σε 2,5 περίπου μήνες. 3. Καθώς έχει πολύ μικρό αριθμό ανταγωνιστών σε επίπεδο περιφέρειας, στις περισσότερες περιπτώσεις μεταφράζεται σε ισχυρότερη διαπραγματευτική δύναμη, τόσο απέναντι στους προμηθευτές της, όσο και απέναντι στους πελάτες της. 4. Καθώς διαθέτει πολύ διευρυμένο πελατολόγιο -όπως και ευρεία γκάμα 4. προμηθευτών- σπάνια αναπτύσσει εγχώριες συνεργασίες και, όταν τις αναπτύσσει, στοχεύει στην πρόσβαση σε νέες αγορές. Αυτός, άλλωστε, είναι και ο λόγος που αναπτύσσει συνεργασίες με το εξωτερικό, με τις εξαγωγές να αγγίζουν κατά μέσον όρο το 13% του τζίρου και 5. Στο εξωτερικό, ωστόσο, εντοπίζει και προμηθευτές με μεγαλύτερη συχνότητα απ ό,τι οι μικρότερου μεγέθους επιχειρήσεις και έτσι διεκδικούν κομμάτι από την πίτα των εισαγωγών (Κανελλόπουλος, 2000). 15

16 Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις θεωρούν ότι το επιχειρηματικό περιβάλλον στην Ελλάδα δεν είναι ευνοϊκό Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις κατά την περίοδο δεν προχώρησαν σε μεγάλες μεταρρυθμίσεις -μια πτυχή της στρατηγικής των επιχειρήσεων που αποκτά ολοένα και μεγαλύτερη σημασία- γιατί θεωρεί ότι το επιχειρηματικό περιβάλλον στην Ελλάδα μάλλον δεν είναι ευνοϊκό. Αυτό ισχύει ακόμη και για επενδύσεις που επιδοτούνται σε αρκετά μεγάλο ποσοστό. Δεν καταφεύγουν στη δημόσια επιχορήγηση για την έναρξη λειτουργίας μιας μεσαίας επιχείρησης οι ιδρυτές της, αλλά ούτε και οι υφιστάμενες επιχειρήσεις αυτού του μεγέθους χρηματοδοτούνται κατά τη διάρκεια της λειτουργίας τους. Για τον πρώτο σκοπό στηρίζονται σχεδόν αποκλειστικά σε ίδια κεφάλαια και πολύ λίγο σε τραπεζικό δανεισμό. Αξιοποιούν, ωστόσο, τα κοινοτικά προγράμματα επιδότησης της απασχόλησης. Στο σημείο αυτό πρέπει να επισημάνουμε ότι οι επιχειρήσεις - μεσαίες, μικρές και πολύ μικρές- δεν κατέφυγαν στη δημόσια επιχορήγηση στο βαθμό που θα περίμενε κανείς, καθώς το κλίμα για επενδύσεις -την εκροή δηλαδή πόρων από τις επιχειρήσεις- ήταν πολύ αρνητικό (Μπάλλη, 2009) Η διαφοροποίηση της μικρής επιχείρησης με τη μεσαία Η μικρή επιχείρηση (των υπαλλήλων) στην πραγματικότητα απασχολεί κατά μέσον όρο 20 άτομα (2007) και τα καταρτίζει αφιερώνοντας κατά κεφαλήν ποσό 19 ευρώ, αν και το συνολικό ποσό που δαπανά για το σκοπό αυτό, είναι μικρότερο από τη μέση επιχείρηση (3 ευρώ ανά εργαζόμενο). Ξεπερνά τη μεσαία επιχείρηση στο ποσοστό νέων προσλήψεων (11%), όχι όμως και την πολύ μικρή, ενώ εμφανίζει την ίδια τάση και στο ποσοστό αποχωρήσεων (8%). Και σε αυτήν την κατηγορία οι προσλήψεις νέου προσωπικού υπερτερούν τις αποχωρήσεις. Η μικρή επιχείρηση αξιοποιεί σε μεγαλύτερο βαθμό τα προγράμματα επιδότησης της απασχόλησης. Ειδικότερα στην αναζήτηση των πόρων από δημόσια χρηματοδότης, οι τρεις κατηγορίες δεν διαφοροποιούνται: στηρίζονται στα ίδια κεφάλαια. Το ίδιο ισχύει και με τις επενδύσεις, αφού σε κάθε περίπτωση το επιχειρηματικό περιβάλλον στην Ελλάδα θεωρείται αντίξοο (Κανελλόπουλος, 2000). 16

