Ευρωπαϊκό Έτος των Πολιτών 2013: Η ευρωπαϊκή ιθαγένεια σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο

Transcript

1 Εισαγωγικό σηµείωµα Ευρωπαϊκό Έτος των Πολιτών 2013: Η ευρωπαϊκή ιθαγένεια σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο Το παρόν έγγραφο προσφέρει µια εισαγωγή στο πεδίο αναφοράς του Ευρωπαϊκού Έτους των Πολιτών 2013, και ιδίως στις επιδράσεις που αυτό έχει σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο. Τα µέλη της Επιτροπής των Περιφερειών και άλλοι πολιτικοί ιθύνοντες και ενδιαφερόµενοι φορείς στις περιφέρειες και τους δήµους της ΕΕ µπορούν να χρησιµοποιήσουν τις πληροφορίες που περιλαµβάνονται στο παρόν σηµείωµα στις επικοινωνιακές τους δραστηριότητες σχετικά µε το Ευρωπαϊκό Έτος και κατά τη διάρκεια αυτού. Ευρωπαϊκή ιθαγένεια: νοµική πραγµατικότητα ή µακρόπνοο ιδανικό; Η ευρωπαϊκή ιθαγένεια δεν είναι µια κενή έννοια αλλά ένα συγκεκριµένο καθεστώς, το οποίο ορίζεται και περιγράφεται µε ρητό τρόπο στις Συνθήκες της ΕΕ (άρθρα 20 έως 24 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκή Ένωσης). Οι πολίτες της ΕΕ, δηλαδή όλοι οι πολίτες των κρατών µελών της ΕΕ, απολαύουν συγκεκριµένων δικαιωµάτων που απορρέουν από τη νοµοθεσία της ΕΕ και που είναι τα ακόλουθα: [A] το δικαίωµα ελεύθερης κυκλοφορίας και εγκατάστασης στην ΕΕ [B] την απαγόρευση σε βάρος τους διακρίσεων για λόγους εθνικότητας [Γ] το δικαίωµα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι στις αυτοδιοικητικές εκλογές και στις ευρωεκλογές σε οποιαδήποτε χώρα της ΕΕ διαµένουν [ ] το δικαίωµα αρωγής κατά τη διαµονή τους σε τρίτες χώρες από την πρεσβεία ή το προξενείο µιας χώρας µέλους της ΕΕ και µάλιστα υπό τις ίδιες προϋποθέσεις µε αυτές που ισχύουν για τους πολίτες της εν λόγω χώρας µέλους [E] το δικαίωµα αναφοράς στο Ευρωκοινοβούλιο, προσφυγής στον Ευρωπαίο ιαµεσολαβητή και επικοινωνίας µε τα ευρωπαϊκά θεσµικά όργανα (σε οποιαδήποτε επίσηµη γλώσσα της ΕΕ) [ΣΤ] το δικαίωµα οργάνωσης ή υποστήριξης, από κοινού µε άλλους πολίτες της ΕΕ, πρωτοβουλίας Ευρωπαίων πολιτών για τη θέσπιση νέας ευρωπαϊκής νοµοθεσίας. Ενισχυµένη από αναθεωρήσεις της Συνθήκης, καθώς και από αποφάσεις του ικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η ιθαγένεια της ΕΕ, η οποία είναι πλέον και κατοχυρωµένη στον Χάρτη των Θεµελιωδών ικαιωµάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (κεφάλαιο V), περιλαµβάνει τα ατοµικά δικαιώµατα, τα οποία έχουν αναπτυχθεί παράλληλα µε την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση κατά τη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών. Οι εξελίξεις αυτές αντανακλούν µια ισχυρή πρόθεση, η οποία έχει υπογραµµιστεί και από τον Πρόεδρο Barroso στην οµιλία του για την κατάσταση της Ένωσης, να EL

