Κοινές Πρωτοβουλίες του Ευρωπαϊκού Δικτύου για την Προαγωγή της Υγείας στους Χώρους Εργασίας - Ανταλλαγή γνώσεων και εμπειριών

Transcript

1 Κοινές Πρωτοβουλίες του Ευρωπαϊκού Δικτύου για την Προαγωγή της Υγείας στους Χώρους Εργασίας - Ανταλλαγή γνώσεων και εμπειριών Παράγοντες Επιτυχίας και Ποιότητας στην Προαγωγή της Υγείας στους Χώρους Εργασίας Η επιτυχημένη Π.Υ.Ε εξαρτάται από την καλή ποιότητα των εφαρμοσμένων προγραμμάτων. Γι αυτό το λόγο, το Ευρωπαϊκό Δίκτυο για την Π.Υ.Ε. με την Πρώτη Πρωτοβουλία εντόπισε επιχειρήσεις στα Κράτη Μέλη οι οποίες αποτελούσαν Πρότυπα στο χώρο της ΠΥΕ. Αρχικά, δημιουργήθηκε ένας εκτενής κατάλογος ποιοτικών κριτηρίων για την Π.Υ.Ε και καταρτίστηκε ένα ερωτηματολόγιο για επιχειρήσεις ώστε να αξιολογηθούν οι δραστηριότητές τους. Εξήντα έξι Μοντέλα Καλής Πρακτικής, κυρίως από μεγάλες επιχειρήσεις, αναγνωρίστηκαν και τεκμηριώθηκαν. Τα αποτελέσματα του προγράμματος παρουσιάστηκαν και συζητήθηκαν στη πρώτη Ευρωπαϊκή Συνεδρίαση στη Βόννη το Παραδείγματα Επιτυχούς Προαγωγής Υγείας στους Χώρους Εργασίας Η Παράδοση Bertelsmann : Κουλτούρα της Επιχείρησης που βασίζεται στη συνεργασία. Η εταιρία Μπάρτελσμαν έχει μια μακρά παράδοση «της επιχειρησιακής κουλτούρας που βασίζεται στη συνεργασία», για την ασφάλιση υγείας στο χώρο εργασίας και την πολιτική υγείας των εργαζομένων. Το γερμανικό γκρουπ των μέσων μαζικής επικοινωνίας με περισσότερους από 6000 εργαζομένους σε όλο τον κόσμο έκανε μια ολοκληρωμένη (comprehensive) προσέγγιση στην υγεία των εργαζομένων της επιχείρησης πολύ πριν την υπογραφή της «Διακήρυξης του Λουξεμβούργου». Πραγματικά, από τις δεκαετίες 50 και 60 η εταιρεία Μπάρτελσμαν, δημιούργησε μια επιχειρησιακή κουλτούρα που βασιζόταν σε στοιχεία εξειδίκευσης, παροχής κινήτρων, αναγνώρισης και υπευθυνότητας μεταξύ των εργαζομένων της. Το 1960, όλοι οι εργαζόμενοι της Μπάρτελσμαν υπέγραψαν ένα «επιχειρησιακό καταστατικό» το οποίο τους δέσμευε σε μια φιλοσοφία που περιελάμβανε επίσης μια κοινή αντίληψη «της συνεργασίας» σαν μια βασική αξία. Ακόμα και τότε, ο στόχος ήταν να δημιουργήσουν ένα περιβάλλον εργασίας στο οποίο θα αναγνωριζόταν η ατομική συμβολή του καθενός στο έργο της επιχείρησης, και θα μπορούσαν να αναπτύξουν την δημιουργικότητα τους σε ένα χώρο που προάγει την προσωπική τους ανάπτυξη, δηλαδή που είναι απαλλαγμένο από το φόβο και είναι ανεκτικό στα λάθη. Η εταιρία Μπάρτελσμαν πιστεύει ότι ένα εργασιακό περιβάλλον που βασίζεται στη συνεργασία, προάγει επίσης την υγεία καθώς μειώνει την ψυχολογική πίεση, οι συνέπειες της οποίας θα έπρεπε διαφορετικά να αντιμετωπιστούν με «θεραπεία». Στα 40 και πλέον χρόνια επιτυχούς συνεργασίας με την Μπάρτελσμαν BBK, η εταιρία προσέφερε στους εργαζομένους της συστηματική βοήθεια για ένα πιο υγιεινό τρόπο ζωής, ενώ επίσης διατήρησε τα μέσα που εξασφαλίζουν την επιτυχία και την κατάλληλη οργάνωση. Επιπρόσθετα της επιτροπής που είναι υπεύθυνη για την καθοδήγηση της υγείας, αναπτύχθηκε ένα οργανωτικό πλαίσιο που περιελάμβανε μια σειρά πληροφοριών, συζητήσεις και μέσα ανατροφοδότησης, το οποίο εγγυάται ότι οι αρχές της διοίκησης και της συνεργασίας εφαρμόζονται στην πράξη. Για παράδειγμα, η εταιρία Μπάρτελσμαν αξιολογεί σε μεγάλο βαθμό τις απόψεις των