Διαδικτυακή υπηρεσία (web service) υποστήριξης σχεδιασμού πρόληψης δασικών πυρκαγιών σε ΟΤΑ

Transcript

1 Διαδικτυακή υπηρεσία (web service) υποστήριξης σχεδιασμού πρόληψης δασικών πυρκαγιών σε ΟΤΑ Γιώργος Ευτυχίδης 1, Βασιλική Βαρελά 1, Δημήτρης Πουρσανίδης 2, Γιώργος Κοχυλάκης 2, Νεκτάριος Χρυσουλάκης 2, Βασιλική Κοτρώνη 3, & Κώστας Λαγουβάρδος 3 1 ALGOSYSTEMS A.E. Λ.Συγγρού 206, Καλλιθέα 2 Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας, Ινστιτούτο Εφαρμοσμένων και Υπολογιστικών Μαθηματικών. Νικολάου Πλαστήρα 100, Βασιλικά Βουτών, ΤΚ Ηράκλειο Κρήτης 3 Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, Ινστιτούτο Ερευνών Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης. Λόφος Κουφού, Π.Πεντέλη Λέξεις κλειδιά: προσομοίωση, μοντελοποίηση, συμπεριφορά πυρκαγιών, ΟΤΑ, LIFE, διαδικτυακή εφαρμογή, on-line υπηρεσίες Περίληψη Οι δασικές πυρκαγιές αποτελούν ένα διαχρονικό πρόβλημα σε πολλές περιοχές του πλανήτη αλλά ιδιαίτερα στις νότιες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης εξ αιτίας των κοινωνικών, οικολογικών και οικονομικών επιπτώσεων που συνδέονται με την εμφάνισή τους. Τις τελευταίες δεκαετίες, σαν συνέπεια κλιματικών μεταβολών, η ένταση, το μέγεθος και η συχνότητα των πυρκαγιών έχει αυξηθεί σημαντικά με τη φωτιά να επεκτείνει την δραστηριότητά της σε μεγαλύτερα διαρκώς υψόμετρα και γεωμετρικά πλάτη καθώς αυξάνεται το λιώσιμο του χιονιού και των πάγων. Η αύξηση της θερμοκρασίας και η παράλληλη μείωση των κατακρημνισμάτων που προβλέπουν τα κλιματικά μοντέλα για τη νότια Ευρώπη αναμένεται να οδηγήσει σε ένταση των καιρικών φαινομένων με αύξηση της έντασης των βροχοπτώσεων. Ο συνδυασμός πυρκαγιών και έντονων βροχοπτώσεων στην περιοχή των καμένων εκτάσεων οδηγεί νομοτελειακά σε αύξηση του επιπέδου κινδύνου πλημμυρών. Η δυνατότητα περιβαλλοντικής διαχείρισης με βάση την εκτίμηση του συνδυασμένου κινδύνου πυρκαγιάς και πλημμύρας εξετάζεται στο πλαίσιο του έργου FLIRE (LIFE11ENV/GR/975) της Ε.Ε για την περιοχή της Ανατολικής Αττικής. Η αντιμετώπιση του προβλήματος προσεγγίζεται με την αξιοποίηση των δυνατοτήτων που δίνει η μοντελοποίηση της συμπεριφοράς της φωτιάς στα δάση και της εμφάνισης πλημμυρικών φαινομένων σε αστικό και περιαστικό περιβάλλον. Το FLIRE θα παραδώσει για χρήση και λειτουργία από οργανισμούς αυτοδιοίκησης και σχετικές υπηρεσίες ένα σύστημα υποστήριξης αποφάσεων για την συνδυασμένη διαχείριση πυρκαγιών και πλημμυρών. Το σύστημα υλοποιείται με την προσέγγιση της εργαλειοθήκης (toolbox) εφαρμογών μετεωρολογικής ανάλυσης, προσομοίωσης συμπεριφοράς πυρκαγιών, σεναρίων εξέλιξης πλημμυρικών φαινομένων και έγκαιρης αναγγελίας πιθανών κινδύνων. Οι εφαρμογές συνδυάζονται στο επίπεδο του χρήστη σε ένα on-line σύστημα υποστήριξης αποφάσεων. Το σύστημα FLIRE στηρίζεται σε πρόσβαση σε υπηρεσίες μετεωρολογικών παρατηρήσεων και σε διαδικτυακές υπηρεσίες (web services) μοντελοποίησης και προσομοίωσης της φυσικής συμπεριφοράς πυρκαγιών και πλημμυρών με σκοπό την υποστήριξη του σχεδιασμού προληπτικών μέτρων σε επίπεδο οργανισμών αυτοδιοίκησης και του συντονισμού των ενεργειών αντιμετώπισης όταν τα φαινόμενα εκδηλωθούν. Στην παρούσα εργασία περιγράφεται η διαδικτυακή υπηρεσία εκτίμησης της συμπεριφοράς της φωτιάς G-FMIS του συστήματος υποστήριξης αποφάσεων FLIRE DDSS η οποία αποτελεί τη βάση για τον αντιπυρικό σχεδιασμό και την διαχείριση του κινδύνου σε επίπεδο ΟΤΑ με την εξέταση και αξιολόγηση πιθανών εναλλακτικών σεναρίων.

