ΑΝΩΤΑΤΟ ΤΕΧΝΟΑΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΚΑΑΑΜΑΤΑΣ ΣΧΟΑΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΜΟΝΑΔΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ

Transcript

1 ΑΝΩΤΑΤΟ ΤΕΧΝΟΑΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΚΑΑΑΜΑΤΑΣ ΣΧΟΑΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΜΟΝΑΔΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Ο Αξονικός Τομογράφος της Κλινικής του Αγίου Λουκά - Λειτουργία και κοστολόγηση υπηρεσιών Συντάκτης: Δελήπαλτας Γεώργιος Ιωσηφίδης Γεώργιος Επιβλεπων Καθηγητής: Κοροβέσης Δημήτρης ΣΔΟ(ΔΜΥΠ) Π.1033 ΚΑΛΑΜΑΤΑ 2010

2 ΑΝΩΤΑΤΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΣΧΟΛΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΜΟΝΑΔΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Ο Αξονικός Τομογράφος της Κλινικής του Αγίου Λουκά - Λειτουργία και κοστολόγηση υπηρεσιών Συντάκτης: Δελήπαλτας Γεώργιος Ιωσηφίδης Γεώργιος Επιβλέπων Καθηγητής: Κοροβέσης Δημήτρης ΚΑΛΑΜΑΤΑ

3 ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Η κλινική του Αγίου Λουκά είναι μια ιδιωτική επιχείρηση που προσφέρει υπηρεσίες υγείας στην ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλονίκης από το Το Ακτινοδιαγνωστικό τμήμα της κλινικής περιλαμβάνει και ένα εργαστήριο Αξονικού Τομογράφου, το οποίο παρέχει όλες τις υπηρεσίες της σύγχρονης επιστήμης της τομογραφίας. Η παρούσα εργασία ασχολείται με την καταγραφή του κόστους λειτουργίας του τμήματος αξονικής τομογραφίας της κλινικής, την εξαγωγή του οικονομικού αποτελέσματος για το τμήμα για το 2009 και η σύγκριση του κόστους και των αποτελεσμάτων με άλλα αντίστοιχα τμήματα νοσοκομείων και ιατρικών κέντρων για την εξαγωγή συμπερασμάτων. Το κόστος αγοράς του αξονικού ανήλθε το 2009 στα με την προσδοκία να χρησιμοποιηθεί για 10 χρόνια. Το κόστος λειτουργίας του τμήματος υπολογίστηκε με βάση κάποιες κατηγορίες κόστους: Κόστος απόκτησης αξονικού τομογράφου Κόστος κτιριακού χώρου Κόστος εγκατάστασης Κόστος για την εκπαίδευση του προσωπικού Κόστος εργασίας Κόστος συντήρησης Κόστος διαφόρων αναλώσεων Κόστη ηλεκτρικής ενέργειας, ύδρευσης, θέρμανσης και επικοινωνιών Διάφορα έμμεσα κόστη Μετά την συλλογή των απαραίτητων δεδομένων και την κατάλληλη επεξεργασία τους, στην οποία ελήφθη υπόψιν η ροή εργασίας του τμήματος αξονικής τομογραφίας για το έτος 2009, υπολογίστηκαν τα κόστη για κάθε είδος τομογραφίας για το 2009, κατά είδος τομογραφίας και κατηγορία κόστους. Κυριότερες πηγές κόστους ήταν το κόστος απόσβεσης του τομογράφου, το κόστος συντήρησης και το κόστος εργασίας. Με βάση τα κόστη και τις θεσμοθετημένες τιμές (115 ) για κάθε εξέταση τομογραφίας στην κλινική, προέκυψε το οικονομικό αποτέλεσμα για κάθε είδος 2

4 τομογραφίας, αλλά καν συνολικά για το τμήμα αξονικής τομογραφίας της κλινικής. Το αποτέλεσμα ήταν θετικό για όλα τα είδη τομογραφιών, εκτός από τις ακτινογραφίες κοιλίας, ενώ το αποτέλεσμα συνολικά του τμήματος ήταν επίσης θετικό. (61.965,70 ). Η χρήση στοιχείων και από άλλες αντίστοιχες εργασίες έδωσε την δυνατότητα για την σύγκριση και την αξιολόγηση των αποτελεσμάτων. Τα στοιχεία προέρχονταν από τις εξής εργασίες: 1. «Ο Αξονικός Τομογράφος του Γ. Ν. Κεφαλληνίας, λειτουργία και κοστολόγηση υπηρεσιών» (σπουδάστρια Συνοδινού - Βαλλιάνου Μαρία). 2. «Ο Αξονικός Τομογράφος του Γ. Ν. Πατρών, λειτουργία και κοστολόγηση υπηρεσιών» (σπουδάστρια Κολέση Αθανασία). 3. «Ο Αξονικός Τομογράφος του Ιατρικού Διαγνωστικού Κέντρου Λιβαδειάς, λειτουργία και κοστολόγηση υπηρεσιών» (σπουδαστής Ξηρός Νικόλαος). Η σύγκριση του κόστους του τμήματος της κλινικής του Αγίου Λουκά με τα άλλα αντίστοιχα τμήματα έχει το ελαφρυντικό ότι οι τιμές των άλλων μονάδων αναφέρονται στα έτη 2002 και Συνεπώς, η αναμενόμενη αύξηση των τιμών στις μονάδες αυτές είναι σίγουρα υπέρ της μονάδας του Αγίου Λουκά. Παρ όλα αυτά, τα αποτελέσματα ήταν πολύ ενθαρρυντικά για το εργαστήριο του Αγίου Λουκά. Το νοσοκομείο της Κεφαλονιάς παρουσίασε πολύ υψηλότερο κόστος σχεδόν σε όλες τις κατηγορίες, γεγονός που αποδίδεται κυρίως στον μικρό αριθμό τομογραφιών που διενεργήθησαν, το υψηλό κόστος αναλωσίμων και την μικρή διάρκεια απόσβεσης. Σε σχέση με το νοσοκομείο της Πάτρας, παρατηρούνται ίδια επίπεδα τιμών, αν και, όπως είπαμε, μιλάμε για τιμές πολλών ετών νωρίτερα. Η μονάδα του Ιατρικού Κέντρου Λιβαδειάς δείχνει να υπερέχει σε όλους τους τομείς, αλλά αναφέρεται σε διαφορετικά επίπεδα τιμών, ενώ πρόκειται για μια μικρή ιατρική μονάδα, με λίγους εργαζομένους και μικρές καταναλώσεις. Σε γενικές γραμμές, τα συμπεράσματα είναι αρκετά θετικά σε σχέση με το κόστος λειτουργίας της μονάδας Αξονικού Τομογράφου της κλινικής του Αγίου Λουκά. Η μονάδα είναι άμεσα συγκρίσιμη με δημόσιες μονάδες σε τιμές 2002, ενώ το γεγονός ότι παρουσιάζει θετικό οικονομικό αποτέλεσμα αποτελεί σημαντικότατο παράγοντα, αφού η κλινική του Αγίου Λουκά λειτουργεί με κριτήρια ιδιωτικής επιχείρησης στον χώρο της παροχής υπηρεσιών υγείας. 3

5 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ... 4 ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΠΙΝΑΚΩΝ... 6 ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΣΧΗΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΕΙΚΟΝΩΝ...8 ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 9 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 : ΑΞΟΝΙΚΗ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑ Εισαγωγή Ιστορική εξέλιξη Τομογραφία Αρχές λειτουργίας Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα της αξονικής τομογραφίας Νομοθεσία...19 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΚΛΙΝΙΚΗ ΑΓΙΟΥ ΛΟΥΚΑ Σύντομη περιγραφή Τμήματα της κλινικής Τμήματα παθολογικών ειδικοτήτων Τμήματα χειρουργικών ειδικοτήτων Μονάδα Εντατικής Θεραπείας Εργαστηριακά Τμήματα Το τμήμα αξονικού τομογράφου της κλινικής...28 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Εισαγωγή Κόστος απόκτησης του αξονικού τομογράφου Κόστος κτιριακού χώρου Κόστος εγκατάστασης και ακτινοπροστασίας Κόστος για την εκπαίδευση του προσωπικού Κόστος εργασίας Κόστος αναλωσίμων υλικών Κόστος ηλεκτρικής ενέργειας, ύδρευσης, θέρμανσης και επικοινωνιών Έμμεσα κόστη Η ροή της εργασίας του αξονικού τομογράφου κατά το έτος ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4: ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΚΑΙ ΕΥΡΕΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ ANA ΕΞΕΤΑΣΗ Εισαγωγή Υπολογισμός και κατανομή κόστους απόσβεσης του αξονικού τομογράφου Υπολογισμός και κατανομή κόστους του κτιριακού χώρου Υπολογισμός και κατανομή απόσβεσης κόστους εγκατάστασης Υπολογισμός και κατανομή κόστους συντήρησης Υπολογισμός και κατανομή του κόστους εργασίας Υπολογισμός και κατανομή κόστους διαφόρων αναλώσιμων υλικών Υπολογισμός και κατανομή κόστους ηλεκτρικής ενέργειας, ύδρευσης, θέρμανσης και επικοινωνιών

6 4.9. Κατανομή έμμεσου κόστους Συνολικό κόστος ανά αξονική τομογραφία...56 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5: ΣΥΓΚΡΙΣΕΙΣ ΚΑΙ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Εισαγωγή Σύγκριση κόστους και τιμών των αξονικών τομογραφιών Οικονομικά αποτελέσματα της λειτουργίας του Αξονικού Τομογράφου της κλινικής του Αγίου Λουκά κατά το έτος Συγκρίσεις κόστους των αξονικών τομογραφιών της κλινικής του Αγίου Λουκά με άλλα εργαστήρια Συγκρίσεις συνολικού κόστους ανά εξέταση Σύγκριση ομάδων κόστους ανά κατηγορία τομογραφιών Συμπεράσματα

7 ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΠΙΝΑΚΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 - ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΣΕΛΙΔΑ Πίνακας 3.1. Αμεσο κόστος εργασίας του ιατρικού και παραϊατρικού προσωπικού του τμήματος Αξονικού Τομογράφου (σε ευρώ) 33 Πίνακας 3.2. Ωρες εργασίας προσωπικού Ακτινοδιαγνωστικού Τμήματος για το έτος Πίνακας 3.3. Κόστος εργασίας εργαζομένων στο εργαστήριο Αξονικού Τομογράφου 35 Πίνακας 3.4. Κόστη ηλεκτρικής ενέργειας, ύδρευσης, θέρμανσης και επικοινωνιών 39 Πίνακας 3.5. Έμμεσα κόστη που αναλογούν στον αξονικό τομογράφο 42 Πίνακας 3.6. Είδη αξονικών τομογραφιών 43 Πίνακας 3.7. Αριθμός τομογραφιών ανά κατηγορία το Πίνακας 3.8. Αριθμός τομών ανά κατηγορία τομογραφίας 44 Πίνακας 3.9. Συνολικός αριθμός τομών για το ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 - ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΚΑΙ ΕΥΡΕΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ ΑΝΑ ΕΞΕΤΑΣΗ Πίνακας 4.1. Κόστος απόσβεσης αξονικού τομογράφου ανά αξονική τομογραφία 47 Πίνακας 4.2. Κόστος εργασίας για κάθε τομογραφία 50 Πίνακας 4.3. Κόστος ηλεκτρικής ενέργειας για κάθε τύπο αξονικής τομογραφίας 51 Πίνακας 4.4. Κόστος ηλεκτρικής ενέργειας, ύδρευσης, θέρμανσης, επικοινωνιών για κάθε τύπο αξονικής τομογραφίας 52 Πίνακας 4.5. Κατανομή των ομάδων κόστους συγκεντρωτικά στις αξονικές τομογραφίες για το ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 - ΣΥΓΚΡΙΣΕΙΣ ΚΑΙ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Πίνακας 5.1. Σύγκριση του κόστους ανά τομογραφία με τις τιμές 55 Πίνακας 5.2. Ποσοστό κέρδους ανά τομογραφία 55 Πίνακας 5.3. Οικονομικό αποτέλεσμα ανά είδος τομογραφίας 57 Πίνακας 5.4. Σύγκριση συνολικού κόστους τομογραφιών των εργαστηρίων 59 6

8 Πίνακας 5.5. Σύγκριση ομάδων κόστους τομογραφιών κεφαλής 61 Πίνακας 5.6. Σύγκριση ομάδων κόστους τομογραφιών θώρακος 61 Πίνακας 5.7. Σύγκριση ομάδων κόστους τομογραφιών κοιλίας 62 Πίνακας 5.8. Σύγκριση ομάδων κόστους διαφόρων τομογραφιών 62 ΠΕΡΙΛΗΨΗ Πίνακας Π.1. Κατανομή τω ομάδων κόστους συγκεντρωτικά στις αξονικές τομογραφίες του Πίνακας Π.2. Οικονομικό αποτέλεσμα ανά είδος τομογραφίας 73 Πίνακας Π.3. Σύγκριση συνολικού κόστους τομογραφιών των εργαστηρίων 75 7

9 ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΣΧΗΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΕΙΚΟΝΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 - Α;ΞΟΝΙΚΗ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑ ΣΕΛΙΔΑ Εικόνα 1.1. Ακτινογραφία εγκεφάλου. 10 Σχήμα 1.1. Η δομή ενός αξονικού τομογράφου. 12 Σχήμα 1.2. Αξονικοί τομογράφοι 1ης γενιάς. 13 Σχήμα 1.3. Αξονικοί τομογράφοι 2ης γενιάς 14 Σχήμα 1.4. Αξονικοί τομογράφοι 3ης γενιάς 14 Σχήμα 1.5 και 1.6. Αξονικοί τομογράφοι 4ης γενιάς 15 Σχήμα 1.7. Ελικοειδής αξονική τομογραφία. 16 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 - ΚΛΙΝΙΚΗ ΑΓΙΟΥ ΛΟΥΚΑ Εικόνα 2.1. Η κλινική Αγιος Λουκάς 18 Εικόνα 2.2. Δωμάτιο της κλινικής. 19 Εικόνες 2.3 και 2.4. Ο αξονικός τομογράφος της κλινικής. 26 Σχήμα 2.1. Οι χώροι του Ακτινοδιαγνωστικού Τμήματος της κλινικής του Αγίου Λουκά 28 8

