Tο περιοδικο της ενωσης Aποστρατων Aξιωματικων Nαυτικου

Transcript

1 Tο περιοδικο της ενωσης Aποστρατων Aξιωματικων Nαυτικου ETOΣ 20ο TEYXOΣ 101 IANOYAPIOΣ-ΦEBPOYAPIOΣ 2011

2 ΔEΛTIO ENHMEPΩΣHΣ επίκαιρα θέματα TO ΠEPIOΔIKO ENHMEPΩΣHΣ TΩN AΠOΣTPATΩN ΠN KAI ΛΣ ΔIΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΤΕΥΧΟΣ 101 IANOYAPIOΣ-ΦEBPOYAPIOΣ 2011 ΙSSN ΙδιοκτHΤΗΣ Ένωση Aποστράτων Aξιωματικών Nαυτικού I. Παπαρρηγοπούλου & Π.Π. Γερμανού, Πλατεία Kλαυθμώνος, Aθήνα Τηλ: , Φαξ: ΕΚΔΟΤΗΣ-ΔIEYΘYNTHΣ Aντιναύαρχος ΠN ε.α. ΣΠ. ΠEPBAINAΣ, ΠρOεδρος Eνωσης AποστρAτων AξιωματικΩν NαυτικοY NΠΔΔ ΣYMBOYΛOΣ EKΔOΣEΩΣ Yποναύαρχος ΠN ε.α. Δ. Aποστολάκης ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ Yποναύαρχος ΠN (O) ε.α. N. Tσαπράζης ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ EΠITPOΠH Yποναύαρχος ΛΣ ε.α. Δ. Παπαζαφείρης Aρχιπλοίαρχος ΠN (Δδ) ε.α. I. Aγγελόπουλος Πλοίαρχος ΠN (ΠY) ε.α. X. Aϊδίνης Aντιπλοίαρχος ΠN (ΠT) ε.α. Γρ. Γεωργακόπουλος Aντιπλοίαρχος ΠN (ΠY) ε.α. Γ. Tζικάκης Φωτογραφικο υλικο Δ. Παναγιωτόπουλος ΔIANEMETAI ΔΩPEAN ΣTA MEΛH EAAN TIMH ΤΕΥΧΟΥΣ: 1 Eτήσια συνδρομή για ιδιώτες, συμπεριλαμβανομένων των ταχυδρομικών τελών: 5 ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΕΚΤΥΠΩΣΗ Βιβλιοσυνεργατική ΑΕΠΕΕ Φειδίου 18, Αθήνα Τηλ.: Copyright ΘAΛAΣΣINOI AΠOHXOI Τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν τις προσωπικές απόψεις των συντακτών τους και σε καμμιά περίπτωση δεν δεσμεύουν την EAAN Tο τεύχος αυτό περιέχει πληροφορίες, σχόλια και ειδήσεις μέχρι 25/2 /2011 Περιεχόμενα ΔEΛTIO ENHMEPΩΣHΣ επίκαιρα Eπιστολή προς τουν Yπουργό Eθνικής Άμυνας 3 15 χρόνια από την ημέρα των Iμίων 5 Xαιρετισμός του Προέδρου EAAN κατά την κοπή πίτας την 16/01/ Aνασκόπηση των γεγονότων 6 ΘPHΣKEYTIKA ΘEMATA Oι τρεις Iεράρχες 8 EΛEYΘEPO BHMA ιστορικά Πλοία και Mοναστήρια 9 Ο κ. Dominique Straus-Kahn και οι τομείς ανάπτυξης της Ελλάδας 12 H άλλη πλευρά του πολέμου 15 Oράτιος Nέλσον 18 Γεγονότα και πρόσωπα που στιγμάτισαν την Μικρασιατική Καταστροφή 22 Παπανικολής. Ένα όνομα με ιστορία 28 Nαυτικό Mουσείο Kρήτης (Xανιά) 30 IMIA 15 χρόνια μετά. Oι προκλήσεις των Tούρκων συνεχίζονται 31 EΛEYΘEPO BHMA κοινωνικά Ποικίλα κι αληθινά 35 Για την πολιτική και τους πολιτικούς 37 Προς γονείς επιστολή δεύτερη 37 Παρασκευή 11 Μαρτίου Iατρικά θέματα. Γυναικεία ακράτεια ούρων και διαταραχές χαλάρωσης πυελικού εδάφους 42 Iατρικά θέματα. Oλική αρθροπλαστική γόνατος 44 ΔPAΣTHPIOTHTEΣ 47 EΠIKAIPO KENTPI 53 ANAKOINΩΣEIΣ 54 EΠIΣTOΛEΣ 60 XPHΣIMEΣ ΠΛHPOΦOPIEΣ 67 ΔIAΦOPA Ένας Έλληνας φαντάρος στον Αμερικανικό Στρατό κατά τον Β ΠΠ, με πλούσια δράση 69 Άγγελμα νέας ζωής 71 NEKPOΛOΓIEΣ 72 ΦΩTOΓPAΦIKO PEΠOPTAZ 76 - Eξώφυλλο: H φωτογραφία είναι συμβολική. Σκότος επικρατεί. Έτσι όπως προσπαθούν να μετρατρέψουν ορισμένοι κύκλοι την EAAN. - Oπισθόφυλλο: Tο Mινωικό πλοίο «Mίνωα» (που έλαβε μέρος στους Oλυμπιακούς αγώνες 2004). Aνασκόπηση των γεγονότων 1. Το τελευταίο διάστημα υπήρξαν πολλά θέματα που απασχόλησαν την ΕΑΑΝ. Κρίνεται σκόπιμο να ενημερώσουμε τα Μέλη μας, συνοπτικά για αυτά και για τις ενέργειες στις οποίες προέβημεν: α. Πληροφορηθήκαμε επίσημα ότι το ΥΕΘΑ έχει ξεκινήσει τις διαδικασίες για μετατροπή των Ενώσεων Αποστράτων και των τριών Κλάδων των Ε.Δ. από Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου (ΝΠΔΔ) σε Νομικά Πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου (ΝΠΙΔ) σωματειακής μορφής. Το θέμα είναι πολύ σοβαρό και αφορά όλους μας, γιατί εάν τελεσφορήσει αυτή η προσπάθεια, οι απόστρατοι θα χάσουν την δύναμη που τους εξασφαλίζουν οι Ενώσεις τους και θα μείνουν απροστάτευτοι στα νέα μέτρα που όπως τα παρουσιάζουν τα ΜΜΕ, είναι η υπαγωγή και των τριών Μετοχικών Ταμείων στο Υπουργείο Εργασίας, όπως αναγράφεται κατωτέρω και στο μέλλον της υγειονομικής τους περίθαλψης η οποία έχει άμεση σχέση με το καθεστώς λειτουργίας του ΝΝΑ. Η ΕΑΑΝ έστειλε την επιστολή που αναγράφεται στην σελίδα 4 του παρόντος, ενώ όλοι οι Σύλλογοι/Ενώσεις Ιδιωτικού Δικαίου που δραστηριοποιούνται στον χώρο του Π.Ν. σε σύσκεψη που έγινε με το ΔΣ/ΕΑΑΝ συμφώνησαν ομόφωνα στην ανάγκη ύπαρξης της ΕΑΑΝ με το σημερινό καθεστώς. Καλούμε όλους τους συναδέλφους που ενδιαφέρονται για τη μη αλλαγή του καθεστώτος της ΕΑΑΝ να το εκδηλώσουν έμπρακτα με αποστολή επιστολών και με παραστάσεις στους αρμοδίους, γενικότερα με όποια ενέργεια θεωρούν πρόσφορη και να παρακολουθούν το site της ΕΑΑΝ ώστε να ενημερώνονται για τις εξελίξεις. β. Το δεύτερο σοβαρό θέμα που μας απασχολεί είναι η διαφαινόμενη, τουλάχιστον από δημοσιεύματα του τύπου τα οποία πάντως δεν έχουν διαψευσθεί, υπαγωγή και των τριών Μετοχικών Ταμείων στο Υπουργείο Εργασίας και η ένεκα τούτου μείωσή τους στο 20% της συντάξεως και το αβέβαιο μέλλον του ΕΚΟΕΜΝ. Οι Ενώσεις που εκπροσωπούμε τους μετόχους και τους μερισματούχους αποστείλαμε την επιστολή που φαίνεται στην σελίδα 66 του παρόντος και περιμένουμε διευκρινίσεις στο θέμα αυτό. Απαιτούνται ενέργειες από τους συναδέλφους, όπως περιγράφονται στην ανωτέρω παράγραφο. Γράφει ο Πρόεδρος της ΕΑΑΝ Αντιναύαρχος ε.α. Σ.Περβαινάς Π.Ν. γ. Το μέρισμα των αποστράτων του Π.Ν. και του Λ.Σ. μειώθηκε από κατά 8%, ενώ οι αρχικές προθέσεις σύμφωνα με την αναλογιστική μελέτη ξεκίνησαν με περικοπή κατά 25% και 15%. Το 8% επετεύχθη κατόπιν ενεργειών της ΕΑΑΝ και του Α/ΓΕΝ. 2. Πέραν των σοβαρών αυτών θεμάτων που κληθήκαμε να διαχειριστούμε, η ΕΑΑΝ διόργανωσε τις ακόλουθες εκδηλώσεις οι οποίες πέραν της προβολής της ΕΑΑΝ έδωσαν την ευκαιρία στα Μέλη μας να μετάσχουν σε ζεστές εκδηλώσεις και να συναντηθούν με άλλους συναδέλφους τους και να θυμηθούν τα παλιά. Οι εκδηλώσεις αυτές ήταν: α. Την ο Πρόεδρος και Μέλη του ΔΣ/ΕΑΑΝ παρέστησαν στην ΣΜΥΝ σε τελετή που διοργάνωσε το ΓΕΝ για τους αποστρατευθέντες το 2010 Αξιωματικούς (Ε). β. Το ίδιο συνέβη την στη ΣΝΔ για τους Αξιωματικούς που απεφοίτησαν από την ΣΝΔ. γ. Την και με την παρουσία του Α/ΓΕΝ έγινε στη ΛΑΕΔ ο ετήσιος χορός της ΕΑΑΝ με συμμετοχή 233 συναδέλφων. δ. Ο Πρόεδρος και Μέλη του ΔΣ/ΕΑΑΝ επισκεύθηκαν την συναδέλφους που ενοσηλεύοντο στο ΝΝΑ και αφού τους ευχήθηκαν καλή ανάρρωση τους έδωσαν συμβολικά δώρα. ε. Την έγινε στο Πολεμικό Μουσείο η κοπή της πίτας της ΕΑΑΝ με συμμετοχή περίπου 600 συναδέλφων. 3. Ο Πρόεδρος και Μέλη του ΔΣ/ΕΑΑΝ παρέστησαν στις ακόλουθες γιορτές κοπής πίτας και έτσι δόθηκε ευκαιρία για σύσφιξη των σχέσεων μεταξύ της ΕΑΑΝ και των συμμετασχόντων: α. Την του ΣΑ/ΣΜΥΝ, β.την του ΓΕΝ, γ.την του Παραρτήματος ΕΑΑΝ ΚΡΗΤΗΣ, δ.την του Παραρτήματος ΕΑΑΝ ΣΑΛΑΜΙΝΑΣ, ε.την του Παραρτήματος ΕΑΑΝ ΠΑΤΡΑΣ, στ. Την του Συλλόγου Αποφοίτων ΣΝΔ, ζ.την του Συλλόγου Ναυτικής Αεροπορίας, η.την του Παραρτήματος ΕΑΑΝ ΠΟΡΟΥ, θ. Την του ΠΜ/ΣΑΣΥ/ ΠΝ, ι. Την στον χορό της ΕΑΑΛΣ, Ια. Την στον χορό του Συνδέσμου Υ/Β. 4. Την σε εκδηλώσεις μνήμης για τους ήρωες των Ιμίων ο Πρόεδρος της ΕΑΑΝ παρέστη στην τελετή που οργάνωσε το ΚΕΘΑ και ο ΠΜ/ΣΑΣΥ/ΠΝ στην Αθήνα, ενώ στην αντίστοιχη τελετή στο Δήμο Πειραιά παρέστη IANOYAPIOΣ-ΦEBPOYAPIOΣ 2011

3 ΔEΛTIO ENHMEPΩΣHΣ επίκαιρα θέματα Μέλος του ΔΣ/ΕΑΑΝ. Σημειώνεται ότι στην επίσημη τελετή που οργάνωσε το ΓΕΝ στην ΔΝE δεν εκλήθη η ΕΑΑΝ 5. Το ΔΣ/ΕΑΑΝ με την υπ.αριθ.47από 3/2/2011 απόφασή του, απεφάσισε την από ίδρυση Παραρτήματος ΕΑΑΝ Βορειοδυτικής Ελλάδος με έδρα την Κέρκυρα και όρισε ΔΣ με Πρόεδρο τον Αρχιπλοίαρχο Δ. Κουτσοδόντη Π.Ν. ε.α. και την μετονομασία του υπάρχοντος Παραρτήματος με έδρα την Πάτρα σε Παράρτημα Νοτιοδυτικής Ελλάδος. 6. Μπροστά μας για το επόμενο χρονικό διάστημα έχουμε: Αξιότιμε Κε Υπουργέ 1. Ενημερωθήκαμε επίσημα ότι το Υπουργείο Άμυνας στην παρούσα φάση προτίθεται να ξεκινήσει τις διαδικασίες για την μετατροπή των Ενώσεων Αποστράτων Στρατού (ΕΑΑΣ) Ναυτικού (ΕΑΑΝ) και Αεροπορίας (ΕΑΑΑ), από Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου (ΝΠΔΔ) σε Νομικά Πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου (ΝΠΙΔ) σωματειακής μορφής. 2. Η Κυβέρνηση και ειδικότερα ο καθ ύλην αρμόδιος Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης κος Θ. Πάγκαλος, έχει διατυπώσει το τελευταίο διάστημα την πρόθεση να καταργήσει τα ΝΠΔΔ τα οποία : α. Επιβαρύνουν τον κρατικό προϋπολογισμό (Π/Υ), προς εξοικονόμηση χρημάτων. β. Έχουν στο ανθρώπινο δυναμικό τους Δημοσίους Υπαλλήλους, προς εξοικονόμηση και πιο ορθολογική κατανομή του ανθρώπινου δυναμικού. γ. Είναι άχρηστες, ουδέν προσφέρουν και είναι απλά ΝΠΔΔ σφραγίδες. 3. Οι Ενώσεις Αποστράτων Αξιωματικών και ειδικά η ΕΑΑΝ στην οποία αναφερόμεθα στο παρόν, η οποία α. Την Πέμπτη και ώρα 11:00 θα γίνει στο εντευκτήριο της ΕΑΑΝ ενημέρωση των Μελών μας από τον Πρόεδρο και το ΔΣ/ΕΑΑΝ β. Εντός του Μαΐου θα γίνει η καθιερωμένη επίσκεψη στο Στόλο, σε ημερομηνία που θα γνωστοποιηθεί εγκαίρως. γ. Έναρξη υποβολής των αιτήσεων για παραθερισμό στα παραθεριστικά κέντρα που μας παραχωρεί το ΓΕΝ και σε ιδιωτικά Ξενοδοχεία. 7. Καλούμε τα Μέλη της ΕΑΑΝ σε αγωνιστική ετοιμότητα και σε αλληλοενημέρωση για την επερχόμενη καταιγίδα. Eπιστολή προς τον Yπουργό Eθνικής Άμυνας ΠΡΟΣ: Υπουργό Εθνικής Άμυνας Kον Ε. Βενιζέλο ΚΟΙΝ. : Αναπληρωτή Υπουργό Εθνικής Άμυνας Kον Π. Μπεγλίτη Α/ΓΕΕΘΑ Α/ΓΕΝ Α.Λ.Σ. Ε.Α.Α.Σ. Ε.Α.Α.Α. ΘΕΜΑ: Απόψεις ΕΑΑΝ επί σχεδίου μετατροπής της από Ν.Π.Δ.Δ. σε Ν.Π.Ι.Δ. Aρ. Πρωτοκόλου: 76 Hμερομηνία:3/2/2011 εκπροσωπεί αποστράτους του Π.Ν. και του Λ.Σ. και τα ορφανικά Μέλη αυτών, δεν εμπίπτει σε κάποια από τις ανωτέρω τρεις παραμέτρους γιατί : α. Δεν επιβαρύνει τον κρατικό Π/Υ ούτε κατά 1 ΕΥΡΩ, γιατί τα έσοδά της προέρχονται από ατομικές εισφορές και από την αξιοποίηση της κινητής και ακίνητης περιουσίας της (αυτοχρηματοδοτούμενη). β. Δεν έχει στην δύναμή της Δημοσίους Υπαλλήλους. γ. Δεν είναι άχρηστη και ΝΠΔΔ σφραγίδα. Η επί σειρά ετών λειτουργία της με την παρούσα μορφή έχει αποδείξει ότι έχει ανταποκριθεί πλήρως στους σκοπούς που προβλέπονται στο Καταστατικό της και δεν συντρέχει λόγος για θεσμικές αλλαγές στην λειτουργία της. 4. Ως γνωστόν, ως ΝΠΙΔ υπάρχουν πολλοί Σύλλογοι /Σύνδεσμοι /Ενώσεις αποστράτων και μάλιστα το τελευταίο διάστημα βρίσκουν πρόσφορο έδαφος για να ιδρυθούν νέοι, λόγω της οικονομικής κρίσης και των ένεκα ταύτης λαμβανομένων μέτρων, που θίγουν τους αποστράτους. 5. Οι βασικές διαφορές μεταξύ των ΝΠΔΔ και ΝΠΙΔ είναι: α. Τα ΝΠΔΔ εποπτεύονται από τον αρμόδιο Υπουργό, ενώ τα ΝΠΙΔ από την Γενική τους Συνέλευση, η οποία σημειωτέον δεν προβλέπεται στα ΝΠΔΔ. β. η ίδρυση και η λειτουργία των ΝΠΔΔ διέπονται από το Δημόσιο Δίκαιο, ενώ των ΝΠΙΔ από τον Αστικό Κώδικα. γ. Τα οικονομικά των ΝΠΔΔ διεκπεραιώνονται σύμφωνα με το Δημόσιο Λογιστικό, περιλαμβανομένης και της έγκρισης των Π/Υ και των δαπανών τους από το ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ και υποβάλλονται για έλεγχο στο Ελεγκτικό Συνέδριο, ενώ των ΝΠΙΔ διεκπεραιώνονται με ελεύθερη διαδικασία. δ. Τα ΝΠΔΔ είναι κρατικές Αρχές /Οντότητες. 6. Οι σκοποί των ΝΠΔΔ και ΝΠΙΔ μπορεί να είναι παρόμοιοι, η ΕΑΑΝ όμως, ως ΝΠΔΔ, επιτελεί και τα ακόλουθα, που δεν μπορούν να επιτελέσουν τα υπόλοιπα ΝΠΙΔ των αποστράτων, χωρίς να υπάρχει εκ μέρους μας πρόθεση υποβάθμισης του έργου τους: α. Παραθερισμός των αποστράτων σε παραθεριστικά κέντρα του Π.Ν. που παραχωρούνται από το ΓΕΝ, όπως και σε ιδιωτικά Ξενοδοχεία επιδοτούμενα από την ΕΑΑΝ βάσει προγραμμάτων της. β. Έκδοση ταυτοτήτων αποστράτων για είσοδο σε μονάδες του Π.Ν. και σε Στρατιωτικά Νοσοκομεία, Παραθεριστικά κέντρα, στον Προμηθευτικό Οργανισμό Ναυτικού, κ.λπ. Οι ταυτότητες αυτές είναι απαραίτητες, γιατί στις νέες Αστυνομικές ταυτότητες δεν αναγράφεται πλέον το επάγγελμα. γ. Έκδοση ταυτοτήτων βετεράνων για τους ως άνω λόγους και επί πλέον ως ένδειξη της οφειλομένης προς αυτούς τιμής. δ. Εκπροσώπηση των αποστράτων στα ΜΤΝ, ΝΝΑ και ΟΣΜΑΝ, όπου υπάρχουν τεράστια συμφέροντά τους. ε. αυτοχρηματοδοτούμενο σύστημα Προνοίας προς τους αναξιοπαθούντες συναδέλφους. στ. Επίσημη εκπροσώπηση των αποστράτων σε επίσημες Δημόσιες εκδηλώσεις και τελετές κατόπιν προσκλήσεων των Πολιτειακών, Πολιτικών, Στρατιωτικών και Πανεπιστημιακών Αρχών (Γενικά Επιτελεία και ιδίως ΓΕΝ, Περιφέρειες, Δήμοι, Πανεπιστήμια, Ακαδημία κ.α.). ζ. Ίδρυση και λειτουργία Παραρτημάτων στην περιφέρεια (Σαλαμίνα, Πόρος, Πάτρα, Κρήτη, Θεσσαλονίκη και Κέρκυρα), όπου υπάρχουν και Μονάδες του Π. Ν. και κατά αυτόν τον τρόπο αφενός μεν ενδυνάμωση των δεσμών μεταξύ των εν ενεργεία και των αποστράτων, αφετέρου δε από κοινού προβολή του Π.Ν. στις τοπικές κοινωνίες. η. Ύπαρξη κεντρικού εντευκτηρίου στην ΕΑΑΝ και αντιστοίχων στα Παραρτήματα, όπου οι απόστρατοι συναντώνται σε καθημερινή βάση και ενδυναμώνουν τους μεταξύ τους δεσμούς. θ. Έκδοση περιοδικού υψηλού κύρους, που προβάλλει τα προβλήματα των αποστράτων, διακινεί ιδέες και προάγει την Ελληνική Ιστορία και τις ναυτικές παραδόσεις. Σημειώνεται εδώ ότι το διμηνιαίο περιοδικό μας αποστέλλεται, εκτός από τα Μέλη μας, στη Βουλή των Ελλήνων, σε διάφορες Βιβλιοθήκες της Ελληνικής Επικράτειας, σε Ακαδημαϊκούς, Πρεσβείες και σημαίνοντα πρόσωπα της ελληνικής κοινωνίας και του εξωτερικού. ι. Διαχείριση της σεβαστής κινητής και ακίνητης περιουσίας της ΕΑΑΝ, που περιλαμβάνει και ένα κληροδότημα, η οποία έχει δημιουργηθεί διαχρονικά από τις εισφορές των εν ενεργεία και αποστράτων. ια. Διάθεση χρημάτων από τον Π/Υ της για αγορά εξοπλισμού στο ΝΝΑ, συντήρηση και επισκευή κτηρίου ΔΔΜΝ και για το Θέρετρο Αξιωματικών Ναυτικού (Θ.Α.Ν.) κ.ά.. 7. Το ΔΣ/ΕΑΑΝ ομόφωνα και τα Μέλη της ΕΑΑΝ στην συντριπτική τους πλειοψηφία είναι αντίθετοι με την αλλαγή του σημερινού καθεστώτος της ΕΑΑΝ, γιατί αυτή θα σηματοδοτήσει την διάλυσή της και την ένεκα τούτου αποδυνάμωση των αποστράτων, πράγμα που δυστυχώς επιθυμούν και απεργάζονται ορισμένοι κύκλοι. Η αλλαγή αυτή, πέραν των άλλων, θα δημιουργήσει νομικά και οικονομικά προβλήματα, λόγω της ύπαρξης της κινητής και ακίνητης περιουσίας της ΕΑΑΝ και των ενδεχόμενων ατομικών απαιτήσεων από Μέλη που συμμετείχαν στην υπό το προηγούμενο καθεστώς (ΝΠΔΔ) ΕΑΑΝ. 8. Κύριε Υπουργέ, στην συνάντηση που είχατε με το συντονιστικό των τριών Ενώσεων Αποστράτων Αξιωματικών (ΕΑΑΣ, ΕΑΑΝ και ΕΑΑΑ) την παρουσία του ΑΝΥΕΘΑ κου Π. Μπεγλίτη και της Ηγεσίας των Ε.Δ. και σε σχετική παρουσίαση που σας έγινε, απαντήσατε ότι δεν είστε αντίθετος στην διατήρηση των Ενώσεων αυτών ως ΝΠΔΔ. 9. Μετά τις οικονομικές θυσίες που υπέστησαν οι απόστρατοι, περιμένουν η Πολιτεία να σταθεί θεσμικά στο πλευρό τους και να μην προβεί στην διάλυση των μοναδικών Ορ- IANOYAPIOΣ-ΦEBPOYAPIOΣ 2011 IANOYAPIOΣ-ΦEBPOYAPIOΣ 2011