17 Γενικά, η μικρή επιχείρηση παρουσιάζει την ίδια ανταπόκριση σχεδόν με τη μέση επιχείρηση, όσον αφορά στις απαιτήσεις της εποχής για νέες τεχνολογίες, παρουσιάζει δηλαδή ικανοποιητική εικόνα. Ωστόσο, στο θέμα της πιστοποίησης είναι πιο πίσω: μία στις τρεις εταιρίες είναι πιστοποιημένη κατά ISO. (Ζοπουνίδης, Ψιμάρνη-Βούλγαρη, 2000). Τα σημεία στα οποία ξεχωρίζει η μικρή επιχείρηση από την μεσαία είναι τα εξής: 1. Οι εξαγωγές της καλύπτουν μικρότερο ποσοστό του τζίρου (3%). 2. Οι όποιες συνεργασίες της στο εσωτερικό μπορεί να αποβλέπουν και σε μείωση του λειτουργικού κόστος -πέρα από τη διεύρυνση δηλαδή του αγοραστικού κοινού. 3. Διαθέτει μεν πολλούς πελάτες, αλλά το ένα τρίτο των αγορών της προέρχεται από τρεις βασικούς προμηθευτές. 4. Έχει μεγάλο αριθμό ανταγωνιστών σε επίπεδο περιφέρειας. Ειδικά τα δυο τελευταία δεδομένα είναι ιδιαίτερα σημαντικά και φανερώνουν ότι οι μεσαίες επιχειρήσεις πρέπει να λάβουν μέτρα, για να ενισχύσουν την διαπραγματευτική τους δύναμη. Η πολύ μικρή επιχείρηση, που τυπικά απασχολεί 0-9 υπαλλήλους, στην πραγματικότητα απασχολεί κατά μέσον όρο 1,6 εργαζομένους (2007), που σε γενικές γραμμές είναι του ίδιου εκπαιδευτικού επιπέδου με τις μεγαλύτερου μεγέθους επιχειρήσεις. Το κατά κεφαλήν διατιθέμενο ποσοστό κατάρτισης μπορεί να φτάσει τα 84 ευρώ, αν και σε γενικές γραμμές καταρτίζει λιγότερο σε σχέση με τις δυο άλλες κατηγορίες ΜΜΕ το προσωπικό της. Εμφανίζει διπλάσιο ποσοστό νέων προσλήψεων (18%) απ ό,τι η μεσαία επιχείρηση, όμως επίσης διπλάσιο είναι και το ποσοστό αποχωρήσεων (12%). Καταφέρνει με δυσκολία να διατηρεί σταθερό τον αριθμό των απασχολουμένων της ή, τουλάχιστον, να τον μειώνει οριακά (-0,5% από το 2006 στο 2007). Η στρατηγική τής πολύ μικρής επιχείρησης επηρεάζεται από δύο δεδομένα: α) ότι οι ανταγωνιστές της σε επίπεδο περιφέρειας είναι πολλοί και β) το ένα τρίτο των αγορών της προέρχεται από τρεις βασικούς προμηθευτές, διότι με αυτόν τον τρόπο περιορίζεται η διαπραγματευτική της ισχύς. Η κατάσταση μετριάζεται λόγω του αρκετά εκτεταμένου τους πελατολογίου. 17

18 Σε ό,τι έχει να κάνει με τις συνεργασίες της στην εγχώρια αγορά και στο εξωτερικό, δεν διαφοροποιείται σχεδόν καθόλου από τις μικρές επιχειρήσεις: δεν συνεργάζεται, σε γενικές γραμμές, με άλλες επιχειρήσεις, όταν αναπτύσσει δε συνεργασίες, το κάνει για πρόσβαση σε νέες αγορές και μείωση του λειτουργικού της κόστους. αναπτύσσει συνεργασίες με το εξωτερικό με τη μορφή εξαγωγών (μόνον όμως 3% επί του τζίρου, όπως και οι μικρές επιχειρήσεις) ωστόσο, το μερίδιο των εισαγωγών, που ανήκει στις πολύ μικρές επιχειρήσεις, είναι πολύ μικρότερο σε σχέση με τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις. Η πολύ μικρή επιχείρηση θα εξοφλήσει τις υποχρεώσεις της σε δύο μήνες από την ημερομηνία αγοράς, ενώ στους πελάτες της παρέχει τη μικρότερη πίστωση χρόνου (2,5 μήνες), συγκριτικά με τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις, δηλαδή σε ό,τι αφορά στις πιστώσεις, διαφοροποιείται φανερά από τη μικρή και μεσαία επιχείρηση. Οι εκπρόσωποι των πολύ μικρών επιχειρήσεων επίσης θεωρούν ότι το επιχειρηματικό περιβάλλον στην Ελλάδα δεν προσφέρεται για επενδύσεις, και ειδικά αυτό το σημείο πρέπει να μας προβληματίσει ιδιαίτερα (Μπάλλη, 2009) 1.3.Ο δείκτης οικονομικού κλίματος τον Δεκέμβριο του Ο γενικός δείκτης οικονομικού κλίματος (ΕΑΣΕ/ICAP-CEO General Index) το τελευταίο τρίμηνο του 2010 διαμορφώθηκε στις 86 μονάδες σημειώνοντας νέα πτώση. Ο δείκτης συνεχίζει να επηρεάζεται αρνητικά από την συρρίκνωση του ΑΕΠ το 2010 και την αβεβαιότητα για τον χρόνο εξόδου από αποτελεσμάτων ανά τάξη μεγέθους επιχείρησης δείχνει ότι ο δείκτης επιχειρηματικού κλίματος σημείωσε ελάχιστη κάμψη στις μικρές, μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις, ενώ καταγράφηκε σημαντική μείωση στις πολύ μεγάλες. (Ελληνική Στατιστική Αρχή, Τριμηνιαίοι Εθνικοί Λογαριασμοί, 3ο τρίμηνο 2010, Δελτίο Τύπου, 9/12/2010) 18

19 Πίν.1.2. Ο δείκτης οικονομικού κλίματος στην Ελλάδα κατά το 2010 Πηγή: Eurostat, newsrelease euroindicators, 7 January 2011 ΕΑΣΕ/ICAP-CEO Current status Index ΕΑΣΕ/ICAP-CEO Expectation Index I 40 1ο 2ο 3ο 4ο τρίμηνο τρίμηνο τρίμηνο τρίμηνο τρίμηνο ' ο 1 ο 2ο 3ο 40 τρίμηνο τρίμηνο τρίμηνο τρίμηνο τρίμηνο ' 0 22' Πηγή: Υπουργείο Οικονομικών, Προϋπολογισμός Οικονομικού Έτους 2011, Εισηγητική Έκθεση 19

