Νομισματική Πολιτική. Δρ. Β. Μπαμπαλός ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ & ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΤΕΙ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Νομισματική Πολιτική. Δρ. Β. Μπαμπαλός ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ & ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΤΕΙ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ"

Χρύσης Μανιάκης
7 χρόνια πριν
Προβολές:

1 Νομισματική Πολιτική Δρ. Β. Μπαμπαλός ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ & ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΤΕΙ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ

2 Νομισματική πολιτική Κυριότερη αποστολή κάθε ΚΤ είναι ο έλεγχος της ποσότητας του χρήματος που κυκλοφορεί στην οικονομία καθώς και η χρηματοδότηση της οικονομίας. Μεταβάλλεται διαρκώς με βασικό στόχο την επίτευξη του άριστου δυνατού ρυθμού αύξησης του πραγματικού προιόντος και την σταθερότητα των τιμών.

3 Στόχοι Νομισματικής Πολιτικής Σταθερότητα τιμών Χαμηλή ανεργία Οικονομική ανάπτυξη Σταθερότητα στις χρηματοοικονομικές αγορές Σταθερότητα των επιτοκίων Σταθερότητα στην αγορά συναλλάγματος

4 Μέσα άσκησης νομισματικής πολιτικής Τα βασικότερα μέσα που έχει στην διάθεση της η ΚΤ για να ρυθμίσει την ποσότητα του χρήματος που κυκλοφορεί σε μια οικονομία είναι: Η πολιτική της Ανοικτής Αγοράς (Open Market Operations) Η πολιτική των Υποχρεωτικών Ρευστών Διαθεσίμων (Reserve Requirements) Η πολιτική του Προεξοφλητικού Επιτοκίου (Discount Rate) Η πολιτική των Δημόσιων Καταθέσεων

5 Η πολιτική των Υποχρεωτικών Ρευστών Διαθεσίμων Η ΚΤ μπορεί να αυξάνει ή να μειώνει την ποσότητα του χρήματος στην οικονομία με την αύξηση ή μείωση του ποσοστού των καταθέσεων όψεως που οι εμπορικές τράπεζες υποχρεούνται να διατηρούν σε ρευστά διαθέσιμα. Έστω ότι η ΚΤ επιθυμεί να περιορίσει το χρήμα που κυκλοφορεί στην αγορά. Για το παραπάνω λόγο θα αυξήσει το % των υποχρεωτικών ρευστών διαθεσίμων π.χ. από 20% σε 25%.

6 Η πολιτική των Υποχρεωτικών Ρευστών Διαθεσίμων Εάν οι συνολικές καταθέσεις όψεως στο τραπεζικό σύστημα είναι 50 εκατ. ευρώ τι θα συμβεί σε ατή την περίπτωση; Η αύξηση στο % των υποχρεωτικών ρευστών διαθεσίμων θα οδηγήσει τις τράπεζες στις παρακάτω ενέργειες αναζητώντας: Περιορισμός της χορήγησης νέων δανείων Ανάκληση ορισμένων δανείων Μη ανανέωση ληξιπρόθεσμων δανείων Αποτέλεσμα των παραπάνω: μείωση της χρηματοδότησης της οικονομίας και γενικά μείωση της ποσότητας του χρήματος

7 Μειονεκτήματα πολιτικής των Υποχρεωτικών Ρευστών Διαθεσίμων Η συγκεκριμένη πολιτική απαιτεί σχετικά μεγάλο χρονικό διάστημα. Εφαρμόζεται ενιαία για όλες τις εμπορικές τράπεζες μη λαμβάνοντας υπόψη τις συγκεκριμένες ιδιαιτερότητες και ειδικές συνθήκες ρευστότητας και χρηματοδότησης κάθε τράπεζας. Δεν παρουσιάζει ευκαμψία με την έννοια ότι δεν είναι ιδιαίτερα εύκολο από την πλευρά της ΚΤ να μεταβάλλει συχνά τα ποσοστά υποχρεωτικών ρεστών διαθεσίμων. Οι μεταβολές στα ποσοστά υποχρεωτικών ρευστών διαθεσίμων γνωστοποιούνται στο κοινό: Αποτέλεσμα: κλονίζεται η εμπιστοσύνη του κοινού στο τραπεζικό σύστημα.

