ΣYNTOMH IΣTOPIA THΣ ΔYTIKHΣ ΣKEΨHΣ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΣYNTOMH IΣTOPIA THΣ ΔYTIKHΣ ΣKEΨHΣ"

Transcript

1 Εισαγωγή Μέχρι πριν από λίγο καιρό ξυπνούσα συχνά πανικόβλητος από έναν εφιάλτη στον οποίο είχα επιβιώσει ενός πυρηνικού ολοκαυτώματος. Στον εφιάλτη έβλεπα ότι ανήκα σε μια μικρή ομάδα από επιζήσαντες, ο καθένας εκ των οποίων είχε αναλάβει την αποστολή να συμβάλει στην ανοικοδόμηση του δυτικού πολιτισμού. Η δουλειά μου ήταν να κάνω μια περίληψη των φιλοσοφικών ιδεών από την αρχαία Ελλάδα μέχρι σήμερα, την οποία θα χρησιμοποιούσαμε για να διδάξουμε στα ανοικοδομημένα μας πανεπιστήμια την πρώτη γενιά φοιτητών φιλοσοφίας μετά τον Αρμαγεδδώνα. Δεν είχα ιδέα ότι αυτός ο επαναλαμβανόμενος εφιάλτης θα ήταν οιωνός για την ημέρα που ο Richard Milbank θα μου τηλεφωνούσε από την Atlantic Books για να μου ζητήσει να κάνω ακριβώς αυτό. Στους συγγραφείς αρέσει να λαμβάνουν τηλεφωνήματα που τους αναθέτουν δουλειές, οπότε ήταν φυσικό να πω άμεσα «ναι». «Ωραία», σκέφτηκα, «το όνειρό μου γίνεται πραγματικότητα». Το επόμενο πρωί ξύπνησα πανικόβλητος, με το ίδιο εκείνο αίσθημα που είχα μετά τον εφιάλτη... που όμως πέρασε γρήγορα. Σήκωσα τα μανίκια μου και άρχισα να οργανώνω την αποστολή μου. Στο κάτω κάτω της γραφής, είχα την εντύπωση ότι η ιστορία της φιλοσοφίας μπορούσε να συνοψιστεί σε μια βασική ερώτηση: τι μπορούμε να γνωρίσουμε; Και αυτή η ερώτηση αποτελεί το πλαίσιο για μια άλλη: τι πιστεύουμε; Είχα την εντύπωση ότι οι πρώτοι φιλό- 11

2 ΣYNTOMH IΣTOPIA THΣ ΔYTIKHΣ ΣKEΨHΣ σοφοι ασχολήθηκαν με το διαχωρισμό της γνώσης από την πίστη. Αυτό το έκαναν, για παράδειγμα, αντικαθιστώντας τους μύθους της δημιουργίας του κόσμου με επιστημονικές εξηγήσεις για το πώς αυτός ο κόσμος άρχισε να υπάρχει. Η διάσταση μεταξύ πίστης (ή πεποίθησης) και γνώσης (ή λόγου) είναι σήμερα το ίδιο έντονη όσο και στα χρόνια του Σωκράτη. Μια δημοσκόπηση του 2010 έδειξε ότι το 40% των Αμερικανών πιστεύει ότι ο Θεός έπλασε τον κόσμο σε έξι μέρες το 38% πιστεύει ότι εξελιχθήκαμε από πιο βασικούς οργανισμούς, αλλά ότι ο Θεός έπαιξε κάποιο ρόλο κατά τη διαδικασία το 16% έχει πειστεί από τις βασισμένες στην επιστήμη ενδείξεις ότι τα ανθρώπινα όντα εξελίχθηκαν με το πέρασμα ενός μακρού χρονικού διαστήματος. Πόσο μακρού; Η ραδιοχρονολόγηση με άνθρακα είναι ακριβής στα με χρόνια. Το αρχείο των απολιθωμάτων αποδίδει στον Homo Sapiens ηλικία χρόνων (αν και απόκτησε όλη του την ανθρώπινη λειτουργικότητα πριν από περίπου χρόνια). Οι δημιουργιστές ισχυρίζονται ότι όχι μόνο ο Homo Sapiens, αλλά και ολόκληρος ο κόσμος έχει ηλικία περίπου με χρόνια. Οι τελευταίες όμως επιστημονικές μετρήσεις στα μικροκύματα, που απελευθερώθηκαν κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Έκρηξης (Big Bang), δείχνουν ότι το σύμπαν είναι ηλικίας 13,75 δισεκατομμυρίων χρόνων. Δεν είναι απαραίτητο η επιστήμη και η θρησκεία να είναι ασύμβατες: πολλοί επιστήμονες κατά το παρελθόν (και ακόμη και σήμερα) έχουν υπάρξει πιστοί. Η λανθασμένη πίστη όμως και η επιστήμη είναι ασύμβατες. Ο ορισμός της διαφοράς μεταξύ γνώσης και πίστης είναι η πρώτη αποστολή της φιλοσοφίας. Η φιλοσοφία φυσικά ασχολείται με περίπλοκες ιδέες και επιχειρήματα και θα μπορούσε κάποιος να ισχυριστεί ότι γράφοντας αυτή την εκλαϊκευμένη ιστορία έχω υποπέσει σε γενικεύσεις ή έχω αδικήσει τη μια ή την άλλη σχολή σκέψης. Πέραν αυτού όμως, το ευρύ αναγνωστικό κοινό έχει κάθε δικαίωμα να εξοικειωθεί με κάποιους από τους μεγαλύτερους φιλοσόφους του παρελθόντος και να έρθει 12

3 ΕΙΣΑΓΩΓΗ έστω σε επαφή με μια εισαγωγή στους κομβικούς στοχαστές του σήμερα. Οι φιλόσοφοι Ιμάνουελ Καντ, Μπλεζ Πασκάλ και Ανρί Μπερξόν ήταν όλοι τους μεγάλοι μαθηματικοί, αλλά είχαν κατορθώσει να μεταδίδουν τις φιλοσοφικές τους ιδέες σε μια γλώσσα που οι απλοί αναγνώστες θα μπορούσαν να κατανοήσουν. Η φιλοσοφία είναι ο καλύτερος τρόπος που έχουμε για να διαχωρίζουμε τις καλές από τις κακές ιδέες και συνεπώς πάντα ήταν μία ανταγωνιστική απασχόληση. Αυτός είναι ο λόγος που η φιλοσοφία μπορεί να είναι αδυσώπητα σχισματική. Η σύγχρονη φιλοσοφία, για παράδειγμα, έχει χωριστεί σε δύο στρατόπεδα, το αναλυτικό και το ηπειρωτικό. Ο αναλυτικός φιλόσοφος Α. Τζ. Άιγερ δεν μασούσε τα λόγια του. Θεωρούσε ότι το έργο των φιλοσόφων Μάρτιν Χάιντεγκερ και Ζαν-Πολ Σαρτρ ήταν, στην κυριολεξία, άνευ νοήματος (και πραγματικά εννοούσε ότι το έργο τους δεν σήμαινε τίποτα). Από την πλευρά μου, διαφωνώ με τον Άιγερ, ενώ ταυτόχρονα βρίσκω το έργο του συναρπαστικό και διασκεδαστικό, την πρόζα του ζωηρή και τις ιδέες του να έχουν νόημα (αν και το νόημά τους πολύ πιθανόν να είναι λάθος). Βρίσκω επίσης πολλά πράγματα στον Χάιντεγκερ και στον Σαρτρ με τα οποία συμφωνώ, αλλά και πολλά με τα οποία δεν μπορώ να συμφωνήσω. Δεν υπάρχει όμως λόγος να προλέγουμε. Στο παρόν βιβλίο έχω προσπαθήσει να δώσω μια γενική εικόνα μερικών από τις πιο κομβικές στιγμές της δυτικής φιλοσοφίας, από τον καιρό των Προσωκρατικών (γύρω στον έκτο αιώνα π.χ.) μέχρι σήμερα. Η ελπίδα μου είναι ότι έχω κατορθώσει να μεταδώσω τουλάχιστον ένα μέρος από τη χαρά και την έξαψη που ένιωσα καθώς επισκεπτόμουν και πάλι τη μεγάλη μας φιλοσοφική παράδοση. 13

4

5 Τι Είναι Φιλοσοφία; Τι είναι φιλοσοφία; Ακόμη και κάποιοι φιλόσοφοι υποστηρίζουν ότι κάτι τέτοιο δεν υπάρχει αυτό καθαυτό. Πηγαίνοντας πίσω, στον δέκατο έβδομο αιώνα, ο Γερμανός μαθηματικός και επιστήμονας της λογικής Γιόαχιμ Γιουνγκ ( ) είπε ότι «εξαρτάται απόλυτα από το υλικό που της παραδίδεται από τις διάφορες επιστημονικές, ακαδημαϊκές και πολιτισμικές δραστηριότητες. Η φιλοσοφία δεν έχει δικούς της πόρους στη διάθεσή της». Αυτή όμως είναι μία μόνο άποψη. Πιο αισιόδοξοι ήταν οι Γάλλοι Ζιλ Ντελέζ ( ) και Φελίξ Γκουαταρί ( ) που την περιέγραψαν ως την «τέχνη να σχηματίζεις, να επινοείς και να κατασκευάζεις έννοιες»* (Τι Είναι Φιλοσοφία; 1991). Σύμφωνα με τον Ισπανοαμερικανό φιλόσοφο Τζορτζ Σανταγιάνα ( ) είναι «μια σταδιακή κατάκτηση της εμπειρίας από τη λογική» (Η Ζωή της Λογικής, ). Πριν από αυτό, ο Γερμανός φαινομενολόγος Μαξ Σέλερ ( ) την αποκάλεσε «μια καθορισμένη από την αγάπη κίνηση του πλέον εσώτερου προσωπικού εαυτού ενός πεπερασμένου όντος προς τη συμμετοχή στη βασική πραγματικότητα από όλες τις πιθανές» (Περί της Αιωνιότητας του Ανθρώπου, 1921). Αλλά πριν από όλα αυτά, ο Έλληνας φιλόσοφος Αριστοτέλης ( π.χ.) είχε πει απλά ότι ξεκινάει με το θαυμάζειν. * Μτφρ. Σταματίνα Μανδηλαρά, εκδ. Καλέντης. (Σ.τ.Μ.) 15

6

7 Μέρος Πρώτο Η Σοφία των Αρχαίων 6ος αιώνας π.χ. με 1ο αιώνα μ.χ. Οι πρώτοι φιλόσοφοι αποκαλούνταν Προσωκρατικοί, επειδή η δράση τους τοποθετείται την περίοδο πριν από τον Έλληνα φιλόσοφο Σωκράτη (περίπου π.χ.), δηλαδή κατά προσέγγιση από το 585 π.χ. μέχρι το 400 π.χ. Το πρόθεμα προ- μας δείχνει ότι ο Σωκράτης είναι χρονικό σημείο που καταδεικνύει μια αλλαγή στη σκέψη. Υπάρχει το πριν από τον Σωκράτη και το μετά με το πριν να θεωρείται γενικά ότι χαρακτηρίζεται από μια αποσπασματική προσέγγιση στη γνώση, και την περίοδο μετά τον Σωκράτη να διακρίνεται από μια πιο συστηματική και σύνθετη προσέγγιση. Αλλά το έργο των Προσωκρατικών μπορεί να φαίνεται πιο αποσπασματικό από ό,τι ακολούθησε, μόνο και μόνο επειδή τα στοιχεία που έχουμε γι αυτό είναι αποσπασματικά. Διασώζονται ελάχιστα αυθεντικά κείμενα, και το μεγαλύτερο μέρος της γνώσης μας για την Προσωκρατική σκέψη έχει φτάσει σε εμάς μέσα από προφορικές μαρτυρίες, μεταφράσεις και επομένως προκαταλήψεις όσων ακολούθησαν αργότερα. Για τη φιλοσοφία (και εδώ συμπεριλαμβάνω τις έννοιες της σκέψης και του στοχασμού γενικότερα), η σωκρατική στιγμή είναι σημαντική με τον ίδιο τρόπο που είναι σημαντική και η στιγμή της γέννησης του Ιησού Χριστού (περίπου 5 π.χ. - περίπου 30 μ.χ.) Ο ορισμός της γέννησης του Χριστού ως του έτους μηδέν του δυτικού πολιτισμού υπερισχύει της σωκρατικής στιγμής, καθώς καθόρισε ότι 17

