ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ Εργαστήριο Υλικών

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ Εργαστήριο Υλικών"

Transcript

1 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ Εργαστήριο Υλικών ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΦΥΣΙΚΗΣ ΜΕΤΑΛΛΟΥΡΓΙΑΣ Εισαγωγή Το Εργαστήριο της Φυσικής Μεταλλουργίας έχει σαν κύριο σκοπό την εξοικείωση των φοιτητών με τα μέταλλα και τις βασικές ιδιότητές τους με τεχνολογική σημασία. Στις επόμενες σελίδες περιγράφονται τα επί μέρους θέματα που θα αποτελέσουν το Εργαστήριο χωρίζονται σε δύο μέρη: Γενικό Μέρος Ειδικό Μέρος Το Γενικό μέρος περιλαμβάνει εξοικείωση με μερικές βασικές εργαστηριακές μεθόδους που χρησιμοποιούνται κατά τη μελέτη των τεχνολογικών υλικών και ιδιαίτερα των μετάλλων. Το ειδικό μέρος αποτελείται από το εγχειρίδιο ασφαλείας του Εργαστηρίου το οποίο οι φοιτητές καλούνται να μελετήσουν προκειμένου να κινηθούν με ασφάλεια στους χώρους του Εργαστηρίου.

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Α. ΓΕΝΙΚΟ ΜΕΡΟΣ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΔΟΚΙΜΙΩΝ 3 Δειγματοληψία 3 Κοπή 3 Εγκιβωτισμός 4 Λείανση-Στίλβωση 4 ΧΗΜΙΚΗ ΠΡΟΣΒΟΛΗ 6 Η θεωρία της προσβολής 6 Τεχνικές προσβολής- διαλύματα 6 ΟΠΤΙΚΗ ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΑ 8 Τα εξαρτήματα του μικροσκοπίου 10 Οι ατέλειες των φακών 11 Ανάλυση 12 Βάθος πεδίου 13 ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΑ 14 ΣΚΛΗΡΟΜΕΤΡΗΣΗ 15 Σκληρότητα Brinell 15 Σκληρότητα Vickers 16 ΜΙΚΡΟΣΚΛΗΡΟΜΕΤΡΗΣΗ 16 2

3 Α. ΓΕΝΙΚΟ ΜΕΡΟΣ Προετοιμασία δοκιμίων Δειγματοληψία Η αξιολόγηση ενός υλικού στο Εργαστήριο προϋποθέτει την αφαίρεση από μια μάζα του υλικού ενός δείγματος το οποί ο μπορεί να το χειριστεί ο μελετητής και θα έχει κατάλληλες διαστάσεις για να τοποθετηθεί μέσα ή πάνω στα όργανα του Εργαστηρίου που θα χρησιμοποιηθούν για τη μελέτη του. Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι το δείγμα που θα εξεταστεί θα πρέπει να αντιπροσωπεύει σωστά το υλικό που μελετάται και να χαρακτηρίζεται από μια ή δυο ιδιότητες με τον πρόσθετο περιορισμό να αντιπροσωπεύεται η ιδιότητα που πρέπει να μελετηθεί. Αυτά τα διασφαλίζει η σωστή δειγματοληψία για την οποία υπάρχουν ξεκάθαρα διατυπωμένοι κανόνες στη βιβλιογραφία όπως οι εκδόσεις της ASTM και ορισμάνα από τα πρότυπα που έχει εκδώσει ο ΕΛΟΤ (Ελληνικός Οργανισμός Τυποποίησης). Στο παρόν κείμενο κρίνεται σκόπιμο να μη συμπεριληφθούν οι κανόνες δειγματοληψίας. Θα αποτελέσει αντικείμενο όμως συζήτησης η σωστή μεθοδολογία αφαίρεσης και ο χειρισμός του δείγματος για την περίπτωση μεταλλικών υλικών. Η προετοιμασία των δοκιμίων για το οπτικό μικροσκόπιο είναι ακριβώς η ίδια είτε πρόκειται για σιδηρούχα, είτε για μη σιδηρούχα υλικά και αποτελείται από την κοπή, τον εγκιβωτισμό, την λείανση και την στίλβωση. Κοπή Πριν από οποιαδήποτε άλλη διαδικασία για την αποκάλυψη της δομής, τέμνουμε το δοκίμιο στο κατάλληλο μέγεθος. Η μικροδομή είναι πολύ ευαίσθητη σε αλλαγή κατά την διαδικασία της κοπής παρά σε κάποιο άλλο βήμα της προετοιμασίας. Η αλλαγή μπορεί να επέλθει από υπερβολική θερμότητα, μηχανική παραμόρφωση ή και τα δύο. Οι λεγόμενες «τεχνητές μικροδομές» που προκύπτουν σ αυτήν την περίπτωση είναι πιθανόν να μην επιτρέψουν την αποκάλυψη της πραγματικής δομής. Εάν συμβεί κάτι τέτοιο, πρέπει η ζώνη παραμόρφωσης να αφαιρεθεί με μεγάλη προσοχή, με την χρήση λειαντικού τροχού εκχόνδρισης Η καλύτερη τεχνική κοπής του χάλυβα είναι ο αποξεστικός τροχός. Παρέχει επιφάνειες που είναι λείες, με ελάχιστη παραμόρφωση, και δεν παρουσιάζονται αλλαγές στην δομή από υπερθέρμανση. Τα δοκίμια τέμνονται με τροχούς από αλούμινα (Al 2 O 3 ), με την απαιτούμενη ελαστικότητα του συνδετικού υλικού. Το δοκίμιο διατηρείται κρύο κατά την διάρκεια της κοπής, με την συνεχή ροή λαδιού, διαλυτού στο νερό. Επιλέγουμε την δύναμη κοπής που θα εφαρμόσουμε, καθώς και την σκληρότητα του υλικού κοπής. Επιλέγουμε τροχό ο οποίος αποσυντίθεται γρήγορα και αποκαλύπτει νέους κοπτικούς κόκκους. Μεγάλη προσοχή πρέπει να δοθεί στην δύναμη κοπής, στην αφθονία του ψυκτικού υγρού και στην σταθερή συγκράτηση του δοκιμίου κατά την διάρκεια της κοπής, όλες οι παραπάνω παράμετροι επηρεάζουν την τελική δομή του υλικού που θα παρατηρήσουμε στο μικροσκόπιο. Τα κοπτικά που υπάρχουν διαθέσιμα στο Εργαστήριο Υλικών και θα χρησιμοποιηθούν κατά τις Εργαστηριακές Ασκήσεις του μαθήματος φαίνονται στο Σχήμα 1. 3

4 Σχήμα 1: Κοπτικά Εργαστηρίου Υλικών Εγκιβωτισμός Μετά την κοπή των δοκιμίων στο κατάλληλο μέγεθος ακολουθεί ο εγκιβωτισμός τους. Για τον εγκιβωτισμό του δοκιμίου επιλέγουμε ένα υλικό που μπορεί να χυτευθεί, έτσι ώστε να μην επηρεασθεί η επιφάνεια του δοκιμίου από θερμότητα ή πίεση. Συνήθως χρησιμοποιούνται εποξικά υλικά. Στο εργαστήριο χρησιμοποιείται η ρητίνη Acryfix. Για την παρασκευή της αναμειγνύονται 2 μέρη σκόνης με 1 μέρος υγρό. Τοποθετούμε το δοκίμιο μέσα σε ένα ειδικό κυλινδρικό καλούπι, προσθέτουμε το μίγμα που ετοιμάσαμε και περιμένουμε μερικά λεπτά, έως ότου στερεοποιηθεί η ρητίνη. Αφαιρούμε το καλούπι από το δοκίμιο το οποίο είναι πλέον έτοιμο για τις περαιτέρω διεργασίες. Λείανση-Στίλβωση Όπως αναφέραμε παραπάνω ανεξαρτήτως της μεθόδου που θα χρησιμοποιηθεί για το κόψιμο του υλικού, η δομή της επιφάνειας έχει αλλοιωθεί σε κάποιο βαθμό. Το κατεστραμμένο στρώμα απομακρύνεται χρησιμοποιώντας σταδιακά λειαντικούς τροχούς με λεπτότερους λειαντικούς κόκκους (Σχήμα 2). Για τα σιδηρούχα υλικά χρησιμοποιούμε χαρτιά καρβιδίου του πυριτίου(sic). Με πρώτο μέγεθος κόκκου 120 grit, και με ακολουθία 320, 500, 800 και 1000 grit. Κατά την διάρκεια της λείανσης είναι απαραίτητη η συνεχόμενη παροχή νερού, για τον καθαρισμό του δίσκου καθώς και την ψύξη του δοκιμίου. Για να έχουμε ένα επίπεδο δοκίμιο με ελάχιστη παραμόρφωση συγκρατούμε το δοκίμιο με τα ακροδάκτυλα, όσο το δυνατόν πιο κοντά στον λειαντικό τροχό, χρησιμοποιούμε μέτρια δύναμη και μετακινούμε το δοκίμιο πέρα δώθε από το κέντρο προς την άκρη του χαρτιού και αντίστροφα. Εξετάζουμε την επιφάνεια περιοδικά για να καθορίσουμε εάν έχουν εξαλειφθεί οι γρατσουνιές από τον προηγούμενο δίσκο. Η λείανση συνεχίζεται δύο με τρεις φορές από τον χρόνο που απαιτείται για την εξαφάνιση των προηγούμενων γρατσουνιών προκειμένου να εξασφαλιστεί η εξάλειψη της ζώνης παραμόρφωσης. Αν κατά την διάρκεια της λείανσης προκύψει κάποιο σφάλμα πρέπει να αυξηθεί η ασκούμενη δύναμη και να μην χρησιμοποιηθεί πιο λεπτόκοκκος δίσκος. Το δοκίμιο πρέπει να παραμείνει στον δίσκο που 4

5 δημιουργήθηκε το ελάττωμα ή να επιστρέψει στον προηγούμενο. Το δοκίμιο πρέπει να περιστρέφεται κατά 45 έως 90 μεταξύ των σταδίων. Σχήμα 2: Λειαντικοί δίσκοι Κατά την αλλαγή των χαρτιών το δοκίμιο πρέπει να είναι υγρό για να αποφύγουμε τυχόν ολίσθηση. Επίσης πρέπει να ξεπλένεται πριν προχωρήσει στο επόμενο στάδιο, για να μην μολυνθούν τα λειαντικά χαρτιά με κόκκους από τους πιο χονδρόκοκκους λειαντικούς τροχούς. Μετά την τελική λείανση το δοκίμιο καθαρίζεται με βαμβάκι και νερό, περιχύνεται με οινόπνευμα και στεγνώνεται σε ρεύμα θερμού αέρα. Η στίλβωση γίνεται σε δύο πάνινους τροχούς (Σχήμα 3). Ο πρώτος περιέχει κόκκους διαμαντιού διαμέτρου 3μm και ο δεύτερος κόκκους διαμαντιού διαμέτρου 1μm. Για σιδηρούχα υλικά το γυάλισμα απαιτεί μικρό χρόνο, με σχετικά μεγάλη ασκούμενη δύναμη και μικρή περιστροφική ταχύτητα. Κατά την διάρκεια του γυαλίσματος περιστρέφουμε το δοκίμιο κατά την φορά των δεικτών του ρολογιού. Κατά την μετάβαση από τον ένα δίσκο στον άλλο το δοκίμιο καθαρίζεται με ένα βρεγμένο βαμβάκι και ξεπλένεται με οινόπνευμα. Επίσης το δοκίμιο πρέπει να περιστρέφεται αντίστροφα από τον δίσκο, γιατί αλλιώς δημιουργείται το φαινόμενο της ουράς του κομήτη. Το δοκίμιο στεγνώνεται στο τέλος της διαδικασίας με ρεύμα θερμού αέρα. Στην περίπτωση στίλβωσης μη σιδηρούχου μαλακού κράματος, όπως το αλουμίνιο τα δοκίμια χρειάζονται επιπλέον γυάλισμα. Το αλουμίνιο είναι ένα μαλακό υλικό, και χαράζεται με το παραμικρό. Ως αποτέλεσμα η παρατήρηση του δοκιμίου στο μικροσκόπιο μετά την λείανση στο δίσκό με τους κόκκους διαμαντιού 1μm, αποκαλύπτει γρατσουνιές. Οι γρατσουνιές αυτές εξαλείφονται με γυάλισμα του δοκιμίου με το υλικό OP-U, για μη σιδηρούχα υλικά. Το OP-U είναι υγρό και τροφοδοτείται στον κατάλληλο πάνινο δίσκο. Στη διάρκεια της λείανσης παίζει τον ρόλο του λειαντικού υλικού καθώς και του υγρού ψύξης. Το δοκίμιο είναι πλέον έτοιμο για χημική προσβολή. 5

6 Σχήμα 3: Συσκευές στίλβωσης ΧΗΜΙΚΗ ΠΡΟΣΒΟΛΗ Η χημική προσβολή χρησιμοποιείται στην μεταλλογραφία, για την αποκάλυψη της μικροδομής ενός δοκιμίου και την παρατήρηση του στο οπτικό μικροσκόπιο. Το δοκίμιο, για να είναι κατάλληλο για χημική προσβολή, πρέπει να έχει μια προσεκτικά γυαλισμένη επίπεδη επιφάνεια, από υλικό ελεύθερο από τις αλλαγές που μπορεί να προκλήθηκαν από επιφανειακή παραμόρφωση, από ροή των υλικών ή από γρατσουνιές. Παρ ότι μερικές πληροφορίες μπορούν να συλλεχθούν από το γυαλισμένο δοκίμιο, η μικροδομή συνήθως αποκαλύπτεται (γίνεται ορατή) μόνο μετά από χημική προσβολή. Μόνο χαρακτηριστικά, τα οποία παρουσιάζουν διαφορά στην αντανακλαστηκότητά τους 10% ή περισσότερο, είναι δυνατόν, να είναι ορατά χωρίς χημική προσβολή. Αυτό ισχύει για μικροδομικά χαρακτηριστικά με μεγάλες χρωματικές διαφορές ή μεγάλες διαφορές στην σκληρότητα, οι οποίες προκαλούν τον σχηματισμό ανάγλυφης επιφάνειας. Ρωγμές, πόροι, οπές και μη μεταλλικά εγκλείσματα μπορούν επίσης να παρατηρηθούν χωρίς χημική προσβολή. Ένα δοκίμιο, το οποίο είναι μόνο γυαλισμένο συχνά, δεν αποκαλύπτει την μικροδομή του, διότι το φως αντανακλάται προς όλες τις κατευθύνσεις ομοιόμορφα. Το ανθρώπινο μάτι δεν μπορεί να ξεχωρίσει πολύ μικρές διαφορές στην αντανακλαστικότητα, οπότε πρέπει να δημιουργηθεί στην εικόνα αντίθεση (contrast). Παρ ότι αυτή η τεχνική είναι γνωστή ως χημική προσβολή (etching), δεν αναφέρεται πάντα στην επιλεκτική χημική διαλυτοποίηση, των διαφόρων δομικών χαρακτηριστικών. Οι μεταλλογραφικές μέθοδοι αντίθεσης συμπεριλαμβάνουν ηλεκτροχημικές και χημικές τεχνικές προσβολής. Η θεωρία της προσβολής Η προσβολή είναι κατά κύριο λόγο μια ελεγχόμενη διαδικασία διάβρωσης η οποία είναι αποτέλεσμα της ηλεκτρολυτικής αντίδρασης ανάμεσα σε επιφάνειες του δοκιμίου με διαφορετικό δυναμικό. Τα διαλύματα που χρησιμοποιούνται για την χημική προσβολή έχουν αναπτυχθεί κυρίως με την μέθοδο της δοκιμής και του λάθους, με κάποια βοήθεια από την γνώση της συμπεριφοράς του υλικού κατά την διάρκεια της διάβρωσης. Η προσβολή συμβαίνει με ηλεκτρολυτική δράση σε δομικές 6

