ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΚΟΙΝΟΤΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΧΟΡΗΓΗΣΗΣ ΚΡΑΤΙΚΩΝ ΕΝΙΣΧΥΣΕΩΝ

Transcript

1 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΡΑΤΙΚΩΝ ΕΝΙΣΧΥΣΕΩΝ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΚΟΙΝΟΤΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΧΟΡΗΓΗΣΗΣ ΚΡΑΤΙΚΩΝ ΕΝΙΣΧΥΣΕΩΝ (Α ΕΚΔΟΣΗ) ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2008

2 ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Την ευθύνη υλοποίησης του παρόντος εγχειριδίου έχει η Επιτροπή Κρατικών Ενισχύσεων που συγκροτήθηκε με την Δ13/7.1/19121/01/08/2008 (ΦΕΚ 352/ΥΟΔΔ/ ) Υπουργική Απόφαση και λειτουργεί υπό την εποπτεία του Γενικού Γραμματέα Ανάπτυξης. ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ : Β. Γεωργακοπούλου ΜΕΛΗ: Ε. Καραπατάκη, Β. Κλεονάκου, Β. Κωτσοπούλου, Ι. Κωττάκης, Δ. Νιάφας, Α. Οικονόμου, Ε. Σταυρινάκη ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ: Χ. Συριόπουλος ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ: eke@ypan.gr, /566 /900 Σελίδα 2 από 208

3 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1.1. ΣΤΟΧΟΣ Σελ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ Σελ ΚΟΙΝΟΤΙΚΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΧΟΡΗΓΗΣΗΣ ΚΡΑΤΙΚΩΝ ΕΝΙΣΧΥΣΕΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΓΙΑ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ Σελ. 7 ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΝΕΟΣΥΣΤΑΤΕΣ ΜΙΚΡΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ Σελ. 13 DE MINIMIS Σελ. 17 ΟΡΙΖΟΝΤΙΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΕΩΝ ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΜΙΚΡΟΜΕΣΑΙΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ Σελ. 19 ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ Σελ. 20 ΓΥΝΑΙΚΕΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ Σελ. 23 ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ Σελ. 26 ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΕ ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΓΙΑ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ Σελ. 29 ΠΡΟΣΛΗΨΗ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΣΕ ΜΕΙΟΝΕΚΤΙΚΗ ΘΕΣΗ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΑ ΑΝΤΙΣΤΑΘΜΙΣΗ ΠΡΟΣΘΕΤΩΝ ΔΑΠΑΝΩΝ ΤΗΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΑ ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΓΙΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Σελ. 33 ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ Σελ. 36 ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΔΑΠΑΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑΣ ΓΙΑ ΜΜΕ. ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΣΕ ΝΕΕΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΓΙΑ ΚΑΙΝΟΤΟΜΟ ΔΙΕΡΓΑΣΙΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΓΙΑ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΣΤΗΡΙΞΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΓΙΑ ΔΑΝΕΙΣΜΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΥΨΗΛΗΣ ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΗΣ ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΣΤΟΥΣ ΤΟΜΕΙΣ ΓΕΩΡΓΙΑΣ ΚΑΙ ΑΛΙΕΙΑΣ ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΜΕΛΕΤΩΝ ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑΣ ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΓΙΑ ΣΥΜΠΛΕΓΜΑΤΑ ΦΟΡΕΩΝ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ (CLUSTERS) ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΕΡΒΑΣΗ ΚΟΙΝΟΤΙΚΩΝ ΠΡΟΤΥΠΩΝ Η ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΥΞΗΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΕΛΛΕΙΨΕΙ ΚΟΙΝΟΤΙΚΩΝ ΠΡΟΤΥΠΩΝ Σελ. 48 ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΚΤΗΣΗ ΚΑΙΝΟΥΡΓΙΩΝ ΜΕΤΑΦΟΡΙΚΩΝ ΟΧΗΜΑΤΩΝ ΤΩΝ ΟΠΟΙΩΝ ΟΙ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΥΠΕΡΒΑΙΝΟΥΝ ΤΑ ΚΟΙΝΟΤΙΚΑ ΠΡΟΤΥΠΑ Η ΑΥΞΑΝΟΥΝ ΤΟΝ ΒΑΘΜΟ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΕΛΛΕΙΨΕΙ ΚΟΙΝΟΤΙΚΩΝ ΠΡΟΤΥΠΩΝ Σελ. 55 ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΥΠΕΡ ΜΜΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΩΡΗ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΣΕ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΑ ΚΟΙΝΟΤΙΚΑ ΠΡΟΤΥΠΑ Σελ. 61 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΓΙΑ ΜΕΤΡΑ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Σελ. 67 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΓΙΑ Σελίδα 3 από 208

4 ΣΥΜΠΑΡΑΓΩΓΗ ΥΨΗΛΗΣ ΑΠΟΔΟΣΗΣ Σελ. 74 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΑΠΟ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ Σελ. 82 ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΓΙΑ ΕΚΠΟΝΗΣΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ Σελ. 90 ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΓΙΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΑ ΑΠΟΔΟΤΙΚΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ Σελ. ΤΗΛΕΘΕΡΜΑΝΣΗΣ 95 ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΜΕ ΤΗ ΜΟΡΦΗ ΜΕΙΩΣΕΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ Σελ. ΦΟΡΩΝ 98 ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ Σελ. 100 ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΤΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Σελ. 103 ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΟΜΕΝΕΣ ΣΕ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΕΜΠΟΡΕΥΣΙΜΩΝ ΑΔΕΙΩΝ Σελ. 106 ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΜΟΛΥΣΜΕΝΩΝ ΧΩΡΩΝ Σελ. 109 ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΓΙΑ ΔΙΑΣΩΣΗ ΚΑΙ ΑΝΑΔΙΑΡΘΡΩΣΗ Σελ. 111 ΕΙΔΙΚΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΕΩΝ ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΗΣ ΑΛΙΕΙΑΣ Σελ. 115 ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΓΕΩΡΓΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΓΕΩΡΓΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ Σελ. 122 ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΩΝ ΤΟΠΙΩΝ ΚΑΙ ΚΤΙΡΙΩΝ Σελ. 129 ΜΕΤΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ ΓΙΑ ΛΟΓΟΥΣ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΟΣ Σελ. 134 ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΝΕΩΝ ΓΕΩΡΓΩΝ ΚΑΙ ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΩΡΗ ΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΗΣΗ Σελ. 138 ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΣΕ ΟΜΑΔΕΣ ΠΑΡΑΓΩΓΩΝ Σελ. 144 ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΝΟΣΩΝ ΖΩΩΝ ΚΑΙ ΦΥΤΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΡΟΣΒΟΛΗΣ ΑΠΟ ΕΠΙΒΛΑΒΕΙΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥΣ Σελ. 149 ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΓΙΑ ΖΗΜΙΕΣ ΠΟΥ ΠΡΟΚΑΛΟΥΝΤΑΙ ΑΠΟ ΔΥΣΜΕΝΗ ΚΑΙΡΙΚΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ Σελ. 154 ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΛΗΡΩΜΗ ΑΣΦΑΛΙΣΤΡΩΝ Σελ. 160 ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΑΝΑΔΑΣΜΟΥ Σελ. 160 ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΘΑΡΡΥΝΣΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΓΕΩΡΓΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ Σελ. 165 ΤΕΧΝΙΚΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΣΤΟΝ ΓΕΩΡΓΙΚΟ ΤΟΜΕΑ Σελ. 171 ΣΤΗΡΙΞΗ ΤΟΥ ΤΟΜΕΑ ΤΗΣ ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑΣ Σελ. 177 ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΓΙΑ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΣΥΝΑΦΕΙΣ ΜΕ ΤΗ ΜΕΤΑΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΑ ΓΕΩΡΓΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΛΗΨΗ ΓΕΩΡΓΟΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΔΕΣΜΕΥΣΕΩΝ Η ΔΕΣΜΕΥΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΛΗ ΔΙΑΒΙΩΣΗ ΤΩΝ ΖΩΩΝ ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ NATURA 2000 ΚΑΙ ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΠΟΥ ΣΥΝΔΕΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΟΔΗΓΙΑ 2000/60/ΕΚ ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΣΤΑΘΜΙΣΗ ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΩΝ ΣΕ ΟΡΙΣΜΕΝΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΠΛΗΡΩΣΗ ΠΡΟΤΥΠΩΝ ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΚΡΩΣ ΑΠΟΚΕΝΤΡΕΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΕΣ ΚΑΙ ΤΙΣ ΝΗΣΟΥΣ ΤΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ, ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΑΣ ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΣΩΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΑΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΓΙΑ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ Σελίδα 4 από 208

5 ΜΕΣΑ ΟΡΙΖΟΝΤΙΩΝ ΕΝΙΣΧΥΣΕΩΝ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΗΣ ΓΕΩΡΓΙΑΣ ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ ΓΕΩΡΓΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΜΕ ΤΗ ΜΟΡΦΗ ΕΠΙΔΟΤΟΥΜΕΝΩΝ ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΩΝ ΔΑΝΕΙΩΝ ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΠΟΥ ΣΥΝΔΕΟΝΤΑΙ ΜΕ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΕΣ ΑΠΑΛΛΑΓΕΣ ΒΑΣΕΙ ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ 2003/96/ΕΚ ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΔΑΣΙΚΟ ΤΟΜΕΑ Σελ. 183 ΕΙΔΙΚΑ ΜΕΣΑ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΣΕ ΜΜΕ Σελ. 192 Υ.Γ.Ο.Σ. Σελ. 196 ΕΓΓΥΗΣΕΙΣ Σελ. 199 ΑΜΕΣΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Σελ. 202 ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ ΕΞΑΓΩΓΙΚΩΝ ΠΙΣΤΩΣΕΩΝ Σελ. 204 ΠΩΛΗΣΕΙΣ ΓΗΠΕΔΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ Σελ. 207 Σελίδα 5 από 208

