ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ SAFA ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ. SEC(2011) 301 τελικό

Transcript

1 EL EL EL

2 ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, COM(2011) 159 τελικό ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ SAFA ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ SEC(2011) 301 τελικό EL EL

3 ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ SAFA ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ (Κείµενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ) 1. ΤΟ ΕΝΩΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ SAFA 1.1. Η ασφάλεια των πτήσεων ως βασική προτεραιότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών µελών της Η ασφάλεια των πτήσεων αποτελεί προτεραιότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) και των κρατών µελών της. Βασικό µέσο για την επίτευξη του στόχου αυτού είναι το πρόγραµµα SAFA της ΕΕ για την αξιολόγηση της ασφάλειας ξένων αεροσκαφών (Safety Assessment of Foreign Aircraft). Σύµφωνα µε το εν λόγω πρόγραµµα τα κράτη µέλη που συµµετέχουν σε αυτό οφείλουν να διενεργούν επιθεωρήσεις διαδρόµου σε αεροσκάφη τρίτων χωρών για να ελέγχουν τη συµµόρφωση των αεροσκαφών, του πληρώµατος και των πτήσεων µε τις διεθνείς απαιτήσεις ασφάλειας. Από το 1996, όταν δροµολογήθηκε από την Ευρωπαϊκή ιάσκεψη Πολιτικής Αεροπορίας (ECAC) και τον Σύνδεσµο Αεροπορικών Αρχών (JAA), το πρόγραµµα SAFA δεν έπαψε να αποτελεί πρωτοποριακό µέσο ενίσχυσης της ασφάλειας των ευρωπαϊκών, αλλά και των διεθνών αεροµεταφορών. Η ΕΕ εξαρχής υιοθέτησε και υποστήριξε πλήρως το πρόγραµµα SAFA συµµετέχοντας ενεργά σε αυτό, τόσο ως µέλος της ιευθύνουσας Επιτροπής του, όσο και µε την παροχή χρηµατοδοτικής στήριξης στον JAA από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Στο πλαίσιο της συνολικής στρατηγικής της Κοινότητας για την καθιέρωση και τη διατήρηση υψηλού ενιαίου επιπέδου ασφαλείας της πολιτικής αεροπορίας στην Ευρώπη, η Επιτροπή εξέδωσε, στις 21 Απριλίου 2004, την οδηγία 2004/36/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου σχετικά µε την ασφάλεια των αεροσκαφών τρίτων χωρών τα οποία χρησιµοποιούν κοινοτικούς αερολιµένες 1 (καλούµενη «οδηγία SAFA»). Η οδηγία αυτή επέβαλε νοµική υποχρέωση στα κράτη µέλη της ΕΕ να εκτελούν επιθεωρήσεις διαδρόµου στα αεροσκάφη τρίτων χωρών που προσγειώνονται στους αερολιµένες τους ως «αεροσκάφος τρίτης χώρας» νοείται το αεροσκάφος που δεν χρησιµοποιείται ή δεν είναι υπό τον έλεγχο της αρµόδιας αρχής κράτους µέλους της ΕΕ. Η οδηγία δεν απαγορεύει πάντως κατά κανένα τρόπο στα κράτη µέλη να επιθεωρούν αεροσκάφη άλλων κρατών µελών της ΕΕ. Τα κράτη µέλη της ΕΕ είχαν προθεσµία δύο ετών για να θέσουν σε εφαρµογή την εν λόγω οδηγία µε τη θέσπιση εθνικής νοµοθεσίας 2. Επιπλέον, µετά από σχετική απόφαση των Γενικών ιευθυντών των κρατών µελών της ECAC, το πρόγραµµα SAFA τέθηκε υπό την αρµοδιότητα της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και, από την 1η Ιανουαρίου 2007, την ευθύνη για τη διαχείριση και περαιτέρω εξέλιξη του ενωσιακού προγράµµατος SAFA έχει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, επικουρούµενη από τον Ευρωπαϊκό Οργανισµό Ασφάλειας της Αεροπορίας (EASA). Ο EASA είναι οργανισµός της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, µε έδρα την Κολωνία, ο οποίος είναι υπεύθυνος για την 1 2 ΕΕ L 143 της , σ. 76. Βλ. συγκεκριµένα την έκθεση της Επιτροπής σχετικά µε την ασφάλεια των αεροσκαφών τρίτων χωρών τα οποία χρησιµοποιούν κοινοτικούς αερολιµένες, της C(2008) 5265 τελικό. EL 2 EL

4 επιχειρησιακή διαχείριση του ενωσιακού προγράµµατος SAFA εξ ονόµατος της Επιτροπής, σύµφωνα µε τον κανονισµό (ΕΚ) αριθ. 768/2006 της Επιτροπής 3. Μέχρι το 2006, την εφαρµογή των επιχειρησιακών στοιχείων του προγράµµατος SAFA είχε αναλάβει ο Κεντρικός Σύνδεσµος Αεροπορικών Αρχών (CJAA). Στα τέλη του 2006, οι συντονιστικές δραστηριότητες του προγράµµατος SAFA, καθώς και η κεντρική βάση δεδοµένων, µεταβιβάστηκαν από τον CJAΑ στον EASA. Η συνεχής συµµετοχή των δεκαπέντε κρατών µελών της ECAC που δεν είναι µέλη της ΕΕ και, εποµένως, η πανευρωπαϊκή διάσταση του προγράµµατος, εξασφαλίσθηκε µε την υπογραφή ρύθµισης εργασίας µεταξύ καθενός από τα εν λόγω κράτη και του EASA. Συνεπώς, µε την ΕΕ των 27, το ενωσιακό πρόγραµµα SAFA αφορά συνολικά 42 συµµετέχοντα κράτη (βλ. προσάρτηµα Α του συνοδευτικού εγγράφου εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής) Γιατί συντάχθηκε η παρούσα έκθεση; Η παρούσα έκθεση αποτελεί σαφή απόδειξη των προσπαθειών της ΕΕ για την ενίσχυση της ασφάλειας στον ευρωπαϊκό ουρανό. Η διαφάνεια των σχετικών µε την ασφάλεια στοιχείων και η ανταλλαγή των κυριοτέρων πορισµάτων των επιθεωρήσεων SAFA συνιστούν θεµελιώδεις αρχές ενός συστήµατος ασφαλών αεροµεταφορών. Η εµπιστοσύνη του κοινού στην ασφάλεια των αεροµεταφορών συναρτάται επίσης µε την πρόσβαση σε κατάλληλες πληροφορίες όσον αφορά την εφαρµογή των διεθνών προτύπων ασφαλείας. Στο πλαίσιο αυτό, σύµφωνα µε το άρθρο 6 παράγραφος 2 της οδηγίας 2004/36/ΕΚ η Επιτροπή οφείλει να δηµοσιεύει κατ' έτος συγκεντρωτική έκθεση πληροφοριών διαθέσιµων στο κοινό και στους ενδιαφερόµενους φορείς του τοµέα, στην οποία περιλαµβάνεται ανάλυση όλων των πληροφοριών που έχουν παραληφθεί. Η ανάλυση πρέπει να είναι απλή και ευνόητη και να αναφέρει κατά πόσον υφίσταται αυξηµένος κίνδυνος ως προς την ασφάλεια των επιβατών του αεροσκάφους. Πρόκειται για την τέταρτη ετήσια έκθεση, η οποία καλύπτει την περίοδο από 1ης Ιανουαρίου έως 31 εκεµβρίου Λειτουργία του ενωσιακού προγράµµατος SAFA Αεροσκάφος (τρίτης χώρας για τα κράτη µέλη της ΕΕ ή ξένο για τα κράτη της ECAC που δεν είναι µέλη της ΕΕ) µπορεί να υποβληθεί σε επιθεώρηση διαδρόµου σε κάθε κράτος που συµµετέχει στο πρόγραµµα SAFA, κυρίως σε ό,τι αφορά τα έγγραφα και τα εγχειρίδια του αεροσκάφους, τις άδειες των ιπταµένων πληρωµάτων, την εµφανή κατάσταση του αεροσκάφους, καθώς και την ύπαρξη και κατάσταση του υποχρεωτικού εξοπλισµού ασφάλειας θαλάµου. Οι εν λόγω επιθεωρήσεις έχουν ως αναφορά τα πρότυπα των παραρτηµάτων 1 (αδειοδότηση προσωπικού), 6 (πτητική λειτουργία αεροσκάφους) και 8 (πτητική ικανότητα αεροσκάφους) της ιεθνούς Οργάνωσης Πολιτικής Αεροπορίας ( ΟΠΑ). Οι έλεγχοι αυτοί διενεργούνται σύµφωνα µε διαδικασία η οποία ισχύει για όλα τα συµµετέχοντα κράτη. Τα αποτελέσµατα των ελέγχων καταγράφονται εν συνεχεία σε εκθέσεις, για τη σύνταξη των οποίων ακολουθείται κοινό υπόδειγµα. Σε περίπτωση σοβαρών παρατυπιών, ειδοποιούνται ο αεροµεταφορέας και η αρµόδια υπηρεσία πολιτικής αεροπορίας (κράτος του αεροµεταφορέα ή κράτος νηολόγησης), ώστε να συµφωνηθούν τα διορθωτικά 3 ΕΕ L 134 της , σ. 16. EL 3 EL