7 διαφοροποιήσεις στην επιφάνεια του δοκιμίου. Η ηλεκτρολυτική δράση προέρχεται από τοπικές φυσικές ή χημικές ετερογένειες, οι οποίες καθιστούν κάποια χαρακτηριστικά ανοδικά και άλλα καθοδικά κάτω από τις συγκεκριμένες συνθήκες προσβολής. Τα χημικά διαλύματα προσβολής παράγουν μεταλλογραφική αντίθεση είτε μέσο τις κρυσταλλικές έδρες (δηλαδή τα όρια προσβάλλονται με μεγαλύτερη ταχύτητα λόγο των διαφοροποιήσεων στον κρυσταλλογραφικό τους προσανατολισμό), η οποία παράγει βαθμίδες στα όρια των κόκκων και διαφορές αντανακλαστικότητας είτε με την προσβολή ορίων κόκων ή ορίων φάσεων, η οποία προκαλεί αυλακώσεις. Η επιλεκτική διαλυτοποίηση φάσεων είναι πιο δύσκολο να επιτευχθεί, καθώς απαιτεί μια επιλεκτική χημική αντίδραση. Τα καθιερωμένα χημικά προσβολής έχουν ορισμένα κοινά χαρακτηριστικά. Τα διαλύματα αυτά έχουν συνήθως τρία κύρια συστατικά: ένα διαβρωτικό μέσο (όπως υδροχλωρικό οξύ), μετατροπέα (όπως το οινόπνευμα) που μειώνει τον ιονισμό και ένα οξειδωτικό μέσο (όπως το υπεροξείδιο του υδρογόνου). Σε ορισμένα διαλύματα το ένα συστατικό έχει ταυτόχρονα δύο από τις παραπάνω λειτουργίες, όπως το νιτρικό οξύ στο Νital. Στα ηλεκτρολυτικά διαλύματα προσβολής, το ασκούμενο ρεύμα παίζει τον ρόλο του οξειδωτικού μέσου. Η χρήση του οξειδωτικού μέσου στα διαλύματα πρέπει να ελέγχεται προσεκτικά και καθώς το διαλυμένο οξυγόνο στο νερό της βρύσης, αυξάνει τον ρυθμό διαλυτοποίησης, είναι προτιμότερο να χρησιμοποιείται στην Παρασκευή των διαλυμάτων αποσταγμένο νερό. Με τα καθαρά μέταλλα και τα μονοφασικά κράματα, διαφορά δυναμικού παράγεται ανάμεσα στους κόκκους που έχουν διαφορετικό προσανατολισμό, ανάμεσα στα όρια των κόκκων και το εσωτερικό τους, ανάμεσα στις ακαθαρσίες και την μητρική φάση ή ανάμεσα σε βαθμίδες συγκέντρωσης στα μονοφασικά κράματα. Στην περίπτωση των δι-φασικών ή πολύ-φασικών κραμάτων, οι διαφορές δυναμικού παρουσιάζονται επίσης ανάμεσα σε φάσεις με διαφορετική σύσταση. Αυτές οι διαφορές δυναμικού χρησιμοποιούνται για να παράγουν ελεγχόμενη διαλυτοποίηση. Η μικροδομή αποκαλύπτεται με την επιλεκτική διαλυτοποίηση της δομής, ξεκινώντας από την επιφάνεια και συνεχίζοντας προς το εσωτερικό. Οι διαφορές στον ρυθμό προσβολής αποκαλύπτουν την δομή. Κατά την διάρκεια της προσβολής, προσβάλλεται η περισσότερο ηλεκτροθετική ανοδική φάση, ενώ η ηλεκτροαρνητική δεν προσβάλλεται σχεδόν καθόλου. Καθώς η διαφορά δυναμικού ανάμεσα στις δύο φάσεις μεγαλώνει, ο χρόνος προσβολής πρέπει να ελεγχθεί προσεκτικά, για να μην υπάρξουν φαινόμενα υπερβολικής διάβρωσης (overetching). Εξαιτίας του μεγέθους του δυναμικού, ανάμεσα σε διαφορετικές φάσεις, τα διπλά κράματα συνήθως προσβάλλονται πιο γρήγορα απ ότι τα καθαρά μέταλλα και τα μονοφασικά κράματα. Η απρόσβλητη καθοδική φάση είναι υπερυψωμένη και φαίνεται φωτεινή, ειδικά αν έχει σχετικά μεγάλο μέγεθος. Η ανοδική φάση έχει υποχωρήσει κάτω από το αρχικό επίπεδο της γυαλισμένης επιφάνειας και φαίνεται να έχει τραχιά επιφάνεια ανάλογα με το διάλυμα και την σύσταση του κράματος. Η επιφανειακή τραχύτητα θα παρουσιάζει το ανοδικό συστατικό σκοτεινό. Μεγάλη προσοχή πρέπει να δοθεί στον χρόνο προσβολής. Καθώς μεγαλώνει η μεγέθυνση στο μικροσκόπιο ο βαθμός προσβολής πρέπει να μειωθεί. Η προσβολή των μονοφασικών καθαρών μετάλλων και κραμάτων συμβαίνει χωρίς την βοήθεια των μεγάλων διαφορών δυναμικού που υπάρχουν στα διφασικά κράματα. Οι διαφορές δυναμικού ανάμεσα στα όρια των κόκκων και στο εσωτερικό τους είναι μικρότερες και ασκούν λιγότερη επιρροή στην προσβολή. Οι ακαθαρσίες οι οποίες επικάθονται στα όρια των κόκκων μπορούν να βελτιώσουν αισθητά την απόδοση της προσβολής. Στα μονοφασικά κράματα και τα καθαρά μέταλλα ένα διάλυμα μπορεί να προσβάλλει τα όρια των κόκκων ή επιλεκτικά να διαλύσει 7

8 διαφορετικά προσανατολισμένους κόκκους, το οποίο παράγει προσβολή αντίθεσης κόκκων. Το φως που πέφτει κάθετα στα επίπεδα των κόκκων θα αντανακλαστεί με διαφορετικές γωνίες, παράγοντας αντίθεση γκρι επιπέδων στους διαφορετικά προσανατολισμένους κόκκους. Οπότε, όταν προσβάλλονται μονοφασικά κράματα, ορισμένοι κόκκοι φαίνονται ανοιχτόχρωμοι και φωτεινοί ενώ άλλοι είναι πιο σκουρόχρωμοι με διαφορετικές αποχρώσεις του γκρίζου. Το φαινόμενο αυτό εξαρτάται από την γωνία που σχηματίζει ο κάθε κόκκος με το προσπίπτων φως. Οι κόκκοι που είναι κάθετοι στο προσπίπτων φως παρουσιάζονται φωτεινοί, ενώ αυτοί που σχηματίζουν γωνία σκοτεινοί. Η σκοτεινότητα των κόκκων εξαρτάται από την γωνία των εδρών τους. Πολλά διαλύματα είναι μίγματα οξέων με κάποιον διαλύτη όπως το νερό. Γενικά, η σύσταση των διαλυμάτων προσβολής δεν είναι κρίσιμη. Αλλά η αποτελεσματικότητα του διαλύματος μπορεί να επηρεασθεί από την σειρά ανάμειξής των χημικών, την καθαρότητά τους ή τυχόν αλλαγές λόγο γήρανσής τους. Τεχνικές προσβολής- διαλύματα Η χημική προσβολή των δοκιμίων είναι μία απλή διαδικασία. Τα αποτελέσματα της χρήσης απλών, γνωστών διαλυμάτων σε συνηθισμένα μέταλλα είναι συνήθως προβλέψιμα και μπορούν να αναπαραχθούν, έστω και με μικρές αλλαγές στην σύσταση, τον χρόνο ή την θερμοκρασία. Όταν κάποιο ασυνήθιστο κράμα ή μέταλλο πρόκειται να υποστεί προσβολή, πρέπει πρώτα να επιλεγεί το κατάλληλο αντιδραστήριο. Στη βιβλιογραφία είναι διαθέσιμη μεγάλη ποικιλία αντιδραστηρίων συμπεριλαμβανομένου οξέων, βάσεων, μιγμάτων διαλυμάτων, λιωμένα άλατα και αέρια ( αντιπροσωπευτικά παραδείγματα δίνονται στον Πίνακα 1). Οι περισσότερες φόρμουλες έχουν προκύψει εμπειρικά. Επειδή η σύσταση και ο τρόπος χρήσης τους μπορεί να τροποποιηθεί πολύ εύκολα, είναι χρήσιμα και για υλικά άλλα εκτός από αυτά για τα οποία προτείνονται. Ο ρυθμός προσβολής καθορίζεται κυρίως από τον βαθμό διαχωρισμού του αντιδραστηρίου και της ηλεκτρικής αγωγιμότητας. Και τα δύο συχνά επηρεάζονται από μικρές προσθήκες από άλλα χημικά. Αυτό μπορεί να εξηγεί γιατί πολλές φόρμουλες περιέχουν μικρές ποσότητες από ουσίες των οποίων η σημασία δεν γίνεται αμέσως εμφανής. Η σταθερότητα πολλών διαλυμάτων προσβολής είναι περιορισμένη. Τα δυναμικά οξείδωσης αναγωγής ποικίλουν με τον χρόνο. Τα χημικά αντιδραστήρια συνήθως αναμειγνύονται σε μικρές ποσότητες, γενικά mL και τοποθετούνται σε ρηχά δοχεία. Συνήθως εμβαπτίζεται το δοκίμιο μέσα στο διάλυμα. Το δοκίμιο συγκρατείται πάντοτε με λαβίδες, ποτέ με τα χέρια, και ανακινείται ελαφρά, έτσι ώστε τα προϊόντα της αντίδρασης να μην επικαθίσουν πάνω στην επιφάνεια του δοκιμίου. Οι χρόνοι προσβολής ποικίλουν από μερικά δευτερόλεπτα έως μερικές ώρες. Όταν δεν δίνονται οδηγίες, η πρόοδος κρίνεται από την εμφάνιση της επιφάνειας κατά την διάρκεια της προσβολής. Η επιφάνεια θα γίνει, συνήθως, λιγότερο αντανακλαστική (πιο θολή) καθώς η προσβολή προχωράει. Η θερμοκρασία προσβολής και ο χρόνος προσβολής είναι πολύ στενά συνδεδεμένα. Η αύξηση της θερμοκρασίας συνήθως επιτρέπει μείωση της διάρκειας. Ωστόσο, αυτό μπορεί να μην είναι συνετό, επειδή η αντίθεση μπορεί να μη είναι ομαλή όταν ο ρυθμός προσβολής γίνεται πολύ γρήγορος. Τις περισσότερες φορές η προσβολή γίνεται σε θερμοκρασία περιβάλλοντος. Σφάλματα. Οι πηγές σφαλμάτων είναι πολλές, ειδικά στην ηλεκτροχημική προσβολή. Τα σφάλματα στην προσβολή μπορεί να οδηγήσουν σε λανθασμένη 8

9 ερμηνεία της μικροδομής. Για παράδειγμα, ιζήματα από τα διαλύματα προσβολής και πλυσίματος μπορεί να μεταφραστούν ως μια επιπλέον φάση. Καθαρισμός. Με το τέλος της χημικής ή ηλεκτροχημικής προσβολής, το δοκίμιο πρέπει να ξεπλένεται σε καθαρό νερό έτσι ώστε να απομακρυνθούν τα χημικά και να σταματήσει η αντίδραση. Στη συνέχεια ξεπλένεται με οινόπνευμα και στεγνώνεται σε ρεύμα θερμού αέρα. Το οινόπνευμα επιταχύνει το στέγνωμα και εμποδίζει την δημιουργία λεκέδων από το νερό. Αποθήκευση των δοκιμίων. Όταν τα γυαλισμένα και χημικά προσβεβλημένα δοκίμια πρόκειται να διατηρηθούν για μεγάλα χρονικά διαστήματα, πρέπει να προστατευθούν από την ατμοσφαιρική διάβρωση. Οι συσκευές αποξήρανσης είναι ο πιο προσιτός τρόπος αποθήκευσης των δοκιμίων, παρότι μερικές φορές χρησιμοποιούνται πλαστική επίστρωση ή ταινία σελοφάν. Πίνακας 1: Χαρακτηριστικά διαλύματα χημικής προσβολής για χάλυβες. 9

10 ΟΠΤΙΚΗ ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΑ Το οπτικό μεταλλογραφικό μικροσκόπιο (Σχήμα 4) αποτελεί πιο σημαντικό εργαλείο για τη μελέτη της μεταλλογραφίας. Ενώ, το ηλεκτρονικό μικροσκόπιο διερχόμενης δέσμης (ΤΕΜ) και το ηλεκτρονικό μικροσκόπιο σάρωσης (SEM) ξεπερνούν δύο από τους σημαντικότερους περιορισμούς του οπτικού μικροσκοπίου-την ανάλυση και το βάθος του πεδίου-δεν έχουν καταφέρει να μειώσουν την σημασία του. Όντως, οι περιορισμοί των μικροσκοπίων TEM και SEM αποτελούν τα ισχυρά σημεία του οπτικού μικροσκοπίου και αντίστροφα, έτσι ώστε οι τεχνικές οπτικής και ηλεκτρονικής μικροσκοπίας να είναι συμπληρωματικές και όχι ανταγωνιστικές. Σε κάθε μελέτη υλικών, η πιο σωστή διαδικασία είναι η αρχή της εξέτασης να γίνει πρώτα σε μακροσκοπικό επίπεδο, πριν προχωρήσει σε μικροσκοπικές λεπτομέρειες. Η απλή οπτική εξέταση, ίσως μακροσκοπικής προσβολής, πρέπει να προηγείται της μεγέθυνσης. Όλες οι παρατηρήσεις στο μικροσκόπιο πρέπει να ξεκινάνε με μια μικρή μεγέθυνση όπως αυτή των 100Χ, η οποία θα ακολουθηθεί σταδιακά από μεγαλύτερες μεγεθύνσεις, έτσι ώστε να εκτιμηθούν ικανοποιητικά τα βασικά χαρακτηριστικά της μικροδομής. Με αυτόν τον τρόπο, τα συνήθη ή μη χαρακτηριστικά της δομής μπορούν να διακριθούν και να αναγνωρισθεί η σπουδαιότητά τους. Η οπτική μικροσκοπία έχει άπειρες εφαρμογές. Η πιο σημαντική εφαρμογή της είναι ο καθορισμός των δομικών φάσεων και η σύσταση της κύριας μάζας του μετάλλου. Αυτές οι παρατηρήσεις είναι τόσο μεγάλης σπουδαιότητας, επειδή η δομή και η σύσταση του υλικού, έχει πολύ μεγάλη επίδραση στις ιδιότητες και την συμπεριφορά του. Στην μελέτη με το οπτικό μικροσκόπιο, η επιφάνεια ενός κατάλληλα προετοιμασμένου δοκιμίου εξετάζεται είτε προσβολή, είτε μετά από προσβολή ή και στις δύο καταστάσεις. Συγκεκριμένα συστατικά μπορούν να παρατηρηθούν πιο εύκολα αν είναι απλώς γυαλισμένη η επιφάνεια, επειδή δεν σκιαγραφούνται με την χημική προσβολή. Εγκλείσματα, νιτρίδια, ορισμένα καρβίδια και ενδομεταλλικές φάσεις μπορούν να παρατηρηθούν και χωρίς χημική προσβολή. Εκτός από τα εγκλείσματα, οι υπόλοιπες φάσεις μπορούν να εξεταστούν με μεγαλύτερη ευκολία αν κατά την διάρκεια το τελικού σταδίου γυαλίσματος επέλθει κάποιος βαθμός αποκατάστασης της επιφάνειας του δοκιμίου. Το δοκίμιο πρέπει να είναι σωστά προετοιμασμένο, έτσι ώστε να είναι δυνατή η σωστή παρατήρηση και μετάφραση της μικροδομής, χωρίς επιπλοκές από σφάλματα (artifacts). Τα δοκίμια τα οποία αντιδρούν στο πολωμένο φως, όπως τα υλικά με μη-κυβικές δομές, γενικά εξετάζονται χωρίς χημική προσβολή. Ωστόσο, στις περισσότερες περιπτώσεις η χημική προσβολή πρέπει γίνει, για είναι δυνατή η παρατήρηση της μικροδομής. Αρχικά χρησιμοποιείται ένα διάλυμα προσβολής γενικής χρήσης, για την αποκάλυψη των ορίων των κόκκων και των φάσεων που υπάρχουν και στην συνέχεια ακολουθεί επιλεκτική προσβολή των φάσεων που παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρων. Υπάρχουν αμέτρητες μικροσκοπικές τεχνικές, οι οποίες μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την παρατήρηση της μικροδομής των υλικών, και αυτέ οι τεχνικές παράγουν εικόνες οι οποίες έχουν την ανάλυση και την αντίθεση που είναι απαραίτητη για την παρατήρηση των μικροσκοπικών δομικών λεπτομερειών. 10

11 Σχήμα 4: Οπτικό μεταλλογραφικό μικροσκόπιο Τα εξαρτήματα του μικροσκοπίου Τα οπτικά μικροσκόπια διαφέρουν πολύ σε κόστος και ικανότητες. Για την μελέτη των μετάλλων χρησιμοποιείται ανακλώμενο φως. Τα οπτικά μικροσκόπια ταξινομούνται σε όρθια και ανεστραμμένα, αυτοί οι όροι αναφέρονται στον προσανατολισμό του γυαλισμένου επιπέδου του δοκιμίου κατά την διάρκεια της παρατήρησης. Τα βασικά εξαρτήματα του οπτικού μικροσκοπίου είναι: Το σύστημα φωτισμού. Μια ποικιλία από πηγές φωτός είναι διαθέσιμες για το οπτικό μικροσκόπιο. Οι χαμηλής τάσης λάμπες βολφραμίου, είναι συνήθως αρκετά καλές για παρατήρηση αλλά δεν παρέχουν αρκετή ένταση για την φωτογράφηση. Οι λυχνίες βολταϊκού τόξου ξένου, προτιμώνται λόγο της μεγάλης τους έντασης και την ομοιότητα με το φως της ημέρας. Επίσης πολύ συχνή είναι η χρήση λαμπτήρων νήματος πυρακτώσεως βολφραμίου- αλογόνου. Ο συγκεντρωτικός φακός. Ένας ρυθμιζόμενος φακός ελεύθερος από σφαιρική παρέκκλιση και κόμη, τοποθετείται μπροστά από την φωτεινή πηγή για να εστιάσει το φώς στο επιθυμητό σημείο, στην οπτική διαδρομή. Ένα διάφραγμα πεδίου τοποθετείται μπροστά από αυτόν τον φακό για να μειώσει την εσωτερική ακτινοβολία και τις αντανακλάσεις μέσα στο μικροσκόπιο. Ένα δεύτερο ρυθμιζόμενο διάφραγμα κάμερας, το διάφραγμα οπής, τοποθετείται στην διαδρομή του φωτός πριν από τον κάθετο φωτιστή. Το άνοιγμα ή το κλείσιμο αυτό του διαφράγματος αλλάζει την ποσότητα του φωτός και την γωνία του κώνου φωτός που εισέρχεται στον αντικειμενικό φακό. Η βέλτιστη ρύθμιση για αυτήν την οπή ποικίλει ανάλογα με τον αντικειμενικό φακό και είναι ένας συμβιβασμός ανάμεσα στην αντίθεση της εικόνας, την ακρίβεια και το βάθος του πεδίου. Καθώς η μεγέθυνση μεγαλώνει, το διάφραγμα της οπής μειώνεται. Το άνοιγμα αυξάνει την οξύτητα της εικόνας, αλλά μειώνει την αντίθεση. Το κλείσιμο της οπής λειτουργεί αντίστροφα. Τα φίλτρα φωτός χρησιμοποιούνται για να τροποποιήσουν το φως, για πιο εύκολη παρατήρηση, καλύτερη ποιότητα στις φωτογραφίες ή για την αλλαγή της αντίθεσης. 11

