Η ανταγωνιστική ανάπτυξη προϋπόθεση για την αντιµετώπιση της ανεργίας Ισόρροπη οικονοµική ανάπτυξη Ένα εκπαιδευτικό σύστηµα που θα παρακολουθεί τις αλ

Transcript

1 Έναρξη της ηµερίδας Οµιλία κ. Μιχαήλ Κορτέση, Προέδρου.Σ. ΙΟΒΕ στην Ηµερίδα του ΙΟΒΕ Κυρίες και Κύριοι, Οικονοµική Κρίση και ιακυβέρνηση 16 Μαΐου 2011 ιαχρονικά, µε ιδιαίτερη σταθερότητα και συνέπεια, το ΙΟΒΕ εµµένει να εντάσσει όλες του τις προτάσεις που εκθέτει σε δηµόσιο διάλογο σε µια γενική αντίληψη µε τα ακόλουθα βασικά στοιχεία: Σταθερή προσήλωση στον ευρωπαϊκό προσανατολισµό της χώρας και αέναη προσπάθεια σύγκλισης της ελληνικής κοινωνίας σε µια σειρά οικονοµικών και άλλων µεγεθών µε αυτά που χαρακτηρίζουν τις υπόλοιπες κοινωνίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αποτελεσµατικός εκσυγχρονισµός σε όλους τους τοµείς της οικονοµικής ζωής. Αναζήτηση ενός νέου ρόλου για το κράτος που θα διασφαλίζει τα εθνικά συµφέροντα και θα προωθεί αποτελεσµατικά την οικονοµική και κοινωνική ανάπτυξη. Άρση των εµποδίων που εµποδίζουν την πλήρη κινητοποίηση των παραγωγικών δυνάµεων της οικονοµίας. Σήµερα οι περισσότεροι εξ ηµών βιώνουµε µια πρωτόγνωρη κατάσταση βαθιάς κρίσης. Μιας κρίσης πολύπλευρης που έχει πλέον ξεφύγει από τα όρια της οικονοµικής δράσης και έχει αναδείξει τα βαθύτερα αίτια του κακού : Μια κοινωνία φοβική, απορριπτική και δίχως όραµα Ένας πολιτικός κόσµος άτολµος, χωρίς ξεκάθαρη στόχευση Ένα σύστηµα θεσµών δυσλειτουργικό, που δεν εµπνέει εµπιστοσύνη αλλά που παρακινεί τους πολίτες σε συµπεριφορές έναντι των θεσµών εξόχως προβληµατικές Κοινή διαπίστωση των περισσοτέρων είναι πλέον ότι οι περιστάσεις είναι εξαιρετικές. Κατά την άποψή µας οι προκλήσεις συνοψίζονται στα παρακάτω : Η ανταγωνιστικότητα ύψιστη εθνική προτεραιότητα Η συµπόρευση µε την Ευρωπαϊκή Ένωση ιστορική ανάγκη Ένας νέος ρόλος για το κράτος 1

2 Η ανταγωνιστική ανάπτυξη προϋπόθεση για την αντιµετώπιση της ανεργίας Ισόρροπη οικονοµική ανάπτυξη Ένα εκπαιδευτικό σύστηµα που θα παρακολουθεί τις αλλαγές Ένας µηχανισµός απόδοσης δικαιοσύνης αµερόληπτος, ανεπηρέαστος και γρήγορος Για να πετύχουµε τα παραπάνω απαιτείται άµεσα να τεθεί σε κίνηση µια διαδικασία µετάβασης Από το δηµόσιο στο ιδιωτικό Από την προστασία στον ανταγωνισµό Από την συλλογική αδράνεια στην ατοµική πρωτοβουλία Από την σπατάλη στην αποτελεσµατικότητα Από τους κλειστούς τοµείς στην ανοιχτή οικονοµία Μια τέτοια µετάβαση απαιτεί να καµφθούν οι ισχυρές αντιστάσεις από καλά οργανωµένες οµάδες, που σήµερα πλέον είναι ορατό ότι δεν εκφράζουν