ΤΕΥΧΟΣ 18 Το έντυπο αυτό διανέμεται δωρεάν ΙΟΥΝΙΟΣ Παρηγορική Φροντίδα

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΤΕΥΧΟΣ 18 Το έντυπο αυτό διανέμεται δωρεάν ΙΟΥΝΙΟΣ Παρηγορική Φροντίδα"

Transcript

1 ΤΕΥΧΟΣ 18 Το έντυπο αυτό διανέμεται δωρεάν ΙΟΥΝΙΟΣ 2013 ΠΑΡΗ.ΣΥ.Α Ελληνικό Τμήμα EAPC Μέλος της ECEPT Παρηγορική Φροντίδα ΠΕΡΙΟΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΠΟΝΟΥ ΚΑΙ ΠΑΡΗΓΟΡΙΚΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ αντιμετώπισης των ασθενών που έχουν ανάγκη Θεραπείας Πόνου και Παρηγορικής Φροντίδας. Θα συνεχίσει να υποστηρίζει καινοτόμες πρωτοβουλίες που έχουν στόχο να βελτιώσουν την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας. Μια τέτοια πρωτοβουλία ανέλαβε η ΠΑΡΗ.ΣΥ.Α προκειμένου να συνταχθούν Κατευθυντήριες Οδηγίες για την αντιμετώπιση του χρόνιου νευροπαθητικού πόνου. Το σκεπτικό της σύνταξης κατευθυντήριων οδηγιών για την Ελλάδα, όπως δήλωσε η πρόεδρος της ΠΑΡΗ.ΣΥ.Α και πρόεδρος της συντονιστικής επιτροπής στην πρώτη συνάντηση με την ομάδα ειδικών κα Αθηνά Βαδαλούκα είναι: «Η συγκεκριμενοποίηση του πολυπαραγοντικού μοντέλου της ιατρικής διαχείρισης του νευροπαθητικού πόνου το οποίο απαιτεί: Αναγνώριση της αιτιολογίας του ΝΠ Εκτίμηση της κλινικής εικόνας του ασθενούς Σωστή θεραπευτική προσέγγιση Εκτίμηση και αντιμετώπιση πιθανών ανεπιθύμητων ενεργειών με στόχο την καλή κλινική έκβαση των ασθενών. Mήνυμα Συντακτικής Επιτροπής Αγαπητοί συνάδελφοι, αγαπητοί φίλοι, Το Διοικητικό Συμβούλιο της ΠΑΡΗ.ΣΥ.Α αποφάσισε στο εξής να εκδίδει το περιοδικό της Εταιρείας σε ηλεκτρονική μορφή. Αυτή η απόφαση ικανοποίησε τους περισσότερους από τους αναγνώστες μας, οι οποίοι είχαν ήδη εκφράσει την προτίμησή τους να ενημερώνονται διαδικτυακά. Και με αυτή την μορφή η εφημερίδα μας θα συνεχίσει να προβάλλει τις αρχές, τους στόχους και την σημασία της παρηγορικής φροντίδας. Θα συνεχίσει να συμβάλλει στην έγκυρη ενημέρωση της επιστημονικής κοινότητας για τις σύγχρονες τάσεις και τους τρόπους Στόχος της σύνταξης κατευθυντήριων οδηγιών είναι: Η βελτίωση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών Η υποστήριξη της κλινικής πράξης που στηρίζεται σε τεκμήρια (evidence based medicine) Η βελτίωση της αποτελεσματικότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας Η δημιουργία ενός θεραπευτικού αλγόριθμου που θα βασίζεται στις δικές μας τοπικές ανάγκες, σύμφωνα με τα χαρακτηριστικά των ασθενών που διαχειριζόμαστε.» Μια εξίσου σημαντική πρωτοβουλία της Εταιρίας είναι η επίσημη μετάφραση του «Χάρτη της Πράγας», δια του οποίου καλούνται όλες οι Ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να εντάξουν την παρηγορική φροντίδα στα προγράμματα υγείας των χωρών τους και περιέχεται στο παρόν τεύχος.

2 ΠΕΡΙΟΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΠΟΝΟΥ ΚΑΙ ΠΑΡΗΓΟΡΙΚΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΙΑ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΠΟΝΟΥ ΚΑΙ ΠΑΡΗΓΟΡΙΚΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ (ΠΑΡΗ.ΣΥ.Α.) ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΤΜΗΜΑ EAPC MEΛΟΣ ECEPT Σμολένσκυ 4, Αθήνα Τηλ Fax Στο ίδιο τεύχος δημοσιεύεται και η εισήγηση του χειρουργού κου Σπύρου Βολτέα με τίτλο «Τα όρια της Χειρουργικής στην παρηγορική φροντίδα», που αναπτύχθηκε στα πλαίσια του 2ου σεμιναρίου για νοσηλευτές και γιατρούς. Αγαπητοί φίλοι, επειδή οι καιροί έχουν αλλάξει δραματικά προς το χειρότερο, επειδή το Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης μόνο κατ ευφημισμόν διατηρεί τον τίτλο του, επειδή ο ασθενής που έχει ανάγκη θεραπείας πόνου και παρηγορικής φροντίδας έχει αφεθεί στην τύχη του από την πολιτεία, εμείς θα συνεχίσουμε να εκπαιδεύουμε και να ευαισθητοποι- Δ.Σ. ΠΑΡΗ.ΣΥ.Α. Πρόεδρος: Αντιπρόεδρος: Γραμματέας: Ταμίας: Αν. Ταμίας: Μέλη: Επίτ. Πρόεδρος: Αθηνά Βαδαλούκα Ιωάννα Σιαφάκα Ευνομία Αλεξοπούλου - Βραχνού Μαρία Κοκολάκη Παρασκευή Ντόλου Χρυσούλα Καραναστάση Φανή Κρεμαστινού Φωτεινή Κωνσταντάκη Γιάννης Μπερδούσης Βασιλική Χειμωνίτση - Κυπρίου ούμε ομάδες επαγγελματιών υγείας, ομάδες εθελοντών και κοινού μέσα από σεμινάρια, διαλέξεις, συνέδρια και σε συνεργασία με άλλους φορείς ώστε κάθε συμπολίτης που έχει ανάγκη ανακούφισης πόνου και παρηγορικής φροντίδας να καθοδηγείται σωστά και να αντιμετωπίζεται όπως το δικαιούται. Προς επίρρωση όσων γράφουμε, σας καλούμε να είστε μαζί μας τον Σεπτέμβριο, στο Διεθνές Συνέδριο ALGOS 2013, που συνδιοργανώνουν το Παγκόσμιο Ινστιτούτο Πόνου (WIP) και η Ελληνική Εταιρία Θεραπείας Πόνου και Παρηγορικής Φροντίδας (ΠΑΡΗ.ΣΥ.Α.). Η συνάντηση κορυφαίων επιστημόνων ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Υπεύθυνος έκδοσης: Ασπασία Οικονόμου από όλο τον κόσμο, στο νησί του Ιπποκράτη την Κω, αποτελεί σπουδαίο επιστημονικό γεγονός και ικανή βάση για έγγυρη ενημέρωση και γόνιμη ανταλλαγή απόψεων. Καλή αντάμωση λοιπόν στην Κω κι ευχές για ένα ήρεμο καλοκαίρι. Μέλη: Ευνομία Αλεξοπούλου Βραχνού Ελπίδα Αντωνοπούλου Χρυσούλα Καραναστάση Μαρία Κοκολάκη Φανή Κρεμαστινού Ελένη Μόκα Με συναδελφικούς και φιλικούς χαιρετισμούς Για την συντακτική επιτροπή Ασπασία Οικονόμου 2

3 ΤΕΥΧΟΣ 18 ΙΟΥΝΙΟΣ 2013 ΠΑΡΗΓΟΡΙKΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑ - ΕΝΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ Χάρτης της Πράγας: Προτρέποντας τις Κυβερνήσεις για την ανακούφιση του «υποφέρειν» και την αναγνώριση της Παρηγορικής Φροντίδας ως ανθρώπινο δικαίωμα Η Eυρωπαϊκή Ένωση Παρηγορικής Φροντίδας (EAPC,European Association for Palliative Care), η Παγκόσμια Ένωση Ξενώνων και Παρηγορικής Φροντίδας (IAHPC, International Association for Hospice & Palliative Care), η Παγκόσμια Συμμαχία Παρηγορικής Φροντίδας (WPCA, Worldwide Palliative Care Alliance) και το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων δικαιωμάτων( HRW, Human Rights Watch), εργάζονται από κοινού για να καθιερώσουν την πρόσβαση στην Παρηγορική Φροντίδα, ως ανθρώπινο δικαίωμα. Το δικαίωμα στην Παρηγορική Φροντίδα Η πρόσβαση στην Παρηγορική Φροντίδα όπως έχει δηλωθεί σε συνελεύσεις των Ηνωμένων Εθνών, είναι μια νομική υποχρέωση, έχει δε αναγνωριστεί ως ανθρώπινο δικαίωμα από Διεθνείς Ενώσεις, ως προέκταση του δικαιώματος εξασφάλισης του υψηλότερου δυνατού επιπέδου φυσικής και πνευματικής Υγείας. Σε περιπτώσεις κατά τις οποίες οι ασθενείς βιώνουν έντονο πόνο, η αποτυχία των Κυβερνήσεων να παρέχουν Παρηγορική Φροντίδα συνιστά σκληρή, απάνθρωπη και υποβαθμισμένη θεραπεία. Η Παρηγορική Φροντίδα μπορεί να αντιμετωπίσει ή ακόμη και να προφυλάξει αποτελεσματικά τους ασθενείς από το «υποφέρειν» και μπορεί να παρέχεται με σχετικά χαμηλό κόστος. Οι Κυβερνήσεις πολλών χωρών ανά τον κόσμο δεν έχουν κάνει ακόμη επαρκή βήματα ώστε ασθενείς με ανίατα νοσήματα να συνειδητοποιήσουν ότι η πρόσβαση στην Παρηγορική Φροντίδα αποτελεί Δικαίωμα. Ορισμός της Παρηγορικής Φροντίδας Σύμφωνα με τον ορισμό του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) η Παρηγορική Φροντίδα είναι η προσέγγιση εκείνη που βελτιώνει την Ποιότητα Ζωής εκείνων των ασθενών και των οικογενειών τους, που αντιμετωπίζουν προβλήματα από απειλητικά για τη ζωή νοσήματα, μέσω της πρόληψης και ανακούφισης από το «υποφέρειν», μέσω της πρώιμης διάγνωσης, της ακριβούς εκτίμησης και της ορθής θεραπείας του πόνου και των λοιπών συμπτωμάτων, φυσικών, ψυχοκοινωνικών και πνευματικών. Η Παρηγορική Φροντίδα είναι μια συλλογική στη φιλοσοφία της προσέγγιση, που συστρατεύει τον ασθενή, την οικογένειά του και την κοινωνία σ ένα κοινό σκοπό. Κατά μία έννοια δε η Παρηγορική Φροντίδα προσφέρει το πλέον βασικό πλαίσιο φροντίδας, δηλαδή την εξατομικευμένη αντιμετώπιση του ασθενούς, όπου αυτός κι αν βρίσκεται, στο σπίτι του ή το Νοσοκομείο. Η Παρηγορική Φροντίδα σέβεται τη ζωή και θεωρεί το θάνατο φυσιολογική διαδικασία, δεν τον επιταχύνει, ούτε τον αναβάλλει κι έχει ως σκοπό να εξασφαλίζει την καλύτερη δυνατή ποιότητα ζωής, μέχρι το θάνατο. Η EAPC (Eυρωπαϊκή εταιρεία Παρηγορικής Φροντίδας), η IAHPC (Παγκόσμια Εταιρεία Ξενώνων και Παρηγορικής Φροντίδας ), η WPCA (Παγκόσμια Συμμαχία Παρηγορικής Φροντίδας) και η HRW (Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων δικαιωμάτων), Γνωρίζοντας ότι: τα καρδιαγγειακά νοσήματα και ο καρκίνος ευθύνονται για την πλειονότητα των θανάτων στις προηγμένες χώρες και ότι οι περισσότεροι ασθενείς υποφέρουν από πόνο, καταβολή, κατάθλιψη ή άλλα συμπτώματα, όπως δύσπνοια, στην πορεία της νόσου τους η Παρηγορική Φροντίδα έχει αποδειχθεί ότι προσφέρει αποτελεσματικές παρεμβάσεις σ αυτούς τους ασθενείς, καθώς και σε ασθενείς με τελικού σταδίου αποφρακτική πνευμονοπάθεια (COPD) ή νεφρική ανεπάρκεια, σε ασθενείς με νευρολογικά νοσήματα όπως η πολλαπλή σκλήρυνση (MS) ή η πλάγια μυατροφική σκλήρυνση (ALS) και σε ασθενείς με προχωρημένο στάδιο άνοιας η Παρηγορική Φροντίδα προσφέρει ένα μοναδικό μοντέλο καινοτόμου κοινωνικής πολιτικής και πολιτικής υγείας στοχεύοντας στις προτιμήσεις του ασθενούς, παράλληλα με μια ολιστική προσέγγιση, που συνδυάζει γνώσεις (π.χ. στην ανακούφιση των συμπτωμάτων), δεξιότητες (π.χ. επικοινωνία) και άποψη (π.χ. το να θεωρείται κάθε ασθενής ξεχωριστή οντότητα με τη δική του πλούσια ιστορία). Αναγνωρίζοντας ότι: για τις αναπτυσσόμενες χώρες το HIV/AIDS εξακολουθεί να αποτελεί κύρια αιτία θανάτου. Οι ασθενείς που πρόκειται να πεθάνουν από HIV/AIDS συχνά αντιμετωπίζουν εξουθενωτικά συμπτώματα ενώ ένα ικανό ποσοστό ασθενών που λαμβάνει θεραπεία εξακολουθεί να πονάει, να έχει καταβολή κι άλλα εξουθενωτικά συμπτώματα άλλα λοιμώδη νοσήματα όπως η ελονοσία και η φυματίωση δυνατόν να εξελιχθούν σε μη ιάσιμα και σ αυτές τις περιπτώσεις, οι ασθενείς θα χρειαστούν Παρηγορική Φροντίδα η ανάπτυξη υπηρεσιών Παρηγορικής Φροντίδας έχει θετική επίδραση στις αναπτυσσόμενες χώρες, με το να συμβάλλει στην ανακούφιση του «υποφέρειν» και στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών με HIV/AIDS ή άλλα νοσήματα πολλοί ασθενείς θα χρειαστούν ψυχοκοινωνική και πνευματική υποστήριξη στην πορεία της νόσου τους 3

