ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ ΥΔΡΕΥΣΗΣ Ν. ΠΑΡΟΥ ΚΑΙ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΑΝΑΓΚΑΙΩΝ ΕΡΓΩΝ ΓΙΑ ΕΞΑΣΦΑΛΙΣΗ ΥΔΡΟΔΟΤΗΣΗΣ

Transcript

1 ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ ΥΔΡΕΥΣΗΣ Ν. ΠΑΡΟΥ ΚΑΙ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΑΝΑΓΚΑΙΩΝ ΕΡΓΩΝ ΓΙΑ ΕΞΑΣΦΑΛΙΣΗ ΥΔΡΟΔΟΤΗΣΗΣ Παναγ. Γρ. Μαρκαντωνάτος, Δρ Πολιτικός Μηχανικός-Υγιεινολόγος, PhD, MSc Ποντοηρακλείας 15, Αθήνα, Τηλ , Fax , 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το πρόβλημα υδροδότησης των άνυδρων νησιών του Αιγαίου είναι ιδιαίτερα σημαντικό με τάσεις συνεχούς επιδείνωσης αν δεν ληφθούν έγκαιρα τα κατάλληλα μέτρα και υλοποιηθούν επαρκή έργα για την αντιμετώπισή του. Στη νήσο Πάρο το πρόβλημα της εξασφάλισης πόσιμου νερού κατά τους θερινούς μήνες έχει επιδεινωθεί σημαντικά την τελευταία 10ετία λόγω της συνεχώς αυξανόμενης ζήτησης σαν επακόλουθο της υψηλής τουριστικής κίνησης. Σήμερα η υδροληψία νερού στην Πάρο εξασφαλίζεται από ένα σημαντικό αριθμό γεωτρήσεων που εκμεταλλεύονται τις κύριες υδρογεωλογικές λεκάνες του νησιού, στις οποίες όμως λόγω της παρατεταμένης ανομβρίας δεν αναπληρώνονται επαρκώς τα υδάτινα αποθέματα κατά τη χειμερινή περίοδο. Η παραπάνω κατάσταση έχει οδηγήσει την τελευταία 10ετία σε σταδιακή πτώση της πιεζομετρικής στάθμης του υπόγειου υδροφόρου στις εντατικά εκμεταλλευόμενες υδρογεωλογικές λεκάνες, όπως του Μαραθίου, της Νάουσας και του Δρυού, στην σταδιακή υφαλμύρυνση των υπόγειων νερών που γειτνιάζουν με τη θάλασσα, όπως στις περιοχές Νάουσας, Αλυκής, Μάγγανου, κλπ, καθώς και στη μείωση της παροχής των πηγών, όπως της Νάουσας και του Δρυού καθώς και στην «ξήρανση» αρκετών γεωτρήσεων όπως εκτεταμένα παρατηρήθηκε κατά το θέρος του Τέλος, το πρόβλημα υδροδότησης επιδεινώνεται λόγω και της δυσχέρειας στη διανομή του νερού μεταξύ των οικισμών καθώς τα υφιστάμενα δίκτυα είναι ανεξάρτητα για κάθε Δημοτικό Διαμέρισμα με μικρές δυνατότητες διασύνδεσης γεγονός που μειώνει την ευελιξία και τον βαθμό παρεχόμενης ασφάλειας σε περιπτώσεις ανάγκης (βλάβες, ξήρανση γεωτρήσεων, πυρκαγιά, κλπ). Ετσι, παρατηρείται σήμερα έντονο πρόβλημα λειψυδρίας κατά τους θερινούς μήνες αιχμής ειδικότερα στους πολυπληθέστερους οικισμούς Παροικιάς και Νάουσας, δυσχέρεια στην ορθολογική διανομή του νερού λόγω της ανεξάρτητης λειτουργίας των δικτύων ύδρευσης, ακαταλληλότητα αρκετών νερών για πόση λόγω αυξημένης αλατότητας και μικροβιακής ρύπανσης από λειτουργία βόθρων σε κάποιες περιπτώσεις και τέλος η δυσχέρεια στην αντιμετώπιση έκτακτων αναγκών. Για την αντιμετώπιση των παραπάνω προβλημάτων, θα πρέπει να καταρτιστεί και εφαρμοστεί σχέδιο ορθολογικότερης διαχείρισης των διαθέσιμων υδατικών πόρων, και παράλληλα να υλοποιηθούν έργα για την εξεύρεση και αξιοποίηση εναλλακτικών πηγών υδροληψίας, για την ενίσχυση και προστασία των υδατικών πόρων από υποβάθμιση, ενώ ακόμα να υλοποιηθούν έργα για την βελτίωση της λειτουργικότητας των δικτύων διανομής νερού. 1

