28η Οκτωβρίου 1940 Οργάνωση της γιορτής - Οµιλία - Τραγούδια - Ποιήµατα - Ηχητικά ντοκουµέντα σε από cd και κάποια από τα τραγούδια της γιορτής

Transcript

1 1 Αριθµός µαθητών από χρόνος γιορτής 45 λεπτά περίπου 28η Οκτωβρίου 1940 Οργάνωση της γιορτής - Οµιλία - Τραγούδια - Ποιήµατα - Ηχητικά ντοκουµέντα σε από cd και κάποια από τα τραγούδια της γιορτής ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΡΑΓΟΥ Ι ΟΡΧΗΣΤΡΙΚΟ «ΑΡΓΥΡΟΚΑΣΤΡΟ» ΟΜΙΛΙΑ ΑΣΚΑΛΟΥ ΠΟΙΗΜΑ «ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΟΧΙ» ΠΟΙΗΜΑ «Η 28 Η ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1940» ΠΟΙΗΜΑ «ΣΑΝ ΤΟΥΤΗ ΤΗΝ ΗΜΕΡΑ» ΠΟΙΗΜΑ «ΠΑΝΩ ΣΤΙΣ ΠΙΝ ΟΥ» ΤΡΑΓΟΥ Ι ΑΡΓΥΡΟΚΑΣΤΡΟ ΧΟΡΩ ΙΑ ΠΟΙΗΜΑ «ΟΙ ΜΑΧΗΤΕΣ ΤΟΥ ΣΑΡΑΝΤΑ» ΠΟΙΗΜΑ «ΣΤΗΝ ΑΘΑΝΑΤΗ ΕΛΛΑ Α» ΤΡΑΓΟΥ Ι «ΠΑΙ ΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑ ΟΣ ΠΑΙ ΙΑ» ΧΟΡΩ ΙΑ ΠΟΙΗΜΑ «ΤΟ ΕΠΟΣ ΤΟΥ ΣΑΡΑΝΤΑ» ΠΟΙΗΜΑ Της ΕΛΛΑ ΟΣ ΤΑ ΠΑΙ ΙΑ ΠΟΙΗΜΑ «ΟΤΑΝ ΘΑ ΜΕΓΑΛΩΣΩ» ΑΝΑΦΩΝΗΣΗ ΤΟΥ ΖΗΤΩ - ΟΧΙ Τραγούδι ορχηστικό «Αργυρόκαστρο» CD1 Αρχείο ήχου ΟΜΙΛΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΓΙΟΡΤΗ ΤΗΣ 28 ης ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1940 (Μ) Κυρίες και κύριοι, συµµαθητές και συµµαθήτριες, αγαπητοί µας δάσκαλοι και αγαπητές µας δασκάλες, βρισκόµαστε σήµερα σ' αυτόν το χώρο για να τιµήσουµε αυτούς τους Έλληνες που βροντοφώναξαν "ΟΧΙ" στον Ιταλό κατακτητή πριν από 61 χρόνια, στις 28 Οκτώβρη του 1940.

2 2 ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ «ΟΧΙ» Από τα αρχαία χρόνια, του Έλληνα η µοίρα τόχει, ν απαντάει στους εχθρούς του µι: το θρυλικό το «ΟΧΙ». ΟΧΙ στων Περσών τα πλήθη, ΟΧΙ στους Ρωµαίους πάντα, ΟΧΙ στους βαρβάρους Τούρκους κι ΟΧΙ πάλι στο σαράντα. Ναι ο Έλληνας δε δίνει, από θέληση δική του, ποτέ θάλασσα κι άκρα, ούτε σπιθαµή της γης του. Γι αυτόν έχουν όλα τούτα. µια µεγίστη σηµασία και αξίζουν κάθ αγώνα και την κάθε του θυσία. Προτιµάει να πεθάνει. παρά στη σκλαβιά να ζήσει. Κι αν τα άρµατα του λείψουν, µε καρδιά θα πολεµήσει. (Μ) Ο πόλεµος κατά της Αβησσυνίας (1935), η κατοχή της Αλβανίας (1939) αποκαλύπτουν τις ορέξεις των Ιταλών στην Ανατολική Μεσόγειο και τα Βαλκάνια. Στις 15 Αυγούστου 1940 µε τον τορπιλισµό της 'Έλλης" στο γιορτασµό της Παναγιάς στην Τήνο, ο Ιταλός δικτάτορας Μπενίτο Μουσολίνι αποκαλύπτει έµµεσα τα σχέδια του. Στις 15 Οκτωβρίου αρχίζει εσπευσµένα η προπαρασκευή του ιταλικού στρατού για την εκστρατεία κατά της Ελλάδας από τις ιταλικές βάσεις στη Νότιο Αλβανία. Το ξηµέρωµα της 28ης Οκτωβρίου του 1940 ο Ιταλός πρεσβευτής στην Αθήνα, ζητάει από τον Έλληνα πρωθυπουργό Ιωάννη Μεταξά την άνευ όρων παράδοση της Ελλάδας. Η 28η ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1940 Μέσα στου χρόνου τις γιορτές λάµπει και ξεχωρίζει, η εικοστή ογδόη µας τ Οκτώβρη του σαράντα, γιατί µια δόξα αθάνατη στον Έλληνα θυµίζει και της τιµής το δρόµο του µπροστά του δείχνει πάντα.

