Επιστηµονική Εργασία υπό Εξέλιξη (Working Paper) No Το κοινό λάθος της κοινής λογικής Μια βασική διόρθωση στην λογιστική προσέγγιση.

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Επιστηµονική Εργασία υπό Εξέλιξη (Working Paper) No. 731. Το κοινό λάθος της κοινής λογικής Μια βασική διόρθωση στην λογιστική προσέγγιση."

Transcript

1 Επιστηµονική Εργασία υπό Εξέλιξη (Working Paper) No. 731 Το κοινό λάθος της κοινής λογικής Μια βασική διόρθωση στην λογιστική προσέγγιση Του gmont Kakarot-Handtke Ινστιτούτο Οικονοµικών και Δικαίου, Πανεπιστήµιο της Στουτγάρδης Σεπτέµβριος 2012 The Levy conomics Institute Working Paper Collection presents research in progress by Levy Institute scholars and conference participants. The purpose of the series is to disseminate ideas to and elicit comments from academics and professionals. Levy conomics Institute of ard College, founded in 1986, is a nonprot, nonpartisan, independently funded research organization devoted to public service. Through scholarship and economic research it generates viable, effective public policy responses to important economic problems that profoundly affect the quality of life in the United States and abroad. Levy conomics Institute P.O. ox 5000 Annandale-on-Hudson, NY Copyright Levy conomics Institute 2012 All rights reserved. 1

2 Περίληψη Η εργασία αυτή θεωρεί δεδοµένη την επεξηγηµατική ανωτερότητα της ενοποιηµένης νοµισµατικής προσέγγισης. Θα αποδείξει ότι η λογιστική προσέγγιση θα µπορούσε να προσφέρει ακόµα περισσότερα, µε την προϋπόθεση ότι απελευθερώνεται από θεωρητικά αβάσιµες έννοιες όπως αυτήν του ΑΕΠ και άλλων τεχνηµάτων της προσέγγισης της ισορροπίας. Η εθνική λογιστική, ως εκ τούτου, δεν παρέχει ένα µοντέλο της οικονοµίας, αλλά αποτελεί µια αριθµητική αντανάκλαση της υποκείµενης θεωρίας. Αυτή η θεωρία είναι που θα εξεταστεί, θα διορθωθεί, και τελικά θα αντικατασταθεί στο κείµενο που ακολουθεί. Το επίσηµο σηµείο αναφοράς είναι «η ενοποιηµένη προσέγγιση για την πίστωση, το χρήµα, το εισόδηµα, την παραγωγή και τον πλούτο» που ανέπτυξαν οι Wynne Godley και Marc Lavoie. Εισαγωγή Σε µια συνολική επισκόπηση, ο ezemer (2009) παρουσίασε στοιχεία που δείχνουν ότι η λογιστική ή τα µακροοικονοµικά µοντέλα ροής αµοιβαίων κεφαλαίων συνέβαλαν στην πρόβλεψη της πιστωτικής κρίσης και της οικονοµικής ύφεσης. Αντιπαραθέτοντας την «λογιστική» προσέγγιση έναντι των µοντέλων «ισορροπίας» βοηθά στο να κατανοήσουµε γιατί κανείς από τους χρήστες των µοντέλων ισορροπίας δεν µπόρεσε να προβλέψει την χρηµατοοικονοµική κρίση του , ενώ κάποιοι άλλοι που χρησιµοποιούσαν λογιστικά µοντέλα µπόρεσαν να προβλέψουν τον ερχοµό µιας µεγάλης κρίσης. Η παρούσα εργασία θεωρεί δεδοµένη την επεξηγηµατική ανωτερότητα της ενοποιηµένης νοµισµατικής προσέγγισης. Θα αποδείξει ότι η λογιστική προσέγγιση θα µπορούσε να γίνει ακόµα καλύτερη, µε την προϋπόθεση ότι απελευθερώνεται από θεωρητικά αβάσιµες έννοιες όπως αυτήν του ΑΕΠ και άλλων τεχνηµάτων της προσέγγισης της ισορροπίας. Η εθνική λογιστική από µόνη της δεν παρέχει ένα µοντέλο της οικονοµίας, αλλά είναι, στην καλύτερη των περιπτώσεων, µια αµερόληπτη αριθµητική αντανάκλαση της υποκείµενης θεωρίας. Αυτή η θεωρία είναι που θα εξεταστεί, θα διορθωθεί, και τελικά θα αντικατασταθεί στο κείµενο που ακολουθεί. Το επίσηµο σηµείο αναφοράς είναι «η ενοποιηµένη προσέγγιση για την πίστωση, το χρήµα, το εισόδηµα, την παραγωγή και τον πλούτο» που ανέπτυξαν οι Wynne Godley και Marc Lavoie (2007). Αποτελεί κοινή πεποίθηση ότι δεν υπάρχει κάποια διαχωριστική γραµµή µεταξύ «οικονοµικών» και «λογιστικής». Η οικονοµική θεωρία και η εθνική λογιστική θα πρέπει να συµβαδίζουν. Η λογιστική προσέγγιση δεν είναι απλά η συλλογή στοιχείων για αγοραίες συναλλαγές και η ερµηνεία τους. Δεν µπορεί να υπάρξουν λογαριασµοί παραγωγής και εισοδήµατος χωρίς να υπάρχει αρχικά µια θεωρία για την αµοιβή των συντελεστών και του κέρδους. Ως εκ τούτου, συνεπώς, είναι µάταιο να ελπίζουµε ότι µπορεί να καταλήξουµε στην αλήθεια µέσω της Πολιτικής Οικονοµίας ή κάποιου άλλου κλάδου των κοινωνικών επιστηµών, ενώ κοιτάζουµε για εµπειρικά στοιχεία και γεγονότα στην συµπαγή πολυπλοκότητα µε την οποία τα περιβάλλει η φύση, και να προσπαθούµε να αποσπάσουµε ένα γενικό 2

3 νόµο µε τη διαδικασία της επαγωγής από µια σύγκριση στοιχείων. Δες υπάρχει καµία άλλη µέθοδος εκτός από την µέθοδο εκ των προτέρων, ή αυτής της «αφηρηµένης εικασίας» (Mill 2004, σελ ) Με άλλα λόγια, θα πρέπει κανείς να κάνει ένα άλµα από τα συνήθη οικονοµικά που ασχολούνται µε εύκολα κατανοήσιµα φαινόµενα σε µικρή κλίµακα σε ένα εξαιρετικά αφηρηµένο σύνολο θεµελιωδών προτάσεων για την οικονοµία στο σύνολό της. Οι θεωρίες έχουν µια λογική αρχιτεκτονική που αποτελείται από υποθέσεις και συµπεράσµατα ή, σε ένα καθαρά τυπικό πλαίσιο, από αξιώµατα και θεωρήµατα. Κάθε θεωρία ξεκινά από ένα µικρό σύνολο θεµελιακών «υποθέσεων ή αξιωµάτων ή παραδοχές ή ακόµη και αρχές» (Schumpeter 1994, σελ., 15). Δεν είναι απαραίτητη ανάγκη να τυποποιηθούν οι θεµελιώδεις προτάσεις µιας θεωρίας, αλλά είναι µια καλή ιδέα. Η τυποποίηση είναι ένας τρόπος για να κάνει κανείς τα πρώτα βήµατα από το δάσος των σιωπηρών παραδοχών και της οµίχλης που επικρατεί, το έδαφος που απαιτείται για τη θεωρία που εξετάζεται.... Σε περιοχές της επιστήµης όπου υπάρχει µεγάλη διαµάχη ακόµη και για τις πιο στοιχειώδεις έννοιες, η αξία της εν λόγω τυποποίησης µπορεί να είναι σηµαντική (Suppes 1968, σελ., ). Ωστόσο, η τυποποίηση καθεαυτού δεν είναι επαρκής. Η θεωρία της γενικής ισορροπίας είναι τυποποιηµένη αλλά στηρίζεται σε µια σειρά από αξιώµατα συµπεριφοράς (Arrow και Hahn 1991, σελ., V). Δεν αναγνωρίζεται πάντα το γεγονός ότι η προσέγγιση αυτή έχει εγκαταλειφθεί από τους κύριους υποστηρικτές της. Είναι καλό να έχουµε [την τεχνικά καλύτερη µελέτη των ισορροπιών], αλλά ίσως έχει έρθει η ώρα να δούµε εάν µπορεί να χρησιµεύσει σε µια ανάλυση για το πώς συµπεριφέρονται οι οικονοµίες. Διανοητικά, το πιο συναρπαστικό ερώτηµα είναι το εξής: είναι αλήθεια ότι η επιδίωξη του ιδιωτικού συµφέροντος δεν παράγει χάος αλλά συνοχή, και αν ναι, πώς γίνεται αυτό; (Hahn, 1984, σελ., 102). Το πρόβληµα είναι ότι δεν υπάρχει καµία πειστική εναλλακτική λύση. Δεν υπάρχει καµία δήλωση που να χαρακτηρίζει τον τρόπο µε τον οποίον υπογραµµίζει η µετα-κεϋνσιανή τη λειτουργία µιας βιοµηχανικής καπιταλιστικής οικονοµίας ως ένα οργανικό σύνολο. (Godley και Lavoie 2007, σελ., 3, αρχική έµφαση). Ως εκ τούτου, τα συνηθισµένα επίσηµα σηµεία από τα οποία ξεκινάει µια ανάλυση έχουν αντικατασταθεί στην παρούσα εργασία από δοµικά αξιώµατα. Με την επιλογή αντικειµενικών δοµικών σχέσεων ως αξιώµατα, οι γνωστές συµπεριφοριστικές υποθέσεις δεν αποκλείονται αλλά υποβιβάζονται προσωρινά στην περιφέρεια. Η δοµική αξιωµατοποίηση παρέχει τη σωστή θεωρία κέρδους. Αυτό, µε τη σειρά του, αποτελεί την προϋπόθεση για να δοθεί εξήγηση στο πώς λειτουργεί η νοµισµατική οικονοµία. 3

4 Τα οικονοµικά στοιχεία και οι λογικές σχέσεις µεταξύ τους παρουσιάζονται στο τµήµα 1. Η συντοµότερη δυνατή περιγραφή της πιο στοιχειώδους οικονοµικής διαµόρφωσης περιλαµβάνει το χρήµα, την πίστωση, το χρέος, τα κέρδη, τα διανεµηµένα κέρδη, καθώς και την τιµή εκκαθάρισης της αγοράς σε όλα τα επίπεδα της απασχόλησης. Η διάκριση µεταξύ κέρδους και διανεµόµενου κέρδους είναι ζωτικής σηµασίας. Μια ωµή καταγραφή συναλλαγών µας δίνει την ευκαιρία να δούµε ξεκάθαρα αυτή τη διάκριση και τις οικονοµικές επιπτώσεις στη λογιστική µήτρα. Η µαγειρεµένη καταγραφή συναλλαγών παράγει την ψευδή ισότητα της αποτιµώµενης παραγωγής και του εισοδήµατος. Στην τµήµα 2, η ανάλυση επεκτείνεται στην οικονοµία των επενδύσεων. Έχει αποδειχθεί ότι η ισότητα/οµοιότητα δεν µπορεί να προκύψει µε έναν επίσηµα αποδεκτό τρόπο από την εθνική λογιστική. Η εργασία ολοκληρώνεται µε µερικά συµπεράσµατα που διαµορφώνονται στο τµήµα Τα οικονοµικά στοιχεία και οι λογικές τους σχέσεις 1.1 Δοµικά αξιώµατα Τα πρώτα τρία δοµικά αξιώµατα αφορούν το εισόδηµα, την παραγωγή και τις δαπάνες σε µια περίοδο αυθαίρετου χρονικού διαστήµατος. Με βολικό τρόπο, το µήκος της χρονικής περιόδου υποτίθεται ότι είναι το ηµερολογιακό έτος. Η απλότητα απαιτεί να έχουµε µια παγκόσµια οικονοµία, µια επιχείρηση, και ένα προϊόν. Όλες οι ποσοτικές και χρονικές επεκτάσεις πρέπει να αναβληθούν έως ότου οι επιπτώσεις της πιο στοιχειώδους οικονοµικής διαµόρφωσης είναι απόλυτα διαφανείς. Η αξιωµατοποίηση έχει να κάνει µε την διαπίστωση του ελάχιστου αριθµού υποθέσεων. Για αρχή, αρκούν τρείς. Το συνολικό εισόδηµα του τοµέα των νοικοκυριών Υ στην περίοδο t είναι το άθροισµα του εισοδήµατος από µισθούς, δηλαδή το προϊόν του επιπέδου των µισθών W και των ωρών εργασίας L, και τα διανεµόµενα κέρδη, δηλαδή το προϊόν του µερίσµατος D και ο αριθµός των µετοχών Ν. Y = WL + DN t (1) Η παραγωγή του επιχειρηµατικού τοµέα O είναι το προϊόν της παραγωγικότητας R και των ωρών εργασίας. Ο RL = t (2) ΟΙ καταναλωτικές δαπάνες C του τοµέα των νοικοκυριών είναι το προϊόν της τιµής P και της αγορασµένης ποσότητας Χ. C = PX t (3) Τα αξιώµατα αντιπροσωπεύουν την καθαρή οικονοµία κατανάλωσης, δηλαδή, χωρίς επενδυτικές δαπάνες, χωρίς εξωτερικό εµπόριο, και χωρίς φορολογία ή όποια άλλη 4