12 Ο αντικειμενικός φακός σχηματίζει την πρωταρχική εικόνα της μικροδομής και είναι το πιο σημαντικό εξάρτημα του οπτικού μικροσκοπίου. Ο αντικειμενικός φακός συλλέγει όσον το δυνατόν περισσότερο φως από το δοκίμιο και συνδυάζει αυτό το φως για να παράγει την εικόνα. Το αριθμητικό άνοιγμα του αντικειμενικού φακού (ΝΑ), ένα μέτρο της ικανότητας του φακού να συγκεντρώνει φως, ορίζεται ως: ΝΑ = n sin a Όπου n ο μικρότερο δείκτης διάθλασης του υλικού (αέρας ή λάδι) ανάμεσα στο δοκίμιο και τον φακό, και α είναι η μισή γωνία των περισσότερο πλάγιων ακτινών φωτός οι οποίες εισέρχονται στο μπροστινό φακό του αντικειμενικού. Η ικανότητα συλλογής φωτός αυξάνεται με το α. Οι αντικειμενικοί φακοί συνήθως τοποθετούνται σε μία περιστρεπτή πλάκα, η οποία μπορεί να συγκρατήσει τέσσερις με έξη αντικειμενικούς φακούς. Ο προσοφθάλμιος φακός, μεγεθύνει την πρωταρχική εικόνα που παράγεται από τον αντικειμενικό φακό. Το μάτι μπορεί να χρησιμοποιήσει την πλήρη ανάλυση του αντικειμενικού φακού. Το μικροσκόπιο παράγει ένα κατ έμφαση είδωλο του δοκιμίου, στο σημείο της πιο ευκρινής όρασης, γενικά 250 mm από το μάτι. Ο προσοφθάλμιος μεγεθύνει αυτή την εικόνα, επιτρέποντας την επίτευξη χρήσιμων μεγεθύνσεων. Ο τυπικός προσοφθάλμιος έχει πεδίο όρασης διαμέτρου 24 mm. Απλά προβλήματα όρασης όπως η μυωπία μπορούν να εξομαλυνθούν με την χρήση της ρύθμισης λεπτής εστίασης. Προβλήματα όρασης όπως ο αστιγματισμός δεν μπορούν να διορθωθούν από το μικροσκόπιο και είναι απαραίτητη η χρήση γυαλιών. Οι προσοφθάλμιοι είναι συνήθως εξοπλισμένοι με διάφορα πλέγματα, τετραγωνίδια για την εύρεση, την μέτρηση, αρίθμηση ή σύγκριση των μικροδομών. Ο προσοφθάλμιος μεγαλώνει το πλέγμα και την πρωταρχική εικόνα. Και οι δύο εικόνες πρέπει να εστιαστούν ταυτόχρονα. Συνήθως χρησιμοποιείται ένας προσοφθάλμιος μεγέθυνσης 10 X. Η συνολική μεγέθυνση βρίσκεται με τον πολλαπλασιασμό της μεγέθυνσης του αντικειμενικού φακού, Μ 0, με την μεγέθυνση του προσοφθάλμιου, Μ e. Εάν χρησιμοποιείται επίσης σύστημα μεταβλητού εστιακού μήκους (zoom system), η μεγέθυνση πρέπει να μεταβληθεί ανάλογα. Η αντικειμενοφόρορος πλάκα. Μια μηχανική πλάκα παρέχεται για την εστίαση και την μετατόπιση του δοκιμίου, το οποίο τοποθετείται πάνω στην πλάκα και στερεώνεται με κλιπ. Η γυαλισμένη επιφάνεια τοποθετείται κάτω από την οπή για την παρατήρηση. Ωστόσο, δεν είναι δυνατόν να παρατηρηθεί το σύνολο της επιφάνειας και σε υψηλές μεγεθύνσεις είναι δυνατόν να μην μπορεί να γίνει καλή εστίαση, λόγω της απόστασης λειτουργίας. Το δοκίμιο τοποθετείται πάνω σε ολισθητήριο πάνω στην πλάκα. Επειδή η γυαλισμένη επιφάνεια πρέπει να είναι κάθετη στην ακτίνα φωτός, χρησιμοποιείται πηλός ανάμεσα στην κάτω επιφάνεια του δοκιμίου και το ολισθητήριο. Ένα κομμάτι από τσιγαρόχαρτο τοποθετείται πάνω από την γυαλισμένη επιφάνεια και το δοκίμιο πιέζεται πάνω στον πηλό (πλαστελίνη). Η πλάκα πρέπει να είναι αρκετά σταθερή και χωρίς δονήσεις. Η κίνησή της ελέγχεται από χ- και y- micrometers πρέπει να είναι απαλή και ακριβής. Πολλές πλάκες έχουν κλίμακες μέτρησης των αποστάσεων χ- και y-. Επίσης υπάρχουν πλάκες που επιτρέπουν και την κυκλική κίνηση. Οι ατέλειες των φακών Πολλές ατέλειες των φακών είναι αποτελέσματα των νόμων την αντανάκλασης και της διάθλασης. Ο δείκτης διάθλασης ενός φακού ποικίλει με το μήκος κύματος του 12

13 φωτός, και το μήκος εστίασης με τον δείκτη διάθλασης. Οπότε το μήκος εστίασης αλλάζει για διαφορετικά χρώματα φωτός. Μια διαφορετική εικόνα για κάθε μήκος κύματος εστιάζεται σε διαφορετικές αποστάσεις από τον φακό. Αυτή είναι η κατά μήκος χρωματική παρέκκλιση. Επιπλέον, η μεγέθυνση ποικίλει με το μήκος εστίασης, μεταβάλλοντας έτσι το μέγεθος της εικόνας. Αυτή είναι η παράπλευρη χρωματική παρέκκλιση. Αυτές οι διαφορές πρέπει να εξαλειφθούν για την παραγωγή έγχρωμων φωτογραφιών. Επειδή η επίπεδη επιφάνεια της βέλτιστης εστίασης είναι καμπύλη, χρησιμοποιούνται προσοφθάλμιοι με ίση αλλά αντίθετη καμπυλότητα για την παραγωγή μιας επίπεδης εικόνας. Ανάλυση Για να γίνουν ορατές οι μικροδομικές λεπτομέρειες, το οπτικό σύστημα πρέπει να παρέχει αρκετά καλή ανάλυση, αναλυτική ισχύ και καλή αντίθεση εικόνας. Εάν η ανάλυση είναι αποδεκτή αλλά υπάρχει έλλειψη αντίθεσης δεν θα είναι δυνατή η παρατήρηση των λεπτομερειών. Γενικά, η ικανότητα ανάλυσης δύο σημείων ή γραμμών οι οποίες διαχωρίζονται από μία απόσταση d είναι συνάρτηση του μήκους κύματος, λ, του προσπίπτοντος φωτός και του αριθμητικού ανοίγματος, ΝΑ, του αντικειμενικού φακού. kλ d = NA όπου το k είναι 0.5 ή Η παραπάνω εξίσωση δεν περιέχει άλλου παράγοντες που επηρεάζουν την ανάλυση όπως ο βαθμός διόρθωσης των αντικειμενικών φακών και η οπτική οξύτητα του μικροσκοπίου. Βασίστηκε στην εργασία του Abbe κάτω από συνθήκες οι οποίες δεν υπάρχουν στην μεταλλογραφία, όπως αυτοφωτιζόμενα σημεία, τέλεια ασπρόμαυρη αντίθεση, εξέταση διερχόμενης δέσμης φωτός, μια ιδανική σημειακή φωτεινή πηγή και απουσία ατελειών των φακών. Για φως μήκους κύματος περίπου 0.55 μm, η απαιτούμενη μεγέθυνση είναι 1100 το ΝΑ του αντικειμενικού. Αυτή είναι η αρχή του κανόνα 1000ΝΑ για την μέγιστη χρήσιμη μεγέθυνση. Οποιαδήποτε μεγέθυνση μεγαλύτερη από 1000Να θεωρείται άχρηστη. Βάθος πεδίου Βάθος πεδίου είναι η απόσταση κατά μήκος του οπτικού άξονα πάνω από την οποία οι λεπτομέρειες της εικόνα παρατηρούνται με αρκετή καθαρότητα. Οι παράγοντες που επηρεάζουν την ανάλυση επηρεάζουν και το βάθος του πεδίου, αλλά προς την αντίθετη κατεύθυνση. Οπότε πρέπει να γίνει ένας συμβιβασμός ανάμεσα σ αυτές τις δύο παραμέτρους, ο οποίος γίνεται όλο και πιο δύσκολος καθώς η μεγέθυνση μεγαλώνει. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο είναι προτιμότερη μια πολύ μικρή προσβολή για την παρατήρηση σε πολύ μεγάλες μεγεθύνσεις. Το βάθος πεδίου, Τ f, μπορεί να εκτιμηθεί από: T f 2 n NA = λ 2 NA 2 13

14 όπου n είναι ο δείκτης διάθλασης του μέσου ανάμεσα στο δοκίμιο και τον αντικειμενικό (n~ 1.0 για τον αέρα), το λ είναι το μήκος κύματος του φωτός και το ΝΑ είναι το αριθμητικό άνοιγμα. ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΑ ΣΑΡΩΣΗΣ Το ηλεκτρονικό μικροσκόπιο (Σχήμα 5) έδωσε λύση στο πρόβλημα της μικρής μεγέθυνσης του οπτικού μικροσκοπίου. Η λειτουργία του στηρίζεται στην αρχή ότι υπό ορισμένες συνθήκες ταχέως κινούμενα ηλεκτρόνια συμπεριφέρονται σαν φως πολύ μικρού μήκους κύματος. Η ηλεκτρονιακή δέσμη έχει μήκος κύματος περίπου φορές μικρότερο από το μήκος κύματος του ορατού φωτός. Αυτό σημαίνει ότι η ευκρίνεια μπορεί να αυξηθεί σημαντικά ακόμη και για πολύ μεγάλες μεγεθύνσεις. Αν και η αρχή του ηλεκτρονικού μικροσκοπίου είναι όμοια με αυτή του οπτικού η εμφάνισή του είναι εντελώς διαφορετική. Είναι πολύ μεγαλύτερο σε μέγεθος επειδή χρειάζονται τα συγκροτήματα παραγωγής και ελέγχου της ηλεκτρονιακής δέσμης. Το όλο σύστημα πρέπει να βρίσκεται σε υψηλό κενό διότι ο αέρας επηρεάζει την κίνηση των ηλεκτρονίων. Οι φακοί του ηλεκτρονικού μικροσκοπίου είναι ισχυρά μαγνητικά πεδία που αναπτύσσονται από πηνία και η εικόνα εστιάζεται με μεταβολή της εντάσεως των μαγνητικών πεδίων, ενώ στο οπτικό μικροσκόπιο η εστίαση γίνεται διά μεταβολής της αποστάσεως μεταξύ των φακών. Τα ηλεκτρόνια εκπέμπονται από θερμαινόμενη κάθοδο κάθοδο βολφραμίου επιταχύνονται από την άνοδο και σχηματίζουν δέσμη υψηλής ταχύτ.ητας. Ένα Σύγχρονο Ηλεκτρονικό Μικροσκόπιο μπορεί να δώσει μεγεθύνσεις έως Χ Σχήμα 5: Ηλεκτρονικό Μικροσκόπιο Σάρωσης (SEM) 14

15 ΣΚΛΗΡΟΜΕΤΡΗΣΗ Η σκληρότητα ενός υλικού είναι ένα μέτρο της αντίστασής του σε μόνιμη ή πλαστική παραμόρφωση. Σκληρότητα Brinell Κατά τη μέθοδο αυτή μια σφαίρα ορισμένης διαμέτρου (συνήθως 10mm) πιέζεται με ορισμένο βάρος που μπορεί να φτάσει έως 3000 kp πάνω στη μεταλλική επιφάνεια και μετά την απομάκρυνσή της μετράται το ίχνος της εντύπωσης με μεγεθυντικό φακό ο οποίος έχει κλίμακα μέτρησης. Μετρούνται οι δύο κάθετοι διάμετροι και ο μέσος όρος αποτελεί τη διάμετρο. Η σκληρότητα Brinell (ΗΒ) υπολογίζεται τότα από τον τύπο: 2P HB = π D D D d 2 2 ( ) όπου: P: Το εφαρμοζόμενο φορτίο (kp) D:Η διάμετρος της σφαίρας (mm) d: Η μέση διάμετρος του αποτυπώματος(mm) παρόλο που είναι δυνατό να χρησιμοποιηθεί ένας μεγάλος αριθμός διαμέτρων σφαιρών και διάφορα φορτία ανάλογα με τη σκληρότητα και το πάχος του υλικού επειδή το μέγεθος του φορτίου και η διάμετρος της σφαίρας επηρεάζουν τα αποτελέσματα των μετρήσεων σαν πρότυπη θεωρείται η μέτρηση με σφαίρα διαμέτρου 10mm, φορτίο 3000 kp και διάρκεια φόρτισης sec. Ετσι όπου δεν αναφέρεται οτιδήποτε άλλο νοούνται οι παραπάνω συνθήκες. Για τον υπολογισμό της σκληρότητας κατά Brinell χρησιμοποιούνται είτε ο παραπάνω τύπος, είτε πίνακες που δίνουν την τιμή της σκληρότητας από τη μέση διάμετρο του αποτυπώματος για τις αντίστοιχες διαμέτρους σφαίρας και βάρη. Αξίζει να σημειωθεί ότι η μέθοδος δεν είναι κατάλληλη για μετρήσεις σκληροτήτων πάνω από 630 HB διότι τότε παραμορφώνεται η σφαίρα. Μάλιστα πάνω από 450 η σφαίρα πρέπει να είναι από συντηγμένο καρβίδιο. Μια πολύ χρήσιμη ιδιότητα της σκληρότητας Brinell είναι η σχάση της με την αντοχή σε εφελκυσμό των μεταλλικών υλικών. Για τους κοινούς ανθρακούχους χάλυβες και για ελαφρά έως μέση κραμάτωση ισχύει κατά προσέγγιση η σχέση: Αντοχή σε εφελκυσμό (Τ.S.)= ΗΒ 3 Χρησιμοποιώντας τη σχέση αυτή και τους πίνακες αντιστοιχίας είναι δυνατόν να υπολογιστεί κατά προσέγγιση η αντοχή σε εφελκυσμό ενός χάλυβα με σκληρομέτρηση κατά Brinell, χωρίς να χρειαστεί δοκιμή εφελκυσμού που απαιτεί και χρόνο αλλά και την καταστροφή του αντικειμένου η οποία πολλές φορές δεν είναι δυνατή. Τέλος πρέπει να τονιστεί ότι κατά τη μέτρηση της σκληρότητας το πάχος του δοκιμίου πρέπει να είναι τουλάχιστον 10 φορές μεγαλύτερο από το βάθος της εντύπωσης και η απόσταση μεταξύ εντυπώσεων ή από την άκρη του δοκιμίου πρέπει 1 να είναι τουλάχιστον 2 φορές η διάμετρος της εντύπωσης. 2 15

16 Σκληρότητα Vickers Η μέθοδος σκληρομέτρησης κατά Vickers χρησιμοποιεί σαν εντυπωτή αδαμαντοπυραμίδα τετραγωνικής βάσης και γωνίας κορυφής 136 ο. Τα βάρη που χρησιμοποιούνται είναι από Kp. Η εντύπωση κατά τη σκληρομέτρηση αυτή έχει σχήμα τετραγώνου και με κατάλληλο μικροσκόπιο μετρούνται οι διαγώνιοί του, υπολογίζεται η μέση τιμή του μήκους τω διαγωνίων (L) και στη συνέχεια η σκληρότητα Vickers από τον τύπο: HV = ( όπου P το φορτίο ) P 2 L Κατά τη μέτρηση Vickers το πάχος του δοκιμίου πρέπει να είναι τέτοιο ώστε να μην παρουσιάζεται εξόγκωμα από την πίσω πλευρά της μέτρησης και οπωσδήποτε το πάχος δεν μπορεί να είναι μικρότερο από το 1& ½ του μήκους της διαγωνίου της εντύπωσης. ΜΙΚΡΟΣΚΛΗΡΟΜΕΤΡΗΣΗ Ο όρος μικροσκληρομέτρηση αναγέρεται στη μέτρηση της σκληρότητας με χρήση πολύ μικρών φορτίων δηλαδή 1gr- 1 kgr. Ο χρησιμοποιούμενος εντυπωτής είναι η αδαμαντοπυραμίδα της μεθόδου Vickers ή ο εντυπωτής KNOOP o οποίος είναι ρομβοεδρική αδαμαντοπυραμίδα με βάση ρόμβο με λόγο διαγωνίων 7:1 και γωνίες κορυφής 172 ο 30 και 130 ο αντίστοιχα. Οι διαστάσεις του αποτυπώματος που δημιουργείται επειδή το μέγεθός του είναι πολύ μικρό μετρούνται με μικροσκόπιο (Σχήμα 6). Η μέθοδος χρησιμοποιείται όταν απαιτείται πολύ μικρό μέγεθος εντύπωσης, π.χ. σε επιφανειακά στρώματα, λεπτά υλικά, σκληρότητα μεταλλουργικών φάσεων, σκληρότητα κοντά στο άκρο κοπτικών εργαλείων. Στην κλίμακα Vickers η σκληρότητα υπολογίζεται (όπως και στην κανονική σκληρότητα Vickers ) από τον τύπο: HV = ( όπου P το φορτίο ) P 2 L 16

