ΑΡΗΣΟΣΔΛΔΗΟ ΠΑΝΔΠΗΣΖΜΗΟ ΘΔΑΛΟΝΗΚΖ ΥΟΛΖ ΝΟΜΗΚΧΝ, ΟΗΚΟΝΟΜΗΚΧΝ ΚΑΗ ΠΟΛΗΣΗΚΧΝ ΔΠΗΣΖΜΧΝ

Transcript

1 ΑΡΗΣΟΣΔΛΔΗΟ ΠΑΝΔΠΗΣΖΜΗΟ ΘΔΑΛΟΝΗΚΖ ΥΟΛΖ ΝΟΜΗΚΧΝ, ΟΗΚΟΝΟΜΗΚΧΝ ΚΑΗ ΠΟΛΗΣΗΚΧΝ ΔΠΗΣΖΜΧΝ ΣΜΖΜΑ ΝΟΜΗΚΖ ΣΟΜΔΑ ΔΜΠΟΡΗΚΟΤ ΚΑΗ ΟΗΚΟΝΟΜΗΚΟΤ ΓΗΚΑΗΟΤ ΣΜΖΜΑ ΜΔΣΑΠΣΤΥΗΑΚΧΝ ΠΟΤΓΧΝ ΓΗΚΑΗΟ ΔΜΠΟΡΗΚΧΝ ΓΗΚΑΗΟΠΡΑΞΗΧΝ Τπεχζπλνη θαζεγεηέο: Οπξ.Υαηδεληθνιάνπ-Αγγειίδνπ η. Κνξδή- Αλησλνπνχινπ π. Φπρνκάλεο Δι. Οηθνλφκνπ Νηθ. Διεπζεξηάδεο Δηζεγήηξηα: Γήκεηξα Ν. Νηαξιαγηάλλε Θέκα Γηπισκαηηθήο Δξγαζίαο: Πξνζηαζία δεκησζέληνο ηξίηνπ ζηελ ππνρξεσηηθή αζθάιηζε απηνθηλήησλ κε ηηο ηξνπνπνηήζεηο πνπ επέθεξε νη Ν.3557/2007 θαη Ν.3946/2009 Θεζζαινλίθε 2009

2 ΑΡΗΣΟΣΔΛΔΗΟ ΠΑΝΔΠΗΣΖΜΗΟ ΘΔΑΛΟΝΗΚΖ Πξφγξακκα Μεηαπηπρηαθψλ πνπδψλ Σνκέαο Δκπνξηθνχ θαη Οηθνλνκηθνχ Γηθαίνπ Μάζεκα: Γίθαην Δκπνξηθψλ Γηθαηνπξαμηψλ Δηζεγήηξηα: Γήκεηξα Νηαξιαγηάλλε Θέκα: Πξνζηαζία δεκησζέληνο ηξίηνπ ζηελ ππνρξεσηηθή αζθάιηζε απηνθηλήησλ κε ηηο ηξνπνπνηήζεηο πνπ επέθεξε νη Ν.3557/2007 θαη Ν.3946/2009 ΠΔΡΗΔΥΟΜΔΝΑ 1. Δηζαγσγή 2. Ννκηθή ζεψξεζε ηεο ζχκβαζεο 3.Πξνυπνζέζεηο γηα ηελ αζθάιηζε αζηηθήο επζχλεο 3.1 Έλλνηα ηνπ απηνθηλήηνπ 3.2. Σα ζπκβαιιφκελα κέξε 3.3 Εεκηνχκελνο ηξίηνο 4. Καηάξηηζε αζθαιηζηηθήο ζχκβαζεο 4.1 Γηάξθεηα αζθαιηζηηθήο ζχκβαζεο (έλαξμε-αλαζηνιή-ιχζε-ιήμε) 5. Πξνζσξηλή θάιπςε 6. Σχρε ηεο αζθαιηζηηθήο ζπκβάζεσο ζε πεξίπησζε κεηαβηβάζεσο ζε άιινλ ηεο θπξηφηεηαο ή θαηνρήο ηνπ απηνθηλήηνπ 7. Πεξηερφκελν θαη Έθηαζε ηεο αζθαιηζηηθήο θάιπςεο 7.1 Δμαηξέζεηο απφ ηελ αζθαιηζηηθή θάιπςε 8. Τπνρξεψζεηο θαη βάξε ησλ κεξψλ ζηε ζχκβαζε αζθαιίζεσο αζηηθήο επζχλεο 8.1 Τπνρξεψζεηο ηνπ αζθαιηζκέλνπ 8.2 Αζθαιηζηηθά βάξε ηνπ αζθαιηζκέλνπ 8.3 Τπνρξεψζεηο αζθαιηζηή 9. Πξνζηαζία ηνπ δεκησζέληνο ηξίηνπ 9.1. Δπζεία αγσγή θαηά ηνπ αζθαιηζηή 9.2. Γηθαίσκα αλαγσγήο 9.3 Πξνζηαζία ηνπ δεκησζέληνο ηξίηνπ Αξρή απξνβιήηνπ ησλ ελζηάζεσλ (Ο θαλφλαο) Ζ εμαίξεζε- Πξνβαιιφκελεο ελζηάζεηο 2

3 10. Δπηθνπξηθφ Κεθάιαην 10.1 Έθηαζε θαη πεξηερφκελν ηεο επζείαο αγσγήο θαηά Σνπ Δπηθνπξηθνχ Κεθαιαίνπ 11. Γξαθείν Γηεζλνχο Αζθάιηζεο 11.1 Έθηαζε επζχλεο ΓΓΑ-Δλζηάζεηο 12. πλνξηαθή Αζθάιηζε Δπίινγνο 3

4 1. Δηζαγσγή Ζ ξαγδαία αχμεζε ησλ ηξνραίσλ αηπρεκάησλ θαη ε αλάγθε ηζρπξνπνίεζεο ηεο λνκηθήο ζέζεο ηνπ δεκησζέληνο ηξίηνπ, νδήγεζε ηνλ λνκνζέηε λα θαζηεξψζεη απφ ην 1976 κε ηνλ θσδηθνπνηεκέλν Ν.489/1976, σο ππνρξεσηηθή ηελ αζθάιηζε αζηηθήο επζχλεο έλαληη ηξίησλ απφ απηνθηλεηηθά αηπρήκαηα, ε νπνία απνηειεί ηελ ζεκαληηθφηεξε κνξθή ππνρξεσηηθήο 1 αζθάιηζεο επζχλεο. Ο Νφκνο απηφο, ν νπνίνο θσδηθνπνηήζεθε κε ην π.δ 237/1986, ςεθίζηεθε ζηελ Διιάδα ην 1976 θαη άξρηζε λα ηζρχεη απφ , θαη νη ξπζκίζεηο ηνπ βαζίδνληαη ζηηο δηαηάμεηο ηνπ εληαίνπ λφκνπ ηεο Δπξσπατθήο χκβαζεο ηνπ ηξαζβνχξγνπ ηνπ 1959, πνπ θπξψζεθε κε ην Ν.4147/1961, «Πεξί ππνρξεσηηθήο αζθαιίζεσο έλαληη αζηηθήο επζχλεο αθνξψζεο εηο απηνθίλεηα νρήκαηα». Ο Ν.489/1976 έρεη ηξνπνπνηεζεί έσο ζήκεξα πνιιέο θνξέο πξνθεηκέλνπ λα ελαξκνληζηεί πξνο ηηο Κνηλνηηθέο Οδεγίεο ηεο Δ.Δ. πγθεθξηκέλα, ηξνπνπνηήζεθε κε ηα Π.Γ 1019/1981, Π.Γ 118/1985, Ν.1569/1986 θαη θσδηθνπνηήζεθε κε ην Π.Γ 237/1986. εκαληηθέο ηξνπνπνηήζεηο επέθεξε ην Π.Γ 252/1996 πνπ αθνξά ηελ ηδησηηθή αζθαιηζηηθή επηρείξεζε, ν Ν.2496/1997, αιιά θπξίσο ν Ν.3557/2007 κε ζθνπφ ηελ ελαξκφληζε ησλ δηαηάμεσλ ηνπ Ν.489/1976 κε ηνλ Ν.2496/1997, ν νπνίνο εθαξκφδεηαη ζπκπιεξσκαηηθά θαη αθνξά θπξίσο δεηήκαηα πνπ αλαθχπηνπλ απφ ηηο ζρέζεηο αζθαιηζηηθψλ επηρεηξήζεσλ θαη αζθαιηζκέλσλ, ελψ ν Ν. 489/1976 αθνξά πξσηίζησο ηηο ζρέζεηο αζθαιηζηή θαη δεκησζέληνο ηξίηνπ. Πέξαλ ησλ εηδηθψλ δηαηάμεσλ ηνπ θσδηθνπνηεκέλνπ πιένλ λφκνπ, εθαξκφδεηαη θαη ν Γ //) Ν.1911 θαη νη δηαηάμεηο ηνπ Α.Κ. Μία ζεκαληηθή θαηλνηνκία πνπ εκπεξηέρεηαη ζην Κ.Ν 489/1976, φπσο απηφο ηξνπνπνηήζεθε απφ ηνλ Ν.3557/2007 ήηαλ ε θαηάξγεζε ηεο Τ.Α Κ4/585/1978 ζηελ νπνία πεξηέρνληαλ νη γεληθνί φξνη αζθάιηζεο πνπ αθνξνχζαλ ηε ζρέζε αζθαιηζηήαζθαιηζκέλνπ, αίξνληαο ζπγρξφλσο ηελ λνκηθή ακθηζβήηεζε γηα ηελ θαλνληζηηθή ή 1 Άιια είδε ππνρξεσηηθήο αζθάιηζεο αζηηθήο επζχλεο ζηε ρψξα καο, έρνπκε: α) ηελ αζθάιηζε επζχλεο ηνπ αεξνπνξηθνχ κεηαθνξέα γηα ππνρξεσηηθή θάιπςε δεκηψλ απφ ηε ζχκβαζε κεηαθνξάο επηβαηψλ, πξαγκάησλ ή απνζθεπψλ, β) ηελ αζθάιηζε γηα δεκίεο απφ ηε ξχπαλζε ηεο ζάιαζζαο απφ πεηξέιαην, ε νπνία επηβάιιεηαη ζηα ειιεληθά θαη μέλα πινία πνπ πιένπλ ζηα ειιεληθά ρσξηθά χδαηα ζχκθσλα κε ην Ν. 319/1976, θαζψο επίζεο γ) ηελ ππνρξεσηηθή αζθάιηζε επζχλεο ηνπ εθκεηαιιεπφκελνπ ην αεξνζθάθνο γηα θάιπςε βιαβψλ θαη δεκηψλ πνπ πξνθαινχληαη ζηα κέιε ηνπ πιεξψκαηνο ή άιισλ πξνζψπσλ πνπ επηβαίλνπλ ζην αεξνζθάθνο γηα εμππεξέηεζε ηεο πηήζεο, ζχκθσλα κε ην άξζξν 137 παξ.2 ΚΑΓ, Βι. Υαηδεληθνιάνπ Αγγειίδνπ Ρ. «Αζθάιηζε Αζηηθήο επζχλεο απφ απηνθηλεηηθά αηπρήκαηα», 1998, ζει.2 4

5 ζπκβαηηθή ηζρχο ηνπο, κε ηελ επηθξάηεζε ηεο ζέζεσο φηη έρνπλ ζπκβαηηθφ ραξαθηήξα θαη ζπλεπψο ζα πξέπεη λα ελζσκαηψλνληαη ζηελ αζθαιηζηηθή ζχκβαζε είηε κέζα απφ ην αζθαιηζηήξην 2 είηε ζηνπο γεληθνχο αζθαιηζηηθνχο φξνπο 3 ζηνπο νπνίνπο θαη παξαπέκπεη ην αζθαιηζηήξην. Οη θαηλνηνκίεο πνπ πεξηιακβάλνληαη ζην Ν.3557/2007, ζην δίθαην αζθάιηζεο ηεο εμ αηπρεκάησλ αζηηθήο επζχλεο, αθνξνχλ θπξίσο ηελ ηηκνιφγεζε ησλ ππεξεζηψλ ηνπ αζθαιηζηή κε αληηθεηκεληθά θξηηήξηα, ηελ απαγφξεπζε ηεο επαλέθδνζεο απφ ηνπο δηακεζνιαβεηέο πξνζσξηλνχ ζήκαηνο, ε εμαίξεζε απφ ηελ αζθαιηζηηθή θάιπςε δεκηψλ κε γελεζηνπξγφ ιφγν παξαβαηηθή ζπκπεξηθνξά ηνπ νδεγνχ ηνπ δεκηνγφλνπ νρήκαηνο, ε επηκήθπλζε ηνπ ρξφλνπ παξαγξαθήο ησλ ηξίησλ δεκησζέλησλ θαηά ησλ αζθαιηζηψλ θαη ε εθηελήο ξχζκηζε ησλ ιφγσλ ιχζεσο κηαο αζθαιηζηηθήο ζχκβαζεο, ιφγσ ιήμεο ή θαηαγγειίαο απηήο. Σέινο, ζεκαληηθέο ηξνπνπνηήζεηο επέθεξε ν Ν.3746/2009, πξνζαξκνζκέλνο πξνο ηελ Οδεγία 2005/14/ΔΚ, ζχκθσλα κε ηνλ νπνίν αιιάδεη ε έλλνηα ηνπ ηφπνπ ζπλήζνπο ζηάζκεπζεο απηνθηλήηνπ νρήκαηνο θαη πξνζηίζεηαη επίζεο λέα πεξίπησζε επζχλεο ηνπ Δπηθνπξηθνχ Κεθαιαίνπ ζρεηηθά κε νρήκαηα εηδηθνχ ηχπνπ ή κε εηδηθή πηλαθίδα ηα νπνία είλαη αλαζθάιηζηα θαζψο επίζεο εηζάγεηαη ππνρξέσζε ηνπ Δπηθνπξηθνχ Κεθαιαίνπ ζε πεξίπησζε πνπ ν νδεγφο ηνπ δεκηνγφλνπ απηνθίλεηνπ παξακέλεη άγλσζηνο. ηελ πεξίπησζε απηή ην Δπηθνπξηθφ Κεθάιαην ππέρεη ππνρξέσζε απνδεκίσζεο ιφγσ πιηθψλ δεκηψλ, εθφζνλ πξνθιήζεθαλ ζπγρξφλσο θαη ζσκαηηθέο βιάβεο πνπ απαηηνχλ λνζνθνκεηαθή πεξίζαιςε, ηνπιάρηζηνλ πέληε εκεξψλ. Δπίζεο, ζπνπδαία αιιαγή απνηειεί θαη ε αλαπξνζαξκνγή ησλ ππνρξεσηηθψλ νξίσλ θαιχςεσο ηεο αζηηθήο επζχλεο, νη νπνίεο ζα έρνπλ σο επαθφινπζν ηελ αχμεζε ησλ αζθαιίζηξσλ, βειηηψλνληαο ηελ λνκηθή ζέζε ησλ ηξίησλ. Όιεο νη πξναλαθεξφκελεο αιιαγέο πνπ επέθεξαλ ν Ν.3557/2007 θαη ν Ν.3946/2009 ζε ζθνπφ ηελ ελαξκφληζε ηνπ Κ.Ν. 489/1976 πξνο ηελ Οδεγία 2005/14/ΔΚ, ζα αλαιπζνχλ εθηελέζηεξα ζηελ παξνχζα εηζήγεζε. 2. Ννκηθή ζεψξεζε ηεο ζχκβαζεο 2 Βι. ππξάθνο Γεκ. Γηθεγφξνο, «Οη εμαηξέζεηο ζηελ αζθάιηζε αζηηθήο επζχλεο απφ ηξνραία αηπρήκαηα-κξηηηθέο παξαηεξήζεηο ζην Νέν ζρέδηα Νφκνπ», Δ.πγθ.Γ. 2006, ζει.9 επ. 3 Βι. Κξεηηθφο Αζ.«Απνδεκίσζε απφ ηξνραία απηνθηλεηηθά αηπρήκαηα», 2008, ζει. 555 επ. 5