3 3 Ποτέ ο Έλληνας σ εχθρό κανένα παραδίνει, τα ιερά του χώµατα όσο κι αν του στοιχίσει θυσία, στην πατρίδα του και τη ζωή του δίνει, για να µπορεί ελεύθερος και µε τιµή να ζήσει. Αυτό το µήνυµα σ εµάς φέρνει αυτή η µέρα, σε κάθε ξένη επιβουλή ν ακούγεται το «ΟΧΙ» και ν αντηχεί το σύνθηµα: «Εµπρός, παιδιά, Αέρα», τη λευτεριά ο Έλληνας κερδίζει µε τη λόγχη. Έτσι ξανά την κέρδισε και τότε το σαράντα. πάνω στ' Αλβανικά βουνά ο Έλληνας φαντάρος κι έτσι και πάλι µόνος του θα την κερδίζει πάντα, γιατί διαθέτει θέληση, ανδρεία, τόλµη, θάρρος. (Μ) Ο Ιωάννης Μεταξάς, εκφράζοντας τη θέληση του ελληνικού λαού θα πει το ιστορικό "ΟΧΙ". Ας ακούσουµε το πρώτο πολεµικό ανακοινωθέν από το Ρ/Σ Αθηνών. (CD9) (Μ) Το πρωί της 28ης Οκτωβρίου ο Μουσολίνι, σίγουρος για τη νίκη του, αναγγέλλει στο σταθµό της Φλωρεντίας ότι ο νικηφόρος ιταλικός στρατός πέρασε τα ελληνοαλβανικά σύνορα. ΣΑΝ ΤΟΥΤΗ ΤΗ ΜΕΓΑΛΗ ΜΕΡΑ Πριν χρόνια σαν αυτή τη µέρα, εβροντοφώνησαν το «ΟΧΪ» και µε το σύνθηµα «αέρα». όρµησαν µε την ξιφολόγχη, όλοι οι γενναίοι µας φαντάροι, στης Πίνδου εκεί τα καταράχια, τη νίκη ποιος θα πρωτοπάρει, πάνω ψηλά στ' αετοράχια. Αυτή τη µέρα ο στρατός µας,, άρχισε το µεγάλο αγώνα, για να κρατήσουµε δικό µας, αυτό το άγιο µας το χώµα. Για τούτο µε υπερηφάνεια, γιορτή ας κάνουµε µεγάλη και µε της δόξας τα στεφάνια. ας στεφανώσουµε και πάλι, κάθε ηρώων ανδριάντα, που πάλεψε για ελευθερία και εις την Πίνδο το σαράντα,

4 4 έγραψε νέα ιστορία. (Μ)Κοντά στα παράλια οι εισβολείς προέλασαν 40 χµ, µέσα σε τρεις ηµέρες, ως τον ποταµό Καλαµά. Όµως ο ενθουσιασµός του στρατού µας, η αυταπάρνηση των Ελληνίδων που σκαρφαλώνοντας στα χιονισµένα βουνά βοήθησαν στον ανεφοδιασµό του στρατεύµατος µας, η µορφολογία των βουνών της Ηπείρου και ο βαρύς χειµώνας είχαν σαν αποτέλεσµα να αντιµετωπιστεί η επίθεση µε επιτυχία. ΠΑΝΩ ΣΤΗΣ ΠΙΝ ΟΥ Πάνω στης Πίνδου τις ράχες. η σκέψη µου τιάρα γυρίζει. και βλέπω τιτάνιες µάχες κι η σηµαία ψηλά κυµατίζει. Τα παιδιά της Ελλάδας χτυπούνε, τον εχθρό το δειλό µε ορµή και χύνουν το αίµα να ζούνε, µε λευτεριά και τιµή. Στο χέρι κρατώντας τη λόγχη, πολεµούν και κερδίζουν τη νίκη, παντού γράφουν µε αίµα το ΟΧΙ κι αψηφούν του πολέµου τη φρίκη. Κι αν σε λίγο η Πίνδος γεµίζει, µε σταυρούς και χιλιάδες κουφάρια, κανένα τους πίσω δειλά δε γυρίζει, γιατί όλα τους είναι λαµπρά παλικάρια.. Τιµή και δόξα ανήκει, στης Ελλάδας αυτά τα βλαστάρια, που κέρδισαν µε αίµα τη νίκη, στων ηρώων πατώντας τα χνάρια. (Μ) Στη υτική Μακεδονία ο ελληνικός στρατός καταλαµβάνει την Κορυτσά, εξουδετερώνει µια µεραρχία Αλπινιστών και τρέπει σε φυγή τα ιταλικά στρατεύµατα από την κοιλάδα του ποταµού Καλαµά. Σε διάστηµα 6 µηνών οι Ιταλοί υφίστανται βαριές ήττες. εκαέξι ελληνικές µεραρχίες ακινητοποιούν στην Αλβανία είκοσι έξι ιταλικές, µε εξοπλισµό πολύ ανώτερο από τον ελληνικό. Τραγούδι «Αργυρόκαστρο» Χορωδία (Μ) Ο Χίτλερ ήταν έξω φρενών µε το σύµµαχο του, γιατί οι Βρετανοί άρχιζαν να κατασκευάζουν βάσεις στην Κρήτη αλλά και σε άλλα ελληνικά νησιά. Από τις 12 Νοεµβρίου του 1940 προετοιµάζει την επίθεση του κατά της Ελλάδας αλλά θα περιµένει ως την άνοιξη του εποµένου έτους προκειµένου να εξασφαλίσει διπλωµατική υποστήριξη.