2 - 2 - γίνουν βήµατα πέραν από την προσέγγιση της ενιαίας αγοράς προς την κατεύθυνση µιας πραγµατικής πολιτικής ένωσης η οποία να τοποθετεί τον πολίτη στο επίκεντρο του ευρωπαϊκού εγχειρήµατος. Χρειάζονται συνδυασµένες προσπάθειες σε όλα τα επίπεδα στην ΕΕ, έτσι ώστε η ιθαγένεια της ΕΕ να είναι πλέον µια απτή πραγµατικότητα στη ζωή των πολιτών. Ο απώτερος στόχος των πολιτικών της ΕΕ στον τοµέα της ιθαγένειας είναι να αισθάνονται όλοι οι πολίτες της ΕΕ σε οικείο περιβάλλον όπου και αν βρίσκονται στην ΕΕ και να αισθάνονται πραγµατικά ως Ευρωπαίοι, ακόµα και όταν είναι στο σπίτι τους. Αυτό σηµαίνει ότι πρέπει να ενισχυθούν τα ευρωπαϊκά δικαιώµατα των πολιτών και να διασφαλιστεί ότι θα µπορούν να τα ασκούν µε αποτελεσµατικό τρόπο στην καθηµερινή τους ζωή. Σηµαίνει, επίσης, την προαγωγή της ενεργού συµµετοχής των πολιτών στα δρώµενα της ΕΕ, µέσω της δηµιουργίας πραγµατικά ευρωπαϊκών δηµόσιων χώρων όπου οι πολίτες θα µπορούν να εκφράσουν τις ανησυχίες και τις ιδέες τους για την ανάπτυξη της ΕΕ, και µέσω έργων που θα τους επιτρέψουν να εργαστούν, να σπουδάσουν και να ζήσουν µε τους συµπολίτες τους της ΕΕ, συµβάλλοντας στην οικοδόµηση µιας κοινής ευρωπαϊκής ταυτότητας (παράλληλα µε την εθνική ιθαγένεια και τις περιφερειακές ή τοπικές ταυτότητες). Λαµβάνοντας υπόψη την προοπτική και τους µακρόπνοους στόχους που υπερβήκαν την ορθολογική και λειτουργική ιστορία της ΕΕ, η συζήτηση αυτή ευρίσκεται στην κορυφή της πολιτικής και επικοινωνιακής ηµερήσιας διάταξης των θεσµικών Οργάνων. Είναι δε πολύ επίκαιρη στο πλαίσιο της τρέχουσας οικονοµικής κρίσης και κρίσης εµπιστοσύνης, καθώς και εν όψει του Ευρωπαϊκού Έτους των Πολιτών το 2013 και των ευρωεκλογών το Προς τι το Ευρωπαϊκό Έτος των Πολιτών; Το 2010, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κάλεσε την Επιτροπή να δώσει ώθηση στη συζήτηση για την ευρωπαϊκή ιθαγένεια και να πληροφορήσει τους πολίτες της ΕΕ σχετικά µε τα δικαιώµατά τους, και ιδίως τα νέα δικαιώµατα που απορρέουν από τη Συνθήκη της Λισαβόνας. Στην έκθεση για την ιθαγένεια της ΕΕ που κατέθεσε το 2010, η Επιτροπή ανακοίνωσε ότι θα πρότεινε την ανακήρυξη του 2013 ως Ευρωπαϊκού Έτους των Πολιτών, έτσι ώστε οι πολίτες να έχουν επίγνωση των δικαιωµάτων τους και είναι σε θέση να τα ασκούν στην καθηµερινή τους ζωή. Η πρόταση της Επιτροπής εγκρίθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συµβούλιο τον Νοέµβριο του Σκοπός του Ευρωπαϊκού Έτους θα είναι η ευαισθητοποίηση των πολιτών για τα δικαιώµατα και τις ευκαιρίες που έχουν στην ΕΕ και η έναρξη διαλόγου µαζί τους µε θέµα την ανάπτυξη της ιθαγένειας της ΕΕ και του ευρωπαϊκού εγχειρήµατος εν γένει. ίνοντας ιδιαίτερη έµφαση στα εκατοµµύρια των διασυνοριακών περιπτώσεων και µετακινήσεων πολιτών που σηµειώνονται στην ΕΕ κάθε χρόνο, και µε σκοπό τη δηµιουργία ενός πραγµατικού ευρωπαϊκού χώρου για τους πολίτες, το Ευρωπαϊκό Έτος θα υπογραµµίσει:

3 Ποιά είναι τα δικαιώµατα που απορρέουν από την ιθαγένεια της ΕΕ - Πώς µπορούν να ωφεληθούν οι Ευρωπαίοι πολίτες από τα δικαιώµατα αυτά - Ποια είναι τα κύρια εµπόδια - Ποιος είναι ο δυνητικός αντίκτυπος των δικαιωµάτων που απορρέουν από την ιθαγένεια της ΕΕ - Πώς και γιατί πρέπει οι πολίτες να συµµετέχουν στο δηµοκρατικό βίο της ΕΕ. Τι θα συµβεί το 2013; ραστηριότητες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Το ΕΕ 2013 θα ξεκινήσει επίσηµα στις 10 Ιανουαρίου στο ουβλίνο, παράλληλα µε τη συνεδρίαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της Ιρλανδικής Προεδρίας, και θα προσλάβει τη µορφή «διαλόγου των πολιτών». Επιπλέον, παρόµοιοι διάλογοι θα διοργανωθούν σε όλη την ΕΕ κατά τη διάρκεια του 2013, πράγµα που θα φέρει τη συζήτηση για θέµατα της ΕΕ κοντά στους λαούς της Ευρώπης και θα οδηγήσει στη δηµιουργία πραγµατικά ευρωπαϊκών δηµόσιων χώρων στους δήµους της ΕΕ. Με δεδοµένο ένα συνολικό προϋπολογισµό 1 εκατ. ευρώ (ο τελικός προϋπολογισµός θα πρέπει να επιβεβαιωθεί µε την επίσηµη έγκρισή του από το Συµβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο), η συνεργασία µε θεσµικούς και άλλους εταίρους θα είναι το κλειδί για τη µεγαλύτερη προβολή του Ευρωπαϊκού Έτους. Η Επιτροπή θα συνεργαστεί µε φορείς της κοινωνίας πολιτών και µε σειρά ευρωπαϊκών και εθνικών οργανισµών που έχουν σχηµατίσει µια «συµµαχία» για τους σκοπούς του Ευρωπαϊκού Έτους των Πολιτών. Η Επιτροπή έχει επίσης αναπτύξει ένα εργαλείο επικοινωνίας και ένα σύνθηµα «Το θέµα είναι η Ευρώπη, το θέµα είστε εσείς», το οποίο θα χαρακτηρίσει τις δραστηριότητες του Ευρωπαϊκού Έτους Μια συγκεκριµένη πράξη που προβλέπεται για το Ευρωπαϊκό Έτος είναι η έγκριση από την Επιτροπή της δεύτερης έκθεσής της για την ιθαγένεια της ΕΕ το Μάιο του Η έκθεση αυτή θα προβαίνει σε απολογισµό της προόδου που έχει σηµειωθεί από το 2010 και θα διατυπώνει περαιτέρω προτάσεις για την άρση των εµποδίων που αντιµετωπίζουν οι πολίτες της ΕΕ στην προσπάθειά τους να αντλήσουν όλα τα οφέλη που προσφέρει η ιθαγένεια της ΕΕ. Η έκθεση αυτή θα βασίζεται σε µια ευρεία δηµόσια διαβούλευση που ξεκίνησε τον Μάιο 2012 και στα αποτελέσµατα δράσεων, όπως οι διάλογοι των πολιτών και η παρούσα εκδήλωση. ραστηριότητες της Επιτροπής των Περιφερειών Η ΕΤΠ συµµετείχε στην προκαταρκτική διαδικασία για την έναρξη του Ευρωπαϊκού Έτους και διοργάνωσε ένα φόρουµ στις 28 