20 1.4.0 δείκτης επιχειρηματικού κλίματος Ο Δείκτης Επιχειρηματικού Κλίματος, για το 2010, ανήλθε από 55 σε 59, οι προοπτικές, όμως, για επενδύσεις και απασχόληση μειώνονται περαιτέρω Η εμπιστοσύνη των μικρών επιχειρήσεων βελτιώνεται ελαφρά σε σύγκριση με το πρώτο εξάμηνο του έτους, παραμένει, όμως, επικίνδυνα χαμηλή, σύμφωνα με Ευρωπαϊκή έρευνα που πραγματοποιήθηκε πρόσφατα από την υεαρμε, την Ευρωπαϊκή εργοδοτική οργάνωση των βιοτεχνιών και των Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων και τα μέλη της. Πάνω από το 40% των περίπου Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων που ρωτήθηκαν σε όλη την Ευρώπη (συμμετέχει και η ΓΣΕΒΕΕ1) αναμένουν αρνητικές εξελίξεις στη δραστηριότητά τους, καλύτερο από το 50% περίπου έξι μήνες πριν, αλλά σημαντικά χειρότερο από το μόλις 20% πριν από δύο έτη. Η σχετική αυτή αισιοδοξία μπορεί να είναι το αποτέλεσμα των προγραμμάτων ανάκαμψης που εισήχθηκαν κατά τους τελευταίους μήνες, έρχεται, όμως, σε απόλυτη αντίθεση με τα αποτελέσματα των άλλων σφυγμομετρήσεων που βλέπουν δραματική πτώση των επενδύσεων και περαιτέρω μείωση των επιπέδων απασχόλησης στις ΜΜΕ της Ευρώπης. Η υεαρμε, επομένως, κάλεσε τους φορείς χάραξης πολιτικής να διατηρήσουν τα μέτρα ανάκαμψης και να παράσχουν στις ΜΜΕ νέα κίνητρα για επενδύσεις. Παρόλο που το δεύτερο εξάμηνο του 2010 είχε μία ελαφρά βελτίωση τα επίπεδα επενδύσεων και απασχόλησης πέφτουν σημαντικά. Αυτό δείχνει ότι η κρίση απέχει πολύ από το να έχει τελειώσει. Αντίθετα, τώρα έχει διαποτίσει όλους τους κλάδους της οικονομίας. Όμως οι Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις της Ευρώπης αναμένουν περαιτέρω μείωση των επενδύσεων, με την αναλογία θετικών - αρνητικών προσδοκιών να ολισθαίνει δραστικά από το -20 έξι μήνες πριν στο -30 τώρα. Ολοένα και περισσότερες εταιρείες προβλέπουν περικοπές των επενδύσεων κατά τους επόμενους μήνες, το οποίο σαφώς θα επηρεάσει το αναπτυξιακό δυναμικό του τομέα των ΜΜΕ. Ακόμα, η αναλογία των προσδοκιών για τα επίπεδα απασχόλησης παραμένει αρνητική, παρόλο που τα αριθμητικά στοιχεία είναι λιγότερο εντυπωσιακά και περισσότερο ισόρροπα στους κλάδους σε σύγκριση με έξι μήνες πριν. Στα θετικά, η ανεργία αυξάνεται με βραδύτερο ρυθμό. Στα αρνητικά, αυτή δεν έχει αγγίξει ακόμα το κατώτατο επίπεδο και έχει επεκταθεί σε όλους τους κλάδους της οικονομίας. 1ΓΣΕΒΕΕ: Συνομοσπονδία αποτελούμενη από Οργανώσεις Μη Κυβερνητικές (Συνδικαλιστικές), (ΟΧΙ Επιμελητήρια). Εκτός κάποιων μορφών Επιμελητηρίων που είναι Ιδιωτικού Δικαίου (π.χ. Κύπρος). 20

21 Σε αυτό το πλαίσιο, πιθανή εξήγηση για την ανερχόμενη αισιοδοξία είναι το γεγονός ότι το πρώτο εξάμηνο του 2009 πήγε λίγο καλύτερα απ ό,τι αναμενόταν σε ό,τι αφορά τον κύκλο εργασιών και τις παραγγελίες, οι οποίες μειώθηκαν αλλά όχι στο βαθμό κατά τον οποίο είχε προβλεφθεί. Αυτό μπορεί να είναι το πρώτο αποτέλεσμα των προγραμμάτων ανάκαμψης που τέθηκαν σε εφαρμογή, τα οποία είχαν μια κάπως θετική επίδραση ιδίως σε κλάδους όπως είναι οι κατασκευές, οι υπηρεσίες και οι ατομικές υπηρεσίες και πρέπει, συνεπώς, να συνεχιστούν. ( Δείκτης επιχειρηματικού κλίματος στις αρχές του 2011 Μεγάλη υποχώρηση του επιχειρηματικού κλίματος στην Ελλάδα και την Ιρλανδία στις αρχές του 2011 καταγράφεται σε σχετική έρευνα της εταιρίας Grant Thornton (Διεθνή Εταιρεία Συμβούλων Επιχειρήσεων) που πραγματοποιείται μεταξύ επιχειρήσεων σε 39 χώρες. Από την έρευνα, στην οποία αναφέρεται δημοσίευμα της εφημερίδας Wall Street Journal, προκύπτει ότι ο δείκτης επιχειρηματικής εμπιστοσύνης στην Ελλάδα μειώθηκε κατά 21 μονάδες σε σχέση με τον προηγούμενο χρόνο και διαμορφώθηκε στο -44, που σημαίνει ότι το ποσοστό των απαισιόδοξων επιχειρήσεων ήταν μεγαλύτερο κατά 44 μονάδες από το ποσοστό των αισιόδοξων επιχειρήσεων. Στην Ιρλανδία, ο δείκτης υποχώρησε στο -45 από το -42 πέρυσι, ενώ στην Ισπανία σημείωσε βελτίωση από το -56 στο -50 αλλά παραμένει πολύ αρνητικός. Οι περισσότερο αισιόδοξες επιχειρήσεις στην Ευρωζώνη είναι οι γερμανικές, όπου ο δείκτης αυξήθηκε κατά 37 μονάδες σε σχέση με τις αρχές του 2010 και έφθασε στο 75. Στη Φινλανδία ο δείκτης αυξήθηκε 67 μονάδες και από αρνητικός -10 έγινε θετικός 57, ενώ και στο Βέλγιο καταγράφηκε μεγάλη άνοδος από το 13 στο 45. Συνολικά στην Ευρωζώνη, ο δείκτης επιχειρηματικής εμπιστοσύνης αυξήθηκε 20 μονάδες, από το 2 στο 22. Έτσι βλέπουμε ότι υπάρχουν ισχυρά αποκλίνοντα επίπεδα εμπιστοσύνης στην Ευρώπη, παρά το γεγονός ότι αυξήθηκε σημαντικά η αισιοδοξία στην Ευρωζώνη το 2010( 21