17 Σχήμα 6: Μικροσκληρόμετρο Εργαστηρίου Υλικών. Για κάθε συσκευή από τις προαναφερόμενες υπάρχουν λεπτομερή εγχειρίδια χρήσης τα οποία ο κάθε φοιτητής μπορεί να χρησιμοποιήσει μετά από συνεννόηση με τον υπεύθυνο της ομάδας του προκειμένου να δουλέψει με μεγαλύτερη ασφάλεια και αποτελεσματικότητα. 17

18 Β. ΕΙΔΙΚΟ ΜΕΡΟΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ Εργαστήριο Υλικών ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ Επιμέλεια: Γ. Ν. Χαϊδεμενόπουλος, Καθηγητής ΒΟΛΟΣ 2005

19 ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ Εισαγωγή 20 Οι Πέντε Αρχές της Ασφάλειας 22 Έκτακτα Περιστατικά και Πρώτες Βοήθειες 25 Χρήση του Εξοπλισμού Εκτάκτου Ανάγκης 25 Πρώτες Βοήθειες 25 Διακοπή Αναπνοής 25 Σοβαρή Αιμορραγία 25 Θερμικά Εγκαύματα 26 Χημικά Εγκαύματα 26 Τραυματικό Σοκ 26 Κανόνες Ασφάλειας 28 Γενικά 28 Εργαστηριακή πρακτική 29 Υαλικά 30 Εξοπλισμός 31 Φιάλες Αερίου 31 Συστήματα κενού 32 Χημικοί Κίνδυνοι και Διαδικασίες Ασφάλειας 33 Γενικά 33 Χημικές Αντιδράσεις χωρίς επίβλεψη 33 Αιθέρες 34 Οξειδωτικά Υψηλής Ενέργειας 35 Υπερχλωρικό Οξύ και Υπερχλωρίδια 35 Τοξικοί Κίνδυνοι 36 Xημικά Απόβλητα 37 Τύποι Χημικών Αποβλήτων 38 Κίνδυνοι Ραδιενέργειας 41 Ηλεκτρικοί Κίνδυνοι και Διαδικασίες Ασφάλειας 42 Κρυογενικοί κίνδυνοι 51 Κανόνες Ασφάλειας σε Περίπτωση Φωτιάς 52 Διαδικασίες Πρόληψης 52 Διαδικασίες σε Επείγοντα Περιστατικά 52 Οδηγός Ειδών Πυρκαγιάς και Μέθοδοι Κατάσβεσης 54 19

20 ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η ασφάλεια στο εργαστήριο απαιτεί την ίδια συνεχιζόμενη προσοχή και προσπάθεια που δίνεται κατά την έρευνα και την διδασκαλία. Η χρήση των νέων ή και διαφορετικών τεχνικών, χημικών ουσιών και εξοπλισμού, απαιτεί προσεκτική προετοιμασία. Απαιτείται διάβασμα των οδηγιών, εκπαίδευση, πιθανή επίβλεψη και συμβουλές από άλλους που έχουν την απαραίτητη γνώση και εμπειρία. Κάθε άτομο που εργάζεται στο εργαστήριο, έχει ευθύνη να μάθει τους κινδύνους που συνδέονται με τα υλικά που χρησιμοποιούνται ή παράγονται και με τον εξοπλισμό που χρησιμοποιείται στα διάφορα εργαστηριακά πειράματα. Είναι σημαντικό για εσάς να γνωρίζετε τι περιμένουν από εσάς και ποιες είναι οι ευθύνες σας σχετικά με την ασφάλεια. Επιπλέον, υπάρχουν πρακτικές ασφάλειας και εξοπλισμός ασφάλειας με τον οποίο θα πρέπει να εξοικειωθείτε πλήρως, αν θέλετε να εργαστείτε με ασφάλεια στο εργαστήριο. Η έρευνα και η μόρφωση στην επιστήμη και την μηχανολογία μπορεί να περιλαμβάνουν μια ποικιλία κινδύνων στα εργαστήρια και τους διαφόρους χώρους. Η προστασία της υγείας και η ασφάλεια κάθε ατόμου που εργάζεται, είναι πρώτα και κύρια μια ηθική υποχρέωση. Στα πλαίσια της πολιτικής του Ιδρύματος, πρέπει οι άνθρωποι που μπορεί να εκτεθούν σε κινδύνους να είναι ενημερωμένοι για τη φύση αυτών των κινδύνων και τον τρόπο προστασίας τόσο των εαυτών τους, όσο και των άλλων που μπορεί να εκτεθούν σε αυτούς. Κάθε εκπαιδευτικό και ερευνητικό Ίδρυμα έχει μια ειδική υποχρέωση και ευκαιρία. Τα άτομα που αποφοιτούν από αυτά μετακινούνται σε επαγγέλματα από τα οποία η κοινωνία περιμένει υπεύθυνη συμπεριφορά στην αντιμετώπιση κινδύνων. Γι αυτό πρέπει οι ευκαιρίες στα εργαστήρια να χρησιμοποιούνται ενεργητικά και στις αίθουσες οι φοιτητές να διδάσκονται για τους κινδύνους και τις μεθόδους προστασίας. Το Πανεπιστήμιο, η διοίκηση και το διδακτικό ερευνητικό προσωπικό είναι υπεύθυνοι για την διάδοση πρακτικών ασφαλείας, για την εγκατάσταση εξοπλισμού ασφαλείας και κάθε αναγκαίου υλικού για την διευκόλυνση των μελών του προσωπικού, των φοιτητών και των επισκεπτών. Κάθε άτομο που χρησιμοποιεί τον εξοπλισμό και τις δυνατότητες του Τμήματος, πρέπει να ακολουθεί κατάλληλες και ασφαλείς διαδικασίες, να αναφέρει τα ατυχήματα άμεσα, και να υποδεικνύει στους επόπτες και στα μέλη της σχολής κάθε ανασφαλή κατάσταση ή πρακτική. Άτομα που εργάζονται σε εργαστήρια ή άλλους χώρους, πρέπει να είναι ενημερωμένα για την ασφάλεια που συνδέεται με το συγκεκριμένο εργαστήριο ή χώρο γενικά, καθώς και με την εργασία που εκτελούν. Η ασφάλεια στο εργαστήριο μπορεί να επιτευχθεί μόνο με την εξάσκηση της κρίσης και με την κατάλληλη χρήση των δυνατοτήτων που παρέχονται, πληροφορώντας υπεύθυνα τα άτομα. Το προσωπικό του χώρου αποθεμάτων, το προσωπικό συντήρησης, άτομα που μεταφέρουν επικίνδυνες ουσίες ή ευρίσκονται στην περιοχή του εργαστηρίου ή κάποιου χώρου εργασίας όπου μπορεί να εκτεθούν σε κινδύνους, χρειάζεται επίσης να γνωρίζουν πώς θα τους αποφύγουν. Τοξικά απόβλητα και επικίνδυνες ουσίες πρέπει να αχρηστευτούν με τέτοιο τρόπο ώστε να προστατεύονται τα άτομα και το περιβάλλον. Η διοικητική υπευθυνότητα και η ευθύνη της ασφάλειας πρέπει να συμβαδίζουν. Ο επικεφαλής ενός τμήματος ή ο υπεύθυνος ενός εργαστηρίου, πρέπει 20

21 να δει ότι στο τμήμα ή το εργαστήριο λαμβάνεται σοβαρά υπόψιν η ασφάλεια και συγκεκριμένες δραστηριότητες ακολουθούνται από το τμήμα συνολικά. Ο επιστημονικός υπεύθυνος ενός προγράμματος είναι υπεύθυνος για τη εκπαίδευση και την εποπτεία των ανθρώπων που εργάζονται στο πρόγραμμα. 21

22 ΟΙ ΠΕΝΤΕ ΑΡΧΕΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ Το πρόγραμμά μας περιλαμβάνει μόνο μερικές αρχές ασφάλειας, αλλά η κάθε μία είναι σημαντική. Αυτές είναι: 1) πρακτική Ασφάλειας, 2) ενδιαφέρον για την ασφάλεια των άλλων, 3) κατανόηση των κινδύνων που σχετίζονται με το συγκεκριμένο πείραμα, 4) γνώση του τι θα κάνετε σε περίπτωση εκτάκτου ανάγκης, 5) περιγραφή κινδύνων και επικινδύνων καταστάσεων. (1) Ένα πρόβλημα που αφορά την πρακτική ασφάλειας, είναι η υποκειμενικότητα του θέματος. Μερικοί άνθρωποι λαμβάνουν υπόψη τους κινδύνους λόγω καπνίσματος, ενώ άλλοι όχι. Για να έχουμε ένα αποτελεσματικό πρόγραμμα ασφάλειας, πρέπει μερικοί βασικοί κανόνες να εδραιωθούν. Αυτός είναι ο κύριος σκοπός αυτού του εγχειριδίου ασφάλειας. Μερικές από τις πιο βασικές πρακτικές ασφάλειας που θα πρέπει να ακολουθηθούν είναι: Να φοράτε κατάλληλη προστασία στα μάτια, οποτεδήποτε δουλεύετε με υλικά επικίνδυνα για τα μάτια, (γυαλιά ασφαλείας και μάσκες, είναι διαθέσιμες στο εργαστήριο). Χρησιμοποιήστε απαγωγό για επικίνδυνα πτητικά και επιβλαβή χημικά. Τοποθετήστε ετικέτες στα πειράματα για να δείξετε τους συσχετιζόμενους κινδύνους και τους ανθρώπους που πρέπει να έρχεστε σε επαφή σε περίπτωση προβλήματος. Πρέπει επίσης να αναρτηθεί, έξω από κάθε εργαστήριο, μια λίστα με τα υπεύθυνα άτομα που μπορείτε να καλέσετε σε περίπτωση προβλημάτων στο εργαστήριο. Επιπλέον, θα πρέπει να ασφαλίσετε όλες τις φιάλες που περιέχουν αέρια, να τοποθετήσετε ετικέτες σε όλα τα δοχεία, να συμμορφώνεστε με επιγραφές, όπως απαγορεύεται το κάπνισμα, κτλ. Αυτό δεν τελειώνει εδώ, γιατί η λίστα είναι στην πραγματικότητα ατελείωτη. Κάθε κατάσταση απαιτεί τις δικές της πρακτικές ασφάλειας, τις οποίες πρέπει να γνωρίζετε ή να αναζητήσετε,πριν κάνετε το πείραμα. (2) Το ενδιαφέρον σας για την ασφάλεια, πρέπει να περιλαμβάνει και τους ανθρώπους γύρω σας. Το πείραμα πρέπει να γίνεται με ασφάλεια, έτσι ώστε ο καθένας στην περιοχή να είναι καλά προστατευμένος και ενημερωμένος για τους ενδεχόμενους κινδύνους. Επιπλέον, η αρχή αυτή του να προσέχετε τα άλλα άτομα, μπορεί να περιλαμβάνει την επισήμανση επικινδύνων διαδικασιών, τις οποίες παρατηρείτε σε άτομα που δεν συμπεριφέρονται με ασφαλή τρόπο. Αυτή η πρακτική μπορεί να περιλαμβάνει κάτι τόσο απλό, όσο το να υπενθυμίσετε σε ένα φίλο να φορά γυαλιά ασφαλείας. Άλλη επιδίωξη της δεύτερης αρχής, περιλαμβάνει την προστασία αυτών που βρίσκονται γύρω σας σε περίπτωση ατυχήματος. Είναι δική σας ευθύνη να ειδοποιήσετε το προσωπικό που βρίσκεται πλησίον σας σε περίπτωση πυρκαγιάς ή εκτάκτου ανάγκης. (3) Πρέπει να εντοπίζετε τους κινδύνους που συνδέονται με το δικό σας συγκεκριμένο πείραμα. Πριν αρχίσετε μια εργασία, μια σελίδα δεδομένων που περιλαμβάνει τοξικολογικές πληροφορίες και αναγκαίους ειδικούς χειρισμούς, θα πρέπει να προετοιμαστεί για κάθε χημικό ή μέταλλο που έχει άγνωστες ιδιότητες. Τοξικολογικά θέματα είναι διαθέσιμα και μερικά από αυτά έχουν καταχωρηθεί σ αυτό το εγχειρίδιο ασφάλειας στο κεφάλαιο Τοξικοί Κίνδυνοι. Το Ίδρυμα συντηρεί βιβλιοθήκη με πολλές πηγές πληροφόρησης. Το προσωπικό του εργαστηρίου θα είναι επίσης διαθέσιμο να αναθεωρεί σχεδιασμούς με την βοήθειά σας. Το πείραμά σας πρέπει να γίνεται κάτω από ένα εν λειτουργία απαγωγό, (έλεγχος ύψους χοάνης). Τα χημικά πρέπει να αποθηκευτούν και να απορριφθούν κατάλληλα. Αν έχετε κάποια 22

23 ερώτηση ανατρέξτε στο κεφάλαιο "Χημικά απόβλητα" που αναφέρεται στις διαδικασίες διάθεσης των άχρηστων υλικών. (4) Πρέπει να είστε προετοιμασμένοι να ανταποκριθείτε αμέσως και σωστά σε μια έκτακτη ανάγκη. Πρέπει να εξοικειωθείτε με το κτίριο, τις εξόδους του και με τον τοποθετημένο σε αυτό εξοπλισμό ασφάλειας, όπως: σταθμούς για πλύση οφθαλμών, καταιονητήρες, αντιπυρικές κουβέρτες, πυροσβεστήρες και πυροσβεστικές φωλεές. Η διάθεση εκ των προτέρων, μερικών μόνον λεπτών, για να μάθετε την θέση και την χρήση αυτού του εξοπλισμού, μπορεί να σώσει μία ζωή σε περίπτωση κινδύνου. Αν μια επικίνδυνη κατάσταση μπορεί από τη φύση της να εξαπλωθεί, όπως μια πυρκαγιά, διαρροή γκαζιού, απελευθέρωση δηλητηριωδών αερίων ή διαρροή ραδιενέργειας, πρέπει να ακολουθούνται οι παρακάτω διαδικασίες. α) Ενημερώστε το προσωπικό που βρίσκεται κοντά στην περιοχή. β) Περιορίστε τη φωτιά ή το έκτακτο περιστατικό, αν είναι δυνατόν. γ) Καλέστε σε βοήθεια. (Τηλεφωνήστε στο 199). δ) Εκκενώστε το κτίριο. ε) Ενημερώστε σχετικά το προσωπικό ασφαλείας, προκειμένου αυτό να σπεύσει σε βοήθεια. Αξίζει να αναφερθούμε σε κάθε μια από αυτές τις διαδικασίες. α) Κατά την ενημέρωση προσωπικού που βρίσκεται κοντά σε φωτιά ή σε έκτακτο περιστατικό, ζητήστε από μερικούς από αυτούς να βοηθήσουν στις υπόλοιπες διαδικασίες. Ειδικά ζητήστε από κάποιον να καλέσει περαιτέρω βοήθεια. β) Περιορίζω τη φωτιά ή άλλο έκτακτο περιστατικό σημαίνει ότι παίρνω μέτρα για να προλάβω την επέκταση. Σε περίπτωση φωτιάς, κλείστε τις πόρτες και τα παράθυρα με ασφάλεια. Αν η πυρκαγιά δεν σας απειλεί, χρησιμοποιήστε τον πυροσβεστήρα. Μη σπαταλήσετε πολύτιμο χρόνο προσπαθώντας να περιορίσετε ένα έκτακτο περιστατικό, όταν είναι πέρα από τις δυνάμεις σας. Ακολουθήστε διαδικασίες εκκένωσης. γ) Με την πυροσβεστική, την αστυνομία και το νοσοκομείο μπορείτε να επικοινωνήσετε τηλεφωνώντας στα νούμερα 199, 100, 166 αντίστοιχα. Πρέπει να είστε προετοιμασμένοι να αναφέρετε ακριβώς την περιοχή και τη φύση του έκτακτου περιστατικού. δ) Εκκενώνω το κτίριο σημαίνει ότι κινούμαι προς την πλησιέστερη έξοδο χωρίς καθυστέρηση. Ο ανελκυστήρας δεν πρέπει να χρησιμοποιηθεί κατά την διάρκεια ενός έκτακτου περιστατικού. ε) Συναντήστε το ειδικευμένο προσωπικό που σπεύδει σε βοήθεια και δώστε σχετικές πληροφορίες, όπως: αριθμό ατόμων που παγιδεύτηκε, ακριβή θέση ατυχήματος, επικίνδυνα υλικά ή εξοπλισμός που φυλάσσεται. Αν το έκτακτο περιστατικό δεν καθιστά αναγκαία τη διαδικασία απομόνωσης ή εκκένωσης, όπως ο τραυματισμός ενός ατόμου, πρέπει πάλι να είστε προετοιμασμένοι να ειδοποιήσετε το πιο κοντινό προσωπικό και να καλέσετε βοήθεια. Επίσης ίσως χρειαστεί να δώσετε οι ίδιοι κάποια πρώτη βοήθεια, η οποία μπορεί να περιλαμβάνει τη χρήση του εξοπλισμού ασφάλειας που αναφέρθηκε προηγουμένως. (5) Πρέπει να αναφέρετε κάθε κίνδυνο χωρίς καθυστέρηση. Μια δήλωση του προβλήματος στον υπεύθυνο ασφάλειας μπορεί να είναι επαρκής. 23