Νοεµβρίου, σε στενή συνεργασία µε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (γραφείο της Αντιπροέδρου Reding, Γ Επικοινωνίας και Γ ικαιοσύνης). Στο φόρουµ, η ΕΤΠ παρουσίασε µια µελέτη σχετικά µε τον αντίκτυπο της ιδιότητας του πολίτη της ΕΕ σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο και πρότεινε ένα σύνολο εργαλείων για τα µέλη της και άλλους φορείς σε τοπικό επίπεδο για την επικοινωνιακή προβολή του Ευρωπαϊκού Έτους. Η εργαλειοθήκη αυτή περιλαµβάνει ένα «ιαβατήριο της ΕΕ»: µια έκδοση για το ευρύ κοινό σχετικά µε

4 - 4 - την πολυµορφία της Ευρώπης και τα κοινά δικαιώµατα των πολιτών της ΕΕ. Είναι άγνωστο, προς το παρόν, πόσο θα προχωρήσει η ενεργός συµµετοχή της ΕτΠ και των µελών της σε διοργανικούς διαλόγους των πολιτών και σε άλλες εκδηλώσεις. Από πολιτικής πλευράς, η ΕτΠ θα συζητήσει (και θα υιοθετήσει) µια γνωµοδότηση πρωτοβουλίας για τα εκλογικά δικαιώµατα στην ΕΕ, που καταρτίστηκε από τον κ. György Gémesi (στην ηµερήσια διάταξη της επιτροπής CIVEX της ΕτΠ της 4ης εκεµβρίου 2012). Στο στάδιο της προετοιµασίας ευρίσκεται και άλλη µια σχετική γνωµοδότηση επί του κανονισµού για το καθεστώς και τη χρηµατοδότηση των ευρωπαϊκών πολιτικών κοµµάτων και των ευρωπαϊκών πολιτικών ιδρυµάτων µε εισηγητή τον κ. Sertö-Radics (στην ηµερήσια διάταξη της ίδιας συνεδρίασης CIVEX). Αµφότερες οι γνωµοδοτήσεις αναµένεται να υιοθετηθούν από τη σύνοδο ολοµέλειας της ΕτΠ στις 31 Ιανουαρίου/1 Φεβρουαρίου Προς τι η εστίαση του ενδιαφέροντος στα δικαιώµατα των πολιτών της ΕΕ κατά τη διάρκεια του Ευρωπαϊκού Έτους; Τα δικαιώµατα των πολιτών της ΕΕ είναι - τώρα περισσότερο από ποτέ - ένα βασικό στοιχείο για την αντιµετώπιση των µεγάλων προβληµάτων που αντιµετωπίζει σήµερα η Ευρώπη. Η ιθαγένεια της ΕΕ προσθέτει µια πολιτική διάσταση στη διαδικασία οικονοµικής ενοποίησης. Τα δικαιώµατα των πολιτών προάγουν την καλύτερη κατανόηση της αξίας της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και της συµµετοχής των πολιτών στη διαµόρφωσή της. Για παράδειγµα, το δικαίωµα της ελεύθερης κυκλοφορίας θα έχει σηµαντικές επιδράσεις στο µέλλον, δεδοµένου ότι ενισχύεται η σηµασία της κινητικότητας του εργατικού δυναµικού, της διασυνοριακής απασχόλησης ή της δια βίου µάθηση. Είναι το κλειδί για την εφαρµογή της στρατηγικής «Ευρώπη 2020». Από την άλλη πλευρά, το δικαίωµα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι στις αυτοδιοικητικές εκλογές και στις ευρωεκλογές, τα δικαιώµατα υποβολής αναφοράς και - µέσω της Πρωτοβουλίας Ευρωπαίων Πολιτών - η δυνατότητα ενεργοποίησης της διαδικασίας για τη θέσπιση νοµοθεσίας της ΕΕ µπορεί να αποτελέσουν έναν ισχυρό αντίλογο στον αυξανόµενο ευρωσκεπτικισµό. Αυτό