Κάποιες σκέψεις στην ψυχοσωµατική οπτική

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Κάποιες σκέψεις στην ψυχοσωµατική οπτική"

Transcript

1 Κάποιες σκέψεις στην ψυχοσωµατική οπτική Α. Ποταµιάνου Νοµίζω ότι θα συµφωνήσετε όλοι αν αρχίσω λέγοντας στον φίλο R. Roussillon, πόσο απολαύσαµε όλοι την ζωντάνια και τον πλούτο της σκέψεως του. Θα ευχόµουνα να τον είχαµε συχνότερα στην Αθήνα, ανοίγοντας έτσι δυνατότητες για ανταλλαγή σκέψεων και εµπειρίας. Προσωπικά θα ήθελα σήµερα να θέσω προς συζήτησιν σε εκείνον και σε σας κάποια σηµεία που αφορούν την ψυχοσωµατική οπτική. Η οπτική αυτή νοµίζω απασχολεί όλους, γιατί έχει παρουσία σε κάθε ψυχαναλυτική εργασία. Αφορά τις συνδέσεις / αποσυνδέσεις, προσεγγίσεις / αποκλίσεις δύο τάξεων : της σωµατικής και της ψυχικής. Σ αυτή την γραµµή σκέψεως για µένα, σε κάθε περίπτωση που βλέπω, είναι σηµαντικό να ακολουθώ τους δυο άξονες που διατρέχουν την ανθρώπινη ύπαρξη: αφ ενός τον άξονα του ενορµητικού και αφ ετέρου τον άξονα της βιοσυντηρήσεως. Οι επενδύσεις, ναρκισσικές και αντικειµένων οι οποίες στον πρώτο άξονα διαποτίζουν την νοητική ανέλιξη, τις σχέσεις και περιλαµβάνουν το σώµα στις παραγωγές της ψυχο-σεξουαλικότητος δεν καθορίζουν κατ αρχήν τον δεύτερο άξονα, που είναι ο άξων της βιο-οργανικής πραγµατικότητος. Όταν ο δεύτερος άξων κυριαρχεί, η σεξουαλικότης, οι καθηλώσεις τα άγχη ευνουχισµού, η οιδιπόδεια προβληµατική, δεν αποτελούν τα καίρια σηµεία της οικονοµίας και της δυναµικής. Έστω και εάν δεν απουσιάζουν, οι ψυχοσεξουαλικές διαστάσεις χλωµαίνουν ή υποχωρούν οι αναπαραστάσεις επαναλαµβάνουν ίχνη αντιληπτικά δεν έχουµε παραγωγές του δυναµικού ασυνειδήτου. Σε ακραίες περιπτώσεις ο ψυχικός χώρος δείχνει να καταλαµβάνεται από ώσεις που προσεγγίζουν αυτές που ο Freud περιέγραψε ως χαοτικές, άµορφες 1

2 ώσεις του Id (Εκείνο). Η ενορµητική σύζευξις (ερωτισµός / επιθετικότης) πάσχει και ο αναπαραστατικός ιστός δεν οργανώνεται. Στην κλινική πράξη οι δυο άξονες διαπλέκονται ή αντιθέτως αποκλίνουν σηµαντικά µε συνέπειες έως και αποδιοργανωτικές για το ψυχοσωµατικό γίγνεσθαι. Όταν ο σωµατικός οργανισµός γίνεται καταθέτης όσων το νοητικό αδυνατεί να διεργασθεί, παρουσιάζει ευθραυστότητες και απορροφά παθήµατα, έως αρρωσταίνει. Δεν συνδέεται µε συµβολικές διαδικασίες, όπως π.χ. στην υστερία ή στις ψυχαναγκαστικές νευρώσεις. Όµως συχνά οι προσδέσεις στο σώµα σταµατούν βαθύτερες αποδιοργανώσεις και µία ασθένεια µπορεί να γίνει αφετηρία επανοργανώσεως µε απηχήσεις στο ψυχικό. Γιατί θεωρώ σηµαντικό να παρακολουθώ τους δύο άξονες; Όχι γιατί αναφέροµαι σε δυο ιστορίες χωριστές του οργανικού και του ψυχικού, εισάγοντας έτσι την δυαρχία. Η ιστορία του ψυχοσώµατος είναι µία. Όµως η θεραπευτική τεχνική διαφέρει στις περιπτώσεις που ο ένας άξων υπερισχύει του άλλου. α) Υπάρχουν περιπτώσεις όπου η διαπλοκή των δυο γραµµών επιτρέπει να µιλάµε για συµπτωµατολογία στην οποία το πέρασµα από το ψυχικό στο σωµατικό κρατάει δυνατότητες συµβολισµού, όπως στις υστερικές µετατροπές. β) Έχοµε επίσης περιπτώσεις καθηλώσεων, π.χ. πρωκτικών, των οποίων η προβληµατική αφορά στην σεξουαλικότητα, ενώ κυριαρχούν ενδείξεις χαρακτηρολογικές και πεπτικές δυσλειτουργίες. γ) Σε άλλες περιπτώσεις οι ανεπάρκειες της ψυχικής τάξεως ευνοούν την επικράτηση του σωµατικού. Στην λεγόµενη χρηστική σκέψη, στις νευρώσεις συµπεριφοράς, στην θεµελιακή κατάθλιψη, στις λεγόµενες σύγχρονες νευρώσεις, ο άξων της ψυχοσεξουαλικότητος είναι φτωχός ή δείχνει ανύπαρκτος. Στις σύγχρονες νευρώσεις το άγχος εκφορτίζεται στο σώµα χωρίς διεργασία ψυχική. Έχοµε λοιπόν παρουσία του σώµατος σε πολύ διαφορετικές διαδροµές και µε διαφορετικού τύπου συµµετοχή. Ασφαλώς όλες σχετίζονται µε µία ιστορία, αλλά η 2

3 ποικιλία συνηχήσεων του σωµατικού και του ψυχικού, οδηγεί σε διαφορετικά αιτήµατα κατανοήσεως και θεραπευτικών παρεµβάσεων. Κατ αρχήν η εµπλοκή του σώµατος επιβάλλει στον θεραπευτή να υιοθετεί κατά τις ανάγκες των περιπτώσεων ταλαντεύσεις µεταξύ ενορµητικής διακινήσεως και αλεξιερεθιστικής παρουσίας. (Εάν είχαµε εδώ τον M. de M Uzan θα µιλούσε για την γραµµή της αυτοσυντηρήσεως της 1 ης Τοπικής). Αφ ετέρου, εφ όσον οι ψυχοσωµατικές εγγραφές και αντιδράσεις στις βιωµατικές εµπειρίες ποικίλλουν κατά τα άτοµα, δεν έχοµε πάντα ξεκαθαρισµένες σχέσεις αιτίου / αιτιατού. Στην µελέτη που είχε γίνει στο Παρίσι για τον καρκίνο του στήθους, νευροφυσιολόγοι (έκθεσις του C. Jasmin) και ψυχαναλυταί (έκθεσις P. Marty) συµφώνησαν ότι οι απώλειες, και ο κλονισµός που τις ακολουθεί ψυχικός αλλά και σωµατικός λόγω ορµονικών εκκρίσεων που προκαλούνται οδηγούν σε συνύπαρξη δυο διαδικασιών αλλοιώσεων και διαταραχών, χωρίς όµως αυτό να επιτρέπει καθοριστικές αιτιοκρατικές αναφορές. Τέλος η πολυπλοκότης του ψυχικού αυτή καθ αυτή οργανώνει σχηµατισµούς συχνά δυσνόητους µεταξύ βιοαναγκών, αναζητήσεως ικανοποιήσεων και αρχής της πραγµατικότητος. Επίσης, µεταξύ του Εγώ και των άλλων (που ταυτοχρόνως είναι όµοιοι και διαφορετικοί) ή ακόµη µεταξύ του κόσµου των σηµείων που οι άνθρωποι χρησιµοποιούν και του κόσµου της φύσεως που µας περιβάλλει. Οι ψυχικές εκδηλώσεις, τα φαινόµενα της συµπεριφοράς, όπως και τα σωµατικά, ασφαλώς ανάγονται σε µία κοινή ενέργεια. Ασφαλώς και οι δύο τάξεις υπόκεινται σε κινήσεις οργανώσεως /αποδιοργανώσεως. Όσα συµβαίνουν στο ένα πεδίο επιδρούν στο άλλο. Υπάρχουν ανταλλαγές και περάσµατα, αφού τα ενεργειακά ρεύµατα είναι ικανά να επενδύουν τόσο τις σωµατικές όσο και τις ψυχικές λειτουργίες. Όµως το οργανικό δεν υποτάσσεται πάντοτε στο ενορµητικό, ούτε κυβερνάται από την αρχή της ικανοποιήσεως. Η ψυχοσωµατική ενότης δεν καταργεί τις διαφορές µεταξύ των τάξεων του σωµατικού και του ψυχικού. Όπως έχω ξαναπεί «τις στεγάζει». Η δρασις των διεγέρσεων στα δυο πεδία ακολουθεί 3

4 διαδροµές που δεν είναι ούτε οµοειδείς, ούτε ταυτόσηµες. Διαφέρουν σε ποιότητα, αιτήµατα χειρισµού και επίδραση στις σχέσεις µε τον άλλον. Πολλοί νευροβιολόγοι τονίζουν την ασυνέχεια των δυο τάξεων. Ωρισµένοι µιλούν για συµπτωµατικές συνηχήσεις. Άλλοι είναι υπέρ µιας εξελικτικής οπτικής που ξεκινά από το κοινό υπόστρωµα, το σωµατικό, όµως υπογραµµίζουν την ετερότητα των λειτουργιών ψυχισµού και σώµατος. Εµείς µιλάµε για διαδροµές που άλλοτε προσεγγίζουν και άλλοτε αποκλίνουν, αλλά πάντως συν-πλέκουν τα νήµατα της ζωής και τις ρήξεις που προκαλούν οι ασθένειες ή ο θάνατος. Νοµίζω ότι οι σχέσεις ψυχικού και σωµατικού έχουν πολλές πτυχές ακόµη προς διερεύνησιν. Σ αυτή την γραµµή σκέψεως είµαστε ευνοηµένοι ως ψυχαναλυταί όταν µπορούµε να σχετίσωµε παθολογικά σωµατικά δεδοµένα µε την επαναβίωση στο σήµερα εµπειριών αρχαϊκών που παραµένουν ως ίχνη και στηρίζουν την άποψη της µνήµης του σώµατος, µνήµης επαναλήψεων αγκιστρωµένων σε ότι επαναλαµβάνεται. Η ψευδαισθητική επαναβίωσις (actualisation hallucinatoire), για την οποία µιλά ο R.Roussillon, εγκαθιστά την επανάληψη στο κέντρο της ψυχοσωµατικής ζωής και προσεγγίζει τα σωµατικά γεγονότα µε παλιούς ψυχικούς κλονισµούς. Ο R.Roussillon σωστά τονίζει ότι όπως ένα πολύ µικρό παιδί, το οποίο δεν είναι ακόµη κάτοχος λόγου, εκφράζει µέσω πράξεων, στάσεων και σωµατικών διαδικασιών κάποια βιώµατά του, έτσι και σε µεγαλύτερες ηλικίες µε το σώµα εκφράζονται λεκτικά συγκινησιακές εµπειρίες. Ο J. Press προτείνει την ιδέα ότι οι πρώιµες τραυµατικές εµπειρίες επαναλαµβάνονται κοντά στο σηµείο όπου βιώθηκαν αρχικά, δηλαδή εκφράζονται στο σώµα. Εγώ θα έλεγα ότι το σώµα γίνεται σηµάντωρ, (παλιά Οµηρική λέξις) που σηµαίνει δίνει σηµεία, τα οποία µπορεί να γίνουν αντικείµενο ερµηνείας. 4