22 1.5.ΔΑΝΕΙΑ Είδη δανείου με βάση την δόση Με βάση του πώς διαμορφώνεται η δόση υπάρχουν 2 βασικά είδη δανείου τοκοχρεωλυτικά: είναι η συντριπτική πλειοψηφία των δανείων που δίνουν οι ελληνικές τράπεζες. Σε αυτά υπολογίζεται το σύνολο του τόκου για όλη τη διάρκεια του δανείου και μαζί με το κεφάλαιο μοιράζονται σε ισόποσες, σταθερές δόσεις. Αυτό που αλλάζει είναι η αναλογία τόκου-κεφαλαίου μέσα στη δόση, καθώς οι πρώτες δόσεις έχουν κατά μεγάλο ποσοστό τόκο και λιγότερο κεφάλαιο. Δηλαδή αν σε ένα τέτοιο δάνειο 20 χρόνων κάποιος έχει πληρώσει δόσεις 10 χρόνια δεν έχει ξεπληρώσει το μισό δάνειο, αλλά αρκετά λιγότερο, το οποίο και είναι το βασικό του μειονέκτημα. Το μόνο του πλεονέκτημα είναι ότι η δόση είναι σταθερή από την αρχή μέχρι το τέλος. χρεωλυτικά: αυτός ο τύπος δανείου είναι διαδεδομένος στο εξωτερικό, αλλά για κάποιο λόγο όχι εδώ. Ίσως γιατί δεν είναι ιδιαίτερα κερδοφόρος. Σε αυτό το δάνειο οι δόσεις έχουν ίσα ποσά από το κεφάλαιο και τόκους που μικραίνουν σταδιακά. Δηλαδή ξεκινά με μεγαλύτερη δόση (έως και 40% σε σχέση με το άλλο), αλλά ξεπληρώνεται πιο γρήγορα το κεφάλαιο. Σε δάνειο 20 ετών, μετά από δόσεις 10 χρόνων έχει όντως ξεπληρωθεί το μισό κεφάλαιο. Αυτό μεταφράζεται στο ότι μετά το τέλος του δανείου, εάν συγκριθεί το ποσό που έχει πληρωθεί συνολικά σε ένα χρεωλυτικό και σε ένα τοκοχρεωλυτικό, θα μπορούμε να δούμε ς πολύ μεγάλη διαφορά. Το βασικό του μειονέκτημα είναι ότι ξεκινάει με μεγάλη δόση, πράγμα που το κάνει δυσπρόσιτο στον περισσότερο κόσμο για έγκριση. (Μελάς, 2002) Δάνεια με βάση το επιτόκιο Με βάση του πώς διαμορφώνεται το επιτόκιο τα δάνεια χωρίζονται στις εξής κατηγορίες σταθερού επιτοκίου: Όπως λέει και η λέξη το επιτόκιο δεν αλλάζει για μία προσυμφωνημένη περίοδο, άρα δεν αλλάζει και η δόση. Το πλεονέκτημα είναι ότι μπορεί να γίνει πιο εύκολα ο προγραμματισμός. Το μειονέκτημα είναι ότι εάν γίνει κάτι και πέσουν τα επιτόκια, ο δανειζόμενος δεν θα μπορέσει να το εκμεταλλευτεί και η δόση του δε θα μικρύνει. Τα επιτόκια των σταθερών δανείων μεγαλώνουν όσο μεγαλώνει η διάρκεια του δανείου. Σε περίπτωση αποπληρωμής το σταθερό δάνειο έχει κάποια ποινή σε όλες τις τράπεζες, η οποία όμως είναι διαφορετική κάθε φορά(αγγελόπουλος, 2005). 22

