Σύγχρονα βιοϊατρικά δεδομένα τῆς τεκνογονίας. Τό ἐνδιαφέρον τῆς σύγχρονης κοινωνίας γιά τήν τεκνογονία,
|
|
- Κρόνος Βιτάλη
- 8 χρόνια πριν
- Προβολές:
Transcript
1 Σύγχρονα βιοϊατρικά δεδομένα τῆς τεκνογονίας Τοῦ Κ. Ε. Σέκερη, Ἰνστιτοῦτο Βιολογικῶν Ἐρευνῶν & Βιοτεχνολογίας, Ἐθνικό Ἵδρυμα Ἐρευνῶν 1. Εἰσαγωγή Τό ἐνδιαφέρον τῆς σύγχρονης κοινωνίας γιά τήν τεκνογονία, πηγάζει κυρίως ἀπό τα προβλήματα στήν τεκνογονία πού παρουσιάζονται τά τελευταῖα χρόνια, προβλήματα πού ἔχουν τήν γένεσή του σέ πολλούς παράγοντες πού συζητήθηκαν στήν πρωινή συνεδρία, ὅπως, μόλυνση τοῦ περιβάλλοντος, ναρκωτικά, ἀλκοόλ, stress, τρόπος διαβιώσεως καί συμπεριφορᾶς, καθώς καί σέ ἠθικοκοινωνική ἀπόκλιση ἀπό πατροπαράδοτα διδάγματα καί πρακτικές. Ἀρκεῖ νά σημειωθεῖ, ὅτι 15% περίπου τῶν νέων ζευγαριῶν παρουσιάζουν προβλήματα γονιμότητας. Θά ἀναφερθῶ πρῶτα στόν φυσιολογικό τρόπο τεκνογονίας καί ἐν συνεχεία σέ δύο μεθοδολογίες τεκνογονίας, μιά πού ἐφαρμόζεται σέ εὐρεία κλίμακα, τήν in vitro γονιμοποίηση ἤ ὑποβοηθούμενη ἀναπαραγωγή (IVF) καί στήν κλωνοποίηση, πού ἀκόμη, εὐτυχώς, ἀποτελεῖ μόνο θεωρητική ἐπιλογή. 2. Ὁ φυσιολογικός τρόπος τεκνογονίας Τό γυναικεῖο γεννητικό σύστημα περιλαμβάνει τά ἐσωτερικά ὄργανα: κόλπο, μήτρα, δύο ὠαγωγούς (σάλπιγγες) καί δύο ὠοθῆκες. Γιά τήν τεκνογονία, ἀπαιτεῖται μία κυκλική ἀκολουθία γεγονότων, ἀπό τά ὁποῖα τά πλέον σημαντικά εἶναι ἡ ὠορρηξία καί ἡ ἐμμηνορρυσία. Ἡ ὠορρηξία συνίσταται στήν ὡρίμανση ἐνός γυναικείου γενετικοῦ κυττάρου, τοῦ ὠαρίου, στό ἐσωτερικό τῆς ὠοθήκης (στά ὠοθυλάκια). 1
2 Κατά τήν ἥβη, οἱ ὠοθῆκες περιέχουν μεγάλο ἀριθμό ἀνώριμων ὠαρίων (περίπου τῆς τάξεως τῶν ). Μόνο ἕνας πολύ περιορισμένος ἀριθμός ὠαρίων φθάνει στήν ὡριμότητα (περίπου 500) μέσῳ πολύπλοκων μηχανισμῶν καί ὁρμονικοῦ ἐλέγχου, κατά τήν ἀναπαραγωγική περίοδο τῆς ζωῆς μιᾶς γυναίκας. Τό ὥριμο ὠάριο ἀποβάλλεται ἀπό τήν ὠοθήκη καί συλλέγεται ἀπό τήν σάλπιγγα, ὅπου, ἐάν ὑπάρξουν τά ἀνδρικά γενετικά κύτταρα (τά σπερματοζωάρια), εἶναι δυνατή ἡ γονιμοποίηση. Μετά τήν πάροδο 14 περίπου ἡμερῶν ἀπό τήν ὠορρηξία καί ἐφόσον δέν ἔχει συντελεσθεῖ ἡ γονιμοποίηση τοῦ ὠαρίου καί ἡ ἔναρξη τῆς κυήσεως, ἐπέρχεται ἡ ἐμμηνορρυσία. Οἱ λειτουργίες τῆς ὠορρηξίας καί τῆς ἐμμηνορρυσίας τελοῦν ὑπό τόν ἔλεγχο ρυθμικῆς παραγωγῆς ὁρμονῶν (ὅπως θυλακιοτρόπου [FSH], ὠχρινοτρόπου [LH], οἰστροδιόλης, προγεστερόνης, κ.ά.) πού ἐκκρίνονται ἀπό περιοχές τοῦ ἐγκεφάλου καί ἀπό ἐνδοκρινεῖς ἀδένες, ὅπως ἡ ὑπόφυση, οἱ ὠοθῆκες, κ.ά. Οἱ λειτουργίες τοῦ συστήματος τῶν ὁρμονῶν εἶναι πολύ σημαντικές καί πολύπλοκες, καί ἐπηρεάζονται ἀπό τόν ψυχισμό σέ μιά ἀμφίδρομη σχέση. Ἀντίθετα μέ τόν ἐμμηνορρυσιακό κύκλο πού συνήθως ἔχει διάρκεια 28 ἡμερῶν περίπου, ἡ σπερματογένεση, δηλαδή ἡ παραγωγή σπερματοζωαρίων, εἶναι φαινόμενο συνεχές. Τά ὥριμα σπερματοζωάρια παράγονται στούς ὄρχεις ἀπό ἀρχικά ἄωρα κύτταρα (σπερματογόνια) μέ τήν βοήθεια τοῦ ὁρμονικοῦ συστήματος καί πολύπλοκων διαδικασιῶν πού περιλαμβάνουν μεγάλες ἀλλαγές στήν μορφολογία τῶν κυττάρων αὐτῶν. Ἕνα φυσιολογικό σπέρμα περιλαμβάνει ἕνα πολύ μεγάλο ἀριθμό σπερματοζωαρίων (ἀπό ἕως περίπου). Ἀπό αὐτά, μόνο μερικές ἑκατοντάδες φθάνουν στίς σάλπιγγες καί τελικά μόνο ἕνα γονιμοποιεῖ τό ὥριμο ὠάριο, ἐνῶ τά ὑπόλοιπα καταστρέφονται. 2
3 Κατά τήν γονιμοποίηση, ἕνα ὥριμο σπερματοζωάριο συνδέεται μέ τό ἐξωτερικό περίβλημα τοῦ ὠαρίου, εἰσέρχεται στό ἐσωτερικό του καί τό γονιμοποιεῖ. Μετά τήν γονιμοποίηση τό ὠάριο ἀρχίζει τήν διαδικασία τῶν συνεχῶν διαιρέσεων καί περίπου τήν πέμπτη ἡμέρα, μετακινούμενο συνεχῶς διαμέσου τῆς σάλπιγγας, ἐγκαθίσταται στό ἐσωτερικό τῆς μήτρας (ἐνδομήτριο), ὅπου ἐμφυτεύεται ξεκινώντας τήν διαδικασία τῆς κυήσεως. Σύμφωνα μέ στατιστικές μελέτες οἱ πιθανότητες κυήσεως γιά ἕνα νεαρό ζευγάρι χωρίς προβλήματα γονιμότητας είναι περίπου 25% κατά κύκλο, καί μειώνονται σημαντικά μέ τήν ἡλικία. Τό σχετικά χαμηλό ποσοστό ἐπιτυχίας φαίνεται ὅτι ὀφείλεται στό ὅτι, γιά νά ἐπιτευχθεῖ κύηση, εἶναι ἀναγκαῖο νά συλλειτουργήσουν ὁμαλά τουλάχιστον τέσσερις σημαντικές παράμετροι: 1. Ὁμαλή ὠορρηξία καί καλή ποιότητα τοῦ ὠαρίου 2. Σπέρμα μέ φυσιολογικά χαρακτηριστικά, δηλ. καλῆς ποιότητας σπερματοζωάρια 3. Γονιμοποίηση τοῦ ὠαρίου καί δημιουργία τοῦ ἐμβρύου 4. Ἐμφύτευση καί ὁμαλή ἀνάπτυξη τοῦ ἐμβρύου στήν μήτρα. Ἡ ὁμαλή συλλειτουργία τῶν παραγόντων αὐτών ἀπαιτεῖ μία ψυχοσωματική ἰσορροπία καί ἁρμονία τοῦ πατέρα καί τῆς μητέρας. 3. Ἡ ὑποβοηθούμενη ἀναπαραγωγή Τό 1978 ἐφαρμόσθηκε ἀπό τούς Edwards καί Stepkoe ἡ ἐξωσωματική γονιμοποίηση (in vitro fertilization, IVF), δηλ. γονιμοποίηση πού λαμβάνει χώρα ἔξω ἀπό τό σῶμα τῆς γυναίκας. Στή διαδικασία αὐτή οὔτε τό σπερματοζωάριο, οὔτε τό ὠάριο, οὔτε τό γονιμοποιημένο ὠό διανύουν τήν φυσιολογική τους πορεία στό σῶμα 3
4 τῆς γυναίκας, ἤτοι, τό σπερματοζωάριο τήν πορεία μέσῳ τῆς μήτρας πρός τόν ὠαγωγό, τό ὠάριο ἀπό τήν ὠοθήκη πρός τόν ὠαγωγό, καί τό γονιμοποιημένο ὠό ἀπό τόν ὠαγωγό πρός τό ἐνδομήτριο. Θά ἀνέμενε κανείς ὅτι ἡ ἔλλειψη παραγόντων πού δυνητικά ἐπιδροῦν στά γεννητικά κύτταρα in vivo κατά τήν πολύπλοκη πορεία τους καί πού δέν ὑπάρχουν στήν in vitro διαδικασία, θά εἶχε δυσμενεῖς ἐπιδράσεις στήν ἐμβρυογένεση. Ὅμως, στατιστικά, τά παιδιά πού γεννιοῦνται μέ τήν μέθοδο τῆς ὑποβοηθούμενης ἀναπαραγωγῆς εἶναι ἀπολύτως ὑγιή καί δείχνουν τό ἴδιο ποσοστό ἀνωμαλιών (μικρότερο τοῦ 3%) μέ αὐτό πού δείχνουν τά παιδιά πού γεννήθηκαν φυσιολογικά, δηλ. μέ σεξουαλική ἐπαφή. Δέν ὑπάρχουν ἀκόμη στοιχεῖα γιά τήν ὑγεία τῶν παιδιῶν πού γεννιοῦνται ἀπό γονεῖς πού ἦλθαν στόν κόσμο μέ τήν μέθοδο IVF. Ἡ διαδικασία τῆς ἐξωσωματικῆς γονιμοποιήσεως περιλαμβάνει τά ἑξῆς στάδια: Ἀρχικά, προκαλεῖται διέγερση τῶν ὠοθηκῶν μέ σκοπό νά παραχθοῦν περισσότερα τοῦ ἑνός ὠάρια. Ἡ ὡρίμανση τῶν ὠαρίων τῆς συζύγου παρακολουθεῖται μέ ὑπερηχογραφήματα καί ὁρμονικές ἐξετάσεις. Ὅταν διαπιστωθεῖ ὅτι τά ὠάρια ἔχουν ὡριμάσει, παραλαμβάνονται ἀπό τίς ὠοθῆκες καί μεταφέρονται στό ἐργαστήριο, ὅπου συνεχίζουν νά ζοῦν σέ κυτταρική καλλιέργεια κάτω ἀπό αὐστηρά ἐλεγχόμενες συνθῆκες. Ἀπό τό σπέρμα τοῦ συζύγου ἀπομονώνονται τά καλύτερα σπερματοζωάρια καί τοποθετοῦνται μαζί μέ τά ὠάρια τῆς συζύγου ἔτσι ὥστε νά ἐπιτευχθεῖ ἡ γονιμοποίησή τους. Τήν ἑπόμενη ἡμέρα γίνεται ἔλεγχος τῆς γονιμοποίησης τῶν ὠαρίων καί συνήθως μία ἤ δύο ἡμέρες μετά γίνεται ἡ ἐμφύτευση τῶν ἐμβρύων πού δημιουργήθηκαν στήν μήτρα τῆς συζύγου. Ἡ μέθοδος ἔτυχε εὐρύτατης ἐφαρμογῆς ἀπό τούς ἐπιστήμονες σέ ὅλο τόν κόσμο. Ὁ ἀριθμός τῶν παιδιῶν, πού ἔχουν γεννηθεῖ μέχρι σήμερα, εἶναι τῆς τάξεως τῶν ἑκατοντάδων χιλιάδων. 4