5 Ωστόσο η σφαίρα των βιο-οργανικών εκδηλώσεων δεν καλύπτεται στο σύνολό της από την οπτική της ψευδαισθητικής αναβιώσεως αρχαϊκών εµπειριών. Χρειάζεται να σκεφθούµε πολλούς σχηµατισµούς. Σκέπτοµαι τις ποικίλες ψυχικές οργανωτικές ανεπάρκειες στις οποίες επέµειναν οι πρώτοι ψυχοσωµατισταί, όπως τις βλέποµε π.χ. στις λεγόµενες νευρώσεις συµπεριφοράς. Επίσης κάποιες στικτικές διαταραχές της ψυχικής οικονοµίας, όταν θύελλες της ζωής πλήττουν τον αµυντικό µας εξοπλισµό και το Εγώ κλονίζεται από τα πλήγµατα. Συχνά µία ασθένεια ακολουθεί, επειδή η έντασις των διεγέρσεων αποδυναµώνει τις άµυνες. Προσβάλλονται τα συστήµατα σωµατικών λειτουργιών αφού το ψυχικό δεν συγκρατεί την ενορµητική εισβολή. Ένα σηµείο ρήξεως διαπιστώνεται εδώ. Ασφαλώς δυνατότης νοηµατοδοτήσεως υπάρχει για όλα όσα αγγίζουν την ανθρώπινη ύπαρξη, φθάνει να είµαστε ως θεραπευταί διαθέσιµοι σ αυτήν, ζυγίζοντας και τις δυνατότητες των θεραπευοµένων σε δεδοµένες στιγµές. Ως εκ τούτου ο R.R. διευρύνει προς την σωµατική αντίληψη δηλαδή προς τα σωµατικά αισθήµατα την προσέγγιση µέσω της ψευδαισθητικής επαναφοράς και την δυνατότητα νοηµατοδοτήσεως. Αλλά η νοηµατοδότησις δεν σηµαίνει ότι αποκαλύπτεται πώς το φαινόµενο µιας νόσου δένεται οπωσδήποτε µε την ενορµητική προβληµατική. Ούτε κατά την εργασία της νοηµατοδοτήσεως αποκαλύπτεται ότι το σώµα «σκέπτεται» και εµείς παρακολουθούµε το πώς σκέπτεται. Σηµαίνει ότι αναλυτής και αναλυόµενος επιχειρούν να «σκεφθούν επί» του σωµατικού, ξέροντας πάντα ότι η ερµηνευτική τους προσπάθεια έχει όρια και ότι η επιχείρησις της συµβολοποιήσεως µέσω του λόγου δεν εξαντλεί την πραγµατικότητα του οργανικού. Στην ψυχοσωµατική κλινική χρειάζεται να σταθούµε στην ιδέα ενός φάσµατος περιπτώσεων. Στα πλαίσια του φάσµατος αυτού οι ψυχικές ανεπάρκειες ή οι στικτικές δυσκολίες σε στιγµές αναταραχών ρήξεων, καθώς και οι επαναλήψεις στην συγχρονία προλεκτικών εµπειριών (που δεν γίνονται αναµνήσεις, γι αυτό εκφράζονται στο σώµα ή σε πράξεις όπως εύστοχα λέει ο R. Roussillon), δρούν ως 5

6 παράγοντες που είτε προσδιορίζουν είτε διευκολύνουν την σωµατική παθολογία. Οργανώνονται έτσι ευαισθησίες, οργανικά συµπτώµατα και καθηλώσεις που για το σωµατικό πεδίο προτιµώ να τις ονοµάζω σωµατικά δέσµατα, προσδέσεις σωµατικές. Μέσω αυτών το σώµα µπορεί να γίνει µεταγωγός (Scarfone) µηνυµάτων στον άλλον. Να επαναλάβω ότι πολλοί νευροφυσιολόγοι υποστηρίζουν ότι πρόκειται απλώς για παράλληλες πορείες, για τυχαίες συµπτώσεις σωµατικού και ψυχικού 1. Νοµίζω ότι η αξία της ψυχοσωµατικής οπτικής έγκειται στο ότι αναδεικνύει την πολυπλοκότητα του ανθρώπινου γίγνεσθαι και της ανθρώπινης υπάρξεως χωρίς να επιµένει ότι παρέχει απαντήσεις για όλα τα σωµατικά φαινόµενα και γεγονότα. Τελικά, πιστεύω ότι ο κλινικός χώρος παραµένει το καλύτερο πεδίο δοκιµασίας και επαληθεύσεων όσων αφορούν την ψυχοσωµατική προβληµατική. Όταν υπάρχει ρήξις της σιωπής του σώµατος για τον αναλυτή βασικό ερώτηµα είναι τι επιφέρει η ρήξις ; Παλινδρόµηση που δεν υπερβαίνει το ψυχικό πεδίο µε καθηλώσεις που σφραγίζουν εκεί την φορά της παλινδροµήσεως; Ή η παλινδροµική φορά ξεπερνάει το ψυχικό πλαίσιο. Αναστέλλεται τότε η εξέλιξις της από προσδέσεις σε όργανα και σωµατικές λειτουργίες ή έχοµε αποδιοργανωτικό καλπασµό, διότι καµµία καθήλωσις δεν συγκρατεί την κατάσταση; Στην ψυχαναλυτική εργασία είτε βλέποµε για πρώτη φορά κάποιον που αναφέρεται σε σωµατοποιήσεις, είτε µας απασχολούν σωµατικές διαταραχές που εµφανίζονται κατά την διάρκεια µιας θεραπείας, το θέµα που τίθεται εν σχέσει µε την παλινδροµική φορά είναι εάν υπάρχουν σηµεία που αναχαιτίζουν την παλινδρόµηση και ποιά ή ελλείπουν, όπως συµβαίνει στις αποδιοργανώσεις. 1 Τα δεδοµένα επιστηµονικών συναντήσεων ψυχαναλυτών, νευροφυσιολόγων και βιολόγων δίνουν ενδιαφέρουσες πληροφορίες για τις θέσεις αυτές. Ωρισµένες έχουν δηµοσιευθεί (Βλ. Somatisation et Sciences du vivant, Paris, Eshel, 1994) 6

7 Το επόµενο ερώτηµα για τον ψυχαναλυτή είναι ποιες τροποποιήσεις χρειάζεται το πλαίσιο και ποια θα είναι τα όρια των ερµηνευτικών παρεµβάσεων η απάντησις βασίζεται στην ικανότητά του να σταθµίσει τις αντοχές του Εγώ του θεραπευοµένου εν σχέσει µε τις ενεργειακές φορτίσεις, και το βάρος του αντιληπτικού σχετικά µε ενδεχόµενη ελλειµµατικότητα των αναπαραστάσεων. Το διακύβευµα είναι εάν µπορεί να συνδεθούν τα εκτός συνειδήσεως ίχνη µε αναπαραστάσεις ή αν είναι δυνατόν να επιτευχθεί ανακατανοµή λιβιδινικών επενδύσεων, χωρίς να υπάρξουν διαψεύσεις ως προς το τι είναι εφικτό. Τελικά το θέµα είναι πώς η ποσότης θα λάβει ψυχική ποιότητα. Η εργασία σωµατοποιήσεως, την οποίαν πρότεινε ο Cl. Smadja, προκειµένου να επανοργανωθεί η σωµατική παθολογία και να διακινηθεί το ενορµητικό ξέροµε ότι δεν κατορθώνει πάντα να επιβληθεί στις οργανικές διαδικασίες, οι οποίες τότε ακολουθούν την δική τους ροή. Γι αυτό και ο P. Marty µιλούσε για «ένστικτο θανάτου», ώστε να είναι σαφές ότι οι αποσυνδέσεις και αποδιοργανώσεις κατά τις σωµατοποιήσεις αφορούν ένα πεδίο που δεν ορίζεται από την ψυχική παραγωγή. Ωστόσο, το πεδίο αυτό παραµένει ανοικτό µέσω των επαναλήψεων σε αιτήµατα αναπαραστάσεως όσων περικλείει. Ένα άλλο θέµα το οποίο έχει βαρύτητα στην ψυχοσωµατική οπτική είναι το θέµα του µεταφορικού λόγου. «Το σώµα µιλάει», «το σώµα θυµάται» ή «γλώσσα του σώµατος» (langage du corps) είναι εκφράσεις που κρατούν την αναφορά στο σώµα, φέρνοντας συγχρόνως µε ζέση στην σκέψη µας το ότι οι σωµατικές διαδικασίες κάτι δηλώνουν. Και βεβαίως δεν χρειάζεται να υπογραµµισθεί ότι τα οργανικά γεγονότα χρωµατίζονται µε ιδιαίτερο τόνο ζωντάνιας, όταν τους αποδίδεται νόηµα. Σ αυτό είµαστε όλοι σύµφωνοι. Ο µεταφορικός λόγος, ή έκφρασις µέσω µεταφορών, είναι ιδιαίτερα προσφιλής στους ψυχαναλυτάς. Είναι και σε εµένα. Ο O. Flournoy ονόµαζε την µεταφορά «κατάλυµα του πρωτότυπου» µε την έννοια ότι κάθε µεταφορικό γλωσσικό κτίσµα µεταφέρει, συµβολίζει, αλλά 7

8 οπωσδήποτε και ανακαλεί. Θυµίζει, εκείνο σε σχέση µε το οποίο χρησιµοποιείται η µεταφορά. Κατ εξοχήν παράδειγµα : το στήθος ως µεταφορά της µητέρας. Ωστόσο, παρά το ό,τι µε θέλγούν οι µεταφορικές εκφράσεις, σκέπτοµαι ότι µπορεί και να σύρουν σε µονοσήµαντες διαδροµές που τείνουν να παραµερίσουν τις διαφορές που υπάρχουν µεταξύ των πεδίων εκφραστικότητος : γλωσσική έκφρασις, µιµική, στάσεις, χειρονοµίες, tics. Η προσοχή µας ασφαλώς χρειάζεται να εκτείνεται σε όλα τα πεδία εκφραστικότητος. Χρειάζεται όµως και προσοχή ώστε να µήν παρασυρθεί ο αναλυτής σε βιαστικές ερµηνείες οι οποίες, υπογραµµίζοντας επιλεκτικά κάποιες από αυτές τις εκφράσεις, διευκολύνουν την ανάπτυξη αντιστάσεων στον θεραπευόµενο, αλλά και στον ίδιο τον ψυχαναλυτή. Η χρήσις µεταφορών ενέχει και τον κίνδυνο να παραβλέψωµε το γεγονός ότι όπως είπα τα βιολογικά / οργανικά δεδοµένα άλλοτε είναι συνδεδεµένα µε το ενορµητικό ( δηλαδή µε την δράση και την φορά µιας ενέργειας που παρέχει επενδύσεις, έχει στόχο, και υφίσταται τις διακυµάνσεις των απωθήσεων) και άλλοτε όχι. Αν και δυνάµει µπορεί τα πράγµατα να αντιστραφούν, το «όχι» επισηµαίνεται στην ψυχοσωµατική παθολογία, όταν οι εκφορτίσεις δεν αφορούν ένα σώµα που επενδύεται λιβιδινικά και έχει δραστηριότητες που εµπλέκουν τα αντικείµενα. Προσωπικά πιστεύω ότι για το σώµα κατ εξοχήν ταιριάζει ο δελφικός λόγος : «Δεν λέει. Σηµαίνει». Το σώµα δεν έχει µνήµη. Μετέχει στην µνήµη. Αναλυτής και θεραπευόµενος θα πασχίσουν µαζύ να µετατρέψουν τα σηµάδια σε λόγο, δίνοντας τους και νόηµα µηνύµατος. - Ένα τελευταίο θέµα Στο πλαίσιο της ψυχοσωµατικής οπτικής ο P. Marty µίλησε για ασυνείδητο το οποίο αρχικά είναι σαν ένα µή ενοποιηµένο µωσαϊκό (parcellaire), όπως είναι οι λειτουργίες των νεογέννητων. Γι αυτό η παρουσία ενός µητρικού προσώπου είναι αναγκαία, ώστε να επέλθει εναρµονισµένη ανάπτυξις των λειτουργικών δυνατοτήτων του βρέφους. 8