5 5 Στις 6 Απριλίου του 1941 αφού οι Γερµανοί καταλαµβάνουν τη Γιουγκοσλαβία χτυπούν την Ελλάδα. Μπροστά στην προέλαση των χιτλερικών στρατευµάτων οι βρετανικές δυνάµεις µάχονται στο πλευρό των ελληνικών, η κυβέρνηση και ο Βασιλιάς αφήνουν τη χώρα και η στρατιωτική ηγεσία συνθηκολογεί στις 24 Απριλίου του Ας ακούσουµε την τελευταία εκποµπή του ελεύθερου Ρ/Σ Αθηνών... (CD11) (Μ)Ο πόλεµος µεταφέρεται πλέον στην Κρήτη, όπου η κρητική αντίσταση θα αντέξει ως το Μάιο. Η ελληνική αντίσταση κατά του άξονα, έτυχε καθολικής αναγνώρισης. Ο Άγγλος πρωθυπουργός Ουίστων Τσώρτσιλ στ 1 αποµνηµονεύµατα του ορίζει τη σπουδαιότητα της: «Εκτός του ότι οι ελληνικές επιτυχίες στην Αλβανία συνιστούν την πρώτη νίκη των συµµάχων τη στιγµή που ο εχθρός φαινόταν πανίσχυρος, ενθαρρύνουν τους άλλους διστακτικούς λαούς να ταχθούν µε τους συµµάχους, λαβώνουν το γόητρο του Μουσολίνι και επηρεάζουν τους Αµερικάνους. ΟΙ ΜΑΧΗΤΕΣ ΤΟΥ ΣΑΡΑΝΤΑ Της Ελλάδας τα βλαστάρια, πάνω κει στην Αλβανία, πολεµούνε σαν λιοντάρια, τους εχθρούς µας µε µανία, Οι εχθροί υποχωρούνε κι όλοι όπου φύγει-φύγει, κι οι φαντάροι µας ορµούνε και τους παίρνουνε κυνήγι. Άλλους τους αιχµαλωτίζουν, άλλοι υψώνουνε τα χέρια και στρατόπεδα γεµίζουν µε των Ιταλών τ' ασκέρια. Οι εχθροί όλοι τροµάζουν, µπρος στην τόλµη τη δική τους και οι σύµµαχοι θαυµάζουν, την τρανή τη δύναµη τους, Χωρίς όπλα και κανόνια. δίχως αεροπορία, νίκησαν µέσα στα χιόνια, µια τρανή αυτοκρατορία. Μόνα όπλα τους κρατούσαν, την ανδρεία, την ελπίδα, και µε τούτα ενικήσαν και έσωσαν την πατρίδα.

6 6 (Μ)Η αντίσταση στην Κρήτη προκάλεσε την καταστροφή εκλεκτών γερµανικών δυνάµεων που θα µπορούσαν να παίξουν σπουδαίο ρόλο στα µεταγενέστερα γεγονότα στη Μέση Ανατολή. Οι δυνάµεις που έχασε ο γερµανικός στρατός στην Κρήτη θα µπορούσαν να καταλάβουν την Κύπρο, το Ιράκ, τη Συρία. Χάρη στη σερβική και ελληνική αντίσταση, ο Χίτλερ αναγκάστηκε να αναβάλλει για µεγάλο χρονικό διάστηµα την επίθεση κατά της Ρωσίας.» Η πολεµική µας αεροπορία και το ναυτικό µας ενισχύουν τις συµµαχικές δυνάµεις στη Μέση Ανατολή και στέλνουν µηνύµατα στον ελληνικό λαό.. ( CD12) ΣΤΗΝ ΑΘΑΝΑΤΗ ΕΛΛΑ Α Όταν λύγισαν οι άλλοι, από του εχθρού το βάρος, στάθηκες εσύ ολόρθη κι από σένα πήραν θάρρος. Έτσι φύλαξες και πάλι, τις αιώνιες Θερµοπύλες κι έκλεισες εσύ µονάχη, της ελευθερίας τις πύλες. Σήκωσες ψηλά τη λόγχη, σαν ατρόµητη Αµαζόνα κι όλα τα παιδιά σου τρέξαν, στον τιτάνιο αγώνα. Κι έγραψαν πάνω στο χιόνι, των βουνών µε τόσο αίµα: Πάντα η µεγαλοσύνη, δε µετριέται µε το στρέµµα. Ω αθάνατη Ελλάδα! όλη σου η ιστορία, είν αγώνες και θυσίες, για τιµή κι ελευθερία Τραγούδι «Παιδιά της Ελλάδας Παιδιά» Χορωδία (Μ) Η κατοχή είναι ιδιαίτερα σκληρή για την Ελλάδα. Η χώρα µοιράζεται ανάµεσα στους Γερµανούς, στους Ιταλούς και στους Βούλγαρους. Όλοι οι πόροι της είναι στη διάθεση των κατακτητών και η πείνα εκµηδενίζει τον πληθυσµό. Οι µαζικές εκτελέσεις ολοκληρώνουν την καταστροφή. Από τις πρώτες όµως στιγµές της κατοχής, οι αυθόρµητες ηρωικές πράξεις αναγγέλλουν τη θέληση για οργανωµένη αντίσταση ενός ενωµένου λαού. Οι Έλληνες συνεχίζουν να αντιστέκονται µέσα από αντάρτικα

