ΤΙ ΕΝΝΟΟΥΜΕ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΜΑΣ ΜΕ ΤΟΝ ΟΡΟ «ΦΙΛΑΝΑΓΝΩΣΙΑ»;

Transcript

1 ΝΙΚΗΤΗΡΙΟ ΦΙΛΑΝΑΓΝΩΣΤΙΚΟ ΣΛΟΓΚΑΝ Α ΚΥΚΛΟΥ Το Σχολείο μας έχει θέσει ως ειδικό στόχο της σχολικής μονάδας για την τρέχουσα σχολική χρονιά, την καλλιέργεια της φιλαναγνωσίας. Για αυτό, από τις πρώτες κιόλας μέρες λειτουργίας του, έχει μεθοδεύσει τον σχεδιασμό και την εφαρμογή «Προγράμματος Προώθησης της Φιλαναγνωσίας», το οποίο προγραμματίζεται να διατρέξει τη σχολική ζωή και δράση μας για μια μακροπρόθεσμη χρονική περίοδο, πέραν της φετινής σχολικής χρονιάς. ΤΙ ΕΝΝΟΟΥΜΕ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΜΑΣ ΜΕ ΤΟΝ ΟΡΟ «ΦΙΛΑΝΑΓΝΩΣΙΑ»; Ο όρος «φιλαναγνωσία» είναι ευρύς, εξού και οι διάφοροι ορισμοί κι ερμηνείες που επιδέχεται κατά καιρούς. «Φιλαναγνωσία» για μας νοείται η θετική σχέση του αναγνώστη με το βιβλίο. Στο πλαίσιο του σχολείου η «φιλαναγνωσία» προσδιορίζεται ως το σύνολο των εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων που στοχεύουν στη διαμόρφωση αυτής της φιλικής σχέσης του παιδιού με το βιβλίο, μέσα από την ανάπτυξη γνωστικών και κοινωνικών δεξιοτήτων, καθώς και αισθητικών κριτηρίων. ΓΙΑΤΙ ΝΑ ΠΡΟΩΘΗΣΟΥΜΕ ΤΗ ΦΙΛΑΝΑΓΝΩΣΙΑ; Βασικός σκοπός του Προγράμματος είναι η καλλιέργεια φιλαναγνωστικών στάσεων και δεξιοτήτων στα παιδιά με στόχο την ολόπλευρη πρόοδο κι εξέλιξή τους. Η απόλαυση της ανάγνωσης αποδείχθηκε ότι εκπληρώνει τρεις ευρείες λειτουργίες: ενισχύει την ακαδημαϊκή επίδοση, την κοινωνική συμμετοχή και την προσωπική ανάπτυξη του παιδιού (Howard, 2011). Επιπλέον, πολλές διεθνείς έρευνες έχουν συσχετίσει άμεσα το διάβασμα για ευχαρίστηση με θετικές αναγνωστικές στάσεις και συμπεριφορές, καθώς επίσης και με ψηλά επίπεδα γραμματισμού (PIRLS 2001, 2006).

