Ο Κωνσταντίνος Δ. Τριανταφυλλόπουλος και η πολιτική

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Ο Κωνσταντίνος Δ. Τριανταφυλλόπουλος και η πολιτική"

Transcript

1 Ο Κωνσταντίνος Δ. Τριανταφυλλόπουλος και η πολιτική Του Παναγιώτη Γ. Μαντζούφα Επίκουρου Καθηγητή στη Νομική Σχολή Α.Π.Θ. Ο Κωνσταντίνος Δ. Τριανταφυλλόπουλος δεν ανακαίνισε μόνο το δόγμα του αστικού δικαίου, δεν διακόνησε μόνο την ιστορία του δικαίου στη διαχρονία της εγκαινιάζοντας νέες ερευνητικές μεθόδους, δεν διέπλασε μόνο την νεώτερη ελληνική νομοθεσία «είτε εισάγων νέους (....) είτε ανανεώνων παλαιούς θεσμούς (....)» 1. Η δράση του Τριανταφυλλόπουλου δεν εξαντλήθηκε στην προς κάθε κατεύθυνση «ριζική ανακαίνιση και αναθεμελίωση» της νομικής επιστήμης και διδασκαλίας 2, αλλά διαχύθηκε στον κοινωνικό και πολιτικό βίο της χώρας. Ο Τριανταφυλλόπουλος, πνεύμα δυνατό και ανήσυχο, νοοτροπία προοδευτική και ρηξικέλευθη, προσωπικότητα θεληματική και ρωμαλέα, δεν οικονομήθηκε στα όρια των νομικών επιστημών αυτά που και ο ίδιος διεύρηνε, εκείνα που πρωτοπόρα και δημιουργικά εθεράπευσε. Ο Τριανταφυλλόπουλος, «κομιστής εν Ελλάδι νέων αντιλήψεων, επιδέξιος προσαρμοστής αυτών εις τας διαστάσεις της ελληνικής οικονομίας και εις τας βασικάς αρχάς του 3 παρ ημίν ισχύοντος δικαίου», έστρεψε το βλέμμα του στην Ελλάδα της εποχής του : παρατήρησε προσεκτικά την κοινωνική και οικονομική ζωή του τόπου του, ενωτίσθηκε τα αιτήματα της ραγδαία μεταβαλλόμενης ελληνικής κοινωνίας του καιρού του και ένιωσε τις καινοφανείς ανάγκες των συγκαιριανών του. Έτσι και γι αυτό, ο Τριανταφυλλόπουλος, χωρίς ποτέ να αποξενωθεί από αυτά, έβγαινε από το νομικό σπουδαστήριο και κατέβαινε από την πανεπιστημιακή καθέδρα για να περάσει το κατώφλι της πολιτικής και να βαδίσει στο γοητευτικά δύσκολο και τερπνά ακανθώδες έδαφος της πολιτικά νοηματοδοτούμενης κοινωνικής δράσης, όχι ως κατ επάγγελμα πολιτικός αλλά ως ενεργός πολίτης. Η μελέτη έχει δημοσιευτεί στο τόμο «Κωνσταντίνος Τριανταφυλλόπουλος. Ο ανακαινιστής της σύγχρονης ελληνικής νομικής επιστήμης», Αντ.Σάκκουλας, 2008, σ και αποτελεί ανεπτυγμένη μορφή προφορικής εισήγησης που έγινε στην αίθουσα τελετών του Πανεπιστημίου Αθηνών στο πλαίσιο επιστημονικού μνημοσύνου για το Κ.Τριανταφυλλόπουλο 1 Κ. Δ. Τσάτσος, σε : Νέον Δίκαιον 22(1966), Π. Ι. Ζέπος, σε : ΝοΒ 14(1966), 408 [=ΕΕΝ 33(1966) 82, Νέα Εστία Μ (1966), 401]. 3 Κ. Δ. Τσάτσος, σε : Πρακτικά της Ακαδημίας Αθηνών, 41(1966), 418 [=Νέον Δίκαιον 23(1967)].

2 - 2 - Αν θελήσουμε να αναζητήσουμε την απαρχή του ενδιαφέροντος του Τριανταφυλλόπουλου για την πολιτική και ως τέτοια πρέπει να εννοήσουμε, για τις ανάγκες του παρόντος, όχι μόνο τη διαπάλη των κομματικών σχηματισμών για την κατάληψη της κυβερνητικής εξουσίας αλλά τη διαπάλη των ιδεών για την οργάνωση και λειτουργία του κράτους και της κοινωνίας θα πρέπει να αναχθούμε στα χρόνια των σπουδών του στη Γερμανία, δηλ. στα έτη , όταν, αφού αποφοίτησε από τη Νομική Σχολή, μετέβη αρχικώς στην Γοτίγγη (Göttigen) και κατόπιν στο Βερολίνο προς συμπλήρωση των σπουδών του. Εκεί, στο Βερολίνο, συνήψε ισχυρούς πνευματικούς και ηθικούς δεσμούς με τα ευάριθμα μέλη μίας ομάδας ξεχωριστών, και αργότερα διακεκριμένων στην πατρίδα τους, νεαρών σπουδαστών. Ο Τριανταφυλλόπουλος, πρεσβύτης πλέον, ανατρέχει νοσταλγικά στην εποχή εκείνη 4 : «Ας θυμηθούμε αυτήν την εποχήν, την πανεπιστημιακήν της Γερμανίας. Τότε εγνώρισα τον Αλέξανδρον Παπαναστασίου. Έτος Είχα πάει στο Βερολίνον από μικρόν γερμανικόν Πανεπιστήμιον [της Γοτίγγης] δια να συνεορτάσω με τους συμπατριώτας τα Χριστούγεννα εις κοινόν δείπνον. Ήσαν εκεί μερικοί σπουδασταί γνωστοί μου εξ Αθηνών και άλλοι, ιδίως υπάλληλοι, όλοι λαμπροφορεμένοι και μυστακοφόροι, κατά την μόδα που ήτον τότε. Έξαφνα εισήλθεν εις την αίθουσαν ένας νέος άλλου τύπου : απλός, κυματίζουσα κόμη, κόκκινη κραβάτα, εντελώς ξυρισμένο πρόσωπο, δύο φωτερά μάτια, ένα ελαφρό μειδίαμα, μικρή κλίση της κεφαλής. Ένα σύνολον γοητευτικόν. Ήτο ο Αλέξανδρος Παπαναστασίου». Οι νεαροί σπουδαστές της βερολινεζικής συντροφιάς φαίνεται ότι δεν μελετούσαν μόνο, με επιμέλεια, τα πανεπιστημιακά εγχειρίδια και δεν παρακολουθούσαν μόνο, ευσυνείδητα, τις πανεπιστημιακές παραδόσεις. Έκαναν κάτι περισσότερο : αναζήτησαν, ενωτίσθηκαν και αφομοίωσαν τις προοδευτικές πνευματικές και πολιτικές κινήσεις που γνώριζε η Ευρώπη στις αρχές του 20 ου αιώνα. Έτσι, γνώρισαν την κοινωνιολογική, την οικονομολογική, μα και τη μοντέρνα νομική σκέψη της εποχής τους 5, καθώς επίσης τις 4 Σε εφ. «Το Βήμα» της (συνομιλία με τον Ηλία Βενέζη). Βλ. και Κωνσταντινος Δ.Τριανταφυλλόπουλος, Πρόλογος σε : Αλ.Παπαναστασίου, Μελεται, λόγοι, άρθρα(επιμ. Ξ.Λευκοπαριδης), Αθηναι, 1957, σ. η επ. 5 Την εν γένει πνευματική κίνηση περί το δίκαιο τον 19 ο και στις αρχές του 20 ού αιώνα περιγράφουν με απαράμιλλη πυκνότητα και γλαφυρότητα οι Π. Γ. Ζήσης, σε : Νέον Δίκαιον 7(1951), 532 [= Νέον Δίκαιον , 95 επ. και σε : Π. Γ. Ζήσης, Μελέται και Άρθρα, τόμος Β, Αθήναι 1970, 36 επ.], Ι. Σόντης, σε : 2