2 2. ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΩΝ ΠΗΓΩΝ ΥΔΡΟΛΗΨΙΑΣ Για την αντιμετώπιση του προβλήματος λειψυδρίας στο άμεσο μέλλον θα πρέπει να γίνει καλλίτερη αξιοποίηση και διαχείριση των ανεκμετάλλευτων αποθεμάτων υπόγειου νερού, με την διάνοιξη νέων γεωτρήσεων σε διάφορες περιοχές, σε συνδυασμό με την κατασκευή έργων εμπλουτισμού του υπόγειου υδροφόρου σε κατάλληλα υδατορεύματα. Συμπληρωματικά θα πρέπει να γίνει καλλίτερη αξιοποίηση των πηγαίων νερών όπως αυτά των πηγών Νάουσας και Δρυού που σήμερα είναι σε μικρό μόνο βαθμό αξιοποιημένα, σε συνδυασμό με την κατασκευή ταμιευτήρα νερού για την εκμετάλλευση των πηγαίων και επιφανειακών νερών. Με τα παραπάνω έργα και την εφαρμογή προγράμματος ορθολογικότερης διαχείρισης των υδατικών πόρων του νησιού εκτιμάται ότι θα υπάρξει στο μέλλον επάρκεια νερού ύδρευση, ενώ η χρήση νερού για άλλες δραστηριότητες (πχ. άρδευση, πότισμα κήπων, κλπ) θα πρέπει να είναι πολύ περιορισμένη. Ακόμα για τη βελτίωση της λειτουργικότητας των υφιστάμενων δικτύων ύδρευσης είναι επιβεβλημένη η ανάγκη ενός νέου συνολικού σχεδιασμού των εξωτερικών υδραγωγείων της Πάρου με στόχο την μεγαλύτερη ευελιξία στη διανομή του νερού προς τους οικισμούς ανάλογα με τις εκάστοτε παρουσιαζόμενες ανάγκες και με τη δυνατότητα αξιοποίησης των εναλλακτικών πηγών νερού. Η ΔΕΥΑ Πάρου σαν υπεύθυνος φορέας της Υδρευσης μπορεί να αναλάβει την εφαρμογή των μέτρων ορθολογικής διαχείρισης των υδατικών πόρων όπως επίσης να λειτουργήσει το σύνολο των έργων ύδρευσης χωρίς επιρροές από τοπικά ή τοπικιστικά συμφέροντα, σε εφαρμογή και της πρόσφατης Κοινοτικής Οδηγίας (60/2000/ΕΕ). Ετσι, οι βασικοί στόχοι των προτεινόμενων νέων έργων ύδρευσης συνοψίζονται ως ακολούθως: - Εξασφάλιση αδιάλειπτης τροφοδοσίας νερού στους οικισμούς - Καλλίτερη αξιοποίηση και ορθολογικότερη διαχείριση των υφιστάμενων υδατικών πόρων και αξιοποίηση νέων πηγών νερού όπως υφάλμυρα νερά και επιφανειακέςπηγαίες απορροές. - Ενίσχυση του υφιστάμενων υδατικών πόρων με έργα εμπλουτισμού και προστασία αυτών από ποιοτική υποβάθμιση. - Δημιουργία ενός νέου εξωτερικού υδραγωγείου της Πάρου για τη διασύνδεση κατά το δυνατόν των επί μέρους δικτύων ύδρευσης και μεγαλύτερη ευελιξία στη διακίνηση και διανομή του διαθέσιμου νερού. - Αύξηση του όγκου αποθήκευσης νερού με την κατασκευή νέων δεξαμενών καθώς και λιμνοδεξαμενής. - Αυτοματοποίηση λειτουργίας του εξωτερικού υδραγωγείου με δυνατότητα τηλελέγχου και τηλεχειρισμού. - Αντικατάσταση των παλαιών τμημάτων των δικτύων με αγωγούς PVC ή ΡΕ. - Εγκατάσταση συστημάτων απολύμανσης του νερού 2

