Iohannes Chrysostomus - De paenitentia [2]

Transcript

1 Iohannes Chrysostomus - De paenitentia [2] This text belongs to the Thesaurus Linguae Graecae (TLG ), a Research Center at the University of California, Irvine, which digitized it and owns the relevant Copyright. On May 15, 2008, Prof. M. Pantelia, the Director of the Center, has expressly authorized to post it into our site. Cooperatorum Veritatis Societas thanks the prof. Pantelia, the Center, and the University of California, Irvine, of having granted the opportunity to make publicly available this text of high quality, serial number ' '. Charset and format of the text have been changed in order to make it possible the computation of analytic indexes and concordances. Analytical indexes and concordances have been made by the Cooperatorum Veritatis Societas. [00001] Δe paenitentiaὰ [00002] Περὶ µετανοίας, καὶ εἰς Ἡρώδην καὶ Ἰωάννην τὸν Βαπτιστήν. [00003] αʹ. [00004] Φέρε δὴ, καὶ τῶν ὑµετέρων κρότων τὴν ὑµετέραν προτιµήσωµεν λυσιτέλειαν, καὶ µικρόν τι τὴν Ἐκκλησίαν περὶ πολιτείας ἠθικῆς ὑποµνήσαντες διαλεχθῶµεν ἐν ὑµῖν, ἐξ ὧν ἐλάχιστος µὲν ἀναπέµπεται τῷ λέγοντι κρότος, πλεῖστος δὲ τοῖς ἀκούουσιν ἐγγίνεται τῆς κατὰ ψυχὴν σωτηρίας ὁ πόθος. [00005] Καλὸς µὲν γὰρ καὶ ὁ περὶ πίστεως λόγος, καὶ πρέπων φιλοθέοις ψυχαῖς [00006] καὶ ὅταν ἴδωµεν ὑµῶν τὸν ζῆλον ἐγηγερµένον ἐν ταῖς περὶ πίστεως ἀκροάσεσι, τὸ φιλοδέσποτον τῆς ὑµετέρας ψυχῆς ἀκριβῶς καταµανθάνοµεν. [00007] εινὸς µὲν γὰρ οἰκέτης κατηγορεῖ τοῦ δεσπότου, εὔνους δὲ οἰκέτης χαίρει τοῦ δεσπότου παρὰ πάντων ἐπαινουµένου [00008] διόπερ ἡ περὶ τοὺς ἐπαίνους τοῦ δεσπότου προθυµία τῆς οἰκετικῆς εὐνοίας ἀπόδειξιν ἔχει. [00009] Καλὸν δὲ καὶ τὸ ἀγγεῖον ἐκσµήχειν τῆς ψυχῆς, ἵνα διὰ τῆς ἠθικῆς διδασκαλίας προκαθαρθὲν, δεκτικὸν τοῦ µύρου τῆς θεολογίας εὑρίσκηται. [00010] Εἰς γὰρ ἀκάθαρτον ψυχὴν, φησὶν, οὐκ εἰσελεύσεται παιδεία. [00011] Ἔστι δὲ ἡµῖν ὁ περὶ πολιτείας λόγος σφόδρα δεόµενος ἀκριβοῦς ἐξετάσεως. [00012] Ἐὰν γὰρ ἐλπίδας ὑποτείνω µετανοίας, δέδοικα µή τις χαυνωθεὶς ἐλπίδι τῆς µελλούσης µετανοίας, καταῤῥᾳθυµήσῃ τῆς πολιτείας [00013] ἐάν τε πάλιν ἀποκλείσω τὰς τῆς µετανοίας ἐλπίδας, δέδοικα µή τις ἀπαλγήσας παραδῷ τὸ σῶµα ταῖς ἐπιθυµίαις. [00014] Ἴσον γὰρ εἰς ἡδυπαθείας προτροπὴν καὶ ῥᾳθυµία, ψυχῆς ἡδοναῖς χαυνουµένης, καὶ µετανοίας ἀπόγνωσις. [00015] ιόπερ ὁ λόγος ἡµῖν διωρίσθω διχῆ, πρός τε τοὺς ὑγιαίνοντας, καὶ τοὺς ἀῤῥωστοῦντας. [00016] Ὁ δοκῶν ἑστάναι, βλεπέτω µὴ πέσῃ [00017] ὁ φθάσας ὀλισθῆσαι, προλαβέτω τὸ πτῶµα τῇ µετανοίᾳ [00018] ὁ καὶ καταπεσεῖν κινδυνεύσας, µὴ καταῤῥαγήτω [00019] εἰ δέ τις καὶ προλαβὼν κατεῤῥάγη, τῆς τοῦ ἀνορθοῦντος τοὺς κατεῤῥαγµένους φιλανθρωπίας µὴ ἀπογνώτω. [00020] Ἔστιν ἐνίοτε σαλευθῆναι παρὰ µικρόν [00021] Ἐµοῦ δὲ παρὰ µικρὸν ἐσαλεύθησαν οἱ πόδες. [00022] Ἔστι καὶ σαλευθέντα βοηθηθῆναι παρὰ τοῦ εσπότου [00023] Εἰ ἔλεγον, Σεσάλευται ὁ πούς µου, τὸ ἔλεός σου, Κύριε, ἐβοήθει µοι. [00024] Ἔστι µὴ σαλευθῆναι µόνον, ἀλλὰ καὶ ὠσθῆναι καὶ κινδυνεῦσαι πρὶν ἢ κατενεχθῆναι [00025] ἀλλ' οὐδὲ τοῦτον παρορᾷ ὁ Θεός. [00026] Ὠσθεὶς ἀνετράπην τοῦ πεσεῖν, καὶ ὁ Κύριος ἀντελάβετό µου. [00027] Ἆρ' οὖν ὁ πεσὼν ἀπόλωλε παντελῶς; [00028] Οὐδαµῶς. [00029] Ἔστι καὶ τούτου παραµυθία. 1/37

2 [00030] Ὅταν πέσῃ,φησὶν, οὐ καταῤῥαχθήσεται. [00031] Τί τὸ αἴτιον; [00032] Ὅτι Κύριος ἀντιστηρίζει χεῖρα αὐτοῦ. [00033] Ἔστι γὰρ καὶ ἠρέµα πεσεῖν, καὶ µὴ σφοδρότερον εἰς τὴν ἡδονὴν καταῤῥαγῆναι. [00034] Ἆρ' οὖν οἱ καταῤῥαγέντες ἀπώλοντο; [00035] Ἴδωµεν καὶ ἐνταῦθα τὴν τοῦ εσπότου φιλανθρωπίαν. [00036] Ὑποστηρίζει Κύριος πάντας τοὺς καταπίπτοντας, καὶ ἀνορθοῖ πάντας τοὺς κατεῤῥαγµένους. [00037] Ταῦτά µοι δοκεῖ καὶ ἡ ψαλµωδία καλῶς ἐνδεικνυµένη, πρὸς ἀπόγνωσιν ἡµᾶς µετανοίας οὐκ ἤγαγε. [00038] Λέγουσα γὰρ περὶ τοῦ Θεοῦ, φησίν [00039] Ὁ Θεὸς κριτὴς δίκαιος. [00040] Μὴ καταφρονήσῃς τῆς λέξεως [00041] δικαιοσύνη γάρ ἐστιν ἐξ ἴσου κατ' ἀξίαν διανεµητική. [00042] Πρῶτον ἄκουσον ὅτι δίκαιος, καὶ προπαρασκευάζου πρὸς ἀπολογίαν, εἶτα, ἐπειδὴ ἀντίκειται πολλάκις πρὸς ὑπόνοιαν [00043] Εἰ τοίνυν δίκαιος ὁ Θεὸς, πῶς οὐκ εὐθὺς ἀνταποδίδωσι τοῖς ἁµαρτάνουσιν; [00044] ὁ δεῖνα ἄδικος, καὶ εὐθηνεῖται [00045] ὁ δεῖνα βίαιος, καὶ πλουτεῖ [00046] ὁ δεῖνα ἀσελγὴς, καὶ δυναστεύει [00047] πῶς ταῦτα δικαιοσύνης Θεοῦ; [00048] εἰ δίκαιος, πῶς οὐ παραχρῆµα τοῖς ἁµαρτάνουσιν ἐπάγει τὴν τιµωρίαν; [00049] ἆρα µὴ δίκαιος µέν ἐστιν, οὐκ ἰσχύει δὲ παραχρῆµα τοῖς ἁµαρτάνουσι τὴν τιµωρίαν ἀντιδοῦναι; [00050] Ἐνίοτε γὰρ δικαστὴς δικαίως µὲν δικάζει, ἀσθενεῖ δὲ τὴν οἰκείαν ἀπόφασιν ἀγαγεῖν εἰς ἔργον. [00051] Ἆρ' οὖν µὴ δι' ἀσθένειαν ἡ ἀναβολὴ τῆς τιµωρίας; [00052] Μὴ γένοιτο. [00053] Τί γὰρ εὐθὺς ἐπάγει; [00054] Ὁ Θεὸς κριτὴς δίκαιος καὶ ἰσχυρός. [00055] Οὐκοῦν ὡς δίκαιος µὲν οἶδε τὸ δίκαιον, ὡς δὲ ἰσχυρὸς, δύναται τὸ νοηθὲν ἀγαγεῖν εἰς ἔργον. [00056] Τί οὖν τῆς ἀναβολῆς τῶν ἁµαρτηµάτων τὸ αἴτιον; [00057] τίς ἡ τῆς τιµωρίας ἀναβολή; [00058] ίκαιός ἐστιν, οἶδε τὸν ἁµαρτάνοντα [00059] ἰσχυρός ἐστιν, ἐπαγαγεῖν δύναται τῇ ψήφῳ τὸ τέλος. [00060] Τίς οὖν ἡ τῆς ἀναβολῆς αἰτία; [00061] Ὁ Θεὸς κριτὴς δίκαιος, καὶ ἰσχυρὸς, καὶ µακρόθυµος. [00062] Καὶ ἑρµηνεύει τί τὸ, Μακρόθυµος [00063] Μὴ ὀργὴν ἐπάγων καθ' ἑκάστην ἡµέραν; [00064] Μικρόν ἐστι κατὰ τὴν λέξιν ὑπερβατόν [00065] Μὴ καθ' ἑκάστην ἡµέραν ὀργὴν ἐπάγων; 2/37

