ΔΗΓΗΚΟ ΔΠΔΝΓΤΣΗΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΟΤΡΗΣΗΚΔ ΥΡΖΔΗ ΠΟΛΗΣΗΣΗΚΟΤ ΑΠΟΘΔΜΑΣΟ ΓΖΜΟΤ ΖΡΑΗΑ ΑΡΚΑΓΗΑ (THE ARCADIAN HERITAGE NETWORK)

Transcript

1 ΓΖΜΟ ΖΡΑΗΑ ΑΡΚΑΓΗΑ Δδξα: Παινχκπα ΔΗΓΗΚΟ ΔΠΔΝΓΤΣΗΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΟΤΡΗΣΗΚΔ ΥΡΖΔΗ ΠΟΛΗΣΗΣΗΚΟΤ ΑΠΟΘΔΜΑΣΟ ΓΖΜΟΤ ΖΡΑΗΑ ΑΡΚΑΓΗΑ (THE ARCADIAN HERITAGE NETWORK) Παινχκπα

2 ΠΔΡΗΔΥΟΜΔΝΑ 1. ΔΗΑΓΧΓΖ ΣΖ ΦΗΛΟΟΦΗΑ ΣΟΤ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΟ 2. ΓΔΝΗΚΑ ΣΟΗΥΔΗΑ ΣΟΤ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΟ 2.1 Ζ ηαπηφηεηα ηνπ Φνξέα Τινπνίεζεο ηνπ Έξγνπ 2. 2 Πεξηνρή Παξέκβαζεο θαη Τινπνίεζεο Έξγνπ: Γήμορ Ηπαίαρ Απκαδίαρ πλνιηθφο πξνυπνινγηζκφο πξνγξάκκαηνο 3. ΗΣΟΡΗΚΖ ΑΝΑΚΟΠΖΖ ΣΖ ΠΔΡΗΟΥΖ ΣΟΤ ΓΖΜΟΤ ΖΡΑΗΑ ΑΠΟ ΣΖΝ ΑΡΥΑΗΟΣΖΣΑ Χ ΣΗ ΜΔΡΔ ΜΑ 4. ΚΑΗΝΟΣΟΜΗΑ ΣΟΤ ΠΡΟΣΔΗΝΟΜΔΝΟΤ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΟ 4.1 Πιεξνθνξία κε ηνπξηζηηθή αμία θαη επηθνηλσληαθή πνιηηηθή 4.2. Ζ ηαπηφηεηα ηνπ Γηθηχνπ: Σν αξθαδηθφ ηδεψδεο 4.3. Σνπξηζηηθή Πξνζπειαζηκφηεηα θαη ήπηα ρξήζε πφξσλ 4.4. Κψδηθαο πεξηβαιινληηθήο ζπκπεξηθνξάο γηα ηνλ ηνπξηζκφ 4.5. χλδεζε ηεο ηνπξηζηηθήο δήηεζεο κε ηελ ηνπξηζηηθή πξνζθνξά πκπιεξσκαηηθφηεηα κε άιια έξγα θαη θνηλνηηθέο πξσηνβνπιίεο 5. ΥΑΡΑΚΣΖΡΗΣΗΚΑ ΚΑΗ ΓΟΜΖ ΣΟΤ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΟ 5.1 Σα ραξαθηεξηζηηθά ηνπ πξνγξάκκαηνο 5.2. Ζ Γηάξζξσζε ηνπ Πξνγξάκκαηνο 5.3 Αλακελφκελα Οθέιε απφ ηελ πινπνίεζε ηνπ πξνγξάκκαηνο 2

3 6. ΑΝΑΛΤΣΗΚΖ ΠΑΡΟΤΗΑΖ ΣΟΤ ΠΡΟΣΔΗΝΟΜΔΝΟΤ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΟ ΔΡΓΧΝ ΔΡΓΟ 1: ΕΧΝΖ ΠΡΟΣΑΗΑ «ΦΑΡΑΓΓΗ ΓΚΟΤΡΑ» ΔΡΓΟ 2: ΒΗΟΚΛΗΜΑΣΗΚΟ ΟΡΔΗΒΑΣΗΚΟ ΚΑΣΑΦΤΓΗΟ ΔΡΓΟ 3: ΑΝΑΠΛΑΔΗ ΔΗΟΓΧΝ ΔΞΟΓΧΝ ΠΔΡΗΟΥΖ ΠΑΡΔΜΒΑΖ ΔΡΓΟ 4 : ΠΑΡΑΣΖΡΖΣΖΡΗΑ ΑΓΡΗΑ ΦΤΖ ΔΡΓΟ 5: ΥΑΝΗ ΔΡΒΟΤ & ΠΔΣΡΗΝΑ ΓΔΦΤΡΗΑ ΓΚΟΤΡΑ ΔΡΓΟ 6: ΝΔΡΟΜΤΛΟΗ ΚΑΗ ΠΔΣΡΗΝΔ ΒΡΤΔ ΔΡΓΟ 7: ΔΛΑΗΟΣΡΗΒΔΗΑ & ΠΔΣΡΗΝΑ ΑΛΧΝΗΑ ΔΡΓΟ 8: ΚΔΝΣΡΟ ΒΗΟΚΑΛΛΗΔΡΓΖΣΧΝ ΔΡΓΟ 9: ΗΑΜΑΣΗΚΑ ΛΟΤΣΡΑ ΜΔ ΒΗΟΚΛΗΜΑΣΗΚΔ ΔΓΚΑΣΑΣΑΔΗ ΔΡΓΟ 10: ΒΗΟΚΛΗΜΑΣΗΚΟ ΤΝΔΓΡΗΑΚΟ ΚΔΝΣΡΟ «ARCÀDIA» ΔΡΓΟ 11: ΚΔΝΣΡΑ ΤΠΟΓΟΥΖ ΔΠΗΚΔΠΣΧΝ ΔΡΓΟ 12: ΓΗΚΣΤΟ ΜΟΝΟΠΑΣΗΧΝ ΖΡΑΗΑ ΔΡΓΟ 13: Δ ΜΤΚΖΝΑΨΚΖ ΟΓΟ ΔΡΓΟ 14: ΑΡΥΑΗΟΛΟΓΗΚΟ ΓΗΚΣΤΟ (ARCHAEOLOGICAL HERITAGE TRAIL) ΔΡΓΟ 15: ΑΝΟΗΥΣΟ ΜΟΤΔΗΑΚΟ ΥΧΡΟ ΔΡΓΟ 16: ΜΟΤΔΗΑ ΦΤΗΚΖ ΗΣΟΡΗΑ ΔΡΓΟ 17: ΜΟΤΔΗΟ ΔΘΝΗΚΟΑΠΔΛΔΤΘΔΡΧΣΗΚΟΤ ΑΓΧΝΑ ΔΡΓΟ 18: ΒΗΒΛΗΟΘΖΚΖ ΣΖ ΔΘΝΗΚΖ ΠΑΛΗΓΓΔΝΔΗΑ ΔΡΓΟ 19: ΓΖΜΗΟΤΡΓΗΑ ΘΔΑΣΡΟΤ ΔΡΓΟ 20: ΑΠΟΓΟΖ ΖΜΑΣΟ ΠΟΗΟΣΖΣΟ ΣΟΤΡΗΣΗΚΧΝ ΤΠΖΡΔΗΧΝ ΔΡΓΟ 21: ΓΗΑΓΗΚΣΤΑΚΖ ΠΤΛΖ (The Network s Portal) 7. ΤΝΟΛΗΚΑ ΠΡΟΣΔΗΝΟΜΔΝΟ ΠΡΟΤΠΟΛΟΓΗΜΟ ΣΟΤ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΟ ΚΑΗ ΥΡΟΝΟΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΛΟΠΟΗΖΖ ΣΧΝ ΔΡΓΧΝ 8. ΠΑΡΑΡΣΖΜΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΟ 3

4 1. ΔΗΑΓΧΓΖ ΣΖ ΦΗΛΟΟΦΗΑ ΣΟΤ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΟ Ζ αλάδεημε ηεο ηνπηθήο ηαπηφηεηαο κέζσ ελφο νξζνινγηθνχ ζρεδηαζκνχ κε ηελ ελεξγφ ζπκκεηνρή ηνπ πιεζπζκνχ ζην πιαίζην ηεο ηνπηθήο αλάπηπμεο απνηειεί βαζηθή παξάκεηξν γηα ηε ζχκκεηξε θαηαλνκή ησλ ηνπξηζηψλ ζην ρψξν θαη ζην ρξφλν. ην πιαίζην απηφ, ν ηνπηθφο πιεζπζκφο κπνξεί λα επαηζζεηνπνηεζεί κέζα απφ ζσζηή ελεκέξσζε θαη θαηάξηηζε θαη λα ιάβεη νπζηαζηηθφ θαη ελεξγφ ξφιν ζηελ πξνψζεζε ηεο ηνπηθήο αλάπηπμεο ζε δηαπεξηθεξεηαθή θαη εζληθή δηάζηαζε. Κη απηφ κπνξεί λα γίλεη ππφ πξνυπνζέζεηο θαη φρη αλεμέιεγθηα. Σηο πξνυπνζέζεηο απηέο νξίδνπλ ε πνιηηηθή θαη εηδηθφηεξα ν πνιενδνκηθφο θαη ρσξνηαμηθφο ζρεδηαζκφο, θαζψο θαη ε πνιηηηθή πεξηβαιινληηθήο δηαρείξηζεο. Βαζηθά ζηνηρεία απηψλ ησλ πνιηηηθψλ εληάζζνληαη ζε έλα πιαίζην νινθιεξσκέλεο ζηξαηεγηθήο δηαρείξηζεο ηνπ πεξηβάιινληνο πνπ πξνσζεί θίλεηξα γηα θαηαζθεπή ήπησλ κνξθψλ ελέξγεηαο (βηνθιηκαηηθή αξρηηεθηνληθή), γηα απζηεξή εθαξκνγή θαη ηήξεζε ησλ πεξηβαιινληηθψλ πξνηχπσλ θαη δεκηνπξγία πξνζηαηεπηηθψλ δσλψλ γχξσ απφ επαίζζεηεο πεξηβαιινληηθά πεξηνρέο, θαη γηα επαηζζεηνπνίεζε ησλ ηνπξηζηψλ θαη ηνπ ηνπηθνχ πιεζπζκνχ, αιιά θαη φζσλ αζρνινχληαη κε ηνλ ηνπξηζκφ ζρεηηθά κε ηα πεξηβαιινληηθά ζέκαηα. Ζ άζθεζε πνιηηηθήο αεηθφξνπ αλάπηπμεο ζηνρεχεη ζηελ αιιαγή ησλ αληηιήςεσλ ζπκπεξηθνξψλ ησλ θαηαλαισηψλ θαη ζηηο πξαθηηθέο άζθεζεο αλαπηπμηαθήο θαη πεξηβαιινληηθήο πνιηηηθήο. Απηφ απαηηεί ηελ αλάιεςε νπζηαζηηθήο δξάζεο πνπ λα ππαθνχεη ζηε ινγηθή ηεο ζπλεπεπζπλφηεηαο κε επέιηθηα ζρήκαηα ζπλεξγαζίαο δεκνζίνπ θαη ηδησηηθνχ ηνκέα, επηρεηξεκαηηψλ θαη κε θπβεξλεηηθψλ νξγαληζκψλ πνπ κπνξνχλ λα αλαιάβνπλ πξσηνβνπιίεο θαη θαηλνηφκεο δξάζεηο. Γηα ηελ επίηεπμε ησλ παξαπάλσ δηεζλψο ρξεζηκνπνηνχληαη δηάθνξα εξγαιεία, φπσο είλαη νη κειέηεο πεξηβαιινληηθψλ επηπηψζεσλ, ν ζρεδηαζκφο θαη ε ράξαμε δσλψλ, ε πνιηηηζηηθή εξκελεία, ε πηνζέηεζε βξαβείσλ θαη ζεκάησλ, ε νηθνζήκαλζε (Ecolabel), ε ηνπξηζηηθή θέξνπζα ηθαλφηεηα (tourism carrying capacity). ε επξσπατθφ επίπεδν ππάξρνπλ παξαδείγκαηα αλάπηπμεο ηνπ ηνπξηζκνχ ζε νξεηλέο πεξηνρέο κε ζεκαληηθή νηθνινγηθή αμία (Area of Outstanding Natural Beauty). Οη πεξηνρέο απηέο πξνζηαηεχνληαη κε εηδηθφ ζεζκηθφ πιαίζην, ελψ ππάξρνπλ εηδηθέο επηηξνπέο πνπ είλαη ππεχζπλεο γηα ηελ αλαγλψξηζε θαη νξηνζέηεζε απηψλ ησλ πεξηνρψλ θαη ηελ παξνρή ζπκβνπιψλ γηα ην ζρεδηαζκφ θαη ηελ αλάπηπμή ηνπο. ε απηέο ηηο πεξηνρέο βαζηθφο ζθνπφο είλαη ε πξνζηαζία ηεο θπζηθήο νκνξθηάο, ε πξνψζεζε ηεο αλαςπρήο φηαλ είλαη ζπκβαηή κε ηελ πξνζηαζία ηεο γεσξγίαο, ηεο δαζνλνκίαο θαη γεληθά ηεο αγξνηηθήο δσήο, θαζψο θαη ε πξνζηαζία ησλ νηθνλνκηθψλ αλαγθψλ ησλ ηνπηθψλ θνηλσληψλ. ηελ Διιάδα, πιελ νξηζκέλσλ απνζπαζκαηηθψλ έξγσλ, δελ ππάξρεη έλα αμηφινγν πξφγξακκα αμηνπνίεζεο ησλ θπζηθψλ, πνιηηηζηηθψλ θη νηθνινγηθψλ πινπηνπαξαγσγηθψλ πφξσλ ησλ νξεηλψλ πεξηνρψλ πνπ λα απνηειεί ππφδεηγκα νξεηλήο ηνπξηζηηθήο αλάπηπμεο. Δπίζεο, δελ ππάξρεη θαη ην θαηάιιειν ζεζκηθφ πιαίζην πνπ λα εληζρχεη ηέηνηεο αλαπηπμηαθέο πξσηνβνπιίεο, νχηε παξέρνληαη νηθνλνκηθέο εληζρχζεηο. Δθηηκνχκε φηη ε Σνπηθή Απηνδηνίθεζε κπνξεί λα εθαξκφζεη έλα νινθιεξσκέλν 4