2 Abstract Forest fires are a global environmental issue that becomes a problem of civil protection in particular in regions where they are favored to compete or challenge the modern economic development model. Extended areas in Southern Europe, North and South America, Canada and Australia face every year significant risk and relevant threat to their ecological, economic and social assets due to deliberate forest fires. In recent decades, as a consequence of climate change, the intensity, size and frequency of fires has increased significantly with the fire expanding its activity significantly in higher altitudes and northern latitudes due to the increasing melting of snow and ice. The raise of temperature and decreasing of precipitations in southern Europe assessed by the climate models is expected to be associated with the rise in extreme weather events and increased forest fire potential. The combination of fire and heavy rain in the burned areas lead inevitably to an increase in the level of flood risk. The possibility of environmental management based on the assessment of the combined risk of fire and flood is examined under the project FLIRE (LIFE11ENV / GR / 975) of the EU. The area of interest of the project is the once forested water basin of the large stream of Rafina in Eastern Attica where the fire activity is quite high and frequent. FLIRE tries to support the problem of management of forest fire and flood individually as well as addressing the challenge of their successive occurrence and its respective impact in urban and suburban environment. The objective of FLIRE is to provide the public services and local authorities with tools and capabilities being integrated in a decision support system that shall allow improving the management of the environment and organize civil protection requirements and response linked with fire, flood and their combined occurrence. The system is designed and developed as a online suite of web applications dealing with meteorological information, fire behavior modeling, scenario development and early notification of potential risks of flood in close cooperation with the local authorities. The system provides the capability to access real-time meteorological observations and web services to model and simulate the growth of fire and the extend of flood in order to support the design of preventive measures by government agencies and local authorities and ensure the efficient coordination of response actions among them when such an event occur. This paper describes a lite web application, using the G-FMIS web service, which may be used ubiquitously by government and local authorities for assessing instantly the forest fire growth of a potential or active fire in the next hours. G-FMIS web service is the processing machine that provide the FLIRE DSS with the respective output regarding the forest fire behavior according to a specific user request. 