Πρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

Transcript

1 ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, COM(2016) 616 final 2016/0295 (COD) Πρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ περί ενωσιακού συστήματος ελέγχου των εξαγωγών, της μεταφοράς, της μεσιτείας, της τεχνικής βοήθειας και της διαμετακόμισης ειδών διπλής χρήσης (αναδιατύπωση) {SWD(2016) 314 final} {SWD(2016) 315 final} EL EL

2 ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ 1. ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ Αιτιολόγηση και στόχοι της πρότασης Τον Μάιο του 2009, το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης εξέδωσε τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 428/2009 περί κοινοτικού συστήματος ελέγχου των εξαγωγών, της μεταφοράς, της μεσιτείας και της διαμετακόμισης ειδών διπλής χρήσης 1 (εφεξής «ο κανονισμός»). Όπως ορίζεται στο άρθρο 25 παράγραφος 2 του κανονισμού, η Επιτροπή υπέβαλε τον Οκτωβρίου του 2013 διεξοδική έκθεση προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο 2 σχετικά με την εφαρμογή του κανονισμού. Η έκθεση κατέληγε στο συμπέρασμα ότι το σύστημα ελέγχου των εξαγωγών της ΕΕ παρέχει στέρεες νομικές και θεσμικές βάσεις αλλά δεν μπορεί να παραμείνει στατικό και πρέπει να αναβαθμιστεί για να αντιμετωπίσει τις νέες προκλήσεις. Τον Απρίλιο του 2014, η Επιτροπή εξέδωσε ανακοίνωση 3 στην οποία παρουσιάζει συγκεκριμένες επιλογές πολιτικής σχετικά με την επανεξέταση του συστήματος ελέγχου των εξαγωγών της ΕΕ και την προσαρμογή του στις ταχέως μεταβαλλόμενες τεχνολογικές, οικονομικές και πολιτικές συνθήκες. Το 2015, η Επιτροπή διενήργησε εκτίμηση επιπτώσεων των επιλογών επανεξέτασης που σκιαγραφούνταν στην ανακοίνωση εκείνη, προκειμένου να εντοπίσει τις καταλληλότερες ρυθμιστικές και μη ρυθμιστικές δράσεις για την υλοποίησή τους. Η παρούσα πρόταση καταρτίστηκε με βάση τα συμπεράσματα της εκτίμησης επιπτώσεων. Η επανεξέταση της πολιτικής ελέγχου των εξαγωγών έχει χαρακτηριστεί πρωτοβουλία στο πλαίσιο του προγράμματος ελέγχου της καταλληλότητας και της αποτελεσματικότητας της νομοθεσίας (REFIT), λόγω της ενδεχόμενης απλούστευσης του ρυθμιστικού πλαισίου και μείωσης του φόρτου που μπορεί να επιτύχει. Ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 428/2009 του Συμβουλίου έχει τροποποιηθεί πολλές φορές. Δεδομένου ότι πρόκειται να πραγματοποιηθούν περαιτέρω τροποποιήσεις, θα πρέπει να αναδιατυπωθεί χάριν σαφήνειας και αναγνωσιμότητας. Συνοχή με ισχύουσες διατάξεις στον τομέα πολιτικής Η πρόταση επιδιώκει να στηρίξει τους γενικούς πολιτικούς στόχους της Ένωσης, όπως περιγράφονται στο άρθρο 3 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση, δηλαδή να συμβάλει στην ειρήνη και την ασφάλεια, καθώς και στο ελεύθερο και δίκαιο εμπόριο και την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η πρόταση θα συντελέσει στην ευρωπαϊκή στρατηγική ασφάλειας 4, και ανταποκρίνεται ιδίως στα συμπεράσματα του Συμβουλίου του 2013 για την αντιμετώπιση των νέων προκλήσεων από τη διάδοση των όπλων μαζικής καταστροφής (ΟΜΚ) 5. Η πρόταση διασφαλίζει επίσης ότι η ΕΕ και τα κράτη μέλη της θα εκπληρώνουν αποτελεσματικά τις διεθνείς υποχρεώσεις τους, ιδίως όσον αφορά την αποτροπή της διάδοσης των ΟΜΚ. Επιπλέον, η πρόταση θα ενισχύσει τις προσπάθειες της ΕΕ για την αποτροπή της πρόσβασης μη κρατικών φορέων σε ευαίσθητα είδη και, ως εκ τούτου, θα συμβάλει στην καταπολέμηση της τρομοκρατίας 6. Τέλος, λαμβάνοντας υπόψη τα ΕΕ L134 της , σ.1 COM(2013) 710 final της COM(2014) 244 final της Η ευρωπαϊκή στρατηγική ασφάλειας εγκρίθηκε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις 12 Δεκεμβρίου Συμπεράσματα του Συμβουλίου για την εξασφάλιση της συνεχούς επιδίωξης μιας αποτελεσματικής πολιτικής της ΕΕ για την αντιμετώπιση των νέων προκλήσεων από τη διάδοση όπλων μαζικής καταστροφής (ΟΜΚ), 21 Οκτωβρίου ΕΕ L 164 της , σ. 3. EL 2 EL

3 ολοένα πιο ακαθόριστα όρια μεταξύ του πολιτικού και του αμυντικού τομέα, η πρόταση αποτελεί μέρος των προσπαθειών της ΕΕ για την αντιμετώπιση των υβριδικών απειλών 7. Η πρόταση συνάδει πλήρως με τον στόχο της εμπορικής πολιτικής της ΕΕ για προώθηση της ανταγωνιστικότητας και μείωση των στρεβλώσεων στο εμπόριο, καθώς και με την ανακοίνωση «Εμπόριο για όλους» του , στην οποία εξαγγέλλεται ένας «φιλόδοξος εκσυγχρονισμός της πολιτικής της ΕΕ όσον αφορά τον έλεγχο των εξαγωγών αγαθών διπλής χρήσης, ο οποίος θα περιλαμβάνει την πρόληψη των καταχρήσεων των συστημάτων ψηφιακής παρακολούθησης και παρείσφρησης οι οποίες οδηγούν σε παραβιάσεις των ανθρώπινων δικαιωμάτων». Συνοχή με άλλες πολιτικές της Ένωσης Η πρόταση και ιδίως οι διατάξεις σχετικά με τον έλεγχο των τεχνολογιών κυβερνοεπιτήρησης θα συμβάλει στην προστασία των ανθρώπινων δικαιωμάτων σε ολόκληρο τον κόσμο, σύμφωνα με το σχέδιο δράσης του 2015 για τα ανθρώπινα δικαιώματα 9 και με τις κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ για την ελευθερία της έκφρασης 10, οι οποίες ζητούν ρητά την αυστηροποίηση των ελέγχων στις εξαγωγές τέτοιων τεχνολογιών. Η πρόταση θα στηρίξει επίσης τη στρατηγική για την ψηφιακή ενιαία αγορά, καθώς η θέσπιση ελέγχων για την τεχνολογία κυβερνοεπιτήρησης αποσκοπεί στην αντιμετώπιση κινδύνων που συνδέονται με το ψηφιακό εμπόριο. Δεδομένου ότι η πρόταση αυτή αποσκοπεί ιδιαίτερα στη μείωση του διοικητικού φόρτου μέσω της μείωσης της πολυπλοκότητας και του κόστους της ευρωπαϊκής νομοθεσίας, εξυπηρετεί επίσης τους στόχους του προγράμματος REFIT. 2. ΝΟΜΙΚΗ ΒΑΣΗ, ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΝΑΛΟΓΙΚΟΤΗΤΑ Νομική βάση Οι έλεγχοι των εξαγωγών ειδών διπλής χρήσης αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της κοινής εμπορικής πολιτικής βάσει του άρθρου 207 της ΣΛΕΕ. Επικουρικότητα Το εμπόριο ειδών διπλής χρήσης πρέπει να βασίζεται σε κοινές αρχές, σύμφωνα με το άρθρο 207 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ), με σεβασμό των προνομίων των κρατών μελών στον τομέα της ασφάλειας. Επιπλέον, η παρέμβαση της ΕΕ είναι αναγκαία επειδή οι επιδιωκόμενοι στόχοι ασφάλειας μπορούν να επιτευχθούν μόνο συλλογικά, εάν οι αρμόδιες αρχές ενεργούν σε στενή συνεργασία και σύμφωνα με τις ίδιες αρχές. Δράση σε επίπεδο ΕΕ χρειάζεται επίσης για να αντιμετωπιστούν οι στρεβλώσεις του ανταγωνισμού εντός της ενιαίας αγοράς και να προωθηθεί η σύγκλιση των ελέγχων με τρίτες χώρες και η δημιουργία ίσων όρων ανταγωνισμού σε παγκόσμιο επίπεδο. Η παρέμβαση της ΕΕ δικαιολογείται υπό το πρίσμα του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων, δεδομένου ότι έχει διαπιστωθεί ότι ενδεχομένως προσβάλλονται πολυάριθμα ανθρώπινα δικαιώματα από τις εξαγωγές ορισμένων ειδών διπλής χρήσης, ιδίως τεχνολογίας κυβερνοεπιτήρησης JOIN(2016)18 της 6ης Απριλίου COM(2015) 497 της 14ης Οκτωβρίου JOIN(2015)16 της 28ης Απριλίου Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων, 12 Μαΐου EL 3 EL