5 πξφγξακκα αλάπηπμεο ησλ νξεηλψλ φγθσλ ζηεξηδφκελε ζηελ ηδηαηηεξφηεηα ησλ ηνπηθψλ πφξσλ γηα αλάδεημε θαη πξνβνιή θαη εμνηθνλφκεζε ελέξγεηαο. Ο Γήκνο Ζξαίαο, είλαη γλσζηφ φηη δηαζέηεη ηνπο θαηάιιεινπο θπζηθνχο, πνιηηηζηηθνχο, ηζηνξηθνχο νηθνινγηθνχο πφξνπο, νη νπνίνη κπνξνχλ λα αμηνπνηεζνχλ θαηάιιεια ζε έλα νινθιεξσκέλν πξφγξακκα έξγσλ κε ζπλεθηηθφηεηα θαη αιιεινπρία, πνπ ε πινπνίεζή ηνπ ζα απνηειέζεη πξφηππν ζε επξσπατθφ επίπεδν. 2. ΓΔΝΗΚΑ ΣΟΗΥΔΗΑ ΣΟΤ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΟ 2.1 Ζ ηαπηφηεηα ηνπ Φνξέα Τινπνίεζεο ηνπ Έξγνπ Φοπέαρ ςλοποίηζηρ ηος ππογπάμμαηορ ΓΖΜΟ ΖΡΑΗΑ ΝΟΜΟΤ ΑΡΚΑΓΗΑ ΣΖ ΔΛΛΑΓΑ ΓΗΔΤΘΤΝΖ: Γήκνο Ζξαίαο, Παινχκπα Αξθαδίαο Διιάδαο ΣΖΛΔΦΧΝΟ: E.mail: ΦΑΥ: Υπεύθςνοι ζύνηαξηρ ηος ππογπάμμαηορ: Γεκήηξεο Λαγφο, Δπίθνπξνο Καζεγεηήο Παλεπηζηεκίνπ Αηγαίνπ, e.mail: Γσξνζέα Παπαζαλαζίνπ, Αξραηνιφγνο (PhD), e.mail: Βαζίιεο Αλαζηαζφπνπινο, χκβνπινο πξνγξάκκαηνο e mail: 2. 2 Πεξηνρή Παξέκβαζεο θαη Τινπνίεζεο Έξγνπ: Γήμορ Ηπαίαρ Απκαδίαρ. Σν επελδπηηθφ πξφγξακκα ζα πινπνηεζεί ζην Γήκν Ζξαίαο ηνπ Ννκνχ Αξθαδίαο ηεο Διιάδαο (βιέπε ζπλεκκέλν ράξηε). Ο Γήκνο Ζξαίαο βξίζθεηαη ζην Β.Γ. ηκήκα ηνπ Ννκνχ Αξθαδίαο θαη θαηαιακβάλεη κηα έθηαζε ζηξ.. Δθηείλεηαη κεηαμχ ησλ Γήκσλ Λαγθαδίσλ, Σξνπαίσλ, θαη Γεκεηζάλεο, ελψ ζπλνξεχεη λνηηαλαηνιηθά κε ην λνκφ Ζιείαο κε ηνλ νπνίν έρεη ζαλ θπζηθφ ζχλνξν ηνλ πνηακφ Αιθεηφ. πκπεξηιακβάλνληαη ζηα φξηά ηνπ φπσο θαίλεηαη 5

6 θαη ζηνλ πίλαθα 1, δεθαεπηά (17) Γεκνηηθά Γηακεξίζκαηα ηνπ Γήκνπ. Πίλαθαο 1 α/α ΓΖΜΟΣΗΚΟ ΓΗΑΜΔΡΗΜΑ Έθηαζε (ζηξ.) Τςφκεηξν (κ.) Φχζε Δδάθνπο 1 ΠΑΛΟΤΜΠΑ Οξεηλφ 2 ΑΓ.ΗΧΑΝΝΖ ΖΡΑΗΑ Πεδηλφ 3 ΑΡΑΥΟΒΖ Οξεηλφ 4 ΚΑΚΟΤΡΔΨΚΧΝ Ζκηνξεηλφ 5 ΚΟΚΚΟΡΑ Ζκηνξεηλφ 6 ΛΗΟΓΧΡΑ Πεδηλφ 7 ΛΟΤΣΡΧΝ ΖΡΑΗΑ Ζκηνξεηλφ 8 ΛΤΚΟΤΡΔΖ Οξεηλφ 9 ΛΤΑΡΔΑ Ζκηνξεηλφ 10 ΠΤΡΡΖ Πεδηλφ 11 ΡΑΦΣΖ Οξεηλφ 12 ΑΡΑΚΗΝΗΟΤ ΖΡΑΗΑ Οξεηλφ 13 ΔΡΒΟ Οξεηλφ 14 ΥΡΤΟΥΧΡΗΟΤ Πεδηλφ 15 ΦΑΡΗΟΤ Οξεηλφ 16 ΚΟΚΚΗΝΟΡΑΥΖ Ζκηνξεηλφ 17 ΟΥΘΗΧΝ Ζκηνξεηλφ Τ Ν Ο Λ Ο Πεγή : Δ..Τ.Δ. Γηεπθξηλίδεηαη φηη ζην δεκνηηθφ δηακέξηζκα Παινχκπα αλήθνπλ νη νηθηζκνί Παππαδάο θαη αξιαίτθα, ζην Γ.Γ. Κνθθνξά ην Μπαξδάθη, ζην Γ.Γ. Καθνπξαίηθα ην Αγξηιίδη, ζην Γ.Γ. Λνπηξά νη νηθηζκνί Αγηνλέξη, Λψηε, Ληζαξφο, Ηακαηηθέο Πεγέο, Παξλαζζφο, Γεκαίηθα, Γαξαίηθα, ζην Γ.Γ. Ράθηε ε Αγάισ ζην Γ.Γ έξβνπ νη Αξάπεδεο θαη ζην Γ.Γ. Υξπζνρψξη ην Υαξαληδηλνχ. Έδξα ηνπ λένπ δήκνπ έρεη νξηζηεί ην Γ.Γ Παινχκπα. Απφ ηνλ πίλαθα 2 θαίλεηαη φηη ν Γήκνο Ζξαίαο παξνπζηάδεη αχμεζε ηνπ απνγξαθφκελνπ πιεζπζκνχ, γεγνλφο πνιχ ζεηηθφ αλ αλαινγηζηνχκε ηελ ζεκαληηθή κείσζε πνπ παξνπζίαζε νιφθιεξνο ν Ννκφο Αξθαδίαο. 6

7 Πίλαθαο 2 Γεκνγξαθηθή θαηάζηαζε. α/α ΓΖΜΟΣΗΚΟ ΓΗΑΜΔΡΗΜΑ ΠΛΖΘΤΜΟ/ΔΣΟ Μεηαβνιή % 1 ΠΑΛΟΤΜΠΑ ,72 2 ΑΓ. ΗΧΑΝΝΖ ,91 3 ΑΡΑΥΟΒΑ ,67 4 ΚΑΚΟΤΡΑΨΚΑ ,80 5 ΚΟΚΚΟΡΑ ,51 6 ΛΗΟΓΧΡΑ ,70 7 ΛΟΤΣΡΑ ,81 8 ΛΤΚΟΤΡΔΖ ,55 9 ΛΤΑΡΔΑ ,03 10 ΠΤΡΡΖ ,78 11 ΡΑΦΣΖ ,23 12 ΑΡΑΚΗΝΗ ,75 13 ΔΡΒΟΤ ,88 14 ΥΡΤΟΥΧΡΗ ,21 15 ΦΑΡΗ ,33 16 ΚΟΚΚΗΝΟΡΑΥΖ ,63 17 ΟΥΘΗΑ ,29 Τ Ν Ο Λ Ο ,80 Πεγή: Δ..Τ.Δ. Δπίζεο, ν Γήκνο Ζξαίαο θαηέρεη δεζπφδνπζα ζέζε ζηελ πεξηνρή ηεο επαξρίαο Γνξηπλίαο. Απέρεη ιίγα ρηιηφκεηξα απφ ζεκαληηθά θέληξα, φπσο είλαη ε Γεκεηζάλα, ε Καξχηαηλα (αξραία Γφξηπλα), ε Μνλή Φηινζφθνπ (ραξάδξα Λνχζηνπ πνηακνχ), νη Βάζζεο (Δπηθνχξεηνο Απφιισλαο), Λχθαηνλ Όξνο (Σέκελνο Γία - αξραίν ηά2. 2 Πεξηνρή Παξέκβαζεο θαη Τινπνίεζεο Έξγνπ: Γήμορ Ηπαίαρ Απκαδίαρ. δην - Λπθφζνπξα), ε Αξραία Οιπκπία - πνπ είλαη ν πην ζεκαληηθφο θαη δεκνθηιήο δηεζλήο πξννξηζκφο ηεο Πεινπνλλήζνπ, ε ιίκλε ηνπ Λάδσλα (θξάγκα) θαη ην Μαίλαινλ φξνο (Βπηίλα Ληκπνβίζη). 7

8 Ζ γεσγξαθηθή ηνπνζέηεζε ηνπ Γήκνπ, ζε ζρέζε κε ηα φκνξα ζεκαληηθά ηζηνξηθά, πνιηηηζηηθά θαη αξραηνινγηθά θέληξα ηεο επξχηεξεο πεξηνρήο, ηνπ πξνζδίδνπλ κηα ηδηαηηεξφηεηα σο θεληξηθνχ θφκβνπ πνπ αθηηλσηά κπνξεί λα ζπλδεζεί θαη λα αμηνπνηήζεη ηα ηδηαίηεξα πνιηηηζηηθά θαη ηζηνξηθά ηνπ απνζέκαηα, ηα νπνία ηνπ πξνζδίλνπλ ζπγθξηηηθφ πιενλέθηεκα γηα ηελ αεηθφξν αμηνπνίεζε ηνπ νξεηλνχ φγθνπ απηνχ ζην πιαίζην ηεο νινθιεξσκέλεο ελδνγελνχο ηνπηθήο ηνπξηζηηθήο αλάπηπμεο ςνολικψρ πποχπολογιζμψρ ππογπάμμαηορ Ο πξνυπνινγηζκφο ηνπ έξγνπ ζα αλέιζεη ζην πνζφ ησλ Δπξψ. Σν ππφςε θφζηνο δεηείηαη λα θαιπθζεί εμ νινθιήξνπ απφ ηνλ νξγαληζκφ TICOS. εκεηψλεηαη φηη ν παξαπάλσ πξνυπνινγηζκφο ησλ έξγσλ είλαη ελδεηθηηθφο. ε πεξίπησζε πξνέγθξηζεο ηνπ πξνγξάκκαηνο δεζκεπφκαζηε φηη ζα παξνπζηάζνπκε αλαιπηηθφ πίλαθα ηνπ θφζηνπο θάζε έξγνπ, θαζψο θαη πίλαθα ρξνληθήο πινπνίεζήο ησλ. Αλαιπηηθά ηα έξγα ηνπ πξνγξάκκαηνο παξνπζηάδνληαη ζην θεθάιαην 6. 8

9 3. ΗΣΟΡΗΚΖ ΑΝΑΚΟΠΖΖ ΣΖ ΠΔΡΗΟΥΖ ΣΟΤ ΓΖΜΟΤ ΖΡΑΗΑ ΑΠΟ ΣΖΝ ΑΡΥΑΗΟΣΖΣΑ Χ ΣΗ ΜΔΡΔ ΜΑ Ζ Ζξαηάηηδα ρψξα είλαη έλαο παλάξραηνο ρψξνο ζηε θνηιάδα ηνπ Αιθεηνχ πνηακνχ θαη είρε πξσηεχνπζα ηελ Αξραία Ζξαία πνπ ιείςαλα ηεο βξίζθνληαη ζηα ρσξηά Άγηνο Ησάλλεο θαη Αλεκνδνχξη, ηεο Μεζαησληθήο Ληνδψξαο, ηεο απνδνηηθήο πξνζήθεο ηεο Γνξηπλίαο. Ζ θνηιάδα απηή ηνπ Αιθεηνχ δηαλχεη κηα ηζηνξηθή δηαδξνκή, πνπ ράλεηαη ζηα βάζε ησλ αηψλσλ θαη ήηαλ νλνκαζηή απφ ηνπο ρξφλνπο ηεο απψηαηεο ηζηνξίαο. ηα ζπιάρλα ηεο θξχβεη αξραηνινγηθά ιείςαλα γλσζηά θη άγλσζηα πνπ αλάγνληαη αθφκε θαη ζηε πξντζηνξηθή επνρή, αδηάςεπζηνη κάξηπξεο ηεο Ζξαηάηηδνο ρψξαο. Μφλν κε ηε γλψζε θη εθηίκεζε ηεο ηζηνξηθφηεηαο ηνπ ηφπνπ ζ απνθχγνπκε ηνλ αθαληζκφ ηεο πνιηηηζηηθήο θιεξνλνκηάο, κίαο θιεξνλνκηάο πνπ αλήθεη ζε φινπο. Ζ γλψζε ηεο καθξαίσλεο ηζηνξία έρεη ηηο ξίδεο ηεο ζηε κπζνινγία, ελψ ζηε ηζηνξηθή επνρή αλαθέξεηαη ε Ζξαηάηηδα ρψξα απφ ηνλ Παπζαλία ζηηο Πεξηεγήζεηο ηνπ, ην γεσγξάθν ηξάβσλ, ηνπο ηζηνξηθνχο Ξελνθψληα θαη Πνιχβην, ηνλ πνηεηή Ρηαλφ θαη ηφζνπο άιινπο αθφκε. Χζηφζν, ζηε λενειιεληθή ζπλείδεζε θαη ζηνλ εθηφο ζπλφξσλ θφζκν, ε Ζξαία είλαη άγλσζηε. Χζηφζν είλαη ζεκαληηθή φρη κφλν γηα, ην άζηθην θπζηθφ πεξηβάιινλ θαη ηα πνιππιεζή ηα νξαηά κλεκεία απφ ηηο πην δηαθνξεηηθέο ηζηνξηθέο επνρέο, αιιά θαη γηαηί θαηά ηνπο εηδηθνχο θξχβεη αθφκε ζηα ζπιάρλα ηεο έλα αλεμάληιεην αξραηνινγηθφ πινχην. Οη κειινληηθέο αλαζθαθέο ζα θέξνπλ ζην θσο θαη κπθελατθά σο θαη πξνκπθελατθά κλεκεία θαη ηάθνπο ζπειαηψδεηο ή ζνισηνχο φπσο ηνλίδεη ζηελ αξραηνινγηθή ηνπ έξεπλα ν θαζεγεηήο Αιέμαλδξνο Φηιαδειθεχο. Αλαθέξνληαη απηά ηα ιείςαλα απφ ηφηε πνπ κπαίλνπλ ηα ζεκέιηα θάζε εθθξάζεσο ηνπ Διιεληζκνχ θαη δηαδξακαηίδνληαη ζπκβάληα πνπ ίζσο δελ ηα γλσξίδνπκε, φκσο ζηνλ απφερν ηνπο ζπιιακβάλνπκε απφ ηα ηζηνξηθά γεγνλφηα πνπ είλαη πιαθσκέλα ζηα εξείπηα ηεο. Καηά ηνπο ηζηνξηθνχο ρξφλνπο ε Δ Μπθελατθή νδφο μεθηλνχζε απφ ην Άξγνο θαη θαηεπζπλφηαλ είηε πξνο Λαθσλία, είηε πξνο Ζξαία θαη αξραία Οιπκπία παξά ηεο θνίηεο ηνπ Αιθεηνχ. Απηφο ν δξφκνο ήηαλ αθφκε ν ζχλδεζκνο ησλ αζιεηηθψλ αγψλσλ πνπ γίλνληαλ ζηελ αξραία Οιπκπία θαη ζην Λχθαην φξνο. Απηή ηε δηαδξνκή «απφ Ζξαίαο πξνο Μεγαιφπνιηλ» αθνινχζεζε ν Παπζαλίαο. Σα παζίγλσζηα αρλάξηα ηνπ Ρσκατθνχ δξφκνπ (Οιπκπία Μέιελα Μεγαιφπνιε) πνπ ζεκεηψλνληαη ζηνλ Πεπηηγγέξεην Πίλαθα (Tabula Peutigeriana).(Βιέπε ράξηε 2) Ζ αξραία Ζξαία ήηαλ έλα ζηαπξνδξφκη, έλαο ζεκαληηθφο θφκβνο επηθνηλσλίαο ηελ επνρή εθείλε πνπ «ππνδεινί πεξίνδν επδαηκνλίαο». «Δηο Ζξαίαλ εζηάζκεπαλ θαη νη εηο Οιπκπίαλ κεηαβαίλνληεο θαη εθείζελ επαλεξρφκελνη Έιιελεο.. νίηηλεο αθηθλνχλην εηο ηελ θνηιάδα ηαχηελ ηνπ Αιθεηνχ, εθ φζνλ θηλείηαη σο θαίλεηαη, γέθπξαη ζπλεθέληξνπλ θαη ηελ εθ Φηγαιείαο θαη Μεζζήλεο νδνχ ηεο εηο Οιπκπία αγνχζεο δεκνζίαο νδνχ». ε απηή ηελ επίπεδε έθηαζε, παξαπιεχξσο ηνπ πνηακνχ, ήζαλ αλακθηβφισο «αη πεξηγξαθφκελαη ππφ ηνπ Παπζαλία νδνί», φπσο ε απφ ηελ Ζξαία πξνο Μεγαιφπνιε ακαμηηή νδφο. Δπίζεο απφ ηελ Ζξαία πξνο ηελ Αιηθείξα κεγάινο δεκφζηνο δξφκνο, δηαλνίγεηαη 9