5 µέτρα που πρέπει να ληφθούν όχι µόνον στο αεροσκάφος που επιθεωρήθηκε αλλά και σε άλλα αεροσκάφη ενδεχοµένως, σε περίπτωση που πρόκειται για παρατυπία γενικής φύσεως. Όλα τα στοιχεία των εκθέσεων, καθώς και οι συµπληρωµατικές πληροφορίες, ανταλλάσσονται και συγκεντρώνονται σε ηλεκτρονική βάση δεδοµένων, την οποία έχει δηµιουργήσει και διαχειρίζεται ο EASA. Τα κύρια χαρακτηριστικά του ενωσιακού προγράµµατος SAFA συνοψίζονται ως εξής: η εφαρµογή του από όλα τα κράτη που συµµετέχουν στο πρόγραµµα SAFA: καταρχήν και από τα 42 κράτη της ECAC (κράτη µέλη της ΕΕ και κράτη της ECAC που δεν είναι µέλη της ΕΕ, τα οποία έχουν υπογράψει τη ρύθµιση εργασίας του EASA) η ευρεία διάδοση των αποτελεσµάτων των επιθεωρήσεων διαδρόµου SAFA µέσω κεντρικής βάσης δεδοµένων η προσέγγιση από την βάση προς την κορυφή: το πρόγραµµα στηρίζεται στις επιθεωρήσεις διαδρόµου των αεροσκαφών η εστίασή του: κυρίως στα αεροσκάφη τρίτων χωρών τα οποία εκτελούν πτήσεις στην ΕΕ και στα κράτη που συµµετέχουν στο πρόγραµµα SAFA (µολονότι είναι δυνατόν να συνεχισθεί η εκτέλεση επιθεωρήσεων σε αεροσκάφη των κρατών µελών της ΕΕ) ο εγγενής στόχος του: ο έλεγχος της συµµόρφωσης προς τους διεθνείς κανόνες ασφαλείας (τα πρότυπα της ΟΠΑ), που ισχύουν διεθνώς για όλα τα επιθεωρούµενα αεροσκάφη Σηµαντική συµβολή του ενωσιακού προγράµµατος SAFA στη γενικότερη αλυσίδα της ασφάλειας πτήσεων Από τις επιθεωρήσεις SAFA που πραγµατοποιήθηκαν τα τελευταία χρόνια προέκυψαν κάποιες γενικές ενδείξεις ως προς την ασφάλεια πτήσεων των ξένων αεροµεταφορέων. Ωστόσο, οι ενδείξεις αυτές είναι περιορισµένες υπό την έννοια ότι δεν διαµορφώθηκε πλήρης εικόνα για την ασφάλεια πτήσεων συγκεκριµένου αεροσκάφους ή αεροµεταφορέα. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι ορισµένες πτυχές είναι δύσκολο να εκτιµηθούν στη διάρκεια της επιθεώρησης (π.χ. διαχείριση ανθρωπίνων πόρων πληρώµατος, κατάσταση πλήρους αξιοπλοΐας, κ.λπ.), διότι ο χρόνος που διατίθεται για την επιθεώρηση είναι περιορισµένος, µε αποτέλεσµα να περιορίζεται και ο βαθµός λεπτοµέρειάς της. Η αξία αυτών των δεικτών θα ενισχυθεί περαιτέρω µε την άνοδο του επιπέδου εναρµόνισης σε όλα τα κράτη που συµµετέχουν στις επιθεωρήσεις SAFA. Πλήρης εκτίµηση συγκεκριµένου αεροσκάφους ή αεροµεταφορέα είναι δυνατή µόνον µε συνεχή εποπτεία από την αρµόδια εθνική αρχή πολιτικής αεροπορίας (κράτος του αεροµεταφορέα ή κράτος νηολόγησης). Έτσι, οι πληροφορίες που συγκεντρώνονται µέσω του ενωσιακού προγράµµατος SAFA είναι χρήσιµες: πρωτίστως, ως προληπτικό µέσο, το οποίο βοηθά στον εντοπισµό τυχόν αρνητικών τάσεων στην ασφάλεια πτήσεων έτσι, πολλά ή/και επαναλαµβανόµενα ευρήµατα σε συγκεκριµένο αεροµεταφορέα συνιστούν πολύ καλό δείκτη δυνητικών διαρθρωτικών αδυναµιών όσον αφορά τόσο τη διαχείριση EL 4 EL