5 Μία παραλλαγή τῆς μεθόδου αὐτῆς εἶναι ἡ γονιμοποίηση μέ μικροχειρουγική τοῦ ὠαρίου (ICSI): Ἡ μέθοδος μικροχειρουργικῆς τοῦ ὠαρίου (ἤ ICSI, ὅπως εἶναι διεθνῶς γνωστή), ἀκολουθεῖται στίς περιπτώσεις πού τό σπέρμα τοῦ συζύγου παρουσιάζει πολύ σοβαρά προβλήματα μέ τόν ἀριθμό ἤ μέ τήν κινητικότητα τῶν σπερματοζωαρίων. Ἐπίσης ἐφαρμόζεται, ὅταν ἡ κλασσική μέθοδος τῆς ἐξωσωματικῆς γονιμοποιήσεως (IVF) δέν ἔχει δώσει ἱκανοποιητικά ἀποτελέσματα. Σύμφωνα μέ αὐτή τή μέθοδο, μέ τήν βοήθεια κατάλληλου μικροσκοπίου καί εἰδικοῦ συστήματος μικροχειρισμῶν (micromanipulator) ἐπιλέγεται ἕνα ἀπό τά καλύτερα σπερματοζωάρια πού ὑπάρχουν καί εἰσάγεται στό ἐσωτερικό ἑνός ὡρίμου ὠαρίου, ἐπιτυγχάνοντας ἔτσι τήν γονιμοποίησή του. Ἡ μέθοδος ICSI θεωρεῖται σήμερα μία ἀπό τίς πιό ἀποτελεσματικές μεθόδους τῆς ὑποβοηθούμενης ἀναπαραγωγῆς. Τά ποσοστά ἐπιτυχίας, μέ τίς μεθόδους πού περιγράφονται σήμερα κυμαίνονται στό 35% περίπου. 4. Ἡ κλωνοποίηση Θά ἤθελα τώρα νά ἀναφερθῶ στήν κλωνοποίηση ἀπό τήν βιολογική πλευρά. Μόλις τό ὠοκύτταρο γονιμοποιηθεῖ ἀπό τό σπερματοζωάριο, ἀρχίζει μία ταχεία σειρά κυτταροδιαιρέσεων, πού ὁδηγεῖ σέ ἐννέα περίπου μῆνες καί μέ τήν παράλληλη διαδικασία τῆς διαφοροποιήσεως τῶν κυττάρων (σέ ἐπιθηλιακά, νευρικά, λεμφοκύτταρα, ὀστεοβλάστες, κ.ά.) καί τῆς ὀργανογενέσεως (ἤπατος, ἐγκεφάλου, ἐνδοκρινῶν ἀδένων, κ.ἄ), στό σχηματισμό τοῦ ὁλοκληρωμένου ἐμβρύου. Η πρώτη κυτταροδιαίρεση τοῦ γονιμοποιημένου ὠαρίου ὁδηγεῖ σέ δύο «ἰσοδύναμα» κύτταρα, κάθε ἕνα ἀπό τά ὁποῖα εἶναι σέ θέση νά δημιουργήσουν ἕνα τέλειο ἔμβρυο, δηλ. εἶναι «κλώνοι» τοῦ ἀρχικοῦ κυττάρου. Ἡ ἱκανότητα τῆς δημιουργίας τέλειου ὀργανισμοῦ, ἡ 5
6 παντοδυναμία, διατηρεῖται καί στό στάδιο τῶν τεσσάρων ὀκτώ κυττάρων. Ὁποιοδήποτε ἀπό τά κύτταρα τοῦ ἐμβρύου τῶν 4 κυττάρων, ἀποσπώμενο ἀπό τό ἐμβρυϊκό μόρφωμα εἶναι σέ θέση νά ἀναπτυχθεῖ σέ τέλειο, πολυκύτταρο ὀργανισμό, δηλαδή νά παρουσιάσει κυτταρική διαφοροποίηση καί ὀργανογένεση. Ἀντιθέτως, μετά τό στάδιο αὐτό τά προκύπτοντα κύτταρα χάνουν τήν ἱκανότητα σχηματισμοῦ τέλειου ὀργανισμοῦ. Μετά ἀπό πολλές κυτταροδιαιρέσεις τοῦ γονιμο-ποιημένου ὠοῦ, σχηματίζεται ἕνα μόρφωμα, ἡ βλαστοκύστη, τά κύτταρα τῆς ὁποίας (πολυδύναμα κατ ἀρχάς, ἀργότερα ὀλιγοδύναμα ἐμβρυϊκά κύτταρα) εἶναι δυνατόν νά καλλιεργηθοῦν καί μέ τήν προσθήκη διαφόρων βιολογικῶν-χημικῶν παραγόντων νά διαφοροποιηθοῦν πρός συγκεκριμμένο τύπο κυττάρων. Πρόσφατα, διαπιστώθηκε ὅτι πολύ/ὀλιγοδύναμα ἐμβρυϊκά κύτταρα βρίσκονται καί σέ ὄργανα πλήρως ἀνεπτυγμένων ὀργανισμῶν, καί ὅτι τά κύτταρα αὐτά εἶναι δυνατόν ἐπίσης νά καλλιεργηθοῦν καί νά διαφοροποιηθοῦν μέ τήν προσθήκη συγκεκριμένων βιολογικῶν-χημικῶν παραγόντων. Τέτοια κύτταρα ἀξιοποιοῦνται σήμερα εὐρέως γιά νά λυθοῦν προβλήματα μεταμοσχεύσεως ἰστῶν (δέρμα, αἱμοποιητικά κύτταρα, κ.ἄ.). Ἐδῶ καί μιά δεκαετία, ἀνθρώπινα ἔμβρυα ἔχουν χρησιμοποιηθεῖ γιά λήψη νευρικῶν κυττάρων πρός μεταμόσχευση σέ πάσχοντες ἀπό νόσο Parkinson. Τά κύτταρα αὐτά, νευρικῆς προελεύσεως, παράγουν τόν νευροδιαβιβαστή, ντοπαμίνη, καί ἐμφυτεύθηκαν στόν ἐγκέφαλο σέ περιοχή πού εἶχε ἀπωλέσει τήν ἱκανότητα νά συνθέτει τόν νευροδιαβιβαστή αὐτόν. Τά ἔμβρυα προήρχοντο ἀπό ἀποβολές, ὅμως ἡ ἀνάπτυξη ἐμβρύων γιά σκοπούς μεταμοσχεύσεων εἶναι θέμα πού ἀπασχολεῖ νομοθέτες καί ἐπιτροπές Βιοηθικῆς. 5. Κλωνοποίηση ἀνθρώπου, ἡ μονογονική ἀναπαραγωγή 6
7 Ὅπως προαναφέρθηκε, τά κύτταρα πού προκύπτουν ἀπό τό γονιμοποιημένο ὠάριο μετά ἀπό ἕναν ἀριθμό κυτταροδιαιρέσεων δέν εἶναι πιά παντοδύναμα, μετά δέ τήν διαφοροποίησή τους, ὁποτεδήποτε αὐτά πολλαπλασιαστοῦν, δίνουν γένεση σέ ὅμοια κύτταρα, χωρίς δυνατότητα μετατροπῆς τους σέ ἄλλο εἶδος κυττάρου. Τό βασικό αὐτό δόγμα τῆς Βιολογίας καταρρίφθηκε ὅταν ἀνακοινώθηκε ἀπό Σκώτους ἐρευνητές ὅτι κλωνοποιήθηκε πρόβατο, δηλ. δημιουργήθηκε τέλειος ὀργανισμός ἀπό σύντηξη πυρήνα πού ἀπομονώθηκε ἀπό κύτταρο μαζικοῦ ἀδένα, δηλ. ἀπό πλήρως διαφοροποιημένο κύτταρο, μέ ὠάριο ἀπό τό ὁποῖο εἶχε ἀφαιρεθεῖ ὁ πυρήνας. Τό κύτταρο πού προέκυψε, μέ γενετικές πληροφορίες προερχόμενες ἀπό τό σωματικό κύτταρο τοῦ μαζικοῦ ἀδένα, μπόρεσε νά δώσει γένεση σέ τέλειο πρόβατο, τήν Dolly. Ἡ κλωνοποίηση ἔχει περαιτέρω ἐφαρμοσθεῖ σέ πολλά ἄλλα ζῶα μέ ἐπιτυχία, ὅπως σέ ἀγελάδες, ποντίκια, χοίρους, κατσίκες, κουνέλια καί γάτες. Ἀπό τά ἔμβρυα, μόνο ἕνα ἐλάχιστο ποσοστό ἐξελίχθηκε σέ βιώσιμο ὀργανισμό (κάτω τοῦ 4%). Ἐπιπλέον, ἀπό τούς γεννηθέντες ὀργανισμούς ἕνα μεγάλο ποσοστό παρουσίασε σημαντικές βλάβες, ὅπως ἀναπνευστική δυσχέρεια, καρδιαγγειακές ἀνωμαλίες, ἡπατοπάθεια, ἀνοσοανεπάρκεια, δομικές βλάβες ἐγκεφάλου, διαταραχές ἀπό τό γαστρεντερικό σύστημα καί ὑπερμεγέθη ἔμβρυα μέ παχυσαρκία. Τουλάχιστον ἕνα τρίτο τῶν κλωνοποιημένων ζώων, πού ἐν συνεχείᾳ μπόρεσαν νά γονιμοποιηθοῦν φυσιολογικά, ἀπέβαλαν τό σχηματιζόμενο ἔμβρυο. Παρόλες τίς μέχρι τώρα κακές ἐμπειρίες μέ τήν κλωνοποίηση, ὑπάρχουν ἄτομα πού ἔχουν προχωρήσει, ὅπως τουλάχιστον διατείνονται, σέ κλωνοποίηση ἀνθρώπου, δηλ. τήν ὑποκατάσταση τοῦ ἀμφιγονικοῦ τρόπου παραγωγῆς μέ τόν μονογονικό εἶναι ἡ περίπτωση τῶν Antinori καί Ζερβοῦ. 7
8 Ἀνεξαρτήτως τῶν τεραστίων ἠθικῶν προβλημάτων πού θά ἐγείρει ἡ τυχόν κλωνοποίηση ἀνθρώπου, ἡ μεγάλη πιθανότητα νά γεννηθεῖ ἀνώμαλο παιδί καθιστᾶ αὐτή τήν μέθοδο τεκνογονίας ἀπαγορευτική. Πρόσφατα ἔχουν ληφθεῖ ἀναγκαῖα μέτρα ἀπό τήν Πολιτεία γιά ἀποφυγή τέτοιας εγκληματικής ἐνέργειας, παρόλο ὅτι δέν πιστεύεται ὅτι πράγματι διενεργεῖται κλωνοποίηση ἀνθρώπου καί ὅτι τά λεγόμενα ἀπό τούς Antinori και Ζερβού εἶναι περισσότερο διαφημιστικές ἐνέργειες καί ὄχι πραγματικότητα. 6. Βιοηθική διάσταση καί προβληματισμός. Ὁ θεμελιακός προβληματισμός πού πηγάζει ἀπό τήν τεχνολογία τῆς ὑποβοηθούμενης ἀναπαραγωγῆς εἶναι τό ἄν τό γονιμοποιημένο ὠάριο, τό ὠό, εἶναι ζωντανός ὀργανισμός, καί δή ψυχοσωματική ὀντότητα, ἤ ἁπλῶς ἕνα κύτταρο, ἐν δυνάμει ὀργανισμός. Στήν δεύτερη περίπτωση, γεννᾶται τό ἐρώτημα ἀπό πότε μπορεῖ νά θεωρηθεῖ τό κυτταρικό μόρφωμα ὡς ὀργανισμός, ὁπότε ἀποκτᾶ τά ἀντίστοιχα νομικά καί κοινωνικά δικαιώματα. Οἱ ἀπόψεις διίστανται, ὄχι μόνο μεταξύ πιστευόντων καί ἄθεων, ἀλλά καί μεταξύ ἀτόμων διαφόρων δογμάτων καί θρησκειῶν. Μέ διαφορετικό τρόπο θά ἀντιμετωπίσει τήν ἐξωσωματική γονιμοποίηση καί τήν χρησιμοποίηση ὑπεράριθμων ἐμβρύων ὁ Ὀρθόδοξος Χριστιανός καί μέ διαφορετικό τρόπο ὁ Προτεστάντης, μέ διαφορετικό τρόπο ὁ νομοθέτης στή Σουηδία ἀπό αὐτόν στήν Ἑλλάδα. Πιό ἑνιαία εἶναι ἡ ἀντιμετώπιση τῆς κλωνοποίησης τοῦ ἀνθρώπου ἀπό τήν παγκόσμια κοινωνία καί κυβερνήσεις. Ἐκτός τοῦ παρακινδυνευμένου ἀπό βιολογικῆς ἀπόψεως, πού προαναφέρθηκε, θεωρεῖται ἡ πράξη αὐτή παρέμβαση σέ μιά διεργασία, αὐτή τῆς ἀμφιγονικῆς ἀναπαραγωγῆς, πού ἀπό τήν θεολογική ἄποψη εἶναι ἔκφραση ψυχοσωματικῆς ἑνότητας ἀνδρός καί γυναικός καί παριστάνει 8
