ΠΤΩΧΕΥΣΕΙΣ ΣΤΗ ΥΤΙΚΗ ΕΥΡΩΠΗ: ΣΗΜΑ ΙΑ ΑΝΑΚΑΜΨΗΣ ΣΕ ΜΙΑ ΙΑΙΡΕΜΕΝΗ ΕΥΡΩΠΗ

Transcript

1 ΠΤΩΧΕΥΣΕΙΣ ΣΤΗ ΥΤΙΚΗ ΕΥΡΩΠΗ: ΣΗΜΑ ΙΑ ΑΝΑΚΑΜΨΗΣ ΣΕ ΜΙΑ ΙΑΙΡΕΜΕΝΗ ΕΥΡΩΠΗ Ετήσια Μελέτη που δηµοσιοποιείται στην Ελλάδα κατ αποκλειστικότητα από την ICAP Group Αθήνα, 15 Μαρτίου 2011 Η ICAP Group A.E. µέλος της FEBIS (Federation of Business Information Services), παρουσιάζει σε αποκλειστικότητα στην Ελληνική Αγορά στοιχεία πτωχεύσεων εταιρειών στη υτική Ευρώπη. Τα στοιχεία αυτά καθώς και τα αντίστοιχα στοιχεία άλλων χωρών της Ευρώπης συγκέντρωσαν, ανέλυσαν και µελέτησαν για κάθε χώρα οι εταιρείες-µέλη της FEBIS, όπως η ICAP Group, ενώ η τελική οµαδοποίηση και επιµέλεια έγινε από την CREDITREFORM (Γερµανία). Όλα τα στοιχεία περιλαµβάνονται στη ετήσια µελέτη Insolvencies in Europe 2010/ Πτωχεύσεις Εταιρειών στη υτική Ευρώπη Μετά την οικονοµική κρίση που χαρακτήρισε την περσινή χρονιά (22% αύξηση των πτωχεύσεων), η οικονοµία των χωρών της υτικής Ευρώπης δείχνει σηµάδια ανάκαµψης, ιδίως στους τοµείς του παγκόσµιου εµπορίου και των επενδύσεων. Παρά ταύτα η περσινή χρονιά βρήκε µία «διαιρεµένη» Ευρώπη στην οποία ενώ βιοµηχανικές χώρες όπως η Γερµανία έδειξαν να κερδίζουν από την ανάκαµψη στην παγκόσµια οικονοµική δραστηριότητα, χώρες όπως η Ελλάδα και η Ιρλανδία λύγισαν κάτω από το βάρος χρεών τους µε αποτέλεσµα τα πακέτα οικονοµικής βοήθειας αλλά και η ανασφάλεια που τα συνοδεύει να κάµπτουν/αναστέλλουν σηµαντικά την οικονοµική και επιχειρηµατική δυναµική τους. Στις περισσότερες χώρες το ΑΕΠ ανέβηκε σε προ-κρίσης επίπεδα µε αποτέλεσµα την αύξηση των εσόδων των εταιρειών (ιδίως στη βιοµηχανία) και την συνεπαγόµενη πτώση των επισφαλειών και πτωχεύσεων. Γεγονός πάντως παραµένει ότι η κρίση του δεν έχει ξεπεραστεί οριστικά παρά τα θετικά σηµάδια. Όσον αφορά στον αριθµό των εταιρικών πτωχεύσεων στις µεµονωµένες χώρες της.ευρώπης (χώρες της ΕΕ, Ελβετία και Νορβηγία) το 2010 αυτός µειώθηκε, όµως το άθροισµά τους είναι το δεύτερο υψηλότερο µέσα στα τελευταία 10 χρόνια, ήτοι δηλ. 1,4% µόνο χαµηλότερο από το αρνητικό ρεκόρ των του Συµπερασµατικά στη γενική εικόνα όπως αυτή αποτυπώνεται στην έκθεση της Creditreform, παρά τη δυναµική της Ευρωζώνης, οι αρνητικές κατά περίπτωση συνέπειες της κρίσης ιδίως στις βιοµηχανικές χώρες δεν έχουν ακόµη ξεπεραστεί. Ένας από τους βασικότερους λόγους είναι η δυσκολία χρηµατοδότησης που αντιµετώπισαν οι επιχειρήσεις και η οποία όσο και αν δείχνει να υποχωρεί, χαρακτηρίζει ακόµη ένα µεγάλο ποσοστό εταιρειών.