3 3. ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΑ ΕΡΓΑ ΥΔΡΕΥΣΗΣ Παρακάτω δίνονται τα κύρια χαρακτηριστικά των προτεινόμενων έργων ύδρευσης για αντιμετώπιση των προαναφερθέντων προβλημάτων. Διάνοιξη νέων γεωτρήσεων και αξιοποίηση πηγών Με βάση την «Υδρογεωλογική Ερευνα Νήσου Πάρου» του Κ. Μπεζέ προτάθηκε περαιτέρω αξιοποίηση ανεκμετάλλευτων υδρογεωλογικών λεκανών του νησιού, με την διάνοιξη περίπου γεωτρήσεων στις λεκάνες Νάουσας-Ξηροπόταμου-Κώστου, Δρυού-Τούρλου- Προδρόμου, Μαραθίου-Παροικιάς και Αγκαιριάς-Καμαρίου-Ανεραντζιάς. Ηδη πρόσφατα έγιναν σημαντικές προσπάθειες από την ΔΕΥΑ Πάρου για την αξιοποίηση κάποιων ανεκμετάλλευτων γεωτρήσεων στην περιοχή Κώστου και Τούρλου, για την κάλυψη άμεσων αναγκών νερού. Η προσπάθεια αυτή θα πρέπει να συνεχίζεται και για τα επόμενα χρόνια μέχρι την ολοκλήρωση των προτεινόμενων νέων έργων ύδρευσης. Παράλληλα προτείνεται να ξεκινήσει με μέριμνα της ΔΕΥΑ και συνεργασία με ερευνητικούς φορείς, η εκπόνηση Προγράμματος παρακολούθησης της πιεζομετρικής στάθμης, της δυναμικότητας άντλησης και της ποιότητας των υπόγειων νερών καθώς και η προσομοίωση με μαθηματικά μοντέλλα της κατάστασης του υπόγειου υδροφορέα. Τέλος, απαιτείται περαιτέρω έρευνα για τον εντοπισμό νέων αποθεμάτων νερού και για την αποφυγή ποσοτικής και ποιοτικής επιδείνωσής τους. Πηγή Δρυού Η πηγή του Δρυού σήμερα δεν χρησιμοποιείται κατά το θέρος λόγω μόλυνσης του νερού από βόθρους της περιοχής. Προτείνεται η άμεση κατασκευή έργων αποχέτευσης στον Δρυό για την κατάργηση των βόθρων έτσι ώστε το νερό να είναι κατάλληλο για χρήση. Εν συνεχεία προτείνεται η καλλίτερη αξιοποίηση των χειμερινών παροχών της πηγής του Δρυού που παραμένουν ανεκμετάλλευτες και διοχετεύονται στη θάλασσα. Σε πρώτη φάση (άμεση δράση) προτείνεται η εκμετάλλευση των χειμερινών παροχών για την κάλυψη υδρευτικών αναγκών των οικισμών σε μία ευρεία έκταση, με παράλληλη μείωση της χρήσης των υπόλοιπων γεωτρήσεων και ειδικότερα αυτών της περιοχής Μαραθίου, Μάρπησσας και Αστέρα ώστε να επέρχεται μεγαλύτερη αναπλήρωση των υδατικών αποθεμάτων. Παράλληλα, προτείνεται η κατασκευή λιμνοδεξαμενής σε γειτονική περιοχή (Πύργος) όπου θα ταμιεύονται οι χειμερινές και εαρινές παροχές της πηγής Δρυού μαζί με τις επιφανειακές απορροές του χειμάρρου Καβουροπόταμου, και θα αξιοποιούνται για την κάλυψη της θερινής αιχμής. Οι θερινές παροχές της πηγής θα συνεχίσουν να χρησιμοποιούνται απ ευθείας για ύδρευση όπως σήμερα. 3