24 Στη συνέχεια του εγχειριδίου ασφάλειας, παρουσιάζονται παραδείγματα κινδύνων τους οποίους πιθανώς να αντιμετωπίσετε στο εργαστήριο, καθώς και κάποια μέτρα που θα πρέπει να λάβετε ώστε να ελαττώσετε τους κινδύνους που απειλούν εσάς και τους άλλους. 24

25 ΕΚΤΑΚΤΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ ΚΑΙ ΠΡΩΤΕΣ ΒΟΗΘΕΙΕΣ Σε περίπτωση ιατρικού έκτακτου περιστατικού, καλέστε επαγγελματική ιατρική βοήθεια αμέσως. Δώστε τις πρώτες βοήθειες που εμπίπτουν στα πλαίσια της εκπαίδευσής σας, καθώς θα περιμένετε να φτάσει η βοήθεια. Να είστε προετοιμασμένοι να περιγράψετε λεπτομερέστατα τη φύση του ατυχήματος. ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ ΕΚΤΑΚΤΟΥ ΑΝΑΓΚΗΣ Oποιος εργάζεται στο Εργαστήρια του Ιδρύματος, οφείλει να γνωρίζει πώς να χρησιμοποιεί τον εξοπλισμό εκτάκτου ανάγκης, όπως: πυροσβεστήρες, πυροσβεστικές φωλεές, μπάνια ασφαλείας ή συσκευές για το πλύσιμο των ματιών. Πρέπει να εντοπίσει την θέση αυτών των υλικών μέσα στο εργαστήριο. ΠΡΩΤΕΣ ΒΟΗΘΕΙΕΣ Υπάρχουν μερικά άμεσα σοβαρά τραύματα για τα οποία ο χρόνος είναι τόσο σημαντικός, που η θεραπεία πρέπει να αρχίσει αμέσως. ΔΙΑΚΟΠΗ ΑΝΑΠΝΟΗΣ Για τη διακοπή της αναπνοής από ηλεκτροπληξία ή ασφυξία, το φιλί της ζωής είναι η ιδανικότερη μέθοδος από κάθε άλλη γνωστή. 1. Ελέγξτε το στόμα και το λάρυγγα για τυχόν εμπόδια. 2. Δώστε το φιλί της ζωής χωρίς καθυστέρηση. Και τα δευτερόλεπτα έχουν σημασία. 3. Μην κοιτάτε τριγύρω ή μην ψάχνετε για βοήθεια. Η εκπαίδευση στις τεχνικές διάσωσης με το φιλί της ζωής και το εξωτερικό καρδιακό μασάζ, διδάσκονται από το προσωπικό ασφαλείας. ΣΟΒΑΡΗ ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑ Οι σοβαρές αιμορραγίες μπορούν σχεδόν πάντα να περιοριστούν με άσκηση σταθερής πίεσης πάνω στην πληγή, με ένα επίδεσμο ή ένα ρούχο. Ο αποστειρωμένος επίδεσμος είναι ο πιο σωστός. Ωστόσο σε περίπτωση ανάγκης χρησιμοποιήστε μέρος του ρουχισμού. 1. Σκεπάστε το τραύμα έτσι ώστε η θέα του να μην προκαλέσει πανικό στον τραυματία και καλέστε αμέσως ιατρική βοήθεια. 2. Υψώστε το μέρος που αιμορραγεί, πιο πάνω από το υπόλοιπο σώμα. 3. Κρατήστε το θύμα ξαπλωμένο. 4. Ποτέ μη χρησιμοποιείτε αιμοστατικό επίδεσμο. ΘΕΡΜΙΚΑ ΕΓΚΑΥΜΑΤΑ 1. Αν το έγκαυμα είναι μικρό, τοποθετήστε επάνω του πάγο ή κρύο νερό. 2. Σε περίπτωση που πάρουν φωτιά τα ρούχα: α) Το θύμα πρέπει να κυλιστεί στο πάτωμα και όχι να τρέξει στο λουτρό ασφαλείας. Μια αντιπυρική κουβέρτα, αν είναι άμεσα διαθέσιμη, θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί για να σβήσει τις φλόγες. 25

26 β) Αφού οι φλόγες σβηστούν, τοποθετήστε τον τραυματία κάτω από ένα ντους ασφαλείας, βγάζοντας κάθε ρουχισμό που έχει εμποτιστεί με χημικά. γ) Αφήστε το νερό να τρέξει πάνω στον τραυματία για 15 λεπτά για να φύγει η ζέστη και να πλυθούν τα χημικά. δ) Τοποθετήστε πάνω στο καμένο μέρος, μία πρόχειρη παγοκύστη που μπορείτε να φτιάξετε από ένα καθαρό υγρό ύφασμα και πάγο. Σκεπάστε το σημείο ώστε να μην προκαλέσει σοκ στον τραυματία και να μην εκτίθεται στον αέρα. ε) Μη χρησιμοποιείτε πυροσβεστήρα διοξειδίου του άνθρακα (CO 2 ) σε ένα άτομο του οποίου ο ρουχισμός φλέγεται. Αυτό μπορεί να προκαλέσει ασφυξία ή κρυοπάγημα. Οι ξηροί χημικοί πυροσβεστήρες είναι επικίνδυνοι για δημιουργία εγκαυμάτων και πρόκληση μόλυνσης των πληγών. Το υπό πίεση νερό είναι δυνατόν να επιδεινώσει τα εγκαύματα. ΧΗΜΙΚΑ ΕΓΚΑΥΜΑΤΑ 1. Για χημικά εγκαύματα ή πιτσιλίσματα ξεπλύνετε αμέσως με άφθονο νερό. 2. Συνεχίστε να ρίχνετε νερό καθώς θα απομακρύνετε το ρουχισμό που ίσως να έχει εμποτιστεί από χημικά. 3. Αν έχει πιτσιλιστεί το μάτι, ξεπλύνετέ το για τουλάχιστον δέκα λεπτά σε κατεύθυνση μακριά από το άλλο μάτι. 4. Αν το πιτσίλισμα είναι στο σώμα, πλύντε με άφθονο τρεχούμενο νερό. 5. Ένα ντους με λάστιχο νερού ή κατευθείαν κάτω από την βρύση, πρέπει να γίνει σε περίπτωση ανάγκης. 6. Αν τα χημικά έχουν προσβάλει μια μεγάλη περιοχή, απομακρύνετε γρήγορα τον μολυσμένο ρουχισμό καθώς θα χρησιμοποιείτε το ντους ασφαλείας. Αντιδράστε αμέσως όπως και στην περίπτωση μεγάλων θερμικών εγκαυμάτων. Τα δευτερόλεπτα μετρούν, μη σπαταλάτε πολύτιμο χρόνο απλά χάριν σεμνότητας. ΤΡΑΥΜΑΤΙΚΟ ΣΟΚ 26

27 Σε περίπτωση τραυματικού πλήγματος ή όταν η φύση του τραύματος δεν είναι ξεκάθαρη, διατηρήστε το θύμα ζεστό, ξαπλωμένο και σε ηρεμία. Περιμένετε μέχρι να έρθει ιατρική βοήθεια πριν το μετακινήσετε. Αναφέρατε όλα τα τραύματα στον υπεύθυνο του εργαστηρίου και στο προσωπικό ασφαλείας. 27

28 ΚΑΝΟΝΕΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΓΕΝΙΚΑ 1. Το να εργάζεται κάποιος μόνος του στο εργαστήριο, αντιβαίνει τους κανόνες ασφάλειας. Η εργασία σε αυτό το χώρο πρέπει να γίνεται μόνον όταν είναι εφικτή η παροχή κατάλληλης πρώτης βοήθειας, σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης. Αυτό σημαίνει πως η παρουσία και άλλων ατόμων στο χώρο είναι απαραίτητη, ώστε αν χρειαστεί, να προσφέρουν αμέσως βοήθεια Έτσι, αν σκοπεύετε να εργαστείτε πέρα από τις κανονικές ώρες, θα πρέπει να υπάρχει κάποιος να σας ελέγχει περιοδικά. 2. Μην εργάζεστε στο εργαστήριο με λυμένα μαλλιά, φαρδιά ρούχα ή κρεμαστά κοσμήματα. 3. Φοράτε παπούτσια, για να προστατεύετε τα πόδια σας. 4. Προστατεύστε τα μάτια σας! Σε όλα τα εργαστήρια που χρησιμοποιούνται χημικά, υπάρχει ο κίνδυνος για πιτσιλίσματα ή σκόνες που μπαίνουν στα μάτια. Με την αύξηση της πίεσης ή την δημιουργία κενού σε δοχεία ή δεξαμενές, είναι δυνατόν αυτά να εκραγούν, διασκορπίζοντας θραύσματα στο εργαστήριο. Στη διάρκεια συγκολλήσεων, υπάρχει κίνδυνος από εκτόξευση τηγμένης κόλλησης ή ρινισμάτων. Όλες αυτές οι δραστηριότητες απαιτούν τη χρήση γυαλιών ασφαλείας και καλυμμάτων προσώπου. Επίσης απαιτούνται εγκεκριμένα γυαλιά ασφαλείας με προστατευτικά πλαϊνά, όταν εργάζεστε κοντά σε μηχανές κατεργασίας (τρυπάνια, τόρνους, φρέζες) και όταν κάνετε εργαστηριακή δουλειά. Προσοχή!! Τα κανονικά γυαλιά δεν είναι επαρκή. Οι εγκεκριμένοι φακοί έχουν ένα ειδικό σημάδι σε κάθε φακό. Ειδικού τύπου προστασία για τα μάτια χρειάζεται σε εφαρμογές Laser. Τα ειδικά γυαλιά πρέπει να είναι κατάλληλα για το μήκος κύματος του Laser. Τα πιο επικίνδυνα Laser είναι αυτά στα οποία δεν φαίνεται η ακτίνα φωτός τους. Στις εφαρμογές των συγκολλήσεων, πρέπει επίσης το δέρμα να προστατεύεται από την ακτινοβολία του τόξου. Συνηθισμένα γυαλιά είναι αρκετό να χρησιμοποιούνται για κόλληση με καλάι. 28

ΕΛΕΓΧΟΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΔΟΜΗΣΙΜΩΝ ΥΛΙΚΩΝ

ΕΛΕΓΧΟΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΔΟΜΗΣΙΜΩΝ ΥΛΙΚΩΝ ΓΕΝΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΦΥΣΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΥΛΙΚΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΕΛΕΓΧΟΥ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΔΟΜΗΣΙΜΩΝ ΥΛΙΚΩΝ Τ.Ε.Ι. ΠΕΙΡΑΙΑ Δρ Αθ. Ρούτουλας Καθηγητής ΕΛΕΓΧΟΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΔΟΜΗΣΙΜΩΝ ΥΛΙΚΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΜΑΓΝΗΤΙΚΩΝ ΦΑΚΩΝ. Ηλεκτροστατικοί και Μαγνητικοί Φακοί Βασική Δομή Μαγνητικών Φακών Υστέρηση Λεπτοί Μαγνητικοί Φακοί Εκτροπές Φακών

ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΜΑΓΝΗΤΙΚΩΝ ΦΑΚΩΝ. Ηλεκτροστατικοί και Μαγνητικοί Φακοί Βασική Δομή Μαγνητικών Φακών Υστέρηση Λεπτοί Μαγνητικοί Φακοί Εκτροπές Φακών ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΜΑΓΝΗΤΙΚΩΝ ΦΑΚΩΝ Βασική Δομή Μαγνητικών Φακών Υστέρηση Λεπτοί Μαγνητικοί Φακοί Εκτροπές Φακών ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΗ ΟΠΤΙΚΗ ΓΥΑΛΙΝΟΙ ΚΑΙ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΙ ΦΑΚΟΙ Οι φακοί χρησιμοποιούνται για να εκτρέψουν μία

Διαβάστε περισσότερα

ΣΤΟΙΧΕΙΩΔΗ ΜΕΤΡΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΣΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ

ΣΤΟΙΧΕΙΩΔΗ ΜΕΤΡΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΣΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΣΤΟΙΧΕΙΩΔΗ ΜΕΤΡΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΣΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ Τα πειράματα, τα οποία εκτελούνται στο εργαστήριο της Αναλυτικής Χημείας, δεν είναι επικίνδυνα. Επιπλέον, διεξάγονται υπό τη συνεχή εποπτεία του διδακτικού προσωπικού,

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστήριο Τεχνολογίας Υλικών

Εργαστήριο Τεχνολογίας Υλικών Εργαστήριο Τεχνολογίας Υλικών Εργαστηριακή Άσκηση 06 Μετρήσεις Σκληρότητας Διδάσκοντες: Δρ Γεώργιος Ι. Γιαννόπουλος Δρ Θεώνη Ασημακοπούλου Δρ Θεόδωρος Λούτας Τμήμα Μηχανολογίας ΑΤΕΙ Πατρών Πάτρα 2011 1

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστήριο Τεχνολογίας Υλικών

Εργαστήριο Τεχνολογίας Υλικών Εργαστήριο Τεχνολογίας Υλικών Εργαστηριακή Άσκηση 02 Μεταλλογραφική Παρατήρηση Διδάσκοντες: Δρ Γεώργιος Ι. Γιαννόπουλος Δρ Θεώνη Ασημακοπούλου Δρ ΘεόδωροςΛούτας Τμήμα Μηχανολογίας ΑΤΕΙ Πατρών Πάτρα 2011

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΜΗ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ 4 ο ΜΑΘΗΜΑ ΘΕΩΡΙΑ 2017

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΜΗ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ 4 ο ΜΑΘΗΜΑ ΘΕΩΡΙΑ 2017 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΜΗ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ 4 ο ΜΑΘΗΜΑ ΘΕΩΡΙΑ 2017 Εξοπλισμός και Υλικά Σε ένα σιδηρομαγνητικό υλικό, το μαγνητικό πεδίο που επάγεται πρέπει να βρίσκει την ασυνέχεια υπό γωνία 90 ο ή 45 ο μοίρες.

Διαβάστε περισσότερα

ΣΚΛΗΡΟΤΗΤΑ ΜΕΤΑΛΛΙΚΩΝ ΥΛΙΚΩΝ

ΣΚΛΗΡΟΤΗΤΑ ΜΕΤΑΛΛΙΚΩΝ ΥΛΙΚΩΝ Άσκηση.1. Εισαγωγή.. Μέθοδος Brinell.3. Μέθοδος Rockwell.4. Μέθοδος Vickers.5. Συσχέτιση αριθμών σκληρότητας.6. Πειραματικό μέρος ΣΚΛΗΡΟΤΗΤΑ ΜΕΤΑΛΛΙΚΩΝ ΥΛΙΚΩΝ.1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η σκληρότητα των υλικών είναι

Διαβάστε περισσότερα

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΑ

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΑ ΔΡ. ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΜΠΙΝΑΣ Τμήμα Φυσικής, Πανεπιστήμιο Κρήτης Email: binasbill@iesl.forth.gr Thl. 1269 Crete Center for Quantum Complexity and Nanotechnology Department of Physics, University

Διαβάστε περισσότερα

Ύλη ένατου µαθήµατος. Οπτικό µικροσκόπιο, Ηλεκτρονική µικροσκοπία σάρωσης, Ηλεκτρονική µικροσκοπία διέλευσης.

Ύλη ένατου µαθήµατος. Οπτικό µικροσκόπιο, Ηλεκτρονική µικροσκοπία σάρωσης, Ηλεκτρονική µικροσκοπία διέλευσης. ιάλεξη 9 η Ύλη ένατου µαθήµατος Οπτικό µικροσκόπιο, Ηλεκτρονική µικροσκοπία σάρωσης, Ηλεκτρονική µικροσκοπία διέλευσης. Μέθοδοι µικροσκοπικής ανάλυσης των υλικών Οπτική µικροσκοπία (Optical microscopy)

Διαβάστε περισσότερα

Φωτογραφική μηχανή - Αρχή λειτουργίας.

