Πρώιμη κρητική εικόνα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στην μονή Ιβήρων

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Πρώιμη κρητική εικόνα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στην μονή Ιβήρων"

Transcript

1 Πρώιμη κρητική εικόνα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στην μονή Ιβήρων Ευθύμιος ΤΣΙΓΑΡΙΔΑΣ Περίοδος Δ', Τόμος ΚΗ' (2007) Σελ ΑΘΗΝΑ 2007

2 Ε. Ν. Τσιγαρίδας ΠΡΩΙΜΗ ΚΡΗΤΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ ΤΗΣ ΚΟΙΜΗΣΕΩΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΣΤΗΝ ΜΟΝΗ ΙΒΗΡΩΝ ην μονή Ιβήρων του Αγίου Όρους φυλάσσεται εικόνα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου μικρών διαστάσεων με αυτόξυλο πλαίσιο (Εικ. Ι) 1. Στην εικόνα το λείψανο της Παναγίας με το κεφάλι αριστερά και τα χέρια σταυρωμένα μπροστά στο στήθος εκτείνεται πάνω σε μελιτζανί στρωμνή τοποθετημένη σε κρεβάτι που καλύπτεται με πτυχωτή ποδέα. Η άνω και η κάτω χρυσοκέντητη παρυφή της ποδέας διακοσμείται με συνεχές ανθεμωτό μοτίβο, ενώ στο μέσον χρυσή ταινία ψευδοαραβικών γραμμάτων διακόπτεται με ρομβόσχημα και κυκλικά κοσμήματα, τα οποία περικλείουν σχηματοποιημένα ανθέμια οργανωμένα χιαστί. Μπροστά από την κλίνη είναι αναμμένες τρεις λαμπάδες, τοποθετημένες σε δύο μανουάλια και έναν κηροστάτη ανάμεσα τους 2, πάνω σε μια ορθογώνια βάση. Πίσω από το νεκρικό κρεβάτι δεσπόζει η μορφή του Χριστού μέσα σε ελλειπτική ακτινωτή δόξα, χωρίς τους αγγέλους οι οποίοι συνήθως τον πλαισιώνουν. Έχει το σώμα του γυρισμένο προς τα δεξιά, ενώ το κεφάλι του προς αριστερά, καθώς το στρέφει προς την Παναγία. Με τα δύο χέρια, καλυμμένα με πορτοκαλόχρωμο ιμάτιο, κρατάει την ψυχή της Παναγίας στη μορφή σπαργανωμένου βρέφους. Οι απόστολοι, οι ιεράρχες και άλλα δευτερεύοντα πρόσωπα της παράστασης αναπτύσσονται σε επάλληλα επίπεδα σε δύο ισόρροπες, σφιχτές ομάδες εκατέρωθεν της νεκρικής κλίνης, με την Παναγία και τον Χριστό να κυριαρχούν στο κέντρο. Από τους αποστόλους οι κορυφαίοι Πέτρος και Παύλος επικεφαλής των δυο ομάδων κατέχουν, όπως συνηθίζεται, τιμητική θέση απεικονιζόμενοι σε πρώτο επίπεδο δίπλα στα άκρα της νεκρικής κλίνης. Ο απόστολος Πέτρος (Εικ. 4 και 6), αριστερά, με έκφραση και χειρονομία οδύνης γέρνει το σώμα του προς το πρόσωπο της Παναγίας θυμιάζων. Ο απόστολος Παύλος (Εικ. 5), δεξιά, σύστοιχη μορφή του Πέτρου, κλείνει έντονα το σώμα του και συντετριμμένος προσκυνάει το σκήνωμα της Παναγίας. Σε δεύτερο επίπεδο, δίπλα στον απόστολο Πέτρο, ο απόστολος Ιωάννης εικονίζεται με συγκρατημένη θλίψη να αγγίζει με την δεξιά παλάμη τον φωτοστέφανο της Παναγίας (Εικ. 7). Δεξιά, σε αντίστοιχη θέση και ισόρροπη στάση με τον απόστολο Ιωάννη, εικονίζεται ο απόστολος Ματθαίος που εκφράζει με την χειρονομία την οδύνη του και ένας ιεράρχης, ο Τιμόθεος Εφέσου. Πίσω από τις δύο ομάδες των κεντρικών προσώπων που περιβάλλουν άμεσα το σκήνωμα της Παναγίας προβάλλουν σε τρίτο επίπεδο, κατέχοντες συμμετρικά εξέχουσα θέση εκατέρωθεν του Χριστού, δύο γέροντες ιεράρχες, ο Ιάκωβος ο Αδελφόθεος (Εικ. 4) αριστερά και ο Διονύσιος ο Αρεοπαγίτης (Εικ. 5) δεξιά κρατώντας ανοιχτούς κώδικες. Στα δύο άκρα της εικόνας, πίσω από τα πρόσωπα που αναφέραμε, συνωθούνται σε δύο ομάδες με πυκνή διάταξη πέντε απόστολοι δεξιά και άλλοι τέσσερις αριστερά μαζί με δύο μορφές γυναικών, μαρτυρημένες φίλες της Παναγίας. Εκφράζουν την συμμετοχή τους στο πένθος με συγκρατημένες κινήσεις και χειρονομίες ή διακριτικά θλιμμένη έκφραση στο πρόσωπο. Ψηλά, πυργόσχημα κτήρια με ανοιχτούς εξώστες, που 1 Η εικόνα παρουσιάστηκε για πρώτη φορά μαζί με άλλες πρώιμες κρητικές εικόνες, σωζόμενες σε μονές του Αγίου Όρους, στο Ηράκλειο το 1996, βλ. Ε. Ν. Τσιγαρίδας, «Πρώιμες εικόνες κρητικής σχολής στο Άγιον Όρος», ανακοίνωση στο Η'Διεθνές Κρητολογικό Συνέδριο, Ηράκλειο 1996 (η ανακοίνωση δεν δόθηκε για δημοσίευση) αναφορά της εικόνας γίνεται επίσης στο Ε. Ν. Τσιγαρίδας, «Άγνωστο έργο του Θεοφάνη του Κρητός στα Μετέωρα», ΔΧΑΕ KB' (2001), 359, υποσημ. 11. Η εικόνα συντηρήθηκε από τον αείμνηστο ζωγράφο-συντηρητή έργων τέχνης Λέων. Κάσση. 2 Για τον συμβολισμό της νεκρικής κλίνης βλ. Χρ. Μπαλτογιάννη, «Η Κοίμηση του Ανδρέα Ρίτζου του Λονδίνου και η εξάρτηση της από τη ζωγραφική και τα ιδεολογικά ρεύματα του 14ου αιώνα», Ενφρόσννον. Αφιέρωμα στον Μανόλη Χατζηδάκη, τ. 1, Αθήνα 1991,365,366,367, υποσημ

3 Ε. Ν. ΤΣΙΓΑΡΙΔΑΣ φέρουν κιγκλιδώματα, πλαισιώνουν τους δύο ομίλους που παρευρίσκονται στην Κοίμηση της Θεοτόκου και κλείνουν συμμετρικά την σύνθεση (Εικ. 1). Το κτήριο αριστερά φέρει μονοκλινή κεραμοσκεπή στέγη, ενώ στο δώμα του κτηρίου, δεξιά, υψώνεται κιβώριο που εδράζεται σε τέσσερις κίονες. Οι όψεις των δύο κτηρίων διακοσμούνται με ελισσόμενους βλαστούς. Τα κτήρια αυτά συμβολίζουν τις πόλεις, την Βηθλεέμ και τα Ιεροσόλυμα, όπου διαδραματίστηκαν τα σχετικά με τον θάνατο της Παναγίας επεισόδια. Πίσω από τα κτήρια, τοποθετημένα διαγώνια προς το κέντρο, μόλις διακρίνονται φυλλοφόροι κλάδοι δύο δέντρων. Πάνω στο χρυσό βάθος της εικόνας, εκατέρωθεν της κορυφής της δόξας, δύο άγγελοι είναι έτοιμοι να δεχθούν την ψυχή της Παναγίας. Από εικονογραφική άποψη 3 η εικόνα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου της μονής Ιβήρων αποτελεί απλουστευμένη έκδοση ενός εικονογραφικού σχήματος το οποίο με μικρές διαφοροποιήσεις γνώρισε σχετική διάδοση σε σειρά μεταβυζαντινών εικόνων κρητικής σχολής από το δεύτερο μισό του 15ου αιώνα μέχρι και τον 17ο αιώνα. Πηγή του βασικού αυτού εικονογραφικού τύπου της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, που απορρέει από όψιμα παλαιολόγεια έργα του πρώτου μισού του 15ου αιώνα που παράγονται στην Κρήτη 4, φαίνεται πως είναι έργα που αποδίδονται στον ζωγράφο Ανδρέα Ρίτζο (περ ) και το εργαστήριο του, όπως και στον γιο του Νικόλαο Ρίτζο ( ). Σημειώνουμε την εικόνα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στο Ελληνικό Ινστιτούτο της Βενετίας (β' μισό 15ου αι.) 5, την εικόνα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στο Μουσείο Puskin της Μόσχας (τέλος 15ου αι.), έργα που αποδίδονται στον κύκλο του Ανδρέα Ρίτζου 6 (Εικ. 2-3), το εικονίδιο της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στην εικόνα της Δεήσεως με ευαγγελικές σκηνές του Νικολάου Ρίτζου στο Σεράγιεβο ( ) 7 και την εικόνα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου από τον ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στην Καλαμπάκα (1527) 8, σήμερα στο Σκευοφυλάκιο της μονής Βαρλαάμ στα Μετέωρα, έργο του Θεοφάνη του Κρητός. Το βασικό αυτό εικονογραφικό σχήμα με διαφοροποιήσεις από εικόνα σε εικόνα παρατηρείται και σε άλλες κρητικές εικόνες, οι οποίες χρονικά κλιμακώνονται στο δεύτερο μισό του 15ου αιώνα. Οι καλλιτέχνες των εικόνων αυτών έχουν επηρεαστεί, σε εικονογραφικό κυρίως επίπεδο, από ομόθεμες εικόνες του Ανδρέα Ρίτζου και του εργαστηρίου του. Αναφέρουμε μια δεύτερη εικόνα στο Ελληνικό Ινστιτούτο της Βενετίας 9 (β' μισό 15ου αι.), δύο εικόνες της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στο Μουσείο Μπενάκη 10 (15ος αι., γύρω στο 1500) 3 Για την εικονογραφία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου που βασίζεται κυρίως στο απόκρυφο κείμενο «Λόγος του Ιωάννου του Θεολόγου» (Κ. Tischendorf, Apocalypses Apocryphae, Λειψία 1866, βλ. κυρίως L. Wratislaw-Okunev, «La Dormition de la Vierge dans la peinture médiévale orthodoxe», ByzSl 3 (1931), K. Καλοκύρης, Ή Θεοτόκος εις την εικονογραφίαν 'Ανατολής καί Δύσεως, Θεσσαλονίκη 1972, Μπαλτογιάννη, ό.π., Βλ. σχετικά την εικόνα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στο Μουσείο Κανελλοπούλου {Holy Image, Holy Space. Icons and Frescoes from Greece, κατάλογος έκθεσης, Αθήνα 1988, αριθ. 42. Π. Λ. Βοκοτόπουλος, Βυζαντινές εικόνες, Αθήνα 1995, αριθ. 142), την εικόνα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στην Πάτμο (Μ. Χατζηδάκης, Εικόνες της Πάτμου. Ζητήματα βυζαντινής καί μεταβυζαντινής ζωγραφικής, Αθήνα 1977,54-56, πίν. 7. Βοκοτόπουλος, ό.π., εικ. 144), την εικόνα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στην Αστυπάλαια της Δωδεκανήσου, Μ. Σιγάλα, «Εικόνα της Κοίμησης της Θεοτόκου των όψιμων παλαιολόγειων χρόνων στην Αστυπάλαια», ΔΧΑΕ ΚΖ (2006), , εικ M. Chatzidakis, icônes de Saint-Georges des Grecs et de la Collection de l'institut, Βενετία 1962, αριθ. 16, πίν. 14. Οι αριθμοί του καταλόγου στους υποτίτλους των πινάκων 14 και 15 πρέπει να μετατεθούν αμοιβαίως. Ν. Χατζηδάκη, Από τον Χάνδακα στη Βενετία. Ελληνικές εικόνες στην Ιταλία, 15ος-16ος αιώνας, κατάλογος έκθεσης, Αθήνα 1993, 70-72, αριθ. 14. Χρ. Μαλτέζου, Μ. Καζανάκη-Λάππα, Ελληνικό Ινστιτούτο Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Σπου- δών Βενετίας, Οδηγός του Μουσείου, Βενετία 2005, αριθ Δομήνικος Θεοτοκόπουλος Κρης, κατάλογος έκθεσης, Ηράκλειο 1990, (Μ. Αχειμάστου-Ποταμιάνου). Εικόνες κρητικής τέχνης, κατάλογος έκθεσης, Ηράκλειο 1993, αριθ. 87 (Ο. Etinhof). Βοκοτόπουλος, Εικόνες (υποσημ. 4), 174, εικ Η Etinhof χρονολογεί την εικόνα στο τέλος του 15ου αιώνα, ενώ ο Βοκοτόπουλος στο δεύτερο μισό του αιώνα. 7 Π. Βοκοτόπουλος, «Η εικόνα του Νικολάου Ρίτζου στο Σεράγεβο. Εικονογραφικές παρατηρήσεις», ΔΧΑΕ ΚΣΤ (2005), , εικ. 1 και 11, όπου και η σχετική βιβλιογραφία για την εικόνα (σ. 207, υποσημ. 2). 8 Ε. Ν. Τσιγαρίδας, «Άγνωστο έργο του Θεοφάνη του Κρητός στα Μετέωρα», ΔΧΑΕ KB' (2001), 358, εικ. Ι.Έγχρωμη απεικόνιση βλ. στο Δ. Σοφιανός, Ε. Ν. Τσιγαρίδας, Ιερά Μονή Αγίου Νικολάου Ανάπαυσα. Ιστορία - Τέχνη, Τρίκαλα 2003, Chatzidakis, Icônes (υποσημ. 5), αριθ. 15, πίν. 15. Μαλτέζου, Καζανάκη-Λάππα, ό.π. (υποσημ. 4), αριθ Δομήνικος Θεοτοκόπουλος (υποσημ. 6), , αριθ. 1 (Μ. Αχειμάστου-Ποταμιάνου). Για την εικόνα με την υπογραφή «Φιλίππου Ιερομόναχου», βλ. Α. Ξυγγόπουλος, Μουσεϊον Μπενάκη. Κατάλογος των εικόνων, εν Αθήναις 1936,18-19, αριθ. 10, πίν. 9β. Για την χρονολόγηση της εικόνας στον 15ο αιώνα, βλ. Μ. Χατζηδάκης, Ε. Δρακοπούλου, "Ελληνες ζωγράφοι μετά την "Αλωση ( ), 2, Αθήνα 1997,