1. Εισαγωγή Οι δασικές πυρκαγιές αποτελούν ένα διαχρονικό πρόβλημα σε πολλές περιοχές του πλανήτη αλλά ιδιαίτερα στις νότιες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης εξ αιτίας των κοινωνικών, οικολογικών και οικονομικών επιπτώσεων που συνδέονται με την εμφάνισή τους. Τις τελευταίες δεκαετίες, σαν συνέπεια κλιματικών μεταβολών, η ένταση, το μέγεθος και η συχνότητα των πυρκαγιών έχει αυξηθεί σημαντικά με τη φωτιά να επεκτείνει την δραστηριότητά της σε μεγαλύτερα διαρκώς υψόμετρα και γεωμετρικά πλάτη καθώς αυξάνεται το λιώσιμο του χιονιού και των πάγων. Η αύξηση της θερμοκρασίας και η παράλληλη μείωση των κατακρημνισμάτων που προβλέπουν τα κλιματικά μοντέλα για τη νότια Ευρώπη αναμένεται να οδηγήσει σε ένταση των καιρικών φαινομένων με αύξηση της έντασης των βροχοπτώσεων. Ο συνδυασμός πυρκαγιών και έντονων βροχοπτώσεων στην περιοχή των καμένων εκτάσεων οδηγεί νομοτελειακά σε αύξηση του επιπέδου κινδύνου πλημμυρών. Η δυνατότητα περιβαλλοντικής διαχείρισης με βάση την εκτίμηση του συνδυασμένου κινδύνου πυρκαγιάς και πλημμύρας εξετάζεται στο πλαίσιο του έργου FLIRE (LIFE11ENV/GR/975) της Ε.Ε για την περιοχή της Ανατολικής Αττικής. Η περιοχή υλοποίησης του έργου FLIRE είναι το περιαστικό περιβάλλον της Ανατολικής Αττικής, στην ευρύτερη περιοχή της λεκάνης απορροής του Μεγάλου Ρέμματος της Ραφήνας. Μία τυπική μεσογειακή περιοχή η οποία εκτείνεται σε περίπου 130 τετραγωνικά χιλιόμετρα και χαρακτηρίζεται από ραγδαία και ανεξέλεγκτη αστικοποίηση. Στην πιλοτική αυτή περιοχή είναι αρκετά

3 συνηθισμένα τόσο σε πλημμυρικά φαινόμενα όσο και οι δασικές πυρκαγιές με αποτέλεσμα την σταδιακή υποβάθμιση του φυσικού περιβάλλοντος, γεγονός το οποίο έχει σημαντικές επιπτώσεις όχι μόνο στους κατοίκους της περιοχής αλλά και στους κατοίκους της μητροπολιτικής περιοχής της πρωτεύουσας. Το FLIRE αξιοποιεί καινοτομικές επιστημονικές μεθόδους, σύγχρονη τεχνολογία και τεχνικές μοντελοποίησης με κύριο στόχο την υλοποίηση ενός πληροφοριακού συστήματος με σκοπό την οργάνωση της πρόληψης, την προσαρμογή της απόκρισης των υπηρεσιών και τη διερεύνηση της αλληλεπίδρασης διαφόρων φυσικών παραγόντων στην εκδήλωση και την εξέλιξη των φαινομένων της πυρκαγιάς και των πλημμυρών σαν συνέπειά τους. Το πληροφοριακό σύστημα είναι προσβάσιμο μέσω του διαδικτύου σε όλους τους αρμόδιους φορείς (εθνικούς και τοπικούς) και σε ενδιαφερόμενους κοινωνικούς εταίρους που σχετίζονται με την αντιμετώπιση των δύο επικίνδυνων φαινομένων, με στόχο την συνδυασμένη, αποτελεσματική, αποδοτική και μειωμένου κόστους διαχείριση τους. Βασική επιδίωξη του FLIRE αποτελεί η αξιοποίηση του Συστήματος Υποστήριξης Αποφάσεων (DSS) ώστε να επιτευχθεί σε τοπικό επίπεδο: - Η μείωση των επιπτώσεων των πλημμυρικών φαινομένων και των δασικών πυρκαγιών τόσο στα οικοσυστήματα όσο και στην ανθρώπινη ζωή και ιδιοκτησία με την υποστήριξη και τεκμηρίωση του αντιπυρικού και αντιπλημμυρικού σχεδιασμού - Η βελτίωση της πρόληψης των πλημμυρικών φαινομένων με την εκτίμηση του επιπέδου πιθανών κινδύνων και