3 [00066] Καὶ ἵνα γνῷς ὅτιπερ ἡ ἀναβολὴ τῆς τιµωρίας ἀναµένει σου τὴν µετάνοιαν, Ἐὰν µὴ ἐπιστραφῆτε, φησὶ, τὴν ῥοµφαίαν αὐτοῦ στιλβώσει. [00067] Ἐὰν µὴ ἐπιστραφῆτε. [00068] Οὐκοῦν ἐὰν ἐπιστρέψωµεν, οὐκ εὐθὺς τῆς τοµῆς πεῖραν δεχόµεθα. [00069] Καὶ βούλει τῆς φιλανθρωπίας ἰδεῖν τὴν ὑπερβολήν; [00070] Τὴν ῥοµφαίαν αὐτοῦ στιλβώσει. [00071] Οὔπω εἶπεν, ὅτι Τῇ ῥοµφαίᾳ κατὰ στόµα χρήσεται, ἀλλὰ, Στιλβώσει [00072] ἵνα τὴν λαµπηδόνα τῆς ῥοµφαίας θεασάµενος, προλάβῃς τῇ µετανοίᾳ τὴν τοµὴν τῆς ῥοµφαίας. [00073] Τῇ στιλβώσει φοβεῖ, καὶ οὐ τέµνει. [00074] Ὁ φόβος συστελλέτω, τὴν τοµὴν φθανέτω σου ἡ µετάνοια. [00075] Καὶ ἵνα διὰ πάντων γνῷς τοῦ κριτοῦ τὸν σκοπὸν, Τὸ τόξον αὐτοῦ ἐνέτεινε, καὶ ἡτοίµασεν αὐτό. [00076] Καὶ ἐν αὐτῷ ἡτοίµασε σκεύη θανάτου. [00077] Οὐχ ἱκανὸν φοβῆσαι τὸ σχῆµα; [00078] οὐ διέγραψε τῷ λόγῳ τὸν ἀσώµατον; [00079] Τὸ τόξον αὐτοῦ ἐνέτεινε, καὶ ἡτοίµασεν αὐτό. [00080] Καὶ ἐν αὐτῷ ἡτοίµασε σκεύη θανάτου [00081] τὰ βέλη αὐτοῦ τοῖς καιοµένοις ἐξειργάσατο. [00082] Ἐνταῦθα καθάπερ τις γραφεὺς ὑπ' ὄψιν ἤγαγε τὸν κριτήν. [00083] Ἐννόησόν µοι τὸ τόξον τεταµένον, τὰς χεῖρας διεσκευασµένας [00084] τὴν µὲν ὠθουµένην τὸ τόξον, τὴν δὲ ἑτέραν ἐπισπωµένην τὴν νευράν [00085] τὸ βέλος ἄκροις δακτύλοις παρὰ τοῦ κριτοῦ κατεχόµενον. [00086] ιατέταται τὸ τόξον, τὸ βέλος ἕτοιµον, ὁ κριτὴς εὐτρεπής. [00087] Μὴ καταφρονήσῃς τοῦ τόξου [00088] τέταται γάρ [00089] µήτε ἀπογνῷς µετανοίας [00090] τὸ γὰρ βέλος οὔπω βέβληται. [00091] Ἀλλὰ µὴ χαυνωθῇς διὰ τὴν ὑπερβολὴν τῆς µακροθυµίας, µηδὲ βουληθῇς ἀεὶ παρακατέχειν σαυτὸν ταῖς ἡδοναῖς. [00092] Μὴ εἴπῃς, Τέως ἀπολαύσω τῆς ἐπιθυµίας, τέως χρήσοµαι τῇ νεότητι, ἥξει µετ' ὀλίγον µετανοίας καιρὸς, αὔριον µετανοήσω, περὶ τὸ γῆρας ἀσφαλίσοµαι τὴν ζωήν. [00093] Μάταιοι οἱ τοιοῦτοι διαλογισµοὶ, σαθρά σου τὰ τῆς ἐπιθυµίας βουλεύµατα, [59.759] πονηρῷ κέχρησαι συµβούλῳ τῇ ἡδονῇ. [00094] Λέγεις, Ποιήσω τὴν ἁµαρτίαν σήµερον, καὶ αὔριον µετανοήσω. [00095] Κύριος εἶ τῆς αὔριον; [00096] τίς σοι τῆς αὔριόν ἐστιν ἐγγυητής; [00097] Ἐὰν ἀκριβῶς ἀκούσῃς, οὐδὲ ἡ σήµερον ὅλη σή [00098] καὶ τῆς σήµερον τὸ µὲν παρελήλυθε, τὸ δὲ µέλλει [00099] τὸ µὲν οὐκ ἔστι σὸν, τὸ δὲ οὔπω σόν. [00100] Λέγεις 3/37

4 [00101] Σήµερον ποιήσω τὴν ἡδονὴν, καὶ µετανοήσω τῇ αὔριον. [00102] Ὃ ἔχεις, τῇ ἡδονῆ, τὸ ἀλλότριον, τῇ µετανοίᾳ; [00103] Ἐµοὶ µᾶλλον χρῆσαι συµβούλῳ, τὸ σήµερον τῇ µετανοίᾳ, τῇ δὲ ἁµαρτίᾳ µηδὲ τὸ αὔριον, ιὰ τοῦτο καλῶς ὁ θεῖος λόγος διαφόρως ἡµᾶς εἰς ἀνάκλησιν τῆς ἁµαρτίας ἀνακαλούµενος, Σήµερον, φησὶν, ἐὰν τῆς φωνῆς αὐτοῦ ἀκούσητε, µὴ σκληρύνητε τὰς καρδίας ὑµῶν ὡς ἐν τῷ παραπικρασµῷ [00104] καὶ, Παρακαλεῖτε ἀλλήλους, ἕως οὗ τὸ σήµερον καλεῖται. [00105] Ποιεῖ γὰρ καὶ τοῦτο πολλάκις ὁ διάβολος κακοτέχνως. [00106] Ὅταν ἴδῃ ψυχὴν ἀρξαµένην αἰσθάνεσθαι τῶν ἁµαρτηµάτων, ἀρξαµένην νοεῖν τῆς τιµωρίας τὸ τέλος, τοιούτους ἐµβάλλει λογισµούς [00107] Νεώτερός εἰµι, καιρὸν ἔχω µετανοίας, τέως σήµερον παρακατάσχω τὴν χρείαν, τέως τῆς δίκης περιγένωµαι [00108] τὸν δεῖνα ἀµύνωµαι, τῆσδε τῆς ἐπιθυµίας ἐκτελέσω τὴν ἡδονὴν, καὶ φθάσω µετανοῆσαι. [00109] Ἔρχεται πάλιν ἡ αὔριον, πάλιν σε τοῖς αὐτοῖς διακατέχει διαβολικοῖς διαλογισµοῖς [00110] καὶ πάλιν τὸ µὲν µέλλον ἐπιδείκνυσι, καὶ τὸ παρὸν κατασπᾷ [00111] καὶ οὕτω καθ' ἑκάστην ἡµέραν τὸ µὲν σήµερον ἐν ταῖς ἐπιθυµίαις κατέχων, τὸ δὲ αὔριον ἐν ταῖς ἐλπίσι τῆς µετανοίας ὑποδεικνὺς, παραναλίσκει σου τὸν βίον καθ' ἡµέραν ἁµαρτάνοντος. [00112] βʹ. [00113] Ἀλλὰ σὺ στράτευσαι κατὰ τῆς ἡδονῆς [00114] ἄκουσον τοῦ Κυρίου κράζοντος [00115] Σήµερον ἴσθι εὐνοῶν τῷ ἀντιδίκῳ σου, ἕως οὗ εἶ µετ' αὐτοῦ ἐν τῇ ὁδῷ. [00116] Καλὸν µὲν οὖν καὶ καθάπαξ καὶ πρὸς τοὺς φιλοπραγµοσύνης ἐρῶντας, ἵνα µηδὲ δίκας φιλονεικότερον ἐγγυµνάζωσιν. [00117] Βέλτιον γὰρ καὶ ἐν δίκαις προλαβεῖν φιλικαῖς διαλύσεσι τὸ τῆς δίκης ἄδηλον τέλος, ἢ ταῖς ἐλπίσι τῆς νίκης ἐπερειδοµένους ἀδήλῳ καταπιστεῦσαι πελάγει. [00118] Ἀναγινώσκεις σου τὰ γραµµατεῖα, θαρσεῖς ταῖς ἐκβάσεσιν [00119] ὁ συνήγορος κοιλάνας τὴν χεῖρα τῷ λήµµατι ἐγγυᾶται τὴν νίκην, ἵνα περισφίγγηται µισθαρνίᾳ. [00120] Ἐνίοτε δὲ καὶ δικαστὴς προδιεφθαρµένος προεπαγγέλλεταί σοι τῆς δίκης τὸ τέλος. [00121] Ἀβεβαίοις θαρσεῖς ἐλπίσιν. [00122] Εἰ γὰρ σὺ προλαβὼν προδιέφθειρας τὸν δικάζοντα, ἀλλοτρίοις λήµµασι θύραν ἀνοίξας, νόµιζε τὰ αὐτὰ καὶ τὸν διάδικον µελετᾷν [00123] καὶ πολλάκις ἠρέµα σοι τὰ τῆς δίκης εὔδια πλέοντι πείθουσι χαλάσαι περὶ τὸν πλοῦν τὸ ἱστίον. [00124] Οὐδέποτε εἶδες θάλασσαν πρὸς αἰγιαλὸν γαλήνην ἔχουσαν, καὶ ἐν τῷ βυθῷ κυµαινοµένην; [00125] Πόσοι µετ' εὐδίας καὶ γαλήνης ἀναπλεύσαντες εἰς τὸ µέσον τοῦ πελάγους, αἰφνιδίοις χειµῶσι χρησάµενοι καὶ κύµασιν ἐναυάγησαν; [00126] Τοιαῦτα τῆς δίκης τὰ τέλη [00127] ἐνίοτε τὰ προοίµια µετὰ τῶν ἐλπίδων, καὶ τὸ τέλος ἀντίστροφον τὴν ἔκβασιν τῆς ἐλπίδος ἀπενεγκάµενον. [00128] Καλὸν µὲν οὖν, ὅπερ εἶπον, καὶ τὰς χρηµατικὰς δίκας φθάνειν διαλύσεσι φιλικαῖς, ἵνα πρὸς τῷ τέλει τῆς δίκης κυβερνήσῃς τὸν φίλον [00129] ἐγκληµατικὰς δὲ µηδὲ διαλύεσθαι γένοιτο, ἀλλὰ µηδὲ τὴν ἀρχὴν ἐγγυµνάζειν [00130] πλὴν ἀλλὰ κἀκεῖ βελτίων ἡ φειδὼ τοῦ θυµοῦ. [00131] Ὅµως οὐ δοκεῖ µοι µόνον περὶ χρηµάτων ὁ λόγος ἔχειν τὸ αἴτιον. [00132] Ἴσθι, φησὶν, εὐνοῶν τῷ ἀντιδίκῳ σου ταχὺ, ἕως ὅτου εἶ ἐν τῇ ὁδῷ µετ' αὐτοῦ. [00133] Αὕτη ἡ προσθήκη δίδωσί µοί τι καὶ µεῖζον ἐννοεῖν. [00134] Εἰ γὰρ περὶ χρηµατικῶν δικῶν µόνον ὁ λόγος, ἢ τῶν ἐγκληµάτων τῶν ἀναισθήτων ἔλεγε, διὰ τί προσετίθει, Ἕως ὅτου εἶ ἐν τῇ ὁδῷ µετ' αὐτοῦ; [00135] τίς γὰρ ἀντίδικος ἀντιδίκῳ συνοδεύειν καταδέχεται; 4/37

5 [00136] τίς κοινωνεῖ τῆς ὁδοιπορίας µὴ κοινωνῶν τῆς γνώµης; [00137] οὐ δέδοικε καὶ γραµµάτων κλοπὴν, καὶ µαρτύρων διαφθορὰν, καὶ τὰς κατὰ τὰς λεωφόρους ἐπιβουλάς; [00138] Οὐκοῦν ὀφείλοµεν εὑρεῖν ἀντίδικον τὸν ἀεὶ συνοδεύοντα, οὗ τὴν συνοδείαν καὶ σφόδρα φυλαττόµενοι φυγεῖν οὐ δυνάµεθα, καὶ τοῦτον ἐννοῆσαι τὸν ἀντίδικον, ᾧ προσήκει µετ' εὐνοίας προσφέρεσθαι. [00139] Τίς οὖν ἀκριβής ἐστιν ἀντίδικος; [00140] Ἐὰν ἀκριβῶς ἐξετάσῃς, τὸ σῶµα τῆς ψυχῆς [00141] οὗτος ἀντίδικός ἐστι τοῦ ἐν σοὶ πνεύµατος. [00142] Καὶ ἵνα µὴ νοήσῃς ἐµὸν εἶναι τὸν λόγον, Παῦλος κυρωσάτω τὸ ῥηθέν [00143] Ἡ σὰρξ ἐπιθυµεῖ κατὰ τοῦ πνεύµατος, καὶ τὸ πνεῦµα κατὰ τῆς σαρκός [00144] ταῦτα δὲ ἀντίκειται ἀλλήλοις. [00145] Καὶ οὐ Μανιχαίων εἰσάγω λόγον, οὐδὲ ἄλλον λέγω σώµατος δηµιουργόν [00146] [59.760] ἀλλ' ἡ σὰρξ ἐπιθυµεῖ κατὰ τοῦ πνεύµατος, τῇ ἡδονῇ συµβούλῳ χρωµένη [00147] τὸ δὲ πνεῦµα κατὰ τῆς σαρκὸς, ταῖς µελλούσαις ἐλπίσιν ἐπερειδόµενον. [00148] Ἀντίκεινται ἀλλήλοις ἐπιθυµία κόσµου καὶ ἐπιθυµία βασιλείας τῶν οὐρανῶν [00149] οὗτός ἐστιν ὁ ἀντίδικος ὁ καὶ ἑκόντος καὶ ἄκοντος συνοδεύων [00150] ὁδὸς γὰρ ὁ βίος. [00151] Ἡ ψυχὴ τὴν ἰδίαν εἰκόνα σπεύδει µιµεῖσθαι, ἡ σὰρξ ἐπὶ τὸν χοῦν καταῤῥεῖ. [00152] Ταῦτα δὲ ἀντίκεινται ἀλλήλοις. [00153] Τούτῳ τῷ ἀντιδίκῳ σου ἴσθι εὐνοῶν. [00154] Καὶ πότε; [00155] Ἕως ὅτου εἶ µετ' αὐτοῦ ἐν τῇ ὁδῷ, ἕως ἐν τούτῳ τυγχάνεις τῷ βίῳ. [00156] Ἐὰν γὰρ ἡ ὁδὸς τελεσθῇ, οὐκ ἔτι µετανοίας καιρὸς, Ὅτι οὐκ ἔστι ἐν τῷ θανάτῳ ὁ µνηµονεύων σου, ἐν δὲ τῷ ᾅδῃ τίς ἐξοµολογήσεταί σοι; [00157] Τούτῳ οὖν ἴσθι τῷ ἀντιδίκῳ σου εὐνοῶν. [00158] Οὐκ εἶπε, Χαριζόµενος, ἀλλ', Εὐνοῶν. [00159] Μὴ τὸ ἡδὺ ποιήσῃς τῷ ἀντιδίκῳ σου, ἀλλ' ὡς εὔνους ἀπὸ τῆς ἡδονῆς εἰς τὴν µετάνοιαν ἀνακάλεσαι. [00160] Οὐ κελεύει σε ὡς ὀψοποιῷ χρήσασθαι τῷ σώµατι πάντα τὰ ἐξ ἡδονῆς ποιοῦντα [00161] ἀλλ' ὡς ἰατρῷ. [00162] Ἰατρὸς γὰρ πολλάκις καὶ πικρὸν κιρνᾷ, καὶ τέµνει, καὶ καίει, καὶ προσλυπῶν µισθὸν λαµβάνει. [00163] Εἰ γὰρ καὶ µικρὸν λυπεῖ τὴν αἴσθησιν, ἀλλὰ σκοπὸς ὑγιείας τῷ θεραπευοµένῳ. [00164] Μήποτέ σε παραδῷ ὁ ἀντίδικος τῷ κριτῇ [00165] τῷ µέλλοντι κριτῇ [00166] Ὁ ἀντίδικος [00167] ᾧ ἐὰν νῦν σὺ χαρίσῃ, τότε εὑρίσκεταί σε παραδιδοὺς ὁ κριτὴς τῷ ὑπηρέτῃ, ταῖς τιµωρητικαῖς δηλαδὴ δυνάµεσι, καὶ εἰς φυλακὴν βληθήσῃ εἰς τὸ σκότος τὸ ἐξώτερον. [00168] Φοβερὸς ὁ τόπος [00169] Οὐ µὴ ἐξέλθῃς ἐκεῖθεν, ἕως οὗ ἀποδῷς τὸν ἔσχατον κοδράντην. [00170] Ἐὰν πρὸ τοῦ θανάτου διαλύσῃς τὸ χρέος, λέλυται 5/37