πια τη σιωπηλή πλειοψηφία, αλλά αγωνιούν για την απώλεια κεκτηµένων που έχουν υφαρπάξει µέσω του κράτους από το κοινωνικό σύνολο ανεξάρτητα από πολιτική τοποθέτηση. Κυρίες και Κύριοι, Όσα εισαγωγικά σας εξέθεσα φρονώ ότι είναι ιδιαίτερα επίκαιρα, πρέπει όµως µε µεγάλη µου λύπη να εκµυστηρευτώ ότι σε µεγάλο βαθµό έχουν αναδειχτεί, αναλυθεί και τελικά δηµοσιευθεί πριν από δεκαπέντε χρόνια από το ΙΟΒΕ, αποτελώντας από τότε τις «θέσεις του ΙΟΒΕ για την ανάπτυξη της ελληνικής οικονοµίας». Μετά βεβαιότητας, η αναφορά στα παραπάνω, δεν γίνεται σε µια προσπάθεια διεκδίκησης της ορθότητας των όσων το ΙΟΒΕ έχει πει στο παρελθόν. Εξ άλλου δεν αποτελούσε ούτε τότε ούτε σήµερα φωνή βοώντος εν τη ερήµω, αλλά συνέπιπτε στις απόψεις του µε πληθώρα άλλων ανεξάρτητων ακαδηµαϊκών και µελετητικών οργανισµών. Ο µόνος λόγος για τον οποίο αναφέροµαι στο παρελθόν είναι για να τονίσω τον βαθµό αδράνειας του συστήµατος στις αναγκαίες αλλαγές που τουλάχιστον τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια είχαν αναδειχθεί ως επιτακτικές και άµεσα εφαρµοστέες. Αν τα µέτρα αυτά που είχε εισηγηθεί τότε το ΙΟΒΕ είχαν εισακουσθεί από τον πολιτικό κόσµο, είχαν εφαρµοστεί από τις κυβερνήσεις µε συνέπεια και είχαν τύχει ευρύτερης αποδοχής από το κοινωνικό σύνολο, θεωρώ ότι σήµερα δεν θα αντιµετωπίζαµε τους ορατούς πλέον κινδύνους της οικονοµικής κατάρρευσης. 2

3 Ευελπιστώ στα πλαίσια της σηµερινής ηµερίδας να καταφέρουµε να δώσουµε απαντήσεις στα ακόλουθα ερωτήµατα : Είναι δυνατόν 10 εκατοµµύρια Έλληνες να παραµένουν βωβοί θεατές µιας προαναγγελθείσας και µε µαθηµατική βεβαιότητα οικονοµικής άρα και εθνικής καταστροφής? Τί απαιτείται για να κινητοποιηθούµε συντεταγµένα σαν κοινωνία προς τη σωστή κατεύθυνση προς αποφυγή των παραπάνω? Γιατί µια κοινωνία που δείχνει να µην απορρίπτει πλέον τη µεταρρύθµιση αλλά αντίθετα να την επιζητά στο σύνολό της, όταν η µεταρρυθµιστική προσπάθεια εξειδικεύεται, την φοβάται? Γιατί ενώ έχει πεισθεί ότι το υφιστάµενο θεσµικό πλαίσιο αδυνατεί να αντεπεξέλθει στις προκλήσεις των καιρών και γνωρίζει καλά ότι το σε ισχύ σήµερα σύστηµα διακυβέρνησης φέρει µεγάλο µέρος ευθύνης για την σηµερινή µας κατάσταση και συνεπακόλουθα ότι δεν υπάρχει επιστροφή σε αυτό, αντιδρά στη µεταρρύθµισή του? Τι είναι αυτό που δεν επιτρέπει την καθιέρωση ενός ενάρετου θεσµικού πλαισίου και ενός αποτελεσµατικού τρόπου διακυβέρνησης? Τι είναι αυτό που εµποδίζει τη διαδικασία µετάβασης από το σηµερινό σύστηµα στο επιθυµητό? Γιατί το πολιτικό σύστηµα έχει καταλήξει να