6 Χο πξνο ηε λνκηθή ηεο θχζε, ε ππνρξεσηηθή αζθάιηζε απηνθηλήησλ είλαη αθ ελφο ηδησηηθή αζθάιηζε δεκίαο θαη αθ εηέξνπ αζθάιηζε δεκίαο. 4 Δίλαη ηδησηηθή αζθάιηζε 5, θαζψο παξά ηνλ ππνρξεσηηθφ ραξαθηήξα ηεο πνπ έρεη πεξηβιεζεί, δελ κπνξεί λα ιεηηνπξγήζεη αλ ν αληηζπκβαιιφκελνο ηνπ αζθαιηζηή δελ θαηαξηίζεη ζχκβαζε, ε νπνία δηέπεη ηηο ζρέζεηο αζθαιηζηή θαη αζθαιηζκέλνπ. Τπνζηεξίρζεθε ε άπνςε, φηη ε ππνρξέσζε απηή πνπ επηβάιιεηαη ζηνλ θχξην ή θάηνρν ηνπ απηνθηλήηνπ, κε ηηο εμαηξέζεηο πνπ πξνβιέπνληαη ζηνλ Κ.Ν 489/1976, αθαηξεί ηελ ηδησηηθή απηνλνκία, πεξηνξίδνληαο ζπγρξφλσο θαη ηελ ζπκβαηηθή ειεπζεξία. Χζηφζν, δελ πξέπεη λα παξαβιέπεηαη ην γεγνλφο φηη ε ππνρξέσζε απηή επηβάιιεηαη απφ ην λνκνζέηε γηα ηελ πξνζηαζία ησλ ζπκθεξφλησλ ησλ αζθαιηζκέλσλ θαη πξσηίζησο ησλ ζπκθεξφλησλ ησλ δεκησζέλησλ ηξίησλ. Πεξηνξηζκφο ζηελ ειεχζεξε δηακφξθσζε ηνπ πεξηερνκέλνπ ηεο ζχκβαζεο εηζάγεηαη κε ηελ ππνρξέσζε πνπ επηβάιιεηαη κε ην άξζξν 6 ηνπ Κ.Ν 489/1976, φπσο αληηθαηαζηάζεθε κε ην άξζξν 33 παξ.2 ηνπ Ν.3746/2009, ζηα ζπκβαιιφκελα κέξε γηα ηήξεζε ησλ γεληθψλ φξσλ αζθάιηζεο, πεξηνξηζκνί πνπ αθνξνχλ κφλν ην κέξνο ηεο ζχκβαζεο πνπ είλαη ππνρξεσηηθφ, κέρξη ησλ αλσηάησλ νξίσλ ησλ αζθαιηζηηθψλ πνζψλ, δηφηη πέξαλ ησλ πνζψλ απηψλ ε αζθάιηζε είλαη πξναηξεηηθή, αλ βέβαηα ππάξρεη ζρεηηθή ζπκθσλία. 6 Ζ ππνρξεσηηθή αζθάιηζε επζχλεο απηνθηλήηνπ είλαη επίζεο θαη αζθάιηζε δεκίαο παζεηηθνχ. Παζεηηθφ ζηνηρείν ηεο πεξηνπζίαο αζθαιηζκέλνπ είλαη ε κειινληηθή, ρξεκαηηθή ζπλήζσο νθεηιή πνπ δεκηνπξγείηαη εμαηηίαο ηεο αζηηθήο επζχλεο ηνπ αζθαιηζκέλνπ έλαληη ηξίησλ γηα απνθαηάζηαζε ηεο δεκίαο, εθφζνλ απηή πξνθιήζεθε απφ ηε ρξήζε ηνπ αζθαιηζκέλνπ απηνθηλήηνπ. Ο ραξαθηήξαο ηεο αζθάιηζεο σο αζθάιηζεο παζεηηθνχ ζπλεπάγεηαη θαηά ηελ θξαηνχζα άπνςε ηελ έιιεηςε αζθαιηζηηθνχ ζπκθέξνληνο θαη ζπλαθφινπζα ηελ αδπλακία εθηίκεζεο ηεο αζθαιηζηηθήο αμίαο 7, θαζψο δελ θαιχπηνληαη νη δεκίεο πνπ ζα πξνθιεζνχλ ζ απηφ ην ίδην απηνθίλεην, φπσο ζπκβαίλεη ζηελ αζθάιηζε ηδίσλ δεκηψλ, αιιά ηηο δεκίεο πνπ ζα πξνθιεζνχλ ζην απηνθίλεην ηνπ ηξίηνπ κε ην νπνίν ζπγθξνχζζεθε ην αζθαιηζκέλν δεκηνγφλν απηνθίλεην. Αλ ε αζθάιηζε επζχλεο απφ απηνθηλεηηθή αηπρήκαηα πεξηιακβάλεη θαη ηελ αζθάιηζε ησλ ηδίσλ δεκηψλ ηνπ ίδηνπ απηνθηλήηνπ, ε νπνία είλαη αζθάιηζε ελεξγεηηθνχ, ηφηε πξφθεηηαη γηα αζθάιηζε δεκηψλ 4 Βι. Υαηδεληθνιάνπ-Αγγειίδνπ Ρ. «Αζθάιηζε αζηηθήο επζχλεο απφ απηνθηλεηηθά αηπρήκαηα», ΔΔκπ.Γ 1997, ζει. 3 επ. 5 Βι. Αξγπξηάδε «ηνηρεία Αζθαιηζηηθνχ Γηθαίνπ», ζει 21 επ. θαη Ρφθα Η. «Ζ ππνρξεσηηθή αζθάιηζε εηο ην ηδησηηθφ αζθαιηζηηθφ δίθαην θαη ν Ν.489/1976», Δ Δκπ.Γ 1978, ζει.177 επ. 6 Βι. Ρφθα Η. «Ηδησηηθή Αζθάιηζε», 11 ε έθδνζε, 2006,ζει.101 επ. 7 Βι. Αξγπξηάδε «ηνηρεία Αζθαιηζηηθνχ Γηθαίνπ», ζει 21 επ. 6

7 παζεηηθνχ θαη ελεξγεηηθνχ 8. 3.Πξνυπνζέζεηο γηα ηελ αζθάιηζε αζηηθήο επζχλεο 3.1 Έλλνηα ηνπ απηνθηλήηνπ Ο Κ.Ν 489/1976 θαιχπηεη ηηο δεκίεο ηξίησλ πξνζψπσλ πνπ πξνέξρνληαη απφ ηελ θπθινθνξία απηνθηλήηνπ. Καηά ην άξζξν 1 παξ.1 ηνπ Κ.Ν 489/1976, σο «Απηνθίλεην φρεκα είλαη επί ηνπ εδάθνπο θαη φρη επί ηξνρηψλ κε κεραληθή δχλακε ή κε ειεθηξηθή δχλακε θηλνχκελν φρεκα, αλεμάξηεηα αξηζκνχ ηξνρψλ. Ωο απηνθίλεην ζεσξείηαη θαη θάζε ξπκνπιθφκελν φρεκα ζπδεπγκέλν κεηά ηνπ θπξίσο απηνθηλήηνπ ή κε, σο θαη πνδήιαην εθνδηαζκέλν κε βνεζεηηθφ θηλεηήξα». Μφλν ε πιηθή ππφζηαζε ηνπ απηνθηλήηνπ θαη ε ζπγθξφηεζή ηνπ κε φια ηα ραξαθηεξηζηηθά γλσξίζκαηα πνπ ην απαξηίδνπλ δελ ζεκειηψλεη απηφκαηα ηελ ππνρξέσζε αζθαιίζεσο ηνπ απφ ηνλ θχξην ή θάηνρν. Ζ ππνρξέσζε αζθαιίζεσο γελλάηαη απφ ηε ζηηγκή πνπ ην απηνθίλεην ηεζεί ζε θπθινθνξία επί ηεο νδνχ, φπσο απηφ νξίδεηαη ζαθψο ζηα άξζξα 2,5 θαη 12 παξ.1 ηνπ Κ.Ν 489/1976. Γηα ηνλ πξνζδηνξηζκφ ηεο έλλνηαο ηνπ απηνθηλήηνπ δελ έρεη ζεκαζία ν αξηζκφο ησλ ηξνρψλ πνπ δηαζέηεη (δίηξνρν, ηξίηξνρν, ηεηξάηξνρν) ή ν πξννξηζκφο ηνπ (Η.Υ.Δ, ηαμί, ιεσθνξείν, θνξηεγφ, γεσξγηθφ κεράλεκα). Απηνθίλεην ζεσξείηαη θαη ην κεράλεκα θιαξθ πνπ ιεηηνπξγεί ζηνπο ρψξνπο εξγνζηαζίσλ ή ιηκέλσλ 9. Δπίζεο, δελ παίδεη ξφιν ε δχλακε, ηελ νπνία ρξεζηκνπνηεί γηα ηελ θίλεζε (βελδίλε, ειεθηξηζκφο, άλζξαθαο). ηελ έλλνηα ηνπ απηνθηλήηνπ πεξηιακβάλνληαη θαη ηα κεραλνθίλεηα δίθπθια, φπσο κνηνζπθιέηεο, κνηνπνδήιαηα 10. Γελ πεξηιακβάλνληαη ζηελ παξαπάλσ έλλνηα νη ηξνρηφδξνκνη θαη νη ζηδεξφδξνκνη πνπ θηλνχληαη ζε ηξνρηέο θαη απηή ε εμαίξεζε δηθαηνινγείηαη απφ ηηο εηδηθέο ξπζκίζεηο πνπ ηζρχνπλ γηα ηα νρήκαηα ηεο παξαπάλσ θαηεγνξίαο. Χο πξνο ηνλ πξνζδηνξηζκφ ηεο έλλνηαο ηνπ φξνπ «θπθινθνξία», θαηά ηελ θξαηνχζα θαη νξζφηεξε άπνςε ε θπθινθνξία ηνπ απηνθηλήηνπ δελ ηαπηίδεηαη κε ηελ θίλεζή ηνπ 11. πλεπψο, νπνηαδήπνηε θαηάζηαζε απνηειεί ζπλέπεηα ηεο θπθινθνξίαο νρήκαηνο, φπσο ζηάζκεπζε γηα κεγάιν ρξνληθφ δηάζηεκα ζε δεκφζηα νδφ ή ζε παξθηλγθ ελφο γθαξάδ, ή ην 8 Βι. Υαηδεληθνιάνπ Αγγειίδνπ Ρ. «Ηδησηηθφ Αζθαιηζηηθφ Γίθαην», 2008, ζει 257 επ. 9 Βι. Δθ.Θεο. 93/1987, Δπ.πγθ.Γ.1988, ζει.87 επ. 10 Βι. Φινχδα «Αζηηθή επζχλε εμ απηνθηλεηηθψλ αηπρεκάησλ», 1985, Βι. Βαθεηάδνπ Παλαγηψηα «Απηνθίλεηα, Αζηηθή-Πνηληθή Δπζχλε», 1997, ζει.615 επ. 7