8 ΣYNTOMH IΣTOPIA THΣ ΔYTIKHΣ ΣKEΨHΣ ο χρόνος και η ιστορία θα θεωρούνται στο εξής ως μετά Χριστόν (μ.χ.), «έτος Κυρίου» ή «σωτήριον έτος», με το παρελθόν να αναφέρεται ως προ Χριστού (π.χ.) Ο Σωκράτης και ο άνθρωπος Ιησούς Χριστός (ο Σωκράτης δεν ισχυρίστηκε ποτέ ότι διέθετε θεϊκές ικανότητες) είχαν αρκετά κοινά μεταξύ τους: και οι δύο ήταν δάσκαλοι και οι δύο εκτελέστηκαν για τις πεποιθήσεις τους και οι δύο άφησαν παρακαταθήκη οπαδούς με σχολές που μπορούσαν να εγγυηθούν τη μακροζωία των ιδεών τους και οι δύο υπάκουαν σε μια μονολεκτική εντολή. Για τον Σωκράτη ήταν το σκέψου για τον Χριστό, το αγάπα. Το μειονέκτημα του Σωκράτη Ένα πλεονέκτημα που είχε ο Σωκράτης σε σχέση με τους Προσωκρατικούς ήταν ότι η σκέψη του καταγράφηκε από τον μαθητή του Πλάτωνα (περίπου 428/7 - περίπου 348/7 π.χ.) και γι αυτό φτάνει ακέραιη μέχρι τις μέρες μας. Το μειονέκτημα όσον αφορά τον Σωκράτη, τον Αριστοτέλη και τους άλλους Έλληνες πατέρες της Δυτικής φιλοσοφίας ήταν ότι το φως που εξέπεμπαν έμενε κρυμμένο κάτω από ένα σκεύος* για περισσότερα από χίλια χρόνια, ενόσω η χριστιανική σκέψη ευημερούσε και γινόταν κυρίαρχη. Ένα γεγονός που θα ενοχλήσει τους ισλαμόφοβους σήμερα είναι ότι οφείλουμε τη γνώση μας για τους Έλληνες φιλοσόφους σε λόγιους του Ισλάμ που μετέφεραν τα κείμενά τους στην αραβική σε μια περίοδο που η ελληνική γλώσσα είχε εξαφανιστεί από τη Δύση, αποτέλεσμα της κυριαρχίας των λατινικών, της γλώσσας της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. * Αναφορά του συγγραφέα στα Κατά Λουκάν (8:16-18), Κατά Μάρκον (4:21-25) και Κατά Ματθαίον (5:14-15) Ευαγγέλια και την παραβολή του λυχναριού, το οποίο όταν ανάβει δεν πρέπει να κρύβεται κάτω από ένα σκεύος. (Σ.τ.Μ.) 18

9 H ΣOΦIA TΩN APXAIΩN Οι Άραβες μεταφραστές κράτησαν ζωντανή την κλασική σκέψη, και είναι από τα κείμενά τους που οι Έλληνες βρήκαν κάποια στιγμή κατά τον δωδέκατο αιώνα το δρόμο τους προς τα λατινικά και κατά τον δέκατο πέμπτο και δέκατο έκτο το δρόμο τους προς την καθομιλουμένη. Είναι ιδιαίτερα αξιοσημείωτο ότι οι πρώτες πλήρεις μεταφράσεις του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη ( π.χ.) δεν εμφανίστηκαν παρά τον δέκατο ένατο αιώνα. Τις έκανε ο Τόμας Τέιλορ ( ) και δημοσιεύτηκαν το 1804 (Πλάτων) και μεταξύ 1806 και 1812 (Αριστοτέλης)*. Οι Προσωκρατικοί: απορία και πλούτος Οι Προσωκρατικοί φιλόσοφοι καθοδηγούνταν από το θαυμάζειν** που περιγράφει ο Αριστοτέλης ως το κυριότερο κίνητρο για τη φιλοσοφία. Όταν απορώ, όταν θαυμάζω, μπορώ να κάνω πολλά. Απορώ για το πώς τα αστέρια βρέθηκαν στον ουρανό κάνω, δηλαδή, ερωτήσεις για το πώς και το γιατί υπάρχουν αστέρια στον ουρανό. Καθώς κοιτάζω τον ουρανό, μένω έκπληκτος από την απεραντοσύνη του, χάνω τη φωνή μου, αλλά και πάλι θέλω να μάθω: πόσο μεγάλο είναι το σύμπαν; Μπορεί πάλι να είμαι γεμάτος αμφιβολίες: μπορεί να αναρωτιέμαι αν είναι σωστή η ερμηνεία του τάδε για το πώς βρέθηκαν εκεί τα αστέρια. Η αμφιβολία μου μπορεί να επεκταθεί ακόμη και στο να αναρωτηθώ αν η δική μου ερμηνεία είναι σωστή. ** Ο συγγραφέας αναφέρει τη φράση «published posthumously», που σημαίνει «δημοσιεύτηκαν μετά θάνατον». Αφού οι μεταφράσεις εκδόθηκαν τα έτη 1804, 1806 και 1812 και ο Τέιλορ πέθανε το 1835, αυτό δεν είναι δυνατόν. Γι αυτόν το λόγο η συγκεκριμένη φράση αφαιρέθηκε από το κείμενο. (Σ.τ.Μ.) ** Το θαυμάζειν που βρίσκουμε στο Μετά τα Φυσικά του Αριστοτέλη (διὰ γὰρ τὸ θαυμάζειν οἱ ἄνθρωποι καὶ νῦν καὶ τὸ πρῶτον ἤρξαντο φιλοσοφεῖν) περιέχει τις έννοιες και της απορίας και του θαυμασμού. (Σ.τ.Μ.) 19

10 ΣYNTOMH IΣTOPIA THΣ ΔYTIKHΣ ΣKEΨHΣ Η Μίλητος, μια ελληνική πόλη-κράτος στη δυτική ακτή της Μικράς Ασίας, στα εδάφη όπου βρίσκεται σήμερα η σύγχρονη Τουρκία, ήταν η γενέτειρα της δυτικής σκέψης με την έννοια ότι οι πρώτοι Προσωκρατικοί φιλόσοφοι έζησαν εκεί. Ανάμεσα στους πιο διάσημους ήταν ο Θαλής (περίπου περίπου 546 π.χ.), ο Αναξίμανδρος (περίπου περίπου 546 π.χ.) και ο Αναξιμένης (περίπου περίπου 528 π.χ.) Αν και είναι δελεαστικό να ομαδοποιούμε τους στοχαστές σε «σχολές» ή να αποδίδουμε σε όλους ένα κοινό ενδιαφέρον, σε τελική ανάλυση το μόνο που θα μπορούσε να ειπωθεί με κάποια βεβαιότητα είναι ότι αυτοί οι πρώτοι άνθρωποι των ιδεών έζησαν στον ίδιο τόπο την ίδια περίοδο. Αν πρόκειται να αναρωτηθούμε γιατί η δική μας δυτική παράδοση της σκέψης ξεκίνησε στη Μίλητο, θα ήταν καλό να ξεκινούσαμε από τη γεωγραφική θέση αυτής της πόλης: βρισκόταν πάνω στους εμπορικούς δρόμους που τη συνέδεαν με τους πολιτισμούς της Βαβυλώνας, της Λυδίας, της Αιγύπτου και της Φοινίκης. Όπως έχει παρατηρήσει και ο κλασικιστής Ρόμπιν Γουότερφιλντ στο βιβλίο του Οι Πρώτοι Φιλόσοφοι (2000), «οι ιδέες πάντα ταξιδεύουν με το εμπόριο». Θα μπορούσαμε ακόμα να κάνουμε μια παρατήρηση σχετική με τη φιλοσοφία (και τους φιλοσόφους) η οποία ισχύει από την αρχή όλων αυτών: είναι η ενασχόληση των τάξεων που έχουν ελεύθερο χρόνο, που είναι, με άλλα λόγια, πλούσιες. Ο συσχετισμός του πλούτου με τις ιδέες είναι κυρίαρχος ακόμη και κατά τη νεωτερική περίοδο. Ο πατέρας του Μισέλ ντε Μοντέν ( ) ήταν εξαιρετικά επιτυχημένος έμπορος του Σέρεν Κίρκεγκορ ( ) πλούσιος έμπορος μαλλιού η οικογένεια του Ισαάκ Νεύτωνα ( ) ήταν πλούσιοι κτηματίες. Ο Λούντβιχ Βιτγκενστάιν ( ) καταγόταν από μια από τις πλουσιότερες οικογένειες της Ευρώπης Ο Μπέρτραντ Ράσελ ( ) από μία από τις πιο αριστοκρατικές οικογένειες της Αγγλίας η μητέρα του Α. Τζ. Άιγερ ( ) ήταν μέλος της οικογένειας Citroën, που κατασκευάζει τα ομώνυμα αυτοκίνητα. 20

11 H ΣOΦIA TΩN APXAIΩN Ο Έλληνας φιλόσοφος ήταν πλούσιος, ανήκε στην ανώτερη τάξη και όφειλε τον ελεύθερο χρόνο του στην εργασία των δούλων. Η φιλοσοφία επομένως ήταν, με κάποιες εξαιρέσεις, ένα αντρικό επάγγελμα, από το οποίο αποκλείονταν οι γυναίκες. Μια τέτοια εξαίρεση ήταν η Θεανώ (έκτος αιώνας π.χ.), που μπορεί να ήταν η σύζυγος του Πυθαγόρα (περίπου περίπου 495 π.χ.) και της οποίας η σχολή λέγεται ότι φιλοξενούσε είκοσι οχτώ γυναίκες. Μπορούμε να συγκρίνουμε την κατάσταση της φιλοσοφίας στην αρχαία Ελλάδα με τους δικούς μας καιρούς, κατά τους οποίους παρά το γεγονός ότι όλο και περισσότεροι φιλόσοφοι μπορεί να είναι γυναίκες ή έγχρωμοι ή να έχουν ταπεινή κοινωνική καταγωγή το επάγγελμα εξακολουθεί να κυριαρχείται από λευκούς άντρες. Θαλής: φιλόσοφος και επιστήμονας Ο Θαλής εκπροσωπεί την πεμπτουσία του προσωκρατικού στοχαστή. Ήταν κάτι περισσότερο από ένας «απλός» φιλόσοφος ήταν μηχανικός, μαθηματικός και επιστήμονας. Οι φιλόσοφοι της εποχής μας είναι όλο και περισσότερο εξειδικευμένοι, και έτσι καλλιεργούν μια πολύ περιορισμένη γνώση που ενδιαφέρει μόνο άλλους επαγγελματίες φιλοσόφους (οι οποίοι, ευτυχώς για τους ίδιους δηλαδή, φτάνουν και ξεπερνούν τον απροσδόκητα μεγάλο αριθμό των σε όλο τον κόσμο). Πότε πότε όμως γεννιέται κάποιος με την απαραίτητη απορία και τα πνευματικά μέσα για να γίνει φιλόσοφος σαν τον Θαλή στους σύγχρονους καιρούς ο Αμερικανός Τσ. Σ. Περς ( ) έρχεται πρώτος στο νου. Ο Θαλής θεωρούνταν κάτι σαν μάγος από τους σύγχρονούς του, καθώς είχε προβλέψει σωστά την έκλειψη του ηλίου της 28ης Μαΐου 585 π.χ. (Στην πραγματικότητα, προέβλεψε ένα εύρος ημερομηνιών μέσα στο συγκεκριμένο έτος, όχι την ακριβή ημερομηνία). Κατά τη διάρκεια των πρώιμων εκείνων χρόνων της φιλοσοφίας λά- 21

12 ΣYNTOMH IΣTOPIA THΣ ΔYTIKHΣ ΣKEΨHΣ βαινε χώρα μία γνωσιολογική αλλαγή πλεύσης, μια κίνηση μακριά από τα συστήματα πίστης που βασίζονταν στη μυθολογία προς μια συστηματική χρήση του λόγου για την απόκτηση γνώσης. Αυτό, παρά ταύτα, ήταν γνωστό μόνο σε μια πολύ μικρή ομάδα που αποτελούνταν από τους ίδιους τους φιλοσόφους, τους μαθητές τους και τους φίλους τους. Η μετακίνηση από την πίστη στη γνώση συνέβη κατά τη διάρκεια μιας μακράς χρονικής περιόδου και περιλάμβανε μια μειονότητα ανθρώπων, εξαιτίας της ιεραρχικής δομής της αθηναϊκής κοινωνίας. Οι δούλοι που συνιστούσαν ένα σημαντικό μερίδιο του πληθυσμού στην αρχαία Ελλάδα δεν ήταν μορφωμένοι, όπως άλλωστε και το μεγαλύτερο μέρος του 51 τοις εκατό των Ελλήνων που ήταν οι γυναίκες. Επομένως, αν και η πρόβλεψη του Θαλή για την ηλιακή έκλειψη του 585 π.χ. βασιζόταν περισσότερο στην επιστήμη παρά στις προλήψεις, οι περισσότεροι άνθρωποι δεν θα είχαν εκτιμήσει τη διαφορά. Πώς προέβλεψε ο Θαλής την έκλειψη; Οι αστρονόμοι της Βαβυλώνας είχαν τηρήσει ένα αρχείο με εκλείψεις το οποίο αποκαλούσαν ο κύκλος του Σάρου. Υπήρχε επίσης και ένας δεύτερος, πιο ακριβής κύκλος, που ονομαζόταν Εξελιγμός, και είναι πιθανό ότι ο Θαλής ήξερε και τους δύο. Εξετάζοντας τα αρχεία, ο Θαλής έκανε αυτό που οι περισσότεροι επιστήμονες κάνουν καθημερινά κατά την εργασία τους: στεκόταν πάνω από τον πάγκο του και επεξεργαζόταν πειραματικά δεδομένα και παρατηρήσεις άλλων επιστημόνων, προωθώντας τη γνώση σπιθαμή προς σπιθαμή. Ο Θαλής όμως ασχολούνταν και με εντελώς πρωτότυπη φιλοσοφία όταν έκανε την ερώτηση: ποια είναι η κοσμογονική αρχή; Ποιο είναι το ένα πράγμα που είναι μη αναγώγιμο; Η απάντησή του ήταν το νερό. Για τον Θαλή, το νερό είναι η ουσία από την οποία προέρχονται τα πάντα και στην οποία τα πάντα επιστρέφουν. Στο νερό ο Θαλής έβλεπε τα είδη των μεταμορφώσεων σε διαφορετικές καταστάσεις στερεό, υγρό, αέριο οι οποίες θα εξηγούσαν και πολλά άλλα φυσικά φαινόμενα. 22

