ΤΜΗΜΑ ΔΙΕΘΝΩΝ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΤΙΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΕΣ ΣΠΟΥΔΕΣ ΓΙΑ ΣΤΕΛΕΧΗ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΤΜΗΜΑ ΔΙΕΘΝΩΝ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΤΙΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΕΣ ΣΠΟΥΔΕΣ ΓΙΑ ΣΤΕΛΕΧΗ"

Transcript

1 ΤΜΗΜΑ ΔΙΕΘΝΩΝ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΤΙΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΕΣ ΣΠΟΥΔΕΣ ΓΙΑ ΣΤΕΛΕΧΗ Μάθημα: ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΤΗΣ Ε.Ε. Διδάσκων: Σαράντης Καλυβίτης 1η ενότητα: ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΜΕΓΕΘΥΝΣΗ, ΣΥΓΚΛΙΣΗ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΗΣ Ε.Ε. ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΔΙΑΦΑΝΕΙΕΣ Νοέμβριος

2 Η οικονομία της Ε.Ε. Το εισόδημα στην ΕΕ: Το 1995, το κατά κεφαλή ΑΕγχΠ (σε ΜΑΔ) για την ΕΕ-25 ανερχόταν σε Δέκα χρόνια αργότερα αυξήθηκε σε ΑΕΠ κατά κεφαλήν σε ΜΑΔ το 2005 Χώρα ΑΕγχΠ σε ΜΑΔ US JP EU RU CN Τα στοιχεία για τη Ρωσία και την Κίνα είναι για το Πηγή: Eurosa. 2

3 Η οικονομία των κρατών-μελών της Ε.Ε. Στην ΕΕ, το βιοτικό επίπεδο διαφέρει από χώρα σε χώρα: Yψηλότερο ΑΕγχΠ κατά κεφαλή (σε ΜΑΔ): Λουξεμβούργο. Xαμηλότερο: Λετονία. Η ΕΕ προσπαθεί να ενισχύσει την οικονομία της, να την καταστήσει πιο ανταγωνιστική και να δημιουργεί ολοένα περισσότερες θέσεις εργασίας, ώστε να μπορούν όλοι να απολαμβάνουν μια καλύτερη ποιότητα ζωής. ΑΕγχΠ κατά κεφαλή σε ΜΑΔ το 2005 (EU-25: ) Εισόδημα άνω του μέσου όρου Εισόδημα κάτω του μέσου όρου LU * ES IE * CY DK EL AT SI NL CZ BE PT * UK * MT SE HU FI EE DE SK FR LT IT PL * LV Πηγή: Eurosa. 3

4 Χάρτες Ε.Ε. και εισοδηματικές-κοινωνικές ανισότητες 4

5 Περιφερειακή Πολιτική Συνθήκη της Ρώμης (1957) «...να ισχυροποιηθεί η ενότητα των οικονομιών τους και να εξασφαλιστεί η αρμονική τους ανάπτυξη μειώνοντας τις υπάρχουσες διαφορές και την οπισθοδρόμηση των λιγότερο ανεπτυγμένων περιφερειών» Ενιαία Ευρωπαϊκή Πράξη (1986, άρθρο 158) «Η Κοινότητα αποσκοπεί, ιδιαίτερα, στη μείωση των διαφορών μεταξύ των επιπέδων ανάπτυξης των διαφόρων περιοχών και στη μείωση της καθυστέρησης των πλέον μειονεκτικών περιοχών ή νήσων, συμπεριλαμβανομένων των αγροτικών περιοχών». Σχέδιο Συντάγματος (2003) «...για μια Ευρώπη βιώσιμης ανάπτυξης βασισμένης σε ισόρροπη οικονομική μεγέθυνση, σε μια άκρως ανταγωνιστική κοινωνική οικονομία της αγοράς με στόχο την πλήρη απασχόληση και την κοινωνική πρόοδο, σε υψηλό επίπεδο προστασίας και βελτίωσης του περιβάλλοντος, και στην προαγωγή της επιστημονικής και τεχνολογικής προόδου» 5

6 Συνθήκη του Μάαστριχτ (1992) καθιστά την οικονομική και κοινωνική συνοχή πρωταρχικό στόχο της Κοινότητας, παράλληλα με την Οικονομική και Νομισματική Ένωση (ΟΝΕ) και την Ενιαία Αγορά. καθορίζει τα κριτήρια οικονομικής και δημοσιονομικής σύγκλισης για τα κράτη μέλη, επιβάλλοντας ιδίως τον έλεγχο των δημοσιονομικών ελλειμμάτων Για τις λιγότερο πλούσιες χώρες αυτό σήμαινε την εφαρμογή μιας αυστηρής δημοσιονομικής πολιτικής, καθώς και την αύξηση των επενδύσεων στις υποδομές για να επιταχυνθεί η ανάπτυξή τους. Για την Ισπανία, την Ελλάδα, την Ιρλανδία και την Πορτογαλία μια τέτοια προσπάθεια δεν ήταν δυνατόν να γίνει χωρίς τη στήριξη της Ένωσης. Η Κοινότητα δημιούργησε ένα ειδικό ταμείο αλληλεγγύης, το Ταμείο Συνοχής, για να βοηθήσει τα τέσσερα αυτά κράτη μέλη. Στόχος του ήταν να βοηθήσει τις χώρες αυτές να ενταχθούν στην ΟΝΕ υπό τις καλύτερες συνθήκες με τη συγχρηματοδότηση έργων στους τομείς του περιβάλλοντος και των μεταφορών. 6

7 Συνθήκη του Άμστερνταμ (1997) Παράλληλα με τη στρατηγική σημασία της συνοχής, η συνθήκη αυτή περιλαμβάνει έναν ειδικό τίτλο για την απασχόληση, ώστε να τονιστεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο η ανάγκη λήψης μέτρων για τη μείωση της ανεργίας. Σύνοδος Κορυφής της Λισσαβόνας (2000) Η ΕΕ θέτει ένα νέο στρατηγικό στόχο για την επόμενη δεκαετία: «να γίνει η ανταγωνιστικότερη και δυναμικότερη οικονομία της γνώσης ανά την υφήλιο, ικανή για βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη με περισσότερες και καλύτερες θέσεις εργασίας και με μεγαλύτερη κοινωνική συνοχή». 7

8 Στρατηγική της Λισσαβόνας (ΣτΛ) α) προετοιμασία της μετάβασης σε μια οικονομία και σε μια κοινωνία βασισμένες στη γνώση, μέσω καλύτερων πολιτικών για την κοινωνία της πληροφορίας και την έρευνα και την ανάπτυξη (Ε&Α), καθώς και μέσω της ενίσχυσης της διαδικασίας διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων για την ανταγωνιστικότητα και την καινοτομία και της ολοκλήρωσης της εσωτερικής αγοράς, β) εκσυγχρονισμός του ευρωπαϊκού κοινωνικού μοντέλου, επένδυση στον άνθρωπο και καταπολέμηση του κοινωνικού αποκλεισμού και γ) στήριξη της υγιούς οικονομικής προοπτικής και των ευνοϊκών προβλέψεων οικονομικής αύξησης με την εφαρμογή ενός κατάλληλου συνδυασμού μακροοικονομικών πολιτικών. Ευρωπαϊκό Συμβούλιο (Μάρτιος 2005) Υιοθετείται η «Ανανεωμένη Ατζέντα της Λισσαβόνας». Στο πλαίσιο αυτό «η Ένωση πρέπει να κινητοποιήσει όλα τα κατάλληλα εθνικά και κοινοτικά μέσα, περιλαµβανοµένης και της πολιτικής της συνοχής». 8

9 Ευρωπαϊκή Περιφερειακή Πολιτική: Στόχοι και Εργαλεία Στόχος: οικονομική και κοινωνική συνοχή (cohesion) μεταξύ των κρατών-μελών (μείωση εισοδηματικών ανισοτήτων) - καλύπτει άνω του 30% του κοινοτικού προϋπολογισμού Κυριότερα όργανα για την χρηματοδότηση του στόχου είναι: Διαρθρωτικά Ταμεία (Srucural Funds): - Ευρωπαϊκό Περιφερειακό Ταμείο Ανάπτυξης, ΕΤΠΑ, (European Regional Developmen Fund, ERDF): ιδρύθηκε το 1975 για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης και λόγων της ένταξης της Ιρλανδίας. - Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (European Social Fund): ιδρύθηκε το 1960 με στόχο την υποστήριξη μέτρων για την καταπολέμηση της ανεργίας, την ανάπτυξη του ανθρώπινου κεφαλαίου και την κοινωνική ολοκλήρωση της αγοράς εργασίας. - Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Προσανατολισμού και Εγγυήσεων (FEOGA): ιδρύθηκε το 1962 με στόχο την ανάπτυξη και προσαρμογή των αγροτικών περιφερειών - Ταμείο Χρηματοδότησης Αλιείας (Financial Insrumen for Fisheries Guidance): ιδρύθηκε το 1993 με στόχο την αναμόρφωση και υποστήριξη του αλιευτικού τομέα - Ταμείο Συνοχής (Cohesion Funds): χρηματοδότηση περιβαλλοντικών δράσεων και εκσυγχρονισμού υποδομής σε χώρες με κατά κεφαλήν εισόδημα < 90% ΜΚΟ 9

10 Συνοπτική Ιστορική Αναδρομή της Περιφερειακής Πολιτικής Διεύρυνση προς Βορρά Η.Β ΕΤΠΑ: το ΕΤΠΑ είχε πολύ μικρό προϋπολογισμό για να έχει σημαντική επίδραση το 1979 και 1984 έγιναν μικρές μεταρρυθμίσεις χωρίς σημαντικές επιδράσεις Διεύρυνση προς Νότο: Ελλάδα 1981, Ισπανία και Πορτογαλία 1986: Η Ελλάδα ζητά να αποζημιωθεί για το επιπλέον κόστος της ένταξης τους έγκριση της Ενιαίας Ευρωπαϊκής Πράξης (Single European Ac), με στόχο τον περιορισμό και την εξάλειψη των περιορισμών στη διακίνηση των αγαθών, υπηρεσιών, κεφαλαίου και πληθυσμού, η οποία συνέπεσε με την ένταξη της Πορτογαλίας και της Ισπανίας μεταρρύθμιση Διαρθρωτικών Κονδυλίων Ευρωπαϊκή Περιφερειακή Πολιτική: ΕΤΠΑ, ΕΚΤ, ΕΓΤΠΕ Πακέτο Ντελόρ I ( ) σημαντική αύξηση των πόρων για τα Διαρθρωτικά Ταμεία: 25% του προϋπολογισμού της ΕΕ (0.29% του ΕΕ-ΑΕΠ ) 10

11 Μετά το 1989 υπάρχουν πιέσεις για διεύρυνση (enlargemen) και εμβάθυνση (deepening) της ΕΕ: Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση (Μάαστριχτ, 1991) Πακέτο Ντελόρ ΙΙ ( ) 0.48% ΕΕ-ΑΕΠ δημιουργία Ταμείου Συνοχής για Ελλάδα, Ιρλανδία, Ισπανία, Πορτογαλία σημαντική επέκταση των Διαρθρωτικών Ταμείων μεταξύ 1988 και 1999 Παρόν θεσμικό πλαίσιο: Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Βερολίνο Agenda 2000 για την προετοιμασία των υπό ένταξη χωρών: επαναπροσδιορισμός ΕΤΠΑ, ΕΚΤ, ΕΓΤΠΕ, FIFG Επιπλέον ενίσχυση Ταμείου Συνοχής για τη χρηματοδότηση περιβαλλοντικών έργων και έργων για τις μεταφορές Ελλάδα, Ιρλανδία, Πορτογαλία, Ισπανία Εισαγωγή προγραμμάτων για βοήθεια στις υπό ένταξη χώρες, οι οποίες εμφανίζουν μεγάλο εισοδηματικό χάσμα με τις χώρες μέλη της ΕΕ: SAPARD (προετοιμασία χωρών για ένταξη στο FEOGA), ISPA (προετοιμασία για ένταξη στο Ταμείο Συνοχής), PHARE (προετοιμασία για ένταξη στα ΔΤ). 11

12 Η εξέλιξη των πόρων για τα Διαρθρωτικά Ταμεία, (Πηγή: Allen, 2005) mn. ECU/Euros % προϋπολογισμού ΕΕ Ecu Ecu Ecu Ecu Ecu Euros (EU 25)* Euros (EU 27)* Euros 32.0 * Περιλαμβάνεται Solidariy Fund, δεν περιλαμβάνονται EAGGF-Guidance, FIFG. 12

13 Στόχοι Περιφερειακών Προγραμμάτων μέσω των Διαρθρωτικών Ταμείων Στόχος 1: ανάπτυξη και διαρθρωτική προσαρμογή των περιφερειών που υστερούν βασική υποδομή, ενθάρρυνση επιχ/κής δραστηριότητας περιοχές με κατά κεφαλήν ΑΕΠ < 75% του Μέσου Κοινοτικού Όρου (ΜΚΟ). Οι πόροι παρέχονται μέσω ΕΤΠΑ, ΕΚΤ και (FEOGA) και ανέρχονται περίπου στο 70% του συνολικών πόρων. Στόχος 2: οικονομική και κοινωνική μεταρρύθμιση περιοχών με διαρθρωτικές δυσκολίες περιοχές με δραστηριότητες σε ύφεση, π.χ. γεωργία, αλιεία, ή περιοχές με ιδιαίτερα προβλήματα λόγω αστικοποίησης Κριτήρια: % ανεργίας > του ΜΚΟ κατά τα τελευταία τρία έτη, % απασχόλησης στο βιομηχανικό κλάδο > του ΜΚΟ, μείωση της βιομηχανικής απασχόλησης, μη επιλέξιμες υπό το στόχο 1. Οι πόροι παρέχονται μέσω ΕΤΠΑ, ΕΚΤ και ανέρχονται περίπου στο 10% του συνολικών πόρων. Στόχοι 3-4: εκσυγχρονισμός συστημάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης με σκοπό της καταπολέμηση της μακροχρόνιας ανεργίας (καλύπτει περιφέρειες μη επιλέξιμες υπό το στόχο 1), προσαρμογή εργαζομένων στις βιομηχανικές αλλαγές. Οι πόροι παρέχονται μέσω ΕΚΤ και ανέρχονται περίπου στο 10% του συνολικών πόρων. 13

14 Στόχος 5: Στόχος 6: Στόχος 1: Στόχος 2: Στόχος 3: αγροτικές και δασικές ενισχύσεις (στόχος 5α, χρηματοδοτείται από FEOGA), ανάπτυξη και εκσυγχρονισμός αγροτικών περιοχών (στόχος 5α, χρηματοδοτείται από ΕΤΠΑ, ΕΚΤ) (μετά 1995) ενίσχυση απομακρυσμένων περιοχών στο Βορρά (χρηματοδοτείται από FEOGA, ΕΤΠΑ, ΕΚΤ) παραμένει ως έχει αλλά με αυστηρότερα κριτήρια επιλεξιμότητας, ενώ καλύπτει και τον προηγούμενο Στόχο 6 καλύπτει περιοχές με μείζονες μεταβολές στους τομείς βιομηχανίας, υπηρεσιών και αλιείας, αγροτικές περιοχές σε ύφεση, και μειονεκτούσες αστικές περιοχές καλύπτει όλες τις περιφέρειες που δεν εμπίπτουν στα παραπάνω με έμφαση στον εκσυγχρονισμό της εκπαίδευσης, επιμόρφωσης και απασχόλησης 14

15 Εξειδίκευση στόχων Περιφερειακών Προγραμμάτων μέσω των Διαρθρωτικών Ταμείων Στόχος 1: «Σύγκλιση» επιτάχυνση της σύγκλισης των λιγότερο αναπτυγμένων κρατών μελών και περιφερειών (προτεραιότητα των Ταμείων) Στόχος 2: «Περιφερειακή ανταγωνιστικότητα και απασχόληση» ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της ελκυστικότητας των περιφερειών, απασχόληση. Στόχος 3: «Ευρωπαϊκή εδαφική συνεργασία» ενίσχυση της διασυνοριακής, της διακρατικής και της διαπεριφερειακής συνεργασίας. 15

16 Αρχές κατανομής των πόρων μέσω των Διαρθρωτικών Ταμείων 1. Προγραμματισμός (programming): Αντί για χρηματοδότηση μεμονωμένων έργων, απαιτείται ο σχεδιασμός και η τήρηση πολυετών και διαπεριφερειακών προγραμμάτων ανάπτυξης με συλλογικές αποφάσεις όλων των φορέων (δημοσίων και ιδιωτικών) Τα προγράμματα χρηματοδοτούνται από ένα ή περισσότερα Ταμεία Τα χρηματοδοτούμενα έργα μπορεί να είναι αποτέλεσμα εθνικού σχεδιασμού (περίπου 90% για την περίοδο ) ή Κοινοτικών πρωτοβουλιών Εθνικά Προγράμματα (Κοινοτικά Πλαίσια Στήριξης, ΚΠΣ): αποτέλεσμα διαπραγμάτευσης μεταξύ ΕΕ και εθνικής κυβέρνησης με βάση Regional Developmen Plans (RDPs). Τα προγράμματα παρακολουθούνται και αξιολογούνται σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο. 16