την υποστήριξη λήψης για αποφάσεις μέτρων αντιμετώπισης (πχ έλεγχος αυθαιρεσιών, βελτίωση σχεδιασμού και έλεγχος των χρήσεων γης) - Η μείωση των πλημμυρικών φαινομένων με τον καλύτερο σχεδιασμό των μέτρων προστασίας από τις πλημμύρες (διαχείριση ρεμάτων, προστασία υποδομών, ευαισθητοποίηση και ενημέρωση κατοίκων κα) - Η βελτίωση του σχεδιασμού πρόληψης των δασικών πυρκαγιών με την κατάλληλη χωροχρονική εκτίμηση του επιπέδου κινδύνου πυρκαγιάς σε τοπικό επίπεδο και τη λήψη προκατασταλτικών μέτρων (επιφυλακή, περιπολίες, περιορισμός πρόσβαση κλπ.) - Η καλύτερη προστασίας των δασικών εκτάσεων της περιοχής από τις πυρκαγιές με την υποστήριξη της πρόβλεψης του τρόπου εξάπλωσης και της συμπεριφοράς ενδεχόμενων ή εν εξελίξει πυρκαγιών - Η ευαισθητοποίηση και ενημέρωση του κοινού και των αρμόδιων φορέων για τους δύο φυσικούς κινδύνους (πυρκαγιές και πλημμύρες) και τις συνδυαστικές επιπτώσεις τους, τόσο στο περιβάλλον όσο και την κοινωνία και οικονομία της Ραφήνας και της Ανατολικής Αττικής. Η εφαρμογή για την εκτίμηση της συμπεριφοράς της φωτιάς και την εξάπλωση της πυρκαγιάς αποτελεί ένα χρήσιμο εργαλείο ώστε να ξεπεραστούν οι προβληματισμοί των ΟΤΑ που βρίσκονται σε δασικές περιοχές ή διαθέτουν περιαστικά δάση και που αφορούν την διαθεσιμότητα χωρικών δεδομένων, μετεωρολογικών στοιχείων και τεκμηρίωσης του σχεδιασμού και των προτάσεων οργάνωσης της προστασίας. Η εφαρμογή χρησιμοποιεί δεδομένα τοπογραφίας, δασικών καυσίμων και μετεωρολογίας τα οποία παρέχονται από τις υπηρεσίες FLIRE και ο χρήστης δίνει απλά τα δεδομένα που αφορούν τη συγκεκριμένη πυρκαγιάς που τον ενδιαφέρει. Η εφαρμογή που περιγράφεται στη συνέχεια είναι μία απλοποιημένη έκδοση της εφαρμογής διαχείρισης δασικών πυρκαγιών που περιλαμβάνεται στο FLIRE DSS (Poursanidis et al, 2014) και σχεδιάστηκε με τη συνεργασία του Δήμου Ραφήνας-Πικερμίου που είναι ο ΟΤΑ της περιοχής όπου υλοποιείται το έργο FLIRE. H έκδοση αυτή χρησιμοποιεί την ίδια web υπηρεσία εκτίμησης συμπεριφοράς της φωτιάς όπως και αυτή που χρησιμοποιείται στο DSS αλλά διαθέτει απλή διεπαφή και σχεδίαση προσαρμοσμένη αποκλειστικά για την εκτίμηση της εξάπλωσης της πυρκαγιάς. Η χρήση της εφαρμογής μπορεί να εξυπηρετήσει τόσο σκοπούς προληπτικού σχεδιασμού προσομοιώνοντας εξαπλώσεις με βάση πιθανά ή ακραία σενάρια εκδήλωσης μίας ή περισσότερων συγχρόνως πυρκαγιών στην περιοχή όσο και σκοπούς συντονισμού ενεργειών μεταξύ εμπλεκόμενων φορέων και απόκρισης των οργανισμών αυτοδιοίκησης σε πραγματικές πυρκαγιές μεγάλης έκτασης.

4 2. Διαδικτυακή εφαρμογή διαχείρισης πυρκαγιών G-FMIS Η εφαρμογή διαχείρισης δασικών πυρκαγιών G-FMIS σχεδιάστηκε και αναπτύχθηκε σαν web εφαρμογή που είναι προσβάσιμη διαρκώς μέσω οποιουδήποτε διαδικτυακού φυλλομετρητή (browser) και από οποιαδήποτε υπολογιστική πλατφόρμα (PC, Laptop, Tablet). Η εφαρμογή χρησιμοποιεί την διαδικτυακή υπηρεσία G-FMIS (G-FMIS.ws) η οποία διαθέτει ψηφιακό μοντέλο εδάφους της περιοχής με ακρίβεια 5μ. και χάρτες δασικής καύσιμης ύλης με ανάλυση 