10 αλάκεζα ζε δεληξνζηνηρίεο ςειψλ δέληξσλ, δαθλψλ θαη κπξηψλ, ησλ νπνίσλ ελψλνληαη ζε ζρήκα ζηνάο, ζχζθηεο ζηνέο. Καζψο θαη απφ ηελ Ζξαία πξνο ηελ Ήιηδα κέζσ ηνπ πνηακνχ Λάδσλα γηα λα θηάζνπκε ζηνλ Δξχκαλζν. ηελ επνρή ηνπ φισλνο νη θάηνηθνη ηεο Ζξαίαο πέηπραλ εθαηνληάρξνλε ζπλζήθε κε ηνπο γείηνλεο Ζιείνπο 527 π.ρ. Ζ πξψηε ηζηνξηθή ησλ Ζξαηαηψλ πξάμε αλαγξάθεηαη ζε ράιθηλε πιάθα πνπ βξέζεθε ζηελ αξραία Οιπκπία. Σφηε άθκαζε πνιηηηθά θαη ζηξαηησηηθά ην θξάηνο ησλ Ζξαηαηψλ θαη παξνπζίαζε δηπισκαηηθή ηθαλφηεηα ζηηο ζπκκαρίεο ηεο πνπ ηελ εμαζθάιηζε απφ θάζε εμσηεξηθή επηβνπιή. Σφζε δχλακε απέθηεζε ψζηε θαηέζηε γηα κεγάιν δηάζηεκα ην θέληξν ηεο Αξθαδηθήο Οκνζπνλδίαο (Κνηλφ ησλ Αξθάδσλ) Ζ αξραία Ζξαία εμέδηδε λνκίζκαηα θνηλά γηα φιν ην ρψξν ηνπ Κνηλνχ ησλ Αξθάδσλ. Σα πξψην λφκηζκα ηνπ Κνηλνχ ησλ Αξθάδσλ θφπεθε ην 550 π.ρ θαη ήηαλ ην αξραηφηαην ζηελ Αξθαδία. Σν λφκηζκα απηφ ήηαλ αξγπξφ ηξηψβνιν κε θεθαιή ηεο ζεάο Γεζπνίλεο ή Ήξαο θαη ζηελ άιιε φςε έθεξε ηελ επηγξαθή ΔRΑ. Απφ ην 480 π.ρ αξρίδεη ε δεχηεξε ζεηξά θνπήο λνκηζκάησλ πνπ ζρεηίδεηαη κε ηε δηάιπζε ηεο Αξθαδηθήο Οκνζπνλδίαο. Ο ηχπνο ηνπ λνκίζκαηνο π.ρ δελ είλαη πιένλ ε θεθαιή ηεο Ήξαο αιιά Άξηεκηο, Αζελά, Πάλ, ζεφηεηεο πνπ ε ιαηξεία ηνπο ήηαλ δηαδεδνκέλε ζ φιε ηελ Αξθαδία. Καηά ην 210 π.υ. θφπεθαλ λνκίζκαηα κε επηγξαθή «Αραηψλ Κνξηπλίσλ». Αθφκα ζηα ρξφληα ηεο Ρσκατθήο θπξηαξρίαο νη Ζξαηάηεο δελ έπαςαλ λα θφβνπλ λνκίζκαηα κε ηε δηαθνξά πσο ζηε κηα φςε ήηαλ ραξαγκέλν ην θεθάιη ηνπ απηνθξάηνξα. πλνιηθά ε Ζξαία έθνςε 18 ηχπνπο λνκηζκάησλ. Ζ Ζξαηάηηδα ρψξα ήηαλ κία απφ ηηο δεθαηξείο πεξηνρέο πνπ ππήξραλ θαηά ηελ επνρή ηνπ Παπζαλία. Σα ζχλνξα ηεο ρψξαο εθηείλνληαλ ζηα ΝΓ ηεο Αξθαδίαο κεηαμχ ηεο Θειπνπζίαο πξνο Βνξξά θαη ηεο Μεγαινπνιίηηδνο πξνο ηα ΝΓ θαη ηεο Ζιείαο πξνο Γπζκάο θαηά ηε ζπκβνιή ηνπ Λάδσλα θαη Δξχκαλζνπ. ηελ Σνπζφα είλαη ηα ζχλνξα ησλ Θειπνπζίσλ θαη Ζξαηαηψλ, ζην Πεδίνλ, φπσο ιέλε νη Αξθάδεο. Πιάη ζηηο πεγέο ηνπ Βνπθάγνπ είλαη ηα ζχλνξα αλάκεζα ζηε Μεγαιφπνιε θαη ηελ Ζξαία. Καηά ηνπο Αξθάδεο ζχλνξα αλάκεζα ζηελ Ζξαία θαη ηελ Ήιηδα είλαη ν Δξχκαλζνο, νη Ζιείνη φκσο ζεσξνχλ ζαλ δηαρσξηζηηθφ ζεκείν ηεο ρψξαο ηνπο ηνλ ηάθν ηνπ Κνξνίβνπ. Ζ αξραία Ζξαία ήηαλ ζεκαληηθή πφιε ησλ Ζξαηέσλ «εγέλεην πνιπάλζξσπνο θαη πινπζία ρψξα θαη επέβαιελ εαπηήλ εηο ηνπο πέξημ ζπλνηθηζκνχο, ελλέα ελ φισ ζπλνηθηζκνί ελ ηε θνηιάδη ηνπ Αιθεηνχ θαη επη ησλ θιηηχσλ ησλ δεμηά θαη αξηζηεξά ηαχηεο νξέσλ αλήθνλ εηο ην θξάηνο ηεο Ζξαίαο, φπσο πηζαλνινγείηαη, ε Αιίθεηξα, Ήπεηνλ θαη Ύπαλα απφ ηελ αξηζηεξά φρζε ηνπ Αιθεηνχ, θαζψο Μειαλεαί θαη Βνπθάγην απφ δεμηά φρζε, Δληζπίε, ηξαηίε, Ρηζπίε, παξαπνηάκηνη ζπλνηθηζκνί ηνπ Λάδσλα αθφκε θαη ηνπ Ογθείνπ ζηα ζχλνξα κε ηελ Θειπνπζία θαη ηνλ Λάδσλα». Καηά ηνλ Πεινπνλλεζηαθφ πφιεκν νη Ζξαηάηεο ηάρηεθαλ κε ηνπο παξηηάηεο, νη δε Μαληηλείο κε ηνπο Αζελαίνπο. Σν 418 π.ρ νη Λαθεδαηκφληνη κε ηνλ Άγη Β, βνεζνχκελνη απφ ηνπο Ζξαηάηεο λίθεζαλ ηνπο Μαληηλείο θαη Αξγείνπο. Σν 417 π.ρ νη Ζξαηάηεο κε ηνλ Άγη λίθεζαλ ηνπο Ζιείνπο θαη αλέθηεζαλ ηελ πφιε Ήπεηνλ (ΑΗΠΗΟΝ) «θεηκέλεο κεηαμχ Ζξαίαο θαη Μαθίζηνπ». Όηαλ ηδξχζεθε ε Μεγαιφπνιε απφ ηνλ Δπακεηλψλδα κε ηε ζχκπηπμε 40 παιαηψλ Αξθαδηθψλ πφιεσλ, απφ ηελ Οκνζπνλδία απηή απείραλ ε Ζξαία θαη ν Οξρνκελφο. Σελ Αξθαδηθή Οκνζπνλδία ρηχπεζε ν Αγεζίιανο ηεο πάξηεο κεηά ησλ Ζξαηαηψλ. Όηαλ φκσο επαλήιζε ζηε πάξηε, νη Αξθάδεο εθζηξάηεπζαλ ελαληίνλ ησλ Ζξαηαηψλ 10

11 (369 π.ρ) θαη ππξπφιεζαλ ηα ζπίηηα ηνπο. Έηζη αξγφηεξα αλαγθάζζεθαλ νη Ζξαηάηεο λα ηαρζνχλ κε ην πιεπξφ ηεο Αξθαδηθήο Οκνζπνλδίαο. Καηά ην ζπλέδξην πνπ έγηλε ζηε Κφξηλζν (337 π.ρ), ε Αξθαδία αλαγλψξηζε ηνλ Μαθεδφλα βαζηιηά Φίιηππν Β σο εγεκφλα ηεο Διιάδνο. Αξγφηεξα ν Μέγαο Αιέμαλδξνο θαηέβεθε ζηε Πεινπφλλεζν (335 π.υ.) γηα λα γλσξίζεη ηνπο ζπκκάρνπο ηνπ παηέξα ηνπ, λα επραξηζηήζεη ηνπο θίινπο ηνπ θαη λα θνβεξίζεη ηνπο ερζξνχο ηνπ, έθηαζε θαη κέρξη ηελ παηξίδα καο ηελ Αξθαδία. Ζ λέα Αρατθή πκπνιηηεία ηδξχζεθε ην 281 π.υ. κε ζθνπφ λα ελσζνχλ φιεο νη Διιεληθέο πφιεηο θαη νιφθιεξνο ν Διιεληζκφο. Μηα αλαζχζηαζε κε πνιίηεπκα «δεκνθξαηηθφ θαη πνιπεηδέο». Πξφθεηηαη γηα κηα ζπγθξνηεκέλε θαιά νξγαλσκέλε νκνζπνλδηαθή έλσζε. Σν 240 π.ρ ε Ζξαία έγηλε κέινο ηεο πκπνιηηείαο. Σν 192 π.υ ν Μεγαινπνιίηεο Φνηινπνίκελ, ν έζραηνο κεγάινο ησλ Αξθάδσλ Διιήλσλ έλσζε ηε πάξηε κε ηελ Αρατθή πκπνιηηεία, ήηαλ φκσο πνιχ αξγά, γηα λα θαηαιήμεη αξγφηεξα ε Πεινπφλλεζνο Ρσκατθή επαξρία κε ην φλνκα Αραΐα. Δπί Απγνχζηνπ, ε Ζξαία θαη νιφθιεξε ε Αξθαδία, ήζαλ πιένλ ρψξεο παξαθκαζκέλεο. Ο Παπζαλίαο καο δείρλεη θαιχηεξα ηελ εηθφλα ηεο παξαθκήο «Πάνηυρ πάζα μεηαξύ ηυν οπίυν Ηπαίαρ και Οπσομενού πεπιοσή παπείσεν ότιν ηελείαρ παπακμήρ». Σειεπηαία αλαθνξά ηεο Ζξαίαο γίλεηαη απφ ηνλ Πηνιεκαίν θαη κε ηε πάξνδν ηνπ ρξφλνπ εμαζζελεκέλε, νη αλαθνξέο εθιείπνπλ ηειείσο. Σελ πεξίνδν ηεο Δλεηηθήο θαη ηεο Οζσκαληθήο θαηάθηεζεο ζηελ ζπλέρεηα, ε Ζξαία γλσζηή ζαλ «Ληνδψξα», έπαημε ζεκαληηθφ ξφιν ζηνλ ρψξν. Γηνηθεηηθά επί Οζσκαλψλ θαηαθηεηψλ, αλήθε ζηνλ Καδά αξρηθά ηνπ Λενληαξίνπ θαη ζηελ ζπλέρεηα απηφλ ηεο Καξχηαηλαο. πνπδαίν ξφιν δηαδξακάηηζε ζηνλ εζληθναπειεπζεξσηηθφ αγψλα ηνπ 1821, πςψλνληαο πξψηε ηελ ζεκαία ηεο Δπαλάζηαζεο ζην «Αιψλη ζηνπ Μπέηζε». Με ηελ ζχζηαζε ηνπ λένπ Διιεληθνχ θξάηνπο δηνηθεηηθά ρσξίζηεθε ζε δχν Γήκνπο. Ο Γήκνο Λπθνπξίαο κε έδξα αξρηθά ην έξβνπ θαη ζηελ ζπλέρεηα ην Παινχκπα θαη ν Γήκνο Ζξαίαο κε έδξα ηνλ Άγην Ησάλλε. Με βαζηιηθφ δηάηαγκα ηνπ 1861, νη δχν Γήκνη ελνπνηήζεθαλ ζηνλ Γήκν Ζξαίαο κε έδξα ην Παινχκπα, κέρξη θαη ην 1925 πνπ ηδξχζεθαλ νη Κνηλφηεηεο. Απφ ην 1998 κε ηνλ Νφκν «Καπνδίζηξηα» ν Γήκνο Ζξαίαο έρεη έδξα ην Παινχκπα θαη πεξηιακβάλνληαη ζε απηφλ 17 Γεκνηηθά Γηακεξίζκαηα θαη 13 νηθηζκνί. Δηδηθφηεξα ηελ πεξίνδν ηεο πξνβηνκεραληθήο επνρήο, ε Ζξαία ήηαλ θνηλσλία αθκάδνπζα. Βηνηερλίεο, Μχινη, ειαηνηξηβεία θ.η.ι ηεο πξφζδσζαλ θχξνο ζηελ επξχηεξε πεξηνρή. Αλαιπηηθφηεξα ζηελ Ζξαία ππήξραλ: 13 Μχινη ζε πιήξε ιεηηνπξγία Απφ ην λεξφ ηνπ Λαγθαδηλνχ πνηακνχ θηλνχληαλ 3 κχινη ζηηο ζέζεηο Αζπξφκπινο, Κξηζά, Υαξαηδηλνχ. ην Λαγαχηη 4 πδξφκπινη εθ ησλ νπνίσλ νη 3 κε δχν κεραλέο έθαζηνο. Δλαο κχινο ζηελ Αξάρσβα θηλνχκελνο απφ ην νκψλπκν θεθαιάξη. Έλαο κχινο ζην Ράθηε θηλνχκελνη κε ην Αξαρσβίηηθν λεξφ. 11