4 ΔEΛTIO ENHMEPΩΣHΣ επίκαιρα θέματα γάνων που εκφράζουν το σύνολο των αποστράτων. 10. Κατόπιν των ανωτέρω αιτούμεθα την διατήρηση του σημερινού καθεστώτος της ΕΑΑΝ και την λειτουργία της ως ΝΠΔΔ της Ένωσης των Αποστράτων Αξιωματικών Π.Ν. και Λ.Σ. Το Διοικητικό Συμβούλιο ΕΑΑΝ 1. ΠΡΟΕΔΡΟΣ Αντιναύαρχος ε.α. Σ. Περβαινάς ΠΝ 2. ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ Αντιναύαρχος ε.α. Θ. Γερούκης ΠΝ 3. ΔΙΕΥΘΥΝΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ Αντιπλοίαρχος (Ε) ε.α. Γ. Τζικάκης ΠΝ 4. ΜΕΛΟΣ Υποναύαρχος ε.α. Β. Πατέλης ΠΝ 5. ΜΕΛΟΣ Υποναύαρχος (M) ε.α. Δ. Αποστολάκης ΠΝ 6. ΜΕΛΟΣ Υποναύαρχος (Ο) ε.α. Ν. Τσαπράζης ΠΝ 7. ΜΕΛΟΣ Υποναύαρχος (ΥΙ) ε.α. Α. Παρασκευόπουλος ΠΝ 8. ΜΕΛΟΣ Υποναύαρχος ΛΣ ε.α. Δ. Παπαζαφείρης 9. ΜΕΛΟΣ Αρχιπλοίαρχος (Δδ) ε.α. Ι. Αγγελόπουλος ΠΝ 10. ΜΕΛΟΣ Πλοίαρχος (Ε) ε.α. Χ. Αϊδίνης ΠΝ 11. ΜΕΛΟΣ Αντιπλοίαρχος (Ε) ε.α. Γρ. Γεωργακόπουλος ΠΝ Κατ εξουσιοδότηση του Δ.Σ. Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ Δ.Σ. ΕΑΑΝ Αντιναύαρχος ε.α. ΣΠ. ΠΕΡΒΑΙΝΑΣ ΠΝ Xαιρετισμός του προέδρου EAAN Aντιναυάρχου ε.α. Σπυρίδωνος Περβαινά Π.N. κατά την κοπή πίτας της EAAN την A ξιότιμοι προσκεκλημένοι Ναύαρχοι, Εκπρόσωπε του Αρχηγού Λ.Σ., Αξιότιμοι πρώην και νυν Δήμαρχοι, Πρόεδροι του Συλλόγου Αποφοίτων ΣΝΔ, Ελληνικού Συνδέσμου Υποβρυχίων, Ναυτικής Αεροπορίας, ΣΑ/ΣΜΥΝ, ΠΜ/ΣΑΣΥ/ΠΝ, Πρόεδροι Παραρτημάτων Ε.Α.Α.Ν., εκπρόσωποι της ΕΑΑΛΣ, Ε. Α.Α.Σ. και Ε.Α.Α.Α., Πρόεδρε Ναυτικού Μουσείου Ελλάδος, πρώην Πρόεδρε Ε.Α.Α.Ν. Ναύαρχε Βάλλα. Αγαπητοί συνάδελφοι, Κυρίες και Κύριοι, 1. Κατ αρχήν θα ήθελα να ευχηθώ εκ μέρους εμού προσωπικά και του ΔΣ/ΕΑΑΝ καλή χρονιά με υγεία και οικογενειακή και προσωπική ευτυχία 2. Το έτος 2011 που ήδη διανύουμε, σύμφωνα με όλα τα στοιχεία που παρουσιάζονται θα είναι πιο δύσκολο από το 2010 που ήταν ήδη ένα δύσκολο έτος. Η ΕΑΑΝ θέλει να περάσει το μύνημα ότι θα πρέπει να ατενήσουμε το μέλλον με αισιοδοξία, γιατί η ψυχολογία είναι ο βασικότερος παράγων για να εξέλθουμε από την κρίση, για την οποία έχουμε καθαρή τη συνείδησή μας διότι δεν την δημιουργήσαμε εμείς. 3. Το νέο ΔΣ/ΕΑΑΝ. που εξελέγη κατά τις αρχαιρεσίες της παρέλαβε τα καθήκοντά του την και στο διάστημα των 10 αυτών μηνών αντιμετώπισε πάρα πολλά προβλήματα που αφορούσαν τους αποστράτους. Το ΔΣ/ΕΑΑΝ σε πλήρη ομόνοια κατέβαλε σύντονες προσπάθειες για την επίλυσή τους, αλλά δυστυχώς στα οικονομικά η επιτυχία ήταν μικρή, γιατί άλλωστε ουδείς κλάδος του ελληνικού λαού με τις όποιες αντιδράσεις και κινητοποιήσεις πέτυχε κάτι σημαντικό. Πάντως ο αγώνας συνεχίζεται και εδώ ήθελα να τονίσω ότι η επιτυχής έκβασή του εξαρτάται και από το κατά πόσον είμαστε όλοι οι απόστρατοι του Π.Ν. ενωμένοι και πόσο μετέχουμε στα δρώμενα της ΕΑΑΝ. 4. Κατά το 2010, το ΔΣ/ΕΑΑΝ. στα πλαίσια της διεξαγωγής της καθημερινής υπηρεσίας, που πιστέψτε με είναι πολύ δύσκολη και επίμονη, πέτυχε τα ακόλουθα που βοηθούν την εξυπηρέτηση και ενημέρωση των Μελών μας: α. Αντικατάσταση του τηλεφωνικού κέντρου της ΕΑΑΝ με άλλο σύγχρονης τεχνολογίας, β. Αναβάθμιση του site της ΕΑΑΝ ώστε να είναι ένα εξιόπιστο εργαλείο ενημέρωσης των Μελών μας, γ. Αναβάθμιση του Περιοδικού Θαλασσινοί Απόηχοι, δ. Τοποθέτηση στο κτίριο της ΕΑΑΝ συστήματος καμερών ασφαλείας και πυρασφάλειας, ε. Αυθημερόν έκδοση ταυτοτήτων Μελών μας, στ. Παροχή δωρεάν καφέδων και αναψυκτικών σε όλα τα εντευκτήρια της ΕΑΑΝ, ζ. Διερεύνηση των προβλημάτων και των διορθωτικών αλλαγών που επιθυμούν τα Μέλη μας με δημοσίευση στους Θ.Απόηχους σχετικού ερωτηματολογίου. 5. Πέραν των λειτουργικών παρεμβάσεων προέβημεν και στις ακόλουθες και σοβαρότερες παρεμβάσεις: α. Προσφυγή κατά του μνημονίου στα θέματα που μας απασχολούν (μείωση μισθών και συντάξεων και νέο ασφαλιστικό) β. Για δεύτερη χρονιά, καθιέρωση δικαιώματος παραθερισμού σε ιδιωτικό ξενοδοχείο της αρεσκείας του δικαιουμένου καθόλη την Επικράτεια, ώστε πέραν των άλλων να δοθεί δυνατότητα παραθερισμού και στα Μέλη των Παραρτημάτων της ΕΑΑΝ, αλλά και στους Λιμενικούς που δεν έχουν πρόσβαση στο Θ.Α.Ν. γ. Δημιουργία Παραρτήματος ΕΑΑΝ Β.Ελλάδος στην Θεσ/κη από και σύντομα στην Κέρκυρα. δ. Συνάντηση με όλα τα ΔΣ των Συλλόγων /Ενώσεων Ιδιωτικού Δικαίου που δραστηριοποιούνται στον χώρο των αποστράτων του Π.Ν. ε. Ενημέρωση από τον Πρόεδρο και το ΔΣ/ΕΑΑΝ των Μελών μας στο εντευκτήριο της ΕΑΑΝ τον Ιούνιο και Οκτώβριο και αντίστοιχα στα Παραρτήματά μας. στ. Σε συνεργασία με το ΓΕΝ και ΝΝΑ προτεραιότητα στα ραντεβού για τους βετεράνους. 6. Ειδικότερα σε θέματα υψηλού ενδιαφέροντος με τις παρεμβάσεις μας πετύχαμε: α. Σε συνεργασία και με το ΓΕΝ ομαλή λειτουργία του ΝΝΑ παρά τις αρχικά δυσοίωνες προβλέψεις που υπήρξαν. Επίσης αγοράσαμε και δωρήσαμε στο ΝΝΑ μία πλήρη κλίνη ΜΕΘ και ενα λιθροτρίπτη, όπως και άλλα μικρότερης σημασίας υλικά. β. Σε συνεργασία με το ΓΕΝ μείωση του μερίσματος του ΜΤΝ στο 8% από το 25% και μετέπειτα 15% που ήταν η αρχική πρόθεση. 7. Οι στόχοι τους οποίους έχουμε θέσει για το 2011 είναι: α. Επαγρύπνηση για τα θέματα που μας αφορούν άμεσα, όπως ΜΤΝ, ΝΝΑ καθεστώς Ενώσεων Αποστράτων κ.λπ. β. Συνέχιση του Παραθερισμού σε ιδιωτικά ξενοδοχεία για περίπου 200 συναδέλφους, γ. Σύνταξη νέου κανονισμού παραθερισμού ο οποίος θα κοινοποιηθεί για διαβούλευση μεταξύ των Μελών μας, δ. Ακόμη καλύτερη λειτουργία της ΕΑΑΝ (νέα Μηχανογράφηση, νέο ερωτηματολόγιο κ.λπ.), ε. Πώληση ιδιόκτητης έκτασης Κορακιές Αργολίδος (αναμένεται έγκριση ΑΝΣ), στ. Ενίσχυση των δεσμών με τους Συλλόγους/Ενώσεις Ιδιωτικού Δικαίου που δραστηριοποιούνται στο χώρο των αποστράτων του Π.Ν., ζ. Συμμετοχή περισσοτέρων αποστράτων στα δρώμενα της ΕΑΑΝ. Τελειώνωντας, αφού σας ευχηθώ για άλλη μία φορά Χρόνια Πολλά και ευτυχισμένο το 2011, σας καλώ να είστε σε αγωνιστική ετοιμότητα και να πυκνώσετε τις τάξεις της ΕΑΑΝ. Ευχαριστώ Πέρασαν 15 χρόνια από την ημέρα των Ιμίων. Δεν τους ξεχνάμε Γράφει ο Υποναύαρχος (ο) εα Νικ. Τσαπράζης ΠΝ Δ εκαπέντε χρόνια πέρασαν από την αποφράδα εκείνη ημέρα των Ιμίων, που το ΠΝ έχασε τρία νέα παληκάρια (χωρίς νόημα. Θυσία στις άστοχες ενέργειες της τότε ηγεσίας στρατιωτικής και πολιτικής) και έγραψε η Ιστορία του Ναυτικού στο Πάνθεον των Ηρώων τρεις νέους ήρωες, τον τότε Αντιπλοίαρχο Χ. Καραθανάση, τον τότε Yποπλοίαρχο Π. Βλαχάκο και τον τότε Αρχικελευστή Ε. Γιαλοψό. Η ηρωική αυτή θυσία των τριών αξιωματικών, αποτελεί ορόσημο χρέους και φιλοπατρίας κατά τη θλιβερή εκείνη νύχτα, κάτω από οριακές συνθήκες. Χρέος όλων μας είναι να μην τους ξεχνάμε γιατί σε μια δύσκολη συγκυρία έσωσαν την τιμή και την αξιοπρέπεια της πατρίδας. Αυτά τα παιδιά έκαναν πράξη τα λόγια του ιστορικού της Αρχαίας Ελλάδας Θουκυδίδη «μητρός τε και πατρός τε και πάντων των προγόνων, σεμνότερου και αξιότερου εστί η Πατρίς». Θυσίασαν τη ζωή τους για χάρη του Έθνους, και της πατρίδας, ενώ κάποιος άλλος υπεύθυνος της εποχής εκεινης παρακαλούσε να φυσήξει δυνατός αέρας για να πέσει μόνη της κάτω η σημαία και να λήξει το θέμα. Για την επέτειο λοιπόν των Ιμίων στις και τη συμπλήρωση δεκαπέντε ετών από τότε διοργανώνονται διάφορες εκδηλώσεις αντί μνημοσύνου και για τους 3 ήρωες τόσο στην Αθήνα όσο και στη Θεσσαλονίκη και Κέρκυρα από διάφορους φορείς για να τιμήσουν τη μνήμη τους, τους οποίους οι ΘΑ συγχαίρουν. Ίμια, 31 Iανουαρίου Aπό αριστερά, Aντιπλοίαρχος Xριστόδουλος Kαραθανάσης, Aντιπλοίαρχος Παναγιώτης Bλαχάκος και Σημαιοφόρος Έκτορας Γιαλοψός. IANOYAPIOΣ-ΦEBPOYAPIOΣ 2011 IANOYAPIOΣ-ΦEBPOYAPIOΣ 2011

