LIFE Περιβάλλον «Συνεργατική Περιβαλλοντική Αναγέννηση σε Πόλεις-Λιμάνια: Ο Κόλπος της Ελευσίνας το 2020» [LIFE05 ENV/GR/000242]

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "LIFE Περιβάλλον «Συνεργατική Περιβαλλοντική Αναγέννηση σε Πόλεις-Λιμάνια: Ο Κόλπος της Ελευσίνας το 2020» [LIFE05 ENV/GR/000242]"

Transcript

1 Διαδικασίες διαβούλευσης και δημιουργίας κοινού οράματος Εγχειρίδιο χρήσης [LIFE05 ENV/GR/000242]

2 Εγχειρίδιο Χρήσης για το πώς λειτουργεί μια διαδικασία Διαβούλευσης για τη δημιουργία Κοινού Οράματος, με παραδείγματα από την περίπτωση της Ελευσίνας Συνεργατική Περιβαλλοντική Αναγέννηση σε Πόλεις-Λιμάνια: «Ο Κόλπος της Ελευσίνας το 2020» I. Εισαγωγή Περιεχόμενα II. III. IV. Η μεθοδολογία και τα βασικά βήματα σε μία διαδικασία δημόσιας συμμετοχής Προσαρμόζοντας τις προσδοκίες και τη μεθοδολογία στην πράξη Συμπεράσματα Συνχρηματοδότηση LIFE- ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Project: LIFE05 ENV/GR/ Σύνταξη Δίκτυο ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS

3 Αθήνα, Σεπτέμβριος 2009 Ομάδα Δικτύου ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS: Νίκος Χρυσόγελος, Νίκη Παρδαλού, Λουκία Καλαϊτζή, Αλέκος Πανταζής, Άννυ Μητροπούλου, Στελλίνα Κουλουζάκη, Πατρίτσια Γούργουρα, Μαίρη Βιταλιώτου, Δημήτρης Κεραμίδας, Τάσος Κρομμύδας, Χάρης Νικοκάβουρας, Νικηφόρος Πλυτάς, Μιχάλης Θεοδωρόπουλος, Θεοχάρης Κωνσταντάτος, Μελίτα Λαζαράτου. I. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ο κύριος στόχος του προγράμματος LIFE-Ελευσίνα 2020 ήταν να επιτευχθεί βελτίωση στην περιβαλλοντική κατάσταση του κόλπου της Ελευσίνας και της ευρύτερης περιοχής, μέσα από συμμετοχικές διαδικασίες. Στόχος των εταίρων ήταν η ανάπτυξη ενός Σχεδίου Δράσης, το οποίο να εμπλέκει μέσα από μεθόδους συνεργασίας όλους τους εμπλεκόμενους φορείς της περιοχής για την περιβαλλοντική αναγέννηση της περιοχής έως το Η μεθοδολογία της δημόσιας συμμετοχής που προτείνεται στο κείμενο αυτό συντάχθηκε μετά το πέρας του προγράμματος και βασίζεται, αφενός στη θεωρία που υπάρχει γύρω από τις συμμετοχικές διαδικασίες, καθώς και στην εμπειρία που αποκτήθηκε κατά τη διάρκεια του προγράμματος. Επίσης, βασίζεται και στην εμπειρία του Δικτύου ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS και από άλλα ευρωπαϊκά προγράμματα (π.χ. WAter REsources MAnagement/CADSES, COstal PRActice NETwork /INTERREG IV). Από την άμεση δημοκρατία της αρχαίας Αθήνας στις σύγχρονες συμμετοχικές διαδικασίες Η ιδέα της δημόσιας συμμετοχής κατά τη διαδικασία λήψης αποφάσεων σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης φτάνει μέχρι την αρχαία Αθήνα. Η άμεση Δημοκρατία επέτρεπε, αλλά και προέτρεπε, τους αναγνωρισμένους ως Αθηναίους πολίτες, να συμμετέχουν στην πολιτική σκηνή. «Ιδιώτης» (Idiot) θεωρείτο εκείνος που δεν ήθελε να συμμετέχει στα κοινά. Η πολιτική θεωρία του 18 ου αιώνα και έπειτα τόνισε τη σημασία του «κοινού συμβολαίου» μεταξύ των διοικούντων και των πολιτών, ως του ακρογωνιαίου λίθου της δημοκρατίας. Τα τελευταία 30 χρόνια η συζήτηση σχετικά με την Κοινωνία των Πολιτών έχει πάρει νέα τροπή υπό το φως της παγκοσμιοποίησης και της αυξανόμενης συγκέντρωσης οικονομικής και πολιτικής δύναμης στα χέρια λίγων κρατών. Επιπλέον, η πολιτική δύναμη εξαρτάται από κέντρα της οικονομικής και επικοινωνιακής δύναμης. Την ίδια στιγμή, το πρότυπο καθημερινής ζωής, η «μοντέρνα μαζική κουλτούρα», που προωθείται από τα προγράμματα της τηλεόρασης και τα ΜΜΕ, φαίνεται να οδηγούν σε παθητικότητα και εξατομίκευση. Παγκόσμια φλέγοντα ζητήματα κάνουν τους ανθρώπους να αισθάνονται ανίσχυροι και αδύναμοι να ελέγξουν και να επηρεάσουν τα κέντρα λήψης αποφάσεων.

4 Ευτυχώς όμως υπάρχει και η άλλη πλευρά του νομίσματος η αναπτυσσόμενη, όπως διαφαίνεται από την αύξηση των Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων (ΜΚΟ) και ποικίλων άλλων κοινωνικών κινημάτων παγκοσμίως, Κοινωνία των Πολιτών. Διεθνείς οργανισμοί και η Ε.Ε. ενθαρρύνουν τη δημόσια συμμετοχή στη λήψη αποφάσεων, ιδίως πάνω σε περιβαλλοντικά θέματα. Ο ίδιος ο όρος «βιώσιμη ανάπτυξη» εδραιώθηκε πάνω στην ιδέα της δημόσιας συμμετοχής. Το Πρόγραμμα Δράσης που υιοθετήθηκε κατά τη Σύνοδο Κορυφής του Ρίο, το 1992, έδωσε μεγάλη έμφαση στο τοπικό επίπεδο (όπου η δημόσια συμμετοχή μπορεί να επιτευχθεί με σχετικά ευκολότερο τρόπο) μέσω της Τοπικής Ατζέντα 21. Ένα εργαλείο-κλειδί για τις τοπικές αρχές, που είναι θετικά διακείμενες στο να μεταβούν από την παραδοσιακή ιεραρχία διακυβέρνησης, από ένα «ανώτερο» θεσμικό, προς ένα «κατώτερο» αλλά περισσότερο δημοκρατικό και συμμετοχικό επίπεδο. Επιπλέον, άλλο ένα εργαλείο ενίσχυσης της ιδέας της Δημόσιας συμμετοχής, η Σύμβαση περί Πρόσβασης στην Πληροφορία, Συμμετοχής του Κοινού και Πρόσβασης στη Δικαιοσύνη και σε θέματα περιβάλλοντος, γνωστή και ως Σύμβαση του Άαρχους, που υιοθετήθηκε από την τέταρτη Υπουργική Διάσκεψη «Περιβάλλον για την Ευρώπη», στο Άαρχος της Δανίας, στις 25 Ιουνίου Τριάντα εννιά χώρες και η Ευρωπαϊκή Κοινότητα το έχουν υπογράψει από τότε. Η Σύμβαση του Άαρχους αποτελεί ένα νέο είδος περιβαλλοντικής συμφωνίας. Συνδέει τα περιβαλλοντικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα. Υπογραμμίζει την υποχρέωση που έχουμε απέναντι στις μελλοντικές γενεές. Αναγνωρίζει ότι η βιώσιμη ανάπτυξη μπορεί να επιτευχθεί μόνο με τη συμμετοχή όλων των ενδιαφερόμενων-εμπλεκόμενων εταίρων. Συνδέει την κυβερνητική ευθύνη με την προστασία του περιβάλλοντος. Επικεντρώνεται στις αλληλεπιδράσεις μεταξύ του κοινού και των δημοσίων αρχών, σε ένα δημοκρατικό πλαίσιο, και προωθεί μια νέα διαδικασία δημόσιας συμμετοχής, κατά τη διαπραγμάτευση και υλοποίηση διεθνών συμφωνιών. Η Σύμβαση δεν είναι μόνο μια συμφωνία για το περιβάλλον, αλλά αφορά και στην κυβερνητική ευθύνη, διαφάνεια και ανταπόκριση. Σήμερα, υπάρχει πλούσια εμπειρία από μεθόδους δημόσιας συμμετοχής, ιδίως σε θέματα υλοποίησης της Τοπικής Ατζέντας 21 και της Σύμβασης του Άαρχους. Παρόλα αυτά, για πολλές χώρες και περιοχές, οι δημόσια συμμετοχή είναι ακόμα άγνωστη Γη. ΔΗΜΟΣΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ως εργαλείο για το Δίκτυο ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS (MedSOS). Κοινωνία των πολιτών. Ενημέρωση και ευαισθητοποίηση Ενθάρρυνση και κινητοποίηση τοπικών κοινωνιών Δραστηριοποίησης εμπλεκόμενων/ενδιαφερόμενων εταίρων Προώθηση της αμοιβαίας κατανόησης Μείωση συγκρούσεων κατά τη λήψη αποφάσεων Βελτίωση στην ποιότητα και κοινή αποδοχή των αποφάσεων

5 Αρχές και Μεθοδολογία Δημόσιας Συμμετοχής Τι εννοούμε με τον όρο δημόσια συμμετοχή; Είναι κάτι διαφορετικό από ένα συνέδριο ή μια ακρόαση; Η συστημική προσέγγιση της δημόσιας συμμετοχής 1 : Ανακάλυψε (προηγούμενες επιτυχίες) Ονειρέψου (το όραμα) Προγραμμάτισε (το Σχέδιο Δράσης) Παράδωσε (υλοποίηση) Συνέχισε (το μέλλον του οργανωμένου διαλόγου) Αυτές οι αρχές είναι βασισμένες στη συστημική σκέψη, στην οργάνωση και τη διοίκηση. Η σχετική θεωρία μπορεί να αναζητηθεί στο διαδίκτυο με λέξεις-κλειδιά «καταφατική διερεύνηση» και «συστημική προσέγγιση σε οργανισμούς». Ένα πρωτοποριακό παράδειγμα εφαρμογής αυτής της μεθοδολογίας σε μια τοπική αστική κοινωνία είναι το πρόγραμμα «Φαντάσου το Σικάγο» της Blist Brown. Η διεργασία μιας δημόσιας συμμετοχικής διαδικασίας δεν είναι απλά ένα συνέδριο ή ένα φόρουμ ή ένα πάνελ μερικών ειδικών με ακροατών. Είναι μια διαδικασία, όπου ένας αριθμός πολιτών και ενδιαφερόμενων εταίρων, οι οποίοι συναντιόνται σε σταθερή βάση, λειτουργούν ως συμβούλιο ακρόασης για θέματα ενδιαφέροντος (π.χ. υλοποίηση μιας διαχειριστικής μελέτης αστικής αποκατάστασης, παράκτιας διαχείρισης, λήψη αποφάσεων σχετικά με τον σχεδιασμό μιας πεζοδρόμησης κτλ). Τα «Πάνελ Χρηστών» χρησιμοποιούνται εκτενώς σε τομείς κοινής ωφέλειας. Αυτά μπορεί να αποτελούνται από 50 έως και πάνω από 750 άτομα, στα οποία παρέχεται αρχικά η πληροφόρηση και έπειτα χωρίζονται σε μικρότερες ομάδες ή φόρουμ συμμετεχόντων (με την προοπτική να διαχωριστούν με βάση κοινά χαρακτηριστικά), προκειμένου να συζητήσουν ένα θέμα ή να προβούν σε αξιολόγηση κάποιας πολιτικής (προφορικά μέσα σε ομάδες ή με χρήση ερωτηματολογίων). Τα πάνελ και τα φόρουμ μπορούν να συνδεθούν με διαδικασίες περιβαλλοντικών ή κοινωνικών μελετών επιπτώσεων. Η δημόσια συμμετοχή καλύπτει ένα ευρύ φάσμα επιπέδων συμμετοχής, εξαρτώμενων από το βαθμό «εξουσίας» που δίνεται στους πολίτες. Η πλειοψηφία των αναλυτών διαδικασιών δημόσιας 1 The 5 Ds in the systemic approach of public participation: discover, dream, design, deliver, destiny

6 συμμετοχής προσδιορίζει αυτό το φάσμα ως μια αύξουσα κλίμακα με πρώτο επίπεδο την πληροφόρηση (πληροφόρηση των ανθρώπων για αποφάσεις που έχουν ήδη ληφθεί ή πρόκειται να ληφθούν) και τελευταίο επίπεδο τη συναπόφαση και συν-δραστηριοποίηση για την υλοποίηση αποφάσεων. Μια διαδικασία δημόσιας συμμετοχής μπορεί να εφαρμοστεί σε όλα τα επίπεδα και σε διάφορα στάδια, ανάλογα με το τι χρειάζεται τη δεδομένη στιγμή. Χρειάζεσαι έναν ειδικό για την οργάνωση μιας διαδικασίας δημόσιας συμμετοχής; Μία σωστά σχεδιασμένη δημόσια συμμετοχική διαδικασία επιβάλλεται να διαθέτει τα ακόλουθα χαρακτηριστικά: Ημερομηνία έναρξης και λήξης Έναν ξεκάθαρο στόχο, ο οποίος μπορεί να αναλυθεί σε περισσότερο ειδικούς σκοπούς για την κάθε συμμετοχική δράση. Έναν σαφή σχεδιασμό των εργαλείων και της προσέγγισης που θα χρησιμοποιηθεί Έχοντας σχεδιάσει τη μεθοδολογία της δημόσιας συμμετοχικής διαδικασίας, κάθε δράση θα πρέπει να επικοινωνηθεί καταλλήλως στους συμμετέχοντες. Τρία πράγματα θα πρέπει να γίνονται ξεκάθαρα: Ποιος είναι ο στόχος της δημόσιας συμμετοχικής δράσης. Ποιος διοργανώνει τη διαδικασία. Με ποιο τρόπο θα χρησιμοποιηθούν τα αποτελέσματα της δράσης. Πως θα ενημερωθούν οι συμμετέχοντες. Πως χρησιμοποιηθούν οι απόψεις και οι προσεγγίσεις εξέφρασαν οι συμμετέχοντες. Για ποιο λόγο χρειαζόμαστε τη δημόσια συμμετοχή; Η συμμετοχή του κοινού σε διαδικασίες λήψης αποφάσεων συνήθως οδηγεί σε περισσότερο ισορροπημένες αποφάσεις, οι οποίες είναι πιο εύκολο να τεθούν σε εφαρμογή. Είναι γεγονός ότι ως κοινωνία δεν έχουμε μάθει πώς να συμμετέχουμε ενεργά και να συνδιαμορφώνουμε, μέσα από το διάλογο και τη διαβούλευση, τις αποφάσεις που μας αφορούν. Φυσικά, το γεγονός αυτό προϋποθέτει από τη μια πλευρά μία κουλτούρα διαλόγου μεταξύ των σημαντικών κοινωνικών εταίρων και πολιτών και από την άλλη το κατάλληλο θεσμικό πλαίσιο, που θα διευκολύνει τη συμμετοχική διαμόρφωση αποφάσεων. Η διαβούλευση για τη διαμόρφωση και λήψη αποφάσεων είναι αναμφίβολα μία πολύπλοκη και χρονοβόρος διαδικασία, συγκριτικά με αποφάσεις που λαμβάνονται μονάχα από μια δημόσια αρχή. Ωστόσο, μια απόφαση η οποία έχει συνδιαμορφωθεί από τους κοινωνικούς εταίρους και άλλα εμπλεκόμενα μέρη θα είναι πιθανότατα περισσότερο ισορροπημένη, γιατί θα έχει λάβει

7 υπόψη της διαφορετικές προσεγγίσεις και απόψεις. Συνεπώς, είναι δυνατόν ότι μια τέτοια απόφαση δεν θα αντιμετωπίζει δυσκολίες και ενστάσεις κατά την υλοποίησή της. Σε πολλές περιπτώσεις, η απουσία διαβούλευσης και δημόσιας συμμετοχής, ακόμη και σε θέματα όπως η προστασία του περιβάλλοντος, έχει οδηγήσει σε διαξιφισμούς και καθυστερήσεις, ή σε αδυναμία χάραξης πολιτικών, εξαιτίας λανθασμένης πληροφόρησης, αναπαραγωγής στερεοτύπων, ή της διαιώνισης παρεξηγήσεων και δυσπιστίας. Πολλά από αυτά τα προβλήματα θα είχαν λυθεί και ξεπεραστεί αν επικρατούσε κουλτούρα διαβούλευσης και δημόσιας συμμετοχής, από τα αρχικά στάδια σχεδιασμού για τη λήψη αποφάσεων.