23 κυμαινόμενου επιτοκίου: Σε αυτά τα δάνεια το επιτόκιο υπολογίζεται με βάση κάποιο επιτόκιο αναφοράς, όπως είναι το Euribor2 μηνός, 3 μήνου ή της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Σε αυτό το βασικό επιτόκιο προστίθεται το κέρδος της τράπεζας το οποίο λέγεται spread. Το spread κυμαίνεται από 0,6% έως και1,8% ανάλογα με τα στοιχεία του δανειολήπτη. Όταν υπογράφεται σύμβαση δανείου συμφωνείται το spread και δεν αλλάζει για τη διάρκεια του δανείου. Τα επιτόκια βάσης δεν είναι ίδια και έχει μεγάλη σημασία ποιο χρησιμοποιεί η τράπεζα. Συνοπτικά, είναι E u rib o r^ > Euribor3M > ΕΚΤ και η διαφορά ΕΚΤ με Ε1Μ είναι κάπου 0,5%. Μπορεί να μη φαίνεται πολύ, αλλά στα το χρόνο είναι 1000ε διαφορά. Το μειονέκτημά του είναι μαζί και πλεονέκτημα: είσαι έρμαιο της τραπεζικής αγοράς με τη δόση να αλλάζει κάθε που αλλάζουν τα επιτόκια. Σε περίπτωση πτώσης, όμως, βγαίνεις κερδισμένος. Ένα άλλο πλεονέκτημα είναι ότι στο κυμαινόμενο επιτόκιο η αποπληρωμή μπορεί να γίνει οποτεδήποτε χωρίς ποινή. Γενικά, στα κυμαινόμενα επιτόκια των τραπεζών το επιτόκιο της ΕΚΤ είναι είδος προς εξαφάνιση, καθώς όλο και περισσότερες τράπεζες καταργούν τα δάνεια με επιτόκιο ΕΚΤ και τα γυρνάνε σε Euribor. Ο λόγος είναι ότι εσωτερικά οι τράπεζες δανείζονται σε Euribor, οπότε βγαίνουν χαμένες από αυτήν την διαφορά. Χαραλαμπίδης, Τσαβέας, Τραγάκης, Κατσάνης, Ζητρίδης, 1992). σταθερής δόσης: Αυτό είναι ένα καινούριο είδος δανείου και απευθύνεται κυρίως σε κάποιους που δυσκολεύονται οικονομικώς. Αυτό το κυμαινόμενο δάνειο εγγυάται πως ό,τι και να γίνει, η δόση δε θα μεγαλώσει. Έτσι, σε άνοδο των επιτοκίων, είτε μεγαλώνει η διάρκεια του δανείου, είτε μικραίνει το ποσοστό του κεφαλαίου στη δόση με ό,τι αυτό συνεπάγεται στο τελικό ποσό αποπληρωμής. Οι τράπεζες μπορούν να δώσουν δάνεια κυμαινόμενα εξαρχής, σταθερά για πολλά χρόνια ή μικτά (δηλαδή να ξεκινάνε με σταθερή περίοδο κάποια χρόνια και να γυρνάνε σε κυμαινόμενα). Σχεδόν καμία τράπεζα δε δίνει σταθερό δάνειο για πάνω από 20 χρόνια. Κατά τη διάρκεια του δανείου μπορεί να γυρίσεις 2 Euribor: To euribor είναι το βασικό επιτόκιο του ευρώ στη διατραπεζική αγορά χρήματος. Δηλαδή είναι το επιτόκιο με το οποίο δανείζουν και δανείζονται μεταξύ τους τα πιστωτικά ιδρύματα. Η κάθε τράπεζα που λειτουργεί εντός ζώνης του ευρώ, είναι υποχρεωμένη να ανακοινώνει καθημερινά τα επιτόκια με τα οποία είναι διατεθειμένη να προσφέρει την πλεονάζουσα ρευστότητα, που διαθέτει στις άλλες τράπεζες και για διαφορετικές χρονικές διάρκειες, οι οποίες ξεκινούν από τη μία ημέρα, φτάνοντας τον έναν χρόνο. Ταυτοχρόνως ανακοινώνει για τις ίδιες χρονικές περιόδους, το επιτόκιο το οποίο είναι διατεθειμένη να καταβάλει στις άλλες τράπεζες προκειμένου να αντλήσει ρευστότητα εφόσον τη χρειαστεί. Ο μέσος όρος των επιτοκίων αυτών αποτελεί το επιτόκιο euribor για κάθε μία χρονική διάρκεια. 23

24 από κυμαινόμενο σε σταθερό οποιαδήποτε στιγμή. Το αντίθετο, όμως, δεν είναι δυνατόν, ή αν είναι, έχει ποινή(αγγελόπουλος, 2005) Είδη δανείων με βάση το νόμισμα Με βάση το νόμισμα στο οποίο δίνονται, έχουμε τα εξής είδη δανείων: δάνεια σε ευρώ: το default3 όλων των τραπεζών, δε χρειάζονται περαιτέρω διευκρινήσεις δάνεια σε ξένο νόμισμα: σε αυτό το δάνειο κάποιος μπορεί να αγοράσει ίσο ποσό δανείου σε κάποιο ξένο νόμισμα (π.χ. δολάριο, ελβετικό φράγκο) και να το ξεπληρώνει με το ίδιο νόμισμα. Το υπόλοιπο του δανείου υπολογίζεται πλέον σε αυτό το ξένο νόμισμα, δηλαδή αντί να έχει 100k ευρώ χρέος, έχει π.χ. 160k δολάρια. Η αποπληρωμή του δανείου εξαρτάται πάντα από την τρέχουσα ισοτιμία του ευρώ απέναντι στο νόμισμα της επιλογής(γσακλάγκανος, 1996). Προφανώς, ένα τέτοιο δάνειο πρέπει να προτιμάται όταν υπάρχει πεποίθηση ότι στα επόμενα Χ χρόνια αυτό το νόμισμα θα υποτιμηθεί έναντι του ευρώ. Δηλαδή με τα ίδια ευρώ υπάρχει η δυνατότητα να παρθούν περισσότερα από το ξένο νόμισμα. Το πλεονέκτημά του είναι προφανές, εάν με κάποιον τρόπο υπάρχει σιγουριά ότι οι ισοτιμίες θα εξελιχθούν υπέρ του δανειζόμενου. Το μειονέκτημά του είναι ότι σε μία κρίση της ευρωπαϊκής οικονομίας και υποτίμησης του ευρώ μπορεί να βρεθεί κάποιος να χρωστά πολλά περισσότερα από όσα στην αρχή (Γιαννίτσης, Ξανθάκης., Θωμαδάκης, Αλεξάκης, Χατζηγιάννη, 1995). Άλλο μειονέκτημα είναι ότι κατά τις μετατροπές από ευρώ στο νόμισμα, η τράπεζα εφαρμόζει διαφορετικές ισοτιμίες, βγάζοντας κέρδος εις βάρος του πελάτη, όπως τα ανταλλακτήρια συναλλάγματος. Τέλος, δεν μπορεί κάποιος να πάρει τέτοιο δάνειο για πάνω από το 80% της αξίας του ακινήτου.. ( w ordpress.com. / 3 Default: Αποτυχία να ικανοποιηθούν οι όροι ενός δανείου ή να υποχρεώσεις του. 24

