Υπόμνημα Εσωτερικής Αξιολόγησης

Transcript

1 ΥΠΟΜΝΗΜΑ ΤΜΗMA ΔΙΕΘΝΩΝ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ Υπόμνημα Εσωτερικής Αξιολόγησης Ακαδημαϊκά έτη Θεσσαλονίκη 1

2 ΥΠΟΜΝΗΜΑ Περιεχόμενα Ακαδημαϊκά έτη Εισαγωγή Η διαδικασία της εσωτερικής αξιολόγησης Θετικά στοιχεία και δυσκολίες που παρουσιάστηκαν κατά τη διαδικασία της εσωτερικής αξιολόγησης Προτάσεις του Τμήματος για τη βελτίωση της διαδικασίας Παρουσίαση του Τμήματος Γεωγραφική θέση του Τμήματος Στελέχωση του Τμήματος σε διδακτικό, διοικητικό και εργαστηριακό προσωπικό, κατά την τελευταία πενταετία Αριθμός και κατανομή των φοιτητών ανά επίπεδο σπουδών (προπτυχιακοί, μεταπτυχιακοί, διδακτορικοί) κατά την τελευταία πενταετία Σκοπός και στόχοι του Τμήματος Διοίκηση του Τμήματος Ποιοι εσωτερικοί κανονισμοί υπάρχουν στο Τμήμα; Προγράμματα Σπουδών Πρόγραμμα Προπτυχιακών Σπουδών Πώς κρίνετε το βαθμό ανταπόκρισης του Προγράμματος Προπτυχιακών Σπουδών στους στόχους του Τμήματος και στις απαιτήσεις της κοινωνίας; Πώς κρίνετε τη δομή, τη συνεκτικότητα και τη λειτουργικότητα του Προγράμματος Προπτυχιακών Σπουδών; Πώς κρίνετε το εξεταστικό σύστημα; Πώς κρίνετε τη διεθνή διάσταση του Προγράμματος Προπτυχιακών Σπουδών; Πώς κρίνετε την πρακτική άσκηση των φοιτητών; Προγράμματα Μεταπτυχιακών Σπουδών

3 ΥΠΟΜΝΗΜΑ Τίτλοι και κατευθύνσεις των Προγραμμάτων Μεταπτυχιακών Σπουδών Τμήματα και Ιδρύματα που συμμετέχουν στα Προγράμματα Μεταπτυχιακών Σπουδών Πώς κρίνετε τον βαθμό ανταπόκρισης των Προγραμμάτων Μεταπτυχιακών Σπουδών στους στόχους του Τμήματος και τις απαιτήσεις της κοινωνίας; Πώς κρίνετε τη δομή, τη συνεκτικότητα και τη λειτουργικότητα των Προγραμμάτων Μεταπτυχιακών Σπουδών; Πώς κρίνετε το εξεταστικό σύστημα; Πώς κρίνετε τη χρηματοδότηση των Προγραμμάτων Μεταπτυχιακών Σπουδών; Πώς κρίνετε τη διαδικασία επιλογής των μεταπτυχιακών φοιτητών; Πώς κρίνετε τη διεθνή διάσταση των Προγραμμάτων Μεταπτυχιακών Σπουδών; Πρόγραμμα Διδακτορικών Σπουδών Πώς κρίνετε τον βαθμό ανταπόκρισης του Προγράμματος Διδακτορικών Σπουδών στους στόχους του Τμήματος και τις απαιτήσεις της κοινωνίας; Πώς κρίνετε τη δομή του Προγράμματος Διδακτορικών Σπουδών; Πώς κρίνετε το εξεταστικό σύστημα; Πώς κρίνετε τη διαδικασία επιλογής των υποψηφίων διδακτόρων; Πώς κρίνετε την οργάνωση σεμιναρίων και ομιλιών; Πώς κρίνετε τη διεθνή διάσταση του Προγράμματος Διδακτορικών Σπουδών; Διδακτικό έργο Πώς κρίνετε την αποτελεσματικότητα του διδακτικού προσωπικού; Πώς κρίνετε την ποιότητα και αποτελεσματικότητα της διδακτικής διαδικασίας; Πώς κρίνετε την οργάνωση και την εφαρμογή του διδακτικού έργου; Πώς κρίνετε τα εκπαιδευτικά βοηθήματα; Πώς κρίνετε τα διαθέσιμα μέσα και υποδομές ; Πώς κρίνετε τον βαθμό αξιοποίησης των τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών; 67 3

4 ΥΠΟΜΝΗΜΑ 4.7. Πώς κρίνετε την αναλογία διδασκόντων/διδασκομένων και τη μεταξύ τους συνεργασία; Πώς κρίνετε τον βαθμό σύνδεσης της διδασκαλίας με την έρευνα; Πώς κρίνετε τις συνεργασίες με εκπαιδευτικά κέντρα του εσωτερικού και του εξωτερικού και με το κοινωνικό σύνολο; Πώς κρίνετε την κινητικότητα του διδακτικού προσωπικού και των φοιτητών; Ερευνητικό έργο Πώς κρίνετε την προαγωγή της έρευνας στο πλαίσιο του Τμήματος; Πώς κρίνετε τα ερευνητικά προγράμματα και έργα που εκτελούνται στο Τμήμα; Πώς κρίνετε τις διαθέσιμες ερευνητικές υποδομές; Πώς κρίνετε τις επιστημονικές δημοσιεύσεις των μελών του διδακτικού προσωπικού του Τμήματος κατά την τελευταία πενταετία; Πώς κρίνετε τον βαθμό αναγνώρισης της έρευνας που γίνεται στο Τμήμα από τρίτους; Πώς κρίνετε τις ερευνητικές συνεργασίες του Τμήματος; Πώς κρίνετε τις διακρίσεις και τα βραβεία ερευνητικού έργου που έχουν απονεμηθεί σε μέλη του Τμήματος; Πώς κρίνετε τον βαθμό συμμετοχής των φοιτητών/ σπουδαστών στην έρευνα; Σχέσεις με κοινωνικούς/πολιτιστικούς/παραγωγικούς (ΚΠΠ) φορείς Πώς κρίνετε τις συνεργασίες του Τμήματος με κοινωνικούς/πολιτιστικούς/ παραγωγικούς (ΚΠΠ) φορείς; Πώς κρίνετε τη δυναμική του Τμήματος για ανάπτυξη συνεργασιών με ΚΠΠ φορείς; Πώς κρίνετε τις δραστηριότητες του Τμήματος προς την κατεύθυνση της ανάπτυξης και ενίσχυσης συνεργασιών με ΚΠΠ φορείς; Πώς κρίνετε τον βαθμό σύνδεσης της συνεργασίας με ΚΠΠ φορείς με την εκπαιδευτική διαδικασία; Πώς κρίνετε τη συμβολή του Τμήματος στην τοπική, περιφερειακή και εθνική ανάπτυξη;

5 ΥΠΟΜΝΗΜΑ 7. Στρατηγική ακαδημαϊκής ανάπτυξης Πώς κρίνετε τη στρατηγική ακαδημαϊκής ανάπτυξης του Τμήματος; Πώς κρίνετε τη διαδικασία διαμόρφωσης στρατηγικής ακαδημαϊκής ανάπτυξης του Τμήματος; Διοικητικές υπηρεσίες και υποδομές Πώς κρίνετε την αποτελεσματικότητα των διοικητικών και τεχνικών υπηρεσιών; Πώς κρίνετε τις υπηρεσίες φοιτητικής μέριμνας; Πώς κρίνετε τις υποδομές πάσης φύσεως που χρησιμοποιεί το Τμήμα; Πώς κρίνετε τον βαθμό αξιοποίησης νέων τεχνολογιών από τις διάφορες υπηρεσίες του Τμήματος (πλην εκπαιδευτικού και ερευνητικού έργου); Πώς κρίνετε τον βαθμό διαφάνειας και την αποτελεσματικότητα στη χρήση υποδομών και εξοπλισμού; Πώς κρίνετε τον βαθμό διαφάνειας και την αποτελεσματικότητα στη διαχείριση οικονομικών πόρων; Συμπεράσματα Ποια, κατά την γνώμη σας, είναι τα κυριότερα θετικά και αρνητικά σημεία του Τμήματος, όπως αυτά προκύπτουν μέσα από την Έκθεση Εσωτερικής Αξιολόγησης; Διακρίνετε ευκαιρίες αξιοποίησης των θετικών σημείων και ενδεχόμενους κινδύνους από τα αρνητικά σημεία; Σχέδια βελτίωσης Περιγράψτε το βραχυπρόθεσμο σχέδιο δράσης από το Τμήμα για την άρση των αρνητικών και την ενίσχυση των θετικών σημείων Περιγράψτε το μεσοπρόθεσμο σχέδιο δράσης από το Τμήμα για την άρση των αρνητικών και την ενίσχυση των θετικών σημείων Διατυπώστε προτάσεις προς δράση από τη Διοίκηση του Ιδρύματος Διατυπώστε προτάσεις προς δράση από την Πολιτεία Παραρτήματα 124 5