17 2. Προσθετικότητα (addiionaliy): Οι Ευρωπαϊκοί πόροι πρέπει να προστίθενται στους εθνικούς πόρους και όχι να τους υποκαθιστούν. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απαιτεί από τις εθνικές κυβερνήσεις να αποδεικνύουν ότι ικανοποιείται η αρχή της προσθετικότητας (αλλά κάτι τέτοιο έχει αποδειχθεί εξαιρετικά δυσχερές στην πράξη, ειδικά για τους Στόχους 2 και 3). Το Ταμείο Συνοχής φαίνεται να αντίκειται ευθέως στην αρχή της προσθετικότητας, γιατί οι πόροι του σκοπεύουν στην ενίσχυση περιφερειών εκεί όπου οι εθνικοί πόροι δεν επαρκούν 17

18 3. Συνεργασία (cooperaion): Απαιτείται η μέγιστη συνεργασία μεταξύ κοινοτικών και εθνικών, περιφερειακών και τοπικών αρχών σε όλα τα στάδια δράσης (προετοιμασία μέχρι και εφαρμογή) Στόχος είναι η ενσωμάτωση των κοινοτικών πολιτικών στις εθνικές, ώστε να βελτιστοποιούνται οι επιδράσεις και να αποφεύγονται αντιφάσεις 4. Συγκέντρωση (concenraion): Η δράση αφορά περιορισμένο αριθμό συγκεκριμένων στόχων. Η επιλογή Στόχων γίνεται με συνεπή γεωγραφικά και λειτουργικά κριτήρια για τη διαχείριση των πόρων, ώστε να επικεντρωθούν στα κράτη και τις περιφέρειες με τις μεγαλύτερες ανάγκες Παράδειγμα: το Ταμείο Συνοχής αφορούσε 4 χώρες (και τώρα 11) 18

19 Η Πρακτική 1. ΕΕ πρόταση προϋπολογισμού και κανόνων για την πολιτική συνοχής για την επόμενη προγραμματική περίοδο 6ετίας 2. Επιτροπή & Κοινοβούλιο έγκριση πολιτικής 3. Διανομή προϋπολογισμού στα κράτη-μέλη 4. ΕΕ & κράτη-μέλη συνεργασία για κατανομή κονδυλίων σε περιοχές 5. Επιλογή συγκεκριμένων έργων 19

20 Στόχος 1 1.Εκσυγχρονισμός-αναδιάρθρωση παραγωγικού τομέα 2.Αναβάθμιση οικονομικής υποδομής 3.Βελτίωση επιπέδου εκπαίδευσης και επαγγελματικής κατάρτισης, βελτίωση Ε&Κ, εφαρμογή της ΚτΠ 4.Βελτίωση περιβαλλοντικής πολιτικής 5.Άλλα πρόσθετα μέτρα υγεία, πολιτιστική κληρονομιά 6.Μέτρα για τη μείωση περιφερειακών ανισοτήτων 20

21 Κατανομή Κονδυλίων Ευρώ (δις.) % Διαρθρωτικά Κονδύλια ,5 Στόχος ,8 Στόχος 2 22,5 10,6 Στόχος 3 24,1 11,3 Κοινοτικές Πρωτοβουλίες 10,4 4,9 Άλλα 2,1 1 Ταμείο Συνοχής 18 8,5 Σύνολο Πηγή: Ευρ. Επιτροπή (2001, Working for he Regions, Europe on he Move). 21

22 Κατανομή στα Κράτη Μέλη , billion Στόχος 1 Στόχος 2 Στόχος 3 Σύνολο Κατά κεφαλήν Βέλγιο 625 0,5% 433 1,9% 737 3,1% ,0% 180 Δανία 0 0,0% 183 0,8% 365 1,5% 548 0,3% 141 Γερμανία ,7% ,6% ,0% ,4% 343 Ελλάδα ,4% 0 0,0% 0 0,0% ,5% 1973 Ισπανία ,0% ,8% ,9% ,5% 1087 Γαλλία ,8% ,9% ,9% ,9% 248 Ιρλανδία ,3% 0 0,0% 0 0,0% ,7% 833 Ιταλία ,3% ,2% ,6% ,6% 497 Λουξεμβούργο 0 0,0% 40 0,2% 38 0,2% 78 0,0% 183 Ολλανδία 123 0,1% 795 3,5% ,0% ,4% 167 Αυστρία 261 0,2% 680 3,0% 528 2,2% ,8% 180 Πορτογαλία ,0% 0 0,0% 0 0,0% ,4% 1927 Φινλανδία 913 0,7% 489 2,2% 403 1,7% ,0% 355 Σουηδία 722 0,5% 406 1,8% 720 3,0% ,0% 215 ΗΒ ,6% ,9% ,0% ,5% 266 ΕΕ , , , ,0%

23 Μερικά στοιχεία για την Ελλάδα Κατά κεφαλήν ΑΕΠ στην Ελλάδα και στην ΕΕ ( )* EE25 EE15 Ελλάδα Πηγή: Eurosa. * Αναφέρεται σε Μονάδες Ισοδύναμης Αγοραστικής Ισοτιμίας 23

24 Χρηματοδοτικός πίνακας συγχρηματοδοτούμενων αναπτυξιακών προγραμμάτων στην Ελλάδα σύμφωνα με τις αρχικές εγκριτικές αποφάσεις Συνολικός Προϋπολογισμός Εθνική Δημόσια Συμμετοχή Κοινοτική Συμμετοχή Μ.Ο.Π.* ( ) σε χιλ ECU** σε τιμές 1986 Α Κ.Π.Σ. ( ) σε χιλ ECU** σε τιμές 1989 Β Κ.Π.Σ. ( ) σε χιλ ECU** σε τιμές 1994 Γ Κ.Π.Σ. ( ) σε χιλ ευρώ σε τιμές Ιδιωτική Συμμετοχή * Τα ΜΟΠ μετά το 1989 ενσωματώθηκαν στο Α ΚΠΣ ** 1 ECU = 1 Eυρώ (ισοτιμία της 1/1/1999) Πηγή : Υπουργείο Οικονομίας & Οικονομικών 24

25 Γ ΚΠΣ για την Ελλάδα Παροχή πόρων μέσω: α) του Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης και του Ταμείου Συνοχής: (σε δισεκατομμύρια ευρώ) ΚΠΣ Ταμείο Συνοχής* ΣΥΝΟΛΟ Κοινοτική Συμμετοχή 22,71 3,32 26,03 Εθνική Συμμετοχή 11,56 1,97 13,53 Σύνολο Δημόσιας Δαπάνης 34,27 5,29 39,56 Ενδεικτική Ιδιωτική 10,48 1,10 11,58 Συμμετοχή ΣΥΝΟΛΟ 44,75 6,39 51,14 (*) τα στοιχεία που αναφέρονται στο Ταμείο Συνοχής αφορούν τιμές 2004 Πηγή: Υπουργείο Οικονομίας & Οικονομικών β) των Κοινοτικών Πρωτοβουλιών EQUAL (ισότητα στην αγορά εργασίας), LEADER+ (αγροτική ανάπτυξη), URBAN II (αστική ανάπτυξη) και INTERREG III (διασυνοριακή, διακρατική, διαπεριφερειακή συνεργασία): Συνολική δημόσια δαπάνη: 1,28 δις ευρώ Κοινοτική συμμετοχή: 918 εκατ. ευρώ 25

26 Επιχειρησιακά Προγράμματα 25 Επιχειρησιακά Προγράμματα στο Γ ΚΠΣ: 11 Τομεακά Επιχειρησιακά Προγράμματα που αφορούν εθνικές τομεακές πολιτικές 13 Περιφερειακά Επιχειρησιακά Προγράμματα (ΠΕΠ), ένα για κάθε μία από τις 13 περιφέρειες της χώρας και στα οποία έχει κατανεμηθεί το 1/3 περίπου των διαθέσιμων πιστώσεων των Διαρθρωτικών Ταμείων για την περίοδο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα ( Τεχνική βοήθεια ) που στόχο έχει να ενδυναμώσει, να στηρίξει και να βελτιώσει το σύστημα διαχείρισης, παρακολούθησης και ελέγχου του Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης και των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων Ποιους αφορούν (όλος ο ελληνικός πληθυσμός σε όλους τους τομείς της παραγωγικής και της κοινωνικής δραστηριότητα: Αγροτική ανάπτυξη, Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις, Τουρισμός, Τεχνολογική Έρευνα και Καινοτομία, Κοινωνία της Πληροφορίας, Ενέργεια, Περιβάλλον, Κοινωνικές υποδομές και δημόσια Υγεία, Μεταφορές, Τηλεπικοινωνίες, αστική ανάπτυξη, ανάπτυξη ορεινών και μειονεκτικών περιοχών): άνεργοι, νέοι, γυναίκες, άτομα κοινωνικά ευπαθών ομάδων ιδιωτικές επιχειρήσεις Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης και οι επιχειρήσεις τους, δημόσιες υπηρεσίες και οργανισμοί Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις κλπ. 26

27 Περιφερειακά Προγράμματα: Κατανομή κονδυλίων και Στόχοι για τις Ελληνικές Περιφέρειες ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΟ ΣΧΗΜΑ ΠΕΠ ΑΤΤΙΚΗΣ ΚΑΤΑ ΑΞΟΝΑ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ (σε ευρώ) Σύνολο Δημόσιας Δαπάνης Σύνολο Κοινοτικής και Εθνικής Συμμετοχής Άξονες Προτεραιότητας Κοινοτική Συμμετοχή Εθνική Συμμετοχή Άλλη Χρηματοδότηση* Ιδιωτική Συμμετοχή 1. Ενίσχυση Υποδομών Προσπελασιμότητας - Ενέργειας Αειφόρος Ανάπτυξη και Βελτίωση της Ποιότητας Ζωής Ενίσχυση της Ανταγωνιστικότητας, της Καινοτομίας και της Ψηφιακής Σύγκλισης Αναζωογόνηση Αστικών Περιοχών Τεχνική Στήριξη Εφαρμογής ΣΥΝΟΛΟ Πηγή: Περιφερειακό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Αττικής , * Άλλοι εθνικοί πόροι, προβλεπόμενα έσοδα, μη επιλέξιμες δαπάνες 27

28 Στοιχεία για την οικονομική και κοινωνική συνοχή στην Ευρώπη Οικονομική Διάσταση Πλούσια Κράτη: Βρυξέλλες 217.6%, Αμβούργο 181.5%, Βιέννη 157%, Λονδίνο 147%, Λομβαρδία 134.5% Χώρες Συνοχής: Ήπειρος 47.1%, Δυτική Ελλάδα 51.1%, Εξτρεμαδούρα 53% Κοινωνική Διάσταση Δανία, Πορτογαλία, Σουηδία, ΗB: Απασχόληση > 70% Ιταλία, Ελλάδα - Απασχόληση < 60% Περιφέρειες με χαμηλότερα ποσοστά ανεργίας 2.3% Περιφέρειες με υψηλότερα ποσοστά ανεργίας 19.7% Π.χ. Καλαβρία (υψηλότερο) Trenino-Ale-Adige (χαμηλότερο) στην Ιταλία: 21 εκατοστιαίες μονάδες Έντονες ανισότητες σε επίπεδο NUTS II Τι λέει η μακροοικονομική για τις αποκλίσεις και την εξάλειψή τους 28

29 Σύγκλιση ή Απόκλιση; Ερώτηση: Πώς μπορεί (α) να εξηγηθεί η ύπαρξή τους και (β) να γίνουν προβλέψεις για το μέλλον; Απάντηση: Χρειάζονται θεωρίες καθορισμού του εισοδήματος Θεωρία Οικονομικής Ανάπτυξης Νεοκλασική θεωρία (Solow, 1956, Swan, 1956, Barro and Sala-I-marin, 1995, Romer, 1996) Νέα μοντέλα οικονομικής ανάπτυξης Ενδογενής ανάπτυξη (Romer, 1986, Aghion and Howi, 1992, Lucas, 1988) Νέα Οικονομική Γεωγραφία «Πυρήνας-Περιφέρεια» συσσώρευση οικονομικής δραστηριότητας που οφείλεται σε: α) εξωτερικές οικονομίες, β) οικονομίες κλίμακας, γ) κόστος μεταφοράς δ) μονοπωλιακός ανταγωνισμός με διαφοροποιημένα αγαθά (Krugman and Venables, 1990, Krugman, 1991, Krugman and Venables, 1995) 29

30 30 Τα δεδομένα για την οικονομική μεγέθυνση Χρήσιμοι ορισμοί: Ρυθμός μεγέθυνσης της οικονομίας (growh rae of oupu) = 1 1 Y Y Y Κατά κεφαλήν ρυθμός μεγέθυνσης της οικονομίας (growh rae of per capia oupu) = = = N N N Y Y Y N Y N Y N Y y y y ) / ( ) / ( ) / ( Γιατί είναι τόσο σημαντικός ο ρυθμός μεγέθυνσης της οικονομίας; με ετήσιο ρυθμό μεγέθυνσης 3%, το εισόδημα διπλασιάζεται περίπου κάθε 23 χρόνια με ετήσιο ρυθμό μεγέθυνσης 2% το εισόδημα διπλασιάζεται περίπου κάθε 35 χρόνια με ετήσιο ρυθμό μεγέθυνσης 1% το εισόδημα διπλασιάζεται περίπου κάθε 70 χρόνια

31 Είναι τόσο σημαντικό το εισόδημα, ώστε να αγνοούμε τους άλλους παράγοντες που καθορίζουν την ποιότητα ζωής ; Επιλεγμένοι δείκτες ποιότητας ζωής (World Bank,World Developmen Repor 2000/2001). Υφήλιος Πλούσιες χώρες Μεσαίες χώρες Φτωχές χώρες Προσδόκιμο επιβίωσης (1998) Ελλάδα Παιδική θνησιμότητα ανά 1000 γεννήσεις (1998) Δημ. Δαπάνες για υγεία (% Ακαθ. Εθν. Προϊόντος), Δημ. Δαπάνες για εκπαίδευση (% ΑΕΠ) % μεταβολή δασικών εκτάσεων, Εκπομπές CO 2 κατά κεφαλήν Οι πλούσιες χώρες παρέχουν καλύτερη ποιότητα ζωής στους περισσότερους τομείς 31

32 Κύρια υποδείγματα οικονομικής μεγέθυνσης Μερικές γενικές αρχές για τα υποδείγματα και τις υποθέσεις στα οικονομικά: Τι είναι ένα υπόδειγμα; Μια μαθηματική περιγραφή της οικονομίας. Γιατί απαιτείται ένα υπόδειγμα; Η πραγματικότητα είναι πολύ σύνθετη για να αποδοθεί με κάθε λεπτομέρεια! Τι καθορίζει την επιτυχία ενός υποδείγματος; Η απλότητα σε σχέση με την αποτελεσματικότητα στην περιγραφή και πρόβλεψη ενός πραγματικού φαινομένου. Ένα υπόδειγμα βασίζεται σε απλουστευτικές υποθέσεις, οι οποίες καθορίζουν τα αποτελέσματα του υποδείγματος. Γι αυτό το λόγο είναι απαραίτητα η αναλυτική παρουσίαση των υποθέσεων ενός υποδείγματος Η ρεαλιστικότητα μπορεί να μην αποτελεί πλεονέκτημα όταν συγκριθεί με μια καλή υπόθεση! 32

33 Περιγραφή της παραγωγικής βάση μιας οικονομίας Συνάρτηση παραγωγής: το προϊόν εξαρτάται από το κεφάλαιο και την εργασία Υ = F(K,L) Παρατήρηση: το κεφάλαιο αποτελείται από διάφορα είδη (πάγια-εξοπλισμός) και η εργασία ενσωματώνει διαφορετικά επίπεδα ικανότητας (ειδικευμένηανειδίκευτη). Εδώ όλα τα παραπάνω θεωρούνται ομοειδή. Συνάρτηση παραγωγής σε κατά κεφαλήν όρους: Y L y = K K F(,1) = F( ) = f ( k) L L 33

34 Ιδιότητες συνάρτησης παραγωγής: οι συντελεστές παραγωγής έχουν θετική συνεισφορά η θετική συνεισφορά των συντελεστών παραγωγής είναι φθίνουσα σταθερές αποδόσεις κλίμακας: F[λK; λl] = λ F[K; L] = λυ y f(k ) k 34