6 [00171] ἐὰν ὀφείλων ἀπέλθῃς, καὶ τὸ ἐγκατάλειµµα τῶν ἐλαχίστων ὀφειληµάτων ἀπαιτηθήσῃ. [00172] Τί ἐστι, Τὸν ἔσχατον κοδράντην; [00173] Ὅτι ἐνθύµιον ἀνθρώπου ἐξοµολογησεταί σοι, καὶ ἐγκατάλειµµα ἐνθυµίου ἑορτάσει σοι. [00174] Ταῦτα εἰδότες, ἀδελφοὶ, παράλληλα θέσθε τὰς ἡδονὰς, καὶ τὴν µέλλουσαν ἡµέραν τῆς κρίσεως, καὶ τὴν τοῦ δικάζοντος ψῆφον [00175] καὶ τότε νοήσετε πῶς πικρὸν ἡ ἡδονὴ, ὅταν γνῶτε πηλίκης πικρίας γένηται πρόξενος. [00176] Βούλεσθε µικρόν τι τὴν Ἐκκλησίαν ἀπὸ δύω συµποσίων ἀναγεγραµµένων ἐν Εὐαγγελίοις νουθετήσωµεν, τί µὲν τὸ τῶν φιληδόνων τέλος, τίς δὲ ὁ τῶν µετανοούντων καρπός; [00177] Καὶ µὴ θαυµάσῃς εἰ καὶ πολλάκις καὶ φιληδόνων συµπόσια γράφει ἡ Γραφή [00178] πάντα γὰρ ἀναγράφει, τί φυλάξῃ, τί µιµήσῃ. [00179] Γράφει τὰ τῶν φιληδόνων, ἵνα διηνεκῶς αὐτοὺς στηλιτεύσῃ, καὶ ἵνα σὺ φύγῃς τὴν µίµησιν [00180] γράφει τὰ τῶν φιλοθέων, ἵνα ἐπιδράµῃς τῇ εἰκόνι τῆς µετανοίας, καὶ θεὶς παράλληλα τὸν φιλήδονον καὶ τὸν φιλόθεον, τὸν µὲν ἐκφύγῃς, τὸν δὲ ζηλώσῃς. [00181] Ἅµα δὲ καὶ διδασκάλιον ἔστω τοῖς συνιοῦσι, τὸ µὴ σφόδρα ταῖς δηµοτελέσι θέαις ἑστιᾷν ὑµῶν τοὺς ὀφθαλµοὺς, µηδὲ προχείρως ἐπὶ τὸν ἱππόδροµον τρέχειν, µηδὲ ἐκ νυκτῶν καταλαµβάνειν τὸ θέατρον [00182] µανικὸν γὰρ θεαµάτων ἀσέµνων ἐλπίς. [00183] Καὶ γὰρ προλαµβάνουσι τὴν ἡµέραν τῷ τάχει τῆς προθυµίας, ἐν νυκτὶ τὸν τοῦ σκότους τόπον καταλαµβάνοντες, ἵνα θεάµασιν ἀσέµνοις τὰς κόρας τέρψωσιν, ἢ θηρίων ἀµύνας καὶ θηριοµάχων θεάσωνται. [00184] Καὶ κάθηνται πολλάκις ἄνθρωποι θεαταὶ, τὰς εὐνοίας ἐπὶ τὰ θηρία µᾶλλον ἢ τοὺς ὁµοφύλους τρέποντες. [00185] Καὶ οὐ ταλανίζεις τὸν ἄθλιον, ὃς ἵνα πληρώσῃ τὴν γαστέρα, εἰς θηρίων αὐτοµολεῖ γαστέρα [00186] καὶ ἵνα πληρώσῃ τῆς γαστριµαργίας τὴν νόσον, ἡδέως ταῖς κοιλίαις τῶν θηρίων ἐνθάπτεται. [00187] Ἐκεῖνος ἀκόλαστον ἔχει γαστέρα [00188] σὺ µὴ λάβῃς ἀκόλαστον ὀφθαλµόν. [00189] Ἄλλος γελωτοποιὸς εἴσεισιν, εἰς αἰσχύνην ἑαυτοῦ διαπλάσασθαι µέλη, γέλωτι µισθώσας τὴν κεφαλὴν, αἰσχυνόµενος ἐὰν µὴ δηµοσίᾳ ῥαπίζηται, καὶ τοῖς κτύποις τῶν πυλῶν προευτρεπίζων τὰς παρειὰς, καὶ ξυρῷ τὰς τρίχας περιαιρῶν, ἵνα µηδὲ θρὶξ µεσιτεύηται ταῖς ὕβρεσι. [00190] Ἄλλος ὀρχήσεσι γυναικείαις θρυπτόµενος, καὶ τὰ παρὰ φύσιν µιµούµενος, καὶ λυπούµενος ὅτι µὴ γυνὴ παρὰ τῶν γονέων ἐτέχθη, καὶ τὴν τῆς φύσεως µεταβολὴν φιλοτιµίαν τιθέµενος [00191] καὶ ταῦτα πάντα ποιῶν γαστρὸς ἕνεκα καὶ κέρδους, καὶ τοῖς αἰσχροῖς φιλοτιµούµενος [00192] περὶ ὧν καλὸν εἰπεῖν τὴν τοῦ Παύλου φωνήν [00193] Ὧν ὁ θεὸς ἡ κοιλία, καὶ ἡ δόξα ἐν τῇ αἰσχύνῃ αὐτῶν. [00194] Μὴ πρὸς ταῦτα συντρέχετε, µὴ τοὺς πόδας ὀξεῖς ἐπὶ τὰ τοιαῦτα βήµατα τρέπετε [00195] ἀλλὰ µηδὲ τοῖς συµποσίοις τὰς ἀσέµνους ἡδονὰς ἐπεισάγετε. [00196] Ἐνίοτε λέγεις [00197] Παραιτοῦµαι τὸ θέατρον, οὐκ ἀνέρχοµαι τοὺς βαθµούς [00198] ἔστι συµπόσιον καὶ καιρὸς εὐφροσύνης [00199] καὶ [59.761] ἐκεῖ τὰ ἄσεµνα τῶν θεάτρων τελεῖτε θεάµατα. [00200] Τί οὖν ὠφελεῖς τὸ θέατρον βδελυττόµενος; [00201] Μὴ γὰρ τοὺς λίθους βδελυττόµεθα; [00202] µὴ γὰρ οἱ λίθοι τῶν θεάτρων εἰσὶ κατακεκριµένοι; [00203] Ἡ τῶν πραττοµένων αἰσχρότης, ἡ τῶν ἀσέµνων θεαµάτων κακία, ἡ διὰ τῶν αἰσθητηρίων τῶν ὀφθαλµῶν καὶ τῆς ἀκοῆς, ὥσπερ διά τινων θυρίδων, τὸν λῃστὴν ἐπεισάγουσα. [00204] Ὅταν οὖν παραιτήσῃ τὸ θέατρον, καὶ παρὰ τὴν σεαυτοῦ τράπεζαν τὰς τῶν θεαµάτων ἐπεισάγῃς αἰσχύνας, λέληθας τὸν οἶκον σεαυτοῦ ποιήσας θέατρον. 6/37