2 Εταιρικές Πτωχεύσεις στη υτική Ευρώπη Χώρες Ποσοστιαία µεταβολή % 2009/10 Αυστρία ,9 Βέλγιο ,5 ανία ,1 Φινλανδία ,4 Γαλλία ,6 Γερµανία ,5 Ελλάδα /-0,0 Ιρλανδία ,5 Ιταλία ,8 Λουξεµβούργο ,5 Ολλανδία ,7 Νορβηγία ,6 Πορτογαλία ,6 Ισπανία ,3 Σουηδία ,8 Ελβετία ,9 Ηνωµένο Βασίλειο ,1 Σύνολο ,4 Η διαφοροποίηση της εξέλιξης των πτωχεύσεων µεταξύ των διαφορετικών χωρών καταδεικνύεται µέσα από την ποσοστιαία µεταβολή αυτών. Έτσι σηµαντική αύξηση σηµειώθηκε στο Λουξεµβούργο (+31,5%), στην Ιταλία (+30,8%), στην Ελβετία (+19,9%) και στην Πορτογαλία (+15,6%). Αντίθετα, η Φινλανδία (-12,4%), το Ηνωµένο Βασίλειο (- 11,1%) και η Νορβηγία (-10,6%) σηµείωσαν την εντυπωσιακότερη µείωση εταιρικών πτωχεύσεων. Γεγονός βέβαια παραµένει ο υψηλός απόλυτος αριθµός των πτωχεύσεων που µας οδηγεί στο συµπέρασµα ότι µόνον µία µακροπρόθεσµη ανάκαµψη επί σειρά ετών θα µπορέσει να επηρεάσει θετικά και να φέρει σηµαντική µείωση των πτωχεύσεων στη.ευρώπη. Τέλος, αξιοσηµείωτη είναι η παρατήρηση ότι 3 από τις 10 πτωχεύσεις συνέβησαν στη Γαλλία (29,1%). Στη δεύτερη θέση έρχεται η Γερµανία µε 18,3% και οι Σκανδιναβικές χώρες µε 12,1% ενώ περίπου 10% των πτωχεύσεων συνέβησαν στις χώρες Benelux (Βέλγιο, Ολλανδία και Λουξεµβούργο) και στο Ηνωµένο Βασίλειο. 2. Ποσοστό συµµετοχής Τοµέων ραστηριότητας στις Πτωχεύσεις Ενώ ο τοµέας της βιοµηχανίας υπήρξε αυτός που υπέστη τα µεγαλύτερα πλήγµατα το 2009, το 2010 έδειξε να ανακάµπτει χωρίς όµως να µπορεί να µιλήσει κανείς για πλήρη ανάκαµψη. Έτσι το µερίδιο της βιοµηχανίας στις συνολικές εταιρικές πτωχεύσεις έπεσε σε 1 στις 10 (10,9%) αντί 1 στις 9 (11,4%) που ήταν το Σε απόλυτα νούµερα βιοµηχανικές επιχειρήσεις πτώχευσαν το 2010 έναντι το 2009.