8 αθηλεηνπνηεκέλν φρεκα, ιφγσ έιιεηςεο βελδίλεο ππάγεηαη ζηελ έλλνηα ηνπ απηνθηλήηνπ. Κξίζεθε ινηπφλ, φηη ε θαη άξζξν 2 παξ. 1 ηνπ Κ.Ν 489/1976 «θπθινθνξία» ηνπ απηνθηλήηνπ δελ έρεη ηελ έλλνηα ηεο θηλήζεσο ή ηεο ιεηηνπξγίαο, αιιά ηελ έλλνηα ηεο εθ κέξνπο ησλ αξκνδίσλ αξρψλ παξαρσξήζεσο ζηνλ ηδηνθηήηε ή θάηνρν, δηα ρνξεγήζεσο άδεηαο θπθινθνξίαο, ηνπ δηθαηψκαηνο λα ζέζεη απηφ ζε θπθινθνξία επί ησλ νδψλ Δμαηξέζεηο απφ ηελ ππνρξεσηηθή αζθάιηζε Ζ ππνρξεσηηθή αζθάιηζε απηνθηλήησλ απνβιέπεη ζηε κεγαιχηεξε πξνζηαζία ηνπ δεκησζέληνο ηξίηνπ-ζχκαηνο απηνθηλεηηθνχ αηπρήκαηνο. Απηφ επηηπγράλεηαη κε ηελ πξνζζήθε ελφο θεξέγγπνπ θαηά θαλφλα νθεηιέηε-αζθαιηζηή. Ο ίδηνο ν λφκνο φκσο θαζηεξψλεη εμαηξέζεηο 13 απφ ηελ ππνρξέσζε αζθαιίζεσο πξνθεηκέλνπ γηα απηνθίλεηα πνπ αλήθνπλ ζε νξηζκέλα πξφζσπα έζησ θαη αλ απηά δελ είλαη ζπγρξφλσο θαη θάηνρνη. Οη εμαηξέζεηο απηέο κπνξεί λα δηθαηνινγεζνχλ απφ ηελ ηεθκαηξφκελε θεξεγγπφηεηα ησλ πξνζψπσλ απηψλ ζπλεπεία ηεο νπνίαο δελ θηλδπλεχεη ε ηθαλνπνίεζε ηεο απαηηήζεσο ηνπ δαλεηζηή θαη επνκέλσο, δελ ζπληξέρεη ιφγνο αζθαιηζηηθήο θαιχςεσο. Έηζη, ζχκθσλα κε ηε δηάηαμε ηνπ άξζξνπ 3 παξ. 3 ηνπ Κ.Ν 489/1976 εμαηξνχληαη: α) Σα απηνθίλεηα θπξηφηεηαο Γεκνζίνπ, φρη φκσο θαη ηα απηνθίλεηα ησλ λνκηθψλ πξνζψπσλ δεκνζίνπ δηθαίνπ θαη νξγαληζκψλ θνηλήο σθέιεηαο ηα νπνία κπνξνχλ λα εμαηξεζνχλ κε Πξνεδξηθά Γηαηάγκαηα, θαηφπηλ πξφηαζεο ηνπ Τπνπξγνχ Δκπνξίνπ. β) Σα απηνθίλεηα ησλ μέλσλ θξαηψλ ππφ ηνλ φξν ηεο ακνηβαηφηεηαο, θαζψο επίζεο θαη γ) απηά πνπ αλήθνπλ ζε δηαθπβεξλεηηθνχο νξγαληζκνχο (Ο.Ζ.Δ, Δ.Δ), ηα νπνία θέξνπλ ηηο ελδείμεηο Γ.. (Γηπισκαηηθφ ψκα) ή Ξ.Α (Ξέλε Απνζηνιή). Σα απηνθίλεηα απηά πξέπεη λα είλαη εθνδηαζκέλα κε πηζηνπνηεηηθφ ηεο αξκφδηαο ειιεληθήο αξρήο, πνπ λα βεβαηψλεη ηελ ηδηφηεηά ηνπο απηή. Δπηπιένλ, ζχκθσλα κε ην άξζξν 31 ηνπ Ν.3746/2009 γηα ηελ πξνζαξκνγή ηνπ Π.Γ 237/1986, κε ην νπνίν θσδηθνπνηήζεθε ν Ν.489/1976 πξνο ηελ Οδεγία 2005/14/ΔΚ, πξνζηίζεηαη λέα παξάγξαθνο, ζχκθσλα κε ηελ νπνία «ην Γεκόζην θαη ηα ινηπά πξόζσπα πνπ εμαηξνύληαη από ηελ ππνρξεσηηθή αζθάιηζε επζύλεο, έρνπλ έλαληη 12 Βι. ΔθΑζ. 3284/1992, ΝνΒ, 1993, ζει.99 επ. 13 Βι. Κξεηηθφο Αζ.«Απνδεκίσζε απφ ηξνραία απηνθηλεηηθά αηπρήκαηα», 2008, ζει. 565 επ. 8

9 απηνύ πνπ δεκηώζεθε ηηο ππνρξεώζεηο πνπ πξνβιέπνληαη ζην άξζξν 6 ηνπ Κ.Ν 489/1976 (δεκίεο αζθαιηζηηθήο θάιπςεο) ηνπ παξόληνο γηα δεκίεο πνπ πξνθιήζεθαλ από απηνθίλεηα νρήκαηα ζηελ Διιάδα ή ζην έδαθνο ησλ άιισλ θξαηώλ-κειώλ ηεο Δ.Δ.» ηελ πεξίπησζε απηή εθαξκφδνληαη νη δηαηάμεηο ηνπ άξζξνπ 27 παξ. 2 ηνπ παξφληνο γηα ην δηαθαλνληζκφ δεκηψλ απφ ην Γξαθείν Γηεζλνχο Αζθάιηζεο (Γ.Γ.Α). Δπίζεο, ζηελ αλαξηζκείζα παξ. 5 ηνπ Π.Γ 237/1986, πξνζηίζεηαη λέα παξάγξαθνο 3 ηνπ άξζξνπ 31 ηνπ Ν.3746/2009, ζχκθσλα κε ηελ νπνία «Καηάινγνο ησλ πξνζψπσλ ησλ νπνίσλ ηα απηνθίλεηα νρήκαηα εμαηξνχληαη ηεο ππνρξεσηηθήο αζθάιηζεο, ησλ νξηζκέλσλ ηχπσλ νρεκάησλ θαη ησλ νρεκάησλ κε εηδηθή πηλαθίδα θπθινθνξίαο, θαζψο θαη νη Αξρέο θαη νη Οξγαληζκνί πνπ επζχλνληαη πξνο απνδεκίσζε, ζχκθσλα κε ην άξζξν απηφ, θνηλνπνηνχληαη απφ ηελ Δπηηξνπή Δπνπηείαο Ηδησηηθήο Αζθάιηζεο ζηα ινηπά θξάηε-κέιε θαη ζηελ Δπξσπατθή Δπηηξνπή», γεγνλφο πνπ ζπλεπάγεηαη ηελ ππνρξέσζε ησλ θξαηψλ-κειψλ πξνο ηελ Δπξσπατθή Δπηηξνπή γλσζηνπνίεζεο ησλ πξνζψπσλ ησλ νπνίσλ ηα απηνθίλεηα νρήκαηα εμαηξνχληαη ηεο ππνρξεσηηθήο αζθάιηζεο θαη ησλ Τπεπζχλσλ πξνο απνδεκίσζε ηξίησλ Αξρψλ Σα ζπκβαιιφκελα κέξε H ζχκβαζε αζθάιηζεο αζηηθήο επζχλεο θαηαξηίδεηαη κεηαμχ ηνπ αζθαιηζηή θαη ηνπ ιήπηε ηεο αζθάιηζεο θαη απνζθνπεί ζηελ θάιπςε θαη πξνζηαζία ηεο αζηηθήο επζχλεο ηνπ ηξίηνπ ή θαηφρνπ ηνπ αζθαιηζκέλνπ απηνθηλήηνπ γηα δεκίεο πνπ ζα πξνθχςνπλ ζε ηξίηα πξφζσπα, απφ ηελ θπθινθνξία απηνθηλήηνπ, αληί θαηαβνιήο αζθαιίζηξνπ. Χο αζθαιηζηήο ζεσξείηαη ε αζθαιηζηηθή εηαηξεία πνπ αλαιακβάλεη λα θαιχςεη ην ζπγθεθξηκέλν θίλδπλν 14, ζχκθσλα κε ην άξζξν 1 ηνπ Κ.Ν 489/1976. Σν κεηνρηθφ θεθάιαην απηήο ηεο αζθαιηζηηθήο εηαηξείαο πνπ αζθεί ηνλ έιεγρν αζηηθήο επζχλεο απηνθηλήησλ αλέξρεηαη ζε επξψ, ζχκθσλα κε ην άξζξν 17 παξ.1 θαη 2 ηνπ Ν.Γ. 400/ Οη αζθαιηζηηθέο απηέο επηρεηξήζεηο ιεηηνπξγνχλ λφκηκα ζηελ Διιάδα ζχκθσλα κε ην άξζξν 4 παξ.1 ηνπ Ν.Γ 400/1970 θαη αζθνχλ απνθιεηζηηθά επηρείξεζε αζθάιηζεο επζχλεο 14 Βι. Υαηδεληθνιάνπ Αγγειίδνπ Ρ. «Εεηήκαηα ειέγρνπ θαη επνπηείαο ησλ αζθαιηζηηθψλ επηρεηξήζεσλ», Αξκ.1996, ζει 1309 επ 15 Σν Π.Γ 288/2002, ην νπνίν αθνξά ηελ επνπηεία αζθαιηζηηθψλ νκίισλ εμνκνηψλεη ην κεηνρηθφ θεθάιαην κε ην εγγπεηηθφ θεθάιαην. Σν άξζξν 17 παξ.2β ηνπ Ν.Γ. 400/1970 ηξνπνπνηήζεθε πξφζθαηα κε ην Π.Γ.23/2005, γηα λα πξνζαξκνζηεί πξνο ηελ Οδεγία 2002/12,13 θαη πξνο ηελ Οδεγία 2000/64. 9

10 απφ απηνθίλεηα. Ζ αζθαιηζηηθή επηρείξεζε κπνξεί λα είλαη φρη κφλν ειιεληθή, αιιά θαη αιινδαπή αλψλπκε αζθαιηζηηθή εηαηξεία (άξζξν 1 θαη 20 παξ.1 ηνπ Ν.Γ. 400/1970), αξθεί λα έρεη ζπζηαζεί κε ηνπο φξνπο ηνπ άξζξνπ 20 παξ. 1 ηνπ Ν.Γ 400/1970. Χο αζθαιηζηέο κε ηελ επξεία ηνπ φξνπ έλλνηα ζεσξνχληαη ην «Δπηθνπξηθφ Κεθάιαην» θαη ην «Γξαθείν Γηεζλνχο Αζθάιηζεο» θαη φρη θαηά θπξηνιεμία θαζψο δελ ζπληξέρνπλ νη πξνυπνζέζεηο ιεηηνπξγίαο ησλ αζθαιηζηηθψλ επηρεηξήζεσλ, ζχκθσλα κε ην Ν.Γ 400/1970. Ζ αζθαιηζηηθή επηρείξεζε κπνξεί λα έρεη ηελ έδξα ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο θαη λα αζθεί αζθάιηζε ζηελ Διιάδα είηε ππφ θαζεζηψο ειεχζεξεο παξνρήο ππεξεζηψλ, ζχκθσλα κε ηα άξζξα 2 παξ.2 θαη 22 ηνπ Ν.Γ 400/1970 θαη άξζξν 1 πεξ.ζη ηνπ Κ.Ν. 489/1976, ή λα έρεη έδξα εθηφο Δπξσπατθήο Έλσζεο θαη λα αζθεί αζθάιηζε ζηελ Διιάδα ππφ θαζεζηψο εγθαηάζηαζεο (άξζξν 2 παξ.2 εδ.4 ηνπ Ν.Γ 400/1970). Ζ ιεηηνπξγία αζθαιηζηηθήο επηρείξεζεο πνπ αζθεί ηνλ θιάδν ηεο αζηηθήο επζχλεο απφ απηνθίλεηα πξνυπνζέηεη ρνξήγεζε άδεηαο απφ ηνλ Τπνπξγφ Αλάπηπμεο ή εληαίαο άδεηαο πνπ ρνξεγείηαη κε απφθαζε ηνπ Τπνπξγνχ Αλάπηπμεο θαη ηζρχεη γηα ην ζχλνιν ηεο Δ.Δ θαη ηνπ Δ.Ο.Υ (άξζξν 3 παξ.1 ηνπ Ν.Γ 400/1970). Δπίζεο, αζθαιηζηηθέο επηρεηξήζεηο πνπ αζθνχλ λφκηκα ζηελ Διιάδα επηρείξεζε αζθάιηζε αζηηθήο επζχλεο απφ απηνθίλεηα, θαηφπηλ αίηεζή ηνπο γίλνληαη ππνρξεσηηθά κέιε ηεο Έλσζεο Αζθαιηζηηθψλ Δηαηξεηψλ Διιάδνο, ε νπνία είλαη ππνρξεσκέλε λα ηνπο δερζεί. Αζθαιηζκέλνο ή ιήπηεο ηεο αζθάιηζεο ζεσξείηαη ην πξφζσπν ηνπ νπνίνπ ε αζηηθή επζχλε θαιχπηεηαη ζχκθσλα κε ηηο δηαηάμεηο ηνπ Κ.Ν 489/1976 φπσο ηξνπνπνηήζεθε απφ ηνλ Ν.3746/2009. Αζθαιηζκέλνο επίζεο, κπνξεί λα είλαη ν θχξηνο ή ν νδεγφο ή ν πξνζηεζείο ζηελ νδήγεζε ή ν ππεχζπλνο ηνπ αζθαιηζκέλνπ απηνθηλήηνπ. 16 Οη ηδηφηεηεο απηέο κπνξεί λα ζπκπίπηνπλ ζην ίδην πξφζσπν ή λα είλαη δηαθνξεηηθά πξφζσπα φπσο φηαλ ν θχξηνο αζθαιίδεη ηελ επζχλε ηνπ θαηφρνπ, ιφγσ κηζζψζεσο, νπφηε έρνπκε αζθάιηζε γηα ινγαξηαζκφ άιινπ, εθφζνλ αζθαιίδεηαη μέλν παζεηηθφ Εεκηνχκελνο ηξίηνο Ζ αζθάιηζε αζηηθήο επζχλεο ηνπ ηδηνθηήηε ή θαηφρνπ ηνπ απηνθηλήηνπ ζπλάπηεηαη 16 Βι. Α.Π 427/2005, Δ.Δκπ.Γ. 2006, ζει. 364 επ. 17 Βι. Υαηδεληθνιάνπ-Αγγειίδνπ Ρ. «Αζθάιηζε αζηηθήο επζχλεο απφ απηνθηλεηηθά αηπρήκαηα», ΔΔκπ.Γ 1997, ζει. 5 επ. 10