7 7 κινήµατα όπως του ΕΛΑΣ και του Ε ΕΣ, προσφέροντας πολύτιµη βοήθεια στις επιχειρήσεις των συµµάχων. Κορυφαία στιγµή της δράσης της ελληνικής αντίστασης ήταν αναµφισβήτητα η ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοπόταµου (1942). Ο Τσώρτσιλ γράφει ότι αποτέλεσε προοίµιο της µάχης του Ελ Αλαµέιν, γιατί έκοψε το δρόµο ανεφοδιασµού των γερµανικών στρατευµάτων του Ρόµελ στην Αφρική µέσω της Ελλάδος. ΤΟ ΕΠΟΣ ΤΟΥ ΣΑΡΑΝΤΑ Ήτανε νύχτα κι ήσυχη κοιτιότανε η χώρα, σαν του πολέµου ξέσπασε η φονική η µπόρα. Όλη η Ελλάδα σύσσωµη σηκώθηκε επάνω και φώναξε βροντόλαλα: ΟΧΙ δε θα πεθάνω! Όλα της τα παιδιά µεµιάς τα κράζει, για να ρθούνε, τείχος να κάµουν τα κορµιά οι βάρβαροι µην µπούνε. Σε λίγες ώρες γέµισε η Πίνδος παλικάρια και ρίχτηκαν στον Ιταλό ανήµερα λιοντάρια. Φλάµπουρα νίκης ύψωσαν ψηλά σε κάθε κόχη κι έγινε αστέρι µαγικό µέσα στη νύχτα τ ΟΧΙ. Εις το θρασύδειλο εχθρό φωνάζουν: «ΜΠΡΟΣ». «ΑΕΡΑ». Κι αντιλαλούνε τα βουνά το σύνθηµα ως πέρα. Η νίκη τα ελληνικά τα όπλα στεφανώνει κι όλους της δόξας το κρασί µεθά και τους ενώνει. Χτυπούν χαρµόσυνα παντού του έπους οι καµπάνες και ακούγονται περήφανοι γύροι τρανοί παιάνες. Γιορτάζει η Βόρεια Ήπειρος και βάγια µπρος υψώνει και το φαντάρο Έλληνα µε δάφνες στεφανώνει. Αυτός της σκλάβας σύντριψε µε µιας την αλυσίδα Κι ελεύθερη την έδωσε στη µάνα της πατρίδα. Το Αργυρόκαστρο ξανά κι η Κοριτσά και πάλι, ήρθαν ελεύθερες κι οι δυο στη µητρική αγκάλη. Κι όλο οι φαντάροι προχωρούν κι «αέρα, εµπρός!» φωνάζουν κι οι Ιταλοί τροµάζοντας, στα πόδια τους το βάζουν. Έτσι. οι Έλληνες νικούν. όπως συµβαίνει πάντα και γράφουν µε τη λόγχη τους το έπος του Σαράντα (Μ) Τα σαµποτάζ συνεχώς αυξάνουν, παρά τις εκτελέσεις αµάχων από τους Γερµανούς και οι συγκοινωνίες παρεµποδίζονται. Η αντίσταση απλώνεται σε ολόκληρη την ηπειρωτική Ελλάδα και στα περισσότερα νησιά, απασχολώντας 3 γερµανικές µεραρχίες και 4 ιταλικές που µάταια προσπαθούν να την καταπνίξουν. (Μ)Στις 14 Οκτωβρίου του 1944 η Αθήνα είναι και πάλι ελεύθερη... (4) Χιλιάδες ήρωες έδωσαν το αίµα τους για να γίνει αυτό πραγµατικότητα. Κανένας δραµατικός ποιητής δε θα µπορούσε να αποδώσει τον Τιτάνιο εκείνο αγώνα τους γιατί τα θεϊκά κατορθώµατα τους δε µπορεί να τα συλλάβει και να τ' αποδώσει το ανθρώπινο µυαλό.

8 8 ΤΗΣ ΕΛΛΑ ΑΣ ΤΑ ΠΑΙ ΙΑ Στα βουνά της Αλβανίας, της Ελλάδας τα παιδιά. πολεµούνε τον εχθρό µας, όλα τους µε µια καρδιά. Πολεµούνε σαν λιοντάρια, εις την πρώτη τη γραµµή, απ το χώµα µας µην πάρει, ο εχθρός µια σπιθαµή. Κάνουν τείχος τα κορµιά τους, µην περάσει η σκλαβιά και προσφέρουν τη ζωή τους, για τιµή και λευτεριά. εν φοβούνται ούτε βόλια, ούτε χιόνι και βοριά και την πείνα τους ξεχνούνε, πάντα για τη λευτεριά. * * όξα στα παιδιά ετούτα, που πολέµησαν σκληρά, για ν απλώσει στην Ελλάδα, πάλι η νίκη τα φτερά, ι (Μ) Τέσσερα χρόνια πολεµούσαν και νίκησαν, έµειναν ελεύθεροι γιατί στο σκλαβωµένο κορµί τους ζούσε ψυχή ελληνική. Η ανταµοιβή όµως για όλα αυτά δυστυχώς δεν ήταν η ανάλογη. Ας ακούσουµε πως σχολιάζει το γεγονός στο τραγούδι της η λαοφιλής τραγουδίστρια της εποχής, Σοφία Βέµπο:... {CD13) (Μ) Και σαν να µην έφταναν όλα αυτά, οι σύµµαχοι µε πρώτους τους Άγγλους έσπειραν στη χώρα µας τη διχόνοια, δηµιουργώντας τον εµφύλιο πόλεµο. Μετά από τη µεγάλη νίκη η Ελλάδα έζησε την τραγικότερη φάση της ιστορίας της που αποτέλεσε µελανό σηµείο στην ευηµερία και εξέλιξη της. Ευτυχώς όµως σήµερα τα πάθη και τα µίση του παρελθόντος έχουν ξεχαστεί και όλοι ενωµένοι θα πολεµήσουµε, αν χρειαστεί και θα δώσουµε το αίµα µας για να διατηρήσουµε τη χώρα µας ελεύθερη, γνωρίζοντας ότι οι µόνοι που αγαπούν πραγµατικά την Ελλάδα είναι οι Έλληνες.