6 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1.1 ΣΤΟΧΟΣ Το παρόν εγχειρίδιο εκπονήθηκε στο πλαίσιο της εξειδικευμένης τεχνικής υποστήριξης των Υπηρεσιών και Φορέων του Υπουργείου Ανάπτυξης που εμπλέκονται στο σχεδιασμό, την προετοιμασία και εφαρμογή του κανονιστικού πλαισίου των δράσεων κρατικών ενισχύσεων, με σκοπό να αποτελέσει ένα χρήσιμο εργαλείο για την ορθή και ολοκληρωμένη χρήση των Κοινοτικών Κανόνων Χορήγησης Ενισχύσεων κατά την προγραμματική περίοδο Το κανονιστικό πλαίσιο (Κατευθυντήριες, Κανονισμοί, Πλαίσια, Ανακοινώσεις, Αποφάσεις), όπως ισχύει μετά την πρόσφατη αναθεώρησή του, παρουσιάζεται σε κωδικοποιημένη μορφή, για τις διάφορες κατηγορίες ενισχύσεων: Περιφερειακές ενισχύσεις, De Minimis, Οριζόντιου τύπου ενισχύσεις (π.χ. Έρευνα Ανάπτυξη και Καινοτομία, Προστασία Περιβάλλοντος), Ειδικοί Κανόνες και Ειδικά Μέσα ενισχύσεων. Με αυτόν τον τρόπο, ο χρήστης μπορεί εύκολα και γρήγορα να ανατρέξει το σύνολο των κανόνων ώστε να επιλέξει το κατάλληλο μέσο για τη διαμόρφωση καθεστώτος κρατικής ενίσχυσης. Επιδίωξη είναι να συμβάλλει στην επίτευξη των βέλτιστων αποτελεσμάτων ως προς την απόδοση των χορηγούμενων κρατικών ενισχύσεων προς επιχειρήσεις, στο πλαίσιο υλοποίησης των ευρωπαϊκών και εθνικών στρατηγικών ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ Οι κατηγορίες ενισχύσεων παρατίθενται βάσει των νομοθετημάτων που τις διέπουν με διάκριση σε περιεχόμενο που απαιτεί: α. κοινοποίηση και έγκριση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ή β. απλή γνωστοποίηση (απαλλαγή από τη διαδικασία κοινοποίησης), ώστε να γνωρίζει ο χρήστης πότε και ποια διαδικασία πρέπει να ακολουθήσει. Επιπλέον, η ανάλυση γίνεται εντός των κατωτέρω πεδίων που θεωρήθηκαν τα σημαντικότερα για τη δημιουργία, εφαρμογή και παρακολούθηση καθεστώτος ενίσχυσης: 1. Κανόνες και Διάρκεια ισχύος 2. Πεδίο εφαρμογής 3. Επιλέξιμες Επιχειρήσεις- Φορείς 4. Ειδικοί όροι ή προϋποθέσεις επιλεξιμότητας επενδυτικού σχεδίου 5. Επιλέξιμες δαπάνες 6. Μορφές ενίσχυσης 7. Ένταση ή /και μέγιστο όριο ενίσχυσης- ειδικοί όροι σώρευσης 8. Ίδια συμμετοχή 9. Ειδικοί όροι

7 Περιφερειακές Ενισχύσεις C 54, , σελ L 214, , σελ C 286, , σελ. 5 6 Κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τις κρατικές ενισχύσεις περιφερειακού χαρακτήρα (Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ) Κεφάλαιο ΙΙ, Τμήμα 1, ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ (ΕΚ) αριθ. 800/2008 ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ της 6ης Αυγούστου 2008 για την κήρυξη ορισμένων κατηγοριών ενισχύσεων ως συμβατών με την κοινή αγορά κατ' εφαρμογή των άρθρων 87 και 88 της Συνθήκης (Γενικός κανονισμός απαλλαγής κατά κατηγορία) Κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τις κρατικές ενισχύσεις περιφερειακού χαρακτήρα Χάρτης εθνικών περιφερειακών ενισχύσεων: Ελλάδα, Εσθονία, Λιθουανία ΚΑΝΟΝΕΣ ΚΑΙ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΙΣΧΥΟΣ ΠΕΔΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ Περιφερειακές Ενισχύσεις ΑΠΑΛΛΑΚΤΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ Επίσημη Εφημερίδα C 286, , σελ. 5 6: Έγκριση Χάρτη εθνικών περιφερειακών ενισχύσεων Επίσημη Εφημερίδα C 54, , σελ : Κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τις κρατικές ενισχύσεις περιφερειακού χαρακτήρα (Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ) ΛΗΞΗ ΙΣΧΥΟΣ: 1/1/2014 Εξαιρούνται οι τομείς: Αλιείας. Βιομηχανίας Άνθρακα. Πρωτογενούς παραγωγής γεωργικών που εμπίπτουν στο Παράρτημα 1 της Συνθήκης. Χαλυβουργίας. Ναυπηγικής Βιομηχανίας. Συνθετικών ινών. Μεταφορών. Επίσημη Εφημερίδα L , σελ : Κεφάλαιο ΙΙ, Τμήμα 1: ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ (ΕΚ) αριθ. 800/2008 ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ της 6ης Αυγούστου 2008 για την κήρυξη ορισμένων κατηγοριών ενισχύσεων ως συμβατών με την κοινή αγορά κατ' εφαρμογή των άρθρων 87 και 88 της Συνθήκης (Γενικός κανονισμός απαλλαγής κατά κατηγορία) ΛΗΞΗ ΙΣΧΥΟΣ: 31/12/2013 Όλοι οι τομείς της οικονομίας με εξαίρεση τους τομείς: Αλιείας και υδατοκαλλιέργειας που εμπίπτουν στον Κανονισμό αριθ. 104/2000. Πρωτογενούς παραγωγής γεωργικών (Παράρτημα 1 Συνθήκης) που εμπίπτουν στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ.1857/2006. Mεταποίησης και εμπορίας γεωργικών (Παράρτημα 1 Συνθήκης) στις ακόλουθες περιπτώσεις: o όταν το ποσό της ενίσχυσης καθορίζεται με βάση την τιμή ή την ποσότητα τέτοιων που αγοράζονται από πρωτογενείς παραγωγούς ή διατίθενται στην αγορά από τις οικείες επιχειρήσεις, o όταν η ενίσχυση συνοδεύεται από την υποχρέωση της απόδοσής της εν μέρει ή εξ ολοκλήρου σε πρωτογενείς παραγωγούς. Άνθρακα (κατά την έννοια του Κανονισμού 1407/2002). Χάλυβα. Ναυπηγίας. Σελίδα 7 από 208

8 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΦΟΡΕΙΣ ΕΙΔΙΚΟΙ ΌΡΟΙ Ή ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΕΠΙΛΕΞΙΜΟΤΗΤΑΣ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ Περιφερειακές Ενισχύσεις Όλες οι επιχειρήσεις ανεξαρτήτως μεγέθους. Να συνίσταται σε αρχική επένδυση. Ως αρχική επένδυση νοείται επένδυση σε άυλα και υλικά περιουσιακά στοιχεία με σκοπό: δημιουργία νέας εγκατάστασης επέκταση υπάρχουσας εγκατάστασης διαφοροποίηση της παραγωγής μιας εγκατάστασης προς νέα, πρόσθετα προϊόντα θεμελιώδη αλλαγή στην συνολική παραγωγική διαδικασία υπάρχουσας εγκατάστασης. Η υποβολή αιτήματος για ενίσχυση και η γραπτή επιβεβαίωση της από την αρμόδια αρχή πρέπει να προηγείται της έναρξης εργασιών του σχεδίου (έναρξη κατασκευαστικών εργασιών ή 1 η επίσημη δέσμευση παραγγελίας εξοπλισμού). ΑΠΑΛΛΑΚΤΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ Συνθετικών Ινών. Επιπλέον εξαιρούνται: ενισχύσεις δραστηριοτήτων που συνδέονται με εξαγωγές, και ιδίως ενισχύσεις που συνδέονται άμεσα με τις εξαγόμενες ποσότητες, με τη συγκρότηση ή τη λειτουργία δικτύου διανομής ή με άλλες τρέχουσες δαπάνες που συνδέονται με την εξαγωγική δραστηριότητα, ενισχύσεις που εξαρτώνται από την κατά προτίμηση χρήση εγχώριων έναντι των εισαγόμενων, Τέλος, ο Απαλλακτικός Κανονισμός δεν εφαρμόζεται στην περίπτωση: Καθεστώτων ενισχύσεων που δεν αποκλείουν ρητά την καταβολή μεμονωμένης ενίσχυσης υπέρ επιχείρησης που αποτελεί αντικείμενο εκκρεμούσας διαταγής ανάκτησης μετά από προηγούμενη απόφαση της Επιτροπής με την οποία ενίσχυση κηρύσσεται παράνομη και ασυμβίβαστη με την κοινή αγορά. Μεμονωμένων ενισχύσεων ad hoc υπέρ επιχείρησης που αποτελεί αντικείμενο εκκρεμούσας διαταγής ανάκτησης μετά από προηγούμενη απόφαση της Επιτροπής με την οποία ενίσχυση κηρύσσεται παράνομη και ασυμβίβαστη με την κοινή αγορά Ενισχύσεων σε προβληματικές επιχειρήσεις.* Σημειώνεται ότι δεν επιτρέπεται η δημιουργία καθεστώτων στοχευμένων σε συγκεκριμένους κλάδους της μεταποίησης ή/και των υπηρεσιών. Όλες οι επιχειρήσεις ανεξαρτήτως μεγέθους. Πριν την έναρξη εργασιών για το σχέδιο ή τη δραστηριότητα, ο δικαιούχος όταν είναι ΜμΕ πρέπει (και αρκεί) να υποβάλει αίτηση για ενίσχυση. Με αυτόν τον τρόπο καλύπτεται ο χαρακτήρας κινήτρου για τις ΜμΕ. ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ Η επένδυση πρέπει να συνίσταται σε: Η επένδυση πρέπει να συνίσταται σε: Σελίδα 8 από 208