11 γηα λα θαιχςεη ηελ αζηηθή επζχλε ησλ αζθαιηζκέλσλ θαηά ην Κ.Ν. 489/1976 πξνζψπσλ απέλαληη ζηνπο ηξίηνπο πνπ δεκηψλνληαη. Ηδηαίηεξε ζεκαζία γηα ηε ιεηηνπξγία ηεο αζθάιηζεο αζηηθήο επζχλεο απφ απηνθίλεηα, έρεη ν πξνζδηνξηζκφο ηεο έλλνηαο ηνπ δεκησζέληνο ηξίηνπ 18, δηφηη ην πξφζσπν απηφ, σο δηθαηνχρνο ηεο αζθαιηζηηθήο απνδεκίσζεο, εμνπιίδεηαη απφ ην λφκν κε ηελ επζεία αγσγή θαηά ηνπ αζθαιηζηή θαηά ην άξζξν 10 ηνπ Κ.Ν 489/1976. Δλφςεη ηεο ζεκαζίαο απηήο ηνπ δεκησζέληνο ηξίηνπ ν λφκνο πξνζπαζεί κε ηξφπν ζαθή λα πξνζδηνξίζεη ηελ έλλνηα ηνπ. ρεηηθή λνκνζεηηθή δηάηαμε πνπ πξνζδηνξίδεη ηελ έλλνηα ηνπ δεκησζέληνο ηξίηνπ είλαη ην άξζξν 1 ζηνηρ. γ ηνπ Κ.Ν 489/1976 θαηά ηελ νπνία «δεκησζέλ πξόζσπν είλαη ην πξόζσπν πνπ δηθαηνύηαη απνδεκηώζεσο έλεθα δεκίαο πνπ πξνθιήζεθε από απηνθίλεην», αλεμάξηεηα αλ ην δεκηνχκελν πξφζσπν θαηά ην ρξφλν πξφθιεζεο ηεο δεκίαο βξηζθφηαλ κέζα ή έμσ απφ ην δεκηνγφλν απηνθίλεην 19. Με αξλεηηθή δηαηχπσζε ζην άξζξν 7 παξ.1 θαη 2 ηνπ Κ.Ν 489/1976 αλαθέξεηαη πνηνη δελ ζεσξνχληαη ηξίηνη θαηά ηξφπν απνθιεηζηηθφ. Έηζη εξκελεπηηθά δελ κπνξνχλ λα πεξηιεθζνχλ θαη άιια πξφζσπα, πεξηνξίδνληαο κε ηνλ ηξφπν απηφ ηελ επζχλε ηνπ αζθαιηζηή. Με ζπκθσλία ησλ κεξψλ δελ κπνξεί λα απνθιεηζζεί ν ραξαθηεξηζκφο ηνπ ηξίηνπ πέξα απφ ηηο πεξηπηψζεηο ηνπ λφκνπ. Ζ ζρεηηθή ξήηξα ηζρχεη κφλν κεηαμχ ησλ κεξψλ θαη δελ κπνξεί λα αληηηαρζεί θαηά ηνπ δεκησζέληνο ηξίηνπ. Έηζη δελ ζεσξνχληαη ηξίηνη: α) Ο νδεγφο ηνπ πξνμελήζαληνο ηε δεκία απηνθηλήηνπ ν νπνίνο π.ρ. ηξαπκαηίζηεθε απφ ηελ αλαηξνπή ηνπ απηνθηλήηνπ πνπ νδεγνχζε ή ήηαλ έμσ απφ ην απηνθίλεην, φηαλ απηφ θαηξαθχιεζε ζηελ θαηεθφξα ιφγσ αλεπαξθνχο αζθαιίζεσο ηνπ. Απηή ε εμαίξεζε δηθαηνινγείηαη θαζψο ν νδεγφο πεξηιακβάλεηαη κεηαμχ ησλ πξνζψπσλ ησλ νπνίσλ ε επζχλε θαιχπηεηαη κε ηε ζχκβαζε αζθαιίζεσο θαηά ην άξζξν 6 παξ.1 ηνπ Κ.Ν 489/1976 θαη ζπλεπψο ε πεξίπησζή ηνπ θαηαιακβάλεηαη απφ ην ζηνηρείν β ηνπ άξζξνπ 7 ηνπ Κ.Ν 489/1976. β) Κάζε πξφζσπν ηνπ νπνίνπ ε επζχλε θαιχπηεηαη κε ηε ζχκβαζε αζθαιίζεσο. Σέηνηα πξφζσπα ζεσξνχληαη ν ηδηνθηήηεο αιιά θαη ν ζπληδηνθηήηεο, ν θάηνρνο ή ζπγθάηνρνο 20 ή ν πξνζηεζείο ζηελ νδήγεζε φρη φκσο θαη ν ζσκαηνθχιαθαο ηνπ θαηφρνπ,. 18 Βι. Γεκφπνπινπ Εαθ. «Οη ιφγνη πεξηνξηζκνχ θαη απαιιαγήο απφ ηελ επζχλε απφ δηαθηλδχλεπζε», 2003, ζει. 329 επ. 19 Βι. Φινχδα «Αζηηθή επζχλε εμ απηνθηλεηηθψλ αηπρεκάησλ», 1985, ζει.215 επ. 20 Βι. ΑΠ. 33/1995, Δ Δκπ.Γ 1995, ζει.462 επ. 11

12 Γελ ζεσξείηαη ινηπφλ, θαηά ην λφκν, ηξίηνο θάζε πξφζσπν απφ ηα αλαθεξφκελα παξαπάλσ, ην νπνίν ηξαπκαηίδεηαη απφ ην αζθαιηζκέλν απηνθίλεην. Δπίζεο ν ηδηνθηήηεο ηνπ απηνθηλήηνπ πνπ ην παξαρψξεζε γηα νδήγεζε ζην θίιν ηνπ θαη ν νπνίνο ηξαπκαηίδεηαη, θαηά ηε δηάξθεηα θηλήζεσλ παξθαξίζκαηνο είηε βξίζθεηαη κέζα είηε έμσ απφ ην απηνθίλεην, απφ ππαηηηφηεηα ηνπ θίινπ ηνπ. Αθξηβψο ην ίδην ηζρχεη φηαλ ηξαπκαηίδεηαη απφ ην απηνθίλεην ν έλαο ζπγθάηνρνο ή ζπληδηνθηήηεο ηνπ απηνθηλήηνπ θαηά ηελ νδήγεζε ηνπ απφ άιινλ ζπγθάηνρν ή ζπγθχξην 21. γ) Σν πξφζσπν πνπ θαηάξηηζε κε ηνλ αζθαιηζηή ηε ζχκβαζε αζθαιίζεσο (ιήπηε ηεο αζθάιηζεο).ζ εμαίξεζε απηή έρεη ζεκαζία αλ ην πξφζσπφ απηφ δελ έρεη θαη ηελ ηδηφηεηα ηνπ ηδηνθηήηε ή θαηφρνπ ηνπ αζθαιηζκέλνπ απηνθηλήηνπ. Υαξαθηεξηζηηθφ παξάδεηγκα απνηειεί ε πεξίπησζε πνπ ην γξαθείν εθκηζζψζεσο απηνθηλήησλ κε ηελ ηδηφηεηα θαηφρνπηδηνθηήηε ζπλάπηεη κε ηνλ αζθαιηζηή ηε ζρεηηθή ζχκβαζε αζθαιίζεσο. Αζθαιηδφκελν πξφζσπν είλαη ν νδεγφο-κηζζσηήο κε ηελ ηδηφηεηα ηνπ νδεγνχ. Αλ ν ηειεπηαίνο ζε θάπνηα δηαδξνκή παξαρσξήζεη ηελ νδήγεζε ζε θάπνην πξφζσπν θαη απηφο γίλεη ζπλεπηβάηεο, ζε πεξίπησζε αηπρήκαηνο ζεσξείηαη ηξίηνο θαηά ηελ έλλνηα ηνπ άξζξνπ 7 ηνπ Κ.Ν. 489/1976 θαη ζπλεπψο κπνξεί λα έρεη αμίσζε θαηά ηνπ αζθαιηζηή γηα ηελ θάιπςε ηεο δεκίαο ηνπ 22. δ) Οη λφκηκνη εθπξφζσπνη λνκηθνχ πξνζψπνπ πνπ είλαη αζθαιηζκέλν ή εηαηξείαο πνπ δελ έρεη απνθηήζεη λνκηθή πξνζσπηθφηεηα.(αθαλήο εηαηξεία). Ζ ξχζκηζε απηή δηθαηνινγείηαη ιφγσ ηεο ηαπηίζεσο ησλ ζπκθεξφλησλ ηνπ λνκίκνπ αληηπξνζψπνπ κε εθείλα ηνπ λνκηθνχ πξνζψπνπ. Αληίζεηα, ζεσξνχληαη ηξίηνη νη εηαίξνη ηεο Ο.Δ, Δ.Δ, Δ.Π.Δ θαζψο επίζεο θαη νη κέηνρνη Α.Δ, εθφζνλ δελ έρνπλ ζπγρξφλσο θαη ηελ ηδηφηεηα ηνπ λνκίκνπ αληηπξνζψπνπ ηεο εηαηξίαο. Σξίηε ζεσξείηαη θαη ε εηαηξεία ζηελ νπνία πξνμελείηαη δεκία απφ απηνθίλεην αζθαιηζκέλν πνπ αλήθεη ζε θάπνην κέινο ηεο. Αμίδεη ζην ζεκείν απηφ λα ηνληζζεί, φηη ηελ ηδηφηεηα ηνπ ηξίηνπ δελ έρνπλ κφλν ηα εηδηθψο αλαθεξφκελα ζην λφκν σο άλσ πξφζσπα, αιιά θαη ζε πεξίπησζε ζαλαηψζεσο, άιια πξφζσπα-ζπγγελείο νη νπνίνη αζθνχλ δηθαηψκαηα εμαξηψκελα απφ ηε ζαλάησζε, ζηηο εμαηξεηηθέο πεξηπηψζεηο ησλ άξζξσλ 928 εδ.β θαη 932 ηνπ Α.Κ. Ο ππαίηηνο ηνπ αηπρήκαηνο νδεγφο δελ είλαη ηξίηνο 23. Έηζη, ζε πεξίπησζε αηπρήκαηνο αλ επέιζεη ζάλαηνο ζπλεπηβάηε-ζπγγελή ηνπ ή ζπδχγνπ ηνπ νδεγνχ δελ έρεη θαηά ηνπ 21 Βι. Δθ.Πεηξ. 943/2006, ΔιιΓλε 2007, ζει. 234 επ. 22 Βι. Κξεηηθφο Αζ.«Απνδεκίσζε απφ ηξνραία απηνθηλεηηθά αηπρήκαηα», 2008, ζει. 566 επ. 23 Βι. Υξηζηαθάθνπ Φσηηάδε Και.-Κνπκνπηδήο Νηθ.-Γεξάθε Αηθ. «Αζηηθή επζχλε απφ απηνθηλεηηθά αηπρήκαηα», 2007, φπνπ «Κακία αμίσζε ηνπ αζθαιηζκέλνπ έλαληη ηνπ αζθαιηζηή γηα ρξεκαηηθή ηθαλνπνίεζειφγσ ςπρηθήο νδχλεο απφ ηε ζαλάησζε κέινπο ηεο νηθνγέλεηαο ηνπ πξψηνπ», ζει. 267 επ. 12

13 αζθαιηζηή ηνπ αμίσζε γηα ρξεκαηηθή ηθαλνπνίεζε ιφγσ ςπρηθήο νδχλεο ζχκθσλα κε ηα άξζξα 928 θαη 932 ηνπ Α.Κ. Σν ίδην ηζρχεη επί ηξαπκαηηζκνχ ζπλεπεία αηπρήκαηνο ηνπ ίδηνπ νδεγνχ θαηά ηνπ αζθαιηζηή ηνπ. Γηαθνξεηηθή είλαη ε πεξίπησζε θαηά ηνπ αζθαιηζηή άιινπ απηνθηλήηνπ κε ην νπνίν ηπρφλ ζπγθξνχζηεθε. ηελ άλσ πεξίπησζε ε αμίσζε ηνπ άξζξνπ 932 Α.Κ. γελλάηαη πξσηνγελψο ζην πξφζσπν ηνπ νδεγνχ θαη είλαη ηδία ηνχηνπ αμίσζε πνπ πξνέξρεηαη απφ ηε ζαλάησζε ζπγγελνχο ή ζπδχγνπ ηνπ. Απηφ δελ αλαηξεί ην ραξαθηεξηζκφ ηεο αμηψζεσο ηνπ νδεγνχ σο ηδίαο πξνζσπηθήο αμηψζεσο 24. Ζ ίδηα ξχζκηζε ζα ηζρχζεη αλ απφ ππαηηηφηεηα ηνπ ζαλαηψλεηαη ν ίδηνο ν νδεγφο, νπφηε δελ γελλάηαη αμίσζε ησλ κειψλ ηεο νηθνγέλεηαο θαηά ηνπ αζθαιηζηή γηα ςπρηθή νδχλε (Άξζξν 932 Α.Κ) ή απψιεηα ζπλεηζθνξάο (Άξζξα 1389 θαη 928 Α.Κ). Απηφ δηθαηνινγείηαη θαζψο ν αζθαιηζηήο αζθαιίδεη ηελ αζηηθή επζχλε ηνπ νδεγνχ έλαληη ηξίηνπ θαη φρη έλαληη ηνπ εαπηνχ ηνπ. Σα κέιε ηεο νηθνγέλεηαο είλαη εκκέζσο δεκηνχκελνη θαη αληινχλ ηηο αμηψζεηο απφ ηε ζαλάησζε ηνπ νδεγνχ. Αλ γίλεη δεθηή ε αληίζεηε ιχζε ζα κεηαηξαπεί ε ζχκβαζε αζθαιίζεσο ηνπ Κ.Ν. 489/1976 ζε αζθάιηζε πξνζσπηθνχ αηπρήκαηνο, πνπ είλαη δηαθνξεηηθή απφ ηελ πξψηε. Δηδηθφηεξα, θξίζεθε φηη ζε πεξίπησζε ζαλαηψζεσο ή ηξαπκαηηζκνχ ζπλεπεία αλαηξνπήο ηνπ απηνθηλήηνπ, ηνπ νδεγνχ θαη ηδηνθηήηε απφ απνθιεηζηηθή ππαηηηφηεηα ηνπ, δελ ζεκειηψλεηαη θαηά ηνπ αζθαιηζηή αμίσζε γηα ρξεκαηηθή ηθαλνπνίεζε θαηά ην άξζξν 932 Α.Κ, ππέξ ησλ κειψλ ηεο νηθνγέλεηά ηνπ, θαζψο δελ ζεσξνχληαη ηξίηνη θαηά ηελ έλλνηα ηνπ άξζξνπ 7 παξ.1 ηνπ Κ.Ν. 489/1976. Αληηζέησο, αλ απφ ακέιεηα ηνπ νδεγνχ ζαλαηψζεθε ε ζπλεπηβαίλνπζα ζχδπγφο ηνπ, ηα ηέθλα, ηα αδέξθηα θαη ηα εγγφληα ηεο σο κέιε ηεο νηθνγέλεηαο θαηά ηελ έλλνηα ηεο δηάηαμεο ηνπ άξζξνπ 932 Α.Κ, ζεσξνχληαη ηξίηνη θαη κπνξνχλ λα αμηψζνπλ θαηά ηνπ αζθαιηζηή ρξεκαηηθή ηθαλνπνίεζε ιφγσ ςπρηθήο νδχλεο. πλεπψο δεκησζέληεο ηξίηνη ζεσξνχληαη: α) νη επηβάηεο ηνπ δεκηνγφλνπ απηνθηλήηνπ, αλεμάξηεηα αλ κεηαθέξνληαη ραξηζηηθά ή δσξεάλ 25, φπσο θηιηθά πξφζσπα ή επηβάηεο κε auto-stop, ζε αληίζεζε κε ηνλ ν ΓΠΝ.1911, ν νπνίνο δελ βξίζθεη εθαξκνγή θαηά θαλφλα ζηνλ επηβάηε ΗΥΔ απηνθηλήηνπ, παξά κφλν θαη εμαίξεζε ζηνπο επηβάηεο ιεσθνξείσλ. Σα πξφζσπα απηά ράλνπλ ηελ ηδηφηεηα ηνπ ηξίηνπ, 1) αλ γλψξηδαλ φηη ην 24 Βι.Δθ.Αζ 1070/1997, Δπηζθ.πγθ.Γηθ. 1997, ζει.562 επ., ε νπνία έθξηλε λφκηκε ηελ αμίσζε ρξεκαηηθήο ηθαλνπνίεζεο θαηά ηνπ αζθαιηζηή ηνπ ππαηηίνπ νδεγνχ γηα ηε ζαλάησζε ηνπ ζπλεπηβάηε αδεξθνχ ηνπ. Οξζή θξίζεθε ε αληίζεηε Δθ.Αζ.132/1998, ε νπνία έθξηλε κε λφκηκε ηελ αμίσζε ηεο απνδεκίσζεο ηνπ νδεγνχ θαηά ηνπ αζθαιηζηή γηα ζηέξεζε ππεξεζηψλ, ζχκθσλα κε ην άξζξν 928 ηνπ Α.Κ. απφ ηε ζαλάησζε ηεο ζπλεπηβάηε- ζπδχγνπ ηνπ ζπλεπεία αλαηξνπήο ηνπ απηνθηλήηνπ. 25 Βι. Καηξαο Η. «Δπζχλε απφ ηξνραία αηπρήκαηα», 2003, ζει. 273 επ. 13