4 ΠΕΡΙΟΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΠΟΝΟΥ ΚΑΙ ΠΑΡΗΓΟΡΙΚΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ Επιβεβαιώνοντας ότι: η Παρηγορική Φροντίδα ανακουφίζει αποτελεσματικά το «υποφέρειν» με σχετικά χαμηλό κόστος. τα οφέλη της Παρηγορικής Φροντίδας δεν περιορίζονται στη φροντίδα ασθενών Τελικού Σταδίου, καθώς η έγκαιρη εφαρμογή της βελτιώνει την Ποιότητα Ζωής και μειώνει την ανάγκη εφαρμογής επιβαρυντικών επιθετικών θεραπειών Θεωρώντας ότι: παρά την αποδεδειγμένη αποτελεσματικότητα της Παρηγορικής Φροντίδας, η πρόσβαση σ αυτήν σε πολλές χώρες και ιδιαίτερα στις αναπτυσσόμενες είναι περιορισμένη ή ανύπαρκτη, οδηγώντας έτσι εκατομμύρια ανθρώπους κάθε χρόνο στη μη αναπόφευκτη κατάσταση του «υποφέρειν». Καλούμε τις Κυβερνήσεις: 1. να αναπτύξουν πολιτικές υγείας που να καλύπτουν τις ανάγκες ασθενών με νοσήματα πτωχής πρόγνωσης ή ασθενών Τελικού σταδίου να δημιουργήσουν ολοκληρωμένες πολιτικές υγείας που να συμπεριλαμβάνουν και την Παρηγορική Φροντίδα στο σύνολο των υπηρεσιών τους να διασφαλίσουν ότι παρέχεται νομική υποστήριξη των συγγενών, κατά τη διάρκεια της Φροντίδας των ασθενών, αλλά και μετά το θάνατό τους 2. να εξασφαλίζουν πρόσβαση στα απαραίτητα φάρμακα, συμπεριλαμβανομένης της εξασφάλισης φαρμάκων ελεγχόμενης συνταγογράφησης, σε όλους όσους τα χρειάζονται να εντοπίσουν και να μειώσουν ανώφελους περιοριστικούς φραγμούς, που αφορούν στην προμήθεια φαρμάκων ελεγχόμενης συνταγογράφησης, για νόμιμη ιατρική χρήση να εγγυηθούν την εφαρμογή ενός κατάλληλου συστήματος εκτίμησης των αναγκών γι αυτά τα φάρμακα, έτσι ώστε να υπάρχει μια διαρκής διαθεσιμότητα να εγγυηθούν ένα ασφαλές και σίγουρο σύστημα κατανομής και διανομής των φαρμάκων, ώστε οι ασθενείς να έχουν πρόσβαση στα οπιοειδή, ανεξάρτητα από την πρόγνωση της νόσου, τον τόπο θεραπείας ή τη γεωγραφική περιοχή. 3. να εξασφαλίζουν ικανή εκπαίδευση των Λειτουργών Υγείας, σχετική με την Παρηγορική Φροντίδα και την αντιμετώπιση του Πόνου, σε προπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο να υιοθετήσουν τις απαραίτητες αλλαγές στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα των Λειτουργών Υγείας (γιατροί, νοσηλευτές, φαρμακοποιοί, ψυχολόγοι κλπ.) σε προπτυχιακό επίπεδο, έτσι ώστε όλοι οι εργαζόμενοι στο χώρο της Υγείας να αποκτούν βασική γνώση σχετική με την Παρηγορική Φροντίδα και να είναι σε θέση να την παρέχουν στους ασθενείς, από όποια θέση αυτοί εργάζονται στο Σύστημα Υγείας να υποστηρίζουν την ανάπτυξη κι εφαρμογή μετεκπαιδευτικών προγραμμάτων εξειδίκευσης στην Παρηγορική Φροντίδα, έτσι ώστε οι ασθενείς με σύμπλοκα προβλήματα να λαμβάνουν την κατάλληλη φροντίδα να υποστηρίζουν προγράμματα συνεχιζόμενης εκπαίδευσης στην Παρηγορική Φροντίδα για τους Λειτουργούς Υγείας 4. να εξασφαλίζουν την ενσωμάτωση της Παρηγορικής Φροντίδας σε όλα τα επίπεδα του συστήματος Υγείας. να σχεδιάσουν και να εφαρμόσουν την ίδρυση μονάδων και ομάδων Παρηγορικής Φροντίδας και προγραμμάτων με βάση τους δείκτες νοσηρότητας και θνησιμότητας στη χώρα τους, καθώς και βάσει της κατανομής του πληθυσμού. Οι υπογράφοντες συμβαλλόμενοι αντιπρόσωποι των τοπικών και διεθνών οργανισμών, Προτρέπουν: τις Κυβερνήσεις ανά τον κόσμο να διασφαλίσουν ότι οι ασθενείς και οι οικογένειές τους συνειδητοποιούν το δικαίωμα πρόσβασης στην Παρηγορική Φροντίδα, μέσω της ενσωμάτωσης της Παρηγορικής Φροντίδας στις πολιτικές υγείας τους, καθώς και μέσω της εξασφάλισης πρόσβασης σε απαραίτητα φάρμακα, συμπεριλαμβανομένων των οπιοειδών αναλγητικών. τους μεγάλους διεθνείς οργανισμούς και τις διεθνείς συναντήσεις, όπως το Συμβούλιο της Ευρώπης, την Ευρωπαϊκή Ένωση, τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, την Παγκόσμια Συνέλευση Υγείας, την Παγκόσμια Ιατρική Ένωση και το Διεθνές Συμβούλιο Νοσηλευτών, να προωθήσουν το δικαίωμα στην Παρηγορική Φροντίδα. Προσκαλούν: τις τοπικές και εθνικές ενώσεις Παρηγορικής Φροντίδας να υποστηρίζουν τη φιλοσοφία της Παρηγορικής Φροντίδας που περιλαμβάνει, εκτός από την ανάπτυξη εξειδικευμένων υπηρεσιών και μια προσέγγιση που επεκτείνεται στην κοινωνική υγεία. τα Ακαδημαϊκά ιδρύματα, τα Νοσοκομεία που εκπαιδεύουν και τα Πανεπιστήμια στις αναπτυγμένες και αναπτυσσόμενες χώρες, να εκπαιδεύσουν και παρακινήσουν τους λειτουργούς υγείας στην πρωτοβάθμια φροντίδα, ώστε να συμπεριλάβουν την Παρηγορική Φροντίδα στις υπηρεσίες που προσφέρουν. Εκφράζουν την ελπίδα: ότι το κοινό αναγνωρίζει την ανάγκη για πρόσβαση όλων στην Παρηγορική Φροντίδα και υποστηρίζει τον Χάρτη της Πράγας, μέσω της συμμετοχής σε κοινωνικές ή μέσω των μέσων ενημέρωσης (media) δραστηριότητες και υπογράφει αυτή την πρόσκληση. Mετάφραση Ευνομία Αλεξοπούλου Βραχνού, Φανή Κρεμαστινού Translated by Evnomia Alexopoulou Vrachnou, Fani Kremastinou 4

5 ΤΕΥΧΟΣ 18 ΙΟΥΝΙΟΣ 2013 ΤΑ ΟΡΙΑ ΤΗΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ ΣΤΗΝ ΠΑΡΗΓΟΡΙΚΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑ Σπυρίδων Κ. Βολτέας Χειρουργός - Διευθυντής ΕΣΥ Ιπποκρατείου ΓΝΑ Εισαγωγή Ως παρηγορική φροντίδα ορίζεται από την ΠΟΥ η συνολική εκείνη προσέγγιση που βελτιώνει την ποιότητα ζωής των ασθενών και των οικογενειών τους, όταν αντιμετωπίζουν προβλήματα σχετιζόμενα με νοσήματα απειλητικά για την ζωή. Οι κατευθυντήριες αρχές της παρηγορικής φροντίδας βασίζονται στα ανθρώπινα δικαιώματα, στα δικαιώματα των ασθενών, στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια, στην αλληλεγγύη και την ελευθερία επιλογής. Οι στόχοι της είναι ο έλεγχος του πόνου και των συμπτωμάτων, η ψυχολογική, πνευματική και συναισθηματική στήριξη, η στήριξη της οικογένειας και η στήριξη στο πένθος, ο δε σκοπός της είναι η επίτευξη της καλύτερης δυνατής ποιότητας ζωής για τους ασθενείς και τις οικογένειές τους. Η ευρύτητα του ορισμού και των πεδίων εφαρμογής της παρηγορικής φροντίδας είναι προφανές ότι καθιστά δυσχερή την ενιαία διαχείριση όλων των νόσων και καταστάσεων, γι αυτό και διεθνώς οι προσαρμογές και προσθήκες είναι συνεχείς. Δυσχερής είναι επίσης η περαιτέρω κατηγοριοποίηση (που είναι όμως απαραίτητη, για διδακτικούς και θεραπευτικούς λόγους, αλλά και για την επικοινωνία μεταξύ των εμπλεκομένων), με πλέον σημαντική την λειτουργική διάκριση της παρηγορικής φροντίδας σε υποστηρικτική φροντίδα, φροντίδα του τέλους της ζωής και τελική φροντίδα, που όμως εμφανίζει σημαντική αλληλεπικάλυψη 1. Εκείνο που πάντως παραμένει σταθερό είναι η ανάπτυξη σημαντικών ηθικών διλημμάτων σχετικά με την επιλογή της θεραπείας, διλημμάτων που προκύπτουν επειδή η αξιολόγηση της ποιότητας ζωής είναι εξόχως υποκειμενική. 1. Η επιλογή της θεραπείας Η επιλογή της θεραπείας στις περιπτώσεις αυτές είναι ένα θέμα στο οποίο εμπλέκονται οι θεράποντες ιατροί, ο ασθενής και το περιβάλλον του. Παρότι προφανής επιδίωξη όλων είναι η διασφάλιση της «ποιότητας ζωής» του ασθενούς, η έννοιά της για κάθε εμπλεκόμενο διαφέρει σημαντικά: γενικώς ποιότητα ζωής θεωρείται ότι επιτυγχάνεται με την ανάκτηση σωματικής, ψυχικής και κοινωνικής ευεξίας, καταστάσεων που είναι προφανώς αδύνατον να επιτευχθούν σε ασθενείς τελικής φροντίδος ή, όπως συχνά αναφέρονται, ασθενείς τελικού σταδίου. Αυτό σημαίνει ότι η επιλογή της θεραπείας καταλήγει για τον ιατρό να είναι εντελώς υποκειμενική, βασισμένη βεβαίως στις αρχές της παρηγορικής θεραπείας (κύρια των οποίων είναι η διασφάλιση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας), ενώ επίσης υπακούει στις αρχές της ελεύθερης επιλογής εκ μέρους του ασθενούς και των οικείων του, της ωφελιμότητας της θεραπείας, της αποφυγής προκλήσεως βλάβης εξ αυτής και της δικαίας και ισοτίμου αντιμετωπίσεως των ασθενών. Όμως διλήμματα όπως η διατήρηση ή μη του θνήσκοντος ασθενούς σε καταστολή, η συνέχιση ή μη της επιθετικής αγωγής και της παρεντερικής χορηγήσεως υγρών, η επέμβαση ή μη σε τυχόν επιπλοκές και η μη ανάνηψη και διασωλήνωση σε περίπτωση ανακοπής, είναι διλήμματα που πολύ συχνά ανακύπτουν σε ασθενείς τελικού σταδίου. Η θέση του ιατρού στην προαναφερθείσα ομάδα λήψεως αποφάσεων 2 είναι προφανώς η πλέον ισχυρή, λόγω γνώσεων και εμπειρίας, αλλά και της σχέσεως εμπιστοσύνης που συνήθως αναπτύσσεται μεταξύ του ιατρού, του ασθενούς και του περιβάλλοντός του, χωρίς βέβαια αυτό να ισχύει πάντοτε. Ο ιατρός θεωρείται εξ ορισμού ότι διαφυλάττει πάντοτε τα δικαιώματα του ασθενούς και προτείνει την απολύτως ενδεδειγμένη θεραπεία, δεν είναι όμως βέβαιον ότι την κρίση του δεν επηρεάζουν, πέραν των γνώσεων και των ικανοτήτων του, η ιδέα περί του εαυτού του, η υπερβολή, ο φόβος και ίσως και οικονομικοί, κοινωνικοί και άλλοι λόγοι. Ο ασθενής από την άλλη πλευρά είναι συχνά άβουλος, είτε λόγω καταβολής (εκ της νόσου), είτε λόγω καταστολής (ασθενείς ΜΕΘ), είτε λόγω της Ελληνικής ιδιαιτερότητος να μην ενημερώνεται επακριβώς για την κατάστασή του (μετά παράκληση της οικογενείας), με φυσικό επόμενο να μην μπορεί να αναλάβει το βάρος της αποφάσεως που του αναλογεί. Το περιβάλλον, τέλος, είναι μεν (στις περισσότερες περιπτώσεις) ενημερωμένο, το επίπεδο ενημερώσεως όμως δεν είναι για όλους ίδιο, είτε λόγω του επιπέδου αντιλήψεως του καθενός, είτε λόγω (και πάλι) της Ελληνικής «ιδιαιτερότητος», που ορίζει ότι ακόμη και κάποιοι των στενών συγγενών πρέπει αποκλείονται 5

