Επαναιμάτωση : Ο βασικότερος κρίκος στην αλυσίδα επιβίωσης μετά απο ΟΕΜ

Transcript

1 ΕΠΑΝΑΙΜΑΤΩΣΗ: Ο ΒΑΣΙΚΟΤΕΡΟΣ ΚΡΙΚΟΣ ΣΤΗΝ ΑΛΥΣΙΔΑ ΕΠΙΒΙΩΣΗΣ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΤΟ ΟΞΥ ΕΜΦΡΑΓΜΑ Χ Αντωνακούδης Αναπληρωτής Διευθυντής Α Γιαννακόπουλος Υπεύθυνος ΜΕΠ Ε Αναστασοπούλου ειδικευόμενη Ι Χιωτέλης Νοσηλευτής ΜΕΠ Α Κανατά νοσηλεύτρια ΤΕΠ Στις πρόσφατες οδηγίες της Ευρωπαικής Καρδιολογικής Εταιρίας (ΕΚΕ) για την αντιμετώπιση του οξέος εμφράγματος του μυοκαρδίου (ΟΕΜ) τονίζεται ιδιαίτερα η σημασία της πρώιμης επαναιμάτωσης με θρομβόλυση ή πρωτογενή αγγειοπλαστική ( ). 1 / 21

2 Σύμφωνα με τις οδηγίες αυτές η πρωτογενής αγγειοπλαστική είναι ίσως η καλύτερη αντιμετώπιση αλλά μόνο αν γίνεται από ομάδα και σε κέντρο με εμπειρία. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να γίνεται μόνο σε νοσοκομεία με δυνατότητα όλο το 24ωρο και με προυπόθεση ότι η παρέμβαση θα γίνει σε χρόνο μικρότερο από 2 ώρες από την έναρξη των συμπτωμάτων. Σήμερα ο μελέτες δείχνουν ότι η πιο αποτελεσματική στρατηγική είναι η έναντι θρομβόλυσης αλλά μόνο όταν υπάρχει κατάλληλο νοσοκομείο και μόνο αν μειωθεί ο χρόνος εφαρμογής της από την έναρξη των συμπτωμάτων. Για την επίτευξη αυτού του σκοπού οι στρατηγικές αντιμετώπισης πρέπει να βελτιωθούν είτε με τη βέλτιστη αντιμετώπιση μέσα στο ασθενοφόρο συμπεριλαμβανομένης και της θρομβόλυσης είτε με την άμεση μεταφορά απ ευθείας σε νοσοκομείο με δυνατότητα πρωτογενούς με στόχο την πρωιμότερη διάνοιξη του αγγείου. Δυστυχώς στην Ελλάδα αλλά και στη Ευρώπη ολόκληρη υπάρχουν διαφορές ως προς τη γεωγραφική κατανομή την οργάνωση των 2 / 21

3 νοσοκομείων και την χρηματοδότηση με αποτέλεσμα σήμερα να μην είναι ενιαία η αντιμετώπιση ΟΕΜ Στην αλυσίδα επιβίωσης μετά από ΟΕΜ 4 είναι οι σημαντικοί κρίκοι: 1. Έγκαιρη αναγνώριση των συμπτωμάτων από τον ασθενή και άμεση κλήση σε βοήθεια. 2. Άμεση ανταπόκριση των υπηρεσιών επείγουσας βοήθειας (ΕΚΑΒ) και δυνατότητα προνοσοκομειακής αντιμετώπισης. 3. Ετοιμότητα για σωστή αξιολόγηση και αντιμετώπιση στοτμήμα Επειγόντων Περιστατικών (ΤΕΠ) των νοσκομείων. 4. Επαναιμάτωση. 3 / 21

4 Ο περιορισμός του χρόνου από την έναρξη των συμπτωμάτων μέχρι την έναρξη επαναιμάτωσης μπορεί να γίνει με δύο τρόπους: Ο πρώτος είναι η έναρξη και εφαρμογή θεραπείας στον τόπο που βρίσκεται ο ασθενής ή στο ασθενοφόρο όπου θα μπορεί να γίνει διάγνωση και δυνατότητα θροβόλυσης. Στις Οδηγίες της ΕΚΕ συνιστάται να υπάρχει δυνατότητα για ΗΚΓράφημα 12 απαγωγών και απινιδωτής στο ασθενοφόρο δυνατότητα τηλε-μετάδοσης του ΗΚΓραφήματος σε 4 / 21

5 λιγότερο από 10 λεπτά και δυνατότητα για λήψη οδηγιών από το αντίστοιχο κέντρο σε χρόνο λιγότερο από 5 λεπτά ούτως ώστε ο τελικός χρόνος για τελικά να είναι 90 λεπτά. Για το λόγο αυτό στα νοσοκομεία χωρίς δυνατότητα τα ΤΕΠ πρέπει να είναι άρτια οργανωμένα για να ανταποκριθούν άμεσα στην αντιμετώπιση και ενδεχόμενη μεταφορά των ασθενών σε ειδικό κέντρο πάντα σε συνεργασία με τις υπηρεσίες άμεσης βοήθειας ( ΕΚΑΒ ). Μία νέα παράμετρος (και νέος όρος) που έχει καθοριστική σημασία και 5 / 21

6 ενδεχομένως μειώνει την αξία της πρωτογενούς είναι ο λεγόμενος χρόνος που συνδέεται με την καθυστέρηση. O χρόνος αυτός είναι το διάστημα που προκύπτει αν από το χρόνο από την πρώτη κλήση για βοήθεια μετά την έναρξη αφαιρέσουμε το χρόνο που χρειάζεται από την πρώτη κλήση μέχρι την έναρξη θρομβόλυσης. Είναι προφανές και έχει αποδειχθεί με μελέτες ότι όσο ο χρόνος αυτός είναι μεγαλύτερος τόσο μειώνεται το όφελος από τη μεμονωμένη. 6 / 21