3 - 3 - κοινωνιστικές όπως λέγονταν τότε οι σοσιαλιαστικές πολιτικές αντιλήψεις. Τις νέες μεθόδους σκέψης και τις καινούργιες πολιτικές αντιλήψεις οι νεαροί σπουδαστές φιλοδόθησαν να μεταλαμπαδεύσουν στην Ελλάδα και με αυτές να ερευνήσουν, να μελετήσουν, να ερμηνεύσουν μα και να αναμορφώσουν ότι την συνέθετε : την κοινωνία, την οικονομία, το δίκαιο, τον πολιτισμό της εν γένει. Τι έκαναν για να πετύχουν τις φιλόδοξες επιδιώξεις τους αυτές, είναι γνωστό : Το 1907, εμπνεόμενοι από την βρεττανική Φαβιανή Εταιρεία 6, ιδρύουν την Κοινωνιολογική Εταιρεία 7. Ο Τριανταφυλλόπουλος αναθυμάται 8 : «Από τους συνδαιτυμόνας εκείνης της βραδυάς του Βερολίνου και τινας άλλους, όταν επεστρέψαμεν εις την πατρίδα, προήλθεν η Κοινωνιολογική Εταιρεία, η οποία έπαιξε και επιστημονικόν και πολιτικόν ρόλον εις την πατρίδα μας (...). Ήτο αποτέλεσμα των σκέψεων και των συζητήσεών μας στο Βερολίνον. Εβλέπαμε την κακοδαιμονίαν που υπήρχε τότε εις τον τόπον μας, την διαφοράν που είχαμεν από την Γερμανίαν, που ήταν τότε ένα λαμπρά ωργανωμένον κράτος με ένα καλόν ΝοΒ 7(1959), 1213 επ. και Κ. Δ. Τσάτσος, όπ.π. (υποσ. 3), 411 επ. 6 Ο Δ. Θ. Γεωργιάδης γράφει στη «Σύγχρονη Εγκυκλοπαίδεια» [(Ελευθερουδάκη) έκδοσις τρίτη, (χ.χ.), Εκδόσεις Ν. Νίκας & Σία ΕΕ, τόμος 12 ος, σελ. 525] για τη Φαβιανή Εταιρεία (Fabian Society) και τους Φαβιανούς : «Σοσιαλιστική συντηρητική εταιρεία, ιδρυθείσα εν Λονδίνω κατά το έτος 1883, αντίθετος των αρχών του Μαρξισμού και του επαναστατικού σοσιαλισμού. Την ονομασίαν της ταύτην έλαβεν εκ του Ρωμαίου νικητού του Αννίβα Φαβίου Κουνκτάτορος, ιστορικού καταστάντος διά την σωφροσύνην και περίσκεψιν αυτού, ην και οι ιδρυταί της εταιρείας εφιλοδόξουν να ακολουθήσωσι τονίζοντες την ανάγκην της απαραιτήτου μακράς σκέψεως προ της λήψεως πάσης αποφάσεως. Η εταιρεία διά της εκδόσεως των Φαβιανών Δοκιμίων (Fabian Tracts), της διαδόσεως των αρχών της και της συνεργασίας μετά των επαγγελματικών ενώσεων, επεκράτησε καθ όλην την Αγγλίαν. Αλλά διά της μετέπειτα ιδρύσεως του εργατικού κόμματος, του οποίου πάντα σχεδόν τα πρόσωπα υπήρξαν μέλη της, επεσκιάσθη κατά πολύ η δράσις και η δύναμις αυτής. Μεταξύ των Φαβιανών συγκατελέγοντο οι Βέρναρδ Σω, Σίδνεϋ Όλιβερ, Γράχαμ Ουάλλας, Σίδνεϋ Ουέββ κ.α. Κεκηρυγμένοι κατά των μαρξιστικών θεωριών της πάλης των τάξεων, της αξίας και υπεραξίας και του ιστορικού υλισμού, υπεστήριζον ότι αι σοσιαλιστικαί αρχαί δεν έπρεπε να επικρατήσωσι διά της επαναστάσεως και των βιαίων μέτρων, αλλά διά του χρόνου, της διδασκαλίας και της καταλλήλου τακτικής. Μεταξύ του καθωρισμένου των προγράμματος περιελαμβάνετο η μεγαλυτέρα απόδοσις του φυσικού πλούτου μιας χώρας διά της οργανώσεως της παραγωγής, η κατάπαυσις της σπατάλης εργασίας και αγαθών, ο μετριασμός της μεγάλης ανισότητος μεταξύ των ανθρώπων διά του δικαιοτέρου τρόπου κατανομής του εισοδήματος χάριν αυτού τούτου του αστικού καθεστώτος και τέλος η ανάπτυξις του αισθήματος της αλληλεγγύης και αλληλοβοηθείας μεταξύ των ανθρώπων [Βιβλιογρ. E. Pease, The History of the Fabian Society (β έκδ. 1925)]». 7 Περί της Κοινωνιολογικής Εταιρείας βλ., μεταξύ άλλων, Γιάννης Κορδάτος, Ιστορία του Ελληνικού Εργατικού Κινήματος, β έκδοση, εκδότης Πέτρος Δ. Καραβάκος, Αθήνα 1956, σελ. 106 επ., Μάρκος Α. Γκιόλιας, Το εργατικό κίνημα στην Ελλάδα και ο Κώστας Χατζόπουλος, εκδόσεις Π. Μοσχονάς, Αγρίνιο 1996, σελ. 222 επ. Ρένα Σταυρίδη Πατρικίου, Γλώσσα, Εκπαίδευση και Πολιτικός Ολκός, 1999, 68 επ., Κωνσταντίνος Δ. Τριανταφυλλόπουλος, Πρόλογος σε : Αλεξάνδρου Παπαναστασίου, Μελέτες. Λόγοι. Άρθρα, (επιμέλεια Ξ. Λευκοπαρίδη), 1957, σελ. ζ -κδ, όπου εν συνεχεία (σελ. 3 επ.) δημοσιεύεται το Καταστατικό της Κοινωνιολογικής Εταιρείας, το έτος ιδρύσεως της οποίας δεν είναι βέβαιο. Συγκεκριμένα, ο μεν Αλ. Παπαναστασίου δεν τη χρονολογεί, αλλά φαίνεται να την τοποθετεί πριν το 1909 (σε : Αλ. Παπαναστασίου, Μελέτες. Λόγοι. Άρθρα, οπ.π. σελ. 746), ο δε Τριανταφυλλόπουλος σε συνέντευξή του στην εφ. Ελεύθερος της τη χρονολογεί στα 1907, ενώ στον προμνησθέντα Πρόλογό του (σελ. η ), στα Σε εφ. «Το Βήμα», όπ.π. υποσ. 4. 3

4 - 4 - Κοινοβούλιον, το οποίον συνεκράτει τον τρελλόν εκείνον Αυτοκράτορα, τον Κάιζερ. Τότε είπαμε ότι κάτι πρέπει να γίνη εις την Ελλάδα. Και όταν επεστρέψαμεν εις την πατρίδα συνεκεντρώθημεν με πρωτοβουλίαν του Παπαναστασίου, που ήτο γεννημένος πολιτικός, και ιδρύσαμε την Κοινωνιολογικήν Εταιρείαν, τω Ιδρυταί της ήσαν επτά : Αλέξανδρος Παπαναστασίου, Θαλής Κουτούπης, Αλέξανδρος Δελμούζος, Θρασύβουλος Πετιμεζάς, Παναγιώτης Αραβαντινός, Κωνσταντίνος Τριανταφυλλόπουλος και Αλέξανδρος Μυλωνάς». Η δράση της Κοινωνιολογικής Εταιρείας ξεκίνησε με την έκδοση της περισπούδαστης «Επιθεωρήσεως των Κοινωνικών και Νομικών Επιστημών». Ο Τριανταφυλλόπουλος διηγείται 9 : «Τέτοια περιοδικά δεν εξεδόθησαν έκτοτε είναι η μελέτη του Αλεξάνδρου Παπαναστασίου Μεθοδολογικά προβλήματα της οικονομικής. Ο Κ. Ελευθερουδάκης φέρεται ως εκδότης, όμως εμείς εβάζαμεν από κοινού τα έξοδα της εκδόσεως. Εφέρναμε χαρτί από την Βιέννην. Η εποχή δεν ήτο ακόμη έτοιμη να δεχθεί παρόμοιαν εργασίαν επιστημονικήν. Ο Ελευθέριος Βενιζέλος ενεγράφη εκ των πρώτων συνδρομητής μας. Και ήτο ο μόνος εις ολόκληρον την Κρήτην». Το 1907 η Κοινωνιολογική Εταιρεία εκδηλώνει δημοσίως τη συμπαράστασή της στον Κωστή Παλαμά, όταν αυτός το 1908, επί κυβερνήσεως Γ. Θεοτόκη, κλήθηκε σε απολογία από τον Υπουργό Παιδείας Ανδρέα Στεφανόπουλο, διότι, αν και Γενικός Γραμματέας του Πανεπιστημίου, έγραφε στη δημοτική γλώσσα 11. Ο Τριανταφυλλόπουλος αναθυμάται 12 : Κυττάξτε τας συνεργασίας. Πρώτη 9 Σε εφ. «Το Βήμα», όπ.π. (υποσ. 4). 10 Η κρίση αυτή του Τριανταφυλλόπουλου αδικεί την ισάξια «Επιθεώρηση Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών», για την οποία με περηφάνεια μίλησε στον Ηλ. Βενέζη, σε : εφ. «Το Βήμα», της , όπου διαβάζουμε : «(...) Τότε [το 1916] εξεδώσαμεν, διά να υπηρετήσωμεν την οργάνωσιν των πνευματικών δυνάμεων του έθνους, νέον περιοδικόν με τον τίτλον : Επιθεώρησις Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών. Εκεί είχε γράψει ένα λαμπρόν άρθρον περί τέχνης ο Κωνσταντίνος Χατζόπουλος. Και ο Παπαναστασίου ένα άρθρον που ενέκρινε το κίνημα της Θεσσαλονίκης. Ένα μονάχα τεύχος αυτού του περιοδικού επρολάβαμεν να εκδώσωμεν. Ιδέστε τας συνεργασίας του. Ο κ. καθηγητής μου έδωσε τον ογκώδη τόμο. Περιεχόμενα : Αλ. Παπαναστασίου : Ο Εθνικισμός. Γ. Παπανδρέου : Η Ευρώπη προ του πολέμου. Σ. Κορώνη : Μελέται επί της οικονομικής μας πολιτικής. Σ. Λοβέρδου : Ο πόλεμος και η οικονομική επέμβασις του Κράτους. Ν. Κιτσίκη : Η θετικιστική θεωρία της γνώσεως κατά τον E. Mach. Κ. Τριανταφυλλόπουλου : Εκ της τελευταίας νομοθετικής κινήσεως. Αλ. Δελμούζου : Δημοτικισμός και ελληνική Παιδεία. Κ. Χατζοπούλου : Η γερμανική τέχνη και ο πόλεμος». 11 Το κείμενο δημοσίας συμπαραστάσεως στον Παλαμά το είχε συντάξει ο Αλ. Παπαναστασίου και το προσυπέγραφαν οι Κ. Τριανταφυλλόπουλος, Αλ. Μυλωνάς, Αλ. Δελμούζος και Αντ. Γαζής. Το κείμενο αναδημοσιεύθηκε σε : Αλεξάνδρου Παπαναστασίου, Μελέτες, Λόγοι, Άρθρα, Πρόλογος Κωνσταντίνου Τριανταφυλλόπουλου, (επιμέλεια Ξ. Λευκοπαρίδη), 1957, σελ. 1 επ. 12 Σε συνέντευξη στην εφ. Ελεύθερος της , η οποία αναδημοσιεύθηκε σε : Γ. Κορδάτος, όπ.π. (υποσ. 7), σελ. 110 επ. 4