9 Περιφερειακές Ενισχύσεις ΔΑΠΑΝΕΣ ενσώματα ή/και άυλα στοιχεία ενεργητικού σε σχέση με τη δημιουργία νέας μονάδας, την επέκταση υφιστάμενης μονάδας, τη διαφοροποίηση της παραγωγής μιας μονάδας σε νέα επιπρόσθετα προϊόντα ή τη θεμελιώδη αλλαγή του συνόλου της παραγωγικής διαδικασίας υφιστάμενης μονάδας, ή την απόκτηση πάγιων στοιχείων ενεργητικού που συνδέονται άμεσα με μια μονάδα, εφόσον έχει κλείσει ή θα είχε κλείσει αν δεν είχε αγορασθεί, και τα στοιχεία ενεργητικού αγοράζονται από ανεξάρτητο επενδυτή. Στην περίπτωση επιχειρησιακής διαδοχής σε μικρή επιχείρηση από την οικογένεια του αρχικού ιδιοκτήτη/τών ή από πρώην εργαζόμενους, δεν ισχύει ο όρος ότι τα στοιχεία ενεργητικού πρέπει να αγορασθούν από ανεξάρτητο επενδυτή. Η απλή εξαγορά των μετοχών μιας επιχείρησης δεν συνιστά επένδυση. Τα άυλα στοιχεία πρέπει να πληρούν όλες τις παρακάτω προϋποθέσεις: να χρησιμοποιούνται αποκλειστικά στην επιχείρηση που λαμβάνει την ενίσχυση, να θεωρούνται αποσβεστέα στοιχεία ενεργητικού, να αγοράζονται από τρίτα μέρη με τους όρους της αγοράς, χωρίς ο αγοραστής να είναι σε θέση να ασκήσει έλεγχο στον πωλητή, ή το αντίστροφο (άρθρο 3 Κανονισμού ΕΚ139/2004 του Συμβουλίου), στην περίπτωση επενδυτικών ενισχύσεων για ΜμΕ, πρέπει να περιλαμβάνονται στα στοιχεία ενεργητικού της επιχείρησης επί τουλάχιστον τρία έτη. Η απασχόληση που δημιουργείται άμεσα από επενδυτικό σχέδιο προκειμένου να αποτελεί επιλέξιμο κόστος πρέπει να τηρεί όλες τις ακόλουθες προϋποθέσεις: η απασχόληση να δημιουργείται εντός τριών ετών από την ολοκλήρωση της επένδυσης, το επενδυτικό σχέδιο να συνεπάγεται καθαρή αύξηση του αριθμού εργαζομένων στην οικεία μονάδα σε σύγκριση με το μέσο όρο του προηγηθέντος 12μήνου, η δημιουργηθείσα απασχόληση να διατηρείται για ελάχιστη περίοδο πέντε (5) ετών στην περίπτωση μεγάλων επιχειρήσεων και ελάχιστη περίοδο τριών (3) ετών σε περίπτωση ΜμΕ. Επιλέξιμες δαπάνες αποτελούν τα ακόλουθα: Α. Γήπεδα, κτίρια, εγκαταστάσεις/μηχανήματα (τα περιουσιακά στοιχεία που αποκτώνται πρέπει να είναι καινούργια με εξαίρεση τα αποκτώμενα περιουσιακά στοιχεία από εξαγορές. Για τις ΜμΕ θεωρείται επιλέξιμη δαπάνη το κόστος μεταχειρισμένων ενσώματων περιουσιακών στοιχείων). Β. Δαπάνες για προκαταρκτικές μελέτες και συμβουλές (μόνο για ΜμΕ) οι οποίες συνδέονται με την επένδυση, έως το 50% των πραγματικών δαπανών. Γ. Δαπάνες αγοράς άυλων περιουσιακών στοιχείων ΑΠΑΛΛΑΚΤΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ενσώματα ή/και άυλα στοιχεία ενεργητικού σε σχέση με τη δημιουργία νέας μονάδας, την επέκταση υφιστάμενης μονάδας, τη διαφοροποίηση της παραγωγής μιας μονάδας σε νέα επιπρόσθετα προϊόντα ή τη θεμελιώδη αλλαγή του συνόλου της παραγωγικής διαδικασίας υφιστάμενης μονάδας, ή την απόκτηση πάγιων στοιχείων ενεργητικού που συνδέονται άμεσα με μια μονάδα, εφόσον έχει κλείσει ή θα είχε κλείσει αν δεν είχε αγορασθεί, και τα στοιχεία ενεργητικού αγοράζονται από ανεξάρτητο επενδυτή. Στην περίπτωση επιχειρησιακής διαδοχής σε μικρή επιχείρηση από την οικογένεια του αρχικού ιδιοκτήτη/τών ή από πρώην εργαζόμενους, δεν ισχύει ο όρος ότι τα στοιχεία ενεργητικού πρέπει να αγορασθούν από ανεξάρτητο επενδυτή. Η απλή εξαγορά των μετοχών μιας επιχείρησης δεν συνιστά επένδυση. Τα άυλα στοιχεία πρέπει να πληρούν όλες τις παρακάτω προϋποθέσεις: να χρησιμοποιούνται αποκλειστικά στην επιχείρηση που λαμβάνει την ενίσχυση, να θεωρούνται αποσβεστέα στοιχεία ενεργητικού, να αγοράζονται από τρίτα μέρη με τους όρους της αγοράς, χωρίς ο αγοραστής να είναι σε θέση να ασκήσει έλεγχο στον πωλητή, ή το αντίστροφο (άρθρο 3 Κανονισμού ΕΚ139/2004 του Συμβουλίου), στην περίπτωση επενδυτικών ενισχύσεων για ΜμΕ, πρέπει να περιλαμβάνονται στα στοιχεία ενεργητικού της επιχείρησης επί τουλάχιστον τρία έτη. Η απασχόληση που δημιουργείται άμεσα από επενδυτικό σχέδιο προκειμένου να αποτελεί επιλέξιμο κόστος πρέπει να τηρεί όλες τις ακόλουθες προϋποθέσεις: η απασχόληση να δημιουργείται εντός τριών ετών από την ολοκλήρωση της επένδυσης, το επενδυτικό σχέδιο να συνεπάγεται καθαρή αύξηση του αριθμού εργαζομένων στην οικεία μονάδα σε σύγκριση με το μέσο όρο του προηγηθέντος 12μήνου, η δημιουργηθείσα απασχόληση να διατηρείται για ελάχιστη περίοδο πέντε (5) ετών στην περίπτωση μεγάλων επιχειρήσεων και ελάχιστη περίοδο Σελίδα 9 από 208

10 ΜΟΡΦΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ Περιφερειακές Ενισχύσεις (π.χ. μεταφορά τεχνολογίας, δικαιώματα ευρεσιτεχνίας, άδειες εκμετάλλευσης, τεχνογνωσίας ή μη κατοχυρωμένων τεχνικών γνώσεων), που για τις μεγάλες επιχειρήσεις είναι επιλέξιμες έως το 50% των συνολικών επιλέξιμων δαπανών. Δ. Δαπάνες αγοράς μισθωμένων περιουσιακών στοιχείων. Ε. Δαπάνες αγοράς περιουσιακών στοιχείων, που συνδέονται άμεσα με μια εγκατάσταση, υπό την προϋπόθεση ότι η εγκατάσταση αυτή έχει κλείσει ή θα είχε κλείσει αν δεν είχε αγοραστεί και αγοράζεται από ανεξάρτητο επενδυτή. ΣΤ. Λειτουργικές δαπάνες κατ εξαίρεση και υπό τον όρο ότι, δικαιολογούνται από τη συμβολή τους στην Περιφερειακή Ανάπτυξη και από τον χαρακτήρα τους, και το ύψος τους είναι ανάλογο με τα προβλήματα που καλούνται να αντιμετωπίσουν (με τεκμηρίωση), ως ποσοστό καθορισμένων επιλέξιμων δαπανών π.χ. μεταφορικές δαπάνες, επενδύσεις αντικατάστασης ή εργατικό κόστος και για όλες τις Ελληνικές Περιφέρειες, εκτός Νοτίου Αιγαίου και Στερεάς Ελλάδας έως και το έτος 2010 (άρθρο 87.3.α). Ενδεικτικά: Επιχορήγηση, Χαμηλότοκο δάνειο, Επιδότηση επιτοκίου, Κρατική εγγύηση, Αγορά μετοχών ή εναλλακτική παροχή κεφαλαίων υπό ευνοϊκούς όρους, Απαλλαγή ή μείωση φόρων, εισφορών κοινωνικής ασφάλισης ή άλλων υποχρεωτικών επιβαρύνσεων, ή παροχή γης, αγαθών ή υπηρεσιών σε ευνοϊκές τιμές. ΑΠΑΛΛΑΚΤΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ τριών (3) ετών σε περίπτωση ΜμΕ. Επιπλέον ισχύουν τα Α., Γ., Δ. των κατευθυντηρίων γραμμών. Επιπλέον, τα μέσα και ο εξοπλισμός μεταφορών δεν είναι επιλέξιμα περιουσιακά στοιχεία. Μόνο ενισχύσεις που χαρακτηρίζονται από διαφάνεια. Επιχορηγήσεις και επιδοτήσεις επιτοκίου. Δάνεια (το ακαθάριστο ισοδύναμο επιχορήγησης υπολογίζεται βάσει του επιτοκίου αναφοράς που ίσχυε στην αγορά τη στιγμή της χορήγησης). Εγγυοδοτικά καθεστώτα: o όταν η μεθοδολογία για τον υπολογισμό του ακαθάριστου ισοδύναμου επιχορήγησης γίνεται δεκτή μετά την κοινοποίησή της στην Επιτροπή βάσει (ΕΚ) αριθμ. 1628/2006 και η εγκεκριμένη μεθοδολογία αναφέρει ρητά τα είδη εγγυήσεων και το είδος των πράξεων ή o όταν ο δικαιούχος είναι μικρή ή μεσαίου μεγέθους επιχείρηση και το ακαθάριστο ισοδύναμο επιχορήγησης έχει υπολογισθεί με βάση τις προμήθειες ασφαλούς λιμένα. Φορολογικά μέτρα, όταν το μέτρο προβλέπει ανώτατο όριο με το οποίο διασφαλίζεται ότι δεν γίνεται υπέρβαση του ισχύοντος ορίου. Φοροαπαλλαγές ή μειώσεις μελλοντικών φόρων υπό τον όρο ότι τηρείται ορισμένη ένταση ενίσχυσης που ορίζεται σε ακαθάριστο ισοδύναμο επιχορήγησης. Η αναγωγή της αξίας των τμημάτων της ενίσχυσης γίνεται με βάση τα επιτόκια Σελίδα 10 από 208