4 ΚΡΗΤΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ ΤΗΣ ΚΟΙΜΗΣΕΩΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΣΤΗΝ ΜΟΝΗ ΙΒΗΡΩΝ Εικ. 1. Μονή Ιβήρων. Εικόνα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. 195

5 Ε. Ν. ΤΣΙΓΑΡΙΔΑΣ της Βενετίας. Εικόνα της Κοιμήσεως της Θεο Εικ. 2. Ελληνικό Ινστιτούτο τόκου. και μια εικόνα στην Συλλογή Λάτση (τέλος 15ου αι.) 11. Το ίδιο εικονογραφικό σχήμα με μικρές διαφοροποιήσεις θα επαναληφθεί και σε μεταβυζαντινές εικόνες του 16ου και του 17ου αιώνα, όπως είναι μια αδημοσίευτη εικόνα στον ναό της Αγίας Παρασκευής στην Σιάτιστα (16ος αι.), μια εικόνα του Εμμανουήλ Λαμπάρδου στην Παλαιοκαστρίτσα της Κέρκυρας και μια άλλη στο Βυζαντινό Μουσείο Αθηνών, μια εικόνα του Βίκτωρος στην Βενετία, όπως και μια εικόνα από Δωδεκάορτο στον ναό του Παντοκράτορας στην Ζάκυνθο, που αποδίδεται στον Βίκτωρα 12. Οι παραπάνω εικόνες της Κοιμήσεως της Θεοτόκου 11 Μετά το Βυζάντιο, Αθήνα 1998, αριθ Π. Λ. Βοκοτόπουλος, Εικόνες της Κερκύρας, Αθήνα 1990, 78-80, αριθ. 53, εικ Έκθεση για τα εκατό χρόνια της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας ( ), κατάλογος έκθεσης, 196

6 ΚΡΗΤΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ ΤΗΣ ΚΟΙΜΗΣΕΩΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΣΤΗΝ ΜΟΝΗ ΙΒΗΡΩΝ Είκ. 3. Μουσείο Puskin της Μόσχας. Εικόνα Κοιμήσεως της Θεοτόκου. από εικονογραφική άποψη κατατάσσονται σε δύο κύριες ομάδες. Η πρώτη ομάδα, η οποία φαίνεται πως έχει ως πρότυπο μια εικόνα ανάλογη με αυτή του Ελληνικού Ινστιτούτου της Βενετίας (Εικ. 2), διακρίνεται με την παράθεση δευτερευόντων επεισοδίων, όπως του Ιεφωνίου, των αποστόλων εκ περάτων και της Μεταστάσεως της Παναγίας. Επίσης, στην ομάδα αυτή απεικονίζονται άγγελοι σε μονοχρωμία μέσα στην δόξα, ενώ ο τύπος των κτηρίων επαναλαμβάνεται με μικροδιαφορές από εικόνα σε εικόνα. Η δεύτερη ομάδα ξεχωρίζει από την πρώτη με το λιτό εικονογραφικό σχήμα, το οποίο στα βασικά συστατικά στοιχεία είναι σχεδόν ταυτόσημο με αυτό της εικόνας του Ελληνικού Ινστιτούτου της Βενετίας, αλλά διαφοροποιείται με την απουσία ορισμένων δευτερευόντων επεισοδίων. Στην ομάδα αυτή υπάγεται η εικόνα του Μουσείου Puskin (τέλος 15ου αι.) (Εικ. 3), το εικονίδιο της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στην εικόνα του Νικολάου Ρίτζου στο Σεράγιεβο, η εικόνα του Μουσείου Μπενάκη που φέρει την υπογραφή «Φιλίππου ιερομόναχου», η εικόνα της μονής Ιβήρων και η εικόνα στην Συλλογή Λάτση. Από τις εικόνες της ομάδας αυτής η εικόνα της μονής Ιβήρων διαφοροποιείται εικονογραφικά με την απουσία των αγγέλων σε μονοχρωμία μέσα στην δόξα και την παράλειψη του εξαπτέρυγου στην κορυφή της δόξας, το οποίο ωστόσο υπάρχει στο εικονίδιο της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στην εικόνα του Σεράγιεβο. Επίσης, στην εικόνα της μονής Ιβήρων παραλείπεται το επεισόδιο του Ιεφωνίου και των αποστόλων εκ περάτων, ενώ στην θέση της Μεταστάσεως της Παναγίας, που Αθήνα 1984, 37-39, αριθ. 25. Chatzidakis, Icônes (υποσημ. 5), 149, αριθ. 130, πίν. 70. Ζ. Μυλωνά, Μουσείο Ζακύνθου, Αθήνα 1988, 57,63, αριθ

7 Ε. Ν. ΤΣΙΓΑΡΙΔΑΣ Εικ. 4. Μονή Ιβήρων. Εικόνα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Ο αριστερός όμιλος. Εικ. 5. Μονή Ιβήρων. Εικόνα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Ο δεξιός όμιλος. υπάρχει στις εικόνες της πρώτης ομάδας, απεικονίζεται ένα νέο εικονογραφικό στοιχείο, το οποίο απαντά και στην εικόνα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στο Μουσείο Puskin* δύο άγγελοι, οι οποίοι απεικονίζονται μικρογραφικά εκατέρωθεν της κορυφής της δόξας, είναι έτοιμοι να παραλάβουν την ψυχή της Παναγίας. Στην δεύτερη εικόνα του Μουσείου Μπενάκη οι άγγελοι είναι τέσσερις και όχι δύο. Στην ίδια εικόνα προστίθεται επιπλέον και το επεισόδιο της άφιξης των αποστόλων εκ περάτων. Από συνθετική άποψη η σκηνή στην εικόνα της μονής Ιβήρων οργανώνεται με βάση έναν κάθετο και έναν οριζόντιο άξονα σε σταυρική διάταξη, που αντιπροσω πεύεται από τα κύρια πρόσωπα της σκηνής, τον Χριστό και την Παναγία. Εκατέρωθεν του βασικού αυτού άξο να αναπτύσσεται σε τρία επίπεδα, ισόρροπα και σύμμε τρα, ο όμιλος των αποστόλων, των ιεραρχών και των γυναικών, που κατανέμεται σε δύο πυκνές ομάδες, χω ρίς την παρουσία συμπληρωματικών επεισοδίων, όπως παρατηρείται στην εικόνα του Ελληνικού Ινστιτούτου της Βενετίας (Εικ. 2). Η κεντρική μορφή του Χριστού εξαίρεται στην σύνθε ση από την λαδοπράσινη, ελλειπτική δόξα, αλλά και από την απουσία αγγέλων σε μονοχρωμία, η παρουσία των οποίων είναι ο κανόνας στις εικόνες της κρητικής σχολής, του δευτέρου μισού του 15ου αιώνα, που ανα φέραμε. Στην ανάδειξη της κεντρικής μορφής του Χρι στού και της Παναγίας συμβάλλει επίσης η ισόρροπη διάταξη των αποστόλων και των ιεραρχών με την αντα ποδοτικότητα των στάσεων και των κινήσεων. Μάλι στα, τα ζεύγη των ιεραρχών Ιακώβου του Αδελφοθέου και Διονυσίου του Αρεοπαγίτου, Ιωάννου του Θεολό γου και αποστόλου Ανδρέου δίπλα στον Τιμόθεο Εφέ- 198

8 ΚΡΗΤΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ ΤΗΣ ΚΟΙΜΗΣΕΩΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΣΤΗΝ ΜΟΝΗ ΙΒΗΡΩΝ σου και των αποστόλων Πέτρου και Παύλου συγκρο τούν τις πλάγιες πλευρές ενός νοητού τριγώνου, που έχει ως βάση το σώμα της Παναγίας και κορυφή το άκρο της δόξας, μέσα στο οποίο εμπεριέχεται προβαλ λόμενος ο Χριστός. Τον βασικό αυτό κορμό πλαισιώ νουν αρμονικά, κατανεμημένοι σε δύο ισοβαρείς και ισόρροπες ομάδες, οι υπόλοιποι απόστολοι με τις γυ ναίκες που τους συνοδεύουν. Η σύνθεση αυτή είναι κλειστή και πυκνή στα άκρα, με αυστηρά συμμετρική διάταξη των επιμέρους ενοτήτων γύρω από τα κύρια πρόσωπα, τον Χριστό και την Παναγία.Το λιτό, αυστηρό και σύμμετρο συνθετικό σχήμα της εικόνας της μονής Ιβήρων, χωρίς συμπληρωματικά επει σόδια, που έχει την καταγωγή του σε υστεροπαλαιολόγεια πρότυπα 1 3, συνδέει τον καλλιτέχνη της εικόνας της μονής με έργα του Ανδρέα Ρίτζου και του εργαστηρίου του, όπως είναι η εικόνα στο Μουσείο Puskin της Μό σχας (Εικ. 3) 1 4, το εικονίδιο της Κοιμήσεως της Θεοτό κου στην εικόνα του Νικολάου Ρίτζου στο Σεράγιεβο 1 5 και η εικόνα του Θεοφάνη του Κρητός από τον ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στην Καλαμπάκα (1527) 16. Από τις εικόνες αυτές διαφοροποιείται η εικόνα της μο νής Ιβήρων με την απουσία των αγγέλων σε μονοχρω μία μέσα σε δόξα. Θα πρέπει επίσης να σημειώσουμε ότι το συνθετικό αυτό σχήμα της εικόνας της μονής Ιβήρων στα βασικά συστατικά του, χωρίς τα συμπληρωματικά επεισόδια, επαναλαμβάνεται αυτούσιο στην εικόνα του Ελληνικού Ινστιτούτου της Βενετίας (Εικ. 2) που αποδί δεται επίσης στον κύκλο του Ανδρέα Ρίτζου 1 7. Επιπλέον, ο τύπος των κτηρίων, που πλαισιώνουν συμ μετρικά την σύνθεση (Εικ. 1) και έχουν την καταγωγή τους σε παλαιολόγεια πρότυπα 1 8, απαντά στα έργα που αποδίδονται στον Ανδρέα Ρίτζο και το εργαστήριο του. Ειδικότερα, η μορφολογία του κτηρίου αριστερά είναι κοινός τόπος σε έργα της κρητικής σχολής του δεύτε- 13 Βλ. κυρίως την εικόνα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στο Μου σείο Κανελλοπούλου, των αρχών του 15ου αιώνα,holy Image, Holy Space (υποσημ. 4), αριθ. 42, και Βοκοτόπουλος, Εικόνες (υποσημ. 4), αριθ Πρόσθεσε την εικόνα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου της Πάτμου, Χατζηδάκης, Εικόνες Πάτμου (υποσημ. 4), πίν. 7, και Βοκοτόπουλος, Εικόνες (υποσημ. 4), εικ Εικόνες κρητικής τέχνης (υποσημ. 6), αριθ. 87. Βοκοτόπουλος, Εικόνες (υποσημ. 4), εικ Βοκοτόπουλος, «Η εικόνα του Νικολάου Ρίτζου», ό.π. (υπο σημ. 7), εικ. 1 και Τσιγαρίδας, «Άγνωστο έργο», ό.π. (υποσημ. 8), εικ. 1 και έγχρω μη απεικόνιση στο Σοφιανός - Τσιγαρίδας, Μονή Αγίου Νικολάου (υποσημ. 8), 337. Πρόσθεσε επίσης την εικόνα της Συλλογής Λά- Εικ. 6. Μονή Ιβήρων. Εικόνα της Κοιμήσεως της Ο απόστολος Πέτρος. Θεοτόκου. ρου μισού του 15ου αιώνα, που αποδίδονται στον Αν δρέα ή στον Νικόλαο Ρίτζο και το εργαστήριο του. Μά λιστα, η μορφολογία του κτηρίου δεξιά με το κιβώριο στην οροφή απαντά μόνο στην εικόνα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στο Μουσείο Puskin, έργο του τέλους του 15ου αιώνα, το οποίο αποδίδεται στον Ανδρέα Ρίτζο και το εργαστήριο του 1 9. τση και την εικόνα του Μουσείου Μπενάκη με την υπογραφή «Φι λίππου Ιερομόναχου», οι οποίες έχουν επηρεαστεί στο συνθετικό τους σχήμα από κρητικές εικόνες της Κοιμήσεως της Θεοτόκου του δευτέρου μισού του 15ου αιώνα. Βλ. παραπάνω υποσημ. 11 και 10 αντίστοιχα. 17 Chatzidakis, Icônes (υποσημ. 5), αριθ. 16, πίν. 14. Χατζηδάκη, Από τον Χάνδακα (υποσημ. 5), αριθ. 14. Για την απόδοση στον κύ κλο του Ανδρέα Ρίτζου βλ. Δομήνικος Θεοτοκόπουλος (υποσημ. 10), 114 και 115 (Μ. Αχειμάστου-Ποταμιάνου). 18 Βλ. την εικόνα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στο Μουσείο Κα νελλοπούλου, των αρχών του 15ου αιώνα, Βοκοτόπουλος, Εικό νες (υποσημ. 4), αριθ Εικόνες κρητικής τέχνης (υποσημ. 6), αριθ. 87 (Ο. Etinhof). 199