8 Η πολιτική του Προεξοφλητικού Επιτοκίου Η πιο συνηθισμένη μέθοδος χρηματοδότησης των εμπορικών τραπεζών από την ΚΤ είναι η πολιτική του προεξοφλητικού επιτοκίου. Προεξοφλητικό επιτόκιο είναι το επιτόκιο με το οποίο με το οποίο οι τράπεζες μπορούν να δανειστούν χρήματα από την ΚΤ. Ονομάζεται προεξοφλητικό γιατί συνήθως οι εμπορικές τράπεζες δανείζονται χρήματα από την ΚΤ προεξοφλώντας τις απαιτήσεις τους δηλαδή γραμμάτια και συναλλαγματικές των πελατών τους.

9 Η πολιτική του Προεξοφλητικού Επιτοκίου Οι εμπορικές τράπεζες μπορούν να αυξήσουν τα ρευστά διαθέσιμα προεξοφλώντας τα γραμμάτια ή τις συναλλαγματικές στην ΚΤ Κατά την προεξόφληση η των συναλλαγματικών και γραμματίων η ΚΤ πληρώνει στις εμπορικές τράπεζες μικρότερο ρ ποσό από το αναγραφόμενο παρακρατώντας μια προμήθεια η οποία καθορίζεται βάσει του προεξοφλητικού επιτοκίου.

10 Η πολιτική του Προεξοφλητικού Επιτοκίου Η ΚΤ στα πλαίσια της άσκησης της πολιτικής του προεξοφλητικού επιτοκίου καθορίζει: Το ύψος του προεξοφλητικού επιτοκίου Τις προϋποθέσεις που πρέπει να εκπληρώνουν τα γραμμάτια και οι συναλλαγματικές για γίνουν δεκτά από την ΚΤ. Το ανώτατο ποσό που μπορεί να γίνει δεκτό από την ΚΤ σε γραμμάτια για προεξόφληση για κάθε τράπεζα χωριστά.

11 Η πολιτική του Προεξοφλητικού Επιτοκίου Αύξηση του προεξοφλητικού επιτοκίου από την ΚΤ οδηγεί σε μείωση της ποσότητας του χρήματος που κυκλοφορεί στην οικονομία. Σε αυτή την περίπτωση οι εμπορικές τράπεζες είναι λιγότερο πρόθυμες να προχωρήσουν σε προεξόφληση των συναλλαγματικών τους στην ΚΤ. Αποτέλεσμα είναι επίσης μια αύξηση στο επιτόκιο των βραχυπρόθεσμων δανείωνπου χορησούν οι τράπεζες στις επιχειρήσεις πελάτες μείωση ζήτησης για δάνεια

12 Η πολιτική του Προεξοφλητικού Επιτοκίου Μεταβολή του προεξοφλητικού επιτοκίου προκαλεί μεταβολή των δανείων της ΚΤ προς τις εμπορικές τράπεζες. Μεταβολή των δανείων των τραπεζών έχει ως συνέπεια την μεταβολή των ρευστών διαθεσίμων των τραπεζών. Μεταβολή των ρευστών διαθεσίμων οδηγεί σε μεταβολή της ποσότητας του χρήματος που κυκλοφορεί στην οικονομία. Η τελευταία είναι πολλαπλάσια σε μέγεθος από την μεταβολή που επήλθε στο προεξοφλητικό επιτόκιο (πολλαπλασιαστής καταθέσεων).

13 Η πολιτική της Ανοικτής Αγοράς ς( (Open Market Operations) Το συγκεκριμένο μέσο συνίσταται στην αγορά άή πώληση από την ΚΤ ανάλογα με τον επιδιωκόμενο σκοπό κρατικών ομολόγων στην ανοικτή αγορά. Εάν η ΚΤ επιθυμεί να μειώσει την συνολική ποσότητα χρήματος τότε θα πωλήσει κρατικές ομολογίες στην δευτερογενή αγορά. Η ενέργεια αυτή θα οδηγήσει σε μείωση της ποσότητας χρήματος κατά την αξία των πωλούμενων κρατικών ομολογιών.