11 ΈΝΤΑΣΗ Ή/ΚΑΙ ΜΕΓΙΣΤΟ ΌΡΙΟ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΕΙΔΙΚΟΙ ΌΡΟΙ ΣΩΡΕΥΣΗΣ Περιφερειακές Ενισχύσεις Ανώτατο όριο ενίσχυσης σύμφωνα με τον εγκεκριμένο χάρτη περιφερειακών ενισχύσεων (σε Α.Ι.Ε.) (για επενδυτικά σχέδια έως 50 εκ ): Αν. Μακεδονία Θράκη, Ήπειρος, Δυτ. Ελλάδα 40%. Θεσσαλία, Ιόνια Νησιά, Κρήτη 30%. Πελοπόννησος και Β. Αιγαίο 40% (από έως ) και στη συνέχεια 30% (έως ). Κεντρ. Μακεδονία, Δυτ. Μακεδονία, Αττική 30% (έως ) και στη συνέχεια επανεξέτασή τους βάσει του Α.Ε.Π., όπου είτε θα παραμείνουν στο 30% είτε θα μειωθούν στο 20%. Νότιο Αιγαίο 30% (έως ) και στη συνέχεια 15% (έως ) Στερεά Ελλάδα 30% (έως ) και στη συνέχεια (έως ) 15% για τους Νομούς Βοιωτίας, Εύβοιας και Φθιώτιδας και 20% για τους Νομούς Ευρυτανίας και Φωκίδας. Τα ανωτέρω όρια προσαυξάνονται κατά 10% για τις μεσαίου μεγέθους επιχειρήσεις και 20% για τις μικρές. Ειδικά για μεγάλα επενδυτικά σχέδια (άνω των 50 εκ. ) ισχύουν τα εξής: Για το ποσό έως 50 εκ, το ανώτατο όριο ενίσχυσης είναι ίσο με το 100% του περιφερειακού ανώτατου ορίου, για το τμήμα από 50 εκ. 100 εκ. το ανώτατο ΑΠΑΛΛΑΚΤΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ αναφοράς που ισχύουν κατά τον χρόνο υλοποίησης των διαφόρων φορολογικών πλεονεκτημάτων. ΕΞΑΙΡΟΥΝΤΑΙ: Εισφορές κεφαλαίου. Μέτρα για κεφάλαια επιχειρηματικού κινδύνου. Επιστρεπτέες προκαταβολές, όταν το συνολικό ποσό της επιστρεπτέας προκαταβολής υπερβαίνει τα ισχύοντα ανώτατα όρια βάσει του παρόντος κανονισμού. Επιπλέον, στην περίπτωση που το ανώτατο όριο εκφράζεται σε ένταση ενίσχυσης, όταν το συνολικό ποσό της επιστρεπτέας προκαταβολής, εκφρασμένο ως ποσοστό του επιλέξιμου κόστους, υπερβαίνει την ισχύουσα ένταση ενίσχυσης. Όλα τα στοιχεία υπολογίζονται πριν την αφαίρεση φόρων ή άλλων επιβαρύνσεων. Όπου η ενίσχυση καταβάλλεται με μορφή άλλη, εκτός από επιχορήγηση, το ποσό της ενίσχυσης είναι το ισοδύναμο επιχορήγησης της ενίσχυσης. Οι ενισχύσεις που καταβάλλονται σε περισσότερες δόσεις ανάγονται στην αξία τους κατά το χρόνο χορήγησης της ενίσχυσης. Το επιτόκιο που χρησιμοποιείται για την αναγωγή είναι το επιτόκιο αναφοράς που ισχύει κατά τον χρόνο χορήγησης της ενίσχυσης. Ένταση ενίσχυσης ομοίως με Κατευθυντήριες (συμπεριλαμβανομένων ρυθμίσεων για ΜμΕ και για επενδυτικά σχέδια άνω των 50 εκ. ). Επιπλέον, ειδικά για ενισχύσεις στον τομέα των μεταφορών το ποσοστό δεν προσαυξάνεται για μεσαίες και μικρές επιχειρήσεις. Ειδικά για τον τομέα της μεταποίησης και εμπορίας αγροτικών και για όλες τις περιφέρειες επιλέξιμες βάσει του 87.3.α. (όλες πλην του Νοτίου Αιγαίου και της Στερεάς Ελλάδας) η μέγιστη ένταση ενίσχυσης εφόσον ο δικαιούχος είναι ΜμΕ, ανέρχεται σε 50%, ενώ για το Ν. Αιγαίο και την Στερεά Ελλάδα το ποσοστό μειώνεται σε 40%. Εάν ο δικαιούχος δεν είναι ΜμΕ αλλά απασχολεί λιγότερους από 750 εργαζόμενους και έχει κύκλο εργασιών μικρότερο από 200 εκ., τότε η μέγιστη ένταση ενίσχυσης για όλες τις περιφέρειες επιλέξιμες βάσει του 87.3.α. (όλες πλην του Νοτίου Αιγαίου και της Στερεάς Ελλάδας) ανέρχεται σε 25%, ενώ για το Ν. Αιγαίο και τη Στερεά Ελλάδα το ποσοστό μειώνεται σε 20%. Ανώτατο όριο: Για τα μεγάλα επενδυτικά σχέδια απαιτείται κοινοποίηση αν το Σελίδα 11 από 208

12 Περιφερειακές Ενισχύσεις όριο ενίσχυσης είναι ίσο με το 50% του περιφερειακού ανώτατου ορίου και για το τμήμα άνω των 100 εκ. το ανώτατο όριο ενίσχυσης είναι ίσο με το 34% του περιφερειακού ανώτατου ορίου. Για τα επενδυτικά σχέδια άνω των 100 εκ. θα πρέπει να ελέγχεται και το ποσό της επιχορήγησης (υπάρχουν όρια άνω των οποίων απαιτείται κοινοποίηση). Το ποσοστό δεν προσαυξάνεται για μεσαίες και μικρές επιχειρήσεις. ΑΠΑΛΛΑΚΤΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ συνολικό ποσό της ενίσχυσης υπερβαίνει το 75% του ανώτατου ορίου ενίσχυσης που λαμβάνει μια επένδυση 100 εκ.. ΕΙΔΙΚΟΙ ΌΡΟΙ ΣΩΡΕΥΣΗΣ: Οι ενισχύσεις δεν μπορούν να σωρευθούν για τις ίδιες δαπάνες (πλήρως ή εν μέρει) με άλλες ενισχύσεις που δίνονται βάσει του παρόντος Κανονισμού, με ενισχύσεις De Minimis, καθώς και με οιαδήποτε χρηματοδότηση εάν η σώρευση οδηγεί σε υπέρβαση του ανώτατου ορίου ή ποσού ενίσχυσης. ΊΔΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ Τουλάχιστον 25% (ίδιοι πόροι ή εξωτερική χρηματοδότηση) Τουλάχιστον 25% (ίδιοι πόροι ή εξωτερική χρηματοδότηση) Υποχρέωση υποβολής εντός 20 εργάσιμων ημερών από την έναρξη ισχύος ενός καθεστώτος ενίσχυσης, σε ηλεκτρονική μορφή, περίληψης των πληροφοριών που αφορούν το μέτρο ενίσχυσης. Το καθεστώς πρέπει να περιέχει ρητή παραπομπή στο κανονισμό, με αναφορά του τίτλου του και των στοιχείων δημοσίευσής του στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. ΕΙΔΙΚΟΙ ΌΡΟΙ Διατήρηση της επένδυσης στην οικεία περιφέρεια για τουλάχιστον 5 έτη. Για ΜμΕ τουλάχιστον 3 έτη. Διατήρηση μητρώων για ενισχύσεις σε μεγάλα επενδυτικά σχέδια για 10 έτη. Υποχρέωση για δημοσίευση στο διαδίκτυο του πλήρους κειμένου του καθεστώτος ενίσχυσης και κοινοποίηση της δικτυακής διεύθυνσης στην Επιτροπή. Δαπάνες που θα έχουν αναληφθεί πριν από την ημερομηνία δημοσίευσης του καθεστώτος δεν θα είναι επιλέξιμες. Το Κ Μ πρέπει να ελέγξει, πριν χορηγήσει τις εν λόγω μεμονωμένες ενισχύσεις σε μεγάλες επιχειρήσεις, ότι τα έγγραφα που ετοίμασε ο δικαιούχος αποδεικνύουν τον χαρακτήρα κινήτρου των ενισχύσεων βάσει ενός ή περισσοτέρων από τα ακόλουθα κριτήρια: 1) ουσιώδη αύξηση του μεγέθους του σχεδίου/της δραστηριότητας ως αποτέλεσμα της ενίσχυσης 2) ουσιώδη αύξηση του πεδίου εφαρμογής του σχεδίου / της δραστηριότητας ως αποτέλεσμα της ενίσχυσης 3) ουσιώδη αύξηση του συνολικού ποσού που δαπανά ο δικαιούχος για το σχέδιο / τη δραστηριότητα ως αποτέλεσμα της ενίσχυσης 4) ουσιώδη αύξηση της ταχύτητας ολοκλήρωσης του υπόψη σχεδίου/δραστηριότητας 5) το επενδυτικό σχέδιο καθεαυτό δεν θα είχε υλοποιηθεί στη συγκεκριμένη ενισχυόμενη περιφέρεια εάν δεν είχε χορηγηθεί η ενίσχυση. Διατήρηση της επένδυσης στην οικεία περιφέρεια για τουλάχιστον 5 έτη. Για ΜμΕ τουλάχιστον 3 έτη. Σελίδα 12 από 208