3 Ο κατασκευαστικός τοµέας αλλά και αυτός του εµπορίου δεν επέδειξαν αξιοσηµείωτη µεταβολή. Τόσο το 2009 όσο και το 2010, 30,5% των εταιρειών που πτώχευσαν ανήκουν στον τοµέα του εµπορίου, ενώ το % των επιχειρήσεων δραστηριοποιούντο στον κλάδο των κατασκευών (έναντι 20,9% το 2009). Ο τοµέας των υπηρεσιών ήταν αυτός που σηµείωσε τη µεγαλύτερη αύξηση εταιρικών πτωχεύσεων, ήτοι 37,6% το 2010 έναντι 37,2% το Ποσοστό συµµετοχής στις πτωχεύσεις Πτωχεύσεις ανά επιχειρήσεις Βιοµηχανία 10.9%* ( 11.4%)** 63* ( 66)** Κατασκευές 21.0% ( 20.9%) 100 (101) Εµπόριο 30.5% ( 30.5%) 85 ( 87) Υπηρεσίες 37.6% ( 37.2%) 52 ( 52) Σύνολο 100.0% (100.0%) 68 ( 69) *2010 **2009 Οι παραπάνω παρατηρήσεις µας οδηγούν στο συµπέρασµα ότι τη χρονιά που µας πέρασε «χτυπήθηκαν» περισσότερο οι µικροµεσαίες επιχειρήσεις (που δοµούν κατά πλειονότητα τον τοµέα των υπηρεσιών) οι οποίες µπόρεσαν να επωφεληθούν λιγότερο από την οικονοµική ανάκαµψη. Στον τοµέα της βιοµηχανίας η πτώση στον απόλυτο αριθµό εταιρικών πτωχεύσεων έφερε και αντίστοιχη πτώση στη συµµετοχή του εν λόγω τοµέα στις συνολικές πτωχεύσεις. Από τον παραπάνω πίνακα φαίνεται καθαρά, επίσης, το πόσο επιρρεπής είναι ο Κατασκευαστικός τοµέας. Μελετώντας την εξέλιξη των εταιρικών πτωχεύσεων ανά τοµέα από το 2007, συµπεραίνουµε µία βελτίωση στον τοµέα των Κατασκευών (ρεκόρ 11,4% ποσοστό συµµετοχής στις συνολικές πτωχεύσεις το 2009 και πτώση την περσινή χρονιά) και µία σταδιακά σταθερή επιδείνωση στον τοµέα των Υπηρεσιών (αύξηση 1,2% κατά τη διάρκεια των τεσσάρων τελευταίων ετών). 3. Πτωχεύσεις και Αγορά Εργασίας Ενώ το 2009 ο αριθµός των ανέργων που έχασαν τη θέση εργασίας τους λόγω πτώχευσης της εταιρείας στην οποία απασχολούνταν ανήλθε σε 2 εκατοµµύρια, το 2010 ο αντίστοιχος αριθµός κυµάνθηκε στο 1,4 εκατοµµύρια, ήτοι 30% µικρότερος. Το γεγονός αυτό οφείλεται στη µείωση των πτωχεύσεων µεγάλων εταιρειών οι οποίες προκαλούν µαζικές απολύσεις και λόγω του ότι οι πτωχευµένες επιχειρήσεις, όπως αναφέρθηκε ανωτέρω, ήταν στο µεγαλύτερο όγκο τους µικροµεσαίες. Σηµαντικό κρίνουµε να τονίσουµε στο σηµείο αυτό το ότι µία πτώχευση οδηγεί σε απώλεια εργασίας όχι µόνον στην ίδια την εταιρεία αλλά και µέσω µίας αλυσιδωτής αντίδρασης, στις εταιρείες που λειτουργούν ως συνεργάτες ή προµηθευτές αυτής.

4 Έτος Αριθµός Ανέργων (σε εκατ.) , , , , , , , , , , ,4 4. είκτης Πτωχεύσεων στη υτική Ευρώπη Συγκρινόµενος µε το συνολικό αριθµό εταιρικών πτωχεύσεων για το 2010, το Λουξεµβούργο παρουσίασε το µεγαλύτερο ποσοστό µε 321 περιπτώσεις ανά εταιρείες. Ακολουθεί η ανία ενώ η Γερµανία µε 89 περιπτώσεις ανά πτωχευµένες επιχειρήσεις ξεπερνάει τον µέσο όρο (68). Στα επίπεδα της Γερµανίας όσον αφορά στο συγκεκριµένο δείκτη κινούνται, επίσης, οι Ολλανδία (87), Φινλανδία (89) και Νορβηγία (93). Χώρες µε τριψήφιο δείκτη είναι η Γαλλία (102), η Ελβετία (123), το Βέλγιο (160) και η Αυστρία (163). Η εικόνα αυτή βέβαια δεν αποτυπώνει απόλυτα πιστά τη σύγκριση των χωρών αφού, για παράδειγµα, ο δείκτης είναι χαµηλός στις χώρες της Νότιας Ευρώπης. Αυτό οφείλεται στο ότι οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στο σύνολό τους αφορούν κυρίως σε µικρές εµπορικές επιχειρήσεις καθώς και ελεύθερους επαγγελµατίες που στο σύνολό τους δεν υπάγονται εύκολα στη διαδικασία της πτώχευσης αλλά προχωρούν ως επί το πλείστον σε εθελοντικό τερµατισµό των εργασιών και, εποµένως, δεν προσµετρούνται στην παρούσα Μελέτη.