9 Ε. Ν. ΤΣΙΓΑΡΙΔΑΣ Εικ. 7. Μονή Ιβήρων. Εικόνα της Κοιμήσεως της Ο άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος. Θεοτόκου. Εικ. 8. Μονή Ιβήρων. Εικόνα της Κοιμήσεως της Ο άγιος Ιάκωβος ο Αδελφοθέος. Θεοτόκου. Επίσης, ο διάκοσμος της ποδέας της κλίνης (Εικ. 1), που έχει την καταγωγή του σε παλαιολόγεια πρότυπα 20, με την ψευδοκουφική επιγραφή, τους δίσκους ανάμεσα σε ρόμβους, το συνεχές ανθεμωτό κόσμημα στις οριζόντιες παρυφές και τα λειτουργικά σκεύη (κατζίον, θυμιατό, κηροπήγια, κηροστάτες) είναι στοιχεία που απαντούν σχεδόν πανομοιότυπα σε εικόνες της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, οι οποίες έχουν χρονολογηθεί στο δεύτερο μισό του 15ου αιώνα και συνδέονται με το εργαστήριο του Ανδρέα ή του Νικολάου Ρίτζου. Αναφέρω και πάλι την εικόνα στο Ελληνικό Ινστιτούτο της Βενετίας (β' μισό 15ου αι.) 21, την εικόνα στο Μουσείο Puskin της Μόσχας (τέλος 15ου αι.) 22 και την εικόνα του Θεοφάνη του Κρητός από τον ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στην Καλαμπάκα 23. Σε προσωπογραφικό και τεχνικό επίπεδο ο καλλιτέχνης της εικόνας ακολουθεί φυσιογνωμικούς τύπους και καλλιτεχνικούς τρόπους οικείους στην κρητική σχολή του δεύτερου μισού του 15ου αιώνα και μάλιστα σε έργα που αποδίδονται στον Ανδρέα Ρίτζο και το ερ- 20 Βλ. την εικόνα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στο Μουσείο Κανελλοπούλου, των αρχών του 15ου αιώνα, Βοκοτόπουλος, Εικόνες (υποσημ. 4), αριθ. 142, και την εικόνα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στην Πάτμο (ά μισό 15ου αι.), Χατζηδάκης, Εικόνες Πάτμου (υποσημ. 4), πίν. 7, και Βοκοτόπουλος, Εικόνες (υποσημ. 4), αριθ Πρόσθεσε την εικόνα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στην Αστυπάλαια των μέσων του 15ου αιώνα, Σιγάλα, «Εικόνα», ό.π. (υποσημ. 4), εικ Chatzidakis, Icônes (υποσημ. 5), αριθ. 16, πίν Εικόνες κρητικής τέχνης (υποσημ. 6), αριθ. 87 (Ο. Etinhof). 23 Τσιγαρίδας, «Άγνωστο έργο», ό.π. (υποσημ. 8), εικ. 1. Σοφιανός - Τσιγαρίδας, Μονή Αγίου Νικολάου (υποσημ. 8), 337, όπου έγχρωμη απεικόνιση. 200

10 ΚΡΗΤΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ ΤΗΣ ΚΟΙΜΗΣΕΩΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΣΤΗΝ ΜΟΝΗ ΙΒΗΡΩΝ γαστήριό του. Ειδικότερα, το πρόσωπο του Χριστού, των αποστόλων Πέτρου (Εικ. 6) και Παύλου (Εικ. 5), των ιεραρχών (Εικ. 8) κ.ά. σε προσωπογραφικό και τεχνικό επίπεδο αναγνωρίζονται στην εικόνα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στο Ελληνικό Ινστιτούτο της Βενετίας, έργο το οποίο, όπως είδαμε, εντάσσεται στον κύκλο του Ανδρέα Ρίτζου 24, στην εικόνα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στο Μουσείο Puskin, έργο που αποδίδεται επίσης στον Ανδρέα Ρίτζο ή το εργαστήριο του 25, στο εικονίδιο της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στην εικόνα του Σεράγιεβο, ενυπόγραφο έργο του Νικόλαου Ρίτζου 26, στην εικόνα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στο Μουσείο Μπενάκη (γύρω στο 1500), έργο το οποίο εντάσσεται στον ευρύτερο κύκλο της τέχνης του Ανδρέα Ρίτζου 27, και στην εικόνα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στον ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στην Καλαμπάκα, έργο του Θεοφάνη του Κρητός (1527) 28. Η πτυχολογία των αποστόλων Πέτρου και Παύλου (Εικ. 1) είναι σφιχτή στο σώμα αναδεικνύοντας τον όγκο των μηρών, ενώ από το ύψος των γλουτών «χύνεται» σε πλατιά κατακόρυφα επίπεδα σχηματίζοντας επάλληλα τρίγωνα σε επαφή με τους μηρούς. Ανάλογη απόδοση της πτυχολογίας, που έχει την καταγωγή της σε υστεροπαλαιολόγεια πρότυπα του πρώτου μισού και των μέσων του 15ου αιώνα 29, παρατηρείται και στις εικόνες της κρητικής σχολής του δεύτερου μισού και των αρχών του 16ου αιώνα που προαναφέραμε. Με βάση τα παραπάνω έχουμε την γνώμη ότι το εικονογραφικό σχήμα της εικόνας της μονής Ιβήρων, που έχει την καταγωγή του σε υστεροπαλαιολόγεια πρότυπα, η συνθετική συγκρότηση, τα τυπολογικά και φυσιογνωμικά χαρακτηριστικά των μορφών που την απαρτίζουν, όπως και οι καλλιτεχνικοί τρόποι, συνδέουν την εικόνα με έργα του Ανδρέα Ρίτζου και του εργαστηρίου του, όπως είναι η εικόνα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στο Ελληνικό Ινστιτούτο της Βενετίας (Εικ. 2) και η ομόθεμη εικόνα στο Μουσείο Puskin (Εικ. 3). Επίσης, η χρήση του αυτού εικονογραφικού τύπου με την εικόνα της μονής Ιβήρων από τον γιο του Ανδρέα Ρίτζου Νικόλαο στο εικονίδιο με την Κοίμηση της Θεοτόκου στην εικόνα του Σεράγιεβο 30, καθώς και από τον Θεοφάνη τον Κρήτα, που μαθήτευσε στο εργαστήριο του Ανδρέα ή του Νικολάου Ρίτζου 31, στην εικόνα από τον ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στην Καλαμπάκα συνηγορεί στο να αποδώσουμε την εικόνα της μονής Ιβήρων στον Ανδρέα Ρίτζο ή στο εργαστήριο του και να την χρονολογήσουμε στο δεύτερο μισό του 15ου αιώνα. 24 Βλ. υποσημ. 17 και Βλ. υποσημ. 6 και Βοκοτόπουλος, «Η εικόνα του Νικολάου Ρίτζου», ό.π. (υποσημ. 7), εικ. 1 και Δομήνικος Θεοτοκόπουλος (υποσημ. 6), εικόνα στη σ. 115, Βλ. υποσημ Βλ. σχετικά την εικόνα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου του Μουσείου Κανελλοπούλου, Βοκοτόπουλος, Εικόνες (υποσημ. 4), αριθ. 142 και την ομόθεμη εικόνα στην Αστυπάλαια της Δωδεκανήσου, Σιγάλα, «Εικόνα», ό.π. (υποσημ. 4), εικ Έχει σημειωθεί ότι ο Νικόλαος Ρίτξος χρησιμοποιούσε πιθανότατα ανθίβολα του πατέρα του Ανδρέα Ρίτζου, βλ. Χρ. Μπαλτογιάννη, Εικόνες. Ο Χριστός στην Ενσάρκωση και στο Πάθος, Αθήνα 2003, Σοφιανός - Τσιγαρίδας, Μονή Αγίου Νικολάου (υποσημ. 8),

11 Ε. Ν. Tsigaridas AN EARLY CRETAN ICON OF THE DORMITION OF THE VIRGIN, IN THE IVIRON MONASTERY A here is a small icon of the Dormition of the Virgin, in the Iviron monastery on Mount Athos (Figs 1,4 and 5). In terms of iconography it is a simplified version of an iconographie schema which, with minor differentiations, enjoyed wide dissemination in a series of Post-Byzantine icons of the Cretan School, from the second half of the fifteenth into the seventeenth century. Source of this basic iconographie type of the Dormition, which emanates from Late Palaiologan works of the first half of the fifteenth century, produced in Crete, seems to be works attributed to the painter Andreas Ritzos and his workshop. The composition, the typological and the physiognomic traits of the figures in the representation, as well as the artistic manner (Figs 6-8), also link the icon with works by Andreas Ritzos and his workshop, such as the icon in the Hellenic Institute in Venice (Fig. 2), and the icon of the same subject in the Pushkin Museum in Moscow (Fig. 3). Furthermore, the use of this iconographie type of the icon in the Iviron monastery by Nikolaos Ritzos, Andreas's son, in the small representation of the Dormition of the Virgin on the icon by him in Sarajevo, as well as by Theophanes the Cretan, who studied in the workshop of Andreas or Nikolaos Ritzos, in the icon from the Koimesis church at Kalambaka, advocate the attribution of the Iviron monastery icon to Andreas Ritzos or his workshop and its dating to the second half of the fifteenth century. 202

Άγνωστο έργο του Θεοφάνη του Κρητός στα Μετέωρα

Άγνωστο έργο του Θεοφάνη του Κρητός στα Μετέωρα Άγνωστο έργο του Θεοφάνη του Κρητός στα Μετέωρα Ευθύμιος ΤΣΙΓΑΡΙΔΑΣ Τόμος ΚΒ' (2001) Σελ. 357-364 ΑΘΗΝΑ 2001 Ε.Ν. Τσιγαρίδας ΑΓΝΩΣΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΘΕΟΦΑΝΗ ΤΟΥ ΚΡΗΤΟΣ ΣΤΑ ΜΕΤΕΩΡΑ ο σκευοφυλάκειο της μονής Βαρλαάμ

Διαβάστε περισσότερα

«Έκθεση εικόνων Κρητικής Σχολής στην Ηπειρο» 2014

«Έκθεση εικόνων Κρητικής Σχολής στην Ηπειρο» 2014 Άγιος Νικόλαος με τρεις σκηνές θαυμάτων του Συλλογή Μητροπολιτικού Μεγάρου Ιωαννίνων Προέλευση: Μονή Ελεούσας Νήσου Ιωαννίνων Διαστάσεις 0,92 Χ 0,62μ 1500 Εικόνα με πλαίσιο, που διατηρείται σε καλή κατάσταση

Διαβάστε περισσότερα

Δύο εικόνες της πρώιμης κρητικής σχολής στην μονή Βατοπαιδίου

Δύο εικόνες της πρώιμης κρητικής σχολής στην μονή Βατοπαιδίου Δύο εικόνες της πρώιμης κρητικής σχολής στην μονή Βατοπαιδίου Ευθύμιος ΤΣΙΓΑΡΙΔΑΣ Τόμος ΚΖ (2006) Σελ. 297-304 ΑΘΗΝΑ 2006 Ε. Ν. Τσιγαρίδας ΔΥΟ ΕΙΚΟΝΕΣ ΤΗΣ ΠΡΩΙΜΗΣ ΚΡΗΤΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΣΤΗΝ ΜΟΝΗ ΒΑΤΟΠΑΙΔΙΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

Εικόνα Κοιμήσεως της Θεοτόκου στο Βυζαντινό Μουσείο Καστοριάς

Εικόνα Κοιμήσεως της Θεοτόκου στο Βυζαντινό Μουσείο Καστοριάς Εικόνα Κοιμήσεως της Θεοτόκου στο Βυζαντινό Μουσείο Καστοριάς Ευθύμιος ΤΣΙΓΑΡΙΔΑΣ Περίοδος Δ', Τόμος Λ' (2009) Σελ. 241-248 ΑΘΗΝΑ 2009 Ε. Ν. Τσιγαρίδας ΕΙΚΟΝΑ ΚΟΙΜΗΣΕΩΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΣΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟ ΜΟΥΣΕΙΟ

Διαβάστε περισσότερα

Μανόλης Χατζηδάκης, Έλληνες ζωγράφοι μετά την Άλωση (1450-1830), τ. 1, Αθήνα 1987.