35 Κύριο εργαλείο ανάλυσης: ΤΟ ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΜΕΓΕΘΥΝΣΗΣ SOLOW Βασικές υποθέσεις του υποδείγματος Solow 1. Παραγωγή ενός αγαθού με σταθερή τεχνολογία. 2. Δεν υπάρχει κυβέρνηση και εξωτερικός τομέας. 3. Πλήρης απασχόληση των συντελεστών παραγωγής. 4. Η ποσότητα της εργασίας είναι σταθερή. 5. Οι αρχικές τιμές για το κεφάλαιο, K 0 και την εργασία, L 0 είναι δεδομένες. 35

36 ΒΑΣΙΚΗ ΔΟΜΗ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ: Συσσώρευση κεφαλαίου: ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΠΡΟΪΟΝ/ΕΙΣΟΔΗΜΑ ΑΠΟΤΑΜΙΕΥΣΗ/ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ K K = I δ K +1 όπου I είναι η επένδυση και δ ο ρυθμός απόσβεσης. Χρηματοδότηση επενδύσεων μέσω των αποταμιεύσεων: I = S και S = sy όπου 0<s<1 είναι η οριακή ροπή για αποταμίευση. Οι παραπάνω σχέσεις μας δίνουν τη συνολική περιγραφής της οικονομίας! 36

37 Από τις δύο τελευταίες σχέσεις: K +1 K = sy δ K ή διαιρώντας με την εργασία L για να έχουμε κατά κεφαλήν μεγέθη k +1 - k = [ sy ] - [ δk ] ΘΕΜΕΛΙΩΔΗΣ ΕΞΙΣΩΣΗ ΔΙΑΦΟΡΩΝ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΣΣΩΡΕΥΣΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΣΤΟ ΑΠΛΟ ΝΕΟΚΛΑΣΣΙΚΟ ΥΠΌΔΕΙΓΜΑ SOLOW (δίνει τη μακροχρόνια ισορροπία του υποδείγματος) 37

38 Η έννοια της ισορροπίας: ο καθορισμός του ατομικού βάρους Θερμίδες (πρόσληψη και κατανάλωση) Κατανάλωση θερμίδων: αυξάνεται με το βάρος του ατόμου Πρόσληψη θερμίδων: σταθερή (ανεξάρτητη από το βάρος του ατόμου) Ο συνδυασμός πρόσληψης-κατανάλωσης θερμίδων καθορίζει το ατομικό βάρος Βάρος Μεταβολές βάρους: αύξηση τροφής μετακίνηση καμπύλης πρόσληψης προς τα πάνω αύξηση βάρους αύξηση κατανάλωσης (γυμναστική) μετακίνηση καμπύλης κατανάλωσης προς τα πάνω μείωση βάρους 38

39 Ισορροπία στο υπόδειγμα Solow Μακροχρόνια ισορροπία (seady sae): k +1 = k [sy ] = [δk ] Εκτός ισορροπίας: [sy ] > [δk ] k +1 > k και [sy ] < [δk ] k +1 < k δk s f(k ) k k 39

40 Οικονομική μεγέθυνση στο απλό νεοκλασικό υπόδειγμα Solow Ο ΡΥΘΜΟΣ ΜΕΓΕΘΥΝΣΗΣ ΣΤΗ ΜΑΚΡΟΧΡΟΝΙΑ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ ΕΙΝΑΙ ΜΗΔΕΝΙΚΟΣ ΛΟΓΩ ΤΩΝ ΦΘΙΝΟΥΣΩΝ ΑΠΟΔΟΣΕΩΝ! Όταν υπάρχει έλλειψη κεφαλαίου, υπάρχει μεγάλη απόδοση του κεφαλαίου και συμφέρει η αποταμίευση η οικονομία συσσωρεύει κεφάλαιο και αναπτύσσεται μέχρι το σημείο ισορροπίας όπου ( k + 1 k ) = 0 και η μεγέθυνση σταματά Όταν υπάρχει πλεόνασμα κεφαλαίου, υπάρχει μικρή απόδοση του κεφαλαίου και η αποταμίευση είναι ασύμφορη η οικονομία αποσυσσωρεύει κεφάλαιο και αναπτύσσεται με αρνητικό ρυθμό μέχρι το σημείο ισορροπίας όπου ( k + 1 k ) = 0. Μακροχρόνια, η οικονομία θα σταθεροποιηθεί σε ένα επίπεδο εισοδήματος, που καθορίζεται από το απόθεμα κεφαλαίου που διαθέτει. 40

41 Ισορροπία στο υπόδειγμα Solow με αύξηση πληθυσμού n (βλ. Παράρτημα Α) s f ( k ) = ( n+ δ) k Μακροχρόνια ισορροπία (seady sae): ( k + 1 k ) = 0 [s f(k )] > [(n+δ)k ] + 1 k > 0 k and [s f(k )] < [(n+δ)k ] k k < (n+δ) k s f(k ) k k 41

42 Τι γίνεται όταν αυξάνεται η αποταμίευση; Εάν η οριακή ροπή για αποταμίευση αυξηθεί από s σε s, η ευθεία [s f(k )] μετακινείται προς τα πάνω. (n+δ) k s f(k ) s f(k ) k k k Ο λόγος κεφαλαίου-εργασίας αυξάνει από k σε k. Το κατά κεφαλήν εισόδημα αυξάνει. Εάν δύο χώρες έχουν κοινά χαρακτηριστικά (παραμέτρους), αλλά η μία έχει υψηλότερη αποταμίευση, τότε αυτή θα έχει και υψηλότερο κατά κεφαλήν εισόδημα (παρότι και οι δύο θα έχουν μηδενικό ρυθμό οικονομικής μεγέθυνσης). 42

43 Πόσο ρεαλιστικό είναι το αποτέλεσμα του μηδενικού ρυθμού μεγέθυνσης; Λογάριθμος του πραγματικού κατά κεφαλήν εισοδήματος σε επιλεγμένες οικονομίες, περίοδος ΗΠΑ Μεγάλη Βρετανία Πορτογαλία Ελλάδα Πηγή: Easerly και Rebelo (1993). Η εικόνα είναι σαφής: Σε αντίθεση με τις προβλέψεις του απλού υποδείγματος Solow, το πραγματικό εισόδημα αυξάνει διαχρονικά 43

44 Γενικό συμπέρασμα από το απλό υπόδειγμα Solow: Για να υπάρξει θετικός ρυθμός μεγέθυνσης της οικονομίας στο υπόδειγμα, πρέπει να εμφανιστεί κάποιος εξωγενής παράγοντας που προωθεί την οικονομική μεγέθυνση.. Ο εξωγενής παράγοντας μπορεί να έχει τη μορφή: ιδέες, εφευρέσεις κλπ βελτίωση τεχνολογίας βελτίωση ικανότητας των εργαζομένων να παράγουν Πώς μπορεί να περιληφθεί ένα πλαίσιο εξωγενούς βελτίωσης της οικονομίας; Η συνάρτηση παραγωγής μπορεί να τροποποιηθεί σε ένα πλαίσιο όπου Y=F(A,K,L) με συνεχή βελτίωση της τεχνολογίας A, ώστε να τροφοδοτηθεί η ανάπτυξη 44

45 Η λογιστική της οικονομικής μεγέθυνσης Έστω ότι η συνάρτηση παραγωγής εξαρτάται από το κεφάλαιο Κ, την εργασία L, και το επίπεδο τεχνογνωσίας της οικονομίας A: Y=F(A,K,L) Εάν οι εισροές παραμένουν σταθερές μακροχρόνια, τότε το εισόδημα θα παραμένει επίσης σταθερό για να αυξάνει το εισόδημα, πρέπει να αυξάνει κάποιος συντελεστής: Y Y A A K = + ak + al Y A K K L L L όπου α Κ και α L αντιστοιχούν στις ελαστικότητες του κεφαλαίου και της εργασίας και δηλώνουν τις ποσοστιαίες μεταβολές του εισοδήματος σε 1% μεταβολή του κεφαλαίου ή της εργασίας (ιστορικές τιμές για α Κ και α L είναι 0.3 και 0.7 αντίστοιχα). Γνωρίζοντας (από τα στοιχεία) όλους τους όρους εκτός από τη μεταβολή της τεχνολογίας Α, μπορεί να υπολογιστεί η τελευταία εξ υπολοίπου (κατάλοιπο residual- Solow). Σύμφωνα με τα στοιχεία, εάν ισχύει το παραπάνω πλαίσιο, το μεγαλύτερο μέρος της οικονομικής μεγέθυνσης πρέπει να αποδοθεί στην εξωγενή αύξηση της τεχνολογίας. 45

46 Αξιολόγηση του απλού υποδείγματος Solow Γιατί ορισμένες οικονομίες είναι πλούσιες (έχουν υψηλό κατά κεφαλήν ΑΕΠ) και άλλες είναι φτωχές (έχουν χαμηλό κατά κεφαλήν ΑΕΠ); Το υπόδειγμα Solow λέει ότι εάν οι χώρες βρίσκονται στη μακροχρόνια ισορροπία: Οι πλούσιες χώρες έχουν υψηλότερο ποσοστό αποταμίευσης (και επενδύσεων) σε σχέση με τις φτωχές Οι πλούσιες χώρες έχουν χαμηλότερο ρυθμό αύξησης του πληθυσμού σε σχέση με τις φτωχές Τα στοιχεία υποστηρίζουν το υπόδειγμα Solow; Σχέση πραγματικού κατά κεφαλήν εισόδημα και ρυθμού μεγέθυνσης (Πηγή: Levine και Renel, 1992). 119 οικονομίες ΟΟΣΑ Κατά κεφαλή εισόδημα (λογάριθμος) Κατά κεφαλή εισόδημα (λογάριθμος) Ρυθμός μεγέθυνσης Ρυθμός μεγέθυνσης

47 Μια εναλλακτική προσέγγιση: το υπόδειγμα AΚ Συνάρτηση παραγωγής: Y = AK Α: τεχνολογική σταθερά, με συνέπεια το Οριακό Προϊόν του Κεφαλαίου να είναι σταθερό και ίσο με Α (δηλαδή ο λόγος κεφαλαίου-εργασίας είναι σταθερός). Σε κατά κεφαλήν όρους: Y L = K A L y = Ak Η θεμελιώδης εξίσωση διαφορών για τη συσσώρευση κεφαλαίου γίνεται: k + k 1 = sa ( n + δ ) k Όταν sa > n + δ οι ρυθμοί μεταβολής του κεφαλαίου και του προϊόντος είναι σταθεροί και ίσοι (ενδογενής μεγέθυνση) 47

48 Αξιολόγηση της ανάγκης για περιφερειακή πολιτική Σύμφωνα με το υπόδειγμα Solow δεν απαιτείται παρέμβαση, γιατί ο νόμος των φθινουσών αποδόσεων εξασφαλίζει τη σύγκλιση των κατά κεφαλήν εισοδημάτων Ερώτηση: Γιατί τότε εμφανίζεται απόκλιση των εισοδημάτων; (Πιθανή) απάντηση: Ο νόμος των φθινουσών αποδόσεων δεν ισχύει. Το φυσικό κεφάλαιο δεν εμφανίζει απαραίτητα φθίνουσες αποδόσεις (Romer, 1986) χώρες (ή περιφέρειες) με χαμηλό κεφαλαίο παρουσιάζουν λιγότερο έντονη συσσώρευση κεφαλαίου και χαμηλότερη μεγέθυνση σε μόνιμη βάση Οι υποδομές έχουν μεγαλύτερη βαρύτητα για την ανάπτυξη (Aschauer, 1988) οι αναπτυγμένες ώρες έχουν δυνατότητα να χρηματοδοτούν δημόσιες επενδύσεις Το ανθρώπινο κεφάλαιο μπορεί να έχει αύξουσες αποδόσεις (Lucas, 1988) το ανθρώπινο κεφαλαίο μετακινείται από τις φτωχές στις πλούσιες χώρες Η τεχνολογία είναι ενδογενής, δηλ. αναπτύσσεται σε αναπτυγμένες χώρες (Romer, 1988) οι διαφορές μεταξύ των χωρών (περιφερειών) διαιωνίζονται 48

49 Πολιτικές που βελτιώνουν την παραγωγικότητα Βελτίωση των υποδομών (αυτοκινητόδρομοι, γέφυρες, κοινωφελείς υπηρεσίες, φράγματα, αεροδρόμια και υπόλοιπο δημόσιο κεφάλαιο) Παράδειγμα: η κατασκευή αυτοκινητοδρόμων μειώνει το κόστος μεταφοράς Αντεπιχείρημα: η σχέση μπορεί να είναι ανάστροφη Δημιουργία ανθρώπινου κεφαλαίου (εκπαιδευτική πολιτική, επαγγελματική επιμόρφωση, μετεγκατάσταση επιχειρήσεων, προγράμματα υγείας, ενίσχυση επιχειρηματικότητας κλπ) Ενθάρρυνση Ε&Α (πχ βασική επιστημονική έρευνα, εφαρμοσμένη έρευνα) Τα οφέλη διαχέονται σε όλη την κοινωνία-οικονομία, ακόμα και όταν οι μεμονωμένες επιχειρήσεις δεν τη θεωρούν κερδοφόρα 49

50 Ο ρόλος των Δημοσίων Επενδύσεων στην Ανάπτυξη (Barro, 1990) Συνάρτηση Παραγωγής: Υ = F(K,L) = ΑL 1-a K α G 1-a G = δημόσιες επενδύσεις K, L = ιδιωτικές εισροές παραγωγής A = επίπεδο τεχνολογίας (Υπόθεση για απλοποίηση: Η απόσβεση του κεφαλαίου είναι μηδενική) Χρηματοδότηση επενδύσεων με φορολογικό συντελεστή τ στο παραγόμενο προϊόν: G=τΥ Στόχος της επιχείρησης: μεγιστοποίηση των κερδών μετά τη φορολόγηση Π = (1-τ)F(K,L) rκ wl r = κόστος κεφαλαίου (επιτόκιο) 50

51 Η μεγιστοποίηση των κερδών ως προς το κεφάλαιο προϋποθέτει: οριακό όφελος = οριακό κόστος Π K = 0 (1 τ) αak (1 α) 1 α G = r K k, όπου L. Από τη συνάρτηση παραγωγής και από την σχέση χρηματοδότησης των δημοσίων δαπανών εξάγεται η ακόλουθη σχέση για τις δημόσιες δαπάνες G: G = ( τal ) 1 α k που όταν αντικατασταθεί στην συνθήκη μεγιστοποίησης των κερδών δίνει: ( α α α τ ) αa ( τl) = r Στο αριστερό μέρος δίνεται το οριακό προϊόν του ιδιωτικού κεφαλαίου μετά τη φορολόγηση, το οποίο στην ισορροπία πρέπει να ισούται με την απόδοση του κεφαλαίου (το οποίο είναι σταθερό για σταθερό συντελεστή φορολογίας τ και εργατικό δυναμικό L στη μακροχρόνια ισορροπία). 51

52 Συμπέρασμα I (για την επίδραση των παραγωγικών δημοσίων δαπανών G): Υπάρχουν δύο δυνάμεις που επιδρούν στο ρυθμό μεγέθυνσης της οικονομίας μετά από μια αύξηση των δημοσίων επενδύσεων. Η πρώτη είναι θετική επίδραση και προέρχεται από τη θετική επίδραση των δημοσίων επενδύσεων στη συνάρτηση παραγωγής (όρος τ). Η δεύτερη είναι αρνητική επίδραση και προέρχεται από την απαιτούμενη φορολόγηση του προϊόντος των επιχειρήσεων και την επακόλουθη μείωση της απόδοσής του (όρος 1-τ). Η βέλτιστη δαπάνη για δημόσιες επενδύσεις G - και άρα φορολογικός συντελεστής τ - είναι στο ύψος εκείνο όπου το οριακό όφελος ισούται με το οριακό κόστος και ισούται με τ=(1-α), δηλαδή εξαρτάται από το συντελεστή του G στη συνάρτηση παραγωγής. 52

53 Συμπέρασμα IΙ (για την εξωτερική χρηματοδότηση των παραγωγικών δημοσίων δαπανών G): Μια περιοχή της ΕΕ, π.χ. μια περιοχή υπό το στόχο 1, η οποία λαμβάνει 75% των επενδύσεων υποδομής από τα Κοινοτικά Κονδύλια, μπορεί να επωφεληθεί πλήρως από το αναπτυξιακό όφελος των Δημοσίων Επενδύσεων, χωρίς το αρνητικό αποτέλεσμα της φορολογίας. και μία ερώτηση που προκύπτει: Αφού οι επενδύσεις επιδρούν θετικά στην ανάπτυξης, γιατί η ΕΕ δε χρηματοδοτεί πλήρως (100%) το κόστος των επενδύσεων στη χώρα-μέλος; - αυξάνονται τα διαθέσιμα ποσά για επενδύσεις - εξασφαλίζονται οι αρχές της συνεργασίας και της προσθετικότητας - αποφεύγεται η διαρροή δημόσιων πόρων (fungibiliy) για άλλες δραστηριότητες, πχ δημόσια κατανάλωση - το κόστος πρέπει να επιμερίζεται, ώστε η χώρα-μέλος πρέπει να μην έχει κίνητρο να πραγματοποιεί έργα, τα οποία δεν είναι απαραίτητα (moral hazard) 53