5 δραστηριότητα του κρατικού τοµέα. Όλες οι αξιωµατικές µεταβλητές µετριούνται ως βάση αρχής. Καµία µη εµπειρική έννοια όπως η χρησιµότητα, η ισορροπία, ο ορθολογισµός, οι φθίνουσες αποδόσεις, ή ο τέλειος ανταγωνισµός δεν λαµβάνονται υπόψη στις προτάσεις. Το οικονοµικό νόηµα είναι αρκετά προφανές για το σύνολο των δοµικών αξιωµάτων. Αυτό που αξίζει αναφορά είναι ότι το συνολικό εισόδηµα στον ορισµό (1) είναι το άθροισµα του εισοδήµατος των µισθών και του διανεµόµενου κέρδους και όχι το εισόδηµα µισθών και το κέρδος. Το κέρδος, όπως ορίζεται από το (7), και το διανεµηµένο κέρδος, όπως δίνεται στο (1), είναι αρκετά διαφορετικά πράγµατα. 1.2 Ορισµοί Οι ορισµοί συµπληρώνονται από τη σύνδεση µεταβλητών στη δεξιά πλευρά του σηµείου οµοιότητας που έχουν ήδη εισαχθεί από τα αξιώµατα. Με το (4), τα εισοδήµατα από µισθούς Y και τα διανεµόµενα κέρδη W Y ορίζονται ως: D Y WL Y DN. t (4) W D Οι ορισµοί δεν προσθέτουν νέο περιεχόµενο στο σύνολο των αξιωµάτων, αλλά καθορίζουν το λογικό πλαίσιο των εννοιών. Οι νέες µεταβλητές εισήχθησαν µε νέα αξιώµατα. Ορίζουµε την αναλογία των πωλήσεων ως: X ρ X. t (5) O Μια αναλογία των πωλήσεων ρ X =1 δείχνει ότι η ποσότητα που πωλείται Χ και η ποσότητα που παράγεται O είναι ίσες ή, µε άλλα λόγια, ότι η αγορά του προϊόντος είναι απενεργοποιηµένη. Ορίζουµε την αναλογία δαπανών ως: C ρ. t (6) Y Η αναλογία των δαπανών ρ =1δείχνει ότι οι καταναλωτικές δαπάνες C είναι ίσες µε το συνολικό εισόδηµα Υ, δηλαδή, µε άλλα λόγια, ότι ο προϋπολογισµός του τοµέα των νοικοκυριών είναι ισοσκελισµένος. 1.3 Κέρδος Το οικονοµικό κέρδος του επιχειρηµατικού κλάδου για την περίοδο t ορίζεται από το (7) ως η διαφορά µεταξύ των εσόδων από τις πωλήσεις, ή η οικονοµία ως σύνολο ταυτίζεται 5

6 µε τις καταναλωτικές δαπάνες C, και τα κόστη, που εδώ ταυτίζονται µε τα εισοδήµατα από µισθούς Y. W ΔQ C Y with ρ = 1 t. (7) W X Σε σαφή µορφή, µετά την αντικατάσταση του (3) και του (4), ο ορισµός αυτός είναι ταυτόσηµος µε εκείνον της θεωρίας της επιχείρησης: ΔQ PX WL. t (8) Εισάγοντας το πρώτο αξίωµα (1) και τον ορισµό (4) στο (7), έχουµε: ΔQ C Y + Y. t (9) Οι τρεις ορισµοί είναι τυπικά ισοδύναµοι, δηλαδή, τα κέρδη µπορούν να εξεταστούν κάτω από τρεις διαφορετικές οπτικές γωνίες που διαµορφώνουν µαζί ολόκληρη την εικόνα. Η εξίσωση (9) δείχνει τη σχέση µεταξύ του κέρδους Δ Q και του διανεµόµενου κέρδους Y η οποία είναι αόρατη στην εξίσωση (7) ή (8). D D 1.4 Η υπεροχή της θεωρίας Αν τα διανεµόµενα κέρδη Y έχουν οριστεί στο µηδέν στο πρώτο αξίωµα (1), τότε D Y Y και το κέρδος ή η ζηµία του τοµέα των επιχειρήσεων Δ Q καθορίζεται όπως = W φαίνεται στο σχήµα 1. 6

7 Σχήµα 1: Η εµφάνιση του οικονοµικού κέρδους δηλαδή Y D =0 και ρ X =1. Δ Q στην απλούστερη περίπτωση, Στο διάγραµµα µε τα τέσσερα τεταρτηµόρια (για συντοµία διάγραµµα 4QPR), η απλοποιηµένη οικονοµία κατανάλωσης γίνεται άµεσα κατανοητή. Οι τέσσερις άξονες αποτελούν τις θετικές ορθολογικές τιµές των µεταβλητών της απασχόλησης L, του εισοδήµατος Y, των καταναλωτικών δαπανών C, της ποσότητας που αγοράστηκε Χ, και της παραγωγής O, αντίστοιχα. Η διχοτόµος γραµµή στο βορειοδυτικό τεταρτηµόριο αντικατοπτρίζει το εισόδηµα από τον οριζόντιο στον κατακόρυφο άξονα. Τα τεταρτηµόρια αριθµούνται σύµφωνα µε τα αξιώµατα που περικλείουν. Στο 1 ο τεταρτηµόριο το συνολικό εισόδηµα Υ δίνεται ως προϊόν του επιπέδου των µισθών W και των ωρών εργασίας L επειδή τα διανεµόµενα κέρδη έχουν οριστεί στο µηδέν στην εξίσωση (1), ως εκ τούτου Y Y. Το επίπεδο των µισθών είναι ίσο µε την = W εφαπτοµένη λειτουργία της γωνίας της ακτίνας στο L = 1. Στο 2 ο τεταρτηµόριο η παραγωγή O δίνεται ως προϊόν της παραγωγικότητας R και των ωρών εργασίας L. Η παραγωγικότητα καθορίζεται από την υποκείµενη διαδικασία της παραγωγής και µπορεί να ποικίλει ανάλογα µε τον συντελεστή της εργασίας. Η ακτίνα από τη βάση που αντιπροσωπεύει το δεύτερο αξίωµα (2) δεν θα πρέπει ως εκ τούτου να ερµηνευθεί ως µια γραµµική συνάρτηση της παραγωγής. Το δεύτερο αξίωµα µπορεί να ακολουθήσει οποιαδήποτε συνάρτηση παραγωγής. Στο 3 ο τεταρτηµόριο οι καταναλωτικές δαπάνες C δίνονται ως προϊόν της τιµής P και της ποσότητας που αγοράστηκε Χ. 7

8 Η κατάσταση της εκκαθάρισης της αγοράς καθορίζει ότι η τιµή γίνεται τώρα η εξαρτηµένη µεταβλητή. Από τις εξισώσεις (3) και (6) συνεπάγεται: Â W P = ρ if ρx = 1; YD = 0 t. R (10) Η τιµή εκκαθάρισης της αγοράς P Â είναι µεγαλύτερη από το µοναδιαίο κόστος των µισθών W R εάν η αναλογία των δαπανών ρ είναι µεγαλύτερη από τη µονάδα. Το κέρδος ανά µονάδα είναι θετικό. Αυτό είναι που βλέπει η επιχείρηση. Η επιχείρηση δεν µπορεί να δει ότι η τιµή εκκαθάρισης της αγοράς είναι πάνω από το µισθολογικό κόστος της µονάδας επειδή η αναλογία των δαπανών είναι πάνω από την µονάδα. Το κέρδος χαρακτηρίζεται από τις ισοδύναµες εξισώσεις (7) έως (9). Για να διαµορφώσει κέρδος στο σύνολο του ο επιχειρηµατικός κλάδος, η καταναλωτική δαπάνη C θα πρέπει στην απλούστερη περίπτωση (δηλαδή Y D =0) να είναι µεγαλύτερη από το εισόδηµα από µισθούς Y. Συνεπώς, για να προκύψει κέρδος σε µια καθαρή οικονοµία κατανάλωσης, W ο τοµέας των νοικοκυριών θα πρέπει να τρέχει έλλειµµα για τουλάχιστον µια περίοδο. Αυτό µε τη σειρά του καθιστά την συµπερίληψη του χρηµατοπιστωτικού τοµέα υποχρεωτική. Μια θεωρία που δεν περιλαµβάνει τουλάχιστον µια τράπεζα που στηρίζει την ταυτόχρονη πιστωτική επέκταση δεν µπορεί να συλλάβει τα βασικά χαρακτηριστικά της οικονοµίας της αγοράς. 1.5 Η συµπληρωµατικότητα της κατανάλωσης των αποταµιεύσεων και του κέρδους Η καταναλωτική δαπάνη C στο Σχήµα 1 είναι µεγαλύτερη από το εισόδηµα Y (προς το παρόν και σύµφωνα µε την εξίσωση (1) = Y W και = Y W ), που σηµαίνει ότι τα νοικοκυριά καταναλώνουν αποταµιεύσεις ( dissave ). Η κατανάλωση αποταµιεύσεων ορίζονται ως ΔS Y C. t (11) Για την περίοδο που εξετάζουµε ο προϋπολογισµός του τοµέα των νοικοκυριών δεν είναι ισοσκελισµένος. Ένας εναλλακτικός τρόπος για να δηλώσουµε ότι τα νοικοκυριά καταναλώνουν αποταµιεύσεις είναι ρ >1ή το αντίθετο στην περίπτωση που αποταµιεύουν ρ <1. Για µια εύκολη σύγκριση οι ορισµοί για το κέρδος (7) και τις αποταµιεύσεις (11) αντιπαρατίθενται: 8

9 ΔQ C Y W ΔS Y C if Y = 0 ΔQ W D ΔS (12) Η συµπληρωµατικότητα των ορισµών καθορίζει ότι το κέρδος είναι ίσο µε την κατανάλωση αποταµιεύσεων και η απώλεια είναι ίση µε τις αποταµιεύσεις. Τα κέρδη για τον κλάδο των επιχειρήσεων στο σύνολό τους δεν έχουν καµία σχέση µε την παραγωγικότητα ή την αποδοτικότητα. Διαφορετικές παραγωγικότητες, µισθοί, ή επίπεδα απασχόλησης, τα οποία ενσωµατώνονται στην εξίσωση (8), παίζουν σηµαντικό ρόλο όταν πρόκειται για την κατανοµή του οικονοµικού κέρδους Δ Q µεταξύ των επιχειρήσεων που συνθέτουν τον επιχειρηµατικό τοµέα. Οι ατοµικές επιχειρήσεις δεν µπορούν να δουν ότι η κατανάλωση αποταµιεύσεων εκ µέρους των νοικοκυριών είναι, σύµφωνα µε την εξίσωση (12), η απόλυτη πηγή του κέρδους σε µια καθαρή οικονοµία κατανάλωσης. Θέτοντας το µεταφορικά, οι φορείς είναι αλυσοδεµένοι στο σπήλαιο του Πλάτωνα και προσπαθούν να βγάλουν νόηµα από τα πιο κοντινά φαινόµενα που παρατηρούν. 1.6 Ο κοινός λογισµός από τον Adam Smith έως σήµερα Το µοντέλο στο Σχήµα 1 αποτελείται από ένα σύνολο δοµικών αξιωµάτων και δύο όρους, δηλαδή Y D =0 και ρ X =1. Οι επιπτώσεις αυτής της απλοποιηµένης οικονοµικής διαµόρφωσης µπορεί να συνοψισθούν ως εξής: Προκειµένου να προκύψει κέρδος για πρώτη φορά σε µια καθαρή οικονοµία κατανάλωσης,ο τοµέας των νοικοκυριών θα πρέπει να τρέξει έλλειµµα τουλάχιστον για µία περίοδο. Τα έσοδα του επιχειρηµατικού τοµέα µπορεί να είναι µεγαλύτερα από το κόστος µόνο εφόσον, στην απλούστερη όλων των πιθανών περιπτώσεων, οι καταναλωτικές δαπάνες είναι µεγαλύτερες από το εισόδηµα των µισθών. Το εισόδηµα από µισθούς είναι η αµοιβή του συντελεστή εργασίας L. Το κέρδος Δ Q δεν είναι συντελεστής εισοδήµατος. Δεδοµένου ότι το κεφάλαιο είναι ανύπαρκτο σε µια καθαρή οικονοµία κατανάλωσης, το κέρδος δεν είναι λειτουργικά συνδεδεµένο µε το κεφάλαιο. Το κέρδος δεν έχει κανένα πραγµατικό αντίστοιχο µε τη µορφή µερίσµατος στην πίτα της παραγωγής. Τα κέρδη έχουν ένα νοµισµατικό οµόλογο. Η ύπαρξη και το µέγεθος του οικονοµικού κέρδους δεν εξαρτώνται από τη συµπεριφορά της µεγιστοποίησης του κέρδους, αλλά αποκλειστικά και µόνο από την αναλογία των δαπανών. 9

10 Η αξία της παραγωγής είναι, στη γενική περίπτωση, διαφορετική από το άθροισµα του συντελεστή του εισοδήµατος. Αυτή είναι η καθοριστική ιδιότητα της νοµισµατικής οικονοµίας. Μόνο στην οριακή περίπτωση Y D =0, ρ X =1, και ρ =1είναι η αξία της παραγωγής ίση προς τον συντελεστή του εισοδήµατος, δηλαδή C Y. Αυτή είναι η υπόθεση του µηδενικού κέρδους. Το Σχήµα 1 µας λέει µε απλά λόγια ότι η αξία της παραγωγής είναι µεγαλύτερη από τον συντελεστή του εισοδήµατος. Το θεµελιώδες σφάλµα της θεωρίας της αξίας είναι ότι ξεκινά από την παραδοχή ότι η αξία της παραγωγής των αγαθών και των υπηρεσιών είναι πάντα µεγαλύτερη από το άθροισµα του συντελεστή των εισοδηµάτων (Godley και Lavoie 2007, σελ., 4). Αυτό το σφάλµα εµφανίζεται από τα πρώτα στάδια της εξέλιξης της οικονοµικής θεωρίας. = W... ολόκληρη η τιµή της ετήσιας παραγωγής, διαιρείται σε τρία µέρη: στο ενοίκιο της γης, στους µισθούς του εργατικού δυναµικού, και στα κέρδη των µετοχών. (Smith 2008, σελ., 155). Ο Ricardo ακόνισε την διαίσθηση του Smith σχετικά µε την κατανοµή της πίτας. Η θεωρία του Ricardo για τους µισθούς είναι πολύ απλή: Ό, τι αυξάνει τους µισθούς της εργασίας µειώνει τα κέρδη των µετοχών. Με άλλα λόγια, οι µισθοί µπορούν να αυξηθούν µόνο εις βάρος των κερδών, ή αντιστρόφως ανάλογα... «Το όλο θέµα είναι τόσο προφανές που αποτελεί σχεδόν µια αυταπόδεικτη αλήθεια. Μια πίτα µοιράζεται µεταξύ δύο ατόµων. Αν κάποιος παίρνει περισσότερο από ότι του αναλογεί, δεν είναι προφανές ότι ο άλλος θα παίρνει µικρότερο µερίδιο;» Gide και Rist, αναφέρεται στον (Redman 1997, σελ., 280). Ο JS Mill δεν ήταν φιλικά προσκείµενος απέναντι στις κοινοτοπίες της κοινής λογικής. Οι άνθρωποι φαντάζονται ότι επειδή είδαν τον ήλιο να ανατέλλει και να δύει, τα αστέρια περιστρέφονται σε κύκλους γύρω από τον πόλο. Ξέρουµε τώρα ότι δεν είδαν τέτοιο πράγµα. Αυτό που πραγµατικά είδαν ήταν µια σειρά εµφανίσεων, εξίσου συµβατή µε τη θεωρία που είχαν και µε µια εντελώς διαφορετική. Φαίνεται περίεργο ότι µια τέτοια περίπτωση όπως αυτή δεν ήταν αρκετή για να ανοίξει τα µάτια των φανατικών της κοινής λογικής, και τους ενέπνευσε µε µια ακόµα πιο µετριοπαθή δυσπιστία της ικανότητας της απλής άγνοιας να κρίνουν τα συµπεράσµατα της µορφωµένης σκέψης. (Mill 2006, σελ.. 783, αρχική έµφαση). 10