Μανόλης Χατζηδάκης, Έλληνες ζωγράφοι μετά την Άλωση (1450-1830), τ. 1, Αθήνα 1987. Μανόλης Χατζηδάκης, Έλληνες ζωγράφοι μετά την Άλωση (14501830), τ. 1, Αθήνα 1987. Παναγιώτης Λ. Βοκοτόπουλος, Εικόνες της Κέρκυρας, Αθήνα 1990. Κερκυραίοι ζωγράφοι: 19ος20ος αι., επιμ. Αθ. Χρήστου, Κέρκυρα

Διαβάστε περισσότερα

Χριστιανική και Βυζαντινή Αρχαιολογία

Χριστιανική και Βυζαντινή Αρχαιολογία Χριστιανική και Βυζαντινή Αρχαιολογία Ενότητα Ε: Μεταβυζαντινή Τέχνη (1453 αρχές 19ου αι.) Αρχιτεκτονική - Ζωγραφική. Στουφή - Πουλημένου Ιωάννα Ἐθνικὸ καὶ Καποδιστριακὸ Πανεπιστήμιο Ἀθηνῶν Τμῆμα Θεολογίας

Διαβάστε περισσότερα

Εικόνα της Κοίμησης της Θεοτόκου των όψιμων παλαιολόγειων χρόνων στην Αστυπάλαια

Εικόνα της Κοίμησης της Θεοτόκου των όψιμων παλαιολόγειων χρόνων στην Αστυπάλαια Εικόνα της Κοίμησης της Θεοτόκου των όψιμων παλαιολόγειων χρόνων στην Αστυπάλαια Μαρία ΣΙΓΑΛΑ Τόμος ΚΖ (2006) Σελ. 259-270 ΑΘΗΝΑ 2006 Μαρία Ζ. Σιγάλα ΕΙΚΟΝΑ ΤΗΣ ΚΟΙΜΗΣΗΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΤΩΝ ΟΨΙΜΩΝ ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΕΙΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

Κείμενο Εκκλησίας του Τιμίου Σταυρού στο Πελέντρι. Ελληνικά

Κείμενο Εκκλησίας του Τιμίου Σταυρού στο Πελέντρι. Ελληνικά 1 Κείμενο Εκκλησίας του Τιμίου Σταυρού στο Πελέντρι Ελληνικά 2 ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΟΥ ΤΙΜΙΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ ΣΤΟ ΠΕΛΕΝΤΡΙ Η εκκλησία του Τιμίου Σταυρού στο Πελέντρι φαίνεται να χτίστηκε λίγο μετά τα μέσα του 12 ου αιώνα

Διαβάστε περισσότερα

Η Δέηση του Αγγέλου στο Μουσείο Κανελλοπούλου και η χρήση του ανθιβόλου της κατά το 15ο αιώνα

Η Δέηση του Αγγέλου στο Μουσείο Κανελλοπούλου και η χρήση του ανθιβόλου της κατά το 15ο αιώνα Η Δέηση του Αγγέλου στο Μουσείο Κανελλοπούλου και η χρήση του ανθιβόλου της κατά το 15ο αιώνα Νανώ ΧΑΤΖΗΔΑΚΗ Τόμος ΚΖ (2006) Σελ. 283-296 ΑΘΗΝΑ 2006 Νανώ Χατζηδάκη Η ΔΕΗΣΗ ΤΟΥ ΑΓΓΕΛΟΥ ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

Άγνωστες εικόνες και τοιχογραφίες του Θεοφάνη του Κρητός στη Μονή Παντοκράτορος και στη Μονή Γρηγορίου στο Άγιον Όρος

Άγνωστες εικόνες και τοιχογραφίες του Θεοφάνη του Κρητός στη Μονή Παντοκράτορος και στη Μονή Γρηγορίου στο Άγιον Όρος Άγνωστες εικόνες και τοιχογραφίες του Θεοφάνη του Κρητός στη Μονή Παντοκράτορος και στη Μονή Γρηγορίου στο Άγιον Όρος Ευθύμιος ΤΣΙΓΑΡΙΔΑΣ Δελτίον XAE 19 (1996-1997), Περίοδος Δ' Σελ. 97-116 ΑΘΗΝΑ 1997

Διαβάστε περισσότερα

Το ναϋδριο της Παναγούδας στο Θεολόγο Θάσου

Το ναϋδριο της Παναγούδας στο Θεολόγο Θάσου Το ναϋδριο της Παναγούδας στο Θεολόγο Θάσου Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού 12η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων Καβάλα 2 0 1 0 Ο ορεινός οικισμός Θεολόγος είναι κτισμένος στο βάθος μιας ρεματιάς στο

Διαβάστε περισσότερα

Δελτίον Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας

Δελτίον Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας Δελτίον Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας Τομ. 45, 2006 Η ΔΕΗΣΗ ΤΟΥ ΑΓΓΕΛΟΥ ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΥ, ΚΑΙ Η ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΑΝΘΙΒΟΛΟΥ ΤΗΣ ΚΑΤΑ ΤΟΝ 15Ο ΑΙΩΝΑ ΧΑΤΖΗΔΑΚΗ Νανώ 10.12681/dchae.489 Πανεπιστήμιο

Διαβάστε περισσότερα

Δελτίον Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας

Δελτίον Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας Δελτίον Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας Τομ. 27, 2006 Δύο εικόνες της πρώιμης κρητικής σχολής στην μονή Βατοπαιδίου ΤΣΙΓΑΡΙΔΑΣ Ευθύμιος http://dx.doi.org/10.12681/dchae.490 Copyright 2006 To cite

Διαβάστε περισσότερα

Κρητική εικόνα της Εις Άδου Καθόδου σε ιδιωτική συλλογή

Κρητική εικόνα της Εις Άδου Καθόδου σε ιδιωτική συλλογή Κρητική εικόνα της Εις Άδου Καθόδου σε ιδιωτική συλλογή Καλλιόπη-Φαίδρα ΚΑΛΑΦΑΤΗ Τόμος ΚΒ' (2001) Σελ. 173-180 ΑΘΗΝΑ 2001 Καλλιόπη-Φαίδρα Καλαφάτη ΚΡΗΤΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ ΤΗΣ ΕΙΣ ΑΔΟΥ ΚΑΘΟΔΟΥ ΣΕ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΣΥΛΛΟΓΗ*

Διαβάστε περισσότερα

Φορητή εικόνα του Χριστού Παντοκράτορος στο Βυζαντινό Μουσείο Καστοριάς

Φορητή εικόνα του Χριστού Παντοκράτορος στο Βυζαντινό Μουσείο Καστοριάς Φορητή εικόνα του Χριστού Παντοκράτορος στο Βυζαντινό Μουσείο Καστοριάς Ευθύμιος ΤΣΙΓΑΡΙΔΑΣ Τόμος ΚΣΤ' (2005) Σελ. 111-116 ΑΘΗΝΑ 2005 Ε.Ν. Τσιγαρίδας ΦΟΡΗΤΗ ΕΙΚΟΝΑ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΠΑΝΤΟΚΡΑΤΟΡΟΣ ΣΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟ

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑΤΑ ΤΕΧΝΗΣ Β και Γ ΛΥΚΕΙΟΥ. Ηρεμία, στατικότατα, σταθερότητα

ΘΕΜΑΤΑ ΤΕΧΝΗΣ Β και Γ ΛΥΚΕΙΟΥ. Ηρεμία, στατικότατα, σταθερότητα ΘΕΜΑΤΑ ΤΕΧΝΗΣ Β και Γ ΛΥΚΕΙΟΥ (μάθημα κατεύθυνσης) Τι είναι η δομή και η σύνθεση ενός εικαστικού έργου. Είναι η οργάνωση όλων των στοιχείων ενός έργου σε ένα ενιαίο σύνολο με στόχο να εκφράσουν κάποια

Διαβάστε περισσότερα

Κείμενο Αγίου Νικολάου της Στέγης. Ελληνικά

Κείμενο Αγίου Νικολάου της Στέγης. Ελληνικά 1 Κείμενο Αγίου Νικολάου της Στέγης Ελληνικά 2 Ο Άγιος Νικόλαος της Στέγης Πήρε το όνομα του μετά την προσθήκη της δεύτερης Στέγης του ναού τον 13ον αιώνα, για την προστασία του από τα χιόνα και τη βροχή.

Διαβάστε περισσότερα

Η εικόνα του Νικολάου Ρίτζου στο Σεράγεβο. Εικονογραφικές παρατηρήσεις

Η εικόνα του Νικολάου Ρίτζου στο Σεράγεβο. Εικονογραφικές παρατηρήσεις Η εικόνα του Νικολάου Ρίτζου στο Σεράγεβο. Εικονογραφικές παρατηρήσεις Παναγιώτης ΒΟΚΟΤΟΠΟΥΛΟΣ Τόμος ΚΣΤ' (2005) Σελ. 207-226 ΑΘΗΝΑ 2005 Παναγιώτης Λ. Βοκοτόπουλος Η ΕΙΚΟΝΑ ΤΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΡΙΤΖΟΥ ΣΤΟ ΣΕΡΑΓΕΒΟ.

Διαβάστε περισσότερα

Συγγραφέας Τίτλος Τίτλος (ελληνικά) Κατηγορία α/α τόμου

Συγγραφέας Τίτλος Τίτλος (ελληνικά) Κατηγορία α/α τόμου 1. Ζώρας Γ. Θ. Ο ποιητής Μαρίνος Φαλιέρος Ο ποιητής Μαρίνος Φαλιέρος ΚΕΙΜΕΝΑ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΕΣ 2 7 46 1948 Ελληνικά 2. Τωμαδάκης Ν. Ο άγιος Ιωάννης ο Ξένος και η διαθήκη αυτού 3. Σπανάκης Στ. Κανονισμός της

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΘΕΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΕΙΚΟΝΩΝ

ΣΥΝΘΕΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΕΙΚΟΝΩΝ ΣΥΝΘΕΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΕΙΚΟΝΩΝ ΣΥΝΘΕΣΗ: Οργάνωση ενός συνόλου από επιμέρους στοιχεία σε μια ενιαία διάταξη Αρχική ιδέα σύνθεσης Μορφή της σύνθεσης Δομή της σύνθεσης ΟΠΤΙΚΗ ΔΟΜΗ ΤΗΣ ΣΥΝΘΕΣΗΣ Βασικό λεξιλόγιο

Διαβάστε περισσότερα

1 η Θεματική ενότητα- Μπορούν οι άνθρωποι να εικονίζουν το Θεό; 1. Δώστε τον ορισμό της εικόνας.

1 η Θεματική ενότητα- Μπορούν οι άνθρωποι να εικονίζουν το Θεό; 1. Δώστε τον ορισμό της εικόνας. 1 η Θεματική ενότητα- Μπορούν οι άνθρωποι να εικονίζουν το Θεό; 1. Δώστε τον ορισμό της εικόνας. 2. Ποια η έννοια της λέξεως είδωλο στο θρησκευτικό τομέα; 3. Ποιο από τα παρακάτω αποτελούν μορφές σύγχρονης

Διαβάστε περισσότερα

Ο Ναός της Παναγίας Ποδύθου στη Γαλάτα. Ελληνικά

Ο Ναός της Παναγίας Ποδύθου στη Γαλάτα. Ελληνικά 1 Ο Ναός της Παναγίας Ποδύθου στη Γαλάτα Ελληνικά 2 Ο Ναός της Παναγίας Ποδύθου στη Γαλάτα Ο Ναός της Παναγίας Ελεούσας Ποδύθου, ανήκει στη μεταβυζαντινή περίοδο και κτίστηκε στις αρχές του 16 ου αιώνα,

Διαβάστε περισσότερα

Άγνωστο επιστύλιο του Θεοφάνη του Κρητός στη μονή Ιβήρων στο Άγιον Όρος

Άγνωστο επιστύλιο του Θεοφάνη του Κρητός στη μονή Ιβήρων στο Άγιον Όρος Άγνωστο επιστύλιο του Θεοφάνη του Κρητός στη μονή Ιβήρων στο Άγιον Όρος Ευθύμιος ΤΣΙΓΑΡΙΔΑΣ Δελτίον XAE 16 (1991-1992), Περίοδος Δ'. Στη μνήμη του André Grabar (1896-1990) Σελ. 185-208 ΑΘΗΝΑ 1992 Ε. Ν.

Διαβάστε περισσότερα

Εικόνα του Εμμανουήλ Λαμπάρδου στα Κύθηρα

Εικόνα του Εμμανουήλ Λαμπάρδου στα Κύθηρα Εικόνα του Εμμανουήλ Λαμπάρδου στα Κύθηρα Ελένη ΓΚΙΝΗ-ΤΣΟΦΟΠΟΥΛΟΥ Δελτίον XAE 20 (1998), Περίοδος Δ'. Στη μνήμη του Δημητρίου Ι. Πάλλα (1907-1995) Σελ. 365-374 ΑΘΗΝΑ 1999 Ελένη Βίίνη-Τσοφοπούλου ΕΙΚΟΝΑ

Διαβάστε περισσότερα

>.. - i V. ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΙΩΑΝΝΙΝΠΝ ;ΐ \ i- ψ,. V.. ' ν' . V . > ' > : ' >7' . ίέ ι;κ ί ν.