9 Ο Marty δεν αναφέρεται σε σωµατικό ασυνείδητο. Μίλησε για αρχαϊκό ασυνείδητο στο οποίο θεώρησε ότι ενυπάρχουν όλα τα στοιχεία που κληρονοµούνται και µεταδίδονται γενετικά (άρα και στοιχεία της οργανικής σειράς). Προσπάθησε να καταλάβει πώς οργανώνεται αυτό το ασυνείδητο, έτσι ώστε να φθάσει να δίνει τίς πρωταρχικές φαντασιώσεις. Πρότεινε την ιδέα ενός µωσαϊκού που βαθµιαία ενοποιείται και συνθέτει το δυναµικό ασυνείδητο της ψυχαναλύσεως 2 κατά την 1 η Τοπική ασυνείδητο συνδεόµενο µε την απώθηση ως φίλτρο και µε το λεγόµενο προσυνειδητό, διαθέσιµο για συνειδητοποιήσεις. Το αρχαϊκό ασυνείδητο ως έννοια είναι το ανάλογο των µη συντεταγµένων συνθετικά λειτουργιών του βρέφους. Στην 2 η Τοπική, τα πράγµατα διευρύνονται, διότι γίνεται αναφορά αφ ενός στο συνειδητό και στο µη συνειδητό Εγώ και αφ ετέρου στο Εκείνο, χώρο από τον οποίον οι διεγέρσεις του σώµατος διαµορφώνονται σε ώσεις µε στόχους και αιτήµατα, δηλαδή σε ενορµήσεις. Στις αποδιοργανώσεις του Εγώ ξέροµε ότι το δυναµικό ασυνείδητο παύει να δίνει παραγωγές αναγόµενες σε σχήµατα µορφοποιηµένα, αυτά που στην ψυχανάλυση ονοµάζοµε αναπαραστάσεις πράγµατος, σχήµατα που συντίθενται από ίχνη των αντικείµενων και από σχετικά βιώµατα κιναισθητικά του υποκειµένου. Ή εάν υπάρχουν κάποιες παραγωγές είναι πολύ σποραδικές, αχνές, θα λέγαµε ωχρές και αναιµικές. Το θέµα δεν είναι τότε να αναδιφήσει κανείς ψευδαισθητικούς σχηµατισµούς, αλλά κυριολεκτικά να τροφοδοτήσει τον ψυχισµό έτσι ώστε οι ωµές βιο-οργανικές φορτίσεις να γλιστρήσουν σε µορφώµατα που να αποβούν οργανωτικά για το Εγώ. Αν πετύχωµε να κυλήσουν οι εντάσεις που προέρχονται από αισθήµατα και από οργανικές διαδικασίες σε φαντασιωσικούς αστερισµούς, το σώµα βρίσκει θέση πολυσήµαντη µέσα στην ψυχική πραγµατικότητα του θεραπευοµένου. 2 Το ασυνείδητο των νευροφυσιολόγων συνδέεται κυρίως µε τις γνωστικές διαδικασίες και τις πληροφορίες, την γνωστική συνείδηση. Στην αρχή της ζωής οι ευαισθησίες προσλήψεως υπάρχουν, απουσιάζει όµως η γνωστική συνείδησις. 9

10 Όταν οι σωµατικές εµπειρίες χρησιµοποιούνται ως ελκυσταί φαντασιώσεων, οι διεγέρσεις δεν µένουν αποκοµµένες από την αρχή της ευχαριστήσεως. Τους αποδίδονται δυνατότητες συνθέσεως ενός πυρήνος σκέψεων που γίνονται µαρτυρία της ικανότητος συνδέσεων και των δυο µελών της ψυχαναλυτικής δυάδος. Η εγκυρότης µιας συνθέσεως δεν βρίσκεται στο ότι παραπέµπει σε ενδείξεις του πραγµατικού, αλλά στο ότι βάσει της συνθέσεως κτίζεται µία κατανοητή ψυχοσωµατική ιστορία. Όπως έχω ξαναπεί, νοµίζω ότι η γένεσις και η συγκράτησις παλµών νοήµατος είναι αυτό που χαρακτηρίζει την ψυχαναλυτική µας εργασία. Ακόµη και σε περιπτώσεις που δεν είναι δεκτικές κλασσικής αναλυτικής προσεγγίσεως, ή παρακολούθησις των ψυχικών κινήσεων των θεραπευοµένων και το κατά το δυνατόν άνοιγµα τους στην πολυσηµία γεγονότων και νοηµάτων, είναι η προσφορά που παρέχει ο ψυχαναλυτικός λόγος. Πιστεύω ότι είναι αυτή που έκανε έναν αναλυόµενο να µου πει, αναφερόµενος στο πολυσύνθετο των ψυχικών του κινήσεων : «Αισθάνοµαι σαν να γίνοµαι ιδιοκτήτης κι ωστόσο έχω να κάνω µε ένα ρεύµα που συνεχώς µε πάει αλλού». Σας ευχαριστώ για την προσοχή 4 ο Συµπόσιο της Ε.Ψ.Σ.Ε Απριλίου,

2o µετασυµπόσιο της εψσε - ipso p. marty 15 Νοεµβρίου 2014

2o µετασυµπόσιο της εψσε - ipso p. marty 15 Νοεµβρίου 2014 2o µετασυµπόσιο της εψσε - ipso p. marty 15 Νοεµβρίου 2014 Απάντηση στην συζήτηση της Ο. Μαράτου και του Κ. Μπαζαρίδη Άννα Ποταµιάνου Ευχαριστώ την κυρία Μαράτου, τον κύριο Μπαζαρίδη και τους συναδέλφους

Διαβάστε περισσότερα

Συνέντευξη (Δελτίο 48 της Ελληνικής Ψυχαναλυτικής Εταιρείας)

Συνέντευξη (Δελτίο 48 της Ελληνικής Ψυχαναλυτικής Εταιρείας) Άννα Ποταµιάνου Η ψυχοσωµατική οπτική, η ψυχικοποίηση, οι κάµψεις της και η αναλυτική στάση Συνέντευξη (Δελτίο 48 της Ελληνικής Ψυχαναλυτικής Εταιρείας) Δελτίο : Κυρία Ποταµιάνου, ευχαριστούµε που δεχθήκατε

Διαβάστε περισσότερα

2o µετασυµπόσιο της εψσε - ipso p. marty 15 Νοεµβρίου 2014

2o µετασυµπόσιο της εψσε - ipso p. marty 15 Νοεµβρίου 2014 2o µετασυµπόσιο της εψσε - ipso p. marty 15 Νοεµβρίου 2014 Χριστίνα Μιχαλοπούλου Σχολιασµός του κειµένου του Φώτη Μπόµπου "Διασικασία συµβολοποίησης κατά την ψυχαναλυτική διεργασία" Όταν πρωτοάκουσα την

Διαβάστε περισσότερα

Το Αρνητικό στην Ψυχανάλυση

Το Αρνητικό στην Ψυχανάλυση Το Αρνητικό στην Ψυχανάλυση Εργασία στο πλαίσιο του Προγράμματος «Εισαγωγική Εκπαίδευση στην Ψυχαναλυτική Πράξη» ΕΠΕΚΕΙΝΑ Επιμέλεια: Αφροδίτη Στυλιαρά ψυχολόγος - Αγγελική Καραγιάννη ψυχολόγος. Εποπτεία:

Διαβάστε περισσότερα

Με την σκέψη στα της σαγήνης

Με την σκέψη στα της σαγήνης Με την σκέψη στα της σαγήνης Άννα Ποταμιάνου Το 8 ο Συνέδριο της Ελληνικής Ψυχαναλυτικής Εταιρείας πραγματοποιήθηκε με επιτυχία στις 29 30 Νοεμβρίου 2014. Το θέμα «Η σαγήνη» επέτρεψε ενδιαφέρουσες και

Διαβάστε περισσότερα

1 Άννα Ποταµιάνου: Ψυχική Οικονοµία και Δυναµική στις Οριακές Καταστάσεις.

1 Άννα Ποταµιάνου: Ψυχική Οικονοµία και Δυναµική στις Οριακές Καταστάσεις. Μερικές πλευρές του ζητήµατος των οριακών οργανώσεων, µε αφορµή- αναφορά στο βιβλίο της Α. Ποταµιάνου «Ψυχική Οικονοµία και Δυναµική στις Οριακές Καταστάσεις» 1 από τον Β. Δηµόπουλο Η Άννα Ποταµιάνου,

Διαβάστε περισσότερα

9 ο Συνέδριο της Ελληνικής Ψυχαναλυτικής Εταιρείας

9 ο Συνέδριο της Ελληνικής Ψυχαναλυτικής Εταιρείας 1 9 ο Συνέδριο της Ελληνικής Ψυχαναλυτικής Εταιρείας ΤΑ ΠΕΠΡΩΜΕΝΑ ΤΟΥ ΕΥΝΟΥΧΙΣΜΟΥ: ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΠΩΘΗΣΗ ΜΕΧΡΙ ΤΗ ΔΙΑΨΕΥΣΗ Βασίλης Δηµόπουλος Στην ψυχανάλυση η έννοια του ευνουχισµού αναφέρεται σε µία πολυσύνθετη

Διαβάστε περισσότερα

Είναι ιδιαίτερα σημαντική η συμβολή της Α. Ποταμιάνου στον σύγχρονο προβληματισμό που αφορά τις ψυχικές καθηλώσεις και τις σωματικές προσδέσεις μέσα

Είναι ιδιαίτερα σημαντική η συμβολή της Α. Ποταμιάνου στον σύγχρονο προβληματισμό που αφορά τις ψυχικές καθηλώσεις και τις σωματικές προσδέσεις μέσα ΒΙΒΛΙΟΚΡΙΤΙΚΗ Η Α. Ποταμιάνου στο βιβλίο της «Το τραυματικό» πραγματεύεται ένα θέμα εξαιρετικά επίκαιρο. H προβληματική του τραυματικού είναι παρούσα στην καθημερινότητα του υποκειμένου, μέσα από επώδυνα

Διαβάστε περισσότερα

Κείμενο εργασίας, Μετα - Συμπόσιο της Ελληνικής Ψυχοσωματικής Εταιρείας, 23 Νοεμβρίου 2013.