11 Εκτός από το ότι είναι αλαζονική, η κοινή λογική απλά δεν είναι σε θέση να αντιµετωπίσει ζητήµατα που αφορούν την πραγµατικότητα. Ο Keynes επίσης δεν είχε σαφή ιδέα για τις θεµελιώδεις οικονοµικές έννοιες του εισοδήµατος και του κέρδους. Πάλεψε πολύ για να λύσει το παζλ αναφορικά µε το κέρδος, αλλά στο τέλος σήκωσε ψηλά τα χέρια και εµπνεύστηκε από «τις πρακτικές των Επιτρόπων του Φορολογικού Εισοδήµατος» (Coates 2007, σελ., 90). Έτσι, το κόστος και το επιχειρηµατικό κέρδος απαρτίζουν, µεταξύ τους, αυτό που ορίσουµε ως το συνολικό εισόδηµα που προκύπτει από την εργασία που προσφέρεται από τον επιχειρηµατία. (Keynes 1973, σελ., 23, αρχική έµφαση). Η παραπλανητική διαίσθηση του Adam Smith πέρασε τελικά στα εγχειρίδια οικονοµικών. Το ΑΕΠ, ή το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν, µπορεί να µετρηθεί µε δύο διαφορετικούς τρόπους: (1) ως η ροή των τελικών προϊόντων, ή (2), ως το συνολικό κόστος ή τα κέρδη των συντελεστών παραγωγής. Επειδή το κέρδος είναι ένα υπόλοιπο, και οι δύο προσεγγίσεις θα δώσουν ακριβώς το ίδιο συνολικό ΑΕΠ. (Samuelson και Nordhaus 1998, σελ., 392). Αυτό το απόσπασµα είναι κλασικό δείγµα της πρόχειρης λογικής και της χαλαρής λεκτικής συλλογιστικής που κυριαρχεί στον κλάδο των οικονοµικών. Το κόστος, τα κέρδη, και τα υπολείµµατα δεν είναι το ίδιο πράγµα. Το Σχήµα 1 δείχνει, και ο υποκείµενος φορµαλισµός αποδεικνύει, ότι καµία οικονοµική σχολή ούτε η κλασική, ούτε η νεοκλασική, ούτε η Κεϋνσιανική δεν κατόρθωσε να συλλάβει σωστά το ζήτηµα του εισοδήµατος και του κέρδους (Desai 2008), (Tomasson και ezemer 2010). Για να διευκρινιστεί το θέµα θα πρέπει να στραφούµε προς τα πραγµατικά γεγονότα. Και εδώ είναι όπου η λογιστική προσέγγιση εµφανίζεται ως o τελικός κριτής. 1.7 Ωµη καταγραφή συναλλαγών Το πρώτο µέληµα της (παγκόσµιας ή εθνικής) λογιστικής είναι να καταγράφει όλες τις αγοραίες συναλλαγές που λαµβάνουν µέρος σε µια καθαρή οικονοµία κατανάλωσης κατά τη διάρκεια µιας δεδοµένης χρονικής περιόδου. Αυτό είναι µια µηχανική λειτουργία. Η ερµηνεία των αριθµών που προκύπτουν είναι ένα εντελώς διαφορετικό θέµα. Σε αυτό το στάδιο είναι σηµαντικό να µην χαθεί τίποτα και να µην προστεθεί τίποτα. Το Σχήµα 1 αποτελείται από δύο οντότητες: τον τοµέα των νοικοκυριών τοµέα των επιχειρήσεων και τον H. Οι ονοµαστικές αγοραίες συναλλαγές µεταξύ των δύο τοµέων συνοψίζονται για εύκολη σύγκριση µε υποδειγµατικούς αριθµούς στο Σχήµα 2. Το σύµβολο î υποδηλώνει ότι οι αριθµοί στην αντίστοιχη στήλη και γραµµή αθροίζουν στο µηδέν. Αυτό είναι ένα ασήµαντο µέρος της µήτρας συναλλαγής. 11

12 Σχήµα 2: Ωµή καταγραφή συναλλαγών σε µια καθαρή οικονοµία κατανάλωσης (η σειρά εξισορρόπησης Δ δεν αποτελεί αγοραία συναλλαγή) alancing of the transaction matrix H Σ Consumption expenditure C Wage income Y W alancing items Δ î Δ S Δ Q Σε σύγκριση µε το Σχήµα 1, η µήτρα συναλλαγής δείχνει µόνο την ονοµαστική πτυχή της καθαρής οικονοµίας κατανάλωσης και συνεπάγεται µια αξιοσηµείωτη απώλεια πληροφοριών. Η απασχόληση, οι τιµές και η παραγωγικότητα, µεταξύ άλλων σηµαντικών µεταβλητών, δεν είναι πλέον διαθέσιµα στοιχεία. Ως εκ τούτου, η µήτρα της λογιστικής δεν µπορεί να αποτελέσει τη βάση για τα θεωρητικά οικονοµικά. Το µοντέλο του Σχήµατος 1 εξηγεί την µήτρα του Σχήµατος 2 και όχι το αντίστροφο. Η λογιστική µήτρα δεν διαθέτει δική της ερµηνευτική δύναµη και είναι πάντοτε παράγωγο. Τα εξισωτικά µεγέθη της κατανάλωσης των αποταµιεύσεων Δ S και του κέρδους Δ Q δεν αντιπροσωπεύουν µια αγοραία συναλλαγή. Αν έχουµε το υπολειµµατικό ενός τοµέα, µπορούµε, λόγω της τυπικής λογικής της µήτρας, να «προβλέψουµε» µε ακρίβεια τον άλλον. Το βέλος, το οποίο δεν µπορεί να διαβαστεί από την µήτρα, καλύπτει τις αποταµιεύσεις, την κατανάλωση αποταµιεύσεων, την απώλεια και το κέρδος. Τα ονοµαστικά υπολείµµατα αναπαράγουν την εξίσωση (12) και δείχνουν τη νοµισµατική πλευρά. 1.8 Χρήµα Εάν το εισόδηµα είναι µεγαλύτερο από την καταναλωτική δαπάνη των νοικοκυριών, το χρηµατικό απόθεµα του τοµέα των νοικοκυριών αυξάνεται. Η µεταβολή στην περίοδο t ορίζεται ως εξής: m ΔMH Y C. t (13) Το σύµβολο m δείχνει ότι ο ορισµός αναφέρεται στη νοµισµατική σφαίρα. Η αντιπαράθεση της νοµισµατικής (13) και της ονοµαστικής (11) σφαίρας αποδίδει το εξής: 12

13 Δ m MH Y C ΔS Y C m ΔMH Δ S. (14) Οι αποταµιεύσεις/κατανάλωση των αποταµιεύσεων αντιστοιχούν ακριβώς στην µεταβολή του χρηµατικού αποθέµατος στον τοµέα των νοικοκυριών στην περίοδο t. Έχουµε την εµφάνιση δύο στοιχείων της ίδιας διαφοράς των ροών. Η ειδική αυτή παραλλαγή, που µε την αυστηρή τυπική έννοια αποτελεί ταυτολογία, και που εδώ αναφέρεται από τον εκθέτη m, είναι χαρακτηριστικό του διπλογραφικού λογιστικού συστήµατος. Το χρηµατικό απόθεµα M στο τέλος ενός αυθαίρετου αριθµού περιόδων ορίζεται ως H τοαριθµητικό ολοκλήρωµα των προηγούµενων µεταβολών του αποθέµατος συν το αρχικό ποσό: t M Δ M + M. (15) Ht Ht H 0 t=1 Οι µεταβολές στο χρηµατικό απόθεµα, όπως φαίνεται από τον επιχειρηµατικό τοµέα, είναι συµµετρικές ως προς αυτές του τοµέα των νοικοκυριών: m ΔM C Y. t (16) Η αντιπαράθεση της νοµισµατικής (16) και της ονοµαστικής (7) σφαίρας µας δίνουν: m ΔM C Y ΔQ C Y if Y = Y Το οικονοµικό κέρδος/απώλεια αντιστοιχεί στην µεταβολή του χρηµατικού αποθέµατος m στον επιχειρηµατικό κλάδο στην ΔMπερίοδο ΔQt.. Το χρηµατικό απόθεµα του επιχειρηµατικού κλάδου στο τέλος ενός αυθαίρετου αριθµού χρονικών περιόδων δίνεται συνεπώς ως: W (17) t M Δ M + M. (18) t t 0 t=1 Προκειµένου να περιοριστούν τα νοµισµατικά φαινόµενα στα βασικά, όλες οι χρηµατοοικονοµικές συναλλαγές θα πρέπει υποθετικά να πραγµατοποιούνται από την κεντρική τράπεζα. Το χρηµατικό απόθεµα παίρνει στη συνέχεια τη µορφή των σηµερινών καταθέσεων ή των σηµερινών υπεραναλήψεων από τρεχούµενους λογαριασµούς. Τα αρχικά ποσά µπορούν να οριοθετηθούν στο µηδέν. Στη συνέχεια, εάν ο τοµέας των νοικοκυριών κατέχει καταθέσεις όψεως, σύµφωνα µε την εξίσωση (15), οι υπεραναλήψεις από τρεχούµενους λογαριασµούς του επιχειρηµατικού τοµέα ισούνται µε 13

14 το ποσό σύµφωνα µε την εξίσωση (18), και αντιστρόφως ανάλογα. Το χρηµατικό απόθεµα του κάθε τοµέα είναι είτε θετικό (= καταθέσεις) ή αρνητικό (= υπεραναλήψεις). Το χρήµα, δηλαδή οι καταθέσεις στην κεντρική τράπεζα, και οι πιστώσεις βρίσκονται αρχικά σε συµµετρία, όπως φαίνεται στο Σχήµα 3. Σχήµα 3: Λογαριασµοί του τοµέα των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών στην κεντρική τράπεζα µε αγοραίες συναλλαγές που αντιστοιχούν στο Σχήµα 2 H payments receipts payment receipts change of overdrafts ΔM H 20 change of deposits ΔM Από την πλευρά της κεντρικής τράπεζας, η ποσότητα του χρήµατος στο τέλος ενός αυθαίρετου αριθµού χρονικών περιόδων προσδιορίζεται από την απόλυτη τιµή είτε από την εξίσωση (15), είτε από την εξίσωση (18): t M ΔMH if MH = 0. (19) t t; t 0; 0 t=1 Η ποσότητα του χρήµατος είναι πάντα 0 και προκύπτει άµεσα από τα αξιώµατα. Υποτίθεται αρχικά ότι η κεντρική τράπεζα διαδραµατίζει έναν accommodative ρόλο και απλά στηρίζει τις αυτόνοµες συναλλαγές στην αγορά ανάµεσα στα νοικοκυριά και στις επιχειρήσεις. Προς το παρόν, η ποσότητα του χρήµατος είναι η εξαρτηµένη µεταβλητή. Το χρήµα δεν προσφέρεται, αλλά δηµιουργείται από τις συναλλαγές µεταξύ νοικοκυριών και επιχειρήσεων. Στην εξισορροπηµένη σειρά του Σχήµατος 2 αντιστοιχεί η µήτρα της απλής ροής κεφαλαίων του Σχήµατος Μαγειρεµένη καταγραφή συναλλαγών Παίρνουµε το Σχήµα 2 µε τις ωµές καταγραφές της περιόδου t. Ο λογιστής προσθέτει τώρα δύο σειρές (ΑΕΠ (memo) και καθαρά κέρδη) και µία στήλη (κεφάλαιο). Το Σχήµα 4 είναι η απλοποιηµένη εκδοχή του Σχεδίου 2.5 από (Godley και Lavoie 2007, σελ., 37) µε τον κρατικό τοµέα να απουσιάζει. 14

15 Σχήµα 4: Μαγειρεµένη καταγραφή συναλλαγών της απλούστερης περίπτωσης της καθαρής οικονοµίας κατανάλωσης (συγκρίνεται µε το Σχήµα 2) H Capital Σ Consumption expenditure C [GDP (memo)] Wage income ϒ Y W Net prots alancing items Δ SAV h FU Η σύγκριση µε το αρχικό Σχήµα 2 δείχνει ότι το αποµένον κέρδος Δ Q έχει αφαιρεθεί από τη σειρά µε τα στοιχεία εξισορρόπησης και έχει ενταχθεί στις αγοραίες συναλλαγές. Η µετάβαση από τη σειρά µε τα στοιχεία εξισορρόπησης στα καθαρά κέρδη περιλαµβάνει µια πλασµατική καταχώρηση στη στήλη και στη στήλη Κεφάλαιο. Αυτή η αλλαγή είναι σύµφωνη µε τους κανόνες. Το άθροισµα της σειράς και της στήλης του πίνακα εξακολουθεί να είναι µηδέν. Ως εκ τούτου, η λογιστική αλλαγή δεν µπορεί να απορριφθεί για τυπικούς λόγους. Κατά συνέπεια, φτάνουµε στη στήλη Lavoie 2007, σελ., 34), εξίσωση (2.1): στην κρίσιµη σχέση του ΑΕΠ (Godley και ϒ = C+ I + G = W+ F + INT + T W with W Y F ΔQ simplied ϒ = C = Y +ΔQ W (20) Η στήλη και η εξίσωση (20) µας δίνουν τις δαπάνες και τις συνιστώσες του εισοδήµατος του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος Υ. Η µαγειρεµένη µήτρα δηλώνει µε απλά λόγια ότι η αξία του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος Υ είναι ίση µε (α) το άθροισµα όλων των δαπανών για αγαθά και υπηρεσίες (C), και (β), µε το ποσό του εισοδήµατος που καταβάλλεται για την παραγωγή (µισθοί Yw και κέρδη ΔQ). Η 15