50μ. που έχουν παραχθεί με χρήση γενικών χαρτών καυσίμων που αναπτύχθηκαν στο έργο ArcFuel (Bonazountas et al, 2014) και έχουν πιστοποιηθεί με συλλογή στοιχείων από το πεδίο (Toukiloglou et al, 2013). Επιπλέον η διαδικτυακή υπηρεσία G-FMIS.ws έχει τη δυνατότητα να δέχεται από διαδικτυακές εφαρμογές αιτήσεις (online requests) προσομοίωσης της εξάπλωσης της πυρκαγιάς με στοιχεία εισόδου σε μορφή xml, να εκτελεί τοπικά στον εξυπηρετητή G-FMIS.ws τα μοντέλα (BEHAVE 1972, 1983, NUATMOS 1988) για τις αντίστοιχες διαδικασίες και να επιστρέφει σε ελάχιστο χρόνο στη διαδικτυακή εφαρμογή που έχει στείλει το αίτημα αντίστοιχο xml αρχείο με τα αποτελέσματα της προσομοίωσης. H χρήση της εφαρμογής διαχείρισης δασικών πυρκαγιών G-FMIS γίνεται με πρόσβαση στη διεύθυνση και επιτρέπεται μόνο σε εξουσιοδοτημένους χρήστες οι οποίοι διαθέτουν κατάλληλο κωδικό πρόσβασης (Εικ.1). Εικόνα 1. Έλεγχος πρόσβασης στη διαδικτυακή εφαρμογή διαχείρισης δασικών πυρκαγιών G-FMIS/FLIRE Η πρόσβαση δίνεται από τον διαχειριστή της εφαρμογής ώστε να εξασφαλίζεται η ασφάλεια και ο έλεγχος της χρήσης της εφαρμογής μόνο από εξουσιοδοτημένους χρήστες. Για τις ανάγκες του έργου FLIRE πρόσβαση έχει δοθεί στην Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας, την Πυροσβεστική Υπηρεσία, τον Δήμο Ραφήνας-Πικερμίου και τον Δήμο Μαραθώνος. Η εφαρμογή G-FMIS δίνει τη δυνατότητα στον χρήστη μέσω κατάλληλα σχεδιασμένης διεπαφής να εισάγει τα στοιχεία που επιθυμεί για να προσομοιώσει ένα συγκεκριμένο σενάριο πυρκαγιάς. Κάθε σενάριο περιλαμβάνει το σημείο έναρξης της πυρκαγιάς, τις μετεωρολογικές παραμέτρους θερμοκρασίας, διεύθυνσης και έντασης ανέμου, την περιεχόμενη υγρασία στα δασικά καύσιμα, τον ολικό χρόνο της προσομοίωσης και το βήμα εμφάνισης των αποτελεσμάτων. Τελειώνοντας την εισαγωγή των στοιχείων από τον χρήστη το σύστημα υποβάλλει αίτημα με τα στοιχεία αυτά στην διαδικτυακή υπηρεσία μετεωρολογικής πληροφόρησης του FLIRE, που χρησιμοποιεί τους αυτόματους σταθμούς του δικτύου του Αστεροσκοπείου Αθηνών, προκειμένου να συλλέξει τα τρέχοντα μετεωρολογικά δεδομένα από τους αντίστοιχους σταθμούς της περιοχής. Στη συνέχεια η εφαρμογή αποστέλλει στη διαδικτυακή υπηρεσία G-FMIS (G-FMIS.ws) ένα αίτημα (http ή xml request) με τα στοιχεία του σεναρίου της προσομοίωσης και τα μετεωρολογικά στοιχεία που έλαβε. Η web υπηρεσία εκτελεί τις διαδικασίες υπολογισμού στον τοπικό εξυπηρετητή και επιστρέφει στην εφαρμογή αρχείο τα αποτελέσματα της προσομοίωσης σε μορφή xml ή csv. Η εφαρμογή οπτικοποιεί τα αποτελέσματα με γραφικό τρόπο στην οθόνη του χρήστη επάνω σε χάρτη Google. Ο χρήστης μπορεί στη συνέχεια να μεταβάλει την περιοχή εμφάνισης (zoom) χρησιμοποιώντας τις λειτουργίες των Google maps και να δει με σχετική λεπτομέρεια τα όρια της εξάπλωσης όπως έχουν υπολογιστεί από την υπηρεσία G-FMIS. Η αρχιτεκτονική με την οποία υλοποιείται η λειτουργία της διαχείρισης δασικών πυρκαγιών με την διαδικτυακή εφαρμογή G-FMIS και τις υπηρεσίες του FLIRE φαίνεται στην Εικόνα 2.