5 ΘPHΣKEYTIKA ΘEMATA EΛEYΘEPO BHMA ιστορικά Oι Tρεις Iεράρχες T ους τρεις μεγίστους φωστήρες της Τρισηλίου Θεότητος εορτάζομεν αγαπητοί αδελφοί. Εορτή της Παιδείας και των Γραμμάτων. Από τον 11ον αιώνα, οπότε ο Άγιος Ιωάννης ο Μαυρόπους, επίσκοπος Ευχαΐτων της Μικράς Ασίας, καθιέρωσε την κοινή εορτή των Αγίων Τριών Ιεραρχών και συνέταξε και ακολουθία για να συνεορτάζουν, πέρασαν περίπου 800 χρόνια για να καθιερωθεί ως κοινός εορτασμός της Παιδείας των Γραμμάτων. Οι Τρεις Ιεράρχαι, ως νέοι επεδόθησαν μετά Γράφει ο Πανασιολογιότατος Αρχ. Θεοδόσιος Πατεράκης τ. δ/ντης Θρησκευτικού ΓΕΕΘΑ, Ταξίαρχος ε.α. ζήλου εις τας σπουδάς των, «εν παιδεία και νουθεσία Κυρίου» (Εφεσ. Στ κ). Ηγωνίζοντο, επροσεύχοντο. Η υπόμνηση του ψαλμωδού «δράξασθε παιδείας μήποτε οργισθή Κύριος και απωλείσθε εξ οδού δικαίας» (Ψαλμ. Β 42), τους συνεκράτει εις συναγερμόν. Η μεγαλοφυία τους τούς οδήγησε στο να γίνουν σοφοί και να τους θαυμάζουν οι διδάσκαλοί τους διά την τεραστίαν μόρφωση τους. Είχαν διδαχθεί παρά των ευσεβών γονέων των και είχαν αποτυπωθεί στις ψυχές τους «τα ιερά γράμματα τα δυνάμενα σοφίσαι εις σωτηρίαν διά πίστεως της εν Χριστώ Ιησού» (Β Τιμοθ. γ 15). Οι Άγιοι Τρεις Ιεράρχαι απευθυνόμενοι σήμερα προς τη σύγχρονη νεότητα προβάλλουν εις αυτήν προς μίμηση το ιδικόν τους παράδειγμα. Ζητούν, όπως οι νέοι και αι νέαι, η μαθητιώσα νεότης, γίνουν «ευωδία Χριστού» μέλη της Εκκλησίας, τίμιοι, άξιοι της εν τω κόσμω αποστολής των. Περίφημοι είναι οι λόγοι του Μ. Βασιλείου προς τους Νέους. «Όπως αν ωφελοίντο εκ των ελληνικών λόγων» και αι ομιλίαι εις εξαήμερον που αναφέρονται εις την δημιουργίαν του κόσμου. Ο δε Γρηγόριος ο Θεολόγος έγραψε «Περί Θεότητος Λόγοι». Και ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος «οι περί Ιερωσύνης Λόγοι». Ας προσπαθήσουμε να ακολουθήσουμε το παράδειγμα των Αγίων Τριών Ιεραρχών εις την ζωήν μας για να μας απονεμηθεί ο «έπαινος» ουκ εξ ανθρώπων, αλλά εκ Θεού» (Ρωμ. Β 29).ν. ΠΛΟΙΑ ΚΑΙ ΜΟΝΑΣΤΗPIA ΠΑΡΑΛΛΗΛΟΙ ΒΙΟΙ Tο χριστιανικό μήνυμα μέσα από τη θάλασσα Έλληνες 32 H θάλασσα αποτέλεσε διαρκή πρόκληση για τους Έλληνες να επιδοθούν σε εξερευνήσεις πέρα από το δικό τους χώρο. Στο Αιγαίο πρωταγωνίστησαν διαδοχικά οι Κυκλαδίτες ( π.χ.), οι Μινωίτες 33 ( π.χ.), οι Μυκηναίοι ( π.χ.), οι «λαοί της θάλασσας» ( π.χ.) και οι Δωριείς. Η pax minoica ίσχυσε την περίοδο π.χ., οπότε ακολούθησαν οι Μυκηναίοι π.χ. Από ελεύσεως των Δωριέων ( π.χ.) στον ελλαδικό χώρο, και εξήντα χρόνια μετά τον πρώτο τρωικό πόλεμο, ο οποίος πρέπει να έγινε μεταξύ 1300 και 1260 π.χ., τα ελληνικά φύλα Ίωνες, Αιολείς, Αχαιοί και Δωριείς αναδιατάχθηκαν γύρω από το Αιγαίο. Η Μ. Ασία καταλήφθηκε με το δεύτερο τρωικό πόλεμο, γύρω στο 1100 π.χ. Μετά το 800 π.χ. οι Έλληνες δραστηριοποιήθηκαν στο Αιγαίο και εκτός αυτού. Γράφει ο Ναύαρχος ε.α. Χρήστος Λυμπέρης ΠΝ Επίτιμος Αρχηγός Γενικού Επιτελείου Εθνικής Άμυνας (Α/ΓΕΕΘΑ) Οι Κυκλαδίτες έφταναν στα παράλια της Μικράς Ασίας, στην Κρήτη και την Κύπρο. Οι Μινωίτες (Κρήτες) έπλεαν από το 1900 π.χ. σε όλη τη Μεσόγειο και εισήγαγαν χαλκό και κασσίτερο από την Κύπρο για να καλύπτουν τις ανάγκες κατασκευής ορειχαλκίνων εργαλείων. Τα ταξίδια τους έφταναν μέχρι τις Ηράκλειες στήλες. Συγκρούσθηκαν με τους Κυκλαδίτες και κατέλαβαν κυκλαδίτικα λιμάνια, τα οποία μετέτρεψαν σε κρητικά εμπορεία και ορμητήρια πειρατών. Και ενώ το μινωικό βασίλειο είχε πάρει πορεία παρακμής, ήλθε ο καταστροφικός σεισμός της Σαντορίνης το 1450 π.χ. ο οποίος δημιούργησε μεγάλο παλιρροϊκό κύμα (τσουνάμι), το οποίο κατέκλυσε τις βόρειες ακτές της Κρήτης, παρασύροντας χιλιάδες νεκρούς και βυθίζοντας ολόκληρες πόλεις. Στην περίοδο ακμής του μινωικού κράτους, από το 1600 π.χ., Μίνωες και Μυκηναίοι είχαν αναπτύξει εμπορικές ανταλλαγές. Τη μινωική ναυτική 32. Η Το ελληνικό έθνος το οποίο βρέθηκε να κατοικεί την Ελλάδα κατά την αρχή των ιστορικών χρόνων, αποτελέσθηκε κυρίως από δύο έθνη, άσχετα μεταξύ τους, τους Πελασγούς και τους Γραικούς. Οι μεν Πελασγοί εισήλθαν στην Ελλάδα από το νότο διά θαλάσσης και προέρχονταν από το Δέλτα του Νείλου, οι δε Γραικοί, μπήκαν από το βορρά διά ξηράς. Οι Πελασγοί (ή το μινωικό κράτος) επεκτάθηκαν στον Εύξεινο Πόντο, Κύπρο, νότια παράλια Μ. Ασίας, Σικελία, Ιταλία, Ισπανία, Αφρική. Από το 1800 π.χ. υπήρξε ειρηνική διείσδυση των Γραικών στις πελασγικές περιοχές της νότιας Ελλάδας. Τον 15ο αιώνα οι Γραικοί, κοινώς λεγόμενοι Αχαιοί, ανέτρεψαν το μινωικό κράτος και έγιναν θαλασσοκράτορες. Στην εποχή των Αχαιών έγινε ο πρώτος τρωικός πόλεμος, κάπου μεταξύ 1300 και 1260 π.χ. Τον 12ο π.χ. αιώνα έγινε η κάθοδος των Δωριέων και ο δεύτερος τρωικός πόλεμος περίπου το 1100 π.χ. Το όνομα Έλληνες στην Παλαιά Διαθήκη συναντάται ως εθνικό, ενώ στην Καινή Διαθήκη ως θρησκευτικό. 33. η Κρήτη ήταν κέντρο του πολιτισμού της Α. Μεσογείου. Τα πρώτα πολιτισμικά λείψανα είναι προγενέστερα από την κλασική σουμεριακή περίοδο της Μεσοποταμίας και από την εποχή των πυραμίδων της Αιγύπτου της τρίτης χιλιετίας. Η ακτινοβολία του μινωικού πολιτισμού δεν είναι κατώτερη εκείνης των Σουμερίων ή του αρχαίου βασιλείου της Αιγύπτου. Βρέθηκαν κρητικά αντικείμενα στην Αίγυπτο (Κ. Σιαμάκης, Αλφάβητο) και αντιστρόφως αιγυπτιακά στην Κρήτη. Ο Λαβύρινθος χαρακτηρίζεται ως το μεγαλοπρεπέστερο και πολυπλοκότερο μνημείο που εγνώρισε η ανθρωπότητα (H.G. Wells). IANOYAPIOΣ-ΦEBPOYAPIOΣ 2011 IANOYAPIOΣ-ΦEBPOYAPIOΣ 2011

6 EΛEYΘEPO BHMA ιστορικά κυριαρχία στην ανατολική Μεσόγειο διαδέχθηκε η μυκηναϊκή. Το 13ο αιώνα ο μυκηναϊκός πολιτισμός και το εμπόριο είχαν φτάσει στο απόγειό τους 34. Δύο σημαντικά γεγονότα χαρακτήρισαν την περίοδο της μυκηναϊκής κυριαρχίας, η αργοναυτική εκστρατεία και ο πόλεμος της Τροίας. Στο Αιγαίο οι Μυκηναίοι βρέθηκαν αντιμέτωποι με τους Φοίνικες, οι οποίοι πρωτοεμφανίσθηκαν εκεί στη φάση παρακμής του μινωικού κράτους και πριν ακόμη οι Μυκήνες αποκτήσουν ναυτική κυριαρχία στο Αιγαίο. Η δεύτερη διείσδυση των Φοινίκων στο Αιγαίο συνέβη μετά την πτώση της μυκηναϊκής ηγεμονίας και πριν τον 8ο π.χ., αιώνα, στην περίοδο των τριών σκοτεινών αιώνων ( π.χ.). Κάτω από την πίεση των Ελλήνων επί των Φοινίκων στο Αιγαίο, οι δεύτεροι μετακινήθηκαν στην κεντρική και δυτική Μεσόγειο και έξω από το Γιβραλτάρ. Aριστερά: νωπογραφία από το εθνικό αρχαιολογικό μουσείο της Αθήνας που απεικονίζει Mινωίτες που πλέουν στη Mεσόγειο. Kάτω: Mελανόμορφο βάζο του παλιού ανακτόρου (Μεσομινωική περίοδος ΙΒ, περίπου 1500 π.x.). Θαλάσσιο εμπόριο Από αρχαιοτάτων χρόνων η θάλασσα χρησιμοποιήθηκε για την επικοινωνία μεταξύ των λαών. Το πεδίο της θαλάσσιας επικοινωνίας για την ιστορική περίοδο αναφοράς της Αγίας Γραφής, 20ός π. Χ. 1ος μ.χ. αιώνες, συνέθεταν η Μεσόγειος, ο Εύξεινος Πόντος, η Ερυθρά Θάλασσα, ο ΒΔ Ινδικός Ωκεανός, το τμήμα του Ατλαντικού δυτικά της Ιβηρικής μέχρι και τη Βρετανία. Οι μεγάλοι ποταμοί Νείλος, Ευφράτης και Τίγρης συγκαταλέγονται στο σύστημα θαλασσίων μεταφορών. Από τη στιγμή που ναυπηγήθηκαν αξιόπιστα πλοία, ικανά να ταξιδεύουν στην ανοικτή θάλασσα μετά το 3000 π.χ., οι θαλάσσιες μεταφορές αποσπούν όλο και υψηλότερο ποσοστό στη μεταφορά αγαθών και ανθρώπων. Η ευδοκίμηση των μεταφορών αυτών ήταν συνδεδεμένη με τις ανάγκες των λαών, τις πληροφορίες που υπήρχαν σχετικά με την κατανομή των προϊόντων ανά περιοχή, την εξέλιξη της ναυπηγικής και ναυσιπλοΐας και την πειρατεία. Στο εμπόριο της Μεσογείου μέχρι τον 16ο π.χ. αιώνα κυριάρχησαν οι Μίνωες, τους οποίους δι- 34. Οι Μυκηναίοι εξήγαγαν κεραμεικά στη Σαρδηνία, Σικελία, Λιπάρια νησιά, Ιταλία, Εγγύς Ανατολή και Αίγυπτο. Η παρακμή του μυκηναϊκού πολιτισμού άρχισε περί το 1200 π.χ. αδέχθηκαν οι Μυκηναίοι. Οι Αιγύπτιοι παρέμειναν στη σκηνή του μεσογειακού εμπορίου μέχρι τον 16ο π.χ. αιώνα, οπότε υπετάγησαν στους Φοίνικες. Μετά την επιδρομή των «λαών της θάλασσας» τον 12ο π.χ. αιώνα ο έλεγχος του θαλάσσιου εμπορίου σε όλη τη Μεσόγειο περιήλθε στους Φοίνικες 35 ( π.χ. περίπου). Τη ναυτική κυριαρχία των Φοινίκων αμφισβήτησαν οι Έλληνες τον 8ο π.χ. αιώνα, την οποία και διατήρησαν στη Μεσόγειο μέχρι τον 2ο π.χ. αιώνα, οπότε όλη η Μεσόγειος περιήλθε στην κυριαρχία της Ρώμης. Οι Καρχηδόνιοι ήταν οι κύριοι ανταγωνιστές των Ελλήνων. Και μετά τον 8ο π.χ. αιώνα οι Φοίνικες είχαν μερίδιο του θαλάσσιου εμπορίου στη Μεσόγειο μαζί με τους Έλληνες. Διέθεταν σιταποθήκες και στα Κύθηρα για πώληση σταριού στην Ελλάδα. Ασκούσαν σχεδόν μονοπωλιακά το εμπόριο στη δυτική Μεσόγειο. Η Καρχηδόνα ήλεγχε το στενό του Γιβραλτάρ. Ανατολικά του μεσημβρινού 5 Α (Μασσαλία) δρούσαν τόσο ελληνικά εμπορικά πλοία όσο και φοινικικά. Η γεωγραφική θέση της Ελλάδας, που βρισκόταν στον κόμβο των θαλάσσιων γραμμών μεταφοράς της εποχής εκείνης, της έδινε αυξημένη γεωοικονομική 36 συμμετοχή στην τότε διεθνή σκηνή. Στον Ινδικό ωκεανό, την Ερυθρά θάλασσα και τις ανατολικές ακτές της Αφρικής εδραστηριοποιούντο πλοιοκτήτες από την Αλεξάνδρεια. Τα κύρια προϊόντα 37 που διεκινούντο διά θαλάσσης ήταν σιτάρι (από Εύξεινο και Αίγυπτο), λάδι σε αμφορείς (από Ελλάδα, Ισπανία, Μ. Ασία), ξυλεία (από Λίβανο), κρασί (από Ελλάδα, Γαλλία), υφάσματα (από Μ. Ασία και χώρες της Ανατολής), αμφορείς (από Ελλάδα, Μ. Ασία), χαλκός (από Κύπρο 38 ), χρυσός, άργυρος, κασσίτερος 39 (από Ισπανία), μπαχαρικά και θυμιάματα (από Ινδία, Αραβία). Η κυριαρχούσα γλώσσα του ναυτικού εμπορίου στη Μεσόγειο ήταν η ελληνική, ιδιαίτερα μετά τον 6ο π.χ. αιώνα. Ανατολικά της Καρχηδόνας και μέχρι τη Βαβυλώνα ο κόσμος είχε εξελληνισθεί. Με την επικράτηση των Ρωμαίων 40 (2ος π.χ. αι.) 35. Στην περιγραφή της αθλοθέτησης των αγώνων που οργανώθηκαν προς τιμήν του φονευθέντος Πατρόκλου, φίλου του Αχιλλέα, γίνεται μνεία για σιδωνίους (φοινικικούς) κρατήρες: «Ο γιος του Πηλέα κατέθεσε αμέσως τα βραβεία του δρόμου: ένα αργυρό και στερεό κρατήρα που χωρούσε έξι μέτρα και ξεπερνούσε στην ομορφιά όλους τους κρατήρες του κόσμου, γιατί επιδέξιοι Σιδώνιοι τεχνίτες τον σκάλισαν, και τον είχαν φέρει Φοίνικες περνώντας την απέραντη θάλασσα [ ]» (Ιλ. Ψ ). Στο θαλάσσιο εμπόριο των Φοινίκων στο Αιγαίο, μεταξύ των άλλων, συμπεριλαμβανόταν και η αγορά γυναικείων πέπλων των Τρώων από τους Φοίνικες. «Κι εκείνη (Εκάβη, μητέρα του Έκτορα) κατέβηκε στο μυρωμένο θάλαμο, όπου ήταν οι διάφοροι πέπλο, έργα των Σιδωνίων γυναικών, που είχε φέρει ο ίδιος ο θεόμορφος Πάρις από τη Σιδώνα, όταν αρμένιζε στο πέλαγος, σ εκείνο το ταξίδι του που έφερε και τη λαμπρογέννητη Ελένη» (Ιλ. Ζ ). 36. η Ελλάδα ακόμη και σήμερα διαθέτει γεωοικονομικό πλεονέκτημα λόγω της γεωγραφικής της θέσης, το οποίο αξιοποιούμενο μπορεί να αποδώσει αρκετά. Έλειψε το γεωοικονομικό σχέδιο, δεν αξιοποιήθηκαν ευκαιρίες μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης. Η Ελλάδα είναι κόμβος για την έξοδο στο Ιόνιο και το Αιγαίο των λαών της πρώην Σοβιετικής Ένωσης (340 εκατομμύρια) και βρίσκεται επί της γρμαμής Κεντρική Ευρώπη Αδριατική Ιόνιο Α. Μεσόγειος και της επικοινωνίας παρευξεινίων χωρών με την Ανατολική και Κεντρική Μεσόγειο. Οι γραμμές μεταφοράς ενέργειας από τον Εύξεινο διέρχονται από το Αιγαίο και οι γραμμές μεταφοράς πετρελαίου από το Σουέζ προς Δυτική Ευρώπη και ΗΠΑ διέρχονται νότια της Κρήτης. Αποτελεί την προβολή της ΕΕ προς την ανατολική Μεσόγειο μαζί με την Κύπρο. 37. Τα σιτηρά ήταν το μεγαλύτερο διακινούμενο εμπόριο μεταξύ Αλεξάνδρειας και Ρώμης. Η ετήσια ποσότητα υπολογίζεται σε τόνους. Η Ρώμη λόγω μεγάλου πληθυσμού κατανάλωνε ετησίως χιλιάδες τόνους σιτηρά. 38. η διεξαγωγή του εμπορίου ανάμεσα στους πολιτισμούς της Ανατολής (Αίγυπτο, Συρία, Παλαιστίνη, Μεσοποταμία) και του Αιγαίου προϋπέθετε την Κύπρο. Οι αιγυπτιακές ανταλλαγές μεταξύ Κύπρου και Αιγύπτου υπήρξαν σταθερές από τον 15ο έως το 13ο π.χ. αι. Η μεγαλόνησος θα πρέπει να έπαιξε ένα πολύ σημαντικό ρόλο για την εισαγωγή τεχνολογίας (Καθηγητής Χρ. Ντούμας, περιοδικό Κύπρος, γη ενάλια). 39. η σημασία του κασσίτερου, που αναμειγνυόμενος με χαλκό δίνει τον ορείχαλκο, μπορεί να παραβληθεί με το ρόλο του πετρελαίου στο σύγχρονο κόσμο. Οι δρόμοι του κασσίτερου από Δυσμάς (Ισπανία, Βρετανία) προς Ανατολάς αποτελούσαν την αχίλλειο πτέρνα της οικονομίας. Από το 1000 π.χ. άρχισε να επιβάλλεται και ο σίδηρος ως μετάλλευμα στρατηγικής αξίας. 40. Οι Ρωμαίοι ως λαός ήταν αδέξιοι ναυτικοί, εφοβούντο τη θάλασσα και το ναυτικόεπάγγελμα το θεωρούσαν κατώτερο. 10 IANOYAPIOΣ-ΦEBPOYAPIOΣ 2011 IANOYAPIOΣ-ΦEBPOYAPIOΣ