εργαζομένων και σε τακτά χρονικά διαστήματα κάνει έρευνες για τους εργαζομένους. Η έρευνα για τους εργαζόμενους έγινε σε διεθνές επίπεδο το 2001 και περιλαμβάνει θέματα που σχετίζονται με την επιχειρησιακή κουλτούρα. Αυτό δεν αντανακλά μόνο ότι η Μπάρτελσμαν είναι ένας αποκεντρωμένος διεθνής οργανισμός με ένα μεγάλο αριθμό ανεξάρτητων εταιριών (κέντρα που αποκομίζουν κέρδη profit centers) αλλά επίσης δείχνει ότι το γκρουπ επιζητά να πετύχει μια κουλτούρα μάθησης ανάμεσα σε όλες τις οργανικές μονάδες και τις εταιρίες. Το γκρουπ Μπάρτελσμαν έχει καθιερώσει ένα καινοτόμο σύστημα μάθησης και αναφοράς που βασίζεται στην επιχειρησιακή κουλτούρα

2 ως μια μορφή αυτοελέγχου και έχει θέσει σε εφαρμογή μια διαδικασία διαλόγου και αμοιβαίας μάθησης ενώ συνεχώς εφαρμόζει και προωθεί την επιχειρησιακή κουλτούρα του γκρουπ. 1996: Ίδρυση του Δικτύου 1997: Υπεγράφη η Διακήρυξη του Λουξεμβούργου. Άρχισε η 1 η Κοινή Πρωτοβουλία «Ποιοτικά Κριτήρια και Παράγοντες Επιτυχίας για την Προαγωγή της Υγείας στους Χώρους Εργασίας». 1998: Υπεγράφη το Υπόμνημα του Cardiff για τις προκλήσεις σχετικά με τις Μικρές και Μεσαίες Επιχειρήσεις. 1999: 1 η Ευρωπαϊκή Συνδιάσκεψη στη Βόννη και ξεκίνημα της 2 ης Κοινής Πρωτοβουλίας. «Υπό την αιγίδα του συστήματος της επιχειρησιακής κουλτούρας, οι ευκαιρίες μάθησης που είναι τώρα διαθέσιμες, αξιοποιούνται κατά το καλύτερο δυνατό καθώς οικοδομούνται πάνω στην έντονη αίσθηση αυτό-προσδιορισμού του προσωπικού και δίνουν τη δυνατότητα να πραγματοποιούνται σε μεγάλο βαθμό οι αρχές της αντιπροσωπευτικής ευθύνης. Αυτό έχει σαν συνέπεια να μην είναι μόνο το Διοικητικό Συμβούλιο που έχει στόχο να παίρνει τις αποφάσεις αλλά επίσης και η μέση διοίκηση και το προσωπικό γενικότερα. Τα προβλήματα επιλύονται πιο αποτελεσματικά ανά τομέα σε κάθε εταιρεία ή ακόμα και σε επίπεδο κράτους, και δεν υπάρχει καλύτερη μορφή διαχείρισης σε αυτό το πεδίο από την επιχειρησιακή κουλτούρα» Reinhard Mohn, Μέτοχος της Bertelsmann Verwaltungsgesellschaft και Επίτιμος Πρόεδρος του Εποπτικού Συμβουλίου της Bertelsmann AG Προαγωγή Υγείας στις ΜΜΕ: δεν είναι θέμα μεγέθους Επιτυχημένη Π.Υ.Ε σε μικρού και μεσαίου μεγέθους επιχειρήσεις Οι δραστηριότητες για την ΠΥΕ λαμβάνουν χώρα κυρίως σε μεγάλες επιχειρήσεις όπου υπάρχουν συνήθως οι απαραίτητες υποδομές. Οι εμπειρίες από αυτό το τομέα δράσης δεν μπορούν να αξιοποιηθούν με ευκολία από τις Μ.Μ.Ε καθώς οι διαφορές στην οργάνωση και τη λειτουργία ανάμεσα σ αυτούς τους τύπους των επιχειρήσεων είναι πολύ μεγάλες. Στην Ευρώπη η πλειοψηφία των εργαζομένων εργάζεται κυρίως στις Μ.Μ.Ε που απασχολούν λιγότερους από 100 εργαζόμενους, και η τάση αυτή έχει ανοδική πορεία.. Γι αυτό το λόγο το Ευρωπαϊκό Δίκτυο για την Προαγωγή Υγείας στους Χώρους Εργασίας έχει δώσει ιδιαίτερη έμφαση στην υγεία των εργαζομένων στις Μ.Μ.Ε. Ανάμεσα στα έτη , στη διάρκεια της 2 ης Κοινής Πρωτοβουλίας, το Δίκτυο ανέπτυξε κριτήρια για καλές πρακτικές στις Μ.Μ.Ε., συγκέντρωσε και τεκμηρίωσε σχετικά Μοντέλα Καλής Πρακτικής. Εκτός απ αυτή την Πρωτοβουλία, συγκεκριμένες ανάγκες και προκλήσεις γύρω από τις Μ.Μ.Ε εξακολουθούν να αντιμετωπίζονται από το Δίκτυο με προγράμματα (Projects) σε σχετικά θέματα και με δραστηριότητες των Εθνικών Φόρουμ.