14 απηνθίλεην αθαηξέζεθε απφ ην λφκηκν θάηνρφ ηνπ κε αζέκηηα κέζα (άξζξν 6 παξ.2 εδ.4 ηνπ Κ.Ν. 489/1976) ή φηη ρξεζηκνπνηείηαη πξνο εθηέιεζε εγθιεκαηηθήο πξάμεο θαηά ηελ παξ. 1 ηνπ ίδηνπ άξζξνπ, 2) εθείλνη πνπ απφ πξφζεζε πξνθάιεζαλ αηχρεκα θαη 3) φζνη επειήθζεζαλ ηνπ απηνθηλήηνπ κε θινπή ή βία. ην ζεκείν απηφ πξέπεη λα ηνληζηεί φηη ζχκθσλα κε ην άξζξν 4 παξ. ηνπ Ν.3746/2009, «ν αζθαιηζηήο δελ απαιιάζζεηαη από ηελ επζύλε ηνπ θαη έλαληη ησλ δεκησζέλησλ επηβαηώλ, πξνβάιινληαο ηελ εμαίξεζε ηεο πξνεγνύκελεο 1β παξαγξάθνπ, ιόγσ ηνπ όηη απηνί γλώξηδαλ ή όθεηιαλ λα γλσξίδνπλ, όηη ν νδεγόο ηνπ νρήκαηνο βξηζθόηαλ ππό ηελ επίδξαζε νηλνπλεύκαηνο ή ηνμηθώλ νπζηώλ θαηά ην ρξόλν ηνπ αηπρήκαηνο». β) ηα κέιε ηεο νηθνγέλεηαο ηνπ αζθαιηζκέλνπ θπξίνπ ή θαηφρνπ ηνπ απηνθηλήηνπ αλεμάξηεηα απφ ην βαζκφ ζπγγελείαο είηε επηβαίλνπλ ζην αζθαιηζκέλν απηνθίλεην είηε βξίζθνληαη έμσ απφ απηφ ζηηο εμαηξεηηθέο πεξηπηψζεηο ησλ άξζξσλ 928 θαη 929 ηνπ Α.Κ πνπ δηθαηνχληαη λα απαηηήζνπλ απνδεκίσζε θαη απνηεινχλ θνξείο ηεο επζείαο αμηψζεσο απνδεκηψζεσο. Δπίζεο, ηξίηνη ζεσξνχληαη θαη θαιχπηνληαη αζθαιηζηηθά νη πνδειάηεο θαη νη κε κεραλνθίλεηνη ρξήζηεο ησλ δξφκσλ, ζχκθσλα κε ην άξζξν 6 παξ.2 ζη. ηνπ Κ.Ν. 489/1976, φπσο απηνί πνπ θπθινθνξνχλ κε skateboards. Πάλησο, δελ ζεσξείηαη ηξίηνο ν δαλεηζηήο ηνπ αζθαιηζκέλνπ ν νπνίνο κέζσ ηνπ κεραληζκνχ ηεο πιαγηαζηηθήο αγσγήο (άξζξν 72 ΚΠνιΓ) αζθεί θαηά ηνπ αζθαιηζηή ηα εθ ηεο ζπκβάζεσο αζθαιίζεσο δηθαηψκαηα ηνπ αζθαιηζκέλνπ θαηά ηνπ αζθαιηζηή Καηάξηηζε αζθαιηζηηθήο ζχκβαζεο Ζ ζχκβαζε αζθαιίζεσο ηεο αζηηθήο επζχλεο απφ απηνθίλεηα θαηαξηίδεηαη κεηαμχ ηνπ αζθαιηζηή, (ν νπνίνο έρεη ηελ κνξθή αλψλπκεο εηαηξείαο κε απνθιεηζηηθφ ζθνπφ ηελ άζθεζε αζθαιηζηηθψλ εξγαζηψλ γεληθψο ή ζπγθεθξηκέλνπ θιάδνπ αζθαιίζεσο,) ή άιινπ πξνζψπνπ πνπ ελεξγεί γηα ινγαξηαζκφ ηνπ-αζθαιηζηηθφο πξάθηνξαο θαη ηνπ θπξίνπ ή θαηφρνπ ν νπνίνο εκθαλίδεηαη σο αληηζπκβαιιφκελν, κεηά απφ πξφηαζε ηνπ ηειεπηαίνπ θαη ν νπνίνο ππνρξενχηαη ζε θαηαβνιή αζθαιίζηξνπ 27. Ο ηειεπηαίνο δελ ζεκαίλεη φηη είλαη θαη ν αζθαιηζκέλνο, φπσο γηα παξάδεηγκα ζηελ πεξίπησζε αζθάιηζεο γηα ινγαξηαζκφ άιινπ. Ζ πξαθηηθή ζεκαζία ηνπ ραξαθηεξηζκνχ θάπνηνπ σο αληηζπκβαιιφκελνπ ή ιήπηε ηεο αζθαιίζεσο ζηε ζχκβαζε αζθαιίζεσο είλαη φηη δελ ζεσξείηαη ηξίηνο, ζχκθσλα κε ην 26 Βι. ΑΠ 1690/ Βι. Αξγπξηάδε «ηνηρεία Αζθαιηζηηθνχ Γηθαίνπ», ζει 44 επ. 14

15 άξζξν 7 παξ.1 ηνπ Κ.Ν 489/1976 θαη θαηά ζπλέπεηα απνθιείεηαη ε ζεκειίσζε ζην πξφζσπφ ηνπ αμηψζεσο απνδεκίσζεο θαηά ηνπ αζθαιηζηή. Ζ αζθαιηζηηθή ζχκβαζε θαη ην αζθαιηζηήξην θαηαξηίδνληαη εγγξάθσο θαη ην ηειεπηαίν (αζθαιηζηήξην) έρεη απνδεηθηηθφ θαη φρη ζπζηαηηθφ ραξαθηήξα θαη ρξεζηκνπνηείηαη γηα ηελ απφδεημε ηεο ζχκβαζεο. Σν πεξηερφκελν ηεο ζχκβαζεο δελ δηακνξθψλεηαη απνιχησο ειεχζεξα απφ ηα ζπκβαιιφκελα κέξε, αιιά αθνινπζεί ηνπο θαλφλεο ηνπ Κ.Ν.489/1976 θαη ηνπ Ν.2496/1997 ζην κέηξν πνπ εθαξκφδνληαη ζπκπιεξσκαηηθά. ην κέηξν πνπ θαηαξγήζεθε ε Κ4/585/1978 ΑΤΔ, πεξί «ησλ γεληθψλ φξσλ αζθάιηζεο πνπ ηζρχνπλ εληαία ζε φιεο ηηο αζθαιηζηηθέο εηαηξίεο», νη νπνίνη κε απφθαζε ηνπ Τπνπξγνχ Δκπνξίνπ θαηφπηλ λνκνζεηηθήο εμνπζηνδφηεζεο, θαη είραλ θαλνληζηηθφ πεξηερφκελν, νη φξνη απηνί ζχκθσλα κε ην ηζρχνλ Γίθαην πξέπεη λα θαζνξίδνληαη σο Γεληθνί Όξνη πλαιιαγψλ (Γ.Ο.) θαη λα εκπεξηέρνληαη ζην αζθαιηζηήξην θαζψο επίζεο ν έιεγρφο ηνπο λα γίλεηαη κε γλψκνλα ηελ δηάηαμε ηνπ άξζξνπ 2 Ν. 2251/ γηα ηελ πξνζηαζία ηνπ θαηαλαισηή. χκθσλα κάιηζηα, κε ην άξζξν 2 παξ.4 ηνπ Ν.2496/1997, ν αζθαιηζηήο ππνρξενχηαη λα κλεκνλεχζεη ηνπο φξνπο απηνχο ζην ηκήκα ηνπ αζθαιηζηεξίνπ πνπ αλαγξάθνληαη ηα εμαηνκηθεπκέλα ζηνηρεία ηεο ζχκβαζεο θαη λα ηνπο παξαδψζεη καδί κε ην αζθαιηζηήξην ζηνλ αζθαιηζκέλν. Αλ ν αζθαιηζηήο παξαιείςεη λα παξαδψζεη ηνπο φξνπο απηνχο, ηφηε ε ζχκβαζε ζεσξείηαη φηη έρεη ζπλαθζεί κε βάζε ην ππάξρνλ αζθαιηζηήξην θαη ηνπο αζθαιηζηηθνχο φξνπο πνπ εκπεξηέρνληαη ζηελ ζπγθεθξηκέλε ζχκβαζε, αλ ν ιήπηεο ηεο αζθάιηζεο δελ ελαληησζεί εγγξάθσο εληφο πξνζεζκίαο δεθαηεζζάξσλ (14) εκεξψλ απφ ηελ παξάδνζε ζ απηφλ ηνπ αζθαιηζηεξίνπ. ε θάζε πεξίπησζε νη Γεληθνί Όξνη πλαιιαγψλ (Γ.Ο.) επεηδή αλαθέξνληαη ζε κνξθή ππνρξεσηηθήο αζθάιηζεο επζχλεο, πξέπεη λα θνηλνπνηνχληαη ππνρξεσηηθά γηα έιεγρν, αλαθνξηθά κε ηελ ηήξεζε ησλ δηαηάμεσλ γηα ηελ αζθαιηζηηθή ζχκβαζε, ζην Τπνπξγείν Αλάπηπμεο, ζχκθσλα κε ην άξζξν 15 παξ.5 εδ.β ηνπ Ν.Γ. 400/1970, ζην πιαίζην ηνπ ρξεκαηννηθνλνκηθνχ ειέγρνπ. Πξηλ απφ ηελ έθδνζε ηνπ αζθαιηζηεξίνπ είλαη δπλαηή θαη ε ζχλαςε πξνζσξηλήο αζθαιηζηηθήο θάιπςεο, ε νπνία απνδεηθλχεηαη κε ηελ πξνζσξηλή βεβαίσζε θαη ην εηδηθφ ζήκα πνπ ρνξεγνχληαη απφ ηνλ αζθαιηζηή. Ζ πξνζσξηλή απηή βεβαίσζε ηζρχεη κέρξη ηελ 28 Βι. Καξαθψζηαο Η. «Γίθαην πξνζηαζίαο ηνπ θαηαλαισηή», 2004, ζει. 113 επ. θαη Καξάζεο Μ. «Γεληθνί φξνη πλαιιαγψλ-γηθαζηηθφο έιεγρνο», 1992, ζει. 123 επ, Λειεηδή Αζ. «Ο έιεγρνο ηνπ πεξηερνκέλνπ ησλ γεληθψλ φξσλ ζπλαιιαγψλ (άξζξν 2 6 θαη 7 Ν.2251/2994).» θαηά ηελ πξφζθαηε λνκνινγία ηνπ Αξείηνπ Πάγνπ, Νν Β, ηφκνο 50 ζει.282 επ, Γσξήο Φηι. «Γηθαζηθφο έιεγρνο Γεληθψλ φξσλ αζθαιηζηεξίσλ γηα ηελ θάιπςε ηεο αζηηθήο επζχλεο απφ απηνθηλεηηθά αηπρήκαηα», ΝνΒ 1982, ζει.897 επ. 15