8 II. Η ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΒΑΣΙΚΑ ΒΗΜΑΤΑ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ Γιατί μια διαδικασία δημόσιας συμμετοχής στην Ελευσίνα, μια πόλη-λιμάνι; Ο κόλπου της Ελευσίνας είναι μια περιοχή συγκρούσεων. Είναι γεγονός ότι για δεκαετίες έγιναν επιλογές χωρίς τη γνώμη των φορέων και των πολιτών της περιοχής, οι οποίες διαμόρφωσαν τη σημερινή δύσκολη πραγματικότητα. Η περιοχή επιλέχθηκε ως ο τόπος συγκέντρωσης της βαριάς βιομηχανίας, χωρίς να ληφθούν υπόψη παράγοντες, όπως το περιβάλλον και η προσαρμοστικότητά του, το εύθραυστο θαλάσσιο οικοσύστημα (κλειστός κόλπος με δυσκολία ανανέωσης των νερών του), η αρχαιολογική και ιστορική σπουδαιότητά του. Ίσως πολλά από τα λάθη που έγιναν στην περιοχή τον προηγούμενο αιώνα να είχαν αποφευχθεί αν υπήρχε την εποχή εκείνη μια κουλτούρα διαλόγου μεταξύ των φορέων που θα μπορούσαν να έχουν λόγο για τις προοπτικές της περιοχής, αν όχι και με τους πολίτες της περιοχής. Σήμερα, πάντως δεν είναι δυνατόν να λαμβάνονται αποφάσεις που επηρεάζουν καθοριστικά μια περιοχή χωρίς να υπάρχει δομημένος διάλογος με τους ντόπιους και τους κοινωνικούς εταίρους της περιοχής. Πώς συνδέεται στη θεωρία η δημόσια συμμετοχή με τη μεθοδολογία που ακολουθήθηκε στο πρόγραμμα LIFE-Ελευσίνα 2020; Ποια θεωρία και εργαλεία χρησιμοποιήθηκαν; Στο πρόγραμμα LIFE-Elefsis 2020 εφαρμόστηκε η μεθοδολογία της διαμόρφωσης κοινού οράματος ( Community Vision method), δηλαδή, η αναζήτηση -με οργανωμένο και μεθοδολογικό τρόπο- των κοινών στοιχείων ενός σχετικά αντιπροσωπευτικού φόρουμ κοινωνικών εταίρων. Στην περίπτωση μιας περιοχής έντονων συγκρούσεων, όπως η Ελευσίνα, έγινε προσπάθεια να αναζητηθούν οι κοινοί στόχοι διαφορετικών, αντιπροσωπευτικών κοινωνικών εταίρων με διαφορετικές αφετηρίες και συμφέροντα. Το φόρουμ μιας δημόσιας συμμετοχής, που στοχεύει να καθορίσει μέσα από το διάλογο το «Κοινό Όραμα», ευνοεί μία ευρεία σταθερή συνεργασία με τους κύριους κοινωνικούς εταίρους, εμπλεκόμενους στην ανάπτυξη της περιοχής. Τουτέστιν, θα πρέπει να περιλαμβάνει εκπροσώπους από διάφορες αρχές, θεσμικούς φορείς, την πανεπιστημιακή κοινότητα, ειδικούς, κοινωνικούς συλλόγους, περιβαλλοντικές ομάδες, επιχειρήσεις, χρήστες, εκπαιδευτικούς. Η δημιουργία μιας σχετικά μικρής (έως άτομα) Ομάδας/Επιτροπής είναι περισσότερο ρεαλιστική, λειτουργική και ευκίνητη. Βασικό στοιχείο για την επιτυχία της διαδικασίας διαβούλευσης, παράλληλα με τη συγκρότηση ενός αντιπροσωπευτικού φόρουμ διαβούλευσης, αποτελεί ο τρόπος που οργανώνεται η συζήτηση στο πλαίσιο αυτού του φόρουμ. Ξεκινώντας τη διαδικασία διαβούλευσης με θέματα που είναι συγκρουσιακά και χωρίζουν, είναι αδύνατο να βρεθούν κοινοί τόποι και κοινές δράσεις, ακόμα και για θέματα στα οποία -εν δυνάμει- θα μπορούσαν να υπάρξουν συμφωνίες και συμπτώσεις συμφερόντων για μια βιώσιμη προοπτική της περιοχής.

9 Σύμφωνα με τη μεθοδολογία της διαμόρφωσης κοινού οράματος, η διαβούλευση ξεκινάει από θέματα που μπορεί να δημιουργήσουν βάσεις συνεργασίας για την επίτευξη έστω και περιορισμένης εμβέλειας στόχων. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε ένα κοινό όραμα για το μέλλον της περιοχής (πώς θα είναι και πώς θα θέλαμε να είναι ο κόλπος της Ελευσίνας το 2020 και πώς θα μπορούσε να επιτευχθεί ο πιθανός κοινός στόχος). Μια τέτοια μεθοδολογία διαβούλευσης μπορεί να οδηγήσει στην αλληλεπίδραση, στην κατανόηση των διαφορετικών αφετηριών αλλά και σε ένα σύνολο κοινών δράσεων και στόχων, ακόμα και σε ταύτιση απόψεων για όλα τα θέματα που απασχολούν μια περιοχή. Εν συντομία, η διαδικασία της «διαμόρφωσης κοινού οράματος» έχει τα ακόλουθα στάδια: Προσδιορισμός του οράματος που έχει η τοπική κοινωνία για τον τόπο της. Προσδιορισμός των τρόπων και των μέσων για την πραγματοποίηση του οράματος. Παρουσίαση της σημερινής κατάστασης. Αναγνώριση των κενών και των προβλημάτων ως κύριες προκλήσεις. Δημιουργία ενός Σχεδίου Δράσης για την επίτευξη του οράματος και την αντιμετώπιση των προκλήσεων. Με τη «δημιουργία Ομάδας» οι συμμετέχοντες αισθάνονται χρήσιμοι και μεταβαίνουν από μία κουλτούρα απαιτήσεων σε μια διάθεση προσφοράς και συνεργασίας, που αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της επιτυχίας για κάθε συμμετοχική διαδικασία. Η κατάλληλη απεικόνιση της σημερινής κατάστασης, π.χ. δίνοντας έμφαση στην προσφορά του κόσμου στην κοινωνία, αποτελεί μια καλή αρχή για να κατανοήσουμε τη διαδικασία. Ο τρόπος με τον οποίο θέτουμε τα ερωτήματα καθορίζει το είδος των απαντήσεων που θα λάβουμε. Μια γραμμική διαδικασία: Όραμα Στόχοι Μέτρα Υλοποίηση συναίνεση συναίνεση συναίνεση Επίλυση συγκρούσεων / προβλημάτων Αν η παραπάνω διαδικασία από το όραμα στην υλοποίηση ακολουθηθεί τότε τα προβλήματα θα μειωθούν. Τα προβλήματα δεν αποτελούν το κέντρο εστίασης. Αν ωστόσο υπάρχουν προβλήματα τα οποία πρέπει να διευθετηθούν, υπάρχουν πρωτοποριακές τεχνικές που ξεκινούν από τη διαπραγμάτευση στην ανακάλυψη κοινών αξιών και ενδιαφερόντων και καταλήγουν σε κοινό όφελος.

10 Η «πολυφωνία» είναι έννοια κλειδί. Να σημειωθεί επίσης ότι «κάθε πρόβλημα είναι ένα ματαιωμένο όνειρο» (απόφθεγμα του Peter Lang, ερευνητή και πολύ γνωστού επαγγελματία της συστημικής σκέψης σε οργανισμούς). Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να ερευνούμε για το όνειρο πίσω από το πρόβλημα. Πέραν ενός λεπτομερούς Σχεδίου Δράσης, το αποτέλεσμα της όλης διαδικασίας ιδανικά θα πρέπει να αποτελεί και μηχανισμό συνέχισης του διαλόγου. Η «Διαλογική Σοφία» αποτελεί έννοια κλειδί. Η όλη διαδικασία θα πρεπε να λειτουργεί ως άσκηση για την ανάπτυξη δυνατοτήτων διαλόγου, στις κοινωνίες και τους εκπροσώπους της.

11 Ποια ήταν τα βασικά βήματα για την προετοιμασία και την υλοποίηση της διαδικασίας δημόσιας συμμετοχής για το πρόγραμμα LIFE-Ελευσίνα 2020; Τα βασικά βήματα της διαδικασίας δημόσιας συμμετοχής του προγράμματος LIFE-Ελευσίνα 2020 ήταν: (α) Αρχική φάση - Εδραίωση της ομάδας του προγράμματος - Μελέτη της κατάστασης στην περιοχή. (Ρύπανση, συγκρούσεις, αλλαγές, κτλ.) - Περιεχομενική ανάλυση, τι διακυβεύεται; - Ανάλυση κοινωνικών εταίρων σε τοπικό επίπεδο (πόλη της Ελευσίνας) καθώς και της περιβάλλουσας περιοχής (θεσμικοί εταίροι) (β) Φάση προγράμματος - Προσκλήσεις ενδιαφέροντος στους εταίρους και δημιουργία της επιτροπής συμμετεχόντων, «Επιτροπή Γειτονιάς Ελευσίνα 2020» - Καθορισμός των συμμετοχικών διαδικασιών της «Επιτροπής Κατεύθυνσης Ελευσίνα 2020» - Πολιτική δέσμευση των κύριων εταίρων (Δήμος Ελευσίνας, Λιμενική Αρχή Ελευσίνας, κύριες βιομηχανίες της περιοχής, πανεπιστήμια κτλ) - Ανάπτυξη/προσέγγιση Κοινού Οράματος. - Καθορισμός στόχων - Οριστικοποίηση προγράμματος και λειτουργίας των διαδικασιών δημόσιας συμμετοχής - Διαχείριση δύσκολων θεμάτων/συγκρούσεων - Προσδιορισμός δεικτών για την παρακολούθηση προόδου (γ) Φάση υλοποίησης Συναντήσεις, τραπέζια εργασίας, συνέδρια, κτλ. (δ) Φάση αξιολόγησης - Συνέχεια - Προσδιορισμός Δεικτών (π.χ. αριθμός συμμετεχόντων, ειδικότητα συμμετεχόντων, είδος εταίρων/αριθμός εταίρων από κάθε είδος συμφερόντων ή επαγγέλματος - Παρακολούθηση / Αναφορά ύστερα από κάθε συνάντηση. Διάδοση αποτελεσμάτων - Συνέχεια (ντοκιμαντέρ, διάδοση της διαδικασίας και των αποτελεσμάτων της, εκπαίδευση, μετάδοση εμπειρίας) Οι παραπάνω φράσεις ανταποκρίνονται στα βασικά στάδια κάθε διαδικασίας δημόσιας συμμετοχής.

12 Ποια δομή επιλέχτηκε για το φόρουμ; Η προσπάθεια συμμετοχής των πολιτών στη διαβούλευση είχε δυο άξονες: (α) να συμμετάσχουν οι πολίτες της Ελευσίνας στην τελική διαμόρφωση των έργων που υλοποιούνταν στο πλαίσιο του προγράμματος LIFE Περιβάλλον «Ελευσίνα 2020», και (β) να αναπτυχθεί διάλογος μεταξύ των θεσμικών φορέων και των εταίρων με στόχο την συνδιαμόρφωση μιας κοινής συμφωνίας για δράσεις, έργα και προγράμματα που πρέπει να προωθηθούν για να επιτευχθεί η περιβαλλοντική αναγέννηση της περιοχής, έτσι όπως περιγράφεται στο «Σχέδιο Δράσης για την Περιβαλλοντική Αναγέννηση του Κόλπου της Ελευσίνας μέχρι το 2020». Για το σκοπό αυτό δημιουργήθηκαν δυο αντίστοιχοι συμμετοχικοί θεσμοί ως φόρουμ διαβούλευσης στο πλαίσιο του προγράμματος LIFE Περιβάλλον «Ελευσίνα 2020»: (1) Η Επιτροπή Γειτονιάς «Ελευσίνα 2020» ( Neighborhood Committee Elefsina 2020 ) που είχε γνωμοδοτικό ρόλο στο σχεδιασμό, παρακολούθηση, έλεγχο και υλοποίηση των συγκεκριμένων έργων αστικής ανάπλασης. Ήταν ο θεσμός διαβούλευσης με τους κατοίκους της Ελευσίνας που υλοποιούνταν στο πλαίσιο του συγκεκριμένου προγράμματος προσφέροντας την ευκαιρία ενεργής συμμετοχής των πολιτών στη διαδικασία λήψης αποφάσεων που αφορούν την ποιότητα της ζωής των κατοίκων της Ελευσίνας. (2) Η Επιτροπή Κατεύθυνσης «Κόλπος Ελευσίνας 2020» (Elefsina Bay Committee 2020)) με στόχο τη διαμόρφωση, μέσα από διαβούλευση μεταξύ θεσμικών και τοπικών φορέων της ευρύτερης περιοχής, ενός Σχεδίου Δράσης για την Περιβαλλοντική Αναγέννηση του Κόλπου της Ελευσίνας μέχρι το Ήταν ο θεσμός διαβούλευσης με τους κοινωνικούς εταίρους: δήμος Ελευσίνας, ΟΛΕ, πανεπιστήμιο, ερευνητικά κέντρα, βιομηχανία, κινήσεις πολιτών, εκπαιδευτική κοινότητα. Σε όλη την πορεία υλοποίησης του προγράμματος επιδιώχθηκε η συστηματική ενημέρωση των κατοίκων και των φορέων της ευρύτερης περιοχής για την πορεία και εξέλιξη του προγράμματος μέσα από τακτικές συναντήσεις, έκδοση πληροφοριακού υλικού (φυλλάδια, αφίσες), παραγωγή ταινίας, δημοσιεύματα στα τοπικά και εθνικής εμβέλειας ΜΜΕ, την συνεχή ενημέρωση της ιστοσελίδας του Δικτύου ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS στην ειδική ενότητα για το πρόγραμμα, την αποστολή ηλεκτρονικού περιοδικού, αλλά και ενημερωτικών επιστολών στους ενδιαφερόμενους κατοίκους και φορείς.