25 1.6.Τι είναι οι Επιχειρηματικοί Άγγελοι; Οι Επιχειρηματικοί Άγγελοι (Business Angels) είναι κατά βάση ιδιώτες επενδυτές, οι οποίοι επενδύουν χρήματα και διαθέτουν χρόνο, εμπειρία και τεχνογνωσία σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις που παρουσιάζουν προοπτικές ανάπτυξης. Οι Επιχειρηματικοί Άγγελοι, γενικά, έχουν μεγάλη εμπειρία σε θέματα που σχετίζονται με την διοίκηση και την οργάνωση επιχειρήσεων, την ορθολογική διαχείριση επιχειρησιακών πόρων, καθώς και το marketing. Σήμερα αποτελούν μία πολύτιμη δεξαμενή άντλησης κεφαλαίων, γνώσεων και εμπειριών από τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, η οποία τα τελευταία χρόνια έχει πάρει περισσότερο επίσημο χαρακτήρα. Η εξάπλωσή της οφείλεται στο γεγονός ότι οι συνθήκες που επικρατούν στην οικονομία σήμερα δεν είναι πολύ ευνοϊκές για την υποστήριξη νέων επιχειρήσεων και οι τράπεζες είναι διστακτικές στην χρηματοδότηση νέων επιχειρήσεων και ιδιαιτέρως όσων θεωρούν ότι ενέχουν υψηλό ρίσκο. Έτσι, οι Επιχειρηματικοί Άγγελοι έρχονται να καλύψουν το κενό (equity gap) που υπάρχει στα ίδια κεφάλαια μιας επιχείρησης που επιθυμεί να εξελιχθεί. (it η1w.eommex.gr). Κατά την διάρκεια του εν λόγω έργου (το οποίο θα διαρκέσει έως τα μέση του 2012) θα πραγματοποιηθούν μεταξύ άλλων: Μελέτη για την καταγραφή των βέλτιστων πρακτικών (best practices) στον τομέα των Δικτύων Επιχειρηματικών Αγγέλων Μελέτη για την χρήση χρηματοδοτικών εργαλείων (π.χ. εγγυήσεις) για την στήριξη των Επιχειρηματικών Αγγέλων Σχεδιασμός και δημιουργία (σε πιλοτικό επίπεδο) των MED Business Angel Support Centers Ελλάδα, την Ιταλία και την Γαλλία Πραγματοποίηση εκπαιδευτικών σεμιναρίων Οργάνωση εκδηλώσεων και συνεδρίων για την διάχυση του θεσμού των Επιχειρηματικών Αγγέλων (Επαγγελματικό Επιμελητήριο, 2010) Οι κατηγορίες επιχειρηματικών αγγέλων Σύμφωνα μια μελέτη που πραγματοποιήθηκε στις ΗΠΑ, οι επιχειρηματικοί άγγελοι χωρίζονται σε τέσσερις κατηγορίες: Guardian Angels: Συνήθως είναι οι άγγελοι που στο παρελθόν ήταν επιτυχημένοι επιχειρηματίες στον ίδιο τομέα με την επιχείρηση στην οποία επενδύουν. Έτσι, προσφέρουν παράλληλα με την επιχειρηματική τους 25

26 εμπειρία και τις εξειδικευμένες τους γνώσεις σε θέματα που αφορούν στον τομέα που δραστηριοποιείται η επιχείρηση. Entrepreneur Angels: Είναι αυτοί που διαθέτουν εμπειρία στο ξεκίνημα και τη διοίκηση μιας επιχείρησης και προσφέρουν τις επιχειρηματικές τους γνώσεις στο νέο επιχειρηματία, αλλά προέρχονται από διαφορετικό τομέα απ' αυτόν που δραστηριοποιείται η επιχείρηση που επενδύουν. Operational Angels: Είναι αυτοί που δεν ήταν επιχειρηματίες οι ίδιοι, αλλά υπηρέτησαν ως υψηλά στελέχη σε μεγάλες επιχειρήσεις. Έτσι, μεταφέρουν γνώσεις και εμπειρία στον τομέα που δραστηριοποιείται η επιχείρηση, αλλά συνήθως στερούνται μεγάλης επιχειρηματικής εμπειρίας. Financial Angels: Είναι αυτοί που επενδύουν σε μια επιχείρηση με μόνο σκοπό το οικονομικό όφελος. Η κατηγοριοποίηση αυτή αναφέρεται στα προσωπικά και επαγγελματικά προσόντα που διαθέτουν οι επιχειρηματικοί άγγελοι και στους τομείς που μπορούν να βοηθήσουν την επιχείρηση στην οποία επενδύουν. ( :8080/keta.../article.jsp?..) 26