4 Αναλογικότητα Οι διατάξεις της παρούσας πρότασης δεν υπερβαίνουν το αναγκαίο για την επίτευξη των στόχων του κανονισμού και, ως εκ τούτου, συμμορφώνονται με την αρχή της αναλογικότητας. Η πρόταση αποτελείται ως επί το πλείστον από τροποποιήσεις σε υφιστάμενες διατάξεις του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 428/2009, όπου αυτές αιτιολογούνται δεόντως για την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας ή της συνοχής των ελέγχων σε ολόκληρη την ΕΕ. Προτείνονται επίσης τροποποιήσεις που αποσκοπούν στην απλούστευση της διαχείρισης των ελέγχων και στη μείωση του φόρτου για τις επιχειρήσεις σε ολόκληρη την ενιαία αγορά. Ωστόσο, η πρόταση εισάγει επίσης νέες διατάξεις για τον έλεγχο των εξαγωγών συγκεκριμένων τεχνολογιών κυβερνοεπιτήρησης προκειμένου να καλυφθεί το ρυθμιστικό κενό που εντοπίστηκε κατά την επανεξέταση της πολιτικής ελέγχου των εξαγωγών, δηλαδή η ανεπαρκής νομική βάση για τον έλεγχο στον τομέα αυτόν. Όπως φαίνεται από την εκτίμηση επιπτώσεων, άλλα μέσα, όπως οι κατευθυντήριες γραμμές, θα μπορούσαν να φανούν χρήσιμα στη συμπλήρωση και την υποστήριξη της εφαρμογής νομοθετικών αλλαγών, αλλά δεν θα διόρθωναν την έλλειψη νομικής σαφήνειας ορισμένων διατάξεων του κανονισμού ή την έλλειψη επαρκούς ελέγχου στις τεχνολογίες κυβερνοεπιτήρησης. Ως εκ τούτου, απαιτούνται τροποποιήσεις του κανονισμού. 3. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΚ ΤΩΝ ΥΣΤΕΡΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΕΩΝ, ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΕΩΝ ΜΕ ΤΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ ΚΑΙ ΕΚΤΙΜΗΣΕΩΝ ΤΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ Αποτελέσματα της εκ των υστέρων αξιολόγησης Το 2011, η Επιτροπή εξέδωσε Πράσινη Βίβλο 11 με την οποία κάλεσε τους ενδιαφερόμενους φορείς να εκφράσουν τις απόψεις τους σχετικά με το καθεστώς ελέγχου των εξαγωγών της ΕΕ. Η Επιτροπή υπέβαλε έκθεση για τα αποτελέσματα αυτής της διαδικασίας, στο έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής με τίτλο «Στρατηγική ελέγχων των εξαγωγών: εξασφάλιση ασφάλειας και ανταγωνιστικότητας σε έναν μεταβαλλόμενο κόσμο» 12. Το έγγραφο εργασίας κατέληγε στο συμπέρασμα ότι οι ενδιαφερόμενοι φορείς ζητούν να γίνουν διάφορες τροποποιήσεις στο σύστημα ελέγχου των εξαγωγών της ΕΕ, ώστε αυτό να προσαρμοστεί στις ταχέως μεταβαλλόμενες τεχνολογικές, οικονομικές και πολιτικές συνθήκες. Το έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής αποτέλεσε τη βάση για την υποβολή έκθεσης της Επιτροπής προς το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σχετικά με την εφαρμογή του κανονισμού 13, η οποία άνοιξε το δρόμο για την επανεξέταση της πολιτικής ελέγχου των εξαγωγών της ΕΕ. Διαβουλεύσεις με τα ενδιαφερόμενα μέρη Η Επιτροπή πραγματοποίησε ευρείες διαβουλεύσεις με τα ενδιαφερόμενα μέρη προκειμένου να υποστηριχθεί η κατάρτιση της παρούσας πρότασης. Η στρατηγική των διαβουλεύσεων περιλάμβανε τακτικά ειδικά συνέδρια και προσέγγιση των κυριότερων ενδιαφερομένων μερών προκειμένου να αναπτυχθεί διάλογος με τον κλάδο ειδών διπλής χρήσης, την κοινωνία των πολιτών και τα κράτη μέλη. Η εκτίμηση επιπτώσεων περιλάμβανε επίσης ειδικές διαβουλεύσεις με τα ενδιαφερόμενα μέρη. Το ανατέθηκε μια «μελέτη συλλογής δεδομένων», η οποία περιλάμβανε COM(2011)393 της SWD(2013)7 της COM(2013)710 final της EL 4 EL

5 στοχευμένες έρευνες σε ενώσεις και επιχειρήσεις του κλάδου, εθνικές διοικήσεις, πανεπιστήμια και μη κυβερνητικές οργανώσεις. Επίσης, στο πλαίσιο της εκτίμησης επιπτώσεων, η Επιτροπή πραγματοποίησε δημόσια διαβούλευση το 2015 σχετικά με τις διάφορες επιλογές επανεξέτασης και τις επιπτώσεις της καθεμίας 14. Τα ενδιαφερόμενα μέρη συμφώνησαν γενικά ότι η επανεξέταση των ισχυόντων κανόνων θα βελτίωνε το σύστημα ελέγχου των εξαγωγών, ιδίως όσον αφορά την ικανότητά του να αντιμετωπίζει εξελισσόμενους κινδύνους για την ασφάλεια, όπως η διάδοση των ΟΜΚ και η τρομοκρατία, και να ανταποκρίνεται στις ραγδαίες επιστημονικές και τεχνολογικές εξελίξεις, και θα μπορούσε επίσης να βελτιώσει την αποτελεσματικότητα της διαχείρισης του ελέγχου των εξαγωγών και την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων. Από την άλλη πλευρά, πολλοί ενδιαφερόμενοι εξέφρασαν ανησυχίες σχετικά με τις ενδεχόμενες οικονομικές επιπτώσεις των επιλογών που περιλαμβάνουν ελέγχους των εξαγωγών οι οποίες θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την παραβίαση των ανθρώπινων δικαιωμάτων σε τρίτες χώρες. Συλλογή και χρήση εμπειρογνωσίας Ελλείψει επίσημων στατιστικών στοιχείων σχετικά με την παραγωγή ή το εμπόριο ειδών διπλής χρήσης, η Επιτροπή έχει αναπτύξει, ήδη από το 2013, μια στατιστική μέθοδο για την εκτίμηση του εμπορίου ειδών διπλής χρήσης, και χρησιμοποιεί επίσης τα δεδομένα αδειοδότησης που κοινοποιούνται από τα κράτη μέλη. Η μελέτη συλλογής δεδομένων, που εκπονήθηκε στο πλαίσιο της αξιολόγησης επιπτώσεων, επικύρωσε τη μεθοδολογία αυτή και προσέφερε περισσότερες λεπτομέρειες, π.χ. όσον αφορά τις εμπορικές ροές που σχετίζονται με τα είδη διπλής χρήσης και όσον αφορά συγκεκριμένους τομείς. Στοιχεία που ελήφθησαν από τον ιδιωτικό τομέα μέσω συνεντεύξεων και ερευνών, καθώς και από ελεύθερες πηγές και εξειδικευμένη έρευνα, προσέφεραν συμπληρωματικές πληροφορίες σχετικά με το εμπόριο ειδών διπλής χρήσης. Εκτίμηση των επιπτώσεων Η έκθεση εκτίμησης επιπτώσεων υποβλήθηκε στην επιτροπή ρυθμιστικού ελέγχου τον Μάρτιο του 2016 και έλαβε θετική εισήγηση με παρατηρήσεις. Η γνώμη της επιτροπής έχει αναρτηθεί στον δικτυακό τόπο Europa, στη διεύθυνση Εκτός από το σενάριο αναφοράς (καμία μεταβολή πολιτικής), αξιολογήθηκαν οι επιπτώσεις τεσσάρων άλλων σεναρίων: της επιλογής 2 «Υποστήριξη εφαρμογής και επιβολής» (που περιλαμβάνει μη δεσμευτικό δίκαιο και καθοδήγηση), της επιλογής 3 «Αναβάθμιση του συστήματος της ΕΕ» (προσαρμογή του κανονιστικού πλαισίου), της επιλογής 4 «Εκσυγχρονισμός του συστήματος της ΕΕ» (με έμφαση στις τεχνολογίες κυβερνοεπιτήρησης και τα ανθρώπινα δικαιώματα) και της επιλογής 5 «Πλήρης αναμόρφωση του συστήματος της ΕΕ» (που συνεπάγεται πλήρη συγκέντρωση των ελέγχων σε επίπεδο ΕΕ). Το αποτέλεσμα της αξιολόγησης ήταν να προκριθεί ένας συνδυασμός των επιλογών 3 και 4 ως «προτιμώμενη επιλογή». Η επιλογή 3 «Αναβάθμιση του συστήματος της ΕΕ» φαίνεται ότι είναι η πλέον αποδοτική και αποτελεσματική για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που διαπιστώθηκαν και υπό το πρίσμα των οικονομικών και κοινωνικών (ασφάλειας και ανθρωπίνων δικαιωμάτων) κριτηρίων επιπτώσεων. Διατηρήθηκε επίσης η επιλογή 4 «Εκσυγχρονισμός του συστήματος της ΕΕ», παρά τις ανησυχίες που εξέφρασαν ορισμένοι ενδιαφερόμενοι. Αναγνωρίζεται ότι η επιλογή 4 θα μπορούσε να οδηγήσει σε υψηλότερο διοικητικό φόρτο για τις επιχειρήσεις και τις αρχές, δεδομένου ότι θα υπόκειται σε έλεγχο μια νέα κατηγορία αγαθών και τεχνολογιών. Η επιλογή αυτή περιλαμβάνει επίσης τον κίνδυνο στρεβλώσεων του ανταγωνισμού σε παγκόσμιο επίπεδο, δεδομένου ότι δεν μπορεί να 14 EL 5 EL