6 του ποιοτικού ελέγχου από τον συγκεκριµένο αεροµεταφορέα, όσο και το επίπεδο εποπτείας της ασφάλειας πτήσεων που ασκεί η αρµόδια εθνική υπηρεσία πολιτικής αεροπορίας του κράτους όπου έχει πιστοποιηθεί ο αεροµεταφορέας ανάλογες αρνητικές τάσεις είναι δυνατόν να διαπιστωθούν και για συγκεκριµένους τύπους αεροσκαφών πιο άµεσα, οι επιθεωρήσεις SAFA µπορούν να συµβάλουν σε πραγµατικό χρόνο στην ασφαλή λειτουργία συγκεκριµένου αεροσκάφους που µόλις επιθεωρήθηκε, διότι οι αρχές επιθεώρησης παροτρύνονται να εξασφαλίσουν την άµεση λήψη διορθωτικών µέτρων πριν το συγκεκριµένο αεροσκάφος εκτελέσει άλλες πτήσεις. Επιπλέον, από την έναρξη ισχύος του κανονισµού (ΕΚ) αριθ. 2111/ για την κατάρτιση κοινοτικού καταλόγου αεροµεταφορέων των οποίων απαγορεύεται η λειτουργία στην ΕΕ, οι επιθεωρήσεις SAFA αποκτούν όλο και µεγαλύτερη σηµασία ως ένα από τα κριτήρια που εξετάζει η Επιτροπή προκειµένου να αποφασίσει εάν θα συµπεριλάβει κάποιον αεροµεταφορέα στον κοινοτικό κατάλογο. Πράγµατι, αυτό συµβαίνει από τότε που καταρτίσθηκε για πρώτη φορά ο κοινοτικός κατάλογος, τον Μάρτιο του 2006, και στις µετέπειτα τακτικές επικαιροποιήσεις του Εξέλιξη του προγράµµατος κατά το 2009 Οι υπηρεσίες της Επιτροπής σε συνεργασία µε τον EASA παρακολουθούν συνεχώς τη λειτουργία του τρέχοντος προγράµµατος SAFA, ώστε να εντοπίσουν τυχόν δυνατότητες περαιτέρω βελτίωσης. Ειδικότερα, µε βάση τις διατάξεις της οδηγίας 2008/49/ΕΚ της Επιτροπής 5 ο EASA δηµοσίευσε δεύτερη δέσµη λεπτοµερούς καθοδηγητικού υλικού για τις διαδικασίες επιθεώρησης διαδρόµου. Οι διαδικασίες καλύπτουν όλα τα σχετικά πεδία: σχεδιασµό, προετοιµασία και διενέργεια επιθεωρήσεων, καθώς και επακόλουθες δραστηριότητες. Ορισµένες πρωτοβουλίες που άρχισαν το 2007 συνεχίσθηκαν επίσης το 2009 και καθιερώθηκαν ως τακτικές τυποποιηµένες δραστηριότητες στο πλαίσιο του ενωσιακού προγράµµατος SAFA. Πρόκειται, για παράδειγµα, για την εξέταση της ποιότητας των εκθέσεων που διαβιβάζουν τα συµµετέχοντα κράτη στη βάση δεδοµένων SAFA και για την ανάλυση της βάσης δεδοµένων. Με την ανάλυση αυτή, η οποία πραγµατοποιείται ανά τετράµηνο, γίνεται προσπάθεια να εντοπίζονται το συντοµότερο δυνατόν πιθανές αρνητικές πτυχές και τάσεις στην ασφάλεια πτήσεων, ώστε να αντιµετωπίζονται έγκαιρα πριν αποβούν όντως απειλητικές για τη διεθνή ασφάλεια πτήσεων. Η µεθοδολογία διεξαγωγής της ανάλυσης αυτής τελειοποιήθηκε περαιτέρω και αναβαθµίσθηκε, ώστε να αξιοποιούνται στον µέγιστο δυνατό βαθµό τα διαθέσιµα δεδοµένα της βάσης SAFA. Επιπλέον, κατά τη διάρκεια του 2009, κατόπιν σχετικού αιτήµατος της Επιτροπής, ο EASA άρχισε διαπραγµατεύσεις µε διάφορες αεροπορικές αρχές ανά τον κόσµο µε σκοπό τη διεύρυνση της συµµετοχής στο πρόγραµµα SAFA της ΕΕ, διατηρώντας παράλληλα ένα υψηλό επίπεδο τυποποίησης και εναρµόνισης. Τέλος, ο EASA ξεκίνησε ένα πρόγραµµα τυποποίησης προκειµένου να διασφαλίσει ότι όλες οι επιθεωρήσεις SAFA διενεργούνται µε τυποποιηµένο τρόπο σε όλα τα κράτη που 4 5 ΕΕ L 344 της , σ. 15. ΕΕ L 109 της , σ. 17. EL 5 EL

7 συµµετέχουν στο πρόγραµµα SAFA. Πραγµατοποιούνται έλεγχοι σε όλα τα κράτη για να εξακριβωθεί εάν έχουν ενσωµατωθεί στο εσωτερικό δίκαιο οι εφαρµοστέες οδηγίες της ΕΕ, καθώς και εάν ακολουθούνται οι κοινές διαδικασίες πρόκρισης των επιθεωρητών και διενέργειας των επιθεωρήσεων. Για τους ελέγχους αυτούς ακολουθούνται οι ίδιες µέθοδοι εργασίας µε αυτές που χρησιµοποιεί ο EASA στις επιθεωρήσεις τυποποίησης µε αντικείµενο άλλους σχετικούς µε την ασφάλεια των πτήσεων τοµείς, και κυρίως εκείνους που καλύπτει ο κανονισµός (ΕΚ) αριθ. 736/2006 της Επιτροπής 6. Το 2009 διενεργήθηκαν 5 έλεγχοι: στο Λουξεµβούργο, τη Λιθουανία, την Πορτογαλία, τη Σουηδία και την Ελβετία 1.6. Καθιέρωση προσέγγισης µε βάση την επικινδυνότητα Ο κανονισµός (EΚ) αριθ. 351/2008 της Επιτροπής 7 καθιερώνει την έννοια της ιεράρχησης των επιθεωρήσεων SAFA σε πανευρωπαϊκή κλίµακα, µε βάση την οποία τα συµµετέχοντα κράτη υποχρεούνται να δίνουν προτεραιότητα σε ορισµένα θέµατα σε µέρος των επιθεωρήσεων διαδρόµου (είτε αεροµεταφορέων είτε όλων των αεροµεταφορέων που έχουν πιστοποιηθεί σε ένα συγκεκριµένο κράτος). Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καταρτίζει τον συγκεντρωτικό κατάλογο προτεραιοτήτων και τον επικαιροποιεί όποτε προκύπτει ανάγκη, µε βάση τα κριτήρια που έχουν καθοριστεί δυνάµει του εν λόγω κανονισµού, ήτοι: τις πληροφορίες που διαβιβάζει ο EASA µετά από ανάλυση της βάσης δεδοµένων SAFA τις πληροφορίες που προκύπτουν από τις συνεδριάσεις της επιτροπής ασφάλειας των αεροµεταφορών τις πληροφορίες που διαβιβάζουν τα κράτη µέλη στην Επιτροπή. Επιπλέον, οι αεροµεταφορείς που παρατίθενται στο παράρτηµα B του κοινοτικού καταλόγου των απαγορευµένων αεροµεταφορέων (ο οποίος έχει θεσπισθεί µε βάση τον κανονισµό (EΚ) αριθ. 2111/2005), καθώς και οι άλλοι αεροµεταφορείς που έχουν πιστοποιηθεί στο ίδιο κράτος µε αεροµεταφορέα που περιλαµβάνεται στον κοινοτικό κατάλογο, υπόκεινται σε επιθεώρηση κατά προτεραιότητα. Ο EUROCONTROL υποστηρίζει επίσης την αρχή αυτή της απόδοσης προτεραιότητας, µέσω του βασικού του προγράµµατος European Air Traffic Management ( ιαχείριση της ευρωπαϊκής εναέριας κυκλοφορίας), το οποίο παρέχει στα συµµετέχοντα κράτη πληροφορίες σε πραγµατικό χρόνο για την κατάσταση των αεροµεταφορέων προτεραιότητας όσον αφορά τον προγραµµατισµό των πτήσεων. Κατά τη διάρκεια του 2009, επί συνόλου επιθεωρήσεων SAFA, οι (19,85%) διενεργήθηκαν επί θεµάτων που αναφέρονται στον κατάλογο προτεραιοτήτων. 2. Η ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΒΑΣΗ Ε ΟΜΕΝΩΝ SAFA Ο EASA διαχειρίζεται την κεντρική βάση δεδοµένων SAFA από τον εκέµβριο του 2006, όταν η βάση µεταφέρθηκε από τον Κεντρικό Σύνδεσµο Αεροπορικών Αρχών (CJAA) στις Κάτω Χώρες, στον EASA στην Κολωνία της Γερµανίας. Η καταχώριση εκθέσεων στη βάση 6 7 ΕΕ L 129 της , σ. 10. ΕΕ L 109 της , σ. 7. EL 6 EL

