Sapfen~ ::~Αεδάκπς. Στ. π ', ] ς ναρκωτικών. amicus us, semper, semper,...,- ~ηkόσ1α Δ1οίκηση Π1τζ1λέκnς. nάννιι. Η ~ο1ν1κοποiηση. Ν.

Transcript

1 Τεύχος 63 I 2011 Η ~ο1ν1κοποiηση χρησεω της Στ. π ', ] ς ναρκωτικών αυιιου nάννιι Sapfen~ ::~Αεδάκπς amicus us, semper, semper,...,- Ν. Πασχαλiδnς ~ηkόσ1α Δ1οίκηση Π1τζ1λέκnς

2 nεp1 Βαλλοντ1 κrί αδε10δόιnσn 14 ΕΠΙΙQΧUΝΣΩ ΙΩS ΠΕΡΙΒQΛΛΟΝΙΙΚΠS ΑΔΕΙΟΔΟΙΠΣΠS ΚΩΙ ΑΝΩΠΙUΞΩ NOMOS 4014/2011 Δ ρ. Αγγ ελική Καλλία Δικηγόρος παρ ' Αρείω Πάγω, εμπειρογνώμων στο ευρωπαϊ δίκαιο περιβάλλοντος, καθηγ στο Εθνικά Κέντρο Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης νέο<; Νόμος για την περιβαλλοντική αδειοδότηση δημοσιεύθηκε στιc; 21 Σεπτεμβρίου ο 2011 και θα τεθεί σε ισχύ μόλις εκδοθεί η προβλεπόμενη από αυτόν Απόφαση από τον Υπουργό ΠΕΚΑ, η οποία θα κατατάσσει τα δημόσια και ιδιωτικά έργα και δραστηριότητες σε κατηγορίες, ανάλογα με τιc; επιπτώσεις τους στο περιβάλλον. Η διαδικασία αυτή βρίσκεται σε εξέλιξη και αναμένεται να ολοκληρωθεί, ωc; το τέλος του 2011, με κάποια καθυστέρηση, δεδομένου ότι ο Νόμος προέβλεπε την έκδοση τηc; ανωτέρω ΥΑ έωc; 21 Οκτωβρ ί ου Ο Ν. 4014/2011 1, αναμένεται να τροποποιήσει σημαντικά και να επιταχύνει την αδειοδοτική περιβαλλοντική διαδικασία, που σήμερα εκτιμάται ότι διαρκε ί από 3 έωc; 5 χρόνια για τα σημαντικά έργα 2 Η συντόμευση τηc; μακράς διάρκειας τηc; περιβαλλοντικής αδειοδότησης και η μείωση της ταλαιπωρίας των επενδυτών από την γραφειοκρατία, αποτέλεσαν πάγιο αίτημα του επιχειρηματικού κόσμου 3 Βασικές καινοτομίες του Ν αποτελούν : Α ) η ιδιωτικοποίηση καθηκόντων που μέχρι σήμερα ασκούνταν από το Δημόσιο, Β) η επιβολή διαφά -

3 α εω όιnσn νειας στο καθεστώς αδειοδότησης και λειτουργίας θα πρέπει να εφαρμοστούν με ιδιαίτερη προσοχή των εγκαταστάσεων με υποχρέωση ανάρτησης στο και περιβαλλοντική ευαισθησία για να μην οδηγήδιαδίκτυο των περιβαλλοντικών εγκρίσεων και των σουν στην καταστροφή του φυσικού πλούτου και πορισμάτων ελέγχων λειτουργίας τους. του περιβάλλοντος της χώρας. Προϋπόθεση για την εφαρμογή του Ν.4014 απο- Σημειωτέον ότι η ορθολογική χρήση των φυσικών τελεί η έντονη και άμεση ενεργοποίηση του ΥΠΕΚΑ πόρων και η προστασία του περιβάλλοντος έχουν και των συναρμόδιων Υπουργείων, για την έκδοση αναδειχθεί σήμερα σε προβλήματα καθοριστικής των δεκαοκτώ Κανονιστικων Διατάξεων (Π. Δ. και ΥΑ) που προβλέπει ο Νόμος. Άλλως θα πρόκειται για άλλον ένα Νόμο για το περιβάλλον που έμεινε ανενεργός λόγω μη έκδοσης των αναγκαίων Κανονιστικών Διατάξεων. Γεννάται το σημαντικό ερώτημα ποιές θα είναι οι επιπτώσεις της επιτάχυνσης της περιβαλλοντικής αδειοδότησης στην προστασία του περιβάλλοντος. Μέχρι σήμερα, η αδράνεια της διοίκησης