5 - 5 - «Άλλη δημοσία εμφάνισις [της Κοινωνιολογικής Εταιρείας] υπήρξεν η σύγχρονος προς την δημοσίευσιν του πρώτου τεύχους [της Επιθεωρήσεως των Κοινωνικών και Νομικών Επιστημών] καταχώρησις του υπέρ του Κωστή Παλαμά Μανιφέστου εις την εφημερίδα των Δικηγόρων Δικαιοσύνη (24 Μαΐου 1908), αλλά και εις τούτο υπογραφόμεθα ατομικώς οι ιδρυταί της Εταιρείας, επί πλέον δε ο εν τω μεταξύ επανελθών Μυλωνάς. Ο λόγος δι ον δεν υπογραφόμεθα ως Κοιν. Εταιρεία ήτο διότι ηθέλαμεν να μαζεύσωμεν πολλάς υπογραφάς, ως Εταιρεία, δε θα ήτο τούτο αδύνατον, διότι εν τω μεταξύ αύτη ήτο κοινόν μυστικόν και εθεωρείτο ως επαναστατικόν σωματείον. Μόλα ταύτα εις μόνον εκτός της Εταιρείας ιστάμενος το υπέγραψεν, ο δικηγόρος Αντώνιος Γαζής 13, ο προ διετίας αποθανών αντιπρόεδρος του Συμβουλίου Επικρατείας». Η ιστορική συγκυρία στάθηκε ευνοϊκή για τους Κοινωνιολόγους. Τον Αύγουστο του 1909, μια ομάδα αξιωματικών, επονομαζόμενη «Στρατιωτικός Σύνδεσμος», με αρχηγό της τον Συνταγματάρχη Νικόλαο Ζορμπά, πραγματοποιεί το κίνημα που έμεινε στην ιστορία ως «επανάσταση του Γουδί». Οι Κοινωνιολόγοι αδράχνουν την ευκαιρία να επηρεάσουν τα ραγδαίως και προς άγνωστη κατεύθυνση εξελισσόμενα πολιτικά πράγματα της χώρας. Και πάλι με τα λόγια του Τριανταφυλλόπουλου 14 «Βεβαίως, η Εταιρεία μας ανεμίχθη εις την επανάστασιν εκείνην. Ο Στρατιωτικός Σύνδεσμος που είχε κάμει την επανάστασιν, δεν ήτο παρασκευασμένος να αντιμετωπίσει τα προβλήματα. Λοιπόν, η Εταιρεία μας κατήρτισε και υπέβαλε ένα υπόμνημα εις τον συνταγματάρχην Νικόλαον Ζορμπάν, τον αρχηγόν του Συνδέσμου. Ήταν ένα πρόγραμμα του Τι πρέπει να γίνει : 15. Είχε καταρτισθεί τη συνεργασία 13 Πατέρας του Καθηγητή Ανδρέα Γαζή. Βλ. βιογραφικά του στοιχεία σε : Το Συμβούλιο της Επικρατείας. Ο θεσμός και τα πρόσωπα, Αθήνα 2005, σελ Στην εφ. «Το Βήμα» της (συνομιλία με τον Ηλ. Βενέζη). 15 Το κείμενο του «Τι πρέπει να γίνει» βρίσκεται πλέον σε : Αλ. Παπαναστασίου, όπ.π. (υποσ. 11), σελ. 45 επ. Ο Τριανταφυλλόπουλος διηγείται, περαιτέρω, στον Ηλ. Βενέζη (όπ.π. υποσ. 14), «... Τι υπεδείκνυε, κυρίως, εκείνο το υπόμνημα; Να ληφθούν μερικά αντισυνταγματικά μέτρα, να ανατεθή η προεδρία της κυβερνήσεως εις πρόσωπον εκτός της εν τω ελευθέρω βασιλείω ενεργού πολιτικής, δηλαδή του Βενιζέλου, να κληθή Εθνική Συνέλευσις, αναθεωρητικής μορφής, διά την μεταρρύθμισιν ωρισμένων διατάξεων μη θεμελιωδών, να πεισθεί ο Βασιλεύς να εγκολπωθεί το επαναστατικόν κίνημα, διότι, αν απεφάσιζε να καταλείπη τον θρόνον, θα έθετε εις κίνδυνον μεγάλα εθνικά ζητήματα. Η δημοκρατική ιδέα δεν είχε ακόμη ωριμάσει εις τον λαόν». Και ο Τριανταφυλλόπουλος συνεχίζει : «Την επανάστασιν του Γουδί την επηρεάζαμε διά τον Κουτούπη, που ήτο στην Επιτροπή της Επαναστάσεως. Επίσης και μέσω του γαμβρού του Παπαναστασίου, του Λοπρέστη. Όταν ήλθε ο Ελευθέριος Βενιζέλος στας Αθήνας, καλεσμένος από την Επανάστασιν, εζήτησε, μέσω του Ελευθερουδάκη, να μας γνωρίση. Ήταν, καθώς είπαμε, ο μόνος συνδρομητής του περιοδικού μας εις την Κρήτην. Τον εδέχθημεν, λοιπόν, μια βραδιά στο σπίτι του Παπαναστασίου. Ήταν εκείνο το βράδυ εκεί, εκτός από ημάς τους εταίρους της Κοινωνιολογικής Εταιρείας, και μέλη του Στρατιωτικού Συνδέσμου και άλλοι φίλοι της. Ενθυμούμαι τον 5