Κείμενο εργασίας, Μετα - Συμπόσιο της Ελληνικής Ψυχοσωματικής Εταιρείας, 23 Νοεμβρίου 2013. Ο παρανοϊκός, ο χρηστικός και η σχέση. (Eκτεταμένη περίληψη της εισήγησης στο 2ο Συμπόσιο της ΕΨΣΕ, Ενοχή & Σωματοποίηση ) του César Botella Κείμενο εργασίας, Μετα - Συμπόσιο της Ελληνικής Ψυχοσωματικής

Διαβάστε περισσότερα

Η ΠΑΛΙΝΔΡΟΜΗΣΗ ΚΑΙ Η ΚΑΘΗΛΩΣΗ ΣΤΗΝ ΨΥΧΟΣΩΜΑΤΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ (Σηµειώσεις Εισαγωγικών Διαλέξεων της ΕΨΣΕ)

Η ΠΑΛΙΝΔΡΟΜΗΣΗ ΚΑΙ Η ΚΑΘΗΛΩΣΗ ΣΤΗΝ ΨΥΧΟΣΩΜΑΤΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ (Σηµειώσεις Εισαγωγικών Διαλέξεων της ΕΨΣΕ) Η ΠΑΛΙΝΔΡΟΜΗΣΗ ΚΑΙ Η ΚΑΘΗΛΩΣΗ ΣΤΗΝ ΨΥΧΟΣΩΜΑΤΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ (Σηµειώσεις Εισαγωγικών Διαλέξεων της ΕΨΣΕ) Ιάκωβος Κλεώπας Στην σηµερινή συζήτηση θα εξετάσουµε τις έννοιες της παλινδρόµησης και της καθήλωσης σύµφωνα

Διαβάστε περισσότερα

ΣΩΜΑΤΙΚΟΣ ΠΟΝΟΣ: ΜΙΑ ΙΔΙΑΖΟΥΣΑ ΣΧΕΣΗ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ

ΣΩΜΑΤΙΚΟΣ ΠΟΝΟΣ: ΜΙΑ ΙΔΙΑΖΟΥΣΑ ΣΧΕΣΗ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ 1 ΣΩΜΑΤΙΚΟΣ ΠΟΝΟΣ: ΜΙΑ ΙΔΙΑΖΟΥΣΑ ΣΧΕΣΗ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ Βασίλης Δηµόπουλος 4ο Συµπόσιο της Ελληνικής Ψυχοσωµατικής Εταιρείας Ο πόνος, συνιστώντας ένα δυσάρεστο υποκειµενικό βίωµα, είναι αδιάψευστος µάρτυρας

Διαβάστε περισσότερα

Διαδικασία συµβολοποίησης κατά την ψυχαναλυτική εργασία Φώτης Μπόµπος

Διαδικασία συµβολοποίησης κατά την ψυχαναλυτική εργασία Φώτης Μπόµπος Διαδικασία συµβολοποίησης κατά την ψυχαναλυτική εργασία Φώτης Μπόµπος Για τους ευνόητους λόγους της διαφύλαξης του προσωπικού απορρήτου, η κλινική περίπτωση που παρουσιάστηκε στο συνέδριο σχετικά µε την

Διαβάστε περισσότερα

ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΚΙΝΗΤΡΩΝ. Θεματική Ενότητα 4: Η ψυχαναλυτική θεωρία των κινήτρων

ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΚΙΝΗΤΡΩΝ. Θεματική Ενότητα 4: Η ψυχαναλυτική θεωρία των κινήτρων ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΚΙΝΗΤΡΩΝ Θεματική Ενότητα 4: Η ψυχαναλυτική θεωρία των κινήτρων Θεματική Ενότητα 4 Στόχοι: Η εισαγωγή των φοιτητών στην ψυχαναλυτική θεωρία και, κυρίως, σε εκείνο το τμήμα της θεωρίας που αναφέρεται

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ με έμφαση στις γνωστικές λειτουργίες. Θεματική Ενότητα 6: Σχολές σκέψης στην ψυχολογία: IV

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ με έμφαση στις γνωστικές λειτουργίες. Θεματική Ενότητα 6: Σχολές σκέψης στην ψυχολογία: IV ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ με έμφαση στις γνωστικές λειτουργίες Θεματική Ενότητα 6: Σχολές σκέψης στην ψυχολογία: IV Θεματική Ενότητα 6 Στόχοι: Η εισαγωγή των φοιτητών στις κλινικές καταβολές της ψυχολογίας

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ ΕΠΙ ΤΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ ΤΟΥ κ. ΔΗΜΟΠΟΥΛΟΥ. «Σωµατικός Πόνος: Μια Ιδιάζουσα Σχέση µε το Αντικείµενο»

ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ ΕΠΙ ΤΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ ΤΟΥ κ. ΔΗΜΟΠΟΥΛΟΥ. «Σωµατικός Πόνος: Μια Ιδιάζουσα Σχέση µε το Αντικείµενο» ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ ΕΠΙ ΤΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ ΤΟΥ κ. ΔΗΜΟΠΟΥΛΟΥ «Σωµατικός Πόνος: Μια Ιδιάζουσα Σχέση µε το Αντικείµενο» Θα ήθελα να ξεκινήσω τον σχολιασµό µου εστιάζοντας την προσοχή µου στην ιδιάζουσα προβληµατική την

Διαβάστε περισσότερα

Εµφάνιση ασθένειας στην αρχή µιας ψυχοθεραπείας. Gerard Szwec

Εµφάνιση ασθένειας στην αρχή µιας ψυχοθεραπείας. Gerard Szwec Εµφάνιση ασθένειας στην αρχή µιας ψυχοθεραπείας. Gerard Szwec Εκτεταµένη περίληψη της εισήγησης στο 3 ο Συµπόσιο της ΕΨΣΕ «Εκδήλωση σωµατικής νόσου κατά την ψυχαναλυτική διαδικασία» Πριν µερικά χρόνια

Διαβάστε περισσότερα

Σχόλιο στην εισήγηση του Σπύρου Μητροσύλη «Σαγήνη και αναλυτική συνθήκη»

Σχόλιο στην εισήγηση του Σπύρου Μητροσύλη «Σαγήνη και αναλυτική συνθήκη» Σχόλιο στην εισήγηση του Σπύρου Μητροσύλη «Σαγήνη και αναλυτική συνθήκη» Τέσσα Χατζηγιάννη Στο κλινικό παράδειγµα που παραθέτει στην εισήγησή του ο Σ. Μητροσύλης, έχει µεσολαβήσει αλλαγή του αναλυτικού

Διαβάστε περισσότερα

2o µετασυµπόσιο της εψσε - ipso p. marty

2o µετασυµπόσιο της εψσε - ipso p. marty 2o µετασυµπόσιο της εψσε - ipso p. marty 15 Νοεµβρίου 2014 Συζήτηση της οµιλίας των Marilia Aisenstein & Claude Smadja, "Ψυχικές ανακατατάξεις δια µέσου µίας σωµατοποίησης" Μηλιώνη Χριστίνα Πριν ξεκινήσω

Διαβάστε περισσότερα

ΨΥΧΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΑΙΔΟΨΥΧΟΛΟΓΙΑ

ΨΥΧΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΑΙΔΟΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΨΥΧΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΑΙΔΟΨΥΧΟΛΟΓΙΑ Θεμελιωτής της ψυχαναλυτικής: Σιγκμουντ Φρουντ (1856-1939) Αυστριακός Ιατρός, ψυχίατρος. Το έργο και οι θεωρίες του είχαν μεγάλη επίδραση στην ανθρωπολογία, τη φιλοσοφία,

Διαβάστε περισσότερα

ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΑΣΘΕΝ-Ν ΣΤΗ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΜΟΝΑΔΑ ΚΑΙ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤ-ΠΙΣΗ

ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΑΣΘΕΝ-Ν ΣΤΗ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΜΟΝΑΔΑ ΚΑΙ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤ-ΠΙΣΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΑΣΘΕΝ-Ν ΣΤΗ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΜΟΝΑΔΑ ΚΑΙ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤ-ΠΙΣΗ ΧΑΤΖΗΣΤΕΦΑΝΟΥ ΦΑΝΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ Τ.Ε. Β Γ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Η στεφανιαία µονάδα είναι ένας χώρος

Διαβάστε περισσότερα

Μπορεί να συναντηθεί ο έφηβος με το δάσκαλο; Προσέγγιση των δυσκολιών στη σχέση μεταξύ εκπαιδευτικού και μαθητή

Μπορεί να συναντηθεί ο έφηβος με το δάσκαλο; Προσέγγιση των δυσκολιών στη σχέση μεταξύ εκπαιδευτικού και μαθητή Μπορεί να συναντηθεί ο έφηβος με το δάσκαλο; Προσέγγιση των δυσκολιών στη σχέση μεταξύ εκπαιδευτικού και μαθητή Αυτή, δεν είναι μία κανονική παρουσίαση. Είναι μόνο μία αφορμή για προβληματισμό. Παρατηρήσεις

Διαβάστε περισσότερα

Παρέμβαση της Μίνας Μπούρα στην παρουσίαση στη Στοά του Βιβλίου του βιβλίου της Μαρίας Καλεώδη Σελέξ, Περί παιδικής ψυχώσεως

Παρέμβαση της Μίνας Μπούρα στην παρουσίαση στη Στοά του Βιβλίου του βιβλίου της Μαρίας Καλεώδη Σελέξ, Περί παιδικής ψυχώσεως Παρέμβαση της Μίνας Μπούρα στην παρουσίαση στη Στοά του Βιβλίου του βιβλίου της Μαρίας Καλεώδη Σελέξ, Περί παιδικής ψυχώσεως (Εκδόσεις Εξάντας, Άνοιξη 2005). Για να μιλήσω για το βιβλίο της Μαρίας Καλεώδη

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στην Ψυχολογία με έμφαση στις γνωστικές λειτουργίες

Εισαγωγή στην Ψυχολογία με έμφαση στις γνωστικές λειτουργίες ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Εισαγωγή στην Ψυχολογία με έμφαση στις γνωστικές λειτουργίες Σχολές σκέψης στην ψυχολογία: IV Διδάσκουσα: Επίκ. Καθ. Γεωργία Α. Παπαντωνίου Άδειες Χρήσης

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ KEIMENOY RENE ROUSSILLON «ΨΥΧΙΚΗ ΠΡΩΤΗ ΥΛΗ».

ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ KEIMENOY RENE ROUSSILLON «ΨΥΧΙΚΗ ΠΡΩΤΗ ΥΛΗ». ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ KEIMENOY RENE ROUSSILLON «ΨΥΧΙΚΗ ΠΡΩΤΗ ΥΛΗ». Σχολιάστρια: Έλενα Κοσµά Η παρουσία του René Roussillon ως κεντρικού οµιλητή στο 4 ο Συµπόσιο Ψυχοσωµατικής θέτει, κατά την άποψη µου, εκ νέου το

Διαβάστε περισσότερα

Κυριακή Γ. Γιώτα Ψυχολόγος MSc., Ph.D. Η Ψυχαναλυτική Θεωρία του Freud για την Προσωπικότητα

Κυριακή Γ. Γιώτα Ψυχολόγος MSc., Ph.D. Η Ψυχαναλυτική Θεωρία του Freud για την Προσωπικότητα Κυριακή Γ. Γιώτα Ψυχολόγος MSc., Ph.D. Η Ψυχαναλυτική Θεωρία του Freud για την Προσωπικότητα Sigmund Freud (1856-1939) Το 1873 ξεκίνησε σπουδές ιατρικής στη σχολή του Πανεπιστημίου της Βιέννης. Το 1886

Διαβάστε περισσότερα

Σύντοµες σκέψεις από την οµιλία της Άννας Ποταµιάνου: 1 Αναφορά σε αµνηµονικές διαδικασίες

Σύντοµες σκέψεις από την οµιλία της Άννας Ποταµιάνου: 1 Αναφορά σε αµνηµονικές διαδικασίες Σύντοµες σκέψεις από την οµιλία της Άννας Ποταµιάνου: 1 Αναφορά σε αµνηµονικές διαδικασίες Πέτρος ΚΕΦΑΛΑΣ 2 Από τους σχολιασµούς που προηγήθηκαν, έχουν ήδη τεθεί πολλά ερωτήµατα. Θα κάνω µόνο ορισµένες

Διαβάστε περισσότερα

Άδηλη µνήµη. Αθανάσιος ΑΛΕΞΑΝΔΡΙΔΗΣ 1. Σχολιασµός στο κείµενο της Άννας Ποταµιάνου Αναφορά σε αµνηµονικές διαδικασίες

Άδηλη µνήµη. Αθανάσιος ΑΛΕΞΑΝΔΡΙΔΗΣ 1. Σχολιασµός στο κείµενο της Άννας Ποταµιάνου Αναφορά σε αµνηµονικές διαδικασίες Άδηλη µνήµη Αθανάσιος ΑΛΕΞΑΝΔΡΙΔΗΣ 1 Σχολιασµός στο κείµενο της Άννας Ποταµιάνου Αναφορά σε αµνηµονικές διαδικασίες Το κείµενο της Άννας Ποταµιάνου σχετικά µε τις αµνηµονικές διαδικασίες θέτει κεντρικά

Διαβάστε περισσότερα

Ελένη Κουμίδη «η δομή και το σύμπτωμα»