και οι γενικές απαγορευτικές διατάξεις για την προστασία του περιβάλλοντος, χωρίς να συνοδεύονται από συγκεκριμενοποίηση μέτρων και παροχή κινήτρων για «βιώσιμη» ανάπτυξη, αλλά και ο ανύπαρκτος ή πλημμελής περιβαλλοντικός έλεγχος, είχαν συχνά ως αποτέλεσμα την παράνομη υποβάθμιση και ρύπανση του περιβάλλοντος'. Οι νέες διατάξεις αδειοδότησης σημασίας για την ίδια την ασφάλεια και επιβίωση του πλανήτη. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με τέσσερεις πρόσφατες Ανακοινώσεις της, στρέφει την προσο χή των κρατών μελών στο μοντέλο της βιώσιμης ανάπτυξης, ως τη μόνη επιλογή για το μέλλον και ειδικότερα στις Ανακοινώσεις: α) «Στρατηγική για έξυπνη, διατηρήσιμη και χωρίς aποκλεισμούς ανάπτυξη που χρησιμοποιεί αποδοτικά του πόρους" 5, β) Μια Ευρώπη που χρησιμοποιεί αποτελεσματικά τους πόρους -Εμβληματική πρωτοβουλία στο πλαίσιο της στρατηγικής "Ευρώπη , γ) Το φυσικό μας κεφάλαιο- η ασφάλεια της ζωής μας : στρατηγική της Ε. Ε. για τη βιοποικιλότητα με ορίζοντα το , δ) Οδικός χάρτης προς μια Ευρώπη με αποτελεσματική διαχείριση πόρων ΦΕΚ 20 9/Α/ Εισήγηση τη<; Ειδική<; Γραμματέως ΕΣΠΑ κ. Γ. Ζεμπιλιάδου, Ημερίδα για το ΕΣΠΑ τη<; Ελληνική<; Εταιρεία <; Τοπική<; Ανάmυξη<; και Αυτοδιο ί κηση<; ( ΕΠΑΑ }, Θεσσαλονίκη Ημερίδα Συνδέσμου Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδα<; (ΣΒΒΕ ) με θέμα: «Προτάσεις για την απλοποίηση το υ Συστήματο ς Αδειοδότηση<; στη βιομηχανία», Θεσσαλονίκη, 18 Μαρτίου Καλλία Α. «Εφαρμογή τη<; νομοθεσία<; για την προστασία του περιβάλλοντος-αποτ ε λεσματικότητα σε Εθνικό και Ευρωπαϊκό Επ ίπεδο», Νομική Επιθεώρηση «ΕΝΩΠΙΟΝ», τεύχος 47, Δικηγορικό<; Σύλλογο<; Θεσσαλονί κ η<;. Σεπτέμβριοι;- Οκτώβριο <; κ αι 2006 Καλλ ία Α. «Η Εφαρμογή του Δικαίου Περιβάλλοντος στην Ευρωπαική Ένωση >>, Νομική Επιθεώρη σ η Νόμο<; και Φύση, Ιούλιο<;. 5 COM 2010/2020, Ο 6 COM (2011 ) 21, COM {2011) 244, COM (2011 ) 571,

4 πφ Ι Βαλλονηκn αδείοδόιnσn arguendo 16 Μέχρι σήμερα, η αδράνεια τηs δωίκησηs και 01 γενικέs απαγορευηκέs διατάξειs για την προστασία του περιβάλλοντοs, χωρίs να συνοδεύονται από συγκεκριμενοποίηση μέτρων και παροχή κινήτρων για «βιώωμη» ανάπτυξη, αλλά και ο ανύπαρκτοs ή πλημμελήs περιβαλλοντικόs έλεγχοs, είχαν συχνά ωs αποτέλεσμα τη ν παράνομη υποβάθμιση κω ρύπανση του περιβάλλοντοs 1. Απαιτούμενες Κανονιστικές Διατάξεις για την εφαρμογή του Ν.4014/2011 Κατωτέρω παρατίθενται οι εξουσιοδοτικές διατάξεις του Νόμου, οι οποίες σημειωτέον πρέπει να εκδοθούν σε πολύ σύντομο, καθοριζόμενο από το Νόμο, χρονικό διάστημα. Μέχρι τις 21 Οκτωβρίου 2011, με απόφαση του Υπουργού ΠΕΚΑ τα δημόσια και ιδιωτικά έργα και δραστηριότητες που υπόκεινται στις ρυθμ ί σεις του Νόμου, κατατάσσονται (βάσει