14 Η πολιτική της Ανοικτής Αγοράς (Open Market Operations) Έστω ότι οι πληρωμές των αγοραστών των κρατικών ομολογιών γίνονται μέσω επιταγών έναντι των λογαριασμών καταθέσεως όψεως. Η ΚΤ θα απαιτήσει την εξόφληση των επιταγών με αποτέλεσμα να μειωθούν τα ρευστά διαθέσιμα των εμπορικών τραπεζών. Οι εμπορικές τράπεζες αναγκάζονται να περιορίσουν την χορήγηση δανείων, ανακαλούν ορισμένα δάνεια ή δεν προβαίνουν στην ανανέωση ληξιπρόθεσμων δανείων.

15 Αποτελέσματα άσκησης πολιτικής ανοικτής αγοράς (αγορά κρατικών ομολογιών) Αύξηση ποσότητας χρήματος που κυκλοφορεί στην οικονομία. Υποθέτουμε στην οικονομία ότι χρησιμοποιούνται ευρέως το σύστημα πληρωμών με επιταγές και οι πωλητές των ομολογιών καταθέτουν τα χρήματα τους σε λογαριασμούς όψεως. Αύξηση των ρευστών διαθεσίμων των εμπορικών τραπεζών κατά το ποσό των μετρητών που καταθέτουν οι πωλητές των ομολογιών.

16 Αποτελέσματα άσκησης πολιτικής ανοικτής αγοράς (αγορά κρατικών ομολογιών) Ένα τρίτο σημαντικό αποτέλεσμα της πολιτικής ανοικτής αγοράς που απορρέει από την αύξηση των ρευστών διαθεσίμων είναι η πολλαπλάσια λά δημιουργία καταθέσεων όψεως. Το μέγεθος της πολλαπλάσιας αύξησης του χρήματος εξαρτάται από το ποσοστό των υποχρεωτικών ρευστών διαθεσίμων.

17 Επιδράσεις της πολιτικής ανοικτής αγοράς Τα ρευστά διαθέσιμα των εμπορικών τραπεζών μεταβάλλονται. Η τιμή και συνεπώς η απόδοση των ομολογιών μεταβάλλεται. Τα επιτόκια της αγοράς μεταβάλλονται. Οι προοπτικές για την οικονομία μεταβάλλονται.

18 Μεταβολές στην τιμή και στη απόδοση των ομολογιών Όταν μεταβάλεται η τιμή μιας ομολογίας μεταβάλλεται και η απόδοση της. Αύξηση της ζήτησης των ομολογιών θα οδηγήσει σε αύξηση της τιμής και μείωση της απόδοσης. Αντίθετα, μείωση της ζήτησης των ομολογιών θα επιφέρει τα αντίθετα αποτελέσματα.

19 Μεταβολές στην τιμή και στη απόδοση των ομολογιών Η ΚΤ με τις αγορές και πωλήσεις ομολογιών μπορεί να επηρεάσει το επίπεδο του επιτοκίου. Η ΚΤ μπορεί να επηρεάσει τα βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα ή μακροπρόθεσμα επιτόκια εάν προβεί σε αγορές ή πωλήσεις κρατικών ομολογιών σε οποιαδήποτε από τις αγορές αυτές.

20 Η πολιτική ανοικτής αγοράς ως βαρόμετρο των μελλοντικών οικονομικών εξελίξεων Αύξηση της αγοράς ομολογιών από την ΚΤ μπορεί να μεταφρασθεί ως επεκτατική νομισματική πολιτική η οποία οδηγεί στα ακόλουθα: μείωση των επιτοκίων αύξηση των επενδύσεων αύξηση της παραγωγής αύξηση των καταναλωτικών δαπανών κλπ. Από την άλλη πλευρά η επεκτατική νομισματική πολιτική ήμπορεί να οδηγήσει σε μείωση των επιχειρηματικών επενδύσεων και των καταναλωτικών δαπανών. Με ποιο τρόπο;

21 Πλεονεκτήματα της πολιτικής ανοικτής αγοράς Παρουσιάζει μεγάλη ευελιξία καθώς μπορεί να μεταβάλλει την ποσότητα του χρήματος μέσω της πώλησης ή αγοράς ομολογιών σε οποιοδήποτε χρόνο και ποσό. Μπορεί να επιφέρει ακόμα και πάρα πολύ μικρές μεταβολές στην ποσότητα του χρήματος και μάλιστα ευκολότερα και γρηγορότερα σε σχέση με τα 2 προηγούμενα μέσα.