16 έθδνζε αζθαιηζηεξίνπ, νπφηε θαηαξηίδεηαη ε νξηζηηθή αζθαιηζηηθή ζχκβαζε θαη ζε θάζε πεξίπησζε ηξηάληα (30) εκέξεο κεηά ηελ έθδνζή ηεο, ζχκθσλα κε ην άξζξν 6 α παξ. 1 ηνπ Κ.Ν. 489/ Γηάξθεηα αζθαιηζηηθήο ζχκβαζεο (έλαξμε-αλαζηνιή-ιχζε-ιήμε) Ζ αζθαιηζηηθή πεξίνδνο γηα ηελ νπνία αλαιακβάλεηαη απφ ηνλ αζθαιηζηή ε θάιπςε ηνπ αζθαιηζηηθνχ θηλδχλνπ θαη γηα ηελ νπνία δεκηνπξγείηαη αληηζηνίρσο ππνρξέσζε θαηαβνιήο αζθαιίζηξσλ απφ ηελ πιεπξά ηνπ ιήπηε ηεο αζθάιηζεο έρεη νξηζκέλε δηάξθεηα. Γηαθξίλνληαη ηξία είδε ελάξμεσο θαη ιήμεσο ηεο αζθαιίζεσο 30 : α) ηππηθή, νπζηαζηηθή θαη ηερληθή. Ζ αζθάιηζε αξρίδεη ηππηθά απφ ην ρξνληθφ ζεκείν θαηά ην νπνίν ν αζθαιηζηήο αξρίδεη λα θαιχπηεη ηνλ θίλδπλν. Σερληθά απφ ην ρξνληθφ ζεκείν πνπ ζπκθσλήζεθε σο αθεηεξία γηα ηνλ ππνινγηζκφ ηνπ αζθαιίζηξνπ. Αληίζηνηρα, κε ηα παξαπάλσ είλαη ε ιήμε ηεο ζπκβάζεσο αζθαιίζεσο. πλήζσο φκσο ζπκπίπηνπλ ηα ρξνληθά ζεκεία ελάξμεσο θαη ηεο ιήμεσο ηεο ζπκβάζεσο αζθαιίζεσο. Με ηελ θαηάξγεζε ηεο Κ4/585/1978 ΑΤΔ, ηνπ Τπνπξγνχ Δκπνξίνπ ε δηάξθεηα ηεο αζθαιηζηηθήο ζχκβαζεο ξπζκίδεηαη απνθιεηζηηθά ζην άξζξν 11 α παξ.4 ηνπ Κ.Ν 489/1976, ζχκθσλα κε ην νπνίν, ε αζθαιηζηηθή ζχκβαζε ηζρχεη γηα φζν ρξνληθφ δηάζηεκα νξίδεηαη ζην αζθαιηζηήξην θαη αλαλεψλεηαη θάζε θνξά απηνδηθαίσο γηα ίζν ρξφλν 31, εθηφο αλ έλα απφ ηα ζπκβαιιφκελα κέξε γλσζηνπνηήζεη ζην άιιν, κε ζπζηεκέλε επηζηνιή ή επί απνδείμεη, ηελ ελαληίσζή ηνπ ηξηάληα (30) εκέξεο πξηλ απφ ηε ιήμε ηεο αζθαιηζηηθήο ζχκβαζεο. ηελ πεξίπησζε απηή ν αζθαιηζηήο κπνξεί λα επηθαιεζζεί ηε ιήμε ηεο αζθαιηζηηθήο ζχκβαζεο έλαληη ηνπ δεκησζέληνο ηξίηνπ, κεηά ηελ πάξνδν δεθαέμη (16) εκεξψλ απφ ηελ εθ κέξνπο ηνπ γλσζηνπνίεζή ηεο ζην Κέληξν Πιεξνθνξηψλ. Με έγγξαθε αίηεζε ηνπ ιήπηε ηεο αζθάιηζεο, ε ηζρχο ηεο αζθαιηζηηθήο ζχκβαζεο κπνξεί λα αλαζηαιεί κεηά απφ ζρεηηθή έθδνζε πξφζζεηεο πξάμεο απφ ηνλ αζθαιηζηή. Ο αζθαιηζηήο κπνξεί λα επηθαιεζζεί ηελ αλαζηνιή ηεο αζθαιηζηηθήο ζχκβαζεο έλαληη ηνπ δεκησζέληνο ηξίηνπ, κεηά ηελ πάξνδν δεθαέμη (16) εκεξψλ απφ ηελ εθ κέξνπο ηνπ γλσζηνπνίεζή ηεο ζην Κέληξν Πιεξνθνξηψλ. Ζ αλαζηνιή απηή ηζρχεη γηα νξηζκέλν ή αφξηζην ρξφλν θαη πάλησο γηα ρξνληθφ 29 Βι. Υαηδεληθνιάνπ-Αγγειίδνπ Ρ. «Ηδησηηθφ Αζθαιηζηηθφ Γίθαην», 2008, ζει. 263 επ. 30 Βι. Κξεηηθφο Αζ.«Απνδεκίσζε απφ ηξνραία απηνθηλεηηθά αηπρήκαηα», 2008, ζει. 572 επ. 31 Βι. Κξεηηθφο Αζ.«Αλαλέσζε ηεο ζχκβαζεο αζθάιηζεο», Διι.Γλε 1991, ζει.727 επ. 16

17 δηάζηεκα φρη κηθξφηεξν ησλ ηξηάληα (30) εκεξψλ. Δάλ ε αλαζηνιή ρνξεγείηαη γηα αφξηζην ρξφλν, ε αζθαιηζηηθή ζχκβαζε επαλέξρεηαη ζε ηζρχ απφ ηελ παξαιαβή, εθ κέξνπο ηνπ αζθαιηζηή, ζρεηηθήο έγγξαθεο αίηεζεο ηνπ ιήπηε ηεο αζθάιηζεο. Δάλ ε αλαζηνιή ρνξεγείηαη γηα νξηζκέλν ρξφλν, ε ηζρχο ηεο παξαηείλεηαη γηα ρξφλν ίζν κε ην ρξφλν ηεο αλαζηνιήο ή επηζηξέθνληαη ηα αζθάιηζηξα πνπ αληηζηνηρνχλ ζην ρξφλν ηεο αλαζηνιήο, θαηά ηε ζπκθσλία ησλ ζπκβαιιφκελσλ κεξψλ, ζχκθσλα κε ην άξζξν 11 α παξ.5 ηνπ Κ.Ν 489/1986, (φπσο ηξνπνπνηήζεθε κε ηνπο Ν.3557/2007, Ν.3746/2009). Σφζν ε αλαλέσζε φζν θαη ε αλαζηνιή ηεο ζχκβαζεο, πξφθεηηαη γηα θαηαζηάζεηο πνπ αθνξνχλ ηε ζρέζε αζθαιηζηή-αζθαιηζκέλνπ θαη ν αζθαιηζηήο κπνξεί λα ηηο επηθαιεζζεί έλαληη ηνπ δεκησζέληνο ηξίηνπ κεηά ηελ πάξνδν δεθαέμη (16) εκεξψλ απφ ηελ εθ κέξνπο ηνπ γλσζηνπνίεζή ηεο ζην Κέληξν Πιεξνθνξηψλ. Με ηνλ ηξφπν απηφ επηηπγράλεηαη ε πιεξέζηεξε πξνζηαζία ηνπ δεκησζέληνο ηξίηνπ 32. Όζνλ αθνξά ηε ιχζε ηεο ζχκβαζεο, ηα ζπκβαιιφκελα κέξε κπνξνχλ λα ηε ιχζνπλ νπνηεδήπνηε, κε έγγξαθε ακνηβαία ζπκθσλία, ζχκθσλα κε ην άξζξν 11 α ηνπ Κ.Ν 489/1976 θαη ζηα πιαίζηα ηεο απηνλνκίαο ηεο ηδησηηθήο βνχιεζεο. Ζ ιχζε ηεο αζθαιηζηηθήο ζχκβαζεο πξέπεη λα γλσζηνπνηείηαη απφ ηνλ αζθαιηζηή ζην Κέληξν Πιεξνθνξηψλ πνπ πξνβιέπεηαη ζην άξζξν 27β ηνπ Κ.Ν 489/1976 θαη παξάγεη απνηειέζκαηα κφλν κεηαμχ αζθαιηζηή θαη ιήπηε ηεο αζθάιηζεο, ελψ έλαληη ησλ δεκησζέλησλ κπνξεί λα πξνβιεζεί κε ηελ παξέιεπζε δεθαέμη (16) εκεξψλ απφ ηελ γλσζηνπνίεζε. Γελ απαηηείηαη γλσζηνπνίεζε ζην ιήπηε ηεο αζθάιηζεο, εθφζνλ απηφο ζπλαίλεζε ζηε ιχζε ηεο ζχκβαζεο. Ζ αζθαιηζηηθή ζχκβαζε σο δηαξθήο ζχκβαζε ιχεηαη θαη κε θαηαγγειία 33. Σν δηθαίσκα θαηαγγειίαο ην έρεη πξσηίζησο ν ιήπηεο ηεο αζθάιηζεο ή ν αζθαιηζκέλνο ειεχζεξα, νπνηεδήπνηε, κε γξαπηή δήισζε πνπ επηδίδεηαη ζηνλ αζθαιηζηή, ρσξίο ηελ επίθιεζε εηδηθνχ ιφγνπ. Σα απνηειέζκαηα ηεο θαηαγγειίαο επέξρνληαη κε ηελ παξέιεπζε ηξηάληα (30) εκεξψλ απφ ηελ πεξηέιεπζε απηήο ζηνλ αζθαιηζηή, ζχκθσλα κε ην άξζξν 11 α παξ.2 α ηνπ Κ.Ν 489/1976. Όκσο, πξνθεηκέλνπ ν αζθαιηζηήο λα επηθαιεζζεί ηε ιχζε ηεο 32 Βι. Υαηδεληθνιάνπ-Αγγειίδνπ Ρ. «Ηδησηηθφ Αζθαιηζηηθφ Γίθαην», 2008, ζει. 264 επ. 33 Βι. Υαηδεληθνιάνπ-Αγγειίδνπ Ρ. «Ο Κ.Ν. 489/1976 γηα ηελ ππνρξεσηηθή αζθάιηζε αζηηθήο επζχλεο έλαληη ηξίησλ απφ απηνθηλεηηθά αηπρήκαηα ζε ζρέζε κε ηνλ Ν.2496/1997», Δπηζ.πγθ.Γ ζει. 538 επ. 17

18 ζχκβαζεο ζπλεπεία ηεο θαηαγγειίαο έλαληη ηνπ δεκησζέληνο ηξίηνπ απαηηείηαη λα έρεη πξνεγεζεί ε ζρεηηθή γλσζηνπνίεζε ζην Κέληξν Πιεξνθνξηψλ θαη πάξνδνο δεθαέμη (16) εκεξψλ απφ ηελ γλσζηνπνίεζε. ε αληίζεζε κε ηνλ ιήπηε ηεο αζθάιηζεο ή ηνλ αζθαιηζκέλν, ν αζθαιηζηήο δελ επηηξέπεηαη νπνηεδήπνηε λα θαηαγγείιεη ηε ζχκβαζε αζθαιίζεσο. πγθεθξηκέλα, ν αζθαιηζηήο κπνξεί λα θαηαγγείιεη ηελ αζθαιηζηηθή ζχκβαζε κε γξαπηή δήισζε, κφλν εθφζνλ ζπληξέρεη πεξίπησζε παξάβαζεο νπζηψδνπο φξνπ. Ο νπζηψδεο φξνο ζπληζηά πάλησο ζπνπδαίν ιφγν γηα ηε ιχζε ηεο ζχκβαζεο. Mε ηνλ φξν «ζπνπδαίν ιφγν», λνείηαη θάζε πεξηζηαηηθφ ή θάζε θαηάζηαζε πνπ, ζχκθσλα κε ηε αξρή ηεο θαιήο πίζηεο θαη ηα ζπλαιιαθηηθά ήζε, έρεη σο ζπλέπεηα ε δηαηήξεζε ηεο ζχκβαζεο λα θαζίζηαηαη ηδηαίηεξα επαρζήο γηα ηα κέξε 34. Σέηνηα παξάβαζε ζπληζηά ε θαζπζηέξεζε ζηελ θαηαβνιή αζθαιίζηξσλ. Σν βάξνο απνδείμεσο ηεο επηθαινχκελεο παξαβάζεσο ην θέξεη απνθιεηζηηθά ν αζθαιηζηήο. Σα απνηειέζκαηα ηεο θαηαγγειίαο επέξρνληαη φπσο θαη ζηελ πεξίπησζε ηεο θαηαγγειίαο ηεο ζχκβαζεο απφ ηνλ ιήπηε ηεο αζθαιίζεσο, κεηά ηελ πάξνδν ηξηάληα (30) εκεξψλ απφ ηελ επίδνζή ηεο ζηνλ ιήπηε. Απφ ηα ζεηηθά ζηνηρεία ηεο λέαο λνκνζεηηθήο ξπζκίζεσο απνηειεί ε δηάηαμε πνπ αλαθέξεηαη ζηελ ηχρε ηεο ζπκβάζεσο ζε πεξίπησζε άξλεζεο ηνπ ιήπηε ηεο αζθάιηζεο ή ηνπ αζθαιηζκέλνπ λα παξαιάβεη ην έγγξαθν ηεο θαηαγγειίαο θαζψο επίζεο θαη ηελ πεξίπησζε ηεο κε αλεχξεζήο ηνπο ζηηο δεισζείζεο δηεπζχλζεηο ηεο θαηνηθίαο ή δηακνλήο θαη ηεο κε πξνζέιεπζεο ηνπο ζην νηθείν Σαρπδξνκείν γηα ηελ παξαιαβή ηνπο. Έηζη, γηα λα απνθεχγεηαη θάζε θαθφπηζηε ζπκπεξηθνξά ηνπ αληηζπκβαιιφκελνπ ηνπ αζθαιηζηή, αληίζεηε ζηελ θαιή πίζηε θαη ζηα ζπλαιιαθηηθά ήζε, αλεμάξηεηα απφ ηελ άξλεζε ηνπ ιήπηε γηα παξαιαβή ηνπ εγγξάθνπ ή ηε κε αλεχξεζή ηνπ ζηε δεισζείζα δηεχζπλζε, ηα απνηειέζκαηα ηεο θαηαγγειίαο επέξρνληαη. Αξθεί λα απνδεηρζεί ε παξέιεπζε ηξηάληα (30) εκεξψλ απφ ηελ επίδνζε ηεο θαηαγγειίαο ζηε δεισζείζα δηεχζπλζε ηνπ αζθαιηζκέλνπ κε ζπζηεκέλε επηζηνιή ή επί απνδείμεη, εθηφο αλ απνδεηρζεί φηη γηα ιφγνπο αλσηέξαο βίαο, δελ ήηαλ δπλαηφλ λα ιάβεη γλψζε. Αξθεί επνκέλσο, ε δπλαηφηεηα γλψζεο εθ κέξνπο ηνπ ιήπηε ηεο αζθάιηζεο ή ηνπ αζθαιηζκέλνπ. ε θάζε πεξίπησζε θαηαγγειίαο ηεο ζχκβαζεο είηε απφ ηνλ ιήπηε ηεο αζθάιηζεο είηε απφ ηνλ αζθαιηζηή, απαξαίηεηε θξίλεηαη ε γλσζηνπνίεζε ηεο θαηαγγειίαο ζην Κέληξν Πιεξνθνξηψλ, ε νπνία επέρεη δεισηηθφ ραξαθηήξα θαζψο κε ηελ πάξνδν δεθαέμη (16) 34 Βι. Αλησλφπνπινο Β. «Γίθαην Δκπνξηθψλ Δηαηξηψλ», β έθδνζε, ζει.239 επ. 18