7 [00205] Οὐδὲ γὰρ τοῦ θεάτρου µισῶ τὸν τόπον, ἀλλὰ δέδια τῶν συνιόντων τὸν τρόπον. [00206] γʹ. [00207] Ἵνα δὲ γνῷς, ὅτι καὶ παρὰ συµπόσια θεάµατα πολλάκις ἄσεµνα καὶ βλαβερὰ ταῖς ψυχαῖς ἐπεισαγόµενα, κατακρίσεως αἴτια γίνεται, ὑποµνήσω σε συµποσίου βασιλικοῦ, µᾶλλον δὲ τυραννικοῦ, τοῦ ἐν τῇ βίβλῳ τῶν Εὐαγγελίων ἀναγεγραµµένου. [00208] εῖπνον ἦν βασιλικὸν, µᾶλλον δὲ, εἰ δεῖ τἀληθῆ λέγειν, τυραννικὸν, γενέθλια Ἡρώδου, τῆς µιαρᾶς ἀλώπεκος, τοῦ µιαιφόνου θηρίου, τοῦ δολεροῦ [00209] οὗ τὸν τρόπον καὶ ὁ Κύριος ἐπιστάµενος, οὐκ εἶπεν, Εἴπατε τῷ λέοντι τούτῳ καίτοι τοῦτο τὸ θηρίον ἐδόκει βασιλικὸν, ἀλλ', Εἴπατε τῇ ἀλώπεκι. [00210] Εἰ γὰρ καὶ ἡ ἐξουσία λέοντος, ἀλλ' ὁ τρόπος ἀλώπεκος. [00211] Συγκροτουµένου δὲ τοῦ συµποσίου, καὶ προελθόντων αὐτῶν εἰς τὸ πίνειν, πάρεισιν ὀρχηστρὶς εἰς τὸ συµπόσιον, αἰσχρὸν θέαµα καὶ ἀδόκιµον, ἐλεεινὸν µὲν, καὶ εἴπερ ἐν τῷ θεάτρῳ καὶ τῇ σκηνῇ ἐπεισῆλθε, µήτι γε βασιλικῷ συµποσίῳ. [00212] Βούλει γνῶναι τὸ τοῦ συµποσίου θέαµα τὸ αἰσχρόν; [00213] Ἀπὸ τῶν βασιλέων ἡ ὀρχηστρὶς, θυγάτηρ τῆς Ἡρωδιάδος [00214] βασιλέως τὸ γένος, καὶ ὀρχηστρίδος ὁ τρόπος. [00215] Αὕτη δέ ἐστιν Ἡρωδιὰς ἡ µηδὲ τοῖς τῆς φύσεως ὅροις ἐµµείνασα [00216] ἡ Φιλίππῳ συναφθεῖσα, καὶ Ἡρώδῃ συνοικοῦσα. [00217] Αἴνιγµα τὸ λεγόµενον [00218] καὶ εἰς αἰνιγµάτων γὰρ ζήτησιν ἄγει τῆς ἀκολασίας τὸ τέλος. [00219] Ὁ γὰρ Ἡρώδης παρωσάµενος τὴν πρὸς τὸν ἀδελφὸν µνήµην, καὶ τῆς ἀκολασίας ὅλος δοῦλος γενόµενος, ἦν µὲν Ἰουδαίων βασιλεὺς, ἦν δὲ πλέον δοῦλος τῶν ἡδονῶν. [00220] Τάχα οἷοι οἱ βασιλευόµενοι, τοιοῦτοι καὶ οἱ δεσπόται. [00221] Τοῦ τοίνυν συνοικεσίου τοῦ Ἡρώδου παραγινοµένου, Ἰωάννης µὲν ὁ µέγας, ὁ περισσότερον προφήτου, µετὰ παῤῥησίας τὴν ἀκολασίαν διήλεγχεν [00222] ὄντως γὰρ καὶ περισσότερον προφήτου. [00223] Πᾶς γὰρ προφήτης, ἐν ἔξει τῆς ἡλικίας γενόµενος, τότε τῆς χάριτος τῆς προφητικῆς ἠξιώθη [00224] ἔνιοι δὲ καὶ πολλοῖς ὕστερον χρόνοις. [00225] Ἰωάννης δὲ µόνος ἓξ ἔτι µηνῶν ἔχων τὴν σύλληψιν ἐν γαστρὶ, καὶ κατὰ τοὺς τῆς φύσεως νόµους τρεφόµενος, τοῦ ἐν γαστρὶ Θεοῦ, διὰ τοῦ ἀσπασµοῦ τῆς µητρὸς, προεσκίρτησεν, ἀτελὴς τὰ µέλη, τὴν πίστιν τέλειος. [00226] Καὶ τάχα σκιρτᾷ ἐν ἀγαλλιάσει τὸ βρέφος, ἐπειγόµενον, εἰ δυνατὸν, προλαβεῖν τὴν προθεσµίαν τῆς φύσεως. [00227] Εἶδε τοῦ εσπότου τὴν µητέρα παροῦσαν [00228] στενοχωρεῖται τῇ φυλακῇ τῆς γαστρὸς, ἐν ἀγαλλιάσει σκιρτᾷ [00229] καὶ ἐπειδὴ λαλεῖν οὐ δύναται µηδέπω, µηδὲ τὴν γλῶσσαν ἔχων φθέγξασθαι δυναµένην, µηδὲ τὸ στόµα ταῖς προθυµίαις ὑπηρετούµενον, παρὰ τῆς µητρὸς γλῶσσαν χρησάµενος προφητεύει, καὶ φθέγγεται µὲν Ἐλισάβετ [00230] Ἰωάννης δὲ ἀπὸ τῆς γαστρὸς ὑπαγορεύει τὰ ῥήµατα. [00231] Οὐ δικαίως οὖν καὶ περισσότερον προφήτου; [00232] Ἔστι καὶ ἄλλος λόγος, καθ' ὃν καὶ περισσότερον προφήτου. [00233] Οἱ προφῆται τὸ µέλλον προηγόρευον, καὶ ἐπεθύµουν ἰδεῖν ὃ προέβλεπον τῇ ψυχῇ. [00234] ιὰ τοῦτο κεκράγασι [00235] εῖξον ἡµῖν, Κύριε, τὸ ἔλεός σου, καὶ τὸ σωτήριόν σου δῴης ἡµῖν. [00236] ιὰ τοῦτο περὶ αὐτῶν ὁ Κύριος εἶπε [00237] Πολλοὶ προφῆται καὶ δίκαιοι ἐπεθύµησαν ἰδεῖν ἃ βλέπετε, καὶ ἀκοῦσαι ἃ ἀκούετε [00238] καὶ οὐκ εἶδον, οὐδὲ ἤκουσαν. 7/37

8 [00239] Οἱ µὲν οὖν προφῆται τὸ µέλλον προαγορεύουσιν [00240] Ἰωάννης δὲ καὶ τὸν προφητευόµενον δείκνυσι. [00241] Προαγορεύει τὸ µέλλον ἐκ τῆς γαστρὸς, καὶ µετὰ ταῦτά φησιν [00242] Οὗ οὐκ εἰµὶ ἄξιος ἵνα λύσω αὐτοῦ τὸν ἱµάντα τοῦ ὑποδήµατος, µέσος ὑµῶν ἕστηκε. [00243] Πῶς δείκνυσιν; [00244] Ἴδε ὁ ἀµνὸς τοῦ Θεοῦ, ὁ αἴρων τὴν ἁµαρτίαν τοῦ κόσµου. [00245] Οὗτος οὖν προφήτης, καὶ περισσότερον προφήτου, οὐκ ἤνεγκε τὸ ἄσεµνον συνοικέσιον, ἀλλ' ὑπὲρ σωφροσύνης παῤῥησιάζεται. [00246] Καλὸν τὸ διήγηµα ἕκαστον νουθετείτω, ὅτι κἂν µὴ ὦσι πρόδηλοι διωγµοὶ, µαρτυρίου καιρὸς πάντοτε. [00247] Μὴ γὰρ Ἰωάννῃ προὔθηκέ τις βωµὸν καὶ λίβανον; [00248] µὴ γὰρ θύµατα καὶ σπονδάς; [00249] µὴ γὰρ εἶπεν, Ἄρνησαι τὸν Θεόν; [00250] µὴ γὰρ εἶπε, Θῦσον τοῖς εἰδώλοις; [00251] Ἀλλ' ὑπὲρ σωφροσύνης ἐλευθερίῳ παῤῥησιαζόµενος στόµατι, µάρτυς τῆς σωφροσύνης εὑρίσκεται. [00252] Ἵνα γὰρ γνῷς πόσον [59.762] δύναται παῤῥησία προφητικὴ, φησὶ πρὸς τὸν βασιλέα [00253] Οὐκ ἔξεστί σοι ἔχειν τὴν τοῦ ἀδελφοῦ σου γυναῖκα. [00254] Βλέπεις πῶς κατὰ φύσιν τῇ ἀρετῇ τὸ ἄρχειν τῆς κακίας; [00255] Ἡρώδης βασιλεὺς, δορυφόρους ἔχων, πλοῦτον περιβεβληµένος, δυναστεύων βασιλικὴν δυναστείαν [00256] Ἰωάννης πτωχὸς, ἀνέστιος, ἄπολις, ἀκτήµων, ἄσιτος, τοσοῦτον ἐσθίων, ὅσον ἡ φύσις βιάζεται. [00257] Ὁ περιβεβληµένος ἐκ τριχῶν καµήλου, τῷ τὴν πορφυρίδα περιβεβληµένῳ νοµοθετεῖ [00258] ὁ ἐν ταῖς ἐρήµοις πορευόµενος, τῷ τῶν πολυάνδρων ἄρχοντι πόλεων [00259] ὁ ἀκρίδας ἐκ βοτανῶν ἐσθίων καὶ µέλι ἄγριον, τῷ τὴν λαµπρὰν παρατιθεµένῳ καὶ βασιλικὴν τράπεζαν ἐξ αὐθεντίας προστάττει [00260] Οὐκ ἔξεστί σοι. [00261] Καίτοι ἐδόκει βασιλεῖ πάντα ἐξεῖναι. [00262] Ἀλλὰ Πάντα ἔξεστιν, ἀλλ' οὐ πάντα συµφέρει. [00263] Ἐπὶ τούτοις δέον εὐχαριστεῖν, δέον εὐεργετεῖν, ἣ προσκυνεῖν τὸν ὑπὲρ σωφροσύνης διδάσκαλον [00264] παρωξύνθη µὲν ὁ Ἡρώδης, πλέον δὲ παρωξύνθη Ἡρωδιὰς γείτονες γὰρ τῶν ὀνοµάτων, καὶ τοῦ τρόπου πλέον ἤπερ ὁµόζυγοι [00265] καὶ ἔσονται οἱ δύο, οὐκ εἰς σάρκα µίαν, ἀλλ' εἰς ἀκρασίαν µίαν [00266] καὶ ὑπὲρ τούτων ἐµβάλλουσι τὸν προφήτην εἰς δεσµωτήριον, ἵνα δείξωσι τὴν οἰκείαν ἀσυνεσίαν. [00267] Ἔλεγχε σοφὸν, καὶ ἀγαπήσει σε [00268] ἀσύνετον δὲ, καὶ προσθήσει τοῦ µισεῖν σε. [00269] Ἐµβάλλεται τῷ δεσµωτηρίῳ, καὶ οὐ µεταλλάσσει τὴν παῤῥησίαν. [00270] Λῦσον, φησὶ, τὰ µέλη [00271] µόνον λῦσον τὸ ἄδικον συνοικέσιον. [00272] Ἐγκαρτεροῦντος δὲ αὐτοῦ τῷ δεσµωτηρίῳ, γίνεται τὸ πικρὸν ἐκεῖνο συµπόσιον, τὸ τυραννικὸν καὶ ὠµόν [00273] οὗ τῆς εὐφροσύνης τέλος, προφήτου φόνος. [00274] Εἴσεισιν Ἡρωδιὰς τῆς Ἡρωδιάδος θυγάτηρ, τέκνον τῆς σαρκὸς, τέκνον τῆς ψυχῆς 8/37

9 [00275] εἴσεισιν εἰς οἰνωµένον συµπόσιον, ὀρχεῖται δηµοσίᾳ ἡ βασίλισσα, ἣν οὐκ ἐχρῆν προκύπτειν κοιτωνίτιδος, ἣν οὐκ ἐχρῆν ἀῤῥένων ὄψεσι θαρσεῖν. [00276] Ἀλλὰ τάχα, ὥσπερ Ἰωάννης παρὰ τῆς µητρὸς πρὸ βραχέος ἐχρήσατο γλῶσσαν, καὶ ἡ κόρη παρὰ τῆς µητρὸς τοὺς ὀφθαλµοὺς τῆς ἀναισχυντίας ἐχρήσατο. [00277] Εἴσεισιν εἰς τὸ συµπόσιον. [00278] Οὐκ ἤρκει τοῦτο τῆς αἰσχύνης ἔχειν τὴν ὑπερβολήν [00279] ἀλλὰ καὶ πῶς εἴσεισιν; [00280] ἆρα ὡς βασιλίς; [00281] ἆρα σεµνῶς; [00282] ἆρα εὐνούχοις, ἆρα θεραπαινίσιν, ἆρα τῷ ἄλλῳ κόσµῳ, καὶ σεµνότητι προσεκοσµήθη; [00283] Οὐδαµῶς [00284] ἀλλ' εἴσεισιν ὀρχουµένη. [00285] Κακῆς εἰσόδου χείρων ἡ ὑπόθεσις. [00286] Καὶ ὠρχήσατο ἐν µέσῳ τοῦ συµποσίου, ἐν τοῖς τῶν ἀκολάστων ὀφθαλµοῖς, ὅτε καὶ ὁ οἶνος τὸ πάθος πλέον ἠρέθιζεν. [00287] Καὶ βούλει γνῶναι τὸ χεῖρον; [00288] Οὐκ ὀρχεῖται µόνον, ἀλλὰ καὶ καλῶς ὀρχεῖται. [00289] Προσθήκη τῆς αἰσχύνης, καὶ τὸ καλῶς µελετῆσαι τὰ κακά. [00290] Ἔοικεν γὰρ οὐ παρέργως τὴν αἰσχύνην κατωρθωκέναι. [00291] Ἀρέσκει τῷ Ἡρώδῃ καὶ τοῖς συνανακειµένοις. [00292] Καὶ ἡ ἀλώπηξ οὐκ ἐγκαλύπτεται. [00293] Βλέπει τοῦ ἀδελφοῦ τὴν θυγατέρα καὶ τῆς κακῶς συνοικούσης ἐν µέσῳ ἀῤῥένων ὀρχουµένην, καὶ οὐ καλύπτεται, ἀλλὰ καὶ ἀρέσκεται, καὶ ἀρέσκει κἀκείνῳ καὶ τοῖς συνανακειµένοις. [00294] Μεθ' ὁσίου ὁσιωθήσῃ, καὶ µετὰ στρεβλοῦ διαστρέψεις. [00295] Ἐβουλόµην αὐτὸν µικρόν τι Παύλῳ µαθητευθῆναι [00296] Ὅλως ἀκούεται ἐν ὑµῖν ὄρχησις, καὶ τοιαύτη ὄρχησις, οἵα τις οὐδὲ ἐν τοῖς ἔθνεσιν, ὡς βασιλέως ὀρχήσασθαι θυγατέρα. [00297] Καὶ ὑµεῖς πεφυσιωµένοι ἐστὲ, καὶ οὐ µᾶλλον ἐπενθήσατε. [00298] Ἀλλὰ καὶ ἀρέσκει κακῶς, καὶ µισθὸν λαµβάνει τοῦ κατορθώµατος χείρονα, ὥστε τὸν Ἡρώδην ὀµόσαι [00299] Αἴτησον ὃ θέλεις, καὶ δώσω σοι, ἕως ἡµίσους τῆς βασιλείας µου. [00300] Ὁρᾶτε τῶν φιληδόνων τὸ τέλος; [00301] ὁρᾶτε τῶν φιλοθεαµόνων τὴν αἰσχύνην; [00302] Προλαµβάνων ὀµνύεις [00303] Ὃ ἐὰν αἰτήσῃς, δώσω σοι [00304] καὶ ποιεῖς αἰτήσεως κύριον, ὀρχηστρίδιον, καὶ προενεχυράζεις τὴν ψῆφον ὅρκου προσθήκῃ. [00305] Βλέπεις πῶς βασιλέων ἀξίωµα φιληδονία κατασύρει πρὸς γῆν; [00306] βλέπεις ποῦ τὴν βασιλείαν ἀπέῤῥιψεν; [00307] «Ὃ ἐὰν αἰτήσῃς, δώσω σοι, καὶ ἕως τοῦ ἡµίσους τῆς βασιλείας.». [00308] Τοσούτου κρίνεις τὴν βασίλειον ἀξίαν; [00309] Οὕτω προδιεφθάρης τοὺς ὀφθαλµούς; 9/37