16 φόρµουλα αυτή πρέπει να απορριφθεί διότι το εισόδηµα από µισθούς και τα κέρδη δεν χωρούν στην ίδια κατηγορία: Το YW είναι µια συναλλαγή στην αγορά, ενώ το ΔDfι είναι ένα υπόλοιπο από συναλλαγές στην αγορά. Το YW µειώνει το χρηµατικό απόθεµα του επιχειρηµατικού κλάδου στην κεντρική τράπεζα, ενώ το ΔQ δεν το µειώνει. Το YW είναι ένα στοιχείο κόστους για τον επιχειρηµατικό τοµέα, ενώ το ΔQ δεν είναι. Το YW είναι ένας συντελεστής αµοιβών, ενώ το ΔQ δεν είναι. Η εξίσωση (20) υποδηλώνει µια σηµασιολογική ασυνέπεια ή ένα λάθος κατηγορίας. Η συναλλαγή του λογιστή στη γραµµή 4 είναι παράνοµη. Το κέρδος δεν µπορεί να τεθεί στο ίδιο επίπεδο µε το εισόδηµα των µισθών καθώς τα δύο µεγέθη είναι ασύµµετρα. Ως απόρροια, το ΑΕΠ δεν είναι ποτέ ίσο µε τον συντελεστή του εισοδήµατος. Η εξίσωση (20) προέρχεται από την µήτρα της λογιστικής και δεν έχει στέρεη θεωρητική θεµελίωση. Η λογιστική χωρίς θεωρία είναι άχρηστη. Η θεωρία χωρίς δοµικά αξιωµατικά θεµέλια είναι ανεπαρκής. Δεν υπάρχει κανένας τρόπος να αποφευχθεί το γεγονός ότι η κοινή λογική από τον Adam Smith έως τις λογιστικές συµβάσεις του συστήµατος των Ηνωµένων Εθνών για τους εθνικούς λογαριασµούς (2009, σ. 34.) θα πρέπει να απορριφθεί. Δεν µπορεί να υπάρξει ζήτηµα πλειοψηφίας γύρω από αυτό το θέµα Διανοµή κερδών, αδιανέµητα κέρδη, και αποταµίευση Η διαδικασία της εκκίνησης κέρδους και διανοµής έχει λογικά κατατµηθεί και αναλύεται σε δύο ξεχωριστά στάδια. Έχουµε ασχοληθεί µε την πρώτη εµφάνιση του κέρδους στο τµήµα 0. Κατά την επόµενη περίοδο, ο επιχειρηµατικός τοµέας µπορεί να διανείµει τα κέρδη στον τοµέα των νοικοκυριών ή να τα κρατήσει στον επιχειρηµατικό τοµέα. Με διανεµόµενα κέρδη YD > 0 και τις συνθήκες της αγοράς εκκαθάρισης px=1, η καθαρή οικονοµία κατανάλωσης φαίνεται τώρα όπως εµφανίζεται στο Σχήµα 5. 16

17 Σχήµα 5: Η τιµή εκκαθάρισης της αγοράς P* και το οικονοµικό κέρδος ΔQ κάτω από συνθήκες ΥD > 0, p > 1 και px =1 Η τιµή εκκαθάρισης της αγοράς προκύπτει από τις εξισώσεις (3), (4) και (1) ως P Â W YD = ρ + if ρx = 1 t. R RL (21) Η τιµή εκκαθάρισης της αγοράς P Â είναι µεγαλύτερη από το µοναδιαίο κόστος των µισθών W R εάν η αναλογία των δαπανών είναι µεγαλύτερη από την µονάδα ή το διανεµηµένο κέρδος είναι µεγαλύτερο από το µηδέν, ή και τα δύο. Με δεδοµένο το ποσόν του διανεµηµένου κέρδους YD, καθώς και το επίπεδο µισθών W και της παραγωγικότητας R, η τιµή ποικίλει ανάλογα µε την απασχόληση L. Με αυξηµένη την απασχόληση, η τιµή εκκαθάρισης της αγοράς πέφτει. Λόγω της αλληλεξάρτησης των αγορών, η τιµή εκκαθάρισης της αγοράς στην αγορά του προϊόντος P* εξαρτάται, µεταξύ άλλων, από το τρέχον επίπεδο των µισθών W στην αγορά εργασίας. Το αν η οικονοµία βρίσκεται σε κατάσταση πλήρους απασχόλησης ή όχι είναι αδιάφορο. Όλες οι παραλλαγές της απασχόλησης, το επίπεδο µισθών, παραγωγικότητας, ή διανεµόµενων κερδών µετατρέπονται µέσω της εξίσωσης (21) σε µια νέα τιµή εκκαθάρισης της αγοράς. Τα κέρδη προσδιορίζονται από την εξίσωση (9). Αν δεν υπάρξει καµία διανοµή κέρδους, τότε το κέρδος προστίθεται εξ ολοκλήρου στα κέρδη του χρηµατοοικονοµικού πλούτου της επιχείρησης. Το εναποµείναν κέρδος ΔQre ορίζεται για τον τοµέα των επιχειρήσεων στο σύνολό του ως η διαφορά µεταξύ κέρδους και διανεµόµενου κέρδους κατά την περίοδο t: 17

18 ΔQ ΔQ Y ΔQ C Y. t (22) re D re Το εναποµείναν κέρδος είναι, εξαιτίας της εξίσωσης (9), ίσο µε τη διαφορά της καταναλωτικής δαπάνης C και του συνολικού εισοδήµατος Y. Η χρηµατοοικονοµική αποταµίευση ορίζεται από την εξίσωση (11) ως η διαφορά µεταξύ εισοδήµατος και καταναλωτικής δαπάνης. Σε συνδυασµό µε την εξίσωση (22), προκύπτει το εξής: ΔQ C Y re ΔS Y C ΔQ re ΔS (23) Η χρηµατοοικονοµική αποταµίευση και το εναποµείναν κέρδος κινούνται πάντα προς αντίθετες κατευθύνσεις. Ας το αποκαλέσουµε αυτό η περίπτωση της ειδικής συµπληρωµατικότητας, η οποία ισχυρίζεται ότι η συµπληρωµατική έννοια της αποταµίευσης δεν είναι η επένδυση, αλλά το αρνητικό εναποµείναν κέρδος. Το θετικό εναποµείναν κέρδος είναι το συµπληρωµατικό της κατανάλωσης της αποταµίευσης. Εάν η αποταµίευση του τοµέα των νοικοκυριών ΔS τυγχάνει να είναι µηδέν, τότε το εναποµείναν κέρδος είναι επίσης µηδέν. Αυτό συνεπάγεται ότι τα κέρδη ΔQ και τα διανεµόµενα κέρδη YD είναι ίσα για την περίοδο υπό εξέταση. Θα πρέπει να είναι προφανές ότι αυτό δεν συµβαίνει ποτέ στον πραγµατικό κόσµο. Συµβαίνει, όµως, µε τα µοντέλα ισορροπίας. Δεν υπάρχει καµία ανάγκη να υποθέσουµε ότι όλα τα κέρδη διανέµονται στα νοικοκυριά, όπως πάντα υποτίθεται ότι γίνεται, χωρίς να προκύπτει καµία αµφιβολία, στα mainstream µακροοικονοµικά. (Godley και Lavoie 2007, σελ., 35, αρχική έµφαση). Στην πραγµατικότητα, τίποτα περισσότερο δεν χρειάζεται για να καταστεί ένα µακροοικονοµικό µοντέλο άχρηστο. Η ισότητα των κερδών και των διανεµόµενων κερδών είναι ένα βολικό κριτήριο για γρήγορη και ασφαλή αποµυθοποίηση. Στον πραγµατικό κόσµο, έχουµε πάντα ΔS 0 και, ως εκ τούτου, ΔQ YD, σύµφωνα µε την (23). Ας το αποκαλέσουµε αυτό ο σηµατοδότης της πραγµατικότητας Η επίδραση της µαύρης τρύπας Ο κανόνας που επιβάλει ότι όλες οι στήλες, µε την κάθε µια να αντιπροσωπεύει έναν τοµέα, θα πρέπει να συνοψίζουν επίσης µηδέν έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον επειδή εµπεριέχει ένα καλά καθορισµένο οικονοµικό νόηµα. Ο κανόνας του µηδενικού 18

19 αθροίσµατος για κάθε στήλη αντιπροσωπεύει τον περιορισµό του προϋπολογισµού του κάθε τοµέα.... Χωρίς αυτόν τον εξοπλισµό, τα λογιστικά λάθη µπορεί να περάσουν απαρατήρητα και να αγνοηθούν οι απαράδεκτες επιπτώσεις που θα προκύψουν. Με αυτό το πλαίσιο, «δεν υπάρχουν µαύρες τρύπες».(godley και Lavoie 2007, σελ., 35). Ενόψει της ενδηµικής χαλαρότητας στον οικονοµικό λόγο, αυτό είναι, χωρίς αµφιβολία, το κύριο πλεονέκτηµα της λογιστικής προσέγγισης. Η επίσηµη και σηµασιολογική ακεραιότητα, ωστόσο, εξασφαλίζεται µόνο στην περίπτωση της ωµής καταγραφής των συναλλαγών. Το Σχήµα 6 είναι το πιστό λογιστικό αντίγραφο του Σχήµατος 5, το οποίο εµφανίζει τον γενικό συσχετισµό των κερδών και των διανεµόµενων κερδών στην καθαρή οικονοµία κατανάλωσης. Σχήµα 6: Ωµή καταγραφή των συναλλαγών της διανοµής του κέρδους και η εξισορρόπηση σύµφωνα µε την ειδική συµπληρωµατικότητα (23) alancing of the transaction matrix H Σ Consumption expenditure C Wage income Distributed prot Y W Y D alancing items Δ Δ S Δ Q Distributed prot alancing items Y D Δ î 2 Δ Q Δ S re Η στήλη δείχνει την αλληλεξάρτηση του οικονοµικού κέρδους ΔQ, του διανεµηµένου κέρδους Y D και του εναποµείναντος κέρδους ΔQ re. Η σειρά εξισορρόπησης Δ 2 αναπαράγει την ειδική συµπληρωµατικότητα (23). Το άθροισµα του πίνακα είναι µηδέν και, στην τελική ανάλυση, το εναποµείναν κέρδος καθορίζεται από την αποταµίευση. Τα πράγµατα είναι διαφορετικά µε τις µαγειρεµένες συναλλαγές στο Σχήµα 7. Αν και η διανοµή του κέρδους είναι µια συναλλαγή µεταξύ επιχειρήσεων και του τοµέα των νοικοκυριών, δεν εµφανίζεται στην στήλη. Η σωστή θέση για τα διανεµόµενα κέρδη έχει ήδη καταλειφθεί από το κέρδος, το οποίο, όπως γνωρίζουµε από το Σχήµα 4, είναι 19

20 ένα υπόλειµµα που ο λογιστής έχει πάρει από τα εξισωτικά µεγέθη και το τοποθέτησε µεταξύ των συναλλαγών. Σχήµα 7: Μαγειρεµένη καταγραφή των συναλλαγών των κερδών και των διανεµηµένων κερδών (σε σύγκριση µε το Σχήµα 6 και το Σχήµα 4) H Capital Σ Consumption expenditure C [GDP (memo)] Wage income ϒ Y W Net prots alancing items Δ SAV h FU Η κεντρική σχέση του ΑΕΠ στη στήλη είναι ακριβώς ίση προς το Σχήµα 4 και την εξίσωση (20). Η µαγειρεµένη καταγραφή των συναλλαγών δίνει τα ίδια αποτελέσµατα για διαφορετικές υποκείµενες οικονοµικές καταστάσεις. Με άλλα λόγια, η κρίσιµη πληροφορία για την διανοµή του κέρδους, που κάνει όλη τη διαφορά στον πραγµατικό κόσµο, εξαφανίζεται χωρίς ίχνος στη στήλη για το ΑΕΠ του Σχήµατος 7. Αυτή είναι η επίδραση της µαύρης τρύπας της λογιστικής του ΑΕΠ. Αυτή η επίδραση δεν θα έπαιζε κανένα ρόλο εάν το κέρδος και το διανεµόµενο κέρδος ήταν ίσα την περίοδο t. Από τη στιγµή που αυτό δεν συµβαίνει ποτέ στον πραγµατικό κόσµο, η λογιστική του ΑΕΠ του Σχήµατος 7 είναι σίγουρα παραπλανητική. Εποµένως, το πρώτο πράγµα που πρέπει να γίνει µε την λογιστική προσέγγιση είναι να πάρει διαζύγιο µε την έννοια του ΑΕΠ και την υπονοούµενη ισότητα µεταξύ αποτιµώµενης παραγωγής και του συντελεστή του εισοδήµατος. 2. Η οικονοµία επενδύσεων 2.1 Η γενική συµπληρωµατικότητα Έχοντας ξεκαθαρίσει τις τυπικές ιδιότητες της καθαρής οικονοµίας κατανάλωσης, είµαστε τώρα σε θέση να συµπεριλάβουµε τις επενδυτικές δαπάνες. Με βάση το διαφοροποιηµένο σύνολο δοµικών αξιωµάτων, θεωρείται ότι η επιχείρηση που παράγει το επενδυτικό αγαθό παράγει O = X µονάδες, οι οποίες αγοράζονται από την I επιχείρηση που παράγει καταναλωτικό αγαθό I I 20 για να χρησιµοποιηθεί για την C