Ελένη Κουμίδη «η δομή και το σύμπτωμα» Ελένη Κουμίδη «η δομή και το σύμπτωμα» Στο έργο του Λακάν υπάρχει η εξής διάκριση: Δομές Συμπτώματα Ο όρος «δομή» έχει το νόημα της εσωτερικής αναπαράστασης των διαπροσωπικών σχέσεων. Αυτό που καθορίζει

Διαβάστε περισσότερα

Δονήσεις και δίοδοι Καταµερισµοί και αναθέσεις

Δονήσεις και δίοδοι Καταµερισµοί και αναθέσεις Δονήσεις και δίοδοι Καταµερισµοί και αναθέσεις Α. Ποταµιάνου Αγαπητοί συνάδελφοι, Ο φιλόσοφος Παρµενίδης ο Ελεάτης στο έργο του «Περί φύσεως» έλεγε ότι πρέπει µε συνέπεια να αναλογιζόµαστε όχι µόνον όσα

Διαβάστε περισσότερα

«Xρηστική Σκέψη και Σωματοποίηση» Σ.Μπακιρτζόγλου Ψυχολόγος-Ψυχαναλυτής

«Xρηστική Σκέψη και Σωματοποίηση» Σ.Μπακιρτζόγλου Ψυχολόγος-Ψυχαναλυτής Σειρά Βιωματικών Εκπαιδευτικών Σεμιναρίων «ΕΠΕΚΕΙΝΑ». Απόσπασμα από τις σημειώσεις του βιωματικού σεμιναρίου με θέμα «Σωματοποίηση-Ψυχοσωματικές Νόσοι» «Xρηστική Σκέψη και Σωματοποίηση» Σ.Μπακιρτζόγλου

Διαβάστε περισσότερα

Βασίλη Δηµόπουλου Το σώµα και οι ψυχικές αναπαραστάσεις του 1

Βασίλη Δηµόπουλου Το σώµα και οι ψυχικές αναπαραστάσεις του 1 Βασίλη Δηµόπουλου Το σώµα και οι ψυχικές αναπαραστάσεις του 1 Χρήστος ΧΟΜΠΑΣ Το κείµενο διαβάστηκε στο πλαίσιο της βιβλιοπαρουσίασης στον εκδοτικό οίκο Γαβριηλίδη στις 24 Μαϊου 2014 Θα ήθελα πρώτα απ όλα

Διαβάστε περισσότερα

MAΘΗΜΑ 4-ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ P S Y 2 0 5 - M Α Θ Η Μ Α 4 Ο 1

MAΘΗΜΑ 4-ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ P S Y 2 0 5 - M Α Θ Η Μ Α 4 Ο 1 MAΘΗΜΑ 4-ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ P S Y 2 0 5 - M Α Θ Η Μ Α 4 Ο 1 ΔΟΜΗ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Η ψυχοδυναμική προσέγγιση Η συμπεριφορική προσέγγιση P S Y 2 0 5 - M Α Θ Η Μ Α 4 Ο 2 ΘΕΩΡΗΤΙΚΑ ΡΕΥΜΑΤΑ ΠΟΥ ΑΝΑΠΤΥΧΘΗΚΑΝ

Διαβάστε περισσότερα

Συνέντευξη, Δελτίο της Ελληνικής Ψυχαναλυτικής Εταιρείας, τεύχος 48

Συνέντευξη, Δελτίο της Ελληνικής Ψυχαναλυτικής Εταιρείας, τεύχος 48 Ιάκωβος Κλεώπας Ιστορία και βασικά γνωρίσµατα της ψυχοσωµατικής σκέψης Συνέντευξη, Δελτίο της Ελληνικής Ψυχαναλυτικής Εταιρείας, τεύχος 48 Δελτίο : Κύριε Κλεώπα, σας ευχαριστούµε που δεχθήκατε να έχετε

Διαβάστε περισσότερα

Βασικές αρχές της γνωσιακής συµπεριφοριστικής ψυχοθεραπείας 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Φοιτητών Ψυχολογίας 11 13 Απριλίου 2008, Αθήνα Γ.

Βασικές αρχές της γνωσιακής συµπεριφοριστικής ψυχοθεραπείας 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Φοιτητών Ψυχολογίας 11 13 Απριλίου 2008, Αθήνα Γ. Βασικές αρχές της γνωσιακής συµπεριφοριστικής ψυχοθεραπείας 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Φοιτητών Ψυχολογίας 11 13 Απριλίου 2008, Αθήνα Γ. Ευσταθίου Γνωσιακή συµπεριφοριστική θεραπεία Σειρά προτάσεων παρέµβασης

Διαβάστε περισσότερα

ΤΙΤΛΟΙ ΘΕΜΑΤΩΝ ΕΝΟΤΗΤΑΣ

ΤΙΤΛΟΙ ΘΕΜΑΤΩΝ ΕΝΟΤΗΤΑΣ EΠEAEK Αναμόρφωση του Προγράμματος Προπτυχιακών Σπουδών του ΤΕΦΑΑ - Αυτεπιστασία Αναπτυξιακή Ψυχολογία Ειρήνη Δερμιτζάκη -Μάριος Γούδας Διάλεξη 9: To παιχνίδι ως αναπτυξιακή διαδικασία ΤΙΤΛΟΙ ΘΕΜΑΤΩΝ ΕΝΟΤΗΤΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ. Ψυχολογία Κινήτρων

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ. Ψυχολογία Κινήτρων ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ψυχολογία Κινήτρων Η ΨΥΧΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΤΩΝ ΚΙΝΗΤΡΩΝ Διδάσκουσα: Επίκ. Καθ. Γεωργία Α. Παπαντωνίου Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται

Διαβάστε περισσότερα

Οµάδα Εργασίας Σπύρου Μητροσύλη Σαγήνη, αντίσταση και µεταβίβαση.

Οµάδα Εργασίας Σπύρου Μητροσύλη Σαγήνη, αντίσταση και µεταβίβαση. Οµάδα Εργασίας Σπύρου Μητροσύλη Σαγήνη, αντίσταση και µεταβίβαση. Σχόλιο µε αφορµή την οµιλία του Σπύρου Μητροσύλη πάνω στη σχέση σαγήνης και αναλυτικής συνθήκης Γιώργος Σταθόπουλος Το ιδιαίτερα πυκνό

Διαβάστε περισσότερα

Οµάδα Εργασίας Σπύρου Μητροσύλη Σχόλιο µε αφορµή το κείµενο «Αναλυτική συνθήκη και σαγήνη»

Οµάδα Εργασίας Σπύρου Μητροσύλη Σχόλιο µε αφορµή το κείµενο «Αναλυτική συνθήκη και σαγήνη» Οµάδα Εργασίας Σπύρου Μητροσύλη Σχόλιο µε αφορµή το κείµενο «Αναλυτική συνθήκη και σαγήνη» Δέσποινα Εµπέογλου Το κείµενο του Σπύρου Μητροσύλη παρουσιάζει από πολλές απόψεις µεγάλο ενδιαφέρον και τον ευχαριστώ,

Διαβάστε περισσότερα

Η ΝΟΗΤΙΚΗ ΔΙΕΡΓΑΣΙΑ: Η Σχετικότητα και ο Χρονισμός της Πληροφορίας Σελ. 1

Η ΝΟΗΤΙΚΗ ΔΙΕΡΓΑΣΙΑ: Η Σχετικότητα και ο Χρονισμός της Πληροφορίας Σελ. 1 Η ΝΟΗΤΙΚΗ ΔΙΕΡΓΑΣΙΑ: Η Σχετικότητα και ο Χρονισμός της Πληροφορίας Σελ. 1 Μια σύνοψη του Βιβλίου (ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ): Η πλειοψηφία θεωρεί πως η Νόηση είναι μια διεργασία που συμβαίνει στον ανθρώπινο εγκέφαλο.

Διαβάστε περισσότερα

2o µετασυµπόσιο της εψσε - ipso p. marty

2o µετασυµπόσιο της εψσε - ipso p. marty 2o µετασυµπόσιο της εψσε - ipso p. marty 15 Νοεµβρίου 2014 Συζήτηση του κειµένου του Gérard Szwec, "Εκδήλωση νόσου κατά την έναρξη µίας θεραπείας". Κατερίνα Συντελή Η παρουσίαση του Szwec στο συµπόσιο

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΘΟΔΟΙ & ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗΣ ΑΚΡΟΑΣΗΣ ΙΙ «ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ: ΣΧΕΣΗ ΘΕΡΑΠΕΥΤΗ ΘΕΡΑΠΕΥΟΜΕΝΟΥ»

ΜΕΘΟΔΟΙ & ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗΣ ΑΚΡΟΑΣΗΣ ΙΙ «ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ: ΣΧΕΣΗ ΘΕΡΑΠΕΥΤΗ ΘΕΡΑΠΕΥΟΜΕΝΟΥ» ΜΕΘΟΔΟΙ & ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗΣ ΑΚΡΟΑΣΗΣ ΙΙ «ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ: ΣΧΕΣΗ ΘΕΡΑΠΕΥΤΗ ΘΕΡΑΠΕΥΟΜΕΝΟΥ» Δρ. ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΓΙΩΤΣΙΔΗ (PhD, MSc, MA) Κλινικός & Συμβουλευτικός Ψυχολόγος 1 ΔΟΜΗ ΔΙΑΛΕΞΗΣ Ορισμοί, οφέλη,

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ. Θέμα: ΣΕΜΙΝΑΡΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΤΗΝ ΨΥΧΟΔΥΝΑΜΙΚΗ (ΨΥΧΑΝΑΛΥΤΙΚΗ) ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΙΑ

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ. Θέμα: ΣΕΜΙΝΑΡΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΤΗΝ ΨΥΧΟΔΥΝΑΜΙΚΗ (ΨΥΧΑΝΑΛΥΤΙΚΗ) ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΙΑ 24/10/2018 ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ Θέμα: ΣΕΜΙΝΑΡΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΤΗΝ ΨΥΧΟΔΥΝΑΜΙΚΗ (ΨΥΧΑΝΑΛΥΤΙΚΗ) ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΙΑ 2018-2019 Σας ενημερώνουμε ότι στις 6/11/18 ξεκινούν τα μαθήματα του εκπαιδευτικού σεμιναρίου

Διαβάστε περισσότερα

Η δραστηριότητα της σκέψης ήταν στην προέλευσή της, διαδικασία εκτόνωσης της ψυχής, από υπερχείλισμα ερεθισμάτων.

Η δραστηριότητα της σκέψης ήταν στην προέλευσή της, διαδικασία εκτόνωσης της ψυχής, από υπερχείλισμα ερεθισμάτων. Σκέψη και ονειροπόληση της μητέρας Η δραστηριότητα της σκέψης ήταν στην προέλευσή της, διαδικασία εκτόνωσης της ψυχής, από υπερχείλισμα ερεθισμάτων. Ο Bion εμπνεόμενος από το άρθρο του Freud του 1911,

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΟΛΙΟ ΣΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΤΟΥ ΧΡΗΣΤΟΥ ΙΩΑΝΝΙΔΗ

ΣΧΟΛΙΟ ΣΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΤΟΥ ΧΡΗΣΤΟΥ ΙΩΑΝΝΙΔΗ ΣΧΟΛΙΟ ΣΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΤΟΥ ΧΡΗΣΤΟΥ ΙΩΑΝΝΙΔΗ ΨΥΧΑΝΑΛΥΣΗ ΚΑΙ ΨΥΧΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΙΑ Αριστέα Σκούλικα Θα εκθειάσουμε την απόφαση του Χ Ιωαννίδη να γράψει τόσο προσωπικά για ένα ζήτημα τόσο δύσκολο. Μας βρίσκει

Διαβάστε περισσότερα

Πως ο Νους Χειρίζεται το Φόβο

Πως ο Νους Χειρίζεται το Φόβο Πως ο Νους Χειρίζεται το Φόβο Σύμφωνα με δύο σχετικά πρόσφατες έρευνες, οι μνήμες φόβου και τρόμου διαφέρουν σημαντικά από τις συνηθισμένες μνήμες. Οι διαφορές αυτές δεν συνίστανται μόνο στις εμφανείς

Διαβάστε περισσότερα

ΚΥΚΛΟΣ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ

ΚΥΚΛΟΣ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΥΚΛΟΣ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Βασίλης Καραγιάννης Η παρέμβαση πραγματοποιήθηκε στα τμήματα Β2 και Γ2 του 41 ου Γυμνασίου Αθήνας και διήρκησε τρεις διδακτικές ώρες για κάθε τμήμα. Αρχικά οι μαθητές συνέλλεξαν

Διαβάστε περισσότερα

Η ιστορία της παιδικής συμπεριφοράς γεννιέται από την συνύφανση αυτών των δύο γραμμών (Vygotsky 1930/ 1978, σελ. 46).