9 9 ΟΤΑΝ ΘΑ ΜΕΓΑΛΩΣΩ Όταν θα µεγαλώσω, θα πάρω ξιφολόγχη και στους εχθρούς θα λέω, πάντα κι εγώ το ΟΧΙ, * ** θα πολεµώ γενναία, για την ελευθερία, να γράψει τ όνοµά µου, χρυσό η ιστορία, * ** Στη µάχη θάµαι πρώτος και ήρωας θα γίνω. Κανένας την Ελλάδα, να πάρει δε θ αφήνω.. Θα µε τροµάζουν όλοι και θα υποχωρούνε και όλοι για εµένα, θα έχουµε να πούνε. Ας αναφωνήσουµε όλοι σαν ένα µικρό ευχαριστώ προς όλους αυτούς π έδωσαν τη ζωή τους για να είµαστε εµείς σήµερα ελεύθεροι. Ζήτω η 28η Οκτωβρίου 1940! Ζήτω η Ελλάδα! ΤΟ ΕΛΛΗΝΟΠΟΥΛΟ Του πολέµου εµένα, δε µε σκιάζει φοβέρα. θα ορµώ µες στη µάχη και θα λέω: Αέρα! Τους εχθρούς µας θα κάνω, να γυρίζουνε πίσω και ποτέ την πατρίδα, να µας πάρουν θ αφήσω. *** Στην Ελλάδα εχθρού µας δεν πατάει ποδάρι, γιατί στέκει φρουρός της, καθ' αγνό παλικάρι. ΕΛΛΑ Α ΜΟΥ Ελλάδα µου, πατρίδα µου γλυκιά, εσένα πάντα έχω στην καρδιά µου,

10 10 για σένα η σκέψη και οι χτύποι της καρδιάς. για σένα οι πόθοι και τα όνειρα µου. Θέλω µεγάλη πάλι να σε δω, λαµπρή, τρανή και δοξασµένη, θέλω του κόσµου νάσαι συ το φως και σένα νάχει οδηγό η οικουµένη. * * Τ αθάνατο σου αρχαίο πνεύµα, τον κόσµο πάλι θέλω να φωτίσει και η καρδιά ξανά όλου του κόσµου. ελληνικά να αισθανθεί και να χτυπήσει Τραγούδι «Βάζει ο Ντούτσε τη στολή του» Χορωδία Τραγούδι «Μουσολίνι» CD2

11 11 ΟΙ ΕΥΖΩΝΟΙ ΓΥΜΝΑΖΟΝΤΑΙ (Κωµικό σκετς) ΠΡΟΣΩΠΑ: ΛΟΧΑΓΟΣ - ΛΟΧΙΑΣ - ΤΡΕΙΣ ΕΥΖΩΝΟΙ Λοχίας. - - Ελατέ 'δώ, ουρέ στραβάδια, να κάµουµε και τίποτις γυµνάσια. Όλου στού φαΐ έχετε του νου σας ; (Τρέχουν τρεις εύζωνοι και χαιρετούν στρατιωτικά το λοχία). Όλοι µαζί. ιατάξτε, κυρ Λουχία! Λοχίας. - Τι να διατάξω, ουρέ! Μήτρος Να διατάξεις, κυρ Λουχία, να βράσουν τ' φασουλάδα ταχέους. Λοχίας Πάψε, ουρέ Μήτρο, όλο στο φαγί έχεις του νου σ'; Γιώργος Άµ' που θέλ'ς να τουν έχει. κυρ Λουχία; Καλά τούν έχει, στ'ν Ελλάδα κι στ' φασουλάδα. Λοχίας. Πάψτε τώρα να κάνουµε λίγο θεωρία, έπειτα γυµνάσια κι έπειτα συσσίτιο. Κώστας. Κυρ Λουχία, δεν τ' αφήνουµε τ' άλλα και να κάνουµε του τελευταίου ; Λοχίας. Πάψε, ουρέ Κώστα, θα περάσει ου Λουχαγός και θα γίνουµε ρεζίλι. Αρχίζουµε τώρα. Του νου σας ιδώ. Ποιο είναι του µεγαλύτερου θηρίου τσ' γης ; Κώστας. Του Λιουντάρ', κυρ Λουχία. Λοχίας. Όχι, ουρέ χαντακουµένε. Γιώργος. Η τίγρης, κυρ Λουχία. Λοχίας. Τουν κακό σ' τουν καιρό. Μήτρος. Να ειπώ ιγώ, κυρ Λουχία ; Λοχίας. Λέγε Μήτρο. Μήτρος. Ου Εύζωνας κυρ Λουχία. Λοχίας. Μπράβο, Μήτρο, θα σε φκιάσω εκανέα. Τώρα να µου πείτε πώς θα