13 H ΣOΦIA TΩN APXAIΩN Ο Θαλής ήταν σημαντικός γιατί ζητούσε να εξηγήσει τον φυσικό κόσμο χωρίς να στρέφεται στους θεούς. Αντικατέστησε το θεϊκό με το υλικό. Πρότεινε ότι το σύμπαν αποτελείται από μία πρωταρχική, οργανωτική ουσία. Ξεκίνησε μια παράδοση που έκανε την αναζήτηση για μία μη αναγώγιμη ουσία ένα είδος άγιου δισκοπότηρου για τη φιλοσοφία. Ο Αριστοτέλης θα έλεγε αργότερα ότι είναι πολλές οι ουσίες που υπάρχουν αυτές καθαυτές, χωρίς να εξαρτώνται από άλλες. Οι Προσωκρατικοί όμως ήθελαν τη μία υπέρτατη ουσία και κατά καιρούς προτεινόταν ως τέτοια το νερό, η φωτιά, ο αέρας, η γη. Ο Αναξίμανδρος, σύγχρονος του Θαλή, συνεισέφερε την απόλυτα πρωτότυπη έννοια του απείρου*, που καταδείκνυε αυτό που δεν έχει όρια, που δεν έχει πέρας. Όπως και πολλές φιλοσοφικές έννοιες που θα ακολουθούσαν, το άπειρον ήταν μυστηριώδες, δύσκολο να κατανοηθεί. Μερικές φορές οι φιλόσοφοι εξυμνούνται για την ακριβολογία και τη διαύγειά τους. Καλά παραδείγματα θα ήταν οι κατά τα άλλα διαφορετικοί Τζον Στιούαρτ Μιλ ( ) και Γουίλιαμ Τζέιμς ( ). Και πάλι όμως, μερικές φορές οι φιλόσοφοι εκτιμούνται για το πόσο δυσνόητοι είναι: ο Γερμανός Μάρτιν Χάιντεγκερ ( ) είναι ένα τέλειο παράδειγμα για τον εικοστό αιώνα αυτός και ο Αναξίμανδρος θα γίνονταν εξαίρετοι συνάδελφοι. Ο Θαλής λέει ότι ο κόσμος στηρίζεται στο νερό και πλέει πάνω του σαν πλοίο, και αυτό που εμείς αποκαλούμε σεισμό συμβαίνει όταν η γη σείεται εξαιτίας της κίνησης του νερού. Σενέκας, Ζητήματα Περί Φύσης (περίπου 65 μ.χ.) Εντέλει, οι χριστιανοί φιλόσοφοι της μεσαιωνικής περιόδου θα αντικαθιστούσαν τη φυσική έννοια της υπέρτατης ύλης με εκείνη * Ελληνικά στο πρωτότυπο. (Σ.τ.Μ.) 23

14 ΣYNTOMH IΣTOPIA THΣ ΔYTIKHΣ ΣKEΨHΣ του Θεού αργότερα ακόμα, ο Γκ. Β. Φ. Χέγκελ ( ) θα θεωρούσε το Απόλυτο ή το Πνεύμα ως την απόλυτη ουσία. Ο Αναξίμανδρος αναφέρει ότι τα πρώτα έμβια όντα γεννήθηκαν μέσα σε ένα υγρό μέσο, περικυκλωμένα από ακανθώδεις φλοιούς δέντρων... Αέτιος (περίπου μ.χ.), Γνώμες Τέσσερα στοιχεία, τέσσερις χυμοί: φιλοσοφία, ιατρική και η Προσωκρατική κοσμοαντίληψη Ο σύγχρονος του Θαλή, Αναξιμένης, πίστευε ότι η φωτιά ήταν η υπέρτατη ουσία, η οποία όμως είχε διάφορες ιδιότητες που της επέτρεπαν να μεταμορφωθεί και να γίνει γη, αέρας, νερό, και συνεπώς να εξηγεί και τα τέσσερα στοιχεία. Η έννοια του στοιχείου έχει αποδειχθεί ανθεκτική, όπως φαίνεται και από τον περιοδικό πίνακα που προτάθηκε για πρώτη φορά το 1869 από τον Ρώσο χημικό Ντμίτρι Μεντελέγιεφ ( ). Το 1789 ο Γάλλος Αντουάν Λαβουαζιέ ( ), ο οποίος μερικές φορές αποκαλείται ο πατέρας της σύγχρονης χημείας, είχε δημοσιεύσει μια λίστα με 33 χημικά στοιχεία. Ο περιοδικός πίνακας του Μεντελέγιεφ τώρα περιέχει 118. Οι Έλληνες όμως είχαν μόνο τέσσερα στοιχεία και αυτά αντιστοιχούσαν στους τέσσερις χυμούς της ελληνικής ιατρικής όπως αναπτύχθηκε από τον Ιπποκράτη (περίπου περίπου 360 π.χ.) Ο Ιπποκράτης είναι ο πατέρας της δυτικής ιατρικής και η παρακαταθήκη του που έχει αντέξει περισσότερο στο χρόνο είναι ο Όρκος του Ιπποκράτη, τον οποίο δίνουν οι νέοι γιατροί ακόμη και σήμερα, στον εικοστό πρώτο αιώνα. Ο όρκος αποδίδεται στον Ιπποκράτη, αν και έχει μάλλον γραφτεί από κάποιον άλλο μερικοί μάλιστα τον αποδίδουν στους μαθητές του Πυθαγόρα. Αυτό βέβαια 24

15 H ΣOΦIA TΩN APXAIΩN δεν έχει καμιά σημασία είναι το πνεύμα του όρκου που μετράει: «Ἐς οἰκίας δὲ ὁκόσας ἂν ἐσίω, ἐσελεύσομαι ἐπ ὠφελείῃ καμνόντων»*. Ο όρκος του Ιπποκράτη όμως είναι κάτι περισσότερο από μια υπόσχεση να μη βλάψει κάποιος τους παρόντες και μελλοντικούς ασθενείς του είναι και μια υπόσχεση να τιμά τους παλιούς του δασκάλους, από τους οποίους ο θεράπων έχει λάβει την εκπαίδευσή του. Αυτό είναι το έγγραφο που συνοψίζει καλύτερα την αξία που απέδιδαν οι αρχαίοι Έλληνες στην εκπαίδευση: «Ἡγήσασθαι μὲν τὸν διδάξαντά με τὴν τέχνην ταύτην ἴσα γενέτῃσιν ἐμοῖσι, καὶ βίου κοινώσασθαι, καὶ χρεῶν χρηίζοντι μετάδοσιν ποιήσασθαι, καὶ γένος τὸ ἐξ ωὐτέου ἀδελφοῖς ἴσον ἐπικρινέειν ἄῤῥεσι, καὶ διδάξειν τὴν τέχνην ταύτην, ἢν χρηίζωσι μανθάνειν, ἄνευ μισθοῦ καὶ ξυγγραφῆς, παραγγελίης τε καὶ ἀκροήσιος καὶ τῆς λοιπῆς ἁπάσης μαθήσιος μετάδοσιν ποιήσασθαι υἱοῖσί τε ἐμοῖσι, καὶ τοῖσι τοῦ ἐμὲ διδάξαντος, καὶ μαθηταῖσι συγγεγραμμένοισί τε καὶ ὡρκισμένοις νόμῳ ἰητρικῷ, ἄλλῳ δὲ οὐδενί»**. Η ανάπτυξη της ιατρικής και η άνοδος της φιλοσοφίας στην αρχαία Ελλάδα έγιναν ταυτόχρονα και οι έρευνες των γιατρών και των φιλοσόφων ανταλλάσσουν συχνά πληροφορίες. Για παράδειγμα, η έννοια των τεσσάρων στοιχείων αντιστοιχεί με τους τέσσερις χυμούς με τους οποίους ο Ιπποκράτης αντιλαμβανόταν το ανθρώπινο σώμα και τους οποίους χρησιμοποιούσε για τη διάγνωση και τη θεραπεία των παθήσεων. Οι τέσσερις χυμοί ή τα τέσσερα στοιχεία του ανθρώπινου σώματος ήταν η μέλαινα χολή, η κίτρινη χολή, το φλέγμα και το αίμα. Αξίζει να σταθούμε εδώ λίγο περισσότερο και να κοιτάξουμε τη σχέση αυτών των εννοιών με τα τέσσερα στοιχεία ** Η απόδοση στα ελληνικά όπως εμφανίζεται σε διάφορες πηγές: «Σε όσα σπίτια πηγαίνω, θα μπαίνω για να βοηθήσω τους ασθενείς». (Σ.τ.Μ.) ** «Να θεωρώ τον διδάσκαλό μου της ιατρικής τέχνης ίσο με τους γονείς μου και την κοινωνό του βίου μου. Και όταν χρειάζεται χρήματα να μοιράζομαι μαζί του τα δικά μου. Να θεωρώ την οικογένειά του αδέλφια μου και να τους διδάσκω αυτήν την τέχνη, αν θέλουν να την μάθουν, χωρίς δίδακτρα ή άλλη συμφωνία». (Σ.τ.Μ.) 25

16 ΣYNTOMH IΣTOPIA THΣ ΔYTIKHΣ ΣKEΨHΣ του αέρα, της φωτιάς, της γης και του νερού, καθώς συνιστά αυτό που οι Γερμανοί φιλόσοφοι του δέκατου ένατου αιώνα θα περιέγραφαν ως Weltanschauung, ή κοσμοαντίληψη. Κοσμοαντίληψη είναι ένας προσανατολισμός προς έναν κόσμο που τον μοιράζεται ένας μεγάλος αριθμός ανθρώπων κάθε δεδομένη στιγμή είναι ο τρόπος με τον οποίο μία κοινωνία ή μία ομάδα αντιλαμβάνεται τον κόσμο και αντανακλά τη γνώση, τις πεποιθήσεις, τις παραδόσεις, τις θεωρητικές τάσεις και τις προκαταλήψεις που καθορίζουν τον τρόπο με τον οποίο γίνεται κατανοητός ο κόσμος. Την περίοδο πριν από τους Προσωκρατικούς, η κυρίαρχη κοσμοαντίληψη ήταν μυθολογική. Με εκκίνηση τον δέκατο έβδομο αιώνα, αναδύθηκε η επιστημονική κοσμοαντίληψη και αμφισβήτησε εκείνη της Εκκλησίας (βρίσκουμε και πάλι μια διαμάχη μεταξύ γνώσης και πίστης). Η προσευχή είναι καλή, αλλά θα έπρεπε κανείς να αναλαμβάνει ο ίδιος το βάρος και να επικαλείται τους θεούς μόνο για να τον βοηθήσουν. Ιπποκράτης (περίπου περίπου 360 π.χ.), Δίαιτα Η κοσμοαντίληψη που αναπτύχθηκε από τους Προσωκρατικούς ήταν ένα περίπλοκο μείγμα μεταφυσικής και επιστήμης, όπως φαίνεται από τη χυμοπαθολογία του Ιπποκράτη και των μαθητών του (που τον ακολούθησαν μέχρι και τον δέκατο ένατο αιώνα όταν πια η πειραματική επιστήμη και η ιατρική τεχνολογία αναπτύχθηκαν επαρκώς για να αντικαταστήσουν τις ιπποκρατικές ιδέες). Οι τέσσερις χυμοί το αίμα, η κίτρινη χολή, η μέλαινα χολή και το φλέγμα αντιστοιχούσαν με τη σειρά τους σε ένα εύρος οργανωτικών και θεμελιωδών τετράδων. Τα αντίστοιχα στοιχεία ήταν ο αέρας, η φωτιά, η γη και το νερό. Οι χρονικές αντιστοιχίες ήταν η άνοιξη, το καλοκαίρι, το φθινόπωρο και ο χειμώνας. Οι τέσσερις χυμοί αντιστοιχούσαν στα όργανα που πίστευαν ότι καθόριζαν την υγεία μας: 26

Σύλλογος Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας «σὺν Ἀθηνᾷ»

Σύλλογος Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας «σὺν Ἀθηνᾷ» Σύλλογος Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας «σὺν Ἀθηνᾷ» Τμήμα 5 ης -6 ης Δημοτικού Σάββατο, 27 Οκτωβρίου 2012 Θαλής ο Μιλήσιος 630/635 π.χ. 543 π.χ. Ο πρώτος φιλόσοφος! Ο Θαλής ο Μιλήσιος ανήκει στους προσωκρατικούς