13 Περιφερειακές Ενισχύσεις ΚΑΝΟΝΕΣ ΚΑΙ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΙΣΧΥΟΣ ΠΕΔΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ Ενισχύσεις προς νεοσύστατες μικρές επιχειρήσεις ΑΠΑΛΛΑΚΤΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ Επίσημη Εφημερίδα C 286, , σελ. 5 6: Έγκριση Χάρτη εθνικών περιφερειακών ενισχύσεων Επίσημη Εφημερίδα C 54, , σελ : Κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τις κρατικές ενισχύσεις περιφερειακού χαρακτήρα (Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ) ΛΗΞΗ ΙΣΧΥΟΣ: 1/1/2014 Εξαιρούνται οι τομείς: Αλιείας. Βιομηχανίας Άνθρακα. Πρωτογενούς παραγωγής γεωργικών που εμπίπτουν στο Παράρτημα 1 της Συνθήκης. Χαλυβουργίας. Ναυπηγικής Βιομηχανίας. Συνθετικών ινών. Μεταφορών. Επίσημη Εφημερίδα L , σελ : Κεφάλαιο ΙΙ, Τμήμα 1: ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ (ΕΚ) αριθ. 800/2008 ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ της 6ης Αυγούστου 2008 για την κήρυξη ορισμένων κατηγοριών ενισχύσεων ως συμβατών με την κοινή αγορά κατ' εφαρμογή των άρθρων 87 και 88 της Συνθήκης (Γενικός κανονισμός απαλλαγής κατά κατηγορία) ΛΗΞΗ ΙΣΧΥΟΣ: 31/12/2013 Όλοι οι τομείς της οικονομίας με εξαίρεση τους τομείς: Αλιείας και υδατοκαλλιέργειας που εμπίπτουν στον Κανονισμό αριθ. 104/2000. Πρωτογενούς παραγωγής γεωργικών (Παράρτημα 1 Συνθήκης) που εμπίπτουν στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ.1857/2006. Mεταποίησης και εμπορίας γεωργικών (Παράρτημα 1 Συνθήκης) στις ακόλουθες περιπτώσεις: o όταν το ποσό της ενίσχυσης καθορίζεται με βάση την τιμή ή την ποσότητα τέτοιων που αγοράζονται από πρωτογενείς παραγωγούς ή διατίθενται στην αγορά από τις οικείες επιχειρήσεις, o όταν η ενίσχυση συνοδεύεται από την υποχρέωση της απόδοσής της εν μέρει ή εξ ολοκλήρου σε πρωτογενείς παραγωγούς. Άνθρακα (κατά την έννοια του Κανονισμού 1407/2002). Χάλυβα. Ναυπηγίας. Συνθετικών Ινών. Επιπλέον εξαιρούνται: ενισχύσεις δραστηριοτήτων που συνδέονται με εξαγωγές, και ιδίως ενισχύσεις που συνδέονται άμεσα με τις εξαγόμενες ποσότητες, με τη συγκρότηση ή τη λειτουργία δικτύου διανομής ή με άλλες τρέχουσες δαπάνες που συνδέονται με την εξαγωγική δραστηριότητα, ενισχύσεις που εξαρτώνται από την κατά προτίμηση χρήση εγχώριων έναντι των εισαγόμενων, Τέλος, ο Απαλλακτικός Κανονισμός δεν εφαρμόζεται στην περίπτωση: Καθεστώτων ενισχύσεων που δεν αποκλείουν ρητά την καταβολή μεμονωμένης ενίσχυσης υπέρ επιχεί-

14 Περιφερειακές Ενισχύσεις ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΦΟΡΕΙΣ ΕΙΔΙΚΟΙ ΌΡΟΙ Ή ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΕΠΙΛΕΞΙΜΟΤΗΤΑΣ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ Ενισχύσεις προς νεοσύστατες μικρές επιχειρήσεις Μικρές επιχειρήσεις. Τα Κ-Μ θα πρέπει να θέτουν όρια στην υποβολή αιτήσεων από επιχειρήσεις που έκλεισαν πρόσφατα. ΑΠΑΛΛΑΚΤΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ρησης που αποτελεί αντικείμενο εκκρεμούσας διαταγής ανάκτησης μετά από προηγούμενη απόφαση της Επιτροπής με την οποία ενίσχυση κηρύσσεται παράνομη και ασυμβίβαστη με την κοινή αγορά. Μεμονωμένων ενισχύσεων ad hoc υπέρ επιχείρησης που αποτελεί αντικείμενο εκκρεμούσας διαταγής ανάκτησης μετά από προηγούμενη απόφαση της Επιτροπής με την οποία ενίσχυση κηρύσσεται παράνομη και ασυμβίβαστη με την κοινή αγορά Ενισχύσεων σε προβληματικές επιχειρήσεις. Οι ΜΜΕ που έχουν συσταθεί από χρόνο μικρότερο της τριετίας δεν θεωρούνται προβληματικές, εκτός εάν πληρούν τις προϋποθέσεις της εθνικής νομοθεσίας για υπαγωγή σε συλλογική πτωχευτική διαδικασία. Σημειώνεται ότι δεν επιτρέπεται η δημιουργία καθεστώτων στοχευμένων σε συγκεκριμένους κλάδους της μεταποίησης ή/και των υπηρεσιών. Μικρές επιχειρήσεις. Δεν είναι επιλέξιμες αυτές που ελέγχονται από μετόχους επιχειρήσεων που έκλεισαν κατά το προηγούμενο 12μηνο εφόσον δραστηριοποιούνται στην ίδια αγορά ή σε όμορες αγορές. Πριν την έναρξη εργασιών για το σχέδιο ή τη δραστηριότητα, ο δικαιούχος όταν είναι ΜμΕ πρέπει (και αρκεί) να υποβάλει αίτηση για ενίσχυση. Με αυτόν τον τρόπο καλύπτεται ο χαρακτήρας κινήτρου για τις ΜμΕ. Σελίδα 14 από 208

15 Περιφερειακές Ενισχύσεις Ενισχύσεις προς νεοσύστατες μικρές επιχειρήσεις ΑΠΑΛΛΑΚΤΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΔΑΠΑΝΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΈΝΤΑΣΗ Ή/ΚΑΙ ΜΕΓΙΣΤΟ ΌΡΙΟ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΕΙΔΙΚΟΙ ΌΡΟΙ ΣΩΡΕΥΣΗΣ Δαπάνες για Υπηρεσίες νομικές, διοικητικής υποστήριξης, παροχής συμβουλών που έχουν άμεση σχέση με την δημιουργία μιας επιχείρησης, καθώς επίσης και οι ακόλουθες δαπάνες, υπό την προϋπόθεση ότι πραγματοποιούνται τα 5 πρώτα έτη μετά την ίδρυση της επιχείρησης: τόκοι εξωτερικής χρηματοδότησης και μερίσματα των χρησιμοποιούμενων ιδίων κεφαλαίων με επιτόκιο που δεν υπερβαίνει το επιτόκιο αναφοράς, έξοδα μίσθωσης εγκαταστάσεων/ εξοπλισμού παραγωγής, δαπάνες για ενέργεια, ύδρευση, θέρμανση, φόροι (εκτός Φ.Π.Α. και εταιρικών φόρων) και διοικητικές επιβαρύνσεις, αποσβέσεις, έξοδα χρηματοδοτικής μίσθωσης εγκαταστάσεων/εξοπλισμού παραγωγής, έξοδα μισθοδοσίας συμπεριλαμβανομένων των υποχρεωτικών εισφορών κοινωνικής ασφάλισης υπό την προϋπόθεση ότι για τις συναφείς επενδύσεις ή μέτρα δημιουργίας θέσεων εργασίας και πρόσληψης δεν έχουν δοθεί άλλου είδους ενισχύσεις. Το ποσό της ενίσχυσης δεν υπερβαίνει: τα 2 εκ. για μικρές επιχειρήσεις του άρθρου 87.3.α (όλες πλην του Νοτίου Αιγαίου και της Στερεάς Ελλάδας). το 1 εκ. για μικρές επιχειρήσεις του άρθρου 87.3.γ. (περιφέρειες Νοτίου Αιγαίου και Στερεάς Ελλάδας). Τα ετήσια ποσά ενίσχυσης ανά επιχείρηση δεν υπερβαίνουν το 33 % των ανωτέρω ποσών ενίσχυσης. Η ένταση ενίσχυσης δεν υπερβαίνει: στις περιφέρειες του άρθρου 87.3.α. (όλες πλην Νοτίου Αιγαίου και Στερεάς Ελλάδας), το 35% των επιλέξιμων δαπανών που πραγματοποιούνται κατά τα τρία πρώτα έτη μετά την ίδρυση της επιχείρησης, και το 25% κατά τα δύο επόμενα έτη. στις περιφέρειες του άρθρου 87.3.γ. (περιφέρειες Νοτίου Αιγαίου και Στερεάς Ελλάδας) το 25% των επιλέξιμων δαπανών που πραγματοποιούνται κατά τα τρία πρώτα έτη μετά την ίδρυση της επιχείρησης, και το 15% κατά τα δύο επόμενα έτη. Οι ως άνω εντάσεις ενίσχυσης δύνανται να τύχουν προσαύξησης κατά 5% για περιφέρειες του άρθρου 87.3.α. όπου το κατά κεφαλήν ακαθάριστο εγχώριο προϊόν(α.ε.π.) είναι μικρότερο του 60% του μέσου όρου της ΕΕ-25, για περιφέρειες με πληθυσμιακή πυκνότητα μικρότερη των 12,5 κατοίκων ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο και για μικρά νησιά με πληθυσμό μικρότερο των κατοίκων, καθώς και για άλλες κοινότητες ίδιου μεγέθους και με παρόμοια απομόνωση. Ομοίως με κατευθυντήριες. Ομοίως με Κατευθυντήριες. ΕΙΔΙΚΟΙ ΌΡΟΙ ΣΩΡΕΥΣΗΣ: Οι ενισχύσεις δεν μπορούν να σωρευθούν για τις ίδιες δαπάνες (πλήρως ή εν μέρει) με άλλες ενισχύσεις που δίνονται βάσει του παρόντος Κανονισμού, με ενισχύσεις De Minimis, καθώς και με οιαδήποτε χρηματοδότηση εάν η σώρευση οδηγεί σε υπέρβαση του ανώτατου ορίου ή ποσού ενίσχυσης. Σελίδα 15 από 208

16 Περιφερειακές Ενισχύσεις Ενισχύσεις προς νεοσύστατες μικρές επιχειρήσεις ΑΠΑΛΛΑΚΤΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΊΔΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΕΙΔΙΚΟΙ ΌΡΟΙ Υποχρέωση για δημοσίευση στο διαδίκτυο του πλήρους κειμένου του καθεστώτος ενίσχυσης και κοινοποίηση της δικτυακής διεύθυνσης στην Επιτροπή. Δαπάνες που θα έχουν αναληφθεί πριν από την ημερομηνία δημοσίευσης του καθεστώτος δεν θα είναι επιλέξιμες. Υποχρέωση υποβολής εντός 20 εργάσιμων ημερών από την έναρξη ισχύος ενός καθεστώτος ενίσχυσης, σε ηλεκτρονική μορφή, περίληψης των πληροφοριών που αφορούν το μέτρο ενίσχυσης. Το καθεστώς πρέπει να περιέχει ρητή παραπομπή στο κανονισμό, με αναφορά του τίτλου του και των στοιχείων δημοσίευσής του στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σελίδα 16 από 208