8 δεδοµένων εξακολουθεί να εµπίπτει στις αρµοδιότητες των εθνικών υπηρεσιών πολιτικής αεροπορίας (ΥΠΑ) των 42 κρατών που συµµετέχουν στο πρόγραµµα SAFA. Το 2009, τα συµµετέχοντα στο SAFA κράτη πραγµατοποίησαν επιθεωρήσεις, αριθµό ρεκόρ, από τις οποίες προέκυψαν ευρήµατα (βλ. προσάρτηµα Α του εγγράφου εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής). Τα δεδοµένα που περιέχει η βάση θεωρούνται εµπιστευτικά. Στη βάση έχουν πρόσβαση όλες οι εθνικές υπηρεσίες πολιτικής αεροπορίας των συµµετεχόντων στο SAFA κρατών µέσω (ασφαλούς) διαδικτυακής σύνδεσης. Το 2009, δόθηκε δυνατότητα επιγραµµικής πρόσβασης και στις αρχές πολιτικής αεροπορίας τρίτων χωρών προκειµένου για εκθέσεις που αφορούν αεροµεταφορείς αδειοδοτηµένους στη χώρα τους. 3. ΠΕ ΙΑ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗΣ Σύµφωνα µε την «οδηγία SAFA», τα αεροσκάφη για τα οποία υπάρχουν υπόνοιες ότι δεν συµµορφώνονται µε τα διεθνή πρότυπα ασφάλειας πτήσεων (µε βάση π.χ. τακτική ανάλυση της βάσης δεδοµένων του EASA) πρέπει να επιθεωρούνται κατά προτεραιότητα από τα κράτη µέλη. Επίσης, οι επιθεωρήσεις διαδρόµου SAFA είναι δυνατόν να πραγµατοποιούνται σε δειγµατοληπτική βάση. Πέντε είναι τα πεδία στα οποία είναι δυνατόν να εστιασθούν οι επιθεωρήσεις: (1) συγκεκριµένο κράτος αεροµεταφορέα (έλεγχος των αεροµεταφορέων συγκεκριµένου κράτους) (2) συγκεκριµένος τύπος αεροσκάφους (3) ειδική φύση πτήσεων (τακτική, µη τακτική, εµπορευµατική, κ.λπ.) (4) συγκεκριµένος αεροµεταφορέας τρίτης χώρας (5) συγκεκριµένο αεροσκάφος αναγνωριζόµενο από το ατοµικό σήµα νηολόγησής του. Στα προσαρτήµατα Β, Γ και του εγγράφου εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής καταγράφονται τα κράτη αεροµεταφορέα, οι τύποι αεροσκαφών και οι αεροµεταφορείς που επιθεωρήθηκαν κατά τη διάρκεια του Καθίσταται εµφανής η µεγάλη εµβέλεια του ενωσιακού προγράµµατος SAFA και η χωρίς διακρίσεις εφαρµογή του, τόσο σε ενωσιακούς όσο και σε µη ενωσιακούς αεροµεταφορείς. Η οµαλή εφαρµογή του προγράµµατος καθίσταται επίσης εµφανής από τον κατωτέρω πίνακα, στον οποίο συγκεντρώνονται οι πληροφορίες των προσαρτηµάτων και δίνεται η συνολική εικόνα των δραστηριοτήτων. Επιθεωρήσεις Αεροµεταφορέας Κράτος αεροµεταφορέα επιθεωρήσεις... σε περισσότερους από διαφορετικούς αεροµεταφορείς...από 131 κράτη... EL 7 EL

9 Τύπος αεροσκάφους που χρησιµοποιούν 220 διαφορετικούς τύπους αεροσκαφών, συµπεριλαµβανοµένων των παραλλαγών τους Στον κατωτέρω πίνακα εµφαίνεται ότι η συντριπτική πλειονότητα όλων των πτήσεων εντός των κρατών µελών της ΕΕ εκτελέστηκαν από ενωσιακούς αεροµεταφορείς και ότι, εν γένει, τα συµµετέχοντα στο SAFA κράτη εξακολούθησαν να χρησιµοποιούν τα ευρύτερα κριτήρια του προηγούµενου προγράµµατος SAFA της ECAC. Επιθεωρήσεις ενωσιακούς αεροµεταφορείς σε Επιθεωρήσεις σε µη ενωσιακούς αεροµεταφορείς Ποσοστό 52,1% 47,9% Από τις επιθεωρήσεις, (83,4%) πραγµατοποιήθηκαν από κράτη µέλη της ΕΕ (βλ. παράρτηµα Α). Το 47,9% (5.432) πραγµατοποιήθηκε σε αεροµεταφορείς αδειοδοτηµένους σε τρίτες χώρες, ενώ το υπόλοιπο 52,1% (5.917) σε ενωσιακούς αεροµεταφορείς. 4. ΚΥΡΙΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΕΩΝ SAFA 4.1. Γενικά ευρήµατα των επιθεωρήσεων Σε κάθε επιθεώρηση SAFA ο επιθεωρητής χρησιµοποιεί κατάλογο που περιλαµβάνει ένα σύνολο 54 διαφορετικών ελεγχόµενων σηµείων, προκειµένου να εξετάσει τη συµµόρφωση του αεροσκάφους µε τους διεθνείς κανόνες (πρότυπα της ΟΠΑ). Από τις επιθεωρήσεις αυτές είναι δυνατόν να προκύψει µια σειρά ευρηµάτων (καλούµενα συνήθως «αποκλίσεις από τα πρότυπα της ΟΠΑ»). Στον πίνακα που ακολουθεί εµφαίνεται το συνολικό πλήθος ευρηµάτων (F) σε σύγκριση µε το συνολικό πλήθος επιθεωρήσεων (I) και επιθεωρηθέντων σηµείων (II). Ωστόσο, στις περισσότερες περιπτώσεις, σε µια επιθεώρηση δεν ελέγχονται όλα τα σηµεία, διότι ο χρόνος από την άφιξη ενός αεροσκάφους µέχρι την αναχώρησή του δεν επαρκεί για να διενεργηθεί πλήρης επιθεώρηση. Συνεπώς, είναι ίσως ενδεικτικότερος ο λόγος του συνολικού πλήθους ευρηµάτων προς το συνολικό πλήθος επιθεωρηθέντων σηµείων από τον λόγο προς το πλήθος των επιθεωρήσεων µόνο. Περίοδος επιθεωρήσεων (I) η Ιανουαρίου εκεµβρίου 2009 επιθεωρηθέντων σηµείων (II) Συνολικά ευρήµατα (F) Μέσο πλήθος επιθεωρηθέντων 35,99 EL 8 EL