27 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2ο 2. Η ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΤΕΜΠΜΕ Α.Ε Εισαγωγή Οι επιχειρήσεις επηρεαζόμενες από τις συνεχώς μεταβαλλόμενες συνθήκες του χρηματοοικονομικού περιβάλλοντος χρειάζονται κεφάλαια για την κάλυψη τρεχουσών αναγκών τους(αγγελόπουλος, 2008). Οι τραπεζικές δε χρηματοδοτήσεις προσαρμόζονται στις συνεχείς μεταβαλλόμενες συνθήκες του χρηματοοικονομικού περιβάλλοντος. Η διεθνοποίηση των αγορών, η απελευθέρωση εγκατάστασης των χρηματοοικονομικών οργανισμών και πιστωτικών ιδρυμάτων, η δημιουργία της διατραπεζικής αγοράς της Ευρωπαϊκής Ένωσης και η ανάπτυξη του επιτοκίου Euribor, η ολοένα αναπτυσσόμενη δημιουργία νέων χρηματοπιστωτικών προϊόντων και η ανάπτυξη της τεχνολογίας ανάγκασαν τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα να μεταβάλλουν συνεχώς τις χρηματοπιστωτικές τους υπηρεσίες λόγω του ανταγωνισμού από τη δημιουργία άλλων ομοειδών επιχειρήσεων που προσφέρουν παρόμοιες υπηρεσίες(δασκάλου, 1999). Η μορφή, τα χαρακτηριστικά και η διάρκεια των χρηματοδοτήσεων συνδέονται με τις ανάγκες που καλύπτουν και δημιουργούν, και χορηγούνται είτε με τη μορφή δανείου είτε με τη μορφή αλληλόχρεου τρεχούμενου ανοιχτού λογαριασμού. Εναλλακτικές μορφές χρηματοδοτήσεων είναι οι χρηματοδοτήσεις με τη μορφή χρηματοδοτικής μίσθωσης (leasing) και με τη μορφή πρακτορείας επιχειρηματικών απαιτήσεων (factoring). Η χρηματοδοτική μίσθωση (leasing) είναι μια εναλλακτική μορφή χρηματοδότησης στην οποία ο ιδιοκτήτης ενός παγίου στοιχείου παραχωρεί στον μισθωτή τη χρήση αυτού του παγίου για μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο έναντι κάποιου συγκεκριμένου μισθώματος και έτσι διαφοροποιείται από τη δανειακή χρηματοδότηση. Η πρακτορεία επιχειρηματικών απαιτήσεων είναι η έγγραφη σύμβαση μεταξύ ενός πράκτορα ή της εταιρείας που διαχειρίζεται τις πρακτορείες και ενός προμηθευτή ή της ενδιαφερόμενης επιχείρησης, σύμφωνα με την οποία σύμβαση η επιχείρηση εκχωρεί τις απαιτήσεις της στον πράκτορα ή την εταιρία που διαχειρίζεται τις πρακτορείες. Οι απαιτήσεις αυτές είναι ένας συνδυασμός υπηρεσιών που καλύπτουν τις ανάγκες των εκάστοτε επιχειρήσεων ( Αγγελόπουλος, 2008). Η ΤΕΜΠΜΕ ΑΕ της οποίας τα αρχικά σημαίνουν Ταμείο Εγγυοδοσίας Μικρών Πολύ Μικρών Επιχειρήσεων, είναι μία ανώνυμη εταιρεία που λειτουργεί, ως συμπληρωματικό εργαλείο του χρηματοοικονομικού - χρηματοπιστωτικού 27

28 συστήματος και κύρια ως εθνικός αναπτυξιακός μοχλός, αφού η κινητοποίηση (πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα) επιχειρηματικών και πιστοδοτικών πόρων από την δραστηριότητα της ΤΕΜΠΜΕ ΑΕ είναι εξαιρετικά μεγάλη ( Σχεδιάζει τις δράσεις της και προσαρμόζει τις λειτουργικές της δομές, έτσι ώστε να προάγει την καινοτομία και την αποτελεσματικότητα στο πεδίο της επιχειρηματικότητας, έχοντας πάντα ως γνώμονα την επίτευξη των στόχων της πολιτικής που χαράζει το Υπουργείο Ανάπτυξης. Παράλληλα, εκμεταλλεύεται τις ευκαιρίες που παρουσιάζονται στο πλαίσιο των προγραμμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης δημιουργώντας δράσεις οι οποίες έχουν άμεσα αποτελέσματα για την πραγματική οικονομία της χώρας. Βασικός σκοπός της είναι η διευκόλυνση της πρόσβασης των μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων στην χρηματοπιστωτική και χρηματοδοτική αγορά, λειτουργώντας ως ένας κρίκος μεταξύ της μικρής επιχείρησης και της τράπεζας. Έτσι, διευκολύνει και τις δύο πλευρές αναλαμβάνοντας ένα μεγάλο μέρος από τον επιχειρηματικό κίνδυνο και από το δάνειο. Από τη μία προσφέρει στον επιχειρηματία εγγυητική κάλυψη (ώστε να εγκριθεί π.χ. το δάνειό του) και από την άλλη παρέχει( η-ή-ή 1. tempme.gr), 2.2.Ίδρυση και λειτουργία της εταιρείας Η ΤΕΜΠΜΕ ΑΕ είναι ανώνυμη εταιρεία με μετοχικό κεφάλαιο 240 εκατ. Το μετοχικό κεφάλαιο έχει καλυφθεί από την Ε.Ε./ΕΤΠΑ (67% του συνόλου) και το Ελληνικό Δημόσιο (33% του συνόλου). Λειτουργεί ως χρηματοδοτικό ίδρυμα με βάση την Πράξη του Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος και παρέχει εγγυήσεις και αντεγγυήσεις στο χρηματοπιστωτικό και χρηματοοικονομικό σύστημα της χώρας μας υπέρ Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων που απασχολούν έως 49 άτομα, ενώ απαγορεύεται να παρέχει δάνεια ( Η αξία του συνόλου των εγγυήσεων της δεν μπορεί να υπερβαίνει το δεκαπλάσιο των ιδίων κεφαλαίων της. Για το σκοπό του υπολογισμού του δείκτη φερεγγυότητας των εποπτευόμενων από την Τράπεζα της Ελλάδος πιστωτικών ιδρυμάτων και χρηματοδοτικών ιδρυμάτων, τα ποσά των απαιτήσεων τους που καλύπτονται από την εγγύηση της ΤΕΜΠΜΕ ΑΕ σταθμίζονται με συντελεστή 50%. 28