>.. - i V. ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΙΩΑΝΝΙΝΠΝ ;ΐ \ i- ψ,. V.. ' ν' . V . > ' > : ' >7' . ίέ ι;κ ί ν. . ίέ ι;κ ί ν. f >.. - i V. ;ΐ \ i i ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΙΩΑΝΝΙΝΠΝ 026000265336 i- ψ,. Ϊ 1». ί 1 ι ] Iτ I V.. ' ν' ;. V! 1 ] * /.. > ' > : ' >7' ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ ΚΑΤΣΕΛΑΚΗ JJ Ο ΝΑΟΣ ΤΟΥ ΑΡΧΑΓΓΕΛΟ Υ Μ ΙΧΑΗΛ

Διαβάστε περισσότερα

Ευγενία Δρακοπούλου. Διευθύντρια Ερευνών Τομέας Νεοελληνικών Ερευνών

Ευγενία Δρακοπούλου. Διευθύντρια Ερευνών Τομέας Νεοελληνικών Ερευνών Ευγενία Δρακοπούλου Διευθύντρια Ερευνών Τομέας Νεοελληνικών Ερευνών Τηλ. +302107273570 Fax: +302107246212 E-mail: egidrak@eie.gr Website: http://eie.academia.edu/eugeniadrakopoulou http://www.eie.gr/nhrf/institutes/inr/cvs/cv-drakopoulou-gr.html

Διαβάστε περισσότερα

Δελτίον XAE 4 ( ), Περίοδος Δ'. Στη μνήμη του Γεωργίου Α. Σωτηρίου ( ) Σελ Ανδρέας ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ ΑΘΗΝΑ 1966

Δελτίον XAE 4 ( ), Περίοδος Δ'. Στη μνήμη του Γεωργίου Α. Σωτηρίου ( ) Σελ Ανδρέας ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ ΑΘΗΝΑ 1966 Μία τοιχογραφία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου του ΙΑ αιώνος, εις τον ναόν του Αγίου Νικολάου της Στέγης (Κακοπετριά, Κύπρος).(Σημείωμα εις μνήμην του αειμνήστου Καθηγητού Γεωργίου Α. Σωτηρίου) (πίν. 75-76)

Διαβάστε περισσότερα

Εγκαίνια έκθεσης 23.10.2013, 13.00 Διάρκεια Έκθεσης 19.10.2013 19.1.2014

Εγκαίνια έκθεσης 23.10.2013, 13.00 Διάρκεια Έκθεσης 19.10.2013 19.1.2014 Εγκαίνια έκθεσης 23.10.2013, 13.00 Διάρκεια Έκθεσης 19.10.2013 19.1.2014 Επιμέλεια έκθεσης Αγαθονίκη Τσιλιπάκου, Νίκος Μπονόβας Mε την περιοδική έκθεση «Η τιμή του αγίου Μάμαντος στη Μεσόγειο: Ένας ακρίτας

Διαβάστε περισσότερα

Ασκηταριά της Μεγάλης Πρέσπας

Ασκηταριά της Μεγάλης Πρέσπας 4 Νοεμβρίου 2011 Ασκηταριά της Μεγάλης Πρέσπας Αφιερώματα / Μοναστήρια της Μακεδονίας Της Χρυσάνθης Σταυροπούλου-Τσιούμη Καθηγήτριας στο ΑΠΘ Να αναζητήσει κανείς τους ιδιαίτερους λόγους για τους οποίους

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΦΑΣΗ. Έχοντας υπόψη:

ΑΠΟΦΑΣΗ. Έχοντας υπόψη: ΑΝΑΡΤΗΤΕΑ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ EΞ. ΕΠΕΙΓΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Αθήνα, 5. 11. 2010 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ Δ/ΝΣΗ ΜΟΥΣΕΙΩΝ, ΕΚΘΕΣΕΩΝ & ΕΚΠ/ΚΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

Δελτίον της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας

Δελτίον της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας Δελτίον της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας Τομ. 19, 1997 Άγνωστες εικόνες και τοιχογραφίες του Θεοφάνη του Κρητός στη Μονή Παντοκράτορος και στη Μονή Γρηγορίου στο Άγιον Όρος ΤΣΙΓΑΡΙΔΑΣ Ευθύμιος

Διαβάστε περισσότερα

Εικόνα Παναγίας Γλυκοφιλούσας του 18ου αιώνα στη Βέροια. Μετάπλαση του θέματος μιας βυζαντινής εικόνας του 14ου αιώνα

Εικόνα Παναγίας Γλυκοφιλούσας του 18ου αιώνα στη Βέροια. Μετάπλαση του θέματος μιας βυζαντινής εικόνας του 14ου αιώνα Εικόνα Παναγίας Γλυκοφιλούσας του 18ου αιώνα στη Βέροια. Μετάπλαση του θέματος μιας βυζαντινής εικόνας του 14ου αιώνα Χρυσάνθη ΜΑΥΡΟΠΟΥΛΟΥ-ΤΣΙΟΥΜΗ Τόμος ΚΣΤ' (2005) Σελ. 381-388 ΑΘΗΝΑ 2005 Χρυσάνθη Μαυροπούλου-Τσιούμη

Διαβάστε περισσότερα

Επίκουρος Καθηγήτρια Τμήματος Πολιτισμικής Τεχνολογίας και. Η παράσταση της Σταύρωσης στη Μονή Αγίου Νικολάου Μετσόβου

Επίκουρος Καθηγήτρια Τμήματος Πολιτισμικής Τεχνολογίας και. Η παράσταση της Σταύρωσης στη Μονή Αγίου Νικολάου Μετσόβου Εύη Σαμπανίκου Επίκουρος Καθηγήτρια Τμήματος Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας, ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ Η παράσταση της Σταύρωσης στη Μονή Αγίου Νικολάου Μετσόβου Η καταγωγή και εξέλιξη του εικονογραφικού

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΚΟΝΕΣ ΤΗΣ ΚΡΗΤΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΣΤΗΝ ΚΑΣΤΟΡΙΑ* Ε. Ν. Τσιγαρίδας

ΕΙΚΟΝΕΣ ΤΗΣ ΚΡΗΤΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΣΤΗΝ ΚΑΣΤΟΡΙΑ* Ε. Ν. Τσιγαρίδας Ε. Ν. Τσιγαρίδας ΕΙΚΟΝΕΣ ΤΗΣ ΚΡΗΤΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΣΤΗΝ ΚΑΣΤΟΡΙΑ* Στο άρθρο αυτό δηµοσιεύονται δεκαπέντε εικόνες κρητικής σχολής, οι οποίες βρίσκονται στην Καστοριά. Οι εικόνες αυτές, οι οποίες χρονικά εκτείνονται

Διαβάστε περισσότερα

Ιερός Ναός Αγίων Ιάσωνος και Σωσιπάτρου ΚΕΡΚΥΡΑ

Ιερός Ναός Αγίων Ιάσωνος και Σωσιπάτρου ΚΕΡΚΥΡΑ Ιερός Ναός Αγίων Ιάσωνος και Σωσιπάτρου ΚΕΡΚΥΡΑ Μάριος Χειμαριός Μάριος Χειμαριός, Κέρκυρα, Ιερός Ναός Αγίων Ιάσωνος και Σωσιπάτρου (Αρχιτεκτονική/ Ιστορία ) www.24grammata.com1 1.ΕΙΣΑΓΩΓΗ Στην περιοχή

Διαβάστε περισσότερα

Αρσανάδες, Πύργοι, Κιόσκια, Καμπάνες, Σήμαντρα, Φιάλες, Κρήνες

Αρσανάδες, Πύργοι, Κιόσκια, Καμπάνες, Σήμαντρα, Φιάλες, Κρήνες Αρσανάδες, Πύργοι, Κιόσκια, Καμπάνες, Σήμαντρα, Φιάλες, Κρήνες Αρσανάς Ζωγράφου Πύργος Χελανδαρίου Πύργος Καρακάλλου Πύργος Σταυρονικήτα Ιερά Μονή Βατοπαιδίου, Κιόσκι Κιόσκι Αγίου Παύλου Ι.Μ. Διονυσίου,

Διαβάστε περισσότερα

Η θεώρηση και επεξεργασία του θέματος οφείλει να γίνεται κυρίως από αρχιτεκτονικής απόψεως. Προσπάθεια κατανόησης της συνθετικής και κατασκευαστικής

Η θεώρηση και επεξεργασία του θέματος οφείλει να γίνεται κυρίως από αρχιτεκτονικής απόψεως. Προσπάθεια κατανόησης της συνθετικής και κατασκευαστικής ΑΝΑΓΝΩΣΗ - ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΜΝΗΜΕΙΟΥ ΝΑΟΣ ΤΟΥ ΗΦΑΙΣΤΟΥ Η θεώρηση και επεξεργασία του θέματος οφείλει να γίνεται κυρίως από αρχιτεκτονικής απόψεως. Προσπάθεια κατανόησης της συνθετικής και κατασκευαστικής δομής

Διαβάστε περισσότερα

από το 1985. Φορβίων, από προέρχεται Η εκκλησία αποτελεί το αιώνα

από το 1985. Φορβίων, από προέρχεται Η εκκλησία αποτελεί το αιώνα Η εκκλησία της Παναγίας της Φορβιώτισσας, περισσότερο γνωστή ως η Παναγία της Ασίνου, βρίσκεται στις βόρειες υπώρειες της οροσειράς ο του Τροόδους. Είναι κτισμένη στην ανατολική όχθη ενός μικρού χείμαρρου,

Διαβάστε περισσότερα

Κρητικό τρίπτυχο με σκηνές Δωδεκαόρτου

Κρητικό τρίπτυχο με σκηνές Δωδεκαόρτου Κρητικό τρίπτυχο με σκηνές Δωδεκαόρτου Γιώργος ΚΑΚΑΒΑΣ Τόμος ΚΒ' (2001) Σελ. 153-166 ΑΘΗΝΑ 2001 Γιώργος Κακαβάς ΚΡΗΤΙΚΟ ΤΡΙΠΤΥΧΟ ΜΕ ΣΚΗΝΕΣ ΔΩΔΕΚΑΟΡΤΟΥ 2-ι ί ιδιωτική συλλογή της Αθήνας ανήκει ένα τρίπτυχο

Διαβάστε περισσότερα

ΙΕΡΟΣ ΚΑΘΕΔΡΙΚΟΣ ΝΑΟΣ ΤΗΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΣΟΦΙΑΣ

ΙΕΡΟΣ ΚΑΘΕΔΡΙΚΟΣ ΝΑΟΣ ΤΗΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΣΟΦΙΑΣ 3 o ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΓΑΛΑΤΣΙΟΥ Σ.Χ. ΕΤΟΣ 2011-2012 ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ: «ΓΝΩΡΙΖΟΝΤΑΣ ΤΟΥΣ ΓΕΙΤΟΝΕΣ ΜΑΣ» ΤΑ ΜΝΗΜΕΙΑ ΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗΣ ΙΕΡΟΣ ΚΑΘΕΔΡΙΚΟΣ ΝΑΟΣ ΤΗΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΣΟΦΙΑΣ Εργασία του μαθητή: Μαγγιώρου

Διαβάστε περισσότερα

ΒΑΣΙΛΙΚΟ ΤΑΓΜΑ ΑΡΙΣΤΕΙΑΣ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΟΣ

ΒΑΣΙΛΙΚΟ ΤΑΓΜΑ ΑΡΙΣΤΕΙΑΣ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΟΣ ΒΑΣΙΛΙΚΟ ΤΑΓΜΑ ΑΡΙΣΤΕΙΑΣ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΟΣ Η σύσταση του Τάγματος έγινε στις 20 Μαΐου 1833. Ήταν η ανώτατη διάκριση του Ελληνικού Κράτους. Απονεμόταν σε Έλληνες και ξένους πολίτες οι οποίοι αρίστευσαν στον Αγώνα

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙ ΤΟΙΧΟΓΡΑΦΙΕΣ ΤΟΥ ΝΑΟΥ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΜΗΝΑ ΒΕΛΒΕΝΤΟΥ

ΟΙ ΤΟΙΧΟΓΡΑΦΙΕΣ ΤΟΥ ΝΑΟΥ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΜΗΝΑ ΒΕΛΒΕΝΤΟΥ ΟΙ ΤΟΙΧΟΓΡΑΦΙΕΣ ΤΟΥ ΝΑΟΥ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΜΗΝΑ ΒΕΛΒΕΝΤΟΥ Ο ναός του αγίου Μηνά Βελβεντού, που βρίσκεται στην είσοδο της πόλεως, στη σημερινή μορφή είναι μονόχωρος, ξυλόστεγος ναός μικρών διαστάσεων, με ημικυκλική

Διαβάστε περισσότερα

Νεοκλασική μορφολογία και βασικές αρχές δόμησης

Νεοκλασική μορφολογία και βασικές αρχές δόμησης Νεοκλασική μορφολογία και βασικές αρχές δόμησης Βασικές αρχές της αρχιτεκτονικής του νεοκλασικισμού 1. Το δομικό σύστημα που χρησιμοποιείται είναι αυτό της «δοκού επί στύλου», δηλ. κατακόρυφοι φέροντες