7 EΛEYΘEPO BHMA ιστορικά Πενηντάκοπος. Ένα τυπικό πλοίο της εποχής του Ομήρου. ολόκληρη η Μεσόγειος απετέλεσε την pax romana, μια εμπορική και ταυτόχρονα πολιτική ενότητα. Στα κυριότερα εμπορικά λιμάνια της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας συμπεριλαμβάνονταν η Ρώμη, Αντιόχεια, Καισάρεια, Αλεξάνδρεια, Καρχηδόνα, Γάδειρα, Καρθαγένη, Μασσαλία. Συνήθης μέση διάρκεια πλου μεταξύ Ρώμης και Γιβραλτάρ ήταν Aθηναϊκή τριήρης. επτά έως δέκα ημέρες. Το ταξίδι Αλεξάνδρειας Ρώμης διαρκούσε έως δύο μήνες, ενώ η επιστροφή και με ούριο άνεμο γινόταν σε δέκα έως είκοσι ημέρες. Ισχυροί βορειοδυτικοί έως βορειοανατολικοί άνεμοι υποχρέωναν τα πλοία να παραπλέουν τις νότιες ακτές της Μ. Ασίας και της Κρήτης. Ο κ. Dominique Straus-Kahn και οι τομείς ανάπτυξης της Ελλάδας A μέρος O Ντομινίκ Στρως-Καν, Γενικός Διευθυντής του ΔΝΤ σε συνέντευξή του στην Καθημερινή την Κυριακή , όταν ρωτήθηκε από πού θα προέλθει κατά τη γνώμη του η ανάπτυξη, ανέφερε: «Μεταξύ των τομέων που προσφέρουν ανάπτυξη, είναι ο τουρισμός, η ενέργεια και οι μεταφορές». Προσθέτω και 3 σημαντικότατα πλεονεκτήματα της Ελλάδας, που τόνισε ο Πρόεδρος της ΕΟΚ κ. Γκάστον Τορν με την έναρξη το 1981 της εφαρμογής της Συνθήκης Εντάξεως της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα: «Η Ελλάδα μπαίνει Γράφει ο Nίκος Mάρτης πρώην Yπουργός Παλαίμαχος B ΠΠ στην Ευρώπη με 3 πλεονεκτήματα: 1) Την εμπορική Ναυτιλία, 2) τον Ορυκτό της πλούτο και 3) το επιχειρηματικό δαιμόνιο των Ελλήνων». Αυτά τα σοβαρά μας πλεονεκτήματα στα οποία υπερτερούμε των χωρών της ΕΕ εάν τα είχαμε αναδείξει, οι διεθνείς αγορές θα μας υπολόγιζαν και ο ελληνικός λαός θα ήταν οικονομικά σε πολύ καλύτερη κατάσταση και ασφαλώς πλέον αισιόδοξος για το μέλλον μας. Εμπορική Ναυτιλία Το επιχειρηματικό δαιμόνιο των Ελλήνων εφο- πλιστών και μόνο, με τη συμπαράσταση του Υπουργείου Εμπορικής Ναυτιλίας, ο υπό ελληνική διαχείριση εμπορικός στόλος το έτος 2010 βρίσκεται και παραμένει τα τελευταία 30 περίπου χρόνια στην κορυφή της παγκόσμιας κατάταξης, με 3150 πλοία μεταφορικής ικανότητας, dwt, που είναι η μόνη θετική πρωτιά της χώρας μας (Γ. Βλασσόπουλος, Ναύαρχος εα, επίτιμος Αρχηγός Λ.Σ.) (Καθημερινή, ). Η Κατάργηση του Υπουργείου Εμπορικής Ναυτιλίας, ο διασκορπισμός του, με την αποψίλωση και αφαίρεση των μισών αρμοδιοτήτων και δραστηριοτήτων από το Λιμενικό Σώμα, το ένστολο προσωπικό του οποίου με στρατιωτική συγκρότηση και πειθαρχία ανέπτυξε το 1919 ο Ελευθέριος Βενιζέλος (Γ. Σπαρτιάτης, Υποναύαρχος Λ.Σ. εα, Εστία, ), θεωρήθηκε από τους εφοπλιστές και όλους τους ασχολούμενους με τη ναυτιλία, ότι υποβάθμισε την εμπορική μας ναυτιλία. Προ ημερών ο Πρωθυπουργός Γεώργιος Παπανδρέου συναντήθηκε με τους εφοπλιστές και ήταν επιτυχής η συνάντηση, διότι συζητήθηκε και το ενδεχόμενο να επενδύσουν οι εφοπλιστές στην Ελλάδα, που θα έχει άμεσα αποτελέσματα για τις αγορές και την ΕΕ. Εάν ο Νιάρχος δεν αναγκάζετο από τη συμπεριφορά των συνδικαλιστών να εγκαταλείψει τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά, θα συνέχιζε να επισκευάζει και να κατασκευάζει εμπορικά πλοία στο Ναυπηγείο αυτό, που είναι το μεγαλύτερο στην Ελλάδα και ίσως έδινε το παράδειγμα και σε άλλους εφοπλιστές, να επενδύσουν στη χώρα μας. Εάν ο Πρωθυπουργός αναασυστήσει το Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας, που δικαίως το ζητούν οι εφοπλιστές, τότε η επιδίωξη για επενδύσεις που σχετίζονται στη ναυτιλία, θα είναι ευχερέστερη. Η επανίδρυση του Υπουργείου Εμπορικής Ναυτιλίας είναι υποχρεωτική για την Κυβέρνηση, λαμβάνοντας υπόψη ότι κατά το Β Παγκόσμιο Πόλεμο, η ελληνική εμπορική ναυτιλία μετέφερε εφόδια για τους συμμάχους μας από την και είχε απώλειες και σε αξιωματικούς και ναύτες, ενώ βυθίστηκαν τα περισσότερα ελληνικά εμπορικά πλοία από γερμανικά υποβρύχια και αεροπλάνα. Η εμπορική μας ναυτιλία χαρακτηρίστηκε δικαίως ως το τέταρτο (μετά το Στρατό, Ναυτικό και Αεροπορία) όπλο των ελληνικών ενόπλων δυνάμεων. Με την επανίδρυση του Υπουργείου Εμπορικής Ναυτιλίας και με το σεβασμό στην ιστορική παράδοση της εμπορικής μας ναυτιλίας, η Κυβέρνηση θα ικανοποιήσει τους εφοπλιστές και στην ΕΕ θα υπάρχει τομέας, στον οποίο η Ελλάδα υπερέχει σημαντικότατα των άλλων μελών της ΕΕ. Ορυκτός πλούτος Σε άρθρο των Financial Times του 1978 (Βιομηχανική Επιθεώρηση, Απρίλιος 1978, σελ. 257), αναφέρεται: «Όταν η Ελλάδα γίνει το δέκατο μέλος της ΕΟΚ, ο εκτεταμένος Ορυκτός της πλούτος θα προμηθεύσει την Κοινή Αγορά με μία μεγάλη ποικιλία πρώτων υλών, που θα συμβάλλουν στην εξασφάλιση ουσιαστικής αυτάρκειας της Κοινότητας ως προς πολλά προϊόντα». Γαλλικές εφημερίδες είχαν γράψει ότι «η Ελλάδα θα γίνει η μεταλλουργία της Ευρώπης». Η Ελλάδα έχει ουράνιο, νικέλιο, χρυσό, αργυρό, χρώμιο, βωξίτες, λευκόλιθο, μαγγάνιο, μικτά θειούχα, μόλυβδο, σιδηροπυρίτη κοινό και χαλκούχο και άλλα βιομηχανικά ορυκτά όπως σμύριδα, βαρυτίνη, καολίνη, μπενζονίτη, περλίτη, κίσσηρη, στεατίτη, φθορίτη, μάρμαρα, θηραϊκή γη, γύψο, λιγνίτες, πυριτικό οξύ κ.ά. Το παράδειγμα των Μικτών Θειούχων επιβεβαιώνει τη σημασία του ορυκτού πλούτου στην Ελλάδα. Συγκεκριμένα, το 1978 με εντολή του αειμνήστου Προέδρου της Δημοκρατίας ως 12 IANOYAPIOΣ-ΦEBPOYAPIOΣ 2011 IANOYAPIOΣ-ΦEBPOYAPIOΣ

8 EΛEYΘEPO BHMA ιστορικά Πρωθυπουργού Κωνσταντίνου Καραμανλή, δύο οίκοι, ένας αγγλικός και ένας γερμανικός, έκαναν μελέτες σκοπιμότητας για τα μικτά θειούχα. Ειδική επιτροπή έκρινε θετική τη μελέτη. Στις 18 Απριλίου 1981 έγιναν τα εγκαίνια λειτουργίας Μονάδας Αμιάντου. Κατ εντολή του τότε Πρωθυπουργού Γεωργίου Ράλλη, παρόντος στα εγκαίνια, ανήγγειλα ως Υουργός Βιομηχανίας την προσεχή θεμελίωση του έργου Μικτών Θειούχων, ύψους επενδύσεως 350 εκατομμυρίων δολαρίων. Όταν περί το τέλος του πρώτου εξαμήνου του 1981, το σχέδιο έφθασε στο στάδιο παραγγελίας του εξοπλισμού, κρίθηκε πως κάθε τέτοια ενέργεια θα έπρεπε να ανασταλεί ενόψει των επικείμενων εκλογών. Η απόφαση της αναβολής επεβάλλετο λόγω του μεγέθους της επενδύσεως και των προβλημάτων, που θα μπορούσε να δημιουργήσει στη νέα Κυβέρνηση. Στις εκλογές το Νοέμβριο του 1981 που κέρδισε το ΠΑΣΟΚ, η νέα Κυβέρνηση ζήτησε να σταματήσουν οι ενέργειες προκειμένου να εξετάσει τη σκοπιμότητα του σχεδίου αυτού, μέσα στο γενικότερο πλαίσιο του θέματος των δημοσίων επενδύσεων. Έτσι ατόνησε κάθε δραστηριότητα και το σχέδιο υπέπεσε σε νάρκη μέχρι το Νοέμβριο του Στις 9 Νοεμβρίου 1982 ο τότε Υπουργός Εθνικής Οικονομίας, Γεράσιμος Αρσένης ανήγγειλε, ότι η Μεταλλουργική Μονάδα του Στρυμώνα θα αρχίσει να κατασκευάζεται στα μέσα του Στις 4 Μαρτίου 1983 ο Διοικητής της ΕΤΒΑ Κουμπής ανήγγειλε την οριστική απόφαση της ΜΕΤΒΑ για την ίδρυση της Μονάδας Επεξεργασίας Μικτών Θειούχων με ύψος επενδύσεως 30 δισ. δρχ. Προβλέπετο συμμετοχή της ΜΕΤΒΑ (εταιρεία που δημιούργησε η ΕΤΒΑ για τη συγκεκριμένη επένδυση), κατά 80% και Ιδρύματος Μποδοσάκη κατά 20%. Αρχές Ιουνίου 1983 περατώθηκε η σύνταξη των προδιαγραφών (3 τόμοι, σελ. 580), βάσει των οποίων θα προκηρύσσετο Διεθνής Διαγωνισμός κατασκευής του έργου. Το σχέδιο προέβλεπε: 1. μονάδα Μολύβδου ετησίας δυναμικότητας τόνων 2. μονάδα ψευδαργύρου ετησίας δυναμικότητας τόνων 3. μονάδα φρύξης πυριτών και εξαγωγής αρσενικού ετησίας δυναμικότητας τόνων 4. μονάδα θειϊκού οξέος ετησίας δυναμικότητας τόνων 5. μονάδα φωσφορικού οξέως ετησίας δυναμικότητας τόνων 6. μονάδα ALF3 ετησίας δυναμικότητας τόνων 7. μονάδα καθορισμού φρυγμάτων σιδηροπυρίτου 8. μονάδα εξαγωγής χρυσού και αργυρού από τα φρύγματα σιδηροπυρίτου ετησίας δυναμικότητας τόνων 9. μονάδα καθαρισμού πλυτίμων μετάλλων ετησίας δυναμικότητας χρυσού 3 τόνων, αργυρού 150 τόνων Έκτοτε δεν δόθηκε συνέχεια. Από τα παραπάνω καταφαίνεται, ότι αναβλήθηκε η αναγγελθείσα το 1981 και 1983 ίδρυση της μεγάλης Μονάδας της ΜΕΤΒΑ στο Στρυμόνα, με επένδυση το 1981 της τάξεως τότε των 30 δισεκατομμυρίων δραχμών. Προκρίθηκε η Μονάδα Χαλκιδικής για την παραγωγή μόνο χρυσού και δεν αναφέρθηκε γιατί εγκαταλείφθηκε η Μονάδα του Στρυμόνα. Αν στα ανωτέρω προστεθεί ότι το ΙΓΜΕ έχει ανακαλύψει Μικτά Θειούχα εκτός από τη Χαλκιδική, τη Θάσο και τη Δυτική Θράκη και στο Παγγαίο, στο Κιλκίς και στη Λακωνία, συνεπώς θα μπορούσε να γίνει και δεύτερο συγκρότημα μικτών θειούχων, επιπλέον εκείνου του Στρυμόνα και συνεπώς να έχουμε διπλό όφελος, πέραν εκείνου του πρώτου συγκροτήματος που ανωτέρω περιέγραψα. H άλλη πλευρά του πολέμου Σε έναν πόλεμο, τα στρατεύματα των α ν τ ι π ά λ ω ν στην προσπάθειά των για την τελική νίκη, συχνά προβαίνουν σε πράξεις αδικίας και σε καταστάσεις βιαιότητας, που υποβιβάζουν κατά πολύ τη λογική και το χαρακτήρα του ανθρώπου. Και, όμως, μέσα στη συμφορά του πολέμου υπάρχουν περιπτώσεις που οι πολειστές με τις πράξεις τους ανυψώνουν το άτομον, τον ηρωισμόν, την αλληλεγγύη, την ευγένεια, το ήθος, την ανθρωπιά. Εμείς, εδώ, με το πόνημά μας θα αναφερθούμε σε μοναδικές περιπτώσεις ανθρωπισμού, συναδελφότητος και εκτιμήσεως του αντιπάλου. Οι πρωταγωνιστές μας ανήκουν σε διαφορετικά στρατόπεδα και διαφορετικές εθνικότητες με διαφορετικά ήθη. Και όμως, στις εξαιρετικές συνθήκες που βρέθησαν, συμπεριφέρθηκαν με μεγάλο ενδιαφέρον και φροντίδα. Όλοι, ήταν πιλότοι και ο καθένας ήθελε τη νίκη για την πατρίδα του, Αγγλία, Γερμανία, ΗΠΑ. Όμως, υπεράνω όλων ήταν, ο σεβασμός του αντιπάλου. Ας αρχίσωμεν, με τον Άγγλο πιλότο σμήναρχο Douglas Bader με 22 καταρρίψεις. Διοικητής σμήνους, ήρωας της Μάχης της Αγγλίας είχε απωλέσει και τα δύο του κάτω άκρα σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα το Τα είχε αντικαταστήσει με τεχνητά και με την κήρυξη του πολέμου επανήλθε στην ενεργό δράση. Τον Απρίλιο του 1941 σε μία αναμέτρηση με τον εχθρό πάνω από τη Γαλλία το αεροπλάνο του, χτυπήθηκε από τον Γράφει ο Πλοίαρχος (ο) εα Χρ. Ιδ. Κούσουλας ΠN άσσο των γερμανικών καταδιωκτικών, τότε επισμηναγό Adolf Galland και ηναγκάσθη, για να μπορέσει να χρησιμοποιήσει το αλεξίπτωτον, για να σωθεί, να γυρίσει το Spitfire ανάποδα, με αποτέλεσμα τα δύο πρόσθετα μέλη του να εμπλακούν στο πιλοτήριο και να προσγειωθεί με το αλεξίπτωτο, χωρίς πόδια. Οι γάλλοι χωρικοί, δεν πίστευαν στα μάτια τους βλέποντας να κατεβαίνει ένα αλεξίπτωτο μ ένα παράξενο αντικείμενο, ώσπου να συνειδητοοιήσουν ότι ήτο μισός άνθρωπος. Συνελήφθη και ενεκλείσθη σε στρατόπεδο αιχμαλώτων. Επειδή, ήταν αδύνατον να διαβιώσει χωρίς πόδια, ο Γερμανός πιλότος που τον κατέρριψε ενήργησε μέσω της Μονάδος του, να ζητηθεί από την Αγγλία η αποστολή των αμοιβών ποδιών του Bader, με ολιγόωρη εκεχειρία κατά τη μεταφορά και ρίψην δι αλεξιπτώτου, του κιβωτίου με τα τεχνητά μέλη. Και πράγματι, οι Άγγλοι απέστειλαν το κιβώτιο με ένα αεροπλάνο, που διέσχισε την κατεχόμενη Γαλλία, χωρίς να ζητήσουν ανακωχή, αλλά υπό 14 IANOYAPIOΣ-ΦEBPOYAPIOΣ 2011 IANOYAPIOΣ-ΦEBPOYAPIOΣ

9 EΛEYΘEPO BHMA ιστορικά O βρετανός Σμηναγός Douglas Bader. 2. O Sir Douglas Bader πριν από μερικά χρόνια. 3. O γερμανός Eπισμηναγός Adolf Galland που είχε καταρρίψει το αεροπλάνο του Bader. O ίδιος ήταν που ενήργησε για να αποσταλούν τα προσθετικά πόδια του αντιπάλου του. 4. Γερμανός Σμηνίας με το κιβώτιο που περιείχε τα προσθετικά πόδια του Douglas Bader. 5. O γερμανός Σμήναρχος Hans Rudel. 6. O αμερικανός Σμηναγός Charles Brown. 7. O γερμανός Σμηναγός Franz Stigler. 8. O Franz Stigler (αριστερά) και ο Charles Brown (δεξιά) όταν συναντήθηκαν πριν από μερικά χρόνια. κανονικάς συνθήκας πολέμου. Η δεύτερη περίπτωση αναφέρεται στο διάσημο σμήναρχο Hans Rudel, τον πιο παρασημοφορημένο Γερμανό αεροπόρο των Stuka, ο οποίος από Ρωσικά αντιαεροπορικά πυρά, τον Ιανουάριο 1945 που κατερρίφθη το Stuka του, είχε απωλέσει το δεξί του πόδι. Τον Ιούνιο 1945, με τη λήξη του πολέμου, αιχμάλωτος των Αμερικανών στη Γερμανία, μεταφέρθηκε, ξαφνικά στην Αγγλία. Τι είχε συμβεί; Ο ανωτέρω αναφερθείς Άγγλος σμήναρχος Douglas Bader, νικητής τώρα του πολέμου, είχε μάθει ότι ο αντίπαλός του Γερμανός, είχε απωλέσει το ένα του σκέλος. Θέλοντας να τον βοηθήσει και να τον σώσει ταυτοχρόνως, καθόσον οι Ρώσοι απαιτούσαν να τους παραδοθεί διότι ήτο επικηρυγμένος από αυτούς, ενήργησε διά τη μεταφορά του στην Αγγλία. Εκεί, κάλεσε τον καλύτερο κατασκευαστή τεχνητών άκρων που του πήρε τα μέτρα για το πόδι του, παρά τας αντιρρήσεις του Rudel, διότι δεν είχε χρήματα να πληρώσει το ποσόν, το οποίον και πλήρωσε ο Άγγλος. Αργότερα, στις ευχαριστίες και φιλοφρονήσεις επληροφορήθη, πως ο Bader είχε εγγυηθεί και τον είχε «δανειστεί» από τους Αμερικανούς, διά το διάστημα της θεραπείας του. Ο Hans Rudel είχε επικηρυχθεί από τον ίδιο τον Στάλιν αντί ενός τρομερού χρηματικού ποσού, διότι είχε καταστρέψει 519 σοβιετικά τανκς, είχε βυθίσει το Ρωσικό θωρηκτό «Marat» τόνων στην Κροστάνδη, ένα καταδρομικό, ένα αντιτορπιλικόν και είχε καταστρέψει εκατοντάδες οχήματα, τρένα και γέφυρες. Είχε καταρριφθεί 30 φορές από γυναικείες ομοχειρίες, οι οποίες αντικαθιστούσαν τους άνδρες στα αντιαεροπορικά πυροβόλα. Είχε τιμηθεί με το ανώτατο παράσημο ανδρείας, το Σταυρό των Ιπποτών του Σιδηρού Σταυρού, με φύλλα δρυός, ξίφη, αδάμαντες, εις χρυσόν. Και ερχόμεθα στην τελευταία περίπτωση, η οποία είναι μοναδική στην ιστορία του πολέμου, που λόγω της φύσεώς της παρέμεινε άγνωστη για πολλά χρόνια από τη λήξη του πολέμου και απεκαλύφθη προ μερικών ετών. Είναι το έτος 1943 που η Αμερικανική Αεροπορία πετώντας από την Αγγλία, καταφέρνει φοβερά πλήγματα κατά των γερμανικών πόλεων, προξενώντας τεράστιες καταστροφές και χιλιάδες νεκρούς πολίτας. Σε μία τέτοια αποστολή, ένα αμερικανικό βομβαρδιστικό «Ιπτάμενο Φρούριο» με πιλότο το σμηναγό Charlie Brown, στην επιστροφή και BIBΛIOΓPAΦIA «Fight for the Sky» D. Bader «Stuka Pilot» H. Rudel υπεράνω της Γερμανίας, κτυπήθηκε σοβαρά από γερμανικό μαχητικό αεροπλάνο και από βολή αντιαεροπορικού πυροβολικού. Η κατάσταση του αεροπλάνου ήταν πολύ άσχημη, η πυξίδα του είχε καταστραφεί δι αυτό, αντί να έχει πάρει το δρόμο προς την Αγγλία, πετούσε όλο και βαθύτερα υπεράνω της Γερμανίας. Έτσι, περνώντας πάνω από ένα αερορδόμιο εδέχθη την επίθεση ενός Γερμανικού καταδιωκτικού, που ο πιλότος του σμηναγός Franz Stigler, είχε διαταχθεί να το καταρρίψει. Αυτός, όταν έφθασε κοντά τσο Αμερικανικό αεροπλάνο δεν πίστευε αυτό που έβλεπε, αφού δεν είχε δει αεροπλάνο σε τέτοια κατάσταση. Η ουρά και το οπίσθιον μέρος ήταν φοβερά κατεστραμμένα, με τον πολυβολητή τραυματισμένο ενώ ο άλλος πολυβολητής ευρίσκετο νεκρός, επί του σκελετού του αεροπλάνου. Το εμπρόσθιο μέρος ήτο κατεστραμμένο και παντού υπήρχαν τρύπες από τα βλήματα και οι 2 από τους 4 κινητήρες, δεν λειτουργούσαν. Ο Γερμανός πιλότος επέταξε δίπλα στο Β-17 και κοίταξε τους Αμερικανούς πιλότους οι οποίοι με δυσκολία προσπαθούσαν να ελέγξουν το μισοκατεστραμμένο αεροπλάνο τους. Αντιλαμβανόμενος, όμως, ότι δεν γνώριζαν πού πήγαιναν ο F. Stigler τους έκανε νόημα να γυρίσουν και οδηγώντας τους πάνω από τη Β. Θάλασσα τους έδειξε την πορεία προς την Αγγλία, χαιρέτισε τον Brown και γύρισε προς την Ευρώπη. Όταν έφθασε στο αεροδρόμιό του, ανέφερε στον Διοικητή του την κατάρριψη του Β-17 υπεράνω της θαλάσσης και δεν είπε την αλήθεια, σε κανέναν. Στην Αγγλία, ο Brown με το πλήρωμά του, ανέφερον το γεγονός αλλά, τους είπαν να μην ξαναμιλήσουν γι αυτό, ποτέ. Είχαν περάσει πάνω από 40 χρόνια και ο Αμερικανός πιλότος Charlie Brown, κατάφερε να μάθει για το Γερμανό πιλότο που τους είχε σώσει. Μετά από χρόνια αναζητήσεων, που οφείλοντο στο μεγάλο μυστικό που έκρυβε το μοναδικό αυτό γεγονός, κατόρθωσε και βρήκε το σωτήρα του. Αυτός, φυσικά, δεν είχε μιλήσει ποτέ γι αυτό το συμβάν, ούτε το είχε αναφέρει στις συναντήσεις των παλαιμάχων. Συναντήθηκαν, πάντως, στις Ηνωμένες Πολιτείες μαζί με άλλα άτομα που ειχαν επιζήσει, γιατί ο Franz Stigler δεν τους είχε, τότε, πολυβολήσει. Όταν ηρωτήθη, γιατί δεν τους είχε καταρρίψει, απήντησε: «δεν είμαι δολοφόνος, για να σκοτώσω αυτούς τους γενναίους ανθρώπους. Τους έβλεπα απεγνωσμένα να προσπαθούν να γυρίσουν πίσω στη βάση τους. Δεν μπορούσα να τους σκοτώσω. Θα ήταν σαν να σκότωνα έναν αλεξιπτωτιστή, την ώρα που είναι κρεμασμένος στο σωτήριο αλεξίπτωτό του, μετά την κατάρριψη του αεροπλάνου του». Και οι δύο απεβίωσαν το IANOYAPIOΣ-ΦEBPOYAPIOΣ 2011 IANOYAPIOΣ-ΦEBPOYAPIOΣ