17 De Minimis L 379, σελ Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1998/2006 της Επιτροπής, της 15 ης Δεκεμβρίου 2006, για την εφαρμογή των άρθρων 87 και 88 της συνθήκης στις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας De Minimis ΚΑΝΟΝΕΣ ΚΑΙ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΙΣΧΥΟΣ ΠΕΔΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ Επίσημη Εφημερίδα αριθ. L 379 της 28/12/2006 σελ. 5 10: Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1998/2006 της Επιτροπής, της 15 ης Δεκεμβρίου 2006, για την εφαρμογή των άρθρων 87 και 88 της συνθήκης στις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας. ΛΗΞΗ ΙΣΧΥΟΣ: 31/12/2013 Όλοι οι τομείς της οικονομίας με εξαιρέσεις τους τομείς: 1. Αλιείας και υδατοκαλλιέργειας που εμπίπτουν στον Κανονισμό αριθ. 104/ Πρωτογενούς παραγωγής γεωργικών που απαριθμούνται στο Παράρτημα 1 της Συνθήκης που εμπίπτουν στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ.1857/ Mεταποίηση και εμπορία γεωργικών που απαριθμούνται στο Παράρτημα 1 της Συνθήκης στις ακόλουθες περιπτώσεις: i) όταν το ποσό της ενίσχυσης καθορίζεται με βάση την τιμή ή την ποσότητα τέτοιων που αγοράζονται από πρωτογενείς παραγωγούς ή διατίθενται στην αγορά από τις οικείες επιχειρήσεις, ii) όταν η ενίσχυση συνοδεύεται από την υποχρέωση της απόδοσής της εν μέρει ή εξ ολοκλήρου σε πρωτογενείς παραγωγούς. 4. Άνθρακα (κατά την έννοια του Κανονισμού 1407/2002). Επιπλέον εξαιρούνται: i) ενισχύσεις δραστηριοτήτων που συνδέονται με εξαγωγές, και ιδίως ενισχύσεις που συνδέονται άμεσα με τις εξαγόμενες ποσότητες, με τη συγκρότηση ή τη λειτουργία δικτύου διανομής ή με άλλες τρέχουσες δαπάνες που συνδέονται με την εξαγωγική δραστηριότητα, ii) ενισχύσεις που εξαρτώνται από την κατά προτίμηση χρήση εγχώριων έναντι των εισαγόμενων, iii) ενισχύσεις για την απόκτηση οχημάτων οδικών εμπορευματικών μεταφορών που χορηγούνται σε επιχειρήσεις που εκτελούν οδικές εμπορευματικές μεταφορές για λογαριασμό τρίτων. iv) ενισχύσεις σε προβληματικές επιχειρήσεις *. Οι ΜΜΕ που έχουν συσταθεί από χρόνο μικρότερο της τριετίας δεν θεωρούνται προβληματικές, εκτός εάν πληρούν τις προϋποθέσεις της εθνικής νομοθεσίας για υπαγωγή σε συλλογική πτωχευτική διαδικασία. ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΕΙΔΙΚΟΙ ΌΡΟΙ Ή ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΕΠΙΛΕΞΙΜΟΤΗΤΑΣ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΔΑΠΑΝΕΣ Όλες οι επιχειρήσεις ανεξαρτήτως μεγέθους. Σελίδα 17 από 208

18 ΜΟΡΦΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΈΝΤΑΣΗ Ή ΚΑΙ ΜΕΓΙΣΤΟ ΌΡΙΟ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΕΙΔΙΚΟΙ ΌΡΟΙ ΣΩΡΕΥΣΗΣ De Minimis Ενισχύσεις οποιασδήποτε μορφής ως προς τις οποίες είναι δυνατό να υπολογισθεί εκ των προτέρων με ακρίβεια το ακαθάριστο ισοδύναμο επιχορήγησης της ενίσχυσης χωρίς να είναι αναγκαία εκτίμηση κινδύνου ("διαφανείς ενισχύσεις"). Ειδικότερα: α) οι ενισχύσεις υπό μορφή δανείου θεωρούνται διαφανείς ενισχύσεις υπό την προϋπόθεση ότι το ακαθάριστο ισοδύναμο επιχορήγησης έχει υπολογιστεί με βάση τα επιτόκια που ίσχυαν στην αγορά κατά το χρόνο χορήγησης της ενίσχυσης β) οι ενισχύσεις υπό μορφή εισφοράς κεφαλαίου δεν θεωρούνται διαφανείς ενισχύσεις, εκτός αν το συνολικό ποσό της κρατικής εισφοράς δεν υπερβαίνει το ανώτατο όριο που ισχύει για τις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας γ) οι ενισχύσεις υπό μορφή παροχής επιχειρηματικού κεφαλαίου δεν θεωρούνται διαφανείς ενισχύσεις, εκτός αν το σχετικό καθεστώς παροχής επιχειρηματικού κεφαλαίου παρέχει κεφάλαια σε κάθε επιχείρηση μόνο έως το ανώτατο όριο που ισχύει για τις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας δ) οι μεμονωμένες ενισχύσεις που χορηγούνται βάσει καθεστώτος εγγυήσεων σε μη προβληματικές επιχειρήσεις θεωρούνται διαφανείς ενισχύσεις ήσσονος σημασίας εφόσον το καλυπτόμενο από την εγγύηση μέρος του υποκείμενου δανείου δεν υπερβαίνει τα ανά επιχείρηση. ( ανά επιχείρηση για τον τομέα των οδικών μεταφορών. Αν το καλυπτόμενο από την εγγύηση μέρος του υποκείμενου δανείου ισοδυναμεί μόνο με ένα συγκεκριμένο μέρος (ποσοστό) του παραπάνω ανώτατου ποσού, γίνεται δεκτό ότι το ακαθάριστο ισοδύναμο επιχορήγησης της εγγύησης αντιστοιχεί σε ίδιο μέρος (ποσοστό) του εφαρμοστέου ανώτατου ορίου των Η εγγύηση δεν μπορεί να υπερβαίνει το 80 % του υποκείμενου δανείου. Ένα καθεστώς εγγυήσεων θεωρείται επίσης διαφανές εφόσον i) πριν από την έναρξη εφαρμογής του καθεστώτος, η μεθοδολογία που ισχύει για τον υπολογισμό του ακαθάριστου ισοδύναμου επιχορήγησης των εγγυήσεων έχει γίνει δεκτή κατόπιν κοινοποίησής της στην Επιτροπή δυνάμει άλλου κανονισμού που έχει εκδοθεί από την Επιτροπή και αφορά θέματα κρατικών ενισχύσεων και ii) η εγκεκριμένη μεθοδολογία περιλαμβάνει ρητή πρόβλεψη για το είδος εγγυήσεων και το είδος υποκείμενων πράξεων που ανακύπτουν στο πλαίσιο της εφαρμογής του παρόντος κανονισμού. ΜΕΓΙΣΤΟ ΌΡΙΟ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ: Το συνολικό ποσό των ενισχύσεων ήσσονος σημασίας που χορηγούνται στην ίδια επιχείρηση δεν μπορεί να υπερβαίνει τις ( για τον τομέα των οδικών μεταφορών) σε περίοδο τριών (3) οικονομικών ετών. Η περίοδος που πρέπει να ληφθεί υπόψη καθορίζεται με βάση το οικονομικό έτος, όπως αυτό εφαρμόζεται από την οικεία επιχείρηση στο εκάστοτε κράτος μέλος. ΕΙΔΙΚΟΙ ΌΡΟΙ ΣΩΡΕΥΣΗΣ Εάν το συνολικό ποσό της ενίσχυσης υπερβαίνει το ανωτέρω ανώτατο όριο το εν λόγω ποσό δεν μπορεί να υπαχθεί στον κανονισμό, ούτε ως προς το μέρος που δεν υπερβαίνει το ανώτατο όριο. Απαγορεύεται η σώρευση ενισχύσεων ήσσονος σημασίας με άλλες κρατικές ενισχύσεις για τις ίδιες επιλέξιμες δαπάνες αν από τη σώρευση αυτή προκύπτει ένταση ενίσχυσης μεγαλύτερη από αυτήν που καθορίζεται από την κοινοτική νομοθεσία με βάση τα συγκεκριμένα δεδομένα κάθε περίπτωσης. ΊΔΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΕΙΔΙΚΟΙ ΌΡΟΙ 1) Πριν από τη χορήγηση της ενίσχυσης, το οικείο κράτος μέλος φροντίζει να λάβει από την αποδέκτρια επιχείρηση δήλωση, έγγραφη ή σε ηλεκτρονική μορφή, για οποιαδήποτε άλλη ενίσχυση ήσσονος σημασίας την οποία τυχόν έλαβε κατά τα δύο προηγούμενα οικονομικά έτη και κατά το τρέχον οικονομικό έτος. 2) Τα κράτη μέλη καταγράφουν και συγκεντρώνουν όλες τις πληροφορίες που σχετίζονται με την εφαρμογή του παρόντος κανονισμού. Τα αρχεία που αφορούν καθεστώς ενισχύσεων ήσσονος σημασίας πρέπει να διατηρούνται επί 10 έτη από την ημερομηνία κατά την οποία χορηγήθηκε η τελευταία επιμέρους ενίσχυση δυνάμει του εν λόγω καθεστώτος. Σελίδα 18 από 208

19 Ενισχύσεις προς Μικρές και Μεσαίες Επιχειρήσεις Γυναικεία Επιχειρηματικότητα Συμβουλευτικές Υπηρεσίες σε ΜμΕ και συμμετοχή ΜμΕ σε εκθέσεις* L 124, σελ Σύσταση της Επιτροπής, της 6ης Μαΐου 2003, σχετικά με τον ορισμό των πολύ μικρών, των μικρών και των μεσαίων επιχειρήσεων (Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ) [κοινοποιηθείσα υπό τον αριθμό Ε(2003) 1422] C 156, , σελ. 14 L 214, , σελ. 25 L 214, , σελ. 25 L 214, , σελ. 30 Διορθωτικό σχετικά με τους τύπους επιχειρήσεων που συνεκτιμώνται για τον υπολογισμό του αριθμού των απασχολουμένων και των χρηματοοικονομικών ποσών (EE C 118 της ) Κεφάλαιο ΙΙ, Τμήμα 2, ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ (ΕΚ) αριθ. 800/2008 ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ της 6ης Αυγούστου 2008 για την κήρυξη ορισμένων κατηγοριών ενισχύσεων ως συμβατών με την κοινή αγορά κατ' εφαρμογή των άρθρων 87 και 88 της Συνθήκης (Γενικός κανονισμός απαλλαγής κατά κατηγορία) Κεφάλαιο ΙΙ, Τμήμα 3, ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ (ΕΚ) αριθ. 800/2008 ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ της 6ης Αυγούστου 2008 για την κήρυξη ορισμένων κατηγοριών ενισχύσεων ως συμβατών με την κοινή αγορά κατ' εφαρμογή των άρθρων 87 και 88 της Συνθήκης (Γενικός κανονισμός απαλλαγής κατά κατηγορία) Κεφάλαιο ΙΙ, Τμήμα 5, ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ (ΕΚ) αριθ. 800/2008 ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ της 6ης Αυγούστου 2008 για την κήρυξη ορισμένων κατηγοριών ενισχύσεων ως συμβατών με την κοινή αγορά κατ' εφαρμογή των άρθρων 87 και 88 της Συνθήκης (Γενικός κανονισμός απαλλαγής κατά κατηγορία) * Ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1628/2006, καταργείται. Οι παραπομπές στον καταργούμενο κανονισμό και στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 68/2001, τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 70/2001 και τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 2204/2002 νοούνται ως παραπομπές στον παρόντα κανονισμό.