5 Χώρες Αριθµός πτωχεύσεων ανά εταιρείες Ελλάδα 7 Ισπανία 14 Ιταλία 24 Πορτογαλία 47 Ηνωµένο Βασίλειο 69 Σουηδία 72 Ιρλανδία 75 Ολλανδία 87 Γερµανία 89 Φινλανδία 89 Νορβηγία 93 Γαλλία 102 Ελβετία 123 Βέλγιο 160 Αυστρία 163 ανία 207 Λουξεµβούργο 321 Μέσος Όρος Πτωχεύσεις Εταιρειών σε Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη Οι βαθιές πληγές της κρίσης του 2008/2009 δεν έχουν ξεπεραστεί ακόµη για τις χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης παρά τα ευοίωνα σηµάδια που οι περισσότερες από αυτές τις οικονοµίες δείχνουν την περασµένη χρονιά. Έτσι παρατηρείται συνολικά αύξηση 14,1% στις εταιρικές πτωχεύσεις. Ο ρυθµός ανάκαµψης δε ο οποίος προήρθε από την ενδυνάµωση των εξαγωγών είναι ταχύτερος για τις χώρες οι οποίες ήταν ήδη ανταγωνιστικές προ κρίσης, γεγονός που µεταφράζεται σε µεγάλη ανοµοιογένεια µεταξύ των χωρών αυτών όσον αφορά στις εταιρικές πτωχεύσεις Ποσοστιαία µεταβολή 2009/10 σε % Κροατία ,8 Τσεχία ,2 Εσθονία ,3 Ουγγαρία ,7 Latvia ,6 Λιθουανία ,1 Πολωνία ,1 Ρουµανία ,5 Σλοβακία ,8 Σλοβενία ,2 Σύνολο ,1

6 Πρωταγωνιστές στην αύξηση των πτωχεύσεων υπήρξαν οι Λιθουανία, Κροατία και Σλοβενία παρόλο που και εδώ θα πρέπει να λαµβάνουµε υπόψη τη διαφορά στη νοµοθεσία η οποία δεν µας επιτρέπει να προβούµε σε µία τόσο αξιόπιστη σύγκριση (για παράδειγµα ο αριθµός των πτωχεύσεων στην Ουγγαρία προέρχεται τόσο από τις πτωχεύσεις όσο και από τις ρευστοποιήσεις αλλά και τις εταιρείες που έχουν υπαχθεί σε πτωχευτική διαδικασία ακόµη κι αν αυτή είναι σε εξέλιξη και οι εταιρείες εν λειτουργία). Μείωση των πτωχεύσεων σηµείωσαν µόνον η Εσθονία, η Πολωνία και η Σλοβακία. Στην περίπτωση της Ρωσίας για την οποία δόθηκαν πρώτη φορά αυτά τα στοιχεία το απόλυτο νούµερο εταιρικών πτωχεύσεων ανήλθε στις έναντι το Συµπερασµατικά, λοιπόν, βλέπουµε µία έντονη διαφοροποίηση µεταξύ των χωρών µε το ΑΕΠ τους να έχει αυξηθεί αθροιστικά από 3,3% έως και 3,5%. Ενώ παρατηρείται µία βελτίωση των οικονοµικών µεγεθών στις Πολωνία, Εσθονία και Τσεχία, χώρες όπως οι Ουγγαρία, Βουλγαρία και Ρουµανία υπολείπονται ακόµη σε µεγάλο βαθµό και ανακάµπτουν µε λιγότερο δυναµισµό και πιο αργούς ρυθµούς. Τα σηµαντικότερα προβλήµατα που αντιµετωπίζονται στην περιοχή είναι το δηµοσιονοµικό έλλειµµα και εξωτερικό χρέος αλλά και ανάλογα αυτών της υτικής Ευρώπης, όπως η αύξηση της ανεργίας και η δυσκολία τραπεζικής χρηµατοδότησης. 