10 EΛEYΘEPO BHMA ιστορικά HΓETEΣ KAI HΓEMONEYΣANTEΣ OPATIOΣ NEΛΣON Καθώς Αιγύπτιοι παρακολουθούν, ο γαλλικός στόλος αγκυροβολημένος στον Κόλπο του Αμπουκίρ, κοντά στην Αλεξάνδρεια, αντιμετωπίζει κανονιοβολώντας την επίθεση των Βρετανών. Ο πλοίαρχος Τόμας Φόλεϊ (ένθετο) οδήγησε τη μοίρα του μεταξύ στεριάς και εχθρού αιφνιδιάζοντας τους Γάλλους. Γ μέρος Γράφει και επιμελείται ο Aντιναύαρχος ε.α. Θεόδωρος Mανωλόπουλος ΠN Γεύματα στο Victory Σ τις 2 μ.μ., η μπάντα του Victory άρχισε να παιανίζει ένα σκοπό για να διακοπεί από τα σουραύλια που άρχισαν να παίζουν σε λίγο το «Roast Beef of Old England», για να ανακοινώσουν ότι είχε φθάσει η ώρα για το μεσημεριανό γεύμα, το οποίο σερβιριζόταν στις 3 μ.μ. ακριβώς. Ο Νέλσον προσκάλεσε τους πλοιάρχους του να μετάσχουν στο τραπέζι ο ένας μετά τον άλλον ανάλογα με τη σειρά αρχαιότητάς τους. Το γεύμα περιεαλάμβανε τρία κύρια πιάτα ψάρι, ψητό κρέας, λαχανικά νωπά φρούτα και τρία τέσσερα κρασιά, μερικές φορές το ένα απο αυτά ήταν σαμπάνια και, τέλος, καφέ και λικέρ. Ο Νέλσον έφαγε λίγο λόγω της ναυτίας από την οποία υπέφερε ίσως μια φτερούγα κοτόπουλου, με λίγο μακαρόνια και ένα ποτήρι κρασί ή δύο. Ο υπηρέτης του Τομ Άλεν του νέρωνε το κρασί συνεχώς υπενθυμίζοντάς του κάθε φορά: «Θα αρρωστήσετε εάν πιείτε κι άλλο». Αλλά ο Νέλσον έκανε ό,τι μπορούσε για να ευχαριστηθούν όσο γινόταν περισσότερο οι αξιωματικοί του σε εκείνη τη συνεστίαση. Το γεύμα κράτησε μέχρι τις 5 μ.μ. και όπως είπε ο αρχίατρος του στόλου, «εάν κάποιος δεν αισθάνεται σαν στο σπίτι του εδώ μέσα, σε αυτό φταίει ο ίδιος. Διότι αυτή είναι η ευπρέπεια και η φιλοξενία που βασιλεύουν εδώ». Οι περισσότεροι από τους συνδαιτυμόνες στη συνέχεια, πήγαν για ένα μικρό περίπατο στο κατάστρωμα ενώ η μπάντα του πλοίου συνέχιζε να παίζει. Στις 6 μ.μ. ήρθε το τσάι συνοδευόμενο από μπισκότα στην τραπεζαρία του πλοιάρχου και ακολούθησαν παντς και κέικ στις 8 μ.μ. Υπήρξε άφθονο ευχάριστο κουβεντολόι στη μεγάλη καμπίνα του Νέλσονα, με τα κηροπήγια στα παράθυρα της πρύμης, το από μαόνι γραφείο, τον ευρύ καναπέ, τις καρέκλες και τα τραπέζια, το μεγάλο ασημένιο μπολ με τα φρούτα, το πτυελοδοχείο κατασκευής Wedgewood και πάνω από όλα αυτά, να δεσπόζει το πορτρέτο με το μελαγχολικό χαμόγελο της αγάπης του Νέλσονα, της Έμμα Χάμιλτον. Κατά τις 9 μ.μ. οι πλοίαρχοι κατέβηκαν τη σκάλα και επιβιβάσθηκαν στις βάρκες τους, που τους περίμεναν για να επιστρέψουν στα πολεμικά τους. Η ναυμαχία της Κοπεγχάγης (2 Απριλίου 1801) Το 1798 στη ναυμαχία με τους Γάλλους, στο Αμπουκίρ του Νείλου, ο Νέλσον τραυματίστηκε σοβαρά στο κεφάλι. Τρία χρόνια αργότερα, ο Νέλσον κατάκτησε τη δεύτερη νίκη του στην Κοπεγχάγη. Ήταν η σκληρότερη από τις μεγάλες ναυμαχίες του, στην οποία παρά λίγο να ηττηθεί, και τελικά κατάφερε να νικήσει με έναν εντυπωσιακό συνδυασμό αποφασιστικής σκληρότητας και ανθρωπιάς. Το 1800, η Βαλτική ήταν ζωτική πηγή εμπορίου και ναυτικών εφοδίων για τη Βρετανία. Έτσι, όταν υπό την επιρροή της φιλογαλλικής Ρωσίας οι Βαλτικές χώρες σχημάτισαν μια «Ένοπλη Ουδέ- 18 IANOYAPIOΣ-ΦEBPOYAPIOΣ 2011 IANOYAPIOΣ-ΦEBPOYAPIOΣ

11 EΛEYΘEPO BHMA ιστορικά Πλησίασε τον Φόλεϊ και κάρφωσε τα μάτια του πάνω στο πρόσωπο του ψηλού φίλου του. «Ξέρεις Φόλεϊ» του είπε «εγώ έχω μόνον ένα μάτι και συνεπώς έχω το δικαίωμα μερικές φορές να είμαι τυφλός». Έφερε στο τυφλό μάτι του το κυάλι τσέπης που είχε, το σκούπισε και το κόλλησε πάνω στο τυφλό του μάτι. «Eιλικρινά δεν το βλέπω αυτό το σήμα» είπε. Έκλεισε το κυάλι και συνέχισε να βηματίζει. O Φόλεϊ τον άκουγε να μουρμουρίζει: «Στο διάβολο το σήμα! Kράτησε το δικό μου για την ώρα που οι δύο στόλοι θα έχουν πλησιάσει πιο κοντά! Aυτός είναι ο τρόπος που απαντώ σε τέτοια σήματα». τερη Ζώνη του Βορρά» και επέβαλαν εμπάργκο στα βρετανικά πλοία, η βρετανική κυβέρνηση υποχρεώθηκε να αναλάβει δράση. Οργανώθηκε ένας ειδικός στόλος στο Γκρέιτ Γιάρμουθ, στις ακτές του Νόρφολκ, υπό τη γενική εποπτεία του ναυάρχου σερ Χάιντ Πάρκερ και του αντιναυάρχου λόρδου Νέλσονα ως δευτέρου τη τάξει. Η Δανία, με τη στρατηγική θέση της στην είσοδο της Βαλτικής, ορίστηκε ως πρώτος στόχος της αποστολής, αλλά όταν οι Βρετανοί έφτασαν έξω από την Κοπεγχάγη, διαπίστωσαν ότι οι Δανοί είχαν αγκυροβολήσει τα πολεμικά τους και τα πλοία αποκλεισμού κατά μήκος των προσβάσεων προς την πόλη, σχηματίζοντας έτσι μια ισχυρή αμυντική γραμμή. Ο Νέλσον αισθανόταν σίγουρος ότι μπορούσε να τους αντιμετωπίσει αποτελεσματικά. Παρατηρώντας ότι η δανέζικη γραμμή ήταν ισχυρότερη στο Βορρά, όπου βρισκόταν κοντά στη μεγάλη πυροβολαρχία του Τρεκρόνερ, προτίμησε να επιτεθεί από το Νότο, πλήττοντας τα δανέζικα πλοία με τη σειρά. Η επίθεση ξεκίνησε στις 9.30 το πρωί της 2ας Απριλίου και αμέσως οι Βρετανοί αντιμετώπισαν προβλήματα επειδή τα ύδατα ήταν αβαθή. Τρία από τα δώδεκα πολεμικά του Νέλσονα προσάραξαν και δεν ήταν σε θέση να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στη ναυμαχία. Παρόλα αυτά συνέχισε να πιέζει και μέχρι τις π.μ. όλα τα διαθέσιμα βρετανικά πλοία πήραν μέρος στη ναυμαχία. Συνάντησαν πολύ γεν- ναία και αποφασιστική αντίσταση από τους Δανούς και ακολούθησε μάχη με το βαρύ πυροβολικό. Εν τω μεταξύ, ο Πάρκερ κινούνταν αργά με τον υπόλοιπο στόλο από Βορρά. Έβλεπε ότι η δύναμη του Νέλσονα είχε μειωθεί και έχοντας τη γνώμη ότι ίσως ο Νέλσον αναγκαζόταν να υποχωρήσει, έκανε σινιάλο επιτρέποντάς του να το κάνει. Ο Νέλσον, παρόλα αυτά, διέκρινε ότι τα πλοία του άρχιζαν να καταβάλλουν τους αντιπάλους τους και, όπως έχει μείνει στην ιστορία, έβαλε ένα τηλεσκόπιο στο τυφλό του μάτι και προσποιήθηκε ότι δεν μπορούσε να δει το σινιάλο. Μισή ώρα αργότερα, τα δανέζικα πυρά χαλάρωσαν και κατά τις 2.30 μ.μ. τα περισσότερα πλοία τους είχαν υποστείλει τη σημαία τους. Ωστόσο, οι Δανοί ήταν ακόμη σε θέση να ενισχύσουν τα πλοία τους από την ακτή. Καθώς έφτασαν οι νέοι υπερασπιστές, αρνήθηκαν να επιτρέψουν στους Βρετανούς να καταλάβουν τα πλοία που είχαν παραδοθεί, και έδειξαν σημάδια διάθεσης να συνεχίσουν τη μάχη. Ο Νέλσον απάντησε στέλνοντας μήνυμα στη στεριά με σημαία ανακωχής στον εστεμμένο πρίγκιπα της Δανίας, απειλώντας να κάψει τα αιχμαλωτισμένα πλοία, αν δεν διέταζε παύση του πυρός. Ο πρίγκιπας συμφώνησε για επίσημη παύση πυρός και άρχισαν διαπραγματεύσεις, στις οποίες ο Νέλσον έπαιξε πρωτεύοντα ρόλο. 20 IANOYAPIOΣ-ΦEBPOYAPIOΣ 2011 IANOYAPIOΣ-ΦEBPOYAPIOΣ

12 EΛEYΘEPO BHMA ιστορικά Γεγονότα και πρόσωπα που στιγμάτισαν την Μικρασιατική Καταστροφή A μέρος Γράφει ο Αντιπλοίαρχος ε.α. Χρήστος Γιανταμίδης ΠN Eισαγωγή Π ριν αναφερθώ στα γεγονότα και τα πρόσωπα που έπαιξαν κύριο ρόλο στο να οδηγηθεί ο Ελληνισμός της Μ. Ασίας Ανατολικής Θράκης και Πόντου, στη σφαγή και στη συνέχεια στον ξεριζωμό τους από τις πατρογονικές τους εστίες και εδάφη όπου επί 3000 χρόνια οι πρόγονοί μας έζησαν, ήκμασαν και διέδωσαν τον ελληνικό πολιτισμό από την Ελληνιστική περίοδο μέχρι την εποχή της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, είναι απαραίτητη η συνοπτική και ουσιαστική ιστορική αναδρομή από τους βαλκανικούς πολέμους μέχρι το 1923, για να έχετε μια γενική εικόνα για το πώς εξελίχθηκαν τα γεγονότα, τι έφταιξε, ποιοι ευθύνονται, ποια ήταν τα λάθη μας έτσι ώστε να μάθουμε από αυτά για να μην τα επαναλάβουμε στο μέλλον και θρηνήσουμε και άλλες πατρίδες. Βαλκανικοί Πόλεμοι του Στις αρχές του 20ού αιώνα, ενώ ο μεγάλος ασθενής, η Οθωμανική αυτοκρατορία κατέρρεε, τα βαλκανικά έθνη μετά από αιώνες σκλαβιάς αποφάσισαν να απελευθερωθούν ολοκληρωτικά από τον Τούρκο δυνάστη με τα όπλα. Έτσι οι Βαλκανικές χώρες, η Ελλάδα, το Μαυροβούνιο, η Σερβία και η Βουλγαρία το 1912 συνασπίστηκαν και κήρυξαν τον πόλεμο κατά της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Η Ελλάδα έλαβε μέρος στο συμμαχικό συνασπισμό των Βαλκανικών κρατών το Μάιο του 1912, αφού προηγουμένως ο διορατικός πρωθυπουργός της πιστός στην πολιτική του προσανατολισμού προς την Αγγλία και Γαλλία, απάντησε στο Βασιλέα ότι η Γαλλία έπρεπε να αναλάβει την εκπαίδευση των ανδρών οργανωμένου στρατού που είχε ανάγκη η χώρα εκείνη την κρίσιμη για το Έθνος χρονική περίοδο, οι δε Άγγλοι να αναλάβουν την εκπαίδευση των πληρωμάτων του Πολεμικού Ναυτικού. Έτσι το πρώτο παιχνίδι είχε κερδηθεί από την Αγγλία Γαλλία, σε βάρος των Γερμανών και του στέμματος που ήθελε τους Γερμανούς, με επικεφαλής τον Κωνσταντίνο. Κατά συνέπεια διαβλέπουμε μια κόντρα μεταξύ του Πρωθυπουργού Ελ. Βενιζέλου και του διαδόχου Κωνσταντίνου από το Ο μεν πρώτος πιστός στην Αγγλία Γαλλία, ο δε δεύτερος στη Γερμανία και λόγω συγγένειάς του με τον Κάιζερ της Γερμανίας (η σύζυγός του ήταν αδελφή του Κάιζερ). 26 Οκτωβρίου 1912: ο Ταξίν Πασάς παραδίδει τη Θεσσαλονίκη στο διάδοχο Κωνσταντίνο. Α Βαλκανικοί Πόλεμοι: 1912 Τα σύνορα της Νέας Ελλάδας προ των Βαλκανικών πολέμων, σύμφωνα με το πρωτόκολλο του Λονδίνου ήταν η καθοριζόμενη γραμμή Βόλου Άρτας. Κατά συνέπεια πολλές περιοχές της υπόλοιπης ακόμα υπόδουλης Ελλάδας ήταν ακόμη κάτω από τον τούρκικο ζυγό παρότι βοήθησαν στον αγώνα για την ανεξαρτησία της, όπως η Θράκη, η Μακεδονία, τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου, η Κύπρος που από το 1878 ήταν υπό αγγλική κατοχή, η Κρήτη, η Βόρειος Ήπειρος καθώς και ο Ελληνισμός που κατοικούσε τη Μ. Ασία, Ανατολική Θράκη και Πόντο. Με την έναρξη των Βαλκανικών πολέμων εντός έξι ημερών οι Ελληνικές Δυνάμεις απελευθέρωσαν τα Σέρβια, την Κοζάνη, τα Γρεβενά και την Κατερίνη. Στη συνέχεια των μαχών για την απελευθέρωση και των υπόλοιπων εδαφών η θέση του Ελ. Βενιζέλου ήταν σαφής προς τον Κωνσταντίνο, όσον αφορά την κατάληψη της Θεσσαλονίκης. Κατά τον Ελ. Βενιζέλο η Θεσσαλονίκη έπρεπε να αποτελέσει το βασικό στόχο επίθεσης του ελληνικού στρατού για να μην προλάβουν πρώτοι οι Βούλγαροι, δεδομένου ότι είχε ρητώς συμφωνηθεί μεταξύ των εμπλεκομένων συμμαχικών δυνάμεων ότι ο κάθε βαλκανικός συνεταίρος θα ενσωμάτωνε στο κράτος του κάθε έδαφος που καταλάμβανε πρώτος με τις δυνάμεις του. Την εντολή αυτή ο Αρχιστράτηγος διάδοχος Κωνσταντίνος τη θεωρούσε άστοχη, η στρατηγική του δεν ταυτίζετο με αυτή του Ελ. Βενιζέλου και επέμενε να συνεχίσει προς κατάληψη του Μοναστηρίου και σε τελευταίο τηλεγράφημά του προς την Κυβέρνηση ο διάδοχος έδειξε ανυπακοή, περιφρονώντας την εκλεγμένη από το λαό Κυβέρνηση. «Ο Στρατός δεν θα οδεύσει κατά Θεσσαλονίκης. Εγώ έχω καθήκον να στραφώ κατά του Μοναστηρίου, εκτός εάν μου το απαγορεύετε» για να λάβει την ιστορική τότε απάντηση του Ελ. Βενιζέλου που άλλαξε τη ροή των γεγονότων υπέρ της Ελλάδας «Σας το απαγορεύω». Καθώς η κατάληψη της Θεσσαλονίκης καθυστερούσε αδικαιολόγητα, ο Ελ. Βενιζέλος είχε τις υποψίες ότι ο διάδοχος εσκεμμένα εβράδυνε την προέλασή του προς Θεσσαλονίκη ώστε να φθάσουν πρώτοι οι Βούλγαροι, υπακούοντας έτσι και στις παραινέσεις των Γερμανών, φίλων 22 IANOYAPIOΣ-ΦEBPOYAPIOΣ 2011 IANOYAPIOΣ-ΦEBPOYAPIOΣ