20 Ενισχύσεις προς Μικρές και Μεσαίες Επιχειρήσεις Γυναικεία Επιχειρηματικότητα Συμβουλευτικές Υπηρεσίες σε ΜμΕ και συμμετοχή ΜμΕ σε εκθέσεις ΤΙΤΛΟΣ: ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΜΙΚΡΟΜΕΣΑΙΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ για επενδύσεις και απασχόληση ΑΠΑΛΛΑΚΤΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΚΑΝΟΝΕΣ ΚΑΙ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΙΣΧΥΟΣ Επίσημη Εφημερίδα L214, : ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ (ΕΚ) αριθ. 800/2008 ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ της 6ης Αυγούστου 2008 για την κήρυξη ορισμένων κατηγοριών ενισχύσεων ως συμβατών με την κοινή αγορά κατ' εφαρμογή των άρθρων 87 και 88 της Συνθήκης (Γενικός κανονισμός απαλλαγής κατά κατηγορία) ΛΗΞΗ ΙΣΧΥΟΣ: 31/12/2013 Όλοι οι τομείς της οικονομίας με εξαίρεση τους τομείς: Αλιείας και υδατοκαλλιέργειας που εμπίπτουν στον Κανονισμό αριθ. 104/2000. Πρωτογενούς παραγωγής γεωργικών (Παράρτημα 1 Συνθήκης) που εμπίπτουν στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ.1857/2006. Mεταποίησης και εμπορίας γεωργικών (Παράρτημα 1 Συνθήκης) στις ακόλουθες περιπτώσεις: o όταν το ποσό της ενίσχυσης καθορίζεται με βάση την τιμή ή την ποσότητα τέτοιων που αγοράζονται από πρωτογενείς παραγωγούς ή διατίθενται στην αγορά από τις οικείες επιχειρήσεις, o όταν η ενίσχυση συνοδεύεται από την υποχρέωση της απόδοσής της εν μέρει ή εξ ολοκλήρου σε πρωτογενείς παραγωγούς. Άνθρακα (κατά την έννοια του Κανονισμού 1407/2002). ΠΕΔΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΕΙΔΙΚΟΙ ΌΡΟΙ Ή ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΕΠΙΛΕΞΙΜΟΤΗΤΑΣ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΔΑΠΑΝΕΣ Επιπλέον εξαιρούνται: ενισχύσεις δραστηριοτήτων που συνδέονται με εξαγωγές, και ιδίως ενισχύσεις που συνδέονται άμεσα με τις εξαγόμενες ποσότητες, με τη συγκρότηση ή τη λειτουργία δικτύου διανομής ή με άλλες τρέχουσες δαπάνες που συνδέονται με την εξαγωγική δραστηριότητα, ενισχύσεις που εξαρτώνται από την κατά προτίμηση χρήση εγχώριων έναντι των εισαγόμενων, Τέλος, ο Απαλλακτικός Κανονισμός δεν εφαρμόζεται στην περίπτωση: ΜμΕ Καθεστώτων ενισχύσεων που δεν αποκλείουν ρητά την καταβολή μεμονωμένης ενίσχυσης υπέρ επιχείρησης που αποτελεί αντικείμενο εκκρεμούσας διαταγής ανάκτησης μετά από προηγούμενη απόφαση της Επιτροπής με την οποία ενίσχυση κηρύσσεται παράνομη και ασυμβίβαστη με την κοινή αγορά. Μεμονωμένων ενισχύσεων ad hoc υπέρ επιχείρησης που αποτελεί αντικείμενο εκκρεμούσας διαταγής ανάκτησης μετά από προηγούμενη απόφαση της Επιτροπής με την οποία ενίσχυση κηρύσσεται παράνομη και ασυμβίβαστη με την κοινή αγορά Ενισχύσεων σε προβληματικές επιχειρήσεις. Οι ΜΜΕ που έχουν συσταθεί από χρόνο μικρότερο της τριετίας δεν θεωρούνται προβληματικές, εκτός εάν πληρούν τις προϋποθέσεις της εθνικής νομοθεσίας για υπαγωγή σε συλλογική πτωχευτική διαδικασία. Πριν την έναρξη εργασιών για το σχέδιο ή τη δραστηριότητα, ο δικαιούχος όταν είναι ΜμΕ πρέπει (και αρκεί) να υποβάλει αίτηση για ενίσχυση. Με αυτόν τον τρόπο καλύπτεται ο χαρακτήρας κινήτρου για τις ΜμΕ. Η επένδυση πρέπει να συνίσταται σε: ενσώματα ή/και άυλα στοιχεία ενεργητικού σε σχέση με τη δημιουργία νέας μονάδας, την επέκταση υφιστάμενης μονάδας, τη διαφοροποίηση της παραγωγής μιας μονάδας σε νέα επιπρόσθετα προϊόντα ή τη θεμελιώδη αλλαγή του συνόλου της παραγωγικής διαδικασίας Σελίδα 20 από 208

21 Ενισχύσεις προς Μικρές και Μεσαίες Επιχειρήσεις Γυναικεία Επιχειρηματικότητα Συμβουλευτικές Υπηρεσίες σε ΜμΕ και συμμετοχή ΜμΕ σε εκθέσεις ΤΙΤΛΟΣ: ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΜΙΚΡΟΜΕΣΑΙΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ για επενδύσεις και απασχόληση ΑΠΑΛΛΑΚΤΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ υφιστάμενης μονάδας, ή την απόκτηση πάγιων στοιχείων ενεργητικού που συνδέονται άμεσα με μια μονάδα, εφόσον έχει κλείσει ή θα είχε κλείσει αν δεν είχε αγορασθεί, και τα στοιχεία ενεργητικού αγοράζονται από ανεξάρτητο επενδυτή. Στην περίπτωση επιχειρησιακής διαδοχής σε μικρή επιχείρηση από την οικογένεια του αρχικού ιδιοκτήτη/τών ή από πρώην εργαζόμενους, δεν ισχύει ο όρος ότι τα στοιχεία ενεργητικού πρέπει να αγορασθούν από ανεξάρτητο επενδυτή. Η απλή εξαγορά των μετοχών μιας επιχείρησης δεν συνιστά επένδυση. Τα άυλα στοιχεία πρέπει να πληρούν όλες τις παρακάτω προϋποθέσεις: να χρησιμοποιούνται αποκλειστικά στην επιχείρηση που λαμβάνει την ενίσχυση, να θεωρούνται αποσβεστέα στοιχεία ενεργητικού, να αγοράζονται από τρίτα μέρη με τους όρους της αγοράς, χωρίς ο αγοραστής να είναι σε θέση να ασκήσει έλεγχο στον πωλητή, ή το αντίστροφο (άρθρο 3 Κανονισμού ΕΚ139/2004 του Συμβουλίου), στην περίπτωση επενδυτικών ενισχύσεων για ΜμΕ, πρέπει να περιλαμβάνονται στα στοιχεία ενεργητικού της επιχείρησης επί τουλάχιστον τρία έτη. ΕΞΑΙΡΟΥΝΤΑΙ: Τα μέσα μεταφορών και ο εξοπλισμός μεταφορών στις οδικές μεταφορές εμπορευμάτων και τις αεροπορικές μεταφορές. ΜΟΡΦΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ Η απασχόληση που δημιουργείται άμεσα από επενδυτικό σχέδιο προκειμένου να αποτελεί επιλέξιμο κόστος πρέπει να τηρεί όλες τις ακόλουθες προϋποθέσεις: η απασχόληση να δημιουργείται εντός τριών ετών από την ολοκλήρωση της επένδυσης, το επενδυτικό σχέδιο να συνεπάγεται καθαρή αύξηση του αριθμού εργαζομένων στην οικεία μονάδα σε σύγκριση με το μέσο όρο του προηγηθέντος 12μήνου, η δημιουργηθείσα απασχόληση να διατηρείται για ελάχιστη περίοδο πέντε (5) ετών στην περίπτωση μεγάλων επιχειρήσεων και ελάχιστη περίοδο τριών (3) ετών σε περίπτωση ΜμΕ. Μόνο ενισχύσεις που χαρακτηρίζονται από διαφάνεια. Α. Επιχορηγήσεις και επιδοτήσεις επιτοκίου. Β. Δάνεια (το ακαθάριστο ισοδύναμο επιχορήγησης υπολογίζεται βάσει του επιτοκίου αναφοράς που ίσχυε στην αγορά τη στιγμή της χορήγησης). Γ. Εγγυοδοτικά καθεστώτα: i) όταν η μεθοδολογία για τον υπολογισμό του ακαθάριστου ισοδύναμου επιχορήγησης γίνεται δεκτή μετά την κοινοποίησή της στην Επιτροπή βάσει (ΕΚ) αριθμ. 1628/2006 και η εγκεκριμένη μεθοδολογία αναφέρει ρητά τα είδη εγγυήσεων και το είδος των πράξεων ή ii) όταν ο δικαιούχος είναι μικρή ή μεσαίου μεγέθους επιχείρηση και το ακαθάριστο ισοδύναμο επιχορήγησης έχει υπολογισθεί με βάση τις προμήθειες ασφαλούς λιμένα. Δ. Φορολογικά μέτρα, όταν το μέτρο προβλέπει ανώτατο όριο με το οποίο διασφαλίζεται ότι δεν γίνεται υπέρβαση του ισχύοντος ορίου. Φοροαπαλλαγές ή μειώσεις μελλοντικών φόρων υπό τον όρο ότι τηρείται ορισμένη ένταση ενίσχυσης που ορίζεται σε ακαθάριστο ισοδύναμο επιχορήγησης, η αναγωγή της αξίας των τμημάτων της ενίσχυσης γίνεται με βάση τα επιτόκια αναφοράς που ισχύουν κατά τον χρόνο υλοποίησης των διαφόρων φορολογικών πλεονεκτημάτων. ΕΞΑΙΡΟΥΝΤΑΙ: Εισφορές κεφαλαίου. Σελίδα 21 από 208