είναι έντονα συγκρουσιακό? Γιατί παραδείγµατα άλλων χωρών, όπως αυτά της Πορτογαλίας και της Ισπανίας, δεν βρίσκουν εφαρµογή στη χώρα µας, εξασφαλίζοντας την υλοποίηση των αναγκαίων µέτρων οικονοµικής πολιτικής µε κοµµατική συναίνεση και χωρίς την έντονη αµφισβήτηση από τις οργανωµένες συντεχνίες? Γιατί δεν υπάρχει συναίνεση σε κεντρικό πολιτικό επίπεδο που θα επέτρεπε να µειωθούν οι αντιστάσεις σε επίπεδο κοινωνικών οµάδων? Τώρα στην ύστατη αυτή στιγµή είναι ώρα να ξεκινήσει µια µεγάλη συλλογική προσπάθεια διαδικασίας αλλαγής των θεσµών, να αποσαφηνιστεί ο ρόλος τους και να επαναπροσδιοριστεί η σχέση όλων µας µε αυτούς. Όραµά µας πρέπει να είναι η καθίδρυση ενός θεσµικού πλαισίου µέσα στο οποίο η κοινωνία θα λειτουργεί ως σύνολο, σεβόµενη κανόνες και αξίες που θα µετουσιώνονται σε ένα συγκεκριµένο σύστηµα διακυβέρνησης. Τουλάχιστον εδώ και ένα χρόνο ο ενεργοποιός στόχος προβάλλει ξεκάθαρα : είναι ανάγκη, εξασφαλιστική της εθνικής µας αξιοπρέπειας και της κοινωνικής ευηµερίας των επερχόµενων γενεών, δηλαδή των παιδιών µας, να επιτευχθούν το συντοµότερο δυνατόν πρωτογενή πλεονάσµατα να παράγουµε οι ίδιοι περισσότερα από όσα 3

4 καταναλώνουµε, δανειζόµενοι σήµερα από τρίτους. Να παραδώσουµε µια κοινωνία ανταγωνιστική, που θα ανταµείβει την αριστεία και θα στηρίζεται στην εξωστρέφεια της οικονοµίας της για την διασφάλιση µιας προοδευτικώς αυτοχρηµατοδοτούµενης ευηµερίας. Ως προαπαιτούµενο αναδεικνύεται πιεστικά η αλλαγή του υφιστάµενου τρόπου διακυβέρνησης, που µε τη σειρά του θα διαµορφώσει τις συνθήκες αλλαγής του θεσµικού πλαισίου και αλυσιτελώς τη συµπεριφορά του κοινωνικού συνόλου απέναντι στους θεσµούς. εν υπάρχει λύση εναλλακτική εξ άλλου το µέχρι και σήµερα υφιστάµενο σύστηµα διακυβέρνησης οδυνηρά απέδειξε ότι δεν αποδίδει καρπούς - οι µέχρι σήµερα προσδοκίες επίτευξης του στόχου δηλαδή η δηµιουργία πρωτογενών πλεονασµάτων παρά τις οικονοµικές θυσίες δεν αποδίδει τους προσδοκώµενους καρπούς. Εξ αυτού συνάγεται ότι ενώ η δηµοσιονοµική εξυγίανση είναι «αναγκαία συνθήκη», δεν είναι δυστυχώς και ικανή για την διασφάλιση της επιστροφής της χώρας σε µια πορεία διατηρήσιµης ανάπτυξης. Απαιτείται να στηρίζεται ταυτόχρονα σε µια παράλληλη διαδικασία µεταρρύθµισης του θεσµικού πλαισίου το οποίο και θα προσδιορίζει το αναγκαίο αλλά και επιθυµητό σύστηµα διακυβέρνησης. Μέσα από αυτή τη σύνθετη διαδικασία στο τέλος µιας αναπόφευκτα επώδυνης πορείας, θα έχουµε πιστεύω πετύχει σαν κοινωνία ένα διττό στόχο : Η οικονοµία θα παράγει περισσότερα από όσα