54 Η Γεωγραφία των Περιφερειακών Ανισοτήτων 1960 Πολλά και διασκορπισμένα κέντρα οικονομικής δραστηριότητας Σήμερα περιοχές με έντονη οικονομική δραστηριότητα στον άξονα μπανάνα : Νοτιοανατολικό τμήμα Αγγλίας-Ile de France, Normandie (Γαλλία)-Βρυξέλλες- Νότια Γερμανία-Δυτική Αυστρία-Βόρεια Ιταλία-Νότια Γαλλία Χώρες Συνοχής Algarve, Δ. & Κ. Μακεδονία: εισόδημα σχεδόν στο 70% του ΜΚΟ Ήπειρος < 50% 54

55 Μια εναλλακτική θεώρηση: ΝΕΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ (Krugman, 1991) Κύριο σημείο: ο τόπος (χώρος) έχει σημασία, γιατί: Υπάρχουν οικονομίες χωρικής συσσώρευσης (economies of agglomeraion) εξαιτίας, για παράδειγμα, της ύπαρξης χαμηλότερου μεταφορικού κόστους, οι οποίες οφείλονται σε θετικές εξωτερικές επιδράσεις (posiive exernaliies) και αιτιολογούν την ύπαρξη οικονομικών κέντρων (και άρα και των λιγότερο αναπτυγμένων περιοχών). Το βασικό μοντέλο πυρήνας-περιφέρεια (Krugman-Venables) Υποθέσεις: - έστω ότι δύο περιφέρειες διαθέτουν δύο τομείς: έναν παραδοσιακό (πχ αγροτικό) τομέα, ο οποίος είναι πλήρως ανταγωνιστικός και παράγει ένα ομογενοποιημένο εμπορεύσιμο αγαθό με σταθερές αποδόσεις κλίμακας, και έναν βιομηχανικό τομέα, ο οποίος λειτουργεί σε συνθήκες μονοπωλιακού ανταγωνισμού με αύξουσες αποδόσεις κλίμακας. - η μοναδική παραγωγική εισροή είναι η εργασία, η οποία μετακινείται όπου υπάρχει υψηλότερος μισθός - υπάρχει κόστος μετακίνησης των προϊόντων (μεταφορικά κόστη, δασμοί κλπ) - οι περιφέρειες διαφέρουν μόνο ως προς το μέγεθος της αγοράς 55

56 Συνθήκη Ισορροπίας Μονοπωλιακού Ανταγωνισμού: Η μικρή περιοχή έχει υψηλότερη τιμή για τα βιομηχανικά προϊόντα και είναι καθαρός εισαγωγέας Αρχική ισορροπία (Υψηλό μεταφορικό κόστος - κόστος εμπορίου): Ο βιομηχανικός τομέας σε κάθε περιοχή αναπτύσσεται ανάλογα με το μέγεθος της τοπικής αγοράς Έστω μερική μείωση μεταφορικού κόστους/δασμών εμπορίου: συγκέντρωση οικονομικής δραστηριότητας στη μεγάλη περιοχή λόγω ευχερέστερης πρόσβασης, με συνέπεια η περιφέρεια να περιορίζεται στην παραγωγή του παραδοσιακού αγαθού τα αποτελέσματα συγκέντρωσης πλούσιος πυρήνας φτωχή περιφέρεια Αλλά: τα αποτελέσματα μπορεί μακροχρόνια να μετριασθούν ή να εξαλειφθούν εάν ο μισθός στον παραδοσιακό τομέα στην περιφέρεια μειωθεί (λόγω του φθίνοντος οριακού προϊόντος της εργασίας με σταθερές αποδόσεις). Σε αυτή την περίπτωση, το χαμηλότερο παραγωγικό κόστος μπορεί να επαναφέρει το βιομηχανικό τομέα στην περιφέρεια. 56

57 Η εμπειρία της ΕΕ Και οι 3 θεωρίες νεοκλασσική, ενδογενής μεγέθυνση και οικονομική γεωγραφία ανταποκρίνονται στην Ευρωπαϊκή εμπειρία, αλλά σε διαφορετικές περιόδους: Νεοκλασσική: μέχρι το 1975 υπήρξε σύγκλιση των κρατών και των περιφερειών όπως προβλέπεται από το υπόδειγμα Solow Ενδογενής μεγέθυνση: στη δεκαετία του 1980 υπήρξε απόκλιση των περιφερειών της ΕΕ Οικονομική γεωγραφία: από τη δεκαετία του 1980 και έπειτα υπάρχει έντονη συγκέντρωση της οικονομικής δραστηριότητας σε συγκεκριμένες περιοχές 57

58 β-σύγκλιση και σ-σύγκλιση β σύγκλιση: αρνητική σχέση μεταξύ του ρυθμού ανάπτυξης του κατά κεφαλήν εισοδήματος και του αρχικού επιπέδου εισοδήματος (όπως προβλέπει το υπόδειγμα Solow): growh (y i, T ) = α + β*ln( y i, (0) ) Η β σύγκλιση μελετά την πορεία ή όχι του εισοδήματος προς μία τιμή (δηλαδή, εξετάζει εάν ο συντελεστής β είναι αρνητικός) σ σύγκλιση: διαχρονική διασπορά κατά κεφαλήν εισοδήματος ανάμεσα σε ομάδες χωρών τυπική απόκλιση του λογάριθμου του κατά κεφαλήν εισοδήματος ή του συντελεστή διαφοροποίησης του κατά κεφαλήν εισοδήματος Είναι πιθανό να υπάρχει β σύγκλιση χωρίς σ σύγκλιση, αλλά η β σύγκλιση είναι απαραίτητη προϋπόθεση για τη σ σύγκλιση 58

59 Υπάρχει σύγκλιση μεταξύ των κρατών της ΕΕ; Ιρλανδία: υψηλότερος ρυθμός ανάπτυξης στην ΕΕ, ενώ κατά το 1977 είχε τα χαμηλότερα επίπεδα κατά κεφαλήν εισοδήματος Γερμανία: η πλουσιότερη χώρα το 1977 ενώ σήμερα δείχνει σχετικά χαμηλά ποσοστά ανάπτυξης Ρυθμός σύγκλισης: 2.1% ετησίως 33 χρόνια προκειμένου να καλυφθεί η μισή απόκλιση μεταξύ μιας φτωχής και πλούσιας περιοχής σ σύγκλιση: η τυπική απόκλιση του λογάριθμου του κατά κεφαλήν εισοδήματος μειώνεται υπάρχουν κάποιες ενδείξεις για σύγκλιση στην Ευρώπη τις τελευταίες 2 δεκαετίες Υπάρχει σύγκλιση μεταξύ των περιοχών της ΕΕ; (EUROSTAT: GNP per capia σε επίπεδο NUTS II 1984 & 1996) Οι αρχικά φτωχότερες περιοχές τείνουν να μεγεθύνονται ταχύτερα από τις πλουσιότερες Ρυθμός σύγκλισης: 1.8% ετησίως σ σύγκλιση: 1987 = 0.280, 1996 =

60 Σύγκλιση εντός των χωρών Βασική υπόθεση της β σύγκλισης: όλες οι περιοχές συγκλίνουν σε κάποιο σταθερό σημείο, αλλά τα σημεία αυτά είναι πολύ πιθανό να διαφέρουν ανάμεσα στις χώρες λόγω διαφορετικών χαρακτηριστικών Επομένως, το ερώτημα που τίθεται είναι αν οι οικονομίες συγκλίνουν στο μακροχρόνιο κατά κεφαλήν εισόδημα τους, αφού ελέγξουμε για άλλους παράγοντες υπό συνθήκη β σύγκλιση Σύγκλιση βάσει των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών των χωρών x i,t growh (y i, T ) = α + β*ln( y i, (0) ) + Σγ i x i,t Ύπαρξη υπό συνθήκη β σύγκλισης: ο συντελεστής β αρνητικός 60

61 Σύγκλιση εντός των χωρών (Ederveen e al., 2003, p.17) Χώρες #περιοχών Έτη ετήσιος ρυθμός β σύγκλιση; Αρχικό σ σ (1996) σ σύγκλιση; στο δείγμα σύγκλισης Γερμανία ,3%** Ναι 0,457 0,285 Ναι Γαλλία ,0% Όχι 0,137 0,146 Όχι Ιταλία ,3% Όχι 0,265 0,282 Όχι ΗΒ ,7% Ναι 0,091 0,128 Όχι Ισπανία ,4%* Ναι 0,207 0,191 Ναι Ολλανδία ,2%** Ναι 0,238 0,164 Ναι Βέλγιο ,6% Ναι 0,234 0,221 Ναι Σουηδία ,5% Όχι 0,087 0,107 Όχι Αυστρία ,5%** Ναι 0,261 0,235 Ναι Φινλανδία ,9%** Ναι 0,238 0,222 Ναι Ελλάδα ,5%** Ναι 0,183 0,153 Ναι Πορτογαλία ,5%** Ναι 0,234 0,188 Ναι * σημαντικότητα σε επίπεδο 10% ** σημαντικότητα σε επίπεδο 5% 61

62 Γιατί περιμένουμε να επιτύχει η Περιφερειακή Πολιτική για τη Συνοχή; Τα (οικονομικά, κοινωνικά κ.α) αποτελέσματα διαχέονται σε περισσότερους τομείς Τα κράτη με μεγάλες περιφερειακές ανισότητες αντιμετωπίζουν κατά κανόναδημοσιονομικές δυσκολίες και δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν χωρίς βοήθεια στην εξάλειψη των ανισοτήτων. Η ΕΕ μπορεί να συνδέσει τις περιφερειακές πολιτικές των κρατών-μελών, ειδικά όταν υπάρχουν κοινά σύνορα. 62

63 Γιατί μπορεί να αποτύχει η Περιφερειακή Πολιτική για τη Συνοχή; (Ederveen e al., 2003, p ) 1. Solow growh model: η περιφερειακή πολιτική είναι επιτυχής όταν οδηγεί σε αύξηση των Δημοσίων Επενδύσεων (και όχι σε κατανάλωση) 2. Εκτόπιση (crowding-ou) Δημοσίων Επενδύσεων συγχρηματοδότηση 3. Αντικατάσταση άλλων σημαντικών διαδικασιών: μη κινητικότητα εργασίας προς τις πλούσιες περιοχές η περιφερειακή πολιτική καταλήγει σε επιχορήγηση των ανέργων 4. Χρηματική υποστήριξη μέσω της περιφερειακής πολιτικής κατευθύνεται και στα πλούσια κράτη δυσχέρεια σύγκλισης. Επιπλέον, τα πλούσια κράτη ακολουθούν συχνά εθνικές πολιτικές ενίσχυσης των περιφερειών τους επιτείνονται οι αποκλίσεις με τις φτωχές περιφέρειες των φτωχών χωρών. 5. Χαμηλός ρυθμός απόδοσης έργων λόγω στρεβλής εκτίμησης: οι περιφέρειες υπολογίζουν την απόδοση των έργων σύμφωνα με την εθνική χρηματοδότηση και όχι τη συνολική η κοινωνική απόδοση είναι συχνά χαμηλή 6. Παρότι σκοπός της ΠΠ είναι η χρηματοδότηση έργων, που δεν θα πραγματοποιούνταν σε άλλη περίπτωση, υπάρχει κίνδυνος στρεβλής επιλογής (adverse selecion), καθώς γι αυτό το λόγο προκρίνονται τα λιγότερο αποδοτικά 7. Εισροή πόρων ατομικές συμπεριφορές με στόχο την ιδιοποίησή τους (ren seeking) 63

64 Μέθοδοι Αξιολόγησης της Πολιτικής για τη Συνοχή Αρχική συστηματική αξιολόγηση μετά την Ενιαία Ευρωπαϊκή Πράξη το 1987 αρχική εκτίμηση: σημαντική επίδραση στην αύξηση του ΑΕΠ και της απασχόλησης Ωστόσο, υπάρχουν διάφορες κριτικές για κάθε τρόπο αξιολόγησης: 1. Μελέτες περιπτώσεων (case sudies): εξετάζουν τον τρόπο με τον οποίο αξιοποιούνται οι πόροι, την επίδρασή τους σε τοπικό επίπεδο -δήμος, νομός, περιφέρεια. (Για παράδειγμα, πόσες νέες θέσεις εργασίας θα δημιουργήσει βραχυχρόνια και μακροχρόνια η κατασκευή ενός οδικού άξονα σε μία περιοχή;). Κατάλληλες για αξιολόγηση συγκεκριμένων έργων. Κυριότερο μειονέκτημα: δεν λαμβάνεται υπόψη η διάχυση των θετικών και αρνητικών επιδράσεων σε γενικότερο επίπεδο 2. Μακροοικονομικά μοντέλα (macroeconomeric modelling): περιγράφουν το σύνολο της οικονομίας και επιχειρούν μέσω προσομοιώσεων να υπολογίσουν τις επιδράσεις. Κατάλληλα για αξιολόγηση επίδρασης στην οικονομική μεγέθυνση ex ane. Κυριότερο μειονέκτημα: τα αποτελέσματα εξαρτώνται από τις αρχικές υποθέσεις για την επίδραση των κοινοτικών εισροών στις επενδύσεις 3. Οικονομετρικές μελέτες (economeric sudies): εκτιμούν σχέσεις και επιχειρούν να προβλέψουν τα μελλοντικά αποτελέσματα. Κατάλληλες για ex pos αξιολόγηση. Η κατάταξή τους γίνεται σε δύο κατηγορίες: (α) μελέτες με έμμεσες ενδείξεις για την επίδραση της ΠΠ για τη σύγκλιση και (β) μελέτες με άμεση μέτρηση της περιφερειακής ανάπτυξης ως αποτέλεσμα της ΠΠ (βλ. παρακάτω) 64

65 Α) έμμεσες ενδείξεις Δημόσιο και Ανθρώπινο Κεφάλαιο: υποδομή και εκπαίδευση βασικοί παράγοντες για την τοποθεσία των συντελεστών παραγωγής Επενδύσεις σε Δημόσιο και Ανθρώπινο Κεφάλαιο είναι αποδοτικές μόνο όταν το γενικότερο μακροχοοικονομικό περιβάλλον είναι θετικό για την ανάπτυξη Κοινωνικο-οικονομικός αντίκτυπος έργων που χρηματοδοτείται από το Ταμείο Συνοχής για διάφορες περιοχές μεγάλες διαφορές στην απόδοση των χρηματοδοτούμενων έργων μεταξύ περιφερειών B) άμεσες ενδείξεις Άμεσος αντίκτυπος των κονδυλίων συνοχής (ρυθμός μεγέθυνσης=f(αρχικό ΑΕΠ, κονδύλια) θετική (αλλά όχι μεγάλη) επίδραση της ΠΠ Διαχωρισμός σε 2 περιόδους: (προ της Ενιαίας Ευρωπαϊκής Πράξης ) και (μετά την ΕΕΠ) αύξηση του ρυθμού ανάπτυξης αλλά με φθίνοντα ρυθμό Φτωχές περιοχές ήταν σχετικά ανεπιτυχείς στη σύγκλιση, αλλά μπορεί να ήταν σε χειρότερη μοίρα χωρίς την ΠΠ Ευρωπαϊκή Περιφερειακή Πολιτική μικρή σχέση με την οικονομική ανάπτυξη: η μεγαλύτερη χρηματοδότηση έγινε τις δεκαετίες , όταν αυξήθηκαν οι σχετικές αποκλίσεις Γενικό Συμπέρασμα: Αοριστία όσον αφορά στον αντίκτυπο της ΠΠ για τη συνοχή 65