22 Πλεονεκτήματα της πολιτικής ανοικτής αγοράς Το πιο βασικό πλεονέκτημα είναι οτι η ΚΤ μπορεί να αγοράσει ή να πωλήσει κρατικές ομολογίες στην ανοικτή αγορά και να επηρεάσει την ποσότητα του χρήματος που κυκλοφορεί χωρίς να δημοσιοποιούνται οι ενέργειες στο κοινό. Απαραίτητη προϋπόθεση για να έχουμε τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα είναι να υπάρχει ανεπτυγμένη και καλά οργανωμένη κεφαλαιαγορά.

23 Πολιτική των δημοσίων καταθέσεων Η ΚΤ μπορεί να χρησιμοποιήσει τις καταθέσεις όψεως του Κράτους στην ΚΤ ως μέσο για την άσκηση της νομισματικής πολιτικής. Τα ρευστά διαθέσιμα του κράτους πρέπει να διατηρούνται υποχρεωτικά σε καταθέσεις όψεως στην ΚΤ και μόνο μετά από άδεια της ΚΤ μπορούν να μετακινηθούν σε εμπορικές τράπεζες. Πρόκειται για μια δραστικότερη ρηπολιτική σε σύγκριση με αυτή του προεξοφλητικού επιτοκίου και της πολιτικής της ανοικτής αγοράς.

24 Πολιτική των δημοσίων καταθέσεων Επομένως μετακίνηση μέρους ή του συνόλου των καταθέσεων όψεως που διατηρεί το Κράτος στην ΚΤ οδηγεί σε αύξηση των ρευστών διαθεσίμων των εμπορικών τραπεζών. Συνέπεια του παραπάνω θα είναι η αύξηση της ποσότητας του χρήματος που κυκλοφορεί στην οικονομία (αύξηση χορήγησης δανείων,πολλαπλασιαστική αύξηση καταθέσεων όψεως). Το αντίθετο θα συμβεί εάν η ΚΤ κρίνει πως το Κράτος πρέπει να μετακινήσει ένα μέρος ή το σύνολο των καταθέσεων από τις εμπορικές τράπεζες στην ΚΤ.

25 Πηγές Ξένη Booth, L., Cleary, W.S., (2010), Introduction to Corporate Finance, Wiley Howells, P., Bain, K., (2009), ΧΡΗΜΑ ΠΙΣΤΗ ΤΡΑΠΕΖΕΣ, Τόμος Α, Εκδόσεις Κριτική Howells, P., Bain, K., (2009), ΧΡΗΜΑ ΠΙΣΤΗ ΤΡΑΠΕΖΕΣ, Τόμος Β, Εκδόσεις Κριτική Mishkin, F., (2004), The Economics of Money, Banking & Financial Markets, 7th Edition, The Addison Wesley series in economics Ελληνική Κιόχος, Π., Παπανικολάου, Γ., (2011), ΧΡΗΜΑ ΠΙΣΤΗ ΤΡΑΠΕΖΕΣ, Εκδόσεις Ελένη Κιόχου Κουρέτας, Γ., Τσούμας, Χ.,(2008), Διαλέξεις στο Μάθημα Αγορές Χρήματος και Αξιόγραφα Σταθερού Εισοδήματος, Τµήµα Οργάνωσης και ιοίκησης Επιχειρήσεων, Οικονοµικό Πανεπιστήµιο Αθηνών Σπύρου, Σ., (2003), Αγορές Χρήματος & Κεφαλαίου,Εκδόσεις Γ. Μπένου Διαδίκτυο

Σχετικά έγγραφα

Δρ. Β. Μπαμπαλός ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ & ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΤΕΙ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ

Χρηματοπιστωτικά Ιδρύματα & Προσφορά ρ Χρήματος Δρ. Β. Μπαμπαλός ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ & ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΤΕΙ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ Διάκριση μεταξύ τραπεζών και μη αποταμιευτικών ιδρυμάτων Ηβ βασική ήδιαφορά ανάμεσα