καταναλώνουµε και η κοινωνία θα έχει πλέον αφοµοιώσει τις επιταγές του νέου αναπτυξιακού προτύπου που το νέο θεσµικό πλαίσιο θα έχει θωρακίσει. Η επιτυχής εφαρµογή του συστήµατος διακυβέρνησης θα εγγυάται αυτόµατα είµαι βέβαιος την αποφυγή επικράτησης αντίρροπων δυνάµεων που θα µπορούσαν να παρασύρουν την κοινωνία να επανέλθει σε νοσηρές καταστάσεις που θα προσιδιάζουν στην σηµερινή. Κυρίες και Κύριοι Οι εξαιρετικές συνθήκες που επικρατούν σήµερα απαιτούν από το πολιτικό µας σύστηµα να προσαρµοστεί στις επιταγές του κοινωνικού συνόλου και να επιτρέψει στην υπεύθυνη ηγεσία να ικανοποιήσει χωρίς ενδοιασµούς και αναστολές τις µεταρρυθµίσεις που σήµερα περισσότερο από ποτέ αποζητά. Πάνω απ όλα αναµένει από το πολιτικό σύστηµα να αποβάλλει την κουλτούρα της σύγκρουσης που το χαρακτηρίζει και να λειτουργήσει στη βάση µιας κουλτούρας διαπραγµάτευσης και αναζήτησης κοινών τόπων, µεγιστοποιώντας τα οφέλη για το κοινωνικό σύνολο, διατηρώντας συνεχώς τη στόχευση στη διαχρονική εξασφάλιση µια πορείας διαρκούς οικονοµικής ανάπτυξης, µε δηµοκρατία, κοινωνική δικαιοσύνη και ένα θεσµικό πλαίσιο αντάξιο ενός σύγχρονου κράτους δικαίου. 4

5 Κυρίες και Κύριοι, Κλείνοντας επιτρέψτε µου να πω δύο λόγια για την διαδικασία που εφαρµόσαµε στο ΙΟΒΕ σαν προετοιµασία για την σηµερινή ηµερίδα. Σπάνια οι παρεµβάσεις του ΙΟΒΕ επεκτείνονται πέραν της οικονοµικής ανάλυσης και παρακολούθησης της εξέλιξης των µάκρο και µίκρο οικονοµικών µεγεθών. Οι εξελίξεις όµως των τελευταίων µηνών κατέδειξαν ότι απαίτηση των καιρών είναι µία ολιστική προσέγγιση ενός προβλήµατος µε πολλές διαστάσεις, πέραν της οικονοµικής. Ο καθηγητής κ. Σταύρος Ιωαννίδης ανέλαβε να διατυπώσει θέσεις που αποτέλεσαν την βάση για προβληµατισµό µέσα στο ΙΟΒΕ, αλλά και για γόνιµο διάλογο µε µια σειρά διακεκριµένων ακαδηµαϊκών, επιχειρηµατιών και ειδικών που γνωρίζουν εκ των έσω την δηµόσια διοίκηση. Με την ευκαιρία αυτή, θα ήθελα να ευχαριστήσω θερµά, όλους όσους µετείχαν ενεργά σ αυτή τη διαδικασία. Είµαι πεπεισµένος ότι οι σηµερινοί προσκεκληµένοι οµιλητές µας µε την ακαδηµαϊκή τους γνώση, αλλά και την συσσωρευµένη εµπειρία εφαρµογής και υλοποίησης σύνθετων προγραµµάτων εκτός και εντός Ελλάδας θα συνεισφέρουν µε τις εισηγήσεις τους καταλυτικά στην ανάδειξη όλων των πτυχών του θέµατος που µας απασχολεί. Εκ των προτέρων θα ήθελα εκ µέρους του ιοικητικού Συµβουλίου του Ιδρύµατος να τους εκφράσω τις ευχαριστίες µας για την αποδοχή της πρόσκλησης µας και για την ουσιαστική συµβολή τους στην επιτυχία αυτού του εγχειρήµατος. 5