6 ΠΕΡΙΟΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΠΟΝΟΥ ΚΑΙ ΠΑΡΗΓΟΡΙΚΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ της ενημερώσεως, λόγω «φόβου» επιβαρύνσεως της ψυχικής τους υγείας. Στο σημείο αυτό πρέπει να τονισθεί ότι είναι αδήριτη η ανάγκη της συναινέσεως, φυσικά μετά πλήρη ενημέρωση αυτών που θα αναλάβουν την ευθύνη, παραμένει όμως ο προβληματισμός με ποιά κριτήρια ο ιατρός αποδέχεται το να υπάρχουν άλλο ή άλλα άτομα (αντί του ασθενούς) που θα παράσχουν την συναίνεση. Επίσης εγείρεται ένα σοβαρό θέμα αποτελεσματικότητος, όταν ο ιατρός αναλάβει να εφαρμόσει μια θεραπευτική αγωγή την οποία ο ίδιος δεν πρότεινε, στην οποία ίσως και δεν πιστεύει, αλλά αποτελεί προϊόν των διαβουλεύσεών του με την οικογένεια ή των συμβουλίων που έγιναν με συμμετοχή διαφόρων ειδικών. Οι επιπλοκές της νόσου και η έγκαιρη διάγνωσή τους, Η επικινδυνότητα της καταστάσεως, Το επίπεδο ενημερώσεως, η γνώμη και η συναίνεση του ασθενούς, Η γνώμη και οι πιέσεις των συγγενών, Οι πραγματικές δυνατότητες παρεμβάσεων, Η διαθεσιμότητα υλικών και μέσων, Η τελική απόφαση αποτελεί συνισταμένη ιατρικών παραμέτρων (όπως το επίπεδο γνώσεων και εμπειρίας, η υπόσταση του ιατρού, ο ιατρικός εγωϊσμός, η ακεραιότητα και η ωριμότητά του), οικογενειακών παραμέτρων (όπως οι διαπροσωπικές σχέσεις, η διάθεση προσφοράς, η πλήρης κατανόηση της καταστάσεως, ο πραγματισμός και η εμπιστοσύνη στον θεράποντα), δικαιϊκών παραμέτρων (όπως η νομική υπόσταση της θεραπείας, η ιατρική ευθύνη και η ιατρική δεοντολογία) και κοινωνικών παραμέτρων (θρησκευτικές και ηθικές αντιλήψεις, οικονομική και ψυχολογική κατάσταση), που όλες, όπως είναι φυσικό, βαρύνουν ιδιαίτερα. 1. Τα θεραπευτικά διλήμματα Επανερχόμενοι στην καθαρά ιατρική σκοπιά, ως ασθενείς τελικού σταδίου θεωρούνται όσοι βρίσκονται σε μια μη αναστρέψιμη, μη θεραπεύσιμη κατάσταση που πιθανότατα να οδηγήσει σε θάνατο εντός ενός σύντομου χρονικού διαστήματος, με ή χωρίς την ιατρική παρέμβαση. Την αντιμετώπιση αυτών των ασθενών ρυθμίζουν οι σύγχρονες θεραπευτικές εξελίξεις, η ιατρική δεοντολογία και οι διεπιστημονικές ομοφωνίες (consensus). Στην καθημέρα κλινική πράξη όμως, συχνά αντιμετωπίζονται περιπτώσεις όπου οι αποφάσεις για την θεραπεία και την εν γένει αντιμετώπιση της καταστάσεως του ασθενούς τελικού σταδίου δεν μπορούν να καθορισθούν από κανένα consensus: στις δύσκολες αυτές περιπτώσεις πρέπει να ληφθούν σημαντικές και συχνά επείγουσες αποφάσεις, που τις επηρεάζει μια μεγάλη σειρά παραμέτρων που μπορεί να είναι: Το στάδιο της βασικής νόσου, Η ιατρική γνώση, ο ιατρικός εγωϊσμός και η ωριμότητα του θεράποντος και Η νομική διάσταση της θεραπείας. Η αντιμετώπιση ενός ασθενούς τελικού σταδίου που εμφανίζει επιπλοκή ή επιβάρυνση της υγείας του, είναι λοιπόν ένα ιδιαίτερα δύσκολο ιατρικό, ηθικό, θρησκευτικό, κοινωνικό και νομικό θέμα. Η επιλογή να υποβληθεί ο ασθενής σε επείγουσα επέμβαση, να πραγματοποιηθεί μια άλλη παρέμβαση, να υποστηριχθεί απλώς ή ακόμη και να αποσυρθεί η εφαρμοζόμενη αγωγή (αποφάσεις δηλαδή που κινούνται σε όλο το θεραπευτικό φάσμα) είναι ιδιαίτερα δύσκολη και σε πολλές περιπτώσεις αμφιλεγόμενη 3. Η ιατρική δεοντολογία 4 απαιτεί ως γνωστόν ισορροπία μεταξύ ιατρικών παρεμβάσεων και επιθυμίας του ασθενούς, ενώ η μετατροπή της ενεργούς παρεμβάσεως σε παρηγορική θα πρέπει να καταστεί σαφές ότι δεν σημαίνει εγκατάλειψη του ασθενούς, ούτε αδιαφορία, αλλά τουναντίον ίσως και να αποτελεί την πλέον ορθή απόφαση για την ωφέλεια του ασθενούς. Η μη ομαδική εργασία των ιατρών στην Ελλάδα 5 (παρότι επιβάλλεται από τη δεοντολογία) είναι ένα περαιτέρω πρόβλημα, τόσο για τον ίδιο τον θεράποντα, όσο και για τον ασθενή και τους οικείους του, που δυσκολεύονται στην κατανόηση και την αποδοχή ή μη μιας προτάσεως θεραπείας. Είναι επίσης συχνό φαινόμενο να υπάρχουν περισσότερες γνώμες, με την έννοια ότι συχνά έχει γνώμη (και μάλιστα βαρύνουσα) και το οικογενειακό και φιλικό περιβάλλον που, στην αγωνία του (ή στην αμφισβήτηση της νομοτέλειας του τέλους), προσεγγίζει διαφόρους επιστήμονες υγείας, ειδικούς και μη, τους «ενημερώνει» (συνήθως αποσπασματικά) και λαμβάνει ανεύθυνες γνώμες που στην συνέχεια περιφέρει ως θέσφατα στα οικογενειακά «συμβούλια». Αυτή η αμφισβήτηση προκαλεί εκνευρισμό αλλά και ανασφάλεια στον ιατρό, που αντιμετωπίζει αφελείς ερωτήσεις, αστήρικτες αντιρρήσεις αλλά και θέματα ιατρικής ευθύνης, με αποτέλεσμα την πιθανή άσκηση «αμυντικής ιατρικής» που ίσως τελικώς αποβεί επιζήμια δια τον ασθενή. 6

7 ΤΕΥΧΟΣ 18 ΙΟΥΝΙΟΣ 2013 Στο θέμα της ιστρικής ευθύνης θα πρέπει να παρατηρηθεί ότι η ίδια η ιατρική πράξη χαρακτηρίζεται ως «πρόκληση» για το σύγχρονο δίκαιο, αφού προηγείται των νομικών διευθετήσεων που εκ των υστέρων καλύπτουν τα κενά: αυτό αφορά για παράδειγμα τόσο τον καθορισμό της ενάρξεως της ζωής, όσο και τον τερματισμό της 6. Για το θέμα που εδώ μας απασχολεί, σημαντικό πεδίο αντιθέσεων από ιατρική, νομική, ηθική και θεολογική σκοπιά αποτελεί το πρόβλημα της ευθανασίας, όπου συνήθως συγχέονται τα όρια μεταξύ της φροντίδας ασθενών τελικού σταδίου και της μηχανικής παρατάσεως της ζωής τους. Οι διατάξεις για την πλήρη προστασία της ζωής συγκρούονται με την συνταγματικά κατοχυρωμένη αυτοδιάθεση του ατόμου και την ελευθερία της προσωπικότητός του, ενώ η τεκμηριωμένη ιατρική κρίση, απόφαση και πρόταση δυνατόν να έρχεται σε αντίθεση τόσο με την ελευθερία που έχει ο ασθενής να επιλέξει ο ίδιος το είδος της θεραπείας του 7, όσο και το δικαίωμά του στον αξιοπρεπή θάνατο. 1. Η ανάπτυξη και τήρηση χειρουργικων αρχών Η θέση της χειρουργικής στην αντιμετώπιση των ασθενών τελικού σταδίου-τελικής φροντίδος, συνήθως είναι καθαρά υποστηρικτική. Η τοποθέτηση γραμμών για παρεντερική χορήγηση υγρών, η περιποίηση τυχόν κατακλίσεων, η τοποθέτηση ρινογαστρικού σωλήνος σιτίσεως ή, εναλλακτικά, η κατασκευή γαστροστομίας και νηστιδοστομίας, είναι οι πλέον συνήθεις παρεμβάσεις. Επίσης, σε πρόοδο της νόσου ίσως χρειασθεί να γίνει ειλεοστομία ή κολοστομία. Τυχόν επανεπέμβαση σε υποτροπή της νόσου ή επιπλοκές χρήζει προσεκτικής εκτιμήσεως, με βάση τις αρχές που προανεφέρθησαν, διότι ο κίνδυνος να βρεθεί κανείς προ εκπλήξεων κατά την επέμβαση είναι σημαντικός. Εάν αυτό συμβεί, ο χειρουργός ίσως έλθει στην δυσάρεστη θέση να πάρει σημαντικές αποφάσεις, συνήθως μόνος, ιδίως όταν λόγω της εκτάσεως της νόσου (που μπορεί να είναι πέραν της αναμενομένης, λόγω επιπλοκών ή άλλων διεγχειρητικών συνθηκών) εμφανίζονται μπροστά του πολλαπλές θεραπευτικές επιλογές. Είναι δυστυχώς συχνό να παρασύρεται κανείς σε μεγάλες επεμβάσεις, που θέτουν σε κίνδυνο την ζωή του ασθενούς, ή να επιδιώκει να εκτάμει σε μεγάλη έκταση έναν όγκο, αδιαφορώντας για τον ογκολογικό χαρακτήρα της επεμβάσεως. Η μη ομαδική εργασία που, όπως προανεφέρθη, είναι συνήθης κατάσταση, καθώς και η κακή προεγχειρητική εκτίμηση, η υπερεκτίμηση των δυνατοτήτων του χειρουργού, ο ιατρικός εγωϊσμός, αλλά (από την άλλη πλευρά) ο φόβος και η ανεπαρκής εμπειρία, μπορεί να είναι καταστρεπτικές για την έκβαση της επεμβάσεως και την υγεία (ακόμη και την ζωή) του ασθενούς, ενός ασθενούς υπενθυμίζεται- τελικού σταδίου. Είναι προφανώς ιδιαίτερα δυσχερές να αναφερθεί κανείς σε όλες τις εξειδικευμένες διλημματικές καταστάσεις που είναι δυνατόν να αντιμετωπίσει ένας χειρουργός στην καθημέρα πράξη, στα πλαίσια ενός γενικού κειμένου. Αυτό όμως που πρέπει να σημειωθεί είναι η ανάγκη αναπτύξεως και τηρήσεως μιας σειράς χειρουργικών αρχών για την αντιμετώπιση των επιπλοκών των ασθενών τελικού σταδίου, οι οποίες κατά την άποψη του γράφοντος πρέπει να περιλαμβάνουν: Την απόλυτη γνώση της καταστάσεως του ασθενούς. Την διαβούλευση με σειρά ειδικών, για την διαμόρφωση γνώμης. Την ανάπτυξη εναλλακτικών θεραπευτικών προτάσεων, όπου είναι δυνατόν. Την μη επιβολή γνώμης, αλλά την λεπτομερή παρουσίαση των εναλλακτικών προτάσεων στον ασθενή και το περιβάλλον του. Την ενημέρωση όλων με απλούς αλλά όχι απλοϊκούς όρους. Την απάντηση αποριών, με ευγένεια, υπομονή και κατανόηση. Την αναμονή τυχόν αμφισβητήσεων και την αντιμετώπισή τους με ευγένεια και επιχειρήματα, χωρίς έπαρση και εγωισμό. Την κατανόηση των αναγκών του ασθενούς και της οικογενείας του. Την προστασία όλων από την ψυχική επιβάρυνση του βάρους της αποφάσεως, με έκφραση τεκμηριωμένης αλλά όχι δεσμευτικής γνώμης, εάν επιτακτικά ζητείται. Την προσεκτική επιλογή του ή των συγγενών που θα δώσουν την συγκατάθεσή τους, σε περίπτωση που ο ασθενής είναι ανίκανος προς τούτο. Την αποδοχή συμβουλίου ειδικών και την συμμετοχή σε αυτό. Την αποχή από θεραπευτικές πράξεις για τις οποίες δεν συμφωνεί, χωρίς να δημιουργηθεί θέμα αξιοπιστίας των υπολοίπων ή διλήμματα για τους οικείους. 7

8 ΠΕΡΙΟΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΠΟΝΟΥ ΚΑΙ ΠΑΡΗΓΟΡΙΚΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ Την ανάπτυξη στρατηγικής-σχεδιασμού επεμβάσεως προεγχειρητικώς, με βάση τα προλεχθέντα. Την διενέργεια της επεμβάσεως με την βοήθεια εμπείρου βοηθού και σε σωστές συνθήκες. Την υπηρέτηση της αρχής «το ελάχιστο-το καλύτερο», βασισμένης στην Ιπποκράτειο αρχή «ἀσκέειν, περὶ τὰ νουσήματα, δύο, ὠφελέειν, ἢ μὴ βλάπτειν» Συμπεράσματα Δεν υπάρχουν έτοιμες συνταγές ούτε «πεπατημένη» στο δύσκολο πεδίο της αντιμετωπίσεως των ασθενών τελικού σταδίου, ιδίως σε τυχόν επιπλοκές της νόσου που θέτουν την ζωή τους σε άμεσο κίνδυνο. Υπάρχουν βεβαίως αρχές, αξίες, γνώση, κατανόηση, ανθρωπισμός και δεοντολογία, ενώ ταυτόχρονα η έπαρση, ο ιατρικός εγωϊσμός, ο φόβος, οι νομικές αλλά και τυχόν οικονομικές, επαγγελματικές και κοινωνικές παράμετροι δεν μπορούν και δεν πρέπει να έχουν θέση στην χάραξη και υλοποίηση της θεραπευτικής στρατηγικής. Τα όρια της χειρουργικής στην παρηγορική φροντίδα, όρια εξειδικευμένα και προσωποποιημένα που ουσιαστικά θέτει κανείς μόνος, πρέπει (παραφράζοντας την γνωστή ρήση) να φθάνουν εκεί που αρχίζουν η αξιοπρέπεια, τα δικαιώματα, η πραγματική ωφέλεια και οι επιθυμίες του ασθενούς τελικού σταδίου. Βιβλιογραφικά βοηθήματα 1. Allmark, P.: Death with dignity, Journal of Medical Ethics 2002, 28: Βασιλείου Αικ.Χ.: Βιοηθικά ζητήματα σε σχέση με τις υπηρεσίες φροντίδας υγείας σε ασθενείς τελικού σταδίου, Μεταπτυχιακή εργασία ειδίκευσης, 2009, προσβάσιμο στο 3. Carlson RV, Boyd KM, Webb DJ.: The revision of the declaration of Helsinki: Past, present and future, Br J Clin Pharmacol. 2004; 56: Drickamer Μ.Α., Lee Μ.Α., Ganzini L.: Practical Issues in Physician-Assisted Suicide, Annals of Internal Medicine 1997, 126: Keown, J.: Dehydration and human rights, Cambridge law Journal 2001, 60 (1): απόσυρση της υποστηρικτικής της ζωής αγωγής, Αρχεία Ελληνικής ιατρικής 2010, 27: Krouse RS, Easson AM, Angelos P,: Ethical Considerations and Barriers to Research in Surgical Palliative Care, J Am Coll Surg 2003; 196: Mohanti B.K.: Ethics is Palliative care, Indian J Palliat Care 2009; 15(2): Παναγιωτάκη-Δαυίδ Κ.: Ποιότητα ζωής σε ασθενείς τελικού σταδίου. Ηθικά διλήμματα στον πόνο και την παρηγορητική ιατρική. Προσβάσιμο στο =article&id=125%3a-dr-&catid=48%3a &itemid=145&lang=el 10. Peel M.: Human rights and medical ethics, J Soc Med. 2005; 98: Πέτσης Σ.Γ.: Ιπποκρατικό μοντέλο ή ενήμερη συγκατάθεση; Τα όρια της ιατρικής ευθύνης, Μεταπτυχιακή εργασία ειδίκευσης, 2007, προσβάσιμο στο Συστάσεις της Επιτροπής των Υπουργών προς τα κράτη-μέλη της ΕΕ για την οργάνωση της Παρηγορητικής Αγωγής 2003, (Υιοθετήθηκαν από την Επιτροπή των Υπουργών στις 12 Νοεμβρίου 2003 στην 860η συνέλευση των Αντιπροσώπων των Υπουργών), προσβάσιμο στο fileticket=aun1olumhh4% 3D&tabid= Supulveda C, Martin A, Yoshiba T, Ullrisch A.: Palliative Care: World Health Organisation s global perspectinve. Pain Symptom Manage 2002; 24: Williams, A.: Health Professionals have an ethical duty, Journal of Medical Ethics 2000, 26: Winter, S. M.: Terminal nutrition: Framing the debate for the withdrawal of nutritional support to terminally mill patients, The American Journal of Medicine 2000, 109 (9): World Health Organization Cancer Pain relief and Palliative care, Report of a WHO Expert Committee, Geneva 1990 World Health Organization. National Cancer Control Programmes, Policies and managerial quidelines, Χατζητόλιος Α.: Δεοντολογικά, ηθικά και νομικά ζητήματα στην ιατρική πράξη, Iατρικό Bήμα, Νοε-Δεκ-Ιαν 2007, Κρανιδιώτης Γ., Γεροβασίλης Β., Τασούλης Α., Νανάς Σ.: Προτελεύτια διλήμματα στη μονάδα εντατικής θεραπείας: Μη κλιμάκωση και 8