12 12 αναφέρετε στουν κύριου Λουχαγό. Λέγε πρώτα εσύ Μήτρο. Μήτρος. (στέκεται προσοχή και χαιρετά στρατιωτικός). - Λαµβάνω την τιµήν ν' αναφέρω, κύριε Λουχαγέ, ότι ονοµάζοµαι Μήτρος Καραφωτιάς. Λοχίας. Μεγαλοφώνως! Μήτρος. Λαµβάνω την τιµήν ν' αναφέρω, κύριε Λουχαγέ, ονοµάζουµαι... Μεγάλοφώνως. Λοχίας. Μεγαλωφώνο σε λεν, ουρέ Μήτρο, ή Καραφωτιά; να ουρλιάζεις δυνατά, Μεγάλοφώνως θα πει Γιώργος. Να που ιγώ, κυρ Λουχία ; Λοχίας Λέγε, ουρέ Γιώργο. Γιώργος. (στέκεται προσοχή, χαιρετά και λέγει). Γιώργο Σπληνάντερο µε λεν, να ζήσω κι πέτρα να µη ραγίσω. Λοχίας. Έφαγες κατ' γράµµατα, αναφορά ευκές. Τι, στου γάµου είσι; δεν είπες «Λαµβάνω την τιµήν» κι δε λεν στην Κώστας. Να που ιγώ, κυρ Λουχία ; Λοχίας. Λέγε ουρέ Κώστα. Κώστας. (Στέκεται προσοχή, χαιρετά και λέει)- Λαµβάνω την τιµήν... λαµβάνω την τιµήν... λαµβάνω την τιµήν... Λοχίας. Πες και παρακάτω ουρέ, όλου του ίδιου θα λες; Κώστας. Ουνουµάζουµι, - - Ουνουµάζουµι... Ουνουµάζουµι... Λοχίας. Πες, ουρέ, κι µ' έσκασις. Κώστας Ουνουµάζουµι Κώστας Ξυνόγαλους.. Λοχίας. Ξέρεις γράµµατα, ουρέ Κώστα ; Κώστας (σφυρίζει) Φςςς! Περί γραµµάτων άλλο τίποτις. Λοχίας Και τώρα να ουµιλήσουµε περί σκουπουβουλής. Λέγε, Μήτρο τί κάνουµι για

13 13 να πυρουβουλήσουµι τουν εχθρόν της πατρίδος ; Μήτρος Πρώτα βάζουµι το φυσίγγιο στου όπλου, δεύτερο µατιάζουµι και τρίτο πατάµε τον κόκορα! Λοχίας. Τώρα λέγε εσύ, Γιώργο, τι γίνεται άµα πατήσουµι τον κόκορα ; Γιώργος. Άµα τουν πατήσουµι τουν κόκορα ψοφάει κυρ Λουχία! Κώστας. "Οχι, κυρ Λουχία, κάνει µπουµ! Λοχίας. Κι ου εχθρός τι κάνει; Μήτρος. Ουπισθοχωρεί γενναίως. Λοχίας. Κι αν ου εχθρός είναι πολυπληθής και δεν ούπισθοχωρήσ' τι θα κάµιτι; Γιώργος. θα εφαρµόσουµε τα νέα όπλα. Λοχίας. ηλαδής; Γιώργος. Θα φωνάξουµι: Αέρααα! θα δείξουµι στουν εχθρό ένα τσαρούχι, θα βάλουµι εφ' όπλου λόγχη κι αλλοίµουνο στουν εχθρό. Κώστας. Κι τότε, κυρ Λουχία, θα κουλατσίσουµι στου Καλπάκι, θα γιουµατίσοµι στ' Χειµάρα κι θα δειπνήσουµι στου Τεπελένι. Λοχίας. Κι αν ου καιρός είναι βροχώδης και χιονώδης ; Όλοι µαζί. Ε, τότε θα πάµε καµιά ώρα αργότερα. Λοχίας. Απ' του στόµα σας κι στου θεού τ' αυτί. Κι τώρα να κάνουµι λίγες ασκήσεις. Μπάτε στη γραµµή. (Μπαίνουν). Λοχίας (δίνει παράγγελµα) κούτσουρου του κουρµί! (Οι στρατιώτες εκτελούν την προσοχή). Γυρουβουλιά! (Κάνουν µεταβολή). Όξου το ξηρό σας! (Βγάζουν το πόδι, δηλ. κάνουν ανάπαυση). Λοχίας. Λοιπόν έρχεται ο κύριος Λουχαγός. Σας θέλου να µε ξεντροπιάσετε. Μήπους έπαιρνα κι εγώ καµιά σαρδέλα και γίνου Επιλοχίας δια την σωτηρίαν της Πατρίδος. Γιώργος - - Περί του πολέµου τι γνωρίζεις, κυρ Λουχία ;