13 Ποιοι είναι οι κοινωνικοί εταίροι στην Ελευσίνα και την ευρύτερη περιοχή; Πώς τους προσδιορίζουμε; Με στόχο να καταγραφούν και να αναγνωριστούν οι κύριοι κοινωνικοί εταίροι (stakeholders) της περιοχής υπήρξε κατ' αρχή συνεργασία του Δικτύου ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS - που είχε την ευθύνη συντονισμού της όλης διαδικασίας - με τον Δήμο Ελευσίνας ώστε να δημιουργηθεί ένας κατάλογος με φορείς οι οποίοι προσκαλούνται συνήθως από τον Δήμο σε διάφορες εκδηλώσεις. Επίσης, αναζητήθηκαν από το Δίκτυο ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS πρωτοβουλίες πολιτών που είχαν κάποια δραστηριότητα στην περιοχή, έγιναν συναντήσεις με την εκπαιδευτική κοινότητα - κυρίως τα γραφεία Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Α'βαθμιας και Β'βάθμιας - και δημοσιοποιήθηκαν οι στόχοι του προγράμματος μέσω των τοπικών ΜΜΕ, επιστολών και ανακοινώσεων στο διαδίκτυο. Δημιουργήθηκαν έτσι δυο κατάλογοι ενδιαφερομένων κοινωνικών εταίρων (stakeholders) στο πλαίσιο του προγράμματος: (α) ένας με πιθανώς ενδιαφερόμενους πολίτες και φορείς από την Ελευσίνα που θα ήθελαν και θα μπορούσαν να συμμετάσχουν στη διαβούλευση στο πλαίσιο της Επιτροπής Γειτονιάς Ελευσίνα Η συμμετοχή στην Επιτροπή Γειτονιάς ήταν εθελοντική, μη αμειβόμενη και σε ατομικό επίπεδο. (β) ένας δεύτερος με φορείς, κυρίως, που θα μπορούσαν να συμμετάσχουν σε ένα διάλογο στο πλαίσιο της Επιτροπής Κατεύθυνσης Κόλπος Ελευσίνας 2020 που θα οδηγούσε και στην από κοινού συνδιαμόρφωση ενός Σχεδίου Δράσης για την Περιβαλλοντική Αναγέννηση του Κόλπου της Ελευσίνας. Σε αυτή την κατηγορία εντάχθηκαν κοινωνικοί εταίροι όπως η αυτοδιοίκηση, ο ΟΛΕ, πανεπιστήμια, ερευνητικά κέντρα, η βιομηχανία, κινήσεις πολιτών, σύλλογοι, περιβαλλοντικές οργανώσεις κα. Παρότι επιδιώχθηκε δεν έγινε κατορθωτό να συμμετάσχουν με συστηματικό τρόπο στη διαβούλευση εκπρόσωποι της κυβέρνησης, κάτι που θα αναβάθμιζε τη διαδικασία αυτή και θα δημιουργούσε μια αίσθηση συνδιαμόρφωσης ή έστω επηρεασμού των αποφάσεων της κεντρικής εξουσίας που αφορούσαν την περιοχή, κάτι που απουσιάζει σήμερα από την πολιτική κουλτούρα. Σε κάθε περίπτωση, τα αποτελέσματα των συναντήσεων που αποτυπώθηκαν στο Σχέδιο Δράσης, παραδόθηκαν στα αρμόδια υπουργεία ώστε να ληφθούν υπόψη στον σχεδιασμό των παρεμβάσεών τους για την περιοχή. Για τον εντοπισμό των κοινωνικών εταίρων έγιναν και συζητήσεις μεταξύ των εταίρων του προγράμματος, ενώ αξιοποιήθηκαν οι επαφές με φορείς που έχει το Δίκτυο ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS μέσα από την πολύχρονη παρουσία και δράση του. Όσο πιο πετυχημένη θεωρείται μια διαδικασία δημόσιας συμμετοχής τόσο περισσότεροι άνθρωποι από όλους τους κοινωνικούς φορείς θα θέλουν να συμμετέχουν. Ιδανικά, μια διαδικασία δημόσιας συμμετοχής θα πρέπει να περιλαμβάνει κάθε κοινωνικό τομέα σε κάποια, τουλάχιστον, φάση της.

14 Στην αρχή, γίνεται καταγραφή όλων των ενδιαφερόμενων κοινωνικών εταίρων (στην περίπτωση του προγράμματος όλους τους εμπλεκόμενους στην περιβαλλοντική αναγέννηση του Κόλπου της Ελευσίνας). Κάτι τέτοιο δεν σημαίνει ότι προσκαλούμε όλους σε κάθε συνάντηση, τραπέζι εργασίας, σεμινάριο ή επιτροπή. Έχει προαποφασιστεί να προσκαλούνται όλοι οι εταίροι σε ένα βασικό τραπέζι εργασίας για τον προσδιορισμό του οράματος και του σχεδίου δράσης ή τα συνέδρια, αλλά για κάθε ειδικό / θεματικό τραπέζι εργασίας καλούνται να συμμετέχουν εταίροι με άμεσο ενδιαφέρον/γνώση για το αντικείμενο. Είναι καλύτερο για τη συζήτηση και περισσότερο αποτελεσματικό για τη συμμετοχική διαδικασία, αν το σύνολο των συμμετεχόντων/εκπροσώπων δεν ξεπερνάει τα άτομα σε κάθε τραπέζι εργασίας/συνάντηση των Επιτροπών. Πρέπει να είμαστε προσεκτικοί όταν καθορίζουμε τους εκπροσώπους της κάθε ομάδας. Συχνά οι εκπρόσωποι επί της ουσίας δεν εκφράζουν την ομάδα τους. Είναι επίσης σημαντικό να περιλαμβάνουμε και τους εταίρους της «αντίπαλης» θέσης, αυτούς που ενδέχεται να φέρουν αντίδραση στην ιδέα της βιώσιμης ανάπτυξης ή ακόμη και στην ιδέα της διαδικασίας δημόσιας συμμετοχής ή που είναι πάντα «αρνητικοί». Αυτοί εκφράζουν αισθήματα και σκέψεις της κοινωνίας που κανένας άλλος δεν τολμάει να τα εκφράσει. Η συνεισφορά τους είναι σημαντική καθώς βοηθούν την τοπική κοινωνία, τις Επιτροπές, το Φόρουμ να καθορίσουν το ρόλο και την ταυτότητά τους. Αλλά φυσικά ο ρόλος του Συντονιστή είναι πολύ σημαντικός για τη «ρύθμιση» των συζητήσεων. Πώς μπορώ να αρχίσω να στήνω το Φόρουμ Συνεργασίας; Πώς συζητώ με τους κοινωνικούς εταίρους; Προκειμένου να φτιάξουμε τη λίστα με τους εταίρους θα πρέπει να αρχίσουμε τη συνομιλία μαζί τους. Η δημιουργία ενός άτυπου φόρουμ διαβούλευσης, όπως οι δυο Επιτροπές ( Γειτονιάς και Κατεύθυνσης ) που επιλέχθηκε να λειτουργήσουν στο πλαίσιο του προγράμματος, προϋποθέτουν μια φάση προετοιμασίας και διαλόγου με τον κάθε κοινωνικό εταίρο χωριστά ώστε να πειστούν όλοι οι εμπλεκόμενοι για τη σημασία και το ρόλο της διαβούλευσης. Τα κίνητρα συμμετοχής κάθε κοινωνικού εταίρου σε μια τέτοια διαδικασία μπορεί να είναι διαφορετικά, και αυτό πρέπει να ληφθεί υπόψη στη διαμόρφωση του φόρουμ διαλόγου. Πριν από την έναρξη της διαδικασίας δημόσιας συμμετοχής συλλέξαμε όλη τη σχετική βιβλιογραφία. Όσοι δίνουν συνεντεύξεις ή δεδομένα γίνονται γνώστες της διαδικασίας και αποτελούν πιθανούς συμμάχους και κοινωνούς του μηνύματος (ότι επιδιώκεται η επιτυχία της διαδικασίας). Είναι, συνεπώς, σημαντικό για τον ερευνητή (αυτόν που συλλέγει δεδομένα) να

15 εξηγήσει εξ αρχής το πλαίσιο της μεθοδολογίας, τους σκοπούς του και την ταυτότητα των διοργανωτών. Σε αυτό επίσης το στάδιο έχουμε την ευκαιρία να εμπλέξουμε ανθρώπους από την αρχή και να κάνουμε ένα αποτελεσματικό κάλεσμα για συμμετοχή. Μια από τις μεγαλύτερες δυσκολίες στις διαδικασίες δημόσιας συμμετοχής είναι ότι ηγούνται της διαδικασίας εξωτερικοί παράγοντες και υπηρεσίες (και δεν προκύπτουν από τους ίδιους τους ανθρώπους, όπως μια ΜΚΟ) είναι να πείσεις τους ανθρώπους να πιστέψουν στην διαδικασία, να ενδιαφερθούν και να συμμετέχουν. Χωριστές συναντήσεις του Δικτύου ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS, συζητήσεις και κοινές δράσεις υπήρξαν, για παράδειγμα, με την εκπαιδευτική κοινότητα ή με πανεπιστημιακούς, ώστε να δημιουργηθούν οι αναγκαίες γέφυρες επικοινωνίας και η αναγκαία εμπιστοσύνη στους στόχους του προγράμματος αλλά και στη σημασία της διαβούλευσης. Επίσης, υπήρξαν συναντήσεις του Δικτύου ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS με τους εκπροσώπους της βιομηχανίας, ώστε να αναπτυχθούν οι κατάλληλες συνθήκες συνεργασίας και διαλόγου, καθώς και μεταξύ των τμημάτων περιβάλλοντος της βιομηχανίας της περιοχής. Σε ένα πολύ μεγαλύτερο κύκλο ατόμων και φορέων από αυτούς που τελικά συμμετείχαν στις διάφορες διαδικασίες διαβούλευσης στάλθηκαν επιστολές, , ενημερωτικοί φάκελοι σχετικά με το πρόγραμμα, τους στόχους του και τις διαδικασίες. Σχεδόν σε όλους έγιναν τηλεφωνήματα για να συζητηθεί αναλυτικά το πλαίσιο συνεργασίας, ενώ με βασικούς κοινωνικούς εταίρους έγιναν και συναντήσεις για απευθείας συζήτηση των στόχων και της προτεινόμενης διαδικασίας. Με ποιον τρόπο μπορούν να πειστούν οι κοινωνικοί εταίροι και ο κόσμος να συμμετέχει; Με δεδομένο ότι σήμερα κυριαρχεί η άποψη ότι ακόμα και αν γίνεται διάλογος για κάποια θέματα η διοίκηση δεν λαμβάνει υπόψη τις προτάσεις ή και τις θέσεις που διαμορφώνονται μέσα από τη διαβούλευση, είναι φυσικό ένα από τα κύρια ερωτήματα που διατυπώθηκαν να αφορά στη δυνατότητα δέσμευσης των εκπροσώπων της διοίκησης στο να ακολουθήσει το Σχέδιο Δράσης που θα προέκυπτε από τη διαδικασία διαβούλευσης. Αυτό είναι ένα θέμα το οποίο επηρεάζει το μέγεθος και την ποιότητα συμμετοχής στη διαδικασία διαβούλευσης. Το Δίκτυο ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS και οι άλλοι εταίροι του προγράμματος δεν μπορούσαν να δώσουν κάποια διαβεβαίωση ότι οι προτάσεις που θα διαμορφώνονταν και το Σχέδιο Δράσης θα λαμβάνονταν υπόψη από τη διοίκηση, αλλά και από τους φορείς που λαμβάνουν αποφάσεις που επηρεάζουν την περιοχή. Μπορούσε, όμως, να διαβεβαιώσει ότι ένα κοινά διαμορφωμένο μέσα από διαβούλευση Σχέδιο Δράσης με στόχους, επιμέρους δραστηριότητες και στόχους, εθελοντικές δεσμεύσεις και προτεινόμενα εργαλεία εφαρμογής δημιουργεί από μόνο του μεγάλη δυναμική και αφενός πιέζει τις αρχές και τους θεσμικούς φορείς να το λάβουν υπόψη τους στο σχεδιασμό και αφετέρου μπορεί να υλοποιείται σταδιακά μια και η εφαρμογή του δεν επαφίεται απλώς σε

16 κάποια αρχή ή φορέα, αλλά περιλαμβάνει δράσεις και επιμερισμό ευθυνών και ρόλων σε πολλούς φορείς που συμμετείχαν στη διαβούλευση και δεσμεύτηκαν εθελοντικά να προωθήσουν ότι τους αντιστοιχεί. Με δεδομένο το κενό θεσμικής κατοχύρωσης των διαδικασιών διαβούλευσης, μια τέτοια bottom-up προσέγγιση είναι ρεαλιστική, και ταυτόχρονα διαμορφώνει μια δυναμική επηρεασμού των κεντρικών διαδικασιών λήψης απόφασης Πώς καταστρώνονται οι Επιτροπές; Ποιος είναι ο ρόλος τους; Η δομή, τα ονόματα και οι όροι των ομάδων που επιβλέπουν μία διαδικασία δημόσιας διαβούλευσης ποικίλουν σε κάθε περίπτωση. Γενικά, παρόλα αυτά, μπορούμε να ξεχωρίσουμε τρία κυρίως σώματα: (i) ένα Φόρουμ με πολλούς εκπροσώπους από ένα ευρύ φάσμα κοινωνικών εταίρων με συμβουλευτικό ρόλο. (ii) μια Συντονιστική Επιτροπή, μικρότερη ομάδα που περιλαμβάνει άτομα από φορείς λήψης αποφάσεων (τοπικές αρχές κτλ.), με ρόλο τη λήψη αποφάσεων. Η Συντονιστική Επιτροπή είναι υπεύθυνη για τη λήψη δράσεων και την προώθηση διαδικασιών δημόσιας συμμετοχής και τη δημιουργία ενός λεπτομερούς σχεδίου δράσης. (iii) μια Συμβουλευτική Επιτροπή ή Επιτροπές, συμπεριλαμβανομένων ειδικών τεχνικών με συμβουλευτικό ρόλο, για προτάσεις κυρίως επί συγκεκριμένων θεμάτων. Η ισχύς της κάθε παραπάνω ομάδας ποικίλει. Όταν οι παραπάνω (ή παρόμοιες) δομές εγκαθιδρύονται, ένα σημαντικό βήμα για δέσμευση με τη διαδικασία της δημόσιας συμμετοχής έχει επιτευχθεί. Όταν οι εκπρόσωποι αρχών διαχείρισης και κοινωνικών ομάδων εταίρων δέχονται να συμμετέχουν και να αναλάβουν υποχρεώσεις σε μια τέτοια δομή, υπάρχει σίγουρα μια πολιτική δέσμευση. Φυσικά, πάντα τίθεται το ερώτημα «πώς να φέρω αυτούς τους ανθρώπους στο ίδιο τραπέζι» μετά το πρώτο στάδιο του ενθουσιασμού. Εφόσον έχω Επιτροπές, Τραπέζια εργασίας και Συναντήσεις εταίρων, γιατί χρειάζομαι τις ημερίδες; Είναι εμφανές ότι η διαδικασία της δημόσιας συμμετοχής δεν είναι μία γραμμική σειρά εκδηλώσεων, από την πληροφόρηση έως τη λήψη δράσεων, αλλά μάλλον μία μίξη πολλών σταδίων, ανάλογα με τις ανάγκες της κάθε περίπτωσης. Σχετικά με τα διαθέσιμα εργαλεία στη δημόσια συμμετοχή, υπάρχει μία τεράστια ποικιλία, από ενημερωτικά φυλλάδια στην ανάπτυξη οράματος έως τραπέζια εργασίας, φόρουμ πολιτών,