Διαβάστε περισσότερα

Η φιλοσοφία και οι επιστήμες στα Αρχαϊκά χρόνια. Μαριάννα Μπιτσάνη Α 2

Η φιλοσοφία και οι επιστήμες στα Αρχαϊκά χρόνια. Μαριάννα Μπιτσάνη Α 2 Η φιλοσοφία και οι επιστήμες στα Αρχαϊκά χρόνια Μαριάννα Μπιτσάνη Α 2 Τι είναι η φιλοσοφία; Φιλοσοφία είναι η επιστήμη που ασχολείται με: ερωτήματα προβλήματα ή απορίες που μπορούμε να αποκαλέσουμε οριακά,

Διαβάστε περισσότερα

ΘΩΜΑΣ ΑΚΙΝΑΤΗΣ

ΘΩΜΑΣ ΑΚΙΝΑΤΗΣ http://hallofpeople.com/gr/bio/aquinas.php ΘΩΜΑΣ ΑΚΙΝΑΤΗΣ Ο μεγαλύτερος και σπουδαιότερος φιλόσοφος του δευτέρου μισού του Μεσαίωνα ήταν ο Θωμάς ο Ακινάτης, που έζησε από το 1225 ως το 1274. Υπήρξε ο σημαντικότερος

Διαβάστε περισσότερα

Ίωνες Φιλόσοφοι. Οι σημαντικότεροι Ίωνες φιλόσοφοι επιστήμονες

Ίωνες Φιλόσοφοι. Οι σημαντικότεροι Ίωνες φιλόσοφοι επιστήμονες Ίωνες Φιλόσοφοι Η απλή ενατένιση του ουρανού, με το πλήθος των εντυπωσιακών φαινομένων, ικανών να προσελκύσουν την προσοχή και το ενδιαφέρον των πρωτόγονων ανθρώπων, άρχισε να σημειώνει τα πρώτα εξελικτικά

Διαβάστε περισσότερα

Η ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΌΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΊΣΤΗΣ. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Έχει μια καρδιά πλήρους πίστης

Η ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΌΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΊΣΤΗΣ. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Έχει μια καρδιά πλήρους πίστης Reality of Faith- Greek Η ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΌΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΊΣΤΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Έχει μια καρδιά πλήρους πίστης ΣΉΜΑ 11: 22-26 Απαντά σε 22 και ο Ιησούς saith το unto τους, ΈΧΕΙ ΠΊΣΤΗ στο ΘΕΌ. 23 Για verily λέω το unto

Διαβάστε περισσότερα

Μεθοδολογία Έρευνας Κοινωνικών Επιστημών

Μεθοδολογία Έρευνας Κοινωνικών Επιστημών Μεθοδολογία Έρευνας Κοινωνικών Επιστημών Dr. Anthony Montgomery Επίκουρος Καθηγητής Εκπαιδευτικής & Κοινωνικής Πολιτικής antmont@uom.gr Ποιός είναι ο σκοπός του μαθήματος μας? Στο τέλος του σημερινού μαθήματος,

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή. Γιατί είναι χρήσιμο το παρόν βιβλίο. Πώς να ζήσετε 150 χρόνια µε Υγεία

Εισαγωγή. Γιατί είναι χρήσιμο το παρόν βιβλίο. Πώς να ζήσετε 150 χρόνια µε Υγεία Εισαγωγή «Όποιος έχει υγεία, έχει ελπίδα. Και όποιος έχει ελπίδα, έχει τα πάντα.» Τόμας Κάρλαϊλ Γιατί είναι χρήσιμο το παρόν βιβλίο Ο πατέρας μου είναι γιατρός, ένας από τους καλύτερους παθολόγους που

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ. Εργασία για το σπίτι. Απαντούν μαθητές του Α1 Γυμνασίου Προσοτσάνης

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ. Εργασία για το σπίτι. Απαντούν μαθητές του Α1 Γυμνασίου Προσοτσάνης ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Εργασία για το σπίτι Απαντούν μαθητές του Α1 Γυμνασίου Προσοτσάνης 1 ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Απαντά η Μαρίνα Βαμβακίδου Ερώτηση 1. Μπορείς να φανταστείς τη ζωή μας χωρίς

Διαβάστε περισσότερα

Θεμελιώδεις Αρχές Επιστήμης και Μέθοδοι Έρευνας

Θεμελιώδεις Αρχές Επιστήμης και Μέθοδοι Έρευνας Θεμελιώδεις Αρχές Επιστήμης και Μέθοδοι Έρευνας Dr. Anthony Montgomery Επίκουρος Καθηγητής Εκπαιδευτικής & Κοινωνικής Πολιτικής antmont@uom.gr Θεμελιώδεις Αρχές Επιστήμης και Μέθοδοι Έρευνας Αυτό το μάθημα

Διαβάστε περισσότερα

Μάνος Κοντολέων : «Ζω γράφοντας και γράφω ζώντας» Πέμπτη, 23 Μάρτιος :11

Μάνος Κοντολέων : «Ζω γράφοντας και γράφω ζώντας» Πέμπτη, 23 Μάρτιος :11 Μάνος Κοντολέων : «Ζω γράφοντας και γράφω ζώντας» Πέμπτη, 23 Μάρτιος 2017-11:11 Από τη Μαίρη Γκαζιάνη Ο ΜΑΝΟΣ ΚΟΝΤΟΛΕΩΝ γεννήθηκε στην Αθήνα και σπούδασε Φυσική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Έχει γράψει περίπου

Διαβάστε περισσότερα

Ευχαριστώ Ολόψυχα για την Δύναμη, την Γνώση, την Αφθονία, την Έμπνευση και την Αγάπη...

Ευχαριστώ Ολόψυχα για την Δύναμη, την Γνώση, την Αφθονία, την Έμπνευση και την Αγάπη... Ευχαριστώ Ολόψυχα για την Δύναμη, την Γνώση, την Αφθονία, την Έμπνευση και την Αγάπη... τον Δάσκαλο μου, Γιώργο Καραθάνο την Μητέρα μου Καλλιόπη και τον γιο μου Ηλία-Μάριο... Ευχαριστώ! 6 ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ

Διαβάστε περισσότερα

Ο δάσκαλος που με εμπνέει

Ο δάσκαλος που με εμπνέει Είναι πολύ σημαντικό για μένα η δασκάλα που μου κάνει μάθημα να με εμπνέει, γιατί έτσι θα ενδιαφέρομαι περισσότερο για τα μαθήματά μου και θα προσπαθώ να γίνομαι κάθε φορά καλύτερη. Θα προτιμούσα η δασκάλα

Διαβάστε περισσότερα

Είναι το Life Coaching για εσένα;

Είναι το Life Coaching για εσένα; Τι είναι το life coaching; Είναι το Life Coaching για εσένα; Το life coaching, όπως αναγράφεται στην ιστοσελίδα της International Coach Federation, και σε δική μου μετάφραση, είναι η διαδικασία μέσα από

Διαβάστε περισσότερα

τι είναι αυτό που κάνει κάτι αληθές; τι κριτήρια έχουμε, για να κρίνουμε πότε κάτι είναι αληθές;

τι είναι αυτό που κάνει κάτι αληθές; τι κριτήρια έχουμε, για να κρίνουμε πότε κάτι είναι αληθές; ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΑΛΗΘΕΙΑ; τι είναι αυτό που κάνει κάτι αληθές; τι κριτήρια έχουμε, για να κρίνουμε πότε κάτι είναι αληθές; ποια είναι η σχέση των πεποιθήσεών μας με την πραγματικότητα, για να είναι αληθείς και

Διαβάστε περισσότερα

3.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ. Ανάλυση θεωρίας

3.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ. Ανάλυση θεωρίας Κεφάλαιο Εξέλιξη 3.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ανάλυση θεωρίας Πολλές από τις επιστημονικές απόψεις που έχουν κατά καιρούς διατυπωθεί δεν γίνονται εύκολα αποδεκτές, διότι αντιβαίνουν την αντίληψη που οι άνθρωποι διαμορφώνουν

Διαβάστε περισσότερα

Ένα γόνιμο μέλλον. στο παρόν και πνευματικές ιδιότητες που εκδηλώνουν οι Έλληνες όταν κάνουν τα καλά τους έργα

Ένα γόνιμο μέλλον. στο παρόν και πνευματικές ιδιότητες που εκδηλώνουν οι Έλληνες όταν κάνουν τα καλά τους έργα 1 Ένα γόνιμο μέλλον Ένα γόνιμο μέλλον χρειάζεται μια καλή συνείδηση στο παρόν και πνευματικές ιδιότητες που εκδηλώνουν οι Έλληνες όταν κάνουν τα καλά τους έργα Χρειαζόμαστε οι Έλληνες να συνδεθούμε πάλι

Διαβάστε περισσότερα

Ο Γιώργος Παπαδόπουλος Κυπραίος και τα 101 Διδάγματα Ζωής

Ο Γιώργος Παπαδόπουλος Κυπραίος και τα 101 Διδάγματα Ζωής Ημερομηνία 24/11/2015 Μέσο Συντάκτης Link http://koukidaki.blogspot.gr/ Τζένη Κουκίδου http://koukidaki.blogspot.gr/2015/11/101-didagmata-zois-giorgos-papadopouloskipreos.html Ο Γιώργος Παπαδόπουλος Κυπραίος

Διαβάστε περισσότερα

1 / 15 «ΟΙ ΓΛΩΣΣΕΣ ΚΑΙ ΕΓΩ» Ερωτηµατολόγιο για τους µαθητές της 3 ης Γυµνασίου. Μάρτιος 2007

1 / 15 «ΟΙ ΓΛΩΣΣΕΣ ΚΑΙ ΕΓΩ» Ερωτηµατολόγιο για τους µαθητές της 3 ης Γυµνασίου. Μάρτιος 2007 1 / 15 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Έρευνα υποστηριζόµενη από τη Γενική ιεύθυνση Εκπαίδευσης και Πολιτισµού της Ε.Ε., στο πλαίσιο του προγράµµατος Σωκράτης «ΟΙ ΓΛΩΣΣΕΣ ΚΑΙ ΕΓΩ» Ερωτηµατολόγιο

Διαβάστε περισσότερα

Το Ηµερολόγιο των Μάγιας και τα Χρήµατα από τον ρ. Καρλ Τζοχάν Κάλλεµαν

Το Ηµερολόγιο των Μάγιας και τα Χρήµατα από τον ρ. Καρλ Τζοχάν Κάλλεµαν Το Ηµερολόγιο των Μάγιας και τα Χρήµατα Από τον ρ. Καρλ Τζοχάν Κάλλεµαν Λοιπόν, ήθελα να µιλήσω για δυο πράγµατα που νοµίζω δεν συνδέονται πάντα αλλά, πραγµατικά θα τους άξιζε µια σύνδεση. Το ένα είναι

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στη Φιλοσοφία (Φ101)

Εισαγωγή στη Φιλοσοφία (Φ101) ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ (Φ101) 3η ενότητα: Θεμελιώδη ερωτήματα & κλάδοι της φιλοσοφίας Γιώργος Ζωγραφίδης Τμήμα Φιλοσοφίας & Παιδαγωγικής Άδειες Χρήσης Το παρόν

Διαβάστε περισσότερα

Αρχές Φιλοσοφίας Β Λυκείου Τράπεζα Θεμάτων: 2 ο κεφάλαιο «Κατανοώντας τα πράγματα»

Αρχές Φιλοσοφίας Β Λυκείου Τράπεζα Θεμάτων: 2 ο κεφάλαιο «Κατανοώντας τα πράγματα» Αρχές Φιλοσοφίας Β Λυκείου Τράπεζα Θεμάτων: 2 ο κεφάλαιο «Κατανοώντας τα πράγματα» Α] Ασκήσεις κλειστού τύπου (Σωστό Λάθος) Για τον Πλάτωνα οι καθολικές έννοιες, τα «καθόλου», δεν είναι πράγματα ξεχωριστά

Διαβάστε περισσότερα

β) Αν είχες τη δυνατότητα να «φτιάξεις» εσύ έναν ιδανικό κόσμο, πώς θα ήταν αυτός;

β) Αν είχες τη δυνατότητα να «φτιάξεις» εσύ έναν ιδανικό κόσμο, πώς θα ήταν αυτός; 1 α) H πραγματική ζωή κρύβει χαρά, αγάπη, στόχους, όνειρα, έρωτα, αλλά και πόνο, απογοήτευση, πίκρες, αγώνα. αν λείπουν όλα αυτά τα συναισθήματα και οι ανατροπές, αν χαθεί η καρδιά και η ψυχή, η ελευθερία,