9 κορυφαία στιγμή τοῦ ἀνθρώπινου ρόλου καί ἀποστολῆς, καί γιά τούς βιολόγους παριστάνει τήν πεμπτουσία τῆς ἐξελικτικῆς διαδικασίας. Ὑπάρχουν περιπτώσεις ὅπου ἡ μέθοδος IVF δέν μπορεῖ νά ἐφαρμοσθεῖ, ὅταν δέν παράγεται σπέρμα (πλήρης ἀζωοσπερμία). Σίγουρα, θά ὑπάρξουν ἄτομα, πού θά θελήσουν ὁπωσδήποτε τό δικό τους παιδί καί θά καταφύγουν στήν κλωνοποίηση, ἐφόσον αὐτή καταστεῖ ἀσφαλής μέθοδος. Ὅπως στήν περίπτωση τῆς IVF, ὅπου ἡ ἀρχική ἀντίδραση τῆς κοινωνίας μεταβλήθηκε καί ἐξελίχθηκε σέ ἀποδοχή, ὑπάρχει κίνδυνος μιᾶς τέτοιας ἐξελίξεως καί στό θέμα τῆς κλωνοποιήσεως. Οἱ ἡθικές καί νομικές ἐπιπτώσεις τῆς κλωνοποιήσεως εἶναι πολλές καί θά ἀποτελέσουν ἀντικείμενο τῶν συζητήσεών μας. Θά σταματήσω ἐδῶ γιά νά δοθεῖ χρόνος γιά τήν συζήτηση. Σημαντικά ἐδάφια πού περιέχονται στήν ἐργασία αὐτή ἔχουν ληφθεῖ ἀπό τήν εργασία τοῦ Δρ. Εὐστάθιου Νικολαρόπουλου, μέ τήν ἄδειά του. 9
10 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ (απάντηση στην κα Καραγιαννοπούλου) σελ. 174 Η Ντόλλυ, το πρώτο κλωνοποιημένο ζώο (πρόβατο), φάνηκε ότι είχε συμπτώματα γήρατος. Δεν έχει δοθεί ακόμη πειστική απάντηση στο αν τα κλωνοποιημένα ζωά θα έχουν την ίδια ηλικία με αυτή των δοτών των πυρήνων. Ίσως ο επαναπρογραμματισμός του πυρηνικού DNA κατά την διαδικασία της κλωνοποιήσεως, να οδηγήσει σε δημιουργία κλώνων ηλικίας που αντιστοιχεί στην φυσιολογική (αυτή ενός νεογέννητου). (απάντηση στον Πατέρα Κωσνταντίνο) σελ. 174 Ευτυχώς, η συμπεριφορά και γενικότερα η ψυχοσύνθεση εξαρτάται μόνο εν μέρει από την γονιδιακή σύσταση. Ο εγκέφαλος του νεογνού αναπτύσσεται και μετά την γέννησή του, και οι νευρώνες, δηλ. τα νευρικά κύτταρα, που σε πρώτη φάση είναι χαλαρά συνδεμένοι μέσω νευρικών ινών (νευριτών και δενδριτών), συνδέονται πιο στενά μεταξύ τους (νευρωνικά δίκτυα) χάρις στην αύξηση του αριθμού των ινών. Η «καλωδίωση» αυτή είναι αποτέλεσμα ερεθισμάτων από τον εξωτερικό, αλλά και εσωτερικό κόσμο, ερεθισμάτων οπτικών, ηχητικών, μηχανικών, από την διδασκαλία και την παιδεία, που παίζει μεγάλο ρόλο στην διαμόρφωση του χαρακτήρα. Έτσι, ο κίνδυνος δημιουργίας Φρανκεστάιν κλωνοποιόντας ένα «κακό» άνθρωπο ωχριά εμπρός στον κίνδυνο 10
11 κλωνοποιήσεως «τεράτων» με βάση την εκπαίδευση και το περιβάλλον, αρκεί να σκεφθεί κανείς τα SS και τις θηριωδίες τους, οι οποίοι συμπεριφέροντο ομοιόμορφα, όχι γιατί γενετικά ήσαν όμοιοι, αλλά γιατί έτυχαν της ίδιας εξωτερικής επιδράσεως. (απάντηση στον κ. Μαστρογιάννη) σελ. 175 Στο πρώτο ερώτημα σας: Αυτό που αναφέρατε για τα κλωνοποιημένα άτομα, το πώς θα εξελιχθούν μετά έτη, είναι αδύνατο να προβλεφθεί. Ανάλογα ερωτήματα είχαν τεθεί και για τα «παιδιά του σωλήνα». Ευτυχώς, η ανάπτυξή των παιδιών αυτών είναι φυσιολογική, παραμένει ένα ερωτηματικό όσο αφορά την δεύτερη γενεά. Σχετικώς με την κλωνοποίηση, ο κύριος φραγμός για την μη εφαρμογή της είναι ο κίνδυνος δυσπλασιών, όπως έχει φανεί στα κλωνοποιημένα ζώα, και δυστυχώς όχι ο ηθικός. Στο δεύτερο ερώτημά σας απαντώ με βάση την εμπειρία και το παράδειγμα που αναφέρατε, ότι σίγουρα οι πρώτες αντιδράσεις θα είναι αρνητικές. (απάντηση στον κ. Περσελή) σελ. 176 Αυτός είναι ο ρόλος των λεγόμενων Επιτροπών Βιοηθικής, όπου άτομα διαφορετικών κατευθύνσεων συνεργάζονται για την λήψη όσο το δυνατό πιο «σωστών» αποφάσεων. Στην Επιτροπή Βιοηθικής του Υπουργείου Ανάπτυξης συμμετέχουν γιατροί, βιολόγοι, θεολόγος, νομικός, δημοσιογράφος, άτομα αναγνωρισμένα στον χώρο τους, που προσπαθούν με βάση τις γνώσεις τους, τις πληροφορίες, την κοινωνία, να καταλήξουν σε συμπεράσματα που θα χρησιμοποιηθούν για την ενημέρωση του κοινού και των αρμοδίων αρχών και θα αποτελέσουν αντικείμενο νομοθετικών ρυθμίσεων. Συνήθως, όμως, τα γεγονότα τρέχουν πιο γρήγορα από ότι τα συμπεράσματα των Επιτροπών. 11
12 Παρεμπιπτόντως, αναφέρω ότι στην Επιτροπή του Υπουργείου Ανάπτυξης συμμετέχει ο καθηγ. Αλ.Σταυρόπουλος και ο υποφαινόμενος. (απάντηση στον Πατέρα Ιερεμία) σελ. 178 Τα άτομα που γεννήθηκαν με εξωσωματική γονιμοποίηση είναι βιολογικώς ισοδύναμα με τα γεννηθέντα με τον φυσιολογικό τρόπο. Όσον αφορά τα κλωνοποιημένα, αν ποτέ φθάσουμε στο σημείο αυτό, η διαφορά έγκειται στο ότι τα 23 ζεύγη χρωμοσωμάτων που θα περιέχουν στον πυρήνα των κυττάρων τους, θα προέρχονται αποκλειστικά από τον δότη (δεν υπάρχει μήξις 23 χρωμοσωμάτων του πατέρα και 23 χρωμοσωμάτων της μητέρας). Ήδη από τα αποτελέσματα σε κλωνοποιημένα ζώα, γνωρίζουμε πως αυτά πάσχουν από σειρά δυσπλασιών και άλλων ανωμαλιών, επομένως βιολογικά είναι ατελή. (απάντηση στον κ. Ζανή) σελ. 179 Θίξατε ένα σημείο, το οποίο, δεν ανέφερα στην εισήγησή μου. Ασφαλώς η εξέλιξη βασίζεται στην μίξη των γονιδίων, στο λεγόμενο ανακάτωμα της τράπουλας. Χωρίς αυτή τη διαδικασία δεν θα υπήρχε εξέλιξη. Επιπλέον, κατά την διαδικασία αυτή, γίνεται και επιδιόρθωση βλαβών του DNA, κάτι που είχαν διαισθανθεί οι αρχαίοι ημών πρόγονοι, και αναφέρεται στο Συμπόσιο του Πλάτωνα. (απάντηση στην κα Καραγιαννοπούλου) σελ. 180 Το κλωνοποιημένο άτομο θα είναι γενετικά πιστό αντίγραφο του δότη του πυρήνα (εξαίρεση αποτελεί το περίπου 1% του DNA που έχει μιτοχονδριακή προέλευση και προσφέρεται αποκλειστικά από την μητέρα, δηλ. από το εκπυρηθέν ωάριο δέκτη του πυρήνα), και θα είναι βιολογικώς αυτοτελές άτομο, που θα αναπτυχθεί όπως και το φυσιολογικώς παραχθέν. Ανέφερα προηγουμένως ότι η προσωπικότητα, 12
13 ο χαρακτήρας, τα ψυχοκοινωνικά βασίζονται κατά πολύ στις επιδράσεις του περιβάλλοντος. (απάντηση στον καθηγ. Σταυρόπουλο) σελ. 181 Σχετικώς με τον Αδάμ και την Εύα, όπως και εσείς τονίσατε, κλωνοποίηση όπως την ορίζουμε σήμερα δεν θα μπορούσε να οδηγήσει σε θήλυ από άρρενα. Όσον αφορά την γέννηση του Χριστού από την Παρθένο, πρέπει να αναφερθεί ότι παρθενογένεση παρατηρείται σε ορισμένους οργανισμούς. Θα μπορούσε κανείς να σκεφθεί θεωρητικές δυνατότητες παρακάμψεως του αδιεξόδου αυτού, αλλά θα ήσαν κάπως «παρατραβηγμένες». (απάντηση στον Ιερέα Ομιλητή ) Προ ημερών παρακολουθήσαμε με τον καθηγ. Σταυρόπουλο μία διάλεξη ενός διακεκριμένου καθηγητού Θεολογίας από τη Γερμανία, Προτεστάντη, όπου συζητήθηκε το θέμα της Ψυχής. Επειδή δεν είμαι ο κατάλληλος άνθρωπος για να απαντήσω στην ερώτηση, και η ευτυχής συγκυρία είναι η παρουσία του καθηγ. Σταυρόπουλου, θα παρακαλούσα τον κ. καθηγητή να λάβει τον λόγο και να μας φωτίσει στο θέμα αυτό. (απάντηση στον κ. Κακαβάνη) σελ. 185 Tο φύλο του κλωνοποιημένου οργανισμού θα είναι το ίδιο με το φύλο του δότη του πυρήνα. Όσον αφορά τα προβλήματα των χαρακτηριστικών του κλωνοποιημένου οργανισμού και της ελευθερίας της βουλήσεως του, εφόσον ο κλωνοποιημένος οργανισμός είναι από βιολογικής απόψεως καθ όλα ισότιμος με τον φυσιολογικά παραγόμενο (ήδη όμως, ελέχθη ότι υπάρχουν αρκετά δεδομένα που δείχνουν σοβαρές βλάβες του κλώνου), τότε ο προβληματισμός θα είναι παρόμοιος και στις δύο περιπτώσεις. 13