10 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η υγεία αποτελεί το σημαντικότερο αγαθό στην ζωή κάθε ανθρώπου. Η παροχή υπηρεσιών υγείας, είτε από δημόσιους είτε από ιδιωτικούς οργανισμούς, έχει βελτιωθεί αρκετά με το πέρασμα των χρόνων και την χρήση της τεχνολογίας. Σήμερα, ιδιαίτερα τεχνολογικά εξελιγμένες μέθοδοι χρησιμοποιούνται στην καθημερινή εφαρμογή της Ιατρικής για την αντιμετώπιση συνηθισμένων και σπάνιων προβλημάτων υγείας. Η μέθοδος της αξονικής τομογραφίας αποτελεί μια από τις πιο γνωστές εφαρμογές προηγμένης τεχνολογίας για την βελτίωση της άσκησης της Ιατρικής επιστήμης και των υπηρεσιών υγείας. Μέσα από ένα ειδικό μηχάνημα, τον αξονικό τομογράφο, είναι δυνατή η λεπτομερής απεικόνιση τμημάτων του ανθρωπίνου σώματος τα οποία πάσχουν, όπως το κεφάλι, η κοιλιακή χώρα, ο θώρακας κ.α.. Κάθε σύγχρονη ιατρική μονάδα, νοσοκομείο ή κλινική, οφείλει να διαθέτει τουλάχιστον έναν αξονικό τομογράφο, ώστε να αντιμετωπίζει περιστατικά με την βοήθεια του μηχανήματος. Η βοήθεια που προσφέρει η αξονική τομογραφία στην διάγνωση μιας πάθησης είναι καταλυτική, με αποτέλεσμα να αποτελεί μονόδρομο σε πολλές περιπτώσεις συνηθισμένων παθήσεων. Ένα από τα χαρακτηριστικά, ωστόσο, που συνδέονται με τις υπηρεσίες υγείας στις μέρες μας είναι η ραγδαία αύξηση του κόστους, η οποία οφείλεται, εν μέρει, και στην ενσωμάτωση τις τεχνολογίας στην ιατρική πρακτική. Ο τομέας αυτός παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον και αποτελεί το αντικείμενο της παρούσας εργασίας. Η εργασία αυτή αφορά το τμήμα Αξονικού Τομογράφου της κλινικής του Αγίου Λουκά στο Πανόραμα Θεσσαλονίκης για το έτος Σκοπός της εργασίας είναι η εξαγωγή συμπερασμάτων για το κόστος λειτουργίας της μονάδας αξονικού τομογράφου μέσα από την ανάλυση των οικονομικών δεδομένων που την αφορούν μέσα στο έτος. Οι επιμέρους στόχοι της εργασίας μπορούν να θεωρηθούν οι εξής: Ο όσο το δυνατόν λεπτομερέστερος υπολογισμός του κόστους από την εκμετάλλευση του αξονικού τομογράφου στην μονάδα της κλινικής και η κατανομή αυτού του κόστους ανά εξέταση. 9

11 Η σύγκριση του κόστους με τις τιμές των εξετάσεων και ο υπολογισμός του οικονομικού αποτελέσματος της μονάδας για το Η σύγκριση του κόστους ανά κατηγορία με τα αντίστοιχα κόστη άλλων ιατρικών μονάδων, όπως αυτά υπολογίστηκαν σε άλλες παρόμοιες εργασίες και ο εντοπισμός αιτίων στα οποία οφείλονται οι πιθανές διαφορές. Η εργασία δομείται στα παρακάτω πέντε κεφάλαια: 1. Στο πρώτο κεφάλαιο επιχειρείται μια σύντομη αναφορά στην αξονική τομογραφία, την ιστορική της εξέλιξη, τις αρχές λειτουργίας της, καθώς και τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα της. 2. Το δεύτερο κεφάλαιο αναφέρεται στην κλινική του Αγίου Λουκά, με αναλυτική περιγραφή της δομής της και λεπτομερή περιγραφή του τμήματος Αξονικού Τομογράφου. 3. Στο κεφάλαιο 3 υπολογίζονται τα κόστη λειτουργίας του τμήματος Αξονικού Τομογράφου της κλινικής ανά κατηγορία, με βάση τα δεδομένα που συλλέχθηκαν από την κλινική. 4. Στο τέταρτο κεφάλαιο, τα κόστη που υπολογίστηκαν στο τρίτο κεφάλαιο κατανέμονται ανά τομογραφία, σύμφωνα με τους τύπους τομογραφιών που εκτελεί το τμήμα. 5. Τέλος, στο πέμπτο κεφάλαιο, αφού υπολογιστεί το οικονομικό αποτέλεσμα του τμήματος για το έτος 2009, ακολουθεί η σύγκριση του κόστους ανά κατηγορία με τρία άλλα αντίστοιχα τμήματα άλλων ιατρικών μονάδων, με στοιχεία από άλλες αντίστοιχες εργασίες. Ακολουθεί μια σύντομη περιγραφή των πιθανών αιτίων στα οποία οφείλονται οι διαφορές. 10

12 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 : ΑΞΟΝΙΚΗ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑ 1.1. Εισαγωγή Εξετάζοντας μια ακτινογραφία μπορούμε να δούμε διάφορες ανατομικές δομές στο φιλμ. Ο τρόπος με τον οποίο οι δομές αυτές αποτυπώνονται στο φιλμ είναι κατανοητός και έχει να κάνει με την απορρόφηση της ακτινοβολίας χ κατά τη διέλευση της από το σώμα του εξεταζόμενου. Όσο μεγαλύτερη ποσότητα ακτινοβολίας χ προσπίπτει στο φιλμ, τόσο μεγαλύτερη είναι η αμαύρωση σ αυτό. Έτσι, τα οστά απεικονίζονται «άσπρα» καθώς η ακτινοβολία απορροφάται απ αυτά και ο αέρας μέσα στους πνεύμονες απεικονίζεται «μαύρος», καθώς η ακτινοβολία εύκολα τον διαπερνά. Η απεικόνιση σε φιλμ με ακτίνες χ συνιστά την κλασσική ακτινολογία. Η μέθοδος ανακαλύφθηκε από τον W. Röntgen το Τα βασικότερα προβλήματα της μεθόδου είναι δύο. Η κλασσική απεικόνιση πάνω στο φιλμ επιτρέπει το διαχωρισμό μεταξύ δύο δομών με 2 % διαφορά σε αντίθεση (contrast) μεταξύ τους. Αυτό σημαίνει ότι στην κλασσική ακτινογραφία δεν απεικονίζονται δομές όπως τα αγγεία ή ανατομικές λεπτομέρειες της καρδιάς κτλ. Το δεύτερο πρόβλημα είναι η απώλεια βάθους. Οι τρισδιάστατες δομές του σώματος προβάλλονται πάνω σ ένα επίπεδο δύο διαστάσεων. 11

13 Εικόνα 1.1. Ακτινογραφία εγκεφάλου Ιστορική εξέλιξη Διάφορες τεχνικές αναπτύχθηκαν για να ξεπεραστούν τέτοια προβλήματα, όπως η απεικόνιση αγγείων με έγχυση σκιαγραφικού μέσου (αγγειογραφία), ή η κλασσική τομογραφία. Στην κλασσική τομογραφία (Bockage 1921), εφαρμόζεται για πρώτη φορά η ιδέα της απεικόνισης των δομών από ένα συγκεκριμένο επίπεδο του σώματος. Η μεγάλη επανάσταση όμως στην ιατρική απεικόνιση, έγινε με την εμφάνιση της Υπολογιστικής (Αξονικής) Τομογραφίας. Ο όρος «Αξονική Τομογραφία» είναι πλέον ένας πολύ κοινός όρος που δεν είναι γνωστός μόνο στους ειδικούς. Διεθνώς έχει επικρατήσει ο όρος Computerized Tomography ή CT, που κατά λέξη σημαίνει Υπολογιστική Τομογραφία (Υ.Τ.). Η Υ.Τ. είναι μια διαγνωστική εξέταση που βασίζεται στον ανασχηματισμό (reconstruction) μιας εικόνας από τη σύνθεση πολλών προβολών της περιοχής του σώματος που εξετάζεται. Εφαρμόστηκε για πρώτη φορά σε ασθενείς το 1973, μετά από μελέτες δύο δεκαετιών από τους Άγγλους μηχανικούς Hounsfield και McCormac. (Αλειφερόπουλος. «Ακτινογραφική Απεικόνιση». Εκδόσεις ΒΗΤΑ,2000) 12

14 1.3. Τομογραφία Στόχος είναι η απεικόνιση της κατανομής μιας παραμέτρου ενδιαφέροντος σε ένα επίπεδο στο εσωτερικό ενός αντικειμένου, χωρίς την παρεμβολή υπερκείμενων ή υποκείμενων επιπέδων. Με την τομογραφική μέθοδο, δηλαδή, προσπαθούμε να λύσουμε το πρόβλημα της προβολής των δομών από διαφορετικά επίπεδα πάνω στο ίδιο επίπεδο, το επίπεδο του φιλμ και ταυτόχρονα λύνεται και το άλλο πρόβλημα της μη διάκρισης δομών με μικρή διαφορά στη μεταξύ τους αντίθεση. Υπάρχουν δύο βασικές μέθοδοι τομογραφικής απεικόνισης. Η τομογραφία διέλευσης (transmission tomography) και η τομογραφία εκπομπής (emission tomography). Στην πρώτη μέθοδο, η πηγή και το ανιχνευτικό σύστημα βρίσκονται σε αντι-διαμετρική θέση και περιστρέφονται γύρω από το υπό εξέταση αντικείμενο (π.χ. CT). Στη δεύτερη μέθοδο, η πηγή είναι η ίδια η υπό εξέταση περιοχή και γύρω απ αυτήν περιστρέφεται το ανιχνευτικό σύστημα (π.χ. SPECT, ΡΕΤ) (Τιερρή Χ.Ε., Αξονικός Τομογράφος. Αρχή λειτουργίας και παράγοντες ποιότητας της εικόvaς,,) Αρχές λειτουργίας Η υπολογιστική τομογραφία, χρησιμοποιεί την πρώτη μέθοδο τομογραφικής απεικόνισης, την τομογραφία διέλευσης. Μία λυχνία παραγωγής ακτινών χ (πηγή), προσαρτημένη σε δακτύλιο διαμέτρου 1,5 μέτρου περίπου, περιστρέφεται, κινούμενη πάνω σ αυτό το δακτύλιο, γύρω από τον εξεταζόμενο. Αντι-διαμετρικά με τη λυχνία, προσαρτημένο στον ίδιο δακτύλιο, υπάρχει σύστημα ανιχνευτών ακτινοβολίας χ. Η εξεταστική τράπεζα, όπου τοποθετείται ο ασθενής, είναι τοποθετημένη με τον άξονά της κάθετα στο επίπεδο λυχνία-ανιχνευτές και έχει τη δυνατότητα να κινείται κατά μήκος του άξονά της. Η λειτουργία του συστήματος βασίζεται στη δυνατότητα ανακατασκευής μιας εικόνας - τομής του αντικειμένου, από πολλαπλές προβολές του με ακτίνες χ. Οι ακτίνες χ διέρχονται μέσα από το αντικείμενο και η κατανομή της απορρόφησής τους καταγράφεται από το ανιχνευτικό σύστημα το οποίο βρίσκεται σε αντι-διαμετρική θέση με τη λυχνία. Δομές που βρίσκονται πάνω ή κάτω από το επίπεδο της δέσμης δεν απεικονίζονται. Αυτή η διαδικασία επαναλαμβάνεται για πολλές διαφορετικές θέσεις του συστήματος λυχνία - ανιχνευτικό σύστημα γύρω από το αντικείμενο, 13

15 παίρνοντας έτσι πολλές προβολές του αντικειμένου. Κατόπιν, με τη βοήθεια υπολογιστή, με μαθηματικό τρόπο συντίθεται η εικόνα της τομής από τις επιμέρους προβολές. Η τελική εικόνα είναι σαν να έχει αφαιρεθεί από το σώμα του ασθενούς μια «φέτα» πάχους λίγων χιλιοστών, και αυτή η φέτα να έχει ακτινογραφηθεί με ακτίνες χ κάθετες στο επίπεδο της. Η λυχνία παραγωγής ακτινών χ λειτουργεί σε υψηλή τάση από 60 έως 140 kvp. Το σύστημα περιορισμού της δέσμης ακτινών χ που εξέρχεται από τη λυχνία (collimator) είναι σχεδιασμένο για να παράγει πολύ λεπτές δέσμες πάχους 1-10 mm, εξασφαλίζοντας αντίστοιχα πάχη τομής κατά την απεικόνιση. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα την καλή ποιότητα εικόνας, καθώς μειώνεται κατά πολύ η σκεδαζόμενη ακτινοβολία, αλλά και το πάχος του κυλίνδρου που προβάλλεται στο επίπεδο του φιλμ είναι πάρα πολύ μικρό. Το ανιχνευτικό σύστημα αποτελείται από μεγάλο αριθμό ανιχνευτών διατεταγμένων σε τόξο, οι οποίοι είναι ανιχνευτές αερίου ή ανιχνευτές στερεάς κατάστασης, οι οποίοι και θεωρούνται καλύτεροι, καθώς παρουσιάζουν καλύτερα χαρακτηριστικά (απόδοση κτλ.) και λιγότερα προβλήματα λειτουργίας. Για να ολοκληρωθεί μια εξέταση απαιτείται μια σειρά από τομές. Για παράδειγμα, για την απεικόνιση του κρανίου απαιτούνται 25 τομές. Η διαδικασία λοιπόν που περιγράφηκε παραπάνω για τη λήψη μιας τομής, επαναλαμβάνεται 25 φορές. Μεταξύ δύο τομών σταματά η εκπομπή ακτινών χ από τη λυχνία, η οποία ξαναγυρίζει στην αρχική της θέση για να μπορεί να ξεκινήσει ξανά για νέα τομή και ταυτόχρονα η εξεταστική τράπεζα κινείται κατά πολύ μικρό διάστημα, ίσο με το πάχος τομής. Έτσι, ο ασθενής βρίσκεται σε νέα θέση όπου τώρα στο επίπεδο της δέσμης (που είναι ίδιο με το επίπεδο λυχνία - ανιχνευτικό σύστημα), βρίσκεται η επόμενη «φέτα» που θα απεικονιστεί. (S. Webb, Adam Hilger. The physics o f Medical Imaging ) Σχήμα 1.1. Η δομή ενός αξονικού τομογράφου. 14

16 Η εξέλιξη των μηχανημάτων υπολογιστικής τομογραφίας, πέρασε από διάφορα στάδια. Σήμερα, μπορούμε να πούμε ότι τα μηχανήματα υπολογιστικής τομογραφίας μπορούν να χωριστούν σε 4 γενιές. Τα μηχανήματα 1ης γενιάς χρησιμοποιούσαν μια πολύ καλά εστιασμένη δέσμη (pencil beam) που ανιχνευόταν από έναν επίσης πολύ καλά εστιασμένο ανιχνευτή. Το σύστημα πηγή - ανιχνευτής κινείται κατά μήκος του ασθενούς και σαρώνει την περιοχή της τομής κατά τη διάρκεια της κάθε λήψης. Η πηγή εκπέμπει δέσμη γνωστής έντασης. Μετά τη διέλευση από τον ασθενή καταγράφεται η ένταση της δέσμης από τον ανιχνευτή. Όταν ολοκληρωθεί η σάρωση της «φέτας», το σύστημα περιστρέφεται κατά 1 για τη λήψη της 2ης προβολής κ.ο.κ. Έτσι, για τη δημιουργία μιας τομής απαιτούνταν 180 προβολές. Ο συνολικός χρόνος λήψης για μια τομή ήταν της τάξης των 4 λεπτών της ώρας. Σχήμα 1.2. Αξονικοί τομογράφοι 1ης γενιάς. Στα μηχανήματα της 2ης γενιάς, ο χρόνος τομής μειώθηκε κατά πολύ. Χρησιμοποιούνται περισσότεροι ανιχνευτές διατεταγμένοι σε σχήμα τόξου εύρους περίπου 10 και η δέσμη έχει σχήμα βεντάλιας με άνοιγμα αντίστοιχο με αυτό του τόξου των ανιχνευτών. Μια αποκλίνουσα δέσμη ακτινών χ (fan beam) και μια γραμμική διάταξη ανιχνευτών κινούνται γραμμικά και στη συνέχεια περιστρέφονται.. Είναι δυνατή η χρήση γωνιακών βημάτων μεγαλύτερου εύρους και συνεπώς η μείωση του χρόνου σάρωσης σε 30sec. 15