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΕΥΝΕΣ ΣΤΟΥΣ ΝΑΟΥΣ ΤΗΣ ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ

ΕΡΕΥΝΕΣ ΣΤΟΥΣ ΝΑΟΥΣ ΤΗΣ ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ E. N. Τσιγαρίδας, 'Ερευνες στους ναούς της Καστοριάς 379 ΕΡΕΥΝΕΣ ΣΤΟΥΣ ΝΑΟΥΣ ΤΗΣ ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ Στη διάρκεια των υπηρεσιακών μεταβάσεών μου στην Καστοριά, την περίοδο κυρίως 1970-1975 και συμπληρωματικά την

Διαβάστε περισσότερα

Φορητή εικόνα της Σταυρώσεως στη μονή Μεγίστης Λαύρας Αγίου Όρους

Φορητή εικόνα της Σταυρώσεως στη μονή Μεγίστης Λαύρας Αγίου Όρους Φορητή εικόνα της Σταυρώσεως στη μονή Μεγίστης Λαύρας Αγίου Όρους Ευθύμιος ΤΣΙΓΑΡΙΔΑΣ Περίοδος Δ', Τόμος ΚΘ' (2008) Σελ. 151-158 ΑΘΗΝΑ 2008 Ε. Ν. Τσιγαρίδας ΦΟΡΗΤΗ ΕΙΚΟΝΑ ΤΗΣ ΣΤΑΥΡΩΣΕΩΣ ΣΤΗ ΜΟΝΗ ΜΕΓΙΣΤΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

Κείμενο Εκκλησίας Αρχαγγέλου Μιχαήλ στον Πεδουλά. Ελληνικά

Κείμενο Εκκλησίας Αρχαγγέλου Μιχαήλ στον Πεδουλά. Ελληνικά 1 Κείμενο Εκκλησίας Αρχαγγέλου Μιχαήλ στον Πεδουλά Ελληνικά 2 ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΟΥ ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΥ ΜΙΧΑΗΛ ΣΤΟΝ ΠΕΔΟΥΛΑ Η εκκλησία του Αρχαγγέλου Μιχαήλ που χτίστηκε πριν το 1474 είναι μονόκλιτη, ξυλόστεγη με νάρθηκα

Διαβάστε περισσότερα

ΤΡΟΥΠΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ ΤΟΠΤΣΗ ΜΑΡΙΑ ΦΩΤΗΣ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ ΝΙΦΟΡΑΣ ΓΙΩΡΓΟΣ

ΤΡΟΥΠΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ ΤΟΠΤΣΗ ΜΑΡΙΑ ΦΩΤΗΣ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ ΝΙΦΟΡΑΣ ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΡΟΥΠΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΤΟΠΤΣΗ ΜΑΡΙΑ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ ΦΩΤΗΣ ΝΙΦΟΡΑΣ ΓΙΩΡΓΟΣ Η ΑΓΙΟΓΡΑΦΙΑ Είναι η τέχνη της απεικόνισης ιερών προσώπων ή θρησκευτικών σκηνών Είναι η ζωγραφική παράσταση θρησκευτικών

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ. 1 Για την ιστορία της μονής βλ. κυρίως ΛΟΥΚΟΠΟΥΛΟΣ, ΗΜΕ 1928, σ. 301 κ.ε., ΟΡΛΑΝΔΟΣ, ΑΒΜΕ. 2 Βλ. παρακάτω σ. 44 47.

ΕΙΣΑΓΩΓΗ. 1 Για την ιστορία της μονής βλ. κυρίως ΛΟΥΚΟΠΟΥΛΟΣ, ΗΜΕ 1928, σ. 301 κ.ε., ΟΡΛΑΝΔΟΣ, ΑΒΜΕ. 2 Βλ. παρακάτω σ. 44 47. ΕΙΣΑΓΩΓΗ H Μονή της Μυρτιάς (εικ. 24), στο 23 ο περίπου χιλιόμετρο του δρόμου που οδηγεί από το Αγρίνιο στο Θέρμο, κοντά στη λίμνη Τριχωνίδα, είναι η παλαιότερη σε λειτουργία μονή στην Αιτωλία 1. Παράλληλα,

Διαβάστε περισσότερα

Η μελέτη των εικόνων με υπογραφή του Εμμανουήλ Λαμπάρδου στο Μουσείο Μπενάκη με τη συμβολή της τεχνικής εξέτασης

Η μελέτη των εικόνων με υπογραφή του Εμμανουήλ Λαμπάρδου στο Μουσείο Μπενάκη με τη συμβολή της τεχνικής εξέτασης Η μελέτη των εικόνων με υπογραφή του Εμμανουήλ Λαμπάρδου στο Μουσείο Μπενάκη με τη συμβολή της τεχνικής εξέτασης Αναστασία ΔΡΑΝΔΑΚΗ, Λένα ΒΡΑΝΟΠΟΥΛΟΥ, Αλεξάνδρα ΚΑΛΛΙΓΑ Περίοδος Δ', Τόμος ΚΑ' (2000) Σελ.

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΛ ΜΟΙΡΩΝ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ. Το έργο και η εποχή του Θεοφάνη

ΓΕΛ ΜΟΙΡΩΝ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ. Το έργο και η εποχή του Θεοφάνη ΓΕΛ ΜΟΙΡΩΝ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ Το έργο και η εποχή του Θεοφάνη ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Γενικά για την Κρητική σχολή 3 Τεχνοτροπία 5 Εικόνες.9 Πηγές, συνεργασία, επικοινωνία 13 2 Γενικά για την Κρητική Σχολή

Διαβάστε περισσότερα

Ανάγνωση - Περιγραφή Μνημείου: Ναός του Ηφαίστου

Ανάγνωση - Περιγραφή Μνημείου: Ναός του Ηφαίστου ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ Εργαστήριο Συγκοινωνιακής Τεχνικής Σχολή Αγρονόμων-Τοπογράφων Μηχανικών Τομές Τοπογραφίας Αποτυπώσεις Μνημείων Υπεύθυνος Διδάσκων: Γεωργόπουλος Ανδρέας Ανάγνωση - Περιγραφή

Διαβάστε περισσότερα

Γράμματα και αριθμοί

Γράμματα και αριθμοί 5 Γράμματα και αριθμοί 5.1 Γενικά Στα τεχνικά σχέδια χρησιμοποιούμε γράμματα και αριθμούς, όταν θέλουμε να δώσουμε περισσότερες πληροφορίες, όπως να χαρακτηρίσουμε χώρους ή υλικά, να δείξουμε την πορεία

Διαβάστε περισσότερα

Δελτίον Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας

Δελτίον Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας Δελτίον Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας Τομ. 44, 2005 Η ΕΙΚΟΝΑ ΤΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΡΙΤΖΟΥ ΣΤΟ ΣΕΡΑΓΕΒΟ. ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΙΚΈΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΒΟΚΟΤΟΠΟΥΛΟΣ Παναγιώτης Ακαδημία Αθηνών Κέντρο Έρευνας της Βυζαντινής και

Διαβάστε περισσότερα

Καραβάτζιο, Η κλήση του Ματθαίου. Εκκλησία Αγίου Λουδοβίκου των Γάλλων, Ρώµη

Καραβάτζιο, Η κλήση του Ματθαίου. Εκκλησία Αγίου Λουδοβίκου των Γάλλων, Ρώµη Καραβάτζιο, Η κλήση του Ματθαίου Εκκλησία Αγίου Λουδοβίκου των Γάλλων, Ρώµη Διδακτικό υλικό Μάθηµα: Θρησκευτικά Πρότυπο Πειραµατικό Σχολείο Πανεπιστηµίου Αθηνών Τάξη: Β Γυµνασίου Καθηγητής: Γ. Παπαδάκης

Διαβάστε περισσότερα

Ο Ναός της Παναγίας του Μουτουλλά Ελληνικά

Ο Ναός της Παναγίας του Μουτουλλά Ελληνικά 1 Ο Ναός της Παναγίας του Μουτουλλά Ελληνικά 2 Ο Ναός της Παναγίας του Μουτουλλά Σύμφωνα με επιγραφή του βόρειου τοίχου του ναού, ο ναός κτίστηκε το 1280 από τον Ιωάννη Μουτουλλά και τη σύζυγο του Ειρήνη.

Διαβάστε περισσότερα

5 Φεβρουαρίου «Κυπριακῷ τῷ τρόπῳ» Πολιτισμός / Εκθέσεις

5 Φεβρουαρίου «Κυπριακῷ τῷ τρόπῳ» Πολιτισμός / Εκθέσεις 5 Φεβρουαρίου 2017 «Κυπριακῷ τῷ τρόπῳ» Πολιτισμός / Εκθέσεις «Η ορθόδοξη τέχνη στην Κύπρο πέρασε από πολλές δυσκολίες, κατάφερε όμως να διατηρήσει έναν αυθεντικό χαρακτήρα, κυπριακό. Κυπριακῷ τῷ τρόπῳ

Διαβάστε περισσότερα

ΝΑΟΣ ΑΓΙΑ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ

ΝΑΟΣ ΑΓΙΑ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ Στον 11 ο αιώνα χρονολογείται η αγία Αικατερίνη στην Πλάκα, κοντά στο μνημείο του Λυσικράτους. Έχει χτιστεί πάνω σε ερείπια αρχαίου ναού της Αρτέμιδος. Η στέγαση του κεντρικού τμήματος,

Διαβάστε περισσότερα

«Εικόνα: Θέση και Λειτουργικότητα. Αποθησαύριση και ηλεκτρονική οργάνωση όρων και στοιχείων», διδακτορική διατριβή, 2 τόμοι, Αθήνα 2009.

«Εικόνα: Θέση και Λειτουργικότητα. Αποθησαύριση και ηλεκτρονική οργάνωση όρων και στοιχείων», διδακτορική διατριβή, 2 τόμοι, Αθήνα 2009. English abstract The Phd thesis, entitled Icon: its placement and functionality, focused on the functionality of the icons in the middle byzantine period. In this framework unpublished icons from the Sinai

Διαβάστε περισσότερα

01 Ιερός ναός Αγίου Γεωργίου ΓουμένισσΗΣ

01 Ιερός ναός Αγίου Γεωργίου ΓουμένισσΗΣ Ιερός ναός Αγίου Γεωργίου ΓουμένισσΗΣ Ιερός ναός Αγίου Γεωργίου ΓουμένισσΗΣ Το περίτεχνο τέμπλο του Αγίου Γεωργίου με τα πλευρικά τμήματά του Α Ν Α Δ Ε Ι Ξ Η Τ Ω Ν Μ Ε Τ Α Β Υ Ζ Α Ν Τ Ι Ν Ω Ν Μ Ν Η Μ Ε

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΚΟΝΕΣ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ. 1 Ψηφιδωτά τρούλου με νέες επεμβάσεις συντήρησης, 11 ος αιώνας, Νέα Μονή Χίου, Photo ΥΠ.ΠΟ.Α./ΤΑΠ, Εφορεία Αρχαιοτήτων Χίου

ΕΙΚΟΝΕΣ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ. 1 Ψηφιδωτά τρούλου με νέες επεμβάσεις συντήρησης, 11 ος αιώνας, Νέα Μονή Χίου, Photo ΥΠ.ΠΟ.Α./ΤΑΠ, Εφορεία Αρχαιοτήτων Χίου ΕΙΚΟΝΕΣ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ 1 Ψηφιδωτά τρούλου με νέες επεμβάσεις συντήρησης, 11 ος αιώνας, Νέα Μονή Χίου, Photo ΥΠ.ΠΟ.Α./ΤΑΠ, Εφορεία Αρχαιοτήτων Χίου 2 Πανοραμική άποψη, 11 ος αιώνας, Νέα Μονή Χίου, Photo ΥΠ.ΠΟ.Α./ΤΑΠ,

Διαβάστε περισσότερα

Δελτίον Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας

Δελτίον Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας Δελτίον Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας Τομ. 22, 2001 ΚΡΗΤΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ ΤΗΣ ΕΙΣ ΑΔΟΥ ΚΑΘΟΔΟΥ ΣΕ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΣΥΛΛΟΓΗ ΚΑΛΑΦΑΤΗ ΚαλλιόπηΥπουργείο Πολιτισμού και Φαίδρα Τουρισμού http://dx.doi.org/10.12681/dchae.302

Διαβάστε περισσότερα

Α.Πρωτοχριστιανική [μέχρι τις αρχές του 4ου αι.] Β.Βυζαντινή [ ] και Γ. Μεταβυζαντινή ή Νεοβυζαντινή [από το 1453 μέχρι τους νεώτερους χρόνους]

Α.Πρωτοχριστιανική [μέχρι τις αρχές του 4ου αι.] Β.Βυζαντινή [ ] και Γ. Μεταβυζαντινή ή Νεοβυζαντινή [από το 1453 μέχρι τους νεώτερους χρόνους] ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΙΑ ΠΕΡΙΟΔΟΙ ΤΗΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗΣ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗΣ Η Χριστιανική Ζωγραφική διαιρείται συνήθως σε τρεις μεγάλες περιόδους Α.Πρωτοχριστιανική [μέχρι τις αρχές του 4ου αι.] Β.Βυζαντινή [330-1453] και Γ. Μεταβυζαντινή