Επιστηµονική Εργασία υπό Εξέλιξη (Working Paper) No. 724. Ο Θεσµικός µετα-κεϋνσιανισµός µετά τη Μεγάλη Κάµψη. Του

Επιστηµονική Εργασία υπό Εξέλιξη (Working Paper) No. 724. Ο Θεσµικός µετα-κεϋνσιανισµός µετά τη Μεγάλη Κάµψη. Του Επιστηµονική Εργασία υπό Εξέλιξη (Working Paper) No. 724 Ο Θεσµικός µετα-κεϋνσιανισµός µετά τη Μεγάλη Κάµψη Του Charles J. Whalen* Γραφείο Προϋπολογισµού του Κογκρέσου των ΗΠΑ Μάιος 2012 * Το παρόν κείµενο

Διαβάστε περισσότερα

Η οικονοµία στην Μακροχρόνια Περίοδο Τι είναι το κλασσικό υπόδειγµα;

Η οικονοµία στην Μακροχρόνια Περίοδο Τι είναι το κλασσικό υπόδειγµα; Η οικονοµία στην Μακροχρόνια Περίοδο Τι είναι το κλασσικό υπόδειγµα; Είναι ένα αρκετά απλό αλλά συνάµα θεωρητικά ισχυρό υπόδειγµα δοµηµένο γύρω από αγοραστές και πωλητές οι οποίοι επιδιώκουν τους δικούς

Διαβάστε περισσότερα

Ισοζύγιο Πληρωμών και Εισόδημα

Ισοζύγιο Πληρωμών και Εισόδημα Κεφάλαιο 3 Ισοζύγιο Πληρωμών και Εισόδημα 3.1 Σύνοψη Στο τρίτο κεφάλαιο του συγγράμματος περιγράφεται αναλυτικά το ισοζύγιο πληρωμών, καθώς και τα επί μέρους ισοζύγια στα οποία διακρίνεται. Στη συνέχεια

Διαβάστε περισσότερα

Επιστηµονική εργασία υπό εξέλιξη (Working Paper) No. 707. H ευρω-κρίση και η εγγυηµένη απασχόληση: Μια πρόταση για την Ιρλανδία

Επιστηµονική εργασία υπό εξέλιξη (Working Paper) No. 707. H ευρω-κρίση και η εγγυηµένη απασχόληση: Μια πρόταση για την Ιρλανδία Επιστηµονική εργασία υπό εξέλιξη (Working Paper) No. 707 H ευρω-κρίση και η εγγυηµένη απασχόληση: Μια πρόταση για την Ιρλανδία του L. Randall Wray Ινστιτούτο Οικονοµικών Levy του Κολεγίου Bard Φεβρουάριος

Διαβάστε περισσότερα

ΑΓΟΡΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4. Chapter 4: Financial Markets. 1 of 32

ΑΓΟΡΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4. Chapter 4: Financial Markets. 1 of 32 ΑΓΟΡΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 Copyright 2009 Pearson Education, Inc. Publishing as Prentice Hall Macroeconomics, 5/e Olivier Blanchard 1 of 32 4-1 Η Ζήτηση Χρήματος Το χρήμα, το οποίο μπορείτε να χρησιμοποιείτε

Διαβάστε περισσότερα

Περιεχόµενα. Σεπτέµβριος 2012

Περιεχόµενα. Σεπτέµβριος 2012 1 του Σαράντη Λώλου Τµήµα Οικονοµικής και Περιφερειακής Ανάπτυξης Πάντειο Πανεπιστήµιο Περιεχόµενα 1. Εισαγωγή... 1 2. Απλό εισοδηµατικό κύκλωµα... 2 3. Υπόδειγµα κλειστής οικονοµίας... 2 4. Υπόδειγµα

Διαβάστε περισσότερα

Διεθνές εµπόριο-1 P 1 P 2

Διεθνές εµπόριο-1 P 1 P 2 Διεθνές εµπόριο-1 Το διεθνές εµπόριο συµβάλλει στην καλύτερη αξιοποίηση των παραγωγικών πόρων της ανθρωπότητας γιατί ελαχιστοποιεί το κόστος παραγωγής της συνολικής προσφοράς αγαθών και υπηρεσιών που διακινείται

Διαβάστε περισσότερα

Με άλλα λόγια, η τράπεζα θέτει τα χρήματά σας σε λειτουργία για να κάνει τους τροχούς της βιομηχανίας και της γεωργίας να γυρίσουν.

Με άλλα λόγια, η τράπεζα θέτει τα χρήματά σας σε λειτουργία για να κάνει τους τροχούς της βιομηχανίας και της γεωργίας να γυρίσουν. ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ Με άλλα λόγια, η τράπεζα θέτει τα χρήματά σας σε λειτουργία για να

Διαβάστε περισσότερα

ΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΛΗΡΩΣΗ ΘΕΣΕΩΝ ΗΜΟΣΙΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΙ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΤΟΥ ΗΜΟΣΙΟΥ TOMEΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΠΕ ΕΞΕΤΑΣΗ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ: «OIKONOMIKH»

ΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΛΗΡΩΣΗ ΘΕΣΕΩΝ ΗΜΟΣΙΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΙ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΤΟΥ ΗΜΟΣΙΟΥ TOMEΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΠΕ ΕΞΕΤΑΣΗ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ: «OIKONOMIKH» ΑΝΩΤΑΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΛΗΡΩΣΗ ΘΕΣΕΩΝ ΗΜΟΣΙΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΙ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΤΟΥ ΗΜΟΣΙΟΥ TOMEΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΠΕ ΕΞΕΤΑΣΗ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ: «OIKONOMIKH»

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝ ΕΙΚΤΙΚΑ ΠΑΡΑ ΕΙΓΜΑΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

ΕΝ ΕΙΚΤΙΚΑ ΠΑΡΑ ΕΙΓΜΑΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΕΝ ΕΙΚΤΙΚΑ ΠΑΡΑ ΕΙΓΜΑΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ 1ο Παράδειγµα κριτηρίου αξιολόγησης (µάθηµα της ηµέρας) Σκοπός της εξέτασης: Η αξιολόγηση της γνώσης του µαθητή σχετικά µε το περιεχόµενο της παραγράφου 1.6:

Διαβάστε περισσότερα

Μάθηµα 3ο. Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ, GDP)

Μάθηµα 3ο. Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ, GDP) Μάθηµα 3ο Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ, GDP) Ορισµός Το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) (Gross Domestic Product - GDP) είναι το σύνολο όλων των προϊόντων αγαθών και υπηρεσιών που παράγει µια οικονοµία

Διαβάστε περισσότερα

είναι η καµπύλη συνολικής ζήτησης εργασίας από τις επιχειρήσεις και η καµπύλη S

είναι η καµπύλη συνολικής ζήτησης εργασίας από τις επιχειρήσεις και η καµπύλη S 3 Ασκήσεις πολλαπλής επιλογής στην 5 η ενότητα: Αµοιβές των ΠΣ διανοµή εισοδήµατος βασικά µακροοικονοµικά µεγέθη θεωρία κατανάλωσης και επένδυσης ισορροπία εισοδήµατος. Ο πραγµατικός µισθός των εργαζοµένων

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 2. Ποσοτικές µετρήσεις και διάρθρωση της εθνικής οικονοµίας

Κεφάλαιο 2. Ποσοτικές µετρήσεις και διάρθρωση της εθνικής οικονοµίας Κεφάλαιο 2 Ποσοτικές µετρήσεις και διάρθρωση της εθνικής οικονοµίας Περίγραµµα κεφαλαίου Εθνικοί λογαριασµοί εισοδήµατος: Οι µετρήσεις του προϊόντος, του εισοδήµατος και της δαπάνης Ακαθάριστο εγχώριο

Διαβάστε περισσότερα

Κατανάλωση, Αποταμίευση και Προσδιορισμός του Εθνικού Εισοδήματος σε Κλειστή οικονομία χωρίς Δημόσιο Τομέα

Κατανάλωση, Αποταμίευση και Προσδιορισμός του Εθνικού Εισοδήματος σε Κλειστή οικονομία χωρίς Δημόσιο Τομέα Κατανάλωση, Αποταμίευση και Προσδιορισμός του Εθνικού Εισοδήματος σε Κλειστή οικονομία χωρίς Δημόσιο Τομέα -Σκοπός: Εξήγηση Διακυμάνσεων του Πραγματικού ΑΕΠ - Δυνητικό Προϊόν: Το προϊόν που θα μπορούσε

Διαβάστε περισσότερα

1. ΑΝΟΙΚΤΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΤΗ ΜΑΚΡΟΧΡΟΝΙΑ ΠΕΡΙΟΔΟ

1. ΑΝΟΙΚΤΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΤΗ ΜΑΚΡΟΧΡΟΝΙΑ ΠΕΡΙΟΔΟ 1. ΑΝΟΙΚΤΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΤΗ ΜΑΚΡΟΧΡΟΝΙΑ ΠΕΡΙΟΔΟ Το διάγραμμα κυκλικής ροής της οικονομίας (κεφ. 3, σελ. 100 Mankiw) Εισόδημα Υ Ιδιωτική αποταμίευση S Αγορά συντελεστών Αγορά χρήματος Πληρωμές συντελεστών

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΘΕΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ

ΣΥΝΘΕΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΣΥΝΘΕΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ Α. Με ολοκληρωμένη λύση ΘΕΜΑ 1 ο Επιχείρηση χρησιμοποιεί την εργασία ως μοναδικό μεταβλητό παραγωγικό συντελεστή. Τα στοιχεία κόστους της επιχείρησης δίνονται στον επόμενο πίνακα:

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΩΝ ΕΤΟΥΣ Σάββατο Proslipsis.gr ΚΛΑ ΟΣ ΠΕ 18 ΠΤΥΧΙΟΥΧΩΝ ΛΟΙΠΩΝ ΤΜΗΜΑΤΩΝ ΤΕΙ

ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΩΝ ΕΤΟΥΣ Σάββατο Proslipsis.gr ΚΛΑ ΟΣ ΠΕ 18 ΠΤΥΧΙΟΥΧΩΝ ΛΟΙΠΩΝ ΤΜΗΜΑΤΩΝ ΤΕΙ ΑΝΩΤΑΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΩΝ ΕΤΟΥΣ 2002 ΚΛΑ ΟΣ ΠΕ 18 ΠΤΥΧΙΟΥΧΩΝ ΛΟΙΠΩΝ ΤΜΗΜΑΤΩΝ ΤΕΙ ΕΙ ΙΚΟΤΗΤΕΣ: ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ, ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ, ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 4 Η Διαχρονική Προσέγγιση στο Ισοζύγιο Πληρωµών

Κεφάλαιο 4 Η Διαχρονική Προσέγγιση στο Ισοζύγιο Πληρωµών Κεφάλαιο 4 Η Διαχρονική Προσέγγιση στο Ισοζύγιο Πληρωµών Η διαχρονική προσέγγιση ξεκινά προσδιορίζοντας τις τεχνολογικές και αγοραίες δυνατότητες µιας οικονοµίας να επιλέγει την κατανοµή της κατανάλωσης

Διαβάστε περισσότερα

Οικονομικά για Μη Οικονομολόγους Ενότητα 7: Εισαγωγή στην Μακροοικονομική Θεωρία

Οικονομικά για Μη Οικονομολόγους Ενότητα 7: Εισαγωγή στην Μακροοικονομική Θεωρία Οικονομικά για Μη Οικονομολόγους Ενότητα 7: Καθηγητής: Κώστας Τσεκούρας Σχολή Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων Τμήμα Οικονομικών Επιστημών Σκοποί ενότητας Στην παρούσα ενότητα παρουσιάζονται και αναλύονται

Διαβάστε περισσότερα

ΜAΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Α ΜΕΡΟΣ ΤΥΠΟΛΟΓΙΟ και ΑΣΚΗΣΕΙΣ

ΜAΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Α ΜΕΡΟΣ ΤΥΠΟΛΟΓΙΟ και ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΜAΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Α ΜΕΡΟΣ ΤΥΠΟΛΟΓΙΟ και ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΑΘΗΝΑ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2014 ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ - ΣΥΝΤΑΞΗ ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΝΙΚΟΣ 1 ΜAΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΑΕΠ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΛΕΥΡΑ ΤΗΣ ΤΕΛΙΚΗΣ ΔΑΠΑΝΗΣ Y = C + I + G + ( X M) Y

Διαβάστε περισσότερα

Μακροοικονομική. Διάλεξη 4 Η Καμπύλη IS

Μακροοικονομική. Διάλεξη 4 Η Καμπύλη IS Μακροοικονομική Διάλεξη 4 Η Καμπύλη IS 1 Η Νεοκλασική Σύνθεση Σε αυτή την διάλεξη θα αναπτύξουμε το πρώτο μέρος του IS-LM υποδείγματος To IS-LM υπόδειγμα προσπαθεί να εξηγήσει πως λειτουργεί η οικονομία

Διαβάστε περισσότερα

Αποταμιεύσεις και Επενδύσεις

Αποταμιεύσεις και Επενδύσεις Αποταμιεύσεις και Επενδύσεις Είτε αποταμιεύουν τα νοικοκυριά είτε όχι, δεν πρόκειται να επενδύσει κανένας στην Ελλάδα όσο η ζήτηση είναι χαμηλή γεγονός που σημαίνει ότι, η ελληνική τραγωδία θα συνεχίζεται

Διαβάστε περισσότερα

Οικονομική Πολιτική Ι: Σταθερές Συναλλαγματικές Ισοτιμίες χωρίς Κίνηση Κεφαλαίου

Οικονομική Πολιτική Ι: Σταθερές Συναλλαγματικές Ισοτιμίες χωρίς Κίνηση Κεφαλαίου Κεφάλαιο 6 Οικονομική Πολιτική Ι: Σταθερές Συναλλαγματικές Ισοτιμίες χωρίς Κίνηση Κεφαλαίου 6.1 Σύνοψη Στο έκτο κεφάλαιο του συγγράμματος ξεκινάει η ανάλυση της μακροοικονομικής πολιτικής. Περιγράφονται

Διαβάστε περισσότερα

Μάθηµα 2ο. Αντικείµενο της Μακροοικονοµικής και Στοιχεία Εθνικών Λογαριασµών

Μάθηµα 2ο. Αντικείµενο της Μακροοικονοµικής και Στοιχεία Εθνικών Λογαριασµών Μάθηµα 2ο Αντικείµενο της Μακροοικονοµικής και Στοιχεία Εθνικών Λογαριασµών Αντικείµενο της Μακροοικονοµικής Η Μακροοικονοµική ασχολείται µε τη συµπεριφορά της οικονοµίας ως σύνολο, δηλαδή µε τα συνολικά

Διαβάστε περισσότερα

Αντίστοιχα υπάρχει η αγορά προϊόντων και η αγορά παραγωγικών συντελεστών που συμμετέχουν οι επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά.