4 Πηγή Νάουσας Η πηγή αυτή είναι υφάλμυρη με αλατότητα που σήμερα είναι της τάξης των mg/l χλωριόντων, ενώ εμφανίζει αρκετά σταθερή παροχή που κυμαίνεται μεταξύ 60 και 80 μ 3 /ώρα ή περίπου μ 3 /ημ κατά το θέρος. Για την αξιοποίηση των νερών της πηγής προτείνεται η εγκατάσταση μικρής μονάδας αφαλάτωσης δυναμικότητας περίπου μ3/ημ και παραγωγής 900 μ3/ημ πόσιμου νερού. Η μονάδα θα λειτουργεί με το σύστημα της αντίστροφης όσμωσης χαμηλής πίεσης και το συνολικό κόστος λειτουργίας και συντήρησης εκτιμάται ότι δεν θα ξεπερνά τις δρχ/μ3 νερού. Περαιτέρω δυνατότητα αφαλάτωσης υπάρχει και για τα υφάλμυρα νερά γεωτρήσεων στην περιοχή Νάουσας, εφ όσον δεν καλύπτονται οι ανάγκες νερού. Εργα εμπλουτισμού του υπόγειου υδροφόρου Τα έργα αυτά αποσκοπούν στον εμπλουτισμό του υπόγειου υδροφόρου μέσω της συγκράτησης και διήθησης των επιφανειακών απορροών των ρεμάτων με την κατασκευή χαμηλών φραγμάτων εντός της κοίτης ορισμένων ρεμάτων. Ηδη κατασκευάζεται φράγμα εμπλουτισμού στο ρέμα Τούρλου σε κατάλληλη θέση ανάντη της πεδινής ζώνης. Επί πλέον προτείνεται η κατασκευή ενός φράγματος στο ρέμα Βροντά κατάντη των Λευκών το οποίο θα ενισχύσει τον υδροφόρο της περιοχής Αστέρα, η κατασκευή υπόγειου διαφράγματος στο κατάντη τμήμα του Ξηροπόταμου Νάουσας το οποίο θα ενισχύσει τον υδροφόρο κατά μήκος του ποταμού και θα εμποδίσει την ανάμιξη με τα υφάλμυρα νερά της παράκτιας ζώνης, καθώς και η κατασκευή μικρών φραγμάτων κατά μήκος του Ξηροπόταμου για τον ίδιο σκοπό. Μελλοντικά, θα απαιτηθεί η κατασκευή φραγμάτων εμπλουτισμού και σε άλλους χειμάρρους όπως στον Συρίγο, στο ρέμα Κακάπετρας, στο ρέμα Κλεάνθης κατάντη του Κώστου, κλπ. σύμφωνα με σχετική μελέτη που εκπονείται από την Περιφέρεια Αιγαίου. Με τα παραπάνω έργα εμπλουτισμού θεωρείται ότι θα διατηρηθεί και στο μέλλον η δυναμικότητα των υφιστάμενων γεωτρήσεων ενώ ακόμα θα υπάρχει η δυνατότητα διάνοιξης και νέων γεωτρήσεων. Νέο Κεντρικό υδραγωγείο Πάρου και συναφή έργα Το προτεινόμενο νέο κεντρικό εξωτερικό υδραγωγείο αποσκοπεί στη διασύνδεση των επί μέρους δικτύων ύδρευσης των Δημοτικών Διαμερισμάτων με στόχο την εξασφάλιση αδιάλειπτης τροφοδοσίας νερού στους οικισμούς ανάλογα με την εκάστοτε ζήτηση. Το νέο υδραγωγείο θα παρέχει λειτουργική ευελιξία στο σύνολο των έργων ύδρευσης και δίνει τη δυνατότητα μεταφοράς νερού από τις πηγές υδροληψίας, υφιστάμενες και νέες, προς τους οικισμούς που εμφανίζουν μεγαλύτερη ζήτηση όταν δεν καλύπτονται οι ανάγκες τους από τις τοπικές πηγές υδροληψίας. Ακόμα, το υδραγωγείο θα έχει δυνατότητα κάλυψης και έκτακτων αναγκών που πιθανόν παρουσιαστούν σε περίπτωση βλάβης κεντρικού αγωγού ή σε περίπτωση μείωσης της παροχής ομάδας γεωτρήσεων ή θέσης εκτός λειτουργίας κάποιας σημαντικής γεώτρησης καθώς και για κάλυψη αναγκών πυρόσβεσης. 4