17 συνεντεύξεις, ημερίδες, κτλ. Δεν πρέπει να λησμονείται το γεγονός ότι τα Φόρουμ, οι Επιτροπές και οι Ομάδες Εργασίας αποτελούν επίσης εργαλεία δημόσιας συμμετοχής. Σε αυτές τις ομάδες οι κοινωνικοί εταίροι συζητούν, οπότε ήδη αποτελούν ένα φόρουμ συζήτησης. Ωστόσο, η δημόσια συμμετοχή χρειάζεται να απευθύνεται σε περισσότερους ανθρώπους, όχι μόνον τους εκλεγμένους εκπροσώπους των διαφόρων κοινωνικών τομέων. Η φιλοσοφία της δημόσιας συμμετοχής είναι να προεκτείνει το διάλογο έως τη βάση της κοινωνίας. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο μία δημόσια συμμετοχική διαδικασία περιλαμβάνει τόσο μεγάλο εύρος εργαλείων προκειμένου να ενθαρρύνει το δημόσιο διάλογο και να φτάσει μέχρι τη βάση της κοινωνίας. Τραπέζια εργασίας, φόρουμ πολιτών, διαδραστικές ιστοσελίδες, δημόσιες ακροάσεις και πολλά άλλα εργαλεία είναι διαθέσιμα προκειμένου να αρχίσει ο κοινωνικός διάλογος. Από την άλλη πλευρά, όσο πιο εκτεταμένος είναι ο διάλογος, τόσο περισσότερο δύσκολο γίνεται να καταλήξεις σε μια απόφαση. Οπότε, οι διαδικασίες δημόσιας συμμετοχής είναι συνήθως σχεδιασμένες με τρόπο ώστε να εναλλάσσονται μεταξύ περισσότερο ή λιγότερο ανοικτών συναντήσεων. Ο διάλογος αρχίζει σε ευρύ κοινωνικό φάσμα, όπου ο κόσμος καταθέτει την άποψή του με έναν συστηματικό τρόπο. Έπειτα οι πιο κλειστές Επιτροπές, το Φόρουμ και οι Συμβουλευτικές ομάδες έχουν την ευθύνη να επεξεργαστούν τις επιθυμίες και τις απόψεις του κόσμου και να προτείνουν βιώσιμες προτάσεις και σχέδια δράσεις, τα οποία να τεθούν στο κοινό προς αποδοχή. Η όλη διαδικασία είναι συνεπώς σαν ένα ακορντεόν, ανοίγει (ανοιχτός δημόσιος διάλογος) και κλείνει (κλειστές συνεδρίες των ομάδων εργασίας) για να καταλήξει σε ένα αρμονικό αποτέλεσμα. Στο πλαίσιο της διαβούλευσης που εφαρμόστηκε στο πρόγραμμα LIFE Ελευσίνα 2020 είχαν σχεδιαστεί και υλοποιήθηκαν, παράλληλα με τις συνεδριάσεις των δυο Επιτροπών και των Τραπεζιών Εργασίας / Workshops, ορισμένες ημερίδες εστιασμένες σε θέματα που αφορούσαν στις αστικές αναπλάσεις, στην περιβαλλοντική διαχείριση λιμανιών, στις συμμετοχικές διαδικασίες κτλ. Στόχος των ημερίδων ήταν να υπάρξει ανταλλαγή εμπειριών όχι μόνο από την Ελλάδα αλλά και μεταξύ διακρατικών εταίρων του προγράμματος και άλλων προσκεκλημένων. Επίσης, οι ημερίδες δίνουν τη δυνατότητα όχι μόνο να παρουσιαστούν στο ευρύτερο κοινό τα αποτελέσματα της δουλειάς στις Επιτροπές και στα Τραπέζια Εργασίας/Workshops, αλλά και να τροφοδοτούνται οι συζητήσεις σε αυτά με υλικό, εμπειρίες, πληροφορίες και ερωτήματα. Σε περίπτωση έλλειψης δεδομένων και γνώσης ή διαφωνίας πάνω σε σημαντικά ζητήματα σχετικά με την κατάσταση στην περιοχή, αυτά θα πρέπει να καταγράφονται από την αρχή, κατά τη διαγνωστική φάση, και θα πρέπει να υπάρξει δραστηριοποίηση προκειμένου να καλυφθούν τα κενά αυτά (π.χ. συνέδρια, ομιλίες ειδικών, περαιτέρω έρευνα από εταίρους-κλειδιά, κτλ.).

18 III. Προσαρμόζοντας τις προσδοκίες και τη μεθοδολογία στην πράξη Η παραπάνω μεθοδολογία είναι εύκαμπτη και μπορεί να προσαρμόζεται στις απαιτήσεις και τοπικές συνθήκες. Βασικά ερωτήματα προς σκέψη για κάθε διαδικασία δημόσιας συμμετοχής είναι: Ποιος είναι ο συντονιστής; Σε ποιο βαθμό είναι ο εταίρος στο «σύστημα λήψης απόφασης»; Έχει θεσμικό ρόλο; Έχει τη δύναμη λήψης απόφασης; Είναι μια ΜΚΟ, μια τοπική αρχή ή κάποια ακαδημαϊκό ινστιτούτο; Αν ο εταίρος δεν είναι ένα θεσμικό όργανο «στο σύστημα λήψης αποφάσεων» (κρατικός/δημόσιος φορέας) τότε η δύναμή του είναι περιορισμένη. Πολλά εξαρτώνται από την πολιτική δέσμευση των τοπικών φορέων (κυρίως τοπικές και περιφερειακές αρχές) και «τοπικοί πρωτοπόροι». Πολλή προσπάθεια χρειάζεται να επενδυθεί στην εύρεση αυτών των «συμμάχων». Ένα σχετικό νομικό, θεσμικό πλαίσιο (π.χ. Σύμβαση του Άαρχους, η Οδηγία πλαίσιο για τα νερά, κτλ.) προσφέρουν μια πιο σταθερή βάση για τη διαδικασία δημόσιας συμμετοχής. Στο πρόγραμμα LIFE, το ρόλο της Συντονιστικής Επιτροπής ανέλαβε η ομάδα επιστημονικών συνεργατών του Δικτύου ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS σε συνεργασία και με άλλους εταίρους του προγράμματος, κυρίως το Δήμο Ελευσίνας, προκειμένου να παρακινήσουν την τοπική κοινωνία και τους κοινωνικούς εταίρους για συμμετοχή τους στη διαδικασία δημόσιας διαβούλευσης. Η προσπάθεια να συμμετέχουν στην Συντονιστική Επιτροπή και άλλοι φορείς με θεσμικό ρόλο (εκπρόσωποι κεντρικής διοίκησης, περιφερειακές αρχές) δεν ήταν επιτυχής. Μία ομάδα συνεργατών του Δικτύου ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS ανέλαβε να παίξει το ρόλο της γραμματειακής και τεχνικής στήριξης στις διαδικασίες διαβούλευσης: να στέλνει προσκλήσεις και να προετοιμάζει τις διάφορες συναντήσεις να συντάσσει τα πρακτικά κάθε συνάντησης να συγκεντρώνει όλες τις εισηγήσεις και το οπτικοακουστικό υλικό να στέλνει τόσο στους συμμετέχοντες στις διαδικασίες διαβούλευσης όσο και στα ΜΜΕ και άλλους ενδιαφερόμενους φορείς το υλικό που προέκυπτε από τις διαδικασίες διαβούλευσης. Σχετικά εργαλεία ενημέρωσης και πληροφόρησης που χρησιμοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια της διαδικασίας διαβούλευσης ήταν η αποστολή ενημερωτικών ηλεκτρονικών δελτίων, η ανάρτηση των πρακτικών και των παρουσιάσεων στην ιστοσελίδα (σε ειδική ενότητα για το πρόγραμμα), η ενημέρωση των ΜΜΕ και η συνεργασία μαζί τους με διάθεση συνεντεύξεων και άρθρων. Την αποστολή των προσκλήσεων για την Επιτροπή Γειτονιάς Ελευσίνα 2020 ανέλαβε ο Δήμος Ελευσίνας, ενώ και το Δίκτυο ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS είχε συμπληρωματικό ρόλο (τηλέφωνα, αποστολή ).

19 Η «Επιτροπή Γειτονιάς- Κόλπος Ελευσίνα 2020» λειτούργησε κυρίως ως φόρουμ συναντήσεων όλων των ενδιαφερομένων σε προγραμματισμένες κάθε φορά συναντήσεις, με προκαθορισμένα θέματα συζήτησης σχετικά με τα πιλοτικά έργα (αστικές αναπλάσεις, πεζοδρόμηση, παρεμβάσεις στο παράκτιο μέτωπο, περιβαλλοντική διαχείριση λιμένα) που είχαν προβλεφθεί στο πρόγραμμα LIFE-Ελευσίνα H «Επιτροπή Κατεύθυνσης -Κόλπος Ελευσίνας 2020» λειτούργησε κυρίως ως φόρουμ διαβούλευσης για τον μακροχρόνιο σχεδιασμό (αναγκαίες παρεμβάσεις που πρέπει να γίνουν μέχρι το 2020 για να αναγεννηθεί η ευρύτερη περιοχή της Ελευσίνας). Συγκροτήθηκαν, επίσης, μικρότερες, πιο ευέλικτες υπο-επιτροπές ομάδων εργασίας, που συζητούσαν συγκεκριμένες θεματικές ενότητες. Ατύπως δημιουργήθηκαν και συμβουλευτικές επιτροπές με ειδικούς επιστήμονες από κάθε τραπέζι εργασίας που είχαν την επιμέλεια των συμπερασμάτων αποτελεσμάτων σε σχέση με τα τεχνικά-επιστημονικά θέματα που ετίθεντο στα αντίστοιχα τραπέζια εργασίας. Τα πρακτικά στέλνονταν στην ομάδα των συμμετεχόντων για τελικές παρατηρήσεις και προωθούνταν στην τελική μορφή τους στο ευρύτερο κοινό, στην ιστοσελίδα κα. Το αρχικό προσχέδιο του Σχεδίου Δράσης προέκυψε από τη σύνθεση των αποτελεσμάτων των συνεδριάσεων των επιμέρους υπο-ομάδων εργασίας (με συντονιστή την ομάδα επιστημόνων του Δικτύου ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS). Η Συμβουλευτική Επιτροπή μετέφερε τις προτάσεις των κοινωνικών εταίρων και του κοινού σε ένα σχέδιο δράσης και αυτό τέθηκε σε διαβούλευση, μέσω ιστοσελίδας, τραπεζιών εργασίας, ερωτηματολογίων κτλ. Το προσχέδιο αυτό εστάλη σε όλους τους εμπλεκόμενους για σχόλια, διορθώσεις και προσθήκες προκειμένου να οριστικοποιηθεί η τελική έκδοση του Σχεδίου Δράσης για την Περιβαλλοντική Αναγέννηση του Κόλπου της Ελευσίνας. Η Επιτροπή οριστικοποίησε το σχέδιο λαμβάνοντας υπόψη της τις παρατηρήσεις και τις νέες προτάσεις. Το τελικό Σχέδιο Δράσης για την Περιβαλλοντική Αναγέννηση του Κόλπου της Ελευσίνας έως το 2020, όπως προέκυψε από τη διαβούλευση, υπογράφηκε κατά την ολοκλήρωση του Ευρωπαϊκού προγράμματος LIFE-Περιβάλλον Ελευσίνα 2020, στα τέλη του Σεπτέμβρη Το Δίκτυο ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS θα λειτουργεί εθελοντικά για την προώθηση των δραστηριοτήτων που περιγράφονται μέσα στο Σχέδιο Δράσης και θα αναλαμβάνει να υπενθυμίζει στους συμμετέχοντες τις εθελοντικές δεσμεύσεις τους, παράλληλα με τους θεσμικούς φορείς που έχουν συνυπογράψει το Σχέδιο Δράσης.

20 IV. Συμπεράσματα Παρουσιάστηκε με λεπτομέρεια η μεθοδολογία η οποία βασίζεται σε τραπέζια εργασίας για τη δημιουργία οράματος και στη σταθερή δημιουργία Συνεργασιών, Επιτροπών και Ομάδων Εργασίας, με εκπροσώπους κοινωνικών εταίρων. Μερικά από τα συμπεράσματα που προκύπτουν από τη διαδικασία είναι τα ακόλουθα: 1. H διαδικασία γνωμοδότησης ή απλής πληροφόρησης δεν θεωρείται ως συμμετοχή. Απαιτείται η εισαγωγή μιας διαδικασίας ενεργούς εμπλοκής των τοπικών κοινωνιών, ώστε η συμβολή των κατοίκων και φορέων να παίζει ουσιαστικό ρόλο στη διαμόρφωση των τελικών σχεδίων που τους αφορούν. Σημαντικό στοιχείο στην όλη διαδικασία είναι η πρόσωπο με πρόσωπο επικοινωνία μέσα από τραπέζια εργασίας, όπου είναι δυνατή η άμεση επικοινωνία μεταξύ των συμμετεχόντων. 2. Μια συζήτηση σε μια Επιτροπή Γειτονιάς ή σε ένα άλλο θεσμό όργανο διαβούλευσης πρέπει να είναι οργανωμένη και να κατευθύνεται από έναν έμπειρο συντονιστή. Για μια διαδικασία δημόσιας συμμετοχής είναι σημαντικό ο συντονιστής να θέτει ερωτήματα προς διαβούλευση και όχι να δίνει έτοιμες απαντήσεις. 3. Δεν χρειάζεται μόνο η ενεργός ακρόαση και συζήτηση. Είναι απαραίτητο να διατηρούνται αρχεία και σημειώσεις επί της διαδικασίας. Μια παρουσίαση Power Point (ή οποιαδήποτε άλλη μορφή παρουσίασης η οποία βοηθάει τον κόσμο να αντιλαμβάνεται μια κατάσταση: παρουσίαση με σλάιντ, πόστερ με χάρτες, εικόνες και διαγράμματα, βίντεο κτλ.) μπορεί να χρησιμοποιηθούν κατά τη διαδικασία δημόσιας συμμετοχής. Η πληροφόρηση όλων των συμμετεχόντων καθώς και η διάδοση των παρουσιάσεων, των αποτελεσμάτων, των συμπερασμάτων είναι σημαντικά για την εδραίωση ενός αισθήματος ουσιαστικής δράσης, συνέχειας και σημασίας της συμμετοχής. 4. Η συλλογή δεδομένων δεν είναι αρκετή. Χρειάζεται να επεξεργαστούν και να παρουσιαστούν με τέτοιο τρόπο ώστε να γίνονται κατανοητά τόσο από τους διοργανωτές της διαδικασίας δημόσιας συμμετοχής, όσο και από το κοινό/κοινωνικούς εταίρους, οι οποίοι και θα συζητήσουν επί τούτων. 5. Μια βασική δυσκολία για πολλούς εταίρους ήταν η απουσία θεσμικού ρόλου. Αυτό, ωστόσο, δεν σημαίνει ότι η όλη προσπάθεια δεν μπορεί να είναι επιτυχής. Παράγονταςκλειδί για την επιτυχία θα είναι ο βαθμός στον οποίο ο κόσμος θα ανακαλύψει ουσία στην όλη διαδικασία. Δεν θα πρέπει να θεωρείται «ένα ακόμα πρόγραμμα», αλλά κάτι ουσιώδες για την καθημερινότητα μιας τοπικής κοινωνίας. Για το λόγο αυτό, η σύνδεση του προσωπικού με τη σφαίρα του κοινού είναι ένα σημαντικό χαρακτηριστικό για το ύφος και τη φιλοσοφία των διαδικασιών δημόσιας συμμετοχής.