Αντίστοιχα υπάρχει η αγορά προϊόντων και η αγορά παραγωγικών συντελεστών που συμμετέχουν οι επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά. ΔΗΔ 12 Αρχές Οικονομικής Θεωρίας Το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν και το Εισόδημα ισορροπίας 1.1 To Οικονομικό Κύκλωμα Σε μια οικονομία οι οικονομικοί φορείς είναι : Κράτος Επιχειρήσεις Νοικοκυριά Αντίστοιχα

Διαβάστε περισσότερα

Οι οικονομολόγοι μελετούν...

Οι οικονομολόγοι μελετούν... Οι οικονομολόγοι μελετούν... Πώς αποφασίζουν οι άνθρωποι. Πώς αλληλεπιδρούν μεταξύ τους οι άνθρωποι. Ποιες δυνάμεις επηρεάζουν την οικονομία συνολικά. Ποιο είναι το αντικείμενο της μακροοικονομικής; Μακροοικονομική:

Διαβάστε περισσότερα

Η Διαχρονική Προσέγγιση στο Ισοζύγιο Πληρωμών

Η Διαχρονική Προσέγγιση στο Ισοζύγιο Πληρωμών Η Διαχρονική Προσέγγιση στο Ισοζύγιο Πληρωμών Καθ. ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΛΟΓΟΣΚΟΥΦΗΣ Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών 1 Η Διαχρονική Προσέγγιση Η διαχρονική προσέγγιση έχει ως σημείο εκκίνησης τις τεχνολογικές και αγοραίες

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ

ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ Οι δαπάνες απλώς σημαίνουν τη δαπάνη χρημάτων πρωταρχικά για περισσότερη

Διαβάστε περισσότερα

Το Βασικό Κεϋνσιανό Υπόδειγμα και η Σταδιακή Προσαρμογή του Επιπέδου Τιμών. Καθ. Γιώργος Αλογοσκούφης

Το Βασικό Κεϋνσιανό Υπόδειγμα και η Σταδιακή Προσαρμογή του Επιπέδου Τιμών. Καθ. Γιώργος Αλογοσκούφης Το Βασικό Κεϋνσιανό Υπόδειγμα και η Σταδιακή Προσαρμογή του Επιπέδου Τιμών Καθ. Γιώργος Αλογοσκούφης Καθηγητής Γιώργος Αλογοσκούφης, Δυναμική Μακροοικονομική, 2014 Η Κεϋνσιανή Προσέγγιση Η πιο διαδεδομένη

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΣΩΣΤΟΥ ΛΑΘΟΥΣ 1. Σε ένα κανονικό αγαθό, όταν αυξάνεται το εισόδηµα των καταναλωτών, τότε αυξάνεται και η συνολική δαπάνη των καταναλωτών 2.

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΣΩΣΤΟΥ ΛΑΘΟΥΣ 1. Σε ένα κανονικό αγαθό, όταν αυξάνεται το εισόδηµα των καταναλωτών, τότε αυξάνεται και η συνολική δαπάνη των καταναλωτών 2. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΣΩΣΤΟΥ ΛΑΘΟΥΣ 1. Σε ένα κανονικό αγαθό, όταν αυξάνεται το εισόδηµα των καταναλωτών, τότε αυξάνεται και η συνολική δαπάνη των καταναλωτών 2. Το µαγνητόφωνο ενός παιδιού είναι καταναλωτό αγαθό

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΘΕΩΡΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ ΧΡΗΣΕΩΝ ΓΗΣ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΘΕΩΡΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ ΧΡΗΣΕΩΝ ΓΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΘΕΩΡΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ ΧΡΗΣΕΩΝ ΓΗΣ Όταν εξετάζουµε µία συγκεκριµένη αγορά, πχ. την αστική αγορά εργασίας, η ανάλυση αυτή ονοµάζεται µερικής ισορροπίας. Όταν η ανάλυση µας περιλαµβάνει

Διαβάστε περισσότερα

Ο Μηχανισμός Μετάδοσης της Νομισματικής Πολιτικής - Ο Μηχανισμός Μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής είναι ο δίαυλος μέσω του οποίου οι μεταβολές

Ο Μηχανισμός Μετάδοσης της Νομισματικής Πολιτικής - Ο Μηχανισμός Μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής είναι ο δίαυλος μέσω του οποίου οι μεταβολές Ο Μηχανισμός Μετάδοσης της Νομισματικής Πολιτικής - Ο Μηχανισμός Μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής είναι ο δίαυλος μέσω του οποίου οι μεταβολές στον χρηματοπιστωτικό τομέα (στην αγορά χρήματος) επηρεάζουν

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ. Εισαγωγή

ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ. Εισαγωγή ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ Εισαγωγή 1 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Η φύση και το πεδίο μελέτης της Επιχειρησιακής Οικονομικής 2 Ορισμός της Επιχειρησιακής Οικονομικής Η εφαρμογή της οικονομικής θεωρίας και των εργαλείων της λήψης των

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 1. Εισαγωγή στη µακροοικονοµική

Κεφάλαιο 1. Εισαγωγή στη µακροοικονοµική Κεφάλαιο 1 Εισαγωγή στη µακροοικονοµική Περίγραµµα κεφαλαίων Ποιο είναι το αντικείµενο της µακροοικονοµικής Με τι ασχολούνται οι µακροοικονοµολόγοι; Γιατί διαφωνούν οι µακροοικονοµολόγοι Ποιο είναι το

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ

ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ όταν καταθέτετε χρήματα σε μια τράπεζα, η τράπεζα δεν τοποθετεί τα

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ Κεφάλαιο 2o (συνέχεια) b) Υπολογισμός των βασικών Μακροοικονομικών μεγεθών Συνολικό εισόδημα και συνολική δαπάνη! Για μια οικονομία συνολικά, το εισόδημα πρέπει να είναι ίσο

Διαβάστε περισσότερα

Η Μεγάλη Μεγάλη Ύφεση Ύφεση

Η Μεγάλη Μεγάλη Ύφεση Ύφεση Η Μεγάλη Ύφεση παρακίνησε πολλούς οικονοµολόγους να να αναρωτηθούν σχετικά µε µε την την εγκυρότητα της της Κλασικής Οικονοµικής Θεωρίας. Τότε Τότε δηµιουργήθηκε η πεποίθηση ότι ότι ένα ένα καινούριο υπόδειγµα

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΜΠΥΛΗ ENGEL ΚΑΙ Ι ΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΩΝ ΖΗΤΗΣΗΣ ΚΑΤΑ MARSHALL ΚΑΙ HICKS. 1. Η καµπύλη Engel

ΚΑΜΠΥΛΗ ENGEL ΚΑΙ Ι ΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΩΝ ΖΗΤΗΣΗΣ ΚΑΤΑ MARSHALL ΚΑΙ HICKS. 1. Η καµπύλη Engel ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΚΩΣΤΑΣ ΒΕΛΕΝΤΖΑΣ ΚΑΜΠΥΛΗ ENGEL ΚΑΙ Ι ΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΩΝ ΖΗΤΗΣΗΣ ΚΑΤΑ ARSALL ΚΑΙ ICKS. Η καµπύλη Egel Η καµπύλη Egel παράγεται από την

Διαβάστε περισσότερα

ΤΙ ΠΡΟΣ ΙΟΡΙΖΕΙ ΤΗ ΖΗΤΗΣΗ ΓΙΑ ΑΓΑΘΑ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ; Y = C + I + G + NX. απάνες Κατανάλωσης από τα νοικοκυριά

ΤΙ ΠΡΟΣ ΙΟΡΙΖΕΙ ΤΗ ΖΗΤΗΣΗ ΓΙΑ ΑΓΑΘΑ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ; Y = C + I + G + NX. απάνες Κατανάλωσης από τα νοικοκυριά ΤΙ ΠΡΟΣ ΙΟΡΙΖΕΙ ΤΗ ΖΗΤΗΣΗ ΓΙΑ ΑΓΑΘΑ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ; Συνολική Ζήτηση για εγχώριο προϊόν (ΑΕΠ/GDP) απαρτίζεται από Y = C + I + G + NX απάνες Κατανάλωσης από τα νοικοκυριά Επενδυτικές απάνες από τα νοικοκυριά

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στη Διεθνή Μακροοικονομική. Ισοζύγιο Πληρωμών, Συναλλαγματικές Ισοτιμίες, Διεθνείς Χρηματαγορές και το Διεθνές Νομισματικό Σύστημα

Εισαγωγή στη Διεθνή Μακροοικονομική. Ισοζύγιο Πληρωμών, Συναλλαγματικές Ισοτιμίες, Διεθνείς Χρηματαγορές και το Διεθνές Νομισματικό Σύστημα Εισαγωγή στη Διεθνή Μακροοικονομική Ισοζύγιο Πληρωμών, Συναλλαγματικές Ισοτιμίες, Διεθνείς Χρηματαγορές και το Διεθνές Νομισματικό Σύστημα 1 Αντικείµενο Διεθνούς Μακροοικονοµικής Η διεθνής µακροοικονοµική

Διαβάστε περισσότερα

Η Θεωρία του Διεθνούς Εμπορίου

Η Θεωρία του Διεθνούς Εμπορίου Η Θεωρία του Διεθνούς Εμπορίου 1. Περιεχόμενα Κεφαλαίου Α. Εισαγωγικά: Οι κατευθύνσεις του Σύγχρονου Εμπορίου B. Η Παραδοσιακή Θεωρία του Διεθνούς Εμπορίου Οι Εμποροκράτες Adam Smith: Απόλυτο Πλεονέκτημα

Διαβάστε περισσότερα

1.1 Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν (Α.Ε.Π.) - Καθαρό Εθνικό Προϊόν

1.1 Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν (Α.Ε.Π.) - Καθαρό Εθνικό Προϊόν ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΔΙΔΑΣΚΟΥΣΑ : ΑΡΓΥΡΏ ΜΟΥΔΑΤΣΟΥ 1. ΕΘΝΙΚΟΙ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ 1.0 Γενικά Αντικείµενο της Μακροοικονοµικής είναι ο καθορισµός (υπολογισµός) των συνολικών µεγεθών της οικονοµίας, πχ. της συνολικής

Διαβάστε περισσότερα

Πάντειο Πανεπιστήμιο. Τμήμα Οικονομικής και Περιφερειακής Ανάπτυξης Msc. In Applied Economics. Lecture 1: Trading in a Ricardian Model

Πάντειο Πανεπιστήμιο. Τμήμα Οικονομικής και Περιφερειακής Ανάπτυξης Msc. In Applied Economics. Lecture 1: Trading in a Ricardian Model Πάντειο Πανεπιστήμιο Τμήμα Οικονομικής και Περιφερειακής Ανάπτυξης Msc. In Applied Economics Lecture 1: Trading in a Ricardian Model Το Ρικαρδιανό υπόδειγμα με ένα συντελεστή (συνέχεια) 1. Ο μόνος σημαντικός

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ

ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ Οι δαπάνες απλώς σημαίνουν τη δαπάνη χρημάτων πρωταρχικά για περισσότερη

Διαβάστε περισσότερα

26. Υποθέστε ότι μια οικονομία περιγράφεται από τις ακόλουθες συναρτήσεις κατανάλωσης, επενδύσεων, φορολογίας και δημοσίων δαπανών αντίστοιχα: C = 2000 +0,8d, I = 500 14r, T = 0,1, και G = 300. Επιπρόσθετα,

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ 2008

ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ 2008 ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ 2008 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΟΜΑ Α Α Για τις προτάσεις από Α.1 µέχρι και Α.5 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της καθεµιάς και δίπλα σε κάθε αριθµό τη λέξη Σωστό, αν η πρόταση

Διαβάστε περισσότερα

Α5. Όταν η ζήτηση για ένα αγαθό είναι ελαστική, τότε πιθανή αύξηση της τιµής του, θα οδηγήσει σε µείωση της καταναλωτικής δαπάνης για αυτό το αγαθό

Α5. Όταν η ζήτηση για ένα αγαθό είναι ελαστική, τότε πιθανή αύξηση της τιµής του, θα οδηγήσει σε µείωση της καταναλωτικής δαπάνης για αυτό το αγαθό ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΩΝ ΙΑΓΩΝΙΣΜΑ 1 (για άριστα διαβασµένους) ΟΜΑ Α Α Να απαντήσετε στις επόµενες ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής A1. Σε γραµµική ΚΠ της µορφής Y =

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΙΙ (ΕΠΑ.Λ.) ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΑ 7,8,9,10

ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΙΙ (ΕΠΑ.Λ.) ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΑ 7,8,9,10 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ 2009 2017 : ΚΕΦΑΛΑΙΑ 7,8,9,10 1 ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΙΙ (ΕΠΑ.Λ.) ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2009 2017 ΚΕΦΑΛΑΙΑ 7,8,9,10 Να απαντήσετε αν

Διαβάστε περισσότερα

Ισορροπία σε Αγορές Διαφοροποιημένων Προϊόντων

Ισορροπία σε Αγορές Διαφοροποιημένων Προϊόντων Ισορροπία σε Αγορές Διαφοροποιημένων Προϊόντων - Στο υπόδειγμα ertrand, οι επιχειρήσεις, παράγουν ένα ομοιογενές αγαθό, οπότε η τιμή είναι η μοναδική μεταβλητή που ενδιαφέρει τους καταναλωτές και οι καταναλωτές