10 [00310] Ἅπαξ ὠρχήσατο τὸ κοράσιον, καὶ ἀπέδου τὸ ἥµισυ [00311] ἐὰν δεύτερον ὀρχήσηται, ἰδιώτης ὁ βασιλεύς. [00312] Ποῦ τὸ τῶν φιληδόνων ἀξίωµα; [00313] ποῦ τῶν ἀκολάστων ἡ ἁλουργίς; [00314] Τὸ ἥµισυ τῆς βασιλείας τοῖς ποσὶ τῆς ὀρχηστρίδος ὑπέῤῥιψας [00315] εὖξαι µὴ πάλιν αὐτὴν ὀρχήσασθαι, ἢ µὴ πάλιν αὐτὴν ὀρχησαµένην εὐδοκιµεῖν [00316] εἰ δὲ µὴ, λείπεταί σοι τὸ προσαιτεῖν. [00317] Ἀλλὰ ταύτῃ µὲν ἀκόλαστος [59.763] ἡ τοῦ µισθοῦ πρότασις [00318] τί δὲ ἡ τῆς ὀρχηστρίδος αἴτησις; [00319] Οὐκ ἐσχεδίασε τὸ δῶρον, οὐκ ἐξ αὐτοσχεδίου τὸν µισθὸν ᾔτησεν [00320] ἀλλὰ προβιβασθεῖσα ὑπὸ τῆς µητρὸς, ἀπέρχεται χρήσασθαι συµβούλῳ τοῦ µισθοῦ τῇ κακῇ διδασκάλῳ. [00321] Καὶ ποῖον ᾔτησε µισθόν; [00322] ός µοι ὧδε ἐξ αὐτῆς ἐπὶ πίνακι τὴν κεφαλὴν Ἰωάννου τοῦ Βαπτιστοῦ. [00323] Ἆρα µὴ δακρύσω τῆς αἰσχύνης τὴν ὑπερβολὴν, τοῦ κατορθώµατος τὸ αἰσχρὸν, τοῦ βασιλέως τὴν ἐπαγγελίαν, τοῦ µισθοῦ τὴν αἴτησιν; [00324] οὐ φρίσσετε λοιπὸν τῶν ὀρχουµένων τὰ τέλη; [00325] οὐ βδελύσσετε τῶν κρότων τοὺς λογισµούς; [00326] οὐκ ἀποπτύετε τῶν ἡµιγύµνων τοὺς λυγισµούς; [00327] Τολµᾶς ὀρχηστὴν φίλον ἔχειν; [00328] τολµᾷς σεαυτὸν τάττειν ἐραστὴν ὀρχηστοῦ; [00329] Οὐ µισεῖς τὸ πρᾶγµα, ὅπερ ἀµελούµενον γέλωτα καὶ παρὰ τοῖς θεαταῖς ὀφλισκάνει; [00330] Ὀφλισκάνει µὲν γέλωτα, εἰς ἄκρον δὲ κατορθωθὲν, προφήτην φονεύει. [00331] Μισήσωµεν ὄρχησιν, εὕρηµα δαιµόνων καὶ µελέτην κακοδαιµόνων. [00332] Ἐπὶ τούτοις ὁ Ἡρώδης ἐλυπήθη [00333] ἐλυπήθη δὲ ἄκρως, ὡς ἂν εἴποι τις, καὶ µιµεῖται τὸν Πιλᾶτον, µᾶλλον δὲ τὸν τρόπον τοῦ Πιλάτου [00334] προγενέστερον γὰρ τὸ διήγηµα. [00335] Νίπτεται τὰς χεῖρας ἐκεῖνος, καὶ τῇ ψήφῳ τῇ κολαστικῇ παραδίδωσι [00336] λυπεῖται καὶ οὗτος, καὶ διὰ τοὺς ὅρκους καὶ τοὺς συνανακειµένους ἐπένευσεν. [00337] Οὐ καλῶς ἔλεγεν ὁ Κύριος σήµερον, Μὴ ὀµόσῃς ὅλως; [00338] Εἶδες εσπότου παραίνεσιν [00339] Μὴ ὀµόσῃς ὅλως. [00340] ιὰ τί γὰρ ὀµνύεις, ἢ ἵνα ἐπιορκῶν παγιδεύσῃς σαυτὸν, ἢ εὐορκῶν προφήτην φονεύσῃς; [00341] Κακῶς ὤµοσε, χεῖρον εὐώρκωσεν [00342] ὅµως, ιὰ τοὺς ὅρκους, φησὶ, καὶ τοὺς συνανακειµένους. [00343] Τοὺς συνανακειµένους ᾐδέσθης, καὶ τὸν Κριτὴν οὐκ ἐφοβήθης; [00344] Καὶ ἐκέλευσε, φησὶ, Καὶ παραχρῆµα ἠνέχθη ἡ κεφαλὴ Ἰωάννου τοῦ Βαπτιστοῦ ἐπὶ πίνακος, καὶ ἐδόθη κορασίῳ. [00345] Ἴδε τοῦ πικροῦ συµποσίου πικρότερον καὶ τὸ τέλος 10/37

11 [00346] τέµνεται ἡ κεφαλὴ τοῦ προφήτου, δίδοται τῷ κορασίῳ, καὶ τὸ κοράσιον δέχεται [00347] οὐ φρίττει τὸ θέαµα, οὐ κατεπλάγη τὴν κεφαλὴν, οὐκ ἀπεστράφη τὰς τῶν αἱµάτων ῥανίδας [00348] ὄντως ὠµῆς λεαίνης σκύµνος ὠµότερος. [00349] Ἐπὶ πίνακος τίθεται κεφαλὴ προφήτου, ἐφ' οὗ τὰ ἐδέσµατα παραφέρεται [00350] καὶ τὸ αὐτὸ σκεῦος ἐδεσµάτων καὶ φόνου, καὶ αὐτῆς ὥρας ἔτι τοῦ λύθρου στάζοντος, ἔτι παλλούσης τῆς κεφαλῆς, τάχα καὶ εἰς τὸ συµπόσιον παρενεχθεῖσα ἡ κεφαλή [00351] ἔτι τῆς γλώττης σαλευοµένης ἐβόα [00352] Οὐκ ἔξεστί σοι ἔχειν αὐτήν. [00353] Καὶ λαβοῦσα ἀπήνεγκε τῇ µητρὶ αὐτῆς. [00354] Ἀπέλαβεν ἡ ὀρχηστροδιδάσκαλος τῆς κακῆς διδασκαλίας τὸ ἀσεβὲς κατόρθωµα. [00355] δʹ. [00356] Τοῦτο µὲν οὖν ἀναγκαίως ἠρευνήσαµεν τὸ διήγηµα, ἵνα τοὺς ὀφθαλµοὺς τῶν φιλοθεαµόνων ἐκσµήξωµεν, καὶ πείσωµεν ὑµᾶς ἀποστρέφεσθαι τὰ τοιαῦτα θεάµατα. [00357] Ἀλλὰ µὴ καταλύσωµεν τὸν λόγον ἐν σκυθρωπῷ διηγήµατι, µηδὲ λόγον ἐκκλησιαστικὸν ὀρχηστρὶς καταστελλέτω, ἀλλ' ἀντιθῶµεν ἀκολάστῳ συµποσίῳ καὶ τυραννικῷ καὶ πικρῷ συµπόσιον δεσποτικὸν καὶ φιλάνθρωπον, ἵνα νοήσωµεν πηλίκος ὁ τῆς µετανοίας καρπός. [00358] Ἠρώτησε τὸν Κύριον τῶν Φαρισαίων τις εἰσελθεῖν καὶ φαγεῖν ἄρτον, Εἰσῆλθεν ὁ εσπότης, καὶ ἀνέκειτο. [00359] Εἰ γὰρ καὶ ᾔδει τῶν καλούντων τὰς γνώµας, ἀλλὰ καὶ µακροθυµῶν ἔφερεν. [00360] Ὅτι γὰρ ὁ καλέσας ὑποκριτὴς ἦν, τὰ ἑξῆς δείκνυσιν [00361] Ἀνακειµένου τοῦ Κυρίου καὶ ἔτι ὄντος τοῦ συµποσίου, Γυνή τις ἦν, φησὶν, ἐν τῇ πόλει ἁµαρτωλός. [00362] Ἀκούσασα ὅτι Ἰησοῦς ἐκεὶ κατάκειται, ἔρχεται, φησὶν, εἰς τὸν οἶκον [00363] καὶ κοµίσασα ἀλάβαστρον µύρου, κατέχεεν ἐπὶ τῶν ποδῶν τοῦ εσπότου, καὶ κατεφίλει τὰ ἴχνη, καὶ ἐξέµασσε ταῖς θριξὶν αὐτῆς. [00364] Ἵνα δὲ γνῶς, ὅτι ὑποκριτὴς ὁ καλέσας, διαλογίζεται ἐν ἑαυτῷ ὁ Φαρισαῖος [00365] Οὗτος, εἰ ἦν προφήτης, ἐγίνωσκεν ἂν τίς καὶ ποταπὴ ἡ γυνὴ ἡ ἁπτοµένη αὐτοῦ [00366] ὅτι ἁµαρτωλός ἐστιν. [00367] Οὐ γὰρ ὑποκριταὶ µόνον οἱ Φαρισαῖοι, ἀλλὰ καὶ φθονεροί. [00368] Παρὰ σοὶ Χριστὸς ἀνάκειται, καὶ ταῦτα εἰδώς σου τὸν τρόπον, καὶ οὐδεὶς βασκαίνει [00369] ἦλθεν ἁµαρτωλὸς γυνὴ σωθῆναι, καὶ φθονεῖς, ὦ Φαρισαῖε; [00370] Τάχα ἂν... [00371] αὐτοῦ συγγενὴς ἦν, µᾶλλον δὲ τῶν δογµάτων προπάτωρ. [00372] Ἵν' οὖν γνῷς, ὅτι οὐκ ἔστι προφήτης, ἀλλ' ὁ προφήτης ἔχει γάρ τι ἡ τοῦ ἄρθρου προσθήκη, τί µέγα ἦν, εἰ ἔγνω ὅτι ἁµαρτωλὸς ἡ γυνή; [00373] Τοῦτο καὶ διὰ φήµης ῥᾴδιον ἦν µαθεῖν [00374] τοῦτο καὶ σὺ ὁ Φαρισαῖος, µὴ ὢν προφήτης, ἐγίνωσκες. [00375] είκνυσιν οὖν τὸ µεῖζον τοῦ εἰδέναι. [00376] Τὸν µὲν γὰρ ἐκείνης βίον καὶ φήµη τυχὸν διήγγελλε, καὶ µάλιστα λίαν οὔσης ἁµαρτωλοῦ [00377] ὁ δὲ Κύριος, ἵνα δείξῃ τὴν θεϊκὴν δύναµιν, τὸν διαλογισµὸν ἀνέγνω τοῦ Φαρισαίου. [00378] Οὐδὲ γὰρ ἔχει [59.764] τὸ διήγηµα, ὅτι ὁ Φαρισαῖος πρός τινα τῶν ἀνακειµένων εἶπεν, ἀλλ' ἐν ἑαυτῷ ἔλεγε, καὶ διελογίζετο ἐν ἑαυτῷ. [00379] Ἵν' οὖν γνῷς, ὅτι οὐ µόνον προφήτης, ἀλλὰ καὶ ὁ προφήτης 11/37