19 εκεξψλ απφ ηε γλσζηνπνίεζε ν αζθαιηζηήο κπνξεί λα επηθαιεζζεί έλαληη ηνπ δεκησζέληνο ηξίηνπ ηε ιχζε ηεο ζχκβαζεο. Ζ αζθαιηζηηθή ζχκβαζε ιχεηαη απηνδηθαίσο κεηά ηελ πάξνδν ηξηάληα (30) εκεξψλ απφ ηελ νξηζηηθή αλάθιεζε ηεο άδεηαο ιεηηνπξγίαο ηεο αζθαιηζηηθήο επηρεηξήζεσο. Ζ αλάθιεζε εμάιινπ ηεο άδεηαο ιεηηνπξγίαο ηνπ αζθαιηζηή απνηειεί θαηά λφκν ιφγν επζχλεο ηνπ Δπηθνπξηθνχ Κεθαιαίνπ θαηά ην άξζξν19 παξ.1πεξ. δ ηνπ Κ.Ν 489/1976 πνπ εθεμήο θαζίζηαηαη δηάδηθνο θαη ράλεη ηελ ηδηφηεηα ηνπ ηξίηνπ, νπφηε δελ ππάξρεη αλάγθε πξνζεπηθιήζεσο ηνπ. Αζθαιψο είλαη παξαδεθηή ε αγσγή απνδεκηψζεσο, αθνχ ην Δπηθνπξηθφ Κεθάιαην ππνθαηαζηάζεθε ζηε ζέζε ηνπ αζθαιηζηή. Απφ ην γεγνλφο απηφ πξνθχπηεη πσο ην Δπηθνπξηθφ Κεθάιαην ζα απνδεκηψζεη ηνλ αζθαιηζκέλν, φηαλ απηφο ηθαλνπνίεζε ηνλ ηξίην. Γηα λα κελ επζχλεηαη έλαληη ησλ ηξίησλ δεκησζέλησλ ν αζθαιηζηήο θαη λα ζεσξείηαη ην απηνθίλεην αλαζθάιηζην, πξέπεη ην αηχρεκα λα έρεη ιάβεη ρψξα κεηά ηελ πάξνδν δεθαέμη (16) εκεξψλ απφ ηε γλσζηνπνίεζε ηεο ιχζεο, ιήμεο ή αθχξσζεο ηεο ζχκβαζεο ζχκθσλα κε ην άξζξν 11 α παξ. 2 ηνπ Κ.Ν 489/1986. Ο δεκησζείο ελάγσλ ην Δπηθνπξηθφ Κεθάιαην πνπ επζχλεηαη γηα ηηο δεκίεο ηξίησλ απφ αλαζθάιηζηα απηνθίλεηα, εθφζνλ απνδεηθλχεηαη φηη γηα ην απηνθίλεην ππήξρε ζην παξειζφλ αζθάιηζε, θέξεη ην βάξνο απφδεημεο φηη ε ζχκβαζε αθπξψζεθε θαη φηη ε αθχξσζε γλσζηνπνηήζεθε ζην ιήπηε ηεο αζθάιηζεο. Απηφ είλαη ινγηθφ, γηαηί θαηά ηηο δεθαέμη (16) εκέξεο απφ ηε γλσζηνπνίεζε ηεο ιχζεσο, ν παιαηφο αζθαιηζηήο εμαθνινπζεί λα επζχλεηαη. Μέζα ζην ρξνληθφ δηάζηεκα ν ιήπηεο ηεο αζθάιηζεο κπνξεί λα ζπλάςεη λέα αζθάιηζε. Αλ απηή αξρίδεη νπζηαζηηθά απφ ηελ παξέιεπζε δεθαέμη (16) εκεξψλ, δελ γελλάηαη πξφβιεκα. Αλ φκσο, ε νπζηαζηηθή δηάξθεηα αξρίδεη απφ ηελ 20 ε εκέξα απφ ηε γλσζηνπνίεζε ηνπ αζθαιηζηή, ζα ππάξρεη θελφ ζην νπνίν ν ιήπηεο ηεο αζθαιίζεσο ζα είλαη αλαζθάιηζηνο κε φιεο ηηο ζπλέπεηεο πνπ ζπλεπάγεηαη απηφ 35. Σέινο, ε έθιεηςε ή ε καηαίσζε ηνπ αζθαιηζκέλνπ θηλδχλνπ επηθέξεη ηε ιχζε ηεο ζχκβαζεο αζθαιίζεσο. ηελ πεξίπησζε απηή δελ ππάξρεη αλάγθε θαηαγγειίαο απφ ζπκβαιιφκελν κέξνο. Απηφ δηθαηνινγείηαη κε ηε ζθέςε φηη παχεη λα ππάξρεη ην αληηθείκελν ζην νπνίν αλαθέξεηαη ε αζθάιηζε. Γηα λα επέιζεη φκσο, ην παξαπάλσ απνηέιεζκα ε έθιεηςε ηνπ αζθαιηζκέλνπ θίλδπλνπ πξέπεη λα είλαη πιήξεο θαη δηαξθήο θαη φρη πξνζσξηλή. Απηφ ζπκβαίλεη επί θαζνιηθήο πιηθήο θαηαζηξνθήο ηνπ αζθαιηζκέλνπ 35 Βι. Κηάληνο Β. «Αζθαιηζηηθφ Γίθαην», 2003, ζει. 458 επ. 19

20 απηνθηλήηνπ είηε ζηελ πεξίπησζε ηεο δηαξθνχο απψιεηαο ζπλεπεία θινπήο ή ππεμαίξεζεο ρσξίο ειπίδα αλεπξέζεσο ηνπ. Καη ζ απηήλ ηελ πεξίπησζε πξέπεη λα παξέιζεη ε πξνζεζκία ησλ δεθαέμη (16) εκεξψλ, απφ ηε γλσζηνπνίεζε γηα λα αληηηαρζεί ε ιχζε ζηνλ ηξίην δεκησζέληα. 5. Πξνζσξηλή θάιπςε Μεξηθέο θνξέο ελψ ν ελδηαθεξφκελνο λα αζθαιηζζεί επείγεηαη λα ζπλάςεη ηε ζχκβαζε αζθαιίζεσο, ν αζθαιηζηήο εληνχηνηο δελ είλαη απνιχησο έηνηκνο γηα ην ζθνπφ απηφ. Απηφο έρεη αλάγθε ρξφλνπ γηα λα ζπγθεληξψζεη ηα απαξαίηεηα ζηνηρεία, ηα νπνία θαηφπηλ ζα επεμεξγαζηεί γηα λα θξίλεη, αλ θαη κε πνηνπο φξνπο ζα δερζεί ηελ πξφηαζε αζθαιίζεσο. ηελ πξάμε ν αζθαιηζηήο ρνξεγεί ζεκεηψκαηα πξνζσξηλήο θάιπςεο ζηνπο αζθαιηζηηθνχο πξάθηνξεο. ηε ζπλέρεηα, απηνί ηα ρνξεγνχλ ζηνπο ελδηαθεξφκελνπο λα αζθαιηζζνχλ κε ηελ πξφζεζε λα ηζρχζνπλ έσο φηνπ ν πξάθηνξαο δηαβηβάζεη ζηνλ αζθαιηζηή ηελ αίηεζε γηα αζθάιηζε θαη θαηαξηηζζεί αζθαιηζηήξην 36. Μέρξη ηελ νξηζηηθή ζχλαςε ηνπ αζθαιηζηεξίνπ ν θάηνρνο ηνπ απηνθηλήηνπ πνπ επηζπκεί λα έρεη αζθαιηζηηθή θάιπςε, έρεη ζεκείσκα πξνζσξηλήο θάιπςεο. Σπρφλ ηθαλνπνίεζε εθαηέξσζελ ζπκθεξφλησλ ησλ κεξψλ ζηε θάζε απηή πνπ πξνεγείηαη ρξνληθά ηεο θαηαξηίζεσο ηεο νξηζηηθήο ζπκβάζεσο αζθαιίζεσο, επηηπγράλεηαη κέζσ ηεο ζπκβάζεσο πξνζσξηλήο αζθαιίζεσο. Ζ επζχλε ηνπ αζθαιηζηή απφ ηελ πξνζσξηλή θάιπςε πθίζηαηαη αθφκα θαη αλ δελ ζπλαθζεί ε νξηζηηθή ζχκβαζε 37. ρεηηθή ξχζκηζε πξνβιέπεηαη ζην άξζξν 6α 1 ηνπ Κ.Ν 489/1986 ζηελ νπνία πξνζηέζεθε ην άξζξν 4 ηνπ Ν.3557/2007. Δηδηθφηεξα, ζηελ παξ. 1 νξίδεηαη ότι «ε πξνζσξηλή βεβαίσζε ηζρύεη κέρξη ηελ έθδνζε ηνπ αζθαιηζηεξίνπ θαη ζε θάζε πεξίπησζε, κέρξη ηξηάληα (30) εκέξεο από ηελ έθδνζή ηεο». ηελ ίδηα παξάγξαθν ζην εδάθην γ πξνβιέπνληαη ε επηβνιή θπξψζεσλ πνπ πξνβιέπνληαη ζην άξζξν 12 ηνπ π.δ. 298/1986, ζε πεξίπησζε επαλέθδνζεο πξνζσξηλνχ ζήκαηνο γηα ηνλ ίδην αζθαιηζηηθφ θίλδπλν εθηφο εάλ ε αζθαιηζηηθή επηρείξεζε πνπ ην εμέδσζε ηεζεί θαηά ηε δηάξθεηα ηεο ηζρχνο ηνπ, ζε αζθαιηζηηθή εθθαζάξηζε ή αλαζηνιή εξγαζηψλ ή αξλεζεί ηελ αλάιεςε ηνπ ελ ιφγσ θηλδχλνπ. ηηο επφκελεο παξαγξάθνπο ξπζκίδνληαη νη ππνρξεψζεηο ηνπ ιήπηε ηεο αζθάιηζεο 36 Βι. Δθ. Αζ. 5396/2005, ΔιιΓλε 2006, ζει.544 επ. θαη Δθ.Αζ. 1228/1989, Δπ.πγθ.Γ. 1990, ζει. 229 επ. 37 Βι. Λακπξαθάθε Λαδ. «Σξνραία αηπρήκαηα», 12 ε Έθδνζε, ζει. 25 επ. 20

21 θαη ηνπ αζθαιηζκέλνπ έλαληη ηνπ αζθαιηζηή θαη ηέινο, ζεζπίδεηαη ε επζχλε ησλ αζθαιηζηψλ ξπκνπιθνχ θαη ξπκνπιθνχκελνπ νρήκαηνο, ηα φξηα απηήο θαη ην δηθαίσκα αλαγσγήο. 6. Σχρε ηεο αζθαιηζηηθήο ζπκβάζεσο ζε πεξίπησζε κεηαβηβάζεσο ζε άιινλ ηεο θπξηφηεηαο ή θαηνρήο ηνπ απηνθηλήηνπ ηελ αζθάιηζε δεκίαο, ζε πεξίπησζε απαιινηξηψζεσο ηνπ αζθαιηζζέληνο πξάγκαηνο (άξζξν 211 ΔκπΝ) ή θαηά ηελ νξζφηεξε άπνςε ηνπ «αζθαιηζκέλνπ ζπκθέξνληνο» εθ κέξνπο ηνπ αζθαιηζκέλνπ θπξίνπ θαη αληηζπκβαιιφκελνπ, ηα δηθαηψκαηα θαη νη ππνρξεψζεηο δελ κεηαβηβάδνληαη ζην λέν θηήηνξα, εθηφο αλ ππάξρεη αληίζεηε ζπκθσλία 38. ηελ πεξίπησζε απηή ιχεηαη ε αζθαιηζηηθή ζχκβαζε επεηδή εθιείπεη ην αζθαιηζηηθφ ζπκθέξνλ ζην πξφζσπν ηνπ παιαηνχ θηήηνξα θαη ν λένο θηήηνξαο ζα πξέπεη λα ζπλάςεη λέα ζχκβαζε αζθαιίζεσο, εθηφο βέβαηα αλ ππάξρεη αληίζεηε ζπκθσλία. Ζ ξχζκηζε απηή θαηαξγήζεθε κε ην άξζξν 33 2 ηνπ Ν.2496/1997 θαη θαηά ην άξζξν 12 2 ηνπ Αζθαιηζηηθνχ Νφκνπ, ε αζθαιηζηηθή ζχκβαζε δελ ιήγεη, αιιά ζπλερίδεηαη. ρεηηθή ξχζκηζε πεξηέρεηαη ζηελ 1 ηνπ άξζξνπ 8 ηνπ Κ.Ν 489/1986, φπσο απηφ δηακνξθψζεθε κε ην άξζξν 5 ηνπ Ν.3557/2007. ηελ παξ.1 νξίδεηαη φηη «αλ κεηαβηβαζηεί ε θπξηόηεηα ή ε θαηνρή ηνπ απηνθηλήηνπ νρήκαηνο αηηία ζαλάηνπ, ηα δηθαηώκαηα θαη νη ππνρξεώζεηο ηνπ θιεξνλνκνύκελνπ από ηελ αζθάιηζε κεηαβηβάδνληαη απηνδηθαίσο ζηνλ θιεξνλόκν, εθηόο αλ απηόο εηδνπνηήζεη εγγξάθσο ζηνλ αζθαιηζηή γηα ηε κε απνδνρή ηνπο εληόο ηξηάληα (30) εκεξώλ από ηε γλώζε ηεο επαγσγήο ηεο θιεξνλνκηάο θαη ηνπ ιόγνπ ηεο». Με ηελ ξχζκηζε απηή ζεζπίδεηαη ε αξρή ηεο ζπλέρηζεο ηεο αζθαιηζηηθήο θάιπςεο θαη ηεο δηαδνρήο ζηελ αζθαιηζηηθή ζρέζε, πνπ απνβιέπεη ζηελ πξνζηαζία ηνπ ιήπηε ηεο αζθάιηζεο απφ κηα απξφζκελε ιχζε ηεο αζθαιηζηηθήο ζχκβαζεο. Νέα ξχζκηζε σζηφζν, πξνβιέπεηαη ζηελ 2 ηνπ άξζξνπ 8 ηνπ Κ.Ν 489/1986, φπσο απηή αληηθαηαζηάζεθε κε ηελ 2 ηνπ άξζξνπ 36 ηνπ Ν.3746/2009. πγθεθξηκέλα νξίδεηαη φηη, «αλ κεηαβηβαζηεί ε θπξηόηεηα ή ε θαηνρή ηνπ απηνθηλήηνπ νρήκαηνο κε νπνηνδήπνηε λόκηκν ηξόπν, ε αζθαιηζηηθή ζύκβαζε ιύεηαη απηνδηθαίσο κεηά ηελ 38 Βι. Αξγπξηάδε «ηνηρεία Αζθαιηζηηθνχ Γηθαίνπ», ζει 89 επ. 21