6 διασφαλιστεί ότι και άλλοι κύριοι προμηθευτές τεχνολογίας θα θεσπίσουν παρόμοιους ελέγχους. Ωστόσο, η επιλογή 4 αναμένεται να έχει σημαντικό θετικό αντίκτυπο στην ασφάλεια και τα ανθρώπινα δικαιώματα: φαίνεται ότι αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την αποτροπή παραβιάσεων των ανθρώπινων δικαιωμάτων εξαιτίας της εξαγωγής ειδών από την ΕΕ προς τρίτες χώρες και για την αντιμετώπιση κινδύνων για την ασφάλεια της ΕΕ και των πολιτών της που συνδέονται με τις νέες τεχνολογίες κυβερνοεπιτήρησης. Βάσει της αξιολόγησης αυτής, η πρόταση προβλέπει μια διττή προσέγγιση, η οποία συνδυάζει λεπτομερείς ελέγχους ενός μικρού αριθμού παρατιθέμενων ειδών με μια «στοχευμένη γενική ρήτρα» που θα ενεργεί ως «φρένο έκτακτης ανάγκης» στην περίπτωση που υπάρχουν ενδείξεις για κίνδυνο κακής χρήσης. Ο ακριβής σχεδιασμός αυτών των νέων ελέγχων θα διασφαλίζει ότι οι αρνητικές οικονομικές επιπτώσεις θα είναι αυστηρά περιορισμένες και θα επηρεάζουν μόνον έναν πολύ μικρό όγκο συναλλαγών. Παρά τις θετικές μακροπρόθεσμες επιπτώσεις της, η επιλογή 2 έμοιαζε σχετικά δαπανηρή βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα και θα μπορούσε να υλοποιηθεί μόνο με χρήση πρόσθετων πόρων, τόσο σε εθνικό επίπεδο όσο και σε επίπεδο ΕΕ. Ως εκ τούτου, η επιλογή 2 δεν έγινε δεκτή, αν και θα μπορούσε να προβλεφθεί η σταδιακή εφαρμογή ορισμένων δράσεων (π.χ. ανάπτυξη ηλεκτρονικών συστημάτων αδειοδότησης, τεχνικές διαβουλεύσεις με τον κλάδο) με βάση μια σαφή ιεράρχηση των εργασιών και εφόσον μπορούν να διατεθούν οι αναγκαίοι πόροι, μεταξύ άλλων μέσω κοινών δεσμεύσεων από τα ενδιαφερόμενα μέρη, όπως τα κράτη μέλη και ο επιχειρηματικός κλάδος. Η επιλογή 5 θα απαιτούσε ριζική τροποποίηση της προσέγγισης της ΕΕ όσον αφορά τους ελέγχους των εξαγωγών, συμπεριλαμβανομένης της συγκέντρωσης της εκτέλεσης των ελέγχων και της θέσπισης ενός κεντρικού οργανισμού χορήγησης αδειών σε επίπεδο ΕΕ. Δεδομένου του κόστους διοικητικού, οικονομικού και οφειλόμενου στην αλλαγή νομικού καθεστώτος και της έλλειψης στήριξης από τους ενδιαφερόμενους φορείς, η επιλογή αυτή απορρίφθηκε. Καταλληλότητα του κανονιστικού πλαισίου και απλούστευση Ως πρωτοβουλία REFIT, η πρόταση αναμένεται να αποφέρει οφέλη όσον αφορά τη μείωση του διοικητικού φόρτου, τόσο για τους επιχειρηματικούς φορείς όσο και για τις δημόσιες διοικήσεις, ιδίως χάρη στις θετικές επιπτώσεις της πάνω στους ανθρώπινους πόρους και στον χρόνο διεκπεραίωσης. Ως εκ τούτου, χάρη στη θέσπιση νέων γενικών αδειών εξαγωγής της ΕΕ (EUGEA), το κόστος των ελέγχων θα μειωθεί έως και στο ένα τέταρτο για τις εταιρείες και έως και στο ένα ενδέκατο για τις αρχές αδειοδότησης. Η πρόταση αναμένεται επίσης να επιτρέψει τη μείωση του διοικητικού φόρτου εντός της ενιαίας αγοράς, καθώς μάλιστα ο αριθμός των προϊόντων που θα υπόκεινται σε έλεγχο κατά τις μεταφορές εντός της ΕΕ θα μειωθεί κατά 40 % περίπου. Η πρόταση περιλαμβάνει επίσης τροποποιήσεις ορισμένων βασικών διατάξεων περί των ελέγχων, οι οποίες έχουν αποδειχθεί ασαφείς με βάση την πείρα από την εφαρμογή τους. Η πρόταση αναμένεται, συνεπώς, να αυξήσει τη νομική σαφήνεια και να μειώσει έτσι το κόστος συμμόρφωσης με πολύπλοκες και ασαφείς διατάξεις περί ελέγχων. Η πρόταση δεν προβλέπει εξαιρέσεις για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ): για υπέρτερους λόγους ασφάλειας, οι ΜΜΕ πρέπει οπωσδήποτε να συμμορφώνονται με τους ελέγχους. Περιορίστηκε ωστόσο το πεδίο εφαρμογής ορισμένων διατάξεων που μπορεί να είναι ιδιαίτερα απαιτητικές από την άποψη των ανθρώπινων πόρων και των πόρων πληροφορικής, ώστε να αποφευχθεί η υπερβολική διοικητική επιβάρυνση για τις ΜΜΕ. Έτσι, η υποχρέωση που επιβλήθηκε στις επιχειρήσεις να εφαρμόσουν ένα αποτελεσματικό εσωτερικό πρόγραμμα συμμόρφωσης (ICP) μια σειρά τυπικών μέτρων και διαδικασιών που εξασφαλίζουν τη συμμόρφωση με τους ελέγχους των εξαγωγών ισχύει κυρίως για τις EL 6 EL

7 συνολικές άδειες, ενώ οι μικρές επιχειρήσεις που δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να αναπτύξουν ένα επίσημο ICP μπορούν να εξάγουν υπό το καθεστώς των περισσότερων γενικών αδειών και/ή ειδικών αδειών. Επιπλέον, η απλούστευση των διαδικασιών αδειοδότησης και η βελτιωμένη νομική σαφήνεια, που συνεπάγεται η πρόταση, θα ωφελήσουν σημαντικά τις ΜΜΕ. Τέλος, η πρόταση αναμένεται να βελτιώσει τη διεθνή ανταγωνιστικότητα των επιχειρηματικών φορέων της ΕΕ, δεδομένου ότι ορισμένες διατάξεις για παράδειγμα όσον αφορά τη μεταφορά τεχνολογίας ή την εξαγωγή τεχνολογίας κρυπτογράφησης θα διευκολύνουν τους ελέγχους σε περιοχές όπου τρίτες χώρες έχουν ήδη θεσπίσει πιο ευέλικτες διαδικασίες ελέγχου. Το νέο κεφάλαιο που περιλαμβάνει η πρόταση, σχετικά με τη συνεργασία με τρίτες χώρες, αναμένεται επίσης να προωθήσει τη σύγκλιση των ελέγχων με βασικούς εμπορικούς εταίρους και να εξισώσει τους όρους του ανταγωνισμού, και συνεπώς να έχει θετικό αντίκτυπο στο διεθνές εμπόριο. Θεμελιώδη δικαιώματα Δραστηριότητες εποπτείας για τους σκοπούς της πρόληψης, της διερεύνησης, της ανίχνευσης ή της δίωξης ποινικών αδικημάτων ή της εκτέλεσης ποινικών κυρώσεων πρέπει να προβλέπονται από τον νόμο και συνιστούν απαραίτητο και αναλογικό μέτρο σε μια δημοκρατική κοινωνία, λαμβανομένων δεόντως υπόψη των έννομων συμφερόντων των ενδιαφερομένων. Τα τελευταία χρόνια, ωστόσο, υπήρξαν πολυάριθμες αναφορές για εξαγωγή τεχνολογιών κυβερνοεπιτήρησης σε καταπιεστικά καθεστώτα και/ή σε περιοχές συγκρούσεων και για κακή χρήση των τεχνολογιών αυτών για παραβίαση ανθρώπινων δικαιωμάτων. Κατ αυτόν τον τρόπο, τεχνολογίες κυβερνοεπιτήρησης, οι οποίες έχουν νόμιμες και ελεγχόμενες εφαρμογές στην επιβολή του νόμου, έχουν αποτελέσει αντικείμενο κακής χρήσης για σκοπούς εσωτερικής καταπίεσης από αυταρχικές ή καταπιεστικές κυβερνήσεις, για τη διείσδυση σε συστήματα υπολογιστών αντιφρονούντων ή ακτιβιστών υπέρ των ανθρώπινων δικαιωμάτων, πολλές φορές με αποτέλεσμα τη φυλάκιση ή την εκτέλεσή τους. Όπως προκύπτει από αυτές τις αναφορές, η εξαγωγή τεχνολογίας κυβερνοεπιτήρησης υπό τέτοιες συνθήκες θέτει σε κίνδυνο την ασφάλεια των προσώπων αυτών και την προστασία θεμελιωδών δικαιωμάτων του ανθρώπου, όπως το δικαίωμα στην ιδιωτική ζωή και την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, την ελευθερία της έκφρασης, την ελευθερία του συνεταιρίζεσθαι, καθώς και, εμμέσως, την προστασία από την αυθαίρετη σύλληψη και κράτηση, ή το δικαίωμα στη ζωή. Η απαίτηση για αδειοδότηση των εξαγωγών συγκεκριμένων τεχνολογιών κυβερνοεπιτήρησης, που προβλέπει η πρόταση, συνιστά μια αποτελεσματική αντίδραση σε απειλές κατά των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από την ανεξέλεγκτη εξαγωγή των τεχνολογιών αυτών, κάτι που χαρακτηρίστηκε βασικό ζήτημα στην εκτίμηση επιπτώσεων. Τα μέτρα θα έχουν κάποιες επιπτώσεις στην επιχειρηματική ελευθερία για τους εξαγωγείς, όμως είναι κατάλληλα για τον γενικό στόχο της αποτελεσματικής αντίδρασης σε απειλές κατά των ανθρώπινων δικαιωμάτων από τις εξαγωγές τέτοιων τεχνολογιών. Ως εκ τούτου, η πρόταση αναμένεται συνολικά να έχει σημαντικές θετικές επιπτώσεις στην προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων. Η Επιτροπή, σε στενή διαβούλευση με τα κράτη μέλη και με τα ενδιαφερόμενα μέρη, θα αναπτύξει κατευθυντήριες γραμμές προς υποστήριξη της εφαρμογής των στοχευμένων γενικών ελέγχων στην πράξη. Η Επιτροπή θα επιδιώξει να οριστικοποιήσει την έγκριση αυτών των κατευθυντήριων γραμμών σε συγχρονισμό με την έναρξη ισχύος του κανονισμού. EL 7 EL