5 Ετσι, το εξωτερικό υδραγωγείο θα πρέπει να σχεδιαστεί με γνώμονα τα ακόλουθα δεδομένα :! Παροχή υφιστάμενων γεωτρήσεων όπως αυτή αναμένεται να διαφοροποιηθεί μετά την εφαρμογή μέτρων ορθολογικής διαχείρισης του υπόγειου δυναμικού και την υλοποίηση των έργων εμπλουτισμού.! Παροχή νέων πηγών υδροληψίας, όπως νέες γεωτρήσεις στις περιοχές Ανερατζάς- Αγκαιριάς, Αστέρα και Τούρλου-Τσουκαλά, την αξιοποίηση της πηγής Δρυού και των επιφανειακών απορροών σε λιμνοδεξαμενή καθώς και της πηγής Νάουσας μέσω μονάδας αφαλάτωσης.! Προβλεπόμενη ζήτηση νερού στη θερινή αιχμή ανά Δημ. Διαμέρισμα με χρονικό ορίζοντα 20ετίας και 40ετίας σε συνδυασμό με τις πρόσθετες ανάγκες για κάλυψη έκτακτων συνθηκών (βλάβες δικτύου, μείωση παροχής τοπικών πηγών, πυρόσβεση, κλπ). Το προτεινόμενο κεντρικό υδραγωγείο θα περιλαμβάνει :! Αγωγό μεταφοράς του νερού που θα οδεύει περιμετρικά του νησιού από Παροικιά Σωτήρες Γλυσσίδια - Μάγγανο Αγκαιριά Δρυός Πίσω Λιβάδι Μάρπησσα Πρόδρομος Νάουσα μήκους περίπου 33 χιλ από αγωγούς διατομής Φ280 Φ400.! Νέες δεξαμενές νερού στις περιοχές των νέων έργων υδροληψίας (Δρυός, Αστέρας, Ανερατζά) καθώς και για αύξηση της χωρητικότητας των υφιστάμενων δεξαμενών (πχ. Παροικιά, Αγκαιριά).! Δευτερεύοντες κλάδους για την τροφοδοσία των υφιστάμενων κεντρικών δεξαμενών καθώς και σύνδεση με τις νέες δεξαμενές και τη λιμνοδεξαμενή.! Πιεστικά συγκροτήματα όπου απαιτούνται για την ανύψωση του νερού καθώς και συνδετήριους κλάδους σε επιλεγμένες θέσεις με τα υφιστάμενα εξωτερικά δίκτυα.! Σύστημα αυτοματισμών με δυνατότητα τηλελέγχου - τηλεχειρισμού του συνολικού υδραγωγείου που θα περιλαμβάνει κεντρικό σταθμό ελέγχου με σύστημα SCADA και τοπικούς σταθμούς με τον αναγκαίο μετρητικό εξοπλισμό και αυτοματισμούς στις επί μέρους μονάδες του δικτύου.! Εγκατάσταση των αναγκαίων συστημάτων απολύμανσης του νερού στις κεντρικές δεξαμενές του δικτύου. Λιμνοδεξαμενή νερού και συναφή έργα Το έργο της λιμνοδεξαμενής θεωρείται αναγκαίο για την εξασφάλιση ποσότητας νερού που θα καλύπτει τις έκτακτες ανάγκες της θερινής ζήτησης Η προτεινόμενη λιμνοδεξαμενή όπως έχει μελετηθεί από το Υπ. Γεωργίας έχει ωφέλιμη χωρητικότητα μ3 και θα εκμεταλλεύεται τις πλεονάζουσες χειμερινές και εαρινές παροχές της πηγής Δρυού καθώς και τις επιφανειακές απορροές του γειτονικού χειμάρρου Καβουροπόταμου με την κατασκευή 2 έργων υδροληψίας εντός της κοίτης και αγωγού μεταφοράς. Για το έργο αυτό έχει εκπονηθεί οριστική μελέτη καθώς και γεωλογική μελέτη και γεωτεχνική έρευνα που έχουν κρίνει τη θέση κατάλληλη με την ανάγκη στεγανοποίησης του πυθμένα με κατάλληλη μεμβράνη, εκκρεμούν όμως η περιβαλλοντική αδειοδότηση καθώς και η εξαγορά της αναγκαίας έκτασης. Από τα υπάρχοντα υδρολογικά στοιχεία του χειμάρρου και της πηγής Δρυού, για τα οποία χρειάζεται επικαιροποίηση με νεότερες μετρήσεις, προκύπτει η δυνατότητα μέσης ετήσιας 5