Διαβάστε περισσότερα

4.1 Ζήτηση εργασίας στο βραχυχρόνιο διάστημα - Ανταγωνιστικές αγορές

4.1 Ζήτηση εργασίας στο βραχυχρόνιο διάστημα - Ανταγωνιστικές αγορές 4. ΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ (ΝΕΟΚΛΑΣΙΚΟ ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ). ΖΗΤΗΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Η ζήτηση εργασίας στο σύνολο της οικονομίας ορίζεται ως ο αριθμός εργαζομένων που οι επιχειρήσεις επιθυμούν να απασχολούν

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 8 Ένα Δυναµικό Υπόδειγµα Επενδύσεων

Κεφάλαιο 8 Ένα Δυναµικό Υπόδειγµα Επενδύσεων Γιώργος Αλογοσκούφης, Δυναµική Μακροοικονοµική, Αθήνα 2015 Κεφάλαιο 8 Ένα Δυναµικό Υπόδειγµα Επενδύσεων Στο κεφάλαιο αυτό αναλύουµε το βασικό δυναµικό νεοκλασσικό υπόδειγµα επιλογής των επενδύσεων. Το

Διαβάστε περισσότερα

Σχεδιάγραμμα 1: Αξία ή Μικτή Ωφέλεια Ενός Προϊόντος και το Πλεόνασμα του Καταναλωτή. Μέτρα ευημερίας του καταναλωτή. Κ α μ π ύ λ η Ζ ή τ η σ η ς P 1

Σχεδιάγραμμα 1: Αξία ή Μικτή Ωφέλεια Ενός Προϊόντος και το Πλεόνασμα του Καταναλωτή. Μέτρα ευημερίας του καταναλωτή. Κ α μ π ύ λ η Ζ ή τ η σ η ς P 1 Ο ορισμός της κοινωνικής ευημερίας και συνεπώς και των αντίστοιχων μετρήσεων της στην περίπτωση του καταναλωτή είναι από τα πιο αμφιλεγόμενα αντικείμενα της οικονομικής επιστήμης. Αυτό συμβαίνει γιατί

Διαβάστε περισσότερα

13 Το απλό κλασικό υπόδειγμα

13 Το απλό κλασικό υπόδειγμα 13 Το απλό κλασικό υπόδειγμα Σκοπός Σκοπός του κεφαλαίου αυτού είναι να συνδυάσει τα δύο προηγούμενα κεάλαια και να δώσει μια συνολική εικόνα του απλού μακροοικονομικού υποδείγματος. Θα εξετάσει, επίσης,

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΜAΚΡΟ

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΜAΚΡΟ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΜΚΡΟ 1. Όταν η συνάρτηση κατανάλωσης είναι ευθεία γραµµή και υπάρχει αυτόνοµη κατανάλωση, τότε η οριακή ροπή προς κατανάλωση είναι: α. πάντοτε σταθερή, όπως και η µέση ροπή προς

Διαβάστε περισσότερα

12 Χρήμα και επιτόκιο

12 Χρήμα και επιτόκιο 12 Χρήμα και επιτόκιο Σκοπός Σκοπός του κεφαλαίου αυτού είναι η ανάλυση της αγοράς χρήματος κατά την κλασική θεωρία. Στην ανάλυση αυτή εντάσσονται δύο καίρια για την κλασική θεωρία θέματα, Το πρώτο είναι

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ

ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ Μακροοικονομική Θεωρία Υπόδειγμα IS/LM Στο υπόδειγμα IS/LM εξετάζονται

Διαβάστε περισσότερα

www.onlineclassroom.gr ΜΕΡΟΣ Β Ερωτήσεις πολλαπλών επιλογών

www.onlineclassroom.gr ΜΕΡΟΣ Β Ερωτήσεις πολλαπλών επιλογών ΜΕΡΟΣ Β Ερωτήσεις πολλαπλών επιλογών Β.1 Διαπράττουμε το σφάλμα της σύνθεσης όταν θεωρούμε ότι: α. αυτό που ισχύει για ένα άτομο ισχύει μερικές φορές και για το σύνολο β. αυτό που ισχύει για ένα άτομο

Διαβάστε περισσότερα

Εισοδήματος και Απασχόλησης Determination of Income and Employment

Εισοδήματος και Απασχόλησης Determination of Income and Employment ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Προσδιορισμός Εισοδήματος και Απασχόλησης Determination of Income and Employment 1. Κεϋνσιανή θεωρία - Υπόδειγμα. Keynesian Model 1 Βασικές αρχές: Το μέγεθος του Εθνικού εισοδήματος (παραγόμενου

Διαβάστε περισσότερα

3.1 Ανεξάρτητες αποφάσεις - Κατανομή χρόνου μεταξύ εργασίας και σχόλης

3.1 Ανεξάρτητες αποφάσεις - Κατανομή χρόνου μεταξύ εργασίας και σχόλης 3. ΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ (ΝΕΟΚΛΑΣΙΚΟ ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ). ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Ως προσφορά εργασίας ορίζεται το σύνολο των ωρών εργασίας που προσφέρονται προς εκμίσθωση μία δεδομένη χρονική στιγμή.

Διαβάστε περισσότερα

Το Πρότυπο Ανταγωνιστικό Υπόδειγμα του Διεθνούς Εμπορίου με Συναρτήσεις Παραγωγής και Χρησιμότητας Cobb Douglas. Καθ. Γιώργος Αλογοσκούφης

Το Πρότυπο Ανταγωνιστικό Υπόδειγμα του Διεθνούς Εμπορίου με Συναρτήσεις Παραγωγής και Χρησιμότητας Cobb Douglas. Καθ. Γιώργος Αλογοσκούφης Το Πρότυπο Ανταγωνιστικό Υπόδειγμα του Διεθνούς Εμπορίου με Συναρτήσεις Παραγωγής και Χρησιμότητας Cobb Douglas Καθ. Γιώργος Αλογοσκούφης Καθ. Γ. Αλογοσκούφης, Διεθνής Οικονομική και Παγκόσμια Οικονομία,

Διαβάστε περισσότερα

Απόθεµα περιουσιακών στοιχείων. Χρήσιµο για τις συναλλαγές. Μία µορφή πλούτου. Επάρκεια. Χωρίς Χρήµα. Ανταλλακτική Οικονοµία (Barter economy)

Απόθεµα περιουσιακών στοιχείων. Χρήσιµο για τις συναλλαγές. Μία µορφή πλούτου. Επάρκεια. Χωρίς Χρήµα. Ανταλλακτική Οικονοµία (Barter economy) Απόθεµα περιουσιακών στοιχείων Χρήµα Χρήσιµο για τις συναλλαγές Μία µορφή πλούτου Χωρίς Χρήµα Επάρκεια Ανταλλακτική Οικονοµία (Barter economy) 1 Λειτουργίες του Χρήµατος Μέσο διατήρησης της αξίας Μονάδα

Διαβάστε περισσότερα

ΖΗΤΗΣΗ ΧΡΗΜΑΤΟΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ & ΤΕΙ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ

ΖΗΤΗΣΗ ΧΡΗΜΑΤΟΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ & ΤΕΙ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ ΖΗΤΗΣΗ ΧΡΗΜΑΤΟΣ Δρ. Β. ΜΠΑΜΠΑΛΟΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ & ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΤΕΙ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ Ζήτηση Χρήματος:2 κρίσιμα ερωτήματα Ποιοι είναι οι παράγοντες που επηρεάζουν την ποσότητα χρήματος που επιθυμούν

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΣΤ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΓΝΩΣΕΩΝ (TEL)

ΤΕΣΤ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΓΝΩΣΕΩΝ (TEL) ΤΕΣΤ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΓΝΩΣΕΩΝ (TEL) 1. Κατά τους οικονομολόγους ποιο από τα παρακάτω είναι ένας παραγωγικός συντελεστής; I. Μια κοινή μετοχή μιας εταιρείας υπολογιστών. II. Ένα εταιρικό ομόλογο μιας πετρελαϊκής

Διαβάστε περισσότερα

1 ου πακέτου. Βαθµός πακέτου

1 ου πακέτου. Βαθµός πακέτου ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Ακαδηµαϊκό έτος 2011-2012 Τµήµα Οικονοµικών Επιστηµών Χειµώνας-Άνοιξη Μάθηµα: ηµόσια Οικονοµική ιδασκαλία: Βασίλης Θ. Ράπανος Γεωργία Καπλάνογλου Μετά και το 4 ο πακέτο, πρέπει να στείλετε

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΠΙΛΟΓΗΣ 2006 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΟΜΑ Α Α

ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΠΙΛΟΓΗΣ 2006 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΟΜΑ Α Α ΑΡΧΕΣ ΟΙΟΝΟΜΙΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ Γ' ΛΥΕΙΟΥ ΕΠΙΛΟΓΗΣ 2006 ΕΦΩΝΗΣΕΙΣ ΟΜΑ Α Α Για τις προτάσεις από Α1 µέχρι και Α5 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της καθεµιάς και δίπλα σε κάθε αριθµό τη λέξη Σωστό, αν η

Διαβάστε περισσότερα

Τιµή, αξία (πρόθεση για πληρωµή) και µέτρα ευηµερίας του καταναλωτή

Τιµή, αξία (πρόθεση για πληρωµή) και µέτρα ευηµερίας του καταναλωτή 3: Μέτρα ευηµερίας του καταναλωτή Τιµή, αξία (πρόθεση για πληρωµή) και µέτρα ευηµερίας του καταναλωτή (Πλεόνασµα καταναλωτή Ισοδύναµη µεταβολή και µεταβολή αποζηµίωσης) Ο ορισµός της κοινωνικής ευηµερίας

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. Εισαγωγή... 13

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. Εισαγωγή... 13 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Εισαγωγή....................................................................... 13 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ: Εθνικοί Λογαριασμοί.......................................... 15 1.1 Εισοδηματικό Κύκλωμα...................................................

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ

ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ Τρίτη, 6 Ιουνίου 2006 ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΩΝ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΟΜΑ Α Α Για τις προτάσεις από Α1 μέχρι και Α5 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της καθεμιάς και δίπλα σε κάθε

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1. Αξιολόγηση των µακροοικονοµικών επιπτώσεων του ΚΠΣ III

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1. Αξιολόγηση των µακροοικονοµικών επιπτώσεων του ΚΠΣ III ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ 152 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1 Αξιολόγηση των µακροοικονοµικών επιπτώσεων του ΚΠΣ III Η εκ των προτέρων αξιολόγηση των µακροοικονοµικών επιπτώσεων του 3 ου ΚΠΣ µπορεί να πραγµατοποιηθεί µε τρόπους οι οποίοι

Διαβάστε περισσότερα

Η προσδοκώµενη χρησιµότητα του κέρδους όταν η πιθανότητα η τιµή του προϊόντος Ρ1 είναι ψ, χ το επίπεδο παραγωγής και c(x) η συνάρτηση κόστους, είναι

Η προσδοκώµενη χρησιµότητα του κέρδους όταν η πιθανότητα η τιµή του προϊόντος Ρ1 είναι ψ, χ το επίπεδο παραγωγής και c(x) η συνάρτηση κόστους, είναι 3. Θεωρία της Επιχείρησης 3. Η Ανταγωνιστική Επιχείρηση. Το τµήµα αυτό έχει δύο στόχους. Πρώτα να δείξει ότι αν υπάρχει ουδετερότητα απέναντι στον κίνδυνο, τότε η µέση αξία ενός αβέβαιου γεγονότος είναι

Διαβάστε περισσότερα

Q D1 = P και Q S = P.

Q D1 = P και Q S = P. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5: Ο ΠΡΟΣ ΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΤΙΜΩΝ Να σηµειώσετε µε Σ (σωστό) ή Λ (λάθος) στο τέλος των προτάσεων: 1. Τιµή ισορροπίας είναι η τιµή στην οποία η ζητούµενη ποσότητα είναι ίση µε την προσφερόµενη ποσότητα.

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στην Πολιτική Οικονομία. 5 η Διάλεξη

Εισαγωγή στην Πολιτική Οικονομία. 5 η Διάλεξη Εισαγωγή στην Πολιτική Οικονομία 5 η Διάλεξη Αναγκαίοι ορισμοί - ορολογία Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν: Το εισόδημα της συνολικής οικονομικής δραστηριότητας μιας χώρας, ανεξάρτητα σε ποιόν ανήκουν τα παραγωγικά

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΦΟΡΟΥ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΠΟΥ ΙΣΧΥΕΙ ΣΤΙΣ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΧΩΡΕΣ ΤΗΣ ΕΟΚ

ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΦΟΡΟΥ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΠΟΥ ΙΣΧΥΕΙ ΣΤΙΣ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΧΩΡΕΣ ΤΗΣ ΕΟΚ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΦΟΡΟΥ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΠΟΥ ΙΣΧΥΕΙ ΣΤΙΣ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΧΩΡΕΣ ΤΗΣ ΕΟΚ - Του Δρα Β. ΠΑΤΣΟΥΡΑΤΗ ΛΕΚΤΟΡΑ ΑΣΟΕΕ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Τα κύρια στοιχεία

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑΤΑ ΤΕΛΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ

ΘΕΜΑΤΑ ΤΕΛΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Πρόγραμμα Σπουδών: ιοίκηση Επιχειρήσεων & Οργανισμών Θεματική Ενότητα: ΕΟ 34 - Οικονομική Ανάλυση & Πολιτική ΘΕΜΑΤΑ ΤΕΛΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ Ακαδ. Έτος: 2010-11 ΟΝΟΜΑ - ΕΠΩΝΥΜΟ:.