9 ΤΕΥΧΟΣ 18 ΙΟΥΝΙΟΣ 2013 Δραστηριότητες της ΠΑΡΗ.ΣΥ.Α Η ΠΑΡΗ.ΣΥ.Α. συνεχίζει να ανταποκρίνεται, να συμμετέχει, να οργανώνει και να διαδίδει ό,τι καινοτόμο στο χώρο της Παρηγορικής Φροντίδας. Η νέα χρονιά (2013) ξεκίνησε με την κοπή της πίτας σε συνδυασμό με παρακολούθηση της θεατρικής παράστασης «Συνέντευξη» στο θέατρο «Αθηνών», την Πέμπτη 14 Φεβρουαρίου Ακολούθησαν δύο εκπαιδευτικές ημερίδες για γιατρούς άλλων ειδικοτήτων στην Αθήνα, με θέμα την «Διαχείριση Ογκολογικού Ασθενούς με Πόνο» και την «Διαχείριση του Νευροπαθητικού Πόνου» αντίστοιχα, καθώς και το «2ο Σεμινάριο Παρηγορικής Φροντίδας για Νοσηλευτές και Γιατρούς», (Σάββατο 16 & Κυριακή 17 Φεβρουαρίου, Αθήνα). Η επιτυχία του 2ου Σεμιναρίου επιβάλλει την επανάληψή του τον Νοέμβριο έτσι ώστε, ένας μεγαλύτερος αριθμός νοσηλευτών να έλθει σε επαφή με την φιλοσοφία της Παρηγορικής Φροντίδας. Με πρωτοβουλία της ΠΑΡΗ.ΣΥ.Α. ξεκίνησε η διαδικασία σύνταξης Κατευθυντήριων Οδηγιών για τη φαρμακευτική αντιμετώπιση του νευροπαθητικού πόνου. Ήδη τον Απρίλιο πραγματοποιήθηκε η πρώτη συνάντηση ειδικών και ακολουθεί η δεύτερη τον Ιούλιο. Οι κατευθυντήριες οδηγίες θα ανακοινωθούν τον Σεπτέμβριο στο Διεθνές Συνέδριο του Παγκόσμιου Ινστιτούτου Πόνου (WIP) «Algos 2013», που θα πραγματοποιηθεί στην Κω (26 29 Σεπτεμβρίου 2013). Το συνέδριο αποτελεί κορυφαίο γεγονός και συνδιοργανώνεται με την ΠΑΡΗ.ΣΥ.Α. Τέλος, η εταιρεία μας ακολουθώντας το σφυγμό της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Παρηγορικής Φροντίδας (ΕΑPC) ανέλαβε την επίσημη μετάφραση του «Καταστατικού Χάρτη της Πράγας», ο οποίος αποτελεί μια έκκληση προς όλες τις κυβερνήσεις να συμπεριλάβουν την Παρηγορική Φροντίδα στα προγράμματα και στις πολιτικές υγείας των χωρών τους. Eυνομία Αλεξοπούλου Βραχνού 9

10 ΠΕΡΙΟΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΠΟΝΟΥ ΚΑΙ ΠΑΡΗΓΟΡΙΚΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ Eκδηλώσεις ΠΑΡΗ.ΣΥ.Α Κοπή πίτας της ΠΑΡΗ.ΣΥ.Α. σε συνδυασμό με παρακολούθηση της θεατρικής παράστασης «Συνέντευξη» στο θέατρο «Αθηνών», (Πέμπτη 14 Φεβρουαρίου 2013) Ημερίδα με θέμα «Διαχείριση Ογκολογικού Ασθενούς με Πόνο», σε συνεργασία με την «Ελληνική Εταιρεία Δεικτών Καρκίνου και Στοχευμένης Θεραπείας», (Αθήνα, Κυριακή 10 Φεβρουαρίου 2013) «2ο Σεμινάριο Παρηγορικής Φροντίδας για Νοσηλευτές και Γιατρούς», (Aθήνα, Σάββατο 16 & Κυριακή 17 Φεβρουαρίου) 1η Συνάντηση Ειδικών για τη σύνταξη Κατευθυντήριων Οδηγιών για την φαρμακευτική αντιμετώπιση του Νευροπαθητικού Πόνου (Aθήνα, 11 Απριλίου 2013 Ξενοδοχείο Χίλτον) Επιστημονικό Σεμινάριο «Νευροπαθητικός Πόνος, διαχείριση & αντιμετώπιση», σε γιατρούς άλλων ειδικοτήτων (Σούνιο, Μαϊου 2013) 2η Συνάντηση Ειδικών για τη σύνταξη Κατευθυντήριων Οδηγιών για την φαρμακευτική αντιμετώπιση του Νευροπαθητικού Πόνου (Aθήνα, 4 Ιουλίου 2013 Ξενοδοχείο Χίλτον) Ελληνικά και Διεθνή Συνέδρια 2013 Διεθνές Συνέδριο του Παγκόσμιου Ινστιτούτου Πόνου «Algos 2013», υπό την αιγίδα της ΠΑΡΗ.ΣΥ.Α και με τη συμμετοχή ξένων ομιλητών (Κως, Σεπτεμβρίου 2013). World Pain Sumpsium 2013 (Kαλκούτα, Νοεμβρίου 2013) 8th biennial EFIC Congress Pain in Europe VIII, (Φλωρεντία, 9 12 Οκτωβρίου 2013) 32nd Annual ESRA Congress 2013, (Γλασκώβη, 4-7 Σεπτεμβρίου 2013) 13th World Congress of the European Association for Palliative Care (EAPC), (Πράγα, 30 Μαϊου 2 Ιουνίου 2013)

ANAKOYΦΙΣΤΙKΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑ- ΕΝΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ

ANAKOYΦΙΣΤΙKΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑ- ΕΝΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ANAKOYΦΙΣΤΙKΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑ- ΕΝΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ Διακήρυξη της Πράγας: Προτρέποντας τις Κυβερνήσεις για την ανακούφιση του «υποφέρειν» και την αναγνώριση της Ανακουφιστικής Φροντίδας ως ανθρώπινο δικαίωμα

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΥΧΟΣ 18 Το έντυπο αυτό διανέμεται δωρεάν ΙΟΥΝΙΟΣ 2013. Παρηγορική Φροντίδα

ΤΕΥΧΟΣ 18 Το έντυπο αυτό διανέμεται δωρεάν ΙΟΥΝΙΟΣ 2013. Παρηγορική Φροντίδα ΤΕΥΧΟΣ 18 Το έντυπο αυτό διανέμεται δωρεάν ΙΟΥΝΙΟΣ 2013 ΠΑΡΗ.ΣΥ.Α Ελληνικό Τμήμα EAPC Μέλος της ECEPT Παρηγορική Φροντίδα ΠΕΡΙΟΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΠΟΝΟΥ ΚΑΙ ΠΑΡΗΓΟΡΙΚΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

Σάββατο 15 και Κυριακή 16 Φεβρουαρίου 2014

Σάββατο 15 και Κυριακή 16 Φεβρουαρίου 2014 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΙΑ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΠΌΝΟΥ ΚΑΙ ΠΑΡΗΓΟΡΙΚΗΣ ΦΡΟΝΤΙ ΑΣ (ΠΑΡΗ.ΣΥ.Α.) 3o ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΠΑΡΗΓΟΡΙΚΗΣ ΦΡΟΝΤΙ ΑΣ ΓΙΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΕΣ ΚΑΙ ΓΙΑΤΡΟΥΣ Σάββατο 15 και Κυριακή 16 Φεβρουαρίου 2014 Mικρό Αµφιθέατρο

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΕΞΟΔΟΥ ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΣΤΙΣ ΜΟΝΑΔΕΣ ΕΝΤΑΤΙΚΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΕΝΗΛΙΚΩΝ

ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΕΞΟΔΟΥ ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΣΤΙΣ ΜΟΝΑΔΕΣ ΕΝΤΑΤΙΚΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΕΝΗΛΙΚΩΝ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΕΞΟΔΟΥ ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΣΤΙΣ ΜΟΝΑΔΕΣ ΕΝΤΑΤΙΚΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΕΝΗΛΙΚΩΝ Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να γίνει εξ αρχής σαφής διάκριση ανάμεσα στην αναγκαιότητα της μη κατάχρησης

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΒΛΙΑΡΙΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ

ΒΙΒΛΙΑΡΙΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΒΙΒΛΙΑΡΙΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ Εισαγωγή Η προστασία των δικαιωμάτων των ασθενών αποτελεί ουσιαστικό παράγοντα διασφάλισης του επιπέδου φροντίδας για την υγεία των πολιτών. Τα ανθρώπινα δικαιώματα στον τομέα

Διαβάστε περισσότερα

Παρηγορική Ανακουφιστική θεραπεία-η πλευρά των ασθενών

Παρηγορική Ανακουφιστική θεραπεία-η πλευρά των ασθενών Παρηγορική Ανακουφιστική θεραπεία-η πλευρά των ασθενών Ελληνική Ομοσπονδία Καρκίνου Η Ελληνική Ομοσπονδία Καρκίνου, αποτελεί την ενιαία φωνή των 32 μελών της και το νέο πρόσωπο των Οργανώσεων Ασθενών με

Διαβάστε περισσότερα

Τι είναι Hospice; Βασικές Αρχές Λειτουργίας

Τι είναι Hospice; Βασικές Αρχές Λειτουργίας 6 η Ημερίδα Γνωριμίας με την Παρηγορητική Φροντίδα Σάββατο 8 Δεκεμβρίου 2007 Τι είναι Hospice; Βασικές Αρχές Λειτουργίας Ασπασία Οικονόμου Αναισθησιολόγος Ποιότητα Φροντίδας Hospes Hospitalis Hopsitium

Διαβάστε περισσότερα

Αρχές Βιοηθικής. Ασημακόπουλος Κωνσταντίνος Αν. Καθηγητής Ψυχιατρικής

Αρχές Βιοηθικής. Ασημακόπουλος Κωνσταντίνος Αν. Καθηγητής Ψυχιατρικής Αρχές Βιοηθικής Ασημακόπουλος Κωνσταντίνος Αν. Καθηγητής Ψυχιατρικής Ηθική Tο σύνολο των θεσμοθετημένων κανόνων μιας κοινωνίας που καθορίζουν τη συμπεριφορά των ατόμων με βάση το κοινωνικά αποδεκτό, το

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΥΧΟΣ 19 Το έντυπο αυτό διανέμεται δωρεάν ΜΑΡΤΙΟΣ Παρηγορική Φροντίδα

ΤΕΥΧΟΣ 19 Το έντυπο αυτό διανέμεται δωρεάν ΜΑΡΤΙΟΣ Παρηγορική Φροντίδα ΤΕΥΧΟΣ 19 Το έντυπο αυτό διανέμεται δωρεάν ΜΑΡΤΙΟΣ 2014 ΠΑΡΗ.ΣΥ.Α Ελληνικό Τμήμα EAPC Μέλος της ECEPT Παρηγορική Φροντίδα ΠΕΡΙΟΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΠΟΝΟΥ ΚΑΙ ΠΑΡΗΓΟΡΙΚΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

Ο ογκολογικός ασθενής και η «συμμόρφωση» στις οδηγίες ιατρών διαφορετικών ειδικοτήτων

Ο ογκολογικός ασθενής και η «συμμόρφωση» στις οδηγίες ιατρών διαφορετικών ειδικοτήτων Ο ογκολογικός ασθενής και η «συμμόρφωση» στις οδηγίες ιατρών διαφορετικών ειδικοτήτων Αλεβιζόπουλος Νεκτάριος Παθολόγος - Ογκολόγος ΓΝΑ «ο Ευαγγελισμός» ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΥΓΕΙΑΣ Η νεοπλασματική νόσος Συμπτώματα,

Διαβάστε περισσότερα

Καθολικές Υπηρεσίες Παρηγορητικής Φροντίδας. Πληροφορίες για όσους ενδέχεται να χρειαστούν παρηγορητική φροντίδα και τους φροντιστές τους

Καθολικές Υπηρεσίες Παρηγορητικής Φροντίδας. Πληροφορίες για όσους ενδέχεται να χρειαστούν παρηγορητική φροντίδα και τους φροντιστές τους Καθολικές Υπηρεσίες Παρηγορητικής Φροντίδας Πληροφορίες για όσους ενδέχεται να χρειαστούν παρηγορητική φροντίδα και τους φροντιστές τους Τι είναι η Παρηγορητική Φροντίδα; Παρηγορητική ή ανακουφιστική φροντίδα

Διαβάστε περισσότερα

Πρόγραμμα εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης. E - learning. Εξατομικευμένη Ιατρική Για Ογκολόγους. Οδηγός Σπουδών

Πρόγραμμα εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης. E - learning. Εξατομικευμένη Ιατρική Για Ογκολόγους. Οδηγός Σπουδών Πρόγραμμα εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης E - Learning Εξατομικευμένη Ιατρική Για Ογκολόγους E - learning Οδηγός Σπουδών Το πρόγραμμα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης ( e-learning ) του Πανεπιστημίου Πειραιά του Τμήματος

Διαβάστε περισσότερα

Πέτρος Στραβοπόδης MD,FESC Διευθυντής Καρδιολογικής Κλινικής Γενικού Νοσοκοµείου Ζακύνθου Ιωάννινα 26-2-2015. Δήλωση Ενδιαφέροντος :Καµία

Πέτρος Στραβοπόδης MD,FESC Διευθυντής Καρδιολογικής Κλινικής Γενικού Νοσοκοµείου Ζακύνθου Ιωάννινα 26-2-2015. Δήλωση Ενδιαφέροντος :Καµία Πέτρος Στραβοπόδης MD,FESC Διευθυντής Καρδιολογικής Κλινικής Γενικού Νοσοκοµείου Ζακύνθου Ιωάννινα 26-2-2015 Δήλωση Ενδιαφέροντος :Καµία Παρηγορητική Θεραπεία :Ορισμός σύμφωνα με W.H.O. Η προχωρηµένου