66 Νέες Ενδείξεις για την αποτελεσματικότητα της ΠΠ (Ederveen e al., 2003, chaper 4) Πρόσφατη βάση δεδομένων με περιφερειακά στοιχεία αναφορικά με την πολιτική συνοχής και την παραγωγικότητα στις περιφέρειες EE-12, Σύγκλιση σε εθνικό επίπεδο growh (y i, T ) = α + β 1 *ln(y i, -1 ) + β 2 *sk i, + β 3 *sh i, + β 4 *pop i, + β 5 *ln(erdf i, ) + β 6 *open i, Εάν ο συντελεστής β 5 είναι θετικός η ΠΠ ενισχύει το εισόδημα των λιγότερο αναπτυγμένων κρατών (Σημείωση: ο βαθμός ανοιχτής οικονομίας open θεωρείται ότι ενισχύει την εθνική πολιτική προς ορθές κατευθύνσεις) Αποτελέσματα: μη-ευνοϊκά η πολιτική για τη συνοχή δεν έχει βελτιώσει τα επίπεδα ανάπτυξης όσων τη λαμβάνουν. Επιπλέον, αρνητικά αποτελέσματα στο ρυθμό μεγέθυνσης του πραγματικού κατά κεφαλήν εισοδήματος 66

67 2. Σύγκλιση σε περιφερειακό επίπεδο Βάση δεδομένων για 183 NUTS II περιοχές, growh (y i, T ) = α + β 1 *ln(y i, -1 ) + β 2 *cs i, + β 3 *D i (όπου η μεταβλητή cs δηλώνει τις κοινοτικές εισροές για την ΠΠ) χωρίς ψευδομεταβλητές (προϋποθέτει απόλυτη σύγκλιση, αλλά κερδίζονται βαθμοί ελευθερίας β 1 αρνητικό, που σημαίνει ότι οι περιφέρειες συγκλίνουν μεταξύ τους, ενώ η ΠΠ έχει αρνητικό αποτέλεσμα (πχ λόγω τοπικού ren-seeking) με ψευδομεταβλητές για τις χώρες (προϋποθέτει διαφορές μεταξύ χωρών, αλλά όχι μεταξύ των περιφερειών της ίδιας χώρας) υπό συνθήκη σύγκλιση β 1 αρνητικό, που σημαίνει ότι οι περιφέρειες κάθε χώρας συγκλίνουν μεταξύ τους, ενώ η ΠΠ δεν έχει αποτέλεσμα με ψευδομεταβλητές για τις περιφέρειες επιτρέπει διαφορές στα επίπεδα παραγωγικότητας για κάθε περιφέρεια οι περιφέρειες δε συγκλίνουν β 1 αρνητικό, που σημαίνει ότι οι περιφέρειες συγκλίνουν σε ανεξάρτητο επίπεδο εισοδήματος, ενώ η ΠΠ έχει αποτέλεσμα (αύξηση ΠΠ ως % του ΑΕΠ κατά 1% αυξάνει το ρυθμό μεγέθυνσης κατά 0.7%). 67

68 Τι μπορεί να προκαλεί τις μη-θετικές εκτιμήσεις για την επίδραση της ΠΠ; Εκτόπιση εθνικής περιφερειακής πολιτικής: οι χώρες που λαμβάνουν πόρους σταματούν να χρηματοδοτούν τις φτωχότερες περιφέρειες μέσω εθνικών πόρων Πώς μπορεί να προσεγγιστεί η ύπαρξη εκτόπισης; - Διαχωρισμός περιοχών που υπάγονται στο Στόχο 1 από τις μη υπαγόμενες στο Στόχο 1 - Υπολογισμός της εθνικής βοήθεια που θα λάμβαναν οι περιφέρειες του Στόχου 1 - Υπάρχει διαφορά (εκτόπιση) με αυτήν που πραγματικά λαμβάνουν Διαγραμματικά: Εθν.πόροι Εκτόπιση ΟΒ1=1 ΟΒ1=0 Εισόδημα Περιφέρειας Οικονομετρικά αποτελέσματα: μια φτωχή περιοχή θα χάσει το 50% της επιπρόσθετης εθνικής περιφερειακής πολιτικής λόγω της ΠΠ της ΕΕ. σε απόλυτα νούμερα, κάθε 1Ευρώ, που εισρέει μέσω της ΠΠ της ΕΕ, οδηγεί σε χαμηλότερη εθνική ενίσχυση κατά 0.17 Ευρώ κατά μέσο όρο 68

69 Σύνοψη των αποτελεσμάτων για την επίδραση των Διαρθρωτικών Ταμείων 1. Οι μελέτες για την αξιολόγηση της ΠΠ διαφέρουν ανάλογα με την κλίμακα και το στόχο αξιολόγησης 2. Η αξιολόγηση εξαρτάται σημαντικά από τις αρχικές υποθέσεις για την επίδραση των επενδύσεων στο εισόδημα 3. Σε επίπεδο χωρών, οι μελέτες δίνουν ανάμικτα αποτελέσματα για τον αντίκτυπο της πολιτικής συνοχής στην οικονομική ανάπτυξη των χωρών που υστερούν βασική προϋπόθεση: ανοικτές οικονομίες για θετικό αντίκτυπο 4. Σε επίπεδο περιφερειών, η ΠΠ έχει σημαντικό αντίκτυπο, εφόσον ληφθεί υπόψη ότι η κάθε περιφέρεια μεγενθύνεται σύμφωνα με τις ιδιαιτερότητές της 5. Υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις για σημαντική εκτόπιση της εθνικής περιφερειακής πολιτικής μια περιφέρεια χάνει το 50% της εθνικής περιφερειακής πολιτικής μόλις γίνει επιλέξιμη υπό το στόχο 1 εκτόπιση 0.17ευρώ για κάθε 1 ευρώ από την πολιτική συνοχής. 69

70 Κοινοτικές Πρωτοβουλίες Για την υποστήριξη των πόρων που διατίθενται για τη χρηματοδότηση των περιφερειακών δράσεων που προτείνονται από τις εθνικές αρχές, η ΕΕ έχει τη δυνατότητα να προτείνει προγράμματα δράσης μέσων των ακόλουθων Κοινοτικών Πρωτοβουλιών (Communiy Iniiaives): INTERREG III διασυνοριακές πρωτοβουλίες για την προώθηση της συνεργασίας μεταξύ χωρών και περιφερειών URBAN II καινοτόμες στρατηγικές για την οικονομική και κοινωνική επαναφορά των αστικών περιοχών LEADER+ - συναντήσεις ιθυνόντων στις αγροτικές περιοχές με στόχο την ανάπτυξη μέσω τοπικών πρωτοβουλιών EQUAL εξάλειψη ανισότητας και διακρίσεων στην αγορά εργασίας 70

71 INTERREG II Χρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής ανάπτυξης Οικονομική και Κοινωνική συνοχή στην ΕΕ ενθάρρυνση ισορροπημένης ανάπτυξης ηπείρου Διασυνοριακή, διεθνική και διαπεριφερειακή συνεργασία 3 ΔΕΣΜΕΣ - Δέσμη Α: Διασυνοριακή Συνεργασία Ελλάδα Βουλγαρία Ελλάδα Π.Γ.Δ.Μ. Ελλάδα Αλβανία Ελλάδα Κύπρος Ελλάδα Ιταλία Ελλάδα Τουρκία - Δέσμη Β: CADSES, MEDOCC, ARCHIMED - Δέσμη Γ: Προγράμματα INTERREG IIIC Ανατολικής Ζώνης Προγράμματα INTERREG IIIC Νότιας Ζώνης Ειδικά Προγράμματα: ESPON, INTERACT 71

72 URBAN II Αντιμετώπιση της κρίσης των πολυάριθμων αστικών κέντρων Ενέργειες κοινωνικής και οικονομικής εξυγίανσης, ανανέωσης των υποδομών και των εξοπλισμών και βελτίωσης του περιβάλλοντος Προώθηση της διαμόρφωσης και εφαρμογής ιδιαίτερα καινοτόμων στρατηγικών για την αειφόρο οικονομική και κοινωνική αναζωογόνηση μικρού και μεσαίου μεγέθους κωμοπόλεων και πόλεων ή μειονεκτικών αστικών περιοχών σε μεγαλύτερες πόλεις Ανάπτυξη της γνώσης και ανταλλαγή εμπειριών και ορθών πρακτικών στον αστικό χώρο,σε σχέση με οικονομικά, κοινωνικά περιβαλλοντικά και διοικητικά θέματα,για την αειφόρο αστική αναζωογόνηση και ανάπτυξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση. 72

73 LEADER+ Πρωτοβουλία κατά την 3 η προγραμματική περίοδο ( ). Να καταστεί η ύπαιθρος ανταγωνιστική σε επίπεδο οικονομικό και κοινωνικό, ελκυστικότερη για τη διαβίωση αλλά και την ανάπτυξη οικονομικών και πολιτιστικών δραστηριοτήτων. Προώθηση της ανάπτυξης και της διαρθρωτικής προσαρμογής των αναπτυξιακά καθυστερημένων περιφερειών. Ισόρροπη αειφόρος ανάπτυξη, αύξηση της απασχόλησης, εξασφάλιση ισότητας μεταξύ ανδρών και γυναικών και προστασία βελτίωση του περιβάλλοντος. «Βιώσιμη και ολοκληρωμένη ανάπτυξη της υπαίθρου». 1 ος ΣΤΟΧΟΣ Η ολοκληρωμένη, υψηλής ποιότητας, αειφόρος ανάπτυξη της υπαίθρου μέσω πιλοτικών εφαρμογών. 2 ος ΣΤΟΧΟΣ Η ενίσχυση της προσπάθειας για άρση της απομόνωσης των περιοχών σε όλα τα επίπεδα της οικονομικής και κοινωνικής ζωής. 73

74 EQUAL Εργαλείο της Ευρωπαϊκής Στρατηγικής για την Απασχόληση Χρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο Στοχεύει στην πειραματική εφαρμογή και διάδοση νέων τρόπων καταπολέμησης των διακρίσεων και της ανισότητας στον τομέα της απασχόλησης. Η Εqual ολοκληρώνει τις εμπειρίες που αποκτήθηκαν στα πλαίσια των προηγούμενων Πρωτοβουλιών EMPLOYMENT & ADAPT και συμπληρώνει τις υπάρχουσες πολιτικές για την ισότητα ευκαιριών στην αγορά εργασίας. Οριζόντια προσέγγιση στις πολιτικές και τις υπηρεσίες προς τις οποίες θα έχουν πρόσβαση πολλαπλές κατηγορίες αποκλεισμένων ή απειλούμενων από αποκλεισμό από την αγορά εργασίας ομάδων και να αντιμετωπίσει την αποσπασματικότητα και την έλλειψη συντονισμού των εφαρμοζόμενων πολιτικών. 74

75 Άλλα Κονδύλια Ταμείο Συνοχής στα κράτη-μέλη με κατά κεφαλήν GNP < 90% του μέσου Κοινοτικού (Ελλάδα, Ιρλανδία, Πορτογαλία, Ισπανία) με στόχο τη βελτίωση του περιβάλλοντος και τον εκσυγχρονισμό των υποδομών. Ένα ποσοστό του FIFG projecs για τη μείωση υπερβολικής αλιείας ERDF χρηματοδότηση για την ανάπτυξη στρατηγικών για R&D PHARE, SAPARD, ISPA υποστήριξη στα νέα κράτη μέλη 75

76 Το Μέλλον της Οικονομικής και Κοινωνικής Συνοχής: Διεύρυνση (Second Progress Repor, 2003) ΕΕ-25: 116 εκατ. άνθρωποι ή 25% του πληθυσμού σε περιφέρειες με εισόδημα < 75% του ΜΚΟ ΕΕ-15: 68 εκατ. άνθρωποι ή 18% εισόδημα < 75% του ΜΚΟ ΕΕ-25: ανάγκη για 3 εκατ. θέσεις απασχόλησης EE-25: 4.4 αναλογία κατά κεφαλήν ΑΕΠ μεταξύ 10 πλουσιότερων και 10 φτωχότερων περιοχών στην Ε-25 (η αντίστοιχη αναλογία στην ΕΕ-15 ήταν 2.6) ΕΕ-25: ποσοστά ανεργίας θα κυμαίνονται: 2.45% % ΕΕ-27: αύξηση ΑΕΠ κατά 4-5% και πληθυσμού κατά 20% μείωση κατά κεφαλήν ΑΕΠ (1/3 πληθυσμού σε χώρες με κατά κεφαλήν ΑΕΠ<90%ΜΚΟ) Σχεδόν όλες οι περιφέρειες των νέων χωρών-μελών θα είναι επιλέξιμες με βάση τα κριτήρια του Στόχου 1 76

Η Περιφερειακή Πολιτική της Ε.Ε ( )

Η Περιφερειακή Πολιτική της Ε.Ε ( ) Η Περιφερειακή Πολιτική της Ε.Ε (1957-2013) Παύλος Καρανικόλας Επίκουρος Καθηγητής ΓΠΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ: ΟΙ ΒΑΣΙΚΟΙ ΣΚΟΠΟΙ 1. Μείωση της ανεργίας 2. Μείωση των περιφερειακών ανισοτήτων στην κατανομή

Διαβάστε περισσότερα

ΤΜΗΜΑ ΙΕΘΝΩΝ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΤΙΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΕΣ ΣΠΟΥ ΕΣ ΓΙΑ ΣΤΕΛΕΧΗ

ΤΜΗΜΑ ΙΕΘΝΩΝ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΤΙΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΕΣ ΣΠΟΥ ΕΣ ΓΙΑ ΣΤΕΛΕΧΗ ΤΜΗΜΑ ΙΕΘΝΩΝ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΤΙΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΕΣ ΣΠΟΥ ΕΣ ΓΙΑ ΣΤΕΛΕΧΗ Μάθηµα: ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΤΗΣ Ε.Ε. ιδάσκων: Σαράντης Καλυβίτης 1η ενότητα: ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΕΚΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΝΕΟΚΛΑΣΙΚΟΥ ΥΠΟΔΕΙΓΜΑΤΟΣ

ΕΠΕΚΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΝΕΟΚΛΑΣΙΚΟΥ ΥΠΟΔΕΙΓΜΑΤΟΣ Κεφάλαιο 3 ΕΠΕΚΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΝΕΟΚΛΑΣΙΚΟΥ ΥΠΟΔΕΙΓΜΑΤΟΣ Εισαγωγή Ένα από τα βασικά συμπεράσματα του απλού νεοκλασικού υποδείγματος οικονομικής μεγέθυνσης, που παρουσιάστηκε στο Κεφάλαιο, είναι ότι δεν μπορεί

Διαβάστε περισσότερα

Υποδείγματα Ενδογενούς Οικονομικής Μεγέθυνσης. Εξωτερικότητες από τη Συσσώρευση Φυσικού Κεφαλαίου στην Αποδοτικότητα της Εργασίας

Υποδείγματα Ενδογενούς Οικονομικής Μεγέθυνσης. Εξωτερικότητες από τη Συσσώρευση Φυσικού Κεφαλαίου στην Αποδοτικότητα της Εργασίας Υποδείγματα Ενδογενούς Οικονομικής Μεγέθυνσης Εξωτερικότητες από τη Συσσώρευση Φυσικού Κεφαλαίου στην Αποδοτικότητα της Εργασίας Εκμάθηση από την Εμπειρία και Συσσώρευση Κεφαλαίου η τεχνολογική πρόοδος

Διαβάστε περισσότερα

Α. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΟΥ Ε.Π. ΔΕΠΙΝ

Α. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΟΥ Ε.Π. ΔΕΠΙΝ ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ κ. ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΥ ΣΤΗ 2 Η ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΤΟΥ Ε.Π. ΔΕΠΙΝ 2007-2013. (ΛΟΥΤΡΑΚΙ 20/03/2009) Α. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

Υποδείγματα Συσσώρευσης Ανθρωπίνου Κεφαλαίου, Ιδεών και Καινοτομιών και Ενδογενούς Μεγέθυνσης

Υποδείγματα Συσσώρευσης Ανθρωπίνου Κεφαλαίου, Ιδεών και Καινοτομιών και Ενδογενούς Μεγέθυνσης Υποδείγματα Συσσώρευσης Ανθρωπίνου Κεφαλαίου, Ιδεών και Καινοτομιών και Ενδογενούς Μεγέθυνσης Εξωτερικότητες από τη Συσσώρευση Φυσικού Κεφαλαίου, Συσσώρευση Ανθρωπίνου Κεφαλαίου, και Παραγωγή Νέων Ιδεών

Διαβάστε περισσότερα

Ποσοστό μακροχρόνιας ανεργίας (διάρκεια 12+ μήνες) οικονομικά ενεργού πληθυσμού 15+ χρονών - σύνολο

Ποσοστό μακροχρόνιας ανεργίας (διάρκεια 12+ μήνες) οικονομικά ενεργού πληθυσμού 15+ χρονών - σύνολο οικονομικά ενεργού πληθυσμού 15+ χρονών - σύνολο Περιγραφή δείκτη και πηγή πληροφοριών Το ποσοστό μακροχρόνιας ανεργίας (διάρκεια 12+ μήνες) οικονομικά ενεργού πληθυσμού 15+ χρονών υπολογίζεται με τη διαίρεση