10 σηµείων κατά την επιθεώρηση Ευρήµατα/Επιθεωρήσεις (F/I) 0,854 Ευρήµατα/επιθεωρηθέντα (F/II) σηµεία 0, Ευρήµατα επιθεωρήσεων και κατηγορίες τους Πρέπει να εξετασθεί όχι µόνον το απόλυτο πλήθος των ευρηµάτων των επιθεωρήσεων, αλλά και η «σοβαρότητά» τους. Προς το σκοπό αυτό, έχουν καθορισθεί τρεις κατηγορίες ευρηµάτων. Εύρηµα της «κατηγορίας 1» καλείται έλασσον εύρηµα της «κατηγορίας 2» είναι σοβαρό και της «κατηγορίας 3» µείζον. Οι όροι «έλασσον», «σοβαρό» και «µείζον» σχετίζονται µε τον βαθµό απόκλισης από τα πρότυπα της ΟΠΑ. Κύριος στόχος της κατηγοριοποίησης των ευρηµάτων είναι η κατάταξη της συµµόρφωσης προς ένα πρότυπο και της σοβαρότητας της µη συµµόρφωσης προς το πρότυπο αυτό. Οι επιθεωρήσεις και οι κατηγορίες των ευρηµάτων καταγράφονται στη βάση δεδοµένων και τα αποτελέσµατα παρουσιάζονται στον κατωτέρω πίνακα: Πλήθος ευρηµάτων (F) Λόγος ευρηµάτων (κατ. F/I) Έτος Πλήθος επιθεωρήσεων (I) Κατ. 1 Κατ. 2 (έλασσον) (σοβαρό) Κατ. 3 (µείζον) Κατ. F 1/I Κατ. F 2/I Κατ. F 3/I F/I ,342 0,336 0,176 0,854 40% 39,4% 20,6% 100,00% 4.3. Ιστορική ανασκόπηση Έτος επιθεωρήσεων (I) επιθεωρηθέντων σηµείων (II) Συνολικά ευρήµατα (F) Ευρήµατα/ Επιθεωρήσεις (F/I) 2,8267 1,1161 0,9299 0,9287 1,0806 1,0536 0,9474 0,9499 1,4884 1,5562 1,6704 1,405 1,093 0,854 1,194 Ευρήµατα/ επιθεωρηθέντα σηµεία (F/II) 0,127 0,062 0,029 0,028 0,032 0,034 0,033 0,032 0,046 0,047 0,048 0,040 0,032 0,024 0,036 EL 9 EL

11 12,000 10,000 8,594 10,337 11,349 8,000 7,458 6,000 4,568 5,457 4,000 2,767 2,833 2,394 2,706 3,234 3,413 2,000 1, Πλήθος επιθεωρήσεων SAFA κατ έτος από την έναρξη του προγράµµατος το Μέσο πλήθος ευρηµάτων ανά επιθεώρηση ( ) EL 10 EL

12 4.4. Ευρήµατα επιθεωρήσεων σε περιφερειακή βάση Πλήθος ευρηµάτων (F) Λόγος ευρηµάτων (κατ. F/I) Περιφέρεια Πλήθος επιθεωρη θέντων κρατών Πλήθος επιθεωρη θέντων αεροµετα φορέων Επιθεω ρήσεις (I) Κατ. 1 (έλασσον) Κατ. 2 (σοβαρό) Κατ. 3 (µείζον) Κατ. F 1/I Κατ. 2/I F Κατ. F 3/I F/I EΕ 8 ΕΥΡΩΠΗ (ECAC) 9 Ρωσική Οµοσπονδία, Λευκορωσία & Κεντρική Ασία 10 Βόρεια Αµερική 11 Λατινική Αµερική & Καραϊβική 12 Μέση Ανατολή και Βόρεια Αφρική ,271 0,264 0,143 0, ,291 0,287 0,141 0, ,438 0,409 0,235 1, ,415 0,251 0,220 0, ,503 0,614 0,257 1, ,481 0,506 0,269 1, ΕΕ - Αυστρία, Βέλγιο, Βουλγαρία, Κύπρος, Τσεχική ηµοκρατία, ανία, Εσθονία, Φινλανδία, Γαλλία, Γερµανία, Ελλάδα, Ουγγαρία, Ιρλανδία, Ιταλία, Λετονία, Λιθουανία, Λουξεµβούργο, Μάλτα, Κάτω Χώρες, Πολωνία, Πορτογαλία, Ρουµανία, Σλοβακία, Σλοβενία, Ισπανία, Σουηδία, Ηνωµένο Βασίλειο. Ευρώπη (ECAC) Αλβανία, Αρµενία, Αυστρία, Αζερµπαϊτζάν, Βέλγιο, Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Βουλγαρία, Κροατία, Κύπρος, Τσεχική ηµοκρατία, ανία, Εσθονία, Φινλανδία, Γαλλία, Γεωργία, Γερµανία, Ελλάδα, Ουγγαρία, Ισλανδία, Ιρλανδία, Ιταλία, Λετονία, Λιθουανία, Λουξεµβούργο, Πρώην Γιουγκοσλαβική ηµοκρατία της Μακεδονίας, Μάλτα, ηµοκρατία της Μολδαβίας, Μονακό, Μαυροβούνιο, Κάτω Χώρες, Νορβηγία, Πολωνία, Πορτογαλία, Ρουµανία, Άγιος Μαρίνος, Σερβία, Σλοβακία, Σλοβενία, Ισπανία, Σουηδία, Ελβετία, Τουρκία, Ουκρανία, Ηνωµένο Βασίλειο. Ρωσική Οµοσπονδία, Λευκορωσία και Κεντρική Ασία - Λευκορωσία, Καζακστάν, Κιργιζία, Ρωσική Οµοσπονδία, Τατζικιστάν, Τουρκµενιστάν, Ουζµπεκιστάν. Βόρεια Αµερική (ΝΑ) Βερµούδες, Καναδάς, Ηνωµένες Πολιτείες Αµερικής. Λατινική Αµερική και Καραϊβική (LAC) Ανγκουίλα, Αντίγκουα και Μπαρµπούντα, Αργεντινή, Αρούµπα, Μπαχάµες, Μπαρµπάντος, Μπελίζε, Βoλιβία, Βραζιλία, Νήσοι Καϊµάν, Χιλή, Κολοµβία, Κόστα Ρίκα, Κούβα, Ντοµίνικα, οµινικανή ηµοκρατία, Ισηµερινός, Ελ Σαλβαδόρ, Γρενάδα, Γουατεµάλα, Γουιάνα, Αϊτή, Ονδούρα, Τζαµάικα, Μεξικό, Ολλανδικές Αντίλλες, Nικαράγουα, Παναµάς, Παραγουάη, Περού, Πόρτο Ρίκο, Άγιος Χριστόφορος και Νέβις, Αγία Λουκία, Άγιος Βικέντιος και Γρεναδίνες, Σουρινάµ, Τρινιδάδ και Τοµπάγκο, Νήσοι Τέρκ και Κάικος, Ουρουγουάη, (Βολιβαριανή ηµοκρατία της) Βενεζουέλα. Μέση Ανατολή και Βόρεια Αφρική (MENA) Αλγερία, Μπαχρέιν, Αίγυπτος, (Ισλαµική ηµοκρατία του) Ιράν, Ιράκ, Ισραήλ, Ιορδανία, Κουβέιτ, Λίβανος, Αραβική Λιβυκή Σοσιαλιστική Λαϊκή ηµοκρατία, Μαρόκο, Οµάν, Κατάρ, Σαουδική Αραβία, Σουδάν, Αραβική ηµοκρατία της Συρίας, Τυνησία, Ενωµένα Αραβικά Εµιράτα, Υεµένη. EL 11 EL