6 - 6 - πολλών από ημάς, αλλά την τελικήν μορφήν είχε δώσει ο Παπαναστασίου. Προκειμένου να συνδράμουν δραστικά στην εδραίωση της επανάστασης του , η Κοινωνιολογική Εταιρεία αναλαμβάνει δράση και εκτός των Αθηνών. Έτσι, ο Τριανταφυλλόπουλος και ο Πετιμεζάς μεταβαίνουν στο Βόλο για να διασκεδάσουν την επιφυλακτική στάση που το Εργατικό Κέντρο της πόλης τηρεί απέναντι στο Κίνημα του Ο Τριανταφυλλόπουλος διηγείται 18 : «Επειδή ο Στρατιωτικός Σύνδεσμος εύρισκεν αντίδρασιν εις τον Βόλον, όπου υπήρχεν ωργανωμένη σοσιαλιστική κίνησις, συνεννοήθημεν και επήγα εγώ με τον Πετμεζάν και ωμιλήσαμεν από του εξώστου του Σοσιαλιστικού Κέντρου (9 ή 10 Σεπτ. 1909) 19. Εκεί εκάμαμεν λόγον περί σοσιαλισμού, εμφανίσαντες την Εταιρείαν, Βλαδίμηρον Μπένσην, τον Λουκάν Νάκον. [Ο Ελευθέριος Βενιζέλος] μας ανέπτυξε τας σκέψεις του διά την μελλοντικήν πορείαν του Κράτους με μίαν καταπλήσσουσαν σαφήνειαν και ενάργειαν. Clarté που λέει και ο Παλαμάς εις τα περί Ραχήλ...». 16 Σχετικά με το «Κίνημα του 1909» βλ. πλέον Β.Σ.Ε. Τσίχλης, Το Κίνημα του Γουδή και ο Ελευθέριος Βενιζέλος, Πολύτροπον, Σύμφωνα με την έγκριτη εφ. «Θεσσαλία» της , στο Βόλο φαίνεται να είχε αποφασισθεί να μεταβεί και ο Παναγιώτης Αραβαντινός, ο οποίος μάλλον είτε δεν μετέβη ή δεν μίλησε, αφού το όνομά του δεν μνημονεύεται στην αναλυτική ειδησεογραφία της εφημερίδας, η οποία στις επόμενες ημέρες (20 και ), αναφέρθηκε διεξοδικά στην άφιξη των Τριανταφυλλόπουλου και Θρασύβουλου Πετιμεζά στον Βόλο και την εκεί δημόσια ομιλία τους. 18 Σε συνέντευξη στην εφ. «Ελεύθερος» της Η ακριβής ημερομηνία είναι η 20 ή Σεπτεμβρίου, βλ. εφ. «Θεσσαλία» της Στο φύλλο της επόμενης ημέρας η εφημερίδα δημοσιεύει διεξοδικό ρεπορτάζ, στο οποίο η ομιλία του Τριανταφυλλόπουλου περιγράφεται ως εξής : «Ο κ. Μαρδέλλης [καπνεργάτης, εκ μέρους του Εργατικού Κέντρου Βόλου] παρέχει το βήμα εις τον κ. Τριανταφυλλόπουλον, όστις υπό τα χειροκροτήματα του πλήθους, έρχεται ομιλών με φωνήν ήρεμον, διαυγή και καθαράν αν και ουχί πολύ ισχυράν. Κατ αρχάς εχαιρέτισεν εκ μέρους της «Κοινωνιολογικής Εταιρίας» σύμπαντα τον εργατικόν πληθυσμόν του Βόλου, ιδιαιτέρως δε ηυχαρίστησε το «Εργατικόν Κέντρον» μεθ ου η «Κοινωνιολογική Εταιρία» συνδέεται ως είπεν, διά της κοινής κοινωνιστικής ιδέας. Τοιουτοτρόπως εισήλθεν ο ρήτωρ εις το κύριον θέμα. Εξήτασε πως επολιτεύθησαν αι κοινοβουλευτικαί κυβερνήσεις, και διατί σχετικώς απέτυχε παρ ημίν το κοινοβουλευτικόν πολίτευμα το οποίον όμως είναι το κράτιστον ως έχον τας περισσοτέρας αρετάς και τας ολιγωτέρας κακίας. Η συναλλαγή, είπεν, καθ ης τόσον επιτιθέμεθα, δεν είναι η αιτία, είναι το αναγκαίον αποτέλεσμα. Το στρατιωτικόν κίνημα ο ρήτωρ εχαρακτήρισεν ευμενώς ειπών ότι ήδη ο Λαός έχει υποχρέωσιν να ίσταται φρουρός παρά το πλευρόν της Μεγάλης Αρρώστου, της δυστυχισμένης μας Μητέρας Ελλάδος μέχρις ότου ημείς τα παιδιά της τελειώσωμεν το θεραπευτικόν έργον. Κατέληξε δε συνιστών την σύμπηξιν καθαρώς εργατικού κόμματος διότι μόνον η πολυπληθεστέρα εργατική τάξις δύναται να δώση την αντίθεσιν γενικών συμφερόντων απέναντι του συμφέροντος της μέχρι σήμερον κυβερνώσης τον τόπον κεφαλοκρατικής τάξεως, αυτή και μόνη διετέλεσεν έως τώρα μακράν της σιτίσεως εκ του προϋπολογισμού, είναι δε επομένως αδιάφθορος και έχει ηθικόν βάθος διά να κρατήση κόμμα εις την αληθινήν αποστολήν του. Δεν είνε ο σοσιαλισμός εκείνος ο οποίος εγέννησε την ουχί αδικαιολόγητον πικρίαν του δυναστευομένου εργατικού πληθυσμού κατά της κρατούσης τάξεως ούτε η προπαγάνδα εκείνη η οποία ωθεί προς τα εμπρός κατά τους νεωτέρους χρόνους τον εργατικόν όγκον, αλλ είνε όπως λέγει σύγχρονος οικονομολόγος, παν άλλο ή συμπαθώς διακείμενος προς την σοσιαλιστικήν ιδέαν, η φυσική των πραγμάτων εξέλιξις, την οποίαν ούτε τα ημίμετρα των Κυβερνήσεων ούτε η πανουργία της κεφαλαιοκρατικής τάξεως ειμπορούν ν αποτρέψουν. Ο αγών αρχίζει και εδώ, όως έγινε παντού. Συμφέρον λοιπόν έχει η κρατούσα τάξις να υποδεχθή την σύμπηξιν εργατικού κόμματος με όσον το δυνατόν ολιγωτέρας προλήψεις, διά να εμποδίση την σύρραξιν, ήτις αργά ή γρήγωρα θέλει επέλθη μοιραία. Ούτω και μόνον ο αγών των δύο τάξεων δεν συναποφέρει κινδύνους, αλλά θέλει γίνη δημιουργός πολιτισμού και πρόδρομος της κοινωνιστικής ευημερίας. Ο κ. Τριανταφυλλόπουλος χειροκροτούμενος 6

7 - 7 - εξ ονόματος της οποίας ωμιλούσαμεν, ως ακολουθούσαν τον αναμορφωτικόν (αντίθεσις : επαναστατικόν) σοσιαλισμόν (...). Η επίδρασις υπέρ της αποδοχής του στρατιωτικού κινήματος ως λαϊκής επαναστάσεως ήτο καταφανής εις την υποδοχήν, ης ετύχομεν, διότι εμείναμεν εκεί 4 5 ημέρας». Με τη μετάβαση των μελών της στο Βόλο και την εκεί δράση τους, η Κοινωνιολογική Εταιρεία πραγματώνει στην Ελλάδα το Φαβιανό της πρότυπο : συστήνεται στην κοινωνία, διαδίδει τις αρχές της, αναπτύσσει συνεργασία με επαγγελματικές ενώσεις, όπως τα Εργατικά Κέντρα Βόλου και του Πειραιά και επιζητεί να διασυνδεθεί με οργανωμένες προσπάθειες που σκοπούν στην «αναμόρφωση» των κακώς κειμένων στην κοινωνία και το κράτος πραγμάτων. προσπάθειες όπως αυτή που ανέλαβαν ο Αλέξανδρος Δελμούζος και ο ιατρός Δημήτριος Σαράτσης, όταν, ιδρύοντας το Ανώτερο Παρθεναγωγείο στην πόλη του Βόλου, επιχείρησαν ούτε άσκοπα, ούτε μάταια να «. συνταρά[ξουν] τα λιμνάζοντα νερά του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος με το νέο πνεύμα και τις καινοτομίες που εισήγαγ[αν] στη διδασκαλία και την σχολική μέθοδο.» 20. Ο Τριανταφυλλόπουλος, συγκεκριμένα, καθιερώνει συνεργασία με το πρωτοποριακό, μαχητικό όργανο του Εργατικού Κέντρου Βόλου 21, την εφημερίδα «Εργάτης» 22, σε εμφανή θέση της οποίας καταχωρίζεται το όνομά του (όπως και αυτό του Θρασύβουλου Πετιμεζά) ως τακτικού συνεργάτη της. Την εποχή αυτή ο Τριανταφυλλόπουλος δημοσιεύει στην εφημερίδα «Εργάτης» μετάφραση του «E.R. Pease, Ο σοσιαλισμός και αι μεσαίαι τάξεις» 23, στην εφημερίδα «Ο Κοινωνισμός» μετάφραση του «M. Tugan Baranowsky, Ο σύγχρονος σοσιαλισμός και η ιστορική αυτού εξέλιξις. Εισαγωγή» 24, άρθρο υπό τον τίτλο «Έκκλησις προς τον Λαόν» 25 και μία συνέντευξη 26, και στην εφημερίδα «Λαός» άρθρο υπό τον τίτλο «Λόγος διά το οκτάωρον των θερμαστών» 27. Την ίδια εποχή αναπτύσσει στενή φιλία με τον Αλέξανδρο Δελμούζο, με τον οποίο θα συμπορευθούν στους ζωηρότατα καταλείπει το βήμα, εφ ο ανέρχεται ο κ. Πετιμεζάς, όστις (...)» 20 Χαράλαμπος Γ. Χαρίτος, Το Παρθεναγωγείο του Βόλου, τόμος Α, Ιστορικό Αρχείο Ελληνικής Νεολαίας / Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς, Αθήνα 1989, σελ Για το Εργατικό Κέντρο Βόλου βλ. Γ. Κορδάτος, όπ.π. (υποσ. 7), σελ. 135 επ., Μ. Α. Γκιόλιας, όπ.π. (υποσ. 7), σελ. 230 επ., Χ. Γ. Χαρίτος, όπ.π. (υποσ. 15), σελ. 52 επ., 56 επ. και Νίτσα Κολιού, Οι ρίζες του εργατικού κινήματος και ο «Εργάτης» του Βόλου, εκδόσεις Οδυσσέας, Για την εφημερίδα Εργάτης βλ. τις βιβλιογραφικές παραπομπές όπ.π. (υποσ. 16). 23 Στο φύλλο της 10 Απριλίου 1908 (βλ. Παναγιώτης Κ. Τσούκας, Εργογραφία Κ. Δ. Τριανταφυλλόπουλου, σε : Συνήγορος 54(2006), 58 επ. και σε : «Ευρυτανικά Χρονικά» 20(2006), σελ. 28 επ. 24 Στα φύλλα των , , , , , , (βλ. Π. Κ. Τσούκας, όπ.π. υποσ. 23). 25 Στο φύλλο της (βλ. Π. Κ. Τσούκας, όπ.π. υποσ. 23). 26 Στο φύλλο της (βλ. Π. Κ. Τσούκας, όπ.π. υποσ. 23). 27 Στο φύλλο της (βλ. Π. Κ. Τσούκας, όπ.π. υποσ. 23). 7