Διαβάστε περισσότερα

Η πολιτική Συνοχής στην περίοδο 2007-2013. Προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής

Η πολιτική Συνοχής στην περίοδο 2007-2013. Προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Η πολιτική Συνοχής στην περίοδο 2007-2013. Προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Στον Πίνακα 1 παρατίθενται εν συντοµία οι προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη νέα προγραµµατική περίοδο 2007-2013 σε

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ

ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ Μακροχρόνια οικονομική μεγέθυνση Οι χώρες εμφανίζουν μεγέθυνση με πολύ

Διαβάστε περισσότερα

Το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο κατά τη Νέα Προγραμματική Περίοδο (2014-2020) Βασικά σημεία και διερευνητικές προσεγγίσεις

Το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο κατά τη Νέα Προγραμματική Περίοδο (2014-2020) Βασικά σημεία και διερευνητικές προσεγγίσεις Το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο κατά τη Νέα Προγραμματική Περίοδο (2014-2020) Βασικά σημεία και διερευνητικές προσεγγίσεις Εμμανουέλα Κουρούση Μονάδα Β Ειδική Υπηρεσία Συντονισμού και Παρακολούθησης Δράσεων

Διαβάστε περισσότερα

Το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο κατά τη Νέα Προγραμματική Περίοδο ( ) Βασικά σημεία και διερευνητικές προσεγγίσεις

Το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο κατά τη Νέα Προγραμματική Περίοδο ( ) Βασικά σημεία και διερευνητικές προσεγγίσεις Το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο κατά τη Νέα Προγραμματική Περίοδο (2014-2020) Βασικά σημεία και διερευνητικές προσεγγίσεις Ελένη Κρικέλα Προϊσταμένη Μονάδας Α Ειδικής Υπηρεσίας Συντονισμού και Παρακολούθησης

Διαβάστε περισσότερα

Η προοπτικές μεταρρύθμισης της ΚΑΠ :

Η προοπτικές μεταρρύθμισης της ΚΑΠ : Η προοπτικές μεταρρύθμισης της ΚΑΠ : Θέματα για συζήτηση μετά το 2013 Τάσος Χανιώτης Διευθυντής Διεύθυνση Οικονομικών Αναλύσεων, Προοπτικών και Αξιολογήσεων Γενική Διεύθυνση Γεωργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης

Διαβάστε περισσότερα

Τάσεις και προοπτικές στην ελληνική οικονομία

Τάσεις και προοπτικές στην ελληνική οικονομία ΙΔΡΥΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ FOUNDATION FOR ECONOMIC & INDUSTRIAL RESEARCH 1 Τσάμη Καρατάσου 11, 117 42 Αθήνα, Tηλ.: 21 92 11 2-1, Fax: 21 92 33 977, www.iobe.gr 11 Tsami Karatassou, 117 42

Διαβάστε περισσότερα

1. Η ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ ΚΑΙ Η ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ

1. Η ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ ΚΑΙ Η ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΓΕΝΙΚΟΥ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ κ. ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΥ ΣΤΗΝ 1 Η ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΤΟΥ ΠΕΠ ΔΕΠΙΝ 2007-2013 ΚΕΡΚΥΡΑ 6 3-2008 1. Η ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

Ευρώπη 2020 Αναπτυξιακός προγραμματισμός περιόδου 2014-2020 ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2012

Ευρώπη 2020 Αναπτυξιακός προγραμματισμός περιόδου 2014-2020 ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ & ΘΡΑΚΗΣ Ενδιάμεση Διαχειριστική Αρχή Ευρώπη 2020 Αναπτυξιακός προγραμματισμός περιόδου 2014-2020 ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2012 Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Μακεδονία Θράκη»

Διαβάστε περισσότερα

Γενικό ποσοστό απασχόλησης ισοδύναμου πλήρως απασχολούμενου πληθυσμού - σύνολο

Γενικό ποσοστό απασχόλησης ισοδύναμου πλήρως απασχολούμενου πληθυσμού - σύνολο απασχολούμενου πληθυσμού - σύνολο Περιγραφή δείκτη και πηγή πληροφοριών Το γενικό ποσοστό απασχόλησης ισοδύναμου πλήρως απασχολούμενου πληθυσμού υπολογίζεται με τη διαίρεση του αριθμού του ισοδύναμου πλήρως

Διαβάστε περισσότερα

Φορολογική πολιτική και ανταγωνιστικότητα Νίκος Βέττας Γενικός Διευθυντής ΙΟΒΕ Καθηγητής Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών

Φορολογική πολιτική και ανταγωνιστικότητα Νίκος Βέττας Γενικός Διευθυντής ΙΟΒΕ Καθηγητής Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών ΙΔΡΥΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ FOUNDATION FOR ECONOMIC & INDUSTRIAL RESEARCH Τ. Καρατάσου 11, 117 42 Αθήνα, Tηλ.: 210 92 11 200-10, Fax: 210 92 33 977, www.iobe.gr 11 T. Karatassou Str., 117

Διαβάστε περισσότερα

Η Κοινή Γεωργική Πολιτική σε αριθμούς

Η Κοινή Γεωργική Πολιτική σε αριθμούς Η Κοινή Γεωργική Πολιτική σε αριθμούς Οι πίνακες που ακολουθούν δείχνουν τα βασικά στατιστικά δεδομένα σε πολλούς τομείς σχετικά με την κοινή γεωργική πολιτική (ΚΓΠ), και συγκεκριμένα: τη γεωργική βιομηχανία

Διαβάστε περισσότερα

Γενικός ρυθμός μεταβολής οικονομικά ενεργού πληθυσμού χρονών - σύνολο

Γενικός ρυθμός μεταβολής οικονομικά ενεργού πληθυσμού χρονών - σύνολο 15-64 χρονών - σύνολο Περιγραφή δείκτη και πηγή πληροφοριών Ο γενικός ρυθμός μεταβολής οικονομικά ενεργού πληθυσμού 15-64 χρονών υπολογίζεται με τη διαίρεση της ετήσιας αύξησης του οικονομικά ενεργού πληθυσμού

Διαβάστε περισσότερα

Η Κοινή Γεωργική Πολιτική σε αριθμούς

Η Κοινή Γεωργική Πολιτική σε αριθμούς Η Κοινή Γεωργική Πολιτική σε αριθμούς Οι πίνακες που ακολουθούν παρουσιάζουν τα βασικά στατιστικά δεδομένα σε πολλούς τομείς σχετικά με την Κοινή Γεωργική Πολιτική (ΚΓΠ) και, συγκεκριμένα: τη γεωργική

Διαβάστε περισσότερα

ΝΕΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ 2014-2020 ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΒΟΡΕΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ

ΝΕΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ 2014-2020 ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΒΟΡΕΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ ΝΕΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ 2014-2020 ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΒΟΡΕΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ Παρουσίαση της Ενδιάμεσης Διαχειριστικής Αρχής στη Συνεδρίαση της ΠΕΔ Βορείου Αιγαίου, Μυτιλήνη, 27 Φεβρουαρίου 2014 Σκέλος Αρχιτεκτονική

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΚΡΗΤΗΣ 2014-2020

ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΚΡΗΤΗΣ 2014-2020 1 ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΚΡΗΤΗΣ 2014-2020 Μαρία Κασωτάκη Προϊσταμένη ΕΔΑ Περιφέρειας Κρήτης ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2013 ΣΥΓΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ, ΑΠΟ ΤΑ ΔΙΑΡΘΡΩΤΙΚΑ ΤΑΜΕΙΑ ΤΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1. Αξιολόγηση των µακροοικονοµικών επιπτώσεων του ΚΠΣ III

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1. Αξιολόγηση των µακροοικονοµικών επιπτώσεων του ΚΠΣ III ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ 152 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1 Αξιολόγηση των µακροοικονοµικών επιπτώσεων του ΚΠΣ III Η εκ των προτέρων αξιολόγηση των µακροοικονοµικών επιπτώσεων του 3 ου ΚΠΣ µπορεί να πραγµατοποιηθεί µε τρόπους οι οποίοι

Διαβάστε περισσότερα

ΣΤΟΧΟΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΕΣΠΑ 2014-2020

ΣΤΟΧΟΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΕΣΠΑ 2014-2020 ΣΤΟΧΟΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΕΣΠΑ 2014-2020 - Με την παρούσα εγκύκλιο γίνεται αποτύπωση της προόδου των διαπραγµατεύσεων για τη διαµόρφωση του Κανονιστικού πλαισίου της νέας περιόδου, καθώς και των σηµαντικών

Διαβάστε περισσότερα

Επένδυση στις περιφέρειες της Ελλάδας: Η πολιτική συνοχής της ΕΕ Πολιτική συνοχής

Επένδυση στις περιφέρειες της Ελλάδας: Η πολιτική συνοχής της ΕΕ Πολιτική συνοχής Επένδυση στις περιφέρειες της Ελλάδας: Η πολιτική συνοχής της ΕΕ 2014-2020 Πολιτική συνοχής Τα βασικά στοιχεία της πολιτικής συνοχής της ΕΕ Πολιτική συνοχής Γιατί χρειάζεται η ΕΕ μια πολιτική συνοχή; Ανώτερο

Διαβάστε περισσότερα

MEMO/08/

MEMO/08/ MEMO/08/740 Βρυξέλλες, 26 Νοεµβρίου 2008 Ο δρόµος προς την ανάκαµψη: το πακέτο συνοχής - Ερωτήσεις και απαντήσεις για τη συµβολή της πολιτικής για τη συνοχή στο σχέδιο για την ανάκαµψη της οικονοµίας Ποιος

Διαβάστε περισσότερα

Η Κοινή Γεωργική Πολιτική σε αριθμούς

Η Κοινή Γεωργική Πολιτική σε αριθμούς Η Κοινή Γεωργική Πολιτική σε αριθμούς Οι πίνακες που ακολουθούν παρουσιάζουν τα βασικά στατιστικά δεδομένα σε πολλούς τομείς σχετικά με την Κοινή Γεωργική Πολιτική (ΚΓΠ) και, συγκεκριμένα: τη γεωργική

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ, ΑΘΡΩΠΙΝΟΙ ΠΟΡΟΙ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΥΝΟΧΗ

Εισαγωγή ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ, ΑΘΡΩΠΙΝΟΙ ΠΟΡΟΙ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΥΝΟΧΗ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ, ΑΘΡΩΠΙΝΟΙ ΠΟΡΟΙ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΥΝΟΧΗ Εισαγωγή Σκοπός του εντύπου είναι η παρουσίαση των βασικών προνοιών του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Απασχόληση, Ανθρώπινοι Πόροι και Κοινωνική Συνοχή»,

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΔΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΝΗΣΙΩΤΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ (ΩΣ ΣΥΝΕΙΣΦΟΡΑ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΘΑΛΑΣΣΙΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ, ΝΗΣΩΝ ΑΛΙΕΙΑΣ (Υ.ΘΥ.Ν.ΑΛ) ΣΤΗ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΥΝΟΧΗΣ) Η 5 η έκθεση για την οικονομική,

Διαβάστε περισσότερα

Ποσοστό απασχόλησης στον τριτογενή τομέα του πληθυσμού χρονών - σύνολο

Ποσοστό απασχόλησης στον τριτογενή τομέα του πληθυσμού χρονών - σύνολο Ποσοστό απασχόλησης στον τριτογενή τομέα του πληθυσμού 15-64 χρονών - σύνολο Περιγραφή δείκτη και πηγή πληροφοριών Το ποσοστό απασχόλησης στον τριτογενή τομέα του πληθυσμού 15-64 χρονών υπολογίζεται με

Διαβάστε περισσότερα

Γενικό ποσοστό συμμετοχής στην αγορά εργασίας πληθυσμού χρονών - σύνολο

Γενικό ποσοστό συμμετοχής στην αγορά εργασίας πληθυσμού χρονών - σύνολο πληθυσμού 15-64 χρονών - σύνολο Περιγραφή δείκτη και πηγή πληροφοριών Το γενικό ποσοστό συμμετοχής στην αγορά εργασίας πληθυσμού 15-64 χρονών υπολογίζεται με τη διαίρεση του αριθμού του οικονομικά ενεργού

Διαβάστε περισσότερα

Πολιτική. συνοχής της ΕΕ Προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Πολιτική. Συνοχής

Πολιτική. συνοχής της ΕΕ Προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Πολιτική. Συνοχής Πολιτική συνοχής της ΕΕ 2014 2020 Προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Πολιτική Συνοχής Διάρθρωση της παρουσίασης 1. Ποιος είναι ο αντίκτυπος της πολιτικής συνοχής της ΕΕ; 2. Γιατί η Επιτροπή προτείνει αλλαγές

Διαβάστε περισσότερα

Εταιρικό Σύμφωνο για το Πλαίσιο Ανάπτυξης (ΕΣΠΑ)

Εταιρικό Σύμφωνο για το Πλαίσιο Ανάπτυξης (ΕΣΠΑ) Εταιρικό Σύμφωνο για το Πλαίσιο Ανάπτυξης (ΕΣΠΑ) Νέα Προγραμματική Περίοδος 2014-2020 Νέο ΕΣΠΑ Τα Επιχειρησιακά Προγράμματα που υπεβλήθησαν είναι επτά τομεακά και δεκατρία περιφερειακά. Ο προϋπολογισμός

Διαβάστε περισσότερα

ΑΛΟΓΟΣΚΟΥΦΗ ΓΙΑ ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ, ΤΟΝ ΕΛΕΓΧΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΩΝ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟ

ΑΛΟΓΟΣΚΟΥΦΗ ΓΙΑ ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ, ΤΟΝ ΕΛΕΓΧΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΩΝ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟ ΑΘΗΝΑ 1-8-2007 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΥΠΟΥ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ κ. ΓΙΩΡΓΟΥ ΑΛΟΓΟΣΚΟΥΦΗ ΓΙΑ ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ, ΤΟΝ ΕΛΕΓΧΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΩΝ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

Μερίδιο εργοδοτουμένων με μερική ή / και προσωρινή απασχόληση στον εργοδοτούμενο πληθυσμό 15+ χρονών - σύνολο

Μερίδιο εργοδοτουμένων με μερική ή / και προσωρινή απασχόληση στον εργοδοτούμενο πληθυσμό 15+ χρονών - σύνολο Μερίδιο εργοδοτουμένων με μερική ή / και προσωρινή απασχόληση στον εργοδοτούμενο πληθυσμό 15+ χρονών - σύνολο Περιγραφή δείκτη και πηγή πληροφοριών Το μερίδιο εργοδοτουμένων με μερική ή/και προσωρινή απασχόληση

Διαβάστε περισσότερα

31999R1783. Kειμένου. Ημερομηνίες. Ταξινομήσεις

31999R1783. Kειμένου. Ημερομηνίες. Ταξινομήσεις 31999R1783 Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1783/1999 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 12ης Ιουλίου 1999 σχετικά με το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης ΕΕ L 213 της 13.8.1999, σ. 1 έως 4

Διαβάστε περισσότερα

Πολιτικές Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος

Πολιτικές Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος Πολιτικές Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος Μισσός Βλάσης Ερευνητής του Παρατηρητηρίου Οικονομικών και Κοινωνικών Εξελίξεων του ΙΝΕ ΓΣΕΕ, phd student Χαρακτηριστικά των σχημάτων ΕΕΕ στις χώρες τις Ευρωπαϊκής

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ: ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ

ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ: ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ: ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ Παρουσίαση του J.M. Barroso, Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 4ης Φεβρουαρίου 2011 Περιεχόμενα 1 I. Η Ευρώπη κινδυνεύει να χάσει έδαφος

Διαβάστε περισσότερα

Σύνοψη της Σύμβασης Εταιρικής Σχέσης για την Κύπρο, 2014-2020

Σύνοψη της Σύμβασης Εταιρικής Σχέσης για την Κύπρο, 2014-2020 ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 20 Ιουνίου 2014 Σύνοψη της Σύμβασης Εταιρικής Σχέσης για την Κύπρο, 2014-2020 Συνολική πληροφόρηση Η σύμβαση εταιρικής σχέσης με την Κύπρο καθορίζει ένα ορόσημο για επενδύσεις

Διαβάστε περισσότερα

Εαρινές οικονοµικές προβλέψεις της Επιτροπής : Ανάκαµψη της ανάπτυξης

Εαρινές οικονοµικές προβλέψεις της Επιτροπής : Ανάκαµψη της ανάπτυξης IP/06/588 Βρυξέλλες 8 Μαΐου 2006 Εαρινές οικονοµικές προβλέψεις της Επιτροπής 2006-2007: Ανάκαµψη της ανάπτυξης Η οικονοµική ανάπτυξη προβλέπεται ότι θα σηµειώσει το 2006 ανάκαµψη κατά 2,3% στην Ευρωπαϊκή

Διαβάστε περισσότερα

Έρευνα και Ανάλυση Παρατηρητήριο Ανταγωνιστικότητας ΕΛΛΑ Α 2002: Η ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΩΝ

Έρευνα και Ανάλυση Παρατηρητήριο Ανταγωνιστικότητας ΕΛΛΑ Α 2002: Η ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΩΝ Έρευνα και Ανάλυση Παρατηρητήριο Ανταγωνιστικότητας Τεύχος 6 Φεβρουάριος 2003 Μηνιαίο ελτίο Ανταγωνιστικότητας ΕΛΛΑ Α 2002: Η ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΩΝ Σύνοψη Στις 14/1/2003 η Ευρωπαϊκή

Διαβάστε περισσότερα

UNIVERSITY OF THE AEGEAN Research Unit

UNIVERSITY OF THE AEGEAN Research Unit ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ INTERREG IVC 2007-2013 Ανταλλαγή Τεχνογνωσίας & Μεταφορά Καλών Πρακτικών Δεύτερη Πρόσκληση ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Η τοπική αυτοδιοίκηση καθώς και οι αναπτυξιακοί φορείς σε τοπικό και περιφερειακό

Διαβάστε περισσότερα

Περιφερειακή Ανάπτυξη

Περιφερειακή Ανάπτυξη ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Περιφερειακή Ανάπτυξη Ενότητα 5: Κοινοτική Περιφερειακή Πολιτική και Ανάπτυξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση Ζαχαρούλα Ανδρεοπούλου Άδειες Χρήσης

Διαβάστε περισσότερα

Ι. Η Κοινή Αγροτική Πολιτική της Ε.Ε.