6 ΥΠΟΜΝΗΜΑ Εισαγωγή 1. Η διαδικασία της εσωτερικής αξιολόγησης Το Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών, εφαρμόζοντας τη σχετική νομοθεσία για τη διασφάλιση της ποιότητας στην ανώτατη εκπαίδευση (Ν. 3374/2005, Ν. 3577/2007, Ν.3794/2009), προχώρησε στη διαδικασία τής εσωτερικής αξιολόγησης του έργου του, προσπαθώντας να αξιοποιήσει με τον καλύτερο τρόπο το πλαίσιο αξιολόγησης που θεσπίστηκε από την Αρχή Διασφάλισης της Ποιότητας στην Ανώτατη Εκπαίδευση (Α.ΔΙ.Π) και τη Μονάδα Διαχείρισης Ποιότητας (ΜΟ.ΔΙ.Π.) του Πανεπιστημίου. Σύμφωνα με την ΑΔΙΠ, η Εσωτερική Αξιολόγηση είναι μια επαναλαμβανόμενη συμμετοχική διαδικασία, με σκοπό να αποτυπώσει την υπάρχουσα κατάσταση στο Τμήμα, να αναδείξει όλα τα χαρακτηριστικά της λειτουργίας του, θετικά και αρνητικά, και να διατυπώσει κριτική άποψη για την ποιότητα του επιτελούμενου έργου του με βάση αντικειμενικά κριτήρια και δείκτες κοινής συναίνεσης και γενικής αποδοχής. Πιο συγκεκριμένα, οι επιδιωκόμενοι στόχοι είναι οι ακόλουθοι: Η τεκμηριωμένη ανάδειξη των πεπραγμένων του Τμήματος, σε επίπεδο ακαδημαϊκό, επιστημονικό και κοινωνικό. Η παρακολούθηση και βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών από τα μέλη του διδακτικού, ερευνητικού, τεχνικού και διοικητικού προσωπικού τού Τμήματος προς όλα τα μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας του Τμήματος και του Ιδρύματος Η επισήμανση σημείων που χρήζουν βελτίωσης και ο προσδιορισμός των ενεργειών βελτίωσης Με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης του Τμήματος, ορίστηκε η Ομάδα Εσωτερικής Αξιολόγησης (ΟΜΕΑ) η οποία έχει την ευθύνη της εσωτερικής αξιολόγησης, δηλαδή της απογραφής, επεξεργασίας και παρουσίασης των σχετικών στοιχείων. Ως μέλη Για την πληρέστερη αξιολογική αποτύπωση των ποιοτικών στοιχείων που αφορούν την αξιολόγηση, η διαδικασία που ακολουθήθηκε έλαβε υπόψη τα εξής: α) Την έκθεση της Ομάδας Εσωτερικής Αξιολόγησης (ΟΜΕΑ - Καθηγητές Παρασκευή Νάσκου-Περράκη και Νικόλαος Παπασυριόπουλος). 6

7 ΥΠΟΜΝΗΜΑ β) Την απογραφή του διδακτικού και επιστημονικού έργου, των υποδομών, του προσωπικού υποστήριξης, του διοικητικού έργου, καθώς και την ποιοτική επεξεργασία των στοιχείων αυτών. γ) Tα αποτελέσματα της επεξεργασίας των στοιχείων που προήλθαν από την διαχρονική εξαμηνιαία αξιολόγηση κάθε μαθήματος και διδάσκοντος από τους φοιτητές μέσω της συμπλήρωσης τυποποιημένου ερωτηματολογίου αξιολόγησης. δ) Τα αποτελέσματα της επεξεργασίας των στοιχείων που προήλθαν από (i) τα ατομικά απογραφικά δελτία των μελών ΔΕΠ, και (ii) τα απογραφικά δελτία για κάθε διδασκόμενο μάθημα, καθώς και επεξεργασία των στοιχείων αυτών. Για την ολοκλήρωση της διαδικασίας αξιολόγησης και τη συγγραφή του παρόντος Υπομνήματος συνεργάστηκαν τα μέλη ΔΕΠ, ΕΕΔΙΠ, ΕΤΕΠ και Διοικητικού προσωπικού που αναφέρονται στον Πίνακα 1. Πίνακας 1. Το προσωπικό του Τμήματος που εργάστηκε για τη συγγραφή της Έκθεσης Εξωτερικής Αξιολόγησης Μέλη ΔΕΠ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ Κουσκουβέλης Ηλίας (Κοσμήτορας Σχολής) Νάσκου-Περράκη Παρασκευή Παπασυριόπουλος Νικόλαος Σκουλάς Γεώργιος Σπυρόπουλος Γεώργιος ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΕΣ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ Βοσκόπουλος Γεώργιος (Πρόεδρος Τμήματος) Ζαφειρόπουλος Κωνσταντίνος Καρβουναράκης Θεοδόσιος Μπιτζένης Αριστείδης Πορφυρίδης Ιωάννης ΕΠΙΚΟΥΡΟΙ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ Αναγνωστοπούλου Δέσποινα Κουλακιώτης Αθανάσιος Κωνσταντινίδης Ιωάννης Λίτσας Σπυρίδων Μπέλλου Φωτεινή Παπαδόπουλος Ιωάννης Σκιαδάς Δημήτριος ΛΕΚΤΟΡΕΣ Βασιλειάδης Νικόλαος Κιόχος Απόστολος Μακρής Σπυρίδων Μπουτσιούκη Σοφία Μέλη ΕΕΔΙΠ Δημητρίου Μαρία Μέλη ΕΤΕΠ Βαγιάνος Δημήτριος Διοικητικό προσωπικό Οφλούδη Αναστασία (Προϊσταμένη Γραμματείας) Καϋμένη Νικολέττα Με σύμβαση έργου Αδαμαντίδου Αδαμαντία (ΠΜΣ) Δεληγεωργίου Ευαγγελία Κακάνη Αικατερίνη (ΠΜΣ) Χατζηπαναγιώτου Μάνια 7

8 ΥΠΟΜΝΗΜΑ Η σύνταξη του παρόντος υπομνήματος ακολούθησε ένα προτεινόμενο από την ΑΔΙΠ πρότυπο σχήμα, το οποίο συμπληρώθηκε με πρόσθετο υλικό. Η χρήση του προτεινόμενου ενιαίου πρότυπου σχήματος επιβάλλεται από την ανάγκη αναγωγής των στοιχείων και των συμπερασμάτων που αφορούν το Τμήμα στο επίπεδο ιδρύματος, του Πανεπιστημίου, αλλά και σε εθνικό επίπεδο. Είναι αυτονόητο ότι οι παρεκκλίσεις από το πρότυπο σχήμα και η πρόσθεση ή η εξειδίκευση κριτηρίων και δεικτών απηχούν τις ιδιαιτερότητες του Τμήματος Θετικά στοιχεία και δυσκολίες που παρουσιάστηκαν κατά τη διαδικασία της εσωτερικής αξιολόγησης Η διαδικασία της αξιολόγησης διεξήχθη ομαλά εντός των χρονικών πλαισίων που είχαν τεθεί από την αρχή, χωρίς ιδιαίτερες δυσκολίες ή προβλήματα. Αξιολογήθηκαν τα μαθήματα που διδάσκονται στο Τμήμα, καθώς και το ερευνητικό και διδακτικό έργο όλων των μελών ΔΕΠ του Τμήματος. Για την αξιολόγηση αυτή συνεργάστηκαν όλοι οι συμμετέχοντες, μέλη ΔΕΠ, μέλη ΕΕΔΙΠ και ΕΤΕΠ και διοικητικό προσωπικό. Τα θετικά στοιχεία που προέκυψαν από την διαδικασία αξιολόγησης του Τμήματος ήταν ότι, τόσο ως διαδικασία όσο και ως προς το τελικό αποτέλεσμα, αντιμετωπίσθηκε ως μια διαδικασία αποτίμησης του συνολικού έργου που συντελείται σε αυτό, καθώς και ως ουσιαστική διεργασία για τη βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών και των προοπτικών του Τμήματος. Η κύρια δυσκολία που αντιμετωπίστηκε κατά τη διαδικασία αξιολόγησης συνίστανται στην έλλειψη υποδομής και επαρκούς προσωπικού που να μπορεί να αναλάβει αποκλειστικά και να ολοκληρώσει τη διαδικασία αξιολόγησης (π.χ., συλλογή δεδομένων, οργάνωση και παρακολούθηση της διαδικασίας συλλογής στοιχείων από πολλά μέλη ΔΕΠ και εξωτερικούς συνεργάτες-διδάσκοντες με το ΠΔ 407/80, καταγραφή και επεξεργασία των ποικίλων δεδομένων και τελική επιμέλεια της Έκθεσης Αξιολόγησης). Τις εργασίες αυτές ανέλαβαν να διεκπεραιώσουν τα μέλη του Τμήματος που (όπως προκύπτει και από το παρόν υπόμνημα) είναι ήδη πολύ επιβαρυμένα με διοικητικά καθήκοντα. 8

9 ΥΠΟΜΝΗΜΑ 1.3. Προτάσεις του Τμήματος για τη βελτίωση της διαδικασίας Προτείνεται στο μέλλον να ακολουθείται μία πιο συνοπτική διαδικασία, δηλαδή περιοδικά να ζητείται αξιολόγηση που να εστιάζει σε ορισμένα σημεία που κρίνεται σκόπιμο κάθε φορά, είτε σε ορισμένες ενότητες. Έτσι, η αξιολόγηση του Τμήματος θα επικαιροποιείται μόνο στα σημεία που χρειάζεται και δεν θα επαναλαμβάνονται τα σημεία στα οποία δεν υπήρξε κάποια μεταβολή. Τέλος, διαπιστώθηκε ότι η έλλειψη επαρκούς προσωπικού που θα ασχολείται συστηματικά με τη διαδικασία αξιολόγησης δημιουργεί μεγάλες δυσκολίες. Σχεδόν όλα τα μέλη ΔΕΠ του Τμήματος (των οποίων ο αριθμός είναι ούτως ή άλλως μικρός) και το σύνολο του προσωπικού (διοικητικού, ΕΕΔΙΠ, ΕΤΕΠ) πήραν μέρος στη διαδικασία, εις βάρος άλλων, πιεστικών, καθηκόντων τους. Το Τμήμα θεωρεί ότι εφεξής είναι απαραίτητο να λειτουργεί διαφορετικά η σχετική με την αξιολόγηση Επιτροπή και να προβλεφθεί διαδικασία και δαπάνη, ώστε η συλλογή υλικού για τεκμηρίωση και την αξιολόγηση να είναι διαρκής. 9