Φωτογραφική μηχανή - Αρχή λειτουργίας. Ο25 Φωτογραφική μηχανή - Αρχή λειτουργίας. 1 Σκοπός Στην άσκηση αυτή γίνεται μία παρουσίαση των βασικών στοιχείων της φωτογραφικής μηχανής (φακός φωτοφράκτης - διάφραγμα αισθητήρας) καθώς και μία σύντομη

Διαβάστε περισσότερα

ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΤΗΣ ΟΠΤΙΚΗΣ

ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΤΗΣ ΟΠΤΙΚΗΣ ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΤΗΣ ΟΠΤΙΚΗΣ Μάθημα προς τους ειδικευόμενους γιατρούς στην Οφθαλμολογία, Στο Κ.Οφ.Κ.Α. την 18/11/2003. Υπό: Δρος Κων. Ρούγγα, Οφθαλμιάτρου. 1. ΑΝΑΚΛΑΣΗ ΤΟΥ ΦΩΤΟΣ Όταν μια φωτεινή ακτίνα ή

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΟΠΤΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΟΠΤΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΟΠΤΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ Άσκηση 4. Διαφράγματα. Θεωρία Στο σχεδιασμό οπτικών οργάνων πρέπει να λάβει κανείς υπόψη και άλλες παραμέτρους πέρα από το πού και πώς σχηματίζεται το είδωλο ενός

Διαβάστε περισσότερα

Ατυχήματα και Τραυματισμοί

Ατυχήματα και Τραυματισμοί Ατυχήματα και Τραυματισμοί 1 Τι πρέπει να γνωρίζω από την πρώτη μέρα στο εργαστήριο; Να έχεις ενημερωθεί για τη θέση και τη χρήση των πυροσβεστήρων, του κιβωτίου πρώτων βοηθειών (φαρμακείου), των κουβερτών

Διαβάστε περισσότερα

1 Η ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΧΑΛΥΒΕΣ

1 Η ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΧΑΛΥΒΕΣ Η ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΧΑΛΥΒΕΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΤΡΙΩΡΟ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ Α.Μ. ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΑΣΚΗΣΗ Α. ΟΠΤΙΚΗ ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΑ. Στο μεταλλογραφικό μικροσκόπιο Leitz μελετήθηκαν κατάλληλα προετοιμασμένα δοκίμια χάλυβα. 2.

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2006 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ (Ι) ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΜΑΘΗΜΑ : ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ ΑΡΓΥΡΟΧΟΪΑΣ-ΧΡΥΣΟΧΟΪΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΗΛΕΚΤΡΙΚΩΝ ΚΥΚΛΩΜΑΤΩΝ & ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ. Θέματα Ασφάλειας

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΗΛΕΚΤΡΙΚΩΝ ΚΥΚΛΩΜΑΤΩΝ & ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ. Θέματα Ασφάλειας ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ ΤΜΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ & ΑΥΤΟΜΑΤΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΗΛΕΚΤΡΙΚΩΝ ΚΥΚΛΩΜΑΤΩΝ & ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ Θέματα Ασφάλειας Δημήτρης Τσιπιανίτης ΠΑΤΡΑ

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστήριο Τεχνολογίας Υλικών

Εργαστήριο Τεχνολογίας Υλικών Εργαστήριο Τεχνολογίας Υλικών Εργαστηριακή Άσκηση 04 Επιμετάλλωση Διδάσκοντες: Δρ Γεώργιος Ι. Γιαννόπουλος Δρ Θεώνη Ασημακοπούλου Δρ Θεόδωρος Λούτας Τμήμα Μηχανολογίας ΑΤΕΙ Πατρών Πάτρα 2011 Διάβρωση Διάβρωση

Διαβάστε περισσότερα

ΤΡΟΠΟΙ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΘΕΡΜΟΜΟΝΩΤΙΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥ KORUND - ΟΔΗΓΙΕΣ ΧΡΗΣΗΣ -

ΤΡΟΠΟΙ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΘΕΡΜΟΜΟΝΩΤΙΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥ KORUND - ΟΔΗΓΙΕΣ ΧΡΗΣΗΣ - ΤΡΟΠΟΙ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΘΕΡΜΟΜΟΝΩΤΙΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥ KORUND - ΟΔΗΓΙΕΣ ΧΡΗΣΗΣ - 1. Συνιστάμενος μηχανικός εξοπλισμός (Μηχανή ψεκασμού χωρίς αέρα Airless) 2. Εφαρμογή με πινέλο με μακριά μαλακιά φυσική τρίχα ΕΦΑΡΜΟΓΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΝΤΟΧΗΣ ΣΤΗ ΔΙΑΒΡΩΣΗ ΤΟΥ ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΥ ΑΝΟΔΙΩΣΗ

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΝΤΟΧΗΣ ΣΤΗ ΔΙΑΒΡΩΣΗ ΤΟΥ ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΥ ΑΝΟΔΙΩΣΗ Εισαγωγή ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΝΤΟΧΗΣ ΣΤΗ ΔΙΑΒΡΩΣΗ ΤΟΥ ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΥ ΑΝΟΔΙΩΣΗ Το γαλβανικό κελί (γαλβανική διάβρωση) είναι μια ηλεκτροχημική αντίδραση οξείδωσης-αναγωγής (redox), η οποία συμβαίνει όταν δύο ανόμοια μέταλλα

Διαβάστε περισσότερα

Έλεγχος Ποιότητας και Τεχνολογία Δομικών Υλικών

Έλεγχος Ποιότητας και Τεχνολογία Δομικών Υλικών ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά Τεχνολογικού Τομέα Έλεγχος Ποιότητας και Τεχνολογία Δομικών Υλικών Θεωρητικό και Εργαστηριακό Μέρος Ενότητα 1: Υπολογισμός Μεγέθους Κόκκων Χάλυβα

Διαβάστε περισσότερα

Κανόνες Ασφάλειας και Υγείας στα Εργαστήρια

Κανόνες Ασφάλειας και Υγείας στα Εργαστήρια Κανόνες Ασφάλειας και Υγείας στα Εργαστήρια Εργαστήριο Μηχανικής και Υλικών Σχολή Μηχανικής και Εφαρμοσμένων Επιστημών Πανεπιστήμιο Frederick Τμήμα: Έχω διαβάσει και αντιλαμβάνομαι τους κανόνες ασφάλειας

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΩΡΓΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ

ΓΕΩΡΓΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΓΕΩΡΓΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΚΑΝΟΝΕΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΟΡΓΑΝΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΧΗΜΕΙΑΣ ΚΑΝΟΝΕΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ Σήματα που υποδηλώνουν τον βαθμό επικινδυνότητας των χημικών ουσιών εκρηκτικό πολύ εύφλεκτο (F) τοξικό (Τ)

Διαβάστε περισσότερα

Το οπτικό μικροσκόπιο και ο τρόπος χρήσης του

Το οπτικό μικροσκόπιο και ο τρόπος χρήσης του Το οπτικό μικροσκόπιο και ο τρόπος χρήσης του Το ανθρώπινο μάτι μπορεί να διακρίνει λεπτομέρειες της τάξης των 50-200 μm. Ο άνθρωπος με τις πρωτοποριακές εφευρέσεις των Malpighi, Hooke, Van Leeuwenhook

Διαβάστε περισσότερα

Επιστήμη των Υλικών. Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Τμήμα Φυσικής

Επιστήμη των Υλικών. Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Τμήμα Φυσικής Επιστήμη των Υλικών Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων Τμήμα Φυσικής 2017 Α. Δούβαλης Μηχανικές ιδιότητες των στερεών (μεταλλικά στερεά) Τάση και παραμόρφωση Τάση (stress): αίτιο (δύναμη/ροπή) που προκαλεί παραμόρφωση

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΑ ΑΕΡΙΑ Σ Ε Φ Ι Α Λ Ε Σ

ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΑ ΑΕΡΙΑ Σ Ε Φ Ι Α Λ Ε Σ 1 ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΑ ΑΕΡΙΑ Σ Ε Φ Ι Α Λ Ε Σ Μέτρα Ασφάλειας κατά τη χρήση τους Ένα πλήθος βιομηχανιών, βιοτεχνιών, εργοταξίων, εργαστηρίων, συνεργείων, νοσοκομείων και άλλων μονάδων χρησιμοποιούν βιομηχανικά αέρια

Διαβάστε περισσότερα

Άσκηση 1 η Το κοινό σύνθετο μικροσκόπιο και το φυτικό κύτταρο

Άσκηση 1 η Το κοινό σύνθετο μικροσκόπιο και το φυτικό κύτταρο Εργαστήριο Φυσιολογίας και Μορφολογίας Φυτών Εργαστηριακές Ασκήσεις Βοτανικής (Συστηματική-Ανατομία) Άσκηση 1 η Το κοινό σύνθετο μικροσκόπιο και το φυτικό κύτταρο Λαβή. Είναι η χειρολαβή του οργάνου. Για

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΗ ΟΠΤΙΚΗ. Ερωτήσεις κλειστού τύπου. Ερωτήσεις ανοικτού τύπου

ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΗ ΟΠΤΙΚΗ. Ερωτήσεις κλειστού τύπου. Ερωτήσεις ανοικτού τύπου ΟΠΤΙΚΗ Περιεχόμενα ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΗ ΟΠΤΙΚΗ... 2 Ερωτήσεις κλειστού τύπου... 2 Ερωτήσεις ανοικτού τύπου... 2 Ασκήσεις... 3 ΚΥΜΑΤΙΚΗ ΟΠΤΙΚΗ... 4 Ερωτήσεις κλειστού τύπου... 4 Ερωτήσεις ανοικτού τύπου... 4 Ασκήσεις...

Διαβάστε περισσότερα

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΑ

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΑ ΔΡ. ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΜΠΙΝΑΣ Τμήμα Φυσικής, Πανεπιστήμιο Κρήτης Email: binasbill@iesl.forth.gr Thl. 1269 Crete Center for Quantum Complexity and Nanotechnology Department of Physics, University

Διαβάστε περισσότερα

5 Δεκεμβρίου 2015 ΛΥΚΕΙΟ:... ΟΜΑΔΑ ΜΑΘΗΤΩΝ: ΜΟΝΑΔΕΣ:

5 Δεκεμβρίου 2015 ΛΥΚΕΙΟ:... ΟΜΑΔΑ ΜΑΘΗΤΩΝ: ΜΟΝΑΔΕΣ: ΤΟΠΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ EUSO 2016 ΦΥΣΙΚΗ 5 Δεκεμβρίου 2015 ΛΥΚΕΙΟ:..... ΟΜΑΔΑ ΜΑΘΗΤΩΝ: 1.. 2.. 3.. ΜΟΝΑΔΕΣ: Το πρόβλημα Μελέτη οπτικών ιδιοτήτων διαφανούς υλικού με τη βοήθεια πηγής φωτός laser Είστε στο δωμάτιό

Διαβάστε περισσότερα

Έλεγχος Ποιότητας και Τεχνολογία Δομικών Υλικών

Έλεγχος Ποιότητας και Τεχνολογία Δομικών Υλικών ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά Τεχνολογικού Τομέα Έλεγχος Ποιότητας και Τεχνολογία Δομικών Υλικών Ενότητα 2: Σκληρομέτρηση Μεταλλικών Υλικών Ευάγγελος Φουντουκίδης Τμήμα Πολιτικών

Διαβάστε περισσότερα

ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΦΘΟΡΑΣ 1.Φθορά επιφανειών φθοράς 2. Μηχανισμοί φθοράς Φθορά πρόσφυσης (adhesive wear)

ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΦΘΟΡΑΣ 1.Φθορά επιφανειών φθοράς 2. Μηχανισμοί φθοράς Φθορά πρόσφυσης (adhesive wear) ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΦΘΟΡΑΣ 1.Φθορά επιφανειών Οι επιφανειακές ανωμαλίες στερεών σωμάτων που έρχονται σε επαφή «καταστρέφονται», υπό την επίδραση των δυνάμεων τριβής, με διάφορους μηχανισμούς. Το είδος και το μέγεθος

Διαβάστε περισσότερα

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΑ

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΑ ΔΡ. ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΜΠΙΝΑΣ Τμήμα Φυσικής, Πανεπιστήμιο Κρήτης Email: binasbill@iesl.forth.gr Thl. 1269 Crete Center for Quantum Complexity and Nanotechnology Department of Physics, University

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΣΤΟ ΧΗΜΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ. Αθανασόπουλος Κων/νος, Επικ. Καθηγητής

ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΣΤΟ ΧΗΜΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ. Αθανασόπουλος Κων/νος, Επικ. Καθηγητής Αθανασόπουλος Κων/νος, Επικ. Καθηγητής Σύµβολα κινδύνου και Σήµατα προειδοποίησης, απαγόρευσης και υποχρέωσης που χρησιµοποιούνται σε χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης ΣΥΜΒΟΛΑ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΓΙΑ ΧΗΜΙΚΕΣ ΟΥΣΙΕΣ Μαύρο

Διαβάστε περισσότερα

Νέα Οπτικά Μικροσκόπια

Νέα Οπτικά Μικροσκόπια Νέα Οπτικά Μικροσκόπια Αντίθεση εικόνας (contrast) Αντίθεση πλάτους Αντίθεση φάσης Αντίθεση εικόνας =100 x (Ι υποβ -Ι δειγμα )/ Ι υποβ Μικροσκοπία φθορισμού (Χρησιμοποιεί φθορίζουσες χρωστικές για το

Διαβάστε περισσότερα

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΑ

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΑ ΔΡ. ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΜΠΙΝΑΣ Τμήμα Φυσικής, Πανεπιστήμιο Κρήτης Email: binasbill@iesl.forth.gr Thl. 1269 Crete Center for Quantum Complexity and Nanotechnology Department of Physics, University

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 3 ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΥΛΙΚΑ ΑΕΡΟΦΩΤΟΓΡΑΦΗΣΗΣ. 1. Εξέδρες για αεροφωτογράφηση

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 3 ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΥΛΙΚΑ ΑΕΡΟΦΩΤΟΓΡΑΦΗΣΗΣ. 1. Εξέδρες για αεροφωτογράφηση ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 3 ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΥΛΙΚΑ ΑΕΡΟΦΩΤΟΓΡΑΦΗΣΗΣ 1. Εξέδρες για αεροφωτογράφηση Από τη στιγμή που άνθρωπος ανακάλυψε τη σπουδαιότητα της αεροφωτογραφίας, άρχισε να αναζητά τρόπους και μέσα που θα του επέτρεπαν

Διαβάστε περισσότερα

Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΦΥΣΙΚΗ ΘΕΤΙΚΗΣ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΦΥΣΙΚΗ ΘΕΤΙΚΗΣ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ε π α ν α λ η π τ ι κ ά θ έ µ α τ α 0 0 5 Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΦΥΣΙΚΗ ΘΕΤΙΚΗΣ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 1 ΘΕΜΑ 1 o Για τις ερωτήσεις 1 4, να γράψετε στο τετράδιο σας τον αριθµό της ερώτησης και δίπλα το γράµµα που

Διαβάστε περισσότερα

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΑ

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΑ ΔΡ. ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΜΠΙΝΑΣ Τμήμα Φυσικής, Πανεπιστήμιο Κρήτης Email: binasbill@iesl.forth.gr Thl. 1269 Crete Center for Quantum Complexity and Nanotechnology Department of Physics, University

Διαβάστε περισσότερα

Εργαλειομηχανές και μηχανήματα Λείανσης Λείανση

Εργαλειομηχανές και μηχανήματα Λείανσης Λείανση Εργαλειομηχανές και μηχανήματα Λείανσης Λείανση 1 Λείανση Είναι η κατεργασία διαμόρφωσης ακριβείας των μεταλλικών υλικών με μηχανική κοπή που επιτυγχάνεται σε εργαλειομηχανές λείανσης, με τη βοήθεια κοπτικών

Διαβάστε περισσότερα

Δελτίο Δεδομένων Ασφαλείας Προϊόντος. 1 Στοιχεία του παρασκευάσματος και της επιχείρησης

Δελτίο Δεδομένων Ασφαλείας Προϊόντος. 1 Στοιχεία του παρασκευάσματος και της επιχείρησης Σελίδα 1/7 1 Στοιχεία του παρασκευάσματος και της επιχείρησης Όνομα προϊόντος: dill Εφαρμογή προϊόντος: Υγρό διάλυσης αλάτων Υπεύθυνος κυκλοφορίας: Δ.Γ. ΜΕΪΜΑΡΟΓΛΟΥ & ΣΙΑ Ο.Ε. Τμήμα πληροφοριών: Δ.Γ. ΜΕΪΜΑΡΟΓΛΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

BIW1600 ΗΛΕΚΤΡΟΣΥΓΚΟΛΗΣΗ INVERTER 160A. Owner s manual. Μετάφραση του πρωτοτύπου των οδηγιών χρήσης

BIW1600 ΗΛΕΚΤΡΟΣΥΓΚΟΛΗΣΗ INVERTER 160A.   Owner s manual. Μετάφραση του πρωτοτύπου των οδηγιών χρήσης BIW1600 ΗΛΕΚΤΡΟΣΥΓΚΟΛΗΣΗ INVERTER 160A Μετάφραση του πρωτοτύπου των οδηγιών χρήσης Owner s manual Περιγραφή προϊόντος 1. Αυτό το μηχάνημα είναι σχεδιασμένο για να συγκολλήσετε μέταλλα όπως ανοξείδωτα μέταλλα

Διαβάστε περισσότερα

Πυρκαγιές. Φιλιππόπουλος Νίκος

Πυρκαγιές. Φιλιππόπουλος Νίκος Πυρκαγιές Φιλιππόπουλος Νίκος Επισκόπηση Βασικά Στοιχεία Πυρκαγιών Τρίγωνο Πυρκαγιάς Κατάσβεση Πυρκαγιών Καπνοί Ο πιο ύπουλος αντίπαλος Στοιχεία Πυροσβεστήρων Στοιχεία επιβίωσης σε Πυρκαγιές Αστικές Πυρκαγιές

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Ι ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ-1 Υ: TΡΑΧΥΤΗΤΑ - ΣΚΛΗΡΟΤΗΤΑ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Ι ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ-1 Υ: TΡΑΧΥΤΗΤΑ - ΣΚΛΗΡΟΤΗΤΑ 1 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Ι ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ-1 Υ: TΡΑΧΥΤΗΤΑ - ΣΚΛΗΡΟΤΗΤΑ Δηµοκρίτειο Πανεπιστήµιο Θράκης Πολυτεχνική Σχολή Τµήµα Μηχανικών Παραγωγής & Διοίκησης Τοµέας Υλικών, Διεργασιών και Μηχανολογίας Αναπλ.