3 Παραδείγματα επιτυχημένης Π.Υ.Ε Όχι στα βαθιά νερά : η Ομάδα ΔιαχείρισηςΎδaτος S.r.I. (Ιταλία) Με ένα προσωπικό από 18 εξειδικευμένους υπαλλήλους, η Ομάδα Διαχείρισης Ύδατος S.r.I. φροντίζει για την επεξεργασία όλου του υδάτινου κύκλου: προ- επεξεργασία, επεξεργασία, καθαρισμό και ανακύκλωση. Στο τέλος του 1995, η εταιρεία παρουσίασε επισήμως οδηγίες για την προστασία της υγείας και της ασφάλειας στους χώρους εργασίας. Οι εργαζόμενοι είναι υπεύθυνοι να συμβάλουν στην υγεία και την ασφάλεια τους πληροφορώντας τους ανωτέρους τους για οποιοδήποτε πρόβλημα μπορεί να θέσει σε κίνδυνο την υγεία και την ευεξία τους. Η συμμετοχή των εργαζομένων σε όλες τις αποφάσεις που σχετίζονται με την υγεία και την ασφάλεια τους, είναι ουσιαστικής σημασίας. Το προσωπικό ενθαρρύνεται να πάρει αποφάσεις για την βελτίωση του εργασιακού περιβάλλοντος και να τις συζητήσει με την διοίκηση είτε άμεσα είτε μέσω του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Τακτικές συναντήσεις προγραμματίζονται ώστε οι εργαζόμενοι να εκφράσουν τις απόψεις τους. Μια φορά το χρόνο όλοι οι υπάλληλοι συμπληρώνουν ένα ερωτηματολόγιο ανώνυμα το οποίο περιλαμβάνει πολλά θέματα όπως η ποιότητα και η βελτίωση, η οργάνωση, το εργασιακό κλίμα, τα οφέλη, η ασφάλεια, επικοινωνία, διοίκηση, προσωπική ικανοποίηση και εξέλιξη. Ένα ερωτηματολόγιο διανέμεται επίσης στους πελάτες, ώστε να διαπιστωθεί το επίπεδο ικανοποίησής τους. Τα αποτελέσματα παρουσιάζονται και συζητούνται ετήσια, οδηγώντας σε κοινά αποδεκτές λύσεις. Ο απουσιασμός σε αυτή την επιχείρηση είναι κάτω από το μέσο όρο και η ροή ανανέωσης προσωπικού (staff turnover) είναι χαμηλή. Αυτό δηλώνει ότι το επίπεδο της υγείας και της ικανοποίησης τους είναι υψηλό. Η ανάλυση των ερωτηματολογίων δείχνει ότι το ηθικό είναι τέλειο και ότι επικρατεί το καλό κλίμα εργασίας. Η ασφαλής εργασία είναι ένας παράγοντας που επηρεάζει την ευεξία και καθώς οι προοπτικές είναι καλές αυτό έχει θετική επιρροή στους εργαζόμενους στην S.r.I. 1999: 2 η Κοινή Πρωτοβουλία «Προαγωγή της Υγείας στις Μικρές και Μεσαίες Επιχειρήσεις». 2000: 2 η Ευρωπαϊκή Συνεδρίαση στη Λισσαβόνα και υπογραφή της Δήλωσης της Λισσαβόνας για την Υγεία στους χώρους Εργασίας Προαγωγή Υγείας : Ένας Παράγοντας Επιτυχίας στη μεταρρύθμιση του Δημόσιου Τομέα Από την δεκαετία του 90 υπάρχει αυξανόμενη ομοφωνία σ όλη την Ευρώπη για τον εκμοντερνισμό του τομέα της Δημόσιας Διοίκησης. Kαταστρώθηκαν διάφορα σχέδια για περικοπές στις δημόσιες υπηρεσίες και για αύξηση της αποτελεσματικότητας της Δημόσιας Διοίκησης. Το ερώτημα σχετικά με το πώς θα βελτιωθεί το αποτέλεσμα της επένδυσης στο δημόσιο τομέα σχετίζεται επίσης με την διοίκηση του ανθρώπινου δυναμικού και την οργάνωση της εργασίας. Ιδιαίτερα στο δημόσιο τομέα, που υπάρχει κυρίως για την παροχή υπηρεσιών οι εργαζόμενοι είναι μια καθοριστική πηγή για την αύξηση της ανταγωνιστικότητας έναντι των συναδέλφων τους στον ιδιωτικό τομέα, και για την ικανότητα κατανόησης των απαιτήσεων του πελάτη και την παροχή νέων υπηρεσιών.