14 (απάντηση στον κ. Νικολαϊδη) σελ.187 Όπως έχει προαναφερθεί, υπάρχει γονιδιακή και ισχυρή περιβαλλοντική συμμετοχή στην προσωπικότητα. Παιδιά που αναπτύσσονται σε απομόνωση και μάλιστα σε ακραίες συνθήκες, είναι πνευματικά καθυστερημένα, υπάρχουν αρκετά τέτοια παραδείγματα. Μπορεί κανείς να υποθέσει ότι αυτό που ισχύει για τον αμφιγονικά παραγόμενο παιδί θα ισχύει και για το κλωνοποιημένο: Όσον αφορά τον τρόπο γεννήσεως του Χριστού, το μόνο σχόλιο που μου επιτρέπεται να κάμνω είναι ότι η αμφιγονική δημιουργία ανθρώπου είναι μια θαυμαστή διαδικασία στην οποία, αν πιστεύει κανείς, αναγνωρίζει το μεγαλείο και την Σοφία του Πλάστη. σελ. 190 Θα ήθελα να κλείσω την συζήτηση με το πώς σκέπτονται και δρουν οι γνήσιοι ερευνητές. Οι ερευνητές ζητούν να μάθουν, να ανακαλύψουν, να αποκαλύψουν τα μυστήρια της φύσεως. Μερικές φορές, οι συνέπειες των νέων γνώσεων, της εφαρμογής των νέων γνώσεων, μπορεί να είναι τραγικές (ατομική βόμβα), αλλά και ευεργετικές (ιατρική χρήση της πυρηνικής τεχνολογίας). Ο φόβος των συνεπειών και της άλογης χρήσης της γνώσης, δεν μπορεί να σταματήσει την πρόοδο της επιστήμης, μια που ο άνθρωπος από την φύση του είναι προικισμένος με την ιδιότητα του να θέλει να μάθει, αν θέλετε να φθάσει την «ομοίωση». Σε μια πολιτισμένη κοινωνία δημιουργούνται ασφαλιστικές δικλείδες για την αποφυγή κατάχρησης της γνώσης. 14
ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΟΝΟΜΑ ΜΑΘΗΤΗ-ΜΑΘΗΤΡΙΑΣ:... 1. Το πιο κάτω σχεδιάγραμμα δείχνει ανθρώπινο σπερματοζωάριο.
ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ:... ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΠΑΤΗΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΙΣΑΑΚ ΤΜΗΜΑ:... ΑΡ. ΜΑΘΗΤΗ-ΜΑΘΗΤΡΙΑΣ:... ΟΝΟΜΑ ΜΑΘΗΤΗ-ΜΑΘΗΤΡΙΑΣ:... 1. Το πιο κάτω σχεδιάγραμμα δείχνει
Διαβάστε περισσότεραΑλέξανδρος Δ. Τζεφεράκος
Κλασσική Εξωσωματική Γονιμοποίηση και Εμβρυομεταφορά στο στάδιο της βλαστοκύστης Αλέξανδρος Δ. Τζεφεράκος «ΜΟΝΑΝΑΔΑ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ» μαιευτήρια «ΜΗΤΕΡΑ» και «ΛΗΤΩ» 2002 Κατά τη διαδικασία της εξωσωματικής
Διαβάστε περισσότεραΚΕΦΑΛΑΙΟ 12. ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 12. ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ Δομή και λειτουργία του αναπαραγωγικού συστήματος 1. Να ονομάσετε τις αριθμημένες δομές του παρακάτω σχήματος. Βλέπε εικ. 12.1 της σ. 219 του βιβλίου του μαθητή. 2. Να ενώσετε
Διαβάστε περισσότεραΜΕΡΟΣ Α: ΔΟΜΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΑΝΤΡΑ
ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΟ 12 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ «ΑNAΠΑΡΑΓΩΓΗ-ΑΝΑΠΤΥΞΗ» ΜΕΡΟΣ Α: ΔΟΜΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΑΝΤΡΑ Α. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ 1. Ποιος είναι ο ρόλος της αναπαραγωγής και
Διαβάστε περισσότεραΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟ. 2. (α) Ποια μέρη του γεννητικού συστήματος του άνδρα δείχνουν οι αριθμοί 1-8 στο σχήμα;
ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟ 1. (α) Τι αντιπροσωπεύουν οι αριθμοί 1-6 στο σχήμα; (β) Εξηγήστε τι είναι τα ωοθυλάκια και ποιος είναι ο ρόλος τους. (γ) Σε ποιο μέρος του γεννητικού συστήματος της γυναίκας αρχίζει η ανάπτυξη
Διαβάστε περισσότεραΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΣΥΝΔΡΟΜΟ DOWN ΥΠΟ ΤΗΝ ΑΙΓΊΔΑ ΤΗΣ ΙΕΡΗΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗΣ. Μαλτέζος Ιωάννης
ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΣΥΝΔΡΟΜΟ DOWN ΥΠΟ ΤΗΝ ΑΙΓΊΔΑ ΤΗΣ ΙΕΡΗΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗΣ Μαλτέζος Ιωάννης Κληρονομικότητα Το σώμα μας αποτελείται από εκατομμύρια κύτταρα εκ των οποίων τα περισσότερα εξ αυτών
Διαβάστε περισσότερα12. ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ - ΑΝΑΠΤΥΞΗ
12. ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ - ΑΝΑΠΤΥΞΗ Η αναπαραγωγή είναι μία χαρακτηριστική λειτουργία, η μόνη που δεν είναι απαραίτητη για την επιβίωση του ίδιου του οργανισμού αλλά για τη διαιώνιση του είδους. Η αναπαραγωγή στον
Διαβάστε περισσότεραΑναπαραγωγή. Π.Παπαζαφείρη. 1. Εισαγωγή 2. Αναπαραγωγική φυσιολογία άρρενος 3. Αναπαραγωγική φυσιολογία θήλεος 4. Κύηση Εμβρυϊκή ανάπτυξη
ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΖΩΩΝ 43-44 / 30 Μαΐου 2018 Αναπαραγωγή Π.Παπαζαφείρη 1. Εισαγωγή 2. Αναπαραγωγική φυσιολογία άρρενος 3. Αναπαραγωγική φυσιολογία θήλεος 4. Κύηση Εμβρυϊκή ανάπτυξη 1. Γενικές λειτουργίες του
Διαβάστε περισσότεραΣτα πτηνά το φύλο «καθορίζεται από τη μητέρα». Αυτό γιατί, το αρσενικό άτομο φέρει τα χρωμοσώματα ZZ ενώ το θηλυκό τα ZW. Έτσι εναπόκειται στο που θα
1 Όπως όλοι γνωρίζουμε κάθε ζωντανός οργανισμός αποτελείται από κύτταρα. Μέσα στον πυρήνα των κυττάρων υπάρχουν τα χρωμοσώματα, τα οποία αποτελούν to γενετικό υλικό (DNA). Στα χρωμοσώματα αυτά βρίσκονται
Διαβάστε περισσότεραΗ κλωνοποίηση και οι κίνδυνοι της
Κλωνοποίηση Ορισμός Κλωνοποίηση είναι η διαδικασία δημιουργίας ενός ή περισσοτέρων ακριβών αντιγράφων από ένα πρότυπο. Στο χώρο της Βιολογίας αυτό το πρότυπο μπορεί να αντιπροσωπεύει ένα μόριο (π.χ. DNA
Διαβάστε περισσότεραΒΙΟΗΘΙΚΑ ΔΙΛΗΜΜΑΤΑ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΝΑΡΞΗ ΤΗΣ ΖΩΗΣ
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΒΙΟΗΘΙΚΑ ΔΙΛΗΜΜΑΤΑ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΝΑΡΞΗ ΤΗΣ ΖΩΗΣ Ενότητα 11: Ηθική θεώρηση της εξωσωματικής γονιμοποίησης Μιλτιάδης Βάντσος Άδειες Χρήσης Το
Διαβάστε περισσότεραΚύτταρα πολυκύτταρων οργανισμών
Μίτωση - Μείωση Τα ευκαρυωτικά κύτταρα διαιρούνται με δύο τρόπους: τη μίτωση και τη μείωση. Η Μίτωση είναι ο τύπος της κυτταρικής διαίρεσης που από ένα πατρικό κύτταρο καταλήγει σε δύο γενετικά πανομοιότυπα
Διαβάστε περισσότεραΕρωτήσεις θεωρίας. 1ο Κεφάλαιο Από το κύτταρο στον οργανισμό
Ερωτήσεις θεωρίας 1ο Κεφάλαιο Από το κύτταρο στον οργανισμό 1. Ποια είναι τα βασικά είδη ιστών του ανθρώπινου οργανισμού; Τα βασικά είδη ιστών του ανθρώπινου οργανισμού είναι ο επιθηλιακός, ο μυικός, ο
Διαβάστε περισσότεραΕΞΩΣΩΜΑΤΙΚΗ ΓΟΝΙΜΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΠΟΛΥΔΥΝΑΜΑ ΚΥΤΤΑΡΑ (STEM CELLS).