Διαβάστε περισσότερα

VIDEO Test ΜΑΘΗΜΑ ΤΕΣΤ 1 ΜΙΓΜΑΤΑ

VIDEO Test ΜΑΘΗΜΑ ΤΕΣΤ 1 ΜΙΓΜΑΤΑ ΜΙΓΜΑΤΑ Καθημερινά χρησιμοποιούμε πολλά αντικείμενα, που είναι κατασκευασμένα από διαφορετικά υλικά. Ορισμένα από τα υλικά που χρησιμοποιούμε είναι καθαρές ουσίες. Οι καθαρές ουσίες μπορεί να είναι χημικά

Διαβάστε περισσότερα

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΑ

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΑ ΔΡ. ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΜΠΙΝΑΣ Τμήμα Φυσικής, Πανεπιστήμιο Κρήτης Email: binasbill@iesl.forth.gr Thl. 1269 Crete Center for Quantum Complexity and Nanotechnology Department of Physics, University

Διαβάστε περισσότερα

Από πού προέρχεται η θερμότητα που μεταφέρεται από τον αντιστάτη στο περιβάλλον;

Από πού προέρχεται η θερμότητα που μεταφέρεται από τον αντιστάτη στο περιβάλλον; 3. ΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ Ένα ανοικτό ηλεκτρικό κύκλωμα μετατρέπεται σε κλειστό, οπότε διέρχεται από αυτό ηλεκτρικό ρεύμα που μεταφέρει ενέργεια. Τα σπουδαιότερα χαρακτηριστικά της ηλεκτρικής ενέργειας είναι

Διαβάστε περισσότερα

Ευθυγραµµίζοντας ένα τηλεσκόπιο

Ευθυγραµµίζοντας ένα τηλεσκόπιο Ευθυγραµµίζοντας ένα τηλεσκόπιο Τι είναι ευθυγράµµιση Πρόκειται για τη διαδικασία ευθυγράµµισης των οπτικών και µηχανικών αξόνων όλων των οπτικών στοιχείων του τηλεσκοπίου. Όταν τα στοιχεία αυτά ευθυγραµµιστούν

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΠΟΛΛΑΠΛΗΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΠΟΛΛΑΠΛΗΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΦΥΣΙΚΗ Γ.Π. Γ Λυκείου / Το Φως 1. Η υπεριώδης ακτινοβολία : a) δεν προκαλεί αμαύρωση της φωτογραφικής πλάκας. b) είναι ορατή. c) χρησιμοποιείται για την αποστείρωση ιατρικών εργαλείων. d) έχει μήκος κύματος

Διαβάστε περισσότερα

Τσαρίδου Γεωργία & Τζαλαζίδης Κών/νος

Τσαρίδου Γεωργία & Τζαλαζίδης Κών/νος Τσαρίδου Γεωργία & Τζαλαζίδης Κών/νος Κίνδυνοι από το ηλεκτρικό ρεύμα Α) Ηλεκτροπληξία Εγκαύματα στο σώμα λόγω επίδρασης του ηλεκτρικού τόξου (εγκαταστάσεις ισχύος υψηλής τάσης) Β) Έκρηξη Έκρηξη σε ατμόσφαιρα

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΜΗ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΘΕΩΡΙΑ ο ΜΑΘΗΜΑ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΜΗ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΘΕΩΡΙΑ ο ΜΑΘΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΜΗ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΘΕΩΡΙΑ 2017 9 ο ΜΑΘΗΜΑ Τα (ΔΥ) είναι μία μη καταστροφική μέθοδος που βασίζεται στην οπτική παρατήρηση. Τα ΔΥ αυξάνουν την πιθανότητα παρατήρησης ενδείξεων επιφανειακής

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΕΠΕΜΒΑΣΕΩΝ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΕΠΕΜΒΑΣΕΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΕΠΕΜΒΑΣΕΩΝ Εκτοξευόμενο Σκυρόδεμα Συγκολλήσεις Παλαιών-Νέων Ράβδων Οπλισμού Στέφανος Δρίτσος Αναπλ. Καθηγητής Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών, Πανεπιστήμιο Πατρών Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος, Τμήμα

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστήριο Συνθέτων Υλικών

Εργαστήριο Συνθέτων Υλικών Εργαστήριο Συνθέτων Υλικών Εργαστηριακή Άσκηση 03 ΔΟΚΙΜΕΣ(TEST) ΤΩΝ ΠΟΛΥΜΕΡΩΝ Διδάσκων Δρ Κατσιρόπουλος Χρήστος Τμήμα Μηχανολογίας ΑΤΕΙ Πατρών 2014-15 1 Καταστροφικές μέθοδοι 1. Τεχνική διάλυσης της μήτρας

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΤΕΡΓΑΣΙΕΣ ΜΟΡΦΟΠΟΙΗΣΗΣ. Δρ. Φ. Σκιττίδης, Δρ. Π. Ψυλλάκη

ΚΑΤΕΡΓΑΣΙΕΣ ΜΟΡΦΟΠΟΙΗΣΗΣ. Δρ. Φ. Σκιττίδης, Δρ. Π. Ψυλλάκη ΚΑΤΕΡΓΑΣΙΕΣ ΜΟΡΦΟΠΟΙΗΣΗΣ Δρ. Φ. Σκιττίδης, Δρ. Π. Ψυλλάκη ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ Ορυκτά Πρώτες ύλες Κεραμικά Οργανικά υλικά (πετρέλαιο, άνθρακας) Μέταλλα (ελατά και όλκιμα) Μεταλλικός δεσμός Κεραμικά

Διαβάστε περισσότερα

Επιχάλκωση μεταλλικού αντικειμένου και συγκεκριμένα ενός μικρού ελάσματος αλουμινίου με τη μέθοδο της γαλβανοπλαστικής επιμετάλλωσης.

Επιχάλκωση μεταλλικού αντικειμένου και συγκεκριμένα ενός μικρού ελάσματος αλουμινίου με τη μέθοδο της γαλβανοπλαστικής επιμετάλλωσης. Σύντομη περιγραφή του πειράματος Επιχάλκωση μεταλλικού αντικειμένου και συγκεκριμένα ενός μικρού ελάσματος αλουμινίου με τη μέθοδο της γαλβανοπλαστικής επιμετάλλωσης. Διδακτικοί στόχοι του πειράματος Στο

Διαβάστε περισσότερα

Φυσικές ιδιότητες οδοντικών υλικών

Φυσικές ιδιότητες οδοντικών υλικών Φυσικές ιδιότητες οδοντικών υλικών Η γνώση των µηχανικών ιδιοτήτων των υλικών είναι ουσιώδης για την επιλογή ενδεδειγµένης χρήσης και την µακρόχρονη λειτουργικότητά τους. Στη στοµατική κοιλότητα διαµορφώνεται

Διαβάστε περισσότερα

Ανάκλαση Είδωλα σε κοίλα και κυρτά σφαιρικά κάτοπτρα. Αντώνης Πουλιάσης Φυσικός M.Sc. 12 ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΠΕΡΙΣΤΕΡΙΟΥ

Ανάκλαση Είδωλα σε κοίλα και κυρτά σφαιρικά κάτοπτρα. Αντώνης Πουλιάσης Φυσικός M.Sc. 12 ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΠΕΡΙΣΤΕΡΙΟΥ Ανάκλαση Είδωλα σε κοίλα και κυρτά σφαιρικά κάτοπτρα Αντώνης Πουλιάσης Φυσικός M.Sc. 12 ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΠΕΡΙΣΤΕΡΙΟΥ Πουλιάσης Αντώνης Φυσικός M.Sc. 2 Ανάκλαση Είδωλα σε κοίλα και κυρτά σφαιρικά κάτοπτρα Γεωμετρική

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΚΑΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΑΣΦΑΛΟΥΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΜΗΧΑΝΩΝ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΑΣΦΑΛΟΥΣ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ

ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΚΑΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΑΣΦΑΛΟΥΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΜΗΧΑΝΩΝ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΑΣΦΑΛΟΥΣ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΚΑΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΑΣΦΑΛΟΥΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΜΗΧΑΝΩΝ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΑΣΦΑΛΟΥΣ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ ΤΣΟΥΚΑΛΗΣ ΦΩΤΗΣ Μηχανολόγος Μηχανικός, ΜΒΑ Επιθεωρητής Ασφάλειας & Υγείας Εργασίας ΚΙΝΔΥΝΟΙ

Διαβάστε περισσότερα

Έλεγχος Ποιότητας και Τεχνολογία Μεταλλικών Υλικών

Έλεγχος Ποιότητας και Τεχνολογία Μεταλλικών Υλικών ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά Τεχνολογικού Τομέα Έλεγχος Ποιότητας και Τεχνολογία Μεταλλικών Υλικών Ενότητα 3: Εργαστήριο Δρ Κάρμεν Μεντρέα Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών Τ.Ε. Άδειες

Διαβάστε περισσότερα

Μεγεθυντικός φακός. 1. Σκοπός. 2. Θεωρία. θ 1

Μεγεθυντικός φακός. 1. Σκοπός. 2. Θεωρία. θ 1 Μεγεθυντικός φακός 1. Σκοπός Οι μεγεθυντικοί φακοί ή απλά μικροσκόπια (magnifiers) χρησιμοποιούνται για την παρατήρηση μικροσκοπικών αντικειμένων ώστε να γίνουν καθαρά παρατηρήσιμες οι λεπτομέρειες τους.

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στο Εργαστήριο

Εισαγωγή στο Εργαστήριο Εισαγωγή στο Εργαστήριο ΒΑΣΙΚΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ Οι κανόνες εργαστηριακής άσκησης αποβλέπουν στη σωστή λειτουργία του εργαστηρίου και κυρίως εξασφαλίζουν την ασφάλεια των εργαζομένων σε

Διαβάστε περισσότερα

ΠΟΥ ΔΙΑΔΙΔΕΤΑΙ ΤΟ ΦΩΣ

ΠΟΥ ΔΙΑΔΙΔΕΤΑΙ ΤΟ ΦΩΣ 1 ΦΩΣ Στο μικρόκοσμο θεωρούμε ότι το φως έχει δυο μορφές. Άλλοτε το αντιμετωπίζουμε με τη μορφή σωματιδίων που ονομάζουμε φωτόνια. Τα φωτόνια δεν έχουν μάζα αλλά μόνον ενέργεια. Άλλοτε πάλι αντιμετωπίζουμε

Διαβάστε περισσότερα

BID3333 SET Angle grinder Μετάφραση του πρωτοτύπου των οδηγιών χρήσης Owner s manual www.bormanntools.com Πληροφορίες ασφαλείας Το μηχάνημα είναι σύμφωνο με τους κανονισμούς ασφαλείας των ηλεκτρικών εργαλείων.

Διαβάστε περισσότερα

1.5 Ταξινόμηση της ύλης

1.5 Ταξινόμηση της ύλης 1.5 Ταξινόμηση της ύλης Θεωρία 5.1. Πως ταξινομείται η ύλη; Η ύλη ταξινομείται σε καθαρές ή καθορισμένες ουσίες και μίγματα. Τα μίγματα ταξινομούνται σε ομογενή και ετερογενή. Οι καθορισμένες ουσίες ταξινομούνται

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΓΕΩΘΕΡΜΙΑΣ

ΤΕΧΝΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΓΕΩΘΕΡΜΙΑΣ ΤΕΧΝΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΓΕΩΘΕΡΜΙΑΣ Η αξιοποίηση της γεωθερμικής ενέργειας συναντά ορισμένα τεχνικά προβλήματα, Τα προβλήματα αυτά είναι: (α) ο σχηματισμός επικαθίσεων (ή καθαλατώσεις

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΣΚΕΥΗ ΦΑΙΝΟΜΕΝΩΝ ΠΟΛΩΣΗΣ POA01 ΦΥΛΛΑΔΙΟ ΟΔΗΓΙΩΝ ΧΡΗΣΕΩΣ

ΣΥΣΚΕΥΗ ΦΑΙΝΟΜΕΝΩΝ ΠΟΛΩΣΗΣ POA01 ΦΥΛΛΑΔΙΟ ΟΔΗΓΙΩΝ ΧΡΗΣΕΩΣ ΣΥΣΚΕΥΗ ΦΑΙΝΟΜΕΝΩΝ ΠΟΛΩΣΗΣ POA01 ΦΥΛΛΑΔΙΟ ΟΔΗΓΙΩΝ ΧΡΗΣΕΩΣ 1 ΣΚΟΠΟΣ Η παρατήρηση του φαινομένου της πόλωσης και η μέτρηση της γωνίας στροφής του πολωμένου φωτός διαλυμάτων οπτικά ενεργών ουσιών π.χ. σάκχαρα.

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ

ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΧΗΜΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΥ ΑΠΟΛΥΜΑΝΤΙΚΑ - ΚΑΛΛΥΝΤΙΚΑ ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ( 91 / 155 / ΕΚ & 93 / 112 ΕΚ ) 1. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ Ονομασία προϊόντος : LEKKERA - C Υγρό καθαριστικό

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ

ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ 1 Η ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ Dr ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ Ε.Σ ΤΕΙ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ Σε κάθε εργαστήριο, πρέπει να λαμβάνονται προφυλάξεις ώστε οι άνθρωποι που ερευνούν για να εντοπίσουν

Διαβάστε περισσότερα

Ολογραφία. Ιστορία, χρήση και µέλλον της ολογραφίας

Ολογραφία. Ιστορία, χρήση και µέλλον της ολογραφίας Ολογραφία Ιστορία, χρήση και µέλλον της ολογραφίας Σπουδαστική Οµάδα: Κότσιαρη Αγγελική Μαϊµάρης Ανδρέας Μπουγουλιά Ειρήνη Παπαβασιλείου Ζέτα Σφύρα Κατερίνα Φωτογραφία-Ολογραφία : δύο απόψεις του ίδιου

Διαβάστε περισσότερα

Υδρογόνο. Γενικά περί ασφάλειας. Name Άρης Ιωάννου. Linde Gas. Prepared by A. Ioannou

Υδρογόνο. Γενικά περί ασφάλειας. Name Άρης Ιωάννου. Linde Gas. Prepared by A. Ioannou Υδρογόνο Γενικά περί ασφάλειας Name Άρης Ιωάννου Prepared by A. Ioannou Ιδιότητες: άχρωμο άγευστο άοσμο μη τοξικό μη διαβρωτικό εξαιρετικά εύφλεκτο όρια αναφλεξιμότητας: 4-75 % κ.ο. στον αέρα (20 o C)

Διαβάστε περισσότερα

Σφάλματα φακών (Σφαιρικό - Χρωματικό).

Σφάλματα φακών (Σφαιρικό - Χρωματικό). O12 Σφάλματα φακών (Σφαιρικό - Χρωματικό). 1. Σκοπός Στην άσκηση αυτή υπολογίζονται πειραματικά δυο από τα πιο σημαντικά οπτικά σφάλματα (η αποκλίσεις) που παρουσιάζονται όταν φωτεινές ακτίνες διέλθουν

Διαβάστε περισσότερα

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΑ

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΑ ΔΡ. ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΜΠΙΝΑΣ Τμήμα Φυσικής, Πανεπιστήμιο Κρήτης Email: binasbill@iesl.forth.gr Thl. 1269 Crete Center for Quantum Complexity and Nanotechnology Department of Physics, University

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΓΙΑ ΘΕΜΑΤΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΣΤΟΥΣ ΧΩΡΟΥΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΓΙΑ ΘΕΜΑΤΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΣΤΟΥΣ ΧΩΡΟΥΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΓΙΑ ΘΕΜΑΤΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΣΤΟΥΣ ΧΩΡΟΥΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΕΧΝΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ Ι.Τ.Ε. ΕΤΗΣΙΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ ΧΗΜΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΛΕΓΧΟΝΤΑΙ ΣΕ ΤΥΧΑΙΟΥΣ ΧΩΡΟΥΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ ΚΑΘΕ ΧΡΟΝΟ ΑΠΟ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΤΩΝ ΥΛΙΚΩΝ 2016

ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΤΩΝ ΥΛΙΚΩΝ 2016 ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΤΩΝ ΥΛΙΚΩΝ 2016 Κεραμικών και Πολυμερικών Υλικών Κώστας Γαλιώτης, καθηγητής Τμήμα Χημικών Μηχανικών galiotis@chemeng.upatras.gr 1 Εισαγωγή Όπως ήδη είδαμε, η μηχανική συμπεριφορά των υλικών αντανακλά

Διαβάστε περισσότερα

Διάθλαση φωτός και ολική ανάκλαση: Εύρεση του δείκτη διάθλασης και της γωνίας ολικής ανάκλασης

Διάθλαση φωτός και ολική ανάκλαση: Εύρεση του δείκτη διάθλασης και της γωνίας ολικής ανάκλασης 3 Διάθλαση φωτός και ολική ανάκλαση: Εύρεση του δείκτη διάθλασης και της γωνίας ολικής ανάκλασης Μέθοδος Σε σώμα διαφανές ημικυλινδρικού σχήματος είναι εύκολο να επιβεβαιωθεί ο νόμος του Sell και να εφαρμοστεί

Διαβάστε περισσότερα

EΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΣΤΑ ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΚΑ ΚΥΜΑΤΑ ΑΝΑΚΛΑΣΗ ΔΙΑΘΛΑΣΗ ΟΛΙΚΗ ΑΝΑΚΛΑΣΗ

EΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΣΤΑ ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΚΑ ΚΥΜΑΤΑ ΑΝΑΚΛΑΣΗ ΔΙΑΘΛΑΣΗ ΟΛΙΚΗ ΑΝΑΚΛΑΣΗ ΤΟ ΥΛΙΚΟ ΕΧΕΙ ΑΝΤΛΗΘΕΙ ΑΠΟ ΤΑ ΨΗΦΙΑΚΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΠΑΙΔΕΙΑΣ http://wwwstudy4examsgr/ ΕΧΕΙ ΤΑΞΙΝΟΜΗΘΕΙ ΑΝΑ ΕΝΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΝΑ ΤΥΠΟ ΓΙΑ ΔΙΕΥΚΟΛΥΝΣΗ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΣΑΣ ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΣΤΗ

Διαβάστε περισσότερα

7.1 ΜΕΤΡΗΣΗ ΤΗΣ ΕΣΤΙΑΚΗΣ ΑΠΟΣΤΑΣΗΣ ΦΑΚΩΝ

7.1 ΜΕΤΡΗΣΗ ΤΗΣ ΕΣΤΙΑΚΗΣ ΑΠΟΣΤΑΣΗΣ ΦΑΚΩΝ 7.1 ΑΣΚΗΣΗ 7 ΜΕΤΡΗΣΗ ΤΗΣ ΕΣΤΙΑΚΗΣ ΑΠΟΣΤΑΣΗΣ ΦΑΚΩΝ ΘΕΩΡΙΑ Όταν φωτεινή παράλληλη δέσμη διαδιδόμενη από οπτικό μέσο α με δείκτη διάθλασης n 1 προσπίπτει σε άλλο οπτικό μέσο β με δείκτη διάθλασης n 2 και

Διαβάστε περισσότερα

Φυσικές & Μηχανικές Ιδιότητες

Φυσικές & Μηχανικές Ιδιότητες Μάθημα 5 ο Ποιες είναι οι Ιδιότητες των Υλικών ; Φυσικές & Μηχανικές Ιδιότητες Κατεργαστικότητα & Αναφλεξιμότητα Εφελκυσμός Θλίψη Έλεγχοι των Υλικών Φορτίσεις -1 ιάτμηση Στρέψη Έλεγχοι των Υλικών Φορτίσεις

Διαβάστε περισσότερα

2. Ο οφθαλμός ως οπτικό σύστημα

2. Ο οφθαλμός ως οπτικό σύστημα 2. Ο οφθαλμός ως οπτικό σύστημα 2 Απριλίου 20 Η δομή του οφθαλμού Ιδωμένος ως ένα οπτικό όργανο, ο ανθρώπινος οφθαλμός επιτελεί την ακόλουθη λειτουργία. Δέχεται εισερχόμενες ακτίνες φωτός από απομακρυσμένα

Διαβάστε περισσότερα

ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΗ ΑΚΤΙΝΟΓΡΑΦΙΑ

ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΗ ΑΚΤΙΝΟΓΡΑΦΙΑ ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΗ ΑΚΤΙΝΟΓΡΑΦΙΑ Ευάγγελος Παντελής Επ. Καθ. Ιατρικής Φυσικής Εργαστήριο Ιατρικής Φυσικής Ιατρική Σχολή Αθηνών http://eclass.uoa.gr/courses/med808 ΙΑΤΡΙΚΗ ΦΥΣΙΚΗ Διαγνωστικές και θεραπευτικές

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΦΥΣΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ Φασματοφωτομετρία

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΦΥΣΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ Φασματοφωτομετρία 1 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΦΥΣΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ Φασματοφωτομετρία Ιωάννης Πούλιος Αθανάσιος Κούρας Ευαγγελία Μανώλη ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΦΥΣΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΧΗΜΕΙΑΣ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 54124

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΤΑΛΛΙΚΑ ΥΛΙΚΑ Ο ρ ι σ µ ο ί. Μέταλλα. Κράµατα. Χάλυβας. Ανοξείδωτος χάλυβας. Χάλυβες κατασκευών. Χάλυβας σκυροδέµατος. Χυτοσίδηρος. Ορείχαλκος.

ΜΕΤΑΛΛΙΚΑ ΥΛΙΚΑ Ο ρ ι σ µ ο ί. Μέταλλα. Κράµατα. Χάλυβας. Ανοξείδωτος χάλυβας. Χάλυβες κατασκευών. Χάλυβας σκυροδέµατος. Χυτοσίδηρος. Ορείχαλκος. 47 ΜΕΤΑΛΛΙΚΑ ΥΛΙΚΑ Ο ρ ι σ µ ο ί. Μέταλλα. Χηµικές ενώσεις χαρακτηριστικό των οποίων είναι ο µεταλλικός δεσµός. Είναι καλοί αγωγοί της θερµότητας και του ηλεκτρισµού και όταν στιλβωθούν αντανακλούν το

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ ΦΥΣΙΚΗ ΙΙ

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ ΦΥΣΙΚΗ ΙΙ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ ΦΥΣΙΚΗ ΙΙ 1. Οι δυναμικές γραμμές ηλεκτροστατικού πεδίου α Είναι κλειστές β Είναι δυνατόν να τέμνονται γ Είναι πυκνότερες σε περιοχές όπου η ένταση του πεδίου είναι μεγαλύτερη δ Ξεκινούν

Διαβάστε περισσότερα

ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΠΕΙΡΑΜΑΤΟΣ: Μελέτη του φωτοηλεκτρικού φαινομένου, προσδιορισμός της σταθεράς του Planck, λειτουργία και χαρακτηριστικά φωτολυχνίας

ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΠΕΙΡΑΜΑΤΟΣ: Μελέτη του φωτοηλεκτρικού φαινομένου, προσδιορισμός της σταθεράς του Planck, λειτουργία και χαρακτηριστικά φωτολυχνίας ΠΕΙΡΑΜΑ 6: ΦΩΤΟΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΠΕΙΡΑΜΑΤΟΣ: Μελέτη του φωτοηλεκτρικού φαινομένου, προσδιορισμός της σταθεράς του Planck, λειτουργία και χαρακτηριστικά φωτολυχνίας ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ: Φωτολυχνία,

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΕΛΑΣΗ. Το εργαλείο διέλασης περιλαμβάνει : το μεταλλικό θάλαμο, τη μήτρα, το έμβολο και το συμπληρωματικό εξοπλισμό (δακτυλίους συγκράτησης κλπ.).

ΔΙΕΛΑΣΗ. Το εργαλείο διέλασης περιλαμβάνει : το μεταλλικό θάλαμο, τη μήτρα, το έμβολο και το συμπληρωματικό εξοπλισμό (δακτυλίους συγκράτησης κλπ.). ΔΙΕΛΑΣΗ Κατά τη διέλαση (extrusion) το τεμάχιο συμπιέζεται μέσω ενός εμβόλου μέσα σε μεταλλικό θάλαμο, στο άλλο άκρο του οποίου ευρίσκεται κατάλληλα διαμορφωμένη μήτρα, και αναγκάζεται να εξέλθει από το

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστήριο Υλικών Βίκτωρ Στιβανάκης και Σουζάννε Μπρόσvτα

Εργαστήριο Υλικών Βίκτωρ Στιβανάκης και Σουζάννε Μπρόσvτα Εργαστήριο Υλικών 2016-2017 Βίκτωρ Στιβανάκης και Σουζάννε Μπρόσvτα Άσκηση 1: Άσκηση 2: Άσκηση 3: Άσκηση 4: Άσκηση 5: Προπαρασκευή μεταλλικών δειγμάτων για μεταλλογραφική παρατήρηση. Παρατήρηση και μελέτη

Διαβάστε περισσότερα

Δοκιμή Αντίστασης σε Θρυμματισμό (Los Angeles)

Δοκιμή Αντίστασης σε Θρυμματισμό (Los Angeles) Δοκιμή Αντίστασης σε Θρυμματισμό (Los Angeles) 1. Εισαγωγή Γενική Περιγραφή Δοκιμής Η δοκιμή της αντοχής των αδρανών σε τριβή και κρούση ή αλλιώς «δοκιμή Los Angeles (LA)» υπάγεται στους ελέγχους σκληρότητας

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΛΟΓΗ ΥΛΙΚΩΝ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ. Πλαστικότητα, Διαρροή, Ολκιμότητα

ΕΠΙΛΟΓΗ ΥΛΙΚΩΝ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ. Πλαστικότητα, Διαρροή, Ολκιμότητα ΕΠΙΛΟΓΗ ΥΛΙΚΩΝ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ Πλαστικότητα, Διαρροή, Ολκιμότητα Διαρροή (Yielding) Αντοχή σε διαρροή (yield strength) είναι η τάση πέρα από την οποία το υλικό επιδεικνύει πλαστική συμπεριφορά

Διαβάστε περισσότερα

ΟΔΗΓΙΕΣ ΧΡΗΣΗΣ ΓΙΑ ΔΙΣΚΟΠΡΙΟΝΟ ΞΥΛΟΥ ΔΥΟ ΕΡΓΑΣΙΩΝ BORMANN BDX

ΟΔΗΓΙΕΣ ΧΡΗΣΗΣ ΓΙΑ ΔΙΣΚΟΠΡΙΟΝΟ ΞΥΛΟΥ ΔΥΟ ΕΡΓΑΣΙΩΝ BORMANN BDX ΟΔΗΓΙΕΣ ΧΡΗΣΗΣ ΓΙΑ ΔΙΣΚΟΠΡΙΟΝΟ ΞΥΛΟΥ ΔΥΟ ΕΡΓΑΣΙΩΝ BORMANN BDX 2500 2 3 4 5 6 Τεχνικά χαρακτηριστικά Τάση 230V/50Hz Ισχύς 1800W Ταχύτητα 4500rpm Δυνατότητα κοπής 43mm Διάμετρος δίσκου 250mm Διαστάσεις Τραπεζιού

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΡΜΙΚΕΣ ΚΑΤΕΡΓΑΣΙΕΣ ΧΑΛΥΒΩΝ

ΘΕΡΜΙΚΕΣ ΚΑΤΕΡΓΑΣΙΕΣ ΧΑΛΥΒΩΝ ΘΕΡΜΙΚΕΣ ΚΑΤΕΡΓΑΣΙΕΣ ΧΑΛΥΒΩΝ ΑΝΟΠΤΗΣΗ - ΒΑΦΗ - ΕΠΑΝΑΦΟΡΑ ΓΕΝΙΚΑ Στο Σχ. 1 παρουσιάζεται µια συνολική εικόνα των θερµικών κατεργασιών που επιδέχονται οι χάλυβες και οι περιοχές θερµοκρασιών στο διάγραµµα

Διαβάστε περισσότερα

Κυματική Φύση του φωτός και εφαρμογές. Περίθλαση Νέα οπτικά μικροσκόπια Κρυσταλλογραφία ακτίνων Χ

Κυματική Φύση του φωτός και εφαρμογές. Περίθλαση Νέα οπτικά μικροσκόπια Κρυσταλλογραφία ακτίνων Χ Κυματική Φύση του φωτός και εφαρμογές Περίθλαση Νέα οπτικά μικροσκόπια Κρυσταλλογραφία ακτίνων Χ Επαλληλία κυμάτων Διαφορά φάσης Δφ=0 Ενίσχυση Δφ=180 Απόσβεση Κάθε σημείο του μετώπου ενός κύματος λειτουργεί

Διαβάστε περισσότερα

ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΤΩΝ ΥΛΙΚΩΝ

ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΤΩΝ ΥΛΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΤΩΝ ΥΛΙΚΩΝ - 2017 Β3. Κόπωση Υλικών Κώστας Γαλιώτης, καθηγητης Τμήματος Χημικών Μηχανικών galiotis@chemeng.upatras.gr Β3. Κόπωση/Μηχανική Υλικών 1 Εισαγωγή (1/2) Η κόπωση είναι μία μορφή αστοχίας

Διαβάστε περισσότερα

Τα πάντα για τις ΚΕΝΤΡΙΚΕΣ ΘΕΡΜΑΝΣΕΙΣ 106

Τα πάντα για τις ΚΕΝΤΡΙΚΕΣ ΘΕΡΜΑΝΣΕΙΣ 106 Τα πάντα για τις ΚΕΝΤΡΙΚΕΣ ΘΕΡΜΑΝΣΕΙΣ 106 Ή διάβρωση του χαλκού. Για σημαντική μερίδα του τεχνικού κόσμου η απάντηση στην ερώτηση τρυπάει ο χαλκός από διάβρωση? είναι αρνητική. Κάποιοι λίγοι γνωρίζουν

Διαβάστε περισσότερα

Φύση του φωτός. Θεωρούμε ότι το φως έχει διττή φύση: διαταραχή που διαδίδεται στο χώρο. μήκος κύματος φωτός. συχνότητα φωτός

Φύση του φωτός. Θεωρούμε ότι το φως έχει διττή φύση: διαταραχή που διαδίδεται στο χώρο. μήκος κύματος φωτός. συχνότητα φωτός Γεωμετρική Οπτική Φύση του φωτός Θεωρούμε ότι το φως έχει διττή φύση: ΚΥΜΑΤΙΚΗ Βασική ιδέα Το φως είναι μια Η/Μ διαταραχή που διαδίδεται στο χώρο Βασική Εξίσωση Φαινόμενα που εξηγεί καλύτερα (κύμα) μήκος

Διαβάστε περισσότερα

[1] ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ : ΦΥΣΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΤΑΞΗ : B ΛΥΚΕΙΟΥ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΠΕΡΙΟΔΟΥ : ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2017

[1] ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ : ΦΥΣΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΤΑΞΗ : B ΛΥΚΕΙΟΥ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΠΕΡΙΟΔΟΥ : ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2017 [1] ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ : ΦΥΣΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΤΑΞΗ : B ΛΥΚΕΙΟΥ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΠΕΡΙΟΔΟΥ : ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2017 ΘΕΜΑ 1 Ο : Στις παρακάτω ερωτήσεις 1 έως 4 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ ΤΗΣ ΦΩΤΟΣΥΝΘΕΤΙΚΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ ΤΗΣ ΦΩΤΟΣΥΝΘΕΤΙΚΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ ΤΗΣ ΦΩΤΟΣΥΝΘΕΤΙΚΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ ΜΕΣΩ ΑΙΣΘΗΤΗΡΩΝ Για τον καθηγητή ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Στόχοι - Να εξοικειωθούν οι μαθητές στην χρήση των αισθητήρων για την μέτρηση φυσικών μεγεθών. - Να διαπιστώσουν

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΤΕΡΓΑΣΙΕΣ ΜΕ ΑΦΑΙΡΕΣΗ ΥΛΙΚΟΥ

ΚΑΤΕΡΓΑΣΙΕΣ ΜΕ ΑΦΑΙΡΕΣΗ ΥΛΙΚΟΥ 19 Γ ΚΑΤΕΡΓΑΣΙΕΣ ΜΕ ΑΦΑΙΡΕΣΗ ΥΛΙΚΟΥ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Οι βασικότερες κατεργασίες με αφαίρεση υλικού και οι εργαλειομηχανές στις οποίες γίνονται οι αντίστοιχες κατεργασίες, είναι : Κατεργασία Τόρνευση Φραιζάρισμα

Διαβάστε περισσότερα

Μη Καταστροφικός Έλεγχος

Μη Καταστροφικός Έλεγχος Μη Καταστροφικός Έλεγχος Μέθοδος Μαγνητικών Σωματιδίων 1 Διδάσκων: Καθηγητής Θεοδουλίδης Θεόδωρος Επιμέλεια Παρουσιάσεων: Κουσίδης Σάββας Γενικά για το μαγνητισμό Όλα τα υλικά αποτελούνται από άτομα και

Διαβάστε περισσότερα

ιαγώνισμα στη Φυσική Γ Λυκείου Κατεύθυνσης Επαναληπτικό Ι

ιαγώνισμα στη Φυσική Γ Λυκείου Κατεύθυνσης Επαναληπτικό Ι Θέμα 1 ο ιαγώνισμα στη Φυσική Γ Λυκείου Κατεύθυνσης Επαναληπτικό Ι Στα ερωτήματα 1 5 του πρώτου θέματος, να μεταφέρετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα της απάντησης που θεωρείτε

Διαβάστε περισσότερα

Αγωγιμότητα στα μέταλλα

Αγωγιμότητα στα μέταλλα Η κίνηση των ατόμων σε κρυσταλλικό στερεό Θερμοκρασία 0 Θερμοκρασία 0 Δ. Γ. Παπαγεωργίου Τμήμα Μηχανικών Επιστήμης Υλικών Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων dpapageo@cc.uoi.gr http://pc164.materials.uoi.gr/dpapageo

Διαβάστε περισσότερα

Πρωτόκολλο προκαταρκτικής απολύμανσης/χειρωνακτικού καθαρισμού και αποστείρωσης του συνόλου χειρολαβής-καλωδίου Piezotome SATELEC

Πρωτόκολλο προκαταρκτικής απολύμανσης/χειρωνακτικού καθαρισμού και αποστείρωσης του συνόλου χειρολαβής-καλωδίου Piezotome SATELEC Προειδοποιήσεις Πρωτόκολλο προκαταρκτικής απολύμανσης/χειρωνακτικού καθαρισμού και αποστείρωσης του συνόλου χειρολαβής-καλωδίου Piezotome SATELEC Μην χρησιμοποιείτε σύρμα καθαρισμού ή λειαντικά προϊόντα

Διαβάστε περισσότερα