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11 ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΤΩΝ ΑΝΟΙΧΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΩΝ: ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11 ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΤΩΝ ΑΝΟΙΧΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΩΝ: ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11 ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΤΩΝ ΑΝΟΙΧΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΩΝ: ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΟΙ ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΡΟΕΣ ΑΓΑΘΩΝ ΚΑΙ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ Μια ανοιχτή οικονομία δημιουργεί δύο ειδών αλληλεπιδράσεις με τις άλλες οικονομίες: Πρώτον, αγοράζει

Διαβάστε περισσότερα

Προσφορά Εργασίας Προτιμήσεις και Συνάρτηση Χρησιμότητας ( Χ,Α συνάρτηση χρησιμότητας U(X,A)

Προσφορά Εργασίας Προτιμήσεις και Συνάρτηση Χρησιμότητας ( Χ,Α συνάρτηση χρησιμότητας U(X,A) Προσφορά Εργασίας - Έστω ότι υπάρχουν δύο αγαθά Α και Χ στην οικονομία. Το αγαθό Α παριστάνει τα διάφορα καταναλωτικά αγαθά. Το αγαθό Χ παριστάνει τον ελεύθερο χρόνο. Προτιμήσεις και Συνάρτηση Χρησιμότητας

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή. Αποτελεσματικότητα κατά Pareto. 1. ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ (επεξεργασία σημειώσεων Β. Ράπανου)

Εισαγωγή. Αποτελεσματικότητα κατά Pareto. 1. ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ (επεξεργασία σημειώσεων Β. Ράπανου) 1. ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ (επεξεργασία σημειώσεων Β. Ράπανου) Εισαγωγή Μια από τις πιο βασικές διακρίσεις στην οικονομική θεωρία είναι μεταξύ των εννοιών της οικονομικής αποτελεσματικότητας

Διαβάστε περισσότερα

3. ΠΟΡΟΙ ΚΑΙ ΔΙΕΘΝΕΣ ΕΜΠΟΡΙΟ: ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ HECKSCHER-OHLIN

3. ΠΟΡΟΙ ΚΑΙ ΔΙΕΘΝΕΣ ΕΜΠΟΡΙΟ: ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ HECKSCHER-OHLIN 3. ΠΟΡΟΙ ΚΑΙ ΔΙΕΘΝΕΣ ΕΜΠΟΡΙΟ: ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ HESHER-OHIN Υπάρχουν δύο συντελεστές παραγωγής, το κεφάλαιο και η εργασία τους οποίους χρησιμοποιεί η επιχείρηση για να παράγει προϊόν Y μέσω μιας συνάρτησης παραγωγής

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Τµήµα Οικονοµικών Επιστηµών Ακαδηµαϊκό έτος (διαβάζουμε κεφ. 4 από Μ. Χλέτσο και σημειώσεις στο eclass)

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Τµήµα Οικονοµικών Επιστηµών Ακαδηµαϊκό έτος (διαβάζουμε κεφ. 4 από Μ. Χλέτσο και σημειώσεις στο eclass) ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Τµήµα Οικονοµικών Επιστηµών Ακαδηµαϊκό έτος 2016-17 ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ (διαβάζουμε κεφ. 4 από Μ. Χλέτσο και σημειώσεις στο eclass) 1 ιάλεξη2 Ανταγωνισμός, οικονομική

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2009 ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΛΥΣΕΙΣ

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2009 ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΛΥΣΕΙΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2009 Μάθημα: ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Ημερομηνία και ώρα εξέτασης: Σάββατο, 6 Ιουνίου 2009

Διαβάστε περισσότερα

5 Ο προσδιορισμός του εισοδήματος: Εξαγωγές και εισαγωγές

5 Ο προσδιορισμός του εισοδήματος: Εξαγωγές και εισαγωγές 5 Ο προσδιορισμός του εισοδήματος: Εξαγωγές και εισαγωγές Σκοπός Στο προηγούμενο κεφάλαιο εξετάσαμε τον προσδιορισμό του εισοδήματος μίας οικονομίας χωρίς διεθνές εμπόριο, δηλαδή χωρίς να λάβουμε υπ όψιν

Διαβάστε περισσότερα

Υποδείγματα Ενδογενούς Οικονομικής Μεγέθυνσης. Εξωτερικότητες από τη Συσσώρευση Φυσικού Κεφαλαίου στην Αποδοτικότητα της Εργασίας

Υποδείγματα Ενδογενούς Οικονομικής Μεγέθυνσης. Εξωτερικότητες από τη Συσσώρευση Φυσικού Κεφαλαίου στην Αποδοτικότητα της Εργασίας Υποδείγματα Ενδογενούς Οικονομικής Μεγέθυνσης Εξωτερικότητες από τη Συσσώρευση Φυσικού Κεφαλαίου στην Αποδοτικότητα της Εργασίας Εκμάθηση από την Εμπειρία και Συσσώρευση Κεφαλαίου η τεχνολογική πρόοδος

Διαβάστε περισσότερα

ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ. Υπεύθυνος μαθήματος Καθηγητής Μιχαήλ Ζουμπουλάκης

ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ. Υπεύθυνος μαθήματος Καθηγητής Μιχαήλ Ζουμπουλάκης 1 ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ Υπεύθυνος μαθήματος Καθηγητής Μιχαήλ Ζουμπουλάκης Μικροοικονομική ανάλυση 2 Η μέθοδος της «αφαίρεσης» και η μελέτη της οικονομικής συμπεριφοράς Τα άτομα ενεργούν σκόπιμα επιδιώκοντας

Διαβάστε περισσότερα

Διάλεξη 15. Αποτελεσματική και δίκαιη φορολογία

Διάλεξη 15. Αποτελεσματική και δίκαιη φορολογία Διάλεξη 15 Αποτελεσματική και δίκαιη φορολογία 1 Άριστη φορολογία αγαθών Ας υποθέσουμε ότι η κυβέρνηση επιδιώκει να εισπράξει κάποια έσοδα από ένα φόρο για να χρηματοδοτήσει κάποιες δαπάνες. Ποιος είναι

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 22. Μικροοικονομική

Κεφάλαιο 22. Μικροοικονομική Μέτρηση του Εθνικού Εισοδήματος Κεφάλαιο 22 Εισαγωγή στην Μακροοικονομική Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής Πανεπιστήμιο Μακεδονίας Μικροοικονομική Μικροοικονομική είναι η μελέτη του τρόπου με τον

Διαβάστε περισσότερα

Να απαντήσετε τα παρακάτω θέματα σύμφωνα με τις οδηγίες των εκφωνήσεων. Η διάρκεια της εξέτασης είναι 3 (τρεις) ώρες.

Να απαντήσετε τα παρακάτω θέματα σύμφωνα με τις οδηγίες των εκφωνήσεων. Η διάρκεια της εξέτασης είναι 3 (τρεις) ώρες. Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών ΜΠΣ Χρηματοοικονομικής και Τραπεζικής για Στελέχη Μάθημα: Οικονομική για Στελέχη Επιχειρήσεων Εξέταση Δεκεμβρίου 2007 Ονοματεπώνυμο: Να απαντήσετε τα παρακάτω θέματα σύμφωνα

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΟΜΑΔΑ Α

ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΟΜΑΔΑ Α ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΟΜΑΔΑ Α Για τις προτάσεις από Α1 μέχρι και Α5 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της καθεμιάς και δίπλα σε κάθε αριθμό τη λέξη Σωστό, αν η πρόταση είναι σωστή, και

Διαβάστε περισσότερα

ΖΗΤΗΣΗ, ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΚΑΙ ΙΣΣΟΡΟΠΙΑ ΑΓΟΡΑΣ

ΖΗΤΗΣΗ, ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΚΑΙ ΙΣΣΟΡΟΠΙΑ ΑΓΟΡΑΣ 1 ΚΦΑΛΑΙΟ 6 ΖΗΤΗΣΗ, ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΚΑΙ ΙΣΣΟΡΟΠΙΑ ΑΓΟΡΑΣ Οι καµπύλες ζήτησης και προσφοράς είναι αναγκαίες για να προσδιορίσουν την τιµή στην αγορά. Η εξοµοίωσή τους καθορίζει την τιµή και τη ποσότητα ισορροπίας,

Διαβάστε περισσότερα

Η Διαχρονική Προσέγγιση στο Ισοζύγιο Πληρωμών. Διεθνής Οικονομική Καθ. Γιώργος Αλογοσκούφης

Η Διαχρονική Προσέγγιση στο Ισοζύγιο Πληρωμών. Διεθνής Οικονομική Καθ. Γιώργος Αλογοσκούφης Η Διαχρονική Προσέγγιση στο Ισοζύγιο Πληρωμών Διεθνής Οικονομική Καθ. Γιώργος Αλογοσκούφης 1 Η Διαχρονική Προσέγγιση Η διαχρονική προσέγγιση έχει ως σημείο εκκίνησης τις τεχνολογικές και αγοραίες δυνατότητες

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στη Διεθνή Μακροοικονομική.! Καθ. ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΛΟΓΟΣΚΟΥΦΗΣ Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Εισαγωγή στη Διεθνή Μακροοικονομική.! Καθ. ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΛΟΓΟΣΚΟΥΦΗΣ Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών Εισαγωγή στη Διεθνή Μακροοικονομική! Καθ. ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΛΟΓΟΣΚΟΥΦΗΣ Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών Αντικείμενο Διεθνούς Μακροοικονομικής Η διεθνής μακροοικονομική ασχολείται με το προσδιορισμό των βασικών μακροοικονομικών

Διαβάστε περισσότερα

Α.4 Η καμπύλη ζήτησης με ελαστικότητα ζήτησης ίση με το μηδέν σε όλα τα σημεία της είναι ευθεία παράλληλη προς τον άξονα των ποσοτήτων.

Α.4 Η καμπύλη ζήτησης με ελαστικότητα ζήτησης ίση με το μηδέν σε όλα τα σημεία της είναι ευθεία παράλληλη προς τον άξονα των ποσοτήτων. ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΡΙΤΗ 3 ΙΟΥΝΙΟΥ 2008 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΓΙΑ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ ΩΝ: ΠΕΝΤΕ

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9 Η ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ ΤΗΣ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗΣ ΖΗΤΗΣΗΣ

ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9 Η ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ ΤΗΣ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗΣ ΖΗΤΗΣΗΣ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9 Η ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ ΤΗΣ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗΣ ΖΗΤΗΣΗΣ Η ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ ΤΗΣ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗΣ ΖΗΤΗΣΗΣ Βασικές έννοιες που προσδιορίζουν τα εθνικά μακροοικονομικά μεγέθη Από

Διαβάστε περισσότερα

Ιστορία Οικονομικών Θεωριών. Η οικονομική σκέψη του 20 ου αιώνα

Ιστορία Οικονομικών Θεωριών. Η οικονομική σκέψη του 20 ου αιώνα ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Ιστορία Οικονομικών Θεωριών Η οικονομική σκέψη του 20 ου αιώνα ΣΤΕΦΑΝΗΣ ΑΠ. ΓΕΩΡΓΙΟΣ Υποψ. Διδ. ΒΟΛΟΣ 2017 1 Irving Fischer (1867-1947) Ποσοτική θεωρία

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΒΔΟΜΟ ΑΚΑΘΑΡΙΣΤΟ ΕΓΧΩΡΙΟ ΠΡΟΙΟΝ. 1. Τι πρέπει να κατανοήσει o μαθητής

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΒΔΟΜΟ ΑΚΑΘΑΡΙΣΤΟ ΕΓΧΩΡΙΟ ΠΡΟΙΟΝ. 1. Τι πρέπει να κατανοήσει o μαθητής ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΒΔΟΜΟ ΑΚΑΘΑΡΙΣΤΟ ΕΓΧΩΡΙΟ ΠΡΟΙΟΝ 1. Τι πρέπει να κατανοήσει o μαθητής Είναι το πρώτο κεφάλαιο που εξετάζει τα οικονομικά φαινόμενα από μια διαφορετική οπτική, τη μακροοικονομική, και προσεγγίζει

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ ΑΠΟ ΟΛΑ ΤΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ ΑΠΟ ΟΛΑ ΤΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ ΑΠΟ ΟΛΑ ΤΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ (Πρόκειται, κυρίως, για θέματα κλειστού τύπου από τις εξετάσεις των προηγούμενων ετών). Α. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΣΩΣΤΟΥ ΛΑΘΟΣ 1. Σε ένα κανονικό αγαθό, όταν αυξάνεται το

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 6 Η Νοµισµατική Προσέγγιση

Κεφάλαιο 6 Η Νοµισµατική Προσέγγιση Κεφάλαιο 6 Η Νοµισµατική Προσέγγιση Η νοµισµατική προσέγγιση είναι ένας από τους κεντρικούς πυλώνες της διεθνούς µακροοικονοµικής. Βάση της είναι το λεγόµενο νοµισµατικό υπόδειγµα, το οποίο προσδιορίζει

Διαβάστε περισσότερα

Η θεωρία Weber Προσέγγιση του ελάχιστου κόστους

Η θεωρία Weber Προσέγγιση του ελάχιστου κόστους Η θεωρία Weber Προσέγγιση του ελάχιστου κόστους Ο θεμελιωτής της θεωρίας χωροθέτησης της βιομηχανίας ήταν ο Alfred Weber, την οποία αρχικά παρουσίασε ο μαθηματικός Laundhart (1885). Ο A. Weber (1868-1958)

Διαβάστε περισσότερα

Η ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ

Η ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΚΩΣΤΑΣ ΒΕΛΕΝΤΖΑΣ Η ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ. Μερικές έννοιες Η συνάρτηση παραγωγής (, ), όπου είναι το συνολικό προϊόν και και οι συντελεστές

Διαβάστε περισσότερα

Άριστες κατά Pareto Κατανομές

Άριστες κατά Pareto Κατανομές Άριστες κατά Pareto Κατανομές - Ορισμός. Μια κατανομή x = (x, x ) = (( 1, )( 1, )) ονομάζεται άριστη κατά Pareto αν δεν υπάρχει άλλη κατανομή x = ( x, x ) τέτοια ώστε: U j( x j) U j( xj) για κάθε καταναλωτή

Διαβάστε περισσότερα

Ανοικτή και κλειστή οικονομία

Ανοικτή και κλειστή οικονομία Μακροοικονομική της ανοικτής οικονομίας: Βασικές έννοιες Κεφάλαιο 29 Εισαγωγή στην Μακροοικονομική Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής Πανεπιστήμιο Μακεδονίας Ανοικτή και κλειστή οικονομία Κλειστή

Διαβάστε περισσότερα