5 Εικόνα 2. Οργάνωση λειτουργίας διαδικτυακής υπηρεσίας διαχείρισης δασικών πυρκαγιών G-FMIS/FLIRE H υλοποίηση της εφαρμογής έχει σχεδιαστεί ώστε να απαιτεί την ελάχιστη εξοικείωση του χρήστη με συστήματα πληροφορικής και βασικές γνώσεις συμπεριφοράς και διαχείρισης δασικών πυρκαγιών. Η εκπαίδευση των χρηστών στην εφαρμογή στις υπηρεσίες που συνεργάζονται στο έργο FLIRE είχε διάρκεια 1-2 ώρες. 3. Λειτουργία της διαδικτυακής εφαρμογής G-FMIS Στην ενότητα αυτή παρουσιάζεται ο τρόπος χρήσης και η λειτουργία της εφαρμογής G-FMIS ώστε να γίνει φανερή η ευκολία χρήσης και οι δυνατότητες οργάνωσης που δίνει σε ενδιαφερόμενους φορείς όπως δημόσιες υπηρεσίες και οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης για την προστασία των δασών της περιοχής τους. Εικόνα 3. Αρχική οθόνη της διεπαφής G-FMIS/FLIRE

6 Η εφαρμογή εμφανίζει στην βασική οθόνη (Εικ. 3) την περιοχή της Ανατολικής Αττικής στην οποία υλοποιείται το έργο FLIRE. Στο δεξί μέρος της οθόνης υπάρχει η διεπαφή χάρτη (Google map) για την επικοινωνία του χρήστη με το σύστημα. Ο χρήστης μπορεί να επιλέξει να εμφανίζεται στο αντίστοιχο παράθυρο χάρτης ή δορυφορική εικόνα. Στο αριστερό μέρος της οθόνης υπάρχουν κατάλληλα εργαλεία ελέγχου για την καταχώρηση των επιλογών του χρήστη 1. Από εκεί ο χρήστης μπορεί να επιλέξει τον μήνα για τον οποίο θέλει να γίνουν οι υπολογισμοί της προσομοίωσης έτσι ώστε να δοθούν τυπικές, αρχικές τιμές στις παραμέτρους υγρασίας της καύσιμης ύλης για την εξυπηρέτηση των μη εξοικειωμένων ή έμπειρων χρηστών. Ο έμπειρος χρήστης έχει τη δυνατότητα να αλλάξει τις τιμές αυτές μετακινώντας τον δείκτη της αντίστοιχης μπάρας. Πέραν των στοιχείων αυτών ο χρήστης της εφαρμογής μπορεί να επιλέξει από τους διαθέσιμους μετεωρολογικούς σταθμούς του δικτύου όσους και όποιους θέλει να χρησιμοποιηθούν στους υπολογισμούς. Το σύστημα δίνει τη δυνατότητα εισαγωγής από τον χρήστη επιπλέον δεδομένων για τον άνεμο μέσω του χάρτη και για σημεία της επιλογής του για τα οποία έχει σχετική εκτίμηση ή πληροφόρηση. Για την εκτέλεση της προσομοίωσης ο χρήστης μπορεί να επιλέξει ένα ή περισσότερα σημεία έναρξης πυρκαγιάς και να ορίσει τον συνολικό χρόνο για τον οποίο επιθυμεί να υπολογιστεί η προσομοίωση και το χρονικό βήμα εμφάνισης των αποτελεσμάτων. Τελειώνοντας την καταχώρηση των επιλογών του ο χρήστης στέλνει τα δεδομένα των επιλογών του στις υπηρεσίες του FLIRE (Meteo.ws και G- FMIS.ws). Εικόνα 4. Προσομοίωση εξάπλωσης πυρκαγιάς με την εφαρμογή G-FMIS/FLIRE 1 Η διεπαφή δίνει τη δυνατότητα επιλογής διαφορετικών περιοχών σε περίπτωση που ο χρήστης είναι κεντρική υπηρεσία