13 Αφρική 14 Ασία ,341 0,498 0,239 1, ,492 0,432 0,254 1,178 Ωκεανία ,229 0,229 0,086 0,543 Μέσος όρος/όλα τα κράτη 0,342 0,336 0,176 0, AF R AS CIS Europe (ECAC) EU LAC MENA NA OC Η πενταετής εξέλιξη δείχνει ότι το µέσο πλήθος ευρηµάτων (ανά επιθεώρηση) µειώθηκε σε όλες τις γεωγραφικές περιφέρειες Από τον πίνακα αυτόν συνάγεται ότι: Στους αεροµεταφορείς κρατών της ΕΕ, της ECAC και της Ωκεανίας διαπιστώνονται λιγότερα ευρήµατα ανά επιθεώρηση ως προς τον µέσο όρο Αφρική (AFR) - Αγκόλα, Μπενίν, Μποτσουάνα, Μπουρκίνα Φάσο, Μπουρούντι, Καµερούν, Πράσινο Ακρωτήριο, Κεντροαφρικανική ηµοκρατία, Τσαντ, Κοµόρες, Κονγκό, Ακτή Ελεφαντοστού, Λαϊκή ηµοκρατία του Κονγκό, Τζιµπουτί, Ισηµερινή Γουινέα, Ερυθραία, Αιθιοπία, Γκαµπόν, Γάµπια, Γκάνα, Γουινέα, Γουινέα-Μπισσάου, Kένυα, Λεσόθο, Λιβερία, Μαδαγασκάρη, Μαλάουι, Μαλί, Μαυριτανία, Μαυρίκιος, Moζαµβίκη, Nαµίµπια, Nίγηρας, Nιγηρία, Ρουάντα, Σάο Τοµέ και Πρίνσιπε, Σενεγάλη, Σεϋχέλλες, Σιέρα Λεόνε, Σοµαλία, Νότια Αφρική, Σουαζιλάνδη, Τόγκο, Ουγκάντα, Ενωµένη ηµοκρατία της Τανζανίας, Zάµπια, Zιµπάµπουε. Ασία (AS) - Αφγανιστάν, Μπανγκλαντές, Μπουτάν, Μπρουνέι Νταρουσαλάµ, Καµπότζη, Κίνα, Λαοκρατική ηµοκρατία της Κορέας, Χονγκ Κονγκ (Ειδική ιοικητική Περιοχή της Λαϊκής ηµοκρατίας της Κίνας), Ινδία, Ινδονησία, Ιαπωνία, Λαϊκή ηµοκρατία του Λάος, Μαλαισία, Μαλδίβες, Μογγολία, Μιανµάρ, Νεπάλ, Πακιστάν, Φιλιππίνες, ηµοκρατία της Κορέας, Σιγκαπούρη, Σρι Λάνκα, Ταϊβάν, Ταϊλάνδη, Ανατολικό Τιµόρ, Βιετνάµ. Ωκεανία (OC) - Αυστραλία, Φίτζι, Κιριµπάτι, Νήσοι Μάρσαλ, (Ηνωµένες Πολιτείες) Μικρονησίας, Ναουρού, Nέα Ζηλανδία, Παλάου, Παπουασία-Νέα Γουινέα, Σαµόα, Νήσοι Σολοµώντος, Τόνγκα, Τουβαλού, Βανουάτου. EL 12 EL

14 Από τον λόγο ευρήµατα/επιθεωρήσεις προκύπτει ότι η µεγαλύτερη βελτίωση σηµειώθηκε στην Αφρική, αν και στο αποτέλεσµα αυτό συνέβαλε ο πολύ µεγάλος αριθµός επιθεωρήσεων (163) που διενεργήθηκαν στον αεροµεταφορέα TAAG της Αγκόλας οι επιθεωρήσεις αυτές ήταν αναγκαίες µετά τη µερική διαγραφή του εν λόγω αεροµεταφορέα από τον κοινοτικό κατάλογο απαγορευµένων αεροµεταφορέων. EL 13 EL

15 4.5. Κατανοµή ανά περιφέρεια ΟΠΑ Πλήθος ευρηµάτων (F) Λόγος ευρηµάτων (κατ. F/I) Περιφέρεια Πλήθος επιθεωρηθέντων κρατών Πλήθος επιθεωρηθέντων αεροµεταφορέων Επιθεω ρήσεις (I) Κατ. 1 (έλασσον) Κατ. 2 (σοβαρό) Κατ. 3 (µείζον) Κατ. F 1/I Κατ. F 2/I Κατ. F 3/I F/I APAC 17 ESAF 18 EUR 19 MID 20 NACC 21 SAM 22 WACAF ,476 0,402 0,251 1, ,240 0,263 0,115 0, ,327 0,316 0,159 0, ,350 0,439 0,232 1, ,442 0,273 0,221 0, ,591 0,879 0,348 1, ,663 1,245 0,633 2, APAC-Περιφέρεια Ασίας και Ειρηνικού της ΟΠΑ: Αυστραλία, Μπανγκλαντές, Μπουτάν, Μπρουνέι Νταρουσαλάµ, Καµπότζη, Κίνα (συµπερ. του Χονγκ Κονγκ και του Μακάο), Νήσοι Κουκ, Λαοκρατική ηµοκρατία της Κορέας, Φίτζι, Ινδία, Ινδονησία, Ιαπωνία, Κιριµπάτι, Λαϊκή ηµοκρατία του Λάος, Μαλαισία, Μαλδίβες, Νήσοι Μάρσαλ, Μικρονησία, Μογγολία, Μυανµάρ, Ναουρού, Νεπάλ, Νέα Ζηλανδία, Παλάου, Παπουασία-Νέα Γουινέα, Φιλιππίνες, ηµοκρατία της Κορέας, Σαµόα, Σιγκαπούρη, Νήσοι Σολοµώντος, Σρι Λάνκα, Ταϊλάνδη, Τόνγκα, Βανουάτου, Βιετνάµ. ESAF-Περιφέρεια Ανατολικής και Νότιας Αφρικής της ΟΠΑ: Αγκόλα, Μποτσουάνα, Μπουρούντι, Κοµόρες, Τζιµπουτί, Ερυθραία, Αιθιοπία, Kένυα, Λεσόθο, Μαδαγασκάρη, Μαλάουι, Μαυρίκιος, Μοζαµβίκη, Ναµίµπια, Ρουάντα, Σεϋχέλλες, Σοµαλία, Νότια Αφρική, Σουαζιλάνδη, Ουγκάντα, Ενωµένη ηµοκρατία της Τανζανίας, Zάµπια, Ζιµπάµπουε. EUR-Περιφέρεια Ευρώπης και Βορείου Ατλαντικού της ΟΠΑ: Αλβανία, Αλγερία, Ανδόρα, Αρµενία, Αυστρία, Αζερµπαϊτζάν, Λευκορωσία, Βέλγιο, Βοσνία Ερζεγοβίνη, Βουλγαρία, Κροατία, Τσεχική ηµοκρατία, ανία, Εσθονία, Φινλανδία, Γαλλία, Γεωργία, Γερµανία, Ελλάδα, Ουγγαρία, Ισλανδία, Ιρλανδία, Ιταλία, Καζακστάν, Kιργιζία, Λετονία, Λιθουανία, Λουξεµβούργο, Μάλτα, Μονακό, Μαυροβούνιο, Μαρόκο, Κάτω Χώρες (εξαιρ. των Ολλανδικών Αντιλλών), Νορβηγία, Πολωνία, Πορτογαλία, ηµοκρατία της Μολδαβίας, Ρουµανία, Ρωσική Οµοσπονδία, Άγιος Μαρίνος, Σερβία, Σλοβακία, Σλοβενία, Ισπανία, Σουηδία, Ελβετία, Τατζικιστάν, Πρώην Γιουγκοσλαβική ηµοκρατία της Μακεδονίας, Τυνησία, Τουρκία, Τουρκµενιστάν, Ουκρανία, Ηνωµένο Βασίλειο (εξαιρ. των Νήσων Καϋµάν, Βερµούδων), Ουζµπεκιστάν. MID-Περιφέρεια Μέσης Ανατολής της ΟΠΑ: Αφγανιστάν, Μπαχρέιν, Κύπρος, Αίγυπτος, Ιράν, Ιράκ, Ισραήλ, Ιορδανία, Κουβέιτ, Λίβανος, Αραβική Λιβυκή Σοσιαλιστική Λαϊκή ηµοκρατία, Οµάν, Πακιστάν, Κατάρ, Σαουδική Αραβία, Σουδάν, Αραβική ηµοκρατία της Συρίας, Ηνωµένα Αραβικά Εµιράτα, Υεµένη. NACC-Περιφέρεια Βόρειας και Κεντρικής Αµερικής και Καραϊβικής της ΟΠΑ: Αντίγκουα και Μπαρµπούντα, Μπαχάµες, Μπαρµπάντος, Μπελίζε, Καναδάς, Κόστα Ρίκα, Κούβα, οµινικανή ηµοκρατία, Ελ Σαλβαδόρ, Γρενάδα, Γουατεµάλα, Αϊτή, Ονδούρα, Τζαµάικα, Μεξικό, Νικαράγουα, Άγιος Χριστόφορος και Νέβις, Αγία Λουκία, Άγιος Βικέντιος και Γρεναδίνες, Τρινιδάδ και Τοµπάγκο, Ηνωµένες Πολιτείες της Αµερικής. SAM-Περιφέρεια Νότιας Αµερικής της ΟΠΑ: Αργεντινή, Βολιβία, Βραζιλία, Χιλή, Κολοµβία, Ισηµερινός, Γουιάνα, Παναµάς, Παραγουάη, Περού, Σουρινάµ, Ουρουγουάη, Βενεζουέλα. WACAF-Περιφέρεια υτικής και Κεντρικής Αφρικής της ΟΠΑ: Μπενίν, Μπουρκίνα Φάσο, Καµερούν, Πράσινο Ακρωτήριο, Κεντροαφρικανική ηµοκρατία, Τσαντ, Κονγκό, Ακτή Ελεφαντοστού, Λαϊκή ηµοκρατία του Κονγκό, Ισηµερινή Γουινέα, Γκαµπόν, Γάµπια, Γκάνα, Γουινέα, Γουινέα-Μπισσάου, Λιβερία, Μαλί, Μαυριτανία, Νίγηρας, Νιγηρία, Σάο Τοµέ και Πρίνσιπε, Σενεγάλη, Σιέρα Λεόνε, Τόγκο. EL 14 EL

