ΔΡΑΣΗ 2: Καταγραφή της υφιστάμενης κατάστασης των ελαιοτριβείων και των περιοχών διάθεσης αποβλήτων ελαιοτριβείων στην Κρήτη ΠΑΡΑΔΟΤΕΟ 2Γ:

Transcript

1 «ΘΑΛΗΣ: Ενίσχυση της Διεπιστημονικής ή και Διιδρυματικής έρευνας και καινοτομίας με δυνατότητα προσέλκυσης ερευνητών υψηλού επιπέδου από το εξωτερικό μέσω της διενέργειας βασικής και εφαρμοσμένης έρευνας αριστείας» Έργο ΓΕΩΔΙΑΜΕΤΡΙΣ: Ολοκληρωμένες Τεχνολογίες Γεωπληροφορικής για την Διαχρονική Παρακολούθηση της Ρύπανσης των Εδαφών από την Διάθεση Αποβλήτων Ελαιοτριβείων (κωδικός MIS ). ΔΡΑΣΗ 2: Καταγραφή της υφιστάμενης κατάστασης των ελαιοτριβείων και των περιοχών διάθεσης αποβλήτων ελαιοτριβείων στην Κρήτη ΠΑΡΑΔΟΤΕΟ 2Γ: Τίτλος: Τεχνική έκθεση σχετικά με την αξιολόγηση και εφαρμοσιμότητα των προτεινόμενων μεθοδολογιών. Συμμετέχοντες Φορείς: ΙΜΣ, ΤΕΙΚ Ημερομηνία: 22 Νοεμβρίου 2013

2 Για την αποτύπωση των Χώρων Διάθεσης Αποβλήτων Ελαιοτριβείων (ΧΔΑΕ) σε όλη την Κρήτη πραγματοποιήθηκαν εκτεταμένες εργασίες πεδίου από τα μέλη του εργαστηρίου Γεωφυσικής-Δορυφορικής Τηλεπισκόπησης και Αρχαιοπεριβάλλοντος του Ινστιτούτου Μεσογειακών Σπουδών του ΙΤΕ. Οι αποτυπώσεις απαιτούσαν συστηματική προετοιμασία και συλλογή δεδομένων από τους ερευνητές πριν από την εκπόνηση των εργασιών υπαίθρου. Συγκεκριμένα σε πρώτο στάδιο πραγματοποιήθηκε εκτεταμένη αναζήτηση των αδειοδοτημένων ελαιοτριβείων από τα γραφεία περιβάλλοντος των κατά τόπους Περιφερειακών Ενοτήτων (Χανιά, Ρέθυμνο, Ηράκλειο, Λασίθι). Στους ερευνητές παραδόθηκαν λίστες (σε αναλογική μορφή) των περιοχών στις οποίες έχουν χωροθετηθεί ελαιοτριβεία κατά μήκος όλου του νησιού. Ακολούθησε καταγραφή των ελαιοτριβείων σε ψηφιακές βάσεις δεδομένων (Excel) και εκτίμηση της ποιότητας των δεδομένων. Οι ερευνητές του Ινστιτούτου με τη βοήθεια της διαδικτυακής εφαρμογής Google Earth εντόπισαν χωρικά τα χωριά και τις πόλεις στις οποίες βρίσκονται τα ελαιοτριβεία και με εκτεταμένη αναζήτηση εντόπισαν και τους ΧΔΑΕ που βρίσκονται σε κοντινή ή πιο μακρινή απόσταση από τους συγκεκριμένους οικισμούς. Έγινε καταγραφή των θέσεων με τη μορφή ψηφιακού διανυσματικού αρχείου.kmz και στη συνέχεια οργανώθηκε πλάνο συστηματικών επισκέψεων σε αυτούς. Για την επίσκεψη στο ύπαιθρο χρησιμοποιήθηκε το GPS Leica GS20, χάρτες των ΧΔΑΕ από το Google Earth σε έντυπη μορφή καθώς και οδικοί χάρτες. Σε πολλές περιπτώσεις οι ερευνητές συνάντησαν δυσκολίες πρόσβασης στους χώρους διάθεσης λόγω έλλειψης οδικού δικτύου, εκτεταμένης βλάστησης κλπ. Επίσης πολλοί από τους καταγεγραμμένους χώρους δεν λειτουργούσαν πλέον ή ήταν πολύ δύσκολος ο εντοπισμός τους. Για την επίλυση προβλημάτων τέτοιας φύσεως απαιτήθηκε η συνδρομή των ντόπιων κατοίκων οι οποίοι με τις οδηγίες τους συνέδραμαν το έργο των ερευνητών. Μόλις εντοπιζόταν ένας ΧΔΑΕ αρχικά γινόταν η αποτύπωση του με το GPS (όσο πιο κοντά στο γεωγραφικό κέντρο του χώρου) και ακολουθούσε η λήψη σχετικών φωτογραφιών. Ταυτόχρονα οι ερευνητές κατέγραφαν σε ειδική φόρμα επεξηγηματικές σημειώσεις σχετικά με το καθεστώς χρήσης του ΧΔΑΕ, την κατάσταση του περιβάλλον χώρου και γενικότερα ότι πληροφορία θα μπορούσε να φανεί χρήσιμη στα επόμενα στάδια της ερευνητικής δραστηριότητας.