Ι. Η Κοινή Αγροτική Πολιτική της Ε.Ε. Ι. Η Κοινή Αγροτική Πολιτική της Ε.Ε. 1α. Στήριξη Γεωργικού Εισοδήματος 1β. Στήριξη Αγοράς 2. Αγροτική Ανάπτυξη ΙΙ. Εθνική Πολιτική για: τη γη τη χρηματοδότηση της γεωργίας τη γεωργική εκπαίδευση τις γεωργικές

Διαβάστε περισσότερα

Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων ΠΔΕ. 16/05/2013 Μ. Αντωνίου

Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων ΠΔΕ. 16/05/2013 Μ. Αντωνίου Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο Αναφοράς ΕΣΠΑ Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων ΠΔΕ Νέα Προγραμματική Περίοδος 2014-2020 0 0 16/05/2013 Μ. Αντωνίου Ορισμός To Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο Αναφοράς 2007-2013 αποτελεί

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ. 5η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ. 5η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 26.9.2012 COM(2012) 549 final ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ 5η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

Διαβάστε περισσότερα

Προετοιμασία περιόδου 2014-2020 Στρατηγικές για την έξυπνη εξειδίκευση (RIS3) Αλεξανδρούπολη, 17 Απριλίου, 2013 EC-DG REGIO.G.

Προετοιμασία περιόδου 2014-2020 Στρατηγικές για την έξυπνη εξειδίκευση (RIS3) Αλεξανδρούπολη, 17 Απριλίου, 2013 EC-DG REGIO.G. Προετοιμασία περιόδου 2014-2020 Στρατηγικές για την έξυπνη εξειδίκευση (RIS3) Αλεξανδρούπολη, 17 Απριλίου, 2013 EC-DG REGIO.G.5-Greece & Cyprus 1 1) Κανονιστικές καινοτομίες 2014-2020 Επίτευξη των στόχων

Διαβάστε περισσότερα

Η Νέα Κλασσική Θεώρηση των Οικονομικών Διακυμάνσεων

Η Νέα Κλασσική Θεώρηση των Οικονομικών Διακυμάνσεων Η Νέα Κλασσική Θεώρηση των Οικονομικών Διακυμάνσεων Οικονομικές Διακυμάνσεις Οι οικονομίες ανέκαθεν υπόκειντο σε κυκλικές διακυμάνσεις. Σε ορισμένες περιόδους η παραγωγή και η απασχόληση αυξάνονται με

Διαβάστε περισσότερα

Επιχειρησιακό Πρόγραμμα: «Εκπαίδευση και Δια βίου Μάθηση» Εκτενής Σύνοψη. Αθήνα

Επιχειρησιακό Πρόγραμμα: «Εκπαίδευση και Δια βίου Μάθηση» Εκτενής Σύνοψη. Αθήνα Επιχειρησιακό Πρόγραμμα: «Εκπαίδευση και Δια βίου Μάθηση» Εκτενής Σύνοψη Αθήνα Απρίλιος 2008 Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Εκπαίδευση και Δια βίου Μάθηση» Στις επόμενες σελίδες γίνεται μια πρώτη προσπάθεια

Διαβάστε περισσότερα

Σχέδιο του προϋπολογισμού της ΕΕ για το 2017: Ανάπτυξη, απασχόληση και αποτελεσματική αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης στο επίκεντρο

Σχέδιο του προϋπολογισμού της ΕΕ για το 2017: Ανάπτυξη, απασχόληση και αποτελεσματική αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης στο επίκεντρο Σχέδιο του προϋπολογισμού της ΕΕ για το 2017: Ανάπτυξη, απασχόληση και αποτελεσματική αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης στο επίκεντρο Πρόσθετοι πόροι για την Ελλάδα Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε σήμερα

Διαβάστε περισσότερα

INTERREG IVC EUROPE. Παρουσίαση του Προγράμματος. Δρ. Ράλλης Γκέκας

INTERREG IVC EUROPE. Παρουσίαση του Προγράμματος. Δρ. Ράλλης Γκέκας INTERREG IVC EUROPE Παρουσίαση του Προγράμματος Δρ. Ράλλης Γκέκας ΣΤΟΧΟΣ ΤΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΕΥΡΩΠΗ 2020 ΕΙΝΑΙ ΜΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗ: Έξυπνη: αποτελεσματικότερες επενδύσεις στην εκπαίδευση, την έρευνα & την καινοτομία.

Διαβάστε περισσότερα

FINERPOL 5 η Διαπεριφερειακή Ημερίδα

FINERPOL 5 η Διαπεριφερειακή Ημερίδα Regional 2014-2020 FINERPOL 5 η Διαπεριφερειακή Ημερίδα Κοζάνη, 3 Μαΐου 2017 Χρηματοδοτικά Εργαλεία & ΠΕΠ Δυτικής Μακεδονίας 2014-2020 Χαράλαμπος Κιουρτσίδης, Προϊστάμενος ΕΥΔ ΕΠ/ΠΔΜ Regional 2014-2020

Διαβάστε περισσότερα

ΕΣΠΑ Στρατηγική Προτεραιότητες - Αρχιτεκτονική. Ιωάννης Φίρμπας Γενικός Διευθυντής Εθνικής Αρχής Συντονισμού ΕΣΠΑ

ΕΣΠΑ Στρατηγική Προτεραιότητες - Αρχιτεκτονική. Ιωάννης Φίρμπας Γενικός Διευθυντής Εθνικής Αρχής Συντονισμού ΕΣΠΑ ΕΣΠΑ 2014-2020 Στρατηγική Προτεραιότητες - Αρχιτεκτονική Ιωάννης Φίρμπας Γενικός Διευθυντής Εθνικής Αρχής Συντονισμού ΕΣΠΑ Βασικές αλλαγές νέας περιόδου Ο Κανονισμός δημιουργεί ένα πολύ στενό πλαίσιο διαμόρφωσης

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΙΚΑ ΣΥΝΟΠΤΙΚΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΡΟΟΔΟΥ TOY ΠΕΠ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ 2000-2006

ΓΕΝΙΚΑ ΣΥΝΟΠΤΙΚΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΡΟΟΔΟΥ TOY ΠΕΠ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ 2000-2006 ΓΕΝΙΚΑ ΣΥΝΟΠΤΙΚΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΡΟΟΔΟΥ TOY ΠΕΠ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ 2000-2006 Διανύουμε το τελευταίο έτος εφαρμογής της Γ Προγραμματικής Περιόδου και κατ ακολουθία και αν δεν εδίδετο παράταση λόγω των καταστροφικών

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΑΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΑΜΟΙΒΕΣ & ΑΓΟΡΑΣΤΙΚΗ ΔΥΝΑΜΗ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΣΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ. Γιώργος Γιούλος ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ / ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2019

ΕΡΓΑΣΙΑΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΑΜΟΙΒΕΣ & ΑΓΟΡΑΣΤΙΚΗ ΔΥΝΑΜΗ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΣΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ. Γιώργος Γιούλος ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ / ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2019 ΕΡΓΑΣΙΑΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΑΜΟΙΒΕΣ & ΑΓΟΡΑΣΤΙΚΗ ΔΥΝΑΜΗ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΣΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ Γιώργος Γιούλος ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ / ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2019 ΕΡΓΑΣΙΑ & ΕΡΓΑΣΙΑΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ Μετάβαση από ένα περιβάλλον: Μόνιμης, σταθερής, πλήρους

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ

ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ Μακροοικονομική Θεωρία Υπόδειγμα IS/LM Στο υπόδειγμα IS/LM εξετάζονται

Διαβάστε περισσότερα

ΕΣΠΑ 2014-2020 Εξειδίκευση Αξόνων Στρατηγικής. ρ Μαρία Κωστοπούλου

ΕΣΠΑ 2014-2020 Εξειδίκευση Αξόνων Στρατηγικής. ρ Μαρία Κωστοπούλου ΕΣΠΑ 2014-2020 Εξειδίκευση Αξόνων Στρατηγικής ρ Μαρία Κωστοπούλου Προϊσταμένη Μονάδας Α Στρατηγικής και παρακολούθησης πολιτικών Ειδική Υπηρεσία Στρατηγικής, Σχεδιασμού και Αξιολόγησης Αναπτυξιακών Προγραμμάτων

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΝΙΚΟ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΑΝΑΦΟΡΑΣ 2007-2013

ΕΘΝΙΚΟ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΑΝΑΦΟΡΑΣ 2007-2013 ΕΘΝΙΚΟ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΑΝΑΦΟΡΑΣ 2007-2013 2013 Η Στρατηγική για την 4 η Προγραµµατική Περίοδο Ιωάννης Φίρµπας Προϊστάµενος Ειδικής Υπηρεσίας Στρατηγικής, Σχεδιασµού και Αξιολόγησης Αναπτυξιακών Προγραµµάτων

Διαβάστε περισσότερα

ΕΣΠΑ 2014-2020 Ο νέος στρατηγικός σχεδιασμός. Εξειδίκευση Αξόνων Στρατηγικής Περιβάλλον - Αειφόρος Ανάπτυξη

ΕΣΠΑ 2014-2020 Ο νέος στρατηγικός σχεδιασμός. Εξειδίκευση Αξόνων Στρατηγικής Περιβάλλον - Αειφόρος Ανάπτυξη ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ ΕΣΠΑ ΕΣΠΑ 2014-2020 Ο νέος στρατηγικός σχεδιασμός Εξειδίκευση Αξόνων Στρατηγικής Περιβάλλον - Αειφόρος Ανάπτυξη ΕΙΔΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ, ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ & ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

Ε.Π. Κ.Π. «LEADER+» ( )

Ε.Π. Κ.Π. «LEADER+» ( ) Ε.Π. Κ.Π. «LEADER+» (2000-2006) Το τοπικό πρόγραμμα Leader+ της Αναπτυξιακής Κιλκίς δομήθηκε γύρω από την έννοια της υπεροχής συγκεράζοντας σε αυτή έννοιες όπως αυτή της ολικής ποιότητας, της αειφορείας,

Διαβάστε περισσότερα

Εξέλιξη των Εσόδων του Προϋπολογισμού της ΕΕ ( )

Εξέλιξη των Εσόδων του Προϋπολογισμού της ΕΕ ( ) Π. Καρανικόλας Εξέλιξη των Εσόδων του Προϋπολογισμού της ΕΕ (1980-2012) 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 1980 1989 1993 1999 2011 2012 Γεωργικές εισφορές & εισφορές ζάχαρης και ισογλυκόζης Πόρος «ΦΠΑ» Τελωνειακοί

Διαβάστε περισσότερα

CLLD / LEADER ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ Π.Α.Α ΜΕΤΡΟ 19. ΤΟΠΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΜΕ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΤΟΠΙΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ

CLLD / LEADER ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ Π.Α.Α ΜΕΤΡΟ 19. ΤΟΠΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΜΕ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΤΟΠΙΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ CLLD / LEADER ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ Π.Α.Α. 2014-2020 ΜΕΤΡΟ 19. ΤΟΠΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΜΕ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΤΟΠΙΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ πρώην 1 Ανάπτυξη μέσω του CLLD / LEADER Η Εθνική Οικονομία αναπτύσσεται

Διαβάστε περισσότερα

Η Έννοια της Εταιρικής Σχέσης & τα νέα Χρηματοδοτικά Εργαλεία της Τοπικής Αυτοδιοίκησης

Η Έννοια της Εταιρικής Σχέσης & τα νέα Χρηματοδοτικά Εργαλεία της Τοπικής Αυτοδιοίκησης Η Έννοια της Εταιρικής Σχέσης & τα νέα Χρηματοδοτικά Εργαλεία της Τοπικής Αυτοδιοίκησης Δρ. Ράλλης Γκέκας Επιστημονικός Συνεργάτης ΚΕΔΕ Πρόγραμμα Επιμόρφωσης Δημάρχων & Δημοτικών Συμβούλων Πρόγραμμα Επιμόρφωσης

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΕ ΡΙΟ «Κοινωνία σε κρίση, αυτοδιοίκηση σε δράση»

ΣΥΝΕ ΡΙΟ «Κοινωνία σε κρίση, αυτοδιοίκηση σε δράση» ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΗΜΩΝ ΕΛΛΑ ΟΣ ΣΥΝΕ ΡΙΟ «Κοινωνία σε κρίση, αυτοδιοίκηση σε δράση» Εισήγηση θέμα : Απασχόληση και Τοπική Αυτοδιοίκηση ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2013 Γιάννης Γούπιος ιευθυντής Ανάπτυξης και Οικονομικών

Διαβάστε περισσότερα

1 η Συνεδρίαση Επιτροπής Παρακολούθησης

1 η Συνεδρίαση Επιτροπής Παρακολούθησης Regional 2014-2020 1 η Συνεδρίαση Επιτροπής Παρακολούθησης Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας 2014-2020 Χαράλαμπος Κιουρτσίδης Προϊστάμενος ΕΥΔ ΕΠ/ΠΔΜ Τρίτη, 23 Ιουνίου 2015 Regional

Διαβάστε περισσότερα

Πίνακας επιδόσεων της Ένωσης καινοτομίας για το 2014

Πίνακας επιδόσεων της Ένωσης καινοτομίας για το 2014 Πίνακας επιδόσεων της Ένωσης καινοτομίας για το 2014 Πίνακας επιδόσεων Ένωση Καινοτομίας για την έρευνα και την καινοτομία Σύνοψη Γλωσσική έκδοση ΕL Enterprise Enterprise and and Industry Industry Σύνοψη

Διαβάστε περισσότερα

JMCE GOV / Newsletter

JMCE GOV / Newsletter JEAN MONNET CENTRE OF EXCELLENCE GOVERNANCE JMCE GOV ΕΥΡΩΠΑΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΑΡΙΣΤΕΙΑΣ JEAN MONNET ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου Συντονιστική Επιτροπή Π. Λιαργκόβας, Α. Χουλιάρας, Μ. Παπάζογλου https://jmcegovernance.wordpress.com

Διαβάστε περισσότερα

(2011/431/EE) (8) Για να είναι επιλέξιμες για χρηματοδοτική συμμετοχή, οι

(2011/431/EE) (8) Για να είναι επιλέξιμες για χρηματοδοτική συμμετοχή, οι L 188/50 Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης 19.7.2011 ΕΚΤΕΛΕΣΤΙΚΗ ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ της 11ης Ιουλίου 2011 περί χρηματοδοτικής συμμετοχής της Ένωσης στα προγράμματα των κρατών μελών για τον έλεγχο,

Διαβάστε περισσότερα

Το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο κατά τη Νέα Προγραμματική Περίοδο ( )

Το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο κατά τη Νέα Προγραμματική Περίοδο ( ) Το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο κατά τη Νέα Προγραμματική Περίοδο (2014-2020) ή στο δρόμο για την επίτευξη των στόχων της Στρατηγικής «Ευρώπη 2020» Κατερίνα Θεμελή ΕΥΣΕΚΤ, Μονάδα Α Βασικά Σημεία Μεγαλύτερη

Διαβάστε περισσότερα

Η ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΚΑΙ ΤΑ ΜΕΣΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ

Η ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΚΑΙ ΤΑ ΜΕΣΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ Η ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΚΑΙ ΤΑ ΜΕΣΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ Ι. ΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ; Η πορεία που πρέπει να ακολουθηθεί για την πραγματοποίηση των αντικειμενικών

Διαβάστε περισσότερα

Πρέβεζα, 8 9 Οκτωβρίου 2012. Πέπη Θεοδώρου. S.M.R. Consultants

Πρέβεζα, 8 9 Οκτωβρίου 2012. Πέπη Θεοδώρου. S.M.R. Consultants Training Session Ευκαιρίες χρηµατοδότησης για έργα σχετικά µε την προστασία του περιβάλλοντος στην Περιφερειακή Ενότητα Πρέβεζας και στην Περιφέρεια Ηπείρου γενικότερα Πρέβεζα, 8 9 Οκτωβρίου 2012 «Ειδικές

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 6.4.2016 COM(2016) 181 final ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ 8η ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ

Διαβάστε περισσότερα

Πανευρωπαϊκή δημοσκόπηση σχετικά με την επαγγελματική υγεία και ασφάλεια Αντιπροσωπευτικά αποτελέσματα στα 27 κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Πανευρωπαϊκή δημοσκόπηση σχετικά με την επαγγελματική υγεία και ασφάλεια Αντιπροσωπευτικά αποτελέσματα στα 27 κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης Πανευρωπαϊκή δημοσκόπηση σχετικά με την επαγγελματική υγεία και ασφάλεια Αντιπροσωπευτικά αποτελέσματα στα 2 κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης Πακέτο που περιλαμβάνει τα αποτελέσματα για την Ευρώπη των

Διαβάστε περισσότερα

Εξειδικευμένοι Συντελεστές Παραγωγής και Διανομή του Εισοδήματος. Το Υπόδειγμα των Jones και Samuelson

Εξειδικευμένοι Συντελεστές Παραγωγής και Διανομή του Εισοδήματος. Το Υπόδειγμα των Jones και Samuelson Εξειδικευμένοι Συντελεστές Παραγωγής και Διανομή του Εισοδήματος Το Υπόδειγμα των Jones και Samuelson Διεθνές Εμπόριο και Διανομή του Εισοδήματος Υπάρχουν δύο βασικοί λόγοι για τους οποίους το διεθνές

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 2. Τα Υποδείγματα Οικονομικής Μεγέθυνσης

Κεφάλαιο 2. Τα Υποδείγματα Οικονομικής Μεγέθυνσης Κεφάλαιο 2 Τα Υποδείγματα Οικονομικής Μεγέθυνσης Σχεδιάστηκαν για τις αναπτυγμένες χώρες Περιγράφουν την οικονομία με μαθηματικές σχέσεις (μαθηματικά υποδείγματα) Πρόκειται, κατά κανόνα, για μονο-τομεακά

Διαβάστε περισσότερα

Χρηματοδοτικά Προγράμματα για την Ενέργεια

Χρηματοδοτικά Προγράμματα για την Ενέργεια Χρηματοδοτικά Προγράμματα για την Ενέργεια Ανθή Χαραλάμπους Διευθύντρια Ενεργειακό Γραφείο Κυπρίων Πολιτών - Cyprus Energy Agency - 7 ο Πρόγραμμα Πλαίσιο Για την έρευνα και τεχνολογική ανάπτυξη 2007-2013

Διαβάστε περισσότερα

ΟΜΙΛΙΑ ΓΓΠΠ κ. ΑΒΟΥΡΗ ΣΤΟ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ 21 ΙΟΥΛΙΟΥ 2006

ΟΜΙΛΙΑ ΓΓΠΠ κ. ΑΒΟΥΡΗ ΣΤΟ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ 21 ΙΟΥΛΙΟΥ 2006 ΟΜΙΛΙΑ ΓΓΠΠ κ. ΑΒΟΥΡΗ ΣΤΟ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ 21 ΙΟΥΛΙΟΥ 2006 Βρισκόμαστε πλέον στην τελική φάση μιας συνεχούς προσπάθειας που ξεκινήσαμε από το 2004 για την προετοιμασία της Περιφέρειάς μας ενόψει

Διαβάστε περισσότερα

Το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο

Το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο Το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο Το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ) ιδρύθηκε από τη Συνθήκη της Ρώμης με σκοπό τη βελτίωση της κινητικότητας των εργαζόμενων και των ευκαιριών απασχόλησης στην κοινή αγορά.

Διαβάστε περισσότερα

Η νέα Κοινή Γεωργική Πολιτική

Η νέα Κοινή Γεωργική Πολιτική Η νέα Κοινή Γεωργική Πολιτική Κέντρο Ευρωπαϊκής Πληροφόρησης Καλαμάτα, 2 Φεβρουαρίου 2014 Τάσος Χανιώτης Διευθυντής Οικονομικών αναλύσεων, προοπτικών και αξιολογήσεων ΓΔ Γεωργίας και Ανάπτυξης Υπαίθρου

Διαβάστε περισσότερα

Κοινή Διαρθρωτική Πολιτική. Πολιτική Ανάπτυξης της Υπαίθρου (Rural Development)

Κοινή Διαρθρωτική Πολιτική. Πολιτική Ανάπτυξης της Υπαίθρου (Rural Development) Κοινή Διαρθρωτική Πολιτική Πολιτική Ανάπτυξης της Υπαίθρου (Rural Development) Εισαγωγή Η Διαχρονική στήριξη των αγροτικών εισοδημάτων με μέτρα στήριξης της τιμής των προϊόντων ωφέλησε περισσότερο τις

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 5 ΣΥΓΚΛΙΣΗ ΣΤΟ ΝΕΟΚΛΑΣΙΚΟ ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ

Κεφάλαιο 5 ΣΥΓΚΛΙΣΗ ΣΤΟ ΝΕΟΚΛΑΣΙΚΟ ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ Κεφάλαιο 5 ΣΥΓΚΛΙΣΗ ΣΤΟ ΝΕΟΚΛΑΣΙΚΟ ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ Εισαγωγή Η οικονομική μεγέθυνση, όπως μελετήθηκε μέχρι αυτό το σημείο, αναφέρεται σε μεγέθη που εκφράζονται σε όρους μίας οικονομίας. Έτσι, έχει εξεταστεί τι

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΩΡΗΤΙΚΟΙ ΚΑΙ ΘΕΩΡΙΕΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Χ. ΑΠ. ΛΑΔΙΑΣ

ΘΕΩΡΗΤΙΚΟΙ ΚΑΙ ΘΕΩΡΙΕΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Χ. ΑΠ. ΛΑΔΙΑΣ ΘΕΩΡΗΤΙΚΟΙ ΚΑΙ ΘΕΩΡΙΕΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Χ. ΑΠ. ΛΑΔΙΑΣ ΣΤΑΔΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ. ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΣ : ανέπτυξε ένα πρότυπο σύμφωνα με το οποίο διέκρινε 5 στάδια οικονομικής ανάπτυξης, από τα οποία υποστήριξε

Διαβάστε περισσότερα

Πανευρωπαϊκή έρευνα γνώμης σχετικά με την ασφάλεια και την υγεία στο χώρο εργασίας

Πανευρωπαϊκή έρευνα γνώμης σχετικά με την ασφάλεια και την υγεία στο χώρο εργασίας Πανευρωπαϊκή έρευνα γνώμης σχετικά με την ασφάλεια και την υγεία στο χώρο εργασίας Αποτελέσματα σε ολόκληρη την Ευρώπη και την Ελλάδα - Μάιος 2013 Αντιπροσωπευτικά αποτελέσματα σε 31 συμμετέχουσες Ευρωπαϊκές

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 17

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 17 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ............................................... 17 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Θεωρίες περιφερειακών ανισοτήτων Μια σύντομη παρουσίαση...................... 21 1.1 Εισαγωγή...........................................

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΣΥΓΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΟΥΜΕΝΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ (ΕΣΠΑ )

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΣΥΓΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΟΥΜΕΝΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ (ΕΣΠΑ ) ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΣΥΓΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΟΥΜΕΝΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ (ΕΣΠΑ 2014-2020) Συνοπτική Παρουσίαση: Επιχειρησιακού Προγράμματος Επιχειρηματικότητα, Ανταγωνιστικότητα και Καινοτομία & Βασικού Θεσμικού Πλαισίου

Διαβάστε περισσότερα

Σύµφωνα µε τις δηλώσεις της Επιτροπής, για την αναζωογόνηση της ευρωπαϊκής υπαίθρου απαιτείται καλύτερη πρόσβαση στο διαδίκτυο υψηλής ταχύτητας

Σύµφωνα µε τις δηλώσεις της Επιτροπής, για την αναζωογόνηση της ευρωπαϊκής υπαίθρου απαιτείται καλύτερη πρόσβαση στο διαδίκτυο υψηλής ταχύτητας IP/09/343 Βρυξέλλες, 3 Μαρτίου 2009 Σύµφωνα µε τις δηλώσεις της Επιτροπής, για την αναζωογόνηση της ευρωπαϊκής υπαίθρου απαιτείται καλύτερη πρόσβαση στο διαδίκτυο υψηλής ταχύτητας Σύµφωνα µε σηµερινές

Διαβάστε περισσότερα

Ελλάδα Επιχειρησιακό πρόγραµµα 2007-13: Θεσσαλία Στερεά Ελλάδα Ήπειρος

Ελλάδα Επιχειρησιακό πρόγραµµα 2007-13: Θεσσαλία Στερεά Ελλάδα Ήπειρος MEMO/07/506 Βρυξέλλες, 26 Νοεµβρίου 2007 Ελλάδα Επιχειρησιακό πρόγραµµα 2007-13: Θεσσαλία Στερεά Ελλάδα Ήπειρος 1. Επιχειρησιακό πρόγραµµα «Θεσσαλία Στερεά Ελλάδα Ήπειρος» - Πρόγραµµα στο πλαίσιο των στόχων

Διαβάστε περισσότερα

Προγραμματική Περίοδος Οκτώβριος 2012

Προγραμματική Περίοδος Οκτώβριος 2012 Προγραμματική Περίοδος 2014-2020 Οκτώβριος 2012 Γενικά Στοιχεία: Άμεση σύνδεση της Πολιτικής της Συνοχής με: τη στρατηγική Ευρώπη 2020 μέσω των 11 θεματικών στόχων της, και τους στόχους του Εθνικού Προγράμματος

Διαβάστε περισσότερα

Κοινωνικοοικονομική Αξιολόγηση Επενδύσεων Διάλεξη 8 η. Διανομή Εισοδήματος και Μέτρα Πολιτικής

Κοινωνικοοικονομική Αξιολόγηση Επενδύσεων Διάλεξη 8 η. Διανομή Εισοδήματος και Μέτρα Πολιτικής Κοινωνικοοικονομική Αξιολόγηση Επενδύσεων Διάλεξη 8 η Διανομή Εισοδήματος και Μέτρα Πολιτικής Ζητήματα που θα εξεταστούν: Πως αποτυπώνεται η διανομή του εισοδήματος και τι είναι γραμμή φτώχειας. Με ποιους

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΤΑΣΗ 2 ΗΣ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗΣ ΠΕΠ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ

ΠΡΟΤΑΣΗ 2 ΗΣ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗΣ ΠΕΠ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ Σελ. 1 ΠΡΟΤΑΣΗ 2 ΗΣ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗΣ ΠΕΠ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ Στόχος της αναθεώρησης του Προγράµµατος είναι η διασφάλιση ρεαλιστικών προϋποθέσεων υλοποίησης των στόχων και των έργων, µε

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΟ ΕΚΘΕΣΗΣ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL 2013/2008(INI)

ΣΧΕΔΙΟ ΕΚΘΕΣΗΣ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL 2013/2008(INI) ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2009-2014 Επιτροπή Περιφερειακής Ανάπτυξης 13.11.2013 2013/2008(INI) ΣΧΕΔΙΟ ΕΚΘΕΣΗΣ σχετικά με την 7η και την 8η έκθεση προόδου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την πολιτική συνοχής της

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΜΟΝΤΕΛΩΝ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΥ

ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΜΟΝΤΕΛΩΝ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΥ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΜΟΝΤΕΛΩΝ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΥ Κυριάκος Φιλίνης Εργασιακές Σχέσεις και Αγορά Εργασίας Τα βασικά μεγέθη της αγοράς εργασίας Απασχολούμενοι είναι τα άτομα που απασχολούνται έναντι αμοιβής. Το ποσοστό

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΠΙΝ ΠΕΡΙΟΔΟΥ ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΡΧΗ

ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΠΙΝ ΠΕΡΙΟΔΟΥ ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΡΧΗ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΠΙΝ ΠΕΡΙΟΔΟΥ 2014-2020 ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΡΧΗ ΜΑΪΟΣ 2013 Με την πραγματοποίηση του 1 ου Αναπτυξιακού Συνεδρίου Περιφέρειας Ιονίων Νήσων για την περίοδο 2014-2020, (στις 12

Διαβάστε περισσότερα

ΛΟΓΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΤΟΥ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ

ΛΟΓΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΤΟΥ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΛΟΓΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΤΟΥ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ Τρεις βασικές κατηγορίες λόγων: 1 : Οικονομικοί 2 : Κοινωνικοπολιτικοί 3 : Περιβαλλοντικοί 1. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΛΟΓΟΙ Διόρθωση

Διαβάστε περισσότερα

Περιφέρεια Κρήτης. Περιφέρεια Κρήτης. Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης Ε.Π. Περιφέρειας Κρήτης. Δουκός Μποφώρ Ηράκλειο Κρήτης.

Περιφέρεια Κρήτης. Περιφέρεια Κρήτης. Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης Ε.Π. Περιφέρειας Κρήτης. Δουκός Μποφώρ Ηράκλειο Κρήτης. Περιφέρεια Κρήτης Περιφέρεια Κρήτης Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης Ε.Π. Περιφέρειας Κρήτης Δουκός Μποφώρ 7 71 202 Ηράκλειο Κρήτης www.pepkritis.gr Σταύρος Αρναουτάκης Περιφερειάρχης Κρήτης Η Περιφέρεια Κρήτης,

Διαβάστε περισσότερα

Σύντοµη εισαγωγή στη συζήτηση που διεξάγεται για

Σύντοµη εισαγωγή στη συζήτηση που διεξάγεται για Σύντοµη εισαγωγή στη συζήτηση που διεξάγεται για Διαρθρωτικά Ταμεία 2014-2020 Structural Funds Περιφερειακός Σύµβουλος Ν Αγαίου Ευρωβουλευτής Οµάδα των Πράσινων Πολυετές Οικονοµικό Πλαίσιο (Multi-annual

Διαβάστε περισσότερα

Έκθεση Νέου Προγράμματος: «ΜΒΑ (Διοίκησης Επιχειρήσεων) με Εξειδίκευση τη Δημόσια Διοίκηση και Πολιτική Εξ Αποστάσεως»

Έκθεση Νέου Προγράμματος: «ΜΒΑ (Διοίκησης Επιχειρήσεων) με Εξειδίκευση τη Δημόσια Διοίκηση και Πολιτική Εξ Αποστάσεως» Έκθεση Νέου Προγράμματος: «ΜΒΑ (Διοίκησης Επιχειρήσεων) με Εξειδίκευση τη Δημόσια Διοίκηση και Πολιτική Εξ Αποστάσεως» β) Συνημμένο 1: Δείγμα Οδηγού Σπουδών ΕΞ ΑΠΟΣΤΑΣΕΩΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ & ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΔΗΜΟΥΣ ΣΤΗ ΝΕΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟ

ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ & ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΔΗΜΟΥΣ ΣΤΗ ΝΕΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ & ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΔΗΜΟΥΣ ΣΤΗ ΝΕΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟ ΔΡ. ΡΑΛΛΗΣ ΓΚΕΚΑΣ, ΠΡΟΕΔΡΟΣ SKEPSIS Παρουσίαση στο Δημοτικό Συμβούλιο Δήμου Πλαστήρα, Νοέμβριος 2014 ΣΤΟΧΟΣ ΤΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΕΥΡΩΠΗ

Διαβάστε περισσότερα

Το Υπόδειγμα του Αντιπροσωπευτικού Νοικοκυριού

Το Υπόδειγμα του Αντιπροσωπευτικού Νοικοκυριού Το Υπόδειγμα του Αντιπροσωπευτικού Νοικοκυριού Ramsey-Cass-Koopmans 1 Το Υπόδειγμα του Ramsey To υπόδειγμα αντιπροσωπευτικού νοικοκυριού oφείλεται στον Ramsey (1928), ο οποίος είχε πρώτος αναλύσει τη βέλτιστη

Διαβάστε περισσότερα