8 - 8 - αγώνες για την καθιέρωση της δημοτικής γλώσσας και του οποίου λίγα χρόνια αργότερα θα είναι ο νομικός παραστάτης στη «δίκη του Ναυπλίου». Η Κοινωνιολογική Εταιρεία δεν περιορίζεται στις ακαδημαϊκού τύπου μορφές δράσης που είχε υιοθετήσει μέχρι τότε. Με τον Αλ. Παπαναστασίου επί κεφαλής αυτόν τον άνδρα «που ήτο γεννημένος πολιτικός» 28 - οι Κοινωνιολόγοι αποφασίζουν να αναλάβουν πολιτική δράση στην πιο στενή έννοια του όρου. να συμμετάσχουν σε βουλευτικές εκλογές. Πράγματι, το 1910 συμμετέχουν στις εκλογικές αναμετρήσεις της 8 ης Αυγούστου για την ανάδειξη της Α Αναθεωρητικής Βουλής («εκλογές της Συνελεύσεως του 1910») και της 28 ης Νοεμβρίου για την ανάδειξη της Β Αναθεωρητικής Βουλής («εκλογές της Συνελεύσεως του 1911» 29 ). Ο Τριανταφυλλόπουλος, αν και ετοιμάσθηκε για το αντίθετο, δεν συμμετέχει στην εκλογική αναμέτρηση του Αυγούστου : «... απλώς και μόνον διότι έφθασεν αργά η περί ανακηρύξεώς του αίτησις, δεν συμπεριελήφθη εις τον λαϊκόν συνδυασμόν Λαρίσης», γράφει συντάκτης της εφημερίδας «Ο Κοινωνισμός» στο 26 ο φύλλο της 10 ης Σεπτεμβρίου , προλογίζοντας την εκεί δημοσιευόμενη συνέντευξή του με τον Τριανταφυλλόπουλο. Αυτός, στην ερώτηση «επί του φλέγοντος [τότε] ζητήματος, του εάν η Εθνοσυνέλευσις πρέπει να λάβει το κύρος της Συντακτικής και ουχί της Αναθεωρητικής» απαντά : «Αφού και αι δύο μερίδες εν τη Βουλή κατ ουσίαν συναντώνται, το ζήτημα καταντά απλώς και μόνον ζήτημα πείσματος. Αλλ εις την πολιτικήν δράσιν και το πείσμα πολλάκις δεν είνε άνευ σημασίας. Τώρα λ.χ. η νίκη των αναθεωρητικών θα 28 Κ. Τριανταφυλλόπουλος, σε : εφ. «Το Βήμα», όπ.π. (υποσ. 4). 29 Στην εκλογική αναμέτρηση για την Α Αναθεωρητική Βουλή ( ), οι Κοινωνιολόγοι συμμετέσχον ως κομματικός σχηματισμός, υπό τον τίτλο «Λαϊκόν Κόμμα», την ιδεολογία του οποίου ο Τριανταφυλλόπουλος αποδίδει στην συνέντευξή του στην εφ. «Ελεύθερος» της ως εξής : «Το κόμμα ενεφορείτο από ιδεολογίαν σοσιαλιστικήν πέραν του κρατικού σοσιαλισμού, ον επρέσβευε κατ αρχήν αυτός ούτος ο Βενιζέλος. Επισήμως δεν ωνομάσθη το κόμμα σοσιαλιστικόν, αλλ ουδέποτε απεκρούσαμεν τοιούτον χαρακτηρισμόν εφ όσον, ως συνήθως τότε, ο σοσιαλισμός εσυγχέετο εξ αγνοίας ή κακίας με τον αναρχισμόν». Στην αυτή συνέντευξη υπογραμμίζει στην έναντι του Βενιζέλου αυτοτέλεια του κόμματος των Κοινωνιολόγων : «Ως είπα, το κόμμα ήτο αυτοτελές και κοινώς ονομάζετο κόμμα των κοινωνιολόγων. Ούτω τους απεκάλει και ο Βενιζέλος εν τη Βουλή. Εις την ψήφισιν των αναμορφωτικών εν γένει νόμων δεν αντετίθεντο, ήσκουν όμως σφοδράν κριτικήν πλειοδοτούντες και πολλάκις ερχόμενοι εις σύγκρουσιν, ιδία με τα παλαιοκομματικά στοιχεία του Βενιζέλου. Τούτο συνέβη ιδία εις το αγροτικόν ζήτημα (εφ ου είχε δημοσιεύσει μακράν μελέτην ο Παπαναστασίου εις την Ν. Ημέραν) και εις το γλωσσικόν. Ακόμα και κατά τον ευρωπαϊκόν πόλεμον, ότε ο Παπαναστασίου εγένετο Γενικός Διοικητής των Ιονίων νήσων και ήτα υπουργός της Συγκοινωνίας, ο δε Αραβαντινός απεστάλη μετά του κ. Καφαντάρη εις Αμερικήν, διετήρησαν την αυτοτέλειάν των, μετέχοντες ως σύμμαχοι και ουχί ως φιλελεύθεροι και διά τούτο πάντοτε υποβλεπόμενοι υπ αυτών». Το πολιτικό πρόγραμμα του «Λαϊκού Κόμματος» των Κοινωνιολόγων βλ. σε : Αλ. Παπαναστασίου, όπ.π. (υποσ. 11), σελ. 73 επ., 88 επ., πρβλ. και σελ Η εφ. «Ο Κοινωνισμός» φυλάσσεται στη Βιβλιοθήκη της Βουλής και είναι προσιτή σε κάθε ενδιαφερόμενο. 8