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΚΟΡΙΤΣΙ ΜΕ ΤΑ ΠΟΡΤΟΚΑΛΙΑ ΤΟΥ JOSTEIN GAARDER

ΤΟ ΚΟΡΙΤΣΙ ΜΕ ΤΑ ΠΟΡΤΟΚΑΛΙΑ ΤΟΥ JOSTEIN GAARDER ΤΟ ΚΟΡΙΤΣΙ ΜΕ ΤΑ ΠΟΡΤΟΚΑΛΙΑ ΤΟΥ JOSTEIN GAARDER 1 Α Ομάδα «Κάθεσαι καλά, Γκέοργκ; Καλύτερα να καθίσεις, γιατί σκοπεύω να σου διηγηθώ μια ιστορία για γερά νεύρα». Με αυτόν τον τρόπο ο συγγραφέας του βιβλίου

Διαβάστε περισσότερα

6. '' Καταλαβαίνεις οτι κάτι έχει αξία, όταν το έχεις στερηθεί και το αναζητάς. ''

6. '' Καταλαβαίνεις οτι κάτι έχει αξία, όταν το έχεις στερηθεί και το αναζητάς. '' 1. '' Τίποτα δεν είναι δεδομένο. '' 2. '' Η μουσική είναι η τροφή της ψυχής. '' 3. '' Να κάνεις οτι έχει νόημα για σένα, χωρίς όμως να παραβιάζεις την ελευθερία του άλλου. '' 4. '' Την πραγματική μόρφωση

Διαβάστε περισσότερα

Θέµατα Αρχών Φιλοσοφίας Θεωρητικής Κατεύθυνσης Γ Λυκείου 2000

Θέµατα Αρχών Φιλοσοφίας Θεωρητικής Κατεύθυνσης Γ Λυκείου 2000 Θέµα Α1 Θέµατα Αρχών Φιλοσοφίας Θεωρητικής Κατεύθυνσης Γ Λυκείου 2000 Α.1.1. Να γράψετε στο τετράδιό σας τα ονόµατα των φιλοσόφων (στήλη Α) και δίπλα την έννοια (στήλη Β) που συνδέεται µε τον καθένα: Α

Διαβάστε περισσότερα

Θέµατα Αρχών Φιλοσοφίας Θεωρητικής Κατεύθυνσης Γ Λυκείου 2000

Θέµατα Αρχών Φιλοσοφίας Θεωρητικής Κατεύθυνσης Γ Λυκείου 2000 Θέµατα Αρχών Φιλοσοφίας Θεωρητικής Κατεύθυνσης Γ Λυκείου 2000 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ Θέµα Α1 Α.1.1. Να γράψετε στο τετράδιό σας τα ονόµατα των φιλοσόφων (στήλη Α) και δίπλα την έννοια (στήλη Β) που συνδέεται µε τον

Διαβάστε περισσότερα

Ο Ιπποκράτης ως πατέρας της Ιατρικής και της Ιατρικής Δεοντολογίας και πρόδρομος της Βιοηθικής

Ο Ιπποκράτης ως πατέρας της Ιατρικής και της Ιατρικής Δεοντολογίας και πρόδρομος της Βιοηθικής ΒΙΟΗΘΙΚΗ ΚΑΙ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΟΣ Ο Ιπποκράτης ως πατέρας της Ιατρικής και της Ιατρικής Δεοντολογίας και πρόδρομος της Βιοηθικής Ο Ιπποκράτης ο Κώος είναι ο πατέρας της ιατρικής επιστήμης, διδάσκοντας

Διαβάστε περισσότερα

Φάκελος Ερευνητικής Εργασίας Σχολείο:Γενικό Λύκειο Ζεφυρίου Τμήμα:Α 1-Α 2

Φάκελος Ερευνητικής Εργασίας Σχολείο:Γενικό Λύκειο Ζεφυρίου Τμήμα:Α 1-Α 2 Φάκελος Ερευνητικής Εργασίας Σχολείο:Γενικό Λύκειο Ζεφυρίου Τμήμα:Α 1-Α 2 Θέμα: Θρησκευτικές και επιστημονικές αντιλήψεις για την δημιουργία του σύμπαντος Ονοματεπώνυμα μαθητών: Αλέξανδρος Λάσκος, Γαρυφαλένια

Διαβάστε περισσότερα

α) «άτοµα» β) «απεικάσµατα» γ) «επιθυµητικό». Μονάδες 12

α) «άτοµα» β) «απεικάσµατα» γ) «επιθυµητικό». Μονάδες 12 ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Β ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΡΙΤΗ 25 ΜΑΪΟΥ 2004-05-25 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΑΡΧΕΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΣΥΝΟΛΟΛΟ ΣΕΛΙ ΩΝ: ΤΡΕΙΣ (3) ΟΜΑ Α Α Α.1 Να µεταφέρετε στο τετράδιό

Διαβάστε περισσότερα

Η Βίβλος για Παιδιά παρουσιάζει. Η Γέννηση του Ιησού Χριστού

Η Βίβλος για Παιδιά παρουσιάζει. Η Γέννηση του Ιησού Χριστού Η Βίβλος για Παιδιά παρουσιάζει Η Γέννηση του Ιησού Χριστού Συγγραφέας: Edward Hughes Εικονογράφηση:M. Maillot Διασκευή:E. Frischbutter; Sarah S. Μετάφραση: Evangelia Zyngiri Παραγωγός: Bible for Children

Διαβάστε περισσότερα

Άδειες Χρήσης. Διδακτική Μαθηματικών I. Ρεαλιστικά Μαθηματικά. Διδάσκων: Επίκουρος Καθ. Κ. Τάτσης

Άδειες Χρήσης. Διδακτική Μαθηματικών I. Ρεαλιστικά Μαθηματικά. Διδάσκων: Επίκουρος Καθ. Κ. Τάτσης ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Άδειες Χρήσης Διδακτική Μαθηματικών I Ρεαλιστικά Μαθηματικά Διδάσκων: Επίκουρος Καθ. Κ. Τάτσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΛΙΤΟΧΩΡΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ

ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΛΙΤΟΧΩΡΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΛΙΤΟΧΩΡΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΙΤΛΟΣ: «ΕΜΠΕΙΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ» ΜΑΘΗΤΡΙΑ: ΠΡΙΑΜΗ ΒΑΓΙΑ, Β4 ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΝΤΑΒΑΡΟΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2016 17 Περιεχόμενα ΠΕΡΙΛΗΨΗ... 3 ΕΙΣΑΓΩΓΗ...

Διαβάστε περισσότερα

Πιστεύουν οι νέοι, και γιατί. Πέλα Μαράκη Ιωάννα Κλάδη Μαργαρίτα Μαρκάκη Γιώργος Περάκης

Πιστεύουν οι νέοι, και γιατί. Πέλα Μαράκη Ιωάννα Κλάδη Μαργαρίτα Μαρκάκη Γιώργος Περάκης Πιστεύουν οι νέοι, και γιατί Πέλα Μαράκη Ιωάννα Κλάδη Μαργαρίτα Μαρκάκη Γιώργος Περάκης Τι είναι η πίστη; Πίστη είναι η βεβαιότητα κάποιας ή κάποιου για την αλήθεια ενός ισχυρισμού, ανεξάρτητα αν η βεβαιότητα

Διαβάστε περισσότερα

1.6.3 Ιατρικές και βιολογικές θεωρίες στον Πλάτωνα και στον Αριστοτέλη Η αρχαία ελληνική ιατρική µετά τον Ιπποκράτη

1.6.3 Ιατρικές και βιολογικές θεωρίες στον Πλάτωνα και στον Αριστοτέλη Η αρχαία ελληνική ιατρική µετά τον Ιπποκράτη 1 2 Περιεχόµενα Πρόλογος...5 Εισαγωγή: Οι Απαρχές της Ελληνικής Επιστήµης...8 Κεφάλαιο 1: Η Αρχαία Ελληνική Επιστήµη...24 1.1 Οι φυσικές θεωρίες των Προσωκρατικών φιλοσόφων...25 1.1.1 H πρώιµη ιωνική φιλοσοφική

Διαβάστε περισσότερα

Αναπτυξιακή Ψυχολογία. Διάλεξη 6: Η ανάπτυξη της εικόνας εαυτού - αυτοαντίληψης

Αναπτυξιακή Ψυχολογία. Διάλεξη 6: Η ανάπτυξη της εικόνας εαυτού - αυτοαντίληψης Αναπτυξιακή Ψυχολογία Διάλεξη 6: Η ανάπτυξη της εικόνας εαυτού - αυτοαντίληψης Θέματα διάλεξης Η σημασία της αυτοαντίληψης Η φύση και το περιεχόμενο της αυτοαντίληψης Η ανάπτυξη της αυτοαντίληψης Παράγοντες

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στη φιλοσοφία

Εισαγωγή στη φιλοσοφία Εισαγωγή στη φιλοσοφία Ενότητα 2 η : Μεταφυσική ή Οντολογία Ι: Θεός Ρένια Γασπαράτου Σχολή Ανθρωπιστικών & Κοινωνικών Επιστημών Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης & της Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία Περιεχόμενα

Διαβάστε περισσότερα

Κλαίρη Θεοδώρου: Στην Ελλάδα ο διχασμός καλά κρατεί

Κλαίρη Θεοδώρου: Στην Ελλάδα ο διχασμός καλά κρατεί Κλαίρη Θεοδώρου: Στην Ελλάδα ο διχασμός καλά κρατεί 11/12/2018-8:11 Ένα κρύο απόγευμα στις αρχές του Δεκέμβρη, λίγο πριν παρουσιάσει το νέο της βιβλίο στη Λάρισα, η Κλαίρη Θεοδώρου αποδέχεται την πρόσκλησή

Διαβάστε περισσότερα

Εντυπώσεις μαθητών σεμιναρίου Σώμα - Συναίσθημα - Νούς

Εντυπώσεις μαθητών σεμιναρίου Σώμα - Συναίσθημα - Νούς Εντυπώσεις μαθητών σεμιναρίου Σώμα - Συναίσθημα - Νούς A...Τα αισθήματα και η ενεργεία που δημιουργήθηκαν μέσα μου ήταν μοναδικά. Μέσα στο γαλάζιο αυτό αυγό, ένιωσα άτρωτος, γεμάτος χαρά και αυτοπεποίθηση.

Διαβάστε περισσότερα

ΗΦΑΙΣΤΕΙΑ. Πάντα,το φαινόμενο αυτό κέντριζε το ενδιαφέρον και την περιέργεια των ανθρώπων οι οποίοι προσπαθούσαν να το κατανοήσουν.

ΗΦΑΙΣΤΕΙΑ. Πάντα,το φαινόμενο αυτό κέντριζε το ενδιαφέρον και την περιέργεια των ανθρώπων οι οποίοι προσπαθούσαν να το κατανοήσουν. ΗΦΑΙΣΤΕΙΑ Πάντα,το φαινόμενο αυτό κέντριζε το ενδιαφέρον και την περιέργεια των ανθρώπων οι οποίοι προσπαθούσαν να το κατανοήσουν. Όταν οι άνθρωποι παρακολουθούν από τα Μ.Μ.Ε εκρήξεις ηφαιστείων το θέαμα

Διαβάστε περισσότερα

Χριστιανικές Πρακτικές

Χριστιανικές Πρακτικές Χριστιανικές Πρακτικές του David Batty Οδηγός Μελέτης Έκδοση 5 Χριστιανικές Πρακτικές Οδηγός Μελέτης 5η έκδοση του David Batty Σημείωση: Τα εδάφια της Βίβλου όπου αυτά αναφέρονται, είναι από τη νεοελληνική

Διαβάστε περισσότερα

1 / 13 «ΟΙ ΓΛΩΣΣΕΣ ΚΑΙ ΕΓΩ» Ερωτηµατολόγιο για τους µαθητές της 5 ης ηµοτικού. Μάρτιος 2007

1 / 13 «ΟΙ ΓΛΩΣΣΕΣ ΚΑΙ ΕΓΩ» Ερωτηµατολόγιο για τους µαθητές της 5 ης ηµοτικού. Μάρτιος 2007 1 / 13 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Έρευνα υποστηριζόµενη από τη Γενική ιεύθυνση Εκπαίδευσης και Πολιτισµού της Ε.Ε., στο πλαίσιο του προγράµµατος Σωκράτης «ΟΙ ΓΛΩΣΣΕΣ ΚΑΙ ΕΓΩ» Ερωτηµατολόγιο

Διαβάστε περισσότερα

5 Μαρτίου Το μυστήριο της ζωής. Θρησκεία / Θεολογία. Άγιος Ιουστίνος Πόποβιτς ( 1979)

5 Μαρτίου Το μυστήριο της ζωής. Θρησκεία / Θεολογία. Άγιος Ιουστίνος Πόποβιτς ( 1979) 5 Μαρτίου 2019 Το μυστήριο της ζωής Θρησκεία / Θεολογία Άγιος Ιουστίνος Πόποβιτς ( 1979) Η ζωή πάνω στη γη έλκει την καταγωγή της από τον ουρανό η ζωή του ανθρώπου έλκει την καταγωγή της από τον Θεό. Τα