29 Οι παρεχόμενες από την ΤΕΜΠΜΕ ΑΕ εγγυήσεις καλύπτουν μεγάλο μέρος των πιστωτικών διευκολύνσεων που τα πιστωτικά και χρηματοδοτικά ιδρύματα χορηγούν στις ΜΕ και η εγγύηση φθάνει έως 80% επί του ύψους της πίστωσης. Το έργο «ίδρυση και λειτουργία» της ΤΕΜΠΜΕ ΑΕ εντάχθηκε: Στο επιχειρησιακό πρόγραμμα «Ανταγωνιστικότητα» - ΕΠΑΝ τον Ιούλιο του 2003 (11/7/2003) Στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων τον Αύγουστο 2003 (26/8/2003) Το αρχικό μετοχικό κεφάλαιο ύψους 100 εκατ. (κατατέθηκε στο λογαριασμό της ΤΕΜΠΜΕ Α.Ε. τον Σεπτέμβριο του 2003) αυξήθηκε τον Δεκέμβριο του 2004 σε 200 εκατ. και τον Δεκέμβριο του 2005 σε 240 εκατ.οι-'η-'η 1. temyme.gr') Στοιχεία από το Καταστατικό της Εταιρείας Η Εταιρεία μπορεί να ιδρύει υποκαταστήματα, γραφεία ή πρακτορεία οπουδήποτε στην Ελλάδα με αποφάσεις του Διοικητικού της Συμβουλίου, οι οποίες καθορίζουν τις αρμοδιότητες και τους όρους σύστασης και λειτουργίας του. Η διάρκεια της Εταιρείας ορίζεται σε τριάντα έτη από την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου, η οποία μπορεί να παραταθεί ή να συντμηθεί με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης. Σκοπός της Εταιρείας είναι η διευκόλυνση της πρόσβασης των μικρών επιχειρήσεων (ΜΕ) και των πολύ μικρών επιχειρήσεων (ΠΜΕ), όλων των κλάδων, υφιστάμενων ή νεοϊδρυόμενων στην αγορά κεφαλαίων, για την προώθηση του τεχνολογικού και οργανωτικού εκσυγχρονισμού, καθώς και την εισαγωγή καινοτομιών στην οργάνωση και λειτουργία των επιχειρήσεων. Ο σκοπός αυτός πραγματοποιείται: α) με την παροχή εγγυήσεως αντεγγυήσεων υπέρ των μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων για την κάλυψη υποχρεώσεών τους έναντι πιστωτικών ή χρηματοδοτικών ιδρυμάτων " ή εταιρειών Επιχειρηματικών Συμμετοχών", οι οποίες απορρέουν από πάσης μορφής χρηματοπιστωτικές διευκολύνσεις (όπως δάνεια, προεξόφληση επιχειρηματικών απαιτήσεων, χρηματοδοτική μίσθωση κ.ά.) β) με την παροχή συναφών προς την ως άνω δραστηριότητα υπηρεσιών, πλην της απευθείας παροχής πιστώσεων. γ) με την παροχή άλλων χρηματοδοτικών μέσων, όπως επιδότηση κόστους 29

30 Η Εταιρεία μπορεί, μετά από απόφαση των Υπουργών Οικονομίας και Οικονομικών και Ανάπτυξης, να διαχειρίζεται και να υλοποιεί προγράμματα που χρηματοδοτούνται από τον Κρατικό προϋπολογισμό ή το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, κοινοτικά και διακρατικά προγράμματα, προγράμματα Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης ή άλλα παρεμφερή προγράμματα ή χρηματοδοτικά μέσα, όπως επιδότηση επιτοκίων, επιδότηση προμηθειών, άτοκα δάνεια. Με την ίδια απόφαση καθορίζονται οι όροι, η διαδικασία και κάθε αναγκαία λεπτομέρεια υλοποίησης των ανωτέρω προγραμμάτων και χρηματοδοτικών μέσων." 2.4.Μετοχικό κεφάλαιο του Ταμείου Το μετοχικό κεφάλαιο του Ταμείου ορίζεται σε ευρώ και διαιρείται σε 1.000,000 ονομαστικές μετοχές, ονομαστικής αξίας 100 ευρώ η καθεμία. Το μετοχικό κεφάλαιο καλύπτεται από το Ελληνικό Δημόσιο, μέσα σε δύο μήνες από την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου. Με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης ύστερα από γνώμη της Τράπεζας της Ελλάδος, το μετοχικό κεφάλαιο μπορεί να αυξάνεται με την έκδοση νέων ονομαστικών μετοχών. Το Ταμείο Εγγυοδοσίας Μικρών και Πολύ Μικρών Επιχειρήσεων δύναται να χρησιμοποιήσει έως την ποσοστό του μετοχικού του κεφαλαίου, όχι ανώτερο του 15%, ή κατ' ανώτατο όριο τριάντα έξι εκατομμύρια ( ) ευρώ, για την επιδότηση του κόστους δανεισμού τραπεζικών δανείων και χρηματοδοτικών μισθώσεων επενδυτικού χαρακτήρα των επιχειρήσεων, υπέρ των οποίων εγγυάται το Ταμείο, ύστερα από σχετική απόφαση της Γενικής Συνέλευσης αυτού και σύμφωνη γνώμη της Τράπεζας της Ελλάδος. Με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης του Ταμείου θα διενεργηθεί η μείωση του μετοχικού κεφαλαίου κατά το ποσό που πραγματικά θα έχει δαπανηθεί για την επιδότηση του κόστους δανεισμού έως την " 30