12 ην Αλαδήξη έλαο κχινο εμεπεξεηψληαο ηελ πεξηνρή κε ην λεξφ ηνπ Γθνιέκε. ηελ Λπζζαξέα ν κχινο ηνπ Θχκηνπ Παπαδφπνπινπ κε ην λεξφ ηεο Γθνχξαο. ην έξβνπ ν κχινο ηνπ Σξνππή κε λεξφ απφ ηελ Σξαλή βξχζε (θαιψληαο ηνπο θαηνίθνπο ηεο πεξηνρήο κε ηξνκπέηα). ην Λπθνχξεζε ν κχινο ζηε ζέζε θπξίδα κε λεξφ ηεο Γθνχξαο. Τπήξραλ θαη 4 ειαηνηξηβεία. ην Λαγαχηη έλα πδξνθίλεην θαη ζηα ρσξηά Λνπηξά, Μπαξδάθη, Ππξξή απφ έλα ηππνθίλεην. ην ρσξηφ Ράθηε ην 1936 ν Σαπεηνπξγηθφο Οξγαληζκφο εγθαηέζηεζε ηαπεηνπξγείν, ιεηηνχξγεζε δε έλα ρξφλν κε ηθαλνπνηεηηθή απφδνζε. Απφ δηνηθεηηθή φκσο αλεπάξθεηα ησλ ππεπζχλσλ ηνχην δηαιχζεθε πξφσξα. 12

13 4. ΚΑΗΝΟΣΟΜΗΑ ΣΟΤ ΠΡΟΣΔΗΝΟΜΔΝΟΤ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΟ Μέρξη ηψξα ε αλάδεημε θαη δηαρείξηζε ζειγήηξσλ γηα ηνπξηζηηθνχο ζθνπνχο ηδίσο ζε πξννξηζκνχο αλαδπφκελεο θήκεο ππήξμε πξνβιεκαηηθή. Ζ θξνληίδα ηεο πνιηηηζηηθήο θιεξνλνκηάο ζηε ρψξα καο αθηεξψλεηαη ζρεδφλ εμ νινθιήξνπ ζηελ ζπληήξεζε, θαηαγξαθή θαη κειέηε ησλ πφξσλ. Γελ πξνβιέπεηαη σζηφζν κία επηθνηλσληαθή πνιηηηθή πνπ λα πξνζειθχεη ηνπξηζηηθέο ξνέο ηθαλέο λα θαηαζηήζνπλ ηνπο πφξνπο θεξδνθφξνπο θαη λα ζπλεηζθέξνπλ ζεηηθά ζηηο ηνπηθέο θαη πεξηθεξεηαθέο νηθνλνκίεο. 4.1 Πιεξνθνξία κε ηνπξηζηηθή αμία θαη επηθνηλσληαθή πνιηηηθή Ζ Σνπξηζηηθή Δξκελεπηηθή σο δηεπηζηεκνληθή δηαρείξηζε ηεο πιεξνθνξίαο κε ηνπξηζηηθή αμία, θαζψο θαη σο επηθνηλσληαθή πνιηηηθή ζε πεξηβάιινλ επίζθεςεο, ζπγθξνηεί έλα θαηλνηφκν εξγαιείν γηα ηελ αλάδεημε, πξνβνιή θαη πξνψζεζε ησλ ηνπξηζηηθψλ ζειγήηξσλ θάζε ηφπνπ. Ζ πνιηηηζηηθή θιεξνλνκηά κεηαηξέπεηαη ζε νπζηαζηηθφ ζηνηρείν ηνπ ηνπξηζηηθνχ πξντφληνο ζχκθσλα κε ηνπο θαλφλεο ηεο ηέρλεο, ελψ ε ζπλαθφινπζε ηηκνινγηαθή πνιηηηθή βαζίδεηαη ζηελ αμηνιφγεζε ησλ πφξσλ κε βάζε ηηο ζεκειηψδεηο αμίεο ησλ πνιηηηζηηθψλ πφξσλ, ελψ ε παξνπζίαζε θαη ε δηαρείξηζε ηνπ πνιηηηζηηθνχ απνζέκαηνο αθνινπζεί ηηο αξρέο ηεο Γλσζηαθήο Δπηζηήκεο. Ζ ελεξγνπνίεζε ηεο κλήκεο θαη ηνπ ζπλαηζζεκαηηθνχ θφζκνπ ηνπ επηζθέπηε απνηειεί θεληξηθφ ππξήλα ηoπ εξκελεπηηθνχ ζρεδηαζκνχ. Ζ Σνπξηζηηθή Δξκελεπηηθή δηαβηβάδεη ηελ αμία ησλ θπζηθψλ θαη πνιηηηζηηθψλ κλεκείσλ ζηνπο επηζθέπηεο, κέζα απφ ηε βησκαηηθή κάζεζε κε πξσηνγελείο εκπεηξίεο. Αθφκε επαλαθέξεη ηνλ ηφπν ζηε δσή αλαζχξνληαο απφ ηε αθάλεηα ηνλ πινχην ηνπ ηφπνπ, ζπλδένληαο ηε ζπκβνιηθή κνξθή ηεο εκπξάγκαηεο θαη ηεο θπζηθήο θιεξνλνκηάο κε ην πλεπκαηηθφ ηεο πεξηερφκελν. Απνθαιχπηεη ζηνπο επηζθέπηεο, κε απνηειεζκαηηθέο επηθνηλσληαθέο ηαθηηθέο, ηηο δηαθνξέο κεηαμχ παιηνχ θαη ηζηνξηθνχ, κεηαμχ ζπνπδαίνπ θαη αζήκαληνπ, κεηαμχ νπζηαζηηθνχ θαη πεξηηηνχ, δεκηνπξγψληαο αμηνκλεκφλεπηεο ηνπξηζηηθέο εκπεηξίεο, ζέηνληαο ζπγρξφλσο ηηο βάζεηο ηεο πεξηβαιινληηθήο εθπαίδεπζεο. Οη πνιηηηζηηθνί πφξνη θαη ηα θαηλφκελα παξνπζηάδνληαη ζην επξχ θνηλφ βάζεη ελφο θεληξηθνχ κελχκαηνο κε ζαθείο επηθνηλσληαθέο δνκέο, ζπζρεηηζκνχο θαη ζπλεηξκνχο, κε πξνζσπνπνηεκέλεο αθεγεκαηηθέο δνκέο. Ζ δηαζθάιηζε ηνπ ελδηαθέξνληνο ηνπ θνηλνχ κεηαηξέπεη ηελ επίζθεςε ζε βησκαηηθή κάζεζε 1 θαη ζκηιεχεη κία λέα, ηζρπξή ζπλείδεζε γηα ηα κλεκεία ηεο θχζεο θαη ηνπ πνιηηηζκνχ, ηελ θνηλσλία ππνδνρήο θαη ηηο αμίεο ηεο, ην ζεβαζκφ γηα ηε θπζηθή, πνιηηηζηηθή θαη θπιεηηθή πνηθηιφηεηα ηνπ πιαλήηε. 13

14 4.2. Ζ ηαπηφηεηα ηνπ Γηθηχνπ: Σν αξθαδηθφ ηδεψδεο Ζ Αξθαδία πκλήζεθε σο ρψξα αιεζηλνχ θαη αγαζνχ, απνηειψληαο πεγή έκπλεπζεο γηα ζεκαληηθνχο θαιιηηέρλεο ζε νιφθιεξε ηελ Δπξψπε φπσο ν Βηξγίιηνο, ν Γθαίηε, ν ίιιεξ, ν Πνπζζέλ, γηα ηνπο νπνίνπο ήηαλ κεγάιν θαχρεκα λα δειψλνπλ "Κη εγψ γελλήζεθα ζηελ Αξθαδία" ( et in Arcadia ego). Ζ επαλάιεςε ηεο επίζθεςεο Ζ Αξθαδία, απνηέιεζε πάληα έδξα αξεηψλ θαη θαηά ζπλέπεηα ζχκβνιν εζηθφ θαη ηδαληθφ, ζην νπνίν νθείιεη λα επαλέιζεη ν θαζέλαο. Γελ είλαη ηπραίν φηη ζηνλ Αξθαδηθφ ρψξν έγηλε ε πάιε Θεψλ θαη Σηηάλσλ (ε αέλαε πάιη ηνπ θαινχ κε ην θαθφ). ηελ Αξθαδία νη άλζξσπνη δελ εθηηκψληαλ κε ηηο επηλνήζεηο ηνπο αιιά κε ηηο αξεηέο ηνπο. Υσξίο θαθία, νηθηίξκνλεο, αλζξσπηζηέο, ιεζκνλνχλ ηελ δηθή ηνπο δπζηπρία θαη ελδηαθέξνληαη γηα ηελ ηχρε ησλ ζπλαλζξψπσλ ηνπο: Ο Γήκνο Ζξαίαο, άξξεθηα ζπλδεδεκέλνο κε ην αξθαδηθφ ηδεψδεο, δχλαηαη λα πξνζθέξεη βέιηηζηεο δπλαηφηεηεο αλάηαζεο θαη αλαςπρήο ζε έλα επξχ θνηλφ ζπγρξφλσο κε κάζεζε ζε πεξηβάιινλ επίζθεςεο πνπ δηαζέηεη εμαηξεηηθή θπζηθή θαη πνιηηηζηηθή πνηθηιφηεηα, ηθαλά δίθηπα πξνζπειαζηκφηεηαο, φληαο ζπγρξφλσο ππιψλαο εηζφδνπ ηεο ρψξαο, δχλαηαη λα απνηειέζεη ην πξφηππν γηα έλα εξκελεπηηθφ ζρεδηαζκφ γηα πνηθίια ηνπξηζηηθά πξντφληα θαη επηηπρεκέλεο εθαξκνγέο ζην κέιινλ. Δλαο επξχηεξνο ζηφρνο είλαη λα ζπλδέζνπκε ην Αξθαδηθφ Ηδεψδεο κε ηελ πνηνηηθή αλάηαζε-αλαςπρή-κάζεζε, θάηη αλάινγν κε απηφ πνπ πξνζέθεξε παιηά ε Οιπκπηαθή Αθαδεκία. Σν ηδεψδεο ηε πγείαο Γλσζηφηεξε σο παηξίδα ηνπ ηξαγνπφδαξνπ Θενχ Πάλα θαη ηεο Αξηέκηδαο, ε Αξθαδία γέλλεζε ηνπο επηθαλέζηεξνπο ησλ ζεψλ: ηνλ Γία, ηελ Ήξα θαη ηνλ Δξκή. ηελ Αξθαδία φκσο γελλήζεθε θαη ν Θεφο ηεο Τγείαο, ν Αζθιεπεηφο. ηε Θέιπνπζα, ηε γελέηεηξά ηνπ, ππήξρε λαφο πξνο ηηκήλ ηνπ, ελψ έλα απφ ηα γλσζηφηεξα Αζθιεπηεία δειαδή λανχο ζεξαπεπηήξηα ηεο αξραηφηεηαο ήηαλ ηεο Γφξηπλαο. Δδψ, ζπζίαζε ν Μέγαο Αιέμαλδξνο, πξηλ μεθηλήζεη γηα ηελ θαηάθηεζε ηνπ θφζκνπ, αθηεξψλνληαο ην Θψξαθα θαη ην δφξπ ηνπ. Ναφο θαη άγαικα ηνπ Θενχ ππήξρε θαη ζηελ Μαληηλεία. ηελ Αξθαδία ν Μειάκπνπο, πξψηνο γηαηξφο ηεο Ηζηνξίαο, ζεξάπεπζε ηηο θφξεο ηνπ Πξνίηνπ, ζηνπο Λνπζνχο, ζην ηεξφ ηεο Αξηέκηδαο. Σέινο ε θεθαιή ηεο Θεάο Τγείαο, ην ζήκα θαηαηεζέλ ηνπ ρψξνπ ηεο Τγείαο, βξέζεθε ζηηο αλαζθαθέο ηεο Σεγέαο θαη αληίγξαθφ ηεο ππάξρεη ζην εθεί Μνπζείν. Ζ Arcadia αληηπξνζσπεχεη κηα αλαδήηεζε γηα ηελ ηδαληθή θνηλσλία πνπ ράλεηαη ζηα βάζε ησλ αηψλσλ θαη απνηειεί ηελ παιαηφηεξε θαη πην έληνλε επηζπκία ηεο αλζξσπφηεηαο. Απηή ε ηδέα είλαη παξνχζα ζηελ βηβιηθή ηζηνξία ηεο Δδέκ φπσο θαη ζηνλ αξραίν κχζν ηνπ Elysium. Ο αξραίνο έιιελαο πνηεηήο Θεφθξηηνο, νπνίνο θαη ζεσξείηαη ν πξψηνο βνπθνιηθφο πνηεηήο, έδσζε ηελ πξψηε πεξηγξαθή απηήο ηεο εηδπιιηαθήο θαηάζηαζεο γηα λα αθνινπζήζνπλ γηα ηελ αλζξσπφηεηα αηψλεο απφ πξνζκνλή θαη αλαδήηεζε. Απηή ε ηδεαηή θαη εηδπιιηαθή θαηάζηαζε ρξεζηκνπνηήζεθε απφ ηελ αξρή γηα λα νξηζηεί ε χπαξμε ηεο Ακεξηθήο, απφ ηελ αλαθάιπςε ηεο κέρξη θαη ζήκεξα. Με ηελ 14