Η ιστορία της παιδικής συμπεριφοράς γεννιέται από την συνύφανση αυτών των δύο γραμμών (Vygotsky 1930/ 1978, σελ. 46). 1896 1934 2 ξεχωριστές στην καταγωγή τους γραμμές ανάπτυξης: Α) Μία πρωτόγονη, φυσική γραμμή ανάπτυξης,, αυτόνομης εκδίπλωσης των βιολογικών δομών του οργανισμού, και Β) μία πολιτισμική, ανώτερη ψυχολογική

Διαβάστε περισσότερα

2o µετασυµπόσιο της εψσε - ipso p. marty

2o µετασυµπόσιο της εψσε - ipso p. marty 2o µετασυµπόσιο της εψσε - ipso p. marty 15 Νοεµβρίου 2014 Συζήτηση της οµιλίας των Marilia Aisenstein & Claude Smadja, "Ψυχικές ανακατατάξεις διαµέσου µίας σωµατοποίησης" Μαρία Κισσανδράκη Η Μαργαρίτα,

Διαβάστε περισσότερα

Η μουσική ως ενέργεια και ως σύμβολο. Ernst Kurth (1886-1946) Susanne Langer (1895-1985)

Η μουσική ως ενέργεια και ως σύμβολο. Ernst Kurth (1886-1946) Susanne Langer (1895-1985) Η μουσική ως ενέργεια και ως σύμβολο Ernst Kurth (1886-1946) Susanne Langer (1895-1985) Επιρροές και βασική θέση της «ενεργητικής θεωρίας» του Kurth O μουσικολόγος E. Kurth διαμόρφωσε την «ενεργητική»

Διαβάστε περισσότερα

Ποταμιάνου Α. On the function of the analyst «Η λειτουργία του αναλυτή»

Ποταμιάνου Α. On the function of the analyst «Η λειτουργία του αναλυτή» Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα «Επέκεινα» - Ψυχαναλυτική Πράξη Ποταμιάνου Α. On the function of the analyst «Η λειτουργία του αναλυτή» Απόδοση: Έλενα Διέτη, Φιλόλογος Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας, M.Sc. Εποπτεία:

Διαβάστε περισσότερα

Οπτική αντίληψη. Μετά?..

Οπτική αντίληψη. Μετά?.. Οπτική αντίληψη Πρωτογενής ερεθισµός (φυσικό φαινόµενο) Μεταφορά µηνύµατος στον εγκέφαλο (ψυχολογική αντίδραση) Μετατροπή ερεθίσµατος σε έννοια Μετά?.. ΓΙΑ ΝΑ ΚΑΤΑΝΟΗΣΟΥΜΕ ΤΗΝ ΟΡΑΣΗ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΝΑΛΟΓΙΣΤΟΥΜΕ

Διαβάστε περισσότερα

Σκέψεις για την πράξη και την ψυχικοποίηση

Σκέψεις για την πράξη και την ψυχικοποίηση Σκέψεις για την πράξη και την ψυχικοποίηση Φώτης Μπόµπος Μάιος 2016 «Εν αρχή ην η πράξη», καταλήγει ο Φρόυντ στο έργο του Totem et tabou, (1913). Παροµοιάζει τα παιδιά µε τους πρωτόγονους ανθρώπους, όπου

Διαβάστε περισσότερα

Ο καθημερινός άνθρωπος ως «ψυχολόγος» της προσωπικότητάς του - Νικόλαος Γ. Βακόνδιος - Ψυχο

Ο καθημερινός άνθρωπος ως «ψυχολόγος» της προσωπικότητάς του - Νικόλαος Γ. Βακόνδιος - Ψυχο Έ να πολύ μεγάλο ποσοστό ανθρώπων που αντιμετωπίζουν έντονο άγχος, δυσθυμία, «κατάθλιψη» έχει την «τάση» να αποδίδει λανθασμένα τις ψυχικές αυτές καταστάσεις, σε έναν «προβληματικό εαυτό του», (μία δυστυχώς

Διαβάστε περισσότερα

6ο Συµπόσιο Ψυχοσωµατικής Η ονειρική λειτουργία στην ψυχοσωµαιτκή. ΟΝΕΙΡΑ ΚΑΙ ΤΡΑΥΜΑΤΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ Σάββας Σαββόπουλος

6ο Συµπόσιο Ψυχοσωµατικής Η ονειρική λειτουργία στην ψυχοσωµαιτκή. ΟΝΕΙΡΑ ΚΑΙ ΤΡΑΥΜΑΤΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ Σάββας Σαββόπουλος 6ο Συµπόσιο Ψυχοσωµατικής Η ονειρική λειτουργία στην ψυχοσωµαιτκή ΟΝΕΙΡΑ ΚΑΙ ΤΡΑΥΜΑΤΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ Σάββας Σαββόπουλος Το σύστηµα ύπνος όνειρο διασφαλίζει την συνύπαρξη της λειτουργείας του ύπνου, έκφραση

Διαβάστε περισσότερα

Η ψυχοσωµατική διερεύνηση. Ιάκωβος Κλεώπας. 7ο Συµπόσιο της Ελληνικής Ψυχοσωµατικής Εταιρείας

Η ψυχοσωµατική διερεύνηση. Ιάκωβος Κλεώπας. 7ο Συµπόσιο της Ελληνικής Ψυχοσωµατικής Εταιρείας Η ψυχοσωµατική διερεύνηση Ιάκωβος Κλεώπας 7ο Συµπόσιο της Ελληνικής Ψυχοσωµατικής Εταιρείας Θα µπορούσαµε να ορίσουµε την ψυχοσωµατική διερεύνηση ως διερεύνηση της ψυχοσωµατικής ζωής. Αυτόν τον ορισµό

Διαβάστε περισσότερα

Λαµβάνοντας τη διάγνωση: συναισθήµατα και αντιδράσεις

Λαµβάνοντας τη διάγνωση: συναισθήµατα και αντιδράσεις Λαµβάνοντας τη διάγνωση: συναισθήµατα και αντιδράσεις Πιθανότατα αισθάνεστε πολύ αναστατωµένοι αφού λάβατε µια διάγνωση καρκίνου. Συνήθως είναι δύσκολο να αποδεχθείτε τη διάγνωση αµέσως και αυτό είναι

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΒΙΟΣΥΝΘΕΣΗΣ

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΒΙΟΣΥΝΘΕΣΗΣ Oδηγός Σπουδών ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ 2016-17 ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ Επωνυμία και Βασική Περιγραφή Εκπαιδευτικού Προγράμματος Προϋπόθεση για την εγγραφή τους στο πρόγραμμα

Διαβάστε περισσότερα

Μανώλης Ισχάκης. Μανώλης Ισχάκης. WYS NLP Life Coaching. Ζήσε με Πάθος! Σελίδα 1

Μανώλης Ισχάκης. Μανώλης Ισχάκης. WYS NLP Life Coaching.  Ζήσε με Πάθος!  Σελίδα 1 Μανώλης Ισχάκης WYS NLP Life Coaching www.manolisischakis.gr Όνομα : Επίθετο : Ζήσε με Πάθος! www.manolisischakis.gr Σελίδα 1 Αγαπημένε μου φίλε/η, "Να είσαι ΕΣΥ! Όλοι οι άλλοι ρόλοι είναι πιασμένοι."

Διαβάστε περισσότερα

Οµάδα Εργασίας Σάββα Σαββόπουλου «Σαγήνη και τραύµα» Σαράντη Θανόπουλου «Μεταξύ επιθυµίας και αισθήµατος ευθύνης»

Οµάδα Εργασίας Σάββα Σαββόπουλου «Σαγήνη και τραύµα» Σαράντη Θανόπουλου «Μεταξύ επιθυµίας και αισθήµατος ευθύνης» Οµάδα Εργασίας Σάββα Σαββόπουλου «Σαγήνη και τραύµα» Σαράντη Θανόπουλου «Μεταξύ επιθυµίας και αισθήµατος ευθύνης» Αλίκη Κατσαρού - Αλέξια Τατέου Στην οµάδα εργασίας υπήρξε µια πλούσια ανταλλαγή, την οποία

Διαβάστε περισσότερα

Μοντέλα Υγείας. Βασικές Αρχές Βιοϊατρικού Μοντέλου. Θετικές επιπτώσεις Βιοϊατρικής προσέγγισης. 2 Βασικές Ιδεολογίες για Υγεία & Αρρώστια

Μοντέλα Υγείας. Βασικές Αρχές Βιοϊατρικού Μοντέλου. Θετικές επιπτώσεις Βιοϊατρικής προσέγγισης. 2 Βασικές Ιδεολογίες για Υγεία & Αρρώστια ΜΟΝΤΕΛΑ ΥΓΕΙΑΣ-ΑΣΘΕΝΕΙΑΣ ΓΝΩΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΑΡΡΩΣΤΙΑΣ 2 Βασικές Ιδεολογίες για Υγεία & Αρρώστια Μοντέλα Υγείας Βιοιατρικό Μοντέλο Ολιστικό, Βιοψυχοκοινωνικό Μοντέλο Αρχαία Ελλάδα (Ιπποκράτης 400π.Χ.)

Διαβάστε περισσότερα

ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΟΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΑΜΥΝΑΣ

ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΟΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΑΜΥΝΑΣ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΟΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΑΜΥΝΑΣ Κωνσταντίνος Ασημακόπουλος Απαρτιωμένη Διδασκαλία ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΟΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΑΜΥΝΑΣ Ορισμός: Είναι λειτουργίες του εγώ που έχουν σκοπό να απαλλάξουν το άτομο από το άγχος ή άλλα

Διαβάστε περισσότερα

14 Δυσκολίες μάθησης για την ανάπτυξη των παιδιών, αλλά και της εκπαιδευτικής πραγματικότητας. Έχουν προταθεί διάφορες θεωρίες και αιτιολογίες για τις

14 Δυσκολίες μάθησης για την ανάπτυξη των παιδιών, αλλά και της εκπαιδευτικής πραγματικότητας. Έχουν προταθεί διάφορες θεωρίες και αιτιολογίες για τις ΠΡΟΛΟΓΟΣ Οι δυσκολίες μάθησης των παιδιών συνεχίζουν να απασχολούν όλους όσοι ασχολούνται με την ανάπτυξη των παιδιών και με την εκπαίδευση. Τους εκπαιδευτικούς, οι οποίοι, μέσα στην τάξη τους, βρίσκονται

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΑΡΝΗΤΙΚΟ ΣΤΗΝ ΨΥΧΑΝΑΛΥΣΗ

ΤΟ ΑΡΝΗΤΙΚΟ ΣΤΗΝ ΨΥΧΑΝΑΛΥΣΗ ΤΟ ΑΡΝΗΤΙΚΟ ΣΤΗΝ ΨΥΧΑΝΑΛΥΣΗ Η έννοια του αρνητικού η οποία συνδέεται στενά με την ενόρμηση καταστροφής, αλλά όχι μόνο, φαίνεται να εκφράζεται σε διάφορες εκδηλώσεις του ψυχισμού, στο χώρο του φυσιολογικού

Διαβάστε περισσότερα

Νίκος Σιδέρης. Μιλώ για την κρίση με το παιδί. Εμπιστευτική επιστολή σε μεγάλους που σκέφτονται ΠΡΩΤΗ ΕΚΔΟΣΗ ΑΝΤΙΤΥΠΑ

Νίκος Σιδέρης. Μιλώ για την κρίση με το παιδί. Εμπιστευτική επιστολή σε μεγάλους που σκέφτονται ΠΡΩΤΗ ΕΚΔΟΣΗ ΑΝΤΙΤΥΠΑ ΠΡΩΤΗ ΕΚΔΟΣΗ 12.000 ΑΝΤΙΤΥΠΑ Νίκος Σιδέρης Μιλώ για την κρίση με το παιδί Εμπιστευτική επιστολή σε μεγάλους που σκέφτονται Από τον συγγραφέα του μπεστ σέλερ Τα παιδιά δεν θέλουν ψυχολόγο. Γονείς θέλουν!