21 6. Είναι σημαντικό να τονίζονται τα θετικά στοιχεία της τοπικής κοινωνίας και της κινητοποίησής της για την προστασία του περιβάλλοντος, ακόμα και αν αυτό δεν έχει άμεση σχέση με τη λήψη αποφάσεων. Ο κόσμος πρέπει να αισθάνεται υπερήφανος για όσα συλλογικά έχει κατορθώσει έως τώρα. Συγκρούσεις και προβλήματα φυσικά εντοπίζονται αλλά με το χαρακτήρα των προκλήσεων. 7. Σε μια διαδικασία προσδιορισμούς οράματος, η διάγνωση της κατάστασης δεν θα πρέπει να συγκεντρώνει το ενδιαφέρον της συζήτησης για πολύ χρόνο. Ο κόσμος θα πρέπει να μεταβεί από την πραγματικότητα στο τι προσδοκεί για το μέλλον. Οι συμμετέχοντες θα επανέλθουν στην πραγματικότητα όταν θα κληθούν να σχεδιάσουν λύσεις και δράσεις. 8. Η περίοδος διαβούλευσης με την τοπική κοινωνία ξεκινάει από τη φάση ανάλυσης των κοινωνικών εταίρων και τη φάση δημιουργίας πολιτικής δέσμευσης-διαχείρισης. Καθώς αρχίζει η επικοινωνία με τις πρώτες επαφές φτιάχνοντας τις λίστες με τους πιθανούς εταίρους της δημόσιας συμμετοχικής διαδικασίας, αρχίζουμε να παίρνουμε μια ιδέα των απόψεών τους και του ρόλου της κάθε ομάδας ή ατόμου. Επίσης αρχίζουμε να κατανοούμε ποιος είναι υπέρ ή κατά της βιώσιμης ανάπτυξης, της δημόσιας συμμετοχικής διαδικασία κτλ. Αρχίζουμε να αντιλαμβανόμαστε αξίες, ενδιαφέροντα και θέσεις. Οπότε, με το βήμα αυτό έχουμε μια αίσθηση για τις απόψεις και τον χαρακτήρα των εταίρων. Η πληροφορία αυτή πρέπει να ληφθεί υπόψη και να αξιολογηθεί από τους διοργανωτές της διαδικασίας. 9. Η πολιτική δέσμευση/εντολή από τις τοπικές και άλλες αρχές είναι ουσιώδης για την επιτυχία της διαδικασίας δημόσιας συμμετοχής. Κάτι τέτοιοι μπορεί να σημαίνει: (α) στήριξη του σχεδιασμού της συμμετοχικής διαδικασίας, (β) υλοποίηση του από κοινού σχεδιασμένου Σχεδίου Δράσης και (γ) συνέχιση της διαδικασίας ακόμη και ύστερα από τη λήξη του προγράμματος. 10. Η ιδανική περίπτωση μπορεί να επιτευχθεί αν ο υποκινητής της διαδικασίας είναι μία θεσμική αρχή (η περιφέρεια, η νομαρχεία, ο δήμος, ένα σώμα διαχείρισης του αντίστοιχου φορέα λήψης αποφάσεων σε τοπικό επίπεδο). Στην περίπτωση που ο υποκινητής δεν διαθέτει τη δύναμη λήψης αποφάσεων (αυτή είναι η περίπτωση μιας ΜΚΟ ή ενός ακαδημαϊκού ιδρύματος), τότε η επίτευξη πολιτικής δέσμευσης γίνεται περισσότερο δύσκολη. Η συμμετοχή στην όλη διαδικασία μιας αρμόδιας αρχής θεωρείται στην περίπτωση αυτή απαραίτητη. Η δημόσια συμμετοχή αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της Κοινωνίας των Πολιτών. Βασικός περιοριστικός παράγοντας είναι η έλλειψη γνώσης από πλευράς του κόσμου. Πώς θα μπορούσε ένας μη ειδικός να αποφασίσει επί μεθόδων περιβαλλοντικής αναγέννησης χωρίς την απαραίτητη

22 τεχνική γνώση; Πώς θα μπορούσαν οι άνθρωποι να ξεπεράσουν τις ιδιοτελείς τους ανησυχίες; Η δημόσια συμμετοχή δεν είναι πανάκεια, αλλά αποτελεί το μόνο δρόμο προς μια δημοκρατική κοινωνία. Είναι επίσης ο μόνος δρόμος προς τη βιώσιμη ανάπτυξη. Ο καλύτερος δυνατός συνδυασμός μεταξύ των διαθέσιμων τεχνικών δημόσιας συμμετοχής εξαρτάται πάντα από τις τοπικές συνθήκες. Γενικά, αυτό που εμπνέει τους ανθρώπους και τους ενεργοποιεί είναι η ευκαιρία να αλλάξουν την πραγματικότητά τους, μέσω μιας διαδικασίας δημιουργίας οράματος. «Τι θα γινόταν αν», «φαντάσου» η αλλαγή ξεκινάει με αυτές τις λέξεις

23

ΦΤΙΑΧΝΟΝΤΑΣ ΤΟΝ ΤΟΠΟ ΜΑΣ

ΦΤΙΑΧΝΟΝΤΑΣ ΤΟΝ ΤΟΠΟ ΜΑΣ ΦΤΙΑΧΝΟΝΤΑΣ ΤΟΝ ΤΟΠΟ ΜΑΣ Βιώσιμη τοπική ανάπτυξη μέσω συμμετοχικού σχεδιασμού Μεθοδολογία, Μέθοδοι και Τεχνικές Ημερίδα: «Σχεδιάζουμε ένα βιώσιμο μοντέλο ανάπτυξης για τη Γαύδο» Χανιά, 11 Νοεμβρίου 2017

Διαβάστε περισσότερα

Συνεργασία για την Ανοικτή Διακυβέρνηση. Σχέδιο Δράσης

Συνεργασία για την Ανοικτή Διακυβέρνηση. Σχέδιο Δράσης Συνεργασία για την Ανοικτή Διακυβέρνηση Σχέδιο Δράσης 2016-2018 Δέσμευση : Ενίσχυση της εξωστρέφειας και της προσιτότητας του Κοινοβουλίου στον πολίτη Στόχος: Ενίσχυση της διαφάνειας των κοινοβουλευτικών

Διαβάστε περισσότερα

ΥΔΑΤΙΝΕΣ ΓΕΦΥΡΕΣ Ενώνουμε τη φωνή μας για το νερό! Πλαίσιο Στόχοι Δράσεις

ΥΔΑΤΙΝΕΣ ΓΕΦΥΡΕΣ Ενώνουμε τη φωνή μας για το νερό! Πλαίσιο Στόχοι Δράσεις ΥΔΑΤΙΝΕΣ ΓΕΦΥΡΕΣ Ενώνουμε τη φωνή μας για το νερό! Πλαίσιο Στόχοι Δράσεις ΣΥΜΜΑΧΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΡΟ Στόχος Στόχος της πρωτοβουλίας είναι η καταγραφή, η προώθηση και η ανάδειξη εκείνων των στοιχείων και δεδομένων

Διαβάστε περισσότερα

Διδακτική της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης

Διδακτική της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Διδακτική της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Ενότητα 09: Σχεδιασμός και Οργάνωση ενός Προγράμματος Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης ΙΙ Πολυξένη

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ 2Σ6 01 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ

ΜΑΘΗΜΑ 2Σ6 01 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΜΑΘΗΜΑ 2Σ6 01 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ 1 Το εργαστήριο χωροταξικού σχεδιασμού ολοκληρώνεται ως εξής: ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΚΑΙ ΕΞΕΤΑΣΗ ΤΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ Παράδοση τελικής έκθεσης. Κάθε ομάδα θα παραδώσει, μέσω του

Διαβάστε περισσότερα

Klio Monokrousou / Nikolaos Chalkias, MEDITERRANEAN SOS Network

Klio Monokrousou / Nikolaos Chalkias, MEDITERRANEAN SOS Network Stakeholders activation for strategic water management planning / Ενεργοποίηση ενδιαφερόμενων μερών για τον στρατηγικό σχεδιασμό της διαχείρισης των υδάτων Klio Monokrousou / Nikolaos Chalkias, MEDITERRANEAN

Διαβάστε περισσότερα

Δίκτυο ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS Μαμάη 3, 104 40 Αθήνα. Τηλ- Fax. 210 8228795 E-mail:schools@medsos.gr www.medsos.gr www.climateactions.gr

Δίκτυο ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS Μαμάη 3, 104 40 Αθήνα. Τηλ- Fax. 210 8228795 E-mail:schools@medsos.gr www.medsos.gr www.climateactions.gr Δίκτυο ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS Μαμάη 3, 104 40 Αθήνα. Τηλ- Fax. 210 8228795 E-mail:schools@medsos.gr www.medsos.gr www.climateactions.gr Εισαγωγή Η αλλαγή του κλίματος αποτελεί στις μέρες μας ένα αδιαμφισβήτητο

Διαβάστε περισσότερα

Αξιολόγηση της Πιλοτικής Εφαρμογής της Επαγγελματικής Μάθησης (Mάιος 2016)

Αξιολόγηση της Πιλοτικής Εφαρμογής της Επαγγελματικής Μάθησης (Mάιος 2016) 1. Ταυτότητα της έρευνας Αξιολόγηση της Πιλοτικής Εφαρμογής της Επαγγελματικής Μάθησης (Mάιος 2016) Σύμφωνα με τη σχετική απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου (ημερ. 19/08/2015), το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ Is είναι βιώσιμη η επιχείρηση

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ Is είναι βιώσιμη η επιχείρηση ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ Is είναι βιώσιμη η επιχείρηση Ent-teach κεφαλαιο 3 - Ανάλυση Αγοράς Περιγραφή της εκπαιδευτικής δραστηριότητας Αυτή η εκπαιδευτική δραστηριότητα απευθύνεται σε μαθητές από όλους

Διαβάστε περισσότερα

DeSqual Ενότητες κατάρτισης 1. Ενδυνάμωση των εξυπηρετούμενων

DeSqual Ενότητες κατάρτισης 1. Ενδυνάμωση των εξυπηρετούμενων DeSqual Ενότητες κατάρτισης 1. Ενδυνάμωση των εξυπηρετούμενων 2 x 4 ώρες Μέτρηση και Βελτίωση Ενδυνάμωσης Ορισμός της Ενδυνάμωσης: Η ενδυνάμωση είναι η διαδικασία της αύξησης της ικανότητας των ατόμων

Διαβάστε περισσότερα

ΔΗΜΗΤΡΗΣ Κ. ΜΠΟΤΣΑΚΗΣ, Φυσικός, PhD ΣΧΟΛΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Π.Δ.Ε. ΒΟΡΕΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ

ΔΗΜΗΤΡΗΣ Κ. ΜΠΟΤΣΑΚΗΣ, Φυσικός, PhD ΣΧΟΛΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Π.Δ.Ε. ΒΟΡΕΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ η ΜΙΚΡΟΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ως ΕΡΓΑΛΕΙΟ του ΣΥΓΧΡΟΝΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗΣ Κ. ΜΠΟΤΣΑΚΗΣ, Φυσικός, PhD ΣΧΟΛΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Π.Δ.Ε. ΒΟΡΕΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ η μικροδιδασκαλία, είναι μια: μικρογραφία μαθήματος,

Διαβάστε περισσότερα

ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL. Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο

ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL. Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2014-2019 Επιτροπή Συνταγματικών Υποθέσεων 26.1.2016 ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ σχετικά με μια ετήσια πανευρωπαϊκή συζήτηση στο πλαίσιο της νομοθετικής έκθεσης πρωτοβουλίας σχετικά με τη θέσπιση

Διαβάστε περισσότερα

European Year of Citizens 2013 Alliance

European Year of Citizens 2013 Alliance European Year of Citizens 2013 Alliance MANIFESTO Η ενεργός συμμετοχή του ευρωπαίου πολίτη είναι άμεσα συνδεδεμένη με την επιδίωξη των Ευρωπαϊκών συλλογικών στόχων και αξιών που προβλέπονται στις Συνθήκες

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΝΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΟΙΚΤΗ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ 2014-2016. Εύη Χριστοφιλοπούλου Υφυπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης & Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης

ΕΘΝΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΟΙΚΤΗ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ 2014-2016. Εύη Χριστοφιλοπούλου Υφυπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης & Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης ΕΘΝΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΟΙΚΤΗ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ 2014-2016 Εύη Χριστοφιλοπούλου Υφυπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης & Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης Διαφανής Αποτελεσματική Υπεύθυνη Διακυβέρνηση Ζήτημα πρωτεύουσας

Διαβάστε περισσότερα

Άδειες Χρήσης. Μοντέλο προαγωγής προγραμμάτων αγωγής υγείας μέσω της φυσικής αγωγής. Χρηματοδότηση. Σκοποί ενότητας. Οι παρακάτω θεωρίες

Άδειες Χρήσης. Μοντέλο προαγωγής προγραμμάτων αγωγής υγείας μέσω της φυσικής αγωγής. Χρηματοδότηση. Σκοποί ενότητας. Οι παρακάτω θεωρίες ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Άδειες Χρήσης Μοντέλο προαγωγής προγραμμάτων αγωγής υγείας μέσω της φυσικής αγωγής Θεοδωράκης Γιάννης Τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται

Διαβάστε περισσότερα

Π4.2.1 ΣΧΕΔΙΟ ΔΗΜΟΣΙΟΤΗΤΑΣ

Π4.2.1 ΣΧΕΔΙΟ ΔΗΜΟΣΙΟΤΗΤΑΣ Π4.2.1 ΣΧΕΔΙΟ ΔΗΜΟΣΙΟΤΗΤΑΣ Αριθμός Έκδοσης: ΕΚΕΤΑ ΙΜΕΤ ΕΜ Β 2013 9 Παραδοτέο ΙΜΕΤ Τίτλος Έργου: «Ολοκληρωμένο σύστημα για την ασφαλή μεταφορά μαθητών» Συγγραφέας: Δρ. Μαρία Μορφουλάκη ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, ΜΑΙΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΚΑΙ ΔΙΕΥΘΥΝΟΝΤΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΥ ΤΗΣ ΔΕΗ ΑΕ. κ. ΑΡΘΟΥΡΟΥ ΖΕΡΒΟΥ «ΔΙΕΘΝΕΣ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΗΛΕΚΤΡΟΚΙΝΗΣΗ: To Πρόγραμμα Green emotion»

ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΚΑΙ ΔΙΕΥΘΥΝΟΝΤΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΥ ΤΗΣ ΔΕΗ ΑΕ. κ. ΑΡΘΟΥΡΟΥ ΖΕΡΒΟΥ «ΔΙΕΘΝΕΣ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΗΛΕΚΤΡΟΚΙΝΗΣΗ: To Πρόγραμμα Green emotion» 1 ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΚΑΙ ΔΙΕΥΘΥΝΟΝΤΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΥ ΤΗΣ ΔΕΗ ΑΕ κ. ΑΡΘΟΥΡΟΥ ΖΕΡΒΟΥ «ΔΙΕΘΝΕΣ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΗΛΕΚΤΡΟΚΙΝΗΣΗ: To Πρόγραμμα Green emotion» Τίτλος: «Η ΔΕΗ κινητήρια δύναμη της Ηλεκτροκίνησης στην

Διαβάστε περισσότερα

Τοπικές εισηγήσεις για μείωση των εμποδίων στην ενεργό συμμετοχή / εισάγοντας κίνητρα για να γίνουμε ενεργοί πολίτες:

Τοπικές εισηγήσεις για μείωση των εμποδίων στην ενεργό συμμετοχή / εισάγοντας κίνητρα για να γίνουμε ενεργοί πολίτες: ACTIVEU Let s get active! Incentives for citizen s active participation in the democratic life of the European Union ΚΡΑΤΙΚΟ ΦΟΡΟΥΜ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΟΛΙΤΗ Λευκωσία, 7 Σεπτεμβρίου 2015 Τοπικές εισηγήσεις για μείωση

Διαβάστε περισσότερα

η ενημέρωση για τις δράσεις που τυχόν υιοθετήθηκαν μέχρι σήμερα και τα αποτελέσματα που προέκυψαν από αυτές.

η ενημέρωση για τις δράσεις που τυχόν υιοθετήθηκαν μέχρι σήμερα και τα αποτελέσματα που προέκυψαν από αυτές. Με ιδιαίτερη χαρά σας καλωσορίζω στην έδρα της Περιφέρειας Πελοποννήσου. Σας ευχαριστώ θερμά για τη συμμετοχή σας, η οποία πιστεύω ότι είναι ένα ακόμη βήμα στην προσπάθεια που κάνουμε όλοι, για την ανάδειξη

Διαβάστε περισσότερα

ΠΙΕΡΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ Α.Ε.

ΠΙΕΡΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ Α.Ε. ΠΙΕΡΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ Α.Ε. ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ ΠΙΕΡΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗΣ Α.Ε. Κωδικός : ΚΕ Έκδοση : 1 Ημερομηνία : 26/11/2007 U:\ΤΕΛΙΚΟΣ ΔΙΚΑΙΟΥΧΟΣ-ISO\ΤΕΛΙΚΟΣ ΔΙΚΑΙΟΥΧΟΣ-ISO\ΠΙΕΡΙΚΗ\Α. ΣΥΣΤΗΜΑ ΣΕ ΙΣΧΥ\ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΙ\ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΙ

Διαβάστε περισσότερα

Διοίκηση Επιχειρήσεων

Διοίκηση Επιχειρήσεων 10 η Εισήγηση Δημιουργικότητα - Καινοτομία 1 1.Εισαγωγή στη Δημιουργικότητα και την Καινοτομία 2.Δημιουργικό Μάνατζμεντ 3.Καινοτομικό μάνατζμεντ 4.Παραδείγματα δημιουργικότητας και καινοτομίας 2 Δημιουργικότητα

Διαβάστε περισσότερα

ΥΔΑΤΙΝΕΣ ΓΕΦΥΡΕΣ Ενώνουμε τη φωνή μας για το νερό!