7 Τα αποτελέσματα της επεξεργασίας των δεδομένων (Εικ.4) εμφανίζονται στην οθόνη το χρήστη σε 1-3 λεπτά, ανάλογα με το διάστημα και το βήμα της προσομοίωσης που έχει επιλέξει. Η περίμετρος που σχεδιάζεται στην οθόνη αποτελείται από σημεία του μετώπου της πυρκαγιάς στο χρονικό σημείο του κάθε βήματος. Ο χρήστης έχει την δυνατότητα να επιλέξει οποιοδήποτε από αυτά τα σημεία και να δει τα χαρακτηριστικά της πυρκαγιάς (Εικ. 5) στο συγκεκριμένο σημείο (και στο συγκεκριμένο χρόνο). Αυτό δίνει τη δυνατότητα να λάβει τις κατάλληλες και τεκμηριωμένες αποφάσεις για την προστασία των πολιτών, των υποδομών ή των αξιών που ενδεχομένως βρίσκονται σε κίνδυνο. Η χρονική αποτύπωση της εξέλιξης της πυρκαγιάς σε διαδοχικά βήματα δίνει την δυνατότητα χρονικών υπολογισμών και εκτίμησης του διαθέσιμου χρόνου αντίδρασης των υπηρεσιών (Εικ.5). Εικόνα 5. Εμφάνιση σημειακών χαρακτηριστικών πυρκαγιάς (αριστερά) και εκτίμηση διαθέσιμου χρόνου απόκρισης (δεξιά) Η εφαρμογή δίνει τη δυνατότητα της εξαγωγής των αποτελεσμάτων της προσομοίωσης άμεσα και σε μορφή.kml 2 έτσι ώστε ο χρήστης να μπορεί να δει τα ίδια στοιχεία σε περιβάλλον Google Earth (Εικ.6) ή σε γεωγραφικά δεδομένα με δυνατότητα ανάγνωσης kml (πχ ArcGis) όπου μπορεί να τα συνδυάσει και με άλλα στοιχεία (χωρικά θεματικά επίπεδα) τα οποία μπορεί να διαθέτει. Εικόνα 6. Παρουσίαση των αποτελεσμάτων της διαδικτυακής εφαρμογής προσομοίωσης σε Google Earth 2 KML (Keyhole Markup Language). KML είναι επέκταση των αρχείων σήμανσης που χρησιμοποιεί το Google Earth.

8 Η εφαρμογή δίνει την δυνατότητα της εκτίμησης και αξιολόγησης της διαφοροποίησης της συμπεριφοράς της φωτιάς για διαφορετικά μετεωρολογικά σενάρια. (Εικ.7). Έτσι δίνει τη δυνατότητα να εκτιμηθεί τόσο ο χρόνος ο οποίος θα είναι διαθέσιμος για ενδεχόμενη λήψη έκτακτων μέτρων όσο και το επίπεδο επικινδυνότητας της πυρκαγιάς σε συγκεκριμένα σημεία ενδιαφέροντος και ανάλογα με τις μετεωρολογικές συνθήκες. Εικόνα 7. Διαφοροποίηση χαρακτηριστικών της πυρκαγιάς λόγω διαφοροποίησης μετεωρολογικού σεναρίου Οι λειτουργίες και οι δυνατότητες της διαδικτυακής εφαρμογής G-FMIS είναι πλήρως συμβατές και συμπληρωματικές με τις λειτουργίες του πληροφοριακού συστήματος υποστήριξης αποφάσεων FLIRE DSS. H διαλειτουργικότητα αυτή εξασφαλίζεται από την χρήση και ενσωμάτωση στην εφαρμογή των web υπηρεσιών προσομοίωσης συμπεριφοράς και εξάπλωσης πυρκαγιάς που διατίθενται στο πλαίσιο του έργου FLIRE. 4. Συμπεράσματα Η διαδικτυακή εφαρμογή G-FMIS είναι μία εύχρηστη και απλοποιημένη έκδοση του υποσυστήματος διαχείρισης πυρκαγιών που αναπτύσσεται στο έργο FLIRE και ενσωματώνεται στο σύστημα υποστήριξης αποφάσεων FLIRE DSS για την υποστήριξη αποφάσεων που αφορούν τη διαχείριση του συνδυαστικού κινδύνου που συνδέεται με την διαδοχική εμφάνιση πυρκαγιών και πλημμυρών. Το FLIRE DSS δίνει τη δυνατότητα στους χρήστες του: - να λαμβάνουν προειδοποιήσεις (μέσω διαδικτύου/ ή κινητής τηλεφωνίας/sms) για την πιθανότητα εκδήλωσης πλημμυρικών φαινομένων στην περιοχή από 1-2 ώρες έως αρκετές ώρες (24) πριν το πιθανό συμβάν - να παρακολουθούν σε καθημερινή βάση την εξέλιξη του φυσικού κινδύνου εκδήλωσης πυρκαγιάς στην περιοχή τους κατά τη διάρκεια της περιόδου των πυρκαγιών - να σχεδιάσουν την πρόληψη των πυρκαγιών