16 κρατών ,342 0,336 0,176 0,854 Από τον πίνακα αυτόν συνάγεται ότι: στους αεροµεταφορείς κρατών της περιφέρειας EUR διαπιστώνονται λιγότερα ευρήµατα ανά επιθεώρηση ως προς τον µέσο όρο, στους αεροµεταφορείς κρατών των περιφερειών MID, SAM, WACAF, NACC, APAC και ESAF διαπιστώνονται περισσότερα ευρήµατα ανά επιθεώρηση ως προς τον µέσο όρο. Μέσο πλήθος ευρηµάτων ανά περιφέρεια ΟΠΑ Εξέλιξη την τελευταία 5ετία 4,00 3,50 3,00 2,50 2,00 1,50 1,00 APAC ESAF EUR/NAT MID NACC SAM WACAF 0,50 0, Από τον λόγο ευρήµατα/επιθεωρήσεις προκύπτει ότι σε όλες τις περιφέρειες σηµειώθηκε βελτίωση. Η µεγαλύτερη βελτίωση φαίνεται να έχει σηµειωθεί στην περιφέρεια ESAF, αλλά αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι περισσότερες από τις µισές επιθεωρήσεις που διενεργήθηκαν σε αεροµεταφορείς της περιφέρειας αυτής αφορούσαν την εταιρεία TAAG της Αγκόλας (163 επιθεωρήσεις). Το 2007 η TAAG συµπεριελήφθη στον κοινοτικό κατάλογο απαγορευµένων αεροµεταφορέων. Το 2009, επετράπη η µερική επανέναρξη των πτήσεων του αεροµεταφορέα αυτού στην Ευρωπαϊκή Ένωση (µε συγκεκριµένο αεροσκάφος και µόνο από/προς τη Λισαβόνα της Πορτογαλίας) υπό τον όρο ότι οι πορτογαλικές αρχές θα επιθεωρούν κάθε πτήση. Σύγκριση µεταξύ ΕΕ, ECAC και του υπολοίπου κόσµου Πλήθος ευρηµάτων (F) Λόγος ευρηµάτων (κατ. F/I) Περιφέρεια Πλήθος επιθεωρηθ. κρατών Πλήθος επιθεωρηθ. αερο- µεταφορέων Επιθεω ρήσεις (I) Κατ. 1 (έλασσον) Κατ. 2 (σοβαρό) Κατ. 3 (µείζον) Κατ. F 1/I Κατ. F 2/I Κατ. F 3/I F/I ΕΕ ,271 0,264 0,143 0,678 Υπόλοιπη ΕΥΡΩΠΗ (κράτη της ECAC µη ,362 0,370 0,132 0,864 EL 15 EL

17 µέλη ΕΕ) της ΕΥΡΩΠΗ (ECAC) ,291 0,287 0,141 0,718 Κράτη µη µέλη της ΕΕ ,419 0,415 0,211 1,045 κρατών ,342 0,336 0,176 0, Ευρήµατα επιθεωρήσεων σε σχέση µε τον κατάλογο ελεγχόµενων σηµείων Στο προσάρτηµα ΣΤ του εγγράφου εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής παρουσιάζονται τα αποτελέσµατα για κάθε επιµέρους σηµείο (III) που επιθεωρήθηκε. Αναφέρεται πόσες φορές ελέγχθηκε κάθε συγκεκριµένο σηµείο επιθεώρησης, το πλήθος των ευρηµάτων και ο λόγος F/III Τα 3 κύρια σοβαρά και µείζονα ευρήµατα επιθεωρήσεων σε σχέση µε τον κατάλογο ελεγχόµενων σηµείων Ο κατάλογος ελεγχόµενων σηµείων συνίσταται σε τέσσερα κύρια µέρη. Το µέρος Α αφορά τα σηµεία που πρέπει να ελέγχονται στον θάλαµο διακυβέρνησης των αεροσκαφών. Το µέρος Β του καταλόγου αφορά τα σηµεία που πρέπει να ελέγχονται στον θάλαµο επιβατών και συνίσταται κυρίως στον εξοπλισµό ασφάλειας πτήσεων. Το µέρος Γ αφορά τη γενική τεχνική κατάσταση του αεροσκάφους, η οποία εξετάζεται µε εξ όψεως έλεγχο του αεροσκάφους. Το µέρος του καταλόγου αφορά το διαµέρισµα φορτίου του αεροσκάφους και το µεταφερόµενο φορτίο. Για τα υπόλοιπα ευρήµατα που δεν καλύπτονται από τα µέρη Α, Β, Γ ή επιτρέπεται να χρησιµοποιείται το µέρος Ε (γενικά) του καταλόγου ελεγχόµενων σηµείων. Κατά την εξέταση των ευρηµάτων που διαπιστώνονται στο πλαίσιο επιθεώρησης SAFA, τη µεγαλύτερη προσοχή απαιτούν τα ευρήµατα της κατηγορίας 2 (σοβαρό) και της κατηγορίας 3 (µείζον), όταν χρειάζεται διόρθωση. Για κάθε µέρος του καταλόγου, τα 3 κύρια ευρήµατα των κατηγοριών 2 και 3 που αφορούν τον αριθµό των επιθεωρήσεων δίδονται στους πίνακες των προσαρτηµάτων και Ε του εγγράφου εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής. 5. ΜΕΤΡΑ ΚΑΤΟΠΙΝ ΤΩΝ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΕΩΝ ΙΑ ΡΟΜΟΥ Ανάλογα µε την κατηγορία, το πλήθος και τη φύση των ευρηµάτων, είναι δυνατόν να ληφθούν διάφορα µέτρα. Εάν από τα ευρήµατα προκύπτει ότι διακυβεύεται η ασφάλεια πτήσης του αεροσκάφους και των επιβαινόντων του, απαιτούνται διορθωτικά µέτρα. Συνήθως, ζητείται από τον κυβερνήτη του αεροσκάφους να αντιµετωπίσει τις σοβαρές ελλείψεις που του επισηµαίνονται. Σε σπάνιες περιπτώσεις, όταν οι επιθεωρητές έχουν λόγο να πιστεύουν ότι ο κυβερνήτης του αεροσκάφους δεν προτίθεται να λάβει τα αναγκαία µέτρα για τις ελλείψεις που του επισηµάνθηκαν, απαγορεύουν ρητά την απογείωση του αεροσκάφους. Ρητή απαγόρευση EL 16 EL