4 Ο τρόπος που το προσωπικό διοικείται, κινητοποιείται και εξειδικεύεται έχει μια τεράστια επιρροή στην ευεξία του και κατά συνέπεια στην αποτελεσματικότητα και την ποιότητα της εργασίας. Ενάντια σ αυτό το υπόβαθρο, οι στρατηγικές για την Π.Υ.Ε μπορούν να συμβάλουν σημαντικά στη διαδικασία μεταρρύθμισης του δημόσιου τομέα. Γι αυτό το λόγο το Ευρωπαϊκό Δίκτυο εξέτασε την κατάσταση που αφορούσε την Π.Υ.Ε στους δημόσιους οργανισμούς στην Ευρώπη, το 2001 με την 3 η κοινή πρωτοβουλία, τεκμηριώνοντας Μοντέλα Καλής Πρακτικής και παρουσιάζοντας τα αποτελέσματα στο 3 ο Συνέδριο στη Βαρκελώνη το «Η Προαγωγή της Υγείας είναι η πιο κατάλληλη προσέγγιση για επιτυχή αντιμετώπιση και διαχείριση των διαφορετικών, μελλοντικών προκλήσεων που αντιμετωπίζει ένα εργατικό δυναμικό μεγάλης ηλικίας και αυτό είναι ιδιαίτερα αληθές στο δημόσιο τομέα, όπου σε σύγκριση με άλλους τομείς επιχειρήσεων απασχολείται ένα μεγάλο ποσοστό εργαζομένων μεγάλης ηλικίας». Dr.Egmont Baumann, Διευθυντής Διαχείρισης της Υγείας, Πόλη του Ντόρντμουντ Παραδείγματα επιτυχημένης Π.Υ.Ε «Νιώσε καλά να είσαι σε φόρμα»: Το Ολλανδικό Υπουργείο Οικονομικών Πολιτική του για την Π.Υ.Ε και η Το Υπουργείο Οικονομικών είναι ένα παράδειγμα αποτελεσματικής και επαρκούς πολιτικής υγείας που είναι συστηματική, προγραμματισμένη και επικεντρωμένη σε όλους τους εργαζόμενους. Η ευθύνη για την πολιτική Προαγωγής της Υγείας έχει ληφθεί σοβαρά μεταξύ των διευθυντών και παρέχεται από εξωτερικούς επαγγελματικούς φορείς. Η παρακολούθηση των προγραμμάτων, οι μελέτες ικανοποίησης των υπαλλήλων κ.λ.π. οδηγούν σε νέες πρωτοβουλίες που αναλαμβάνονται από μια ομάδα εργαζομένων. Συμβάλλουν έτσι στην κουλτούρα που προωθεί το Υπουργείο «νιώσε καλά να είσαι σε φόρμα» καθώς η πολιτική για την Π.Υ.Ε έχει εξαγγελθεί σαν μια από τις βασικές του προτεραιότητες. Το Υπουργείο έχει αναπτύξει μια ευρεία γκάμα δραστηριοτήτων που σχετίζονται με τις συνθήκες εργασίας, τη διοίκηση, την πολιτική για τον απουσιασμό, την προαγωγή της επαγγελματικής υγείας και την ενσωμάτωση. Μια «υγιής» επιχειρηματική κουλτούρα ενθαρρύνεται από την Επιτροπή Υποστήριξης της καλής σωματικής κατάστασης, από ένα χώρο γυμναστικής και από εγκαταστάσεις για διάφορα σπορ, τις οποίες μπορούν να χρησιμοποιήσουν όλοι οι εργαζόμενοι. Η πολιτική για την Π.Υ.Ε αντιμετωπίζεται με τη δέουσα προσοχή σε όλα τα επίπεδα μέσα στο Υπουργείο: σε επίπεδο κοινωνικο-ιατρικής ομάδας (S.M.Τ), σε επίπεδο Γενικής Διεύθυνσης, σε επίπεδο τμημάτων, και σε επίπεδο Διευθύνσεων. Η πολιτική για την Π.Υ.Ε ενσωματώνεται έτσι αποτελεσματικά. Επίσης, έχει δοθεί προσοχή στην πολιτική για τις συνθήκες εργασίας και τη μείωση του απουσιασμού. Οι δραστηριότητες για την Π.Υ.Ε γίνονται γνωστές μέσω του intranet και στο περιοδικό του προσωπικού. Σε όλους τους εργαζόμενους στο Υπουργείο Οικονομικών προσφέρεται μια προληπτική ιατρική εξέταση και δραστηριότητες για εκπαίδευση /κατάρτιση. Η αξιολόγηση της Π.Υ.Ε δείχνει ένα υψηλό επίπεδο αποδοχής: γύρω στο 1/3 από 1500 εργαζόμενους χρησιμοποιούν τις αθλητικές εγκαταστάσεις που προσφέρει η εταιρεία περισσότερο από μια φορά την εβδομάδα, και ο απουσιασμός έπεσε από 5,1% στο 4,9% μέσα στο 2001.