ΕΞΩΣΩΜΑΤΙΚΗ ΓΟΝΙΜΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΠΟΛΥΔΥΝΑΜΑ ΚΥΤΤΑΡΑ (STEM CELLS). ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΣΤΕΦΑΝΙΔΗΣ Επικ. Καθηγητής Α ΜΑΙΕΥΤΙΚΗ & ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΚΑΘ. Α. ΑΝΤΣΑΚΛΗΣ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ
Διαβάστε περισσότεραΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΣΤ ΕΞΑΜΗΝΟΥ Τμήμα Ιατρικών Εργαστηρίων Τ.Ε.Ι. Αθήνας
ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΣΤ ΕΞΑΜΗΝΟΥ Τμήμα Ιατρικών Εργαστηρίων Τ.Ε.Ι. Αθήνας Μάθημα 4 ο Κλωνοποίηση Διδάσκων Δρ. Ιωάννης Δρίκος Απόφοιτος Ιατρικής Σχολής Ιωαννίνων (ΠΙ) Απόφοιτος Βιολογίας, ΑΠΘ Διδάκτωρ Πανεπιστημίου
Διαβάστε περισσότεραΓράφει: Ματκάρης Τ. Μιλτιάδης, Μαιευτήρας - Χειρουργός Γυναικολόγος
Γράφει: Ματκάρης Τ. Μιλτιάδης, Μαιευτήρας - Χειρουργός Γυναικολόγος Πώς πρέπει να υπολογίζω τον κύκλο και την ωορρηξία μου; Ο κύκλος μιας γυναίκας μετριέται από την πρώτη μέρα της περιόδου της μέχρι την
Διαβάστε περισσότεραΚατάψυξη ωαρίων (eggfreezing) η επιστηµονική επιλογή της σύγχρονης εργαζόµενης γυναίκας. Όσο νωρίτερα τόσο καλύτερα
Κατάψυξη ωαρίων (eggfreezing) η επιστηµονική επιλογή της σύγχρονης εργαζόµενης γυναίκας Όσο νωρίτερα τόσο καλύτερα Κατάψυξη ωαρίων (eggfreezing) Οι σύγχρονες συνθήκες ζωής, µε τους γρήγορους εργασιακούς
Διαβάστε περισσότεραΑρχικά αδιαφοροποίητα κύτταρα που έχουν την ικανότητα να διαφοροποιούνται σε ιστικά εξειδικευμένους κυτταρικούς τύπους.
Τι είναι τα βλαστικά κύτταρα? Αρχικά αδιαφοροποίητα κύτταρα που έχουν την ικανότητα να διαφοροποιούνται σε ιστικά εξειδικευμένους κυτταρικούς τύπους. Είναι σε θέση να δρουν επισκευαστικά, αναδημιουργώντας
Διαβάστε περισσότερα12. ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ - ΑΝΑΠΤΥΞΗ
12. ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ - ΑΝΑΠΤΥΞΗ Η αναπαραγωγή είναι μία χαρακτηριστική λειτουργία, η μόνη που δεν είναι απαραίτητη για την επιβίωση του ίδιου του οργανισμού αλλά για τη διαιώνιση του είδους. Η αναπαραγωγή στον
Διαβάστε περισσότεραΑΡΧΕΣ ΤΗΣ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΣΤΗ ΓΕΩΡΓΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑ
ΑΡΧΕΣ ΤΗΣ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΣΤΗ ΓΕΩΡΓΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑ Προκειμένου να καλυφθούν οι ανάγκες σε τροφή του αυξανόμενου ανθρώπινου πληθυσμού, πρέπει να αυξηθεί η φυτική και ζωική παραγωγή Ελεγχόμενες διασταυρώσεις
Διαβάστε περισσότεραΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Α ΜΕΡΟΣ Η ΠΡΟΟΔΟΣ ΚΑΙ Η ΠΡΟΚΛΗΣΗ ΤΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 19 Α ΜΕΡΟΣ Η ΠΡΟΟΔΟΣ ΚΑΙ Η ΠΡΟΚΛΗΣΗ ΤΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ 1. Ἡ πρόοδος τῆς Ἰατρικῆς Βιοτεχνολογίας... 29 2. Προκλήσεις γιά τήν ἀρχή τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς... 36 3. Προκλήσεις
Διαβάστε περισσότεραΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΕΠΑΓΩΜΕΝΩΝ ΠΟΛΥΔΥΝΑΜΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ ΚΥΤΤΑΡΙΚΟΣ ΕΠΑΝΑΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ
ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΕΠΑΓΩΜΕΝΩΝ ΠΟΛΥΔΥΝΑΜΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ ΚΥΤΤΑΡΙΚΟΣ ΕΠΑΝΑΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ Υπάρχουν Βλαστικά κύτταρα με διαφορετικές ιδιότητες: Τα Πολυδύναμα - Pluripotent Εμβρυονικά Βλαστικά κύτταρα - Embryonic Stem
Διαβάστε περισσότεραΑΝΔΡΙΚΗ ΥΠΟΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ
Μεσογείων 6, Αμπελόκηποι 115 27 ΑΝΔΡΙΚΗ ΥΠΟΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ [1]/[6] ΑΝΔΡΙΚΗ ΥΠΟΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ Εισαγωγή Περίπου το 15% των ζευγαριών δεν είναι σε θέση να συλλάβουν μετά από ένα χρόνο ελεύθερων σεξουαλικών επαφών.
Διαβάστε περισσότεραΟ όρος Βλαστικά κύτταρα περιλαμβάνει κυτταρα με διαφορετικές ιδιότητες:
Ο όρος Βλαστικά κύτταρα περιλαμβάνει κυτταρα με διαφορετικές ιδιότητες: Πολυδύναμα - Pluripotent Εμβρυονικά Βλαστικά κύτταρα - Embryonic Stem Cells Ολιγοδύναμα - Multipotent Βλαστικά κύτταρα (ώριμων/εμβρυικών)
Διαβάστε περισσότεραΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ
ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ 1 Ο ΘΕΜΑ 1. Η γέννηση ενός παιδιού με σύνδρομο Down συνήθως οφείλεται: α. στην προσβολή της μητέρας από ερυθρά κατά τη διάρκεια της κύησης, β. στην ανεπαρκή πρόσληψη ασβεστίου
Διαβάστε περισσότεραΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΡΑΔΙΠΠΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: 2011-2012 ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ. Χρόνος: 2 ώρες Ημερομηνία: 13 Ιουνίου 2012
ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΡΑΔΙΠΠΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: 2011-2012 ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑ: ΦΥΣΙΟΓΝΩΣΤΙΚΑ ΤΑΞΗ: Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ Χρόνος: 2 ώρες Ημερομηνία: 13 Ιουνίου 2012 ΒΑΘΜΟΣ:. Υπογραφή:... Ονοματεπώνυμο:.
Διαβάστε περισσότεραΚεφάλαιο 9: ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΗΣ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΣΤΗ ΓΕΩΡΓΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑ
Κεφάλαιο 9: ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΗΣ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΣΤΗ ΓΕΩΡΓΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑ -ΘΕΩΡΙΑ- Βασικοί τρόποι βελτίωσης φυτικής και ζωϊκής παραγωγής: Ελεγχόμενες διασταυρώσεις. Δημιουργία διαγονιδιακών ή γενετικά τροποποιημένων
Διαβάστε περισσότεραΥΠΟΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΣΤΕΦΑΝΙΔΗΣ ΛΕΚΤΟΡΑΣ Α ΜΑΙΕΥΤΙΚΗ & ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ: ΚΑΘ. Α.
ΥΠΟΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΣΤΕΦΑΝΙΔΗΣ ΛΕΚΤΟΡΑΣ Α ΜΑΙΕΥΤΙΚΗ & ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ: ΚΑΘ. Α. ΑΝΤΣΑΚΛΗΣ ΥΠΟΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ Η ανικανότητα σύλληψης μετά από ένα χρόνο σεξουαλικών
Διαβάστε περισσότεραΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΔΙΑΙΡΕΣΗ:ΜΕΙΩΣΗ- ΓΑΜΕΤΟΓΕΝΕΣΗ. Μητρογιάννη Ευαγγελία Βαμβούνης Ιωάννης
ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΔΙΑΙΡΕΣΗ:ΜΕΙΩΣΗ- ΓΑΜΕΤΟΓΕΝΕΣΗ Μητρογιάννη Ευαγγελία Βαμβούνης Ιωάννης 5/3/2013 Η κυτταρική διαίρεση είναι η διαδικασία κατά την οποία ένα αρχικό κύτταρο διαιρείται σε δύο θυγατρικά. Στους πολυκύτταρους
Διαβάστε περισσότεραΆγγελος Πάλλης Γ4 Γυμνασίου
Άγγελος Πάλλης Γ4 Γυμνασίου Γυμνάσιο Κερατέας Ιανουάριος 2015 1 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Κεφάλαιο 1 ο : Τι είναι βλαστοκύτταρα; σελ. 3 Κεφάλαιο 2 ο : Είδη βλαστοκυττάρων σελ. 4 Κεφάλαιο 3 ο : Ύπαρξη βλαστοκυττάρων
Διαβάστε περισσότεραΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. ΘΕΜΑ 1ο 1. β 2. β 3. α 4. α 5. β
ΘΕΜΑ 1ο 1. β 2. β 3. α 4. α 5. β 1 ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΤΡΙΤΗ 21 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2004 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: BΙΟΛΟΓΙΑ (ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ)
Διαβάστε περισσότεραΟνοματεπώνυμο ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΙΚΌ ΣΥΣΤΗΜΑ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Ι
Ονοματεπώνυμο ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΙΚΌ ΣΥΣΤΗΜΑ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Ι ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΤΟΥ ΑΝΤΡΑ 1. Να ταξινομήσετε τις παρακάτω έννοιες σε τέσσερις θεματικές ομάδες: Σπερματικός πόρος, σηραγγγώδη σώματα, λοβοί, σπερματικά
Διαβάστε περισσότεραΓράφει: Θάνος Παπαθανασίου, Μευτήρας - Γυναικολόγος
Γράφει: Θάνος Παπαθανασίου, Μευτήρας - Γυναικολόγος Ένα πέπλο μυστηρίου καλύπτει τη γυναικολογική πάθηση που λέγεται "ενδομητρίωση". Έχει δύσκολο όνομα, άγνωστη προέλευση, ποικιλία στη εμφάνιση και τη
Διαβάστε περισσότεραΗθικοί προβληµατισµοί : Κλωνοποίηση. Ερευνητική εργασία Β1 ΓΕΛ Ν. Ζίχνης Β τετράµηνο 2017
Ηθικοί προβληµατισµοί : Κλωνοποίηση Ερευνητική εργασία Β1 ΓΕΛ Ν. Ζίχνης Β τετράµηνο 2017 ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ: Η κλωνοποίηση µπορεί να συµβάλει: Στη δηµιουργία ζώων και φυτών που θα είναι ανθεκτικά στις ασθένειες.