17 Σχήμα 1.3. Αξονικοί τομογράφοι 2ης γενιάς Στα μηχανήματα της 3 ης γενιάς, το άνοιγμα της δέσμης έγινε τέτοιο που να καλύπτει όλο το αντικείμενο με αντίστοιχη αύξηση των ανιχνευτών. Έτσι, ο χρόνος μειώθηκε ακόμη περισσότερο και έγινε της τάξης των μερικών δευτερολέπτων. Μια πηγή αποκλίνουσας δέσμης ακτινών χ και μια μηχανικά συζευγμένη καμπυλοειδής διάταξη ανιχνευτών, η οποία αποτελείται από μερικές εκατοντάδες (800) ανεξάρτητους ανιχνευτές, περιστρέφονται (360 ). Ο χρόνος συλλογής των δεδομένων μίας τομής είναι της τάξης των 11 δευτερολέπτων. Είναι δυνατή η χρήση διαφραγμάτων βολφραμίου μεταξύ των ανιχνευτών με εστίαση στην πηγή ώστε να απορρίπτεται η ακτινοβολία που προέρχεται από σκέδαση Σχήμα 1.4. Αξονικοί τομογράφοι 3ης γενιάς Στα μηχανήματα 4ης γενιάς έχουμε ακόμη περισσότερους ανιχνευτές διατεταγμένους σ έναν ολόκληρο κύκλο. Αυτό δε συνέβαλλε στην περαιτέρω μείωση του χρόνου εξέτασης αλλά στην βελτίωση προβλημάτων της εικόνας λόγω κίνησης του ανιχνευτικού συστήματος κατά τη διάρκεια της λήψης. Η πηγή μιας 16

18 αποκλίνουσας δέσμης ακτινών χ περιστρέφεται,, ενώ η ανιχνευτική διάταξη (δακτύλιος ανεξάρτητων ανιχνευτών) παραμένει ακίνητη. Σχήμα 1.5 και 1.6. Αξονικοί τομογράφοι 4ης γενιάς Η τεχνική της ελικοειδούς υπολογιστικής τομογραφίας έχει αυξήσει κατά πολύ τις δυνατότητες απεικόνισης.. Συνίσταται στην ταυτόχρονη μετακίνηση της εξεταστικής τράπεζας κατά τη διάρκεια εκπομπής ακτινοβολίας χ και περιστροφής της λυχνίας γύρω από τον εξεταζόμενο. Έτσι, η λήψη των δεδομένων γίνεται με μορφή έλικας. Ο όγκος των δεδομένων είναι πολύ μεγαλύτερος και οι δυνατότητες απεικόνισης των δεδομένων αυτών είναι πολύ μεγαλύτερες. Υπάρχει η δυνατότητα ανακατασκευής και απεικόνισης και σε άλλα επίπεδα (στεφανιαίο και οβελιαίο), καθώς και τρισδιάστατης απεικόνισης απευθείας από πρωτογενή δεδομένα (raw data). Ίσως, όμως, το πιο σημαντικό είναι η δραστική μείωση του χρόνου εξέτασης. Με τη νέα τεχνική, ο χρόνος εξέτασης του εξεταζόμενου (ο χρόνος ο οποίος χρειάζεται να βρίσκεται ο εξεταζόμενος στην εξεταστική τράπεζα, χωρίς να υπολογίζονται οι προετοιμασίες πριν και μετά την εξέταση) περιορίζεται σε μισό λεπτό περίπου, ενώ με την παλαιά 17

19 τεχνική ήταν της τάξης των πέντε λεπτών. (Κουτσούρης, Νικήτα Κ., Παυλόπουλος Θ. «Ιατρικά Απεικονιστικά Συστήματα» Εκδόσεις Τζιολα, 2004.) Σχήμα 1.7. Ελικοειδής αξονική τομογραφία Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα της αξονικής τομογραφίας Τα σημαντικότερα πλεονεκτήματα της χρήσης υπολογιστικής τομογραφίας είναι τα εξής: Είναι δυνατή η μελέτη ολόκληρων οργάνων σε διάφορες φάσεις της αιμάτωσης τους και τη διάκριση της συμπεριφοράς και των υγιών ιστών και των βλαβών σ αυτές τις φάσεις. Εξέταση σε ελάχιστο χρόνο Μεγαλύτερη αξιοπιστία στην ανίχνευση μικρών βλαβών. Ακριβέστερες πυκνομετρήσεις και ογκομετρήσεις. Μεγαλύτερη ακρίβεια στον αριθμό των βλαβών. Σε σύγκριση με παλιότερες μεθόδους, όπως η απλή ακτινογραφία, είναι πιο αξιόπιστη, ακριβέστερη, με καλύτερη ανάλυση, ενώ έχουμε πλήρη ανατομική περιγραφή δισδιάστατα και τρισδιάστατα Δυνατότητα νευρο-αγγειο-απεικόνισης του εγκεφάλου, χρησιμοποιείται για την αγγειογραφία, προσφέρει βοήθεια για τη διερεύνηση όγκων και δίνει τη δυνατότητα καλύτερης απεικόνισης Οι αδυναμίες της χρήσης υπολογιστικής τομογραφίας που έχουν αναφερθεί είναι οι παρακάτω: 18

20 Πολύ μεγάλη δόση ακτινοβολίας. Ψευδό-ενδείξεις: Στη τελική εικόνα παρουσιάζονται αλλοιώσεις που δεν έχουν καμιά σχέση με τη πραγματική ανατομική εικόνα. Οφείλονται στις αλληλεπιδράσεις των ακτινοβολιών με το σώμα αλλά και στα δομικά και λειτουργικά χαρακτηριστικά του συστήματος λειτουργίας. (Φαινόμενο σκλήρυνσης της δέσμης, φαινόμενο μερικού όγκου-ιστοί που προκαλούν υψηλή εξασθένιση) 1.6. Νομοθεσία Τα εργαστήρια Υπολογιστικής Τομογραφίας, ως εργαστήρια που χρησιμοποιούν ιοντίζουσες ακτινοβολίες, διέπονται, ως προς τη λειτουργία τους, από το νομικό πλαίσιο των Κανονισμών Ακτινοπροστασίας. Η τελευταία έκδοσή τους έχει τον τίτλο «Έκδοση Κανονισμών Ακτινοπροστασίας», ΦΕΚ 539, τ. 2ο, 19/7/1991. Σύμφωνα με αυτούς τους κανονισμούς, τα εργαστήρια υπολογιστικής τομογραφίας ανήκουν στην κατηγορία X (εργαστήρια που κάνουν χρήση ακτινοβολίας χ) και ειδικότερα, εάν υπάρχει ένα μηχάνημα, στην κατηγορία Χ-2, ενώ για περισσότερα από 2 μηχανήματα, ανήκουν στην κατηγορία Χ-3 (παρ Κ.Α.). (Μαστοράκου Ε., Κελέκης Α., Εισαγωγή στην Υπολογιστική Τομογραφία, Σημειώσεις, Τμήμα Νοσηλευτικής Σχολή Επιστημών Υγείας, Πανεπιστήμιο Αθηνών, 1997.) 19

21 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΚΛΙΝΙΚΗ ΑΓΙΟΥ ΛΟΥΚΑ 2.1. Σύντομη περιγραφή η ΑΓΙΟΣ ΛΟΥΚΑΣ Η Κλινική «ΑΓΙΟΣ ΛΟΥΚΑΣ» είναι ιδιωτικό νοσηλευτικό ίδρυμα δυνάμεως 253 κλινών και βρίσκεται στην περιοχή του Πανοράματος Θεσσαλονίκης. Κτίστηκε με κεφάλαια, τα οποία προήλθαν κυρίως από την Αμερική, και ανήκει στην AMG International (εταιρία μη κερδοσκοπική) που εδρεύει στην Chattanooga του Tennessee. Λειτούργησε για πρώτη φορά το Εικόνα 2.1. Η κλινική Άγιος Λουκάς Ο «ΑΓΙΟΣ ΛΟΥΚΑΣ» είναι γενική Κλινική και καλύπτει σχεδόν το σύνολο των παθολογικών και χειρουργικών ειδικοτήτων της ιατρικής. Ακόμη από το ξεκίνημά της, η Κλινική είχε το προνόμιο να συμπεριλάβει στο επιτελείο της ορισμένους από τους κορυφαίους ιατρούς της Θεσσαλονίκης και γενικότερα της Βόρειας Ελλάδας. Η 20

22 νοσηλεία και η παραϊατρική φροντίδα είναι υψηλότατου επιπέδου. Τα τμήματα διαθέτουν εξοπλισμό υπερσύγχρονο και διαρκώς ανανεούμενο ώστε να ανταποκρίνεται στις τελευταίες εξελίξεις της ιατρικής τεχνολογίας. Η Κλινική δέχεται τους ασθενείς όλων των κρατικών ασφαλιστικών οργανισμών και έχει ειδική συμφωνία με τις ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρίες. Στην Κλινική υπάρχει υπόγειος χώρος στάθμευσης, δωρεάν για τις πρώτες 2 ώρες, καθώς και ανοικτό parking χωρίς χρέωση. Ειδικά για τους ασθενείς της Κλινικής, για στάθμευση πάνω από 24 ώρες στο υπόγειο parking, υπάρχει έκπτωση 50% στη χρέωση με επίδειξη του εξιτηρίου κατά την έξοδο. Η Κλινική διαθέτει μονόκλινα, δίκλινα και τρίκλινα δωμάτια. Κάθε δωμάτιο έχει ιδιαίτερο μπάνιο, αυτόνομο κλιματισμό και τηλεόραση. Τα δωμάτια του δεύτερου, τρίτου και τέταρτου ορόφου έχουν μπαλκόνι, ενώ τα δωμάτια του πρώτου ορόφου έχουν όλα άμεση πρόσβαση στον κήπο. Κάθε κρεβάτι διαθέτει ατομικό τηλέφωνο. Εικόνα 2.2. Δωμάτιο της κλινικής. Τρία πλήρως εξοπλισμένα ασθενοφόρα βρίσκονται στη διάθεση των ασθενών για τη μεταφορά τους από και προς την Κλινική. Τα δύο από τα τρία λειτουργούν ως Κινητή Μονάδα Εντατικής Θεραπείας, με όλο τον απαραίτητο εξοπλισμό (monitor, αναπνευστήρα, απινιδωτή κλπ), παρέχοντας τη δυνατότητα αντιμετώπισης όλων των επειγόντων προβλημάτων των μεταφερόμενών ασθενών. Οι επισκέπτες μπορούν να γευματίσουν στην Τραπεζαρία της Κλινικής, καταβάλλοντας το σχετικό αντίτιμο στο Κυλικείο. Ο χώρος της Τραπεζαρίας βρίσκεται στον πρώτο όροφο. 21

23 2.2. Τμήματα της κλινικής Τμήματα παθολογικών ειδικοτήτων Παθολογικό Στο Παθολογικό Τμήμα της Κλινικής διερευνώνται διαγνωστικά, νοσηλεύονται και ρυθμίζονται θεραπευτικά όλα τα παθολογικά νοσήματα. Ιδιαίτερη φροντίδα καταβάλλεται για τη διερεύνηση των εμπύρετων νοσημάτων που αποτελούν πάντοτε σοβαρά διαγνωστικά προβλήματα, καθώς επίσης και των σπάνιων περιπτώσεων που κατά κανόνα παραμένουν αδιάγνωστες ή κυκλοφορούν από νοσοκομείο σε νοσοκομείο και από Κλινική σε Κλινική. Τόσο για την ειδικότητα της Παθολογίας, όσο και για τις υποειδικότητές της, λειτουργούν και εξωτερικά ιατρεία για ασθενείς που δε χρήζουν εισαγωγής στην Κλινική και που η περίπτωσή τους μπορεί να αντιμετωπιστεί στο ιατρείο. Αιματολογικό Γ αστρεντερολογικό Το Γαστρεντερολογικό Τμήμα της Κλινικής "ΑΓΙΟΣ ΛΟΥΚΑΣ" αντιμετωπίζει όλα τα προβλήματα του πεπτικού συστήματος, δηλαδή προβλήματα στο στοματοφάρυγγα, τον οισοφάγο, το στομάχι, το λεπτό και παχύ έντερο, το συκώτι, τη χοληδόχο κύστη και το πάγκρεας. Στο Γαστρεντερολογικό Τμήμα της Κλινικής γίνονται οι παρακάτω διαγνωστικές εξετάσεις και θεραπευτικές επεμβάσεις: Γαστροσκόπηση, Κολονοσκόπηση, Στιγμοειδοσκόπηση E.R.C.P., Τοποθέτηση γαστροστομίας (ΡΕΟ),Απολίνωση κιρσών οισοφάγου, Τοποθέτηση οισοφαγικών & εντερικών στενντ (STENT), Διαστολή στενώσεων του πεπτικού σωλήνα,βιοψία ήπατος, Παρακολούθηση προβλημάτων σίτισης Διαβητολογικό Καρδιολογικό 22

24 Νευρολογικό Στην Κλινική «ΑΓΙΟΣ ΛΟΥΚΑΣ» έχει αναπτυχθεί Νευρολογικό Τμήμα το οποίο έχει τη δυνατότητα πλήρους νοσηλείας, διερεύνησης και θεραπείας για ασθενείς με οξέα ή χρόνια νευρολογικό νοσήματα. Συχνά νοσήματα που εμπίπτουν στη σφαίρα της νευρολογίας είναι τα αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια, οι επιληψίες, η σκλήρυνση κατά πλάκας, η νόσος του Parkinson, οι άνοιες, οι πολυνευροπάθειες, οι μυοπάθειες, η μυασθένεια, οι διάφορες μορφές κεφαλαλγίας, κ.α. Εξετάσεις που μπορούν να διεκπεραιωθούν στην Κλινική είναι το Ηλεκτροεγκεφαλογράφημα, ο Νευροφυσιολογικός έλεγχος (ηλεκτρομυογράφημα, προκλητά δυναμικά), το Διακρανιακό Υπερηχογράφημα των αγγείων του εγκεφάλου, η μακρόχρονη Βίντεο-Ηλεκτροεγκεφαλογραφική καταγραφή. Οι δυνατότητες νοσηλείας ασθενών με νευρολογικό νοσήματα στον «ΑΓΙΟ ΛΟΥΚΑ» αφορούν τόσο τα οξέα, όσο και τα χρόνια περιστατικά, καθώς υπάρχει η δυνατότητα μετά την οξεία φάση της νόσου τους να συνδεθούν με το Τμήμα Φυσικής Αποκατάστασης που λειτουργεί στην Κλινική. Νεφρολογικό Στο Νεφρολογικό Τμήμα της Κλινικής νοσηλεύονται και αντιμετωπίζονται όλα τα νοσήματα που προσβάλλουν τους νεφρούς είτε άμεσα είτε έμμεσα (συστηματικά νοσήματα). Γίνεται πλήρης διερεύνηση των νεφρολογικών νοσημάτων με όλα τα σύγχρονα μη επεμβατικά διαγνωστικά μέσα και διενεργούνται βιοψίες νεφρού, όπου κρίνεται αναγκαίο. Παράλληλα, με τη συνδρομή της νέας, σύγχρονης Μονάδας Τεχνητού Νεφρού που λειτουργεί στα πλαίσια της Κλινικής, μπορούν να αντιμετωπιστούν όλες οι περιπτώσεις νεφρικής ανεπάρκειας, ενώ είναι δυνατή η αντιμετώπιση δύσκολων και πολυσύνθετων νοσημάτων με εφαρμογή ειδικών θεραπευτικών μεθόδων, όπως πλασμαφαίρεση κ.α. Ογκολογικό Το Ογκολογικό Τμήμα της Κλινικής δέχεται όλα τα περιστατικά που πρέπει να νοσηλευθούν για κάποιο όγκο και ειδικότερα περιπτώσεις που, ύστερα από 23