5 2001: 3 η Κοινή Πρωτοβουλία «Προαγωγή της Υγείας στο Δημόσιο Τομέα» 2002: 3 η Ευρωπαϊκή Συνεδρίαση στη Βαρκελώνη που έκανε αποδεκτή τη Δήλωση της Βαρκελώνης. 4 η Κοινή Πρωτοβουλία «Δημιουργία Υποδομών για να προαχθεί η υγεία στους χώρους εργασίας». Το Δίκτυο των Δικτύων : Νέες Προοπτικές του Ευρωπαϊκού Δικτύου για την Υγεία στους Χώρους Εργασίας Προκειμένου να διαδοθεί η Π.Υ.Ε ευρέως, στενή συνεργασία ανάμεσα στους κυβερνητικούς οργανισμούς, τους επαγγελματίες και άλλους φορείς είναι ουσιαστικής σημασίας σε κάθε χώρα. Εθνικές υποδομές είναι απαραίτητο να προσφέρουν τις βάσεις για την ανταλλαγή της πληροφόρησης και για συντονισμένη δράση, εμπλέκοντας όλες τις ενδιαφερόμενες ομάδες συμπεριλαμβανομένων των κοινωνικών εταίρων, κυβερνητικών φορέων, οργανισμών κοινωνικής ασφάλισης και επιχειρήσεις. Αυτός είναι ο λόγος που το Ευρωπαϊκό Δίκτυο ξεκίνησε το 2002 την 4 η Πρωτοβουλία για τη δημιουργία υποδομών σε κάθε χώρα στην Ευρώπη. Τα Εθνικά Φόρουμ και τα Δίκτυα δημιουργούνται για να προωθήσουν αυτή τη διαδικασία. Σαν μέρος αυτής της στρατηγικής για τη διάδοση της Π.Υ.Ε, το Ευρωπαϊκό Δίκτυο για την Υγεία στους Χώρους Εργασίας, ανέπτυξε επίσης ένα σύνολο επιχειρημάτων, Παραδείγματα της Π.Υ.Ε, τεκμηριώνοντας στοιχεία για να βοηθήσει τους εμπλεκόμενους να πείσουν τους ασφαλιστικούς φορείς και τις εταιρείες για τα οικονομικά οφέλη που θα αποκομίσουν από την Προαγωγή Υγείας. Επιπλέον, το Δίκτυο ανέπτυξε μια συλλογή μεθόδων και πρακτικών (Toolbox) κατά τη διάρκεια του έργου, με σκοπό να διευκολύνει την εισαγωγή της Π.Υ.Ε στις εταιρείες και τους οργανισμούς. Τα αποτελέσματα της κοινής πρωτοβουλίας παρουσιάστηκαν τον Ιούνιο του 2004 στο Δουβλίνο στο Συνέδριο ολοκλήρωσης του έργου. Εθνικά Φόρουμ και Δίκτυα ΥΠΟΔΟΜΕΣ Οικοδομώντας την Ικανότητα Και την Υποστήριξη ΜΕΘΟΔΟΙ ENWHP TOOLBOX Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΗΣ ΠΥΕ Κοινωνικοοικονομικές Επιπτώσεις και Επιπτώσεις στην Υγεία

6 Ακολουθώντας την επέκταση της Ένωσης το 2005, το Δίκτυο ξεκίνησε την 6 η πρωτοβουλία για την δημιουργία εθνικών φόρουμ και στις χώρες της Νότιας και Ανατολικής Ευρώπης. Συνεργάτες στο Δίκτυο Υγείας στην Εργασία q Ευρωπαϊκή Επιτροπή, DG Sanco (Μόνιμος Συνεργάτης ) q Ευρωπαϊκό Ίδρυμα για την Βελτίωση των Συνθηκών Ζωής και Διαβίωσης q Ευρωπαϊκός Οργανισμός για την Ασφάλεια και την Υγεία στην Εργασία q Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, Γραφείο για την Ευρώπη 2003: 5 η Κοινή Πρωτοβουλία «Προαγωγή της Υγείας στους Χώρους Εργασίας για τους εργαζόμενους μεγάλης ηλικίας». 2004: 4 η Ευρωπαϊκή Συνεδρίαση στο Δουβλίνο. Ξεκίνησε η Φιλανδική Πρωτοβουλία «Προαγωγή της Υγείας στους Χώρους Εργασίας σε μια Διευρυμένη Ευρώπη». Δημογραφική Αλλαγή : Δουλεύοντας με Υγεία σε μια Ευρώπη που γερνάει Οι δημογραφικές αλλαγές θέτουν νέες προκλήσεις για τις επιχειρήσεις και τα συστήματα κοινωνικής ασφάλισης στην Ευρώπη. Ο συνολικός πληθυσμός σε ηλικία εργασίας (15-64 ετών ) στην Ευρωπαϊκή Ένωση πρόκειται να έχει πτώση κατά 20,8 εκατομμύρια μεταξύ του 2005 με Τις επόμενες δεκαετίες θα υπάρξει μια αξιοσημείωτη αύξηση στο ποσοστό των ηλικιωμένων ατόμων στην απασχόληση και το ποσοστό των νεαρότερων εργαζομένων θα μειωθεί σημαντικά εξαιτίας των