7 Από τα σημερινά δεδομένα η πρωτογενή είναι ίσως η καλύτερη στρατηγική αλλά υπάρχουν προβλήματα στην πράξη ως προς το χρόνο εφαρμογής. Γι αυτό η θρομβόλυση έχει την αξία της ιδιαίτερα αν συνοδεύεται από στεφανιογραφία με ή χωρίς το πρώτο 24ωρο. Σήμερα το ποσοστό διάσωσης έχει αυξηθεί από 10% στο 58% ενώ η γενικά πριν την έξοδο από το νοσοκομείο φθάνει το 84% με αποτέλεσμα μείωση θνητότητας τα 7 / 21

8 τελευταία 10 χρόνια κατά 45%. Σήμερα για να πετύχουν το μέγιστο όφελος οι διάφορες χώρες προσπαθούν να ακολουθήσουν στρατηγικές που θα φέρουν όσο πιο σύντομα γίνεται τον ασθενή στο νοσοκομείο με δυνατότητα. Σε άλλες δίνουν έμφαση στην προ-νοσοκομειακή αντιμετώπιση. Στη Γαλλία το ποσοστό του ασθενή που λαμβάνει προ-νοσοκομειακή θρομβόλυση αυξήθηκε από 9.5% στο 8 / 21

9 19% περίπου. Σήμερα σε Αμερική και Ευρώπη γίνονται προσπάθειες για την καλύτερη οργάνωση με τελικό στόχο την ταχύτερη εφαρμογή. Επομένως τα νοσοκομεία χωρίς τη δυνατότητα αυτή θα επηρεασθούν σημαντικά και θα υποβαθμίζονται συνεχώς.οι κυβερνήσεις πρέπει να στηρίξουν την προσπάθεια αυτή και να συμβάλλουν στον απαραίτητο εξοπλισμό των νοσοκομείων. 9 / 21

10 Η καρδιολογική κλινική του Ασκληπιείου λόγω της θέσης της νοσηλεύει μεγάλο αριθμό εμφραγμάτων και έχει συμμετάσχει σε μεγάλες διεθνείς πολυκεντρικές μελέτες και καταγραφές όπως η μελέτη I SIS -4 και η πρόσφατη Πανελλήνια καταγραφή των εμφραγμάτων στη μελέτη HELIOS. Η θνητότητα στη μονάδα εμφραγμάτων είναι όντως πολύ 10 / 21

11 χαμηλή παρά την έλλειψη αιμοδυναμικού εργαστηρίου γεγονός που κυρίως οφείλεται στον πολύ μικρό χρόνο έναρξης θρομβόλυσης (μικρός χρόνος άφιξης στο νοσοκομείο από την έναρξη των συμπτωμάτων λόγω κυκλοφορικού αλλά και τη λειτουργία και συνεργασία ΤΕΠ και μονάδος εμφραγμάτων). Σήμερα η κλινική μας 11 / 21

12 συμμετέχει στο πρόγραμμα του Υπουργείου Υγείας για διακομιδή των ασθενών στα νοσοκομεία με δυνατότητα άμεσης και δεκάδες ασθενών υποβλήθηκε σε επιτυχή αντιμετώπιση. Ωστόσο είναι σίγουρο ότι η λειτουργία αιμοδυναμικού εγαστηρίου στην κλινική θα συμβάλλει στην καλύτερη περίθαλψη των ασθενών της περιοχής. Οι προσπάθειες του Διευθυντή κ Α Μανώλη είναι συνεχείς και φαίνεται ότι το 12 / 21

13 πρόβλημα οδηγείται σε επίλυση χάρις και στην θετική υποστήριξη της Πολιτείας στο θέμα αυτό. Ήδη προκηρύχθηκε ο διαγωνισμός για την προμήθεια στεφανιογράφου και φαίνεται ότι μέχρι τέλους του 2009 το αιμοδυναμικό εργαστήριο στο Ασκληπιείο Βούλας ένα όνειρο δεκαετιών για την περιοχή θα είναι πραγματικότητα. 13 / 21

14 Προτεινόμενη Bιβλιογραφία 1. ESC Guidelines Management of acute myocardial infarction in 14 / 21

15 patients presenting with persistent ST-segment elevation. Eur Heart J 2008; 29 : Blankenship JC et al. Presentation to non- center is major modifiable factor associated with delayed door-to-baloon time 15 / 21

16 in HORIZONS-AMI. Circulation 2008; 118 :S Χ Γ. Αντωνακούδης Α Κ. Γιαννακόπουλος Γ Χ. Αντωνακούδης Α Γ. Ανδρεάδης Α Ι. Μανώλης. Μείωση της θνητότητας από οξέα στεφανιαία 16 / 21

17 σύνδρομα: η συμβολή νέων δραστηριοτήτων των σύγχρονων καρδιολογικών μονάδων. ΚΑΡΔΙΑ & ΑΓΓΕΙΑ 2008 Ιανουάριος-Φεβρουάριος pp Pipilis A Andrikopoulos G Lekakis 17 / 21

18 J Kalantzi K Kitsiou A Toli K Floros D Gaita D Ka ralis I 18 / 21

19 Dragomanovits S Kalogeropoulos P Synetos A Koutsogiannis N Stouggianos 19 / 21

20 P Antonakoudis C Goudevenos J : HELIOS group. Outcome of patients with acute myocardial infarction admitted in hospitals with or 20 / 21

21 without catheterization laboratory: results from the HELIOS registry. Eur J Cardiovasc Prev Rehabil Feb;16(1): / 21