18 απογείωσης από το κράτος επιθεώρησης σηµαίνει ότι απαγορεύεται η επανάληψη των πτήσεων µε το συγκεκριµένο αεροσκάφος µέχρι να ληφθούν κατάλληλα διορθωτικά µέτρα. Άλλος τύπος µέτρου είναι τα αποκαλούµενα «διορθωτικά µέτρα πριν επιτραπεί η εκτέλεση της πτήσης». Πριν επιτραπεί η εκτέλεση της πτήσης µε το συγκεκριµένο αεροσκάφος, απαιτείται διορθωτικό µέτρο για την αποκατάσταση κάθε έλλειψης που διαπιστώθηκε. Σε άλλες περιπτώσεις, το αεροσκάφος επιτρέπεται να αναχωρήσει µε επιχειρησιακούς περιορισµούς. Τέτοιο παράδειγµα περιορισµού είναι η περίπτωση ελαττωµατικών καθισµάτων επιβατών. Η λειτουργία του αεροσκάφους επιτρέπεται υπό τον όρο ότι τα ελαττωµατικά καθίσµατα δεν είναι κατειληµµένα από επιβάτες. Η συνήθης πρακτική είναι να ενηµερώνεται για τα ευρήµατα ο κυβερνήτης του αεροσκάφους που µόλις επιθεωρήθηκε. Επιπλέον, τα ευρήµατα των κατηγοριών 2 και 3 κοινοποιούνται στην αρµόδια υπηρεσία πολιτικής αεροπορίας και στην έδρα του αεροµεταφορέα, µε το αίτηµα να ληφθούν κατάλληλα µέτρα ώστε να µην επαναληφθούν τα ευρήµατα. Για την κατά το δυνατόν επιτυχέστερη επίτευξη των στόχων του ενωσιακού προγράµµατος SAFA, είναι επιτακτική η στενή συνεργασία µε τις υπηρεσίες πολιτικής αεροπορίας όλων των κρατών, των οποίων οι αεροµεταφορείς και τα αεροσκάφη υποβλήθηκαν σε επιθεωρήσεις SAFA. Στο πλαίσιο της αρµοδιότητας εποπτείας της ασφάλειας πτήσεων των εθνικών τους αεροµεταφορέων σύµφωνα µε τα σχετικά διεθνή πρότυπα ασφάλειας πτήσεων, καλούνται οι εν λόγω υπηρεσίες πολιτικής αεροπορίας να εξασφαλίζουν την ορθή εφαρµογή των διορθωτικών µέτρων για την αντιµετώπιση των διαπιστωθέντων ευρηµάτων SAFA. Σε ορισµένες περιπτώσεις, όταν τα ευρήµατα σε αεροσκάφος κρίνονται σοβαρά, µεµονωµένα κράτη που συµµετέχουν στο SAFA µπορούν να αποφασίσουν να ανακαλέσουν την άδεια εισόδου του συγκεκριµένου αεροσκάφους. Αυτό σηµαίνει ότι δεν επιτρέπεται πλέον στο συγκεκριµένο αεροσκάφος να προσγειωθεί σε αερολιµένες ή να εκτελέσει πτήση µέσα στον εναέριο χώρο του κράτους αυτού. Η εν λόγω απαγόρευση είναι δυνατόν να αρθεί εάν ο φορέας εκµετάλλευσης του αεροσκάφους αποδείξει ότι αντιµετωπίστηκαν ορθά τα προβλήµατα. Οι επιπτώσεις επί της αδείας πτήσης µπορούν να είναι, και συνήθως είναι, προσωρινού χαρακτήρα. Όσον αφορά αυτές τις απαγορεύσεις και τη µεταγενέστερη άρση τους, τα συµµετέχοντα στο SAFA κράτη που είναι και µέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενεργούν σύµφωνα µε τις διατάξεις του κανονισµού (ΕΚ) αριθ. 2111/2005 για τη σύσταση κοινοτικού καταλόγου αεροµεταφορέων των οποίων απαγορεύεται η λειτουργία στην Κοινότητα. Πλήθος επιθεωρήσεων Πλήθος ευρηµάτων ΛΗΦΘΕΝΤΑ ΜΕΤΡΑ Ενηµέρωση της αρµόδιας αρχής και του αεροµεταφορέα Περιορισµός λειτουργίας του αεροσκάφους ιορθωτικά µέτρα πριν επιτραπεί η εκτέλεση πτήσης EL 17 EL

19 Απαγόρευση απογείωσης αεροσκάφους Άµεση απαγόρευση λειτουργίας 10 1* * εν περιλαµβάνονται οι απαγορεύσεις/επιχειρησιακοί περιορισµοί που επιβάλλονται από την ΕΚ βάσει του κανονισµού (ΕΚ) αριθ. 2111/2005/ΕΚ. Σύµφωνα µε τη σχετική απαίτηση που καθορίζεται στην οδηγία 2008/49/ΕΚ της Επιτροπής, τα κράτη που συµµετέχουν στο πρόγραµµα SAFA διαβιβάζουν σε µηνιαία βάση εκθέσεις σχετικά µε τα µέτρα παρακολούθησης που έλαβαν. Οι πληροφορίες αυτές αποτυπώνουν την ικανότητα και τη βούληση των αεροµεταφορέων να επιλύσουν τα προβλήµατα που εντοπίστηκαν κατά τη διάρκεια των επιθεωρήσεων SAFA. 6. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Το 2009 οι επιθεωρήσεις που διενεργήθηκαν έφθασαν σε επίπεδο ρεκόρ και κάλυψαν µεγαλύτερο αριθµό αεροµεταφορέων σε σχέση µε τα προηγούµενα έτη. Το πρόγραµµα έχει καταστεί εποµένως αποτελεσµατικότερο µέσο εντοπισµού πιθανών αρνητικών τάσεων όσον αφορά την ασφάλεια των πτήσεων παγκοσµίως, ενώ παράλληλα συµβάλλει σε πραγµατικό χρόνο στην ασφαλή λειτουργία των αεροσκαφών που έχουν υποβληθεί σε επιθεώρηση. Επίσης, το 2009 καταβλήθηκαν προσπάθειες για τη βελτίωση της λειτουργίας του ενωσιακού προγράµµατος SAFA, ιδίως µε την έκδοση καθοδηγητικού υλικού, τη διεξαγωγή ανάλυσης της ποιότητας των εκθέσεων SAFA ή µε τη δροµολόγηση του προγράµµατος τυποποίησης, µε απώτερο σκοπό να διεξάγονται όλες οι επιθεωρήσεις SAFA µε τυποποιηµένο τρόπο σε όλες τις χώρες. EL 18 EL