ΥΔΑΤΙΝΕΣ ΓΕΦΥΡΕΣ Ενώνουμε τη φωνή μας για το νερό! ΥΔΑΤΙΝΕΣ ΓΕΦΥΡΕΣ Ενώνουμε τη φωνή μας για το νερό! Βιώσιμη διαχείριση αστικού νερού: Βασικές αρχές & καλές πρακτικές σε θέματα επικοινωνίας, διαβούλευσης, εκπαίδευσης Νερό: δημόσιο αγαθό, μοναδικός φυσικός

Διαβάστε περισσότερα

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΥΝΟΧΗΣ 2014-2020

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΥΝΟΧΗΣ 2014-2020 ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΒΙΩΣΙΜΗ ΑΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΥΝΟΧΗΣ 2014-2020 Οι νέοι κανόνες και η νομοθεσία που διέπουν τον επόμενο γύρο επένδυσης από την πολιτική συνοχής της ΕΕ για την περίοδο 2014-2020 υιοθετήθηκαν

Διαβάστε περισσότερα

«Καλές πρακτικές στις συμμετοχικές διαδικασίες για την προώθηση της προστασίας του περιβάλλοντος Η εμπειρία του έργου ΥΔΑΤΙΝΕΣ ΓΕΦΥΡΕΣ»,

«Καλές πρακτικές στις συμμετοχικές διαδικασίες για την προώθηση της προστασίας του περιβάλλοντος Η εμπειρία του έργου ΥΔΑΤΙΝΕΣ ΓΕΦΥΡΕΣ», «Καλές πρακτικές στις συμμετοχικές διαδικασίες για την προώθηση της προστασίας του περιβάλλοντος Η εμπειρία του έργου ΥΔΑΤΙΝΕΣ ΓΕΦΥΡΕΣ», Στελλίνα Κουλουζάκη Δίκτυο ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS Οφέλη: γιατί να το κάνω;!

Διαβάστε περισσότερα

Τεχνικές συλλογής δεδομένων στην ποιοτική έρευνα

Τεχνικές συλλογής δεδομένων στην ποιοτική έρευνα Το κείμενο αυτό είναι ένα απόσπασμα από το Κεφάλαιο 16: Ποιοτικές ερμηνευτικές μέθοδοι έρευνας στη φυσική αγωγή (σελ.341-364) του βιβλίου «Για μία καλύτερη φυσική αγωγή» (Παπαιωάννου, Α., Θεοδωράκης Ι.,

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ ΓΙΑ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΑ ΣΤΕΛΕΧΗ

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ ΓΙΑ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΑ ΣΤΕΛΕΧΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά Τεχνολογικού Τομέα ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ ΓΙΑ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΑ ΣΤΕΛΕΧΗ Ενότητα: ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ 2 ΧΑΛΙΚΙΑΣ ΜΙΛΤΙΑΔΗΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Άδειες

Διαβάστε περισσότερα

Δίκτυο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης: «Υδρο οικολογικά σχολεία»

Δίκτυο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης: «Υδρο οικολογικά σχολεία» Δίκτυο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης: «Υδρο οικολογικά σχολεία» Δίκτυο ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS Μαμάη 3α, Αθήνα 10440 τηλ/φαξ:210 8228795 email: schools@medsos.gr www.medsos.gr Το Δίκτυο ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS εγκαινιάζει μια

Διαβάστε περισσότερα

ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗ ΕΦΟΡΟΥ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΩΝ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ

ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗ ΕΦΟΡΟΥ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΩΝ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ Κυπριακή Δημοκρατία ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗ ΕΦΟΡΟΥ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΩΝ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ «Ο Ρόλος και η Σημαντικότητα του Εκπαιδευτικού Συστήματος στην Ανάπτυξη της Συνεργατικής Κουλτούρας» Εκπρόσωπε του Υπουργού

Διαβάστε περισσότερα

ΤΡΙΕΤΕΣ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΟΥ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ

ΤΡΙΕΤΕΣ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΟΥ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ ΓΡΑΦΕΙΟ ΕΠΙΤΡΟΠΟΥ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ Γωνία Απελλή και Παύλου Νιρβάνα, 5 ος Όροφος, 1496 Λευκωσία Τηλ. : 22 873200 Φαξ : 22 872365 E-mail: childcom@ccr.gov.cy ΤΡΙΕΤΕΣ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΤΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΚΡΙΣΕΩΝ. Communications Crisis Management

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΚΡΙΣΕΩΝ. Communications Crisis Management ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΚΡΙΣΕΩΝ Communications Crisis Management ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΚΡΙΣΕΩΝ Καράβια βουλιάζουν. Αεροσκάφη πέφτουν. Προϊόντα ανακαλούνται. Εταιρίες μηνύονται για ληγμένα τρόφιμα ή

Διαβάστε περισσότερα

Ο πολλαπλός ρόλος του Διευθυντή στο νέο σχολείο 1. Εισαγωγή 2. Τα καθήκοντα του Διευθυντή της σχολικής μονάδας.

Ο πολλαπλός ρόλος του Διευθυντή στο νέο σχολείο 1. Εισαγωγή 2. Τα καθήκοντα του Διευθυντή της σχολικής μονάδας. Ο πολλαπλός ρόλος του Διευθυντή στο νέο σχολείο 1. Εισαγωγή 2. Τα καθήκοντα του Διευθυντή της σχολικής μονάδας. Πανεπιστημίου Ιωαννίνων 1 Εισαγωγή Στη σημερινή παρουσίαση εξετάζεται και αναλύεται μέσα

Διαβάστε περισσότερα

Ομαδική λήψη απόφασης και βιωματικές ασκήσεις. Κατερίνα Αργυροπούλου, Επίκουρη Καθηγήτρια

Ομαδική λήψη απόφασης και βιωματικές ασκήσεις. Κατερίνα Αργυροπούλου, Επίκουρη Καθηγήτρια Ομαδική λήψη απόφασης και βιωματικές ασκήσεις Κατερίνα Αργυροπούλου, Επίκουρη Καθηγήτρια Διαδικασία Λήψης Αποφάσεων Το βίωμα της ομαδικής λήψης απόφασης Πλεονεκτήματα ομαδικής λήψης απόφασης Ενισχύεται

Διαβάστε περισσότερα

Η ΜΙΚΡΟΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ, ΕΡΓΑΛΕΙΟ ΤΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗ

Η ΜΙΚΡΟΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ, ΕΡΓΑΛΕΙΟ ΤΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗ Η ΜΙΚΡΟΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ, ΕΡΓΑΛΕΙΟ ΤΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗ Κατερίνα Κεδράκα Επικ. Καθηγήτρια ΔΠΘ Τι είναι μια μικροδιδασκαλία; Μια μικροδιδασκαλία είναι μια μικρογραφία μαθήματος, μια ενδεικτική διδασκαλία,

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ. Public Relations Management

ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ. Public Relations Management ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ Public Relations Management Στόχος του Προγράμματος Το πρόγραμμα Διοίκηση Επικοινωνίας Δημοσίων Σχέσεων είναι ένα πλήρες και ολοκληρωμένο εκπαιδευτικό πρόγραμμα με

Διαβάστε περισσότερα

Χαιρετισμός του Ειδικού Γραμματέα για την Κοινωνία της Πληροφορίας Καθ. Β. Ασημακόπουλου. στο HP day

Χαιρετισμός του Ειδικού Γραμματέα για την Κοινωνία της Πληροφορίας Καθ. Β. Ασημακόπουλου. στο HP day Χαιρετισμός του Ειδικού Γραμματέα για την Κοινωνία της Πληροφορίας Καθ. Β. Ασημακόπουλου στο HP day 31.03.2005 Θέμα: Ο δημόσιος τομέας ως adaptive enterprise Αγαπητοί σύνεδροι, φίλοι και φίλες Επιθυμώ

Διαβάστε περισσότερα

14367/16 ΓΒ/γομ/ΙΑ 1 DG B 1C

14367/16 ΓΒ/γομ/ΙΑ 1 DG B 1C Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 22 Νοεμβρίου 2016 (OR. en) 14367/16 SOC 704 EMPL 483 ECOFIN 1038 EDUC 376 ΣΗΜΕΙΩΜΑ Αποστολέας: Αποδέκτης: Θέμα: Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου Επιτροπή των

Διαβάστε περισσότερα

Ηγετικές Ικανότητες. Στάλω Λέστα

Ηγετικές Ικανότητες. Στάλω Λέστα Στάλω Λέστα stalo.lesta@gmail.com 96511011 Μερικά στατιστικά στοιχεία Οι γυναίκες αποτελούν μόνο το: 8,9 % των μελών διοικητικών συμβουλίων των μεγάλων εταιρειών στην Κύπρο (Largest publically listed companies)

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΟ ΕΚΘΕΣΗΣ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL. Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2016/2008(INI)

ΣΧΕΔΙΟ ΕΚΘΕΣΗΣ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL. Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2016/2008(INI) Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2014-2019 Επιτροπή Συνταγματικών Υποθέσεων 2016/2008(INI) 05.10.2016 ΣΧΕΔΙΟ ΕΚΘΕΣΗΣ σχετικά με την ηλεκτρονική δημοκρατία στην Ευρωπαϊκή Ένωση: δυναμικό και προκλήσεις (2016/2008(INI))

Διαβάστε περισσότερα

Εκπαίδευση για. την Αειφορία. μέσα από Τοπικά Σχολικά Δίκτυα σε συνεργασία με Δήμους

Εκπαίδευση για. την Αειφορία. μέσα από Τοπικά Σχολικά Δίκτυα σε συνεργασία με Δήμους Εκπαίδευση για Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Ελευθερίου Κορδελιού & Βερτίσκου www.kpe-thess.gr Χ. Αθανασίου, Ε. Παπαδημητρίου, Ν. Ριφάκη, Γ. Σλαυκίδης, Π. Τσολακίδου, Γ. Υφαντής την Αειφορία μέσα

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΘΕΣΗ ΑΝΑΦΟΡΑΣ ΓΙΑ ΤΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

ΕΚΘΕΣΗ ΑΝΑΦΟΡΑΣ ΓΙΑ ΤΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΕΚΘΕΣΗ ΑΝΑΦΟΡΑΣ ΓΙΑ ΤΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΠΡΑΞΗΣ «Μονάδα Διασφάλισης Ποιότητας Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών» ΑΝΑΘΕΤΟΥΣΑ ΑΡΧΗ: ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

Διαβάστε περισσότερα

Αρχική διαγνωστική αξιολόγηση, σύναψη συμβολαίου, και διερεύνηση. Διδάσκουσα: Δέσποινα Σιδηροπούλου-Δημακάκου

Αρχική διαγνωστική αξιολόγηση, σύναψη συμβολαίου, και διερεύνηση. Διδάσκουσα: Δέσποινα Σιδηροπούλου-Δημακάκου Αρχική διαγνωστική αξιολόγηση, σύναψη συμβολαίου, και διερεύνηση Διδάσκουσα: Δέσποινα Σιδηροπούλου-Δημακάκου Είναι σημαντικό για τον επαγγελματικό σύμβουλο να δώσει την απαιτούμενη προσοχή στο τι έχει

Διαβάστε περισσότερα

Ποια είναι η διάρθρωση του προγράμματος Erasmus+;

Ποια είναι η διάρθρωση του προγράμματος Erasmus+; Ποια είναι η διάρθρωση του προγράμματος Erasmus+; Για την επίτευξη των στόχων του, το πρόγραμμα Erasmus+ υλοποιεί τις ακόλουθες δράσεις: Βασική Δράση 1 Κινητικότητα των ατόμων Κινητικότητα εκπαιδευομένων

Διαβάστε περισσότερα

Αειφόρος γεωργία της περιοχής

Αειφόρος γεωργία της περιοχής A: Συμμετέχοντες Αειφόρος γεωργία της περιοχής Ποιοι είναι οι συμμετέχοντες/εταίροι; -Σχολείο -Συνεταιρισμοί -Αγρότες-βιοκαλλιεργητές -Υπηρεσίες του Δήμου-Νομού -Γεωπόνοι -Συγκεκριμένα πανεπιστημιακά τμήματα

Διαβάστε περισσότερα

ΝΕΑ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΕΛΚΥΣΗ ΚΟΙΝΟΥ ΤΩΝ ΜΟΥΣΕΙΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

ΝΕΑ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΕΛΚΥΣΗ ΚΟΙΝΟΥ ΤΩΝ ΜΟΥΣΕΙΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΝΕΑ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΕΛΚΥΣΗ ΚΟΙΝΟΥ ΤΩΝ ΜΟΥΣΕΙΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Ονοματεπώνυμο: Τουφεξή Ασπασία Σειρά: 12 Επιβλέπων καθηγητής: Ιωαννίδης Α. Διευθυντής ΠΜΣ: Σιώμκος Γεώργιος Ο ρόλος του μουσείου

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΔΗΜΟΣΙΑ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΠΡΟΣΧΕΔΙΟ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΥΔΑΤΩΝ TΗΣ ΛΕΚΑΝΗΣ ΑΠΟΡΡΟΗΣ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Δρ Στέλλα Καϊμάκη Πoλιτικός Μηχανικός, PhD 1/17 Σύμβαση Άαρχους Οδηγία 2000/60/ΕΚ Οδηγία

Διαβάστε περισσότερα

ανάμεσα στους ποικίλους χρήστες Εμπόριο Ναυσιπλοΐα Αλιεία Ιχθυοκαλλιέργειες Αναψυχή Κατοικία Βιομηχανίες

ανάμεσα στους ποικίλους χρήστες Εμπόριο Ναυσιπλοΐα Αλιεία Ιχθυοκαλλιέργειες Αναψυχή Κατοικία Βιομηχανίες 4/3/2009 Ενημερωτική Ημερίδα «Υπάρχουσα κατάσταση και προοπτικές εξυγίανσης της παράκτιας ζώνης και του βυθού στον Κόλπο της Ελευσίνας» Η έννοια της ολοκληρωμένης διαχείρισης παράκτιας ζώνης & Το παράδειγμα

Διαβάστε περισσότερα

Αξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Έργου στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση. Διαδικασία Αυτοαξιολόγησης στη Σχολική Μονάδα

Αξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Έργου στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση. Διαδικασία Αυτοαξιολόγησης στη Σχολική Μονάδα ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΚΕΝΤΡΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Αξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Έργου στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση Διαδικασία Αυτοαξιολόγησης στη Σχολική Μονάδα Σχέδια Εκθέσεων

Διαβάστε περισσότερα

ΝΕΟ ΣΧΟΛΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΚΑΙ Η ΠΙΛΟΤΙΚΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ»

ΝΕΟ ΣΧΟΛΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΚΑΙ Η ΠΙΛΟΤΙΚΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ» «ΝΕΟ ΣΧΟΛΕΙΟ (Σχολείο 21ου αιώνα) Πιλοτική Εφαρμογή στους Άξονες Προτεραιότητας 1,2,3 - Οριζόντια Πράξη» «ΤΟ ΝΕΟ ΣΧΟΛΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΚΑΙ Η ΠΙΛΟΤΙΚΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ» Ενημερωτική Συνάντηση Στελεχών Διοίκησης

Διαβάστε περισσότερα

Δευτέρα, 20 Οκτωβρίου 2014, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ. Ακρόαση του υποψήφιου κ. WIEWIÓROWSKI

Δευτέρα, 20 Οκτωβρίου 2014, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ. Ακρόαση του υποψήφιου κ. WIEWIÓROWSKI ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2014-2019 Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων Δευτέρα, 20 Οκτωβρίου 2014, 19.00-22.30 στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ Ακρόαση του υποψήφιου κ.