9 - 9 - εξελαμβάνετο ως ήττα της λαϊκής ιδέας ευθύς αμέσως εις τας πρώτας στιγμάς που εξηγέρθη ο λαός και ήρχισε να δείχνη τας κρυμμένας δυνάμεις του». Στην επόμενη ερώτηση : «Σεις, κ. Τριανταφυλλόπουλε, ποιάν γνώμην θα υπεστηρίζατε ως πληρεξούσιος;», ο Τριανταφυλλόπουλος απαντά : «Θα ήμην ουσιαστικώς συντακτικός και τούτο διά να συζητηθή η θεμελιώδης θεωρουμένη διάταξις περί θρησκείας. Το άρθρον 1 του συντάγματος χαρακτηρίζει επικρατούσαν μεν θρησκείαν την Ορθόδοξον χριστιανικήν, ανεκτήν δε πάσαν άλλην γνωστήν. Αλλά ποίαι είνε αι γνωσταί θρησκείαι; Έχει δε τούτο πολλήν πρακτικήν σημασίαν, διότι ο Έλλην πολίτης, προκειμένου να ενασκήση ανθρώπινά τινα και πολιτειακά αυτού δικαιώματα παραπέμπεται εις την θρησκείαν του. Ούτω λ.χ. εις το ζήτημα του γάμου ή του όρκου, εκ του οποίου εξαρτάται η επίκλησις της δικαστικής εξουσίας. Η Ελληνική πολιτεία εις τον έχοντα άγνωστον θρησκείαν ήθελεν απαρνηθή την σύμπραξίν της εις πράξεις τας οποίας έπρεπε κάθε πολίτης να επιχειρή απλώς και μόνον ως τοιούτος. Βλέπετε λοιπόν ότι παρ ημίν δεν υπάρχει ανεξιθρησκεία υπό την έννοιαν ότι αναγνωρίζεται ως και ανυπαρξία πάσης θρησκείας». Στην επόμενη εκλογική αναμέτρηση, αυτήν του Νοεμβρίου (1910), ο Τριανταφυλλόπουλος θέτει υποψηφιότητα με τον βενιζελικό συνδυασμό των Στάμου Παπαφράγκου και Παναγιώτη Δαγκλή, για την εκλογική περιφέρεια της Αιτωλίας και Ακαρνανίας, στην οποία τότε υπαγόταν και διοικητικώς η γενέτειρά του, το Καρπενήσι 31. Η 31 Ο Ευρυτάνας λογοτέχνης Στέφανος Γρανίτσας ( ), προσωπικός φίλος του Ελ. Βενιζέλου και βουλευτής Αιτωλίας και Ακαρνανίας το 1910, αναφερόμενος στην προσπάθεια του Βενιζέλου να ανανεώσει το πολιτικό προσωπικό της χώρας με νέα, και δη νεαρά, πρόσωπα προοδευτικών πεποιθήσεων, γράφει, σε άρθρο του υπό τον τίτλο «Ο Βενιζέλος και ο ελληνικός νεωτερισμός» : «Επήρε τους κ.κ. Μιχαλακόπουλο, Δεμερτζή, Διομήδη, Αραβαντινό, Καφαντάρη, Ιατρίδη, Μαβίλη, Ζαβιτσιάνο, με τα χέρια του τον Τσακανίκα ανύποπτο για πολιτικά, που εναντίον του επαναστάτησε κόσμος και κόσμος, γιατί ο άμοιρος δεν είχε ούτε ένα ψήφο και ήταν και δημοτικιστής. Προσέφερε ακόμα θέση στον κ. Π. Καραπάνο, θαρρώ και τον Θ. Κουτούπη. Επέμεινε σ εμάς τους Αιτωλοακαρνάνες για τον Κωνσταντίνο Τριανταφυλλόπουλο και μόνο τον Αλέξανδρο Παπαναστασίου δεν ημπόρεσε να βολέψη από αντίσταση του Νικ. Δημητρακοπούλου, με όλη την επιμονή, την οποία έδειξε απέναντι του πρώην Υπουργού της Δικαιοσύνης, που δεν ήθελε κανέναν από τους σοσιαλιστές. Αυτός λοιπόν είναι, που αντιπαθεί το ανεξάρτητο φρόνημα και δεν ανέχεται γνώμη αντίθετη! Ούτε ένας από τους παραπάνω δεν είναι, που να μην είπε στη Βουλή και έξω πολλές φορές γνώμες δικές του, αντίθετες από τις γνώμες του Βενιζέλου. Και όμως όχι, δεν επειράχτηκε, αλλά μας έσπρωξε και μας σπρώχνει στη δημιουργία ομάδων με ιδικές του ιδέες, θεωρώντας την ύπαρξη της Κοινωνιολογικής Ομάδος ως τόσο πολύτιμη, για κινητήριο δύναμη της κοινωνίας και της πολιτείας, για ατμομηχανή, όπως την εχαρακτήρισε πολλάκις, ώστε, άμα τρίτος ωμίλησε, περί συγχωνεύσεώς της στο κόμμα του, είπε : Αυτή χρειάζεται με κάθε τρόπο να είναι αυτούσια, να είναι των άκρων, να κινή το πλήθος και την πολιτεία προς τα εμπρός». (βλ. Άπαντα Στέφανου Γρανίτσα, επιμέλεια Μάρκου Γκιόλια, εκδόσεις Τυμφρηστός, Αθήνα 1970, σελ. 390). Από το παράθεμα αυτό δεν προκύπτει η εκλογική αναμέτρηση, ενόψει της οποίας ο Βενιζέλος «επέμεινε στους Αιτωλοακαρνάνας για τον Κωνσταντίνο Τριανταφυλλόπουλο». Μάλλον θα εννοείται αυτή του Νοεμβρίου Εξ άλλου, ο Γρανίτσας φαίνεται να υπονοεί ότι ο Βενιζέλος πέτυχε να συμπεριληφθεί ο Τριανταφυλλόπουλος σε βενιζελικό συνδυασμό. Ποιόν όμως; Αν επρόκειτο πράγματι, όπως υποθέτουμε, 9

10 προσπάθεια δεν στέφεται με επιτυχία. Ο Τριανταφυλλόπουλος ιστορεί 32 : «Ως πολιτικόν κόμμα αυτοτελές [επωνομαζόμενο «Λαϊκόν Κόμμα»] ενεφανίσθη [η Κοινωνιολογική Εταιρεία] εις τας εκλογάς της Συνελεύσεως του Εις τας εκλογάς της Συνελεύσεως του 1910 μετέσχον ο Παπαναστασίου και ο Αραβαντινός, έκαστος εις τας επαρχίας του, όπου ο πρώτος είχε κόμμα από τον πατέρα του (Λεβίδι Μαντινείας), ο δε δεύτερος από πολλού εκαλλιέργει την υποψηφιότητά του (Κορινθία), και ο Πετμεζάς εν Αττική υποδειχθείς υπό των εμποροϋπαλλήλων. Ο Παπαναστασίου και ο Πετμεζάς επέτυχαν, ο Αραβαντινός απέτυχε. (.) Εις την Συνέλευσιν του 1911 εξετέθημεν υπό ίδιον πρόγραμμα εις τας επαρχίας μας. Το πρόγραμμα περιελαμβάνετο εις πολυσέλιδον φυλλάδιον, το δε κόμμα, υφ ου την σημαίαν εξετέθημεν, ήτο σοσιαλιστικόν αναμορφωτικόν. Ενετάχθημεν εις Βενιζελικούς συνδυασμούς (άλλοι δεν υπήρχαν τότε), αλλά διατηρούντες την αυτοτέλειάν μας. Εκ των υποψηφίων του κόμματος ο μεν Αραβαντινός και ο Παπαναστασίου έγιναν προθύμως δεκτοί εις τους επιστήμους Βενιζελικούς συνδυασμούς, ομοίως ο Πετμεζάς εδώ άτε υποδεικνυόμενος υπό των εμποροϋπαλλήλων και επέτυχον πάντες. Εγώ δεν εγενόμην δεκτός εις τον υπό τον Στράτον επίσημον Βενιζελικόν συνδυασμόν Αιτωλοακαρνανίας ως υποψήφιος άλλου κόμματος [του Λαϊκού» των Κοινωνιολόγων] όθεν μετέσχον του ετέρου βενιζελικού επίσης συνδυασμού, του ανεπιστήμου, υπό τον Δαγκλήν [και τον Παπαφράγκο]. Ενθυμούμαι ότι εις το Αγρίνιον, όπου ωμίλησα δις και εμοίρασα το φυλλάδιον, εψηφίσθην όσον περίπου και ο Στράτος. Αλλά δεν είχομεν καμμίαν συνοχήν οι 12 υποψήφιοι, ένεκα δε του σοσιαλιστικού κηρύγματος ήλθα εις ρήξιν εν Μεσολογγίω (όπου εμαυρίσθημεν αγρίως) με τον εκ Βάλτου συνυποψήφιον Βάλβην, μηχανικόν μεταλλείων. Εννοείται κανείς δεν επέτυχεν. Έκτοτε εγώ δεν ανεμείχθην εις την ενεργόν πολιτικήν, αφοσιωθείς εις το Πανεπιστήμιον, όπου ήμην ήδη από του 1908 υφηγητής». Αν όμως εκλεγόταν θα έμενε στην πολιτική; Όταν αυτή του τέθηκε πολλά χρόνια αργότερα από τον δικηγόρο Γεώργιο Μιχαλογιάννη, απάντησε 33 : «... αν επετύγχανον ίσως έμενα». για τις εκλογές του Νοεμβρίου 1910, στον «επίσημο» του Στράτου ή τον «ανεπίσημο» των Παπαφράγκου - Δαγκλή; 32 Στην εφ. «Ελεύθερος» της Στην εφ. «Δικηγορική Γνώμη», αρ. φύλλου 62-64, έτος ΣΤ (1966). 10