των κριτηρίων που παρουσιάζονται στο Παράρτημα I) σε κατηγορίες και υποκατηγορίες, καθώς και σε ομάδες κοινές για όλε<; τι<; κατηγορίες (Αρθ. 1 παρ.4). Οι κατηγορίες είναι: Κατηγορία Α: όσα ενδέχεται να προκαλέσουν σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον. Αυτά υποδιαιρούνται σε: κατηγορία Α 1: όσα ενδέχεται να προκαλέσουν πολύ σημαντικές επι πτώσεις στο περιβάλλον και κατηγορία Α2: όσα ενδέχεται να προκαλέσουν σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον. Για τα έργα και δραστηριότητες της Α κατηγορία<; απαιτείται διεξαγωγή ΜΠΕ και επιβάλλονται ειδικοί περιβαλλοντικοί όροι. Κατηγορία Β: όσα χαρακτηρίζονται από τοπικές και μη σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον. Τα έργα και δραστηριότητες της Β κατηγορίας υπόκεινται σε γενικές προδιαγραφές, όρους και περιορισμούς. Μέχρι 21 Δεκεμβρίου 2011 με απόφαση του Υπουργού ΠΕΚΑ καθορίζονται προδιαγραφές για το περιεχόμενο τη<; Απόφαση<; Έγκριση<; Περιβαλ λοντικών Όρων (ΑΕΠΟ) που απαιτείται για τα έργα και δραστηριότητες της Α κατηγορία<;, ανάλογα με το είδος του έργου ή τη<; δραστηριότητα<; (Άρθ. 2 Παρ. 7). Μέχρι 21 Μαρτίου 2012 με αποφάσεις του Υ που ρ -

5 aι gιιe11ιiο περι α ovnκn αδεωδόιnσn γού ΠΕΚΑ εξειδικεύονται περαιτέρω οι διαδικασίες και τα ειδικότερα κριτήρια περιβαλλοντική<; αδειοδότηση<; των έργων και δραστηριοτήτων τη<; Α κατηγορία<; τα ειδικά έντυπα και κάθε άλλο διαδικαστικό θέμα (Άρθ. 2 Παρ.13). Με αποφάσεις των Υπουργών Οικονομικών, ΠΕΚΑ, και ΥΠΥΜΕΔΙ καθορίζονται οι προεκτιμούμενε<; αμοιβές μελετών Δημοσίου για του<; φακέλου<;: α) ΠΠΠΑ : Προκαταρκτικού Προσδιορισμού Περιβαλλοντικών Απαιτήσεων, β) ΜΠΕ, γ) ανανέωση ΑΕΠΟ, δ) τροποποίηση ΑΕΠΟ, ε) των φακέλων Αξιολόγηση<; Οριστική<; Μελέτη<; (Άρθ. 2 Παρ.14). Μέχρι 21 Ιουνίου 2012 με αποφάσεις των Υπουργών ΠΕΚΑ και του κατά περίπτωση συναρμόδιου καθορίζονται οι Πρότυπε<; Περιβαλλοντικέ<; Δεσμεύσει<; (ΠΠΔ) στι<; οποίε<; υπόκεινται τα έργα ή οι δραστηριότητες τη<; κατηγορία<; Β (Άρθ. 8 Παρ. 3). Με αποφάσεις του Υπουργού ΠΕΚΑ καθορίζονται τα περιεχόμενα του φακέλου της ΜΠΕ, ανά κατηγορία έργου ή δραστηριότητα<;, το περιεχόμενο τη<; ΜΠΕ, τυχόν απαιτούμενε<; γνωμοδοτήσει<; φορέων, λοιπά συνοδευτικά στοιχεία. Τ α περιεχόμενα τη<; μελέτη<; εμπεριέχουν τουλάχιστον τα αναφερόμενα στο Παράρτημα 11 (Άρθ. 11 Παρ.4). Μέχρι τι<; 21 Σεπτεμβρίου 2012 εκδίδεται Π. Δ/ μα που ρυθμίζει την λειτουργία τη<; Διεύθυνση Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης ( ΔΙΠΑ) (Άρθ. 14 Παρ. 5) Εκδίδεται Π.Δ/μα με πρόταση των Υπουργών Οικονομικών και ΠΕΚΑ που ρυθμίζει τα σχετικά με την λειτουργία του Μητρώου Πιστοποιημένων Αξιολογητών Μελετών Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (Άρθ. 16 Παρ. 6). Μέχρι τι<; 21 Σεπτεμβρίου 2012 εκδίδεται απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και ΠΕΚΑ με την οποία καθορίζεται : α) το ύψος των ανταποδοτικών τελών που υποχρεούται να καταβάλει ο φορέα<; του έργου ή τη<; δραστηριότητα<;, για την ΠΠΠΑ, την αξιολόγηση τη<; ΜΠΕ, την ανανέωση ή τροποποίηση τη<; ΑΕΠΟ,