15 γέλλεζε ηνπ λένπ δεκνθξαηηθνχ θξάηνπο, ηα Αξθαδηθφ ηδεψδεο είρε ήδε εδξαησζεί ζηελ Ακεξηθή. Σν 1785 ν Thomas Jefferson, Πξφεδξνο ηεο Ακεξηθήο θαη ζπληάθηεο ηνπ Declaration of Independence, δεκνζηεχεη ην βηβιίν ηνπ Notes on Virginia. Πνπζελά ζηελ Ακεξηθάληθε Λνγνηερλία δελ ππάξρεη πην ειθπζηηθή, γιαθπξή θαη νινθιεξσκέλε πεξηγξαθή Αξθαδηθνχ ηδαληθνχ. Ζ νπζία ηεο Ακεξηθάληθεο Αξθαδίαο πνπ αξγφηεξα έγηλε ην Ακεξηθάληθν Όλεηξν απνδίδεηαη ζηελ ηδενινγία ηνπ Th. Jefferson γηα ηελ αγξνηηθή πνιηηηθή. Θεσξνχζε φηη κηα ηδεαηή θνηλσλία είλαη εθηθηή κφλν φηαλ ππάξρεη αθζνλία ειεχζεξεο αθαιιηέξγεηεο γεο θαη πξσηαξρηθά αγξνηηθφο ηξφπνο δσήο. Ζ απνπζία απηψλ ησλ φξσλ πίζηεπε φηη ζα νδεγήζεη ζηελ απψιεηα ηεο αηνκηθήο ειεπζεξίαο. Ζ πνιηηηθή ρσξίο ηελ εμαζθάιηζε ησλ Αξθαδηθψλ ηδεσδψλ απνηεινχζε γηα ηνλ Jefferson αξγφζρνιν δηαινγηζκφ. Γηα ηνλ Jefferson ε πνιηηηθά βηψζηκε θνηλσλία απνηειείηαη απφ ειεχζεξνπο αλζξψπνπο. Ζ δε πξαγκαηηθή ειεπζεξία ήηαλ δπλαηή ζε κηα ρψξα ζεβαζκνχ πξνο ηελ Φχζε, πνπ θαηνηθείηαη απφ επγελείο αγξφηεο. πρλά ζηα έξγα ηνπ πεξηειάκβαλε θαη απνζπάζκαηα απφ πνηήκαηα ηνπ Θεφθξηηνπ, ηνπ Βηξγηιίνπ αιιά θαη ηνπ James Thomson. Ζ εθδνρή ηνπ Jefferson γηα ηελ λέα Αξθαδία δελ πξέζβεπε κηα πξσηφγνλε κνξθή δσήο νχηε ηελ επηζηξνθή ζηελ άγξηα θαηάζηαζε. Απηφ πνπ νξακαηίζηεθε ήηαλ έλαο ζπγθεξαζκφο βνπθνιηθήο δσήο θαη Δπξσπατθνχ πνιηηηθνχ θαζεζηψηνο θαη ε Ακεξηθή ζα ήηαλ ε λέα Αξθαδία, ν Κήπνο ηνπ θφζκνπ. Παξφια απηά ζχληνκα έγηλε αληηιεπηφ θαη απφ ηνλ ίδην ηνλ Jefferson φηη ε εηζβνιή ηεο βηνκεραλίαο θαη ηεο ηερλνινγίαο ζηελ Ακεξηθαληθή Αξθαδία ήηαλ πξν ησλ ππιψλ. Σν δέιεαξ ηεο νηθνλνκηθήο δχλακεο θαη ε γνεηεία ηερλνινγηθήο αλάπηπμεο δνχιεςαλ θαηαζηξνθηθά γηα ην ζχζηεκα αμηψλ ζηελ Ακεξηθάληθή Αξθαδία. Αλ ζεσξήζνπκε φηη ε ινγνηερλία αληηθαηνπηξίδεη ηελ δσή θαη απνηππψλεη ηελ αγσλία ηνπ ζπγγξαθέα γηα ηα θνξπθαία πξνβιήκαηα ηεο θνηλσλίαο ηνπ ηφηε είλαη θαηαλνεηφ γηαηί ν θχξηνο φγθνο ηεο Ακεξηθάληθεο Λνγνηερλίαο ηνπ 19 νπ θαη 20 νπ αηψλα έρεη ζαλ θχξην ζέκα ηνπ ηελ εηζβνιή ηεο Μεραλήο ζην Ακεξηθάληθν Αξθαδηθφ εηδπιιηαθφ Κήπν θαη ηελ θαηαζηξνθή ηνπ Αξθαδηθνχ Ολείξνπ Σνπξηζηηθή Πξνζπειαζηκφηεηα θαη ήπηα ρξήζε πφξσλ Ζ εχθνιε πξφζβαζε ζηνπο πφξνπο πνιηηηζκηθήο θιεξνλνκηάο επεξεάδνπλ ην θίλεηξν ηνπ ηαμηδηνχ, εηδηθά φηαλ νη πξννξηζκνί είλαη ππφ αλάπηπμε θαη πεξηθεξεηαθνί είηε ζε ζρέζε κε πφξνπο κείδνλνο θήκεο είηε ζε ζρέζε κε θχξηνπο ππιψλεο εηζφδνπ. Παξαδνζηαθά, ην ηνπξηζηηθφ θχθισκα επηθεληξψλεηαη ζηε παξνπζίαζε ηεο πιεξνθνξίαο αλαθνξηθά κε ηελ εζηίαζε θαη ηε δηακνλή, αδηαθνξψληαο γηα ηα αμηνζέαηα ηεο ζπγθεθξηκέλεο πεξηνρήο. Οη πνιηηηζηηθνί πφξνη ηεο πεξηνρήο παξέκβαζεο (θπζηθφ θαη δνκεκέλν πεξηβάιινλ) ζπλειέγεζαλ πξνζερηηθά ζε έλα ζπλεξγαηηθφ πεξηβάιινλ απφ ην Γήκν, ηνπ εκπιεθφκελνπο ζηνλ ηνπξηζκφ ζε ηνπηθφ επίπεδν θαη εμσηεξηθνχο εηδήκνλεο, ψζηε λα αμηνινγεζεί θαηφπηλ ην ηνπξηζηηθφ δπλακηθφ θαη ε θαηαιιειφηεηα θάζε ελφο απφ απηνχο. Οη ζηαζκνί ηνπ ζπλνιηθνχ ζρεδίνπ, αιιά θαη θάζε ππνέξγνπ ζρεδίνπ ζπληζηά ηε ζπνλδπιηθή ζηήιε ηνπ Γηθηχνπ: θάζε πξντφλ θαη ππεξεζία πξνζθέξεη αθελφο κελ ζηελ ηνπηθή θνηλσλία ηελ αλαζπγθξφηεζε ηεο πνιηηηζηηθήο ηαπηφηεηαο θαη ηελ ελίζρπζε ηεο ηνπηθήο πεξεθάληαο, αθεηέξνπ δε ζηνπο επηζθέπηεο, ηα πνηθίια κελχκαηα θάζε πφξνπ ζε δηαθνξεηηθά θάζε θνξά αθξναηήξηα (ελήιηθεο, παηδηά) κε δηαθνξεηηθφ ηξφπν. Σν Πνιηηηζηηθφ Γίθηπν δηαρεηξίδεηαη κε αλζξσπνθεληξηθφ ηξφπν ηελ πιεξνθνξία: παξνπζηάδεη πνιιαπιέο πξννπηηθέο θαη ηηο ζρέζεηο ησλ γεγνλφησλ, ελζαξξχλνληαο ηνπο επηζθέπηεο λα βγάινπλ πξνζσπηθά λνήκαηα θαη εξκελείεο κε 15

16 ζηφρν ηελ πνηνηηθή ηνπξηζηηθή εκπεηξία θαη ηελ ελίζρπζε ηνπ αηζζήκαηνο γηα αλάιεςε δξάζεσλ ζηα πεξηβαιινληηθά δεηήκαηα, αξρήο γελνκέλεο απφ ηελ ζπκπεξηθνξά ζηνλ ηφπν ππνδνρήο: θεηδσιή ρξήζε ελέξγεηαο, κε ξχπαλζε, γλψζε ηνπ Κψδηθα Αεηθνξηθήο πκπεξηθνξάο Δπηζθεπηψλ θιπ Κψδηθαο πεξηβαιινληηθήο ζπκπεξηθνξάο γηα ηνλ ηνπξηζκφ Ζ ξαγδαία, φκσο, ηνπξηζηηθή αλάπηπμε νδήγεζε ζηελ θαηαπφλεζε θαη αιινίσζε ηνπ θπζηθνχ πεξηβάιινληνο, ζηε δεκηνπξγία αζηηθνχ ηζηνχ ρσξίο ηαπηφηεηα θαη ραξαθηήξα κέζα ζηηο ηνπξηζηηθέο πεξηνρέο, θαη ζε κεγάιεο πηέζεηο ζηνπο πεξηνξηζκέλνπο αλζξψπηλνπο θαη θπζηθνχο πφξνπο. Σαπηφρξνλα, ε απνπζία θαηάιιεισλ λνκνζεζηψλ, ε αλεπαξθήο εθαξκνγή ησλ πθηζηάκελσλ, ε έιιεηςε θαηάιιεισλ πξνηχπσλ θαη ε έιιεηςε πεξηβαιινληηθήο ζπλείδεζεο, επέηξεςαλ ζε κεξηθνχο λα επηδηψθνπλ αλελφριεηνη πξφζθαηξα σθειήκαηα απφ ηνλ ηνπξηζκφ. Όια απηά είραλ σο απνηέιεζκα νη ηνπξηζηηθέο πεξηνρέο λα παξνπζηάδνπλ πνιιέο θνξέο κηα ππνβαζκηζκέλε εηθφλα θαζψο θαη πιήζνο απζαηξεζηψλ, φπσο αθαιαίζζεηεο πηλαθίδεο ερνξχπαλζεο, ξχπαλζε, θ.ά. Δπεηδή ε πξνζηαζία, αλάδεημε θαη βειηίσζε ησλ πνηθίισλ πεξηβαιινληηθψλ θαη πνιηηηζηηθψλ αμηψλ θαη ε δηαηήξεζε ηεο ηαπηφηεηαο ηνπ Γηθηχνπ απνηειεί ζηνηρεηψδε θαη νπζηαζηηθή πξνυπφζεζε γηα ηελ καθξνπξφζεζκε αλάπηπμε ηνπ ήπηνπ ηνπξηζκνχ ζηελ πεξηνρή, ηίζεληαη ζπγθεθξηκέλεο αξρέο θαη ζηφρνη πνπ απνζθνπνχλ ζηελ πηνζέηεζε κηαο θηινπεξηβαιινληηθήο ηνπξηζηηθήο πνιηηηθήο: εβαζκφο ζηνπο ηνπξηζηηθνχο πφξνπο, ηηο νηθνινγηθέο αμίεο θαη ηελ πεξηβαιινληηθή θαη πνιηηηζηηθή θιεξνλνκηά. εβαζκφο ζηηο αμίεο ησλ ηνπηθψλ θνηλσληψλ πνπ θηινμελνχλ επηζθέπηεο θαη πξνζπάζεηα γηα πξνζθνξά πςειψλ ππεξεζηψλ ρσξίο λα δηαθπβεχεηαη ε ηαπηφηεηα, ε αμηνπξέπεηα θαη ε πνηφηεηα ηεο δσήο. Πιήξεο ελαξκφληζε ηεο ηνπξηζηηθήο αλάπηπμεο κε ηελ πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο, ηε δηαθχιαμε ηεο πνιηηηζηηθήο θιεξνλνκηάο θαη ησλ θνηλσληθψλ αμηψλ. Λεινγηζκέλε θαη αεηθφξνο ρξήζε ησλ θπζηθψλ πφξσλ κε πιήξε επίγλσζε ηεο αλαγθαηφηεηαο γηα ηε δηαζθάιηζε ησλ δπλαηνηήησλ πγηνχο ιεηηνπξγίαο ησλ ηνπηθψλ, πεξηθεξεηαθψλ θαη παγθφζκησλ ζπζηεκάησλ. πλεξγαζία κε φινπο ηνπο εκπιεθφκελνπο θνξείο γηα ηελ πξνψζεζε ηεο αλάπηπμεο κε δηάξθεηα θαη ζηαζεξφηεηα. Ο ζρεδηαζκφο θαη ε πινπνίεζε πεξηβαιινληηθψλ πξνγξακκάησλ απφ ηελ ηνπξηζηηθή βηνκεραλία θαη ε πηνζέηεζε δηαρεηξηζηηθψλ εξγαιείσλ κέζσ ησλ νπνίσλ ηα ζπγθεθξηκέλα ππνέξγα ηνπ Γηθηχνπ (βηνθιηκαηηθέο εγθαηαζηάζεηο, πεξηβαιινληηθή εθπαίδεπζε, παξαηεξεηήξηα άγξηαο, δσήο, δψλεο πξνζηαζίαο θαη αλάπιαζεο, Μνπζείν Φπζηθήο Ηζηνξίαο θιπ) ζα απακβιχλνπλ αξλεηηθέο επηπηψζεηο ζην πεξηβάιινλ. Δπνκέλσο ζηφρνο ηνπ Γηθηχνπ είλαη λα πξνάγεη ηνλ θψδηθαο πεξηβαιινληηθήο ζπκπεξηθνξάο γηα ηνλ ηνπξηζκφ: Πξνζηαζία ηνπ θπζηθνχ πεξηβάιινληνο ησλ νηθνζπζηεκάησλ θαη ηεο βηνπνηθηιφηεηαο, ηνπ αλζξσπνγελνχο πεξηβάιινληνο θαη ηεο εκπξάγκαηεο 16