10 ΥΠΟΜΝΗΜΑ 2. Παρουσίαση του Τμήματος 2.1. Γεωγραφική θέση του Τμήματος Το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας εδρεύει στη Θεσσαλονίκη, μια πόλη περίπου κατοίκων, και είναι το δεύτερο ΑΕΙ της πόλης με αριθμό προπτυχιακών φοιτητών μεγαλύτερο των Το Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών (ΔΕΣ) είναι το τρίτο κατά σειρά τμήμα που δημιουργήθηκε στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας το Το ΤΔΕΣ στεγάζεται στον πύργο ΚΖ του Πανεπιστημίου Μακεδονίας. Συγκεκριμένα, το Τμήμα ΔΕΣ διαθέτει: Μια Αίθουσα στον 3ο όροφο του πύργου ΚΖ (αρ. 335), η οποία χρησιμοποιείται για τις Γενικές Συνελεύσεις του Τμήματος ΔΕΣ, καθώς επίσης και για μεταπτυχιακά μαθήματα, διαλέξεις, κλπ., η οποία χρησιμοποιείται και από το Τμήμα ΒΣΑΣ. Είκοσι τρία ανεξάρτητα γραφεία (στον 3ο και 4ο όροφο του πύργου ΚΖ) στα οποία στεγάζονται 20 μέλη ΔΕΠ, στα οποία φιλοξενούνται οι διδάσκοντες βάσει του ΠΔ 407/80, οι υποψήφιοι διδάκτορες και οι εξωτερικοί συνεργάτες των μελών ΔΕΠ που εργάζονται σε προγράμματα ερευνητικά κ.ά. Ειδικά σε ένα γραφείο (αρ. 433, στον 4ο όροφο του πύργου ΚΖ) συστεγάζονται προσωρινά 1 μέλος ΔΕΠ, οι ειδικοί επιστήμονες που διδάσκουν στο Τμήμα με το ΠΔ 407/80 και οι υποψήφιοι διδάκτορες του Τμήματος. Επίσης, ένα γραφείο έχει παραχωρηθεί σε μέλος ΔΕΠ του Τμήματος ΜΕΤ. Ένα γραφείο (στον 3 ο όροφο), στο οποίο στεγάζεται το Εργαστήριο Διεθνών Σχέσεων και Ευρωπαϊκής Ολοκλήρωσης, χρησιμοποιείται σε καθημερινή βάση από 1 διδάκτορα και 3 υποψήφιους διδάκτορες, περιστασιακά από φοιτητές. Μια Αίθουσα (αρ. 435, στον 4ο όροφο του πύργου ΚΖ) στην οποία εδρεύει το εργαστήριο ηλεκτρονικών υπολογιστών του Τμήματος, και στην οποία στεγάζεται το μέλος ΕΤΕΠ που έχει την ευθύνη λειτουργίας του εργαστηρίου. Για τη διδασκαλία των μαθημάτων του Τμήματος διατίθενται από το Πανεπιστήμιο ένας αριθμός αμφιθεάτρων, συνήθως δύο, τα αμφιθέατρα 4 και 5, αλλά και αιθουσών, φυσικά από κοινού με άλλα Τμήματα, στον πρώτο όροφο του Πανεπιστημίου. 10

11 ΥΠΟΜΝΗΜΑ Η Γραμματεία του Τμήματος βρίσκεται στον ημιώροφο και οι γραμματείες των μεταπτυχιακών στον πρώτο και τέταρτο όροφο Στελέχωση του Τμήματος σε διδακτικό, διοικητικό και εργαστηριακό προσωπικό, κατά την τελευταία πενταετία Το Τμήμα ιδρύθηκε ως Τμήμα Διεθνών Ευρωπαϊκών Οικονομικών Σπουδών (Δ.Ε.Ο.Σ.) το 1990 με βάση το Π.Δ. 147 (ΦΕΚ 56/ , τ. Α ). Η ίδρυση του Τμήματος συντελείται ταυτόχρονα με τη μετονομασία της Ανώτατης Βιομηχανικής Σχολής Θεσσαλονίκης (ΑΒΣΘ) σε Πανεπιστήμιο Μακεδονίας. Λίγο αργότερα το Τμήμα μετονομάστηκε σε Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Οικονομικών και Πολιτικών Σπουδών (Δ.Ε.Ο.Π.Σ.) βάσει του ΠΔ 122/93 (ΦΕΚ 53/ , τ. Α ) και, τέλος, σε Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών (Δ.Ε.Σ.) βάσει του ΠΔ 60/08 (ΦΕΚ 91/ , τ. Α ), ώστε να υπάρξει ταυτότητα ομοιομορφίας μεταξύ των τριών Τμημάτων της χώρας (Πανεπιστημίων Μακεδονίας, Παντείου και Πειραιώς) και χωρίς να υπάρξει άλλου είδους μεταβολή. Προβλέπεται η λειτουργία δύο κατευθύνσεων εξειδίκευσης του Τμήματος, μία από τις οποίες επιλέγουν οι φοιτητές στο 6 ο εξάμηνο: α. Πολιτικές Σπουδές και Διπλωματία και β. Διεθνείς και Ευρωπαϊκές Οικονομικές Σπουδές Με το Π.Δ. 88/2013 (ΦΕΚ 129/ , τ. Α ), στο πλαίσιο της υλοποίησης του σχεδίου «Αθηνά» στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, το Τμήμα ΔΕΣ εντάχθηκε στη Σχολή Κοινωνικών, Ανθρωπιστικών Επιστημών και Τεχνών του Παν/μίου Μακεδονίας, μαζί με τα Τμήματα Εκπαιδευτικής και Κοινωνικής Πολιτικής (ΕΚΠ) και Μουσικής Επιστήμης και Τέχνης (ΜΕΤ), διατηρώντας αναλλοίωτη τη φυσιογνωμία του. Πρώτος Κοσμήτορας της Σχολής αναδείχθηκε το μέλος ΔΕΠ του Τμήματος ΔΕΣ και πρώην Πρύτανης του Παν/μίου Μακεδονίας, Καθηγητής Ηλίας Κουσκουβέλης. Το Τμήμα είναι αυτοδύναμο. Στο τέλος του έτους 2013, το προσωπικό του απαρτίζεται από: 20 μέλη ΔΕΠ (5 Καθηγητές, 5 Αναπληρωτές Καθηγητές, 7 Επίκουρους Καθηγητές και 3 Λέκτορες), 1 μέλος ΕΕΔΙΠ, 1 μέλος ΕΤΕΠ, 4 μέλη προσωπικού στη Γραμματεία και την Εκτελούσα Καθήκοντα Προϊσταμένης Γραμματείας, 2 μέλη προσωπικού στις Γραμματείες των δύο Προγραμμάτων Μεταπτυχιακών Σπουδών. Από τα 6 μέλη, μία μόνο είναι δημόσια υπάλληλος, μία 11

12 ΥΠΟΜΝΗΜΑ αορίστου χρόνου, ενώ 4 εργάζονται με συμβάσεις έργου, των οποίων η δαπάνη καλύπτεται αποκλειστικά από πόρους του Τμήματος. 12

13 Πίνακας 2. Εξέλιξη του προσωπικού του Τμήματος ΥΠΟΜΝΗΜΑ * Α Θ Α Θ Α Θ Α Θ Α Θ Α Θ Καθηγητές Σύνολο Από εξέλιξη Νέες προσλήψεις Συνταξιοδοτήσεις Παραιτήσεις 1 Αναπληρωτές Καθηγητές Σύνολο Από εξέλιξη Νέες προσλήψεις Συνταξιοδοτήσεις Παραιτήσεις Επίκουροι Καθηγητές Σύνολο Από εξέλιξη Νέες προσλήψεις 2 1 Συνταξιοδοτήσεις Παραιτήσεις 2 Λέκτορες Σύνολο Νέες προσλήψεις Συνταξιοδοτήσεις Παραιτήσεις 1 Μέλη ΕΕΔΙΠ Σύνολο Διδάσκοντες επί συμβάσει** Σύνολο Τεχνικό προσωπικό Σύνολο εργαστηρίων Διοικητικό προσωπικό Σύνολο

14 ΥΠΟΜΝΗΜΑ Αριθμός και κατανομή των φοιτητών ανά επίπεδο σπουδών (προπτυχιακοί, μεταπτυχιακοί, διδακτορικοί) κατά την τελευταία πενταετία Από της συστάσεως του Τμήματος και μέχρι το τέλος του 2013 έχουν αποφοιτήσει από το Τμήμα άτομα. Όπως δείχνει το Γράφημα 1, ο συνολικός αριθμός των ενεργών προπτυχιακών φοιτητών στο Τμήμα είναι Γράφημα 1. Εξέλιξη του αριθμού των προπτυχιακών, μεταπτυχιακών και διδακτορικών φοιτητών Σημειώνεται ότι, ενώ το Τμήμα ζητάει περίπου 80 άτομα κατ' έτος από το Υπουργείο Παιδείας, ο τελικός αριθμός των εισαγομένων φοιτητών καταλήγει να είναι πολύ μεγαλύτερος (Βλέπε Γράφημα 2 και Πίνακα 3). 14

15 ΥΠΟΜΝΗΜΑ Γράφημα 2. Εξέλιξη αριθμού νεοεισερχομένων προπτυχιακών φοιτητών στο Τμήμα Πίνακας 3. Εξέλιξη του αριθμού των νέο-εισερχομένων προπτυχιακών φοιτητών του Τμήματος Εισαχθέντες με: Εισαγωγικές εξετάσεις Μετεγγραφές (εισροές προς το Τμήμα) Μετεγγραφές (εκροές προς άλλα Τμήματα)** Κατατακτήριες εξετάσεις 2 ΑΕΙ 4 ΑΕΙ 2 ΑΕΙ 2 ΑΕΙ 2 ΑΕΙ 3 ΑΕΙ (Πτυχιούχοι ΑΕΙ/ΤΕΙ) 6 ΤΕΙ 9 ΤΕΙ 6 ΤΕΙ 6 ΤΕΙ 6 ΤΕΙ 9 ΤΕΙ 4 υπερδιετούς Άλλες κατηγορίες Σύνολο ** Αλλοδαποί φοιτητές (εκτός προγραμμάτων ανταλλαγών) ** Προσοχή: ο αριθμός των εκροών πρέπει να αφαιρεθεί κατά τον υπολογισμό του Συνόλου. **Στο σύνολο των Μετεγγραφών (εκροών προς άλλα Τμήματα) συμπεριλαμβάνεται το σύνολο των διαγραφέντων φοιτητών έως και σήμερα. 15