Διαβάστε περισσότερα

Αφορμή για τη συγγραφή αυτού του άρθρου υπήρξε η ανακρίβεια

Αφορμή για τη συγγραφή αυτού του άρθρου υπήρξε η ανακρίβεια Ηγούμενος Χρυσορρογατίσσης Διονύσιος Ο ΣΤΑΥΡΟΣ ΤΟΥ ΚΡΑΤΗΜΑΤΟΥ Διόρθωση ανακρίβειας που προήλθε από παρεξήγηση Αφορμή για τη συγγραφή αυτού του άρθρου υπήρξε η ανακρίβεια που αναφέρεται στο βιβλίο της Μαρίνας

Διαβάστε περισσότερα

Αναζητώντας το Δέντρο της Ζωής σ ένα βυζαντινό μνημείο της Αθήνας

Αναζητώντας το Δέντρο της Ζωής σ ένα βυζαντινό μνημείο της Αθήνας ΥΠΟΥΡΓΕΊΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΎ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΎ ΓΕΝΙΚΉ ΔΙΕΎΘΥΝΣΗ ΑΡΧΑΙΟΤΉΤΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΉΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΆΣ ΔΙΕΎΘΥΝΣΗ ΜΟΥΣΕΊΩΝ/ΤΜΉΜΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΏΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΆΤΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΊΑΣ Αναζητώντας το Δέντρο της Ζωής σ ένα βυζαντινό

Διαβάστε περισσότερα

Εικόνα του Χριστού Παντοδύναμου στη μονή Κουτλουμουσίου και η τάση επιστροφής στα πρότυπα της ζωγραφικής του Πρωτάτου κατά τον 16ο αιώνα

Εικόνα του Χριστού Παντοδύναμου στη μονή Κουτλουμουσίου και η τάση επιστροφής στα πρότυπα της ζωγραφικής του Πρωτάτου κατά τον 16ο αιώνα Εικόνα του Χριστού Παντοδύναμου στη μονή Κουτλουμουσίου και η τάση επιστροφής στα πρότυπα της ζωγραφικής του Πρωτάτου κατά τον 16ο αιώνα Νικόλαος ΣΙΩΜΚΟΣ Περίοδος Δ', Τόμος ΚΘ' (2008) Σελ. 139-150 ΑΘΗΝΑ

Διαβάστε περισσότερα

Έκθεση καθαρισμού της αμφιπρόσωπης εικόνας του Βυζαντινού Μουσείου

Έκθεση καθαρισμού της αμφιπρόσωπης εικόνας του Βυζαντινού Μουσείου Έκθεση καθαρισμού της αμφιπρόσωπης εικόνας του Βυζαντινού Μουσείου Τάσος ΜΑΡΓΑΡΙΤΩΦ Δελτίον XAE 1 (1959), Περίοδος Δ'. Στη μνήμη του Νίκου Βέη (1883-1958) Σελ. 144-148 ΑΘΗΝΑ 1960 ΕΚΘΕΣΗ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΥ ΤΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

Εικόνες από το αρχικό τέμπλο του ναού της Υπαπαντής στη Θεσσαλονίκη. Ανασύνθεση ενός συνόλου του 16ου αιώνα

Εικόνες από το αρχικό τέμπλο του ναού της Υπαπαντής στη Θεσσαλονίκη. Ανασύνθεση ενός συνόλου του 16ου αιώνα Εικόνες από το αρχικό τέμπλο του ναού της Υπαπαντής στη Θεσσαλονίκη. Ανασύνθεση ενός συνόλου του 16ου αιώνα Νικόλαος ΣΙΩΜΚΟΣ Τόμος ΚΖ (2006) Σελ. 321-334 ΑΘΗΝΑ 2006 Νικόλαος Δ. Σιώμκος ΕΙΚΟΝΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΑΡΧΙΚΟ

Διαβάστε περισσότερα

Προσχέδιο έργου Ανάδειξης των Καταλόγων και της Βιβλιοθήκης της Ιεράς Μονής Καρακάλλου (Δεκέμβριος 2008)

Προσχέδιο έργου Ανάδειξης των Καταλόγων και της Βιβλιοθήκης της Ιεράς Μονής Καρακάλλου (Δεκέμβριος 2008) Προσχέδιο έργου Ανάδειξης των Καταλόγων και της Βιβλιοθήκης της Ιεράς Μονής Καρακάλλου (Δεκέμβριος 2008)

Διαβάστε περισσότερα

Να συμπληρώσετε κάθε μια από τις προτάσεις 1, 2, 3, 4 και 5, επιλέγοντας τη σωστή απάντηση από τις αντίστοιχες φράσεις α, β, γ:

Να συμπληρώσετε κάθε μια από τις προτάσεις 1, 2, 3, 4 και 5, επιλέγοντας τη σωστή απάντηση από τις αντίστοιχες φράσεις α, β, γ: ΜΑΘΗΜΑ 18 Ο ΟΙ ΑΓΙΕΣ ΕΙΚΟΝΕΣ Να συμπληρώσετε κάθε μια από τις προτάσεις 1, 2, 3, 4 και 5, επιλέγοντας τη σωστή απάντηση από τις αντίστοιχες φράσεις α, β, γ: 1. Η αποκατάσταση της προσκύνησης των εικόνων

Διαβάστε περισσότερα

Οι τοιχογραφίες του παρεκκλησίου του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου στο κελλί του Αγίου Προκοπίου

Οι τοιχογραφίες του παρεκκλησίου του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου στο κελλί του Αγίου Προκοπίου Οι τοιχογραφίες του παρεκκλησίου του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου στο κελλί του Αγίου Προκοπίου Ευθύμιος ΤΣΙΓΑΡΙΔΑΣ Δελτίον XAE 20 (1998), Περίοδος Δ'. Στη μνήμη του Δημητρίου Ι. Πάλλα (1907-1995) Σελ. 177-184

Διαβάστε περισσότερα

Πολιτιστικό Πρόγραμμα Υπεύθυνες καθηγήτριες Καραμπελιά Καλλιόπη Παπαγεωργίου Μαρία

Πολιτιστικό Πρόγραμμα Υπεύθυνες καθηγήτριες Καραμπελιά Καλλιόπη Παπαγεωργίου Μαρία Πολιτιστικό Πρόγραμμα Υπεύθυνες καθηγήτριες Καραμπελιά Καλλιόπη Παπαγεωργίου Μαρία Τα Μετέωρα είναι ένα σύμπλεγμα από τεράστιους σκοτεινόχρωμους βράχους από ψαμμίτη οι οποίοι υψώνονται έξω από την Καλαμπάκα,

Διαβάστε περισσότερα

Εικόνα του Εμμανουήλ Τζάνε στο Βυζαντινό Μουσείο

Εικόνα του Εμμανουήλ Τζάνε στο Βυζαντινό Μουσείο Εικόνα του Εμμανουήλ Τζάνε στο Βυζαντινό Μουσείο Ανδρομάχη ΚΑΤΣΕΛΑΚΗ Δελτίον XAE 18 (1995), Περίοδος Δ' Σελ. 129-138 ΑΘΗΝΑ 1995 Ανδρομάχη Κατσελάκη ΕΙΚΟΝΑ ΤΟΥ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΤΖΑΝΕ ΣΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟ ΜΟΥΣΕΙΟ* Xi.

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΘΕΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΕΙΚΟΝΩΝ

ΣΥΝΘΕΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΕΙΚΟΝΩΝ ΣΥΝΘΕΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΕΙΚΟΝΩΝ ΤΙ ΡΩΤΑΜΕ ΜΙΑ ΕΙΚΟΝΑ ; ΤΙ ΜΑΣ ΑΦΗΓΕΙΤΑΙ ΜΙΑ ΕΙΚΟΝΑ ; ΠΩΣ ΜΑΣ ΤΟ ΑΦΗΓΕΙΤΑΙ ΜΙΑ ΕΙΚΟΝΑ ; ΣΥΝΘΕΣΗ: Οργάνωση ενός συνόλου από επιμέρους στοιχεία σε μια ενιαία διάταξη Αρχική ιδέα σύνθεσης

Διαβάστε περισσότερα

Εκπαιδευτικό πρόγραμμα: «παιδιά, έφηβοι, νέοι»

Εκπαιδευτικό πρόγραμμα: «παιδιά, έφηβοι, νέοι» Εκπαιδευτικό πρόγραμμα: «παιδιά, έφηβοι, νέοι» Υλικό για προαιρετική ενασχόληση των μαθητών πριν και μετά την επίσκεψη στο Μουσείο Ακρόπολης. Κατά την επίσκεψη της σχολικής σας ομάδας στο Μουσείο Ακρόπολης,

Διαβάστε περισσότερα

Χριστιανική και Βυζαντινή Αρχαιολογία

Χριστιανική και Βυζαντινή Αρχαιολογία Χριστιανική και Βυζαντινή Αρχαιολογία Ενότητα Δ: Υστεροβυζαντινή Τέχνη (1204-1453) Αρχιτεκτονική-Ζωγραφική. Στουφή - Πουλημένου Ιωάννα Ἐθνικὸ καὶ Καποδιστριακὸ Πανεπιστήμιο Ἀθηνῶν Τμῆμα Θεολογίας - Θεολογικὴ

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙ ΤΟΙΧΟΓΡΑΦΙΕΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΒΛΑΣΙΟΥ ΤΗΣ ΜΟΝΗΣ ΜΕΓΙΣΤΗΣ ΛΑΥΡΑΣ ΣΤΟ ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ

ΟΙ ΤΟΙΧΟΓΡΑΦΙΕΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΒΛΑΣΙΟΥ ΤΗΣ ΜΟΝΗΣ ΜΕΓΙΣΤΗΣ ΛΑΥΡΑΣ ΣΤΟ ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ ΟΙ ΤΟΙΧΟΓΡΑΦΙΕΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΒΛΑΣΙΟΥ ΤΗΣ ΜΟΝΗΣ ΜΕΓΙΣΤΗΣ ΛΑΥΡΑΣ ΣΤΟ ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ Ο ναός του αγίου Βλασίου, ιερομάρτυρος και επισκόπου Σεβαστείας, βρίσκεται σε απόσταση μισής ώρας νοτίως της μεγίστης Λαύρας.

Διαβάστε περισσότερα

Ερευνητική εργασία Da Vinci «ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ» 2º ΛΥΚΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ

Ερευνητική εργασία Da Vinci «ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ» 2º ΛΥΚΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ Ερευνητική εργασία Da Vinci «ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ» 2º ΛΥΚΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2012-2013 Υπεύθυνοι μαθητές Τζούρι Άρτεμις Σίμος Νίκος Πέτσιος Αναστάσης Σακελλίων Γρηγόρης Υπεύθυνοι καθηγητές: Αδαμάρα Ζούλας

Διαβάστε περισσότερα

Μου έκαναν ιδιαίτερη εντύπωση τα ψηφιδωτά που βρίσκονταν στην αψίδα του ναού της Παναγίας της Κανακαριάς στη Λυθράγκωμη.

Μου έκαναν ιδιαίτερη εντύπωση τα ψηφιδωτά που βρίσκονταν στην αψίδα του ναού της Παναγίας της Κανακαριάς στη Λυθράγκωμη. Μου έκαναν ιδιαίτερη εντύπωση τα ψηφιδωτά που βρίσκονταν στην αψίδα του ναού της Παναγίας της Κανακαριάς στη Λυθράγκωμη. Ο Χριστός. Ψηφιδωτό Παναγίας της Κανακαριάς. Λυθράγκωμη- Καρπασίας Τα ψηφιδωτά αυτά

Διαβάστε περισσότερα

ΑΞΟΝΟΜΕΤΡΙΑ. Εισαγωγή

ΑΞΟΝΟΜΕΤΡΙΑ. Εισαγωγή ΑΞΟΝΟΜΕΤΡΙΑ Εισαγωγή Η προβολή τρισδιάστατου αντικειμένου πάνω σε δισδιάστατη επιφάνεια αποτέλεσε μια από τις βασικές αναζητήσεις μεθόδων απεικόνισης και απασχόλησε από πολύ παλιά τους ανθρώπους. Με την

Διαβάστε περισσότερα

Εικόνα της Παναγίας «Ελεούσας» στη βυζαντινή και μεταβυζαντινή συλλογή Χανίων

Εικόνα της Παναγίας «Ελεούσας» στη βυζαντινή και μεταβυζαντινή συλλογή Χανίων Εικόνα της Παναγίας «Ελεούσας» στη βυζαντινή και μεταβυζαντινή συλλογή Χανίων Τζένη ΑΛΜΠΑΝΗ Τόμος ΚΖ (2006) Σελ. 271-282 ΑΘΗΝΑ 2006 Τζένη Αλμπάνη ΕΙΚΟΝΑ ΤΗΣ ΠΑΝΑΠΑΣ «ΕΛΕΟΥΣΑΣ» ΣΤΗ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΥΖΑΝΤΙΝΗ

Διαβάστε περισσότερα

Η ΧΡΥΣΗ ΤΟΜΗ ΣΤΗ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ

Η ΧΡΥΣΗ ΤΟΜΗ ΣΤΗ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ Η ΧΡΥΣΗ ΤΟΜΗ ΣΤΗ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ Τα µαθηµατικά και η τέχνη, αν και φαινοµενικά τουλάχιστον, αποτελούν δύο ξεχωριστά πεδία της ανθρώπινης δραστηριότητας, είναι δυνατόν να συνδυαστούν και να δώσουν δηµιουργίες