καταδεικνύει σαφώς ότι οι πολίτες, ανεξάρτητα από την εθνικότητα ή τον τόπο διαµονής του, έχουν τον πρώτο και τον τελευταίο λόγο στην ευρωπαϊκή νοµοθετική διαδικασία. Οι πολίτες της ΕΕ εξακολουθούν να αντιµετωπίζουν πολλά εµπόδια στην άσκηση των δικαιωµάτων τους. Η ΕΕ έκθεση για την ιθαγένεια του 2010 (µια νέα έκθεση θα υποβληθεί στις 9 Μαΐου 2013) προσδιόρισε τρεις τοµείς στους οποίους απαιτείται δράση. Ένας από αυτούς είναι να εξασφαλιστεί η πλήρης τήρηση των δικαιωµάτων των πολιτών στα κράτη µέλη. Η µεταφορά των οδηγιών της ΕΕ στην εθνική νοµοθεσία ή διοικητικών διατάξεων στο νοµικό σύστηµα κάθε κράτους µέλους πρέπει να εξετάζονται µε περισσότερη προσοχή. Μια δεύτερη σύσταση ήταν να αρθούν όλα τα γραφειοκρατικά εµπόδια και να απλουστευτεί η άσκηση των ατοµικών δικαιωµάτων. Το τρίτο, πιο επείγον πόρισµα, ήταν ότι η ευαισθητοποίηση των πολιτών σχετικά µε τα δικαιώµατά τους εξακολουθεί να είναι πολύ χαµηλή, συµπέρασµα που επιβεβαιώθηκε και από την έρευνα του Ευρωβαρόµετρου (EB 294) το Σύµφωνα µε αυτό το Ευρωβαρόµετρο, παρόλο που η πλειοψηφία (79%) των πολιτών της ΕΕ υποστηρίζουν ότι είναι εξοικειωµένοι µε τον όρο «πολίτης της Ευρωπαϊκής Ένωσης», µόνο το 43%

5 - 5 - δηλώνουν ότι γνωρίζουν τι σηµαίνει και λιγότερο από το ένα τρίτο (32%) των ερωτηθέντων από τα 27 κράτη µέλη της ΕΕ θεωρούν ότι είναι καλά ενηµερωµένοι για τα δικαιώµατά τους ως πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης Το Ευρωπαϊκό Έτος, το οποίο αποτελεί κυρίως µια πλατφόρµα επικοινωνίας, θα πρέπει να ανταποκριθεί σε αυτή την ανάγκη και να προωθήσει τη συµµετοχή όλων των ενδιαφερόµενων µερών σε ευρωπαϊκό, εθνικό και τοπικό επίπεδο στις επικοινωνιακές και συµβουλευτικές δράσεις. Ποιο ρόλο µπορούν να διαδραµατίσουν οι αυτοδιοικητικές αρχές στη διασφάλιση των δικαιωµάτων των πολιτών της ΕΕ; Λόγω της εγγύτητάς τους προς την καθηµερινή ζωή των πολιτών, οι αυτοδιοικητικές αρχές µπορούν να διαδραµατίσουν σηµαντικό ρόλο σε αυτόν τον τοµέα. Ως το πρώτο καταφύγιο των πολιτών, θα πρέπει να ενισχύσουν την επίγνωση που έχουν οι πολίτες της ΕΕ για τα δικαιώµατα και τις υποχρεώσεις τους, να λάβουν όλα τα αναγκαία µέτρα για να ενθαρρύνουν την άσκηση των δικαιωµάτων αυτών, να µεριµνήσουν για την ορθή εφαρµογή τους και να άρουν τυχόν εµπόδια. Επίσης, οι αυτοδιοικητικές αρχές υποδέχονται πρώτες τους αφικνυόµενους νέους πολίτες της ΕΕ και τους βοηθούν να αισθανθούν ευπρόσδεκτοι στο νέο κοινωνικό περιβάλλον τους. Αναλαµβάνουν επίσης βασικό ρόλο στη στήριξη των συµπολιτών τους οι οποίοι επιθυµούν να περάσουν µέρος της ζωής τους σε άλλα µέρη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. ιαδραµατίζουν κεντρικής σηµασίας ρόλο