16 ΥΠΟΜΝΗΜΑ Ο αριθμός των μεταπτυχιακών φοιτητών στα δύο προγράμματα είναι σταθερός, δηλαδή 40 εισακτέοι στις Διεθνείς Σπουδές και 20 στις Ευρωπαϊκές Πολιτικές Νεολαίας κατ έτος (βλ. Γράφημα 3). Αξίζει να σημειωθεί ότι οι μεταπτυχιακοί φοιτητές επιλέγονται με μια αυστηρή διαδικασία αδιάβλητων εξετάσεων, που οδηγεί ενίοτε σε κάποιες αυξομειώσεις. Τέλος, ο αριθμός των ενεργών υποψήφιων διδακτόρων του Τμήματος την τελευταία πενταετία κυμαίνεται από 25 ως 37 κατ έτος. Πρέπει να σημειωθεί ότι το ενδιαφέρον είναι πολύ μεγαλύτερο, αλλά υπάρχουν μέλη ΔΕΠ που απορρίπτουν υποψηφιότητες, οι οποίες κατά την άποψή τους δεν πληρούν τις αναγκαίες ουσιαστικές προϋποθέσεις. Γράφημα 3. Εξέλιξη του αριθμού των Μεταπτυχιακών φοιτητών και υποψηφίων διδακτόρων του Τμήματος ΔΕΣ 16

17 2.3. Σκοπός και στόχοι του Τμήματος ΥΠΟΜΝΗΜΑ Ποιοι είναι οι στόχοι και οι σκοποί του Τμήματος σύμφωνα με το ΦΕΚ ίδρυσής του; Σύμφωνα με το Π.Δ. 147 (ΦΕΚ 56/ , τ. Α ), αποστολή του ΔΕΟΣ ήταν: 1. η προαγωγή και μετάδοση της γνώσης με την έρευνα και τη διδασκαλία στο χώρο των διεθνών και ευρωπαϊκών οικονομικών σχέσεων. 2. η κατάρτιση στελεχών για την κάλυψη εξειδικευμένων αναγκών της χώρας στον τομέα των εξωτερικών συναλλαγών και ειδικότερα στις σχέσεις της Ελλάδας με τις Ευρωπαϊκές Κοινότητες. Σύμφωνα με το άρθρο 2 του Π.Δ. 122/1993, αποστολή του Τμήματος ΔΕΟΠΣ έγινε: 1. η προαγωγή και μετάδοση της γνώσης με την έρευνα και τη διδασκαλία στη μελέτη αποκλειστικά και μόνο των Διεθνών και Ευρωπαϊκών Οικονομικών, της Πολιτικής Επιστήμης, της Εξωτερικής Πολιτικής και Διπλωματίας, των συγκριτικών κοινωνικών θεσμών, των θεσμών των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων και των Διεθνών Οργανισμών, και 2. η κατάρτιση στελεχών για την κάλυψη εξειδικευμένων αναγκών της χώρας, ιδιαιτέρως για τη στελέχωση υπηρεσιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι παραπάνω στόχοι παρέμειναν σταθεροί και κατά την τροποποίηση του ονόματος του Τμήματος σε ΔΕΣ (Βλ. παραπάνω 2.2.1) Πώς αντιλαμβάνεται σήμερα η ακαδημαϊκή κοινότητα του Τμήματος τους στόχους και τους σκοπούς του Τμήματος; Η ακαδημαϊκή κοινότητα του Τμήματος αντιλαμβάνεται ως στόχους και σκοπούς του Τμήματος: 1. την άριστη ποιότητα σπουδών σε βασική και εφαρμοσμένη γνώση των αντικειμένων που υπηρετεί το Τμήμα, μέσα σε πνεύμα ανθρωπισμού και αλληλεγγύης, με συναίσθηση του διεθνούς και Ευρωπαϊκού γίγνεσθαι, 2. την προετοιμασία και εξοικείωση των φοιτητών του Τμήματος με τις πραγματικές, κατά το δυνατόν, εσωτερικές και διεθνείς συνθήκες εργασίας, 3. την προσαρμογή της εκπαιδευτικής λειτουργίας του Τμήματος και του αντικειμένου σπουδών στο ευρύ και διαρκώς εξελισσόμενο επιστημονικό πεδίο των Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών, 4. την υψηλού επιπέδου έρευνα σε όλα τα γνωστικά αντικείμενα που υπηρετεί το Τμήμα, 5. την παρουσίαση και προβολή του έργου που παράγεται στο Τμήμα σε εθνικό και διεθνές επίπεδο, 17

18 ΥΠΟΜΝΗΜΑ 6. τη συνεισφορά σε δραστηριότητες που προάγουν την επιστήμη στις σχετικές με το τμήμα γνωστικές περιοχές, και 7. τη συνεισφορά στην κοινωνία σε τομείς των οποίων άπτεται η δραστηριότητα του Τμήματος. Οι παραπάνω στόχοι επιδιώκονται αντίστοιχα: 1. με την έμφαση στην ποιότητα σε επίπεδο σπουδών, καθώς και κατά περίπτωση την ανάθεση εργασιών στους φοιτητές, 2. με την προσαρμογή του Προγράμματος Σπουδών στα νεότερα δεδομένα των δύο κατευθύνσεων του Τμήματος, την ανανέωση των γνωστικών αντικειμένων και τον εμπλουτισμό των μαθημάτων, 3. με τις δημοσιεύσεις της ακαδημαϊκής κοινότητας του Τμήματος σε έγκυρα ελληνικά και διεθνή περιοδικά, αλλά και την ενθάρρυνση των φοιτητών, κυρίως των μεταπτυχιακών/διδακτορικών, για συμμετοχή σε ερευνητικά συνέδρια και προγράμματα, 4. με την αξιοσημείωτη συμμετοχή των μελών ΔΕΠ του Τμήματος τόσο σε ελληνικά και διεθνή συνέδρια, όσο και σε ερευνητικά προγράμματα, ελληνικά και διεθνή, 5. με τη μεγάλη συμμετοχή των μελών ΔΕΠ σε συνεργασίες με άλλες εκπαιδευτικές δομές, καθώς και κοινωνικούς, πολιτιστικούς και παραγωγικούς φορείς, και 6. με την κοινωνική προσφορά των μελών ΔΕΠ, π.χ., διαλέξεις προς το κοινό και τα ΜΜΕ σχετικά με τα αντικείμενα που θεραπεύει το Τμήμα, ιδιαιτέρως δε σε περιόδους κρίσιμων διεθνών εξελίξεων Υπάρχει απόκλιση των επίσημα διατυπωμένων (στο ΦΕΚ ίδρυσης) στόχων του Τμήματος από εκείνους που σήμερα το Τμήμα θεωρεί ότι πρέπει να επιδιώκει; Δεν υπάρχει απόκλιση των επίσημα διατυπωμένων στόχων του Τμήματος από εκείνους που το Τμήμα επιδιώκει Επιτυγχάνονται οι στόχοι που σήμερα το Τμήμα θεωρεί ότι πρέπει να επιδιώκει; Αν όχι, ποιοι παράγοντες δρουν αποτρεπτικά ή ανασταλτικά στην προσπάθεια αυτή; Οι στόχοι και οι σκοποί της λειτουργίας του Τμήματος υλοποιούνται σε μεγάλο βαθμό, καθόσον τα προγράμματα προπτυχιακών και μεταπτυχιακών σπουδών παρέχουν στους φοιτητές γνώσεις σε ένα εύρος επιστημονικών πεδίων, αλλά και 18

19 ΥΠΟΜΝΗΜΑ εξειδικευμένη κατάρτιση μέσα από τα αντικείμενα που διδάσκονται στις δύο κατευθύνσεις. Επίσης, οι διάφορες δραστηριότητες που προσφέρονται στους φοιτητές κατά τη διάρκεια των σπουδών τους στο Τμήμα ΔΕΣ συμβάλλουν στην ανάπτυξη από μέρους τους σύνθετων ικανοτήτων και δια βίου μαθησιακής δυναμικής. Τέλος, οι περισσότεροι στόχοι που το Τμήμα θεωρεί ότι πρέπει να επιδιώκει, και οι οποίοι περιγράφονται παραπάνω, επιτυγχάνονται χάρη στα υψηλά κίνητρα και την πρόσθετη προσωπική συνεισφορά της ακαδημαϊκής κοινότητας του Τμήματος. Οι στόχοι αυτοί διασφαλίζονται με: την αξιολόγηση εκ μέρους των φοιτητών της γενικότερης απόδοσης του διδακτικού προσωπικού στο έργο τους, ώστε να υπάρχει ανατροφοδότηση με στόχο τη βελτίωση ή και επαναπροσδιορισμό του έργου τους, την ακαδημαϊκή εξέλιξη των μελών ΔΕΠ στις επόμενες βαθμίδες, γεγονός που προϋποθέτει την από μέρους τους προαγωγή της επιστήμης μέσω ερευνητικού έργου, την προσφορά των μελών ΔΕΠ σε δομές τόσο εντός του Πανεπιστημίου, όσο και εκτός, τη συνεργασία του Τμήματος με άλλα Πανεπιστημιακά Τμήματα και Σχολές τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό (ανταλλαγές φοιτητών και μελών ΔΕΠ στα πλαίσια ERASMUS, συνεργασίες/προσκλήσεις διδακτικού προσωπικού ξένων πανεπιστημίων, κλπ.), τη διοργάνωση Ημερίδων και Συνεδρίων, ελληνικών και διεθνών, στα οποία ενισχύονται να συμμετέχουν οι φοιτητές τόσο σε επίπεδο οργάνωσης όσο και παρουσίασης εργασιών, ιδίως εκ μέρους των μεταπτυχιακών φοιτητών. Ανασταλτικά στην επίτευξη των στόχων του Τμήματος λειτουργούν: Η έλλειψη επαρκών χώρων για την ανάπτυξη των δραστηριοτήτων του Τμήματος Η έλλειψη κονδυλίων για την προσφορότερη αντιμετώπιση λειτουργικών αναγκών Η ενασχόληση του διδακτικού προσωπικού με πολλά διοικητικά καθήκοντα. Η μη εγγραφή των αποφοίτων της πολιτικής κατεύθυνσης σπουδών στο Οικονομικό Επιμελητήριο, όπως γίνεται με τους αποφοίτους της οικονομικής κατεύθυνσης. Η έλλειψη συγκεκριμένων επαγγελματικών δικαιωμάτων στη χώρα για τους πολιτικούς επιστήμονες. 19