Διαβάστε περισσότερα

«Μαθησιακές δυσκολίες και παραβατική συμπεριφορά»

«Μαθησιακές δυσκολίες και παραβατική συμπεριφορά» «Μαθησιακές δυσκολίες και παραβατική συμπεριφορά» Θεοδώρα Πάσχου α.μ 12181 Τμήμα Λογοθεραπείας-Τ.Ε.Ι ΗΠΕΙΡΟΥ Εισαγωγικές επισημάνσεις 1) η εκδήλωση διαταραχών στην κατάκτηση μαθησιακών δεξιοτήτων προκαλεί

Διαβάστε περισσότερα

ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑΣ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΟ ΕΤΟΣ Α ΚΥΚΛΟΣ: Φθινόπωρο 2017

ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑΣ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΟ ΕΤΟΣ Α ΚΥΚΛΟΣ: Φθινόπωρο 2017 ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑΣ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΟ ΕΤΟΣ 2017-18 Α ΚΥΚΛΟΣ: Φθινόπωρο 2017 Τεχνικές κλινικής συνέντευξης Ι: Κλινικές δεξιότητες, λήψη ιστορικού, θεραπευτικός σχεδιασµός ( Α Έτος) Η λήψη ενός καλού

Διαβάστε περισσότερα

Γεωργία Ζαβράκα, MSc. Ψυχολόγος Ψυχοδυναμική Ψυχοθεραπεύτρια

Γεωργία Ζαβράκα, MSc. Ψυχολόγος Ψυχοδυναμική Ψυχοθεραπεύτρια 5 ο Συμπόσιο Νοσηλευτικής Ογκολογίας "Οι Ψυχολογικές Επιπτώσεις στον Ογκολογικό Ασθενή και ο Πολυδιάστατος Ρόλος της Συμβουλευτικής στην Αντιμετώπισής τους" Γεωργία Ζαβράκα, MSc. Ψυχολόγος Ψυχοδυναμική

Διαβάστε περισσότερα

Σιωπάς για να ακούγεσαι

Σιωπάς για να ακούγεσαι Σιωπάς για να ακούγεσαι 01/12/2014 Γράφει η Αίγλη Τούμπα Μάρω Βαμβουνάκη Εκδόσεις Ψυχογιός σελ. 272 Ίσως από τα καλύτερα μυθιστορήματα της Μάρως Βαμβουνάκη να ήταν το «Οι παλιές αγάπες πάνε στον Παράδεισο».

Διαβάστε περισσότερα

Η ΨΥΧΙΚΗ ΜΟΡΦΟΠΟΙΗΣΗ ΣΤΗΝ ΨΥΧΑΝΑΛΥΣΗ

Η ΨΥΧΙΚΗ ΜΟΡΦΟΠΟΙΗΣΗ ΣΤΗΝ ΨΥΧΑΝΑΛΥΣΗ Η ΨΥΧΙΚΗ ΜΟΡΦΟΠΟΙΗΣΗ ΣΤΗΝ ΨΥΧΑΝΑΛΥΣΗ Από τον Οκτώβριο του 2005, στo πλαίσιo της Ε.Ψ.Ε., µια οµάδα συναδέλφων, αποτελούµενη αυτή την περίοδο από τις κυρίες Aσσέρ, Ζέη, Κατσαρού, Τατέου, Παπανδρέου και τους

Διαβάστε περισσότερα

Γιάννης Θεοδωράκης (2010). ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΙΔΗ

Γιάννης Θεοδωράκης (2010). ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΙΔΗ Γιάννης Θεοδωράκης (2010). ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΙΔΗ Πολύ συχνά, τα άτομα, παρατηρώντας τους άλλους, εντοπίζουν υπερβολές και ακρότητες στις συμπεριφορές τους. Παρατηρούν υπερβολές στους χώρους της εργασίας.

Διαβάστε περισσότερα

Προσωπο-κεντρική θεωρία (person-centred) [πρώην Πελατο-κεντρική θεωρία ]

Προσωπο-κεντρική θεωρία (person-centred) [πρώην Πελατο-κεντρική θεωρία ] Προσωπο-κεντρική θεωρία (person-centred) [πρώην Πελατο-κεντρική θεωρία ] Φαινομενολογική θεωρητική κατεύθυνση η οποία υποστηρίζει ότι ο άνθρωπος διαθέτει από μόνος του την ικανότητα για προσωπική ανάπτυξη

Διαβάστε περισσότερα

Ανάπτυξη Χωρικής Αντίληψης και Σκέψης

Ανάπτυξη Χωρικής Αντίληψης και Σκέψης Ανάπτυξη Χωρικής Αντίληψης και Σκέψης Clements & Sarama, 2009; Sarama & Clements, 2009 Χωρική αντίληψη και σκέψη Προσανατολισμός στο χώρο Οπτικοποίηση (visualization) Νοερή εικονική αναπαράσταση Νοερή

Διαβάστε περισσότερα

Ψυχοδυναμική θεωρία και ανάπτυξη ψυχολογικών δεξιοτήτων του θεραπευτή

Ψυχοδυναμική θεωρία και ανάπτυξη ψυχολογικών δεξιοτήτων του θεραπευτή Ψυχοδυναμική θεωρία και ανάπτυξη ψυχολογικών δεξιοτήτων του θεραπευτή Γιωτσίδη Βασιλική, Ph.D., Msc, MA Κλινικός & Συμβουλευτικός Ψυχολόγος «ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ: ΣΧΕΣΗ ΘΕΡΑΠΕΥΤΗ ΘΕΡΑΠΕΥΟΜΕΝΟΥ» Δομή

Διαβάστε περισσότερα

Κείμενο εργασίας, Μετα - Συμπόσιο της ΕΨΣΕ - IPSO P. Marty, Αθήνα 23 Νοεμβρίου 2013.

Κείμενο εργασίας, Μετα - Συμπόσιο της ΕΨΣΕ - IPSO P. Marty, Αθήνα 23 Νοεμβρίου 2013. Ενεστώσα Ενοχή Ιάκωβος Κλεώπας Κείμενο εργασίας, Μετα - Συμπόσιο της ΕΨΣΕ - IPSO P. Marty, Αθήνα 23 Νοεμβρίου 2013. Ακολουθεί τμήμα της εισήγησης που παρουσιάσθηκε στο 2ο Συμπόσιο της Ελληνικής Ψυχοσωματικής

Διαβάστε περισσότερα

Σ.Μπακιρτζόγλου, ψυχολόγος-ψυχαναλυτής

Σ.Μπακιρτζόγλου, ψυχολόγος-ψυχαναλυτής «Η αλληλοεπιρροή ψυχής και σώµατος. Το παράδειγµα των αυτοάνοσων νοσηµάτων»(31/5/2011, µεταπτυχιακό πρόγραµµα κλινικής ψυχολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστηµίου Αθηνών. ιδάσκουσα καθηγήτρια

Διαβάστε περισσότερα

Α κύκλος Βιωµατικών Εργαστηρίων Υπηρεσίας Συµβουλευτικής Σταδιοδροµίας Γραφείου ιασύνδεσης Ιονίου Πανεπιστηµίου

Α κύκλος Βιωµατικών Εργαστηρίων Υπηρεσίας Συµβουλευτικής Σταδιοδροµίας Γραφείου ιασύνδεσης Ιονίου Πανεπιστηµίου Α κύκλος Βιωµατικών Εργαστηρίων Υπηρεσίας Συµβουλευτικής Σταδιοδροµίας Γραφείου ιασύνδεσης Ιονίου Πανεπιστηµίου Τρόποι αντιµετώπισης του άγχους. Πρόληψη και θεραπεία της κατάθλιψης. Ψυχολόγος - Howard

Διαβάστε περισσότερα

ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ

ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ 3.4. ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ Σε μια κοινωνία που η ζωή της οργανώνεται μέσω θεσμών, η Ψυχολογία έρχεται να δώσει λύσεις σε προβλήματα που δεν λύνονται από τους θεσμούς, και ν αναλύσει τις

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ ΧΕΙΜΕΡΙΝΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ

ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ ΧΕΙΜΕΡΙΝΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ ΧΕΙΜΕΡΙΝΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ 2015-2016 Επιστημονική Επιτροπή: Μαρία Τζινιέρη-Κοκκώση (Υπεύθυνη),Επικ. Καθηγήτρια Κλινικής Ψυχολογίας, Βασιλική Ρότσικα Επικ. Καθηγήτρια Κλινικής Ψυχολογίας

Διαβάστε περισσότερα

e-seminars Αναπτύσσομαι 1 Προσωπική Βελτίωση Seminars & Consulting, Παναγιώτης Γ. Ρεγκούκος, Σύμβουλος Επιχειρήσεων Εισηγητής Ειδικών Σεμιναρίων

e-seminars Αναπτύσσομαι 1 Προσωπική Βελτίωση Seminars & Consulting, Παναγιώτης Γ. Ρεγκούκος, Σύμβουλος Επιχειρήσεων Εισηγητής Ειδικών Σεμιναρίων e-seminars Πρωτοποριακή Συνεχής Επαγγελματική και Προσωπική Εκπαίδευση Προσωπική Βελτίωση Αναπτύσσομαι 1 e Seminars Copyright Seminars & Consulting Page 1 Περιεχόμενα 1. Γιατί είναι απαραίτητη η ανάπτυξη

Διαβάστε περισσότερα

Χρόνος και αχρονικότητα. Παραλλαγές της χρονικής εµπειρίας

Χρόνος και αχρονικότητα. Παραλλαγές της χρονικής εµπειρίας Χρόνος και αχρονικότητα. Παραλλαγές της χρονικής εµπειρίας Λήδα Μπήτρου Ήδη από τον τίτλο του βιβλίου, ο συγγραφέας προδιαγράφει µε σαφήνεια ότι κεντρικό σηµείο αναφοράς στην ενασχόλησή του µε τον χρόνο

Διαβάστε περισσότερα

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΚΑΙ Ο ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥΣ;

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΚΑΙ Ο ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥΣ; Η επαγγελματική ανάπτυξη και η ανθρώπινη ανάπτυξη συνδέονται. Η εξελικτική πορεία του ατόμου δεν κλείνει με την είσοδό του στο επάγγελμα ή σε έναν οργανισμό αλλά αντίθετα, την στιγμή εκείνη αρχίζει μία

Διαβάστε περισσότερα

Αναπτυξιακή Ψυχολογία. Διάλεξη 6: Η ανάπτυξη της εικόνας εαυτού - αυτοαντίληψης

Αναπτυξιακή Ψυχολογία. Διάλεξη 6: Η ανάπτυξη της εικόνας εαυτού - αυτοαντίληψης Αναπτυξιακή Ψυχολογία Διάλεξη 6: Η ανάπτυξη της εικόνας εαυτού - αυτοαντίληψης Θέματα διάλεξης Η σημασία της αυτοαντίληψης Η φύση και το περιεχόμενο της αυτοαντίληψης Η ανάπτυξη της αυτοαντίληψης Παράγοντες

Διαβάστε περισσότερα

ΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΙΣΤΙΚΕΣ ΘΕΩΡΙΕΣ

ΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΙΣΤΙΚΕΣ ΘΕΩΡΙΕΣ ΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΙΣΤΙΚΕΣ ΘΕΩΡΙΕΣ Λογικοθυμική προσέγγιση (Rational-Emotive Therapy) Αναπτύχθηκε από τον Albert Ellis τη δεκαετία του 1950. Πεποίθηση πως οι συναισθηματικές δυσκολίες οφείλονται σε λανθασμένες

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ: ΛΕΚΤΙΚΗ ΚΑΙ ΜΗ ΛΕΚΤΙΚΗ. ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: 3. Δημιουργία και Βελτίωση Κοινωνικού Εαυτού

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ: ΛΕΚΤΙΚΗ ΚΑΙ ΜΗ ΛΕΚΤΙΚΗ. ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: 3. Δημιουργία και Βελτίωση Κοινωνικού Εαυτού ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ: ΛΕΚΤΙΚΗ ΚΑΙ ΜΗ ΛΕΚΤΙΚΗ ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: 3. Δημιουργία και Βελτίωση Κοινωνικού Εαυτού ΥΠΟΕΝΟΤΗΤΑ: 3.2. Ανάπτυξη Κοινωνικών Δεξιοτήτων και Σχέσεων ΤΑΞΗ: Α Γυμνασίου ΧΡΟΝΟΣ: 1 διδακτική περίοδος

Διαβάστε περισσότερα

Μητρικός Θηλασμός μετά το Πρώτο Έτος.