25 χειρουργικές επεμβάσεις, χρήζουν περαιτέρω θεραπείας, κυρίως χημειοθεραπείας. Οι ασθενείς του τμήματος εντάσσονται σε προγράμματα περιοδικών επισκέψεων στην Κλινική, πολλές φορές διάρκειας μερικών ωρών μόνο, ώστε η θεραπεία τους να είναι όσο το δυνατόν πιο συστηματική, αλλά και άνετη για τον ίδιο τον άρρωστο. Παιδιατρικό Πνευμονολογικό Η διαγνωστική πνευμονολογία βασίζεται στην καλή Κλινική εκτίμηση του ασθενούς και σε ειδικές εξετάσεις, όπως: ακτινολογικός έλεγχος (απλές ακτινογραφίες), αξονική τομογραφία, λειτουργικές δοκιμασίες (σπιρομέτρηση, οξυμετρία, αέρια αρτηριακού αίματος, μελέτη ύπνου) και βρογχοσκόπηση. Όλες αυτές οι διαγνωστικές δυνατότητες υπάρχουν στο Πνευμονολογικό Τμήμα του «ΑΓΙΟΥ ΛΟΥΚΑ» Τμήματα χειρουργικών ειδικοτήτων Γενική Χειρουργική Στο Χειρουργικό Τμήμα της Κλινικής διενεργείται όλο το φάσμα των επεμβάσεων της γενικής χειρουργικής. Ο εξοπλισμός του τμήματος είναι σύγχρονος και πλήρης, ώστε να μπορούν να πραγματοποιηθούν άνετα οποιεσδήποτε χειρουργικές επεμβάσεις, ακόμη και ορισμένες εξαιρετικά ασυνήθεις. Αγγειοχειρουργικό Στο Αγγειοχειρουργικό Τμήμα της Κλινικής πραγματοποιείται κάθε είδους επέμβαση της αγγειοχειρουργικής. Αναισθησιολογικό 24

26 Γναθοχειρουργικό Το Γναθοχειρουργικό Τμήμα της Κλινικής αντιμετωπίζει όλα τα γναθοχειρουργικό περιστατικά, τόσο τα μικροπροβλήματα που παρουσιάζονται σε ορισμένες ανωμαλίες των δοντιών, όσο και τις βαριές κακώσεις των γνάθων (όπως σε βαριά τροχαία ατυχήματα), καθώς επίσης και τις νεοπλασματικές εξεργασίες που αφορούν την περιοχή της γνάθου. Γυναικολογικό - Μαιευτικό Το Γυναικολογικό Τμήμα αντιμετωπίζει όλα τα προβλήματα της γυναικολογίας, εφαρμόζει τόσο τις μεθόδους της μικροχειρουργικής όσο και της μακροχειρουργικής, ακόμη και σε περιπτώσεις που επεκτείνονται και πέραν του γεννητικού συστήματος. Το Μαιευτικό σκέλος του τμήματος έχει οργανωθεί από το ξεκίνημα της Κλινικής και διατηρεί συνεργασία με εκλεκτούς μαιευτήρες της Θεσσαλονίκης. Θωρακοχειρουργικό Καρδιοχειρουργικό Τμήμα Σήμερα, το Καρδιοχειρουργικό Τμήμα του "ΑΓΙΟΥ ΛΟΥΚΑ" αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα καρδιοχειρουργικά κέντρα στη Βόρεια Ελλάδα. Τα Χειρουργεία Καρδιάς της Κλινικής είναι εξοπλισμένα με σύγχρονα μηχανήματα και επανδρωμένα με έμπειρο ιατρικό και νοσηλευτικό δυναμικό. Η Μονάδα Εντατικής Θεραπείας Καρδιοχειρουργικής είναι εξοπλισμένη με τα τελειότερα μηχανήματα υποστήριξης και παρακολούθησης των ασθενών και λειτουργεί με βάση σύγχρονα ιατρικά πρωτόκολλα μετεγχειρητικής αγωγής Λιθοθριψίας Νευροχειρουργικό 25

27 Το Νευροχειρουργικό Τμήμα του «ΑΓΙΟΥ ΛΟΥΚΑ» καλύπτει σχεδόν το σύνολο των περιστατικών της νευροχειρουργικής. Πραγματοποιούνται επεμβάσεις στη σπονδυλική στήλη με σύγχρονες μεθόδους, ώστε και η ταλαιπωρία του αρρώστου να είναι πολύ λιγότερη, αλλά και ο χρόνος παραμονής στην Κλινική να είναι σημαντικά μειωμένος. Γίνονται επίσης χειρουργικές επεμβάσεις στον εγκέφαλο, τόσο για νεοπλασίες, όσο και για διάφορες αγγειακές δυσπλασίες, ρήξεις ανευρυσμάτων κ.λ.π. Ορθοπεδικό Οφθαλμολογικό Το Οφθαλμολογικό Τμήμα της Κλινικής ασχολείται με όλο το φάσμα των παθήσεων των οφθαλμών και των βλεφάρων, τόσο σε επίπεδο εξωτερικού ιατρείου όσο και σε επίπεδο χειρουργείου. Αντιμετωπίζονται οι παθήσεις της βρεφικής και παιδικής ηλικίας (π.χ. μυωπία, υπερμετροπία, αστιγματισμός, στραβισμός, αποφράξεις δακρυικών πόρων) καθώς και οι παθήσεις ενηλίκων και ηλικιωμένων (π.χ. καταρράκτης, γλαύκωμα, πρεσβυωπία, διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια, αποκόλληση). Στα χειρουργεία της Κλινικής γίνονται όλων των ειδών οι επεμβάσεις με σύγχρονα μηχανήματα υπερήχων και LASER (εγχείρηση καταρράκτη με μικρή τομή, γλαυκώματος, αποκόλλησης αμφιβληστροειδούς, υαλοειδεκτομή κ.α.). Κάθε επέμβαση γίνεται από εξειδικευμένο ως προς το αντικείμενο οφθαλμίατρο. Παιδοχειρουργικό Στο Παιδοχειρουργικό Τμήμα της Κλινικής αντιμετωπίζονται συγγενείς και επίκτητες χειρουργικές παθήσεις νεογνών, βρεφών, παιδιών και εφήβων, κάθε βαρύτητας. Οι χειρουργικές παθήσεις των νεογνών (συγγενής πυλωρική στένωση, ατρησίες, βουβωνοκήλες) αντιμετωπίζονται σε συνεργασία με ειδικούς νεογνολόγους. Πλαστική & Επανορθωτική Χειρουργική Το Τμήμα Πλαστικής και Επανορθωτικής Χειρουργικής ασχολείται με την επανόρθωση βλαβών και δυσμορφιών που δημιουργούνται μετά από τραυματισμούς 26

28 και κακώσεις, αλλά και με την εφαρμογή διαφόρων μεθόδων αισθητικής αποκατάστασης βλαβών που επιφέρει κατά κανόνα η πάροδος του χρόνου. Ωτορυνολαρυγγολογικό Μονάδα Εντατικής Θεραπείας Η Κλινική διαθέτει 3 Μονάδες Εντατικής Θεραπείας. Η καρδιοχειρουργική Μ.Ε.Θ. υποδέχεται τα καρδιοχειρουργικά περιστατικά μετά την επέμβαση. Διαθέτει 11 κλίνες και 1 απομόνωση για τα πιο βαριά περιστατικά. Η Γενική Μ.Ε.Θ είναι πολυδύναμη και υποδέχεται όλα τα περιστατικά που έχουν ανάγκη εντατικής θεραπείας (αγγειοχειρουργικά - νευροχειρουργικά - τροχαία - παθολογικά κ.λπ.). Διαθέτει 11 κλίνες και 1 απομόνωση. Η Στεφανιαία Μονάδα υποδέχεται αρρώστους που έχουν καρδιολογικά προβλήματα (εμφράγματα - αγγειοπλαστικές). Διαθέτει 10 κλίνες. Και οι 3 Μονάδες Εντατικής Θεραπείας είναι πλήρως εξοπλισμένες με όλα τα σύγχρονα μηχανήματα και επανδρωμένες με εξειδικευμένο ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό Εργαστηριακά Τμήματα Αιμοδυναμικό εργαστήριο Η Κλινική διαθέτει τέσσερα απολύτως σύγχρονα Αιμοδυναμικά Εργαστήρια, όπου διενεργούνται εκλεκτικές και υπερεκλεκτικές αγγειογραφίες, στεφανιογραφίες, τοποθετήσεις βηματοδοτών, βιοψίες μυοκαρδίου, αγγειοπλαστικές στεφανιαίων αγγείων (η επέμβαση που είναι γνωστή κοινώς ως "μπαλονάκι") από τις πιο απλές μέχρι και τις πιο σύνθετες (Rotablator, χρήση ενδαγγειακού υπερηχογράφου, RADI wire). Ακτινολογικό εργαστήριο Μαγνητικός Τομογράφος Μικροβιολογικό - Αιματολογικό εργαστήριο 27

29 Παθολογοανατομικό - Κυτταρολογικό εργαστήριο Ψηφιακός Μαστογράφος Υίάεο - Ηλεκτροεγκεφαλογράφος 2.3. Το τμήμα αξονικού τομογράφου της κλινικής Εικόνες 2.3 και 2.4. Ο αξονικός τομογράφος της κλινικής. 28

30 Ο σύγχρονος Αξονικός Τομογράφος τελευταίας τεχνολογίας πλαισιώνει το τμήμα Αξονικής Τομογραφίας. Είναι πολλαπλών τομών, εφοδιασμένος με δύο ακτινολογικές λυχνίες δυνατότητας 2x64 τομών. Η τεχνολογία αυτή επιτρέπει να βλέπουμε αλλοιώσεις μεγέθους κάτω του ενός χιλιοστού, να μειώνουμε στο ελάχιστο το χρόνο εξέτασης, ενώ μειώνεται ταυτόχρονα και η δόση ακτινοβολίας που δέχεται ο ασθενής κατά τη διάρκεια της εξέτασης. Εκτελούνται όλες οι σύγχρονες εξετάσεις ολοσωματικής αξονικής τομογραφίας (κρανίου, αυχενικής μοίρας, θωρακικής μοίρας, οσφυϊκής μοίρας, σπονδυλικής στήλης, τραχήλου, θώρακος, άνω και κάτω κοιλίας, ισχίων, άνω και κάτω άκρων). Επίσης, μπορούν να εφαρμοστούν όλες οι σύγχρονες απεικονιστικές μέθοδοι, όπως εικονική βρογχοσκόπηση, εικονική κολονοσκόπηση κλπ. Η υψηλή διακριτική ικανότητα και η γρήγορη ταχύτητα των μηχανημάτων αυτών επιτρέπει να διενεργούμε με υψηλή ακρίβεια αγγειογραφίες, δηλαδή απεικόνιση όλων των αγγείων του σώματος (ανευρύσματα αορτής, ανευρύσματα εγκεφάλου κλπ.) και των στεφανιαίων αγγείων της καρδιάς, μέθοδος η οποία έχει τα τελευταία χρόνια καθιερωθεί σαν μια αξιόπιστη προληπτική εξέταση της καρδιάς. Στο Σχήμα 2.1. λαμβάνουμε μια εικόνα των χώρων του Ακτινοδιαγνωστικού τμήματος της κλινικής του Αγίου Λουκά. Είναι εμφανείς οι χώροι της προετοιμασίας των ασθενών, των αποδυτηρίων και των αξονικών και μαγνητικών τομογράφων. Κάθε αίθουσα με τομογράφο διαθέτει στο δίπλα δωμάτιο έναν εκτυπωτή και έναν υπολογιστή, με την βοήθεια των οποίων εκτυπώνεται η τομογραφία και γίνεται η επεξεργασία αλλά και η σύνταξη της τελικής γνωμάτευσης. 29

31 Σχήμα 2.1. Οι χώροι του Ακτινοδιαγνωστικού Τμήματος της κλινικής του Αγίου Λουκά που χρησιμοποιούνται για τον αξονικό τομογράφο.

32 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ 3.1. Εισαγωγή Στο κεφάλαιο αυτό καταγράφεται το κόστος λειτουργίας και η ροή εργασίας του τμήματος Αξονικού Τομογράφου της κλινικής του Αγίου Λουκά με βάση τα στοιχεία που συλλέχθηκαν. Τα στοιχεία αυτά ταξινομήθηκαν και τοποθετήθηκαν σε κατηγορίες, προκειμένου να υπάρχει σωστότερη χρήση τους κατά την διαδικασία της αποτίμησης του συνολικού κόστους λειτουργίας του τμήματος. Οι κατηγορίες στις οποίες κατατάχθηκαν τα διάφορα κόστη λειτουργίας του τμήματος είναι οι εξής: Κόστος απόκτησης αξονικού τομογράφου Κόστος κτιριακού χώρου Κόστος εγκατάστασης Κόστος για την εκπαίδευση του προσωπικού Κόστος εργασίας Κόστος συντήρησης Κόστος διαφόρων αναλώσεων Κόστη ηλεκτρικής ενέργειας, ύδρευσης, θέρμανσης και επικοινωνιών Διάφορα έμμεσα κόστη Κόστος απόκτησης του αξονικού τομογράφου Το κόστος αγοράς του αξονικού τομογράφου για το αντίστοιχο τμήμα της κλινικής του Αγίου Λουκά ανήλθε το 2009 στα % ΦΠΑ = Η παραπάνω τιμή λήφθηκε από το λογιστήριο της κλινικής του Αγίου Λουκά. Το κόστος των υπόλοιπων υλικών, όπως η εφεδρική λυχνία περιλαμβάνεται στο κόστος συντήρησης που αναλύεται παρακάτω. Η διάρκεια ζωής των αξονικών τομογράφων αποτιμάται στα 10 με 15 χρόνια. Σκοπός της κλινικής είναι να τον χρησιμοποιήσει για τουλάχιστον 10 χρόνια, αλλά δεν είναι στις προθέσεις της να τον μεταπωλήσει κατόπιν. Συνήθως, ο αξονικός 31

33 τομογράφος επιστρέφεται στην εταιρεία από την οποία αγοράστηκε με σκοπό να αποκτηθεί νεότερο μοντέλο. Αξία μεταπώλησης ή επιστροφής του αξονικού τομογράφου στην εταιρεία για την αγορά καινούριου δεν υφίσταται, καθώς είναι καινούριο μοντέλο και δεν έχει μεταπωληθεί ακόμα παρόμοιος τομογράφος στην αγορά Κόστος κτιριακού χώρου Η κλινική του Αγίου Λουκά στεγάζεται σε ιδιόκτητο προσφάτως ανακαινισμένο κτίριο, η αξία του οποίου αποτιμάται στα Θέλοντας να κατανείμουμε το κόστος κατασκευής του κτιρίου σε κάθε χρόνο λειτουργίας του, θα λέγαμε ότι το κόστος κατασκευής για κάθε χρόνο, άρα και για το έτος 2009 είναι: / 35 χρόνια = / χρόνο Ένα μέρος του κόστους κατασκευής επιβαρύνει και το τμήμα του Αξονικού Τομογράφου. Για να υπολογίσουμε το κόστος που αναλογεί στο τμήμα, θα υπολογίσουμε τον συντελεστή κατανομής εμβαδού σύμφωνα με τον λόγο του εμβαδού του τμήματος προς το συνολικό εμβαδό της κλινικής. Ο χώρος του τμήματος του Αξονικού Τομογράφου αποτελείται από 2 τμήματα, το κυρίως τμήμα στο οποίο γίνονται οι τομογραφίες και έχει εμβαδόν 150 τ.μ. και το τμήμα στο οποίο γίνεται η επεξεργασία των δεδομένων και έχει εμβαδόν 50 τ.μ. Το συνολικό εμβαδόν του τμήματος Αξονικής Τομογραφίας ανέρχεται σε 200 τ.μ. Λαμβάνοντας υπόψη το συνολικό εμβαδόν της κλινικής του Αγίου Λουκά που είναι τ.μ, ο συντελεστής κατανομής εμβαδού έχει τιμή: Συντελεστής Κατανομής Εμβαδού = 200 / = 0,0111 Συνεπώς, το κόστος του κτιριακού χώρου για το τμήμα Αξονικού Τομογράφου το έτος 2009 ανέρχεται σε: ,0111 =