Διαβάστε περισσότερα

2. τα ρωμαϊκά, που το λούκι έχει μετασχηματιστεί σε επίπεδο και έχει ενσωματωθεί στο καπάκι

2. τα ρωμαϊκά, που το λούκι έχει μετασχηματιστεί σε επίπεδο και έχει ενσωματωθεί στο καπάκι Οι αριθμοί αντιμετωπίζονται με τον ίδιο τρόπο, αλλά είναι σημαντικό να μελετήσουμε τον τρόπο που σημειώνονται οι αριθμοί που αποδίδουν στα σχέδια τις διαστάσεις του αντικειμένου. Οι γραμμές διαστάσεων

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑ: «ΜΙΚΡΗ ΚΑΤΟΙΚΙΑ ΔΙΑΚΟΠΩΝ»

ΘΕΜΑ: «ΜΙΚΡΗ ΚΑΤΟΙΚΙΑ ΔΙΑΚΟΠΩΝ» ΑΡΧΗ 1ης ΣΕΛΙ ΑΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΙΔΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΣΑΒΒΑΤΟ 26 ΙΟΥΝΙΟΥ 2010 ΚΟΙΝΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΥΠΟΨΗΦΙΩΝ ΣΤΟ ΓΡΑΜΜΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ ΠΕΝΤΕ (5) ΘΕΜΑ: «ΜΙΚΡΗ ΚΑΤΟΙΚΙΑ ΔΙΑΚΟΠΩΝ» ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ: Πρόκειται

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΦΑΣΗ. Η Γενική Γραμματέας του Υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού

ΑΠΟΦΑΣΗ. Η Γενική Γραμματέας του Υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΕΙΔΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ& ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΜΟΝΑΔΑ Α1 Ταχ. Δ/νση : Θεμιστοκλέους 87 Ταχ. Κώδικας : 10681 Αθήνα Πληροφορίες: Ε. Τζιώρτζης Τηλέφωνο : 2103307645

Διαβάστε περισσότερα

Πρώιμη μεταβυζαντινή εικόνα του αγίου Γεωργίου δρακοντοκτόνου στη Θάσο

Πρώιμη μεταβυζαντινή εικόνα του αγίου Γεωργίου δρακοντοκτόνου στη Θάσο Πρώιμη μεταβυζαντινή εικόνα του αγίου Γεωργίου δρακοντοκτόνου στη Θάσο Σταυρούλα ΔΑΔΑKH Περίοδος Δ', Τόμος Λ' (2009) Σελ. 249-258 ΑΘΗΝΑ 2009 Σταυρούλα Δαδάκη ΠΡΩΙΜΗ ΜΕΤΑΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΕΙΚΟΝΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

Η Γκουέρνικα του Πικάσο Η απανθρωπιά, η βιαιότητα και η απόγνωση του πολέµου

Η Γκουέρνικα του Πικάσο Η απανθρωπιά, η βιαιότητα και η απόγνωση του πολέµου Η Γκουέρνικα του Πικάσο Η απανθρωπιά, η βιαιότητα και η απόγνωση του πολέµου Η Γκουέρνικα είναι µια έντονη διαµαρτυρία εναντίον του πολέµου και της καταστροφής που αυτός σπέρνει. Τα µήνυµα που θέλει να

Διαβάστε περισσότερα

1η Εργαστηριακή Άσκηση: Απόκριση κυκλώµατος RC σε βηµατική και αρµονική διέγερση

1η Εργαστηριακή Άσκηση: Απόκριση κυκλώµατος RC σε βηµατική και αρµονική διέγερση Ονοµατεπώνυµο: Αριθµός Μητρώου: Εξάµηνο: Υπογραφή Εργαστήριο Ηλεκτρικών Κυκλωµάτων και Συστηµάτων 1η Εργαστηριακή Άσκηση: Απόκριση κυκλώµατος σε βηµατική και αρµονική διέγερση Μέρος Α : Απόκριση στο πεδίο

Διαβάστε περισσότερα

Εικόνες του 15ου αιώνα στη Ζάκυνθο

Εικόνες του 15ου αιώνα στη Ζάκυνθο Εικόνες του 15ου αιώνα στη Ζάκυνθο Μυρτώ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΥ-ΒΕΡΡΑ Τόμος ΚΒ' (2001) Σελ. 115-128 ΑΘΗΝΑ 2001 Μυρτώ Γεωργοπούλου-Βέρρα ΕΙΚΟΝΕΣ ΤΟΥ 15ου ΑΙΩΝΑ ΣΤΗ ΖΑΚΥΝΘΟ Χ~1 έκθεση «Από την πραγματικότητα της φωτογραφίας

Διαβάστε περισσότερα

Πτυχιακή Εργασία Τίτλος: Η αμφιπρόσωττη εικόνα της Καστοριάς και η σχέση της με το Πάθος.

Πτυχιακή Εργασία Τίτλος: Η αμφιπρόσωττη εικόνα της Καστοριάς και η σχέση της με το Πάθος. Βόλος 2008 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΤΜΗΜΑ: ΙΣΤΟΡΙΑΣ - ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑΣ Πτυχιακή Εργασία Τίτλος: Η αμφιπρόσωττη εικόνα της Καστοριάς και η σχέση της με

Διαβάστε περισσότερα

7.1 ΜΕΛΕΤΗ ΤΗΣ ΣΥΝΑΡΤΗΣΗΣ

7.1 ΜΕΛΕΤΗ ΤΗΣ ΣΥΝΑΡΤΗΣΗΣ 7.1 ΜΕΛΕΤΗ ΤΗΣ ΣΥΝΑΡΤΗΣΗΣ f ( ) 1. Μορφή της συνάρτησης f ( ) Ιδιότητες Έχει πεδίο ορισµού ολο το R Είναι άρτια, άρα συµµετρική ως προς τον άξονα y y Είναι γνησίως φθίνουσα στο διάστηµα (,0] Είναι γνησίως

Διαβάστε περισσότερα

Μιχάλης Μακρή EFIAP. www.michalismakri.com

Μιχάλης Μακρή EFIAP. www.michalismakri.com Μιχάλης Μακρή EFIAP www.michalismakri.com Γιατί κάποιες φωτογραφίες είναι πιο ελκυστικές από τις άλλες; Γιατί κάποιες φωτογραφίες παραμένουν κρεμασμένες σε γκαλερί για μήνες ή και για χρόνια για να τις

Διαβάστε περισσότερα

Οι Άγιοι της Θεσσαλονίκης.

Οι Άγιοι της Θεσσαλονίκης. ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Οι Άγιοι της. Ενότητα 5: Άγιοι Αρχιεπίσκοποι της Συµεών Πασχαλίδης Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης

Διαβάστε περισσότερα

Στο προοπτικό ανάγλυφο για τη ευθεία του ορίζοντα χρησιμοποιούμε ένα δεύτερο κατακόρυφο επίπεδο Π 1

Στο προοπτικό ανάγλυφο για τη ευθεία του ορίζοντα χρησιμοποιούμε ένα δεύτερο κατακόρυφο επίπεδο Π 1 ΠΡΟΟΠΤΙΚΟ ΑΝΑΓΛΥΦΟ Το προοπτικό ανάγλυφο, όπως το επίπεδο προοπτικό, η στερεοσκοπική εικόνα κ.λπ. είναι τρόποι παρουσίασης και απεικόνισης των αρχιτεκτονικών συνθέσεων. Το προοπτικό ανάγλυφο είναι ένα

Διαβάστε περισσότερα

Ξεκινώντας από τον 14ο αιώνα και φτάνοντας μέχρι τα

Ξεκινώντας από τον 14ο αιώνα και φτάνοντας μέχρι τα Η απεικονιση τησ παναγιασ στη βενετοκρατουμενη κρητη του 15ΟΥ αιωνα Σταυρούλα Κορακή Αρχαιολόγος Μετά την Άλωση της Κωνσταντινούπολης, το σημαντικότερο καλλιτεχνικό κέντρο είναι η Κρήτη, η οποία για τρεις

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΥΤΕΡΗ ΑΝΑΦΟΡΑ. Γι αυτό και εμείς, ενωμένοι με τους Αγγέλους και τους αγίους, διακηρύττουμε τη δόξα σου αναφωνώντας και λέγοντας (ψάλλοντας):

ΔΕΥΤΕΡΗ ΑΝΑΦΟΡΑ. Γι αυτό και εμείς, ενωμένοι με τους Αγγέλους και τους αγίους, διακηρύττουμε τη δόξα σου αναφωνώντας και λέγοντας (ψάλλοντας): ΔΕΥΤΕΡΗ ΑΝΑΦΟΡΑ 99. Παρ ότι η δεύτερη ευχή είναι συγκροτημένη με το προοίμιό της, μπορεί να χρησιμοποιηθεί και με άλλα προοίμια, ιδιαίτερα με εκείνα που σε περίληψη περιγράφουν το Μυστήριο της Σωτηρίας,

Διαβάστε περισσότερα

ΟΜΑΔΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΩΝ

ΟΜΑΔΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΩΝ 9 ο ΜΑΘΗΜΑ ΟΜΑΔΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΩΝ Πότε κάνουμε ομαδοποίηση των παρατηρήσεων; Όταν το πλήθος των τιμών μιας μεταβλητής είναι αρκετά μεγάλο κάνουμε ομαδοποίηση των παρατηρήσεων. Αυτό συμβαίνει είτε

Διαβάστε περισσότερα

ΙΔΡΥΜΑ ΝΙΚΟΛΑΟΥ & ΝΤΟΛΛΗΣ ΓΟΥΛΑΝΔΡΗ ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΥΚΛΑΔΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

ΙΔΡΥΜΑ ΝΙΚΟΛΑΟΥ & ΝΤΟΛΛΗΣ ΓΟΥΛΑΝΔΡΗ ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΥΚΛΑΔΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΙΔΡΥΜΑ ΝΙΚΟΛΑΟΥ & ΝΤΟΛΛΗΣ ΓΟΥΛΑΝΔΡΗ ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΥΚΛΑΔΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης Τμήμα εκπαιδευτικών προγραμμάτων Εκπαιδευτικές Μουσειοσκευές Οι Μουσειοσκευές είναι βαλίτσες που ταξιδεύουν από σχολείο

Διαβάστε περισσότερα

ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΜΝΗΜΕΙΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ ΙΩΑΝΝΑ ΙΩΑΝΝΙΔΟΥ Α1 Β ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ

ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΜΝΗΜΕΙΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ ΙΩΑΝΝΑ ΙΩΑΝΝΙΔΟΥ Α1 Β ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΜΝΗΜΕΙΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ ΙΩΑΝΝΑ ΙΩΑΝΝΙΔΟΥ Α1 Β ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΝΕΟΛΙΘΙΚΟΣ ΟΙΚΙΣΜΟΣ ΧΟΙΡΟΚΟΙΤΙΑΣ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ ΑΓΙΑΣ ΝΑΠΑΣ ΕΝΕΤΙΚΑ ΤΕΙΧΗ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ ΝΑΟΣ ΤΟΥ ΑΠΟΛΛΩΝΑ ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ

Διαβάστε περισσότερα

Παναγία της Ασίνου Ελληνικά

Παναγία της Ασίνου Ελληνικά Παναγία της Ασίνου Ελληνικά 1 ΝΑΟΣ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΤΗΣ ΑΣΙΝΟΥ Ή ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΤΗΣ ΦΟΡΒΙΩΤΙΣΣΑΣ Η καμαροσκέπαστη, με δεύτερη ξύλινη στέγη εκκλησία της Παναγίας της Ασίνου, που βρίσκεται κοντά στο χωριό Νικητάρι,

Διαβάστε περισσότερα

ΦΟΡΗΤΕΣ ΕΙΚΟΝΕΣ ΤΟΥ ΔΙΟΝΥΣΙΟΥ ΤΟΥ ΕΚ ΦΟΥΡΝΑ ΤΩΝ ΑΓΡΑΦΩΝ ΚΑΙ ΤΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΤΟΥ ΣΤΙΣ ΣΕΡΡΕΣ *

ΦΟΡΗΤΕΣ ΕΙΚΟΝΕΣ ΤΟΥ ΔΙΟΝΥΣΙΟΥ ΤΟΥ ΕΚ ΦΟΥΡΝΑ ΤΩΝ ΑΓΡΑΦΩΝ ΚΑΙ ΤΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΤΟΥ ΣΤΙΣ ΣΕΡΡΕΣ * ΕΥΘΥΜΙΟΣ Ν. ΤΣΙΓΑΡΙΔΑΣ ΦΟΡΗΤΕΣ ΕΙΚΟΝΕΣ ΤΟΥ ΔΙΟΝΥΣΙΟΥ ΤΟΥ ΕΚ ΦΟΥΡΝΑ ΤΩΝ ΑΓΡΑΦΩΝ ΚΑΙ ΤΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΤΟΥ ΣΤΙΣ ΣΕΡΡΕΣ * Αντικείμενο της παρούσης μελέτης είναι μια σειρά δεκαέξι ανυπόγραφων φορητών εικόνων

Διαβάστε περισσότερα