11 Πάντως, αυτή είναι η πρώτη και τελευταία φορά που ο Τριανταφυλλόπουλος θέτει υποψηφιότητα σε βουλευτικές εκλογές. Το ενδιαφέρον του όμως για την πολιτική και τον δημόσιο βίο δεν υποχωρεί, και ο ίδιος δεν ιδιωτεύει. Δεν αποστρέφει το ενδιαφέρον του από τη διαπάλη των πολιτικών κομμάτων στην κεντρική πολιτική σκηνή άλλωστε, αργότερα, δύο φορές αποδέχθηκε να αναλάβει υπουργικά καθήκοντα αλλά διατηρεί τον εαυτό του, με όλη τη σωματική αλκή, την πνευματική ρώμη, τον ακέραιο χαρακτήρα και την βαρειά επιστημονική σκευή που τον διακρίνουν, σε διαρκή ετοιμότητα στην υπηρεσία της Πατρίδας και «εις τα ιδανικά των πολλών και των αδυνάτων» 34. Δύο χρόνια μετά τις εκλογές του Νοεμβρίου του 1910 για τη Β Αναθεωρητική Βουλή ξεσπούν οι Βαλκανικοί Πόλεμοι. Ο Τριανταφυλλόπουλος, τριάντα ενός περίπου ετών και με προ πολλού εκπληρωμένες τις στρατιωτικές του υποχρεώσεις, κατατάσσεται εθελοντικά στο στρατό. Μαζί με τον επιστήθιο φίλο του Αλέξανδρο Παπαναστασίου και τον συμπολίτη του Γεώργιο Καφαντάρη 35, επίσης εθελοντές, ζητούν να υπηρετήσουν στην πρώτη γραμμή. Ο Τριανταφυλλόπουλος κατατάσσεται ως οπλίτης στο 1 ο Σύνταγμα Πεζικού. Ο ίδιος, πολλά χρόνια μετά, αναπολεί 36 : «Επήγαμεν εθελονταί, διότι αι ηλικίαι μας δεν είχαν κληθή. Ο Παπαναστασίου και εγώ. Ήλθε μαζί μας και ο Καφαντάρης, που ήταν τότε σαράντα ετών. Δεν ανήκε εις την Εταιρείαν μας, αλλά είχε στενάς σχέσεις μαζί μας, προπάντων με εμένα που ήμουν συμπολίτης του. Μας εγύμνασαν είκοσι ημέρας και έπειτα μας έστειλαν εις την Θεσσαλονίκην με το πρώτον Σύνταγμα, και έπειτα επήγαμε και κατελάβαμεν την Χίον. 13 Νοεμβρίου του Ανεβαίναμεν εις το βουνό το Αίπος και επολεμούσαμεν τους Τούρκους και ο Καφαντάρης υπέφερε από φλεβίτιδα, αλλά δεν ήθελε να φύγη. Ήτο βουλευτής, και ο υπουργός ο Στράτος του τηλεγραφούσε να γυρίση στη Βουλή, εκείνος δεν εδέχετο. Ήταν ένας αληθινός άνδρας. Όταν, τέλος, ο Ζιχνή πασάς παρεδόθη, εγνωρίσαμεν και τους λογίους του νησιού, τον Παντελήν Κοντογιάννην, έπειτα καθηγητήν του Πανεπιστημίου, άλλους. Ύστερα μας έβαλαν σε τρία καράβια, επεράσαμεν απέξω από την Σύρον 24 ώρες πριν από την επίθεσιν του «Χαμηδιέ» που εβομβάρδισε την Σύρον, εφθάσαμεν στην Πρέβεζα και έπειτα 34 Βλ. Αλέξανδρος Σβώλος, Τα ατομικά δικαιώματα εις τα Συντάγματα της τελευταίας εικοσαετίας ( ), [ : ΕΕΑΝ 62(1943), 12 - Μελέτη αφιερωμένη στον Τριανταφυλλόπουλο, της οποίας προτάσσονται τα εξής]. 35 Για τον Γ. Καφαντάρη βλ., μεταξύ άλλων, Ο Γεώργιος Καφαντάρης και η εποχή του , Πάντειον Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών, Αθήνα 1991 (πρακτικά συνεδρίου). 36 Σε : εφ. «Το Βήμα», όπ.π. (υποσ. 4). 11

12 από μια εβδομάδα ωδεύαμεν προς το Μπιζάνι. Ο Αλέξανδρος Παπαναστασίου ήταν μέσα στους στρατιώτας που πολέμησαν στο Μπιζάνι και εμπήκαν στα Γιάννινα». Από την Ήπειρο ο Τριανταφυλλόπουλος αποσπάται στη Γενική Διοίκηση των Νήσων του Αιγαίου, της οποίας, του Χαρ. Βοζίκη διοικούντος, διορίστηκε Γενικός Γραμματέας από τα τέλη Ιανουαρίου έως τα τέλη Αυγούστου του 1913, οπότε παραιτείται 37. Για τις υπηρεσίες του αυτές στην πατρίδα παρασημοφορήθηκε με το «Μετάλλιον του Πρώτου Βαλκανικού Πολέμου με τη διεμβολή «Λέσβος - Χίος». Τα έτη που ακολούθησαν το ευτυχές για την Ελλάδα τέλος των Βαλκανικών Πολέμων υπήρξαν δημιουργικά για τον ήδη από το 1908 υφηγητή του Ρωμαϊκού Δικαίου. Από τον Σεπτέμβριο του 1913 μέχρι τις αρχές του 1915 χρημάτισε μέλος του Ανωτάτου Συμβουλίου Εργασίας στο Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας, ιδιότητα υπό την οποία εισηγήθηκε το «διεθνώς πρωτοποριακό», προσχέδιο νόμου περί συμβάσεως εργασίας 38, «το πρώτο ολοκληρωμένο νομοθέτημα εργατικού δικαίου στη χώρα μας, σε μια εποχή που δεν υπήρχε εργατικό δίκαιο» 39, το οποίο περιελήφθηκε εν τέλει στο δεύτερο βιβλίο του Αστικού Κώδικα περί Ενοχικού Δικαίου. 37 Τον λόγο της παραιτήσεως διαβάζουμε σε : Σπ. Β. Μαρκεζίνης, Πολιτική Ιστορία της Νεωτέρας Ελλάδος, [σειρά Α ], τόμος Γ, Πάπυρος, σελ , όπου διασώζεται η σχετική με αυτήν μαρτυρία του υιού Ιω. Τριανταφυλλοπούλου. Ο Σπ. Β. Μαρκεζίνης γράφει : «Τον ηρώτησε κάποτε ο Βοζίκης περί της τύχης μιας αιτήσεως. Εκείνος απήντησεν, ότι είχε διεκπεραιωθή και ότι το ζήτημα είχε λυθή κατ ευχήν. Επηκολούθησεν ο εξής διάλογος, χαρακτηριστικός της νοοτροπίας του ευφυεστάτου και διαθέτοντος παλαιοκομματικήν εμπειρίαν Χ. Βοζίκη με τον νέον τότε Κ. Τριανταφυλλόπουλον, τον οποίον ενδιέφερεν η επίδειξις της ταχυτέρας δυνατής διεκπεραιώσεως των υποθέσεων. Βοζίκης : Μα η αίτησις υπεβλήθη χθες. Τριανταφυλλόπουλος : Και τι μ αυτό; Το αίτημα υπήρξε νόμιμον. Βοζίκης : Και το έλυσες χωρίς να έλθουν να σε παρακαλέσουν; Τριανταφυλλόπουλος : Αφού το αίτημα ήτο νόμιμον. Βοζίκης : Ώστε έτσι, θα λύωμεν όλας τας υποθέσεις αμέσως, χωρίς να φαίνεται ότι υπάρχει η παραμικρά δυσκολία! Δεν καταλαβαίνεις ότι πρέπει να φαινώμεθα ότι τους λύομεν άλλως άλυτα προβλήματα και ότι θα τους τα παρουσιάζωμεν ως ρουσφέτια;. Υπό τοιαύτας συνθήκας η συνεργασία ήτο δυσχερής και διεκόπη, παραιτηθέντος του Τριανταφυλλοπούλου». Εν σχέσει προς την υπηρεσία του Τριανταφυλλόπουλου στη Γενική Διοίκηση των Νήσων του Αιγαίου ο Σπ. Β. Μαρκεζίνης γράφει περαιτέρω : «Την εποχήν εκείνην υπηρέτει εις την Γενικήν Διοίκησιν, ως διευθυντής των Οικονομικών Υπηρεσιών, ο Ανάργυρος Π. Νομικός, βραδύτερον διευθυντής του Υπουργείου Οικονομικών και Σύμβουλος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, ανεγνωρισμένης ευφυΐας και ακεραιότητος άνθρωπος. Αυτός λοιπόν διηγείτο εις τον συγγραφέα, ότι ο Χ. Βοζίκης, όπως και ο ίδιος, αρχήθεν υπέβλεπαν τον Τριανταφυλλόπουλον, ως και όλους τους επιστρέφοντας εκ της αλλοδαπής, ιδίως εκ της Γερμανίας, ως τάχα σπουδαίους, οι οποίοι θα εδίδασκον τους ευφυεστάτους, αλλά μη τυχόντας περαιτέρω παιδείας Έλληνας, τον ορθόν τρόπον του διοικείν. Αυτού του είδους η αντίδρασις, της οποίας η μνημονευθείσα περίπτωσις δεν ήτο η μόνη, ωδήγει εις χάσμα και αδυναμίαν συνεργασίας. Ακριβώς δε διότι ήτο καθολικωτέρα η αντίδρασις, δι αυτό και τονίζεται ενταύθα. (...)». 38 Έκθεση και προσχέδιον νόμου περί συμβάσεως εργασίας, εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Αθήναι 1913 [= ΕΕργΔ Α (1942), , ]. 39 Βλ. Μιχάλης Γ. Σταθόπουλος, Ο Κωνσταντίνος Δ. Τριανταφυλλόπουλος ως δημιουργός και ερμηνευτής του δικαίου. Και μια συμβολή στην ιστορία των δύο Αστικών Κωδίκων (στον ανά χείρας τόμο). 12