8 4. ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ Ορισμένες διατάξεις της πρότασης αναμένεται να έχουν επιπτώσεις στους πόρους των σχετικών υπηρεσιών σε επίπεδο ΕΕ ή σε εθνικό επίπεδο. Η εφαρμογή της εκτεταμένης αρμοδιότητας της Επιτροπής να τροποποιεί τους καταλόγους των ειδών διπλής χρήσης και των γενικών αδειών εξαγωγής με κατ εξουσιοδότηση πράξεις αναμένεται να απαιτήσει περίπου το 50 % του χρόνου ενός εμπειρογνώμονα πλήρους απασχόλησης (ΕΠΑ), ανάλογα με τον αριθμό των τροποποιήσεων αδειών EUGEA που αναμένεται να πραγματοποιούνται κάθε έτος. Επιπλέον, οι έλεγχοι στις τεχνολογίες κυβερνοεπιτήρησης αναμένεται να απαιτήσουν ορισμένες πρόσθετες διοικητικές δαπάνες (προσωπικού) για τις διοικήσεις, τόσο σε εθνικό επίπεδο όσο και σε επίπεδο ΕΕ (1 ΕΠΑ). Επίσης, η πρόταση προβλέπει μια νομική βάση που θα επιτρέψει την υλοποίηση ορισμένων δράσεων, όπως η ανάπτυξη ηλεκτρονικών συστημάτων αδειοδότησης, ενώ θα χρειαστεί να αξιολογηθούν λεπτομερώς οι χρηματοδοτικές και δημοσιονομικές επιπτώσεις προτού ληφθεί οποιαδήποτε απόφαση σχετικά με την εφαρμογή τους. 5. ΛΟΙΠΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Σχέδια εφαρμογής και διευθετήσεις παρακολούθησης, αξιολόγησης και υποβολής εκθέσεων Η παρακολούθηση της εφαρμογής θα γίνει σε συνεργασία με τα κράτη μέλη προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι οι αρμόδιες αρχές και οι εξαγωγείς θα εφαρμόσουν με αποτελεσματικότητα και συνέπεια τις απαιτήσεις του προτεινόμενου κανονισμού. Η περιοδική (ετήσια) υποβολή εκθέσεων θα επιτρέψει την κατάλληλη παρακολούθηση της εφαρμογής του προτεινόμενου κανονισμού και την τακτική ενημέρωση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου. Επιπλέον, όπως αναφέρεται στην έκθεση εκτίμησης επιπτώσεων, η Επιτροπή θα προβεί σε αξιολόγηση της νέας πρωτοβουλίας της πέντε έτη μετά την ημερομηνία έναρξης ισχύος της, προκειμένου να εκτιμήσει τις πραγματικές οικονομικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις και να αξιολογήσει την αποδοτικότητα και την αποτελεσματικότητά της και τον βαθμό στον οποίο τα αποτελέσματά της συμβαδίζουν με τους στόχους. Η Επιτροπή θα υποβάλει τα αποτελέσματα της αξιολόγησης στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο. 6. ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΕΠΕΞΗΓΗΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΜΕΡΟΥΣ ΔΙΑΤΑΞΕΩΝ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ Εκσυγχρονισμός των υφιστάμενων διατάξεων περί ελέγχου Η πρόταση προβλέπει την τροποποίηση διαφόρων διατάξεων ελέγχου προκειμένου να αποσαφηνιστεί, να απλοποιηθεί και να βελτιωθεί το κανονιστικό πλαίσιο με βάση τα αποκτηθέντα διδάγματα και για την αντιμετώπιση των νέων εξελίξεων: Η πρόταση περιέχει τροποποιήσεις στις βασικές έννοιες για τον έλεγχο των εξαγωγών προκειμένου να αντικατοπτρίζει τις νέες πραγματικότητες. Έτσι, ο ορισμός των ειδών διπλής χρήσης αναθεωρήθηκε προκειμένου να ληφθεί υπόψη η εμφάνιση νέων τύπων ειδών διπλής χρήσης, όπως οι τεχνολογίες κυβερνοεπιτήρησης. Η πρόταση τροποποιεί επίσης τον ορισμό των εννοιών «εξαγωγή» και «εξαγωγέας», καθώς και διατάξεις που αφορούν τον καθορισμό της αρμόδιας αρχής, προκειμένου να αποσαφηνιστεί η εφαρμογή των ελέγχων σε φυσικά πρόσωπα, τα οποία μπορεί να είναι «εξαγωγείς», ιδίως όσον αφορά τη μεταφορά τεχνολογίας (π.χ. πάροχοι υπηρεσιών, ερευνητές, σύμβουλοι, ακόμα και άτομα που τηλεφορτώνουν «ελεγχόμενη τεχνολογία»). EL 8 EL

9 Άυλες μεταφορές τεχνολογίας (ITT): Η πρόταση αποσαφηνίζει τους ελέγχους στις άυλες μεταφορές τεχνολογίας και διευκολύνει τη μεταφορά τεχνολογιών χαμηλού κινδύνου, δεδομένου ότι αυτές υπόκεινται σε έλεγχο μόνον όταν η τεχνολογία διπλής χρήσης καθίσταται διαθέσιμη σε ένα πρόσωπο σε τρίτη χώρα, γεγονός που αναμένεται να διευκολύνει ιδιαίτερα τη χρήση υπηρεσιών υπολογιστικού νέφους. Τεχνική βοήθεια: Με την έναρξη ισχύος της Συνθήκης της Λισαβόνας, η παροχή τεχνικής βοήθειας που περιλαμβάνει διασυνοριακή κυκλοφορία έχει καταστεί αρμοδιότητα της ΕΕ και υπόκειται σε ελέγχους. Ως εκ τούτου, η πρόταση αποσαφηνίζει τους ισχύοντες ελέγχους και ορίζει την τεχνική βοήθεια. Ενίσχυση των ελέγχων στις μεσιτείες: Η πρόταση μειώνει τον κίνδυνο καταστρατήγησης των ελέγχων, καθώς επεκτείνει τον ορισμό του μεσίτη ώστε να συμπεριλάβει και θυγατρικές εταιρειών της ΕΕ οι οποίες βρίσκονται εκτός της ΕΕ, καθώς και μεσιτικές υπηρεσίες που παρέχονται από υπηκόους τρίτων χωρών εντός του εδάφους της ΕΕ. Επιπλέον, προκειμένου να διασφαλιστεί η συνοχή και η αποτελεσματικότητα, η πρόταση εναρμονίζει την εφαρμογή τους σε μη απαριθμούμενα είδη και σε στρατιωτικές τελικές χρήσεις και επεκτείνει την εφαρμογή τους στην τρομοκρατία και στις παραβιάσεις ανθρώπινων δικαιωμάτων. Ενίσχυση των ελέγχων στις διαμετακομίσεις: Προκειμένου να διασφαλιστεί η συνοχή των ελέγχων και να αποφεύγονται οι στρεβλώσεις του ανταγωνισμού και ο κίνδυνος ύπαρξης αδύναμων κρίκων στην αλυσίδα των ελέγχων, η πρόταση εναρμονίζει την εφαρμογή των ελέγχων διαμετακόμισης σε μη απαριθμούμενα είδη και στρατιωτικές τελικές χρήσεις, και επεκτείνει τους ελέγχους σε περιπτώσεις κινδύνου κακής χρήσης για τρομοκρατικές πράξεις και παραβιάσεις ανθρώπινων δικαιωμάτων. Καταπολέμηση του παράνομου εμπορίου: Για την καταπολέμηση της παράνομης διακίνησης, και σε συμφωνία με άλλα μέσα εμπορικής ασφάλειας (περιοριστικά μέτρα), η πρόταση προβλέπει ορισμένους ελέγχους π.χ. σχετικά με τη μεσιτεία ή την τεχνική βοήθεια που θα ισχύουν σε ολόκληρη τη δικαιοδοσία της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων και ελέγχων σχετικά με τις δραστηριότητες προσώπων της ΕΕ που είναι εγκατεστημένα σε τρίτες χώρες, και εισάγει μια ρήτρα αποτροπής της καταστρατήγησης, ώστε να θεσπιστεί μια πανευρωπαϊκή νομική βάση για τη δίωξη των παραβιάσεων του ελέγχου των εξαγωγών. Βελτιστοποίηση της αρχιτεκτονικής αδειοδότησης της ΕΕ Με την πρόταση εναρμονίζονται περαιτέρω οι διαδικασίες αδειοδότησης με στόχο τη μείωση του διοικητικού φόρτου που συνεπάγονται οι αδειοδοτήσεις: Εναρμόνιση των διαδικασιών αδειοδότησης: Η πρόταση διατυπώνει ορισμούς των αδειών και προβλέπει κοινές παραμέτρους αδειοδότησης (π.χ. περίοδος ισχύος) και όρους χρήσης για τις άδειες EUGEA (καταχώριση, απαιτήσεις υποβολής αναφορών κ.λπ.) και για τις συνολικές άδειες (απαίτηση για εσωτερικό πρόγραμμα συμμόρφωσης). Προτείνεται μια τυπική απαίτηση διαφάνειας όσον αφορά τις προθεσμίες αδειοδότησης, με στόχο τη μείωση των αποκλίσεων εντός της ενιαίας αγοράς. EL 9 EL