6 πεplβαλλονιl κn α εωδόιnσn arguendo 18 την αδειοδότηση υφιστάμενων έργων, Α ή Β, που δεν διαθέτουν περιβαλλοντικού<; όρου<;, την ειδική οικολογική αξιολόγηση, τι<; περιβαλλοντικέ<; επιθεωρήσει<; β) η διαδικασία είσπραξης και απόδοσής του<; (Αρθ. 17 Παρ.8) Μέχρι τι<; 21 Μαρτίου 2012 με αποφάσεις των Υπουργών Διοικητική<; Μεταρρύθμιση<; και Ηλεκτρονική<; Διακυβέρνηση<; και ΠΕΚΑ καθορίζονται : οι προδιαγραφέζ η παροχή και συντήρηση, οι διαδικασίες και άδειε<; ηλεκτρονική<; πρόσβαση<; και εισαγωγή<; πληροφοριών στο Ηλεκτρονικό Περιβαλλοντικό Μητρώο (ΗΠΜJι κάθε άλλη λεπτομέρεια για τη λειτουργία του (Άρθ. 18 Παρ.S). Μέχρι τι<; 21 Μαρτίου 2012 με απόφαση των Υπουργών ΠΕΚΑ και Εσωτερικών εξειδικεύονται η διαδικασία γνωμοδοτήσεων και ο τρόπο<; ενημέρωση<; και συμμετοχή<; του κοινού στη δημόσια διαβούλευση κατά την διαδικασία περιβαλλοντική<; αδειοδότηση<; (Άρθ. 19 Παρ. 9) Με απόφαση των Υπουργών Διοικητική<; Μεταρρύθμιση<; και Ηλεκτρονική<; Διακυβέρνηση<; και ΠΕΚΑ καθορίζονται τα σχετικά με την ίδρυση και λειτουργία δικτυακού τόπου, στον οποίο αναρτάται υποχρεωτικά η ΑΕΠΟ μετά την έγκρισή τη<; από την περιβαλλοντική αρχή (Άρθ. 19α Παρ.2). Μέχρι τι<; 21 Μαρτίου 2012 με απόφαση του Υπουργού ΠΕΚΑ καθορίζονται οι αναγκαίε<; λεπτομέρειες για τη σύσταση και λειτουργία του Εποπτικού Συμβουλίου των Περιβαλλοντικών Ελεγκτών (Άρθ. 20 Παρ.Sδ). Μέχρι τι<; 21 Μαρτίου 2012 με απόφαση του Υπουργού ΠΕΚΑ καθορίζεται: α) η συχνότητα επιθεωρήσεων ανά υποκατηγορία και ανά ομάδα έργων και δραστηριοτήτων β) τα έργα που υπόκεινται υποχρεωτικά σε προληπτική περιβαλλοντική επιθεώρηση γ) λεπτομέρειες για την εφαρμογή έκτακτων περιβαλλοντικών επιθεωρήσεων, και την σύνταξη εκθέσεων αυτοψία<; δ} ο τρόπο<; υπολογισμού του επιβαλλόμενου προστίμου (Άρθ. 20 Παρ. 17) Εκδίδεται Π. Δ/μα με πρόταση του Υπουργού ΠΕΚΑ J"!Ου καθορίζει του<; όρου<; και τι<; προϋποθέσει<; για τη σύσταση και τήρηση Μητρώου Περιβαλλοντικών Ελεγκτών, και τι<; προϋποθέσει<; χορήγηση<; άδειας