Διαβάστε περισσότερα

Π Ε Ρ Ι Ο Δ Ο Σ : 23 Νοεμβρίου Φεβρουαρίου 2011

Π Ε Ρ Ι Ο Δ Ο Σ : 23 Νοεμβρίου Φεβρουαρίου 2011 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΝΤΙΚΑΡΚΙΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΟΓΚΟΛΟΓΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΤΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ ΜΕΤΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ & ΨΥΧΟKOINΩΝΙΚΗΣ ΟΓΚΟΛΟΓΙΑΣ Π Ε Ρ Ι Ο Δ Ο

Διαβάστε περισσότερα

Ανακοπή σε ογκολογικό τµήµα Ηθικά & Νοµικά ζητήµατα

Ανακοπή σε ογκολογικό τµήµα Ηθικά & Νοµικά ζητήµατα Ανακοπή σε ογκολογικό τµήµα Ηθικά & Νοµικά ζητήµατα Αικατερίνη Π. Ρουµπή MD, MSc, PhD(c) Υπεύθυνη Καρδιολογικού Ιατρείου Ογκολογικής Μονάδας Γ Πανεπιστηµιακής Καρδιολογικής κλινικής ΕΚΠΑ ΓΝΝΘ «Η ΣΩΤΗΡΙΑ»

Διαβάστε περισσότερα

Κελεπούρης Ζήσης Γενικός ιατρός Επιμελητής Β ΚΥΚ

Κελεπούρης Ζήσης Γενικός ιατρός Επιμελητής Β ΚΥΚ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟ. ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΌΤΗΤΑ Κελεπούρης Ζήσης Γενικός ιατρός Επιμελητής Β ΚΥΚ Ένα από τα δύσκολα καθήκοντα του γιατρού είναι και η αναγγελία δυσάρεστων ειδήσεων

Διαβάστε περισσότερα

Ψυχολογία ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια στο Γενικό Νοσοκομείο

Ψυχολογία ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια στο Γενικό Νοσοκομείο Ψυχολογία ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια στο Γενικό Νοσοκομείο ΤΖΙΝΕΒΗ ΜΥΡΤΩ - ΧΑΤΖΗΣΤΕΦΑΝΟΥ ΦΑΝΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΕΣ Τ.Ε. Β & Γ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Η καρδιακή ανεπάρκεια

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΚΟΠΗ ΚΑΠΝΙΣΜΑΤΟΣ

ΔΙΑΚΟΠΗ ΚΑΠΝΙΣΜΑΤΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Εκπαιδευτικό Σεμινάριο για την Oργάνωση Iατρείων Διακοπής Καπνίσματος ΔΙΑΚΟΠΗ ΚΑΠΝΙΣΜΑΤΟΣ www.denkapnizo.org ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ 22-23 Ιουνίου 2018 ΑΜΦΙΘΕΑΤΡΟ Γ.Ν.Ν.Θ. ΑΘΗΝΩΝ Η ΣΩΤΗΡΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΑΝΘΕΚΤΙΚΗ ΝΟΣΟ ΚΑΙ Ι ΙΑΙΤΕΡΑ ΣΤΟ ΤΕΛΙΚΟ. Ο ρόλος της Κοινωνικής Υπηρεσίας

ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΑΝΘΕΚΤΙΚΗ ΝΟΣΟ ΚΑΙ Ι ΙΑΙΤΕΡΑ ΣΤΟ ΤΕΛΙΚΟ. Ο ρόλος της Κοινωνικής Υπηρεσίας ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΑΝΘΕΚΤΙΚΗ ΝΟΣΟ ΚΑΙ Ι ΙΑΙΤΕΡΑ ΣΤΟ ΤΕΛΙΚΟ ΣΤΑ ΙΟ. Ο ρόλος της Κοινωνικής Υπηρεσίας Ιωάννα Νικολαϊδου Κλινική Κοινωνική Λειτουργός Γ.Ν.Α «Ο ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ» Εισαγωγή Το τελικό στάδιο στην ασθένεια

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΗ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΜΕ ΧΑΠ ΣΤΟ

ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΗ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΜΕ ΧΑΠ ΣΤΟ ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΗ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΜΕ ΧΑΠ ΣΤΟ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟ ΠΛΑΝΟ: Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗ Λαζάρου Βασιλική Επιμελήτρια Β Πνευμονολογικού Τμήματος ΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΩΝ ΜΕ ΤΙΣ ΠΑΡΑΚΑΤΩ ΧΟΡΗΓΟΥΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ: AMGEN,

Διαβάστε περισσότερα

Ακούει την καρδιά σας!

Ακούει την καρδιά σας! Ακούει την καρδιά σας! Καρδιοαναπνευστική αποκατάσταση ΕΞΑΤΟΜΙΚΕΥΜΕΝΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΟΛΙΣΤΙΚΗΣ ΑΠΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΖΩΗΣ Όταν η καρδιά φέρνει τα πάνω κάτω Ένα οξύ καρδιολογικό πρόβλημα ή ένα χειρουργείο

Διαβάστε περισσότερα

Παρηγορητικές χειρουργικές επεμβάσεις: Η συμβολή τους στην ποιότητα ζωής ασθενών με καρκίνο ΒΗΣΣΑΡΙΩΝ ΜΠΑΚΑΛΗΣ ΠΕ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗΣ MSC ΙΑΣΩ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ

Παρηγορητικές χειρουργικές επεμβάσεις: Η συμβολή τους στην ποιότητα ζωής ασθενών με καρκίνο ΒΗΣΣΑΡΙΩΝ ΜΠΑΚΑΛΗΣ ΠΕ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗΣ MSC ΙΑΣΩ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Παρηγορητικές χειρουργικές επεμβάσεις: Η συμβολή τους στην ποιότητα ζωής ασθενών με καρκίνο ΒΗΣΣΑΡΙΩΝ ΜΠΑΚΑΛΗΣ ΠΕ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗΣ MSC ΙΑΣΩ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Τι είναι παρηγορητική φροντίδα Σύμφωνα με τον ορισμό του

Διαβάστε περισσότερα

Το φαρμακείο στην εποχή του internet. Παπαδόπουλος Γιάννης Φαρμακοποιός Οικονομολόγος Υγείας

Το φαρμακείο στην εποχή του internet. Παπαδόπουλος Γιάννης Φαρμακοποιός Οικονομολόγος Υγείας Το φαρμακείο στην εποχή του internet Παπαδόπουλος Γιάννης Φαρμακοποιός Οικονομολόγος Υγείας Χαρακτηριστικά της εποχής μας Χαρακτηριστικά της εποχής μας είναι: η ραγδαία ανάπτυξη της τεχνολογίας η ευρεία

Διαβάστε περισσότερα

Ενδυνάμωση & Συνηγορία των ατόμων που πάσχουν από Άνοια και των φροντιστών τους.

Ενδυνάμωση & Συνηγορία των ατόμων που πάσχουν από Άνοια και των φροντιστών τους. Ενδυνάμωση & Συνηγορία των ατόμων που πάσχουν από Άνοια και των φροντιστών τους. Ελένη Μαργιώτη Κλινική Νευροψυχολόγος, M.Sc., PhDs Εταιρεία Νόσου Alzheimer και Συναφών Διαταραχών Αθηνών 10th Panhellenic

Διαβάστε περισσότερα

8 Φεβρουαρίου 2014. Σακχαρώδης Διαβήτης. Από τη θεωρία στην καθημερινή πρακτική ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ. Ξενοδοχείο «Elisso», Ξάνθη

8 Φεβρουαρίου 2014. Σακχαρώδης Διαβήτης. Από τη θεωρία στην καθημερινή πρακτική ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ. Ξενοδοχείο «Elisso», Ξάνθη Εκπαιδευτικό Σεμινάριο της Ελληνικής Διαβητολογικής Εταιρείας Σε συνεργασία με τους Ιατρικούς Συλλόγους Ξάνθης και Καβάλας Σακχαρώδης Διαβήτης. Από τη θεωρία στην καθημερινή πρακτική ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ

Διαβάστε περισσότερα

Είστε ασθενής; Έχετε ΚΑΙ δικαιώματα ΓΝΩΡΙΣΤΕ ΤΑ..

Είστε ασθενής; Έχετε ΚΑΙ δικαιώματα ΓΝΩΡΙΣΤΕ ΤΑ.. ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟ ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ Κοινωνική Υπηρεσία ΠΑΓΝΗ Είστε ασθενής; Έχετε ΚΑΙ δικαιώματα ΓΝΩΡΙΣΤΕ ΤΑ....από τη νομοθεσία στην πράξη ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2003 Σαν μια ήσυχη θάλασσα σε τοπίο γαλήνης

Διαβάστε περισσότερα

Φροντίδα ασθενούς με άνοια Θέλω ή Πρέπει ;

Φροντίδα ασθενούς με άνοια Θέλω ή Πρέπει ; Φροντίδα ασθενούς με άνοια Θέλω ή Πρέπει ; Μαρίνα Ελευθερίου Ψυχολόγος ΑΠΘ MSc Γνωστικής Ψυχολογίας Ψυχοθεραπεύτρια Γνωστική Συμπεριφορική Ευδοκία Νικολαΐδου Ψυχολόγος ΑΠΘ MSc Διοίκηση Μονάδων Υγείας Ειδίκευση

Διαβάστε περισσότερα

Αρμοδιότητες διεπιστημονικής ομάδας Χρόνιας Αποφρακτικής Πνευμονοπάθειας

Αρμοδιότητες διεπιστημονικής ομάδας Χρόνιας Αποφρακτικής Πνευμονοπάθειας Επαγγελματίες υγείας και υπηρεσίες υγείας Αρμοδιότητες διεπιστημονικής ομάδας Χρόνιας Αποφρακτικής Πνευμονοπάθειας Σύσταση 40: Συστήνεται να γίνεται εκτίμηση των αναγκών του ασθενή, συμβουλευτική σε προγράμματα

Διαβάστε περισσότερα

Γεωργία Ζαβράκα, MSc. Ψυχολόγος Ψυχοδυναμική Ψυχοθεραπεύτρια

Γεωργία Ζαβράκα, MSc. Ψυχολόγος Ψυχοδυναμική Ψυχοθεραπεύτρια 5 ο Συμπόσιο Νοσηλευτικής Ογκολογίας "Οι Ψυχολογικές Επιπτώσεις στον Ογκολογικό Ασθενή και ο Πολυδιάστατος Ρόλος της Συμβουλευτικής στην Αντιμετώπισής τους" Γεωργία Ζαβράκα, MSc. Ψυχολόγος Ψυχοδυναμική

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗ ΣΤΗ ΜΕΙΩΣΗ ΤΩΝ ΕΠΑΝΕΙΣΑΓΩΓΩΝ ΣΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗ ΣΤΗ ΜΕΙΩΣΗ ΤΩΝ ΕΠΑΝΕΙΣΑΓΩΓΩΝ ΣΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗ ΣΤΗ ΜΕΙΩΣΗ ΤΩΝ ΕΠΑΝΕΙΣΑΓΩΓΩΝ ΣΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ Η Καρδιακή Ανεπάρκεια(ΚΑ) είναι ένα πολύπλοκο, προοδευτικά εξελισσόμενο σύνδρομο κλινικών, αιμοδυναμικών και νευροορμονικών διαταραχών

Διαβάστε περισσότερα

εργαλείο αξιολόγησης για τη μέτρηση της επιβάρυνσης των μυοσκελετικών παθήσεων πρότυπα περίθαλψης που θα πρέπει να αναμένουν οι πολίτες

εργαλείο αξιολόγησης για τη μέτρηση της επιβάρυνσης των μυοσκελετικών παθήσεων πρότυπα περίθαλψης που θα πρέπει να αναμένουν οι πολίτες Πώς μπορεί να διασφαλιστεί ότι οι άνθρωποι με οστεοαρθρίτιδα και ρευματοειδή αρθρίτιδα λαμβάνουν τη βέλτιστη δυνατή περίθαλψη σε ολόκληρη την Ευρώπη: συστάσεις του EUMUSC.NET Σε συνεργασία με τον EULAR

Διαβάστε περισσότερα

Prolaris : Ο Νέος Εξατομικευμένος Υπολογισμός της Επιθετικότητας του Καρκίνου του Προστάτη

Prolaris : Ο Νέος Εξατομικευμένος Υπολογισμός της Επιθετικότητας του Καρκίνου του Προστάτη Prolaris : Ο Νέος Εξατομικευμένος Υπολογισμός της Επιθετικότητας του Καρκίνου του Προστάτη Τηλεφωνικό Κέντρο 210 69 66 000 Prolaris : Ο Νέος Εξατομικευμένος Υπολογισμός της Επιθετικότητας του Καρκίνου

Διαβάστε περισσότερα

στη νεφρολογία εκπαιδευτικό σεμινάριο ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Ξενοδοχείο: DOMOTEL XENIA VOLOU 4-6 Ιουλίου 2014

στη νεφρολογία εκπαιδευτικό σεμινάριο ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Ξενοδοχείο: DOMOTEL XENIA VOLOU 4-6 Ιουλίου 2014 ΙΑΤΡΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΑΘΗΝΩΝ ΕΤΟΣ ΙΔΡΥΣΕΩΣ 1835 Κύκλος Κλινικών Σεμιναρίων Ειδικοτήτων εκπαιδευτικό σεμινάριο Συνήθη νεφρολογικά προβλήματα: Διαγνωστική προσέγγιση και διαχείριση κλινικών περιπτώσεων Θα χορηγηθούν

Διαβάστε περισσότερα

Ημέρες Υπέρτασης ο Εκπαιδευτικό Σεμινάριο:

Ημέρες Υπέρτασης ο Εκπαιδευτικό Σεμινάριο: Ημέρες Υπέρτασης 2017 6 ο Εκπαιδευτικό Σεμινάριο: Καρδιαγγειακές παθήσεις Διαγνωστική και θεραπευτική προσέγγιση: Ο ρόλος της αρτηριακής υπέρτασης και των συνυπαρχόντων παραγόντων κινδύνου Ξενοδοχείο «ΑΜΑΛΙΑ»

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΠΟΝΟΥ ΚΑΙ ΠΑΡΗΓΟΡΙΚΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΠΟΝΟΥ ΚΑΙ ΠΑΡΗΓΟΡΙΚΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΠΟΝΟΥ ΚΑΙ ΠΑΡΗΓΟΡΙΚΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Dr. ΙΩΑΝΝΗΣ ΣΤΑΥΡΟΥ MD, PhD Αναισθησιολόγος Κέντρο Πόνου & Παρηγορικής Αγωγής, Α Αναισθησιολογική Κλινική, Αρεταίειο Νοσοκομείο, Εθνικό & Καποδιστριακό

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΥΤΕΡΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑ Η ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΟΛΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΦΟΡΑΣ ΣΤΙΣ ΑΞΙΕΣ ΤΗΣ ALMA - ATA: ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΟΜΟΦΩΝΙΑΣ

ΔΕΥΤΕΡΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑ Η ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΟΛΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΦΟΡΑΣ ΣΤΙΣ ΑΞΙΕΣ ΤΗΣ ALMA - ATA: ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΟΜΟΦΩΝΙΑΣ Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Σεπτέμβριος 2018 ΔΕΥΤΕΡΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑ Η ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΟΛΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΦΟΡΑΣ ΣΤΙΣ ΑΞΙΕΣ ΤΗΣ ALMA - ATA: ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΟΜΟΦΩΝΙΑΣ Αθηνά Τατσιώνη Επίκουρη Καθηγήτρια Γενικής Ιατρικής,

Διαβάστε περισσότερα

III ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ

III ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ C 374/2 Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης 4.12.2012 III (Προπαρασκευαστικές πράξεις) ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΓΝΩΜΗ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ της 6ης Νοεμβρίου

Διαβάστε περισσότερα

«Οι προσωπικές ανάγκες των ασθενών» ΓΕΩΡΓΑ ΘΑΛΕΙΑ Πρόεδρος Δωδεκανησιακού Συλλόγου Αυτοάνοσων Νοσημάτων Αρθρίτιδας & Λύκου «ΘΑΛΕΙΑ»

«Οι προσωπικές ανάγκες των ασθενών» ΓΕΩΡΓΑ ΘΑΛΕΙΑ Πρόεδρος Δωδεκανησιακού Συλλόγου Αυτοάνοσων Νοσημάτων Αρθρίτιδας & Λύκου «ΘΑΛΕΙΑ» «Οι προσωπικές ανάγκες των ασθενών» ΓΕΩΡΓΑ ΘΑΛΕΙΑ Πρόεδρος Δωδεκανησιακού Συλλόγου Αυτοάνοσων Νοσημάτων Αρθρίτιδας & Λύκου «ΘΑΛΕΙΑ» «Το δύσκολο δεν είναι να κοιτάζεις τον άλλο στα μάτια, αλλά να κοιτάζουν

Διαβάστε περισσότερα

"Η Ενίσχυση της Κοινωνικής Λειτουργικότητας του Χρόνιου Ασθενή και της Οικογένειάς του μέσα από την Κατ Οίκον Φροντίδα"

Η Ενίσχυση της Κοινωνικής Λειτουργικότητας του Χρόνιου Ασθενή και της Οικογένειάς του μέσα από την Κατ Οίκον Φροντίδα "Η Ενίσχυση της Κοινωνικής Λειτουργικότητας του Χρόνιου Ασθενή και της Οικογένειάς του μέσα από την Κατ Οίκον Φροντίδα" Σύμφωνα με τον Αμερικάνικο Ιατρικό Σύλλογο και το Σύνδεσμο Νοσηλευτών η κατ οίκον

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ. Ινστιτούτο Επιστημονικών Ερευνών του ΠΙΣ: Ενεκρίθη ο Εσωτερικός Κανονισμός Λειτουργίας

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ. Ινστιτούτο Επιστημονικών Ερευνών του ΠΙΣ: Ενεκρίθη ο Εσωτερικός Κανονισμός Λειτουργίας Αθήνα, 8 Ιουνίου 2015 ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ Ινστιτούτο Επιστημονικών Ερευνών του ΠΙΣ: Ενεκρίθη ο Εσωτερικός Κανονισμός Λειτουργίας Ενεκρίθη ο Εσωτερικός Κανονισμός Λειτουργίας του Ινστιτούτου Επιστημονικών Ερευνών

Διαβάστε περισσότερα

6ο Διαβητολογικό. Συνέδριο. 20 έως 22 Νοεμβρίου 2009. Σακχαρώδης Διαβήτης Γνώση βασισμένη στην ένδειξη. Κάνουμε το σωστό; Πάτρα.

6ο Διαβητολογικό. Συνέδριο. 20 έως 22 Νοεμβρίου 2009. Σακχαρώδης Διαβήτης Γνώση βασισμένη στην ένδειξη. Κάνουμε το σωστό; Πάτρα. Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Πατρών Πανεπιστημιακή Παθολογική Κλινική Διαβητολογικό Κέντρο 6ο Διαβητολογικό Συνέδριο Σακχαρώδης Διαβήτης Γνώση βασισμένη στην ένδειξη Κάνουμε το σωστό; Ενα διαχρονικό δίλημμα

Διαβάστε περισσότερα

Παιδιά και νέοι με χρόνια προβλήματα υγείας και ειδικές ανάγκες. Σύγχρονες ιατρικές θεωρήσεις και ελληνική πραγματικότητα.

Παιδιά και νέοι με χρόνια προβλήματα υγείας και ειδικές ανάγκες. Σύγχρονες ιατρικές θεωρήσεις και ελληνική πραγματικότητα. Παιδιά και νέοι με χρόνια προβλήματα υγείας και ειδικές ανάγκες. Σύγχρονες ιατρικές θεωρήσεις και ελληνική πραγματικότητα. Μαρία Φωτουλάκη Επίκουρη καθηγήτρια Παιδιατρικής-Παιδιατρικής Γαστρεντερολογίας

Διαβάστε περισσότερα

Ημέρες Υπέρτασης 2014 1ο Εκπαιδευτικό Σεμινάριο

Ημέρες Υπέρτασης 2014 1ο Εκπαιδευτικό Σεμινάριο Ελληνική Εταιρεία Υπέρτασης Ημέρες Υπέρτασης 2014 1ο Εκπαιδευτικό Σεμινάριο Αρτηριακή Υπέρταση και συνυπάρχοντες παράγοντες κινδύνου με βάση τις κατευθυντήριες οδηγίες της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Υπέρτασης

Διαβάστε περισσότερα

«Ενημερωθείτε για την Υγεία σας, Ζήστε καλύτερα! Άνοια Νευροπαθητικός Πόνος λόγω Σακχαρώδη Διαβήτη Σεξουαλική Ζωή στην Τρίτη Ηλικία - Ακράτεια»

«Ενημερωθείτε για την Υγεία σας, Ζήστε καλύτερα! Άνοια Νευροπαθητικός Πόνος λόγω Σακχαρώδη Διαβήτη Σεξουαλική Ζωή στην Τρίτη Ηλικία - Ακράτεια» Το Εθνικό Διαδημοτικό Δίκτυο Υγιών Πόλεων Προαγωγής Υγείας και οι Δήμος Νεάπολης-Συκεών, στα πλαίσια της συνεργασίας τους για την έγκυρη ενημέρωση των πολιτών σε θέματα Υγείας και Πρόληψης, διοργάνωσαν

Διαβάστε περισσότερα

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΟΥ ΦΑΡΜΑΚΕΙΟΥ ΣΧΕΤΙΚΗ ΜΕ ΤΟ ΘΗΛΑΣΜΟ ΚΑΙ ΤΗ ΒΡΕΦΙΚΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΟΥ ΦΑΡΜΑΚΕΙΟΥ ΣΧΕΤΙΚΗ ΜΕ ΤΟ ΘΗΛΑΣΜΟ ΚΑΙ ΤΗ ΒΡΕΦΙΚΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΟΥ ΦΑΡΜΑΚΕΙΟΥ ΣΧΕΤΙΚΗ ΜΕ ΤΟ ΘΗΛΑΣΜΟ ΚΑΙ ΤΗ ΒΡΕΦΙΚΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ Στα πλαίσια της συμμετοχής του στο Δίκτυο Φαρμακείων Φιλικών προς το Μητρικό Θηλασμό Το φαρμακείο μας αναγνωρίζει ότι: Ο θηλασμός είναι

Διαβάστε περισσότερα

Διατροφικές Διαταραχές. Κεφάλαια 7 8

Διατροφικές Διαταραχές. Κεφάλαια 7 8 Διατροφικές Διαταραχές Κεφάλαια 7 8 7. Πώς να βοηθήσουμε τα άτομα που υποφέρουν από Ψυχογενή Ανορεξία Στόχος η πάσχουσα να τρέφεται κανονικά ώστε να αποκατασταθεί το φυσιολογικό της βάρος. Ο στόχος αυτός

Διαβάστε περισσότερα

Απόσπασμα από το βιβλίο «Πως να ζήσετε 150 χρόνια» του Dr. Δημήτρη Τσουκαλά

Απόσπασμα από το βιβλίο «Πως να ζήσετε 150 χρόνια» του Dr. Δημήτρη Τσουκαλά Απόσπασμα από το βιβλίο «Πως να ζήσετε 150 χρόνια» του Dr. Δημήτρη Τσουκαλά Κεφάλαιο 1 - Το μυστικό της ιατρικής Σε κάθε θέμα ή επιστήμη υπάρχει πάντα ένα δεδομένο που είναι σημαντικότερο σε σύγκριση με

Διαβάστε περισσότερα

4-6 Νοεµβρίου. Ελληνικής Εταιρείας Ελέγχου Λοιµώξεων. Αθήνα. www.eeel.gr. 2015 Royal Olympic. Υπό την αιγίδα

4-6 Νοεµβρίου. Ελληνικής Εταιρείας Ελέγχου Λοιµώξεων. Αθήνα. www.eeel.gr. 2015 Royal Olympic. Υπό την αιγίδα o 8Πανελλήνιο Συνέδριο Ελληνικής Εταιρείας Ελέγχου Λοιµώξεων 4-6 Νοεµβρίου 2015 Royal Olympic Αθήνα www.eeel.gr Θα χορηγηθούν µόρια Συνεχιζόµενης Ιατρικής Εκπαίδευσης από τον Πανελλήνιο Ιατρικό Σύλλογο

Διαβάστε περισσότερα

«ΔΩΡΕΑ ΟΡΓΑΝΩΝ ΣΩΜΑΤΟΣ: ΔΩΡΕΑ ΖΩΗΣ»

«ΔΩΡΕΑ ΟΡΓΑΝΩΝ ΣΩΜΑΤΟΣ: ΔΩΡΕΑ ΖΩΗΣ» «ΔΩΡΕΑ ΟΡΓΑΝΩΝ ΣΩΜΑΤΟΣ: ΔΩΡΕΑ ΖΩΗΣ» Ερευνητική εργασία 2012-13 Από τις μαθήτριες του Β 1: Αλεξοπούλου Ειρήνη Αντωνάτου Ελευθερία Γκορέγια Στέλλα Γλάρου Αθανασία Ζαφειρίου Λία ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η Ιδέα της Δωρεάς

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΗ.ΣΥ.Α. 7ο Σεμινάριο Θεραπείας Πόνου και Παρηγορικής Φροντίδας για Επαγγελματίες Υγείας. Νέος Κύκλος. Σάββατο & Κυριακή, Ιανουαρίου 2018

ΠΑΡΗ.ΣΥ.Α. 7ο Σεμινάριο Θεραπείας Πόνου και Παρηγορικής Φροντίδας για Επαγγελματίες Υγείας. Νέος Κύκλος. Σάββατο & Κυριακή, Ιανουαρίου 2018 ΠΑΡΗ.ΣΥ.Α. 7ο Σεμινάριο Θεραπείας Πόνου και Παρηγορικής Φροντίδας για Επαγγελματίες Υγείας Νέος Κύκλος Σάββατο & Κυριακή, 20 21 Ιανουαρίου 2018 Αρεταίειο Νοσοκομείο Θα χορηγηθούν μόρια (CME CPO credits)

Διαβάστε περισσότερα

Κυρία Υπουργέ Κυρίες και Κύριοι Προσκεκλημένοι Αγαπητοί Συνάδελφοι της Ενεργειακής μας Κοινότητας

Κυρία Υπουργέ Κυρίες και Κύριοι Προσκεκλημένοι Αγαπητοί Συνάδελφοι της Ενεργειακής μας Κοινότητας 1 ΙΕΝΕ ΠΡΟΣΦΩΝΗΣΗ ΜΠΙΡΜΠΙΛΗ Αμφιθέατρο Ευγενιδίου 10 Νοεμβρίου 2009 Κυρία Υπουργέ Κυρίες και Κύριοι Προσκεκλημένοι Αγαπητοί Συνάδελφοι της Ενεργειακής μας Κοινότητας Αποτελεί εξαιρετική τιμή και χαρά για

Διαβάστε περισσότερα

ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΑΣΘΕΝ-Ν ΣΤΗ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΜΟΝΑΔΑ ΚΑΙ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤ-ΠΙΣΗ

ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΑΣΘΕΝ-Ν ΣΤΗ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΜΟΝΑΔΑ ΚΑΙ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤ-ΠΙΣΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΑΣΘΕΝ-Ν ΣΤΗ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΜΟΝΑΔΑ ΚΑΙ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤ-ΠΙΣΗ ΧΑΤΖΗΣΤΕΦΑΝΟΥ ΦΑΝΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ Τ.Ε. Β Γ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Η στεφανιαία µονάδα είναι ένας χώρος

Διαβάστε περισσότερα

Σύγχρονος Νοσηλευτής 20 & 21. Αιματολογικά Νέα ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΔΙΗΜΕΡΙΔΑ. ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2014 Συνεδριακό Κέντρο Ξενοδοχείου Elite ΚΑΛΑΜΑΤΑ ΤΕΛΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

Σύγχρονος Νοσηλευτής 20 & 21. Αιματολογικά Νέα ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΔΙΗΜΕΡΙΔΑ. ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2014 Συνεδριακό Κέντρο Ξενοδοχείου Elite ΚΑΛΑΜΑΤΑ ΤΕΛΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Θα χορηγηθούν Μόρια Συνεχιζόμενης Εκπαίδευσης ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ Γ.Ν. ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ ΝΟΣΗΛΕYΤΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ Γ.Ν. ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ ΑΡΧΕΓΟΝΟ ΚΥΤΤΑΡΟ ΑΙΜΑΤΟΣ ΥΠΟ ΤΗΝ ΑΙΓΙΔΑ ΤΟΥ ΙΑΤΡΙΚΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ ΜΕ

Διαβάστε περισσότερα

ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ ΗΘΙΚΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΑΝΑΚΟΠΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΑΖΩΟΓΟΝΗΣΗ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ ΗΘΙΚΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΑΝΑΚΟΠΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΑΖΩΟΓΟΝΗΣΗ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Θεσσαλονίκη, 18 Φεβρουαρίου 2017 ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ ΗΘΙΚΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΑΝΑΚΟΠΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΑΖΩΟΓΟΝΗΣΗ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ Πέτρος Κ. Τσαντίλας Διδάκτωρ Νομικής Δικηγόρος

Διαβάστε περισσότερα

ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΔΙΑΒΗΤΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ. Πρόεδρος: Αντιπρόεδρος: Φίλιππος Φιλιππίδης. Γεν. Γραμματέας: Μαρίνα Νούτσου

ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΔΙΑΒΗΤΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ. Πρόεδρος: Αντιπρόεδρος: Φίλιππος Φιλιππίδης. Γεν. Γραμματέας: Μαρίνα Νούτσου ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΔΙΑΒΗΤΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ Πρόεδρος: Στυλιανή Ηρακλειανού Αντιπρόεδρος: Φίλιππος Φιλιππίδης Γεν. Γραμματέας: Μαρίνα Νούτσου Ταμίας: Χαρίλαος Δημοσθενόπουλος

Διαβάστε περισσότερα

10371/1/15 REV 1 ΑΣ/μκ 1 DGD 2C

10371/1/15 REV 1 ΑΣ/μκ 1 DGD 2C Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 10 Ιουλίου 2015 (OR. en) 10371/1/15 REV 1 CORDROGUE 54 SAN 220 ΣΗΜΕΙΩΜΑ Αποστολέας: Αποδέκτης: Προεδρία Επιτροπή των Μονίμων Αντιπροσώπων / Συμβούλιο αριθ. προηγ.