Διαβάστε περισσότεραιαγονιδιακή τεχνολογία G. Patrinos
ιαγονιδιακή τεχνολογία Αντίστροφη γενετική Οργανισμός Γονιδίωμα ιαγονίδιο Γονίδιο Forward genetics Επαγόμενη Οργανισμός μεταλλαξογένεση Μεταλλαγμένος οργανισμός Εύρεση και μελέτη του υπεύθυνου γονιδίου
Διαβάστε περισσότεραΒιολογία α λυκείου. Στις παρακάτω ημιτελείς προτάσεις να συμπληρώσετε τα κενά με τη σωστή λέξη ή φράση.
Στις παρακάτω ημιτελείς προτάσεις να συμπληρώσετε τα κενά με τη σωστή λέξη ή φράση. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1ο 1. Συγκρίνοντας τα κύτταρα του επιθηλιακού ιστού με τα κύτταρα του νευρικού ιστού, αυτά μεταξύ τους μοιάζουν..
Διαβάστε περισσότεραΗ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ ΚΑΙ Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΩΝ ΖΩΩΝ. Αρχιτομία. Αγενής αναπαραγωγή. Παρατομία. Εκβλάστηση. Εγγενής αναπαραγωγή Διπλοφασικός κύκλος.
Η ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ ΚΑΙ Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΩΝ ΖΩΩΝ Αρχιτομία Αγενής αναπαραγωγή Παρατομία Εκβλάστηση Εγγενής αναπαραγωγή Απλοφασικός κύκλος Διπλοφασικός κύκλος Ισογαμία Ανισογαμία Ωογαμία Η ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ ΚΑΙ Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ
Διαβάστε περισσότεραΤΟ ΘΕΜΑ ΤΩΝ ΑΡΧΕΓΟΝΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ ΣΤΗ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
ΤΟ ΘΕΜΑ ΤΩΝ ΑΡΧΕΓΟΝΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ ΣΤΗ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΜΙΑ ΠΡΟΤΑΣΗ ΓΙΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΣΕ ΜΑΘΗΤΕΣ A & Γ ΛΥΚΕΙΟΥ Παρακάτω παραθέτουμε μια ανάπτυξη του θέματος, η οποία, αυτούσια, μπορεί να χρησιμεύσει
Διαβάστε περισσότεραΈννοιες Βιολογίας και Οικολογίας και η Διδακτική τους
Έννοιες Βιολογίας και Οικολογίας και η Διδακτική τους Γιώργος Αμπατζίδης Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ακαδημαϊκό έτος 2016-17 Στο προηγούμενο μάθημα Πεπτικό σύστημα Αναπνευστικό
Διαβάστε περισσότεραΑναγεννητική Ιατρική Ηθικοί προβληματισμοί στις θεραπείες με
Αναγεννητική Ιατρική Ηθικοί προβληματισμοί στις θεραπείες με χρήση βλαστικών κυττάρων Χαρακτηριστικά βλαστικών κυττάρων 1. Ικανότητα να διαφοροποιούνται σε διαφορετικούς κυτταρικούς τύπους 2. Ικανότητα
Διαβάστε περισσότεραΦυσιολογικά, µε την είσοδο του σπερµατοζωαρίου, το ωάριο υφίσταται µεταβολές (εµπόδιο στην πολυσπερµία), οι οποίες παρεµποδίζουν την περαιτέρω είσοδο
Γονιµοποίηση Φυσιολογική γονιµοποίηση Η γονιµοποίηση συνήθως γίνεται στην λήκυθο της σάλπιγγας. Είναι το αποτέλεσµα της συνένωσης ενός ωαρίου µε ένα σπερµατοζωάριο, που είναι απλοειδή κύτταρα µε 23 χρωµοσώµατα
Διαβάστε περισσότεραΑντντυλληπχικές Μέθοδοι ΑΓΟΓΗ ^ΥΓΕΙΑΣ
Αντντυλληπχικές Μέθοδοι ΑΓΟΓΗ ^ΥΓΕΙΑΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΑΘΗΝΑ 2003 «ί.. ί ι Ά. 1 : 4 ί. 4 Α ντισύλληψ η είναι η παρεμπόδιση μιας α νεπιθύμητης εγκυμ οσύνης, η διαφύλαξη τη ς γονιμότητας και
Διαβάστε περισσότερα5. Η μεταγραφή σ ένα ευκαρυωτικό κύτταρο γίνεται α. στα ριβοσώματα. β. στο κυτταρόπλασμα. γ. στον πυρήνα. δ. στο κεντρομερίδιο.
ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 16 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2005 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ
Διαβάστε περισσότερα6.4 Η αναπαραγωγή στον άνθρωπο ΜΙΚΡΕΣ ΕΡΕΥΝΕΣ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΙΕΣ
ΜΙΚΡΕΣ ΕΡΕΥΝΕΣ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΙΕΣ 1. Τα νεογνά των φυτοφάγων θηλαστικών, όπως της γίδας, γεννιούνται με τρίχωμα. Τα μάτια τους είναι ανοιχτά και μπορούν αμέσως να περπατήσουν. Αντίθετα, τα νεογνά των σαρκοφάγων
Διαβάστε περισσότεραΙΪΚΟΙ ΦΟΡΕΙΣ & Γενετικά Τροποποιημένα Κύτταρα
ΙΪΚΟΙ ΦΟΡΕΙΣ & Γενετικά Τροποποιημένα Κύτταρα ΓΕΝΙΚΑ ΠΕΡΙ ΙΩΝ 1. Οι ιοί είναι μικροοργανισμοί που προκαλούν ασθένειες σε ένα οργανισμό, μετά από μόλυνση των κυττάρων του 2. Είναι παρασιτικοί οργανισμοί
Διαβάστε περισσότεραΓαμετογένεση. Καθορισμός φύλου (όρχεις ς ή ωοθήκες) Πρόφαση Ι μείωσης Γαμετικά κύτταρα Γονάδα (μιτώσεις) έσμευση Έμβρυο. Θηλαστικά, Αμφίβια, ιχθύες
Γαμετογένεση Γαμετογένεση Καθορισμός φύλου (όρχεις ς ή ωοθήκες) G1 Σπερματογένεση Πρόφαση Ι μείωσης Γαμετικά κύτταρα Γονάδα (μιτώσεις) έσμευση Έμβρυο Ολοκλήρωση μείωσης Ι Γονιμοποίηση-ολοκλήρωση η η μείωσης
Διαβάστε περισσότεραΒιολογία Α' Λυκείου Λύκειο Επισκοπής
Βιολογία Α' Λυκείου Λύκειο Επισκοπής Κεφάλαιο 12ο Αναπαραγωγή Ανάπτυξη Μαυροματάκης Γιώργος- Βιολόγος σχολική χρονιά 2011-2012 1ο Μάθημα Κεφ. 12 Οι ζωντανοί οργανισμοί, ανεξάρτητα εάν ανήκουν στα Βακτήρια,
Διαβάστε περισσότεραΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΗΣ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΣΤΗΝ ΙΑΤΡΙΚΗ
ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΗΣ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΣΤΗΝ ΙΑΤΡΙΚΗ Καθώς η επιστημονική γνώση και κατανόηση αναπτύσσονται, ο μελλοντικός σχεδιασμός βιοτεχνολογικών προϊόντων περιορίζεται μόνο από τη φαντασία μας Βιοτεχνολογία
Διαβάστε περισσότερα6. Αναπαραγωγή. Η αναπαραγωγή είναι απαραίτητη για τη συνέχιση της ζωής. Με την αναπαραγωγή οι οργανισμοί δημιουργούν απογόνους.
6. Αναπαραγωγή Η αναπαραγωγή είναι απαραίτητη για τη συνέχιση της ζωής. Με την αναπαραγωγή οι οργανισμοί δημιουργούν απογόνους. Με ποιούς τρόπους αναπαράγονται οι οργανισμοί; Η αναπαραγωγή στους μονοκύτταρους
Διαβάστε περισσότεραΚώστας, 32 χρονών. Άρτεμις, 30 χρονών
Να προχωρήσουν η Άρτεμις και ο Κώστας σε υποβοηθούμενη αναπαραγωγή; Ο Κώστας και η Άρτεμις είναι ένα ζευγάρι που δυσκολεύονται να αποκτήσουν παιδί. Επισκέφθηκαν τον γιατρό τους και ανέφεραν τα πιο κάτω
Διαβάστε περισσότεραΒΙΟΗΘΙΚΑ ΔΙΛΗΜΜΑΤΑ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΝΑΡΞΗ ΤΗΣ ΖΩΗΣ
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΒΙΟΗΘΙΚΑ ΔΙΛΗΜΜΑΤΑ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΝΑΡΞΗ ΤΗΣ ΖΩΗΣ Ενότητα 2: Η ανάπτυξη του αγέννητου ανθρώπου Μιλτιάδης Βάντσος Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό
Διαβάστε περισσότεραΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΡΙΤΗ 27 ΜΑΪΟΥ 2008 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΡΙΤΗ 27 ΜΑΪΟΥ 2008 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 1 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ 1ο 1. β 2. δ 3. β 4. δ 5. β ΘΕΜΑ 2ο 1. Σχολικό βιβλίο, σελ.
Διαβάστε περισσότεραΣτην κεντρική σελίδα του δικτυακού τόπου www.embio.com.gr. μπορείτε να δείτε video της μονάδας embio
Στην κεντρική σελίδα του δικτυακού τόπου www.embio.com.gr μπορείτε να δείτε video της μονάδας embio 2 3 Ηλίας Θ. Γάτος MD Χειρουργός Γυναικολόγος - Μαιευτήρας Eιδικός στην εξωσωματική γονιμοποίηση και
Διαβάστε περισσότεραΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ
ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ 9 Ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΗΣ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΣΤΗΝ ΓΕΩΡΓΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑ 5ο ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΙΛΙΟΥ 1 9. Εφαρμογές της Βιοτεχνολογίας στην Γεωργία και την Κτηνοτροφία
Διαβάστε περισσότεραΛΥΚΕΙΟ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΗ ΛΕΜΕΣΟΥ
ΛΥΚΕΙΟ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΗ ΛΕΜΕΣΟΥ 2007-8 www.cyprusbiology.com 1 ΕΝΟΤΗΤΑ Α. ΠΩΣ ΑΡΧΙΖΕΙ Η ΖΩΗ ιαιώνιση των ειδών 1. Ποια είναι τα µέρη του σπερµατοζωαρίου; 2. Να συµπληρώσετε τις ενδείξεις του πιο κάτω σχήµατος
Διαβάστε περισσότεραKυτταρική Bιολογία. Μείωση & φυλετική αναπαραγωγή ΔIAΛEΞH 21 (16/5/2016) Δρ. Xρήστος Παναγιωτίδης, Τμήμα Φαρμακευτικής Α.Π.Θ.