συνεχιζόμενων χαμηλών δεικτών γεννήσεων. Παρότι οι εργαζόμενοι άνω των 45 ετών στις μέρες μας θεωρούνται, συνήθως, ότι είναι κατάλληλοι μόνο για το περιθώριο, σύντομα θα αντιπροσωπεύουν το μεγαλύτερο μέρος του εργατικού δυναμικού. Αν οι Ευρωπαϊκές επιχειρήσεις θα στηρίζονται στο μέλλον περισσότερο από ποτέ, σε εξειδικευμένους, με κίνητρα και κυρίως σε υγιείς εργαζόμενους, και εάν τα κοινωνικά συστήματα ασφάλισης πρέπει να συνεχίσουν να λειτουργούν οικονομικά, θα πρέπει να βασίζονται σε υπαλλήλους ικανούς να παραμείνουν περισσότερο στη κερδοφόρο απασχόληση. Έτσι, νέες στρατηγικές θα είναι ουσιαστικής σημασίας στο να βοηθήσουν να ενσωματωθούν οι εργαζόμενοι στην εργασιακή διαδικασία για μεγαλύτερη χρονική περίοδο, και να γίνει καλύτερη αξιοποίηση των δυνατοτήτων που έχουν οι μεγαλύτερης ηλικίας εργαζόμενοι. Αυτός είναι ο λόγος που το Ευρωπαϊκό Δίκτυο επικεντρώθηκε με τη 5 η πρωτοβουλία σε στρατηγικές που θα δίνουν τη δυνατότητα στους εργαζόμενους να παραμένουν περισσότερο χρόνο στην εργασία. Το έργο ξεκίνησε το 2004 υπό την καθοδήγηση του Αυστριακού Εθνικού Εστιακού Πόλου. Τα συμπεράσματά του τονίστηκαν κατά το 5 ο Συνέδριο του Δικτύου στο Linz τον Ιούνιο του «Η σωστή προαγωγή στους χώρους εργασίας δίνει ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα. Οικονομικές μελέτες δείχνουν ότι για κάθε 1 Ευρώ που επενδύεται στην διατήρηση της ικανότητας για εργασία, έχει επιστροφή από 4 έως 6 Ευρώ στην παραγωγικότητα» Markku Letho, Υπουργός Εσωτερικών, Υπουργείο Κοινωνικών Υποθέσεων και Υγείας, Φιλανδία

7 Παραδείγματα επιτυχημένης Π.Υ.Ε Φιλανδία: «Η Εμπειρία είναι εθνικός θησαυρός» Στη Φιλανδία, οι πολιτικές που σχετίζονται με την ηλικία ξεκίνησαν από νωρίς να παίζουν ένα ουσιαστικό ρόλο στις προσεγγίσεις που έχουν σχέση με την υγεία στην εργασία. Οι Σκανδιναβικές χώρες, των οποίων ο πληθυσμός θα γεράσει περισσότερο τα επόμενα 25 χρόνια σε σύγκριση με τον πληθυσμό των περισσοτέρων άλλων Ευρωπαϊκών χωρών, επινόησαν την ιδέα της «προαγωγής και διατήρησης της ικανότητας για εργασία». Στη δεκαετία του 90, άρχισαν να εντείνουν τις προσπάθειες για θεσμικές αλλαγές ώστε να επιμηκυνθεί ο εργασιακός βίος. Σύμφωνα με το Διάταγμα της Υπηρεσίας Επαγγελματικής Υγείας του 1991 «οι δραστηριότητες στους χώρους εργασίας που στοχεύουν στην διατήρηση της ικανότητας για εργασία περιλαμβάνουν όλα τα μέτρα που τόσο ο εργοδότης και οι εργαζόμενοι όσο και οι συνεργαζόμενοι οργανισμοί στο χώρο εργασίας, παίρνουν από κοινού για να προάγουν και να υποστηρίξουν την ικανότητα για εργασία και να ενδυναμώσουν τη λειτουργική ικανότητα όλων των ατόμων να παραμένουν ενεργοί σε όλη τη διάρκεια της καριέρας τους». Με το σλόγκαν «η εμπειρία είναι εθνικός θησαυρός», το Εθνικό Πρόγραμμα για τους Εργαζόμενους Μεγαλύτερης Ηλικίας ξεκίνησε δυναμικά από το Συμβούλιο του Κράτους για τα χρόνια , βάζοντας σε πράξη τις συστάσεις που βελτιώνουν τις προϋποθέσεις για τους ηλικιωμένους και τους εργαζόμενους μεγαλύτερης ηλικίας. Η αύξηση του ορίου συνταξιοδότησης κατά 3 χρόνια έγινε ένας εθνικός σκοπός και το Υπουργείο έχει πάρει διάφορα μέτρα για να φτάσει αυτούς τους στόχους. Από το 1992, το Υπουργείο έχει δημοσιεύσει ένα ετήσιο βαρόμετρο της εργασιακής ζωής που