14 14 Λοχίας. Σκασµός! Αυτά τα περί πολέµου και ειρήνης τα κανονίζουµι εµείς οι ανούτεροι. Μήτρος. -Παραξηγήθκις, κυρ Λουχία; Σκουριάσαµε απ' το καθισιό κι είπαµε να γένει πόλεµος να ξεσκουριάσουµι. Λοχίας. Σωπάτε, έφτασε ο κύριους Λουχαγός. (Φτάνει ο Λοχαγός). Λοχίας. Κούτσουρου του κορµί! (Αναφέρει). Λαµβάνου την τιµήν ν ' αναφέρου ότι οι άνδρες...παρόντας! Λοχαγός. Είναι παρόντες να λες! Λοχίας. Το ίδιο είναι, τι παρός, τι παρόντος! Λοχαγός (πλησιάζει και ρωτά το Μήτρο) Πώς ονοµάζεσαι; Μήτρος. Ιγώ πώς ονοµάζουµι; (Κάνει το σταυρό του).εµένα πώς µε λεν; Ιγώ πώς ονοµάζουµι; Λοχαγός. Ναι, εσύ, λέγε γρήγορα! Μήτρος. Του Μήτρου Καραφωτιά τουν ξέρει του Πανελλήνιου. Λοχαγός. Εσένα πώς σε λεν ; Γιώργος Γιώργους Σπλινάντερους, γνωστός ανά του Πανελλήνιου. Κώστας. Κι ου υποφαινόµινους ουνουµάζουµι Κώστας Ξυνόγαλους, γνουστός κι µη εξαιρετέος. επίσης Λοχαγός. Για προσέξτε εδώ. (Ο τελευταίος, δηλ. ο Κώστας, δεν προσέχει καθόλου). Τι κάνεις εσύ ο τελευταίος; Κώστας. (βγαίνει από τη γραµµή και λέγει). Καλά, ευχαριστώ, κυρ Λουχαγέ. (Γυρίζει, πάλι στη γραµµή). Λοχαγός ε σε ερωτώ για την υγεία σου. Να προσέχεις σου λέγω. Μήπως κανένας σας ετραυµατίσθη εις τας διαφόρους µάχας κατά των εχθρών; Λοχίας. Ου ύποφινόµινους ετραυµατίσθη στου Γράµµου. Μήτρος. Ιγώ στου Βίτσι.

15 15 Γιώργος. Ιγώ στου Μπέλλες. Κώστας. ε θυµάσαι, κυρ Λουχαγέ, που τραυµατιστήκαµε µαζί από εχθρικό πυροβόλο στην Κόνιτσα; Λοχαγός. Α! εσύ είσαι Κώστα ; θυµάµαι τώρα. Ας κάµουµε λίγες ασκήσεις. Προσοχή! (Οι στρατιώτες κάνουν προσευχή). Τι κάνετε αυτού; Όλοι µαζί. Έτσι δε µας είπες; Προσευχή κάνουµε. Λοχίας. Άφησε, κύριε Λοχαγέ, να δώσω ιγώ του παράγγελµα, που τους ξέρω. ( ίνει παράγγελµα). Κούτσουρου του κουρµί! (Στέκονται προσοχή). Λοχαγός. Μεταβολή! ( εν κάνουν τίποτε). Λοχίας Γυρουβουλιά! (Κάνουν µεταβολή). Λοχαγός.- Ανάπαυσις! (Οι στρατιώτες προσεύχονται και λεν το Χριστός Ανέστη) Λοχαγός Τι κάνετε αυτού ; Όλοι µαζί. Ανάσταση δε µας είπες ; Λοχίας (παραγγέλλει). Όξου του ξιρό σας! (Κάνουν ανάπαυση). Λοχαγός. Τι παραγγέλµατα είναι αυτά, Λοχία ; Λοχίας. Τέτοια είναι, κυρ Λοχαγέ, αλλά κάνουν τον εχθρό και τρέµει. Λοχαγός. Ελάτε τώρα να φύγουµε. (Κάνουν γραµµή, µπροστά ο Λοχαγός, έπειτα ο Λοχίας κι έπειτα οι στρατιώτες και τραγουδούν, χαιρετούν τους ακροατές στρατιωτικά και φεύγουν από τη σκηνή). Όλοι µαζί (τραγουδούν): Με το χαµόγελο στα χείλη παν οι φαντάροι µας µπροστά και γίναν οι εχθροί ρεζίλι, γιατί η καρδιά τους δε βαστά. ΑΥΛΑΙΑ