Διαβάστε περισσότερα

Ο συγγραφέας Γιώργος Παπαδόπουλος μιλάει στο NOW24 Κυριακή, 14 Φεβρουαρίου :25

Ο συγγραφέας Γιώργος Παπαδόπουλος μιλάει στο NOW24 Κυριακή, 14 Φεβρουαρίου :25 Ημερομηνία 14/2/2016 Μέσο Συντάκτης Link http://now24.gr/ Κυριάκος Κουζούμης http://now24.gr/o-singrafeas-giorgos-papadopoulos-milai-sto-now24/ Ο συγγραφέας Γιώργος Παπαδόπουλος μιλάει στο NOW24 Κυριακή,

Διαβάστε περισσότερα

Οι Πυθαγόρειοι φιλόσοφοι είναι μια φιλοσοφική, θρησκευτική και πολιτική σχολή που ιδρύθηκε τον 6ο αιώνα π.χ από τον Πυθαγόρα τον Σάμιο στον Κρότωνα

Οι Πυθαγόρειοι φιλόσοφοι είναι μια φιλοσοφική, θρησκευτική και πολιτική σχολή που ιδρύθηκε τον 6ο αιώνα π.χ από τον Πυθαγόρα τον Σάμιο στον Κρότωνα Κ. Σ. Δ. Μ. Ο. Μ. Οι Πυθαγόρειοι φιλόσοφοι είναι μια φιλοσοφική, θρησκευτική και πολιτική σχολή που ιδρύθηκε τον 6ο αιώνα π.χ από τον Πυθαγόρα τον Σάμιο στον Κρότωνα της Κάτω Ιταλίας. Η κοινότητα στεγαζόταν

Διαβάστε περισσότερα

Είναι τα πράγματα όπως τα αντιλαμβανόμαστε με τις αισθήσεις μας;

Είναι τα πράγματα όπως τα αντιλαμβανόμαστε με τις αισθήσεις μας; Είναι τα πράγματα όπως τα αντιλαμβανόμαστε με τις αισθήσεις μας; Εμείς που αντιλαμβανόμαστε είμαστε όλοι φτιαγμένοι από το ίδιο υλικό; Πώς βρεθήκαμε σ αυτόν τον κόσμο; Ο θάνατός μας σημαίνει το τέλος ή

Διαβάστε περισσότερα

Πώς να μελετάμε τη Βίβλο

Πώς να μελετάμε τη Βίβλο Πώς να μελετάμε τη Βίβλο του David Batty Οδηγός Μελέτης Έκδοση 5 Πώς να μελετάμε τη Βίβλο Οδηγός Μελέτης 5η έκδοση του David Batty Σημείωση: Τα εδάφια της Βίβλου όπου αυτά αναφέρονται, είναι από τη νεοελληνική

Διαβάστε περισσότερα

Η ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΕΞΕΛΙΞΗ. Ερευνητική Εργασία Β' Τετραμήνου. Υπεύθυνη Καθηγήτρια: Μ.Φρονίμου

Η ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΕΞΕΛΙΞΗ. Ερευνητική Εργασία Β' Τετραμήνου. Υπεύθυνη Καθηγήτρια: Μ.Φρονίμου Η ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΕΞΕΛΙΞΗ Ερευνητική Εργασία Β' Τετραμήνου Υπεύθυνη Καθηγήτρια: Μ.Φρονίμου Στην επιστήμη της βιολογίας, με τον όρο εξέλιξη εννοείται η αλλαγή στις ιδιότητες ενός πληθυσμού οργανισμών στο πέρασμα

Διαβάστε περισσότερα

Teachers4europe «ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ»

Teachers4europe «ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ» 2 ο ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΝΕΩΝ ΜΟΥΔΑΝΙΩΝ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ : ΣΤΑΘΩΡΟΥ ΑΓΛΑΪΑ ΤΑΞΗ: Στ 1 ΜΑΘΗΤΕΣ: 20 Teachers4europe 2016-2017 «ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ» http://egnosi.wikispaces.com/ Το Στ 1 κατά το

Διαβάστε περισσότερα

ΝΤΕΤΕΡΜΙΝΙΣΜΟΣ - ΧΑΟΣ

ΝΤΕΤΕΡΜΙΝΙΣΜΟΣ - ΧΑΟΣ ΝΤΕΤΕΡΜΙΝΙΣΜΟΣ - ΧΑΟΣ ΝΤΕΤΕΡΜΙΝΙΣΜΟΣ Είναι η φιλοσοφική πίστη ότι κάθε γεγονός ή δράση είναι το αναπόφευκτο αποτέλεσµα προηγούµενων γεγονότων και δράσεων. Έτσι τουλάχιστον κατ αρχήν κάθε γεγονός ή δράση

Διαβάστε περισσότερα

Πανήγυρη Αγίου Γεωργίου 2016

Πανήγυρη Αγίου Γεωργίου 2016 1 Πανήγυρη Αγίου Γεωργίου 2016 Αγαπητοί μου Αδελφοί, λίγες ημέρες μετά από τη λαμπρή πανήγυρη της Ανάστασης του Κυρίου, πλημμυρισμένοι από πνευματική χαρά εορτάζουμε σήμερα τον Μεγαλομάρτυρα Άγιο Γεώργιο,

Διαβάστε περισσότερα

Χάρτινη αγκαλιά. Σχολή Ι.Μ.Παναγιωτόπουλου, Β Γυμνασίου

Χάρτινη αγκαλιά. Σχολή Ι.Μ.Παναγιωτόπουλου, Β Γυμνασίου Χάρτινη αγκαλιά Σχολή Ι.Μ.Παναγιωτόπουλου, Β Γυμνασίου Εργασίες 1 α ) Κατά τη γνώμη μου, το βιβλίο που διαβάσαμε κρύβει στις σελίδες του βαθιά και πολύ σημαντικά μηνύματα, που η συγγραφέας θέλει να μεταδώσει

Διαβάστε περισσότερα

Σύλλογος Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας «σὺν Ἀθηνᾷ»

Σύλλογος Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας «σὺν Ἀθηνᾷ» Σύλλογος Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας «σὺν Ἀθηνᾷ» Σάββατο, 4 Οκτωβρίου 2014 Τμήμα Α Η ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ ΣΗΜΕΡΑ ΠΡΟΚΕΙΤΑΙ ΓΙΑ 7 ΑΙΩΝΕΣ ΣΤΟΧΑΣΜΟΥ ΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΗ ΓΙΑ ΤΙΣ ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ

Διαβάστε περισσότερα

Η συγγραφέας μίλησε για το νέο της μυθιστόρημα με τίτλο "Πώς υφαίνεται ο χρόνος"

Η συγγραφέας μίλησε για το νέο της μυθιστόρημα με τίτλο Πώς υφαίνεται ο χρόνος Σοφία Δημοπούλου: «Το παρελθόν μάς καθορίζει» Η συγγραφέας μίλησε για το νέο της μυθιστόρημα με τίτλο "Πώς υφαίνεται ο χρόνος" Συνέντευξη στη Λεμονιά Βασβάνη Το "Πώς υφαίνεται ο χρόνος" απασχολεί τη Σοφία

Διαβάστε περισσότερα

κάντε κλικ στη Τρίτη επιλογή : Οι Θεσσαλονικείς αδελφοί ισαπόστολοι Κύριλλος και Μεθόδιος

κάντε κλικ στη Τρίτη επιλογή : Οι Θεσσαλονικείς αδελφοί ισαπόστολοι Κύριλλος και Μεθόδιος ΤΑΞΗ Δ ΜΑΘΗΜΑ : ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΣΤ ΤΙΤΛΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Κύριλλος και Μεθόδιος : Ιεραπόστολοι στους σλαβικούς λαούς. ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ 1. Να αντιληφθούν οι μαθητές ότι μέσα από την ιεραποστολή του Κυρίλλου

Διαβάστε περισσότερα

FRESH WRITERS FROM ALL AROUND THE WORLD ΛΟΓΟΥ ΧΑΡΗ. Gilbert Sinoué in Literature.gr, by Tessy Baila By Literature January 20,

FRESH WRITERS FROM ALL AROUND THE WORLD ΛΟΓΟΥ ΧΑΡΗ. Gilbert Sinoué in Literature.gr, by Tessy Baila By Literature January 20, FRESH WRITERS FROM ALL AROUND THE WORLD ΛΟΓΟΥ ΧΑΡΗ Gilbert Sinoué in Literature.gr, by Tessy Baila By Literature January 20, 2017 0 O Ζιλμπέρ Σινουέ στην Αθήνα: «Βιώνουμε μια πολύ δύσκολη στιγμή στην παγκόσμια

Διαβάστε περισσότερα

Μπλεζ Πασκάλ. 2ο Γυμνάσιο Πειραιά Σίλο Κωνσταντίνος

Μπλεζ Πασκάλ. 2ο Γυμνάσιο Πειραιά Σίλο Κωνσταντίνος Μπλεζ Πασκάλ 2ο Γυμνάσιο Πειραιά Σίλο Κωνσταντίνος Τα πρώτα χρόνια Γεννήθηκε στο Κλερμόν- Φεράν το 1623. Ο Μπλεζ Πασκάλ ήταν έναν παιδί θαύμα. Η μητέρα του πέθανε όταν ήταν τριών μόλις χρονών, και λίγο

Διαβάστε περισσότερα

Το αντικείμενο [τα βασικά]

Το αντικείμενο [τα βασικά] Το αντικείμενο [τα βασικά] Στην ενότητα αυτή θα ασχοληθούμε με το αντικείμενο στα αρχαία ελληνικά. Παράλληλα θα δίνονται παραδείγματα και στα Νέα Ελληνικά (ΝΕ) Τι είναι το αντικείμενο; Αντικείμενο είναι

Διαβάστε περισσότερα

(άγιο μύρο / τριήμερη / ολόλευκα / κολυμβήθρας / κατάδυση) «Στο χρίσμα, ο ιερέας χρίει τον.. σ όλα τα μέρη του σώματός του με

(άγιο μύρο / τριήμερη / ολόλευκα / κολυμβήθρας / κατάδυση) «Στο χρίσμα, ο ιερέας χρίει τον.. σ όλα τα μέρη του σώματός του με ΜΑΘΗΜΑ 21 Ο ΤΑ ΜΥΣΤΗΡΙΑ ΤΟΥ ΒΑΠΤΙΣΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΧΡΙΣΜΑΤΟΣ Να ξαναγράψετε το κείμενο που ακολουθεί συμπληρώνοντας τα κενά με τις κατάλληλες λέξεις ή φράσεις που δίνονται στην παρένθεση. Σε κάθε κενό αντιστοιχεί

Διαβάστε περισσότερα

ΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟ: 2

ΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟ: 2 ΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟ: 2 Η ιστορία της φιλοσοφίας από την Αρχαία Ελλάδα μέχρι σήμερα μπορεί να θεωρηθεί ως μια διαδικασία αναζήτησης μιας απάντησης στο ερώτημα, «τι είναι γνώση;» Οι Δυτικοί φιλόσοφοι

Διαβάστε περισσότερα

Ρένα Ρώσση-Ζαΐρη: Στόχος μου είναι να πείσω τους αναγνώστες μου να μην σκοτώσουν το μικρό παιδί που έχουν μέσα τους 11 May 2018

Ρένα Ρώσση-Ζαΐρη: Στόχος μου είναι να πείσω τους αναγνώστες μου να μην σκοτώσουν το μικρό παιδί που έχουν μέσα τους 11 May 2018 Ρένα Ρώσση-Ζαΐρη: Στόχος μου είναι να πείσω τους αναγνώστες μου να μην σκοτώσουν το μικρό παιδί που έχουν μέσα τους 11 May 2018 by Rena Mavridou Αγαπητή Ρένα Ρώσση-Ζαΐρη, πώς προέκυψε η συγγραφή στη ζωή

Διαβάστε περισσότερα

ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ

ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ LypCh1:Layout 1 copy 11/13/08 8:53 PM Page 3 ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΛΥΠΟΥΡΛΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΟΜΗΡΟ ΣΤΟΝ ΙΠΠΟΚΡΑΤΗ ΚΕΙΜΕΝΑ ΚΑΙ ΕΙΚΟΝΕΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 2008 LypCh1:Layout 1 copy 11/13/08 8:53 PM Page

Διαβάστε περισσότερα

Η φιλοσοφία και οι αρχαίοι Έλληνες φιλόσοφοι

Η φιλοσοφία και οι αρχαίοι Έλληνες φιλόσοφοι ύλλογος Αρχαίας Ελληνικής Υιλοσοφίας «σὺν Ἀθηνᾷ» Η φιλοσοφία και οι αρχαίοι Έλληνες φιλόσοφοι 12 ο Γυμνάσιο Θεσσαλονίκης 12 Δεκεμβρίου 2012 Κατερίνα Φατζοπούλου-Σζημαγιώργη Σί σημαίνει φιλοσοφία; Υιλώ

Διαβάστε περισσότερα

Π Ι Σ Τ Ο Π Ο Ι Η Σ Η Ε Π Α Ρ Κ Ε Ι Α Σ Τ Η Σ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ Κ Α Τ Α Ν Ο Η Σ Η Π Ρ Ο Φ Ο Ρ Ι Κ Ο Υ Λ Ο Γ Ο Υ Π Ρ Ω Τ Η Σ Ε Ι Ρ Α Δ Ε Ι Γ Μ Α Τ Ω Ν