περιλαμβάνει επίσης θέματα που σχετίζονται με της ικανότητα για εργασία. Ειδικά προγράμματα όπως το Finnage, ένα πλήρες πρόγραμμα που ξεκίνησε το 1992 για να βελτιώσει την υγεία των εργαζομένων μεγαλύτερης ηλικίας, συνέβαλλε επίσης σε μια σημαντική αύξηση της απασχολησιμότητας τους. Σήμερα, η στρατηγική για την ενίσχυση της ικανότητας για εργασία απολαμβάνει ισχυρής υποστήριξης στους χώρους εργασίας και γενικότερα μέσα στη Φιλανδική κοινωνία. Από το 1996 ο αριθμός των εργαζομένων άνω των 55 αυξήθηκε σταθερά, και το ποσοστό των εργαζόμενων μεγαλύτερης ηλικίας που συμμετέχουν σε προγράμματα κατάρτισης είναι ένα από τα υψηλότερα στην Ευρώπη. 2005: 6 η Πρωτοβουλία Προγράμματα «Dragon-fly» και «Workhealth II» Η Προαγωγή της Υγείας στους Χώρους Εργασίας σε μια Διευρυμένη Ευρώπη Οι χαμηλοί μισθοί και οι εργαζόμενοι στους οποίους παρέχονται κίνητρα για εργασία, κάνουν τα νέα Κράτη μέλη της Ένωσης έναν ελκυστικό τόπο για επενδύσεις και αύξηση της παραγωγής. Μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα πάντως, ερωτήσεις σχετικά με τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα και την παραγωγικότητα του εργατικού δυναμικού σ αυτές τις χώρες θα πρέπει να αντιμετωπιστούν ξανά. Όχι μόνο οι μισθοί είναι χαμηλότεροι στις νέες και μελλοντικές χώρες μέλη, σε σχέση με τις παλαιότερες 15 χώρες, αλλά επίσης και τα δεδομένα σε ότι αφορά την υγεία δεν είναι ευνοϊκά. Μια έρευνα που έγινε από το Ευρωπαϊκό Ίδρυμα για τη Βελτίωση των Συνθηκών Ζωής και Εργασίας, έδειξε ότι σε σύγκριση με τους εργαζόμενους στις υπάρχουσες χώρες οι εργαζόμενοι στις νέες χώρες- μέλη:

8 - θεωρούν ότι η υγεία και η ασφάλεια τους τίθεται σε κίνδυνο εξαιτίας της εργασίας τους (40%) - εκτίθενται πιο συχνά σε παράγοντες κινδύνου όπως οι επικίνδυνες ουσίες - αντιμετωπίζουν ένα αυξημένο και αντι-κοινωνικό ωράριο εργασίας όπως οι νυχτερινές βάρδιες - είναι λιγότερο ικανοποιημένοι με τις συνθήκες εργασίας. Η μελλοντική οικονομική ανάπτυξη θα βασιστεί σε πολύ μεγάλο βαθμό όχι μόνο σε «φθηνούς» αλλά και σε υγιείς εργαζόμενους. Αυτός είναι ο λόγος που η διάδοση της Π.Υ.Ε στα νέα κράτη μέλη και η ενσωμάτωση τους στις δομές του Δικτύου έγινε μια βασική προτεραιότητα για το Ευρωπαϊκό Δίκτυο. «Στις χώρες υπο ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση όπου οι συνθήκες εργασίας δημιουργούν μεγαλύτερες προκλήσεις από αυτές της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η μεταβίβαση σε μια ανταγωνιστική οικονομία απαιτεί πραγματικά υγιείς επιχειρήσεις. Η Προαγωγή της Υγείας στους Χώρους Εργασίας είναι μια προσέγγιση για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος». Bojidar Danev, Πρόεδρος του Συνδέσμου Βιομηχανιών Βουλγαρίας, Βουλγαρία 6 η Πρωτοβουλία του Ευρωπαϊκού Δικτύου για την Υγεία στους Χώρους Εργασίας Το Ευρωπαϊκό Δίκτυο ξεκίνησε να επικεντρώνεται από το 2002 στη βελτίωση της υγείας στους χώρους εργασίας στην Ανατολική Ευρώπη και ενσωμάτωσε οργανισμούς από την Τσεχία, την Ρουμανία, τη Βουλγαρία, την Πολωνία και την Ουγγαρία στο Δίκτυο. Το 2005 το Ευρωπαϊκό Δίκτυο ξεκίνησε την 6 η πρωτοβουλία και άρχισε να εκτελεί δύο διαφορετικά προγράμματα που στόχευαν να προσδιορίσουν συγκεκριμένες απαιτήσεις και προκλήσεις που αφορούν την Π.