Διαβάστε περισσότερα

ΘΑ ΧΟΡΗΓΗΘΟΥΝ 9 ΜΟΡΙΑ ΣΥΝΕΧΙΖΟΜΕΝΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ. (c.m.e. CREDITS) ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

ΘΑ ΧΟΡΗΓΗΘΟΥΝ 9 ΜΟΡΙΑ ΣΥΝΕΧΙΖΟΜΕΝΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ. (c.m.e. CREDITS) ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΘΑ ΧΟΡΗΓΗΘΟΥΝ 9 ΜΟΡΙΑ ΣΥΝΕΧΙΖΟΜΕΝΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ (c.m.e. CREDITS) ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ Αγαπητοί συνάδελφοι, Στο 2ο (Εαρινό) κατά σειράν, Κλινικό Φροντιστήριο με θέμα "Σύγχρονες Απόψεις στην Κλινική

Διαβάστε περισσότερα

ECONOMIST CONFERENCES

ECONOMIST CONFERENCES ECONOMIST CONFERENCES ΟΜΙΛΙΑ ΔΙΟΝΥΣΗ ΦΙΛΙΩΤΗ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ TO THE 6 th BIENNIAL SUMMIT «Innovation and Value in Health & Pharmaceutical Care» ΔΕΥΤΕΡΑ 24 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΗΜΕΡΙΔΑ ΚΑΡΔΙΟ-ΟΓΚΟΛΟΓΙΑΣ / ΚΑΡΔΙΑΚΗΣ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑΣ ΜΑΪΟΥ 2017 ΑΘΗΝΑ, ΑΙΓΛΗ ΖΑΠΠΕΙΟΥ Α ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ

ΔΙΗΜΕΡΙΔΑ ΚΑΡΔΙΟ-ΟΓΚΟΛΟΓΙΑΣ / ΚΑΡΔΙΑΚΗΣ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑΣ ΜΑΪΟΥ 2017 ΑΘΗΝΑ, ΑΙΓΛΗ ΖΑΠΠΕΙΟΥ Α ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ Θεραπευτική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών ΔΙΗΜΕΡΙΔΑ 12-13 ΜΑΪΟΥ 2017 ΑΘΗΝΑ, ΑΙΓΛΗ ΖΑΠΠΕΙΟΥ Α ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΥΠΟ ΤΗΝ ΑΙΓΙΔΑ της ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ & της ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΡ ΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΟΓΚΟΛΟΓΙΑ

ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΟΓΚΟΛΟΓΙΑ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΟΓΚΟΛΟΓΙΑ Πρόεδρος Δ.Σ. Ιωάννης Γ. Καραϊτιανός Αμ. Επίκ. Καθηγητής Χειρουργικής ΕΚΠΑ Συντονιστής Διευθυντής Ογκολογικής Χειρουργικής Κλινικής Αντικαρκινικού Νοσοκομείου «Αγ. Σάββας» ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΚΑΡΔΙΟΑΓΓΕΙΑΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ HELLENIC CARDIOVASCULAR RESEARCH SOCIETY

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΚΑΡΔΙΟΑΓΓΕΙΑΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ HELLENIC CARDIOVASCULAR RESEARCH SOCIETY ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΚΑΡΔΙΟΑΓΓΕΙΑΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ HELLENIC CARDIOVASCULAR RESEARCH SOCIETY Εθνικής Αντιστάσεως 61 & Χίου 2, 15231, Κάτω Χαλάνδρι, Αθήνα Τηλ: 210 6723827, Φαξ: 210 6775135 e-mail: info@cardioresearch.net;

Διαβάστε περισσότερα

Ε.Ε.Φ.Ι.Α π. a ανακοίνωση

Ε.Ε.Φ.Ι.Α π. a ανακοίνωση Ε.Ε.Φ.Ι.Α π - ΤΜΗΜΑ ΚΑΚΩΣΕΩΝ ΝΩΤΙΑΙΟΥ ΜΥΕΛΟΥ - a ανακοίνωση χαιρετισμοσ Αγαπητοί συνάδελφοι, Αγαπητοί φίλοι, Η αποκατάσταση των ατόμων με βλάβη/κάκωση νωτιαίου μυελού απαιτεί εξειδικευμένες και άρτια οργανωμένες

Διαβάστε περισσότερα

Ποινικές όψεις της μετάβασης από το θεραπευτικό στον παρηγορικό στόχο σε ασθενείς ανιάτων χρόνιων θανατηφόρων νόσων

Ποινικές όψεις της μετάβασης από το θεραπευτικό στον παρηγορικό στόχο σε ασθενείς ανιάτων χρόνιων θανατηφόρων νόσων Ποινικές όψεις της μετάβασης από το θεραπευτικό στον παρηγορικό στόχο σε ασθενείς ανιάτων χρόνιων θανατηφόρων νόσων Αναστάσιος K. Καντιάνης Dr. jur. - Δικηγόρος Αλλαγή ιατρικού στόχου επί: Ασθενών προχωρημένου

Διαβάστε περισσότερα

Η εκτίμηση του φορτίου της νόσου μεταξύ των ατόμων με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 και των επαγγελματιών υγείας. Μελλίδου Ματίνα

Η εκτίμηση του φορτίου της νόσου μεταξύ των ατόμων με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 και των επαγγελματιών υγείας. Μελλίδου Ματίνα Η εκτίμηση του φορτίου της νόσου μεταξύ των ατόμων με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 και των επαγγελματιών υγείας. Μελλίδου Ματίνα Date 1 Ορισμός Φορτίου Νόσου Οι ανάγκες που εκτιμούνται ότι υπάρχουν στον τομέα

Διαβάστε περισσότερα

ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ ΗΘΙΚΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΑΝΑΚΟΠΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΑΖΩΟΓΟΝΗΣΗ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ ΗΘΙΚΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΑΝΑΚΟΠΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΑΖΩΟΓΟΝΗΣΗ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΟΜΑΔΕΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Θεσσαλονίκη, 8 Φεβρουαρίου 2018 ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ ΗΘΙΚΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΑΝΑΚΟΠΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΑΖΩΟΓΟΝΗΣΗ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ Πέτρος Κ. Τσαντίλας Διδάκτωρ

Διαβάστε περισσότερα

ΨΥΧΟΓΗΡΙΑΤΡΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ «Ο ΝΕΣΤΩΡ» ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΚΕΝΤΡΟΥ ALZHEIMER

ΨΥΧΟΓΗΡΙΑΤΡΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ «Ο ΝΕΣΤΩΡ» ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΚΕΝΤΡΟΥ ALZHEIMER ΨΥΧΟΓΗΡΙΑΤΡΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ «Ο ΝΕΣΤΩΡ» ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΚΕΝΤΡΟΥ ALZHEIMER Σκοπός Κέντρου Alzheimer Έναρξη λειτουργίας: Απρίλιος 2005 Σκοπός του Κέντρου είναι: η έγκαιρη διάγνωση της άνοιας η θεραπεία (φαρμακευτικές

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟΜΕΑΣ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΟΛΟΓΙΑΣ

ΤΟΜΕΑΣ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΤΟΜΕΑΣ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΟΛΟΓΙΑΣ Επιτροπή Τομέα 2016-2020 Πρόεδρος: ΚΥΒΕΛΗ ΖΩΓΡΑΦΑΚΗ Γραμματέας: ΔΗΜΗΤΡΑ ΜΑΥΡΟΕΙΔΗ Ταμίας: ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΧΑΡΑΛΑΜΠΙΔΟΥ Μέλη: ΦΛΩΡΑ ΔΑΜΙΓΟΥ ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΚΑΡΑΜΗΤΡΟΥ Σύμβουλος: Δρ. ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

Μια ενημέρωση για ασθενείς και παρόχους φροντίδας

Μια ενημέρωση για ασθενείς και παρόχους φροντίδας Μια ενημέρωση για ασθενείς και παρόχους φροντίδας Τι είναι το FoundationOne ; Το FoundationOne είναι μια εξέταση που ανιχνεύει γενωμικές μεταβολές (π.χ. μεταλλάξεις) που είναι γνωστό ότι σχετίζονται με

Διαβάστε περισσότερα

Γερογιάννη Σταυρούλα Νοσηλεύτρια ΤΕ, Λειτουργός Δημόσιας Υγείας. Παναγιώτου Μαρία Νοσηλεύτρια ΤΕ, Προϊσταμένη Μ.Τ.Ν.

Γερογιάννη Σταυρούλα Νοσηλεύτρια ΤΕ, Λειτουργός Δημόσιας Υγείας. Παναγιώτου Μαρία Νοσηλεύτρια ΤΕ, Προϊσταμένη Μ.Τ.Ν. Γερογιάννη Σταυρούλα Νοσηλεύτρια ΤΕ, Λειτουργός Δημόσιας Υγείας Παναγιώτου Μαρία Νοσηλεύτρια ΤΕ, Προϊσταμένη Μ.Τ.Ν. Μονάδα Τεχνητού Νεφρού Γ.Ν.Α Αλεξάνδρα Εξωσωματική τεχνική Αφαίρεση μεγάλου όγκου πλάσματος

Διαβάστε περισσότερα

ΙΑΤΡΙΚΟ ΣΦΑΛΜΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΙΑΤΡΩΝ

ΙΑΤΡΙΚΟ ΣΦΑΛΜΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΙΑΤΡΩΝ ΙΑΤΡΙΚΟ ΣΦΑΛΜΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΙΑΤΡΩΝ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ Ι. ΣΑΚΕΛΛΙΑΔΗΣ, MD, MSc, MFSSoc ΥΠΟΨΗΦΙΟΣ ΔΙΔΑΚΤΩΡ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ, ΕΚΠΑ ΑΝ. ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΙΑΤΡΟΔΙΚΑΣΤΙΚΗΣ & ΤΟΞΙΚΟΛΟΓΙΑΣ, ΣΧΟΛΗΣ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΩΝ, ΕΛ.

Διαβάστε περισσότερα

Οι τομείς πρακτικής άσκησης περιλαμβάνουν : Α. ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΕΣ Β. ΔΙΟΙΚΗΣΗ Α. ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΕΣ Α.1. ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΟΙ ΣΚΟΠΟΙ ΣΤΗΝ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ

Οι τομείς πρακτικής άσκησης περιλαμβάνουν : Α. ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΕΣ Β. ΔΙΟΙΚΗΣΗ Α. ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΕΣ Α.1. ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΟΙ ΣΚΟΠΟΙ ΣΤΗΝ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ Οι τομείς πρακτικής άσκησης περιλαμβάνουν : Α. ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΕΣ Β. ΔΙΟΙΚΗΣΗ Α. ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΕΣ Α.1. ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΟΙ ΣΚΟΠΟΙ ΣΤΗΝ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ Η άσκηση σε νοσηλευτικά τμήματα παθολογικής ειδικότητας

Διαβάστε περισσότερα

ΠΟΙΟΤΗΤΑ & ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΥΓΕΙΑΣ

ΠΟΙΟΤΗΤΑ & ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΥΓΕΙΑΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑ & ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΥΓΕΙΑΣ Μαβίδου Φωτεινή Νοσηλεύτρια ΠΕ, MSc Τμήμα Βελτίωσης και Ελέγχου Ποιότητας 3η ΥΠΕ Μακεδονίας 36 χρόνια μετά τη διακήρυξη της Alma-Ata Η καθολική υγειονομική

Διαβάστε περισσότερα

Εμπειρίες από υπηρεσίες ψυχικής ενδυνάμωσης για παιδιά στο Ηνωμένο Βασίλειο. Π. Παναγοπούλου, MD, MPH, PhD Παιδίατρος

Εμπειρίες από υπηρεσίες ψυχικής ενδυνάμωσης για παιδιά στο Ηνωμένο Βασίλειο. Π. Παναγοπούλου, MD, MPH, PhD Παιδίατρος Εμπειρίες από υπηρεσίες ψυχικής ενδυνάμωσης για παιδιά στο Ηνωμένο Βασίλειο Π. Παναγοπούλου, MD, MPH, PhD Παιδίατρος ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΚΑΜΙΑ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ψυχική υγεία είναι μια κατάσταση συναισθηματικής,

Διαβάστε περισσότερα

Με συναδελφικούς χαιρετισμούς. Αλέξανδρος Παπαδημητρίου

Με συναδελφικούς χαιρετισμούς. Αλέξανδρος Παπαδημητρίου Πρόσκληση Προέδρου Το Ινστιτούτο Πρόληψης, Εκπαίδευσης και Έρευνας των Νευρολογικών Νοσημάτων για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά, δε φιλοδοξεί να προσθέσει ένα ακόμη συνέδριο στα πολλά που οργανώνονται από

Διαβάστε περισσότερα

Ευρωπαϊκές πρακτικές διαχείρισης της ατυχηματικής τρώσης της σκληράς μήνιγγας στη Μαιευτική (EPiMAP Μαιευτικής) ΕΝΤΥΠΟ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ

Ευρωπαϊκές πρακτικές διαχείρισης της ατυχηματικής τρώσης της σκληράς μήνιγγας στη Μαιευτική (EPiMAP Μαιευτικής) ΕΝΤΥΠΟ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ Παράρτημα 1Α Ευρωπαϊκές πρακτικές διαχείρισης της ατυχηματικής τρώσης της σκληράς μήνιγγας στη Μαιευτική (EPiMAP Μαιευτικής) Eυρωπαϊκή προοπτική πολυκεντρική μελέτη παρατήρησης ΕΝΤΥΠΟ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣ ΓΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΜΙΚΡΟΒΙΑΚΗΣ ΑΝΤΟΧΗΣ, ΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΙ ΤΟΝ ΕΛΕΓΧΟ ΤΩΝ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΚΩΝ ΛΟΙΜΩΞΕΩΝ

ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΜΙΚΡΟΒΙΑΚΗΣ ΑΝΤΟΧΗΣ, ΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΙ ΤΟΝ ΕΛΕΓΧΟ ΤΩΝ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΚΩΝ ΛΟΙΜΩΞΕΩΝ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΜΙΚΡΟΒΙΑΚΗΣ ΑΝΤΟΧΗΣ, ΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΙ ΤΟΝ ΕΛΕΓΧΟ ΤΩΝ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΚΩΝ ΛΟΙΜΩΞΕΩΝ Φ. ΚΑΛΥΒΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ Δ/ΝΣΗ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΙΕΙΝΗΣ Παιδίατρος- Ιατρός Δημόσιας Υγείας

Διαβάστε περισσότερα

Έρευνα ALL.CAN. Παρουσίαση αποτελεσμάτων για την Ελληνική Ομοσπονδία Καρκίνου (ΕΛΛΟΚ) Copyright 2019 IQVIA. All rights reserved.