7 Περιβαλλοντικού Ελεγκτή (Άρθ. 20 Παρ.18) Με απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και ΠΕΚΑ αναπροσαρμόζονται τα κατώτατα και ανώτατα όρια των διοικητικών προστίμων με κριτήρια τη μεταβολή των οικονομικών και/ή περιβαλλοντικών συνθηκών (Άρθ. 21 Παρ. S) Με απόφαση του Υπουργού ΠΕΚΑ μπορούν να συστήνονται Γραφεία Επιθεωρητών Περιβάλλο- ντος όπου έχουν διαπιστωθεί σοβαρά προβλήματα ρύπανση<; του περιβάλλοντος (Άρθ. 22 Παρ.4). περ1 α ovnκn α εω ότnσn 19 Μέχρι το τέλος του 2012 με απόφαση των Υπουρ- γών Οικονομικών, Ανάπτυξη<;, Ανταγωνιστικότητα<; μένων Αξιολογητών Μελετών Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων. Η πιστοποίηση διενεργείται από το ΥΠ ΕΚΑ (Άρθ. 16 Παρ. 1 ) Δημιουργείται στο ΥΠΕΚΑ Ηλεκτρονικό Περιβαλλοντικό Μητρώο (ΗΠΜ) πληροφοριών που αφορούν στη διαδικασία έκδοση<;, ανανέωση<;, τροποποίηση<;, και παρακολούθηση<; των ΑΕΠΟ και ΠΠΔ (Άρθ. 18 Παρ. 1 ). Κάθε έργο, κατηγορία<; Α ή Β, αποκτά περιβαλλοντική ταυτότητα (ΠΠ) Συνιστάται στο ΥΠΕΚΑ Μητρώο Περιβαλλο ντικών Ελεγκτών. Η ιδιότητα του Περιβαλλοντικού Ελεγκτή χορηγείται με άδεια από τον Γενικό Γραμμακαι Ναυτιλία<; και ΠΕΚΑ θα καθορισθούν το είδο<; και τέα του ΥΠΕΚΑ (Άρθ. 20 Παρ. Sα). το ύψο<; τη<; χρηματοοικονομική<; ασφάλεια<; για την 2.6. Συνιστάται στο ΥΠΕΚΑ Εποπτικό Συμβούλιο σταδιακή υπαγωγή των δραστηριοτήτων του Παραρ- Περιβαλλοντικών Ελεγκτών που παρακολουθε ί το τήματο<; 111 του Π.Δ. 148/2009 για την περιβαλλοντική έργο των Περιβαλλοντικών Ελεγκτών και τη<; ΕΥΕΠ ευθύνη, λαμβανομένων υπόψη τη<; σοβαρότητα<; τη<; (Άρθ. 20 Παρ. Sγ). ενδεχόμενη<; ρύπανση<; κλπ. (Άρθ. 22 Παρ.? ). 2. Σύσταση με το Ν.4014/2011νέων Συμβουλίων, Διευθύνσεων και Μητρώων 3. Καταργούμενες διατάξεις Πλην τη<; γενική<; καταργητική<; ρύθμιση<; που αφορά κάθε διάταξη που αντίκειται στι<; διατάξει<; 2.1. Συνιστάται στο ΥΠΕΚΑ Κεντρικό Συμβούλιο του νέου Νόμου, επιπλέον καταργούνται ρητά οι Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης (ΚΕΣΠΑ ), με αντι - ακόλουθε<; διατάξει<;: κείμενο την γνωμοδότηση, σε ορισμένε<; περιπτώσει<; και κατόπιν αιτήματος του Υπουργού, ή του Γενικού Γραμματέα ΠΕΚΑ,για την περιβαλλοντική αδειοδότηση έργων (Άρθ. 13 Παρ.1 ) Συνιστάται στο ΥΠΕΚΑ Διεύθυνση Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης (ΔΙΠΑ) υπαγόμενη στη Γενική Διεύθυνση Περιβάλλοντος (Άρθ. 14 Παρ.1 ). Με το Π. Δ / μα, που εκδίδεται μέχρι τι<; 21 Σεπτεμβρίου 2012, εξειδικεύεται το οργανόγραμμα και καθορίζεται η 3.1. Η προβλεπόμενη από την Υγειονομική Διάταξη Ειβ 221/1965, άδεια διάθεση<; λυμάτων ή βιομηχανικών αποβλήτων (Άρθ. 12 Παρ. 1) 3.2. Η έγκριση επέμβαση<; που προβλ έ πεται στον Ν. 998/1979 για τα δάση (Άρθ. 12 Παρ. 1) 3.3. Τ ο άρθρο 6 του Ν.1650 που αντικαθίσταται από το άρθρο 20 του Ν , το οποίο αποτελεί εναρμόνιση με το άρθρο 23 τη<; Οδηγία<; 2010/1975 γ ι α τι<; βιομηχανικέ<; εκπομπ έ ς. στελέχωση, το αναγκαίο προσωπικό και η κατάρτισή του, η υλικοτεχνική υποδομή και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια Συνιστάται στο ΥΠΕΚΑ Μητρώο Πιστοποιη-