3 Εικόνα 1. Φωτογραφίας ΧΔΑΕ στην περιοχή των Αγίων Πάντων της περιφερειακής ενότητας Χανίων. Μετά το πέρας των εργασιών υπαίθρου ακολουθούσε το στάδιο της επεξεργασίας των δεδομένων στο γραφείο. Τα σημειακά αρχεία εξάγονταν από το GPS και εισάγονταν σε περιβάλλον εργασίας Γεωγραφικών Συστημάτων Πληροφοριών (ΓΣΠ). Τα δεδομένα μετατρέπονταν σε διανυσματικά αρχεία μορφής.shp ενώ ταυτόχρονα γινόταν ενημέρωση του πίνακα περιγραφικών ιδιοτήτων με βάση τις χειρόγραφες σημειώσεις όπως είχαν ληφθεί κατά τη διεξαγωγή των εργασιών υπαίθρου. Ταυτόχρονα γινόταν έρευνα της ορθότητας των μετρήσεων και διόρθωση σε περιβάλλον ΓΣΠ των όποιων τυχόν σφαλμάτων μπορεί να προέκυψαν κατά τη διάρκεια των μετρήσεων υπαίθρου (κακή ποιότητα σήματος κλπ). Στο τελικό στάδιο τα διανυσματικά δεδομένα οργανώθηκαν σε μία βάση δεδομένων τα οποία έχουν αποθηκευτεί τόσο σε ένα αρχείο excel (Παραδοτέο 2Β) όσο και σε μία διαδικτυακή εφαρμογή. Συνολικά καταγράφηκαν:

4 546 ελαιοτριβεία καθώς και σχετική πληροφορία για την θέση τους (συντεταγμένες σε WGS84), τον δήμο και τον νομό στον οποίο ανήκουν, η ημερομηνία έναρξης, η παραγωγή ελαιοπυρήνα και ελαιολάδου σε τόνους για το έτος , η μέση τιμή παραγωγής ελαιοπυρήνα και ελαιολάδου σε τόνους για τα έτη καθώς και φωτογραφικό υλικό των ελαιοτριβείων περιοχές διάθεσης αποβλήτων ελαιοτριβείων μαζί με σχετική πληροφορία για την θέση τους (συντεταγμένες επίσης σε WGS84), τον δήμο και τον νομό στον οποίο ανήκουν, η ημερομηνία καταγραφής της θέσης, κατά πόσο ο χώρος διάθεσης αποβλήτων είναι ενεργός ή όχι, φωτογραφικό υλικό από τον χώρο διάθεσης αποβλήτων καθώς και σχετικές παρατηρήσεις. Εικονα 2. Κατανομή Χώρων Διάθεσης Αποβλήτων Ελαιοτριβείων στην Κρήτη. Επίσης δημιουργήθηκαν και δυναμικοί θεματικοί χάρτες χρησιμοποιώντας διαφορετικό υπόβαθρο (τοπογραφικό, γεωλογικό, υδρολιθολογικό, υδρολογικό, Corine και χρήσης γης) της Κρήτης όπου θα φαίνεται η θέση των ελαιοτριβείων και των περιοχών διάθεσης των αποβλήτων τους με την βοήθεια του Google API και του ArcGIS. Ενδεικτικοί χάρτες φαίνονται στο Παραδοτέο 2 Α. Η Βάση δεδομένων για την αποθήκευση και διαχείριση της πληροφορίας αυτής υλοποιήθηκε σε MySQL η οποία φιλοξενείτε σε έναν από τους διακομιστές του εργαστηρίου του ΙΜΣ ενώ η

5 σχετική πληροφορία για τα ελαιοτριβεία, των περιοχών διάθεσης αποβλήτων αλλά και των θεματικών διαδραστικών χαρτών είναι διαθέσιμη στο διαδίκτυο σε 2 γλώσσες (Ελληνικά- Αγγλικά) στην ακόλουθη ηλεκτρονική διεύθυνση (Εικ. 3). Εικόνα 3: Διαδικτυακή εφαρμογή για τη διαχείριση και παρουσίαση της πληροφορίας του προγράμματος ΓΕΩΔΙΑΜΕΤΡΙΣ.