16 16 Τα λόγια των τραγουδιών ΚΟΡΟΪ Ο ΜΟΥΣΟΛΙΝΙ Με το χαµόγελο στα χείλη πάν' οι φαντάροι µας µπροστά και γίναν οι Ιταλοί ρεζίλι, γιατί η καρδιά τους δε βαστά. ΡΕΦΡΕΝ: Κορόιδο Μουσολίνι, κανένας δε θα µείνει εσύ και η Ιταλία, η πατρίδα σου η γελοία, τρέµετε όλοι το χακί. εν έχεις διόλου µπέσα κι όταν θα µπούµε µέσα ακόµα και στη Ρώµη γαλανόλευκη θα υψώσουµε σηµαία Ελληνική. ΕΛΛΑ Α ΠΟΤΕ ΕΝ ΠΕΘΑΙΝΕΙ Των εχθρών τα φουσάτα πέρασαν σαν το λίβα που καίει τα σπαρτά µε κανόνια τις πόλεις χάλασαν µας άναψαν φωτιές στα χωριά. Μα οι εχθροί µας πια τώρα σκόρπισαν και ξανάρθε σε µας λευτεριά για να φτιάξουµε τα όσα γκρέµισαν ας κοιτάξουµε τώρα µπροστά. Η Ελλάδα ποτέ δεν πεθαίνει δεν τη σκιάζει φοβέρα καµιά, µόνο λίγο καιρό ξαποσταίνει και ξανά προς τη δόξα τραβά και ξανά προς τη δόξα τραβά. ΡΕΦΡΕΝ: ΠΑΙ ΙΑ, ΤΗΣ ΕΛΛΑ ΑΣ ΠΑΙ ΙΑ Μες στους δρόµους τριγυρνάνε οι µανάδες και ζητάνε ν' αντικρίσουνε τα παιδιά τους που ορκίστηκαν, στο σταθµό σαν χωρίστηκαν, να γυρίσουνε. Μα για κείνους που 'χουν φύγει και η δόξα τους τυλίγει, ας χαιρόµαστε και καµιά ποτέ ας µην κλάψει, κάθε πόνο της ας θάψει κι ας ευχόµαστε: ΡΕΦΡΕΝ: Παιδιά, της Ελλάδας παιδιά, που σκληρά πολεµάτε πάνω στα βουνά. Παιδιά, στη γλυκιά Παναγιά προσευχόµαστε όλες να 'ρθετε ξανά. Λέω σ' όσες ξαγρυπνάνε και για κάποιον ξενυχτάνε και στενάζουνε πως η πίκρα κι η τρεµούλα σε µια γνήσια Ελληνοπούλα δεν ταιριάζουνε. Ελληνίδες του Ζαλόγγου και της πόλης και του λόγγου και Πλακιώτισσες, όσο κι αν πικρά πονούµε υπερήφανα ας το πούµε σαν Σουλιώτισσες ΡΕΦΡΕΝ:...µε της νίκης τα κλαδιά σας προσµένουµε παιδιά...

17 17 ΒΑΖΕΙ Ο ΝΤΟΥΤΣΕ ΤΗ ΣΤΟΛΗ ΤΟΥ Αχ, βάζει ο Ντούτσε τη στολή του και, τη σκούφια την ψηλή του (µ' όλα τα φτερά.) Και, µια νύχτα µε φεγγάρι την Ελλάδα πάει να πάρει (βρε το φουκαρά.) Ωχ, τον τσολιά µας το λεβέντη βρίσκει στα βουνά και ταράζει τον αφέντη τον µακαρονά Αχ, Τσιάνο, θα τρελαθώ, Τστάνο µε τους τσολιάδες ποιος µου είπε να τα βάνω. Αχ, ξεκινάει την άλλη µέρα µα και πάλι ακούει "Αέρα" (από τον τσολιά.) ρόµο παίρνει και δροµάκι και πηδάει το ποταµάκι (ξέρει τη δουλειά.) Ωχ, τρώει τις σφαίρες σα χαλάζι από τον τσολιά κι όλο στρατηγούς αλλάζει για να βρει δουλειά Αχ, Τσιάνο, θα τρελαθώ Τσιάνο, και στείλε γρήγορα τα µαύρα µου να βάνω. Αχ, στέλνει ο νέος Ναπολέων µεραρχίες πειναλέων (στο βουνό ψηλά.) Για να βρουν το διάβολο τους κι ο στρατός µας αιχµαλώτους (τσούρµο κουβαλά.) Αχ, και οι Κένταυροι οι καηµένοι βρε τι τροµερό νηστικοί ξελιγωµένοι πέφτουν στο νερό Αχ, Γκρέτσι, να µη σε δω, Γκρέτσι γιατί σε κάρβουν' αναµµένα έχω κάτσει. Αχ, τρέχουν σαν τρελοί στους βράχους κι από µας κι απ' τους συµµάχους (τρώνε την κλωτσιά.) Και χωρίς πολλές κουβέντες µπήκαν Έλληνες λεβέντες (µες στην Κορυτσά.) Ωχ, µέσα στ' Αργυρόκαστρο εµπήκε το χακί και σηµαία κυµατίζει τώρα ελληνική ΠΗΡΑΜΕ Τ ΑΡΓΎΡΟΚΑΣΤΡΟ Ποτάµι τρέχει ο λαός στους στολισµένους δρόµους, τα µατιά του οργή και φως ανάπηροι στους ώµους. }2 Πήραµε τ' Αργυρόκαστρο και πάµε, και πάµε, και πάµε παραπέρα, Τύραννοι δε γλιτώνετε αέρα, αέρα, αέρα. Λα λα λα λα Λα λα λα Η µανά κλαίει στη γωνία κι η κόρη στο µπαλκόνι, το δίκιο για τη λευτεριά σαν πέλαγο φουσκώνει. }2 Πήραµε τ' Αργυρόκαστρο και πάµε, και πάµε, και πάµε παραπέρα. Τύραννοι δε γλιτώνετε αέρα, αέρα, αέρα. Αέοα, αέρα, αέρα... Αχ, Τσιάνο, θα σκοτωθώ, Τσιάνο γιατί σε λίγο και τα Τίρανα τα χάνω. Και πάθαν οι καηµένοι µεγάλη συµφορά κι Ρώµη περιµένει κι εκείνη τη σειρά, αχ...