10 Προτείνεται νέος τύπος άδειας για μεγάλα έργα, που θα αφορά ορισμένα μεγάλα πολυετή έργα, όπως π.χ. κατασκευή ενός πυρηνικού σταθμού ηλεκτροπαραγωγής, και θα προσφέρει το πλεονέκτημα ότι μία μόνο άδεια θα καλύπτει όλες τις συναφείς πράξεις εξαγωγής καθ όλη τη διάρκεια του έργου εφόσον ισχύουν ορισμένες προϋποθέσεις (π.χ. υποβολή αναφορών, λογιστικός έλεγχος). Θέσπιση νέων αδειών EUGEA: Η πρόταση θεσπίζει νέες γενικές άδειες για τη διευκόλυνση των εμπορικών συναλλαγών με παράλληλη διασφάλιση ικανοποιητικού επιπέδου ασφάλειας μέσω αυστηρών μεθόδων ελέγχου π.χ. καταχώριση, κοινοποίηση και υποβολή αναφορών, λογιστικός έλεγχος: Κρυπτογράφηση: Αυτή η EUGEA μπορεί να είναι ιδιαίτερα χρήση, δεδομένης της εμπορικής σημασίας και της ευρείας κυκλοφορίας αυτών των ειδών, ώστε να διασφαλίζονται ισότιμοι όροι ανταγωνισμού με δεδομένες τις εξαιρέσεις στην αδειοδότηση που ισχύουν σε ορισμένες χώρες εκτός ΕΕ. Αποστολές χαμηλής αξίας: Αυτή η EUGEA έχει ως στόχο να διευκολύνει τους ελέγχους για αποστολές αξίας χαμηλότερης από ένα ορισμένο όριο, εφόσον τα είδη και οι προορισμοί είναι κατάλληλοι και εφόσον πληρούνται ορισμένες προϋποθέσεις. Ενδοεταιρικές μεταφορές λογισμικού και τεχνολογίας: Αυτή η EUGEA αποσκοπεί στη διευκόλυνση της μεταφοράς τεχνολογίας διπλής χρήσης εντός μιας εταιρείας και των θυγατρικών της σε μη ευαίσθητες χώρες, ιδίως για σκοπούς έρευνας και ανάπτυξης, εφόσον η τεχνολογία παραμένει υπό την κυριότητα ή τον έλεγχο της μητρικής εταιρείας. «Άλλα είδη διπλής χρήσης»: Με βάση την εμπειρία ορισμένων κρατών μελών, η πρόταση επιδιώκει να δώσει στην ΕΕ τη δυνατότητα να διευκολύνει τους ελέγχους ορισμένων «άλλων ειδών διπλής χρήσης» (π.χ. μετατροπείς συχνότητας) όταν αυτό κρίνεται κατάλληλο για ορισμένα είδη και προορισμούς. Εκχώρηση αρμοδιοτήτων: Η πρόταση επεκτείνει την εκχώρηση αρμοδιότητας στην Επιτροπή να τροποποιεί προορισμούς ή είδη στις άδειες EUGEA, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι το σύστημα ελέγχου των εξαγωγών της ΕΕ θα γίνει πιο ευέλικτο και ικανό να αντιδρά στις τεχνολογικές και οικονομικές εξελίξεις. Σύγκλιση των γενικών ελέγχων Η πρόταση προβλέπει αποσαφήνιση και εναρμόνιση του ορισμού και του πεδίου εφαρμογής των γενικών ελέγχων προκειμένου να διασφαλιστεί η ομοιόμορφη εφαρμογή τους σε ολόκληρη την ΕΕ. Επίσης, η πρόταση προβλέπει μια υποχρεωτική διαδικασία διαβούλευσης μεταξύ των αρμόδιων αρχών ώστε να διασφαλίζεται η εφαρμογή και η ισχύς των αποφάσεων περί γενικών ελέγχων σε ολόκληρη την ΕΕ. Θεσπίζει τακτική ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ της Επιτροπής και των κρατών μελών, η οποία θα υποστηρίζεται από μια «βάση δεδομένων γενικών ελέγχων» όπου θα καταγράφονται οι γενικές απαιτήσεις αδειοδότησης, οι τελικοί χρήστες και τα είδη που εγείρουν ιδιαίτερες ανησυχίες. Επαναξιολόγηση των ενδοενωσιακών μεταφορών Η πρόταση αναθεωρεί τον κατάλογο των ειδών που υπάγονται σε έλεγχο εντός της ΕΕ, προκειμένου να επικεντρωθούν οι έλεγχοι σε έναν ενημερωμένο κατάλογο των πλέον EL 10 EL

11 ευαίσθητων ειδών (στο τμήμα Β του παραρτήματος IV), λαμβάνοντας υπόψη τις τεχνολογικές και εμπορικές εξελίξεις. Θεσπίζει επίσης μια γενική άδεια μεταφοράς, στο τμήμα Α του παραρτήματος IV, για τον επικαιροποιημένο κατάλογο ευαίσθητων ειδών. Κατ αυτόν τον τρόπο, ελαχιστοποιεί τον διοικητικό φόρτο και τις διαταραχές του εμπορίου στο εσωτερικό της ΕΕ με ταυτόχρονη διασφάλιση της ασφάλειας των μεταφορών των πλέον ευαίσθητων ειδών, μέσω αυστηρών μεθόδων ελέγχου (π.χ. καταχώριση, κοινοποίηση, υποβολή αναφορών, λογιστικός έλεγχος, επαλήθευση μετά την αποστολή). Μια πρωτοβουλία για τον έλεγχο των εξαγωγών τεχνολογιών κυβερνοεπιτήρησης Η πρόταση ανταποκρίνεται στην ανάγκη προστασίας της εθνικής ασφάλειας και της δημόσιας ηθικής, λαμβάνοντας υπόψη τη διάδοση των τεχνολογιών κυβερνοεπιτήρησης, η κακή χρήση των οποίων συνιστά απειλή για τη διεθνή ασφάλεια, καθώς και για την ασφάλεια της ΕΕ, των κυβερνήσεων, των επιχειρήσεων και των πολιτών της, αλλά και για την προστασία των ανθρώπινων δικαιωμάτων και των ψηφιακών ελευθεριών σε έναν διασυνδεδεμένο κόσμο. Η πρόταση θεσπίζει νέες διατάξεις για τον αποτελεσματικό έλεγχο, με εστίαση σε συγκεκριμένες και συναφείς τεχνολογίες κυβερνοεπιτήρησης. Εισάγει έναν αυτόνομο κατάλογο της ΕΕ με συγκεκριμένες τεχνολογίες κυβερνοεπιτήρησης που εγείρουν ανησυχίες και πρέπει να υποβάλλονται σε ελέγχους (κέντρα παρακολούθησης και συστήματα διατήρησης δεδομένων), με λεπτομερείς τεχνικές παραμέτρους. Αυτός ο συστηματικός έλεγχος συμπληρώνεται από έναν στοχευμένο γενικό έλεγχο, που επιτρέπει τον έλεγχο των εξαγωγών μη απαριθμούμενων τεχνολογιών κυβερνοεπιτήρησης σε ορισμένες περιπτώσεις όπου υπάρχουν ενδείξεις ότι αυτές ενδέχεται να αποτελέσουν αντικείμενο κακής χρήσης. Ο στοχευμένος γενικός έλεγχος εφαρμόζεται σε περιπτώσεις όπου υπάρχουν στοιχεία που δείχνουν ενδεχόμενη κακή χρήση των ειδών από τον προτεινόμενο τελικό χρήστη για την καθοδήγηση ή τη διάπραξη σοβαρών παραβιάσεων των ανθρώπινων δικαιωμάτων ή του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου σε καταστάσεις ένοπλης σύρραξης ή εσωτερικής καταπίεσης στη χώρα τελικού προορισμού. Οι έλεγχοι των τεχνολογιών κυβερνοεπιτήρησης υποστηρίζονται από έναν αναθεωρημένο ορισμό των «ειδών διπλής χρήσης», ο οποίος εκφράζει τη μετάβαση προς μια ευρύτερη προσέγγιση για την ασφάλεια, λαμβανομένης υπόψη και της ασφάλειας της ΕΕ, των πολιτών και των επιχειρήσεών της. Ο αναθεωρημένος ορισμός των «ειδών διπλής χρήσης» συνδυάζεται με έναν ορισμό της «τεχνολογίας κυβερνοεπιτήρησης» και αναθεωρημένα κριτήρια ελέγχου, τα οποία ρητά προβλέπουν ελέγχους για την αποτροπή της εξαγωγής στις περιπτώσεις όπου υπάρχει σαφής κίνδυνος παραβίασης των ανθρώπινων δικαιωμάτων ή τρομοκρατίας. Ενισχυμένη συνεργασία στην εφαρμογή και την επιβολή Η πρόταση προβλέπει βελτιωμένη ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των αρμόδιων αρχών και της Επιτροπής, προκειμένου να υποστηριχθεί η αποτελεσματική και συνεπής εφαρμογή των ελέγχων. Θεσπίζει μια νομική βάση για τη δημιουργία ηλεκτρονικών συστημάτων αδειοδότησης και τη διασύνδεσή τους με το ηλεκτρονικό σύστημα διπλής χρήσης (DUeS), με στόχο να υποστηριχθούν πιο αποτελεσματικές διαδικασίες αδειοδότησης για όλες τις αρμόδιες αρχές, και για τη σύσταση «ομάδων τεχνικών εμπειρογνωμόνων» με τη συμμετοχή σημαντικών εμπειρογνωμόνων από τον επιχειρηματικό κλάδο και από τις κυβερνήσεις ώστε να ξεκινήσει διάλογος σχετικά με τις τεχνικές παραμέτρους των ελέγχων. EL 11 EL