2 ΠΩΣ ΣΥΝΔΕΕΤΑΙ Η ΦΙΛΑΝΑΓΝΩΣΙΑ ΜΕ ΤΗ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΩΝ ΜΑΘΗΣΙΑΚΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ; Παράλληλα με τον ειδικό στόχο του Σχολείου μας, το «Πρόγραμμα Προώθησης της Φιλαναγνωσίας» εντάσσεται κάτω από τον 1 ο υπό έμφαση στόχο του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού για τη φετινή σχολική χρονιά: τη βελτίωση των μαθησιακών αποτελεσμάτων. Δεδομένων των επιστημονικά αποδεδειγμένων ωφελειών της φιλαναγνωσίας, το Σχολείο μας, μέσα από ένα επιστημονικό, συστηματικό και δοκιμασμένο με μεγάλη επιτυχία πρόγραμμα, προτίθεται να χρησιμοποιήσει τη φιλαναγνωσία ως «όχημα» για να συμβάλει στην υλοποίηση του πιο πάνω υπό έμφαση στόχου. Το «Πρόγραμμα Προώθησης της Φιλαναγνωσίας» γίνεται σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Κύπρου και πιο συγκεκριμένα με τη Δρ. Σταυρούλα Κοντοβούρκη, Λέκτορα στη Διδακτική της Γλώσσας, η οποία είναι η επιστημονική μας συνεργάτιδα και «κριτική φίλη». Η διεθνής έρευνα καταδεικνύει ότι η ανάγνωση που αποσκοπεί στην ευχαρίστηση ενισχύει την αναγνωστική κατανόηση των μαθητών (Cox & Guthrie, 2001), τη γλώσσα (Krashen, 2004), την ανάπτυξη του λεξιλογίου (Angelos & McGriff, 2002), τις γενικές γνώσεις (Cunningham & Stanovich, 1998) και την ενσυναίσθηση (McGinley et al., 1997). Επιπλέον, τονώνει την αυτοπεποίθησή τους ως αναγνώστες, τα κίνητρά τους για να γίνουν διά βίου αναγνώστες και τις θετικές στάσεις απέναντι στο διάβασμα γενικότερα (Allington & McGill- Franzen, 2003 Eurydice Network, 2011). Επομένως, λαμβάνοντας σοβαρά υπόψη ότι σύμφωνα με τη σύγχρονη βιβλιογραφία, η απόλαυση του διαβάσματος αποτελεί ισχυρότατη πηγή επίδρασης στην ανάπτυξη του παιδιού, σχετιζόμενη άμεσα και έμμεσα με τη σχολική του επίδοση, προχωρήσαμε στον καταρτισμό και την εφαρμογή ενός δυναμικού σχεδίου δράσης. Το σχέδιο δράσης για το Πρόγραμμα Προώθησης της φιλαναγνωσίας βασίζεται σε τέσσερις πυλώνες: Δράση και συμμετοχή όλων των παιδιών Εμπλοκή όλων των εκπαιδευτικών Εμπλοκή της οικογένειας Συνεργασία με άλλους φορείς της κοινότητας ΦΙΛΑΝΑΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΠΟΥ ΕΦΑΡΜΟΖΟΝΤΑΙ ΜΕΣΩ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΔΡΑΣΗΣ Ελεύθερη Εθελοντική Ανάγνωση (Free Voluntary Reading/FVR) Τα παιδιά αφήνονται ελεύθερα να επιλέγουν βιβλία της αρεσκείας τους από τη βιβλιοθήκη της τάξης τους και από την κεντρική βιβλιοθήκη και ενθαρρύνονται να τα διαβάσουν. Στόχος είναι να αντλήσουν απόλαυση και χαρά από την ανάγνωσή τους. Προτείνεται ως δράση το καθημερινό δεκάλεπτο ελεύθερης ανάγνωσης στην αρχή της ημέρας μέσα στις τάξεις.

3 ΝΙΚΗΤΗΡΙΟ ΦΙΛΑΝΑΓΝΩΣΤΙΚΟ ΣΛΟΓΚΑΝ Β ΚΥΚΛΟΥ

4 Αναγνωστικές εμψυχώσεις Με τον όρο «αναγνωστικές εμψυχώσεις» εννοούμε κάθε παιγνιώδη δραστηριότητα που στόχο έχει να ζωντανέψει την ανάγνωση μιας ιστορίας, ενός βιβλίου. «Βιβλιοπαιχνίδια» που παίζονται στις τάξεις είναι το βιβλιοκαρουζέλ, το βιβλιοντόμινο, οι θεατρικοί αυτοσχεδιασμοί, οι εικαστικές δημιουργίες με αφορμή ένα βιβλίο, η δημιουργική γραφή, ο ήρωας ζωντάνεψε, οι ομαδικές εμψυχώσεις σε σταθμούς και οποιαδήποτε δραστηριότητα εμπλέκει τα παιδιά-αναγνώστες σε δημιουργική και διασκεδαστική δράση. Στόχος των εμψυχώσεων είναι τα παιδιά να βιώσουν με όσο το δυνατόν περισσότερες αισθήσεις το βιβλίο, να το νιώσουν ζωντανό.

5

6 Λογοτεχνικοί κύκλοι Στους λογοτεχνικούς κύκλους τα παιδιά σχηματίζουν μικρές ομάδες μικτής ικανότητας, επιλέγουν τα βιβλία που θέλουν να διαβάσουν και είναι υπεύθυνα για την οργάνωση συναντήσεων και συζητήσεων γύρω από το κοινό βιβλίο που έχουν διαβάσει. Εναλλακτικά, όλη η τάξη μοιράζεται το ίδιο βιβλίο, τα ίδια τα παιδιά ορίζουν τις συναντήσεις και με εμψυχωτή-συντονιστή τον/την εκπαιδευτικό το διαβάζουν για μια χρονική περίοδο, ενώ εμπλέκονται σε αναγνωστικές εμψυχώσεις. Στόχος η δημιουργία «κοινότητας αναγνωστών».