22 παξέιεπζε ηξηάληα (30) εκεξώλ από ηελ εκεξνκελία κεηαβίβαζεο, ν δε αζθαιηζηήο ππνρξενύηαη ζε επηζηξνθή ησλ ηπρόλ κε δεδνπιεπκέλσλ αζθαιίζηξσλ. Η ιύζε ηεο ζύκβαζεο ηζρύεη έλαληη πάλησλ, ρσξίο λα απαηηείηαη εθ κέξνπο ηνπ αζθαιηζηή νπνηαδήπνηε ελέξγεηα». Ζ πξνεγνχκελε δηάηαμε ηνπ άξζξνπ 5 2 ηνπ Ν.3557/2207, 39 φξηδε ηε ζπλέρεηα ηεο αζθάιηζεο κέρξη ηελ αλαγξαθφκελε ζην αζθαιηζηήξην ζπκβφιαην εκεξνκελία ιήμεο ηεο θαη απφ ηελ εκεξνκελία απηή επεξρφηαλ απηνδηθαίσο ε ιχζε ηεο αζθαιηζηηθήο ζχκβαζεο έλαληη πάλησλ, ρσξίο λα απαηηνχληαλ εθ κέξνπο ηνπ αζθαιηζηή νπνηαδήπνηε ελέξγεηα. ηα πιαίζηα ηεο θαιήο πίζηεο θαη επεηδή ν Κ.Ν. 489/1976 απνβιέπεη ζηελ πξνζηαζία ησλ ζπκθεξφλησλ ηνπ δεκησζέληνο ηξίηνπ, θξίλεηαη ζθφπηκε ε γλσζηνπνίεζε ηεο ιχζεσο ηεο αζθαιηζηηθήο ζχκβαζεο, εθ κέξνπο ηνπ αζθαιηζηή ζην Κέληξν Πιεξνθνξηψλ, πξνθεηκέλνπ απηφο λα ηελ επηθαιεζζεί έλαληη ηνπ παζφληνο ηξίηνπ. Σέινο, ζηελ 2 ηνπ άξζξνπ 5 ηνπ Ν.3557/2007, ξπζκίδεηαη ε επζχλε ηνπ αζθαιηζηή ζε πεξίπησζε παξάιιειεο ηζρχνο δχν αζθαιηζηηθψλ ζπκβάζεσλ γηα ην ίδην φρεκα. Δηδηθφηεξα, «αλ, κεηά ηε κεηαβίβαζε ηνπ απηνθίλεηνπ νρήκαηνο, ζπλαθζεί λέα αζθαιηζηηθή ζύκβαζε γηα ην ίδην απηνθίλεην όρεκα, ε πθηζηάκελε αζθαιηζηηθή ζρέζε παύεη λα ηζρύεη θαη κόλνο ππεύζπλνο έλαληη ησλ δεκησζέλησλ ηξίησλ είλαη ν ηειεπηαίνο αζθαιηζηήο». Έηζη, ζην δηάζηεκα πνπ κεζνιαβεί κεηά ηε κεηαβίβαζε ηνπ απηνθηλήηνπ θαη πξηλ ηε ιχζε ηεο αζθαιηζηηθήο ζχκβαζεο ηνπ πσιεηή ηνπ απηνθηλήηνπ, ν λένο θηήηνξαο δε δεζκεχεηαη απφ ηελ ππάξρνπζα αζθαιηζηηθή ζχκβαζε θαη κπνξεί αλ ην επηζπκεί, λα ζπλάςεη λέα αζθαιηζηηθή ζχκβαζε θαη θαηά ζπλέπεηα λα παχζεη λα ηζρχεη ε πθηζηάκελε αζθαιηζηηθή ζρέζε. ην εμήο ππεχζπλνο έλαληη ηνπ δεκησζέληνο ηξίηνπ θαζίζηαηαη ν λένο αζθαιηζηήο. Γηαθνξεηηθά, ζα είρακε δηπιή αζθάιηζε, αλ ιεηηνπξγνχζαλ θαη νη δχν αζθαιίζεηο θαη ζπγρξφλσο εηο νιφθιεξνλ ελνρή θαη ησλ δχν αζθαιηζηψλ. ην ίδην ρξνληθφ δηάζηεκα θαη ν αζθαιηζηήο απφ ηελ πιεπξά ηνπ έρεη δηθαίσκα λα θαηαγγείιεη ηελ αζθαιηζηηθή ζχκβαζε, πξηλ ηε ιχζε ηεο θαηά ηελ εκεξνκελία ιήμεο, αλ ζπληξέρεη παξάβαζε νπζηψδνπο φξνπ ηεο ζχκβαζεο απφ ην ιήπηε ηεο ζχκβαζεο, θαηά ην άξζξν 11 α 2 θαη 3 ηνπ Κ.Ν. 489/1976, φπσο ζηελ πεξίπησζε παξάβαζεο θάπνηνπ αζθαιηζηηθνχ βάξνπο. Σε ιχζε ηεο ζχκβαζεο, σζηφζν, ν αζθαιηζηήο κπνξεί λα ηελ επηθαιεζηεί έλαληη ηνπ δεκησζέληνο ηξίηνπ, κεηά ηελ πάξνδν δεθαέμη (16) εκεξψλ απφ ηε 39 Βι. Κξεηηθφο Αζ.«Απνδεκίσζε απφ ηξνραία απηνθηλεηηθά αηπρήκαηα», 2008, ζει. 589 επ. 22

23 γλσζηνπνίεζή ηεο ζην Κέληξν Πιεξνθνξηψλ Πεξηερφκελν θαη Έθηαζε ηεο αζθαιηζηηθήο θάιπςεο Με ηελ ππνρξεσηηθή αζθάιηζε επζχλεο απηνθηλήηνπ θαιχπηεηαη ε αζηηθή επζχλε έλαληη ηξίησλ, ηνπ θπξίνπ, θαηφρνπ ή νπνηνδήπνηε νδεγνχ ηνπ αζθαιηζκέλνπ απηνθηλήηνπ. Αζθαιηζηηθά θαιχπηεηαη θαη ε αζηηθή επζχλε ηνπ θπξίνπ ηνπ απηνθηλήηνπ πνπ θιάπεθε ή αθαηξέζεθε κε ρξήζε βίαο, ζχκθσλα κε ην άξζξν 6 2 Κ.Ν. 489/1976. Με ηε ξχζκηζε απηή απνθιεηζηηθά ππεχζπλνο έλαληη ηνπ ηξίηνπ θαζίζηαηαη ν αζθαιηζηήο, ν νπνίνο αθνχ θαηαβάιιεη ζηνλ ηξίην ηελ απνδεκίσζε ππνθαζίζηαηαη απηνδίθαηα γηα ην πνζφ απηφ ζηα δηθαηψκαηα ηνπ αζθαιηζκέλνπ, έλαληη ηνπ πξνζψπνπ πνπ έθιεςε ην απηνθίλεην. Ζ πνηνηηθή έθηαζε ηεο επζχλεο ηνπ αζθαιηζηή έλαληη ηνπ παζφληνο ηξίηνπ νξίδεηαη ζην άξζξν 6 2 Κ.Ν. 489/1976. «Η αζθαιηζηηθή θάιπςε πεξηιακβάλεη ηελ έλαληη ηξίησλ αζηηθή επζύλε εμαηηίαο ζαλάησζεο ή ζσκαηηθήο βιάβεο ή δεκηώλ ζε πξάγκαηα, ζηελ νπνία πεξηιακβάλεηαη θαη ε ρξεκαηηθή ηθαλνπνίεζε γηα ςπρηθή νδύλε ή εζηθή βιάβε θαζώο θαη ηελ αζηηθή επζύλε ιόγσ ζαλάησζεο ή ζσκαηηθώλ βιαβώλ έλαληη ησλ κειώλ ηεο νηθνγέλεηαο ηνπ αζθαιηζκέλνπ, νδεγνύ ή θάζε άιινπ πξνζώπνπ ηνπ νπνίνπ ε αζηηθή επζύλε θαιύπηεηαη ζύκθσλα κε ηελ πξώηε παξάγξαθν, αλεμάξηεηα από δεζκό νηθνγέλεηαο. Παρακάτω, «Η αζθαιηζηηθή θάιπςε επίζεο πεξηιακβάλεη θαη ηελ αζηηθή επζύλε ηνπ θπξίνπ ή θαηόρνπ έλαληη ηξίησλ ζε πεξίπησζε απηνθηλήησλ πνπ έρνπλ, είηε θιαπεί, είηε απνθηεζεί κε ρξήζε βίαο». Σέινο, «ηα πξάγκαηα πνπ κεηαθέξνληαη κε ην ίδην απηνθίλεην εμαηξνύληαη ηεο ππνρξεσηηθήο αζθάιηζεο» ελψ «εμαηξείηαη ηεο θάιπςεο ε αζηηθή επζύλε έλαληη πξνζώπσλ πνπ ζπγθαηαηέζεθαλ λα κεηαθεξζνύλ κε απηνθίλεην, εθόζνλ ν αζθαιηζηήο απνδείμεη όηη γλώξηδαλ όηη ην απηνθίλεην αθαηξέζεθε από ην λόκηκν θάηνρό ηνπ κε αζέκηηα κέζα ή ρξεζηκνπνηείηαη πξνο εθηέιεζε εγθιεκαηηθήο πξάμεο». Ζ αζθαιηζηηθή θάιπςε ινηπφλ, πεξηιακβάλεη ηηο αθφινπζεο δεκίεο :α) ζαλάησζε ή ζσκαηηθέο βιάβεο ζε ηξίηνπο, β) πιηθέο δεκίεο ζε πξάγκαηα ησλ δεκησζέλησλ ηξίησλ, γ) ρξεκαηηθή ηθαλνπνίεζε γηα ςπρηθή νδχλε ή εζηθή βιάβε, δ) ζαλάησζε ή ζσκαηηθή βιάβε 40 Βι. Υαηδεληθνιάνπ-Αγγειίδνπ Ρ. «Ηδησηηθφ Αζθαιηζηηθφ Γίθαην», 2008, ζει. 268 επ. 23

24 έλαληη ησλ κειψλ ηεο νηθνγέλεηαο ηνπ αζθαιηζκέλνπ, αλεμαξηήησο βαζκνχ ζπγγελείαο 41 φρη φκσο θαη πιηθέο δεκίεο ζε πξάγκαηα ησλ πξνζψπσλ απηψλ θαη ρξεκαηηθή ηθαλνπνίεζε γηα ςπρηθή νδχλε ή εζηθή βιάβε. Χο πξνο ηνλ πξνζδηνξηζκφ ηεο έλλνηαο «ηξίηνπ» αλαθέξζεθε δηεμνδηθά παξαπάλσ πνηα πξφζσπα ζεσξνχληαη. Δμάιινπ, ζηελ δηάηαμε ηνπ άξζξνπ 7 ηνπ Κ.Ν 489/1976, θαζνξίδεηαη κε ζαθήλεηα νη θαηεγνξίεο πξνζψπσλ πνπ δελ ζεσξνχληαη ηξίηνη. Χο δεκησζέλ πξφζσπν είλαη ην πξφζσπν πνπ δηθαηνχηαη απνδεκηψζεσο έλεθα δεκίαο πνπ πξνμελήζεθε απφ απηνθίλεην, ζχκθσλα κε ην άξζξν 1εδ.γ ηνπ ίδηνπ Νφκνπ. Γελ έρεη ζεκαζία αλ ην πξφζσπν είλαη ή φρη επηβάηεο ζην δεκηνγφλν απηνθίλεην. Χο δεκησζείο ηξίηνο κπνξεί λα ζεσξεζεί φπσο πξνειέρζε θαη ν εκκέζσο δεκηνχκελνο ζηελ εμαηξεηηθή πεξίπησζε ηνπ άξζξνπ 929 εδ.β ηνπ Α.Κ. ζε πεξίπησζε ζσκαηηθήο βιάβεο απνθαζίζηαηαη θαη ε πεξαηηέξσ πεξηνπζηαθή δεκία. Έηζη, βαζηθά απνθαζίζηαηαη ε δαπάλε λνζειίσλ, θαξκάθσλ, ακνηβήο ηαηξψλ, βειηησκέλεο ηξνθήο, απνθιεηζηηθήο λνζνθφκνπ, αιιά θαη δηαθπγφλησλ εηζνδεκάησλ απφ ηελ αδπλακία αζθήζεσο ηνπ επαγγέικαηνο. Απνθαζίζηαληαη επίζεο, θαη νη πιηθέο δεκίεο ζε πξάγκαηα ησλ δεκησζέλησλ ηξίησλ. Αλαθνξηθά κε ηελ εξκελεία ηνπ φξνπ «κέιε ηεο νηθνγέλεηαο», απηή είλαη επξεία θαη πεξηιακβάλεη ηα πξφζσπα πνπ αλήθνπλ ζηελ νηθνγέλεηα ηνπ αζθαιηζκέλνπ 42, αλεμάξηεηα απφ ην βαζκφ ζπγγέλεηαο, ήηνη ν/ε ζχδπγνο, γνλείο, ηέθλα, αδέξθηα (εηεξνζαιείο ή ακθηζαιείο), παππνχο, γηαγηά, εγγφληα. Δπίζεο, έρεη θξηζεί λνκνινγηαθά φηη ρξεκαηηθή ηθαλνπνίεζε γηα ςπρηθή νδχλε ηελ νπνία θαιχπηεη ε αζθάιηζε δηθαηνχληαη θαη νη ζπγγελείο εμ αγρηζηείαο α βαζκνχ. (πεζεξφο, πεζεξά), αλεμάξηεηα αλ ζπδνχζαλ κε ην ζχκα. Ή ζε πεξίπησζε αηπρήκαηνο αλ βξίζθνληαλ κέζα ή έμσ απφ ην απηνθίλεην. ην ζεκείν απηφ πξέπεη λα ιερζεί, φηη ν λφκνο απνθεχγεη ζηε λέα ηνπ ξχζκηζε ηεο δηαηχπσζεο «θάιπςε επηβαηλφλησλ», απνδίδνληαο ηδηαίηεξε ζεκαζία ζην δεζκφ ζπγγέλεηαο, αλεμαξηήησο βαζκνχ. Απηφ δελ ζεκαίλεη ηελ κε αζθαιηζηηθή θάιπςε ησλ επηβαηλφλησλ θίισλ ή αγλψζησλ πνπ κεηαθέξνληαη κε auto-stop. Σν άξζξν 6 2 Κ.Ν. 489/1976 αλαθέξεηαη ζην πεξηερφκελν θαη ζηελ έθηαζε ηεο αζθαιηζηηθήο θάιπςεο έλαληη ηξίησλ θαη σο ηξίηνη ζεσξνχληαη φινη, εθηφο ησλ πεξηπηψζεσλ ηνπ άξζξνπ 7 ηνπ Κ.Ν. 489/1976. Δπνκέλσο, θαη ν ραξαθηεξηζκφο ησλ κειψλ ηεο νηθνγέλεηαο σο ηξίηνη είλαη 41 Βι. Α.Π 723/2002, Νν Β 2003,ζει, 33 επ. Α.Π 1586/2002, ΝνΒ 2003, ζει.1202 επ. γηα ηνλ/ηελ ζχδπγν ηνπ ζαλφληνο, έζησ θαη αλ βξίζθνληαλ ζε δηάζηαζε. 42 ην άξζξν 6 1 ηνπ Κ.Ν 489/1976 εμαηνκηθεχνληαη νη πεξηπηψζεηο ησλ αζθαιηζκέλσλ πξνζψπσλ. Σα πξφζσπα απηά είλαη ν ηδηνθηήηεο, ν θάηνρνο, ν νδεγφο, ν πξνζηεζείο ζηελ νδήγεζε ή ν ππεχζπλνο ηνπ αζθαιηζκέλνπ απηνθηλήηνπ. Πξφζσπα πιελ ησλ πξναλαθεξζέλησλ δελ είλαη αζθαιηζκέλα. 24