20 ΥΠΟΜΝΗΜΑ Θεωρείτε ότι συντρέχει λόγος αναθεώρησης των επίσημα διατυπωμένων (στο ΦΕΚ ίδρυσης) στόχων του Τμήματος; Τα μέλη ΔΕΠ θεωρούν ότι δεν υφίσταται λόγος για επίσημη αναθεώρηση των στόχων του Τμήματος Διοίκηση του Τμήματος Όπως όλα τα πανεπιστημιακά τμήματα, το Τμήμα ΔΕΣ διοικείται από τα θεσμικά όργανα που προβλέπονται από την κείμενη νομοθεσία και από τον εσωτερικό κανονισμό λειτουργίας του Πανεπιστημίου: Διοικητικά όργανα Τμήματος: Η Γενική Συνέλευση του Τμήματος Η Γενική Συνέλευση Ειδικής Σύνθεσης του Τμήματος Ο Πρόεδρος του Τμήματος Οι Διευθυντές των δύο Προγραμμάτων Μεταπτυχιακών Σπουδών Το προσωπικό του Τμήματος (βλ Πίνακα 4) είναι: Το διδακτικό προσωπικό κατατάσσεται αντίστοιχα στις βαθμίδες τού Καθηγητή, Αναπληρωτή Καθηγητή, Επίκουρου Καθηγητή, Λέκτορα. Επίσης στο διδακτικό προσωπικό του Τμήματος ανήκουν και οι διδάσκοντες που προσλαμβάνονται ανά εξάμηνο βάσει του Π.Δ. 407/80. Το Ειδικό και Εργαστηριακό Διδακτικό Προσωπικό (Ε.Ε.ΔΙ.Π) Το Ειδικό Τεχνικό και Εργαστηριακό Προσωπικό (Ε.Τ.Ε.Π.) Η Γραμματεία του Τμήματος Οι Γραμματείες των δύο Προγραμμάτων Μεταπτυχιακών Σπουδών Πίνακας 4. Το προσωπικό του Τμήματος ΔΕΣ κατά το ακαδημαϊκό έτος Πρόεδρος Τμήματος: Βοσκόπουλος Γεώργιος Διευθυντής του ΠΜΣ στις Διεθνείς Σπουδές: Καρβουναράκης Θεοδόσιος Διευθυντής του ΠΜΣ στις Ευρωπαϊκές Πολιτικές Νεολαίας: Σπυρόπουλος Γεώργιος 20

21 ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΕΣ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ ΕΠΙΚΟΥΡΟΙ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ ΛΕΚΤΟΡΕΣ Ε.Ε.ΔΙ.Π. Ε.Τ.Ε.Π. ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΠΜΣ Κουσκουβέλης Ηλίας Νάσκου-Περράκη Παρασκευή Παπασυριόπουλος Νικόλαος Σκουλάς Γεώργιος Σπυρόπουλος Γεώργιος Βοσκόπουλος Γεώργιος Ζαφειρόπουλος Κωνσταντίνος Καρβουναράκης Θεοδόσιος Μπιτζένης Αριστείδης Πορφυρίδης Ιωάννης Αναγνωστοπούλου Δέσποινα Κουλακιώτης Αθανάσιος Κωνσταντινίδης Ιωάννης Λίτσας Σπυρίδων Μπέλλου Φωτεινή Παπαδόπουλος Ιωάννης Σκιαδάς Δημήτριος Βασιλειάδης Νικόλαος Κιόχος Απόστολος Μακρής Σπυρίδων Δημητρίου Μαρία Βαγιάνος Δημήτριος Οφλούδη Αναστασία Δεληγεωργίου Ευαγγελία Καϋμένη Νικολέττα Συμεώνογλου Θεοδώρα Χατζηπαναγιώτου Μάνια Αδαμαντίδου Αδαμαντία (ΠΜΣ) Κακάνη Αικατερίνη (ΠΜΣ) ΥΠΟΜΝΗΜΑ 21

22 ΥΠΟΜΝΗΜΑ Επίσης, το Τμήμα έχει έξι Επίτιμους Διδάκτορες και έναν Ομότιμο Καθηγητή : ΕΠΙΤΙΜΟΙ ΔΙΔΑΚΤΟΡΕΣ ΟΜΟΤΙΜΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ 1. Η Αυτού Εξοχότης ο Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας κ. Κάρολος Παπούλιας 2. Η Αυτού Εξοχότης ο τέως Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας κ. Δημήτριος Χριστόφιας 3. Ο Καθηγητής Robert Barro 4. Ο Καθηγητής Kenneth Waltz 5. Ο Καθηγητής Friedrich Schneider 6. H Καθηγήτρια Blanca Vilá-Costa Θερμός Ηλίας Ποιες επιτροπές λειτουργούν στο Τμήμα; Στο Τμήμα θεσμοθετούνται περιοδικά ή έχουν συσταθεί, κατά περίπτωση, οι παρακάτω επιτροπές: α/α Επιτροπές Ρόλος 1 Προγράμματος Σπουδών Παρακολούθηση, έλεγχος και αναμόρφωση του ΠΠΣ 2 Οδηγού Σπουδών Ευθύνη για την ενημέρωση και επιμέλεια του Οδηγού Σπουδών και της ιστοσελίδας του Τμήματος 3 Σύμβουλοι Σπουδών Ενημέρωση των φοιτητών σχετικά με το πρόγραμμα σπουδών τους 4 LLP/Erasmus Παρακολούθηση του προγράμματος ανταλλαγής φοιτητών και των διαδικασιών. Υποστήριξη μετακινούμενων φοιτητών και διδακτικού προσωπικού 5 Επιλογής ειδικών επιστημόνων Επιλογή των διδασκόντων που προσλαμβάνονται ανά εξάμηνο βάσει του Π.Δ. 407/80. 6 Μετεγγραφών Έλεγχος της διαδικασίας μετεγγραφών στο Τμήμα και υποστήριξη μετεγγραφόμενων φοιτητών 7 Κατατακτηρίων εξετάσεων Επιλογή των αιτούντων για εγγραφή στο Τμήμα πτυχιούχων άλλων τμημάτων 22

23 8 Συντονιστική Επιτροπή για την Πρακτική Άσκηση 9 Επιλογής φοιτητών της ειδικής κατηγορίας «αλλοδαποί, αλλογενείς και απόφοιτοι λυκείων ή αντίστοιχων σχολείων κρατών μελών της Ε. Ε. μη ελληνικής καταγωγής» 10 Επιλογής φοιτητών της ειδικής κατηγορίας «Έλληνες του εξωτερικού και τέκνα ελλήνων υπαλλήλων που υπηρετούν στο εξωτερικό» 11 Επιλογής φοιτητών της ειδικής κατηγορίας «Ειδική κατηγορία ατόμων που πάσχουν από σοβαρές παθήσεις» ΥΠΟΜΝΗΜΑ Σχεδιασμός, οργάνωση και επίλυση θεμάτων υλοποίησης της πρακτικής άσκησης Έλεγχος δικαιολογητικών αιτούντων υποψηφίων Έλεγχος δικαιολογητικών αιτούντων υποψηφίων Έλεγχος δικαιολογητικών αιτούντων υποψηφίων 12 Παράρτημα διπλώματος Συντονισμός θεμάτων που αφορούν: (α) τη μορφή, (β) την καταχώρηση στοιχείων και (γ) την τελική έκδοση του Παραρτήματος Διπλώματος στα ελληνικά και αγγλικά. 13 Επιτροπή επιλογής συμβασιούχων Ευθύνη για την πρόσληψη συμβασιούχων έργου, κτλ. 14 Επιτροπή Δεοντολογίας Ευθύνη για τον έλεγχο δεοντολογικών θεμάτων στην έρευνα, τις σπουδές κτλ. Ειδικότερα για καθένα από τα Προγράμματα Μεταπτυχιακών Σπουδών έχουν θεσμοθετηθεί και λειτουργούν οι παρακάτω επιτροπές: α/α Επιτροπές Ρόλος 1 Προγράμματος σπουδών Παρακολούθηση, έλεγχος και αναμόρφωση του ΜΠΣ 2 Συντονιστική Επιτροπή του ΠΜΣ Παρακολούθηση και συντονισμός της λειτουργίας του Π.Μ.Σ. κάθε 23

24 ΥΠΟΜΝΗΜΑ 3 Ειδική επιτροπή εισαγωγικών εξετάσεων. κατεύθυνσης και εποπτεία των διαδικασιών επιλογής των υποψηφίων μεταπτυχιακών φοιτητών Τήρηση των προβλεπόμενων από τον νόμο και τον εσωτερικό κανονισμό διατάξεων για τη διασφάλιση της εγκυρότητας, της αμεροληψίας και της αντικειμενικότητας των εξετάσεων. Διεξαγωγή συνεντεύξεων υποψηφίων. Επίσης, το Τμήμα, διά των μελών του, συμμετέχει ή συμμετείχε ενεργά στις επιτροπές του Πανεπιστημίου, ορισμένες από τις οποίες παρουσιάζονται παρακάτω: α/α Επιτροπές 1 Επιτροπή Διαχείρισης Ειδικού Λογ/σμού Κονδυλίων Έρευνας 2 Διοικητικό συμβούλιο της Εταιρίας Αξιοποίησης και Διαχείρισης της Περιουσίας του Πανεπιστημίου Μακεδονίας 3 Επιτροπή Εκδόσεων του Πανεπιστημίου Μακεδονίας 4 Επιτροπή Αμφιθεάτρου 5 Επιτροπή παραλαβής ειδών επισκευής, συντήρησης αυτοκινήτων και προμήθειας καυσίμων 6 Επιτροπή αξιολόγησης πρόχειρων διαγωνισμών για την προμήθεια υλικών 7 Επιτροπή παραλαβής προμηθειών εργαστηριακού εξοπλισμού, επιστημονικών οργάνων κ.λπ. 8 Επιτροπή παραλαβής βιβλίων, εντύπων, περιοδικών και λοιπών εκδόσεων της Βιβλιοθήκης 9 Επιτροπή συμβάσεων και διαγωνισμών Ποιοι εσωτερικοί κανονισμοί υπάρχουν στο Τμήμα; Η λειτουργία του Τμήματος διέπεται από τις διατάξεις των εξής εσωτερικών κανονισμών: 1. Εσωτερικός κανονισμός σπουδών προπτυχιακών σπουδών και μεταβατικές διατάξεις 2. Εσωτερικοί κανονισμοί λειτουργίας Προγραμμάτων Μεταπτυχιακών Σπουδών 3. Εσωτερικός κανονισμός λειτουργίας Διδακτορικού Προγράμματος 24