12 Με τον δέοντα σεβασμό στις αρμοδιότητες των κρατών μελών, η πρόταση θεσπίζει διατάξεις για τη στήριξη της ανταλλαγής πληροφοριών και της συνεργασίας στον τομέα της επιβολής, ιδίως με τη δημιουργία ενός μηχανισμού συντονισμού της επιβολής στο πλαίσιο της συντονιστικής ομάδας διπλής χρήσης. Διαφάνεια και προσέγγιση συνεργασίες με τον ιδιωτικό τομέα Η πρόταση προβλέπει μέτρα διαφάνειας και επεκτείνει την προσέγγιση και την ανταλλαγή πληροφοριών με επιχειρηματικούς φορείς ώστε να αναπτυχθεί συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα ως «πρώτη γραμμή άμυνας» ενάντια στους εξελισσόμενους κινδύνους για την ασφάλεια, και με βάση τη διαπίστωση των ενδιαφερόμενων μερών ότι η συμμόρφωση με τις ρυθμιστικές διατάξεις και η ανταγωνιστικότητα αλληλοενισχύονται. Επίσης, η πρόταση προβλέπει μια νομική βάση για την ανάπτυξη εργαλείων για τους επιχειρηματικούς φορείς, ως βασικό στοιχείο της εν λόγω συνεργασίας, και υποστηρίζει π.χ. την καθιέρωση ηλεκτρονικών συστημάτων αδειοδότησης σε όλα τα κράτη μέλη ώστε να επιτευχθεί ταχύτερη και αποδοτικότερη διαχείριση των διαδικασιών αδειοδότησης και των σχέσεων με τους οικονομικούς φορείς. Ως απάντηση στην έκκληση της βιομηχανίας για μια ενιαία ερμηνεία και εφαρμογή του κανονισμού, η πρόταση προβλέπει τη δημοσίευση υλικού καθοδήγησης για τους εξαγωγείς σχετικά με επίκαιρα θέματα. Η διαφάνεια, π.χ. μέσω δημοσίευσης ετήσιων εκθέσεων, θα δώσει επίσης τη δυνατότητα στις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών να συμβάλουν πλήρως στη χάραξη και την εφαρμογή της πολιτικής ελέγχου των εξαγωγών. Διάλογος με τρίτες χώρες για τον έλεγχο των εξαγωγών Προκειμένου να ενισχυθεί η κανονιστική σύγκλιση και οι ισότιμοι όροι ανταγωνισμού, η πρόταση παρέχει μια βάση για την ανάπτυξη τακτικών διαλόγων μεταξύ της ΕΕ και βασικών εμπορικών εταίρων, και για τη διαπραγμάτευση αμοιβαία επωφελών μέτρων, όπως π.χ. προγράμματα επαλήθευσης τελικού χρήστη (στα οποία ορισμένες επιλεγμένες εταιρείες τρίτων χωρών θα μπορούσαν να αποκτήσουν ειδικό καθεστώς «επαληθευμένου τελικού χρήστη» με αναγνώριση σε επίπεδο ΕΕ και διευκόλυνση των αντίστοιχων ελέγχων). Η ΕΕ υλοποιεί επίσης ένα «πρόγραμμα ελέγχου των εξαγωγών της ΕΕ P2P» προκειμένου να βοηθηθούν οι τρίτες χώρες να αναπτύξουν λειτουργικά συστήματα ελέγχου των εξαγωγών το πρόγραμμα αυτό προσφέρει μια βάση για την ενημέρωση τρίτων χωρών για τις εξελίξεις στη νομοθεσία της ΕΕ. EL 12 EL

13 2016/0295 (COD) Πρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ περί κοινοτικού ενωσιακού συστήματος ελέγχου των εξαγωγών, της μεταφοράς, της μεσιτείας, της τεχνικής βοήθειας και της διαμετακόμισης ειδών διπλής χρήσης (αναδιατύπωση) ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ, Έχοντας υπόψη τη συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως το άρθρο παράγραφος 2, Έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής, Κατόπιν διαβίβασης του σχεδίου νομοθετικής πράξης στα εθνικά κοινοβούλια, Αποφασίζοντας σύμφωνα με τη συνήθη νομοθετική διαδικασία, Εκτιμώντας τα ακόλουθα: 428/2009 αιτιολογική σκέψη 1 (προσαρμοσμένο) (1) Ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1334/2000 του Συμβουλίου, της 22ας Ιουνίου 2000, περί κοινοτικού συστήματος ελέγχου των εξαγωγών ειδών και τεχνολογίας διπλής χρήσης /2009 του Συμβουλίου 16 έχει τροποποιηθεί κατ επανάληψη ουσιωδώς πολλές φορές. Δεδομένου ότι πρόκειται να επέλθουν περαιτέρω τροποποιήσεις, ο εν λόγω κανονισμός θα πρέπει να αναδιατυπωθεί χάριν σαφήνειας. 428/2009 αιτιολογική σκέψη 2 Τα είδη διπλής χρήσεως (συμπεριλαμβανομένου του λογισμικού και της τεχνολογίας) θα πρέπει να υπόκεινται σε αποτελεσματικό έλεγχο κατά την εξαγωγή τους από την Ευρωπαϊκή Κοινότητα ΕΕ L 159 της , σ. 1. Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 428/2009 του Συμβουλίου, της 5ης Μαΐου 2009, περί κοινοτικού συστήματος ελέγχου των εξαγωγών της μεταφοράς, της μεσιτείας και της διαμετακόμισης ειδών διπλής χρήσης (ΕΕ L 134 της , σ. 1). EL 13 EL