34 3.4. Κόστος εγκατάστασης και ακτινοπροστασίας Το κόστος εγκατάστασης περιλαμβάνει κυρίως το κόστος μελέτης ακτινοπροστασίας, κατασκευής ακτινοπροστατευτικής θωράκισης και γενικότερα της προετοιμασίας του χώρου όπου εγκαταστάθηκε ο αξονικός τομογράφος. Ο αξονικός τομογράφος έχει πολλές και μεγάλες απαιτήσεις προκειμένου να εγκατασταθεί: πρόσθετες ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις, κλιματισμό, εγκατάσταση πυρασφάλειας καθώς και ακτινοπροστατευτικές θωρακίσεις από μόλυβδο και άλλο εξοπλισμό για ακτινοπροστασία του προσωπικού. Ωστόσο, οι υπεύθυνοι της κλινικής δεν μπόρεσαν να μας δώσουν στοιχεία για το κόστος μελέτης και εγκατάστασης του Αξονικού Τομογράφου, καθώς έκριναν ότι αυτό είναι πολύ δύσκολο να υπολογιστεί, αφού υπεύθυνη ήταν η εταιρεία ανακαίνισης της κλινικής, η οποία δεν όρισε το καταμερισμένο κόστος. Το κόστος για την εγκατάσταση υποδομών ακτινοπροστασίας κυμαίνεται γύρω στα 32 ανά τ.μ σύμφωνα με τους υπευθύνους. Συνεπώς, το συνολικό κόστος για την θωράκιση του τμήματος Αξονικού Τομογράφου της κλινικής (αναφερόμαστε στο τμήμα στο οποίο γίνονται οι τομογραφίες και όχι στο τμήμα επεξεργασίας των δεδομένων) ανέρχεται στα 32 / τ.μ* 150 τ.μ. = Θα πρέπει να σημειωθεί ότι κάθε 5 χρόνια διεξάγεται επιθεώρηση του τμήματος του Αξονικού Τομογράφου από αντιπρόσωπο της Ελληνικής Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας (ΕΕΑΕ) και περιλαμβάνει: Ποιοτικό έλεγχο των συστημάτων του αξονικού τομογράφου και της δέσμης ακτινοβολίας X. 'Ζ Έλεγχο προστασίας από ακτινοβολία των εργαζόμενων και των περιβαλλόντων χώρων. Σε κάθε έλεγχο δίδονται και νέα δοσίμετρα ακτινοβολίας X για το προσωπικό, ενώ ελέγχονται τα παλαιά. ^ Έλεγχο μηχανικής και ηλεκτρικής ασφάλειας. Τα αποτελέσματα του ελέγχου εξετάζονται από την Ελληνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας (ΕΕΑΕ) προκειμένου να δοθεί άδεια λειτουργίας του τμήματος. Η άδεια λειτουργίας δίνεται για πέντε χρόνια. Μετά την πάροδο πέντε ετών επαναλαμβάνεται 33

35 ο έλεγχος, προκείμενου να διαπιστωθεί αν εξακολουθούν να τηρούνται οι κανόνες προστασίας. Το κόστος επιθεώρησης αυτής ανέρχεται σε 650 για τα 5 χρόνια, συμπεριλαμβανομένου και του κόστους των δοσιμέτρων. Άρα, στο 2009 αναλογεί το ποσό των 650 / 5 χρόνια = Κόστος για την εκπαίδευση του προσωπικού Σύμφωνα με τους υπευθύνους της κλινικής, δεν υφίσταται κόστος εκπαίδευσης του προσωπικού της κλινικής στην χρήση του Αξονικού Τομογράφου Κόστος εργασίας Με τον όρο κόστος εργασίας αναφερόμαστε στα έξοδα για την αμοιβή των υπαλλήλων και των ιατρών που συμμετέχουν στην διαδικασία της λήψης των τομογραφιών, δηλαδή το άμεσο κόστος εργασίας. Στο τμήμα Αξονικού Τομογράφου της κλινικής του Αγίου Λουκά εργάζονται οι εξής: Ο προϊστάμενος του ακτινολογικού τμήματος της κλινικής, το οποίο αποτελείται από 3 εργαστήρια. Συνεπώς, ο προϊστάμενος απασχολείται στο 1/3 του χρόνου του με το τμήμα αξονικού τομογράφου. Οι 3 ιατροί-ακτινολόγοι, οι οποίοι απασχολούνται και στα 3 εργαστήρια του ακτινολογικού τμήματος επίσης. Οι 4 βοηθοί-χειριστές, οι οποίοι απασχολούνται στα εργαστήρια μαγνητικού και αξονικού τομογράφου μόνο. Οι συνολικοί μισθοί των παραπάνω εργαζομένων για το 2009 φαίνονται στον παρακάτω πίνακα και το αντίστοιχο Διάγραμμα. 34

36 Πίνακας 3.1. Άμεσο κόστος εργασίας του ιατρικού και παραϊατρικού προσωπικού του τμήματος Αξονικού Τομογράφου (σε ευρώ) Μηνιαίες αποδοχές Ετήσιες αποδοχές Κόστος εργασίας Αποδοχές σύμφωνα με τον μετά δώρων χρόνο απασχόλησης (+2 μήνες) στον αξ. Τομογράφο Προϊστάμενος Ακτινολόγος Ακτινολόγος Ακτινολόγος Χειριστής Χειριστής Χειριστής Χειριστής Σύνολο Ακτινολόγων Σύνολο χειριστών ,000 0 Προϊστάμενος Ακτινολόγοι Χειριστές Διάγραμμα 3.1. Κόστος εργασίας σύμφωνα με τον χρόνο απασχόλησης στον Αξονικό Τομογράφο 35

37 Οι υπολογισμοί γίνονται ως εξής: Οι μηνιαίες αποδοχές πολλαπλασιάζονται με το 12 για να βρεθούν οι ετήσιες αποδοχές. Στο ποσό που προκύπτει, προστίθεται ο μισθός 2 μηνών ακόμα για τα δώρα Χριστουγέννων και Πάσχα και το επίδομα αδείας. Το τελικό ποσό διαιρείται με το 2 ή το 3, ανάλογα με το ποσοστό εργασίας που αφιερώνει ο κάθε εργαζόμενος για την λειτουργία του αξονικού τομογράφου. Το Ακτινοδιαγνωστικό Τμήμα της κλινικής του Αγίου Λουκά και άρα και ο αξονικός τομογράφος λειτουργούν καθημερινά εκτός Κυριακής από τις 8 π. μ. μέχρι τις 6 μ.μ. Στο καθημερινό 12ωρο εργάζονται 2 εργαζόμενοι ανά 6 ώρες. Κάθε εργαζόμενος στην εταιρεία δικαιούται ετησίως 1 μήνα κανονική άδεια, καθώς και άλλον ένα μήνα για αποτοξίνωση του οργανισμού του. (συνολικά 60 μέρες) Οι εργάσιμες μέρες του έτους 2009 θα προκύψουν αν από τις 365 μέρες αφαιρεθούν οι Κυριακές και οι αργίες που δεν συνέπεσαν με τις Κυριακές. Οι Κυριακές του 2009 ήταν 52 και οι λοιπές αργίες άλλες 13 ημέρες. Άρα, οι συνολικές εργάσιμες μέρες του κάθε εργαζόμενου για το 2009 ήταν = 300 μέρες. Από αυτές, θα πρέπει να αφαιρεθούν οι 60 μέρες άδειας που δικαιούται ο κάθε εργαζόμενος και άρα οι συνολικές εργάσιμες ημέρες του κάθε εργαζόμενοι ανέρχονται στις 240. Όπως αναφέρθηκε και πιο πάνω, ο κάθε εργαζόμενος στο ακτινοδιαγνωστικό τμήμα εργάζεται για 6ωρη βάρδια κάθε μέρα. Συνυπολογίζοντας ότι ο προϊστάμενος, οι γραμματείς και οι ακτινολόγοι συμμετέχουν και στα 3 εργαστήρια του τμήματος, ενώ οι βοηθοί-χειριστές στα δυο, καταλήγουμε ότι οι πρώτοι δουλεύουν για 2 ώρες καθημερινά για το εργαστήριο του αξονικού τομογράφου, ενώ οι δεύτεροι για 3 ώρες, όπως φαίνεται και στον παρακάτω πίνακα. 36

38 Πίνακας 3.2. Ώρες εργασίας προσωπικού Ακτινοδιαγνωστικού Τμήματος για το έτος Εργάσιμες μέρες Ώρες εργασίας Ώρες εργασίας στον αξονικό τομογράφο Προϊστάμενος Ακτινολόγος Ακτινολόγος Ακτινολόγος Χειριστής Χειριστής Χειριστής Χειριστής Σύνολο Ακτινολόγων Σύνολο χειριστών Από τα στοιχεία των πινάκων 3.1. και 3.2. μπορούμε να υπολογίσουμε το κόστος εργασίας κάθε εργαζομένου στο εργαστήριο Αξονικού Τομογράφου ανά ώρα και λεπτό. Τα αποτελέσματα φαίνονται στον πίνακα

39 Πίνακας 3.3. Τομογράφου Κόστος εργασίας εργαζομένων στο εργαστήριο Αξονικού Κόστος εργασίας σύμφωνα με τον χρόνο απασχόλησης στον αξ. Τομογράφο Ώρες εργασίας στον αξονικό τομογράφο Κόστος ανά ώρα εργασίας Κόστος ανά λεπτό εργασίας Προϊστάμενος ,54 0,39 Ακτινολόγος ,22 0,45 Ακτινολόγος ,22 0,45 Ακτινολόγος ,22 0,45 Χειριστής ,15 0,40 Χειριστής ,95 0,38 Χειριστής ,11 0,45 Χειριστής ,78 0,31 Το κόστος ανά ώρα εργασίας προκύπτει από το κόστος εργασίας για τον κάθε εργαζόμενο διαιρούμενο με τις ώρες εργασίας του στον αξονικό τομογράφο, ενώ το κόστος ανά λεπτό προκύπτει από το κόστος ανά ώρα εργασίας διαιρούμενο με το 60. Συνήθως, μια εξέταση γίνεται με επιτυχία, εκτός από ελάχιστες περιπτώσεις. Ο μόνος σχεδόν λόγος αποτυχίας μιας εξέτασης είναι να σταματήσει να συνεργάζεται ο ασθενής κατά την διάρκεια της. Για παράδειγμα, ένας διεγερτικός ασθενής κινείται συνεχώς, πράγμα που δυσκολεύει την διενέργεια της εξέτασης. Επίσης, σπανιότατα μπορεί να συμβεί μια βλάβη κατά την διάρκεια της εξέτασης. Το ποσοστό αυτό των αποτυχημένων εξετάσεων είναι πάντως χαμηλό και δεν ξεπερνάει το 2 % Κόστος συντήρησης Την συντήρηση του αξονικού τομογράφου της κλινικής του Αγίου Λουκά έχει αναλάβει η εταιρεία από την οποία αγοράστηκε το μηχάνημα, με πλήρη κάλυψη όσον αφορά την εργασία και τα ανταλλακτικά. Η συμφωνία η οποία υπεγράφη μεταξύ της κλινικής και της εταιρείας προέβλεπε ετήσιο κόστος συντήρησης της τάξεως των Όπως αναφέρθηκε πριν, στο κόστος συντήρησης συμπεριλαμβάνεται η 38

40 αλλαγή της λυχνίας, η οποία συνέβη 4 φορές μέσα στο 2009, ενώ λύθηκε και το πρόβλημα που παρουσιάστηκε στο σύστημα ανακατασκευής εικόνας IRS Κόστος αναλωσίμων υλικών Τα αναλώσιμα υλικά που απαιτούνται για την λειτουργία του αξονικού τομογράφου και την διεξαγωγή των τομογραφιών διακρίνονται σε 5 ομάδες: 1. Υγειονομικό υλικό (Γάντια, χαρτοσέντονα, βαμβάκι κτλ.) 2. Φαρμακευτικό υλικό (Ηρεμιστικά, απολυμαντικά κτλ.) 3. Σκιαγραφικά μέσα και σχετικά υλικά (Σύριγγες, πεταλούδες, βελόνες κτλ.) 4. Φιλμς και υγρά στερέωσης και εμφάνισης 5. Γραφική ύλη και μέσα αρχειοθέτησης (Φάκελοι, χαρτιά, στυλό, CDs κτλ). Τα κυριότερα υλικά είναι τα φιλμ, τα χημικά υγρά εμφάνισης και στερέωσης των φιλμ, καθώς και τα σκιαγραφικά μέσα. Τα φιλμ χρησιμεύουν για την καταγραφή των τομογραφικών εικόνων. Τα χημικά εμφάνισης και στερέωσης χρησιμεύουν για την επεξεργασία και τελική εμφάνιση των φιλμ. Τα σκιαγραφικά μέσα είναι υγρά που χορηγούνται στους εξεταζόμενους σε ορισμένες εξετάσεις για να τονιστούν ιδιαίτερα κάποια όργανα. Πρόκειται για υγρά που απορροφούν έντονα την ακτινοβολία X και εισάγονται στα όργανα που έχουν κοιλότητες, ώστε αυτά να εμφανισθούν σαφώς στην εικόνα της τομής. Σύμφωνα με το λογιστήριο της κλινικής, το κόστος αναλώσιμων του ακτινολογικού εργαστηρίου για το 2009 ανήλθε στα , οπότε αν θεωρήσουμε ισοκατανομή της κατανάλωσης τους στα τρία εργαστήρια του τμήματος, προκύπτει ότι το ετήσιο κόστος αναλώσιμων υλικών για το εργαστήριο του Αξονικού Τομογράφου θα είναι , Κόστος ηλεκτρικής ενέργειας, ύδρευσης, θέρμανσης και επικοινωνιών. Η ισχύς του αξονικού τομογράφου και των ηλεκτρολογικών του τμήματος ανέρχεται στα 140 kw, την ώρα που η παραγόμενη ενέργεια από τις γεννήτριες της κλινικής είναι 2X700 kw = 1400 kw. Συνεπώς, ο συντελεστής κατανομής της 39