12 [00380] σὺ κινεῖς ἔνδον τὸν λογισµὸν, καὶ ὁ εσπότης ἀναγινώσκει [00381] σὺ στρέφεις τὰς ἐννοίας, καὶ ὁ Κύριος εὑρίσκει, καὶ θεραπεύει [00382] καὶ οὕτω τὰ τῶν χρεωφειλετῶν τῶν δύο διηγήµατα παρήγαγε, τῷ µὲν ὅτι ἀφῆκε πεντακόσια, τῷ δὲ πεντήκοντα, Τίς πλέον ἀγαπήσει; [00383] λέγων. [00384] Ἀποκρινοµένου τοῦ Φαρισαίου, Ὧ τὸ πλεῖον ἐχαρίσατο, συγκρίνει λοιπὸν τὸν Φαρισαῖον, κἀκείνην τὴν γυναῖκα τὴν λαβοῦσαν πολλῶν ἁµαρτηµάτων συγχώρησιν [00385] ἣν οὐκ ἐπαινῶ τοῦ προτέρου βίου, µακαρίζω δὲ τοῦ δευτέρου τέλους. [00386] Μηδεὶς αὐτὴν µετὰ Φαρισαίων ὀνειδιζέτω [00387] Πόρνη ἦν καὶ ἀκόλαστος. [00388] Παῦλος ἑρµηνευσάτω, Παῦλος τῇ γυναικὶ συνηγορείτω [00389] Θεὸς ὁ δικαιῶν. [00390] Τίς ὁ κατακρίνων; [00391] Καὶ φέρε, τὸ διήγηµα λεπτότερον ἐξετάσωµεν, ἵνα µὴ µακαρίζωµεν µόνον ἐκείνην, ἀλλὰ καὶ µιµησώµεθα [00392] Ἔρχεται πρὸς τὸν Ἰησοῦν ἐµπαράσκευος, κοµίζουσα µύρον ἐν ἀλαβάστρῳ, καὶ δάκρυον ἐν ὀφθαλµοῖς [00393] τὸ ἄψυχον σκεῦος τοῦ µύρου, ἡ ἔµψυχος πηγὴ τῆς µετανοίας [00394] ἐκ τοῦ σώµατος τῆς σαρκὸς κοµίζει µύρον, ἵνα σβέσῃ τὴν τῆς ἀσελγείας δυσωδίαν [00395] δυσώδης γὰρ ἡ ἁµαρτία, καθὰ καὶ αυῒδ µαρτύρεται [00396] Προσώζεσαν καὶ ἐσάπησαν οἱ µώλωπές µου, ἀπὸ προσώπου τῆς ἀφροσύνης µου. [00397] Πᾶς ἁµαρτάνων δυσωδίαν ἐργάζεται [00398] πᾶς µετανοῶν µύρον σκευάζει. [00399] Ἀλλ' ὥσπερ ἐν τοῖς µύροις πολλὰ ἀρώµατα, οὕτω καὶ µετανοίας πολλὰ εἴδη. [00400] εῖ γὰρ πολλὰς πολιτείας καὶ πολλοὺς συναγαγεῖν καρποὺς, ἵνα σκευάσωσι τῆς µετανοίας τὸ µύρον. [00401] Καὶ βούλεσθε γνῶναι τῆς γυναικὸς τὴν ταπεινοφροσύνην; [00402] Ἄλλη ποτὲ γυνὴ κοµίσασα µύρον παρὰ τὸν Χριστὸν, καταχέει τῆς κεφαλῆς [00403] εἶχε γὰρ παῤῥησίαν ἐκ πολιτευµάτων. [00404] Αὕτη διὰ τὴν συνείδησιν τῶν πταισµάτων οὐ κατατολµᾷ τῆς κεφαλῆς, ἀλλὰ τῶν ποδῶν ἄκρων ἐφήψατο. [00405] Καὶ οὐκ ἔλαττον ἐνεργοῦσιν οἱ πόδες. [00406] Εἰ γὰρ οὐ τὸ ἱµάτιον µόνον, ἀλλὰ καὶ τοῦ ἱµατίου τὸ κράσπεδον τελείαν ὑγίειαν τῇ πιστευσάσῃ χαρίζεται, καὶ ποιεῖ τῇ πιστευσάσῃ ἐπαινετὴν τὴν κλοπήν [00407] πόσῳ µᾶλλον τὰ ἴχνη τοῦ Χριστοῦ δύνανται τῶν ἁµαρτηµάτων ἀπαλεῖψαι τοὺς µώλωπας! Οὐ τοίνυν τὸ µύρον µόνον κατέχεεν, ἀλλὰ καὶ τὰς πηγὰς τῶν δακρύων ἐκίνησε. [00408] Μακάριαι τῆς γυναικὸς αἱ λίµναι, ὅθεν ποταµοὶ θεραπευτικοὶ τῶν ἁµαρτηµάτων προχέονται. [00409] Σοὶ γενέσθω διδάσκαλος διατί τοὺς ὀφθαλµοὺς ἡµῖν ὁ Θεὸς κεχάρισται. [00410] Ἆρα µόνον ὄψεως ὑπηρέτας; [00411] Τοῦτο καὶ ἐπὶ τῶν ἀλόγων ζώων ἕκαστον ἔχει [00412] κἂν ἀκριβῶς ἐξετάσῃς, ἔνια τῶν ἀλόγων καὶ πλέον ὀξυδερκεῖ παρ' ἡµᾶς. [00413] Σοὶ γὰρ οὐ µόνον εἰσὶν ὄψεως ὑπηρέται, ἀλλὰ καὶ µετανοίας ἐργάται. [00414] Μακάριόν σε φυλάξαι τὸ λουτρὸν τοῦ βαπτίσµατος 12/37

13 [00415] εἰ δὲ ὡς ἄνθρωπος προελήφθης, κίνησον δακρύων πηγάς. [00416] Ἔχεις τὸ φρέαρ [00417] ἐκ τοῦ βάθους τῆς καρδίας τὴν λύπην ἄντλησον [00418] κίνησον τὰς διδύµους κόρας, πρόχεε δακρύων ῥεύµατα [00419] κατ' ἀναλογίαν τῶν πεπληµµεληµένων ἔστω τὰ δάκρυα. [00420] Μικραὶ ψεκάδες κοῦφα παραφέρουσι κάρφη [00421] µεγάλα ποταµῶν βάθη καὶ ῥεύµατα, χείµαῤῥοι σφοδροὶ καὶ βαθεῖς κορµῶν βάρη καὶ λίθων ἄχθη παρασύρειν πεφύκασι. [00422] Στάθµισόν σου τὰ ἁµαρτήµατα. [00423] Εἰ µικρόν σου τὸ ἁµάρτηµα, ἀρκεῖ καὶ βραχὺ δάκρυον [00424] εἰ µέγα τὸ ἁµάρτηµα, µείζων ὁ τῶν δακρύων γένοιτο χείµαῤῥος. [00425] Εἰ δὲ καὶ παῤῥησίαν ἔχεις βίου, καὶ ἐπιτηδειότητα δακρύων, καὶ καρδίαν κατανενυγµένην, εἰ καὶ µὴ πάντα ὑπὲρ σαυτοῦ δακρύεις, κἀµοὶ δάνεισον δακρύων µέρος [00426] δάκρυσον ὑπὲρ ἀδελφικῶν ἁµαρτηµάτων. [00427] Καὶ ὑµεῖς πεφυσιωµένοι ἐστὲ, καὶ οὐχὶ µᾶλλον ἐπενθήσατε. [00428] Οὐχ ἥµαρτε Σαµουὴλ, ἀλλ' ἐπὶ Σαοὺλ ἡµαρτηκότα πενθεῖ. [00429] Παῦλός ἐστι σκεῦος ἐκλογῆς [00430] ἀλλ' ὑπὲρ ἡµῶν ὀδυνᾶται. [00431] Τίς σκανδαλίζεται, φησὶ, καὶ οὐκ ἐγὼ πυροῦµαι; [00432] Ὁρᾷς ὅτι τὰ ἐµὰ σκάνδαλα τὴν Παύλου συντρίβει καρδίαν; [00433] Πλὴν ἀλλ' ἕκαστον ἡµῶν γένοιτο τοῖς οἰκείοις ἁµαρτήµασι µετὰ τῶν δακρύων ἀρκέσαι. [00434] Μιµησώµεθα τὴν γυναῖκα [00435] δάκρυσι βρέχει τοὺς πόδας τοῦ Ἰησοῦ, ἀλείφει τῷ µύρῳ. [00436] άκρυσι τοὺς πόδας. [00437] Ὅθεν τὰ ἁµαρτήµατα, ἐκεῖθεν καὶ τὰ ἰάµατα. [00438] Ἤκουσας τοῦ Κυρίου λέγοντος σήµερον [00439] Ὃς ἂν ἴδῃ γυναῖκα πρὸς τὸ ἐπιθυµῆσαι, ἤδη ἐµοίχευσεν αὐτὴν ἐν τῇ καρδίᾳ ἑαυτοῦ. [00440] Ἐπειδὴ διὰ τοῦ βλέµµατος ἡ ἁµαρτία κατήρξατο. [00441] Ὅπου ἡ ῥίζα τῆς ἀκολασίας, ἐκεῖ ἡ πηγὴ τῆς θεραπείας. [00442] Καὶ ἐξέµασσε ταῖς θριξίν. [00443] Ἆρα ἡ τὸ µύρον ἀγοράσασα, ἡ τὸ ἀλάβαστρον ἑτοιµάσασα, λέντιον οὐκ εἶχε αρεσκευασµένον, [59.765] οὐκ ἠδύνατο βρέξαι µὲν τοῖς δάκρυσιν, ἐκµάξαι δὲ λεντίῳ; [00444] Ἀλλ' οὐ τολµᾷ τοῦτο ποιῆσαι [00445] τὸ γὰρ ἐκµάσσειν λεντίῳ Χριστῷ τετήρηται. [00446] Τάχα δὲ αὐτὴ καὶ φοβουµένη πλέον ἠσφαλίσατο [00447] οὐ βούλεται γὰρ τὰς µὲν ἁµαρτίας τοῦ σώµατος εἶναι, τὰς δὲ θεραπείας ἀψύχων. [00448] Τί γὰρ ὠφελεῖτο ἐκείνη εἰ λέντιον ψαῦσαν τοῦ σώµατος τοῦ Χριστοῦ τὸ ἄψυχον ἡγιάζετο; [00449] Καινοτοµεῖ τὴν φύσιν, ἀντὶ λεντίου ταῖς θριξὶν ἐκµάσσει. 13/37