17 πνιηηηζηηθήο θιεξνλνκηάο. Πξνηξνπή ησλ εκπιεθνκέλσλ ζηνλ ηνπξηζκφ ζηε δηαηήξεζε ηεο ρισξίδαο θαη παλίδαο, Παξφηξπλζε ησλ αξκνδίσλ αξρψλ λα πξνζδηνξίζνπλ ηηο πεξηνρέο πνπ νθείινπλ λα πξνζηαηεχνληαη θαη λα θαζνξίζνπλ ην επίπεδν ηνπξηζηηθήο αλάπηπμεο πνπ ζπλάδεη κε ηηο ηδηαηηεξφηεηεο ησλ πεξηνρψλ απηψλ, Βειηησηηθέο παξεκβάζεηο ηνπξηζηηθψλ πεξηνρψλ κε ζθνπφ ηελ δηαηήξεζε ησλ νηθνζπζηεκάησλ θαη βηνπνηθηιφηεηαο. εβαζκφο ζηνλ ηνπηθφ πνιηηηζκφ, παξαδφζεηο θαη ηνπηθέο θνηλσλίεο. Γηαζθάιηζε φηη ν ξφινο ησλ ηνπηθψλ θνηλσληψλ, νη πνιηηηζηηθέο ηνπο παξαδφζεηο, ηα ηνπηθά ήζε θαη έζηκα ζα ζπκπεξηιακβάλνληαη ζηνλ ζρεδηαζκφ θαη ηελ πινπνίεζε ηεο ηνπξηζηηθήο αλάπηπμεο σο ηδηαίηεξν ηκήκα ηνπ ζπλνιηθνχ πξντφληνο πνπ ζρεηίδεηαη έκκεζα ή άκεζα κε ηνλ ηνπξηζκφ θαη ζπλαθείο επελδχζεηο, Γηαζθάιηζε ελφο πιαηζίνπ ζπκκεηνρήο ηεο επξχηεξεο θνηλφηεηαο ζηα δεηήκαηα ηνπξηζηηθήο αλάπηπμεο, φπνπ απηά αθνξνχλ ζηελ ηνπηθή ηνπξηζηηθή βηνκεραλία θαη ηελ θνηλφηεηα. Παξφηξπλζε ησλ ηνπηθψλ αξρψλ λα αμηνπνηήζνπλ ηελ ηνπηθή πνιηηηζηηθή θιεξνλνκηά: λα ελδπλακψζνπλ αίζζεκα ηεο ππεξεθάλεηαο (civic pride) γηα ηνλ πνιηηηζκφ πνπ θηινμελνχλ ζηνλ ηφπν ηνπο, λα θαζνξίζνπλ ηνπο αξραηνινγηθνχο ρψξνπο θαη ηα κλεκεία πνπ ρξήδνπλ πξνζηαζίαο, λα ιάβνπλ ηα θαηάιιεια κέηξα γηα ηελ πξνβνιή θαη πξνψζεζε ηνπ ηνπηθνχ πνιηηηζκνχ, πξνζαξκφδνληαο ηα ζρέδηα ηνπξηζηηθήο αλάπηπμεο ζηηο ηδηαίηεξεο αλάγθεο ησλ ρψξσλ απηψλ. πλεηζθνξά ζηελ ηαπηφηεηα θαη ππεξεθάλεηα ηεο ηνπηθήο θνηλσλίαο κέζα απφ πνηνηηθά ηνπξηζηηθά πξντφληα θαη ππεξεζίεο πνπ ζα σθεινχλ φρη κφλν ηνπο επηζθέπηεο, αιιά θαη ην απηφρζνλ ζηνηρείν, Γηαηήξεζε πεξηβαιινληηθψλ ζπζηεκάησλ. Δμαζθάιηζε φηη ε πεξηβαιινληηθή εθηίκεζε είλαη έλα αλαπφζπαζην κέξνο ηνπ ηνπξηζηηθνχ. Δλζάξξπλζε πεξηνδηθψλ πεξηβαιινληηθψλ ειέγρσλ πξαθηηθψλ ζε φιε ηελ ηνπξηζηηθή βηνκεραλία θαη πξνψζεζε ησλ επηζπκεηψλ αιιαγψλ ζηηο πξαθηηθέο απηέο. Δδξαίσζε ιεπηνκεξεηαθψλ πεξηβαιινληηθψλ πνιηηηθψλ θαη δεηθηψλ, θαη/ή νδεγίεο γηα ηνπο πνηθίινπο ηνκείο ηεο ηνπξηζηηθήο βηνκεραλίαο. Δλζσκάησζε πεξηβαιινληηθά επαηζζεηνπνηεκέλνπ ζρεδίνπ θαη ιχζεηο δφκεζεο ζε θάζε θηίξην ή ηνπίν πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη γηα ηνπξηζηηθνχο ζθνπνχο. Γηαηήξεζε θαη 17

18 ζηαδηαθή κείσζε ελέξγεηαο, απνβιήησλ θαη κνιχλζεσλ. Τπνθίλεζε πεξηβαιινληηθά ππεχζπλσλ πξαθηηθψλ γηα: Σε κείσζε ηεο κφιπλζεο πνπ ζπκβάιιεη ζην θαηλφκελν ηνπ ζεξκνθεπίνπ, Σε δηαθχιαμε ηνπ λεξνχ θαη πξνζηαζία ηεο πνηφηεηάο ηνπ, Σελ ηθαλνπνηεηηθή δηαρείξηζε ησλ απνβιήησλ θαη ηεο ελέξγεηαο, Σνλ έιεγρν ηνπ επηπέδνπ ζνξχβνπ, Σελ πξνψζεζε ηεο ρξήζεο αλαθπθιψζηκσλ θαη βην-δηαζπαζηηθψλ πιηθψλ. Δλζάξξπλζε ηεο δέζκεπζεο ησλ ηνπξηζηψλ πξνο ην πεξηβάιινλ θαη ηνπο πνιηηηζκνχο. Δλζάξξπλζε εθείλσλ πνπ εκπιέθνληαη ζηνλ ηνπξηζκφ λα ζπλεηίδνληαη κε ηνπηθέο, πεξηθεξεηαθέο θαη εζληθέο ζρεδηαζηηθέο πνιηηηθέο θαη λα ζπκκεηέρσλ ζηε ζρεδηαζηηθή δηαδηθαζία. Τπνθίλεζε ηεο δηνίθεζεο θαη ηνπ πξνζσπηθνχ φισλ ησλ ηνπξηζηηθψλ ζρεδίσλ θαη δηαδηθαζηψλ, πξνο ηελ επίγλσζε ησλ πεξηβαιινληηθψλ θαη πνιηηηζηηθψλ αμηψλ. Δλζάξξπλζε φισλ εθείλσλ πνπ παξέρνπλ ππεξεζίεο ζε ηνπξηζηηθέο επηρεηξήζεηο λα ζπκκεηέρνπλ ζε πεξηβαιινληηθέο θαη θνηλσληθά ππεχζπλεο δξάζεηο. Τπνζηήξημε ηεο πεξηβαιινληηθήο θαη πνιηηηζηηθήο επίγλσζεο κέζσ ηνπ ηνπξηζηηθνχ κάξθεηηλγθ. Δθπαίδεπζε θαη πιεξνθφξεζε ησλ άιισλ ζρεηηθά κε ηα ηνπηθά πεξηβάιινληα θαη πνιηηηζκνχο. Τπνζηήξημε ηνπ ζπλππνινγηζκνχ ησλ πνιηηηζηηθψλ θαη πεξηβαιινληηθψλ αμηψλ ζηελ ηνπξηζηηθή εθπαίδεπζε, εθκάζεζε θαη ζρεδηαζκφ. Δλζάξξπλζε ηεο εθηίκεζεο θαη ηεο θαηαλφεζεο ησλ πεξηβαιινληηθά θαη πνιηηηζηηθά επαηζζεηνπνηεκέλσλ ηνπξηζηψλ κέζσ ηνπ εθνδηαζκνχ αθξηβψλ πιεξνθνξηψλ θαη θαηάιιεισλ αλαπαξαζηάζεσλ. Δλδπλάκσζε θαη ππνζηήξημε ηεο έξεπλαο ζρεηηθά κε ηηο πεξηβαιινληηθέο θαη πνιηηηζηηθέο επηπηψζεηο ηνπ ηνπξηζκνχ. πλεξγαζία κε άιινπο αλεμάξηεηνπο επηρεηξεκαηίεο θαη νξγαληζκνχο γηα ηελ πξνψζεζε βειηησκέλσλ θαη αεηθνξηθά αλαπηπγκέλσλ πξαθηηθψλ, ζπκπεξηιακβαλνκέλνπ ηελ ρξήζε δεηθηψλ θαη ηνλ έιεγρν. πκκφξθσζε κε φινπο ηνπο δηεζλήο θαλφλεο θαη εζληθνχο, πεξηθεξεηαθνχο θαη ηνπηθνχο λφκνπο πνπ δηαθπιάζζνπλ ηα θπζηθά πεξηβάιινληα θαη ηηο πνιηηηζηηθέο επαηζζεζίεο χλδεζε ηεο ηνπξηζηηθήο δήηεζεο κε ηελ ηνπξηζηηθή πξνζθνξά Σν πξνηεηλφκελν πξφγξακκα έξγσλ ζα θαηαζηήζεη ηνπο επηζθέπηεο θνηλσλνχο ησλ αμηψλ ηνπ πνιηηηζκνχ κέζα απφ ηηο ηνπξηζηηθέο ρξήζεηο ηνπ ηζηνξηθνχ πεξηβάιινληνο 18

19 ηεο επξχηεξεο πεξηνρήο ηνπ Γήκνπ Ζξαίαο. Με ηνλ ηξφπν απηφ κε δηαδεδνκέλνη πνιηηηζηηθνί πφξνη κεηαηξέπνληαη ζε ηζρπξνχο ηνπξηζηηθνχο ειθπζηήξεο, ηθαλνχο λα ζπληεξήζνπλ πςειέο ηνπξηζηηθέο ξνέο σο αλαπφζπαζηα ζπζηαηηθά ηνπ νιηζηηθνχ ηνπξηζηηθνχ πξντφληνο. Έηζη ζα ζπλδεζεί ε πξνζθνξά κε ηε δήηεζε κέζα ζην πιαίζην ηεο δηεζλνχο ηνπξηζηηθήο αγνξάο. ην πιαίζην απηφ ην έξγν έρεη ζέζεη έμη βαζηθνχο ζηόσοςρ (Πίλαθαο 1): ηελ παξνπζίαζε ηεο πνιηηηζηηθήο θιεξνλνκηάο ζε πεξηβάιινλ βησκαηηθήο κάζεζεο θαη αλαςπρήο, θαζψο θαη ηελ πξνζαξκνγή ησλ ηερληθψλ παξνπζίαζεο ζηηο αξρέο ηεο αλζξψπηλεο γλσζηαθήο αξρηηεθηνληθήο, ελψ ε δηαρείξηζε ηεο πιεξνθνξίαο κε ηνπξηζηηθή αμία αλαθέξεηαη ζε έλα νιηζηηθφ ηνπξηζηηθφ πξντφλ. ην ζρεδηαζκφ νιηζηηθψλ εξκελεπηηθψλ πξντφλησλ θαη ππεξεζηψλ θαζψο θαη ησλ δηθηχσλ ηεο ηνπξηζηηθήο πξνζπειαζηκφηεηαο: θπζηθφ-γεσγξαθηθή, νηθνλνκηθή θιπ. ηελ ζχζηαζε πξνηχπσλ πνηφηεηαο γηα ηελ ηνπξηζηηθή δηαρείξηζε ηνπ ηζηνξηθνχ πεξηβάιινληνο. ηελ επαηζζεηνπνίεζε ησλ επηζθεπηψλ γηα δεηήκαηα πξνζηαζίαο θαη ζπληήξεζεο ηεο πνιηηηζηηθήο θιεξνλνκηάο θαη ησλ ρψξσλ επίζθεςεο ηελ ελίζρπζε ησλ δηαηνπηθψλ ηαπηνηήησλ θαη ηνπ αηζζήκαηνο ηεο ππεξεθάλεηαο γηα ηνλ ηφπν εμεηδηθεπκέλα έξγα θαη ππνέξγα ηνπ ζρεδίνπ Πίλαθαο 1 ΑΡΚΑΓΗΚΟ ΓΗΚΣΤΟ: ΓΗΑΥΔΗΡΗΣΗΚΟΗ ΣΟΥΟΗ ΠΡΟΣΑΗΑ 1 Παξέρεη πιεξνθνξίεο ζρεηηθέο κε ηνπο πφξνπο/ηελ ηζηνξία ηνπ πάξθνπ/ηελ εζληθή ζεκαζία 2 Δλζαξξχλεη ηα αθξναηήξηα πξνο ηελ πεξηβαιινληηθή θαη πνιηηηζηηθή επαηζζεζία 3 Πεξηβαιινληηθή Δθπαίδεπζε ΓΗΑΣΖΡΖΖ 1 Σνπξηζηηθή Φέξνπζα Ηθαλφηεηα 2 Γηαθνξνπνηεί ηε ζπκπεξηθνξά ηνπ αθξναηεξίνπ πξνο ηελ πξνζηαζία θαη ηελ ππεπζπλφηεηα ζε ζρέζε κε ηνπο πφξνπο ΔΡΜΖΝΔΗΑ 1 Φαλεξψλεη ηελ γλψζε γηα ηνλ ηφπν 2 Παξέρεη πνηθηιία ζηελ εκπεηξία (εκπεηξίεο πνιιψλ αηζζήζεσλ) 3 Κάλεη ηνπο επηζθέπηεο κέξνο ηεο εκπεηξίαο ΠΡΟΠΔΛΑΗΜΟΣΖΣΑ 19