41 κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας από το τμήμα του Αξονικού Τομογράφου έχει την τιμή Συντελεστής Κατανομής Κατανάλωσης Ηλεκτρικής Ενέργειας =140 ΙιΎ / ΙΑν = 0,1. Η κλινική πλήρωσε στην ΔΕΗ για το 2009 συνολικά Άρα, χρησιμοποιώντας το ποσό αυτό και αξιοποιώντας τον συντελεστή κατανομής κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας, υπολογίζουμε το κόστος ηλεκτροδότησης του τμήματος του Αξονικού Τομογράφου: Κόστος Ηλεκτρικής ενέργειας = ,1 = Για να υπολογίσουμε το κόστος ύδρευσης του τμήματος, θα χρησιμοποιήσουμε ως κριτήριο τον συντελεστή κατανομής εμβαδού που υπολογίστηκε στην παράγραφο 3.3 και είχε την τιμή 0,0111, επειδή το νερό που καταναλώνεται αφορά κυρίως την καθαριότητα των χώρων. Το συνολικό κόστος για την ύδρευση της κλινικής το 2009 ανήλθε σε , συνεπώς το κόστος ύδρευσης για το τμήμα Αξονικού Τομογράφου θα είναι: Κόστος Ύδρευσης = , 0111 = 599,4 Λαμβάνοντας ως κριτήριο και πάλι το εμβαδόν ενός χώρου, αφού το μέγεθος ενός χώρου είναι ο κύριος παράγοντας για την θέρμανση του, θα χρησιμοποιήσουμε τον ίδιο συντελεστή (κατανομής εμβαδού) για να υπολογίσουμε το κόστος θέρμανσης του χώρου του τμήματος Αξονικού Τομογράφου. Το κόστος θέρμανσης όλης της κλινικής για το έτος 2009 ανήλθε σε , συνεπώς το κόστος που αναλογεί στο τμήμα θα είναι: Κόστος Θέρμανσης = , 0111 = 2.264,4 Για να υπολογίσουμε το κόστος τηλεφωνικών κλήσεων, θα χρησιμοποιήσουμε ως κριτήριο των αριθμό των ατόμων που εργάζονται στο τμήμα Αξονικού Τομογράφου. Όπως αναφέρθηκε και πιο πριν, στο τμήμα εργάζονται 4 υπάλληλοι, 3 ακτινολόγοι, 2 γραμματείς και ένας προϊστάμενος, άρα συνολικά 10 άτομα. Η κλινική απασχολεί συνολικά 520 άτομα, άρα ο συντελεστής κατανομής προσωπικού θα είναι: 40

42 Συντελεστής Κατανομής Προσωπικού =10 άτομα / 520 άτομα = 0,0192 Το κόστος για τηλεφωνικές επικοινωνίες ανήλθε στα για το σύνολο της κλινικής το 2009, οπότε, με ανάλογο τρόπο, υπολογίζεται το κόστος που αναλογεί στο τμήμα: Κόστος Επικοινωνιών = ,0192 = 1152 Στα διαγράμματα και τον πίνακα που ακολουθούν αποτυπώνονται τα κόστη αυτής της κατηγορίας για το σύνολο της κλινικής, ο τρόπος υπολογισμού του κόστους του τμήματος Αξονικού Τομογράφου και το κόστος που του αναλογεί. 80, ,000 0 Ηλεκτρική Ύδρευση Θέρμανση Επικοινωνίες Ενέργεια Διάγραμμα 3.2. Κόστος ηλεκτρικής ενέργειας, ύδρευσης, θέρμανσης και επικοινωνιών. 41

43 ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΚΟΣΤΟΥΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ Πίνακας 3.4. Κόστη ηλεκτρικής ενέργειας, ύδρευσης, θέρμανσης και επικοινωνιών ΚΟΣΤΟΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΑΓΙΟΥ ΛΟΥΚΑ ΓΙΑ ΤΟ 2009 ΥΔΡΕΥΣΗ ΘΕΡΜΑΝΣΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΚΑΤΑΝΟΜΗΣ ΙΣΧΥΣ ΕΜΒΑΔΟΝ ΧΩΡΟΥ ΕΜΒΑΔΟΝ ΧΩΡΟΥ ΑΡΙΘΜΟΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟ Ν ΤΥΠΟΣ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗ ΚΑΤΑΝΟΜΗΣ ΙΣΧΥΣ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΙΣΧΥΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΕΜΒΑΔΟ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΕΜΒΑΔΟ ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΕΜΒΑΔΟ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΕΜΒΑΔΟ ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΚΟΣΤΟΣ ΠΟΥ ΑΝΑΛΟΓΕΙ ΣΤΟ ΤΜΗΜΑ ΑΞΟΝΙΚΟΥ ΤΟΜΟΓΡΑΦΟΥ , , ΣΥΝΟΛΑ ,8

44 3.10. Έμμεσα κόστη Τα έμμεση κόστη θεωρούνται εκείνα τα οποία δεν σχετίζονται άμεσα με την λειτουργία του αξονικού τομογράφου, αλλά είναι απαραίτητα για την λειτουργία του τμήματος στο οποίο αυτός ανήκει. Τα έξοδα αυτά μπορούν να καταταγούν στις εξής κατηγορίες: * Κόστος εργασίας λοιπού προσωπικού Κόστος ειδών καθαριότητας Κόστος ταχυδρομείου Προμήθεια ιματισμού και υποδημάτων Το προσωπικό που εργάζεται έμμεσα στον αξονικό τομογράφο είναι κατ αρχή οι 2 γραμματείς, οι οποίες ασχολούνται με την γραμματειακή υποστήριξη του εργαστηρίου του Αξονικού Τομογράφου, την παροχή πληροφοριών μέσω τηλεφώνου στους ασθενείς και το κλείσιμο των ραντεβού που αφορούν τον αξονικό τομογράφο. Το συνολικό ετήσιο κόστος για την μισθοδοσία των 2 γραμματέων ανέρχεται στα , ωστόσο επειδή ασχολούνται και με τα 3 εργαστήρια του ακτινολογικού τμήματος, θα θεωρήσουμε ότι στο εργαστήριο του Αξονικού Τομογράφου αναλογεί το 1/3 αυτών των χρημάτων, δηλαδή Το κόστος για το βοηθητικό προσωπικό, το συνεργείο καθαρισμού και τα καθαριστικά που χρησιμοποιούν ανέρχεται στα μηνιαίως για όλη την κλινική. Χρησιμοποιώντας τον συντελεστή κατανομής του εμβαδού υπολογίζουμε ότι στο τμήμα του Αξονικού Τομογράφου αναλογούν 75,55 μηνιαίως ή 906,67 ετησίως. Για τα ταχυδρομικά τέλη θα χρησιμοποιηθεί ως κριτήριο το πλήθος του προσωπικού του αξονικού τομογράφου, αφού η αλληλογραφία γενικά εξαρτάται από το πλήθος των εργαζομένων. Το κόστος της αλληλογραφίας για όλη την κλινική ετησίως ανήλθε στα 1080 και για υπηρεσίες courier στα (σύνολο ). Λαμβάνοντας υπόψιν τον συντελεστή κατανομής προσωπικού που υπολογίστηκε πιο πριν, τα ταχυδρομικά έξοδα που αναλογούν στο τμήμα του Αξονικού Τομογράφου ανέρχονται σε: ,0192 = 347,14. Όσον αφορά το κόστος ιματισμού και υποδημάτων, προβλέπεται η χρήση στολής αξίας 25 και υποδημάτων αξίας 27 από τους ακτινολόγους και τους χειριστές του 43

45 τομογράφου. Άρα, τα 7 άτομα θα χρησιμοποιούν ισάριθμες στολές και ζευγάρια υποδημάτων συνολικού κόστους 7 52 = 364. Εκτός αυτών, προβλέπονται 4 μολυβένια γιλέκα προστασίας αξίας στο σύνολο. Άρα, το κόστος ιματισμού και υποδημάτων φτάνει τα Τα συνολικά έμμεσα κόστη του τμήματος Αξονικού Τομογράφου αποτυπώνονται στον παρακάτω πίνακα και το αντίστοιχο διάγραμμα: 20, ,000 0 Γραμματεία Βοηθητικό Ταχυδρομικά Ιματισμός και προσωπικό τέλη υποδήματα Διάγραμμα 3.3. Κατανομή έμμεσου κόστους 44

46 Πίνακας 3.5. Έμμεσα κόστη που αναλογούν στον αξονικό τομογράφο ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΚΟΣΤΟΥΣ ΚΟΣΤΟΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΑΓΙΟΥ ΛΟΥΚΑ ΓΙΑ ΤΟ 2009 ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΚΑΤΑΝΟΜΗΣ ΤΥΠΟΣ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗ ΚΑΤΑΝΟΜΗΣ ΚΟΣΤΟΣ ΠΟΥ ΑΝΑΛΟΓΕΙ ΣΤΟ ΤΜΗΜΑ ΑΞΟΝΙΚΟΥ ΤΟΜΟΓΡΑΦΟΥ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΒΟΗΘΗΤΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ - ΕΙΔΗ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΥ ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΑ ΤΕΛΗ ΠΟΣΟΣΤΟ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΣΤΟΝΑΞ. ΤΟΜΟΓΡΑΦΟ ΕΜΒΑΔΟΝ ΧΩΡΟΥ ΑΡΙΘΜΟΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ 1 3 ΕΜΒΑΔΟ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΕΜΒΑΔΟ ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΚΛΙΝΙΚΗΣ ,67 347,14 6 ΙΜΑΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΥΠΟΔΗΜΑΤΑ ΣΥΝΟΛΑ ,

47 3.11. Η ροή της εργασίας του αξονικού τομογράφου κατά το έτος 2009 Στην γραμματεία του ακτινολογικού τμήματος της κλινικής τηρείται βιβλίο - αρχείο του αξονικού τομογράφου, όπου καταγράφονται οι καθημερινές αξονικές τομογραφίες όλου του έτους, τα είδη των αξονικών τομογραφιών, οι ημερομηνίες και τα ονοματεπώνυμα των ασθενών. Σύμφωνα με το αρχείο αυτό, οι αξονικές τομογραφίες που πραγματοποιήθηκαν το 2009 ανέρχονται σε Οι αξονικές τομογραφίες αυτές διακρίνονται σε κατηγορίες και σε είδη, σύμφωνα με τον πίνακα 3.6. Πίνακας 3.6. Είδη αξονικών τομογραφιών ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΑΞΟΝΙΚΩΝ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΩΝ Κεφαλής Θώρακος Σπονδυλικής Στήλης Κοιλίας Ανω - Κάτω άκρων ΕΙΔΗ ΑΞΟΝΙΚΩΝ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΩΝ ΠΟΥ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΟΥΝ Εγκεφαλικό κρανίο, σπλαχνικό κρανίο, λιθοειδής (για τα αυτιά), οφθαλμικής κόγχης (για τα μάτια), προσωπικό κρανίο, αυχενικής μοίρας, λάρυγγος - τραχήλου. Θώρακος, στέρνου, ημιθωρακίου, μεσοθωρακίου, πνευμόνων. Σπονδυλικής στήλης Άνω - κάτω - όπισθεν κοιλίας, οπίσθιο περιτοναϊκού χώρου (για τους νεφρούς) παγκρέατος, συκωτιού, ισχίου (οστά λεκάνης), οσφυϊκής μοίρας. Ωμοπλάτης, αγκώνων, καρπών, άκρα χειρός, γόνατος, κνήμης, άκρων ποδός, βραχιόνων, αστραγάλων. Σύμφωνα με τα στοιχεία που μας παρείχε η γραμματεία του ακτινολογικού τμήματος, οι τομογραφίες κατανεμήθηκαν ως εξής: Πίνακας 3.7. Αριθμός τομογραφιών ανά κατηγορία το 2009 ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΑΞΟΝΙΚΩΝ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΩΝ ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΞΟΝΙΚΩΝ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΩΝ ΤΟ 2009 Κεφαλής 849 Θώρακος 888 Κοιλίας Διάφορες

48 Διάγραμμα 3.4. Αριθμός τομογραφιών ανά κατηγορία το 2009 Κάθε αξονική τομογραφία, ανάλογα με το είδος της, χρειάζεται την λήψη ενός αριθμού νοητών τομών της εξεταζόμενης περιοχής. Στον πίνακα 3.8 έχουμε μια εκτίμηση του αριθμού τομών που απαιτούνται ανά είδος εξέτασης, όπως μας δόθηκε από τους αρμόδιους χειριστές. Πίνακας 3.8. Αριθμός τομών ανά κατηγορία τομογραφίας ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΑΞΟΝΙΚΩΝ ΤΟΜΕΣ ΠΟΥ ΧΡΕΙΑΖΟΝΤΑΙ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΩΝ Κεφαλής 60 Θώρακος 120 Κοιλίας 240 Διάφορες 120 Με βάση τα στοιχεία των πινάκων 3.7. και 3.8. μπορούν να υπολογιστούν οι συνολικές τομές που διενεργήθηκαν το έτος 2009 για τις τομογραφίες. 47

49 Πίνακας 3.9. Συνολικός αριθμός τομών για το 2009 ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΑΞΟΝΙΚΩΝ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΩΝ ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΞΟΝΙΚΩΝ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΩΝ ΤΟ 2009 ΤΟΜΕΣ ΠΟΥ ΧΡΕΙΑΖΟΝΤΑΙ ΣΥΝΟΛΟ ΤΟΜΩΝ Κεφαλής Θώρακος Κοιλίας Διάφορες ΣΥΝΟΛΟ Σύμφωνα με τις μέσες εκτιμήσεις των εργαζομένων εκεί, σε κάθε εξέταση χρειάζονται περίπου 5 φιλμ διαστάσεων 35 X 43 αη. Άρα, συνολικά για τις τομογραφίες χρησιμοποιήθηκαν φιλμ το έτος Για τη λήψη μιας τομής απαιτείται 1 έως 1,2 εεε. Έτσι, ο καθαρός χρόνος μιας ολόκληρης αξονικής τομογραφίας με όλες τις απαιτούμενες λήψεις τομών κυμαίνεται από 1 μέχρι 4 λεπτά. Οι χειριστές χρειάζονται συνήθως 10 λεπτά για την επεξεργασία - εμφάνιση των φιλμ και ο ακτινολόγος περίπου 15 λεπτά για την εξέταση τους. Ο χρόνος προετοιμασίας των ασθενών για τις αξονικές τομογραφίες κυμαίνεται από το μηδέν μέχρι την μισή ώρα, ανάλογα με τον τύπο της τομογραφίας. 48

50 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4: ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΚΑΙ ΕΥΡΕΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ ΑΝΑ ΕΞΕΤΑΣΗ 4.1. Εισαγωγή Στο Κεφάλαιο 4 υλοποιείται ο υπολογισμός του κόστους των αξονικών τομογραφιών με βάση τα δεδομένα που προέκυψαν από τα προηγούμενα κεφάλαια και κυρίως το 3. Οι κατηγορίες κόστους που αναπτύχθηκαν στο προηγούμενο κεφάλαιο θα κατανεμηθούν στις αξονικές τομογραφίες που έγιναν το Οι υπολογισμοί θα περιλαμβάνουν κατανομή των εξής κατηγοριών κόστους: Κόστος απόσβεσης αξονικού τομογράφου. Θα χρησιμοποιηθεί η τοκοχρεωλυτική μέθοδος, ως η πιο ορθολογική, αφού συνυπολογίζει μέσα στο κόστος αγοράς ενός πάγιου και την απώλεια τόκων από την μη επένδυση κατ' άλλους τρόπους των χρημάτων που διατέθηκαν για την αγορά του παγίου. Κόστος κτιριακού χώρου και εγκατάστασης. Κόστος συντήρησης του αξονικού τομογράφου. Κόστος εργασίας προσωπικού. Κόστος κατανάλωσης ηλεκτρικού, νερού, θέρμανσης και επικοινωνιών. Έμμεσο κόστος. Από τα παραπάνω κόστη θα υπολογιστεί το κόστος ανά τομογραφία κάθε μιας από τις κατηγορίες οι οποίες παρουσιάστηκαν στην παράγραφο Υπολογισμός και κατανομή κόστους απόσβεσης του αξονικού τομογράφου Αφού απαιτείται ο ίδιος χρόνος για κάθε λήψη τομής κατά την διάρκεια της αξονικής τομογραφίας, η απόσβεση του αξονικού τομογράφου θα κατανεμηθεί πρώτα ανά τομή και κατόπιν θα γίνει η κατανομή της σε κάθε αξονική τομογραφία. Ο τρόπος υπολογισμού της ετήσιας απόσβεσης ϋ του αξονικού τομογράφου θα είναι η τοκοχρεωλυτική μέθοδος, η οποία υπολογίζεται ως εξής: > = (Έ -λ) + +ΙΠ ( ΐ+ 0 " - ι 49