6. Πτωχεύσεις Εταιριών στις ΗΠΑ Οι ΗΠΑ θα µπορούσαν να «ζηλέψουν» αυτή τη στιγµή την Ευρώπη µια και η οικονοµία τους µε το δηµοσιονοµικό έλλειµµα να φτάνει στο 100% του ΑΕΠ δεν δείχνει να µπορεί να ανακάµψει σύντοµα. Τα σηµάδια είναι αρνητικά και όσον αφορά στην ανεργία µε τους ανέργους να έχουν φτάσει συνολικά τα 8,4 εκατοµµύρια στη χειρότερη απ ό,τι φαίνεται κρίση µετά τον Β Παγκόσµιο Πόλεµο. Παρόλαυτά η εικόνα είναι σαφώς καλύτερη για τις εταιρικές πτωχεύσεις απ όσο αυτές σε ιδιωτικό επίπεδο. Έτσι σηµειώθηκε πτώση των εταιρικών πτωχεύσεων κατά 5,8%, ήτοι το 2010 πτώχευσαν επιχειρήσεις έναντι το Παρά τη βελτίωση αυτή όµως ο απόλυτος αριθµός παραµένει ο δεύτερος υψηλότερος από τα µέσα της δεκαετίας του 90 µέχρι σήµερα. Σαν βασικότερα δοµικά προβλήµατα, αίτια της κρίσης, ξεχωρίζουµε την καθοδική πορεία της βιοµηχανίας και των κατασκευών αλλά και τη δυσκολία εύρεσης κεφαλαίων για τους επιχειρηµατίες λόγω της διστακτικότητας των τραπεζών. Τοποθέτηση της ICAP Group Ο κ. Γιάννης Εφραιµίδης, Εκτελεστικός ιευθυντής του Οµίλου ICAP, αναφερόµενος στην εξέλιξη της πορείας των Ευρωπαϊκών και των Ελληνικών επιχειρήσεων έκανε την ακόλουθη δήλωση: «Τα στοιχεία για την κατ αρχήν σταθεροποίηση και στη συνέχεια µικρή µείωση των πτωχεύσεων στη υτική Ευρώπη συνάδουν ως ένα βαθµό µε την ανάκαµψη της οικονοµικής δραστηριότητας στην αναφερόµενη περιοχή. Πράγµατι το ΑΕΠ στη ζώνη του ευρώ αυξήθηκε κατά 1,8% περίπου το 2010, γεγονός που εκφράσθηκε και στα έσοδα και αποτελέσµατα των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων, µε συνέπεια ο αριθµός των πτωχεύσεων των Ευρωπαϊκών Επιχειρήσεων να παρουσιάζει µικρή µείωση. Στην Ελλάδα, η οικονοµική ύφεση εντάθηκε κατά το 2010 ενώ η µείωση του ΑΕΠ διαµορφώθηκε στο 4%, σε συνέχεια της προηγηθείσας µείωσης του 2009 που ήταν - 2,3%. Τέλος, αξίζει να παρατηρηθεί ότι ενώ το 2009 ο περιορισµός της επιχειρηµατικής δραστηριότητας είχε εντοπιστεί κυρίως στις κατασκευές και στη βιοµηχανία, το 2010 επεκτάθηκε έντονα στους κλάδους του εµπορίου όσο και άλλων υπηρεσιών, οι οποίοι συνεισφέρουν µε σηµαντικό ποσοστό στη συνολική προστιθέµενη αξία της ελληνικής οικονοµίας.