20 1 Φπζηθή 2 Φεθηαθή 3 Οηθνλνκηθή 4 Γλσζηηθή 5 πλαηζζεκαηηθή 6 Πλεπκαηηθή 4.6. πκπιεξσκαηηθφηεηα κε άιια έξγα θαη θνηλνηηθέο πξσηνβνπιίεο Σν Αξθαδηθφ Γίθηπν πξνζθέξεη ζηνπο επηζθέπηεο πνηνηηθέο ηνπξηζηηθέο εκπεηξίεο θαιχπηνληαο ηε δήηεζε γηα ηνπξηζηηθά πξντφληα κε ζπζηαηηθά ζηνηρεία απφ ηε θπζηθή θαη πνιηηηζηηθή θιεξνλνκηά ελφο ηφπνπ, πέξαλ ησλ θιαζηθψλ θαηαιπκάησλ, εζηίαζεο, κεηαθνξψλ, αγνξψλ θαη δηαζθέδαζεο: ε θηινμελία γίλεηαη ειθπζηηθή κε παξαδνζηαθά θαηαιχκαηα, σο ζπζηαηηθφ ζηνηρείν ηεο ηνπηθήο αξρηηεθηνληθήο, ζηελ εζηίαζε θπξηαξρεί ε ηνπηθή θνπδίλα, σο ζπζηαηηθφ ζηνηρείν ηνπ ηξφπνπ δσήο, νη αγνξέο κεηαηξέπνληαη ζε ελζπκήκαηα απφ ηνλ πξσηνγελή θαη δεπηεξνγελή ηνκέα θαη ηέινο ε αλαςπρή θαη ε δηαζθέδαζε εκπινπηίδνληαη κε αλαπαξαζηάζεηο παξαδφζεσλ, ιατθά δξψκελα, ήζε θαη έζηκα, δηνξγαλψζεηο, θεζηηβάι θιπ. Σα έξγα ηνπ Γηθηχνπ ζα εκπινπηίδνπλ ηηο δηαθνπέο θαη ηα ηαμίδηα ησλ επηζθεπηψλ θαη δεκηνπξγνχλ ην δεζκφ κε ηνλ ηφπν (destination attachement), ηνλ ηφπν, φπνπ θαλείο επαλέξρεηαη. Ζ εξκελεία θαη δηαρείξηζε ηεο πνιηηηζηηθήο θιεξνλνκηάο θαη ηδηαίηεξα ηνπ θπζηθνχ πινχηνπ ησλ αγξνηηθψλ πεξηνρψλ θαζψο θαη ηνπ πλεπκαηηθνχ πνιηηηζκνχ πνπ αλαπηχρζεθε ζε απηέο, απφ Transinterpret Η θαη II, πξφγξακκα πνπ ρξεκαηνδνηείηαη απφ ηελ Κ.Π. Leader+. Οη δξάζεηο ηνπ πξνγξάκκαηνο ζπζρεηίδνληαη άκεζα κε ηελ κάζεζε αλαςπρήο (recreational learning, edutainment). Λακβάλνληαο ππφςε ηηο επηηαγέο ηεο ηνπξηζηηθήο αγνξάο θαη ηεο πξνζήθνπζαο ηνπξηζηηθήο δήηεζεο ην πξνηεηλφκελν Γίθηπν ζα πξνβάιιεη ηελ θπζηθή θιεξνλνκηά ελφο ηφπνπ (landscape interpretation), ην δνκεκέλν πεξηβάιινλ, ηελ εκπξάγκαηε θαη πλεπκαηηθή πνιηηηζηηθή θιεξνλνκηά, ηα δσληαλά κνπζεία (Έξγν 15: living history / open air museums), ηα ηζηνξηθά κνπζεία (Έξγν 17), κνπζεία Φπζηθήο Ηζηνξίαο (Έξγν 16), Κέληξα Τπνδνρήο Δπηζθεπηψλ (Έξγν 11), αξραηνινγηθά θαη ηζηνξηθά ζηξθνπί (Έξγν 13 θαη 14), Βηβιηνζήθεο θαη Θέαηξα (Έξγα 18 θαη 19), Δξκελεία ηνπίνπ (Έξγν 2, 6, 7, 12) θαη ηνπο δηθηπαθνχο ηζηνηφπνπο (Έξγν 21: web-based interpretation). Οη εξκελεπηηθέο εθαξκνγέο Transinterpret II δηαπλένληαη απφ κία επηθνηλσληαθή ζηξαηεγηθή εηδηθά ζρεδηαζκέλε γηα λα απνθαιχπηεη λνήκαηα θαη ζπζρεηηζκνχο ηεο θπζηθήο θαη πνιηηηζηηθήο θιεξνλνκηάο ζε έλα επξχ θνηλφ κέζα απφ πξσηνγελείο εκπεηξίεο κε ηνλ θπζηθφ, πιηθφ θαη πλεπκαηηθφ πινχην ελφο ηφπνπ. Σν ππφςε Γίθηπν ζα δηαζθαιίδεη επνκέλσο ηελ ηθαλνπνίεζε ηνπ επηζθέπηε κε άκεζα παξειθφκελα ηελ επξχηεξε πεξηνρή ηελ αληαπνδνηηθφηεηα ηεο ηνπξηζηηθήο δαπάλεο (value for money) ηε δηά ζηφκαηνο κεηάδνζε ηεο θήκεο ηνπ ηφπνπ (positive word-of-mouth advertising), ηελ επηκήθπλζε επίζθεςεο (visit prolongation), ηελ αχμεζε ηεο ηνπξηζηηθήο δαπάλεο ζηνπο ρψξνπο επίζθεςεο (higher tourism revenues). 20

21 5. ΥΑΡΑΚΣΖΡΗΣΗΚΑ ΚΑΗ ΓΟΜΖ ΣΟΤ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΟ 5.1 Σα ραξαθηεξηζηηθά ηνπ πξνγξάκκαηνο Σν πξφγξακκα απνζθνπεί λα ζπζηήζεη έλα νινθιεξσκέλν δίθηπν ηνπηθήο ηνπξηζηηθήο αλάπηπμεο ηνπ νξεηλνχ φγθνπ ηνπ Γήκνπ Ζξαίαο, πνπ ζπγθεληξψλεη ηδηαίηεξα πεξηβαιινληηθά ραξαθηεξηζηηθά κε νηθνινγηθά δεδνκέλα πνπ ζπκβάιινπλ ζηελ αλάδεημε ηνπ αξθαδηθνχ ηδεψδνπο θαη εληζρχνπλ ηελ ηνπηθή πνιηηηζηηθή ηαπηφηεηα, ελδπλακψλνπλ ηελ νηθνινγηθή ζπλείδεζε θαη εμνηθνλνκνχλ ελέξγεηα. Σα εηδηθφηεξα ραξαθηεξηζηηθά ηνπ πξνγξάκκαηνο είλαη ηα αθφινπζα: Η Ανάπηςξη αγποηικοω σϊπος μέζα απψ ηην καηανψηζη ηος ιζηοπικοω πεπιβάλλονηορ Οη πφξνη ηεο πνιηηηζηηθήο θιεξνλνκηάο νθείινπλ λα αμηνπνηεζνχλ ψζηε λα ζπκβάιινπλ ζηελ πνηφηεηα ηεο δσήο ζε ηνπηθφ θαη πεξηθεξεηαθφ επίπεδν, δξψληαο φρη κφλν σο θέληξα ελεξγνπνίεζεο ηνπ ηνπηθνχ πιεζπζκνχ αιιά θαη σο επηκνξθσηηθφο ζπλδεηηθφο θξίθνο ηνπ αζηηθνχ πιεζπζκνχ κε ηελ χπαηζξν. Πξνθεηκέλνπ σζηφζν λα δξνκνινγεζεί κία αλάπηπμε ηνπ αγξνηηθνχ ρψξνπ κε βάζε ηα δηαθξηηά ραξαθηεξηζηηθά θαη λα ζπγθξνηεζνχλ ηνπξηζηηθά πξντφληα πςειήο πξνζηηζέκελεο αμίαο, είλαη αλαγθαία: ε δηεπηζηεκνληθή δηαρείξηζε ηεο πιεξνθνξίαο κε ηνπξηζηηθή αμία ηφζν εληφο (in situ) φζν θαη εθηφο ηνπ ρψξνπ επίζθεςεο ε εθαξκνγή κίαο εμεηδηθεπκέλεο επηθνηλσληαθήο πνιηηηθήο πξνο ην θνηλφ ζε πεξηβάιινλ επίζθεςεο θαη πξφηππα δηαρείξηζεο πνηφηεηαο ηεο πνιηηηζηηθήο θιεξνλνκηάο θαη ησλ κεζφδσλ αλάδεημεο θαη παξνπζίαζήο, θαζψο θαη αλάπηπμε ησλ κεραληζκψλ πξνζέιθπζεο δηεζλνχο θνηλνχ. Ζ επηηπρήο παξνπζίαζε ηεο πνιηηηζηηθήο θιεξνλνκηάο ελεξγνπνηεί ηελ αληίιεςε θαη ην ζπλαηζζεκαηηθφ θφζκν ηνπ επηζθέπηε ζηνλ πεξηνξηζκέλν ρξφλν ηεο επίζθεςεο γεθπξψλνληαο ηελ κε ηε ζχγρξνλε επνρή. εκαληηθέο παξακέηξνπο απνηεινχλ ε βαζεηά γλψζε ηνπ ηζηνξηθνχ πεξηβάιινληνο θαη ε γλψζε ηνπ αθξναηεξίνπ (θαηάηκεζε αγνξάο), ελψ έλα θεληξηθφ κήλπκα κε ζπγθεθξηκέλεο επηθνηλσληαθέο θαη αθεγεκαηηθέο δνκέο, κε ζπζρεηηζκνχο, κε ζπλεηξκνχο θαη πξνζσπνπνηεκέλεο αθεγεκαηηθέο δνκέο αηρκαισηίδεη ην ελδηαθέξνλ ησλ επηζθεπηψλ. Έηζη, ε επίζθεςε ζηνπο ρψξνπο πνιηηηζηηθήο θιεξνλνκηάο δελ πεξηνξίδεηαη ζηε ζέαζε αιιά κεηαηξέπεηαη ζε κία έληνλε πνιπαηζζεηηθή εκπεηξία, θάλνληαο απνηειεζκαηηθή ρξήζε ηνπ δηαζέζηκνπ ρξφλνπ επίζθεςεο ζε πεξηβάιινλ βησκαηηθήο κάζεζεο θαη ςπραγσγίαο. Σα ηοςπιζηικά πποφψνηα πος είναι ςτηλήρ πποζηιθέμενηρ αξίαρ Σν πξνηεηλφκελν έξγν πξνηείλεη ηε δεκηνπξγία ηειηθψλ νιηζηηθψλ ηνπξηζηηθψλ 21

22 πξντφλησλ πςειήο πξνζηηζέκελεο αμίαο. Δπηιεγκέλα ηνπξηζηηθά ζέιγεηξα απφ ην ηζηνξηθφ πεξηβάιινλ (θπζηθφ θαη αλζξσπνγελέο), ηα νπνία ζα απνηειέζνπλ ηνλ θχξην κνριφ αλάπηπμεο ηνπ ζρεδίνπ. Μλεκεία ηεο θχζεο, ηνπ πιηθνχ θαη πλεπκαηηθνχ πνιηηηζκνχ ζα εληαρζνχλ ζε έλα λέν κνληέιν δηαρείξηζεο πνπ ζα δηαζθαιίδεη ηελ επηηπρεκέλε έληαμή ηνπο ζην πξνηεηλφκελν ηνπξηζηηθφ πξντφλ, φρη σο αηηκνιφγεηνπο πφξνπο, αιιά σο θεξδνθφξα ζπζηαηηθά ζηνηρεία ηνπ ηνπξηζηηθνχ πξντφληνο ζηα πιαίζηα ηεο αεηθφξνπ ηνπξηζηηθήο αλάπηπμεο Ζ Γηάξζξσζε ηνπ Πξνγξάκκαηνο Σν πξνηεηλφκελν πξφγξακκα απαξηίδεηαη απφ έλα ζχλνιν επηκέξνπο έξγσλ πνπ ζπλδένληαη ιεηηνπξγηθά κεηαμχ ηνπο. Απηά δηαθξίλνληαη ζε δχν νκάδεο έξγσλ πνπ είλαη νη αθφινπζεο: Α. ΟΜΑΓΑ ΔΡΓΩΝ 1-10: ΘΔΜΙΚΑ & ΤΠΟΓΟΜΔ Β. ΟΜΑΓΑ ΔΡΓΩΝ 11-19: ΓΙΑΥΔΙΡΙΗ ΔΛΔΤΘΔΡΟΤ ΥΡΟΝΟΤ Γ. ΟΜΑΓΑ ΔΡΓΩΝ 20-21: ΠΙΣΟΠΟΙΗΗ ΠΡΟΙΟΝΣΩΝ ΚΑΙ ΣΑΤΣΟΣΗΣΑ ΠΟΛΙΣΙΣΙΚΟΤ ΓΙΚΣΤΟΤ Βαζηθφο ζηφρνο ησλ έξγσλ είλαη λα εμαζθαιηζηεί ε θξίζηκε κάδα πνπ απαηηείηαη γηα ηε βησζηκφηεηα θαη ηε ζπκπιεξσκαηηθφηεηα ησλ δξάζεσλ, είλαη ε απφ θνηλνχ αλάιεςε πξσηνβνπιίαο ησλ εκπιεθνκέλσλ γηα: - ηελ αλάδεημε θαη ηελ ηνπξηζηηθή ρξήζε ηνπ ηζηνξηθνχ πεξηβάιινληνο κέζα απφ ηηο πξνηεηλφκελεο ππνδνκέο - ηελ πξνψζεζε ηνπ εξκελεπηηθνχ Marketing θαη ηνπ Memory Shopping κε βάζε ηα παξαδνζηαθά πξντφληα ηνπ πξσηνγελνχο ηνκέα, - ηελ επαηζζεηνπνίεζε ησλ θαηνίθσλ ησλ εκπιεθνκέλσλ πεξηνρψλ γηα ηελ αλαγθαηφηεηα ηεο «θηιηθήο» ζπλχπαξμεο» κε ηνπο επηζθέπηεο - ηελ ελίζρπζε ηεο πνιηηηθήο πεξεθάληαο ηεο θνηλσλίαο ππνδνρήο (civic pride), - ηελ πξνζηαζία θαη ζπληήξεζε ηνπ ηζηνξηθνχ πεξηβάιινληνο (θπζηθνχ θαη δνκεκέλνπ) - ηελ νξγάλσζε θη αλάδεημε ζπλεξγαζηψλ ζε πεξηθεξεηαθφ επίπεδν, κε ζηφρν ηελ αληηκεηψπηζε ηνπ πξνβιήκαηνο ηεο ππνβάζκηζεο θαη ξχπαλζεο ηνπ ηζηνξηθνχ πεξηβάιινληνο (θπζηθνχ θαη δνκεκέλνπ). - ηελ νξγάλσζε θη αλάδεημε ζπλεξγαζηψλ ζε πεξηθεξεηαθφ επίπεδν, κε ζηφρν ηε ζχζηαζε ελφο κεζνδνινγηθνχ πιαηζίνπ επηηπρνχο δηαρείξηζεο ηεο πνιηηηζηηθήο θιεξνλνκηάο πνπ ζα αληαπεμέξρεηαη ζηηο ηδηαηηεξφηεηεο ηεο πεξηνρήο παξέκβαζεο 22