Π Ι Σ Τ Ο Π Ο Ι Η Σ Η Ε Π Α Ρ Κ Ε Ι Α Σ Τ Η Σ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ Κ Α Τ Α Ν Ο Η Σ Η Π Ρ Ο Φ Ο Ρ Ι Κ Ο Υ Λ Ο Γ Ο Υ Π Ρ Ω Τ Η Σ Ε Ι Ρ Α Δ Ε Ι Γ Μ Α Τ Ω Ν Ε Π Α Ρ Κ Ε Ι Α Σ Τ Η Σ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ Κ Α Τ Α Ν Ο Η Σ Η Π Ρ Ο Φ Ο Ρ Ι Κ Ο Υ Λ Ο Γ Ο Υ Π Ρ Ω Τ Η Σ Ε Ι Ρ Α Δ Ε Ι Γ Μ Α Τ Ω Ν 2 5 Μ 0 Ν Α Δ Ε Σ 1 Y Π Ο Υ Ρ Γ Ε Ι Ο Π Α Ι Δ Ε Ι Α Σ Κ Α Ι Θ Ρ Η Σ Κ Ε Υ Μ Α

Διαβάστε περισσότερα

< > Ο ΚΕΝΟΣ ΧΩΡΟΣ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΦΥΣΙΚΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ, ΤΟΥ ΟΠΟΙΟΥ Η ΕΞΗΓΗΣΗ ΑΠΟΔΕΙΚΝΥΕΙ ΕΝΑ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΠΝΕΥΜΑ

< > Ο ΚΕΝΟΣ ΧΩΡΟΣ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΦΥΣΙΚΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ, ΤΟΥ ΟΠΟΙΟΥ Η ΕΞΗΓΗΣΗ ΑΠΟΔΕΙΚΝΥΕΙ ΕΝΑ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΠΝΕΥΜΑ Κ. Γ. ΝΙΚΟΛΟΥΔΑΚΗΣ 1 < > Ο ΚΕΝΟΣ ΧΩΡΟΣ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΦΥΣΙΚΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ, ΤΟΥ ΟΠΟΙΟΥ Η ΕΞΗΓΗΣΗ ΑΠΟΔΕΙΚΝΥΕΙ ΕΝΑ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΠΝΕΥΜΑ Επαναλαμβάνουμε την έκπληξή μας για τα τεράστια συμπλέγματα γαλαξιών, τις πιο μακρινές

Διαβάστε περισσότερα

ΣΑ88 Θεωρητικές και μεθοδολογικές αρχές στη μελέτη της κλασικής τέχνης. Δημήτρης Πλάντζος

ΣΑ88 Θεωρητικές και μεθοδολογικές αρχές στη μελέτη της κλασικής τέχνης. Δημήτρης Πλάντζος ΣΑ88 Θεωρητικές και μεθοδολογικές αρχές στη μελέτη της κλασικής τέχνης Δημήτρης Πλάντζος ΣΑ88: Θεωρητικές και μεθοδολογικές αρχές στη μελέτη της κλασικής τέχνης Το σεμινάριο βοηθά τους φοιτητές να εμπεδώσουν

Διαβάστε περισσότερα

Α. ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

Α. ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ Α. ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΠΡΟΔΙΑΘΕΣΗ / ΙΣΤΟΡΙΚΟ 7 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ Η φιλοσοφία. Έννοια και περιεχόμενο 13 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ Η εξέλιξη της φιλοσοφίας και η οντολογία Ι. Εισαγωγή... 25 ΙΙ. Η προσωκρατική φιλοσοφία...

Διαβάστε περισσότερα

«Πώς να ξέρει κανείς πού στέκει; Με αγγίζεις στο παρελθόν, σε νιώθω στο παρόν» Μυρσίνη-Νεφέλη Κ. Παπαδάκου «Νερό. Εγώ»

«Πώς να ξέρει κανείς πού στέκει; Με αγγίζεις στο παρελθόν, σε νιώθω στο παρόν» Μυρσίνη-Νεφέλη Κ. Παπαδάκου «Νερό. Εγώ» «Πώς να ξέρει κανείς πού στέκει; Με αγγίζεις στο παρελθόν, σε νιώθω στο παρόν» Μυρσίνη-Νεφέλη Κ. Παπαδάκου «Νερό. Εγώ» ΚΕΦΆΛΑΙΟ 1 ΘΑ ΣΟΥ ΠΩ τι πιστεύω για την εξαφάνιση, αλλά δώσε μου λίγο χρόνο. Όχι,

Διαβάστε περισσότερα

ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΚΑΤΑΝΟΩΝΤΑΣ ΤΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΕΝΟΤΗΤΑ ΔΕΥΤΕΡΗ: ΛΕΞΕΙΣ ΝΟΗΜΑ ΚΑΙ ΚΑΘΟΛΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ

ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΚΑΤΑΝΟΩΝΤΑΣ ΤΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΕΝΟΤΗΤΑ ΔΕΥΤΕΡΗ: ΛΕΞΕΙΣ ΝΟΗΜΑ ΚΑΙ ΚΑΘΟΛΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΚΑΤΑΝΟΩΝΤΑΣ ΤΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΕΝΟΤΗΤΑ ΔΕΥΤΕΡΗ: ΛΕΞΕΙΣ ΝΟΗΜΑ ΚΑΙ ΚΑΘΟΛΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ 1. Λέξεις και νόημα Η γλώσσα αποτελείται από λέξεις. Η λέξη είναι το μικρότερο τμήμα της γλώσσας

Διαβάστε περισσότερα

ΧΑΡΤΙΝΗ ΑΓΚΑΛΙΑ ΟΜΑΔΑ Β. Ερώτηση 1 α

ΧΑΡΤΙΝΗ ΑΓΚΑΛΙΑ ΟΜΑΔΑ Β. Ερώτηση 1 α ΧΑΡΤΙΝΗ ΑΓΚΑΛΙΑ ΟΜΑΔΑ Β Ερώτηση 1 α Το βιβλίο με τίτλο «Χάρτινη Αγκαλιά», της Ιφιγένειας Μαστρογιάννη, περιγράφει την ιστορία ενός κοριτσιού, της Θάλειας, η οποία αντιμετωπίζει προβλήματα υγείας. Φεύγει

Διαβάστε περισσότερα

ΤΙ ΟΝΟΜΑΖΟΥΜΕ ΓΝΩΣΗ; ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ; Το ερώτημα για το τι είναι η γνώση (τι εννοούμε όταν λέμε ότι κάποιος γνωρίζει κάτι ή ποια

ΤΙ ΟΝΟΜΑΖΟΥΜΕ ΓΝΩΣΗ; ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ; Το ερώτημα για το τι είναι η γνώση (τι εννοούμε όταν λέμε ότι κάποιος γνωρίζει κάτι ή ποια 18 ΤΙ ΟΝΟΜΑΖΟΥΜΕ ΓΝΩΣΗ; ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ; Το ερώτημα για το τι είναι η γνώση (τι εννοούμε όταν λέμε ότι κάποιος γνωρίζει κάτι ή ποια χαρακτηριστικά αποδίδουμε σε ένα πρόσωπο το οποίο λέμε

Διαβάστε περισσότερα

Γιώργος Πολίτης: «Τα καταφέραμε σε πιο δύσκολες εποχές, θα τα καταφέρουμε και τώρα»

Γιώργος Πολίτης: «Τα καταφέραμε σε πιο δύσκολες εποχές, θα τα καταφέρουμε και τώρα» Ο συγγραφέας στο νέο του βιβλίο παρουσιάζει μια ορθολογική θέαση της κρίσης Γιώργος Πολίτης: «Τα καταφέραμε σε πιο δύσκολες εποχές, θα τα καταφέρουμε και τώρα» 23 Jan 201611.00 ΜΕΓΕΝΘΥΝΣΗ Συνέντευξη στη

Διαβάστε περισσότερα

"Μάθηση της επιστήμης του πόνου"

Μάθηση της επιστήμης του πόνου "Μάθηση της επιστήμης του πόνου" Η μάθηση της επιστήμης του πόνου, μπορεί να ανακουφίσει τον πόνο ή ακόμα και να μας κάνει να τον αποφύγουμε, αναφέρουν σε άρθρο τους οι Lorimer Moseley, Professor of Clinical

Διαβάστε περισσότερα

Ελισάβετ Μουτζάν-Μαρτινέγκου, Αυτοβιογραφία

Ελισάβετ Μουτζάν-Μαρτινέγκου, Αυτοβιογραφία Ελισάβετ Μουτζάν-Μαρτινέγκου, Αυτοβιογραφία Ποιά ηρωικά χαρακτηριστικά έχει η ηρωίδα κατά τη γνώμη σας; Κατά τη γνώμη μου και μόνο που χαρακτηρίζουμε την Ελισάβετ Μουτζάν Μαρτινέγκου ηρωίδα δείχνει ότι

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΚΑΙ ΣΧΟΛΕΣ ΣΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ. Ολυμπία Μπάρμπα Μπάμπης Χιώτης Κων/να Μάγγου 2017, Β3 Γυμνασίου

ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΚΑΙ ΣΧΟΛΕΣ ΣΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ. Ολυμπία Μπάρμπα Μπάμπης Χιώτης Κων/να Μάγγου 2017, Β3 Γυμνασίου ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΚΑΙ ΣΧΟΛΕΣ ΣΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ Ολυμπία Μπάρμπα Μπάμπης Χιώτης Κων/να Μάγγου 2017, Β3 Γυμνασίου ΒΑΣΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ H Βυζαντινή Αυτοκρατορία (αλλιώς Βυζάντιο, Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία

Διαβάστε περισσότερα

Τριγωνοψαρούλη, μην εμπιστεύεσαι ΠΟΤΕ... αχινό! Εκπαιδευτικός σχεδιασμός παιχνιδιού: Βαγγέλης Ηλιόπουλος, Βασιλική Νίκα.

Τριγωνοψαρούλη, μην εμπιστεύεσαι ΠΟΤΕ... αχινό! Εκπαιδευτικός σχεδιασμός παιχνιδιού: Βαγγέλης Ηλιόπουλος, Βασιλική Νίκα. Ήρθε ένας νέος μαθητής στην τάξη. Όλοι τον αποκαλούν ο «καινούριος». Συμφωνείς; 1 Δεν είναι σωστό να μη φωνάζουμε κάποιον με το όνομά του. Είναι σαν να μην τον αναγνωρίζουμε. Σωστά. Έχει όνομα και με αυτό

Διαβάστε περισσότερα

1ος Πανελλαδικός Μαθητικός Διαγωνισμός Φιλοσοφικού Δοκιμίου. Η φιλοσοφία ως τρόπος ζωής Αρχαία ελληνική φιλοσοφία

1ος Πανελλαδικός Μαθητικός Διαγωνισμός Φιλοσοφικού Δοκιμίου. Η φιλοσοφία ως τρόπος ζωής Αρχαία ελληνική φιλοσοφία 1ος Πανελλαδικός Μαθητικός Διαγωνισμός Φιλοσοφικού Δοκιμίου Η φιλοσοφία ως τρόπος ζωής Αρχαία ελληνική φιλοσοφία προκριματική φάση 18 Φεβρουαρίου 2012 υπό την Αιγίδα του ΥΠΔΒΜΘ Διοργάνωση Τμήμα Φιλοσοφίας

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΙ. Έρευνα-επιλογή: Μαρτίνα Λόος Μετάφραση-επιµέλεια: Βασιλική Καντζάρα

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΙ. Έρευνα-επιλογή: Μαρτίνα Λόος Μετάφραση-επιµέλεια: Βασιλική Καντζάρα Έρευνα-επιλογή: Μαρτίνα Λόος Μετάφραση-επιµέλεια: Βασιλική Καντζάρα ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΙ Εισαγωγή Το παρόν κείµενο περιλαµβάνει ορισµένα µόνο ονόµατα γνωστών µαθηµατικών από την ιστορία της επιστήµης. Η έρευνα

Διαβάστε περισσότερα

Μεταξία Κράλλη! Ένα όνομα που γνωρίζουν όλοι οι αναγνώστες της ελληνικής λογοτεχνίας, ωστόσο, κανείς δεν ξέρει ποια

Μεταξία Κράλλη! Ένα όνομα που γνωρίζουν όλοι οι αναγνώστες της ελληνικής λογοτεχνίας, ωστόσο, κανείς δεν ξέρει ποια Δευτέρα, Ιουνίου 16, 2014 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΗΣ ΜΕΤΑΞΙΑΣ ΚΡΑΛΛΗ Η Μεταξία Κράλλη είναι ένα από τα δημοφιλέστερα πρόσωπα της σύγχρονης ελληνικής λογοτεχνίας. Μετά την κυκλοφορία του πρώτου της βιβλίου, "Μια φορά

Διαβάστε περισσότερα

Με τα λόγια του Ι. Θ. Κακριδή, πριν από σαράντα χρόνια, τα αρχαία ελληνικά ενδιαφέρουν για τρεις λόγους:

Με τα λόγια του Ι. Θ. Κακριδή, πριν από σαράντα χρόνια, τα αρχαία ελληνικά ενδιαφέρουν για τρεις λόγους: Με τα λόγια του Ι. Θ. Κακριδή, πριν από σαράντα χρόνια, τα αρχαία ελληνικά ενδιαφέρουν για τρεις λόγους: «Πρώτ? απ? όλα γιατί είμαστε Έλληνες: από τον καιρό του Ομήρου ως σήμερα έχουν περάσει 2700 χρόνια.