51 όπου, ϋ = η ετήσια απόσβεση. Ε = η αρχική αξία του μηχανήματος. Ιν = η υπολειμματική αξία του μηχανήματος, δηλαδή η αξία του στο τέλος της χρήσιμης ζωής του, στην κατάσταση που θα βρίσκεται τότε, η = χρονική διάρκεια (σε έτη) της χρήσιμης ζωής του. ί = επιτόκιο (ετήσιο). Η αρχική αξία του αξονικού τομογράφου, δηλαδή η τιμή αγοράς του ανήλθε στα (βλ. ενότητα 3.2.). Η υπολειμματική αξία του δεν μπορεί να υπολογιστεί όπως δείξαμε στην ενότητα 3.2., άρα θα την θεωρήσουμε μηδενική. Ως χρονική διάρκεια απόσβεσης θα θεωρήσουμε τα 10 χρόνια στα οποία η κλινική σκοπεύει να χρησιμοποιήσει τον τομογράφο. Το επιτόκιο με το οποίο δάνειζε η Εθνική Τράπεζα για αγορά εξοπλισμού το έτος 2009 ήταν στα 6,85 % Αντικαθιστώντας στον τύπο της απόσβεσης θα έχουμε: Ζ) = ( Ο)^ 68^ ^ + 0Π)>0685 = (1 + 0,0685) Γ& = Π), = ,4 / έτος 1, Για να υπολογίσουμε το ποσό που αντιστοιχεί σε κάθε τομή, θα διαιρέσουμε το ποσό αυτό που αντιστοιχεί στο 2009 με τον αριθμό των τομών που έγιναν το έτος αυτό, που ήταν όπως υπολογίστηκε στην ενότητα Άρα, το κόστος απόσβεσης ανά τομή θα είναι: , ,192 / τομή Αφού ο αριθμός τομών που απαιτούνται για τους διαφόρους τύπους τομογραφιών, το κόστος απόσβεσης για κάθε τύπο τομογραφίας διαφέρει. Από τον πίνακα 3.8., μπορεί να υπολογιστεί το κόστος απόσβεσης για κάθε τύπο τομογραφίας, κάτι που φαίνεται στον παρακάτω πίνακα

52 Πίνακας 4.1. Κόστος απόσβεσης αξονικού τομογράφου ανά αξονική τομογραφία ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΑΞΟΝΙΚΩΝ ΤΟΜΕΣ ΠΟΥ ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΩΝ ΧΡΕΙΑΖΟΝΤΑΙ ΚΟΣΤΟΣ Κεφαλής 60 11,52 Θώρακος ,04 Κοιλίας ,08 Διάφορες , Υπολογισμός και κατανομή κόστους του κτιριακού χώρου Το κόστος του κτιριακού χώρου θα κατανεμηθεί σε κάθε εξέταση αξονικής τομογραφίας που έγινε το 2009, διότι ο τύπος της αξονικής τομογραφίας δεν επηρεάζει με κανέναν τρόπο το κόστος αυτό. Από την ενότητα 3.3. προέκυψε ότι το κόστους του κτιριακού χώρου ανήλθε στα για το τμήμα Αξονικού Τομογράφου για το έτος 2009, ενώ από την ενότητα 3.11 γνωρίζουμε ότι οι τομογραφίες το έτος αυτό έφτασαν τις Άρα, το κόστος χώρου για κάθε εξέταση θα είναι: / 5.486= 1,39 / εξέταση 4.4. Υπολογισμός και κατανομή απόσβεσης κόστους εγκατάστασης Η απόσβεση του κόστους εγκατάστασης θα μοιρασθεί εξίσου σε όλες τις αξονικές τομογραφίες, με τον ίδιο τρόπο που μοιράστηκε η απόσβεση του κτιριακού χώρου. Το κόστος περιλαμβάνει ουσιαστικά το κόστος εγκατάστασης της ακτινοπροστασίας που υπολογίστηκε στην ενότητα 3.4. Θεωρείται ότι η μολυβδο-θωράκιση θα αλλαχθεί μαζί με τον τομογράφο μετά από 10 χρόνια από την αγορά, ενώ η υπολειμματική αξία θα είναι μηδαμινή. Η μέθοδος που θα ακολουθηθεί είναι και πάλι η τοκοχρεωλυτική και δίνεται από τον εξής τύπο: Β = (^ -Ζ ) + +ΙΠ (1 + /)"-1 όπου ϋ = η ετήσια απόσβεση. Ρ = το κόστος προστασίας (4.800 ). 51

53 I. = η υπολειμματική αξία (0). η = χρονική διάρκεια (σε έτη) της χρήσης του (10). ΐ = επιτόκιο (6,85%). Χρησιμοποιώντας τα ίδια στοιχεία με την ενότητα 4.2., προκύπτει ότι η απόσβεση για το έτος 2009 θα είναι 678,67. Επίσης, υπολογίστηκε ότι αναλογούν 130 σε κάθε χρόνο για το κόστος επιθεώρησης από την Ελληνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας. Συνεπώς, το συνολικό κόστος φτάνει στα 808,67. Αν θελήσουμε να το κατανείμουμε στις τομογραφίες, τότε, το ποσό που θα αναλογεί στην καθεμιά θα είναι: 808,67 / = 0,15 / εξέταση Υπολογισμός και κατανομή κόστους συντήρησης Όπως αναφέρθηκε στην ενότητα 3.7., η κλινική διατηρεί ετήσια συμφωνία συντήρησης με την εταιρεία αγοράς του Αξονικού Τομογράφου αξίας Το κόστος αυτό περιλαμβάνει διόρθωση οποιοσδήποτε βλάβης ή προμήθεια ανταλλακτικών. Μέσα στο 2009 χρειάστηκε να αλλαχθεί 4 φορές η λυχνία, ενώ προέκυψε κι ένα ακόμη τεχνικό πρόβλημα. Τα του κόστους είναι σταθερά και δεν εξαρτώνται με κανέναν τρόπο από τον τύπο της τομογραφίας ή των αριθμό των λήψεων της κάθε μιας από αυτές. Συνεπώς, είναι λογικό να κατανεμηθεί ολόκληρο το ποσό σε κάθε τομογραφία εξίσου. Άρα, σε κάθε τομογραφία αναλογεί το ποσό των: /5.486 = 16,59 / εξέταση Υπολογισμός και κατανομή του κόστους εργασίας Ο καθαρός χρόνος διεξαγωγής μιας εξέτασης δεν ξεπερνά τα 15 λεπτά, ενώ ο χρόνος που απαιτείται για την διάγνωση πρέπει να είναι γύρω στα 30 λεπτά. Ωστόσο, τα αποτελέσματα των υπολογισμών που θα ακολουθήσουν μπορεί να διαφέρουν, αφού αποτελούν μια μέση τιμή των χρόνων για τους εργαζομένους στον αξονικό τομογράφο. 52

54 Στο τμήμα του Αξονικού Τομογράφου αναφέραμε ότι εργάζονται 3 ακτινολόγοι, 4 χειριστές και ένας προϊστάμενος (ενότητα 3.6). Υπολογίσαμε στον Πίνακα 3.3. τις πραγματικές ώρες εργασίας του καθενός στον Αξονικό Τομογράφο. Ο χρόνος αυτός περιλαμβάνει τους χρόνους απασχόλησης με τις εξετάσεις, προετοιμασίας των εξετάσεων, βοηθητικών εργασιών και νεκρούς χρόνους. Θα πρέπει να υπολογίσουμε το κόστος της κάθε Αξονικής Τομογραφίας που προέρχεται από το κόστος εργασίας. Για τους ακτινολόγους υπολογίστηκε ότι οι συνολικές τους ώρες απασχόλησης στον αξονικό τομογράφο για το έτος 2009 ήταν (480X3). Ο συνολικός αριθμός τομογραφιών ήταν για το ίδιο έτος. Άρα, κατά μέσο όρο κάθε ακτινολόγος απασχολούνταν σε κάθε τομογραφία για: / = 0,263 ώρες = 15,8 λεπτά. Το παραπάνω αποτέλεσμα αποτελεί μια μέση εκτίμηση του χρόνου για την λήψη μιας τομογραφίας. Φυσικά, μια τομογραφία μπορεί να διαρκέσει περισσότερο ή λιγότερο. Από τον Πίνακα 3.3. προέκυψε ότι το κόστος εργασίας για κάθε ακτινολόγο ήταν στα 0,45. Άρα, για κάθε τομογραφία, το κόστος εργασίας των ακτινολόγων θα είναι: 15,8 X 0,45 = 7,11 / εξέταση Με την ίδια λογική, γνωρίζουμε ότι οι χειριστές του τομογράφου απασχολήθηκαν συνολικά πραγματικές ώρες το έτος Άρα, σε κάθε τομογραφία απασχολούνταν για: / = 0,526 ώρες = 31,6 λεπτά Επειδή οι 4 χειριστές έχουν διαφορετικό μισθό, προκύπτουν και 4 διαφορετικά κόστη ανά λεπτό εργασίας. Επειδή οι ώρες εργασίες είναι ίδιες για όλους, θα υπολογίσουμε ένα μέσο κόστος ανά λεπτό εργασίας για κάθε χειριστή, το οποίο τελικά βρέθηκε ότι ανέρχεται στα 0,385. Άρα, το μέσο κόστος απασχόλησης σε κάθε τομογραφίας για τον χειριστή θα είναι: 31,6X0,385 = 12,17. Τέλος, ο προϊστάμενος εργάστηκε συνολικά για 480 πραγματικές ώρες στον αξονικό τομογράφο το έτος Άρα, η κάθε τομογραφία αναλογεί σε: 480 / = 0,088 ώρες = 5,25 λεπτά Και αφού το κόστος εργασίας του για κάθε λεπτό είναι 0,39, το συνολικό κόστος για κάθε τομογραφία θα είναι: 5,25 X 0,39 = 2,05. 53

55 Συνοψίζοντας, για να υπολογίσουμε το κόστος εργασίας για κάθε τομογραφία, θα προσθέσουμε τα κόστη που αναλογούν στους εργαζομένους όπως φαίνεται στον παρακάτω πίνακα. Πίνακας 4.2. Κόστος εργασίας για κάθε τομογραφία Ώρες εργασίας στον αξονικό τομογράφο Λεπτά απασχόλησης σε κάθε τομογραφία Κόστος ανά λεπτό εργασίας Κόστος τομογραφίας Προϊστάμενος 480 5,25 0,39 2,05 Σύνολο Ακτινολόγων Σύνολο χειριστών ,8 0,45 7,11 31,6 0,385 12,17 Σύνολο 21,33 Άρα, το συνολικό κόστος εργασίας για κάθε τομογραφία ανέρχεται στα 21, Υπολογισμός και κατανομή κόστους διαφόρων αναλώσιμων υλικών Τα αναλώσιμα υλικά περιλαμβάνουν φαρμακολογικό υλικό, υγειονομικό υλικό, σκιαγραφικά μέσα και γραφική ύλη. Σύμφωνα με την πληροφόρηση από την κλινική, το ακτινολογικό τμήμα έδωσε περίπου για αναλώσιμα υλικά το έτος Αφού το ακτινολογικό τμήμα χωρίζεται σε 3 εργαστήρια, το εργαστήριο του Αξονικού Τομογράφου καταγράψαμε ότι ξοδεύει το 1/3 αυτών των χρημάτων, δηλαδή ,3, γεγονός που κατανέμει σε κάθε εξέταση: ,3 /5.486 = 6,99. Μέσα στο κόστος των αναλώσιμων δεν συμπεριλαμβάνεται το κόστος των φίλμ για την κάθε αξονική τομογραφία. Το κάθε φιλμ κοστίζει 2, ενώ για κάθε αξονική απαιτούνται 4 φιλμ. Άρα, το κόστος αναλώσιμων αυξάνεται τελικά κατά 8 και φτάνει συνολικά στα 14,99. 54

56 4.8. Υπολογισμός και κατανομή κόστους ηλεκτρικής ενέργειας, ύδρευσης, θέρμανσης και επικοινωνιών. Το κόστος ηλεκτρικής ενέργειας θα θεωρήσουμε ότι εξαρτάται από τον αριθμό των τομών που απαιτούνται για μια αξονική τομογραφία, αφού η λυχνία X είναι εκείνη που καταναλώνει την μεγαλύτερη ποσότητα ενέργειας. Η συνολική κατανάλωση ενέργειας που αναλογεί στο τμήμα Αξονικού Τομογράφου για το 2009 κοστίζει (ενότητα 3.9). Αν θελήσουμε να κατανείμουμε το ποσό αυτό στις τομές που διενεργήθηκαν το 2009 θα καταλήξουμε στο ότι κάθε τομή κοστίζει: / = 0,08. Λαμβάνοντας υπόψη τον Πίνακα 3.8 ο οποίος προσδιορίζει τον αριθμό των τομών που απαιτούνται για κάθε τύπο αξονικής τομογραφίας, μπορούμε να υπολογίσουμε πλέον το συνολικό κόστος ηλεκτρικής ενέργειας για κάθε τύπο αξονικής τομογραφίας, κάτι που φαίνεται στον παρακάτω πίνακα. Πίνακας 4.3. Κόστος ηλεκτρικής ενέργειας για κάθε τύπο αξονικής τομογραφίας ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΤΟΜΕΣ ΠΟΥ ΚΟΣΤΟΣ ΑΞΟΝΙΚΩΝ ΧΡΕΙΑΖΟΝΤΑΙ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Κεφαλής 60 4,8 Θώρακος 120 9,6 Κοιλίας ,2 Διάφορες 120 9,6 Τα κόστη ύδρευσης, θέρμανσης και επικοινωνιών δεν εξαρτώνται με κανέναν τρόπο από τις τομογραφίες και συνεπώς θα κατανεμηθούν ισόποσα σε όλες τις τομογραφίες. Το κόστος ύδρευσης ανήλθε στα 599,4, το κόστος θέρμανσης στα 2.264,4 και το κόστος επικοινωνιών στα 1.152, συνολικά 4015,8. Άρα, σε κάθε εξέταση αναλογούν: 4015,8/5.486 = 0,73 Επεκτείνοντας τον πίνακα 4.3., το συνολικό κόστος κάθε εξέτασης για ηλεκτρική ενέργεια, ύδρευση, θέρμανση και επικοινωνίες φαίνεται στον πίνακα

57 Πίνακας 4.4. Κόστος ηλεκτρικής ενέργειας, ύδρευσης, θέρμανσης, επικοινωνιών για κάθε τύπο αξονικής τομογραφίας ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΚΟΣΤΟΣ ΚΟΣΤΟΣ ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΑΞΟΝΙΚΩΝ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΛΟΙΠΩΝ ΚΟΣΤΟΣ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Κεφαλής 4,8 0,73 5,53 Θώρακος 9,6 0,73 10,33 Κοιλίας 19,2 0,73 19,93 Διάφορες 9,6 0,73 10, Κατανομή έμμεσου κόστους Το έμμεσο κόστος δεν μπορεί να κατανεμηθεί με κάποιο κριτήριο στις εξετάσεις, άρα το συνολικό ποσό του έμμεσου κόστους θα κατανεμηθεί ισόποσα στην κάθε αξονική τομογραφία του έτους Από τον Πίνακα 3.5 προέκυψε ότι το σύνολο των έμμεσων εξόδων ανήλθε στα ,81 και άρα σε κάθε εξέταση αναλογεί το ποσό των: ,81 / = 4, Συνολικό κόστος ανά αξονική τομογραφία Στον πίνακα 4.5 που ακολουθεί και στο διάγραμμα 4.1. φαίνονται συγκεντρωμένα τα κόστη που αναλογούν σε κάθε τύπο αξονικής τομογραφίας, καθώς και το συνολικό κόστος, έτσι όπως αυτά υπολογίστηκαν στο παρόν κεφάλαιο. 56