στην προσπάθεια να υπογραµµιστεί πόσο πολύτιµες και αµοιβαία εµπλουτιστικές είναι αυτές οι πρωτοβουλίες. Στο πλαίσιο της έκθεσης που ανατέθηκε από την ΕτΠ το 2012, εξωτερικοί εµπειρογνώµονες από το Κέντρο Στρατηγικής και Αξιολόγησης Υπηρεσιών (CSES) προέβησαν σε απολογισµό του ρόλου που µπορούν να διαδραµατίσουν οι αυτοδιοικητικές αρχές µπορούν σε σχέση µε τα διάφορα δικαιώµατα των πολιτών της ΕΕ. Τα δικαιώµατα των πολιτών της ΕΕ Ελευθερία κυκλοφορίας και εγκατάστασης στην ΕΕ. ικαίωµα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι στις ευρωεκλογές στο κράτος µέλος κατοικίας. Ο ρόλος των αυτοδιοικητικών αρχών Οι αυτοδιοικητικές αρχές µπορούν να διαδραµατίσουν σηµαντικό ρόλο στην αύξηση της ευαισθητοποίησης και τη διευκόλυνση της άσκησης των δικαιωµάτων αυτών, τα οποία είναι το κλειδί για την ιθαγένεια της ΕΕ και για τη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς. Η καταγραφή πολιτών της ΕΕ θα πρέπει κανονικά να γίνεται σε τοπικό επίπεδο. Προαγωγή της συµµετοχής των αλλοδαπών κατοίκων, αύξηση της επίγνωσης των δυνατοτήτων εγγραφής στους εκλογικούς καταλόγους και προώθηση της συµµετοχής στις ευρωεκλογές.

6 - 6 - ικαίωµα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι στις αυτοδιοικητικές εκλογές. ικαίωµα προσφυγής στον Ευρωπαίο ιαµεσολαβητή. ικαίωµα υποβολής αναφοράς στο Ευρωκοινοβούλιο. ικαίωµα στη χρηστή διοίκηση: δικαίωµα ακρόασης, δικαίωµα πρόσβασης σε αρχεία, δικαίωµα /υποχρέωση της δηµόσιας διοίκησης σε αιτιολόγηση αποφάσεων, δικαίωµα απαίτησης αποζηµίωσης σε περίπτωση ζηµίας από δράση της ΕΕ, δικαίωµα σε απάντηση σε οποιαδήποτε επίσηµη γλώσσα της ΕΕ. ικαίωµα πρόσβασης σε έγγραφα. ικαίωµα σε διπλωµατική και προξενική προστασία εάν η χώρα τους δεν αντιπροσωπεύεται. Καταγραφή και προαγωγή της συµµετοχής των αλλοδαπών κατοίκων, αύξηση της επίγνωσης των δυνατοτήτων εγγραφής στους εκλογικούς καταλόγους και προώθηση της συµµετοχής στις αυτοδιοικητικές εκλογές. Καλλιέργεια της αίσθησης του ανήκειν στην τοπική κοινωνία, µε τη θέσπιση άλλων µέτρων. Ενηµέρωση των πολιτών πολίτες σχετικά µε τη δυνατότητα προσφυγής στο ιαµεσολαβητή. Η έννοια της ύπαρξης τοπικού/περιφερειακού διαµεσολαβητή συνδέεται µε το δικαίωµα στη χρηστή διοίκηση. Πληροφόρηση των πολιτών σχετικά µε την ύπαρξη του δικαιώµατος αυτού. Το δικαίωµα αυτό ισχύει άµεσα για τα όργανα της ΕΕ και τις αρχές των κρατών µελών στο πλαίσιο του άρθρου 41 του Χάρτη. Παρόµοιες υποχρεώσεις χρηστής διοίκησης ισχύουν και για τις αυτοδιοικητικές αρχές δυνάµει της εθνικής νοµοθεσίας. Το δικαίωµα αυτό ισχύει άµεσα για τα όργανα της ΕΕ και τις αρχές των κρατών µελών στο πλαίσιο του άρθρου 42 του Χάρτη. Παρόµοιες υποχρεώσεις