Kυτταρική Bιολογία ΔIAΛEΞH 21 (16/5/2016) Μείωση & φυλετική αναπαραγωγή Τι είναι φυλετική και τι αφυλετική αναπαραγωγή; Η αφυλετική αναπαραγωγή: 1. Είναι απλή και άμεση 2. Συνήθως αποδίδει απογόνους που
Διαβάστε περισσότεραΒΙΟΗΘΙΚΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΟΛΓΑ ΧΑΤΖΗΚΩΝΤΗ ΣΧΟΛΙΚΗ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΠΕ04 10/2/2015 1
ΒΙΟΗΘΙΚΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΟΛΓΑ ΧΑΤΖΗΚΩΝΤΗ ΣΧΟΛΙΚΗ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΠΕ04 10/2/2015 1 Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΟΙ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΗΣ ΓΕΝΕΤΙΚΗΣ ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ: Συνοδεύτηκε από προβληματισμούς για τις συνέπειές της και στις αρχές της δεκαετίας
Διαβάστε περισσότεραΔιαχείριση του ζευγαριού που θέλει να τεκνοποιήσει
Διαχείριση του ζευγαριού που θέλει να τεκνοποιήσει Υπογονιµότητα: αδυναµία σύλληψης µετά από 1 χρόνο ελεύθερων σεξουαλικών επαφών Ικανότητα σύλληψης/µήνα: ~20% 10-15% των ζευγαριών: πρόβληµα υπογονιµότητας
Διαβάστε περισσότεραΓενετική απαλοιφή. G. Patrinos
Γενετική απαλοιφή Γιατί το ποντίκι είναι το πιο ευρέως χρησιμοποιούμενο είδος στη βιοτεχνολογία Χαμηλό κόστος Ευκολία χειρισμών Μικρός χρόνος αναπαραγωγής (19 ημέρες) Μεγάλος αριθμός ομόμικτων (inbred)
Διαβάστε περισσότεραΑναπαραγωγή - Ανάπτυξη
Αναπαραγωγή - Ανάπτυξη ΘΕΜΑ 1ο Ένα από τα τμήματα του αναπαραγωγικού συστήματος του άνδρα είναι η εκφορητική οδός του σπέρματος η οποία ξεκινά από την επιδιδυμίδα και καταλήγει στη βάλανο. α) Πώς ονομάζεται
Διαβάστε περισσότεραΚΕΦΑΛΑΙΟ 12 ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ-ΑΝΑΠΤΥΞΗ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 12 ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ-ΑΝΑΠΤΥΞΗ 2o ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ - ΓΗ_Α_ΒΙΟ_0_11208 Ι. Ένα από τα τμήματα του αναπαραγωγικού συστήματος του άνδρα είναι η εκφορητική οδός του σπέρματος η οποία ξεκινά από την επιδιδυμίδα
Διαβάστε περισσότεραΣύγχρονες μεθοδολογίες μοριακής βιολογίας και γενετικής στη γυναικολογία
ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΕΣ ΜΟΡΙΑΚΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ - ΓΕΝΕΤΙΚΗΣ Σύγχρονες μεθοδολογίες μοριακής βιολογίας και γενετικής στη γυναικολογία ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ΕΛΕΝΗ, Ph.D. Λέκτορας Εργαστήριο Βιολογίας, Ιατρική Σχολή Αθηνών
Διαβάστε περισσότεραΚεφάλαιο 12. Α. ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗΣ ΚΕΝΟΥ Συμπληρώστε σε κάθε κενό τη λέξη που ταιριάζει σωστά.
Κεφάλαιο 12 Α. ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗΣ ΚΕΝΟΥ Συμπληρώστε σε κάθε κενό τη λέξη που ταιριάζει σωστά. 1. Τα επιθηλιακά κύτταρα του τοιχώματος του ωοθυλακίου παράγουν 2. Ο ενδομήτριος κύκλος ελέγχεται ορμονικά από 3.
Διαβάστε περισσότεραΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΑΙΕΥΤΙΚΗ ΚΑΙ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΑΙΕΥΤΙΚΗ ΚΑΙ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Αθήνα, 20/05/2015 ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ 13 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Μαιευτικής Γυναικολογίας στο Βόλο, 28-31 Μαΐου 2015 Στο πλαίσιο της συνεχιζόμενης ιατρικής εκπαίδευσης
Διαβάστε περισσότεραΚΕΦΑΛΑΙΟ 11 ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11 ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ 1o ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ - ΓΗ_Α_ΒΙΟ_0_11207, 96ο ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ - ΓΗ_Α_ΒΙΟ_0_11303 Ι. Το σύστημα των ενδοκρινών αδένων είναι το ένα από τα δύο συστήματα του οργανισμού μας που συντονίζουν
Διαβάστε περισσότεραΒΙΟΗΘΙΚΑ ΔΙΛΗΜΜΑΤΑ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΝΑΡΞΗ ΤΗΣ ΖΩΗΣ
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΒΙΟΗΘΙΚΑ ΔΙΛΗΜΜΑΤΑ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΝΑΡΞΗ ΤΗΣ ΖΩΗΣ Ενότητα 12: Ηθική θεώρηση της αναπαραγωγικής κλωνοποίησης Μιλτιάδης Βάντσος Άδειες Χρήσης
Διαβάστε περισσότεραΚεφάλαιο 6 Το τέλος της εποχής της Γενετικής
1 Απόσπασμα από το βιβλίο «Πως να ζήσετε 150 χρόνια» του Dr. Δημήτρη Τσουκαλά Κεφάλαιο 6 Το τέλος της εποχής της Γενετικής Υπάρχει ένα δεδομένο στη σύγχρονη ιατρική που λειτουργεί όπως λειτουργούσε στην
Διαβάστε περισσότεραΜάθημα Βιολογίας: Βλαστοκύτταρα και η χρήση τους στη θεραπεία ασθενειών. Ζωή Σελά
Μάθημα Βιολογίας: Βλαστοκύτταρα και η χρήση τους στη θεραπεία ασθενειών Ζωή Σελά Τα βλαστοκύτταρα είναι ένα νέο θεραπευτικό εργαλείο στην Ιατρική διαφορετικό από τα φάρμακα που μέχρι σήμερα είχαμε συνηθίσει.
Διαβάστε περισσότεραΒιοηθικά Διλήμματα που Προκύπτουν από Έρευνα με την Χρήση Βλαστικών Κυττάρων
Βιοηθικά Διλήμματα που Προκύπτουν από Έρευνα με την Χρήση Βλαστικών Κυττάρων Απόψεις Εθνικής Επιτροπής Βιοηθικής Κύπρου (ΕΕΒΚ) 10 ο Συνέδριο Ιατρικού Συλλόγου Αμμοχώστου ΓΑΛΗΝΟΣ 18-19 Μαρτίου 2017 Λάρνακα
Διαβάστε περισσότεραΣτο Εργαστήριο Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής προσφέρονται διαγνωστικές εξετάσεις που σχετίζονται με την ανδρική υπογονιμυπογονημότηταότητα όπως:
Σ. Κονιδάρης Αν. Καθηγητής Μαιευτικής Γυναικολογίας Στ. Μπάκα Επ. Καθηγήτρια Βιοπαθολογίας Π. Βάκας Επ. Καθηγητής Μαιευτικής Γυναικολογίας Δ. Τζανακάκη Κλινική Εμβρυολόγος Στο Τμήμα Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής
Διαβάστε περισσότεραΑΡΙΘΜΗΤΙΚΕΣ ΧΡΩΜΟΣΩΜΙΚΕΣ ΜΕΤΑΛΛΑΞΕΙΣ
ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΕΣ ΧΡΩΜΟΣΩΜΙΚΕΣ ΜΕΤΑΛΛΑΞΕΙΣ 1) ΑΝΩΜΑΛΙΕΣ ΣΤΟΝ ΑΡΙΘΜΟ ΤΩΝ ΧΡΩΜΟΣΩΜΑΤΩΝ ΕΥΠΛΟΕΙΔΙΑ: ΚΑΘΕ ΠΟΛΛΑΠΛΑΣΙΟ ΤΟΥ ΑΡΙΘΜΟΥ Ν (ΑΠΛΟΕΙΔΕΣ ΓΟΝΙΔΙΩΜΑ) 3Ν ΑΥΘΟΡΜΗΤΕΣ ΑΠΟΒΟΛΕΣ 4Ν τριπλοειδία Α) Γονιμοποίηση ωαρίου
Διαβάστε περισσότεραΒΑΣΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥ Μάθημα 14: Συνοψίζοντας...
ΒΑΣΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥ Μάθημα 14: Συνοψίζοντας... Είναι ΠΟΛY σημαντικό να καταλαβαίνουμε ότι: Χρωμόσωμα - γονίδιο - DNA Jkjk kjkjk jkjkjk hjjhj hjhjh - Ομόλογα χρωμοσώματα - αλληλόμορφα γονίδια
Διαβάστε περισσότεραΠροεμφυτευτική γενετική διάγνωση (P.G.D) σε χρωμοσωμικές ανωμαλίες και κληρονομικά νοσήματα
Προεμφυτευτική γενετική διάγνωση (P.G.D) σε χρωμοσωμικές ανωμαλίες και κληρονομικά νοσήματα MAΡΙΑ ΠΑΠΑΛΟΥΚΑ Κλινική Εμβρυολόγος Μονάδα Αναπαραγωγικής Ιατρικής Περιεχόμενα Ορισμός Ιστορική Αναδρομή Γενετική
Διαβάστε περισσότεραΕΥΡΥΒΙΑΔΕΙΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΛΑΡΝΑΚΑΣ
ΕΥΡΥΒΙΑΔΕΙΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΛΑΡΝΑΚΑΣ 2010-11 Κεφάλαιο 1: Η Οργάνωση της ζωής 1. Από ποια μέρη αποτελείται το μικροσκόπιο; 2. Στην εικόνα φαίνεται ένα μικροσκόπιο. Να γράψετε τα μέρη του όπως υποδεικνύονται από
Διαβάστε περισσότεραΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΩΝ ΠΑΙ ΙΩΝ ΤΗΣ ΕΞΩΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΓΟΝΙΜΟΠΟΙΗΣΗΣ. Μανουρά Αντωνία. Νεογνολογική Κλινική Πανεπιστηµίου Κρήτης
ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΩΝ ΠΑΙ ΙΩΝ ΤΗΣ ΕΞΩΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΓΟΝΙΜΟΠΟΙΗΣΗΣ Μανουρά Αντωνία Νεογνολογική Κλινική Πανεπιστηµίου Κρήτης Σχεδόν τριάντα χρόνια έχουν περάσει από τη γέννηση του πρώτου «µωρού του σωλήνα». Από τότε,
Διαβάστε περισσότεραΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΪΟΥ - ΙΟΥΝΙΟΥ 2017
ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2016-2017 ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΪΟΥ - ΙΟΥΝΙΟΥ 2017 ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΤΑΞΗ: Α ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 02 / 06 / 2017 Βαθμός:.. Ολογράφως:.. Υπογραφή:.. ΧΡΟΝΟΣ: 1 ΩΡΑ ΚΑΙ 30
Διαβάστε περισσότεραΔιερευνητικό σχέδιο μαθήματος Κυτταρική διαίρεση: Μίτωση - Μείωση Βιολογία Γ Γυμνασίου, 2 διδακτικές ώρες
Διερευνητικό σχέδιο μαθήματος Κυτταρική διαίρεση: Μίτωση - Μείωση Βιολογία Γ Γυμνασίου, 2 διδακτικές ώρες Προαπαιτούμενες γνώσεις: Πυρήνας, γενετικό υλικό, χρωμοσώματα, ομόλογα χρωμοσώματα, γαμέτες, αμφιγονία,
Διαβάστε περισσότεραΤΕΛΟΣ lησ ΑΠΟ 5 ΣΕΛΙΔΕΣ. Α1. Η πρωτετνη παράγοντας ΙΧ χρησιμοποιείται