7 Όσον αφορά τις καταγεγραµµένες 355 πτωχεύσεις στην Ελλάδα για το έτος 2010, είναι φαινοµενικά ιδιαίτερα χαµηλές σε σύγκριση µε όλες τις χώρες της υτικής Ευρώπης, γεγονός που µπορεί να οδηγήσει σε εσφαλµένα συµπεράσµατα. Η πραγµατικότητα είναι ότι πλήθος ελληνικών επιχειρήσεων, ειδικά µικροµεσαίων και ελεύθερων επαγγελµατιών διακόπτουν οριστικά τις εργασίες τους χωρίς να κηρυχθούν δικαστικά σε πτώχευση. Συνεπώς πολλές επιχειρήσεις στην Ελλάδα οδηγούνται σε παύση λειτουργίας, χωρίς ωστόσο να καταγράφονται ως πτωχευµένες. Λαµβάνοντας υπόψη και τα δεδοµένα που προκύπτουν από την αξιολόγηση των αποτελεσµάτων των ελληνικών εταιρειών συµπεραίνουµε ότι οι ελληνικές επιχειρήσεις θα συνεχίσουν να επηρεάζονται αρνητικά από την οικονοµική κρίση για αρκετό ακόµα διάστηµα. Υπενθυµίζουµε ότι από την επεξεργασία των ισολογισµών του συνόλου των ελληνικών εταιρειών για το έτος 2009 προέκυψε υποχώρηση του κύκλου εργασιών κατά 10% περίπου, ενώ καταγράφηκε και δραστική µείωση των (προ φόρου) κερδών κατά 58% περίπου. Η πτωτική αυτή τάση συνεχίσθηκε και το 2010 αφού, µε βάση τις πρώτες ενδείξεις (από δείγµα εταιρειών µε ισολογισµούς που λήγουν στις ), οι πωλήσεις ήταν µειωµένες κατά 5,5%, ενώ η κερδοφορία συρρικνώθηκε και πάλι κατά 57%, ήτοι από 105 εκατ. σε 45 εκατ.. Επιπλέον, τα ποσοστά ασυνέπειας των ελληνικών επιχειρήσεων εµφανίζουν σηµαντική αύξηση κατά 32% το 2010 σε σχέση µε το 2009 φτάνοντας στο 6,10% έναντι 4,65% το Η τάση αυτή, δηλαδή η αύξηση της ασυνέπειας αναµένεται να συνεχισθεί και σύµφωνα µε µελέτες της ICAP βασισµένες στην εξέλιξη των µακροοικονοµικών µεγεθών της ελληνικής οικονοµίας, εκτιµάται ότι θα ανέλθει σε επίπεδα της τάξης ίσως και πάνω από 8% για το Με βάση τις εξελίξεις αυτές, είναι δεδοµένο ότι οι επισφάλειες για ένα µεγάλο ποσοστό των Ελληνικών επιχειρήσεων θα αυξηθούν ενώ η πιστοληπτική ικανότητα πολλών εταιρειών πιθανότατα θα επιδεινωθεί. Συνεπώς, η αύξηση της παραγωγικότητας, η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας, η συγκράτηση του κόστους λειτουργίας και η αναζήτηση νέων αγορών είναι πλέον βασικές προϋποθέσεις για την εύρυθµη λειτουργία οποιασδήποτε επιχείρησης, συνδυασµένες πάντα και οπωσδήποτε µε την αξιοποίηση σύγχρονων εργαλείων εκτίµησης του πιστωτικού κινδύνου και της αξιολόγησης της πιστοληπτικής ικανότητας κάθε επιχείρησης πριν από κάθε συνεργασία.» H ICAP Group µε 60 εκατοµµύρια έσοδα για το 2010 και εργαζοµένους- είναι ο µεγαλύτερος Όµιλος παροχής υπηρεσιών προς επιχειρήσεις στην Ελλάδα. ιαθέτει γραφεία σε 5 ελληνικές πόλεις. και ισχυρή παρουσία στην Νοτιοανατολική Ευρώπη µε θυγατρικές στη Βουλγαρία. στη Ρουµανία. στη Σερβία και στην Κύπρο. Η ICAP Group εξελίσσεται ταχέως σε έναν πολυσχιδή οργανισµό. παρέχοντας ένα µεγάλο εύρος υπηρεσιών και προϊόντων που οµαδοποιούνται σε 4 µεγάλες κατηγορίες: Credit Risk Services. Marketing Solutions. Management Consulting και HR Services. Περισσότερες πληροφορίες Γραφείο Τύπου ICAP Group Σάντρα Ζαφειρακοπούλου Τηλ / Κιν szafirakopoulou@icap.gr