14 428/2009 αιτιολογική σκέψη 15 (2) Το ψήφισμα 1540 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, το οποίο εκδόθηκε στις 28 Απριλίου 2004, ορίζει ότι, όλα τα κράτη λαμβάνουν και επιβάλλουν την εφαρμογή αποτελεσματικών μέτρων για την καθιέρωση εσωτερικών ελέγχων με στόχο την πρόληψη της διάδοσης πυρηνικών, χημικών ή βιολογικών όπλων καθώς και των φορέων τους, μεταξύ άλλων μέσω κατάλληλων ελέγχων των συγγενών υλικών, και, προς τον σκοπό αυτό, θεσπίζουν, μεταξύ άλλων, ελέγχους διαμετακόμισης και μεσιτείας. Συγγενή υλικά είναι τα υλικά, ο εξοπλισμός και η τεχνολογία που καλύπτονται από τις σχετικές πολυμερείς συνθήκες και ρυθμίσεις ή περιλαμβάνονται σε εθνικούς καταλόγους ελέγχου, τα οποία μπορούν να χρησιμοποιούνται για τον σχεδιασμό, την ανάπτυξη, την παραγωγή ή τη χρήση πυρηνικών, χημικών και βιολογικών όπλων καθώς και των φορέων τους. Έλεγχοι επιβάλλονται και από συναφείς διεθνείς συμφωνίες, όπως η σύμβαση για τα χημικά όπλα και η σύμβαση για τα βιολογικά και τοξινικά όπλα, αλλά και σύμφωνα με τις δεσμεύσεις που αναλαμβάνονται στο πλαίσιο πολυμερών συστημάτων ελέγχου των εξαγωγών. 428/2009 αιτιολογική σκέψη 3 (προσαρμοσμένο) (3) Ένα κοινό σύστημα αποτελεσματικών ελέγχων κατά την εξαγωγή των ειδών διπλής χρήσης είναι συνεπώς αναγκαίο προκειμένου επίσης να τηρούνται οι διεθνείς υποχρεώσεις και ευθύνες των κρατών μελών και της Ένωσης, ειδικότερα όσον αφορά τη μη διάδοση, και οι υποχρεώσεις και ευθύνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ). 428/2009 αιτιολογική σκέψη 14 (προσαρμοσμένο) (4) Τον Ιούνιο του 2003, οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων της ΕΕ εξέδωσαν πρόγραμμα δράσης σχετικά με τη μη διάδοση των όπλων μαζικής καταστροφής (πρόγραμμα δράσης της Θεσσαλονίκης). Αυτό το πρόγραμμα δράσης συμπληρώθηκε με τη Η στρατηγική της ΕΕ κατά της διάδοσης των όπλων μαζικής καταστροφής, της η οποία υιοθετήθηκε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις 12ης Δεκεμβρίου 2003 (στρατηγική ΕΕ για ΟΜΚ). Κατά το κεφάλαιο ΙΙΙ της εν λόγω στρατηγικής, η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να κάνει χρήση όλων των μέσων για την πρόληψη, την αποτροπή, τη διακοπή και, ει δυνατόν, την κατάργηση προγραμμάτων διάδοσης που εμπνέουν ανησυχία παγκοσμίως. Στην παράγραφο 30 σημείο A.4 του εν λόγω κεφαλαίου, όπως αυτή επικαιροποιήθηκε με τα συμπεράσματα του Συμβουλίου, της 21ης Οκτωβρίου 2013, για την «εξασφάλιση της συνεχούς επιδίωξης μιας αποτελεσματικής πολιτικής της ΕΕ για την αντιμετώπιση των νέων προκλήσεων από τη διάδοση όπλων μαζικής καταστροφής», ζητά την ενίσχυση των πολιτικών και πρακτικών ελέγχου των εξαγωγών της Ένωσης. (5) Λαμβανομένης υπόψη της εμφάνισης νέων κατηγοριών ειδών διπλής χρήσης, και ως απάντηση στις εκκλήσεις του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου αλλά και σε ενδείξεις πως EL 14 EL

15 ορισμένες τεχνολογίες κυβερνοεπιτήρησης που έχουν εξαχθεί από την Ένωση έχουν αποτελέσει αντικείμενο κακής χρήσης από πρόσωπα που συνέργησαν ή ευθύνονται για την καθοδήγηση ή τη διάπραξη σοβαρών παραβιάσεων των ανθρώπινων δικαιωμάτων ή του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου υπό συνθήκες ένοπλης σύρραξης ή καταπίεσης στο εσωτερικό μιας χώρας, είναι σκόπιμη η επιβολή ελέγχων στην εξαγωγή τέτοιων τεχνολογιών ώστε να προστατευθεί η δημόσια ασφάλεια αλλά και η δημόσια ηθική. Τα μέτρα αυτά δεν θα πρέπει να υπερβαίνουν τα όρια της αναλογικότητας. Ειδικότερα, δεν θα πρέπει να εμποδίζουν την εξαγωγή τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών για νόμιμους σκοπούς, συμπεριλαμβανομένης της επιβολής του νόμου και της έρευνας πάνω στην ασφάλεια του διαδικτύου. Η Επιτροπή, σε στενή διαβούλευση με τα κράτη μέλη και με τα ενδιαφερόμενα μέρη, θα αναπτύξει κατευθυντήριες γραμμές προς υποστήριξη της εφαρμογής των ελέγχων αυτών στην πράξη. (6) Ως εκ τούτου, είναι επίσης σκόπιμη η αναθεώρηση του ορισμού των ειδών διπλής χρήσης, καθώς και η προσθήκη ενός ορισμού για την τεχνολογία κυβερνοεπιτήρησης. Θα πρέπει επίσης να διευκρινιστεί το γεγονός ότι τα κριτήρια αξιολόγησης για τον έλεγχο των εξαγωγών των ειδών διπλής χρήσης περιλαμβάνουν ζητήματα σχετικά με ενδεχόμενη κακή χρήση των ειδών αυτών στο πλαίσιο τρομοκρατικών πράξεων ή παραβιάσεων ανθρώπινων δικαιωμάτων. 428/2009 αιτιολογική σκέψη 8 (προσαρμοσμένο) (7) Η διαβίβαση λογισμικού και τεχνολογίας διπλής χρήσης προς εξωκοινοτικούς προορισμούς εκτός της Ένωσης με ηλεκτρονικά μέσα, φαξ ή τηλέφωνο θα πρέπει επίσης να ελέγχεται. Ωστόσο, προκειμένου να περιοριστεί ο διοικητικός φόρτος για τους εξαγωγείς και τις αρμόδιες αρχές των κρατών μελών, ο ορισμός της έννοιας της εξαγωγής θα πρέπει να αναθεωρηθεί ώστε να μη συμπεριλαμβάνει τις διαβιβάσεις που δεν συνιστούν σοβαρό κίνδυνο διάδοσης ή άλλου είδους κακής χρήσης που καλύπτεται από τον παρόντα κανονισμό. (8) Δεδομένου ότι στην εξαγωγή ειδών διπλής χρήσης ενδέχεται να συμμετέχουν διάφορες κατηγορίες προσώπων, συμπεριλαμβανομένων και φυσικών προσώπων όπως πάροχοι υπηρεσιών, ερευνητές, σύμβουλοι ή πρόσωπα που διαβιβάζουν είδη διπλής χρήσης με ηλεκτρονικά μέσα, θα πρέπει να διευκρινιστεί ο ορισμός του εξαγωγέα και ο τρόπος με τον οποίον αυτός εφαρμόζεται στα φυσικά πρόσωπα. (9) Το πεδίο εφαρμογής των λεγόμενων «γενικών ελέγχων», οι οποίοι ισχύουν για όλα τα μη απαριθμούμενα είδη διπλής χρήσης υπό ορισμένες περιστάσεις, θα πρέπει να διευκρινιστεί και να εναρμονιστεί και θα πρέπει να καλύπτει τον κίνδυνο τρομοκρατικών πράξεων και παραβιάσεων των ανθρώπινων δικαιωμάτων. Με ενδεδειγμένες διαβουλεύσεις και ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με τους γενικούς ελέγχους θα πρέπει να διασφαλίζεται η αποτελεσματική και συνεπής εφαρμογή των ελέγχων σε ολόκληρη την Ένωση. Στοχευμένοι γενικοί έλεγχοι θα πρέπει να επίσης να εφαρμόζονται, υπό ορισμένες περιστάσεις, και στις εξαγωγές τεχνολογίας κυβερνοεπιτήρησης. EL 15 EL

16 (10) Ο ορισμός της έννοιας του μεσίτη θα πρέπει να αναθεωρηθεί προκειμένου να αποφεύγεται η καταστρατήγηση των ελέγχων στην παροχή υπηρεσιών μεσιτείας από πρόσωπα που εμπίπτουν στη δικαιοδοσία της Ένωσης. Οι έλεγχοι στην παροχή υπηρεσιών μεσιτείας θα πρέπει να εναρμονιστούν έτσι ώστε να διασφαλιστεί η αποτελεσματική και συνεπής εφαρμογή τους σε ολόκληρη την Ένωση και θα πρέπει να εφαρμόζονται και αυτοί με στόχο την αποτροπή τρομοκρατικών πράξεων και παραβιάσεων των ανθρώπινων δικαιωμάτων. (11) Με την έναρξη ισχύος της συνθήκης της Λισαβόνας, διευκρινίστηκε ότι η παροχή υπηρεσιών τεχνικής βοήθειας που περιλαμβάνουν διασυνοριακές μετακινήσεις εμπίπτει στην αρμοδιότητα της Ένωσης. Ως εκ τούτου, είναι σκόπιμο να διευκρινιστούν οι έλεγχοι που ισχύουν για τις υπηρεσίες τεχνικής βοήθειας και να προστεθεί ένας ορισμός των υπηρεσιών αυτών. Για λόγους αποτελεσματικότητας και συνέπειας, οι έλεγχοι στην παροχή υπηρεσιών τεχνικής βοήθειας θα πρέπει να εναρμονιστούν και να εφαρμόζονται και αυτοί με στόχο την αποτροπή τρομοκρατικών πράξεων και παραβιάσεων των ανθρώπινων δικαιωμάτων. 428/2009 αιτιολογική σκέψη 16 (προσαρμοσμένο) (12) Ο παρών κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 428/2009 προβλέπει περιλαμβάνει είδη απλώς διερχόμενα από το έδαφος της Κοινότητας, δηλαδή τα είδη στα οποία δεν έχει δοθεί άλλος τελωνειακός προορισμός ή χρήση εκτός από την υπαγωγή σε καθεστώς εξωτερικής διαμετακόμισης ή τα οποία απλώς έχουν τεθεί σε ελεύθερη ζώνη ή ελεύθερη αποθήκη, χωρίς να πρέπει να καταχωρισθούν σε εγκεκριμένο βιβλίο αποθήκης. Συνεπώς, θα πρέπει να ορισθεί η τη δυνατότητα των αρχών των κρατών μελών να απαγορεύουν κατά περίπτωση τη διαμετακόμιση μη κοινοτικών ειδών διπλής χρήσης, εφόσον έχουν εύλογες υπόνοιες, βάσει πληροφοριών τους ή από άλλες πηγές, ότι τα είδη προορίζονται ή ενδέχεται να προορίζονται, εν όλω ή εν μέρει, για τη διάδοση όπλων μαζικής καταστροφής ή των φορέων τους. Για λόγους αποτελεσματικότητας και συνέπειας, οι έλεγχοι διαμετακόμισης θα πρέπει να εναρμονιστούν και να εφαρμόζονται και αυτοί με στόχο την αποτροπή τρομοκρατικών πράξεων και παραβιάσεων των ανθρώπινων δικαιωμάτων. 428/2009 αιτιολογική σκέψη 5 (προσαρμοσμένο) (13) Οι προϋποθέσεις και οι απαιτήσεις αδειοδότησης, συμπεριλαμβανομένης της περιόδου ισχύος και των χρονοδιαγραμμάτων αδειοδότησης για ειδικές και συνολικές άδειες, θα πρέπει να εναρμονιστούν προκειμένου να αποφεύγονται οι στρεβλώσεις του ανταγωνισμού και να διασφαλιστεί η συνεπής και αποτελεσματική εφαρμογή ελέγχων σε ολόκληρη την Ένωση. Για τον σκοπό αυτόν, χρειάζεται επίσης να προσδιορίζεται σαφώς η αρμόδια αρχή σε όλες τις περιπτώσεις ελέγχου. Την ευθύνη των αποφάσεων σχετικά με την παροχή ειδικών, γενικών ή εθνικών γενικών αδειών εξαγωγής, αδειών για μεσιτικές υπηρεσίες και τεχνική βοήθεια, καθώς και για τη διαμετακόμιση μη κοινοτικών μη ενωσιακών ειδών διπλής χρήσης ή για τη μεταφορά ειδών διπλής χρήσης που απαριθμούνται στο παράρτημα IV εντός της Κοινότητας φέρουν οι εθνικές αρχές. EL 16 EL