Διαβάστε περισσότερα

Ελληνικό Παιδικό Μουσείο Κυδαθηναίων 14, 105 58 Αθήνα Τηλ.: 2103312995, Fax: 2103241919 E-Mail: info@hcm.gr, www.hcm.gr

Ελληνικό Παιδικό Μουσείο Κυδαθηναίων 14, 105 58 Αθήνα Τηλ.: 2103312995, Fax: 2103241919 E-Mail: info@hcm.gr, www.hcm.gr Ελληνικό Παιδικό Μουσείο Κυδαθηναίων 14, 105 58 Αθήνα Τηλ.: 2103312995, Fax: 2103241919 E-Mail: info@hcm.gr, www.hcm.gr Το έργο υλοποιείται με δωρεά από το Σύντομη περιγραφή Το Ελληνικό Παιδικό Μουσείο

Διαβάστε περισσότερα

ΔΗΜΟΣ ΚΑΒΑΛΑΣ. Τίτλος του έργου FORUM ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗΣ ΣΤΗΡΙΞΗΣ Χρηματοδοτικά στοιχεία του έργου Επιχειρησιακό Πρόγραμμα ή Κοινοτική Πρωτοβουλία

ΔΗΜΟΣ ΚΑΒΑΛΑΣ. Τίτλος του έργου FORUM ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗΣ ΣΤΗΡΙΞΗΣ Χρηματοδοτικά στοιχεία του έργου Επιχειρησιακό Πρόγραμμα ή Κοινοτική Πρωτοβουλία ΔΗΜΟΣ ΚΑΒΑΛΑΣ Η Δημοτική Αναπτυξιακή Επιχείρηση Καβάλας υλοποιεί τις παρακάτω δράσεις στα πλαίσια του Επιχειρησιακού Προγράμματος της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας & Θράκης «ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ

Διαβάστε περισσότερα

Γνώση, Τεχνολογία και Πρότυπα για Βιώσιμες και Έξυπνες Πόλεις

Γνώση, Τεχνολογία και Πρότυπα για Βιώσιμες και Έξυπνες Πόλεις Γνώση, Τεχνολογία και Πρότυπα για Βιώσιμες και Έξυπνες Πόλεις Εμπειρίες από τη συμμετοχή του Δήμου Θεσσαλονίκης στο διεθνές Δίκτυο Ανθεκτικών Πόλεων Βασίλης Ακύλας Μηχανολόγος Μηχανικός, PhD Θεσσαλονίκη,

Διαβάστε περισσότερα

Διαχείριση της αλλαγής στη σχολική μονάδα: Η περίπτωση της εισαγωγής των Νέων Αναλυτικών Προγραμμάτων

Διαχείριση της αλλαγής στη σχολική μονάδα: Η περίπτωση της εισαγωγής των Νέων Αναλυτικών Προγραμμάτων Διαχείριση της αλλαγής στη σχολική μονάδα: Η περίπτωση της εισαγωγής των Νέων Αναλυτικών Προγραμμάτων Εισηγητές: Μάριος Στυλιανίδης, ΕΔΕ Ανδρέας Θεοδωρίδης, Διευθυντής Σχολείου Ανδρέας Κυθραιώτης, Διευθυντής

Διαβάστε περισσότερα

«Μαζί για την γυναίκα» Κακοποίηση: Ισότητα και Ενεργή Κοινωνία

«Μαζί για την γυναίκα» Κακοποίηση: Ισότητα και Ενεργή Κοινωνία «Μαζί για την γυναίκα» Κακοποίηση: Ισότητα και Ενεργή Κοινωνία 1 Ο NEWSLETTER ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2015 Ο Σύνδεσμος Μελών Γυναικείων Σωματείων Ηρακλείου & Νομού Ηρακλείου ξεκινά μια σειρά ενημερώσεων της κοινής γνώμης

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΗΣ ΕΚΤΕΛΕΣΤΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΓΚΡΙΣΗ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΤΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΔΗΜΟΥ ΔΕΛΦΩΝ (Α ΦΑΣΗ

ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΗΣ ΕΚΤΕΛΕΣΤΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΓΚΡΙΣΗ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΤΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΔΗΜΟΥ ΔΕΛΦΩΝ (Α ΦΑΣΗ ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΗΣ ΕΚΤΕΛΕΣΤΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΓΚΡΙΣΗ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΤΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΔΗΜΟΥ ΔΕΛΦΩΝ 2014-2019 (Α ΦΑΣΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ) Αξιότιμοι συνάδελφοι, Οι Δήμοι, στο πλαίσιο

Διαβάστε περισσότερα

Στρατηγικές συμπράξεις στους τομείς της εκπαίδευσης, της κατάρτισης και της νεολαίας

Στρατηγικές συμπράξεις στους τομείς της εκπαίδευσης, της κατάρτισης και της νεολαίας KA2 Συνεργασία για Καινοτομία και Ανταλλαγή Καλών Πρακτικών Αναμενόμενα αποτελέσματα Τα σχέδια που υποστηρίζονται στο πλαίσιο αυτής της Δράσης αναμένονται να επιφέρουν τα παρακάτω αποτελέσματα: Καινοτόμες

Διαβάστε περισσότερα

8831/16 ΙΑ/γπ 1 DG C 1

8831/16 ΙΑ/γπ 1 DG C 1 Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 12 Μαΐου 2016 (OR. en) 8831/16 DEVGEN 89 ACP 67 RELEX 378 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ Αποστολέας: Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου Με ημερομηνία: 12 Μαΐου 2016

Διαβάστε περισσότερα

Ευρωπαϊκή εδαφική συνεργασία

Ευρωπαϊκή εδαφική συνεργασία Ευρωπαϊκή εδαφική συνεργασία Η ευρωπαϊκή εδαφική συνεργασία είναι εκείνο το εργαλείο της πολιτικής σε θέματα συνοχής που αποσκοπεί στην επίλυση διασυνοριακών προβλημάτων και στην από κοινού ανάπτυξη των

Διαβάστε περισσότερα

Εκπαιδευτική Μονάδα 1.1: Τεχνικές δεξιότητες και προσόντα

Εκπαιδευτική Μονάδα 1.1: Τεχνικές δεξιότητες και προσόντα Εκπαιδευτική Μονάδα 1.1: Τεχνικές δεξιότητες και προσόντα Πέρα από την τυπολογία της χρηματοδότησης, των εμπλεκόμενων ομάδων-στόχων και την διάρκεια, κάθε project διακρατικής κινητικότητας αποτελεί μια

Διαβάστε περισσότερα

Εκτίμηση αναγκών & Κοινωνικός Σχεδιασμός. Μάθημα 2 ο Κοινωνικός Σχεδιασμός. Κούτρα Κλειώ Κοινωνική Λειτουργός PhD, MPH

Εκτίμηση αναγκών & Κοινωνικός Σχεδιασμός. Μάθημα 2 ο Κοινωνικός Σχεδιασμός. Κούτρα Κλειώ Κοινωνική Λειτουργός PhD, MPH Εκτίμηση αναγκών & Κοινωνικός Σχεδιασμός Μάθημα 2 ο Κοινωνικός Σχεδιασμός Κούτρα Κλειώ Κοινωνική Λειτουργός PhD, MPH kkoutra@staff.teicrete.gr 1 Κοινωνικός Σχεδιασμός 2 Κοινωνικός Σχεδιασμός Αναφέρεται

Διαβάστε περισσότερα

Το εθνικό πλαίσιο εφαρμογής των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης

Το εθνικό πλαίσιο εφαρμογής των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΓΡΑΦΕΙΟ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΥ, ΘΕΣΜΙΚΩΝ, ΔΙΕΘΝΩΝ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ Το εθνικό πλαίσιο εφαρμογής των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης Συνάντηση διαλόγου για τους

Διαβάστε περισσότερα

Καλές Πρακτικές Διακυβέρνησης

Καλές Πρακτικές Διακυβέρνησης Καλές Πρακτικές Διακυβέρνησης Το παράδειγμα του προγράμματος ΥΔΑΤΙΝΕΣ ΓΕΦΥΡΕΣ Βιώσιμη Διαχείριση Αστικού Νερού Αθήνα, 26/1/2016 Μητροπούλου Άννυ, MSc Περιβαλλοντική Διακυβέρνηση & Βιώσιμη Ανάπτυξη Special

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΣΕ Π ΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΤΙΚΟ Π ΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΣΕ Π ΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΤΙΚΟ Π ΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΘΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΣΕ Π ΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΤΙΚΟ Π ΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Κ Υ Κ Λ Ο Υ Π Λ Η Ρ Ο Φ Ο Ρ Ι Κ Η Σ Κ Α Ι Υ Π Η Ρ Ε Σ Ι Ω Ν Τ Ε Χ Ν Ο Λ Ο Γ Ι Κ Η

Διαβάστε περισσότερα

Παγκόσµια Εβδοµάδα Επιχειρηµατικότητας Η Παγκόσµια Εβδοµάδα Επιχειρηµατικότητας, είναι ο συνδυασµός και η επέκταση δύο επιτυχηµένων πρωτοβουλιών της έ

Παγκόσµια Εβδοµάδα Επιχειρηµατικότητας Η Παγκόσµια Εβδοµάδα Επιχειρηµατικότητας, είναι ο συνδυασµός και η επέκταση δύο επιτυχηµένων πρωτοβουλιών της έ ΩΣΤΕ ΤΟ ΠΑΡΟΝ ΕΜΠΛΑΚΕΙΤΕ ΩΣ ΕΘΝΙΚΟΣ ΣΥΝΕΡΓΑΤΗΣ 1 η ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΕΒ ΟΜΑ Α ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ 17 23 Νοεµβρίου, 2008 Υπό την Αιγίδα του Υπουργείου Ανάπτυξης Παγκόσµια Εβδοµάδα Επιχειρηµατικότητας Η Παγκόσµια

Διαβάστε περισσότερα

Σχεδιασμός βελτίωσης της σχέσης μεταξύ διοίκησης ΑΈΙ και πανεπιστημιακής βιβλιοθήκης. Ιωάννης Κλαψόπουλος. 1. Εισαγωγή Η

Σχεδιασμός βελτίωσης της σχέσης μεταξύ διοίκησης ΑΈΙ και πανεπιστημιακής βιβλιοθήκης. Ιωάννης Κλαψόπουλος. 1. Εισαγωγή Η ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ ΤΗΣ ΣΧΕΣΗΣ ΜΕΤΑΞΥ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΑΕΙ ΚΑΙ... 27 27 Σχεδιασμός βελτίωσης της σχέσης μεταξύ διοίκησης ΑΈΙ και πανεπιστημιακής βιβλιοθήκης Ιωάννης Κλαψόπουλος 1. Εισαγωγή Η παρούσα εισήγηση

Διαβάστε περισσότερα

«Ο ενεργός ρόλος των εφήβων στη σύγχρονη πολύπλοκη πραγματικότητα»

«Ο ενεργός ρόλος των εφήβων στη σύγχρονη πολύπλοκη πραγματικότητα» Ημερήσιο Εκπαιδευτικό Εργαστήριο «Ο ενεργός ρόλος των εφήβων στη σύγχρονη πολύπλοκη πραγματικότητα» Κέντρο ΓΕΝΑΘΛΟΝ, 7 Νοεμβρίου 2007, 17:00 21:00 Οι στόχοι το Εκπαιδευτικό Εργαστήριο προσκαλέσαμε εκπαιδευτικούς

Διαβάστε περισσότερα

Ελληνικό Παιδικό Μουσείο Κυδαθηναίων 14, 105 58 Αθήνα Τηλ.: 2103312995, Fax: 2103241919 E-Mail: info@hcm.gr, www.hcm.gr

Ελληνικό Παιδικό Μουσείο Κυδαθηναίων 14, 105 58 Αθήνα Τηλ.: 2103312995, Fax: 2103241919 E-Mail: info@hcm.gr, www.hcm.gr Ελληνικό Παιδικό Μουσείο Κυδαθηναίων 14, 105 58 Αθήνα Τηλ.: 2103312995, Fax: 2103241919 E-Mail: info@hcm.gr, www.hcm.gr Το έργο υλοποιείται με δωρεά από το ΕΠΜ_2014 Εκπαιδευτικό Έργο «Το Κινητό Μουσείο»

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΘΕΣΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΩΝ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΔΗΜΟΥ ΣΚΥΔΡΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ

ΕΚΘΕΣΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΩΝ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΔΗΜΟΥ ΣΚΥΔΡΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ ΕΚΘΕΣΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΩΝ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΔΗΜΟΥ ΣΚΥΔΡΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ 2012 2014 1 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ... 2 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΤΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ (Ε.Π.) ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΣΚΥΔΡΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

Ωρίμανση έργων των Δήμων στο ΕΣΠΑ Ο σημαντικός ρόλος της διαβούλευσης Ο ρόλος του ΕΟΕΣ και η Ευρωπαϊκή Πολιτική Γειτονίας (ΕΠΓ)

Ωρίμανση έργων των Δήμων στο ΕΣΠΑ Ο σημαντικός ρόλος της διαβούλευσης Ο ρόλος του ΕΟΕΣ και η Ευρωπαϊκή Πολιτική Γειτονίας (ΕΠΓ) Ωρίμανση έργων των Δήμων στο ΕΣΠΑ Ο σημαντικός ρόλος της διαβούλευσης Ο ρόλος του ΕΟΕΣ και η Ευρωπαϊκή Πολιτική Γειτονίας (ΕΠΓ) Δρ. Ράλλης Γκέκας ΕΕΤΑΑ, 26/6/2015 rgkekas@skepsis.net.gr www.skepsis.net.gr

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΚΤΥΟ ΜΕ ΤΗΝ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ: ΙΔΡΥΤΙΚΟΙ ΦΟΡΕΙΣ:

ΔΙΚΤΥΟ ΜΕ ΤΗΝ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ: ΙΔΡΥΤΙΚΟΙ ΦΟΡΕΙΣ: ΜΕ ΤΗΝ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ: ΙΔΡΥΤΙΚΟΙ ΦΟΡΕΙΣ: H πρωτοβουλία «Sustainable Greece 2020» διοργανώνεται από το QualityNet Foundation, H πρωτοβουλία «Sustainable Greece 2020» διοργανώνεται από το QualityNet Foundation,

Διαβάστε περισσότερα

Ευρήματα στον τομέα του τουρισμού. Ανάλυση αναγκών

Ευρήματα στον τομέα του τουρισμού. Ανάλυση αναγκών 1 η Σύνοψη πολιτικής σχετικά με την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση: Πορίσματα της ανάλυσης αναγκών του έργου VIRTUS Σύντομη περιγραφή του έργου Κύριος στόχος του έργου «Εικονική Επαγγελματική Εκπαίδευση

Διαβάστε περισσότερα

Χρηματοδότηση Δικτύου ΦΥΣΗ Παράγοντες επιτυχίας. Λευκωσία, 18 Μαΐου 2006 Παναγιώτα Μαραγκού, WWF Ελλάς

Χρηματοδότηση Δικτύου ΦΥΣΗ Παράγοντες επιτυχίας. Λευκωσία, 18 Μαΐου 2006 Παναγιώτα Μαραγκού, WWF Ελλάς Χρηματοδότηση Δικτύου ΦΥΣΗ 2000 Παράγοντες επιτυχίας Λευκωσία, 18 Μαΐου 2006 Παναγιώτα Μαραγκού, WWF Ελλάς 1 WWF Ελλάς, 18 Μαΐου 2006 Δομή της παρουσίασης Γιατί να χρησιμοποιήσουμε παράγοντες επιτυχίας;

Διαβάστε περισσότερα

Το YOUTHPASS στην ΕΕΥ. INFO KIT Μέρος 2. Πρόγραμμα «Νέα Γενιά σε Δράση»

Το YOUTHPASS στην ΕΕΥ. INFO KIT Μέρος 2. Πρόγραμμα «Νέα Γενιά σε Δράση» Το YOUTHPASS στην ΕΕΥ Πρόγραμμα «Νέα Γενιά σε Δράση» INFO KIT Μέρος 2 Μάης 2011 1. Η ΕΕΥ ως εμπειρία μάθησης Η συμμετοχή ως εθελοντής ΕΕΥ είναι μια πολύτιμη προσωπική, κοινωνική και πολιτισμική εμπειρία,

Διαβάστε περισσότερα

2008 1ο Φόρουμ Ενδιαφερομένων Πολιτών

2008 1ο Φόρουμ Ενδιαφερομένων Πολιτών 2008 1ο Φόρουμ Ενδιαφερομένων Πολιτών 1ο Φόρουμ Ενδιαφερομένων Πολιτών στην Ελλάδα Η σύμπραξη με τους βασικούς «συμ-μετόχους» μέσω ανοιχτής και διαδραστικής επικοινωνίας αποτελεί μακροπρόθεσμη πρακτική