Υ.Ε στις Ανατολικές Ευρωπαϊκές Χώρες και να ανοίξουν το δρόμο για βελτιωμένη διάδοση της Π.Υ.Ε σ αυτή την περιοχή. Καθώς το πρόγραμμα Dragon Fly που εκτελέστηκε κάτω από την καθοδήγηση του Πολωνικού Ινστιτούτου nofer, αναπτύσσει δομές για τη διάδοση «Καλών Πρακτικών» για την Π.Υ.Ε στα Νέα Κράτη Μέλη και στις Χώρες υπό Ένταξη, το πρόγραμμα «Υγεία στους Χώρους Εργασίας ΙΙ» που καθοδηγούνταν από το ΒΚΚ, την Ομοσπονδιακή Ένωση της Γερμανίας, δημιουργεί μια Ευρωπαϊκή έκθεση για την Υγεία στην Εργασία και καθιερώνει μηχανισμούς για τη διάδοση και συνεργασία στην Ανατολική Ευρώπη. Ένα τρίτο πρόγραμμα για την «Προαγωγή της Υγείας σε μια Διευρυμένη Ευρώπη» αποσκοπεί στην ανάπτυξη μεθοδολογίας καλής πρακτικής για την προαγωγή και διατήρηση της ικανότητας για εργασία. Αυτό το έργο καθοδηγείται από το Φιλανδικό Εθνικό Ινστιτούτο και θα ολοκληρωθεί το : Τέλος της 5 ης Κοινής Πρωτοβουλίας. 5 η Ευρωπαϊκή Συνεδρίαση στο Linz. Ξεκινά η 7 η Κοινή Πρωτοβουλία «Κινήσου Ευρώπη». Κινήσου Ευρώπη- Καμπάνια για την βελτίωση της Υγείας στους Χώρους Εργασίας που σχετίζεται με θέματα τρόπου ζωής Τα προβλήματα υγείας που σχετίζονται με θέματα τρόπου ζωής, έχουν επιζήμια αποτελέσματα στους πολίτες σε όλες τις Ευρωπαϊκές χώρες. Στερούν τις εθνικές οικονομίες από μεγάλα μερίδια στις δυνατότητες ανάπτυξης τους και έτσι μειώνουν την ανταγωνιστικότητα της Ένωσης σαν σύνολο.

9 Ο χώρος εργασίας είναι ένας ιδανικός χώρος για να επηρεαστούν υγιεινοί τρόποι ζωής και συμπεριφορές. Είναι ο τόπος όπου μεγάλος αριθμός ατόμων μπορούν να προσεγγιστούν και να επηρεαστούν τόσο όσον αφορά την υγεία τους αλλά και όσο αφορά την υγεία των οικογενειών τους και των κοινοτήτων τους. Ο χώρος εργασίας παρέχει μια σημαντική ευκαιρία για την αποτελεσματική αντιμετώπιση πολλών προβλημάτων υγείας εκεί που συμβαίνουν, δηλαδή στις εταιρείες, και να βελτιώσουν την κατάσταση υγείας ειδικών ομάδων κινδύνου όπως είναι οι μειονεκτούντες εργαζόμενοι και οι μετανάστες. Αυτός είναι ο λόγος που το Ευρωπαϊκό Δίκτυο το 2006 ξεκίνησε το πρόγραμμά του «Κινήσου Ευρώπη- μια καμπάνια για την βελτίωση της υγείας στο χώρο εργασίας που σχετίζεται με τον τρόπο ζωής» με το οποίο το Δίκτυο θα πείσει τις Ευρωπαϊκές Εταιρείες και άλλους οργανισμούς, να επενδύσουν σε προγράμματα που θα βοηθήσουν να βελτιωθεί η συμπεριφορά που σχετίζεται με τον τρόπο ζωής στην Ευρώπη με μια ειδική επικέντρωση στα παρακάτω 4 πεδία παρέμβασης : «Φυσική άσκηση», «Πρόληψη του καπνίσματος», «Διατροφή», «Ψυχική Υγεία». -να αυξήσει την ευαισθητοποίηση μεταξύ των φορέων, των εταιρειών και του γενικού πληθυσμού γύρω από τις ανάγκες και τα πλεονεκτήματα της Π.Υ.Ε στα καθορισμένα πεδία στόχους -να γίνει ανταλλαγή εμπειριών στο πεδίο της Π.Υ.Ε που σχετίζεται με τον τρόπο ζωής και να διευκολύνει τη μετάδοση της γνώσης παντού, ιδιαίτερα ανάμεσα στις χώρες που είναι σε πλεονεκτική κατάσταση και αυτές που μειονεκτούν -να βελτιώσει τις πρακτικές και την ποιότητα της Π.Υ.Ε που σχετίζεται με τον τρόπο ζωής και της Π.Υ.Ε γενικότερα. Το έργο είναι υπό την καθοδήγηση του Ιταλικού Ανώτερου Ινστιτούτου για την Προαγωγή και Ασφάλεια της Εργασίας και του πανεπιστημίου της Περούντζια. Αναμένεται να διαρκέσει 3 χρόνια και θα ολοκληρωθεί το 2009.