23 5.3 Αλακελφκελα Οθέιε απφ ηελ πινπνίεζε ηνπ πξνγξάκκαηνο Ζ αμηνιφγεζε ησλ ζειγήηξσλ ζηε ζπλείδεζε ησλ θνξέσλ κέζα απφ ηε δηαρείξηζε Transinterpret ΗΗ ζα επηθέξεη ηελ θαηάιιειε ηηκνινγηαθή πνιηηηθή, ψζηε λα θαηαζηνχλ ζε θάζε ηφπν θεξδνθφξα, ζέιγεηξα πνπ πξνζθέξνληαη γηα ηνπξηζηηθέο ρξήζεηο. Ο ζηφρνο ησλ ζρεδίσλ Transinterpret ΗΗ κέζα απφ ηελ αλάδεημε ηεο πνιηηηζηηθήο θιεξνλνµηάο είλαη ε δηαθνξνπνίεζε ηνπ ζπλνιηθνχ πξντφληνο ηνπ ηφπνπ µε επηπξφζζεηεο δξαζηεξηφηεηεο, φπσο αλάπηπμε επηρεηξεµαηηθψλ δξαζηεξηνηήησλ ζηα πιαίζηα ηεο δηαθνξνπνίεζεο ηνπ πνιηηηζηηθνχ πξντφληνο ελφο ηφπνπ, δεµηνπξγία ηεο πνηνηηθήο ηνπξηζηηθήο εµπεηξίαο ζηα πιαίζηα ηνπ αεηθφξνπ ηνπξηζµνχ, ζχλαςε ζηξαηεγηθψλ ζπκµαρηψλ µεηαμχ δεµφζηνπ θαη ηδησηηθνχ ηνµέα ζε εζληθφ πεξηθεξεηαθφ θαη ηνπηθφ επίπεδν εδξαίσζε ησλ δηαθξηηψλ ραξαθηεξηζηηθψλ ελφο ηφπνπ, πνπ ζα ηνλ θαηαζηήζνπλ µαθξνπξφζεζµα πφιν έιμεο ηνπξηζηψλ θαη ζα ηνπ ρνξεγήζνπλ «ηαπηφηεηα δηαθξηηνχ πξννξηζµνχ» (destination branding). Οη εκπιεθφκελνη ζηνλ ηνπξηζκφ ζηηο πεξηνρέο ησλ εηαίξσλ σθεινχληαη επνκέλσο απφ ηε βειηίσζε ηεο αληαγσληζηηθφηεηαο ησλ ηνπξηζηηθψλ ηνπο πφξσλ κέζα απφ δξάζεηο ζε δηάθνξα επίπεδα φπσο: δεκηνπξγία εξκελεπηηθψλ ηνπξηζηηθψλ πξντφλησλ πςειήο πξνζηηζέκελεο αμίαο πξνψζεζε θαη πξνβνιή ηνπηθψλ παξαδνζηαθψλ πξντφλησλ, βειηίσζε ηεο πξνζπειαζηκφηεηαο ησλ πφξσλ βειηίσζε ηεο ηνπξηζηηθήο πιεξνθφξεζεο, -ζχλδεζε ησλ θιαζηθψλ ζηνηρείσλ ηεο ηνπξηζηηθήο θαηαλάισζεο (θαηαιχκαηα, εζηίαζε, κεηαθνξέο, αγνξέο) κε ηνπο πφξνπο, ζχλδεζε ησλ επηρεηξήζεσλ κε ην ηνπξηζηηθφ πξντφλ ζε ηνπηθφ επίπεδν φπνπ επηηπγράλεηαη ε αχμεζε ηεο ηνπξηζηηθήο θαηαλάισζεο, ελψ ε ηνπξηζηηθή δαπάλε εηζξέεη ζηνπο ηνπηθνχο θαη εζληθνχο ινγαξηαζκνχο δεκηνπξγψληαο πνιιαπιαζηαζηηθέο επηδξάζεηο ζην ηνπηθφ εηζφδεκα. 23

24 6. ΑΝΑΛΤΣΗΚΖ ΠΑΡΟΤΗΑΖ ΣΟΤ ΠΡΟΣΔΗΝΟΜΔΝΟΤ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΧΝ ΔΡΓΧΝ ην θεθάιαην απηφ παξνπζηάδνληαη αλαιπηηθά ηα έξγα ηνπ πξνγξάκκαηνο, θαζψο θαη ε ζρεηηθή ζθνπηκφηεηα απηψλ, ηεθκεξησκέλε ζχκθσλα κε ηνπο ζηφρνπο πνπ ζέηεη ν δηεζλήο θνξέαο ρξεκαηνδφηεζεο ηνπ επελδπηηθνχ πξνγξάκκαηνο TICOS. ΔΡΓΟ 1: ΕΧΝΖ ΠΡΟΣΑΗΑ «ΦΑΡΑΓΓΗ ΓΚΟΤΡΑ» Ζ δψλε πξνζηαζίαο πνπ ζα δεκηνπξγεζεί ζα πεξηθιείεη νιφθιεξν ην θαξάγγη ηεο Γθνχξαο, απφ ηελ αξρή ηνπ κέρξη θαη ηελ έμνδφ ηνπ ζην Λαγθαδηλφ ξέκα (βιέπε ζρεηηθφ ράξηε ζην παξάξηεκα). ηελ πξνζηαηεπφκελε απηή δψλε, πνπ γεσγξαθηθά νξίδεηαη πνιχ εχθνια, ζα πεξηθιείνληαη θαη ηα φκνξα ρσξηά κε ηηο πξνζβάζεηο ηνπο ζε απηφ. Ζ Γθνχξα είλαη θαηαθχγην αγξίσλ δψσλ (Αγξηνγνχξνπλν, Λχγθαο, Λαγφο θ.α) θαη έρεη ηδηαίηεξε ζεκαζία γηα ηε πξνζηαζία ηεο άγξηαο παλίδαο. Δηδηθά ην αγξηνγνχξνπλν, απηφ βξίζθεη θαηαθχγην ζε απηήλ ηε δαζψδε πεξηνρή θαη θαηά ηελ πεξίνδν ηνπ θπλεγίνπ, δηφηη είλαη δπζπξφζηηε θαη ζε πνιιά ζεκεία απξνζπέιαζηε. Απηφ επλνεί θαη ηνπο θπλεγνχο ηεο πεξηνρήο, δηφηη ε αλαπαξαγσγή ηνπ αγξηνγνχξνπλνπ ζα επηηπγράλεηαη αλεκπφδηζηα θαη πξνο φθειφο ηνπο. Παξάιιεια ζα ππάξρεη θαη αζθάιεηα ησλ πεδνπφξσλ θαηά ηελ δηάξθεηα πνπ ην θπλήγη επηηξέπεηαη απφ ηηο ζρεηηθέο δηαηάμεηο ηνπ ππνπξγείνπ Γεσξγίαο, δειαδή θαηά ηνπο ρεηκεξηλνχο θπξίσο κήλεο, πνπ επλνείηαη ε πεδνπνξία ζην θαξάγγη. Γηα λα «ιεηηνπξγήζεη» ην θαξάγγη θαη λα γίλεη επηζθέςηκν, απφ ην θάζε φκνξν ρσξηφ πξέπεη λα ππάξρεη έλα αζθαιέο κνλνπάηη πνπ λα νδεγεί ζε απηφ. Απηφ ζα επηηξέςεη ηελ απξφζθνπηε πξνζπειαζηκφηεηα θαηά κήθνο ηνπ θαξαγγηνχ. Κφζηνο έξγνπ: επξψ ΔΡΓΟ 2: ΒΗΟΚΛΗΜΑΣΗΚΟ ΟΡΔΗΒΑΣΗΚΟ ΚΑΣΑΦΤΓΗΟ Πποηείνεηαι η καηαζκεςή Βιοκλιμαηικού Οπειβαηικού Καηαθςγίος πληζίον συπίος Λςκούπεζι. Σν θαξάγγη ηεο Γθνχξαο αξρίδεη απφ ηα πξαλή ηνπ Αξηνδίλνπ θαη βξίζθεηαη ζηα γεσγξαθηθά φξηα ησλ ρσξηψλ Λπθνχξεζη, έξβνπ, Φαξίνπ, Αξάπεδσλ, Λπζζαξέαο, Κνθθηλνξάρεο θαη Όρζίσλ ηνπ Γήκνπ Ζξαίαο. ηα βνξεηνδπηηθά φξηα ηνπ Γήκνπ καο, ζπλνξεχεη θαη κε ην ρσξηφ Αεηνξάρε ηνπ Γήκνπ Σξπαίσλ. Σν κήθνο ηνπ μεθηλψληαο απφ ην γεθχξη βφξεηα ηνπ Λπθνχξεζη, ππνινγίδεηαη ζηα 6-7 ρηιηφκεηξα θαη ε δηάξθεηα δηάζρηζήο ηνπ ζε 4-5 ψξεο. Ό ίδηνο πεξίπνπ ρξφλνο απαηηείηαη θαη απφ ηα ρσξηά έξβνπ θαη Φάξη. Απφ ηα ππφινηπα ρσξηά, ν ρξφλνο δηάζρηζήο ηνπ ειαρηζηνπνηείηαη, εηδηθφηεξα απφ ηα Όρζηα θαη ηνπο Αξάπεδεο. Ζ πνξεία ηνπ αθνινπζεί ηελ δηεχζπλζε απφ αλαηνιάο πξνο δπζκάο. Ζ θιίζε ηνπ δείρλεη αξθεηά νκαιή. Σν ραξαθηεξίδεη ην γεγνλφο φηη ε δηάζρηζή ηνπ εμ νινθιήξνπ, γίλεηαη κέζα απφ ηελ θνίηε ηνπ. Γελ ππάξρνπλ δειαδή ελαιιαθηηθά κνλνπάηηα δηάζρηζήο ηνπ (αλ ππάξρνπλ είλαη ιηγνζηά), φπσο ζπκβαίλεη κε άιια θαξάγγηα ζηελ Διιάδα (Βίθνπ, Λνχζηνπ θ.α). Σν ππφςε νξεηλφ θαηαθχγην ζα θαηαζθεπαζηεί αλαηνιηθά, εθεί πνπ βξίζθνληαη θαη νη πεγέο ηνπ ρσξηνχ Λπθνχξεζη θαη ζα ελψλεη ηα παιηά κνλνπάηηα πξνο Γεκεηζάλα Εάηνπλα, θαη πξνο ηα ρσξηά ηεο Ζξαίαο θ.α Κφζηνο έξγνπ: επξψ 24

25 ΔΡΓΟ 3: ΑΝΑΠΛΑΔΗ ΔΗΟΓΧΝ ΔΞΟΓΧΝ ΠΔΡΗΟΥΖ ΠΑΡΔΜΒΑΖ Πξνηείλνληαη αλαπιάζεηο ζε εηζφδνπο εμφδνπο ησλ νηθηζκψλ, κε πιαθνζηξψζεηο, πέηξηλεο κάλδξεο θ.α, φπνπ απηφ θξηζεί αλαγθαίν, ψζηε λα ππάξρεη θαιή ζχλδεζε ησλ έξγσλ ηνπ πξνγξάκκαηνο θαη λα εμππεξεηείηαη ε αλάδεημή ηνπο. Κφζηνο έξγνπ: επξψ ΔΡΓΟ 4 : ΠΑΡΑΣΖΡΖΣΖΡΗΑ ΑΓΡΗΑ ΦΤΖ Πξφθεηηαη γηα παξαηεξεηήξηα άγξηαο δσήο, παξφκνηα κε απηά πνπ ππάξρνπλ ζε πνιιά βνπλά ηεο Διιάδαο. Πξνηείλνληαη λα γίλνπλ ζε δχν ζεκεία ηεο Γθνχξαο. Σν έλα παξαηεξεηήξην ζα είλαη ζε νξεηλφ ζεκείν θαη ζα βξίζθεηαη δπηηθά απφ ηνπ έξβνπ θαη ην άιιν ζα είλαη ζε εκηνξεηλφ ζεκείν θαη ζα βξίζθεηαη βφξεηα απφ ηα Όρζηα. Δπίζεο, πξνηείλνληαη άιια δχν παξαηεξεηήξηα ζηνλ Αιθεηφ ζε επηιεγκέλα ζεκεία. Αθφκα, ζε δχν βνπλνθνξθέο ηεο Ζξαίαο, δει. ζε Αξηνδίλν (έξβνπ θαη Λπθνχξεζη), Αγηνιηά (αλάκεζα Φάξη θαη Παινχκπα) πξνηείλνληαη αληίζηνηρα παξαηεξεηήξηα (θηφζθηα) θαη γηα ιφγνπο ππξαζθάιεηαο, θαη Κνθθηλνξάρε (ζηελ λφηηα πιεπξά ηεο) πνπ είλαη θαη θαηαθχγην αεηψλ θ.ηι Κφζηνο έξγνπ: επξψ. ΔΡΓΟ 5: ΥΑΝΗ ΔΡΒΟΤ & ΠΔΣΡΗΝΑ ΓΔΦΤΡΗΑ ΓΚΟΤΡΑ Καηαζκεςή Υανίος ζηο Γημοηικψ Γιαμέπιζμα έπβος. Οη αηξαπνί ηεο Αξθαδίαο, ηα πέηξηλα κνλνπάηηα ηεο, νη δξφκνη ηνπ εκπνξίνπ θαη ησλ αγσγηαηψλ, ππάξρνπλ ζήκεξα κφλν γηα εθείλνπο πνπ ςάρλνπλ, πνπ ζέινπλ λα γεπηνχλ ηηο κπξσδηέο απφ μεραζκέλε θαβαιίλα θαη κπξφληα, απφ ζπάξηα θαη ξίγαλε, απφ ηζηνξία θαη κχζνπο, απφ μσηηθά πνπ παξαθχιαγαλ ζε θάζε αλεθνξηά θαη ζε θάζε πεγή νη λεξάηδεο ηξφκαδαλ ηνπο δηςαζκέλνπο. Οη άμνλεο απηνί ήηαλ άξξεθηα δεκέλνη κε ηα πεξίθεκα Υάληα ή Παλδνρεία. Ζ Αξθαδία ήηαλ γεκάηε απφ απηά. Σα εξείπηα φζσλ ζψδνληαη θαη ζήκεξα, πφζεο άξαγε ηζηνξίεο ζα κπνξνχζαλ λα καο δηεγεζνχλ. Σα Υάληα, ήηαλ θάηη πεξηζζφηεξν απφ απηφ ίζσο πνπ θαληάδεηαη ή έρεη αθνχζεη θάπνηνο απφ ηνλ παππνχ ηνπ θαη ηελ γηαγηά ηνπ. Ήηαλ θαη ρψξνη εζηίαζεο. Καιφ θαγεηφ θαη θξαζί, απαξαίηεηα γηα ηε δχζθνιε ζπλέρεηα ζηε ζθιεξνηξάρειε Αξθαδία. Όιεο νη θνηλσληθέο ηάμεηο πεξλνχζαλ απφ ηα Υάληα, φινη εκπηζηεχνληαλ ηνλ Υαληηδή. Ήηαλ ερέκπζνο, έκπηζηνο θαη πεγή πιεξνθνξηψλ. Βνεζνχζε φρη κφλν γηα ηε δηακνλή ζην Υάλη ηνπ, αιιά θπξίσο βνεζνχζε φινπο εθείλνπο πνπ ήζειαλ λα πνπιήζνπλ ηα εκπνξεχκαηα ηνπο. Πνιιέο θνξέο αλαιάκβαλε ν ίδηνο ηηο εκπνξηθέο ζπκθσλίεο, είρε κεγάιν θχξνο θαη ήηαλ γλσζηφο ζηελ πεξηνρή. Σα ζσδφκελα ζήκεξα Υάληα, εηδηθά απηά πνπ βξίζθνληαη θνληά θαη ζηνπο ζεκεξηλνχο νδηθνχο άμνλεο, κπνξνχλ λα επαλαρξεζηκνπνηεζνχλ αιιάδνληαο φξνπο ρξήζεο. Μπνξνχλ λα γίλνπλ θαηαθχγηα πεδνπφξσλ, νξεηβαηψλ, επηζθεπηψλ. Μπνξνχλ λα πξνζθέξνπλ έλα δεζηφ θαθέ ή ηζάη ην ρεηκψλα, ιίγε δξνζηά ην θαινθαίξη. Μπνξνχλ λα εληαρζνχλ, ζηνπο Φνξείο εθείλνπο πνπ δίλνπλ κεγάιε ζεκαζία ζε ηέηνηεο κνξθέο αλάπηπμεο. Ζ πξφηαζε απηή είλαη πινπνηήζηκε εθφζνλ 25