14 [00450] Ὅθεν τὰ ἁµαρτήµατα, ἐκεῖθεν καὶ τὰ ἰάµατα. [00451] Πᾶσιν ἥµαρτεν τοῖς µέλεσι, πᾶσι θεραπεύει τοῖς µέλεσιν. [00452] Εἶδε κακῶς τὸν νέον [00453] δακρύων προχέει πηγάς [00454] ἥµαρτεν φιλήµασι πορνικοῖς καὶ χειρῶν ἁφῇ τὴν ψυχὴν καταῤῥυπάνασα [00455] καταφιλεῖ τοὺς πόδας τοῦ Χριστοῦ, ἵνα ἀποσµήξῃ τὰ χείλη, καὶ τὸν ῥύπον καθάρῃ [00456] ἐκµάσσει καὶ ταῖς θριξὶ, τάχα που καὶ διὰ τούτων γυναῖκας ἀπειροκάλους παιδεύουσα. [00457] Ἐπειδὴ γὰρ καὶ τὰ πλέγµατα τῶν τριχῶν πολλάκις βρόχους τοῖς νέοις πλέκουσιν διὸ καὶ Παῦλος καλῶς νουθετεῖ κοσµεῖν ἑαυτὰς µὴ ἐν πλέγµασιν [00458] ἐπειδὴ τοίνυν σύνοιδε τῇ ψυχῇ, ὅτι πολλοὺς νέους διὰ τῶν πλεγµάτων, ὥσπερ δορκάδας διὰ βρόχων ἐθήρευσε, βούλεται καὶ διὰ τῶν τριχῶν ὑπὲρ τῆς µετανοίας ἀπολογήσασθαι [00459] καὶ ἐπειδὴ πολλάκις ἔπλεξεν ἀσεβῶς, ἅπαξ ἔλυσεν εὐσεβῶς. [00460] Τί οὖν τῶν ἐπινοιῶν τούτων λαµβάνει τὸ γέρας; [00461] Ἄκουσον τῆς εσποτικῆς φωνῆς [00462] Αὐτὴ δὲ ἠγάπησε πολὺ, οὗ ἕνεκεν ἀφέωνται αὐτῆς αἱ ἁµαρτίαι αἱ πολλαὶ ἐκεῖναι. [00463] εʹ. [00464] εσπότης ἔῤῥηξε τὸ χειρόγραφον, καὶ Ναυάτος συνάγει τὰ διαῤῥαγέντα. [00465] Εἶδές ποτε φιλοπράγµονα, γραµµατεῖον διαῤῥαγὲν συνάγοντα, καὶ πάλιν φιλοπόνως κολλήσαντα, ἵνα τὴν ἀγωγὴν τῆς συκοφαντίας ἀνανεώσῃ; [00466] Ὁ εσπότης ἔῤῥηξε τὸ χειρόγραφον, τὸ χρέος ἀφῆκεν, ὁ λογοθέτης συκοφαντεῖ. [00467] Ἀλλὰ βραχὺ ἡµῖν ὁ περὶ Ναυάτου λόγος. [00468] Μίµησαι τὴν γυναῖκα, καὶ λήψῃ τὸ γέρας τῆς θεραπείας. [00469] Μὴ δέδοικα Ναυάτου κρίνοντος; [00470] µὴ γὰρ αὐτὸς ὁ µέλλων κρῖναι ζῶντας καὶ νεκρούς; [00471] µὴ γὰρ µετὰ τῶν ἀποστόλων τῶν δώδεκα τρὶς καὶ δέκατος θρόνος Ναυάτου εἰς τὴν κρίσιν τεθήσεται; [00472] Τίς µοι δώσει τῆς µετανοίας τὴν ἀκρίβειαν, κἀγὼ Ἰησοῦ εσπότου τὴν φιλανθρωπίαν ἐγγυῶµαι; [00473] Οὐκ ἀρκεῖ σοι ὄνοµα µετανοίας, ἀλλ' ἔργα µετανοίας. [00474] Ἐὰν εἴπῃς, Μετανοῶ, καὶ πάλιν ὡς κύων ἐπὶ τὸν ἴδιον ἔµετον ἐπιστρέψῃς, ἢ πάλιν ὡς ὗς ἐπὶ τὸν κυλισµὸν τοῦ βορβόρου, οὐ τὸ ῥῆµα ὠφέλησεν, ἀλλ' ὁ βόρβορος συνέπνιξεν. [00475] Ἐὰν δὲ βουληθῇς ἀκριβῶς µετανοῆσαι, θάῤῥει ὑπὲρ ἡµαρτηµένων, µόνον ἀσφάλισαι τὸ λειπόµενον. [00476] Βέλτιον µηδὲ σχεῖν ἀρχὴν τραύµατος [00477] εἰ δὲ δέοι, µᾶλλον θεράπευσον, µᾶλλον περίδησον, µὴ ὑπερίδῃς σκώληξι βρύον. [00478] Ἐὰν δὲ ἐπουλώσῃ, µὴ πάλιν τέµῃς. [00479] Ταχὺ τὸ στόµιον τῆς οὐλῆς γίνεται, τὸ δὲ δι' οὐλῆς σκληρυνθὲν, δυσκόλως πάλιν συνάγεται. [00480] Ἐπεὶ ὅτι φιλάνθρωπος ὁ κριτὴς, οὐ µόνον ἀπὸ τῶν ῥηµάτων, ἀλλὰ καὶ δι' αὐτῶν τῶν πραγµάτων ἀποδεῖξαί µοι ῥᾴδιον. [00481] Ἠκούσατε πάντως τῆς τοῦ ε [59.766] σπότου φιλανθρωπίας, ὅτι πρὸς τὸν µακάριον Πέτρον µετὰ τῶν ἄλλων ἐπαίνων καὶ τοῦτο ἔθηκεν [00482] Σοὶ δώσω τὰς κλεῖς τῆς βασιλείας τῶν οὐρανῶν. [00483] Ἄν τινων ἀφῇς τὰς ἁµαρτίας, ἀφέωνται [00484] ἄν τινων κρατῇς, κεκράτηνται. 14/37

15 [00485] Οὐ δείκνυσι τοῦτο τὴν τοῦ εσπότου φιλανθρωπίαν; [00486] ώσω σοι τὰς κλεῖς. [00487] ιὰ τί δ' οὐκ ἔδωκεν Ἰωάννῃ, ὃς ἐπὶ στῆθος ἀνέπεσε τοῦ εσπότου, τῆς ἀγάπης ἀκριβῶς ἔχων τὸ σύµβολον; [00488] διὰ τί οὐκ ἔδωκεν Ἰακώβῳ, τῷ πρώτῳ ἀποτµηθέντι; [00489] Ἀνεῖλεν γὰρ Ἡρώδης τὸν Ἰάκωβον τὸν ἀδελφὸν Ἰωάννου µαχαίρᾳ. [00490] Βούλει γνῶναι πῶς ἠγάπα τὸν Ἰωάννην; [00491] Παρ' αὐτῷ τῷ σταυρῷ φησι πρὸς τὴν µητέρα αὐτοῦ [00492] Ἴδε ὁ υἱός σου. [00493] Μείζονα ταύτης ἀγάπην ἀπαιτεῖς; [00494] Ἴδε ὁ υἱός σου. [00495] Τὴν κοινὴν παροιµίαν ἐπλήρωσεν. [00496] Τί ἐστι φίλος; [00497] Ἄλλος ἐγώ. [00498] Ἴδε ὁ υἱός σου. [00499] Ὡς τὴν µητέρα παρέθετο τούτῳ. [00500] ιὰ τί τὰς κλεῖς τῆς βασιλείας οὐκ ἐνεχείρισεν, καίτοι ἀγαπῶν ὑπὲρ πάντας αὐτόν; [00501] Ἀλλὰ εσποτικῆς φιλανθρωπίας ἀπόδειξιν ἔχει τὸ εἰρηµένον. [00502] Οὐ δίδωσι τὰς κλεῖς Ἰακώβῳ, οὐ δίδωσι τὰς κλεῖς Ἰωάννῃ, οὐ δίδωσιν ἄλλῳ τινὶ τῶν ἀποστόλων τῶν ἀναµαρτήτων [00503] ἀλλὰ τὸν Πέτρον διὰ τὴν ἑαυτοῦ φιλανθρωπίαν ἐξείλεκται. [00504] Ἐπειδὴ γὰρ Πέτρος πρὶν ἀλέκτορα φωνῆσαι καὶ σιγῶ τὸ λειπόµενον, αἰδοῖ τῆς ἀρετῆς τοῦ ἀνδρὸς προελήφθη ἁµαρτήµατι [00505] διὰ τοῦτο γοῦν οὐδενὶ τῶν µαθητῶν τῶν ἀναµαρτήτων τὰς κλεῖς τῆς βασιλείας τῶν οὐρανῶν ἐπίστευσεν, ἀλλὰ Πέτρῳ τὰς κλεῖς ἐγχειρίζει, ἵνα Πέτρος ὅταν τινὰ ἐξ ἁµαρτηµάτων µετανοήσαντα θεάσηται, καὶ διὰ µετανοίας τὴν ἁµαρτίαν ἀποκενωσάµενον, καὶ βουλόµενον εἰς τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν εἰσελθεῖν, τοῦ καθ' ἑαυτὸν µνησθεὶς ὑποδείγµατος, συνεργὸς αὐτῷ εἰς τὴν σωτηρίαν γένηται. [00506] Πῶς οὐ µακαρίζω τὸν τῆς Ἐκκλησίας θηρευτὴν, οἵους τοὺς σκύλακας ἔθρεψεν; [00507] Οὔπω γὰρ τούτοις τὸ σῶµα τοῦ νοήµατος ἀπεδείξαµεν, καὶ ἤδη τὸ ζῶον προεθηράσαντο. [00508] Ὅµως κατὰ τοὺς θηρευτὰς, µετὰ τὸ ὑµᾶς θηρεῦσαι τὰ νοήµατα, τὰ µέλη τὰ θηρευθέντα διέλωµεν. [00509] Ἐλέγοµεν οὖν, ὅτι διὰ τοῦτο Πέτρῳ τὰς κλεῖς τῆς βασιλείας ἐπίστευσε, καὶ οὐδενὶ τῶν ἀναµαρτήτων κατεπίστευσεν, ἵνα Πέτρος ὅταν ἴδῃ τινὰς τῶν ἐξ ἁµαρτηµάτων ἐπιστρεφόντων, καὶ διὰ µετανοίας εἰς τὴν βασιλείαν εἰσβιαζοµένων βιασταὶ γὰρ ἁρπάζουσι τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν, µνησθεὶς τοῦ καθ' ἑαυτὸν ὑποδείγµατος, καὶ ἡµῖν τοῖς διὰ µετανοίας προσιοῦσιν ὑπανοίξῃ θύραν. [00510] Εἶδες τοῦ πιστεύσαντος τὴν φιλανθρωπίαν; [00511] Πρόσεχε ταῖς κλεισί. [00512] Μετανόησον πρὶν ἀποκλεισθῆναι. [00513] Ἐξουσίαν γὰρ ἔχει ὁ Υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἐπὶ τῆς γῆς ἀφιέναι ἁµαρτίας. [00514] Ὅπου ἡ ἁµαρτία, ἐκεῖ ἡ λύσις. [00515] Μὴ ἐπὶ γῆς ἡδονὴ, καὶ ἐκεῖ ἡ µετάνοια. [00516] Ἐνταῦθα λῦσον, καὶ τότε σε Πέτρος ὑποδέξεται ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ τῷ Κυρίῳ ἡµῶν, ᾧ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. [00517] Ἀµήν. 15/37

16 2006 Cooperatorum Veritatis Societas quoad hanc editionem iura omnia asservantur Iohannes Chrysostomus - De paenitentia [2] Litterarum Omnium Conspectus: 143 Litterae, quae repetitae sunt in 27,640 occasionibus α ,036 Α β Β γ Γ δ Δ ε ,394 Ε ζ Ζ η Η θ Θ ι ,293 Ι κ Κ λ Λ µ Μ ν ,181 Ν ξ Ξ ο ,766 Ο π Π ρ ,066 Ρ ς , σ ,098 Σ τ ,112 Τ υ Υ φ Φ χ Χ ψ Ψ ω Ω ῤ ῥ Ῥ 8172 ά έ ή ί ό ύ ώ ὰ ὲ ὴ ὶ ὸ ὺ ὼ /37

17 ᾶ ῆ ῖ ῦ ῶ ἀ ἐ ἠ ἰ ὀ ὐ ὠ ἁ ἑ ἡ ἱ ὁ ὑ ὡ ἂ ἒ ἢ ἲ ὂ ὒ ὢ ἃ ἓ ἣ ἳ ὃ ὓ ὣ ἄ ἔ ἤ ἴ ὄ ὔ ὤ ἅ ἕ ἥ ἵ ὅ ὕ ὥ ἆ ἦ ἶ ὖ ὦ ἇ ἧ ἷ ὗ ὧ ᾀ ᾐ ῧ ᾠ ᾁ ᾑ ΰ ᾡ ᾂ ᾒ ᾢ ᾃ ᾓ ᾣ ᾄ ᾔ ᾤ ᾅ ᾕ ᾥ ᾆ ᾖ ᾦ ᾇ ᾗ ᾧ ᾳ ῃ ῳ ᾴ ῄ ῴ ᾷ ῇ ῷ Ceterae infrequentes vel rarissimae Litterae expositae non sunt 2006 Cooperatorum Veritatis Societas quoad hanc editionem iura omnia asservantur Iohannes Chrysostomus - De paenitentia [2] Verborum Omnium Conspectus: 2,223Verba, quae repetita sunt in 1,275,959 occasionibus ἃ [00237] [00237] α [00003] Ἀβεβαίοις [00121] ἀγαγεῖν [00050] [00055] ἀγαλλιάσει [00226] [00228] ἀγάπην [00493] ἀγάπης [00487] ἀγαπήσει [00267] [00382] ἀγαπῶν [00500] ἀγγεῖον [00009] ἄγει [00218] ἀγοράσασα [00443] ἄγριον [00259] ἀγωγὴν [00465] ἀδελφικῶν [00426] ἀδελφοὶ [00174] ἀδελφὸν [00219] [00489] ἀδελφοῦ [00253] [00293] ᾅδῃ [00156] ἄδηλον [00117] ἀδήλῳ [00117] ἄδικον [00271] ἄδικος [00044] ἀδόκιµον [00211] 17/37