Διαβάστε περισσότερα

«Αστικό Περιβάλλον, προβλήματα και προτάσεις προς μια βιώσιμη πόλη. Το παράδειγμα της Ελευσίνας»

«Αστικό Περιβάλλον, προβλήματα και προτάσεις προς μια βιώσιμη πόλη. Το παράδειγμα της Ελευσίνας» «Αστικό Περιβάλλον, προβλήματα και προτάσεις προς μια βιώσιμη πόλη. Το παράδειγμα της Ελευσίνας» Ερμιόνη Φρεζούλη «Βιωσιμότητα των Δημόσιων Υπαίθριων Χώρων στην Πόλη» Τρίτη 22 Φεβρουαρίου 2011 Ινστιτούτο

Διαβάστε περισσότερα

ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΕΥΡΩΠΗΣ ΣΤΗ ΔΙΗΜΕΡΙΔΑ ΤΗΣ ΟΕΚ ΟΛΛΑΝΔΙΑΣ. 24-25 Μαϊου 2008, Χόρινχεμ

ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΕΥΡΩΠΗΣ ΣΤΗ ΔΙΗΜΕΡΙΔΑ ΤΗΣ ΟΕΚ ΟΛΛΑΝΔΙΑΣ. 24-25 Μαϊου 2008, Χόρινχεμ ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΕΥΡΩΠΗΣ ΣΤΗ ΔΙΗΜΕΡΙΔΑ ΤΗΣ ΟΕΚ ΟΛΛΑΝΔΙΑΣ 24-25 Μαϊου 2008, Χόρινχεμ Αξιότιμε κύριε πρόεδρε, Κυρίες και κύριοι, Θέλω κατ αρχάς να σας ευχαριστήσω θερμά για την ευγενική

Διαβάστε περισσότερα

Έκθεση ιεθνούς Συνάντησης AGE/inc, Κολόνια, Γερµανία 16-17 Μαΐου 2006 Στα πλαίσια ενός υπερεθνικού προγράµµατος ανταλλαγής µε χρηµατοδότηση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, συναντήθηκαν εκπρόσωποι συνδέσµων

Διαβάστε περισσότερα

Υποστήριξη της λειτουργίας των Συμβουλίων Ένταξης Μεταναστών (ΣΕΜ)

Υποστήριξη της λειτουργίας των Συμβουλίων Ένταξης Μεταναστών (ΣΕΜ) Υποστήριξη της λειτουργίας των Συμβουλίων Ένταξης Μεταναστών (ΣΕΜ) ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΣΗΣ & ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΤΑΜΕΙΟ ΕΝΤΑΞΗΣ ΥΠΗΚΟΩΝ ΤΡΙΤΩΝ ΧΩΡΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΓΙΑ ΤΟ ΘΑΛΑΣΣΙΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΛΙΕΙΑ «Η θάλασσα κοινό μας σπίτι»

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΓΙΑ ΤΟ ΘΑΛΑΣΣΙΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΛΙΕΙΑ «Η θάλασσα κοινό μας σπίτι» ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ LIFE «Μεσογειακή φώκια και Αλιεία: Αντιμετωπίζοντας τη σχέση ανταγωνισμού και αλληλεπίδρασης στις ελληνικές θάλασσες» ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΓΙΑ ΤΟ ΘΑΛΑΣΣΙΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΛΙΕΙΑ «Η θάλασσα

Διαβάστε περισσότερα

Ομιλία Δρ. Τάσου Μενελάου με θέμα: Προγράμματα Συνεχιζόμενης Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (ΣΕΕΚ) του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού

Ομιλία Δρ. Τάσου Μενελάου με θέμα: Προγράμματα Συνεχιζόμενης Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (ΣΕΕΚ) του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού Ομιλία Δρ. Τάσου Μενελάου με θέμα: Προγράμματα Συνεχιζόμενης Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (ΣΕΕΚ) του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού Εκλεκτοί προσκεκλημένοι, αγαπητοί σπουδαστές, με ιδιαίτερη

Διαβάστε περισσότερα

ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΕΝΑΡΞΗ ΤΗΣ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ

ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΕΝΑΡΞΗ ΤΗΣ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΕΝΑΡΞΗ ΤΗΣ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ Καλημέρα σας. Αξιότιμοι Αγαπητοί συνάδελφοι και φίλοι Με μεγάλη χαρά το Ελληνικό Δίκτυο του Οικουμενικού Συμφώνου του ΟΗΕ υποδέχεται σήμερα, στην Πρώτη Περιφερειακή

Διαβάστε περισσότερα

ΣΤΟΧΟΙ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ

ΣΤΟΧΟΙ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΣΤΟΧΟΙ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ Το εργαστήρι για εκπαιδευτικούς σχολικών μονάδων των Διευθύνσεων Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Κιλκίς προσφέρει μεθοδολογικά εργαλεία και στρατηγικές ενίσχυσης των

Διαβάστε περισσότερα

Πήραμε 24 συμπληρωμένα ερωτηματολόγια. 1. Τα δρώμενα της ημερίδας ανταποκρίθηκαν στις προσδοκίες σας; Μετρήθηκαν 24 «Ναι» και κανένα «Όχι».

Πήραμε 24 συμπληρωμένα ερωτηματολόγια. 1. Τα δρώμενα της ημερίδας ανταποκρίθηκαν στις προσδοκίες σας; Μετρήθηκαν 24 «Ναι» και κανένα «Όχι». Αξιολόγηση ημερίδας «Σχολικές επισκέψεις σε μουσεία στο πλαίσιο της διαπολιτισμικής εκπαίδευσης» 11 Ιανουαρίου 2014, Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο, Αθήνα Πήραμε 24 συμπληρωμένα ερωτηματολόγια. 1. Τα

Διαβάστε περισσότερα

6. Διαχείριση Έργου. Έκδοση των φοιτητών

6. Διαχείριση Έργου. Έκδοση των φοιτητών 6. Διαχείριση Έργου Έκδοση των φοιτητών Εισαγωγή 1. Η διαδικασία της Διαχείρισης Έργου 2. Διαχείριση κινδύνων Επανεξέταση Ερωτήσεις Αυτοαξιολόγησης Διαχείριση του έργου είναι να βάζεις σαφείς στόχους,

Διαβάστε περισσότερα

κοινοποιούνται επιτεύγματα ώστε να προάγεται η κοινωνική πρόοδος και η ολόπλευρη και καθολική ανάπτυξη της ανθρωπότητας.

κοινοποιούνται επιτεύγματα ώστε να προάγεται η κοινωνική πρόοδος και η ολόπλευρη και καθολική ανάπτυξη της ανθρωπότητας. Ιστορικό Στις 27 και 28 Νοεμβρίου 2017, διοργανώθηκε στο Πεκίνο και τη Σαγκάη το Πρώτο Διεθνές Συμπόσιο για την Ανάπτυξη των Μουσείων Επιστημών, στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας «Belt and Road». Στόχος της

Διαβάστε περισσότερα

Αρχή 1. Πιθανές ενέργειες:

Αρχή 1. Πιθανές ενέργειες: Η προσδοκία μας Στο επίκεντρο της δραστηριότητας της ασφαλιστικής βιομηχανίας εντοπίζεται η αντίληψη, η διαχείριση και η ανάληψη κινδύνων. Με γνώμονα την πρόληψη και την μείωση της έκθεσης στον κίνδυνο

Διαβάστε περισσότερα

Εκπαιδευτική Μονάδα 8.1: Επαγγελματικοί ρόλοι και προφίλ για την παρακολούθηση και την εποπτεία.

Εκπαιδευτική Μονάδα 8.1: Επαγγελματικοί ρόλοι και προφίλ για την παρακολούθηση και την εποπτεία. Εκπαιδευτική Μονάδα 8.1: Επαγγελματικοί ρόλοι και προφίλ για την παρακολούθηση και την εποπτεία. Η παρακολούθηση ενός project κινητικότητας. Η διαδικασία παρακολούθησης ενός διακρατικού project κινητικότητας

Διαβάστε περισσότερα

Συνέντευξη από την Ανδρούλλα Βασιλείου, Επίτροπο εκπαίδευσης, πολιτισμού, πολυγλωσσίας και νεολαίας

Συνέντευξη από την Ανδρούλλα Βασιλείου, Επίτροπο εκπαίδευσης, πολιτισμού, πολυγλωσσίας και νεολαίας Της Αθανασίας Κωνσταντίνου Συνέντευξη από την Ανδρούλλα Βασιλείου, Επίτροπο εκπαίδευσης, πολιτισμού, πολυγλωσσίας και νεολαίας Με δεδομένες τις αρχές στις οποίες στηρίχτηκε η οικοδόμηση της Ευρωπαϊκής

Διαβάστε περισσότερα

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 2 ΑΝΟΙΚΤΗ On-line ΕΡΕΥΝΑ

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 2 ΑΝΟΙΚΤΗ On-line ΕΡΕΥΝΑ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 2 ΑΝΟΙΚΤΗ On-line ΕΡΕΥΝΑ ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΥΠΡΟΣ Υπεύθυνος εταίρος: CNTI Αριθμός συλλεγμένων ερωτηματολογίων (Εθνική γλώσσα και στα ΑΓΓΛΙΚΑ) Νεαροί/Ενήλικες/Ηλικιωμένοι Ε.2 Φύλο Ε. 3 Επάγγελμα (φοιτητές/επαγγελματίες/άνεργοι/συνταξιούχοι/neets)

Διαβάστε περισσότερα

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΚΕΝΤΡΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ III ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΣΧΕΣΗΣ

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΚΕΝΤΡΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ III ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΣΧΕΣΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ Αντιπροσωπεία στην Ελλάδα ΚΕΝΤΡΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ III ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΣΧΕΣΗΣ Σκοπός του παρόντος εγγράφου είναι να παρέχει

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΈΔΙΟ RELEASE για τη δια βίου μάθηση και την ενδοϋπηρεσιακή επιμόρφωση των εκπαιδευτικών στην Κύπρο

ΣΧΈΔΙΟ RELEASE για τη δια βίου μάθηση και την ενδοϋπηρεσιακή επιμόρφωση των εκπαιδευτικών στην Κύπρο ΣΧΈΔΙΟ RELEASE για τη δια βίου μάθηση και την ενδοϋπηρεσιακή επιμόρφωση των εκπαιδευτικών στην Κύπρο Παρουσίαση από τις: Φροσούλα Πατσαλίδου, ερευνήτρια, & Μαίρη Κουτσελίνη, επιστημονική υπεύθυνη του προγράμματος

Διαβάστε περισσότερα

13543/17 ΜΑΠ/σα/ΣΙΚ 1 DG G 3 B

13543/17 ΜΑΠ/σα/ΣΙΚ 1 DG G 3 B Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 24 Οκτωβρίου 2017 (OR. en) 13543/17 UD 239 ΣΗΜΕΙΩΜΑ Αποστολέας: Αποδέκτης: Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου Επιτροπή των Μονίμων Αντιπροσώπων / Συμβούλιο αριθ.

Διαβάστε περισσότερα

5776/17 ΚΒ/μκρ/ΔΠ 1 DG G 3 C

5776/17 ΚΒ/μκρ/ΔΠ 1 DG G 3 C Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 10 Φεβρουαρίου 2017 (OR. en) 5776/17 IND 18 MI 82 COMPET 58 FISC 27 PI 9 ΣΗΜΕΙΩΜΑ Αποστολέας: Αποδέκτης: Θέμα: Προεδρία Επιτροπή των Μονίμων Αντιπροσώπων / Συμβούλιο

Διαβάστε περισσότερα

Γουλή Ευαγγελία. 1. Εισαγωγή. 2. Παρουσίαση και Σχολιασµός των Εργασιών της Συνεδρίας

Γουλή Ευαγγελία. 1. Εισαγωγή. 2. Παρουσίαση και Σχολιασµός των Εργασιών της Συνεδρίας 1. Εισαγωγή Σχολιασµός των εργασιών της 16 ης παράλληλης συνεδρίας µε θέµα «Σχεδίαση Περιβαλλόντων για ιδασκαλία Προγραµµατισµού» που πραγµατοποιήθηκε στο πλαίσιο του 4 ου Πανελλήνιου Συνεδρίου «ιδακτική

Διαβάστε περισσότερα

Τσικολάτας Α. (2010) Κοινωνικο-οικονομική Ανάπτυξη του Δήμου Πρεσπών. Αθήνα GR

Τσικολάτας Α. (2010) Κοινωνικο-οικονομική Ανάπτυξη του Δήμου Πρεσπών. Αθήνα GR Τσικολάτας Α. (2010) Κοινωνικο-οικονομική Ανάπτυξη του Δήμου Πρεσπών. Αθήνα tsikolatas@gmail.com 27 Απριλίου 2010 Η ομάδα μας Οκτώ επιλεγμένοι μεταπτυχιακοί φοιτητές Διαφορετικά πανεπιστήμια με ποικίλο

Διαβάστε περισσότερα

Η σχέση και η αλληλεπίδραση της ΚΔΒΚ με τους επιστημονικούς φορείς της περιοχής

Η σχέση και η αλληλεπίδραση της ΚΔΒΚ με τους επιστημονικούς φορείς της περιοχής Η σχέση και η αλληλεπίδραση της ΚΔΒΚ με τους επιστημονικούς φορείς της περιοχής ημήτριος Μαυροματίδης, Πρόεδρος ιοικούσας Επιτροπής ΤΕΕ/Τ Μ Παρασκευή Χριστοπούλου, Πρόεδρος Αντιπροσωπείας ΤΕΕ/Τ Μ Forum

Διαβάστε περισσότερα

Committed to Excellence

Committed to Excellence Committed to Excellence Δέσµευση στην Επιχειρηµατική Αριστεία Προσέγγιση 2: EFQM Committed to Excellence Assessment 2 Star Διεθνής Πιστοποίηση Επιχειρήσεων Επίπεδα Επιχειρηµατικής Αριστείας EFQM COMMITTED

Διαβάστε περισσότερα

«Ταξίδι γεύσης στην Ευρωπαϊκή Ένωση»

«Ταξίδι γεύσης στην Ευρωπαϊκή Ένωση» «Ταξίδι γεύσης στην Ευρωπαϊκή Ένωση» Εκπαιδευτικός: Βαμβουνάκη Άρτεμις (ΠΕ 70) Επιβλέπων επιμορφωτής: Μανωλάκης Κωνσταντίνος Σχολείο Διεξαγωγής: Εκπαιδευτήρια Μαυροματάκη-Μητέρα Χανιά, Μάιος 2016 Εισαγωγή

Διαβάστε περισσότερα

«Άρτος και Ευρωπαϊκή Ένωση»

«Άρτος και Ευρωπαϊκή Ένωση» «Άρτος και Ευρωπαϊκή Ένωση» Εκπαιδευτικός: Βαμβουνάκη Άρτεμις (ΠΕ 70) Επιβλέπων επιμορφωτής: Μανωλάκης Κωνσταντίνος Σχολείο Διεξαγωγής: Εκπαιδευτήρια Μαυροματάκη-Μητέρα Χανιά, Μάιος 2017 Εισαγωγή Η παρούσα

Διαβάστε περισσότερα

ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΠΟΤΥΠΩΣΗΣ ΕΞΕΛΙΞΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΟΔΟΥ ΔΡΑΣΕΩΝ (ΕΩΣ 31.12.2013)

ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΠΟΤΥΠΩΣΗΣ ΕΞΕΛΙΞΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΟΔΟΥ ΔΡΑΣΕΩΝ (ΕΩΣ 31.12.2013) ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΠΟΤΥΠΩΣΗΣ ΕΞΕΛΙΞΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΟΔΟΥ ΔΡΑΣΕΩΝ (ΕΩΣ 31.12.2013) A/A ΔΡΑΣΗΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΔΡΑΣΗΣ ΤΙΤΛΟΣ ΔΡΑΣΗΣ/ ΥΠΟΔΡΑΣΗΣ ΠΡΟΪΟΝΤΑ 1 319- ΜΕΛΕΤΕΣ ΔΡΑΣΗ 1 ΜΕΛΕΤΗ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΓΟΡΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ

Διαβάστε περισσότερα