Διαβάστε περισσότερα

4. Η τέχνη στο πλαίσιο της φιλοσοφίας του Χέγκελ για την ιστορία

4. Η τέχνη στο πλαίσιο της φιλοσοφίας του Χέγκελ για την ιστορία 4. Η τέχνη στο πλαίσιο της φιλοσοφίας του Χέγκελ για την ιστορία Α1. Ερωτήσεις γνώσης - κατανόησης 1. Πώς συλλαµβάνει ο Χέγκελ τη σχέση ιστορίας και πνεύµατος και ποιο ρόλο επιφυλάσσει στο πνεύµα; 2. Τι

Διαβάστε περισσότερα

Παναγιώτης Γιαννόπουλος Σελίδα 1

Παναγιώτης Γιαννόπουλος Σελίδα 1 1 a) H πραγματική ζωή κρύβει χαρά, αγάπη, στόχους, όνειρα, έρωτα, αλλά και πόνο, απογοήτευση, πίκρες, αγώνα. αν λείπουν όλα αυτά τα συναισθήματα και οι ανατροπές, αν χαθεί η καρδιά και η ψυχή, η ελευθερία,

Διαβάστε περισσότερα

Σύλλογος Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας «σὺν Ἀθηνᾷ»

Σύλλογος Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας «σὺν Ἀθηνᾷ» Σύλλογος Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας «σὺν Ἀθηνᾷ» Σάββατο, 3 Οκτωβρίου 2015 ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ Κατερίνα Δ. Χατζοπούλου Σας καλωσορίζουμε και φέτος στις συναντήσεις και δράσεις του Συλλόγου Αρχαίας Ελληνικής

Διαβάστε περισσότερα

Ρένα Ρώσση-Ζαΐρη: «Στόχος μου είναι να μάθω στους αναγνώστες μου, ότι η αγάπη συλλαβίζεται»

Ρένα Ρώσση-Ζαΐρη: «Στόχος μου είναι να μάθω στους αναγνώστες μου, ότι η αγάπη συλλαβίζεται» Ρένα Ρώσση-Ζαΐρη: «Στόχος μου είναι να μάθω στους αναγνώστες μου, ότι η αγάπη συλλαβίζεται» 04.07.2016 19:42 Νατάσσα Βαφειάδου Με αφορμή τη αυριανή παρουσίαση του μυθιστορήματός της «Δύο φιλιά για την

Διαβάστε περισσότερα

Δημιουργώντας μια Συστηματική Θεολογία

Δημιουργώντας μια Συστηματική Θεολογία Ερωτήσεις Επανάληψης 1 Οι Θεολογικές Δηλώσεις στην Συστηματική Θεολογία Διάλεξη Τρίτη από την σειρά Δημιουργώντας μια Συστηματική Θεολογία Οδηγός Μελέτης Περιεχόμενα Περίγραμμα Ένα περίγραμμα του μαθήματος,

Διαβάστε περισσότερα

A READER LIVES A THOUSAND LIVES BEFORE HE DIES.

A READER LIVES A THOUSAND LIVES BEFORE HE DIES. A READER LIVES A THOUSAND LIVES BEFORE HE DIES. 1. Η συγγραφέας του βιβλίου μοιράζεται μαζί μας πτυχές της ζωής κάποιων παιδιών, άλλοτε ευχάριστες και άλλοτε δυσάρεστες. α) Ποια πιστεύεις ότι είναι τα

Διαβάστε περισσότερα

Λούντβιχ Βιτγκενστάιν

Λούντβιχ Βιτγκενστάιν Λούντβιχ Βιτγκενστάιν Ο τάφος του Βίτγκεντάιν στο Κέιμπριτζ κοσμείται από το ομοίωμα μιας ανεμόσκαλας: «Οι προτάσεις μου αποτελούν διευκρινίσεις, όταν αυτός που με καταλαβαίνει, τελικά τις αναγνωρίσει

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑIΔΕΙΑΣ. 3ης ΛΥΚΕΙΟΥ

ΦΥΣΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑIΔΕΙΑΣ. 3ης ΛΥΚΕΙΟΥ ΦΥΣΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑIΔΕΙΑΣ 3ης ΛΥΚΕΙΟΥ Το φως είναι ο κυρίαρχος του σύμπαντος Αμέτρητα αστέρια σαν τον ήλιο μας φωτίζουν πλανήτες που περιστρέφονται γύρω τους. Στον πλανήτη Γη, υπήρξαν οι κατάλληλες συνθήκες

Διαβάστε περισσότερα

...Μια αληθινή ιστορία...

...Μια αληθινή ιστορία... ...Μια αληθινή ιστορία... Στην αρχή ήταν μια άδεια σελίδα. Την είχε ο Καλός Ζωγράφος, που ήταν γνωστός για την ικανότητά του να ζωγραφίζει τέλειες εικόνες. Μια μέρα ο Ζωγράφος άρχισε να ζωγραφίζει αυτή

Διαβάστε περισσότερα

Κυριε Γενικέ Πρόξενε. Αγαπητες φιλες και φιλοι

Κυριε Γενικέ Πρόξενε. Αγαπητες φιλες και φιλοι Κυριε Γενικέ Πρόξενε Αγαπητες φιλες και φιλοι Όταν πριν από πολλα χρονια, περιπου στην ηλικια των 7 χρονων, ο πατερας μου Ζαχαριας Δουλαμης αποφασισε να μας στειλει, εμενα και την αδερφη μου, να μαθουμε

Διαβάστε περισσότερα

Ο δάσκαλος που θα μου κάνει μάθημα είναι σημαντικό να με εμπνέει γιατί θα έχω καλύτερη συνεργασία μαζί του. θα έχω περισσότερο ενδιαφέρον για το

Ο δάσκαλος που θα μου κάνει μάθημα είναι σημαντικό να με εμπνέει γιατί θα έχω καλύτερη συνεργασία μαζί του. θα έχω περισσότερο ενδιαφέρον για το Ελένη Κουννή Ε 2 Ο δάσκαλος που θα μου κάνει μάθημα είναι σημαντικό να με εμπνέει γιατί θα έχω καλύτερη συνεργασία μαζί του. θα έχω περισσότερο ενδιαφέρον για το μάθημα και θα μαθαίνω περισσότερα πράγματα.

Διαβάστε περισσότερα

VIDEOφιλοσοφείν: Η τεχνολογία στην υπηρεσία της Φιλοσοφίας

VIDEOφιλοσοφείν: Η τεχνολογία στην υπηρεσία της Φιλοσοφίας VIDEOφιλοσοφείν: Η τεχνολογία στην υπηρεσία της Φιλοσοφίας Παραδείγματα διδακτικής αξιοποίησης video στο μάθημα των Αρχών Φιλοσοφίας (Β Λυκείου Γενική Παιδεία) 3 ο ΓΕ.Λ. ΠΕΙΡΑΙΑ 27 ΜΑΡΤΙΟΥ 2015 Μαλεγιαννάκη

Διαβάστε περισσότερα

Παρουσίαση βιβλίου: Παραμύθια για μεγάλα μωρά

Παρουσίαση βιβλίου: Παραμύθια για μεγάλα μωρά 10ο Πανελλήνιο Συνέδριο Νόσου Alzheimer (PICAD) και 2ο Μεσογειακό Συνέδριο Νευροεκφυλλιστικών Νοσημάτων (MeCoND) Παρουσίαση βιβλίου: Παραμύθια για μεγάλα μωρά Συγγραφέας Αλεξούλη Ζωή alexoulizoi@hotmail.com

Διαβάστε περισσότερα

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΑΠΟΔΕΛΤΙΩΣΗ

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΑΠΟΔΕΛΤΙΩΣΗ Ημερομηνία 10/3/2016 Μέσο Συντάκτης Link http://www.in.gr Τζωρτζίνα Ντούτση http://www.in.gr/entertainment/book/interviews/article/?aid=1500064083 Νικόλ Μαντζικοπούλου: Το μυστικό για την επιτυχία είναι

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΕΣ. Α ομάδα. Αφού επιλέξεις τρία από τα παραπάνω αποσπάσματα που σε άγγιξαν περισσότερο, να καταγράψεις τις δικές σου σκέψεις.

ΕΡΓΑΣΙΕΣ. Α ομάδα. Αφού επιλέξεις τρία από τα παραπάνω αποσπάσματα που σε άγγιξαν περισσότερο, να καταγράψεις τις δικές σου σκέψεις. Α ομάδα ΕΡΓΑΣΙΕΣ 1. Η συγγραφέας του βιβλίου μοιράζεται μαζί μας πτυχές της ζωής κάποιων παιδιών, άλλοτε ευχάριστες και άλλοτε δυσάρεστες. α) Ποια πιστεύεις ότι είναι τα μηνύματα που θέλει να περάσει μέσα

Διαβάστε περισσότερα

Παρέμβαση της Μίνας Μπούρα στην παρουσίαση στη Στοά του Βιβλίου του βιβλίου της Μαρίας Καλεώδη Σελέξ, Περί παιδικής ψυχώσεως

Παρέμβαση της Μίνας Μπούρα στην παρουσίαση στη Στοά του Βιβλίου του βιβλίου της Μαρίας Καλεώδη Σελέξ, Περί παιδικής ψυχώσεως Παρέμβαση της Μίνας Μπούρα στην παρουσίαση στη Στοά του Βιβλίου του βιβλίου της Μαρίας Καλεώδη Σελέξ, Περί παιδικής ψυχώσεως (Εκδόσεις Εξάντας, Άνοιξη 2005). Για να μιλήσω για το βιβλίο της Μαρίας Καλεώδη

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΟΝΕΙΡΟ ΚΑΙ ΤΟ Σ ΑΓΑΠΑΩ

ΤΟ ΟΝΕΙΡΟ ΚΑΙ ΤΟ Σ ΑΓΑΠΑΩ ΤΟ ΟΝΕΙΡΟ ΚΑΙ ΤΟ Σ ΑΓΑΠΑΩ (Αόρατος) ΑΦΗΓΗΤΗΣ: Κάποτε στη γη γεννήθηκε το Όνειρο. Το όνομά του δεν ήταν έτσι, όμως επειδή συνεχώς ονειρευόταν, όλοι το φώναζαν Όνειρο. Δεν ήταν κάτι το σπουδαίο, ήταν σαν

Διαβάστε περισσότερα

Επιμέλεια : Πάνου Εμμανουήλ ( )

Επιμέλεια : Πάνου Εμμανουήλ ( ) Επιμέλεια : Πάνου Εμμανουήλ (1054843) Ο όρος «Παιδαγωγική» αφορά την επιστήμη της αγωγής των παίδων κατά την αρμόζουσα ανατροφή και μόρφωση αυτών. Παιδαγωγική παιδί + αγωγή Η Παιδαγωγική ορίζει την αγωγή

Διαβάστε περισσότερα

Το παιχνίδι των δοντιών

Το παιχνίδι των δοντιών Το παιχνίδι των δοντιών Ρία Φελεκίδου Εικόνες: Γεωργία Στύλου Εκπαιδευτικό υλικό από τη συγγραφέα του βιβλίου [1] EΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΤΩΝ ΔΟΝΤΙΩΝ ΘΕΜΑΤΙΚΕΣ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ - ΤΑΞΙΔΙ ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγγελέας: Δευτέρα 03/10/2011, η ημέρα της δολοφονίας της Souzan Anders. Παρατηρήσατε κάτι περίεργο στην συμπεριφορά του κατηγορούμενου;

Εισαγγελέας: Δευτέρα 03/10/2011, η ημέρα της δολοφονίας της Souzan Anders. Παρατηρήσατε κάτι περίεργο στην συμπεριφορά του κατηγορούμενου; Εισαγγελέας Γνωρίζετε τον κατηγορούμενο; Ναι, τον γνωρίζω καλά. Δουλεύουμε μαζί, τα τελευταία 8 χρόνια, στο ταμείο της Τράπεζας «Goliath». Και έχουμε μια, αρκετά στενή, φιλική σχέση. To θύμα το γνωρίζατε;

Διαβάστε περισσότερα

1. ΧΗΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΧΗΜΙΚΕΣ ΕΝΩΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΟΜΗ ΤΗΣ ΜΑΖΑΣ

1. ΧΗΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΧΗΜΙΚΕΣ ΕΝΩΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΟΜΗ ΤΗΣ ΜΑΖΑΣ 1. ΧΗΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΧΗΜΙΚΕΣ ΕΝΩΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΟΜΗ ΤΗΣ ΜΑΖΑΣ Από τα αρχαιότατα χρόνια, έχουν καταβληθεί σηµαντικές προσπάθειες οι απειράριθµες ουσίες που υπάρχουν στη φύση να αναχθούν σε ενώσεις λίγων

Διαβάστε περισσότερα