25 3. Προγράμματα Σπουδών ΥΠΟΜΝΗΜΑ 3.1. Πρόγραμμα Προπτυχιακών Σπουδών Τα γνωστικά αντικείμενα που θεραπεύει το Τμήμα είναι : Διεθνείς Σχέσεις, Πολιτική Επιστήμη και Διπλωματία Διεθνή και Ευρωπαϊκά Οικονομικά, Θεσμοί των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των Διεθνών Οργανισμών. Το Τμήμα ΔΕΣ έχει δύο κατευθύνσεις: (α) «Πολιτικές Σπουδές και Διπλωματία» και (β) «Διεθνείς και Ευρωπαϊκές Οικονομικές Σπουδές». Το πρόγραμμα σπουδών αποτελείται από δύο κύκλους, διάρκειας πέντε και τριών εξαμήνων αντιστοίχως. Ο πρώτος κύκλος σπουδών είναι κοινός για όλους τους φοιτητές, ενώ ο δεύτερος κύκλος περιλαμβάνει τα μαθήματα κατεύθυνσης (βλ. Οδηγό σπουδών). Οι φοιτητές και οι φοιτήτριες έχουν τη δυνατότητα να αναλάβουν, προαιρετικά, την εκπόνηση μιας πτυχιακής εργασίας, η οποία αφορά σε ένα από τα γνωστικά αντικείμενα του Τμήματος Πώς κρίνετε το βαθμό ανταπόκρισης του Προγράμματος Προπτυχιακών Σπουδών στους στόχους του Τμήματος και στις απαιτήσεις της κοινωνίας; Οι απαιτήσεις της κοινωνίας μπορούν να συνοψισθούν στην επιστημονική και επαγγελματική κατάρτιση των φοιτητών και αποφοίτων του Τμήματος, καθώς και στην εφαρμογή των αποκτηθέντων επιστημονικών τους γνώσεων στον τομέα της απασχόλησης. Το Τμήμα προσφέρει γνώσεις σε δύο αλληλοσχετιζόμενους τομείς, της διεθνούς οικονομίας και της διεθνούς πολιτικής, εξασφαλίζοντας ένα συγκριτικό πλεονέκτημα για τους φοιτητές. Οι απόφοιτοι του Τμήματος έχουν καταξιωθεί και στον ιδιωτικό και στο δημόσιο χώρο, ως επαγγελματίες, επιχειρηματίες, λειτουργοί, πανεπιστημιακοί, διπλωμάτες, διεθνείς δημόσιοι λειτουργοί, πολιτικοί. -Υπάρχουν διαδικασίες ελέγχου της ανταπόκρισης αυτής; Πόσο αποτελεσματικά εφαρμόζονται; Η επίτευξη των παραπάνω στόχων αποτελεί θέμα συστηματικής, περιοδικής και διεξοδικής συζήτησης στη Γενική Συνέλευση του Τμήματος, στο τέλος κάθε 25

26 ΥΠΟΜΝΗΜΑ ακαδημαϊκού εξαμήνου. Οι συζητήσεις αυτές φαίνονται να είναι αποτελεσματικές, καθώς οι διαδοχικές προσαρμογές του προγράμματος το βελτιώνουν κατά πολύ. Επίσης, η επίτευξη των στόχων του Τμήματος διαπιστώνεται και μέσα από την επαφή των μελών ΔΕΠ με τους αποφοίτους είτε μέσω της διαδικασίας χορήγησης συστατικών επιστολών για περαιτέρω σπουδές, είτε μέσω της προοδευτικής ενεργοποίησης του θεσμού των alumni. Η ανταπόκριση αυτή μπορεί να εντοπιστεί σε δύο λειτουργικά επίπεδα, εσωτερικής και εξωτερικής αναγνώρισης: Ι. Εσωτερική αναγνώριση (α) από τις εκφραζόμενες απόψεις των φοιτητών και φοιτητριών κατά τις εξαμηνιαίες αξιολογήσεις του Τμήματος, (β) από το γεγονός ότι το Πρόγραμμα Προπτυχιακών Σπουδών είναι σε συμφωνία με τα διεθνή ομόλογα προγράμματα Σπουδών, (γ) από το γεγονός ότι οι απόφοιτοι του Τμήματος αποκτούν πολλές γνώσεις με πρόσθετη επαγγελματική αξία (για παράδειγμα, οι φοιτητές έχουν τη δυνατότητα στα πλαίσια των σπουδών τους να πάρουν Πιστοποίηση Δεξιοτήτων Πληροφορικής), (δ) από το γεγονός ότι στο Τμήμα προσφέρονται μαθήματα που υποστηρίζουν ενδεχόμενες μελλοντικές επιλογές των αποφοίτων - για παράδειγμα μαθήματα που αναφέρονται στην Επιχειρηματικότητα και την Καινοτομία. ΙΙ. Εξωτερική αναγνώριση Επίσης, ισχυρή επιβεβαίωση της ανταπόκρισης του Προγράμματος Προπτυχιακών Σπουδών στους στόχους του τμήματος και τις ανάγκες της κοινωνίας αποτελεί το γεγονός ότι στους αποφοίτους εξασφαλίζονται δυνατότητες συνέχισης των σπουδών τους ή ένταξης στην αγορά εργασίας. Οι τελευταίοι μάλιστα αναφέρονται στην έμπρακτη διαπίστωσή τους ότι διαθέτουν πολύ καλή επιστημονική κατάρτιση. Πιο συγκεκριμένα στους αποφοίτους προσφέρονται οι εξής δυνατότητες: Α. Συνέχιση σπουδών (α) Μεταπτυχιακές σπουδές σε πανεπιστήμια του εσωτερικού ή εξωτερικού. (β) Εισαγωγή στη Διπλωματική Ακαδημία (γ) Εισαγωγή στην Εθνική Σχολή Δημόσιας Διοίκησης (δ) Ανώτατη Σχολή Παιδαγωγικής και Τεχνολογικής Εκπαίδευσης (ΑΣΠΑΙΤΕ) 26

27 ΥΠΟΜΝΗΜΑ Β. Επαγγελματική απασχόληση (α) Οι πτυχιούχοι της Οικονομικής Κατεύθυνσης του Τμήματος έχουν τη δυνατότητα να γίνουν μέλη του Οικονομικού Επιμελητηρίου της Ελλάδας (άδεια άσκησης επαγγέλματος και κατοχύρωση επαγγελματικών δικαιωμάτων). (β) Οι πτυχιούχοι και των δύο Κατευθύνσεων του Τμήματός μας έχουν τη δυνατότητα να γίνουν μέλη της Ελληνικής Εταιρείας Πολιτικής Επιστήμης. (γ) Οι απόφοιτοι του Τμήματος δύνανται να βρουν εργασία στο Δημόσιο ή Ιδιωτικό Τομέα. Ειδικότερα: (i) Σε Υπουργεία, σε Δημόσιες Υπηρεσίες και Επιχειρήσεις Κοινής Ωφέλειας, στην Τοπική Αυτοδιοίκηση. (ii) Σε Διεθνείς Οργανισμούς. (iii) Σε Υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. (iv) Σε Τράπεζες, σε οργανωμένα Λογιστήρια επιχειρήσεων ή ως Ελεύθεροι Επαγγελματίες Λογιστές. (v) Ως Οικονομικοί αναλυτές, Πολιτικοί αναλυτές, Σύμβουλοι Πολιτικής Επικοινωνίας, σε ΜΜΕ, καθώς και στην εκπόνηση Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων και Υποβολή Προτάσεων. (vi) Ως μέλη ΔΕΠ σε Πανεπιστήμια του εσωτερικού και του εξωτερικού. -Υπάρχουν διαδικασίες αξιολόγησης και αναθεώρησης του Προγράμματος Σπουδών; Πόσο αποτελεσματικά εφαρμόζονται; - Ανάλογα με τα σχόλια το πρόγραμμα σπουδών τροποποιείται ; Τα μέλη της Γενικής Συνέλευσης του Τμήματος, εκ του Νόμου, επανεξετάζουν το πρόγραμμα σπουδών ετησίως. Η συνιστώμενη Επιτροπή Προγράμματος Σπουδών υποβάλλει προτάσεις, οι οποίες εγκρίνονται από την Γενική Συνέλευση του Τμήματος. Στη Γενική Συνέλευση του τμήματος εκπροσωπούνται και οι φοιτητές και οι φοιτήτριες, οπότε υπάρχει η δυνατότητα άμεσης έκφρασης των απόψεών τους σχετικά με τα ζητήματα του προγράμματος σπουδών. Στη διαμόρφωση των προτάσεων λαμβάνονται υπόψη οι εξελίξεις στα γνωστικά πεδία του τμήματος, καθώς και τα συμπεράσματα που προκύπτουν από τη διαδικασία αξιολόγησης των διδασκόντων και των μαθημάτων στη διάρκεια του κάθε εξαμήνου από τους φοιτητές και τις φοιτήτριες. Οι φοιτητές και οι φοιτήτριες αξιολογούν τους καθηγητές μέσω ενός τυποποιημένου ερωτηματολογίου του Πανεπιστημίου Μακεδονίας στο τέλος κάθε εξαμήνου για κάθε διδασκόμενο μάθημα ξεχωριστά. Τα αποτελέσματα 27