17 (14) Θα πρέπει να θεσπιστεί μια τυπική απαίτηση συμμόρφωσης, με τη μορφή «εσωτερικών προγραμμάτων συμμόρφωσης», προκειμένου να βοηθηθεί η εξίσωση των όρων ανταγωνισμού μεταξύ των εξαγωγέων και να ενισχυθεί η αποτελεσματική εφαρμογή των ελέγχων. Για λόγους αναλογικότητας, αυτή η απαίτηση θα πρέπει να ισχύει για ειδικές μεθόδους ελέγχου με τη μορφή συνολικών αδειών και ορισμένων γενικών αδειών εξαγωγής. (15) Θα πρέπει να θεσπιστούν πρόσθετες γενικές άδειες εξαγωγής από την Ένωση προκειμένου να περιοριστεί ο διοικητικός φόρτος για τις εταιρείες και τις αρχές ενώ παράλληλα θα διασφαλίζεται το αρμόζον επίπεδο ελέγχου των σχετικών ειδών προς τους σχετικούς προορισμούς. Θα πρέπει επίσης να θεσπιστούν συνολικές άδειες για μεγάλα έργα, προκειμένου να προσαρμοστούν οι προϋποθέσεις αδειοδότησης στις ιδιαίτερες ανάγκες του κλάδου. 428/2009 αιτιολογική σκέψη 7 (16) Οι κοινοί κατάλογοι ειδών διπλής χρήσης, προορισμών και γενικών κατευθύνσεων αποτελούν βασικά στοιχεία ενός αποτελεσματικού συστήματος ελέγχου των εξαγωγών. 428/2009 αιτιολογική σκέψη 6 (προσαρμοσμένο) (17) Οι αποφάσεις για την ενημέρωση του κοινού καταλόγου ειδών διπλής χρήσης που υπόκεινται σε ελέγχους εξαγωγών στο τμήμα Α του παραρτήματος I θα πρέπει να είναι σύμφωνες με τις υποχρεώσεις και δεσμεύσεις που έχουν αναλάβει τα κράτη μέλη ως συμβαλλόμενα μέρη των οικείων διεθνών καθεστώτων μη διάδοσης και των συμφωνιών ελέγχου των εξαγωγών ή με την κύρωση των οικείων διεθνών συνθηκών. Οι αποφάσεις για την ενημέρωση του κοινού καταλόγου ειδών διπλής χρήσης που υπόκεινται σε ελέγχους εξαγωγών στο τμήμα Β του παραρτήματος Ι, όπως οι τεχνολογίες κυβερνοεπιτήρησης, θα πρέπει να λαμβάνονται με συνεκτίμηση των κινδύνων που ενδέχεται να παρουσιάζουν αυτά τα είδη ως προς τη διάπραξη σοβαρών παραβιάσεων των ανθρώπινων δικαιωμάτων ή του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου ή των ζωτικών συμφερόντων ασφαλείας της Ένωσης και των κρατών μελών της. Οι αποφάσεις για την ενημέρωση του κοινού καταλόγου ειδών διπλής χρήσης που υπόκεινται σε ελέγχους εξαγωγών στο τμήμα Β του παραρτήματος IV θα πρέπει να λαμβάνονται με συνεκτίμηση των συμφερόντων δημόσιας τάξης και δημόσιας ασφάλειας των κρατών μελών, βάσει του άρθρου 36 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι αποφάσεις για την ενημέρωση των κοινών καταλόγων ειδών και προορισμών που παρατίθενται στα τμήματα Α έως Ι του παραρτήματος ΙΙ θα πρέπει να λαμβάνονται με συνεκτίμηση των κριτηρίων αξιολόγησης που περιγράφονται στον παρόντα κανονισμό. (18) Για να καταστεί δυνατή η ταχεία αντίδραση της Ένωσης στις μεταβαλλόμενες περιστάσεις σε ό,τι αφορά την αξιολόγηση της ευαισθησίας των εξαγωγών που EL 17 EL

18 πραγματοποιούνται με βάση γενικές άδειες εξαγωγής της Ένωσης, αλλά και στις τεχνολογικές και εμπορικές εξελίξεις, σύμφωνα με το άρθρο 290 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα πρέπει να ανατεθεί στην Επιτροπή η αρμοδιότητα να εκδίδει πράξεις τροποποίησης του τμήματος Α του παραρτήματος Ι, του παραρτήματος ΙΙ και του τμήματος Β του παραρτήματος IV του παρόντος κανονισμού. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό η Επιτροπή να διεξάγει, κατά τις προπαρασκευαστικές της εργασίες, τις κατάλληλες διαβουλεύσεις, μεταξύ άλλων σε επίπεδο εμπειρογνωμόνων, και οι εν λόγω διαβουλεύσεις να διενεργούνται σύμφωνα με τις αρχές που ορίζονται στη διοργανική συμφωνία για τη βελτίωση του νομοθετικού έργου, της 13 ης Απριλίου Πιο συγκεκριμένα, προκειμένου να εξασφαλιστεί η ισότιμη συμμετοχή στην προετοιμασία των κατ εξουσιοδότηση πράξεων, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο λαμβάνουν όλα τα έγγραφα κατά τον ίδιο χρόνο με τους εμπειρογνώμονες των κρατών μελών, και οι εμπειρογνώμονές τους έχουν συστηματικά πρόσβαση στις συνεδριάσεις των ομάδων εμπειρογνωμόνων της Επιτροπής που ασχολούνται με την προετοιμασία κατ εξουσιοδότηση πράξεων. 428/2009 αιτιολογική σκέψη 5 (προσαρμοσμένο) (19) Οι εθνικές διατάξεις και αποφάσεις που αφορούν εξαγωγές ειδών διπλής χρήσης πρέπει θα πρέπει να θεσπίζονται στο πλαίσιο της κοινής εμπορικής πολιτικής, ιδίως του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2603/69 του Συμβουλίου, της 20ής Δεκεμβρίου 1969, περί θεσπίσεως κοινού καθεστώτος εξαγωγών 17 κανονισμού (ΕΕ) 2015/479 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 18. Με ενδεδειγμένες διαβουλεύσεις και ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με τους γενικούς ελέγχους θα πρέπει να διασφαλίζεται η αποτελεσματική και συνεπής εφαρμογή των ελέγχων σε ολόκληρη την Ένωση. 428/2009 αιτιολογική σκέψη 4 (προσαρμοσμένο) (20) Η ύπαρξη κοινού συστήματος ελέγχου και εναρμονισμένων πολιτικών επιβολής της εφαρμογής και παρακολούθησης σε όλα τα κράτη μέλη αποτελεί προϋπόθεση για την καθιέρωση της ελεύθερης κυκλοφορίας των ειδών διπλής χρήσης εντός της Κοινότητας Ένωσης. 428/2009 αιτιολογική σκέψη 9 Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να αποδίδεται σε θέματα επανεξαγωγής και τελικής χρήσης ΕΕ L 324 της , σ. 25. Κανονισμός (ΕΕ) 2015/479 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου περί κοινού καθεστώτος εξαγωγών (ΕΕ L83 της , σ. 34). EL 18 EL