58 Πίνακας 4.5. Κατανομή των ομάδων κόστους συγκεντρωτικά στις αξονικές τομογραφίες για το 2009 Κ Α Τ Η Γ Ο Ρ ΙΑ Α Ξ Ο Ν ΙΚ Ω Ν Τ Ο Μ Ο Γ Ρ Α Φ ΙΩ Ν Κ Ο Σ Τ Ο Σ Α Π Ο Σ Β Ε Σ Η Σ Α Ξ Ο Ν ΙΚ Ο Υ Τ Ο Μ Ο Γ Ρ Α Φ Ο Υ Κ Ο Σ Τ Ο Σ Α Π Ο Σ Β Ε Σ Η Σ Κ Τ ΙΡ ΙΑ Κ Ο Υ Χ Ω Ρ Ο Υ Κ Ο Σ Τ Ο Σ Α Π Ο Σ Β Ε Σ Η Σ Ε Γ Κ Α Τ Α Σ Τ Α Σ Η Σ Κ Ο Σ Τ Ο Σ Σ Υ Ν Τ Η Ρ Η Σ Η Σ Κ Ο Σ Τ Ο Σ Ε Ρ Γ Α Σ ΙΑ Σ Κ Ο Σ Τ Ο Σ Δ ΙΑ Φ Ο Ρ Ω Ν Α Ν Α Λ Ω Σ ΙΜ Ω Ν Κ Ο Σ Τ Ο Σ Η Λ. Ε Ν Ε Ρ Γ Ε ΙΑ Σ Υ Δ Ρ Ε Υ Σ Η Σ Θ Ε Ρ Μ Α Ν Σ Η Σ Ε Π ΙΚ Ο ΙΝ Ω Ν ΙΩ Ν Ε Μ Μ Ε Σ Ο Κ Ο Σ Τ Ο Σ Σ Υ Ν Ο Λ ΙΚ Ο Κ Ο Σ Τ Ο Σ Κ εφ αλή ς 11,52 6 1,39 6 0, , , ,99 6 5,53 6 4, ,53 6 Θ ώ ρακος 23,04 6 1,39 6 0, , , , ,33 6 4, ,85 6 Κ οιλίας 46,08 6 1,39 6 0, , , , ,93 6 4, ,49 6 Δ ιά φ ορες 23,04 6 1,396 0, , , , ,33 6 4, , Κεφαλής Θώρακος Κοιλίας Διάφορες Διάγραμμα 4.1. Κατανομή των ομάδων κόστους συγκεντρωτικά στις αξονικές τομογραφίες για το

59 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5: ΣΥΓΚΡΙΣΕΙΣ ΚΑΙ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ 5.1. Εισαγωγή Στο τελευταίο κεφάλαιο της εργασίας θα επιχειρήσουμε να υπολογίσουμε το οικονομικό αποτέλεσμα του εργαστηρίου Αξονικής Τομογραφίας της κλινικής του Αγίου Λουκά με βάση τα στοιχεία για το κόστος λειτουργίας που υπολογίστηκαν στο Κεφάλαιο 4 και τις εισπραττόμενες τιμές για κάθε αξονική τομογραφία. Επίσης, θα γίνει η σύγκριση του κόστους λειτουργίας του εργαστηρίου του αξονικού τομογράφου με δυο αντίστοιχα εργαστήρια από άλλα νοσοκομεία, με στοιχεία προερχόμενα από άλλες τρεις πτυχιακές εργασίες: 4. «Ο Αξονικός Τομογράφος του Γ. Ν. Κεφαλληνίας, λειτουργία και κοστολόγηση υπηρεσιών» (σπουδάστρια Συνοδινού - Βαλλιάνου Μαρία). 5. «Ο Αξονικός Τομογράφος του Γ. Ν. Πατρών, λειτουργία και κοστολόγηση υπηρεσιών» (σπουδάστρια Κολέση Αθανασία). 6. «Ο Αξονικός Τομογράφος του Ιατρικού Διαγνωστικού Κέντρου Λιβαδειάς, λειτουργία και κοστολόγηση υπηρεσιών» (σπουδαστής Ξηρός Νικόλαος). Θα γίνει, επίσης, προσπάθεια αιτιολόγησης της διαφοράς του κόστους..οι δυο παραπάνω εργασίες αφορούν τα έτη 2002 και Η μεγάλη χρονική απόσταση της παρούσης εργασίας από αυτές αναπόφευκτα δημιουργεί χάσμα στα επίπεδα τιμών, γεγονός το οποίο θα πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψιν κατά την διαδικασία σύγκρισης που ακολουθεί στο κεφάλαιο. Τέλος, με βάση τις προηγούμενες συγκρίσεις, θα γίνει προσπάθεια εξαγωγής συμπερασμάτων που να αφορούν την λειτουργία του εργαστηρίου Αξονικής Τομογραφίας της κλινικής του Αγίου Λουκά Σύγκριση κόστους και τιμών των αξονικών τομογραφιών Για κάθε είδος αξονικής τομογραφίας, η κλινική του Αγίου Λουκά έχει ορίσει ως τιμή εξέτασης τα 115, ανεξάρτητα από τον τύπο της τομογραφίας και το μέρος του ανθρώπινου σώματος στο οποίο θα γίνει. 58

60 Στον Πίνακα 4.5. είχαμε υπολογίσει το κόστος που αναλογεί σε κάθε είδος αξονικής τομογραφίας που διεξήχθη στο εργαστήριο της κλινικής το Χρησιμοποιώντας και την τιμή που ορίζεται για κάθε εξέταση, προσδιορίζουμε τις απόλυτες διαφορές τιμών και κόστους, με σκοπό να υπολογίσουμε το καθαρό αποτέλεσμα ανά αξονική τομογραφία. Τα αποτελέσματα φαίνονται στον Πίνακα 5.1. Πίνακας 5.1. Σύγκριση του κόστους ανά τομογραφία με τις τιμές ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΚΟΣΤΟΣ ΤΙΜΗ ΔΙΑΦΟΡΑ ΑΞΟΝΙΚΩΝ ΑΞΟΝΙΚΗΣ ΑΞΟΝΙΚΗΣ ΤΙΜΗΣ- ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΩΝ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑΣ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑΣ ΚΟΣΤΟΥΣ Κεφαλής 75, ,47 Θώρακος 91, ,15 Κοιλίας 124, ,49 Διάφορες 91, ,15 Από τον Πίνακα 5.1. προκύπτει ότι αν εξαιρέσουμε τις τομογραφίες κοιλίας, οι οποίες είναι ελαφρώς ζημιογόνες οικονομικά για την κλινική, οι άλλοι τύποι είναι αρκετά κερδοφόροι, με το μεγαλύτερο κέρδος ανά τομογραφία να προέρχεται από τις ακτινογραφίες Κεφαλής. Στον πίνακα 5.2. φαίνεται η αναλογία του κέρδους ανά τομογραφία σε σχέση με την τιμή της εξέτασης. Πάνω από το 1/3 των εσόδων από τις τομογραφίες κεφαλής παραμένουν ως κέρδη στην κλινική, ενώ περίπου το 1/5 των εσόδων από τις τομογραφίες θώρακος και τις διάφορες αποτελούν αντίστοιχα κέρδη. Πίνακας 5.2. Ποσοστό κέρδους ανά τομογραφία ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΑΞΟΝΙΚΩΝ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΩΝ ΔΙΑΦΟΡΑ ΤΙΜΗΣ-ΚΟΣΤΟΥΣ ΠΟΣΟΣΤΟ ΚΕΡΔΟΥΣ Κεφαλής +39,47 34,3% Θώρακος +23,15 20,1% Κοιλίας -9,49-8,3% Διάφορες +23,15 20,1% 59

61 Διάγραμμα 5.1. Διαφορά τιμής-κόστους ανά τύπο τομογραφίας 5.3. Οικονομικά αποτελέσματα της λειτουργίας του Αξονικού Τομογράφου της κλινικής του Αγίου Λουκά κατά το έτος Χρησιμοποιώντας τον Πίνακα 5.1. όπου αναγράφονται το κόστος και η τιμή κάθε τύπου αξονικής τομογραφίας, αλλά και τον αριθμό τομογραφιών που έγιναν το έτος 2009 από τον Πίνακα 3.7., μπορούμε να υπολογίσουμε το οικονομικό αποτέλεσμα για κάθε είδος τομογραφίας, αλλά και συνολικά για το εργαστήριο Αξονικής Τομογραφίας της κλινικής. Οι υπολογισμοί αποτυπώνονται στον πίνακα 5.3. Τα συμπεράσματα είναι παρόμοια με τα προηγούμενα. Οι τομογραφίες κεφαλής, θώρακος και οι διάφορες είναι σημαντικά επικερδείς για την κλινική, ενώ αντίθετα οι τομογραφίες κοιλίας είναι ελαφρά ζημιογόνες. Το γεγονός ότι η πλειοψηφία των τομογραφιών ανήκουν στις τομογραφίες κοιλίας (περίπου το 44 %) μειώνει σημαντικά το κέρδος της κλινικής, αφού αυτές είναι που είναι ελαφρά ζημιογόνες. Το συνολικό οικονομικό αποτέλεσμα του εργαστηρίου Αξονικής Τομογραφίας για το έτος 2009 είναι θετικό και ανέρχεται στα ,7, όπως φαίνεται και στον Πίνακα

62 Πίνακας 5.3. Οικονομικό αποτέλεσμα «νά είδος τομογραφίας ΑΡΙΘΜΟΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΚΟΣΤΟΣ ΑΝΑ ΑΞΟΝΙΚΩΝ ΤΙΜΗ ΑΞΟΝΙΚΩΝ ΑΞΟΝΙΚΗ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΩΝ ΑΝΑ ΑΞΟΝΙΚΗ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΩΝ ΤΟ 2009 ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑ ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΩΝ ΣΥΝΟΛΙΚΑ ΕΣΟΔΑ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΩΝ ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΩΝ Κεφαλής , , ,03 6 Θώρακος , , ,20 6 Κοιλίας , , ,33 6 Διάφορες , , ,80 6 ΣΥΝΟΛΑ , , ,70 6 IfjH B Κ εφαλής Θ ώρακος Κοιλίας Διάφορες ΣΥΝΟΛΑ ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΩΝ ΣΥΝΟΛΙΚΑ ΕΣΟΔΑ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΩΝ ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΩΝ Διάγραμμα 5.2. Οικονομικό αποτέλεσμα ανά είδος τομογραφίας 61

63 5.4. Συγκρίσεις κόστους των αξονικών τομογραφιών της κλινικής του Αγίου Λουκά με άλλα εργαστήρια Συγκρίσεις συνολικού κόστους ανά εξέταση Τα στοιχεία που αντλήθηκαν από τις τρεις εργασίες, πάνω στα οποία θα βασιστούμε για να διεξάγουμε τις συγκρίσεις, περιείχαν διαφορετική κατηγοριοποίηση των τομογραφιών και γι αυτό τον λόγο έπρεπε να υπάρξει διεργασία στον υπολογισμό του κόστους ανά εξέταση. Συγκεκριμένα, οι προηγούμενες εργασίες διαχώριζαν κάθε τύπο τομογραφίας σε τομογραφίες με χρήση ενδοφλέβιου σκιαγραφικού και χωρίς, υπολογίζοντας διαφορετικές τιμές για κάθε κατηγορία. Για να μπορέσουμε να κάνουμε τις απαραίτητες συγκρίσεις, συγχωνεύσαμε τις 2 κατηγορίες κάθε τύπου αξονικής τομογραφίας και προσδιορίσαμε μια γενική τιμή για κάθε τύπο, με βάση τον αριθμό των εξετάσεων που έγιναν σε κάθε κατηγορία και την αντίστοιχη τιμή. Επίσης, όπως ειπώθηκε και στην εισαγωγική ενότητα του κεφαλαίου, η μεγάλη χρονική διαφορά στα οικονομικά στοιχεία των εργασιών με τα στοιχεία της παρούσας εργασίας μας αναγκάζει να λάβουμε σοβαρά υπόψιν και την παράμετρο της λογικής αύξησης των τιμών με το πέρασμα των χρόνων. Συγκεκριμένα, τα επίπεδα τιμών σύμφωνα με τον Δείκτη Τιμών Καταναλωτή αυξήθηκαν κατά 23 % από το 2002 και κατά 19 % από το Τα συνοπτικά αποτελέσματα του κόστους ανά αξονική τομογραφία της κλινικής του Αγίου Λουκά και των τριών άλλων εργαστηρίων φαίνονται στον Πίνακα

64 Πίνακας 5.4. Σύγκριση συνολικού κόστους τομογραφιών των εργαστηρίων Κ Λ ΙΝ ΙΚ Η Α Γ ΙΟ Υ Λ Ο Υ Κ Α ΙΑ Τ Ρ ΙΚ Ο Δ ΙΑ Γ Ν Ω Σ Τ ΙΚ Ο Κ Ε Ν Τ Ρ Ο Λ ΙΒ Α Δ Ε ΙΑ Σ Γ.Ν. Κ Ε Φ Α Λ Λ Ο Ν ΙΑ Σ Γ.Ν. Π Α Τ Ρ Ω Ν Κ Α Τ Η Γ Ο Ρ ΙΑ Α Ξ Ο Ν ΙΚ Ω Ν Τ Ο Μ Ο Γ Ρ Α Φ ΙΩ Ν Α Ρ ΙΘ Μ Ο Σ Α Ξ Ο Ν ΙΚ Ω Ν Τ Ο Μ Ο Γ Ρ Α Φ ΙΩ Ν Τ Ο 2009 Κ Ο Σ Τ Ο Σ A N A Α Ξ Ο Ν ΙΚ Η Τ Ο Μ Ο Γ Ρ Α Φ ΙΑ Α Ρ ΙΘ Μ Ο Σ Α Ξ Ο Ν ΙΚ Ω Ν Τ Ο Μ Ο Γ Ρ Α Φ ΙΩ Ν Τ Ο 2003 Κ Ο Σ Τ Ο Σ A N A Α Ξ Ο Ν ΙΚ Η Τ Ο Μ Ο Γ Ρ Α Φ ΙΑ Α Ρ ΙΘ Μ Ο Σ Α Ξ Ο Ν ΙΚ Ω Ν Τ Ο Μ Ο Γ Ρ Α Φ ΙΩ Ν Τ Ο 2002 Κ Ο Σ Τ Ο Σ A N A Α Ξ Ο Ν ΙΚ Η Τ Ο Μ Ο Γ Ρ Α Φ ΙΑ Α Ρ ΙΘ Μ Ο Σ Α Ξ Ο Ν ΙΚ Ω Ν Τ Ο Μ Ο Γ Ρ Α Φ ΙΩ Ν Τ Ο 2002 Κ Ο Σ Τ Ο Σ A N A Α Ξ Ο Ν ΙΚ Η Τ Ο Μ Ο Γ Ρ Α Φ ΙΑ Κ εφ αλής , , , ,66 6 Θ ώ ρα κ ος , , , ,2 6 Κ οιλίας , , , ,376 Δ ιά φ ορες , , , ,91 6 Σ Υ Ν Ο Λ Α ΚΕΝΤΡΟ ΛΙΒΑΔΕΙΑΣ Κεφαλής Μ Θώρακος Κοιλίας Διάφορες Διάγραμμα 5.3. Σύγκριση συνολικού κόστους τομογραφιών των εργαστηρίων 63