28 ΥΠΟΜΝΗΜΑ αποστέλλονται στους διδάσκοντες και τις διδάσκουσες του τμήματος. Αυτή η αξιολόγηση αποτελεί μία καλή ευκαιρία ανατροφοδότησης για τους καθηγητές, καθώς βασίζεται καθαρά στις απόψεις των φοιτητών. Το ερωτηματολόγιο αποτελείται από ερωτήσεις που εστιάζουν σε τροποποιήσιμες συμπεριφορές, δίνοντας την ευχέρεια σε όποιον από τους αξιολογηθέντες το επιθυμεί να αλλάξει συγκεκριμένα στοιχεία. Οι προτάσεις για το Πρόγραμμα Προπτυχιακών Σπουδών μετά την έγκρισή τους εφαρμόζονται κατά τον πλέον αποτελεσματικό τρόπο. -Πώς δημοσιοποιείται το Πρόγραμμα Σπουδών; Πληροφορίες για όλα τα μαθήματα του Προγράμματος Προπτυχιακών Σπουδών υπάρχουν στην ηλεκτρονική σελίδα του Τμήματος: ma=4&categorymenu=2 Επίσης, η δημοσιοποίηση του Προγράμματος Σπουδών επιτυγχάνεται μέσω ενημερωτικών επισκέψεων μαθητών από σχολεία της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. -Υπάρχει αποτελεσματική διαδικασία παρακολούθησης της επαγγελματικής εξέλιξης των αποφοίτων; Πώς χρησιμοποιούνται τα αποτελέσματά της; Δεν υπάρχει προς το παρόν συγκεκριμένη διαδικασία, αλλά προς αυτή την κατεύθυνση κινείται και η ενεργοποίηση του θεσμού των alumni του Τμήματος από το 2012 με σκοπό την παρακολούθηση της επαγγελματικής εξέλιξης των αποφοίτων στο μέλλον και την αποκόμιση χρήσιμων συμπερασμάτων για αυτή Πώς κρίνετε τη δομή, τη συνεκτικότητα και τη λειτουργικότητα του Προγράμματος Προπτυχιακών Σπουδών; Τα μαθήματα του ΠΠΣ αναφέρονται διεξοδικά, μαζί με τα περιγράμματα, τις διδακτικές μονάδες και τις μονάδες ECTS, καθώς και τα ονόματα των διδασκόντων, στον Οδηγό Σπουδών που επικαιροποιείται κάθε έτος. Σε ηλεκτρονική μορφή υπάρχει στην ιστοσελίδα του τμήματος που φιλοξενείται στο διαδικτυακό χώρο του Πανεπιστημίου Μακεδονίας. ( ma=4&categorymenu=2) 28

29 ΥΠΟΜΝΗΜΑ -Ποιο είναι το ποσοστό των μαθημάτων κορμού / ειδίκευσης / κατευθύνσεων στο σύνολο των μαθημάτων; Μέχρι και το 5 ο εξάμηνο τα μαθήματα είναι κοινά, καθώς οι φοιτητές επιλέγουν κατεύθυνση σπουδών από το 6 ο εξάμηνο. -Πόσα μαθήματα ελεύθερης επιλογής προσφέρονται; Δεν προσφέρεται κανένα μάθημα ελεύθερης επιλογής. -Ποιο είναι το ποσοστό των υποχρεωτικών μαθημάτων / μαθημάτων υποχρεωτικής επιλογής / μαθημάτων ελεύθερης επιλογής στο σύνολο των μαθημάτων; Βλέπε Πίνακα 5. Πίνακας 5. Συνοπτικός πίνακας αριθμού προσφερόμενων μαθημάτων στο ΠΠΣ Υποχρεωτικά Κατ επιλογήν υποχρεωτικά Ελεύθερης επιλογής Σύνολο προσφερόμενων μαθημάτων Κοινός κορμός Κατεύθυνση Διπλωματίας Κατεύθυνση Διεθνών Οικονομικών Ξένη γλώσσα 4 4 -Ποια είναι η ποσοστιαία σχέση μεταξύ μαθημάτων υποβάθρου, μαθημάτων επιστημονικής περιοχής, μαθημάτων γενικών γνώσεων και μαθημάτων ανάπτυξης δεξιοτήτων στο σύνολο των μαθημάτων; Δεν υπάρχει σχετική κατηγοριοποίηση μαθημάτων στο Πρόγραμμα Προπτυχιακών Σπουδών. 29

30 ΥΠΟΜΝΗΜΑ -Πώς κατανέμεται ο χρόνος μεταξύ θεωρητικής διδασκαλίας, ασκήσεων, εργαστηρίων, άλλων δραστηριοτήτων; Κάθε καθηγητής/τρια σχεδιάζει το μάθημά του/της, ώστε να περιλαμβάνει την αναλογία θεωρίας και άσκησης που θεωρεί ότι είναι απαραίτητη για την καλύτερη ανάδειξη των πτυχών του αντικειμένου που θέλει να μεταφέρει στους φοιτητές. Σε μαθήματα που περιλαμβάνουν και ενότητες εφαρμοσμένου χαρακτήρα οι ασκήσεις καταλαμβάνουν ποσοστό έως και 50% του χρόνου του μαθήματος. Σε αυτό μπορούν να περιλαμβάνονται π.χ. στατιστικές ασκήσεις, κατασκευή business plan, μελέτη case studies, παρακολούθηση βίντεο σχετικής θεματικής, ηλεκτρονική πλατφόρμα trading game in real time (επενδύσεις σε χρηματιστήριο και εμπορεύματα σε πραγματικό χρόνο με εικονικά χρήματα), επιλογή εικονικού προγράμματος επιδότησης και χρηματοδότησης προκειμένου να εξοικειωθούν οι φοιτητές με τα ευρωπαϊκά προγράμματα επιδότησης, κλπ. Στο πλαίσιο θεωρητικών μαθημάτων εντάσσονται επισκέψεις σε Διεθνείς Οργανισμούς ή ξένες αντιπροσωπείες, στις Βρυξέλλες, στην Κύπρο, καθώς και επισκέψεις-ομιλίες από ακαδημαϊκό ή διπλωματικό προσωπικό. -Πώς οργανώνεται και συντονίζεται η ύλη μεταξύ των μαθημάτων; Παρατηρείται επικάλυψη ύλης μεταξύ των μαθημάτων; Είναι ορθολογική η έκταση της ύλης των μαθημάτων; Υπάρχουν κενά ύλης; Από το Τμήμα προσφέρεται μία ποικιλία μαθημάτων. Υπάρχουν όμως και μαθήματα που, λόγω της διεπιστημονικότητας που χαρακτηρίζει το Τμήμα, μπορεί να έχουν κοινά στοιχεία στην ύλη. Σε ένα βαθμό, αυτό θεωρείται ότι ίσως βοηθάει στην καλύτερη κατανόηση των εννοιών και στη θεώρησή τους από διαφορετικές οπτικές. Ο συντονισμός της ύλης μεταξύ μαθημάτων που μπορεί να περιλαμβάνουν κοινά θέματα πραγματοποιείται μέσω συναντήσεων των μελών ΔΕΠ του Τμήματος που διδάσκουν συναφή αντικείμενα. Η έκταση της ύλης είναι 100% ορθολογική. Ωστόσο, είναι γεγονός ότι υπάρχει περιθώριο βελτίωσης του ΠΠΣ, π.χ. με την προσθήκη μαθημάτων που να συνδέουν τις θεωρητικές γνώσεις με την "αγορά εργασίας", κλπ. -Υπάρχει διαδικασία επανεκτίμησης, αναπροσαρμογής και επικαιροποίησης της ύλης των μαθημάτων; Δεν υπάρχει κάποια επίσημη μέθοδος. Ωστόσο, κάθε διδάσκων φέρει την ευθύνη αναπροσαρμογής και επικαιροποίησης της ύλης των μαθημάτων που διδάσκει. Όλοι οι διδάσκοντες/ουσες επικαιροποιούν τη διδακτέα ύλη, ώστε να είναι 30

31 ΥΠΟΜΝΗΜΑ σύμφωνη με τις εξελίξεις στον επιστημονικό τους τομέα. Κάποιοι λαμβάνουν υπ όψη τους τις εξελίξεις, πολιτικές, οικονομικές, θεσμικές, που συμβαίνουν στην Ελλάδα, στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στον κόσμο. Επιπλέον, μεγάλη σημασία δίνεται στις κοινωνικές πρακτικές της εποχής και στις εξελίξεις στον κοινωνικοπολιτικό κόσμο. Οι διδάσκοντες λαμβάνουν υπ όψη και τις προτάσεις των φοιτητών. -Εφαρμόζεται σύστημα προαπαιτούμενων μαθημάτων; Πόσο λειτουργικό είναι; Ποιο είναι το ποσοστό των μαθημάτων που εντάσσονται στο σύστημα; Δεν εφαρμόζεται σύστημα προαπαιτούμενων μαθημάτων. -Πόσα μαθήματα προσφέρονται από άλλα και πόσα σε άλλα προγράμματα σπουδών; Ποια είναι αυτά; Στους φοιτητές και τις φοιτήτριες του Τμήματος προσφέρονται τέσσερα (4) μαθήματα από τα προγράμματα σπουδών άλλων Τμημάτων του Πανεπιστημίου Μακεδονίας: Διδακτική Παιδαγωγική, Θεωρία της Οικονομικής Μεγέθυνσης, Μακροοικονομική Θεωρία, Λογιστική. Ένα (1) μάθημα προσφέρεται από το ΤΔΕΣ στους φοιτητές άλλων Τμημάτων του Πανεπιστημίου Μακεδονίας: Εισαγωγή στην Πολιτική Επιστήμη. -Ποιες ξένες γλώσσες διδάσκονται στο Τμήμα; Είναι υποχρεωτικά τα σχετικά μαθήματα; Στο Τμήμα προσφέρονται πέντε (5) ξένες γλώσσες: Αγγλικά, Γαλλικά, Γερμανικά, Ιταλικά και Ισπανικά. Το μάθημα της ξένης γλώσσας είναι μάθημα υποχρεωτικό επιλογής, δηλαδή, από τις ξένες γλώσσες ο φοιτητής υποχρεούται να επιλέξει μία, διαφορετική από αυτή που εξετάστηκε στις πανελλαδικές εξετάσεις για την εισαγωγή του στο Τμήμα Πώς κρίνετε το εξεταστικό σύστημα; -Εφαρμόζονται, και σε ποια έκταση, πολλαπλοί (σε είδος και χρόνο) τρόποι αξιολόγησης των φοιτητών; Ποιοι συγκεκριμένα; Για την αξιολόγηση των φοιτητών, κάθε καθηγητής σχεδιάζει έναν τρόπο εξέτασης που προσδιορίζει ο ίδιος σύμφωνα με τις ανάγκες του κάθε μαθήματος. Σε όλα τα μαθήματα απαιτείται γραπτή τελική εξέταση με ερωτήσεις ανοιχτού ή κλειστού τύπου. Επίσης, σε ορισμένα μαθήματα ζητείται και η συγγραφή 31