6 απόληψης μ 3, εκ των οποίων τα μ3 από τον Καβουροπόταμο και μ 3 από την πηγή. Επίσης θα απαιτηθεί η κατασκευή μικρής μονάδας επεξεργασίας του νερού της Λ/Ξ, δυναμικότητας τουλάχιστον μ 3 /ημ ή 200 μ3/ώρα με σύστημα κροκίδωσης-καθίζησης, διύλισης και χλωρίωσης, δεξαμενή καθαρού νερού καθώς και αντλιοστάσιο τροφοδοσίας του κεντρικού υδραγωγείου υπό πίεση. 4. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Το πρόβλημα υδροδότησης της νήσου Πάρου γίνεται ολοένα και πιο έντονο οπότε είναι επιτακτική η ανάγκη κατάρτισης και εφαρμογής προγράμματος ορθολογικής διαχείρισης των υδατικών πόρων του νησιού με παράλληλη αξιοποίηση νέων πηγών υδροληψίας. Παραπάνω έγινε πρόταση για την αξιοποίηση ανεκμετάλλευτων υδρογεωλογικών λεκανών μέσω γεωτρήσεων, την αξιοποίηση των πηγαίων νερών της Νάουσας μέσω αφαλάτωσης και της πηγής Δρυού μέσω ταμίευσης σε λιμνοδεξαμενή, καθώς και για έργα εμπλουτισμού του υδροφόρου με στόχο την αύξηση της δυναμικότητάς σε συνδυασμό με μείωση της εκμετάλλευσης των υφιστάμενων γεωτρήσεων για την ανακούφιση του υπόγειου υδροφόρου. Ακόμα έγινε πρόταση για νέο κεντρικό υδραγωγείο του νησιού που θα προσφέρει λειτουργική ευελιξία στη διανομή του νερού και στην εκμετάλλευση των νέων υδατικών πόρων. Με τα παραπάνω έργα αναμένεται να καλυφθούν οι ανάγκες υδροδότησης της Πάρου για τουλάχιστον την επόμενη 20ετία και ίσως και περαιτέρω μέχρι τη 40ετία, εφ όσον εφαρμοστεί επιμελώς η φιλοσοφία της ορθολογικής διαχείρισης των υδατικών πόρων. Η ΔΕΥΑ Πάρου θα πρέπει να παίξει σημαντικό ρόλο τόσο για την προετοιμασία των μελετών και υλοποίηση των έργων όσο και για την εφαρμογή προγραμμάτων παρακολούθησης, διαχείρισης και προστασίας από υποβάθμιση των υδάτινων πόρων του νησιού. Το κόστος κατασκευής των προτεινόμενων έργων ύδρευσης ανέρχεται σε περίπου δρχ, ενώ παράλληλα απαιτούνται και έργα αποχέτευσης-επεξεργασίας λυμάτων κόστους περίπου δρχ. Για την υλοποίηση των έργων είναι αναγκαία η συνδρομή κάποιου χρηματοδοτικού μέσου όπως είναι το Ταμείο Συνοχής της Ε.Ε., άλλως δεν είναι δυνατή η εξ ολοκλήρου χρηματοδότηση των έργων με ίδιους πόρους ή με συνδρομή άλλων προγραμμάτων μικρής χρηματοδοτικής ικανότητας. Συνεπώς επειδή το Ταμείο Συνοχής έχει περίοδο χρηματοδότησης μέχρι το 2006, ενώ η σχετικές αιτήσεις συνδρομής πρέπει να κατατεθούν άμεσα, είναι επιτακτική ανάγκη να αποσαφηνιστούν και ιεραρχηθούν τα αναγκαία έργα και να εκπονηθούν τουλάχιστον οι βασικές τεχνικές και περιβαλλοντικές μελέτες για αυτά, προκειμένου να υπάρξει η ζητούμενη ωριμότητα των έργων για ένταξη σε χρηματοδοτικό πρόγραμμα. 6

7 5. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1. Δήμος Πάρου, «Μελέτη Επισήμανσης προβλημάτων ύδρευσης-αποχέτευσης Ν. Πάρου και προσδιορισμός αναγκαίων έργων για την ολοκλήρωση των υποδομών» συντάκτης Δρ Παν. Μαρκαντωνάτος, Τ.Υ.Δ.Κ. Κυκλάδων «Υδρογεωλογική Ερευνα νήσου Πάρου» συντάκτης Δρ. Καρ. Μπεζές, Υπ. ΓΕΩΡΓΙΑΣ, «Μελέτη Λιμνοδεξαμενής Καβουροπόταμου Ν. Πάρου» συντάκτης ΕΨΙΛΟΝ ΕΠΕ, Δ. Βαϊναλής,