13 EΛEYΘEPO BHMA ιστορικά των Βουλγάρων. Τότε ο Βενιζέλος χωρίς καθυστέρηση αναγκάστηκε να στείλει το ακόλουθο τηλεγράφημα: «Σας καθιστώ προσωπικώς υπεύθυνο διά τη βραδύτητα με την οποία διεξάγετε τας επιχειρήσεις, αι οποίαι κινδυνεύουν να φέρουν πρώτους τους Βουλγάρους στη Θεσσαλονίκη» και έτσι παρά την κωλυσιεργία του διαδόχου Κωνσταντίνου, οι Ελληνικές Δυνάμεις έφθασαν στη Θεσσαλονίκη για να την καταλάβουν με διαφορά στήθους από τις Βουλγαρικές, κάτι το οποίο ενόχλησε τους βουλγάρους, όπου στη συνέχεια, η ευαίσθητη Ελληνοβουλγαρική συμμαχία φάνηκε να οδεύει προς το τέλος της και αυτό επιβεβαιώθηκε στους Β βαλκανικούς πολέμους. Στο Αιγαίο ο Ελληνικός Στόλος κυριαρχούσε χάρη στην υπέρτερη ναυτοσύνη και τόλμη των πληρωμάτων των πολεμικών πλοίων του Στόλου και ειδικότερα του νεότευκτου θρυλικού θωρηκτού Γ. Αβέρωφ. Η πρώτη μεγάλη νίκη του Ελληνικού Στόλου, μετά την ανατίναξη της Τουρκικής κορβέτας Φετίχ Μπουλέτ στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης από το Ν. Βότση, υπήρξε η ναυμαχία της Έλλης την 3η Δεκεμβρίου 1912, κοντά στην έξοδο των Δαρδανελίων. Ένα μήνα αργότερα και μετά από αλλεπάλληλες ναυτικές επιχειρήσεις, στις αρχές Ιανουαρίου 1913 έλαβε χώρα η ναυμαχία της Λήμνου, η οποία ολοκλήρωσε την ελληνική επιτυχία της ναυμαχίας της Έλλης, εδραιώνοντας πλέον την ελληνική κυριαρχία στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο. Πρωτεύοντα ρόλο στις αναφερόμενες νίκες έπαιξε ο Παύλος Κουντουριώτης, κυβερνήτης της ναυαρχίδας του θωρηκτού Αβέρωφ. Λίγες ώρες πριν την μεγάλη ναυμαχία της Λήμνου, ο πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλος έστειλε το παρακάτω τηλεγράφημα προς το ναύαρχο Παύλο Κουντουριώτη: «η Πατρις αξιοί από υμάς όχι απλώς να θυσιαστείτε. Αξιοί να νικήσετε». Β Βαλκανικοί Πόλεμοι: 1913 Για να αντιμετωπισθεί η πανίσχυρη πολεμική μηχανή των Βουλγάρων στην επόμενη φάση κατοχύρωσης των εδαφών που κατακτήθηκαν από την Οθωμανική αυτοκρατορία, τη 19η Μαΐου 1913 υπογράφηκε η Ελληνοσερβική Συνθήκη, έτσι ώστε από κοινού να αντιμετώπιζαν τον πανίσχυρο βουλγαρικό στρατό που αποτελείτο από άνδρες στο πεζικό του, δύο μεραρχίες ιππικού και 800 τηλεβόλα, έτοιμο για την κατάληψη των περιοχών της Θεσσαλονίκης, Νιγρίτας και Σερρών μετά την αποτυχία του να καταλάβει την Κωνσταντινούπολη. Για την άμυνά της η Ελλάδα διέθετε άνδρες πεζικού, χίλιους έφιππους και 800 πυροβόλα, ενώ η Σερβία διέθετε άνδρες στο πεζικό, 3000 ιππείς και 500 πυροβόλα. Η Βουλγαρία για να αποκτήσει το πλεονέκτημα του αιφνιδιασμού τη 16η Ιουνίου 1913 επιτέθηκε κατά των Σέρβων στη Γευγελή και κατά των Ελλήνων στις Ελευθερές. Έτσι άρχισαν οι δεύτεροι Βαλκανικοί πόλεμοι, αλλά αυτή τη φορά μεταξύ των Βαλκανικών χωρών, πρώην συμμάχων εναντίον των Τούρκων, οι οποίοι διήρκεσαν ένα μήνα όπου ο ελληνικός στρατός απελευθέρωσε ολόκληρη τη σημερινή Μακεδονία και μέρος της Δυτικής Θρά- Αφίσα της εποχής, σχετική με την εδαφική επέκταση της Ελλάδας. κης. Στους αγώνες αυτούς ενεπλάκη και η Ρουμανία η οποία έφτασε 45 χιλιόμετρα από τη Σόφια. Στον πόλεμο αυτό των 30 ημερών ο μεγάλος ηττημένος ήταν η Βουλγαρία η οποία αναγκαστικά σύρθηκε στη συνδιάσκεψη του Βουκουρεστίου, όπου στις 10 Αυγούστου του 1913 υπογράφηκε η συνθήκη ειρήνης. Μετά τη συνθήκη του Βουκουρεστίου η Ελλάδα διπλασίασε την έκτασή της από 64 χιλιάδες τετραγωνικά χιλιόμετρα σε 120 χιλιάδες. Ο πληθυσμός της ανήλθε από κατοίκους σε κατοίκους μετά τους Βαλκανικούς πολέμους (σύμφωνα με τα αναφερόμενα του Γ. Βεντήρη «Η Ελλάς του »). Στις συγκοινωνίες προστέθηκαν δύο χιλιάδες χιλιόμετρα αμαξωτών δρόμων και 500 χιλιόμετρα σιδηροδρομικών γραμμών, ο δε δημόσιος προϋπολογισμός αυξήθηκε κατά 100 εκατομμύρια χρυσών δραχμών. Οι Στρατιωτικές Δυνάμεις από τρεις μεραρχίες που ήταν το 1910 αυξήθηκαν σε πέντε και τρία Σώματα στρατού. Συνεπώς, οι Βαλκανικοί πόλεμοι και τα οφέλη που αποκόμισε η Ελλάδα ήταν μια προσωπική επιτυχία του Ελ. Βενιζέλου και της ορθής πολιτικής που ακολούθησε. Φωτογραφία στο ελληνικό Γενικό Στρατηγείο στο Χατζή-Μπεηλίκ, πριν την Συνδιάσκεψη του Βουκουρεστίου, Από αριστερά: αρχηγός επιτελείου, Βίκτωρ Δούσμανης, Βασιλιάς Κωνσταντίνος, Ελευθέριος Βενιζέλος. Ο Ιωάννης Μεταξάς φαίνεται δεύτερος από δεξιά. Στη μικρή ένθετη φωτογραφία, Κωνσταντίνος και Βενιζέλος συνομιλούν λίγες μέρες πριν την λήξη των εχθροπραξιών. Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος: Την 28η Ιουνίου 1914 δολοφονείται στο Σεράγιεβο Σερβίας ο διάδοχος της Αυστρίας, γεγονός το οποίο έδωσε και τυπικά πλέον την κήρυξη του Α Παγκοσμίου Πολέμου που προετοιμαζόταν από καιρό λόγω και των συμφερόντων των Μεγάλων Δυνάμεων στην περιοχή της καταρρέουσας Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Από τη μια πλευρά η συμμαχία της Αντάντ, η λεγόμενη εγκάρδια συμμαχία, αποτελούμενη από την Αγγλία, Γαλλία, Ιταλία, Ρωσία και μερικώς η Αμερική και από την άλλη, η Γερμανία, η Αυστροουγγαρία στους οποίους προσχώρησαν η Βουλγαρία και η Τουρκία. Οι Δυνάμεις της Αντάντ κάλεσαν την Ελλάδα να συμμετάσχει στον κοινό αγώνα εναντίον των Κεντρικών Δυνάμεων και των συμμάχων τους με υποσχέσεις να της παραχωρηθούν εδάφη στη Μ. Ασία. Έτσι έπεισαν τον Ελ. Βενιζέλο να βγει στον πόλεμο και στο πλευρό της Αντάντ με σκοπό την υλοποίηση των εθνικών επιδιώξεων στη Μ. Ασία και με τη βοήθεια των Μεγάλων Δυνάμεων, λαμβανομένου υπόψη ότι η Αγγλία και η 24 IANOYAPIOΣ-ΦEBPOYAPIOΣ 2011 IANOYAPIOΣ-ΦEBPOYAPIOΣ

14 EΛEYΘEPO BHMA ιστορικά Γαλλία μας βοήθησαν στους Βαλκανικούς πολέμους, παρέχοντας οικονομική και στρατιωτική βοήθεια, αποτέλεσμα της οποίας ήταν ο διπλασιασμός των εδαφών της Ελλάδας. Από την άλλη πλευρά όμως υπήρχε η αντίθεση του Βασιλέως Κωνσταντίνου ο οποίος ήθελε να μείνει ουδέτερη η χώρα. Η πολιτική σύγκρουση των δύο, του εκλεγμένου πρωθυπουργού της χώρας με τον Κωνσταντίνο οδήγησε το Έθνος στο Εθνικό Διχασμό του 1915 έως Στην πολιτική αυτή σύγκρουση και στα εσωτερικά θέματα της Ελλάδας ενεπλάκησαν και άλλες χώρες όπως η Αγγλία, η Γαλλία, η Γερμανία και η Βουλγαρία, η καθεμία φυσικά για τα δικά της συμφέροντα και κατά συνέπεια η χώρα οδηγήθηκε σε δύο στρατόπεδα, το ένα υπό τον Πρωθυπουργό Ε. Βενιζέλο που επιθυμούσε τη συμμετοχή της Ελλάδας στον πόλεμο με την Αντάντ και με έδρα τη Θεσσαλονίκη και το άλλο υπό το Βασιλέα Κωνσταντίνο και τους αυλικούς του παλατιού που δρούσαν ως κράτος εν κράτει και υποστήριζαν να παραμείνει η Ελλάδα ουδέτερη και με έδρα την Αθήνα. Τελικά επικράτησε η πολιτική του Βενιζέλου και με τη συμμετοχή της Ελλάδος στον πόλεμο, επεδίωκε να ενσωματώσει στον κύριο κορμό του Έθνους και τις υπόλοιπες περιοχές όπως η Ανατολική Μακεδονία Δυτική Θράκη που κατείχαν οι Βούλγαροι, η Βόρειος Ήπειρος που κατείχετο από την Αλβανία, η Ανατολική Θράκη Πόντος και Μ. Ασία που κατείχοντο από την Οθωμανική αυτοκρατορία. Ως συνέπεια της ήττας, ο Κωνσταντίνος παραιτήθηκε μετά από πιέσεις, εξορίστηκε οικογενειακώς στη Λουκέρνη της Ελβετίας και έτσι αποφεύχθηκε ο παρ ολίγο εμφύλιος πόλεμος. Το τέλος του Α Παγκοσμίου Πολέμου Τα οφέλη για την Ελλάδα Το Σεπτέμβριο του 1918 η Βουλγαρία καταθέτει τα όπλα και συνθηκολογεί με την Αντάντ. Η Τουρκία στις υπέγραψε ανακωχή στο λιμάνι του Μούνδρου της Λήμνου. Ο Αγγλογαλλικός στρατός κατέλαβε την Κων/πολη, τμήμα του Ελληνικού Στρατού ευρίσκετο στην πόλη, ο δε Ελληνικός Στόλος ναυλοχούσε στο Βόσπορο με τη θρυλική ναυαρχίδα του, το θωρηκτό Γ. Αβέρωφ. Το Νοέμβριο του 1919 υπογράφηκε με τη Βουλγαρία η Ελληνοβουλγαρική συνθήκη ειρήνης στο Νεϊγύ όπου ένα μεγάλο μέρος της Ανατολικής Μακεδονίας και της Δυτικής Θράκης κατακυρώθηκε στην Ελλάδα. Ο Ελληνικός στρατός στη Σμύρνη: 15 Μαΐου 1919 Με τη λήξη του πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου τα συμφέροντα των νικητών των Μεγάλων Δυνάμεων, Αγγλίας, Γαλλίας και Ιταλίας ήταν αλληλοσυγκρουόμενα, όσον αφορά τα οφέλη που θα απεκόμιζαν από τη διάλυση της Οθωμανικής αυτοκρατορίας καθώς υπήρχαν τα εδάφη Λιβάνου, Συρίας, τα πετρέλαια της Μουσούλης (του σημερινού Ιράκ) εδάφη που ανήκαν στην τότε Οθωμανική Αυτοκρατορία. Η Ιταλία ήδη είχε καταλάβει την Αττάλεια και Σκηνή από την παρέλαση της ελληνικής 1ης Mεραρχίας στην προκυμαία της Σμύρνης, π.μ., 2 Μαΐου τα Δωδεκάνησα. Ο Ελ. Βενιζέλος με υπόμνημά του στη συνδιάσκεψη ειρήνης των Παρισίων, παρουσίασε το σύνολο των ελληνικών διεκδικήσεων και παράλληλα ζητούσε την προστασία των χριστιανών της Μ. Ασίας, παρουσιάζοντας τον Ελληνικό Στρατό ως το μόνο οργανωμένο στρατό που θα μπορούσε να εγγυηθεί την ειρήνη στην περιοχή. Στη συνδιάσκεψη των Παρισίων την αποφασίστηκε όπως η Ελλάδα αποστείλει στρατό στη Σμύρνη, γιατί υπήρχαν υποψίες και πληροφορίες για επικείμενες σφαγές των Χριστιανών. Ήταν αυτός ο λόγος ή υπήρχαν άλλα σκοτεινά σενάρια που εκπονήθηκαν και σχεδιάστηκαν από τις Μεγάλες Δυνάμεις και πίσω από την πλάτη του Ελ. Βενιζέλου; Επέτρεψαν την απόβαση του Ελληνικού Στρατού στη Σμύρνη όχι για να στηρίξουν τις Ελληνικές επιδιώξεις όπως φάνηκε στη συνέχεια, αλλά η καθεμία συμμαχική δύναμη για τα δικά της συμφέροντα. Επιπρόσθετα λέγεται ότι επετράπη στην Ελλάδα να αποβιβάσει στρατό στη Σμύρνη για να μην προλάβουν οι Ιταλοί. Ένα είναι βέβαιο για τη μοίρα του Ελληνισμού της Μ. Ασίας, και της Ελλάδας, ότι η απόβαση των Ελληνικών Δυνάμεων στη Σμύρνη ήταν η απαρχή της μεγαλύτερης καταστροφής που έμελλε ποτέ να γράψει η Ελληνική Ιστορία, μεγαλύτερη ακόμα και εκείνης της άλωσης της Κων/ πολης το Γιατί μετά την άλωση της Πόλης από τους Τούρκους, ο πληθυσμός της πόλης αλλά και της ευρύτερης περιοχής της Μ. Ασίας έμεινε στον τόπο του, στα σπίτια του, ενώ το 1922 συντελέστηκε γενοκτονία, ξεριζώθηκαν για πάντα από τις εστίες τους, από τα εδάφη τους και υπήρξε διωγμός χωρίς επιστροφή. Στις 15 Μαΐου 1919 όταν ο Ελληνικός στρατός απεβιβάζετο στη Σμύρνη, διερωτώμαστε αν είναι τυχαίο το γεγονός που στις 19 Μαΐου 1919, ο Στρατηγός Μουσταφά Κεμάλ έφτασε με την υποστήριξη των Άγγλων στην Σαμψούντα όπου άρχισε τον αγώνα του εναντίον των Ελλήνων, αφού πρώτα αφύπνισε τον εθνικισμό και διεσκόρπισε το μίσος κατά των χριστιανών, διοργανώνοντας συγκεντρώσεις στην Αμάσεια, Ερζερούμ, Σεβάστεια κ.λπ. καταλήγοντας την Άγκυρα. Τον Απρίλιο του 1920 σχημάτισε επαναστατική κυβέρνηση, αγνοώντας το Σουλτάνο και στη συνέχεια ενημέρωσε τους συμμάχους του και τις Μεγάλες Δυνάμεις ότι ο ίδιος και με τη μεγάλη εθνοσυνέλευσή του αποτελούσαν πλέον την πραγματική εξουσία. Αυτός εκπροσωπούσε το Τουρκικό Έθνος επομένως με αυτόν θα διαπραγματεύοντο. Όλα αυτά έγιναν μετά την ολοκληρωτική του επικράτηση στην Τουρκία. 26 IANOYAPIOΣ-ΦEBPOYAPIOΣ 2011 IANOYAPIOΣ-ΦEBPOYAPIOΣ

15 EΛEYΘEPO BHMA ιστορικά Παπανικολής. Ένα όνομα με ιστορία O Δημήτριος ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΗΣ του Γεωργίου γεννήθηκε στα Ψαρά το 1790 και πέρασε στην ιστορία ως σπουδαίος ναυμάχος και διάσημος πυρπολητής κατά την διάρκεια της Ελληνικής επανάστασης του 1821 από ηλικίας μόλις 19 ετών. Η πατρίδα για να τιμήσει τα κατορθώματά του, έδωσε το όνομά του σε υποβρύχια του Πολεμικού μας Ναυτικού. Το πρώτο υποβρύχιο που έφερε το όνομα «ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΗΣ» (Υ-2) ναυπηγήθηκε στα ναυπηγεία «Ateliers & Chantiers de la». Καθελκύστηκε στις 3 Νοεμβρίου 1927 και ύψωσε την Ελληνική Σημαία στις 21 Δεκεμβρίου 1927 στο Τουλόν της Γαλλίας. Ήταν ένα από τα 2 ομοίου τύπου Υ/Β (το άλλο ήταν το Υ/Β ΚΑΤΣΩΝΗΣ) που παραγγέλθηκαν από την Ελληνική Κυβέρνηση και ήταν το πρώτο Υ/Β που απέπλευσε την 28η Οκτωβρίου 1940 στις 16:00 με Κυβερνήτη τον Πλωτάρχη Μίλτο Ιατρίδη για την αντίσταση κατά του άξονα. Πλούσια είναι η δράση του κατά την διάρκεια του Β Παγκοσμίου Πολέμου, βυθίζοντας 1 καταδρομικό - 4 ακτοφυλακίδες - 3 εμπορικά πλοία και αρκετά ιστιοφόρα. Επέστρεψε στην Ελλάδα μετά την απελευθέρωση και το 1945 παροπλίσθηκε. Ο πυργίσκος του «ΠΑΠΑ- ΝΙΚΟΛΗΣ» διατηρήθηκε στη βάση υποβρυχίων και στη συνέχεια τοποθετήθηκε στο Ναυτικό Μουσείο Πειραιά όπου βρίσκεται μέχρι σήμερα. «Υποβρύχιο ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΗΣ» ήταν ο τίτλος ελληνικής ταινίας σε σκηνοθεσία Γεωργίου Ζερβουλάκου και σενάριο Δημητρίου Ζαννίδη με πρωταγωνιστή τον Κώστα Καζάκο, η οποία προβλήθηκε στο φεστιβάλ κινηματογράφου Θεσσαλονίκης (1971) με σενάριο γραμμένο από τις Γράφει ο Xαράλαμπος Γιακουβάκης O Δημήτριος Παπανικολής. επιτυχίες του ομώνυμου υποβρυχίου κατά την διάρκεια του Β Π.Π. κερδίζοντας μάλιστα και βραβείο. Το δεύτερο υποβρύχιο που έφερε το όνομα «ΠΑ- ΠΑΝΙΚΟΛΗΣ» (S-114) ναυπηγήθηκε το 1944 στo Manitowoc SB Co ως τύπου Balao (USS Hardhead SS-365) και το 1953 πέρασε από μετασκευή σε τύπου Guppy. Ύψωσε την Ελληνική σημαία την 26η Ιουλίου 1972, εντάχθηκε στην δύναμη του σ τ ο λ ί σ κ ο υ Υ π ο β ρ υ χ ί - ων την 28η Δεκεμβρίου 1972 και παροπλίστηκε στο τέλος του Παρά το ότι ο «ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΗΣ» ήταν ο ζωντανός καθρέπτης της πρόσφατης ιστορίας και θα μπορούσε κάλλιστα να γίνει ένα υποβρύχιο μουσείο, σύμφωνα με ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες διαλύθηκε στη Ρουμανία το 2000 χρονολογία κατά την οποία είχε μπει στο πρόγραμμα η κατασκευή του νέου υποβρυχίου τύπου 214. Ο σύγχρονος «ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΗΣ» S-120 είναι το νέο καμάρι του στολίσκου υποβρυχίων και του Πολεμικού μας Ναυτικού. Κατασκευάστηκε στις εγκαταστάσεις των ναυπηγείων της H.D.W στο Κίελο της Γερμανίας και είναι το πρότυπο των υποβρυχίων τύπου 214. Ύψωσε την Ελληνική σημαία την 2 Νοεμβρίου 2010, κατέπλευσε στον Ναύσταθμο Σαλαμίνας την 21η Δεκεμβρίου 2010 και εντάχθηκε στην δύναμη του Πολεμικού μας Ναυτικού παρουσία σύσσωμης της πολιτικής, στρατιωτικής ηγεσίας των Ενόπλων Δυνάμεων, συγγενών του πληρώματος και πλήθους προσκεκλημένων. Στη διάρκεια των πέντε χρόνων που ο «ΠΑΠΑ- ΝΙΚΟΛΗΣ» έπρεπε να είχε ενταχθεί στη δύναμη του στόλου πολλά ειπώθηκαν, άλλα τόσα εγράφησαν, άλλα τόσα μεταδίδονταν «στόμα σε στόμα» από καλοθελητές, ειδήμονες και πολυπράγμονες. Έβλεπαν παντού «ανοικτές πληγές» πλάθοντας ουσιαστικά έναν «μύθο» για υποβρύχιο φάντασμα. Ακόμα και την ημέρα που κατέπλευσε στην Ελλάδα και πήγε στα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά προκειμένου να επιδιορθωθούν μικροπροβλήματα από την επίδραση δυσμενών καιρικών συνθηκών (θαλασσοταραχή 9 και 10 μποφόρ), αρκετοί ασχολήθηκαν με το άψυχο υλικό και δεν μπήκαν στον κόπο να γράψουν μια ευχή για το πλήρωμά του!! Όσοι είχαν την τύχη να παραλάβουν τα υποβρύχια τύπου «ΓΛΑΥΚΟΣ» και «ΠΟΣΕΙΔΩΝ» είναι σε θέση να γνωρίζουν τι προβλήματα αντιμετωπίζει κάθε είδους πρότυπο. Παρά τις όποιες αντιξοότητες, τα υποβρύχια τύπου «ΓΛΑΥΚΟΣ» και «ΠΟΣΕΙΔΩΝ» έχουν να επιδείξουν ιστορία ασφαλούς ναυσιπλοΐας σαράντα (40) και τριάντα (31) χρόνων αντίστοιχα και αυτή χάρις στην ευσυνειδησία-επαγγελματικότητα και κατάθεση ψυχής των πληρωμάτων τους! Ο «ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΗΣ» ΜΑΣ, ήρθε για να συνεχίσει την ιστορία των προκατόχων του με κύριο στόχο τη διασφάλιση της ειρήνης και αν απαιτηθεί να δώσει μάχη για την εθνική μας ακεραιότητα. Οι ικανότητες του νέου «ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΗΣ» έχουν να κάνουν κυρίως με το σύστημα της αναερόβιας πρόωσης, την τελευταία λέξη της τεχνολογίας σε οπλικά συστήματα, και σύγχρονα συστήματα εντοπισμού/ναυτιλίας. Είμαι πεπεισμένος πως ο επαγγελματισμός και η ικανότητα των συναδέλφων που αποτελούν και θα αποτελέσουν το πλήρωμά του «ΠΑΠΑΝΙΚΟ- ΛΗΣ», είναι αυτοί που δεν θα επιτρέψουν να αμφισβητηθεί και να αμαυρωθεί η ιστορία των ανδρών των υποβρυχίων, όπως έχουν διδαχθεί «τοις κείνων ρήμασι πειθόμενοι». Αυτό που απομένει είναι να ευχηθούμε στο νέο μας απόκτημα και στο πλήρωμά του: καλά ταξίδια με ακούραστες διαδρομές σε ήρεμες θάλασσες, ασφαλείς καταδύσεις, επιτυχείς αναδύσεις και αβλαβείς κατάπλους στην βάση τους, με μια λέξη «ΚΑΛΟΤΥΧΟΙ»!! 28 IANOYAPIOΣ-ΦEBPOYAPIOΣ 2011 IANOYAPIOΣ-ΦEBPOYAPIOΣ