22 Ενισχύσεις προς Μικρές και Μεσαίες Επιχειρήσεις Γυναικεία Επιχειρηματικότητα Συμβουλευτικές Υπηρεσίες σε ΜμΕ και συμμετοχή ΜμΕ σε εκθέσεις ΤΙΤΛΟΣ: ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΜΙΚΡΟΜΕΣΑΙΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ για επενδύσεις και απασχόληση ΑΠΑΛΛΑΚΤΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ Μέτρα για κεφάλαια επιχειρηματικού κινδύνου. Επιστρεπτέες προκαταβολές, όταν το συνολικό ποσό της επιστρεπτέας προκαταβολής υπερβαίνει τα ισχύοντα ανώτατα όρια βάσει του παρόντος κανονισμού. Επιπλέον στην περίπτωση που το ανώτατο όριο εκφράζεται σε ένταση ενίσχυσης, όταν το συνολικό ποσό της επιστρεπτέας προκαταβολής, εκφρασμένο ως ποσοστό του επιλέξιμου κόστους, υπερβαίνει την ισχύουσα ένταση ενίσχυσης. ΈΝΤΑΣΗ Ή ΚΑΙ ΜΕΓΙΣΤΟ ΌΡΙΟ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΕΙΔΙΚΟΙ ΌΡΟΙ ΣΩΡΕΥΣΗΣ ΊΔΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΕΙΔΙΚΟΙ ΌΡΟΙ Όλα τα στοιχεία υπολογίζονται πριν την αφαίρεση φόρων ή άλλων επιβαρύνσεων. Όπου η ενίσχυση καταβάλλεται με μορφή άλλη, εκτός από επιχορήγηση, το ποσό της ενίσχυσης είναι το ισοδύναμο επιχορήγησης της ενίσχυσης. Οι ενισχύσεις που καταβάλλονται σε περισσότερες δόσεις ανάγονται στην αξία τους κατά το χρόνο χορήγησης της ενίσχυσης. Το επιτόκιο που χρησιμοποιείται για την αναγωγή είναι το επιτόκιο αναφοράς που ισχύει κατά τον χρόνο χορήγησης της ενίσχυσης Η ένταση της ενίσχυσης δεν υπερβαίνει: α) το 20 % των επιλέξιμων δαπανών στην περίπτωση μικρών επιχειρήσεων β) το 10% των επιλέξιμων δαπανών στην περίπτωση επιχειρήσεων μεσαίου μεγέθους. Ανώτατο όριο: Δεν ισχύει για οποιαδήποτε μεμονωμένη ενίσχυση είτε χορηγείται ad hoc είτε βάσει καθεστώτος ενισχύσεων, το ακαθάριστο ισοδύναμο επιχορήγησης της οποίας υπερβαίνει τα 7,5 εκ. ανά επιχείρηση και επενδυτικό σχέδιο. Ειδικά για τον τομέα της μεταποίησης και εμπορίας αγροτικών και για όλες τις περιφέρειες η ένταση της ενίσχυσης δεν πρέπει να υπερβαίνει: α) το 75 % των επιλέξιμων επενδύσεων στις πλέον απομακρυσμένες περιοχές. β) το 65 % των επιλέξιμων επενδύσεων στα μικρά νησιά του Αιγαίου Πελάγους (Κανονισμός ΕΚ1405/2006 του Συμβουλίου). γ) το 50 % των επιλέξιμων επενδύσεων σε περιοχές που είναι επιλέξιμες δυνάμει του άρθρου 87 παράγραφος 3 στοιχείο α) της Συνθήκης. δ) το 40 % των επιλέξιμων επενδύσεων σε όλες τις άλλες περιοχές. ΕΙΔΙΚΟΙ ΌΡΟΙ ΣΩΡΕΥΣΗΣ: Οι ενισχύσεις δεν μπορούν να σωρευθούν για τις ίδιες δαπάνες (πλήρως ή εν μέρει) με άλλες ενισχύσεις που δίνονται βάσει του παρόντος Κανονισμού, με ενισχύσεις De Minimis, καθώς και με οιαδήποτε χρηματοδότηση εάν η σώρευση οδηγεί σε υπέρβαση του ανώτατου ορίου ή ποσού ενίσχυσης. Υποχρέωση υποβολής εντός 20 εργάσιμων ημερών από την έναρξη ισχύος ενός καθεστώτος ενίσχυσης, σε ηλεκτρονική μορφή, περίληψης των πληροφοριών που αφορούν το μέτρο ενίσχυσης. Το καθεστώς πρέπει να περιέχει ρητή παραπομπή στο κανονισμό, με αναφορά του τίτλου του και των στοιχείων δημοσίευσής του στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σελίδα 22 από 208

23 Ενισχύσεις προς Μικρές και Μεσαίες Επιχειρήσεις Γυναικεία Επιχειρηματικότητα Συμβουλευτικές Υπηρεσίες σε ΜμΕ και συμμετοχή ΜμΕ σε εκθέσεις ΤΙΤΛΟΣ: ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΜΙΚΡΟΜΕΣΑΙΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ για την γυναικεία επιχειρηματικότητα ΑΠΑΛΛΑΚΤΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΚΑΝΟΝΕΣ ΚΑΙ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΙΣΧΥΟΣ Επίσημη Εφημερίδα L214, : ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ (ΕΚ) αριθ. 800/2008 ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ της 6ης Αυγούστου 2008 για την κήρυξη ορισμένων κατηγοριών ενισχύσεων ως συμβατών με την κοινή αγορά κατ' εφαρμογή των άρθρων 87 και 88 της Συνθήκης (Γενικός κανονισμός απαλλαγής κατά κατηγορία) ΛΗΞΗ ΙΣΧΥΟΣ: 31/12/2013 Όλοι οι τομείς της οικονομίας με εξαίρεση τους τομείς: Αλιείας και υδατοκαλλιέργειας που εμπίπτουν στον Κανονισμό αριθ. 104/2000. Πρωτογενούς παραγωγής γεωργικών (Παράρτημα 1 Συνθήκης) που εμπίπτουν στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ.1857/2006. Mεταποίησης και εμπορίας γεωργικών (Παράρτημα 1 Συνθήκης) στις ακόλουθες περιπτώσεις: o όταν το ποσό της ενίσχυσης καθορίζεται με βάση την τιμή ή την ποσότητα τέτοιων που αγοράζονται από πρωτογενείς παραγωγούς ή διατίθενται στην αγορά από τις οικείες επιχειρήσεις, o όταν η ενίσχυση συνοδεύεται από την υποχρέωση της απόδοσής της εν μέρει ή εξ ολοκλήρου σε πρωτογενείς παραγωγούς. Άνθρακα (κατά την έννοια του Κανονισμού 1407/2002). ΠΕΔΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΕΙΔΙΚΟΙ ΌΡΟΙ Ή ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΕΠΙΛΕΞΙΜΟΤΗΤΑΣ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ Επιπλέον εξαιρούνται: ενισχύσεις δραστηριοτήτων που συνδέονται με εξαγωγές, και ιδίως ενισχύσεις που συνδέονται άμεσα με τις εξαγόμενες ποσότητες, με τη συγκρότηση ή τη λειτουργία δικτύου διανομής ή με άλλες τρέχουσες δαπάνες που συνδέονται με την εξαγωγική δραστηριότητα, ενισχύσεις που εξαρτώνται από την κατά προτίμηση χρήση εγχώριων έναντι των εισαγόμενων, Τέλος, ο Απαλλακτικός Κανονισμός δεν εφαρμόζεται στην περίπτωση: Καθεστώτων ενισχύσεων που δεν αποκλείουν ρητά την καταβολή μεμονωμένης ενίσχυσης υπέρ επιχείρησης που αποτελεί αντικείμενο εκκρεμούσας διαταγής ανάκτησης μετά από προηγούμενη απόφαση της Επιτροπής με την οποία ενίσχυση κηρύσσεται παράνομη και ασυμβίβαστη με την κοινή αγορά. Μεμονωμένων ενισχύσεων ad hoc υπέρ επιχείρησης που αποτελεί αντικείμενο εκκρεμούσας διαταγής ανάκτησης μετά από προηγούμενη απόφαση της Επιτροπής με την οποία ενίσχυση κηρύσσεται παράνομη και ασυμβίβαστη με την κοινή αγορά Ενισχύσεων σε προβληματικές επιχειρήσεις. Οι ΜΜΕ που έχουν συσταθεί από χρόνο μικρότερο της τριετίας δεν θεωρούνται προβληματικές, εκτός εάν πληρούν τις προϋποθέσεις της εθνικής νομοθεσίας για υπαγωγή σε συλλογική πτωχευτική διαδικασία. Νέες μικρές επιχειρήσεις ιδρυόμενες από γυναίκες επιχειρηματίες. Οι μικρές επιχειρήσεις που ελέγχονται από μετόχους επιχειρήσεων που έκλεισαν κατά το προηγούμενο δωδεκάμηνο δεν δύνανται να λάβουν ενίσχυση βάσει του παρόντος άρθρου, εφόσον δραστηριοποιούνται στην ίδια σχετική αγορά ή σε όμορες αγορές. Πριν την έναρξη εργασιών για το σχέδιο ή τη δραστηριότητα, ο δικαιούχος όταν είναι ΜμΕ πρέπει (και αρκεί) να υποβάλει αίτηση για ενίσχυση. Με αυτόν τον τρόπο καλύπτεται ο χαρακτήρας κινήτρου για τις ΜμΕ. Το ποσό της ενίσχυσης δεν υπερβαίνει το 1 εκ. ανά επιχείρηση. Τα ετήσια ποσά ενίσχυσης ανά επιχείρηση δεν υπερβαίνουν το 33 % των ποσών ενίσχυσης.