ΑΡΧΗ lησ ΣΕΛΙΔΑΣ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤ ΑΣΕΙΣ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΠΟΥ ΥΠΗΡΕΤΟΥΝ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΔΕΥΤΕΡΑ 1 Ο ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2018 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ
Διαβάστε περισσότεραΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ
ΜΕΡΟΣ Α' ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΑ ΑΝΩΤΕΡΑ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΙΔΡΥΜΑΤΑ Μάθημα: ΒΙΟΛΟΓΙΑ Ημερομηνία και ώρα
Διαβάστε περισσότεραΠαρουσίαση αποτελεσµάτων Ερωτηµατολογίου
2ο Φεστιβάλ Τέχνης για τα Ανθρώπινα ικαιώµατα 20 25 Νοεµβρίου 2002, Εθνικό Ίδρυµα Ερευνών Παρουσίαση αποτελεσµάτων Ερωτηµατολογίου Συµπληρωθέντα Ερωτηµατολόγια : 128 Το προφίλ του Κοινού Το κοινό του BioVision
Διαβάστε περισσότεραΟι κυριότερες τεχνικές εξωσωματικής γονιμοποίησης
Μαρία Βενετίκου 1, Σοφία Σκυλοδήμου και Φερενίκη Κοσμά 12 Οι κυριότερες τεχνικές εξωσωματικής γονιμοποίησης εξωσωματική γονιμοποίηση (in vitro fertilization, IVF) αποτελεί την πλέον εξελιγμένη μέθοδο υποβοηθούμενης
Διαβάστε περισσότεραΜΠΑΜΠΑΤΣΙΑΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ-ΜΑΙΕΥΤΗΡΑΣ
ΚΑΘ` ΕΞΙΝ ΑΠΟΒΟΛΕΣ (πληροφορίες για το κοινό σύμφωνα με το Βρετανικό κολλέγιο μαιευτήρωνγυναικολόγων) για περισσότερες πληροφορίες η γυναίκα πρέπει να συμβουλεύεται το γυναικολόγο της. ΓΕΝΙΚΑ Αποβολή είναι
Διαβάστε περισσότεραΒΙΟΛΟΓΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΣΤΟ 11 Ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ ΘΕΜΑ Β
ΒΙΟΛΟΓΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΣΤΟ 11 Ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ ΘΕΜΑ Β 1. Το σύστημα των ενδοκρινών αδένων είναι το ένα από τα δύο συστήματα του οργανισμού μας που συντονίζουν και
Διαβάστε περισσότεραΕΚΦΕ ΕΥΡΥΤΑΝΙΑΣ, Επιμέλεια: Καγιάρας Νικόλαος Φυσικός Εργαστηριακή διδασκαλία των Φυσικών Μαθημάτων
Μελέτη καρυότυπου Στα ευκαρυωτικά κύτταρα το γενετικό υλικό (DNA) εντοπίζεται στον πυρήνα τους και σχηματίζει δομές που ονομάζονται χρωμοσώματα. Κάθε χρωμόσωμα δομείται από DNA το οποίο συσπειρώνεται με
Διαβάστε περισσότεραΝομικό Πλαίσιο. Γενικές Αρχές
Νομικό Πλαίσιο Η ειδική ελληνική νομοθεσία Νόμοι 3089 / 2002 : «Ιατρική υποβοήθηση στην ανθρώπινη αναπαραγωγή» και νόμος 3305 / 2005 «Εφαρμογή της ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής» Γενικές Αρχές Σύμφωνα
Διαβάστε περισσότεραΒιοτεχνολογία και Βιοηθική Ομάδα μαθητών: Συντονιστές Καθηγητές: Λύκειο Αγίου Αντωνίου Βιοηθική και Βιοτεχνολογία Βιοηθική Βιοτεχνολογία
Βιοτεχνολογία και Βιοηθική Ομάδα μαθητών: Παπαδοπούλου Στυλιανή, Γεδεών Στέλλα, Ζίττης Γιάννης, Παπακώστα Αντιγόνη, Χαραλάμπους Ηλιάνα Συντονιστές Καθηγητές: Νικόλας Νικολάου, Παναγιώτης Βασιλείου, Μαργαρίτα
Διαβάστε περισσότεραΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΑΘΗΝΩΝ ΒΑΣ. ΣΙΔΕΡΗΣ, ΜΕΣΟΓΕΙΩΝ 6, ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΟΙ 115 27, ΑΘΗΝΑ, ΤΗΛ: 210 7777.654, FAX
ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΑΘΗΝΩΝ Μικροβιολογικό & Ερευνητικό Εργαστήριο Καθ έξιν Αποβολές Οι καθ 'έξιν αποβολές είναι μια ασθένεια σαφώς διακριτή από τη στειρότητα, και που ορίζεται ως δύο ή περισσότερες αποτυχημένες
Διαβάστε περισσότεραΚυτταρική Διαίρεση (Μίτωση και Μείωση) Μέρος Β
Κυτταρική Διαίρεση (Μίτωση και Μείωση) Μέρος Β Μοριακή Βιολογία και Γενετική BIOL 123 Άνοιξη 2015 Δρ. Χαρίτα Χρίστου Παρουσιάσεις Power Point με υλικό από: Campbell και Reece (2010) ΒΙΟΛΟΓΙΑ τόμος Ι, 1
Διαβάστε περισσότεραΓΕΝΕΤΙΚΗ ΕΞΕΛΙΚΤΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ
ΕΞΕΛΙΚΤΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ ΓΕΝΕΤΙΚΗ Ένας επιστημονικός κλάδος που με τα επιτεύγματά του προκάλεσε έντονες συζήσεις στο τέλος του 20 ου αιώνα και αναμένεται να απασχολήσει εξίσου έντονα, αν όχι να μονοπωλήσει το
Διαβάστε περισσότεραΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΔΙΑΙΡΕΣΗ ΜΙΤΩΣΗ. Ζαρφτζιάν Μαριλένα Πειραματικό Σχολείο Πανεπιστημίου Μακεδονίας
ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΔΙΑΙΡΕΣΗ ΜΙΤΩΣΗ Τι σχέση έχουν η μονογονική αναπαραγωγή Κυτταρική διαίρεση η ανάπτυξη η αμφιγονική αναπαραγωγή η αντικατάσταση των κυττάρων Η σημασία της μίτωσης Η μίτωση ευνοεί την κυτταρική
Διαβάστε περισσότεραΔερμάτινοι Χιτῶνες Ἀναφορά στήν βιολογική ζωή, τίς ἀσθένειες, τά γηρατειά, τόν θάνατο καί τήν ὥρα τοῦ θανάτου
Δερμάτινοι Χιτῶνες Ἀναφορά στήν βιολογική ζωή, τίς ἀσθένειες, τά γηρατειά, τόν θάνατο καί τήν ὥρα τοῦ θανάτου Περιεχόμενα Εἰσαγωγικά Α Ἀπό τό εἶναι στό εὖ εἶναι καί στό ἀεί εὖ εἶναι 1. Φυσικοί νόμοι καί
Διαβάστε περισσότεραΕνότητα 10: Κυτταρική Διαίρεση
Ενότητα 10: Κυτταρική Διαίρεση Κυτταρική διαίρεση: παραγωγή γενετικά πανομοιότυπων θυγατρικών κυττάρων Κυτταρική διαίρεση Μονοκύτταροι οργανισμοί: η διαίρεση του κυττάρου συνεπάγεται αναπαραγωγή ολόκληρου
Διαβάστε περισσότεραΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΑΠΟ 5 ΣΕΛΙΔΕΣ
ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Γ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ & Δ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΚΑΙ Δ ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΔΕΥΤΕΡΑ 10 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2018 - ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ
Διαβάστε περισσότεραΣΥΓΧΡΟΝΟΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΙ Ηθικοδεοντολογικά και νομικά προβλήματα στην παρεμβατική γονιμοποίηση -Θέσεις και αντιθέσεις -Πότε αρχίζει η ζωή?? - Εχει ατομικά δικαιώματα το έμβρυο?? Περιπτώσεις που δημιουργούν
Διαβάστε περισσότεραΒιολογία Ο.Π. Θετικών Σπουδών Γ' Λυκείου
Βιολογία Ο.Π. Θετικών Σπουδών Γ' Λυκείου ΘΕΜΑ Α Α1. Στα χρωμοσώματα ενός ανθρώπινου σωματικού κυττάρου στο στάδιο της μετάφασης της μίτωσης υπάρχουν: Α. 23 μόρια DNA Β. 92 μόρια DNA Γ. 46 μόρια DNA Δ.
Διαβάστε περισσότεραΓενετικό γλωσσάριο. Πληροφορίες για Ασθενείς και Οικογένειες. Μεταφρασµένο από την Κατερίνα Πουγούνια και την Μαρία Τζέτη.
12 Γενετικό γλωσσάριο Μεταφρασµένο από την Κατερίνα Πουγούνια και την Μαρία Τζέτη. Ιανουάριος 2009 Τροποποιηµένο από το γλωσσάριο που αρχικά δηµιουργήθηκε από το Πάρκο Γενετικής Γνώσης London IDEAS (London
Διαβάστε περισσότεραΠΡΟΛΟΓΟΣ ΤΟΥ ΚΑΘΗΓΗΤΗ κ. ΜΑΝΤΖΑΒΙΝΟΥ... xiii ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ... xv ΕΝΟΤΗΤΑ 1: ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΤΟΥ ΚΑΘΗΓΗΤΗ κ. ΜΑΝΤΖΑΒΙΝΟΥ... xiii ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ... xv ΕΝΟΤΗΤΑ 1: ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ Α. ΤΟ ΑΝ ΡΙΚΟ ΓΕΝΝΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ... 3 1. ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ ΟΜΗ TOY ΑΝ ΡΙΚΟΥ ΓΕΝΝΗΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ...
Διαβάστε περισσότεραΤΑΞΗ: Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΗΜΕΡ. : 19/05/2016 ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ-ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΣΥΝΟΛΙΚΟΣ ΧΡΟΝΟΣ: 2 ΩΡΕΣ (120 ΛΕΠΤΑ) ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:... ΤΜΗΜΑ:.. ΑΡ.: ΠΡΟΣΟΧΗ ΚΑΘΕ ΕΠΙΤΥΧΙΑ
ΛΥΚΕΙΟ ΑΚΡΟΠΟΛΕΩΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2015-2016 ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2016 ΒΑΘΜΟΣ.../35 ΟΛΟΓΡΑΦΩΣ ΥΠΟΓΡΑΦΗ:. ΤΑΞΗ: Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΗΜΕΡ. : 19/05/2016 ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ-ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΣΥΝΟΛΙΚΟΣ ΧΡΟΝΟΣ: 2 ΩΡΕΣ
Διαβάστε περισσότεραΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΑ 7,8,9
ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΖΑΡΦΤΖΙΑΝ Μ. ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΑ 7,8,9 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ - ΑΣΚΗΣΕΙΣ 1. Διαφορές κλειστής και συνεχούς καλλιέργειας (θρεπτικά, απομάκρυνση, φάσεις μικροοργανισμών)
Διαβάστε περισσότεραTρίτη, 1 η Ιουνίου 2004 ΘΕΤΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΒΙΟΛΟΓΙΑ
Tρίτη, 1 η Ιουνίου 2004 ΘΕΤΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΜΑ 1 1Α. Να γράψετε τον αριθµό της καθεµιάς από τις παρακάτω ηµιτελείς προτάσεις 1 έως 5 και δίπλα το γράµµα που αντιστοιχεί στη φράση που
Διαβάστε περισσότερα