16 EΛEYΘEPO BHMA ιστορικά Nαυτικό Mουσείο Kρήτης (Xανιά) Γράφει ο Υποναύαρχος (ο) εα Νικ. Τσαπράζης ΠΝ T ο Ναυτικό Mουσείο Κρήτης αποτελεί ένα ιστορικό και ναυτικό μνημείο της ναυτικής μας ιστορίας και παράδοσης τόσο για την Κρήτη όσο και για την Ελλάδα. Ξεκινά από το απώτατο παρελθόν της Κρήτης εποχή των Μινωιτών προχωρά στα ιστορικά κειμήλια των Βυζαντινών χρόνων, στο πρόσφατο παρελθόν και στη νεότερη ιστορία της Κρήτης αλλά και όλης της Ελλάδας. Στεγάζεται στο φρούριο «Φιρκά» που στα Τουρκικά σημαίνει Μεραρχία και βρίσκεται στην είσοδο του λιμανιού των Χανίων. Αυτό το κατασκεύασαν οι Ενετοί ( ) και το χρησιμοποιούσαν ως Διοικητήριο της τοπικής φρουράς τους. Στη συνέχεια, όταν οι Τούρκοι κατέλαβαν την Κρήτη ( ) το χρησιμοποίησαν για τον ίδιο σκοπό και εγκατέστησαν μέσα τη Διοίκηση της Μεραρχίας. Από τότε πήρε την ονομασία «Φιρκά». Εδώ, την 1η Δεκεμβρίου 1913 υψώθηκε η Ελληνική Σημαία και επισφραγίστηκε η ένωση της Κρήτης με τη Μητέρα Ελλάδα. Το Ναυτικό Μουσείο της Κρήτης ιδρύθηκε το 1973, προικοδοτήθηκε από το ΠΝ και λειτουργεί μέχρι σήμερα με τη συμπαράσταση του Δήμου Χανίων και του Ναυστάθμου Κρήτης. Το Ναυτικό Μουσείο Κρήτης έχει εκθέματα και μας παραπέμπει στην εποχή του Χαλκού, όπως το πλοίο της Σύρου, τα Μινωικά πλοία που μας ταξιδεύουν στα βάθη της Ιστορίας. Να υπενθυμίσουμε εδώ ότι το 2004 έγινε η ανακατασκευή του Μινωικού πλοίου «Μινώα» που είναι αποτέλεσμα συνεργασίας του Ναυτικού Μουσείου Κρήτης και του Ινστιτούτου Έρευνας αρχαίας ναυπηγικής και Τεχνολογίας. Αυτό σήμερα βρίσκεται μέσα στο νεώριο και ο καθένας επισκέπτης μπορεί να το θαυμάσει. Είναι κωπήλατο με ένα ιστίο στο μέσο τετράγωνο. Η μέση ταχύτητα είναι 2-3 μίλια. Αυτό ταξίδεψε πειραματικά- από τα Χανιά μέχρι τον Πειραιά, κατά την περίοδο των Ολυμπιακών Αγώνων. Το Ναυτικό Μουσεσίο περιλαμβάνει εκθέματα από την περίοδο του Μινωικού Πολιτισμού, την κλασική, την Ελληνιστική, τη Βυζαντινή επίσης από την Ενετική εποχή, τη Νεότερη, την Τουρκοκρατία, την εποχή της Ανεξαρτησίας 1821, του Β ΠΠ (Μάχη της Κρήτης). Αποτελεί ένα ζωντανό κύτταρο της Κρήτης, ένα κόσμημα του Δήμου Χανίων, και του Πολεμικού Nαυτικού. Αξίζουν πολλά συγχαρητήρια στον πρόεδρο του Ναυτικού Μουσείου Αρχιπλοίαρχο (Μ) ΠΝ (εα) Μανώλη Ι. Πετράκη για τις άοκνες προσπάθειές του προκειμένου το Μουσείο να συντηρείται και να προοδεύει έχοντας πολλά και ικανά στελέχη. Μάλιστα ένας εξ αυτών (Aντιπλοίαρχος ε.α. Στ. Φαλιέρος ΠN) από μόνος του κατασκευάζει μοντέλα όλων των πολεμικών πλοίων του ΠΝ, τα οποία εκθέτει στο Μουσείο. Αυτά δε τα πλοία μπορούν να ταξιδεύουν από μόνα τους. Τόσο μεγάλη είναι η τελειότητά τους. IMIA 15 χρόνια μετά. Oι προκλήσεις των Tούρκων συνεχίζονται Γράφει ο Υποναύαρχος Λ.Σ. (ε.α.) Παπανικολόπουλος Νικόλαος Πρώην Κεντρικός Λιμενάρχης Αλεξανδρούπολης Σ την ιερή μνήμη των τριών παλικαριών του Πολεμικού Ναυτικού, που θυσιάστηκαν την 31η Ιανουαρίου 1996 στα Ίμια, υπερασπιζόμενοι τα κυριαρχικά δικαιώματα της πατρίδας τους -μας, πλήρωμα του ελικοπτέρου ΠΝ 21 της Φρεγάτας «ΝΑΒΑΡΙΝΟ», Χριστόδουλου ΚΑΡΑΘΑΝΑΣΗ Κυβερνήτη, Υποπλοιάρχου ΠΝ, Παναγιώτη ΒΛΑΧΑΚΟΥ Συγκυβερνήτη, Υποπλοιάρχου ΠΝ και Έκτορα ΓΙΑΛΟΨΟΥ Χειριστή συσκευών, Αρχικελευστή ΠΝ, ας θυμηθούμε τις μέχρι σήμερα γνωστές τουρκικές προκλήσεις στα ελληνιικά IMIA Το πρωί της Τρίτης , δυο σκάφη της τουρκικής Ακτοφυλακής προκλητικά, περιπολούσαν, πάνω από τρεις ώρες εντός των ελληνικών χωρικών υδάτων, στην περιοχή των Ιμίων Το πρωί της Κυριακής , Τούρκος δημοσιογράφος έκανε «απόβαση» στη δυτική Ίμια και ανάρτησε πανό διαμαρτυρόμενος για οικογενειακή του υπόθεση. Το πρωί της Τετάρτης , τουρκική ακταιωρός περιπολούσε πάνω από δυο ώρες εντός των ελληνικών χωρικών υδάτων, στην περιοχή των Ιμίων. Το πρωί της Τρίτης , τουρκική ακταιωρός έδιωξε ελληνικό αλιευτικό σκάφος που αλίευε στην περιοχή των Ιμίων και στη συνέχεια παρέμεινε σε απόσταση μικρότερη των 500 μέτρων από τη βραχονησίδα, ενώ πλάι της έπλεε φουσκωτό στο οποίο επέβαινε τηλεοπτικό συνεργείο. Η ακταιωρός μετά από 12ωρη παραμονή στα ελληνικά χωρικά ύδατα αποχώρησε το βράδυ αφού αντικαταστάθηκε από από άλλη ακταιωρό. Τελικά, η δεύτερη ακταιωρός αποχώρησε λίγο μετά τις 11 το πρωί της Τετάρτης. Τις κινήσεις των τουρκικών σκαφών παρακολουθούσαν σκάφη του Λιμενικού, ενώ σε διακριτική απόταση βρισκόταν κανονιοφόρος του Πολεμικού Ναυτικού. Το πρωί ( ) του Σαββάτου , τουρκική ακταιωρός περιπολούσε εντός των ελληνικών χωρικών υδάτων, στην περιοχή των Ιμίων. Στην περιοχή έπλεε φουσκωτό στο οποίο επέβαιναν Τούρκοι δημοσιογράφοι και τηλεοπτικό συνεργείο Το πρωί της Τετάρτης , τουρκική ακταιωρός εμπόδισε Έλληνες ψαράδες να σηκώσουν τα δίχτυα τους από την περιοχή των Ιμίων Το πρωί της Παρασκευής , από τουρκική ακταιωρό, κατέβασαν φουσκωτό με κομάντος οι οποίοι έκοψαν τις σημαδούρες που είχαν βάλει σε απόσταση 50 μέτρων από τα Ίμια οι ψαράδες τριών αλιευτικών σκαφών από την Κάλυμνο Το πρωί της Τρίτης , η τουρκική ακταιωρός 304, πλησίασε δύο ελληνικά αλιευτικά στην περιοχή των Ιμίων. Ζήτησε από τους Έλληνες ψαράδες να φύγουν, διότι, όπως τους είπαν, η περιοχή δεν είναι ελληνική. Η τουρκική ακταιωρός πλησίασε πολύ κοντά στο αλιευτικό «Παναγιά Τήνου» και έκανε με μεγάλη ταχύτητα επικίνδυνους ελιγμούς, με αποτέλεσμα 30 IANOYAPIOΣ-ΦEBPOYAPIOΣ 2011 IANOYAPIOΣ-ΦEBPOYAPIOΣ

17 EΛEYΘEPO BHMA ιστορικά λυμνος βρίσκεται εγκατεστημένος φάρος από την Υπηρεσία Φάρων του Πολεμικού Ναυτικού καταχωρισμένος στις ναυτιλιακές οδηγίες ως ελληνικός φάρος με αριθμό 9230 και διεθνή αριθμό 4708 στο φαροδείκτη του Βρετανικού Ναυαρχείου. Δύο περίπου μίλια ανατολικά, νοτιοανατολικά του φάρου βρίσκονται οι βράχοι Ίμια, δύο τον αριθμό, με βάθη μεγαλύτερα από 30 μ. στον άξονα του στενού που σχηματίζεται μεταξύ τους. Περίπου 2,4 μίλια ανατολικά των βράχων Ίμια βρίσκεται η τουρκική βραχονησίδα Gavus Adasi. Ο ναυτικός χάρτης αριθμ ο οποίος εκδόθηκε τον Σεπτέμβριο του 1992 από την Υδρογραφική Υπηρεσία του Πολεμικού Ναυτικού και πηγή υδρογράφησης το χάρτη του Βρετανικού Ναυαρχείου (British Admiralty Charts 1:4500 Surveys και British Admiralty Charts 1: Surveys ) είναι αδιάψευστος μάρτυρας. 5. Ο Νόμος 518/1948 «Περί προσαρτήσεως της Δωδεκανήσου εις την Ελλάδα» (ΦΕΚ 7 Α/ ) αποτελεί ένα διαχρονικό κείμενο τρανταχτό επιχείρημα για τη σωστή ενημέρωση γύρω από τα Ίμια. Η γραμμή των συνόρων μεταξύ της Δωδεκανήσου και της Τουρκίας διέρχεται από 51 συγκεκριμένα αριθμημένα σημεία. Το σημείο 45 στο μέσον της γραμμής που ενώνει το φάρο της νήσου Καλόλυμνος (Ελλάς) με τη νότια άκρη της νήσου Pontieusa Puyukiremit (Τουρκία). Μια απλή ματιά στο χάρτη αρκεί για να διαπιστωθεί ότι τα Ίμια ανήκουν στην ελληνική επικράτεια. 6. Η διερεύνηση ιστορικών πηγών αποκαλύπτει ότι η ρητή αποδοχή, στις 6 Απριλίου 1953 από τον επίσημο εκπρόσωπο του τουρκικού υπουργείου των Εξωτερικών, διαχωριστικού ορίου κυριαρχίας στη θαλάσσια ζώνη μεταξύ Δωδεκανήσων και Μικράς Ασίας ήταν το αποαπό τον κυματισμό να πέσει στη θάλασσα ο ψαράς Νικόλαος Πετρίδης. Έπεσαν στη θάλασσα από παραπλέοντα ελληνικά αλιευτικά και τον διέσωσαν Το πρωί της Τετάρτης , Τούρκος κολυμβητής, μεταφέροντας δύο τουρκικές σημαίες, επιχείρηε να προσεγγίσει τα Ίμια, προφανώς για να υψώσει εκεί τις σημαίες. Τα σκάφη του Λιμενικού, πραγματοποιώντας ελιγμούς, τον ανάγκασαν να επιστρέψει στα τουρκικά παράλια. Από κοντινή απόσταση παρακολουθούσαν δύο σκάφη της τουρκικής ακτοφυλακής Το μεσημέρι (11.30) της Τετάρτης , το περιπολικό σκάφος ΛΣ 50 του Λιμεναρχείου Καλύμνου συγκρούστηκε με την τουρκική ακταιωρό 302, όταν το ελληνικό περιπολικό σκάφος προσπάθησε να απομακρύνει τουρκικό αλιευτικό (μηχανότρατα) που ψάρευε παράνομα μέσα στα ελληνικά χωρικά ύδατα στην περιοχή των Ιμίων. Οι προκλήσεις των Τούρκων σε όλο το Αιγαίο, σε αέρα και θάλασσα, και όχι μόνο στα Ίμια, είναι σχεδόν καθημερινές. Μας δίνουν το μέτρο των στόχων τους. Στην πρόσφατη ( ) επίσκεψή του στην Αθήνα, ο Τούρκος υπουργός Επικρατείας και επικεφαλής των διαπραγματεύσεων Τουρκίας-Ευρωπαϊκής Ένωσης, Εγκεμέν Μπαγίς, πρότεινε ανοικτά συνεκμετάλλευση του Αιγαίου. Αν εμείς οι ίδιοι δεν αντιδρούμε με ομοψυχία, σθένος και τόλμη, τότε οι μεν Τούρκοι αποθρασύνονται οι δε τρίτοι, εχθροί και φίλοι, αποστρέφουν το πρόσωπό τους, προσποιούμενοι ότι δεν υπάρχει θέμα. Στοιχεία που αποδεικνύουν την ελληνικότητα των Iμίων Στην ιερή μνήμη των τριών παλικαριών του Πολεμικού Ναυτικού, αναφέρονται, για την ιστορική τεκμηρίωση και αποκατάσταση της αλήθειας, μερικά μόνο από τα στοιχεία που βροντοφωνούν ότι οι βραχονησίδες Ίμια είναι τμήμα της Ελληνικής Επικράτειας, όπως είναι και εκατοντάδες άλλα νησάκια και βραχονησίδες στο Αιγαίο, για τα οποία οι Τούρκοι, από το 1996, κατασκεύασαν τη θεωρία των «γκρίζων ζωνών». 1. Με τη συνθήκη της Λοζάνης (1923) η Τουρκία παραχώρησε τα Δωδεκάνησα στην Ιταλία (άρθρο 15). Η περιοχή που βρίσκονται τα Ίμια αναφέρεται ρητά και ειδικά στην ιταλοτουρκική συμφωνία του 1932 και το ελληνοτουρκικό πρωτόκολλο της 28ης Δεκεμβρίου 1932 που ακολούθησε για την οροθέτηση της θαλάσσιας περιοχής μεταξύ των μικρασιατικών ακτών και της Δωδεκανήσου. Στη συμφωνία διαλαμβάνονται 37 σημεία. Στο σημείο 30 αναφέρεται ρητά ότι η συνοριακή γραμμή περνά από το μέσο της απόστασης μετα- ξύ των βραχονησίδων Kardak (Ίμια) και Kato (Ανατόλια). Με τη Συνθήκη Ειρήνης των Παρισίων (1947) μεταξύ συμμαχικών δυνάμεων και της Ιταλίας, η Ελλάδα διαδέχτηκε την Ιταλία στα Δωδεκάνησα (άρθρο 14). 2. Σε επιστολή του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών Τεφίκ Ρουστού Αράς προς τους Ιταλούς (1932) αναφέρεται σαφώς ότι οι βραχονησίδες Ίμια ανήκουν στα Δωδεκάνησα. Την περίοδο της κρίσης των Ιμίων (1996) ενημερώθηκε σχετικά το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών, από την πρεσβεία της Τουρκίας στη Ρώμη, με κρυπτογράφημα το οποίο το αγνόησαν, το απέρριψαν και το κατέστρεψαν συνεργάτες της Τανσού Τσιλέρ μαζί με τον Τούρκο υφυπουργό Εξωτερικών Ουνούρ Ουμέν. 3. Κατά την προσάραξη του φορτηγού τουρκικού πλοίου «Φιγκέν Ακάτ» στα Ίμια το βράδυ της ο Τούρκος πλοίαρχος «οικονομικά σκεπτόμενος» προφασίστηκε ότι βρισκόταν σε τουρκικά χωρικά ύδατα για να ρυμουλκηθεί από τουρκικό ρυμουλκό (μικρή απόσταση-μικρό κόστος) και όχι από ελληνικό ρυμουλκό (μεγάλη απόσταση-μεγάλο κόστος). Ο Τούρκος πλοίαρχος γνώριζε πού είχε προσαράξει αλλά η αποκόλληση του σκάφους του και η σωτηρία του τον ενδιέφερε να γίνει με τον προσφορότερο και οικονομικότερο τρόπο, γι αυτό προφασίσθηκε ότι βρίσκεται στα τουρκικά χωρικά ύδατα. Τελικά, την , ρυμουλκήθηκε στο λιμάνι Kiuluk της Τουρκίας από ελληνικά ρυμουλκά της εταιρείας «ΜΑΤΣΑ» που κατέπλευσαν στην περιοχή των Ιμίων από τον Πειραιά. Η πράξη αυτή που είναι πράξη κυριαρχίας αποδεικνύει ότι το σύμπλεγμα των βραχονησίδων Ίμια βρίσκεται σε περιοχή ελληνικής κυριαρχίας. 4. Στο ανατολικό άκρο της νησίδας Καλό- 32 IANOYAPIOΣ-ΦEBPOYAPIOΣ 2011 IANOYAPIOΣ-ΦEBPOYAPIOΣ