32 ΥΠΟΜΝΗΜΑ ερευνητικών εργασιών και η παρουσίασή τους στην αίθουσα. Τέλος, σε μερικά μαθήματα εξετάζεται η «πρόοδος» σε μέρος της ύλης. -Πώς διασφαλίζεται η διαφάνεια της διαδικασίας αξιολόγησης των φοιτητών; Υπάρχει διαδικασία αξιολόγησης της εξεταστικής διαδικασίας και ποια είναι αυτή; Δεν υπάρχει κάποια επίσημη διαδικασία για τη διασφάλιση της διαφάνειας στις εξετάσεις των προπτυχιακών μαθημάτων, αλλά κάθε καθηγητής είναι υπεύθυνος να προστατεύσει τη διαδικασία εξετάζοντας και βαθμολογώντας βάσει αντικειμενικών κριτηρίων. Επίσης, οι καθηγητές είναι υπεύθυνοι για την αποστολή των ορθών αποτελεσμάτων στην Γραμματεία του Τμήματος. Αν υπάρχει αμφιβολία για την ορθότητα των αποτελεσμάτων, ο φοιτητής/τρια μπορεί να ζητήσει να δει το γραπτό ή την εργασία και να συζητήσει το θέμα με τον διδάσκοντα/ουσα. Εάν υπάρχει αμφισβήτηση για την εξεταστική διαδικασία από την πλευρά κάποιου φοιτητή, ο νόμος προβλέπει το δικαίωμα να απευθυνθεί σε τριμελή επιτροπή, η οποία ορίζεται από τη Γενική Συνέλευση ειδικά για τη συγκεκριμένη περίπτωση. Η τριμελής επιτροπή εξετάζει το θέμα και εισηγείται στη Γενική Συνέλευση, η οποία και λαμβάνει την τελική απόφαση. -Πόσο διαφανής είναι η διαδικασία ανάθεσης και εξέτασης της πτυχιακής εργασίας; Συνήθως οι φοιτητές απευθύνονται στους καθηγητές των οποίων τα γνωστικά αντικείμενα σχετίζονται με το θέμα που θέλουν να πραγματευτούν στην πτυχιακή τους εργασία. Η επιλογή των φοιτητών από τους καθηγητές γίνεται κυρίως με βάση το ενδιαφέρον που έχει το προτεινόμενο θέμα και την προηγούμενη επίδοση του φοιτητή σε σχετικά μαθήματα. Η ολοκληρωμένη πτυχιακή εργασία κατατίθεται σε έντυπη και ηλεκτρονική μορφή στη Γραμματεία του Τμήματος και στον επόπτη καθηγητή, προκειμένου να αξιολογηθεί. Η διαφάνεια της διαδικασίας επιτυγχάνεται μέσω της δημοσιοποίησης της βαθμολογίας στον Πίνακα Ανακοινώσεων. -Υπάρχουν συγκεκριμένες προδιαγραφές ποιότητας για την πτυχιακή/διπλωματική εργασία; Ποιες; Οι προδιαγραφές ποιότητας καθορίζονται από τον επιβλέποντα/διδάσκοντα. Συνήθως απαιτείται από τον φοιτητή η αποσαφήνιση της σπουδαιότητας του θέματος της εργασίας του, ο σχολιασμός της βιβλιογραφίας, το θεωρητικό υπόβαθρο και οι πιθανές υποθέσεις εργασίας. 32

33 ΥΠΟΜΝΗΜΑ Για την εκπόνηση των εργασιών ακολουθείται ο κώδικας δεοντολογίας που αφορά στην έρευνα. Η συγγραφή ακολουθεί τα γνωστά πρότυπα συγγραφής επιστημονικών εργασιών (κυρίως του ΑΡΑ) Πώς κρίνετε τη διεθνή διάσταση του Προγράμματος Προπτυχιακών Σπουδών; -Υπάρχει συμμετοχή διδασκόντων από το εξωτερικό; Σε ποιο ποσοστό; Δεν υπάρχει συμμετοχή, παρά μόνο διαλέξεις κορυφαίων καθηγητών και ειδικών στο Τμήμα (Βλ. αναλυτικότερα Παράρτημα 1). Την τελευταία πενταετία έχουν κάνει διαλέξεις στο Προπτυχιακό και Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα σπουδών διδάσκοντες από Πανεπιστήμια διαφόρων χωρών, όπως ΗΠΑ, Γαλλία, Ηνωμένο Βασίλειο, Ισραήλ. Επίσης, το ακαδημαϊκό έτος το Τμήμα είχε τη δυνατότητα να φιλοξενήσει, στο πλαίσιο του προγράμματος Fulbright, τον Louis Klarevas. -Υπάρχει συμμετοχή αλλοδαπών φοιτητών; Κατά τα ακαδημαϊκά έτη , πολλοί φοιτητές από άλλα Α.Ε.Ι. ή τμήματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης παρακολούθησαν μέρος του προπτυχιακού προγράμματος σπουδών μέσω του προγράμματος ανταλλαγής LLP/ ERASMUS. Ανάλογα με το έτος, το ποσοστό σε σχέση με το σύνολο των φοιτητών ποικίλει. -Πόσα και ποια μαθήματα διδάσκονται (και) σε ξένη γλώσσα; Τέσσερα μαθήματα διδάσκονται στην αγγλική γλώσσα: International Crisis Management, International Protection of Human Rights, Political Philosophy, Electoral Behavior. -Σε πόσα (και ποιά) προγράμματα διεθνούς εκπαιδευτικής συνεργασίας (π.χ. ERASMUS, LEONARDO, TEMPUS, ALPHA) σε επίπεδο προπτυχιακών σπουδών συμμετέχει το Τμήμα; Το τμήμα συμμετέχει σε δύο προγράμματα διεθνούς εκπαιδευτικής συνεργασίας: ERASMUS και TEMPUS. Το Ευρωπαϊκό πρόγραμμα LLP/ERASMUS ( παρέχει στους φοιτητές του Τμήματος υποτροφίες κινητικότητας για σπουδές ή/και 33

34 ΥΠΟΜΝΗΜΑ πρακτική άσκηση. Οι υποτροφίες κινητικότητας επιτρέπουν τους φοιτητές και στις φοιτήτριες να πραγματοποιήσουν μέρος των σπουδών τους -από 3 έως 12 μήνες- σε συνεργαζόμενο Ευρωπαϊκό Ίδρυμα. Οι υποτροφίες πρακτικής άσκησης στο εξωτερικό επιτρέπουν στους φοιτητές να πραγματοποιήσουν την πρακτική τους άσκηση σε επιχείρηση, οργανισμό ή φορέα εκπαίδευσης του εξωτερικού. Επίσης, το πρόγραμμα αυτό επιτρέπει την ανταλλαγή διδακτικού προσωπικού για διδασκαλία και διοικητικού προσωπικού για επιμόρφωση, μεταξύ των συνεργαζομένων Πανεπιστημίων για σύντομο χρονικό διάστημα. Ήδη το πρόγραμμα συνεργασιών ERASMUS ενισχύεται με την υπογραφή νέων διμερών συνεργασιών με χώρες όπως η Τουρκία και η Τσεχία. -Υπάρχουν συμφωνίες διμερούς συνεργασίας με ιδρύματα και φορείς του εξωτερικού; Το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας συνολικά συνεργάζεται με πολλά πανεπιστήμια του εξωτερικού στο πλαίσιο του Προγράμματος Ανταλλαγής LLP/Erasmus και ενθαρρύνει τους φοιτητές/τριές του να συμμετάσχουν στο πρόγραμμα. Ειδικά το Τμήμα ΔΕΣ συνεργάζεται με 19 πανεπιστήμια: 1. ΒΕΛΓΙΟ, UNIVERSITE DE LIEGE 2. ΓΑΛΛΙΑ, UNIVERSITE DE PAU ET DES PAYS DE L' ADOUR (UPPA) 3. ΓΑΛΛΙΑ, UNIVERSITE DE NICE-SOPHIA ANTIPOLIS 4. ΓΑΛΛΙΑ, UNIVERSITΕ DE CAEN BASSE-NORMANDIE 5. ΓΑΛΛΙΑ, INSTITUT D' ETUDES POLITIQUES, RENNES 6. ΓΕΡΜΑΝΙΑ, PHILIPPS-UNIVERSITAT MARBURG 7. ΙΣΠΑΝΙΑ, UNIVERSIDAD AUTONOMA DE BARCELONA 8. ΙΤΑΛΙΑ, UNIVERSITY OF CAMERINO (UNIVERSITA DI CAMERINO) 9. ΚΥΠΡΟΣ, UNIVERSITY OF CYPRUS (ΛΕΥΚΩΣΙΑ) 10. ΟΥΓΓΑΡΙΑ, UNIVERSITY OF MISKOLC 11. ΟΥΓΓΑΡΙΑ, UNIVERSITY OF PECS 12. ΠΟΛΩΝΙΑ, UNIVERSITY OF LODZ 13. ΠΟΛΩΝΙΑ, JAGIELLONIAN UNIVERSITY IN KRAKOW 14. ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ, UNIVERSIDADE DE LISBOA 15. ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ, UNIVERSIDADE CATOLICA PORTUGUESA (LISBOA) 16. ΤΟΥΡΚΙΑ, ISTANBUL TICARET UNIVERSITESI 17. ΤΟΥΡΚΙΑ, BEYKENT UNIVERSITY (ISTANBUL) 18. ΤΣΕΧΙΑ, MENDEL UNIVERSITY IN BRNO 19. ΡΟΥΜΑΝΙΑ, NATIONAL SCHOOL OF POLITICAL AND ADMINISTRATIVE STUDIES (ΒΟΥΚΟΥΡΕΣΤΙ) -Εφαρμόζεται το σύστημα μεταφοράς διδακτικών μονάδων (ECTS); 34