Έρευνα ALL.CAN. Παρουσίαση αποτελεσμάτων για την Ελληνική Ομοσπονδία Καρκίνου (ΕΛΛΟΚ) Copyright 2019 IQVIA. All rights reserved. Έρευνα ALL.CAN Παρουσίαση αποτελεσμάτων για την Ελληνική Ομοσπονδία Καρκίνου (ΕΛΛΟΚ) 10. 04. 2019 Copyright 2019 IQVIA. All rights reserved. + Στόχος και ταυτότητα της έρευνας + Σχετικά με την πάθηση Table

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΓΡΑΜΜΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΟΡΑ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ - Τελική έκδοση,

ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΓΡΑΜΜΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΟΡΑ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ - Τελική έκδοση, ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΓΡΑΜΜΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΟΡΑ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ - Τελική έκδοση, 09.11.2005 1. Εισαγωγή και πεδίο εφαρµογής των κατευθυντήριων γραµµών Η οµάδα υψηλού επιπέδου για τις υπηρεσίες υγείας και

Διαβάστε περισσότερα

Πρέβεζα 9-11 Οκτωβρίου 2015. Ξενοδοχείο ΜΑΡΓΑΡΩΝΑ. Υποβολή Περιλήψεων 14 Σεπτεμβρίου 2015 ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

Πρέβεζα 9-11 Οκτωβρίου 2015. Ξενοδοχείο ΜΑΡΓΑΡΩΝΑ. Υποβολή Περιλήψεων 14 Σεπτεμβρίου 2015 ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Πρέβεζα 9-11 Οκτωβρίου 2015 Ξενοδοχείο ΜΑΡΓΑΡΩΝΑ ΘΑ ΧορηγΗΘΟΥΝ μόρια Συνεχιζόμενης Ιατρικής Εκπαίδευσης (C.M.E. credits) Υποβολή Περιλήψεων 14 Σεπτεμβρίου 2015 ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Οργανωτική Επιτροπή

Διαβάστε περισσότερα

Ο ασθενής πρωταγωνιστής στις νέες κατευθυντήριες οδηγίες για τον σακχαρώδ η διαβήτη τύπου 2

Ο ασθενής πρωταγωνιστής στις νέες κατευθυντήριες οδηγίες για τον σακχαρώδ η διαβήτη τύπου 2 Ο ασθενής πρωταγωνιστής στις νέες κατευθυντήριες οδηγίες για τον σακχαρώδ η διαβήτη τύπου 2 Τα τελευταία χρόνια η ορθή κλινική ιατρική εξασκείτε με βάση τα επιστημονικά δεδομένα, τα αποτελέσματα των ερευνών

Διαβάστε περισσότερα

ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΥΓΕΙΑΣ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΔΗΜΟΣ ΚΑΙΣΑΡΙΑΝΗΣ

ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΥΓΕΙΑΣ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΔΗΜΟΣ ΚΑΙΣΑΡΙΑΝΗΣ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΥΓΕΙΑΣ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΔΗΜΟΣ ΚΑΙΣΑΡΙΑΝΗΣ Επιστημονική υπεύθυνη: Ιωάννα Αντωνιάδου-Κουμάτου Καισαριανή, 2018 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. Κέντρο Υγείας του Παιδιού Καισαριανής 2. Η ιδέα για τη δημιουργία 3. Σκοπός

Διαβάστε περισσότερα

Δημοσιοποιήσεις Μεθοδολογικό Σημείωμα Για την Sanofi Κύπρου

Δημοσιοποιήσεις Μεθοδολογικό Σημείωμα Για την Sanofi Κύπρου Δημοσιοποιήσεις 2015 Μεθοδολογικό Σημείωμα Για την Sanofi Κύπρου ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ο Κώδικας Δημοσιοποίησης της EFPIA απαιτεί από όλες τις εταιρίες μέλη της EFPIA να δημοσιοποιούν τις παροχές που πραγματοποιούν,

Διαβάστε περισσότερα

Μαρία Πρίφτη, Ψυχολόγος MSc, Προϊσταμένη Τμήματος Προστασίας Οικογένειας, Παιδιού, Νεολαίας και Παιδείας, Διεύθυνση Κοινωνικής Πολιτικής

Μαρία Πρίφτη, Ψυχολόγος MSc, Προϊσταμένη Τμήματος Προστασίας Οικογένειας, Παιδιού, Νεολαίας και Παιδείας, Διεύθυνση Κοινωνικής Πολιτικής Μαρία Πρίφτη, Ψυχολόγος MSc, Προϊσταμένη Τμήματος Προστασίας Οικογένειας, Παιδιού, Νεολαίας και Παιδείας, Διεύθυνση Κοινωνικής Πολιτικής Διεξάγει κοινωνικές έρευνες Σχεδιάζει και μεριμνά για την εφαρμογή

Διαβάστε περισσότερα

Καλωσορίσατε στο πρώτο Ολοκληρωμένο Διαβητολογικό Κέντρο!

Καλωσορίσατε στο πρώτο Ολοκληρωμένο Διαβητολογικό Κέντρο! Καλωσορίσατε στο πρώτο Ολοκληρωμένο Διαβητολογικό Κέντρο! Η αλματώδης αύξηση της συχνότητας του Σακχαρώδη Διαβήτη δημιούργησε την ανάγκη ίδρυσης οργανωμένων Κέντρων, τα οποία διαθέτουν όλα τα σύγχρονα

Διαβάστε περισσότερα

Κώδικας Δημοσιοποίησης του ΣΦΕΕ Οκτώβριος 2014

Κώδικας Δημοσιοποίησης του ΣΦΕΕ Οκτώβριος 2014 Κώδικας Δημοσιοποίησης του ΣΦΕΕ Οκτώβριος 2014 Αρχές Χρηστής Διακυβέρνησης στον φαρμακευτικό κλάδο Οι σχέσεις μεταξύ των φαρμακευτικών επιχειρήσεων και των επαγγελματιών υγείας έχουν βαθιά και θετική επίδραση

Διαβάστε περισσότερα

Πανελλήνιο Συνέδριο Εταιρίας Μελέτης Παθήσεων Διαβητικού Ποδιού 5-7. Α Ανακοίνωση. Φεβρουαρίου 2016 Athenaeum Intercontinental Αθήνα.

Πανελλήνιο Συνέδριο Εταιρίας Μελέτης Παθήσεων Διαβητικού Ποδιού 5-7. Α Ανακοίνωση. Φεβρουαρίου 2016 Athenaeum Intercontinental Αθήνα. Υπό την αιγίδα του Υπουργείου Υγείας 5o 5-7 Φεβρουαρίου Athenaeum Intercontinental Αθήνα Oργάνωση - Γραμματεία: free spιrιt Getting you there! Α Ανακοίνωση Χαιρετισμός Η Εταιρία Μελέτης Παθήσεων Διαβητικού

Διαβάστε περισσότερα

Αποτελέσματα έρευνας αγοράς σε Γιατρούς, Φαρμακοποιούς & Κοινό σχετικά με την. Επικοινωνία. των ΦΕ. the value of experience

Αποτελέσματα έρευνας αγοράς σε Γιατρούς, Φαρμακοποιούς & Κοινό σχετικά με την. Επικοινωνία. των ΦΕ. the value of experience Αποτελέσματα έρευνας αγοράς σε Γιατρούς, Φαρμακοποιούς & Κοινό σχετικά με την Επικοινωνία των ΦΕ Στόχος της έρευνας Αξιολόγηση της επικοινωνίας των Φαρμακευτικών Εταιριών με: Γιατρούς Φαρμακοποιούς Κοινό

Διαβάστε περισσότερα

Σάββατο 13 Οκτωβρίου 2018 Nikopolis Hotel, Θεσσαλονίκη

Σάββατο 13 Οκτωβρίου 2018 Nikopolis Hotel, Θεσσαλονίκη 2nd one-day course in Interventional Pulmonology Endoscopy Lung Volume Reduction in the Management of Emphysema Phenotype of COPD με διεθνή συμμετοχή Σάββατο 13 Οκτωβρίου 2018 Nikopolis Hotel, Θεσσαλονίκη

Διαβάστε περισσότερα

Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 8.4.2016 COM(2016) 183 final 2016/0094 (NLE) Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με τη θέση που πρέπει να ληφθεί, εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όσον αφορά το διεθνές

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΧΟΡΗΓΟΥΝΤΑΙ 11 ΜΟΡΙΑ ΣΥΝΕΧΙΖΟΜΕΝΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΧΟΡΗΓΟΥΝΤΑΙ 11 ΜΟΡΙΑ ΣΥΝΕΧΙΖΟΜΕΝΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΧΟΡΗΓΟΥΝΤΑΙ 11 ΜΟΡΙΑ ΣΥΝΕΧΙΖΟΜΕΝΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ (c.m.e. CREDITS) 2 ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΑΠΟΨΕΙΣ ΣΤΗΝ ΚΛΙΝΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ Πρόεδρος Α. Πιτταράς

Διαβάστε περισσότερα

«Τί προβλήματα συναντούν οι ασθενείς, όταν συμμετέχουν στις Κλινικές Μελέτες. Πώς προσεγγίζουμε τους ασθενείς;»

«Τί προβλήματα συναντούν οι ασθενείς, όταν συμμετέχουν στις Κλινικές Μελέτες. Πώς προσεγγίζουμε τους ασθενείς;» «Τί προβλήματα συναντούν οι ασθενείς, όταν συμμετέχουν στις Κλινικές Μελέτες Πώς προσεγγίζουμε τους ασθενείς;» Νικόλαος Σούπος Παθολόγος Ογκολόγος Επιστημ.Συνεργάτης Β Ογκολογικής Κλινικής Γ.Ο.Ν.Κ. ΟΙ

Διαβάστε περισσότερα

Διαταραχές συμπεριφοράς στην Άνοια

Διαταραχές συμπεριφοράς στην Άνοια Διαταραχές συμπεριφοράς στην Άνοια Κώστας Νικολάου ψυχίατρος Παρουσίαση βασισμένη στο: BPSD Educational Pack, International Psychogeriatric Association (IPA) 2002 Τα Συμπεριφορικά και Ψυχολογικά συμπτώματα

Διαβάστε περισσότερα

Ελπίδα Φωτιάδου. Αναπλ. Προϊσταμένη Δ/νσης Λειτουργίας &Υποστήριξης Εφαρμογών Η.ΔΙ.Κ.Α. Α.Ε.

Ελπίδα Φωτιάδου. Αναπλ. Προϊσταμένη Δ/νσης Λειτουργίας &Υποστήριξης Εφαρμογών Η.ΔΙ.Κ.Α. Α.Ε. Ελπίδα Φωτιάδου Αναπλ. Προϊσταμένη Δ/νσης Λειτουργίας &Υποστήριξης Εφαρμογών Η.ΔΙ.Κ.Α. Α.Ε. Θεραπευτικό Πρωτόκολλο: Δέσμη οδηγιών διάγνωσης και θεραπείας μίας νόσου, με βάση τα πορίσματα και την κλινική

Διαβάστε περισσότερα

ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΗ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟ ΟΥΡΟΠΟΙΗΤΙΚΟΥ

ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΗ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟ ΟΥΡΟΠΟΙΗΤΙΚΟΥ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΗ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟ ΟΥΡΟΠΟΙΗΤΙΚΟΥ ΜΠΑΡΚΟΥ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΝ Α Π Λ Η Ρ Ω Τ Ρ Ι Α Π Ρ Ο Ϊ Σ ΤΑΜ Ε Ν Η ΟΥ Ρ ΟΛΟ Γ Ι ΚΟΥ- Ο Γ ΚΟΛΟ Γ Ι ΚΟΥ Τ Μ Η Μ ΑΤΟ Σ ΑΝ Θ «Θ Ε ΑΓ Ε Ν Ε Ι Ο» ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ Βασική

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Πρόεδρος Χ. Γράσσος Αντιπρόεδρος Α. Πιτταράς Γεν. Γραμματέας Μ. Παπαβασιλείου Ταμίας Κ. Λαμπρόπουλος Μέλη Κ. Κυφνίδης Σ. Παπαϊωάνου Θ.

Διαβάστε περισσότερα

Δικαίωμα ίσης αναγνώρισης από το νόμο «Η άποψη, η επιθυμία και η προτίμησή μου μετρούν» 5/12/2015

Δικαίωμα ίσης αναγνώρισης από το νόμο «Η άποψη, η επιθυμία και η προτίμησή μου μετρούν» 5/12/2015 Δικαίωμα ίσης αναγνώρισης από το νόμο «Η άποψη, η επιθυμία και η προτίμησή μου μετρούν» 5/12/2015 Μαρίνα Παγιάτσου, Λειτουργός ΕΠΝΚΑ Το θέμα είναι: «Τα ζητήματα που εντοπίζονται στην κυπριακή καθημερινότητα

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΙΣΜΟΣ ΣΤΑ ΦΑΡΜΑΚΑ 1

ΕΘΙΣΜΟΣ ΣΤΑ ΦΑΡΜΑΚΑ 1 1 Περιεχόμενα: 1) Πρόλογος...3 2) Τι είναι εθισμός στα φάρμακα...4 3) Κατηγορίες φαρμάκων και τρόπος επίδρασης στον άνθρωπο...5 4) Επιπτώσεις των φαρμάκων 6 4.1) Στο άτομο 6 4.2) Στην κοινωνία..7 4.3)

Διαβάστε περισσότερα

2. Επιστημονικές προτεραιότητες και υποστηρικτικές-ενισχυτικές δράσεις

2. Επιστημονικές προτεραιότητες και υποστηρικτικές-ενισχυτικές δράσεις Περίληψη 1. Ιστορικό και σκοπός της ερευνητικής στρατηγικής Οι Νευροεκφυλιστικές Νόσοι (ND) είναι σε μεγάλο βαθμό ανίατες καταστάσεις που εξασθενούν τον ασθενή και συνδέονται στενά με την ηλικία. Μεταξύ

Διαβάστε περισσότερα

Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟΥ ΠΡΟΣΟΝΤΩΝ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ

Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟΥ ΠΡΟΣΟΝΤΩΝ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΕΙΔΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟΥ ΠΡΟΣΟΝΤΩΝ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ Η ανάπτυξη του

Διαβάστε περισσότερα

1. Άδειας Ασκήσεως του Επαγγέλματος του Ψυχολόγου.

1. Άδειας Ασκήσεως του Επαγγέλματος του Ψυχολόγου. Η σοφία, η κατανόηση, η συμπόνια, και η ολοκληρωμένη προσωπικότητα είναι σίγουρα σημαντικές παράμετροι και χαρακτηριστικά που θα ήθελες να έχει ο ψυχοθεραπευτής σου, αλλά δεν είναι επαρκή κριτήρια στα

Διαβάστε περισσότερα