18 EΛEYΘEPO BHMA ιστορικά EΛEYΘEPO BHMA κοινωνικά τέλεσμα εξάμηνης κυοφορίας στην οποία είχε ενεργά συμμετάσχει και το Τουρκικό Γενικό Επιτελείο Ναυτικού. Αυτά προκύπτουν, από τη σχετική διπλωματική αλληλογραφία: Foreign Office προς πρεσβεία Άγκυρας ( ), πρεσβεία Άγκυρας προς F.O. ( ) και F.O. προς πρεσβεία Άγκυρας ( ). 7. Σε επιτελικούς χάρτες του Ιταλικού Στρατιωτικού Γεωγραφικού Ινστιτούτου (Ίδρυμα Γκουέρνι Σταμπόλια, Βενετία 1928), του Βρετανικού Ναυαρχείου (1931) και του Γερμανικού Επιτελείου (Militargeschichtliches Forshungsant 1944), τα Ίμια αναφέρονται ως ιταλικά εδάφη. Η Ελλάδα διαδέχθηκε την Ιταλία στα Δωδεκάνησα (άρθρο 14 Συνθήκης των Παρισίων 1947). 8. Σύμφωνα με την ισχύουσα Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (Montego Bay 1982), την οποία η Ελλάδα έχει επικυρώσει με το Νόμο 2321/1955, και οι βραχονησίδες έχουν δική τους αιγιαλίτιδα ζώνη (άρθρο 121). Εξάλλου ο ορισμός της βραχονησίδας είναι ανοιχτός, διότι αν αποδειχτεί ότι οι βραχονησίδες έχουν πόρους που δεν χρησιμοποιούνται προς το παρόν και άρα έχουν οικονομική αξία λόγω ύπαρξης π.χ. κοιτασμάτων πετρελαίου, τότε μπορούν να στηρίζουν οικονομικά ζωή και να θεωρηθούν ότι υπάγονται στο καθεστώς των νησιών. Επομένως, οποιαδήποτε απειλή ή παραβίαση κατά των βραχονησίδων Ίμια και της αιγιαλίτιδας ζώνης τους αποτελεί απειλή ή παραβίαση εθνικού εδάφους, που δίνει στην Ελλάδα το δικαίωμα προσφυγής στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ ή να ασκήσει το δικαίωμα της νόμιμης άμυνας, όπως αυτό κατοχυρώνεται από τον Καταστατικό Χάρτη του ΟΗΕ (άρθρο 51). 9. Ο Βρετανός καθηγητής Διπλωματικής Ιστορίας και πρώην διπλωμάτης Δρ. Γουίλιαμ Μάλινσον αναφέρει: «Την περίοδο μετά τα γεγονότα των Ιμίων, ο τότε Αμερικανός πρέσβης στην Ελλάδα κ. Νίκολας Μπερνς σε ειδική εκδήλωση στο Αμερικανικό Κολέγιο στην Αθήνα, ρωτήθηκε από σπουδαστή ποια είναι η αμερικανική θέση στο θέμα των Ιμίων και απάντησε ότι ανήκουν στην Ελλάδα και τόνισε ότι αυτό φαίνεται και στον επιχειρησιακό χάρτη του αμερικανικού ναυτικού». Mια ζωή μια ιστορία Ποικίλα κι αληθινά Γράφει ο Αντιπλοίαρχος (ΠT-ΗΝ) ε.α. Γρ. Γεωργακόπουλος ΠΝ Πρώην καθηγητής Ηλεκτρισμού-Ηλεκτρονικών Σχολών ΗΛ-ΗΝ ΠΝ H σημερινή κοινωνία. Η κατάντια, η αμάθεια, η αδράνεια, η δολιότητα, η ανικανότητα. O λος ο τίτλος είναι γένους θηλυκού. Τα άρθρα είναι ευτυχία για το ωραίο φύλο, και το βάθος των ουσιαστικών επίσης. Τα ουσιαστικά όμως όσον αφορά τους άνδρες, όσοι υπάρχουν με την κυριολεξία της λέξεως, δεν είναι εξ ολοκλήρου θετικά. Η σημερινή κοινωνία, το κατάντημα της κοινωνίας μας από το 1980 και μετά. Η αμάθεια, η αδράνεια, η δολιότητα και η ανικανότητα δεσπόζουν πολλά χρόνια στις ψυχές των απλών ανθρώπων και δεν έχουν προηγούμενο. Τα απωθημένα της κληρονομιάς μας. Τις πταίει για όλα αυτά; Eμείς και εκείνοι. Eλάχιστοι ιθύνοντες του προχθές, του χθες και του σήμερα. Ποιοι θα πληρώσουν το μάρμαρο, λιγότερο εμείς λόγω μεγάλης ηλικίας (διότι θα ταξιδέψουμε για άλλα μέρη) και περισσότερο οι νέοι που θα μας διαδεχθούν. Η γενιά μας ένιωσε στο γηρασμένο ρυτιδιασμένο τομάρι της ένα πόλεμο, κατοχή, εμφύλιο, μαυραγορίτες, αντάρτες, χύτες, μάηδες. Πέρασε ένα σαράντα ένα, ένα σαράντα δύο έφαγε βελάνι, γαλατσίδες, σκολιάμπρα, κοιμήθηκε μαζί με τα ζώα, την ταλαιπώρησαν οι αρώστιες, οι κακουχίες όπως οι λεβίθες, το χτικιό, η ελονοσία (αχ αυτό το κινίνο ήταν σκέτο δηλητήριο η αντιπρίνη το ίδιο), ξυπολισιά, ψείρες, πείνα, γύμνια και πολλά άλλα δεινά. Ήταν η ζωή μαύρη και άραχνη, χωρίς φως ζωής. Μόνο το βράδυ το λυχνάρι αναβόσβηνε τρεμάμενο σε κάθε σπίτι (σε μεγάλο μέρος των ορεινών περιοχών). Άρχισε όμως από το 1965 και μετά να φωτίζει και να τυφλώνει τα μυαλά των νεότερων γενιών. Φάνηκε ο παράς στον ορίζοντα. Άρχισε να λιγδώνει το στομάχι όλων λίγο πολύ. Άρχισε ο λαός της κατηγορίας αυτής να ξανοίγεται. Σε αυτούς τους ανθρώπους (παιδιά μας) δεν τους μίλησε η οικογένειά τους για το τότε. Η γενιά αυτή γνώρισε το σήμερα και δεν έμαθε τίποτα για το χθες. Οι χθεσινοί ξέχασαν όλα τα παλιά. Νόμισαν ότι έτσι είναι η ζωή, αρχίζει από το σήμερα που γεννήθηκαν. Άρχισε η καλοπέραση της ζωής και η κακοπέραση της οικονομίας. Όλοι σχεδόν σπαταλούσαν ασύστολα το βιος. Άκουσον, άκουσον, όσοι ζούσαν στα χωριά δεν φύτευαν τους κήπους τους για να τρώνε από την παραγωγή μικρή ή μεγάλη, όπως κάναμε εμείς τις δεκαετίες του 1940, 50, 60. Ντομάτες τρώγανε εισαγωγής από το Ισραήλ, σκόρδα κινέζικα, αχλάδια Ισπανικά, τυρί Ολλανδίας, Γερμανίας και όχι από τη γίδα του βοσκού της Ελλάδας. Όλα πήγαιναν καλά. Το κράτος ήταν απόν. Ιθύνοντες, κουμαντοδόροι πολλοί χαμένοι μέσα στα γρανάζια της δολιότητας. Bεβαίως υπάρχουν και πολλές φωτεινές εξαιρέσεις. Το αίσθημα της ντροπής είχε εκλείψει διότι 34 IANOYAPIOΣ-ΦEBPOYAPIOΣ 2011 IANOYAPIOΣ-ΦEBPOYAPIOΣ

19 EΛEYΘEPO BHMA κοινωνικά εμείς δεν τους είπαμε τι κάνετε εκεί, όλα κάποτε τελειώνουν. Πολλές δεσποινίδες και κυρίες των ορεινών και όχι μόνο περιοχών τρελάθηκαν. Ήθελαν μανικιούρ, πεντικιούρ και υψηλή ζωή. Το ίδιο και στις κομωπόλεις και πόλεις. Κάθε βράδυ σχεδόν τα μπαρ γεμάτα από μικρούς και μεγάλους, στις ταβέρνες τα σαββατοκύριακα (και όχι μόνο) το αδιαχώρητο. Η οικογενειακή σπατάλη, η σπατάλη της ντροπής σε ημερήσια διάταξη. Μεγάλες ασύστολες σπατάλες στους οικογενειακούς προϋπολογισμούς. Το κράτος εν μέρει εκτροχιάστηκε. Καλό μου κράτος εσύ τι έκανες τα χρήματα που πήρες από τα πακέτα Ντελόρ; Γιατί σου τα έδωσαν τότε; Μήπως να τα δίνεις επιδοτήσεις και να βολεύεις ημέτερους από εδώ και από εκεί; Μήπως είναι ψέματα ότι έλεγαν κάποιοι «δεν χρειάζεται να καλλιεργήσω το χωράφι γιατί θα πάρω πιο πολλά από την επιδότηση ή ψευτοεπιδότηση». Αυτός ο κανόνας δεν ήταν για όλους βέβαια. Ήταν μόνο για τους ημέτερους από τους ημέτερους. Εσείς καλοί μου συνάνθρωποι τι τα θέλατε τα δάνεια των εορτών, γάμου, άδειας, αγαμίας, αυτοκινήτου και τόσων άλλων ονομασιών που υπήρχαν; Δεν ξέρατε ότι όλα αυτά θα έπρεπε κάποτε να επιστραφούν; Ίσως δεν ξέρατε, δεν ρωτάγατε; Γενιά του 1940, 1950 εσείς τι κάνατε για τα παιδιά σας, για τα εγγόνια σας; Tίποτα. Τώρα ήρθε η ώρα να πληρώσουμε όλοι μαζί. Όλα όσα περιγράφονται παραπάνω αφορούν μια μερίδα της κοινωνίας μας που δεν σκέπτονταν τότε το αύριο. Ας δοκιμάσουμε τώρα από μεθαύριο το σήμερα. Εσείς ιθύνοντες του τόπου που ήσαστε τότε, σκορπάγατε το ελληνικό βιος για ρουσφετολογίες, για τα ζήτω σας και τα χειροκροτήματά σας. Η Ελλάδα δεν είχε κουμανταδόρους. Καταστρέψατε ιθύνοντες έναν όμορφο λαό, τώρα εσείς γίνατε (και θα γίνεστε) λαγός, αλλά για το λαό είναι πια αργά. Τι ντροπή για όλους τους υπεύθυνους της υποβάθμισης αυτής της χώρας. Όλοι οι γνωστικοί (μειοψηφία βέβαια) τα έβλεπαν και τα βλέπουν και θλίβονται για όλα αυτά. Όσοι βέβαια καταστρέψατε αυτό τον τόπο, δηλαδή βγάλατε ένα πετραδάκι από το οικοδόμημα της ανόρθωσης της πατρίδας μας, είστε θλιβερά υπεύθυνοι για τη σημερινή κοινωνική ντροπή. Συνδέσατε τη χώρα, τους Έλληνες κι Eλληνίδες, τα καμάρια της υφηλίου με τη διαφθορά, την κλεψιά, την τεμπελιά και μας καταντήσατε να μας συζητάνε αρνητικά στα πέρατα του πλανήτη Γη. Για την πολιτική και τους πολιτικούς Επιμέλεια Αρχιπλοιάρχου (Δδ) εα Ιωάννου Αγγελοπούλου Π αρατίθεται κατωτέρω απόσπασμα απο στείαν. Η ληστεία εγέννησε την πολιτικήν. Ιδού το ιστορικό μυθιστόρημα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη «Οι Έμποροι των τε και τώρα πάντοτε η αυτή. Τότε διά της βίας. η αυθεντική καταγωγή του τέρατος τούτου. Τό- Εθνών» πoυ αναφέρεται στην πολιτική και Τώρα διά του δόλου και διά της βίας. στους πολιτικούς. Πάντοτε αμετάβλητοι οι σχοινοβάται ούτοι οι «H γενεαλογία της πολιτικής είναι συνεχής και αθίγγανοι, οι γελωτοποιοί ούτοι οι πίθηκοι (καλώ δ ούτους λεγομένους πολιτικούς). γνησία κατά τους προγόνους. Η αργία εγέννησε την πενίαν. Η πενία έτεκεν την πείναν. Η πείνα Μαύροι χαλκείς κατασκευάζοντες δεσμά διά παρήγαγε την όρεξιν. Η όρεξις εγέννησε την τους λαούς εν τη βαθυζόφω σκοτία του αιωνίου αυθαιρεσίαν. Η αυθαιρεσία εγέννησε την λη- εργαστηρίου των» Προς γονείς, επιστολή δεύτερη Γράφει ο καθηγητής Φιλοσοφικής Σχολής Πανεπιστημίου Aθηνών Γρ. Φιλ. Kωσταράς «M πορεί κάποιος να νικάει δίχως να αγωνίζεται; Nα έχει την υπακοή των άλλων δίχως να διατάσσει; Nα ελκύει τους άλλους προς τον εαυτό του δίχως να τους καλεί; Nα επιδρά επάνω τους δίχως να πράττει κάτι», συμβουλεύει ο Λάο-τσε. «Δεν πρέπει να ζητείς μόνο με τιμωρίες να διορθώσεις τα παιδιά σου είν αναγκαία η πειθώ», συμπληρώνει ο Μένανδρος. «Πατέρας, που όλο απειλεί, δεν είναι πολύ να τον φοβάσαι»! Οι γονείς αποτελούν για τα παιδιά τα αναντικατάστατα πρότυπα, ιδίως όταν γνωρίζουν να χρησιμοποιούν τη «γλώσσα» της παιδικής ψυχής. Η οποία δέχεται, σχεδόν επιζητεί τη γονεϊκή κατεύθυνση, όταν αυτή είναι τρυφερή και στοργική, μετρημένη και σταθερή. Βλασταίνει τότε η βαθιά επικοινωνία, η ευχάριστη και δημιουργική συνεργασία, η μετάληψη ψυχών και πνευμάτων ανάμεσα στα μέλη της οικογένειας. Aνοίγεται ο κόσμος των ενδιαφερόντων των παιδιών. Aποκτούν πλουσιότερες γνώσεις και εμπειρίες. Oικοδομείται επάνω στο σεβασμό η προσωπικότητά τους και σφυρηλατούνται αρράγιστοι δεσμοί. Οι συζητήσεις μέσα στο σπίτι πρέπει να είναι νηφάλιες και απλές και ο διάλογος ευκαιρία μαθήσεως και πηγή χαράς, αλλά όχι τρόπος δι- 36 IANOYAPIOΣ-ΦEBPOYAPIOΣ 2011 IANOYAPIOΣ-ΦEBPOYAPIOΣ

20 EΛEYΘEPO BHMA κοινωνικά οχετεύσεως της επιθετικότητας. Δεν υπάρχει αποτελεσματικότερο μέσο κακοποιήσεως της παιδικής ψυχής από τη φιλονικία: οι οξείες αντιθέσεις των γονέων, οι υστερικές εκρήξεις, η φορτισμένη ατμόσφαιρα, οι διλημματικές καταστάσεις, ο γονεϊκός «κομματισμός», που σαν «βραβείο» διεκδικεί τη συμπάθεια του παιδιού, διχάζουν την προσωπικότητά του και δημιουργούν τον ιδιότροπο, μικρολόγο, μεμψίμοιρο, νευρικό, ευέξαπτο, άκριτο και νευρικό και αβαθή αυριανό άνθρωπο. Ιδιαίτερα η ώρα του φαγητού όχι μόνον ως χρόνος κορεσμού της πείνας αλλά ως διάσταση βαθύτερης γνωριμίας δεν προσφέρεται σε έντονες διαφωνίες. Τα παιδιά, καθώς μεγαλώνουν, ακούνε σε κάθε βήμα τους τη φωνή του οικογενειακού τους περιβάλλοντος. Τόση είναι η σημασία του. Και είναι τούτο δικαιολογημένο: Το σπίτι είναι η φυσική, κοινωνική, πνευματική και πολιτιστική στέγη η πρώτη και καθοριστική της πορείας κάθε ανθρώπου στέγη. Η επίδρασή της συνεχίζεται διά βίου: εκδηλώνεται ως κατακλυσμιαία νοσταλγία ως «καπνός αποθρώσκων». Είναι τραγικό να μένει ψυχικά ανέστιος ο αναπτυσσόμενος άνθρωπος και να κουβαλάει μέσα του τις προστριβές, τις απειλές, τις ύβρεις, την ταραγμένη ατμόσφαιρα, τις συγκρούσεις, τη δυσαρμονία ανάμεσα στους γονείς ή τα ηθικά τους ολισθήματα. Βαρύτατες είναι οι συνέπειες από την ψυχική αυτή ανεστιότητα: τα παιδιά κυκλοφορούν με ένα βαθύ συναίσθημα ενοχής, με έναν όγκο ψυχικό, τα συμπτώματα του οποίου είναι η κατήφεια, η μελαγχολία, η απαισιοδοξία, η νευρικότητα, η νεύρωση, η ψύχωση, το σύμπλεγμα, η αβεβαιότητα, η ανασφάλεια, η έλλειψη αυτοπεποιθήσεως. Όμως, η ομαλή και αδιατάρακτη εξέλιξη του παιδιού ριζώνει σε αυτό το συναίσθημα ασφαλείας: «Μάνα, γράφει ο Άντλερ, μη φοβάσαι να είσαι σταθερή μαζί μου. Αυτό θα με κάνει να νιώθω περισσότερη σιγουριά». Όχι σπάνια η υπερβολική αγάπη οδηγεί σε εκδηλώσεις βλαπτικές για το παιδί: «Μη με παραχαϊδεύεις. Ξέρω πολύ καλά πως δεν θα πρέπει να μου δίνεις ο,τιδήποτε ζητώ. Σε δοκιμάζω έτσι για να δω», συμβουλεύει τώρα στην «Επιστολή προς τη Μητέρα» του ένας μικρός θέλοντας να διορθώσει τα λάθη της αγωγής. Είναι πάλι η ίδια αυτή αγάπη και το πνεύμα θυσίας που σέρνει και φέρνει τους γονείς να νομίζουν ότι έχουν απόλυτη εξουσία επάνω στα παιδιά και κάποτε να τα θεωρούν κτήματα, προέκταση του εαυτού τους. Μερικοί μάλιστα γονείς τα ενδύουν με αρετές και προτερήματα με κλίσεις και ενδιαφέροντα που οι ίδιοι έχουν. Πολύ συχνά τα πιέζουν να ακολουθήσουν το αυτό με εκείνους επάγγελμα. Δεν εννοούν να καταλάβουν πως κάθε άνθρωπος στο βάθος είναι κάτι εντελώς ξεχωριστό με έμφυτα, «a priori: εκ των προτέρων», τα στοιχεία της εξελίξής του. Εδώ ο λόγος του Χ. Γκιμπράν είναι αυστηρός προς τους γονείς: «Τα παιδιά σου δεν είναι τα παιδιά σου. Είναι οι γιοι και οι θυγατέρες της νοσταλγίας της ζωής για τον εαυτό της. Έρχονται στον κόσμο με σένα, αλλά όχι από σένα και αν και είναι κοντά σου δεν σου ανήκουν. Μπορείς να τους δώσεις την αγάπη σου, αλλά όχι τις σκέψεις σου, γιατί έχουν τις προσωπικές τους σκέψεις». Δεν αμφισβητεί την πατρότητα ο μεγάλος αυτός στοχαστής της τραγικής χώρας των κέδρων, του Λιβάνου. Η βασική του θέση είναι ότι οι γονείς, για να ασκήσουν αγωγή, οφείλουν να γνωρίζουν ότι τα τέκνα τους δεν υπηρετούν την ευτυχία που νιώθουν εκείνοι γι αυτά μόνον, αλλά εξυπηρετούν κυρίως το συμφέρον του είδους. Ο Σοπενάουερ είχεν ήδη παρατηρήσει πως η θέληση του ζην είναι ο πλέον σημαντικός σκοπός της ανθρώπινης ζωής, αμέτρητα ευγενικότερος και υψηλότερος από το γονεϊκό εγωισμό και την ατομικότητα. Το γένος έχει προτεραιότητα απέναντι στο είδος. Και το είδος έχει δικαίωμα προγενέστερο απέναντι στο άτομο. Το άτομο αφανίζεται, το είδος όμως διαιωνίζεται. Οι γονείς στα πρόσωπα των παιδιών τους βλέπουν την ευδαιμονία τους, η φύση και η ζωή τη συνέχειά τους. Ακόμη, κάθε άνθρωπος, επειδή είναι μια καινούργια ζωή, μία vita nuova, έχει οπλισθεί με αυτοδυναμία σωματική και ψυχική. Η ανάπτυξή του είναι η εκδίπλωση και εμφάνιση των εσωτερικών δυνατοτήτων του και η εξέλιξή του είναι το σύνολο των μεταβολών και τροποποιήσεων, που επέρχονται κατά την πορεία του προς ωρίμανση και ολοκλήρωση με τη βοήθεια 38 IANOYAPIOΣ-ΦEBPOYAPIOΣ 2011 IANOYAPIOΣ-ΦEBPOYAPIOΣ