18 ἀεὶ [00091] [00138] ἄθλιον [00185] αἱ [00408] [00462] [00462] αἰγιαλὸν [00124] αἰδοῖ [00504] αἱµάτων [00347] Αἴνιγµα [00217] αἰνιγµάτων [00218] αἴρων [00244] αἰσθάνεσθαι [00106] αἴσθησιν [00163] αἰσθητηρίων [00203] αἰσχροῖς [00191] αἰσχρὸν [00211] [00323] αἰσχρόν [00212] αἰσχρότης [00203] αἰσχύνας [00204] αἰσχύνῃ [00193] αἰσχύνην [00189] [00290] [00301] αἰσχύνης [00278] [00289] [00323] αἰσχυνόµενος [00189] αἰτήσεως [00304] αἰτήσῃς [00303] [00307] αἴτησιν [00323] αἴτησις [00318] Αἴτησον [00299] αἰτία [00060] αἴτια [00207] αἴτιον [00031] [00056] [00131] αἰφνιδίοις [00125] αἰῶνας [00516] αἰώνων [00516] ἀκάθαρτον [00010] ἀκοῆς [00203] ἀκολασίαν [00221] ἀκολασίας [00218] [00219] [00441] ἀκόλαστον [00187] [00188] ἀκόλαστος [00317] [00387] ἀκολάστῳ [00357] ἀκολάστων [00286] [00313] ἄκοντος [00149] ἀκούεται [00296] ἀκούετε [00237] ἀκούουσιν [00004] ἀκοῦσαι [00237] Ἀκούσασα [00362] ἀκούσῃς [00097] ἀκούσητε [00103] ἄκουσον [00042] [00114] Ἄκουσον [00461] ἀκρασίαν [00265] ἀκρίβειαν [00472] ἀκριβής [00139] ἀκριβοῦς [00011] ἀκριβῶς [00006] [00097] [00140] [00412] [00475] [00487] ἀκρίδας [00259] ἀκροάσεσι [00006] ἄκροις [00085] ἄκρον [00330] ἄκρων [00404] ἄκρως [00333] ἀκτήµων [00256] ἀλάβαστρον [00363] [00443] ἀλαβάστρῳ [00392] ἀλείφει [00435] ἀλέκτορα [00504] ἀλλ [00025] [00146] [00158] [00159] [00161] [00209] [00210] [00245] [00262] [00265] [00284] [00357] [00372] [00378] [00428] [00430] [00433] [00473] [00474] Ἀλλ [00251] [00399] [00444] ἀλλὰ [00024] [00071] [00129] [00130] [00163] [00195] [00205] [00279] [00288] [00293] [00320] [00359] [00367] [00379] [00391] [00404] [00406] [00407] [00413] [00480] [00503] [00505] Ἀλλὰ [00091] [00113] [00262] [00276] [00298] [00317] [00357] [00467] [00501] Ἄλλη [00402] ἀλλήλοις [00144] [00148] [00152] ἀλλήλους [00104] ἄλλον [00145] ἄλλος [00232] Ἄλλος [00189] [00190] [00497] ἀλλοτρίοις [00122] ἀλλότριον [00102] ἄλλῳ [00282] [00502] ἄλλων [00481] ἀλόγων [00411] [00412] ἁλουργίς [00313] ἀλώπεκι [00209] ἀλώπεκος [00208] [00210] ἀλώπηξ [00292] Ἅµα [00181] ἁµαρτάνοντα [00058] ἁµαρτάνοντος [00111] ἁµαρτάνουσι [00049] ἁµαρτάνουσιν [00043] [00048] ἁµαρτάνων [00397] ἁµάρτηµα [00423] [00424] ἁµαρτήµασι [00433] ἁµαρτήµατα [00422] [00437] [00450] ἁµαρτήµατι [00504] ἁµαρτηµάτων [00056] [00106] [00384] [00407] [00408] [00426] [00505] [00509] ἁµαρτίᾳ [00103] ἁµαρτία [00395] [00440] [00514] ἁµαρτίαι [00462] ἁµαρτίαν [00094] [00244] [00505] ἁµαρτίας [00103] [00447] [00483] [00513] ἁµαρτωλὸς [00369] [00372] ἁµαρτωλός [00361] [00366] ἁµαρτωλοῦ [00376] ἀµελούµενον [00329] Ἀµήν [00517] ἀµνὸς [00244] ἀµύνας [00183] ἀµύνωµαι [00108] ἂν [00333] [00365] [00370] [00439] ἄν [00484] Ἄν [00483] ἀναβολὴ [00051] [00066] ἀναβολή [00057] ἀναβολῆς [00056] [00060] ἀναγεγραµµένου [00207] 18/37

19 ἀναγεγραµµένων [00176] ἀναγινώσκει [00380] Ἀναγινώσκεις [00118] ἀναγκαίως [00356] ἀναγράφει [00178] ἀναισθήτων [00134] ἀναισχυντίας [00276] ἀνακάλεσαι [00159] ἀνακαλούµενος [00103] Ἀνακειµένου [00361] ἀνακειµένων [00378] ἀνάκειται [00368] ἀνάκλησιν [00103] ἀναλογίαν [00419] ἀναµαρτήτων [00502] [00505] [00509] ἀναµένει [00066] ἀνανεώσῃ [00465] ἀναπέµπεται [00004] ἀναπλεύσαντες [00125] ἀνδρὸς [00504] ἀνέγνω [00377] Ἀνεῖλεν [00489] ἀνέκειτο [00358] ἀνέπεσε [00487] ἀνέρχοµαι [00197] ἀνέστιος [00256] ἀνετράπην [00026] ἄνθρωποι [00184] ἄνθρωπος [00415] ἀνθρώπου [00173] [00513] ἀνοίξας [00122] ἀνορθοῖ [00036] ἀνορθοῦντος [00019] ἀνταποδίδωσι [00043] ἀντελάβετό [00026] ἀντὶ [00449] ἀντίδικον [00138] [00138] ἀντίδικός [00141] ἀντίδικος [00135] [00139] [00149] [00164] [00166] ἀντιδίκῳ [00115] [00132] [00135] [00153] [00157] [00159] ἀντιδοῦναι [00049] ἀντιθῶµεν [00357] ἀντίκεινται [00152] Ἀντίκεινται [00148] ἀντίκειται [00042] [00144] ἀντιστηρίζει [00032] ἀντίστροφον [00127] ἄντλησον [00417] ἀξίαν [00041] [00308] ἄξιος [00242] ἀξίωµα [00305] [00312] ἀπαιτεῖς [00493] ἀπαιτηθήσῃ [00171] ἀπαλγήσας [00013] ἀπαλεῖψαι [00407] ἅπαξ [00459] Ἅπαξ [00310] ἀπεδείξαµεν [00507] ἀπέδου [00310] ἀπειροκάλους [00456] Ἀπέλαβεν [00354] ἀπέλθῃς [00171] ἀπενεγκάµενον [00127] ἀπέῤῥιψεν [00306] ἀπέρχεται [00320] ἀπεστράφη [00347] ἀπήνεγκε [00353] ἀπογνῷς [00089] ἀπόγνωσιν [00037] ἀπόγνωσις [00014] ἀπογνώτω [00019] ἀποδεῖξαί [00480] ἀπόδειξιν [00008] [00501] ἀποδῷς [00169] ἀποκενωσάµενον [00505] ἀποκλεισθῆναι [00512] ἀποκλείσω [00013] Ἀποκρινοµένου [00384] ἀπολαύσω [00092] ἄπολις [00256] ἀπολογήσασθαι [00458] ἀπολογίαν [00042] ἀπόλωλε [00027] ἀποπτύετε [00326] ἀποσµήξῃ [00455] ἀποστόλων [00471] [00502] ἀποστρέφεσθαι [00356] ἀποτµηθέντι [00488] ἀπόφασιν [00050] ἁπτοµένη [00365] ἀπώλοντο [00034] Ἆρ [00027] [00034] [00051] ἆρα [00049] [00280] [00281] [00282] [00282] [00282] Ἆρα [00323] [00410] [00443] ἀρέσκει [00293] [00298] Ἀρέσκει [00291] ἀρέσκεται [00293] αρεσκευασµένον [00443] ἀρετῇ [00254] ἀρετῆς [00504] ἄρθρου [00372] ἀρκεῖ [00423] [00473] ἀρκέσαι [00433] Ἄρνησαι [00249] ἀρξαµένην [00106] [00106] ἁρπάζουσι [00509] ἀῤῥένων [00275] [00293] ἀῤῥωστοῦντας [00015] ἄρτον [00358] ἄρχειν [00254] ἀρχὴν [00129] [00476] ἄρχοντι [00258] ἀρώµατα [00399] ἀσεβὲς [00354] ἀσεβῶς [00459] ἀσελγείας [00394] 19/37

20 ἀσελγὴς [00046] ἄσεµνα [00199] [00207] ἀσέµνοις [00183] ἄσεµνον [00245] ἀσέµνους [00195] ἀσέµνων [00182] [00203] ἀσθενεῖ [00050] ἀσθένειαν [00051] ἄσιτος [00256] ἀσπασµοῦ [00225] ἀσυνεσίαν [00266] ἀσύνετον [00268] ἀσφάλισαι [00475] ἀσφαλίσοµαι [00092] ἀσώµατον [00078] ἀτελὴς [00225] αὐθεντίας [00259] αὔριόν [00096] αὔριον [00092] [00094] [00095] [00101] [00103] [00109] [00111] αὐτὰ [00122] Αὐτὴ [00462] Αὕτη [00133] [00215] [00404] αὐτὴ [00446] αὐτὴν [00315] [00315] [00386] [00439] αὐτήν [00352] αὐτῆς [00322] [00350] [00353] [00363] [00462] αὐτὸ [00350] αὐτό [00075] [00079] αὐτοῖς [00109] αὐτοµολεῖ [00185] αὐτὸν [00295] αὐτόν [00500] αὐτὸς [00470] αὐτοσχεδίου [00319] αὐτοῦ [00032] [00066] [00070] [00075] [00079] [00081] [00103] [00115] [00132] [00134] [00155] [00242] [00272] [00365] [00371] [00491] αὐτοὺς [00179] αὐτῷ [00076] [00080] [00491] [00505] αὐτῶν [00193] [00211] [00236] [00480] ἀφέωνται [00462] [00483] ἁφῇ [00454] ἀφῆκε [00382] ἀφῆκεν [00466] ἀφῇς [00483] ἀφιέναι [00513] ἀφροσύνης [00396] ἄχθη [00421] ἄψυχον [00393] [00448] ἀψύχων [00447] β [00112] βαθεῖς [00421] βάθη [00421] βαθµούς [00197] βάθους [00417] βαπτίσµατος [00414] Βαπτιστήν [00002] Βαπτιστοῦ [00322] [00344] βάρη [00421] βασιλέα [00252] βασιλεῖ [00261] βασιλείαν [00306] [00505] [00509] [00509] βασιλείας [00148] [00299] [00307] [00314] [00482] [00500] [00505] [00509] βασίλειον [00308] βασιλευόµενοι [00220] βασιλεὺς [00219] [00255] βασιλεύς [00311] βασιλέων [00213] [00305] βασιλέως [00214] [00296] [00323] βασιλικὴν [00255] [00259] βασιλικὸν [00208] [00209] βασιλικοῦ [00207] βασιλικῷ [00211] βασιλίς [00280] βασίλισσα [00275] βασκαίνει [00368] βδελύσσετε [00325] βδελυττόµεθα [00201] βδελυττόµενος [00200] βέβληται [00090] βέλη [00081] βέλος [00085] [00086] [00090] Βέλτιον [00117] [00476] βελτίων [00130] βήµατα [00194] βιάζεται [00256] βίαιος [00045] βιασταὶ [00509] βίβλῳ [00207] βίον [00111] [00376] βίος [00150] βίου [00385] [00425] βίῳ [00155] βλαβερὰ [00207] βλέµµατος [00440] Βλέπει [00293] Βλέπεις [00254] [00305] βλέπεις [00306] βλέπετε [00237] βλεπέτω [00016] βληθήσῃ [00167] βοηθηθῆναι [00022] βόρβορος [00474] βορβόρου [00474] βοτανῶν [00259] Βούλει [00212] [00490] βούλει [00069] [00287] Βούλεσθε [00176] βούλεσθε [00401] βούλεται [00447] [00458] βουλεύµατα [00093] βουληθῇς [00091] [00475] βουλόµενον [00505] βραχέος [00276] βραχὺ [00423] [00467] 20/37