στην περιοχή με γνώση της χωρικής κατανομής του επιπέδου του κινδύνου εκδήλωσης αλλά και στοιχείων της συμπεριφοράς (ένταση, ταχύτητα εξάπλωσης) της πυρκαγιάς σε διάφορες θέσεις της περιοχής - να οργανώσουν συστηματικά τα χωρικά δεδομένα που αφορούν την διαχείριση του κινδύνου πλημμυρών και πυρκαγιών στην περιοχή τους - να σχεδιάσουν αντιπλημμυρικά έργα και μέτρα πυροπροστασίας έχοντας συστηματική πρόσβαση σε μετεωρολογικά δεδομένα και σε εργαλεία τεκμηρίωσης για τον κίνδυνο και την συμπεριφορά πυρκαγιών και πλημμυρών

9 Η εφαρμογή για την εκτίμηση της συμπεριφοράς της φωτιάς που έχει ενσωματωθεί στην εργαλειοθήκη του FLIRE DSS είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα για τους ΟΤΑ καθώς μπορεί να συμβάλλει στη βελτίωση της πυροπροστασίας των δασών της περιοχής, την αναδιοργάνωση του σχεδιασμού της πρόληψης και την τεκμηρίωση των μέτρων και των ενεργειών που απαιτούνται για την αποτελεσματικότερη διαχείριση του προβλήματος. Ο διαδικτυακός χαρακτήρας της εφαρμογής την κάνει άμεσα και εύκολα προσβάσιμη οποιαδήποτε στιγμή από οποιοδήποτε μέρος, η εξουσιοδοτημένη πρόσβαση εξασφαλίζει την πρόσβαση μόνο από χρήστες με κατάλληλα δικαιώματα. Η αυτοματοποιημένη λειτουργία και η διάθεση των δεδομένων από τις αντίστοιχες υπηρεσίες του FLIRE δεν απαιτεί εκ μέρους του χρήστη κάποιου τύπου υποχρέωση για επικαιροποίηση δεδομένων ή συντήρηση του συστήματος γεγονός που την κάνει άμεσα εφαρμόσιμη. Βιβλιογραφία Andrews, P.L., C.H. Chase BEHAVE: fire behavior prediction and fuel modeling system--burn subsystem, Part 2. USDA Forest Service, Gen. Tech. Rep. INT pp. M. Bonazountas, A. Astyakopoulos,G. Martirano, A. Sebastian, D. De la Fuente, L.M. Ribeiro, D.X. Viegas, G. Eftychidis, I. Gitas6, P. Toukiloglou, LIFE ArcFUEL: Mediterranean Fuel-Type Maps Geodatabase for Wildland & Forest Fire Safety. Πρακτικά του VII International Conference on Forest Fire Research,D. X. Viegas (Ed.), 2014 (υπό έκδοση) Poursanidis D., Kochilakis G., Chrysoulakis N., Varella V., Eftychidis G. and Kostas Lagouvardos A web service for the assessment of the behavior and the spread of a forest fire. COMECAP 2014, Πρακτικά 12ο Διεθνές Συνέδριο Μετεωρολογίας,Κλιματολογίας και Φυσικής της Ατμόσφαιρας. Ηράκλειο Κρήτης, 28 Μαΐου 31 Μαΐου ISBN Rothermel, R.C How to predict the spread and intensity of forest and range fires. USDA Forest Service, Gen. Tech. Rep. INT pp. Rothermel, R.C A mathematical model for predicting fire spread in wildland fuels. USDA Forest Service, Res. Pap. INT pp Ross, D. G., I. N. Smith, P.C. Manis, and D. G. Fox, Diagnostic Wind Field Modeling for Complex Terrain: Model Development and Testing.J. App. Met.,27, Toukiloglou P., Tompoulidou M., Gitas I. and George Eftychidis, ArcFuel methodology for mapping forest fuels in Europe. Πρακτικά Συνεδρίου First International Conference on Remote Sensing and Geoinformation of the Environment - RSCy2013, Κύπρος (