ισχύουν και για τις αυτοδιοικητικές αρχές δυνάµει της εθνικής νοµοθεσίας. Πληροφόρηση και συνειδητοποίηση. Η Επιτροπή των Περιφερειών υιοθέτησε ορισµένες γνωµοδοτήσεις τα τελευταία δύο χρόνια επιβεβαιώνοντας τις συστάσεις της έκθεσης για την ιθαγένεια της ΕΕ του Στη γνωµοδότηση σχετικά µε την έκθεση για την ιθαγένεια της ΕΕ (2010) τονίζεται ότι οι αυτοδιοικητικές αρχές πρέπει να είναι περισσότερο παρούσες στις συµµετοχικές διαδικασίες που θα πρέπει να τεθούν σε εφαρµογή προκειµένου να επιτραπεί στους πολίτες να συµβάλουν περισσότερο στον καθορισµό των πολιτικών της ΕΕ και που δίνουν συγκεκριµένη υπόσταση στα δικαιώµατά τους. Στη γνωµοδότηση σχετικά µε το πρόγραµµα της Στοκχόλµης για την ελευθερία, την ασφάλεια και τη δικαιοσύνη (2010) τονίζεται ότι οι περιφέρειες και οι δήµοι συµβάλλουν στη διαµόρφωση ενός υγιούς "πολιτισµού θεµελιωδών δικαιωµάτων", µε ιδιαίτερη προσήλωση στις αρχές της πολιτικής συµµετοχής, όπως προβλέπεται στη Συνθήκη της Λισαβόνας και στα Συντάγµατα των κρατών µελών. Η γνωµοδότηση αυτή, καθώς και η γνωµοδότηση πρωτοβουλίας που επί του παρόντος ευρίσκεται στο στάδιο της επεξεργασίας,

7 - 7 - συνιστούν επίσης την αναζήτηση τρόπων προκειµένου να δοθούν στους πολίτες της ΕΕ πιο εκτεταµένες δυνατότητες συµµετοχής στις εκλογές στη χώρα διαµονής τους. Περισσότερες πληροφορίες Ευρωπαϊκή Επιτροπή: - Ιθαγένεια της ΕΕ: - Έκθεση για την Ιθαγένεια της ΕΕ 2010: - Ευρωβαρόµετρο 294: - Πρόταση για το Ευρωπαϊκό Έτος των Πολιτών (COM/2011/0489 final): =COMfinal&an_doc=2011&nu_doc=489 - Θεµατική ιστοσελίδα του Ευρωπαϊκού Έτους: Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο: - ιαδικασία έγκρισης, Ευρωπαϊκό Έτος των Πολιτών: Συµµαχία για το Ευρωπαϊκό Έτος των Πολιτών: - ίκτυο της κοινωνίας πολιτών: Επιτροπή των Περιφερειών: - Ιστοσελίδα για το φόρουµ της 28 ης Νοεµβρίου 2012 και το Ευρωπαϊκό Έτος των Πολιτών 2013 (συµπεριλαµβανοµένων των εργαλείων): - Στη γνωµοδότηση σχετικά µε την έκθεση για την ιθαγένεια της ΕΕ (Πέλλα, 2010): - Γνωµοδότηση για το πρόγραµµα της (Poppenhäger, 2010): Σχέδιο γνωµοδότησης για τα εκλογικά δικαιώµατα της ΕΕ (Gemesi, θα υιοθετηθεί τον Ιανουάριο του 2013): V/036&id= Σχέδιο γνωµοδότησης σχετικά µε το καθεστώς και τη χρηµατοδότηση των ευρωπαϊκών πολιτικών κοµµάτων και των ευρωπαϊκών πολιτικών ιδρυµάτων (Sértı-Radics, θα υιοθετηθεί τον Ιανουάριο του 2013): V/037&id= Έκθεση µε θέµα οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές προάγουν την ευρωπαϊκή ιθαγένεια και τα δικαιώµατα των πολιτών της ΕΕ (επεξεργασία CSES, 2012): Ευρωπαϊκή Οικονοµική και Κοινωνική Επιτροπή: - Γνωµοδότηση για το Ευρωπαϊκό Έτος των Πολιτών (GobiĦš, 2012): CDR _00_00_TRA_INFO