Μητρικός Θηλασμός μετά το Πρώτο Έτος. Μητρικός Θηλασμός μετά το Πρώτο Έτος. Αντιγόνη Συμεωνίδου Ψυχολόγος MA, PgD Υπαρξιακή Ψυχοθεραπεύτρια. Προγεννητική Ψυχολόγος, υπό Πιστοποίηση ΕΚΠΑ Ψυχικές κ συναισθηματικές ανάγκες Επαφή Σύνδεση Αίσθηση

Διαβάστε περισσότερα

Γράφοντας ένα σχολικό βιβλίο για τα Μαθηματικά. Μαριάννα Τζεκάκη Αν. Καθηγήτρια Α.Π.Θ. Μ. Καλδρυμίδου Αν. Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Ιωαννίνων

Γράφοντας ένα σχολικό βιβλίο για τα Μαθηματικά. Μαριάννα Τζεκάκη Αν. Καθηγήτρια Α.Π.Θ. Μ. Καλδρυμίδου Αν. Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Γράφοντας ένα σχολικό βιβλίο για τα Μαθηματικά Μαριάννα Τζεκάκη Αν. Καθηγήτρια Α.Π.Θ. Μ. Καλδρυμίδου Αν. Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Εισαγωγή Η χώρα μας απέκτησε Νέα Προγράμματα Σπουδών και Νέα

Διαβάστε περισσότερα

"Να είσαι ΕΣΥ! Όλοι οι άλλοι ρόλοι είναι πιασμένοι." Oscar Wilde

Να είσαι ΕΣΥ! Όλοι οι άλλοι ρόλοι είναι πιασμένοι. Oscar Wilde 1 Αγαπημένε μου φίλε/η, "Να είσαι ΕΣΥ! Όλοι οι άλλοι ρόλοι είναι πιασμένοι." Oscar Wilde Θα ήθελα να σε καλωσορίσω σε αυτό το σεμινάριο. Είναι πολύ σημαντικό για εμένα να ξέρεις πώς δεσμεύομαι με το πέρας

Διαβάστε περισσότερα

8 ο συνέδριο της Ελληνικής Ψυχαναλυτικής Εταιρείας. Επιχείρηµα. Χρήστος ΖΕΡΒΗΣ

8 ο συνέδριο της Ελληνικής Ψυχαναλυτικής Εταιρείας. Επιχείρηµα. Χρήστος ΖΕΡΒΗΣ 8 ο συνέδριο της Ελληνικής Ψυχαναλυτικής Εταιρείας Επιχείρηµα Χρήστος ΖΕΡΒΗΣ Η έννοια της σαγήνης έχει σηµειώσει στην ψυχανάλυση µακρά πορεία εξέλιξης, η οποία συµπίπτει µε την ιστορία της φροϋδικής ανακάλυψης.

Διαβάστε περισσότερα

Εκπαιδευτικό Πρόγραµµα «Επέκεινα»-Ψυχαναλυτική Πράξη. Pierre Marty - Η Αλλεργική Σχέση. Επιµέλεια : Αγγελική Καραγιάννη

Εκπαιδευτικό Πρόγραµµα «Επέκεινα»-Ψυχαναλυτική Πράξη. Pierre Marty - Η Αλλεργική Σχέση. Επιµέλεια : Αγγελική Καραγιάννη Εκπαιδευτικό Πρόγραµµα «Επέκεινα»-Ψυχαναλυτική Πράξη Pierre Marty - Η Αλλεργική Σχέση Επιµέλεια : Αγγελική Καραγιάννη Εποπτεία : Σάββας Μπακιρτζόγλου Βιογραφικό Ο Pierre Marty γεννήθηκε το 1918 σε εργατικό

Διαβάστε περισσότερα

Διαφάνεια 1. T1 Tsitsas_pc; 10/11/2011

Διαφάνεια 1. T1 Tsitsas_pc; 10/11/2011 T1 Διαφάνεια 1 T1 Tsitsas_pc; 10/11/2011 Ο Sigmund Freud θεωρείται ο πιο γνωστός ψυχολόγος Γεννημένος το 1856 από τη δεύτερη σύζυγο ενός βιενέζου Διάβασε τα έργα του Shakespeare από την ηλικία των 8 Πέθανε

Διαβάστε περισσότερα

Η νόσος του Parkinson δεν είναι µόνο κινητική διαταραχή. Έχει υπολογισθεί ότι µέχρι και 50% των ασθενών µε νόσο Πάρκινσον, µπορεί να βιώσουν κάποια

Η νόσος του Parkinson δεν είναι µόνο κινητική διαταραχή. Έχει υπολογισθεί ότι µέχρι και 50% των ασθενών µε νόσο Πάρκινσον, µπορεί να βιώσουν κάποια ρ ZΩΗ ΚΑΤΣΑΡΟΥ Νευρολόγος ιευθύντρια ΕΣΥ Η νόσος του Parkinson δεν είναι µόνο κινητική διαταραχή. Έχει υπολογισθεί ότι µέχρι και 50% των ασθενών µε νόσο Πάρκινσον, µπορεί να βιώσουν κάποια µορφή κατάθλιψης,

Διαβάστε περισσότερα

Ψυχολογία της προσωπικότητας θεωρίες.

Ψυχολογία της προσωπικότητας θεωρίες. Ψυχολογία της προσωπικότητας θεωρίες. Οι διάφορες θεωρίες προσωπικότητας προσπαθούν να απαντήσουν και να ερμηνεύσουν τα ακόλουθα ερωτήματα: α) Πώς είναι τα άτομα; Ποια είναι τα χαρακτηριστικά του ατόμου

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙ ΙΚΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΙΑΣ ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΙΑ ΧΑΡΤΗΣ ΧΡΗΣΗ ΗΜΙΟΥΡΓΙΑ. β. φιλιππακοπουλου 1

ΕΙ ΙΚΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΙΑΣ ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΙΑ ΧΑΡΤΗΣ ΧΡΗΣΗ ΗΜΙΟΥΡΓΙΑ. β. φιλιππακοπουλου 1 ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΙΑ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΧΑΡΤΗΣ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ ΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΧΡΗΣΗ β. φιλιππακοπουλου 1 Αναλυτικό Πρόγραµµα 1. Εισαγωγή: Μια επιστηµονική προσέγγιση στη χαρτογραφική απεικόνιση και το χαρτογραφικό σχέδιο

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ (ΦΑΣΗ 1 η )

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ (ΦΑΣΗ 1 η ) ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ (ΦΑΣΗ 1 η ) 1 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΟΥ JACKSON POLLOCK ΣΤΟΝ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟ WILLIAM WRIGHT ΤΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ ΤΟΥ 1950. Το καλοκαίρι του 1950 o δημοσιογράφος William Wright πήρε μια πολύ ενδιαφέρουσα ηχογραφημένη

Διαβάστε περισσότερα

Η ΓΛΩΣΣΑ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ. Ιωάννης Βρεττός

Η ΓΛΩΣΣΑ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ. Ιωάννης Βρεττός Η ΓΛΩΣΣΑ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ Ιωάννης Βρεττός Η ΓΛΩΣΣΑ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ Γνώρισμα της προσωπικότητας ή ασκήσιμη συμπεριφορά; ΜΗ ΛΕΚΤΙΚΑ ΚΑΝΑΛΙΑ Κινήσεις μέσα στον χώρο Κινήσεις των χεριών και του σώματος Οι κινήσεις

Διαβάστε περισσότερα

Σημειώσεις Ψυχοσωματικής Η προσέγγιση της Γαλλικής Ψυχοσωματικής Σχολής. Ιάκωβος Κλεώπας, PhD. Εισαγωγή

Σημειώσεις Ψυχοσωματικής Η προσέγγιση της Γαλλικής Ψυχοσωματικής Σχολής. Ιάκωβος Κλεώπας, PhD. Εισαγωγή Σημειώσεις Ψυχοσωματικής Η προσέγγιση της Γαλλικής Ψυχοσωματικής Σχολής. Ιάκωβος Κλεώπας, PhD Εισαγωγή Η κλινική και θεωρητική προσέγγιση της γαλλικής ψυχοσωματικής σχολής αναπτύχθηκε στην βάση του έργου

Διαβάστε περισσότερα

Ά κύκλος Βιωµατικών Εργαστηρίων Συµβουλευτικής Σταδιοδροµίας µε θέµα: «Άγχος και Κατάθλιψη στην Εκπαίδευση και στην Εργασία»

Ά κύκλος Βιωµατικών Εργαστηρίων Συµβουλευτικής Σταδιοδροµίας µε θέµα: «Άγχος και Κατάθλιψη στην Εκπαίδευση και στην Εργασία» Περίληψη εισήγησης µε θέµα: Τι είναι άγχος και τι κατάθλιψη. Πώς εµφανίζονται στον εκπαιδευτικό και στον επαγγελµατικό χώρο. Το Άγχος και η Κατάθλιψη αποτελούν ίσως δύο από τις πιο πολυσυζητηµένες έννοιες

Διαβάστε περισσότερα

Ποια είναι τα είδη της κατάθλιψης;

Ποια είναι τα είδη της κατάθλιψης; Ολοι κάποιες φορές νιώθουμε μελαγχολία ή θλίψη, αλλά αυτά τα συναισθήματα συνήθως περνούν μετά από λίγες μέρες. Όταν ένα άτομο έχει κατάθλιψη, η διαταραχή αυτή επηρεάζει την καθημερινή του ζωή, τη φυσιολογική

Διαβάστε περισσότερα

Πέντε συνοπτικές πραγματείες σχετικά με τις διαταραχές πρόσληψης της τροφής. 1. Ανορεξία: η αποστροφή του κοριτσιού για την σεξουαλικότητα.

Πέντε συνοπτικές πραγματείες σχετικά με τις διαταραχές πρόσληψης της τροφής. 1. Ανορεξία: η αποστροφή του κοριτσιού για την σεξουαλικότητα. Πέντε συνοπτικές πραγματείες σχετικά με τις διαταραχές πρόσληψης της τροφής. Σάββας Μπακιρτζόγλου ψυχολόγος ψυχαναλυτής 1. Ανορεξία: η αποστροφή του κοριτσιού για την σεξουαλικότητα. Ο Freud (1917) υπογραμμίζει

Διαβάστε περισσότερα