13 Τον Απρίλιο του 1914 διεξάγεται η «δίκη του Ναυπλίου» 40, η τελευταία φάση μιας σφοδρής διαμάχης στην κοινωνία του Βόλου και μιας μακράς προδικασίας που ξεκίνησε με το υπ αριθμ. 13/ Βούλευμα Εφετών Λαρίσης, το οποίο ο Τριανταφυλλόπουλος με οξύνοια και στοχαστικότητα στηλίτευσε λίγο καιρό πριν στο κείμενό του «Θεός και Θέμις» 41. Κατηγορούμενος στη δίκη ο παιδαγωγός Αλέξανδρος Δελμούζος, διευθυντής του Ανωτέρου Παρθεναγωγείου που είχε ιδρύσει ο Δήμος Παγασών (Βόλου), το 1908, και ο ιατρός Δημήτριος Σαράτσης, ο οποίος ως δημοτικός σύμβουλος του Δήμου είχε εισηγηθεί την ίδρυση του πρωτοποριακού αυτού εκπαιδευτηρίου με πρωτοφανείς για την εποχή εκπαιδευτικούς σκοπούς και τις καινοφανείς παιδαγωγικές μεθόδους. Περαιτέρω κατηγορούμενοι είναι ο δικηγόρος και πρωτεργάτης στην ίδρυση και λειτουργία του Εργατικού Κέντρου Βόλου, Κωνσταντίνος Ζάχος, ο επίσης δικηγόρος και δραστήριο στέλεχος του Εργατικού Κέντρου Λαρίσης, Ιωάννης Ασπιώτης, καθώς και οκτώ στελέχη του Εργατικού Κέντρου Βόλου. Στους κατηγορούμενους αποδόθηκαν τα ποινικά αδικήματα της αθεΐας (εξ ου και η υπόθεση έμεινε γνωστή και ως «Αθεϊκά του Βόλου») και προσβολή της δημόσιας ηθικής και της θρησκείας. Σύμφωνα με το κατηγορητήριο, όπως το εξεφώνησε ο Εισαγγελέας Σ. Σωτηριάδης από την εισαγγελική έδρα, οι κατηγορούμενοι «από κοινού συμφέροντος κινούμενοι απεφάσισαν την εκτέλεσιν των επομένων πράξεων και ένεκα ταύτης συνομολογήσαντες προς αλλήλους αμοιβαίαν συνδρομήν. Α) Κατά διαφόρους εποχάς από του Σεπτεμβρίου 1908 μέχρι τέλους Μαρτίου του 1911 εν Βόλω, Λαρίση και ιδίως εν τω Εργατικώ Κέντρω και τω Ανωτέρω Παρθεναγωγείω Βόλου, προσεπάθησαν διά ζώσης, διά διδασκαλίας και δι εντύπων φυλλαδίων να ελκύσωσι προσηλύτους εις λεγόμενα θρησκευτικά δόγματα, τουτέστι την αθεΐαν, με τα οποία ενεργούμενα είναι ασυμβίβαστος η διατήρησις της πολιτικής τάξεως, διδάσκοντες ότι δεν υπάρχει Θεός, ότι η θρησκεία αποτελεί την άρνησιν της σκέψεως, ότι προ παντός πρέπει να εκριζωθή η ρίζα του κακού η θρησκεία, ότι ο άνθρωπος εδημιουργήθη υπό πιθήκων, ότι ο Θεός είναι ένα αγγούρι, ότι η πατρίς είνε πόρνη και στρίγγλα μητριά και η θρησκεία μαστρωπός, και τον σκοπόν των εν μέρει κατώρθωσαν προσελκύσαντες εις τας δοξασίας ταύτας πολλούς, ήτοι τον Διονύσιον Σκούταρην, Απόστολον Καρασεΐνην, Α. Πανταζόπουλον, Π. Τζορβάν και πολλούς άλλους. Β) Κατά τους αυτούς τόπους και χρόνους, διά ζώσης και δι εντύπων φυλλαδίων και διά διδασκαλιών εν τοις καφενείοις και εις άλλα κέντρα, δι ομιλιών δημοσία γενομένων 40 Για όσα ακολουθούν βλ. προπάντων : Χ. Γ. Χαρίτος, όπ.π. (υποσ. 18), σελ. 294 επ.. Επίσης, βλ. Η δίκη του Ναυπλίου (16 28 Αυγούστου 1914), εστενογραφημένα πρακτικά, Βιβλιοπωλείον Γ. Βασιλείου, Αθήναι 1915 [= Εκδόσεις Διόνυσος Γεωργίου Νασιώτη, Αθήναι 1976]. 41 Θεός και Θέμις, έλεγχος του 13(1912) βουλεύματος των Εφετών Λαρίσης, Τυπογραφείον «Εστία», Αθήναι

14 εξεφράσθησαν εις πρόσκομμα άλλων με τρόπον προσβάλλοντα το οφειλόμενον σέβας προς τον Δημιουργόν του Παντός, και εξέφραζον δημοσία τοιαύτας αρχάς, δόξας και φρονήματα, τα οποία αντιβαίνουσι εν γένει εις τας βάσεις της θρησκείας και της ηθικής και είναι επιβλαβή εις την θρησκείαν και τα ήθη, ήτοι ότι δεν υπάρχει Θεός, ότι ο Θεός είναι εφεύρεσις ίνα χρησιμεύση ως σκιάχτρον, δεν είναι Θεός ο επιτρέπων την αδικίαν εις τον κόσμον, ότι η πατρίς είναι πόρνη και στρίγγλα μητριά». Ο Τριανταφυλλόπουλος δεδηλωμένος δημοτικιστής 42, εκ των συνιδρυτικών μελών του Εκπαιδευτικού Ομίλου, αρθρογράφος στο «Δελτίον» που ο Όμιλος εξέδιδε, φίλος του Δελμούζου από τα χρόνια των σπουδών τους στη Γερμανία και εξ αρχής συν-εταίρος του στην Κοινωνιολογική Εταιρεία ήταν ο πλέον ενδεδειγμένος να αναλάβει την υπεράσπισή του. Και πράγματι την αναλαμβάνει και τον κατορθώνει με τρόπο που του χάρισε διαρκή ακτινοβολία και του εξασφάλισε επίζηλη θέση στα ελληνικά δικαστικά χρονικά και στους αγώνες των προοδευτικών κοινωνικών δυνάμεων του μεσοπολέμου για τον εκσυγχρονισμό της χώρας. Αλλά και στη δική του μνήμη, η δίκη αυτή έμεινε ανεξίτηλα γραμμένη. Με εμφανή νοσταλγία την διηγείται 43 : «Έπειτα, [ήτοι μετά τους Βαλκανικούς Πολέμους] πέρασαν πάλι ολίγα χρόνια, εξερράγη ο δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος. Και τότε ήλθε ο εθνικός διχασμός. Τότε, εις τα 1914 ήταν και η δίκη του Ναυπλίου, η περιώνυμος. Οι νεώτεροι δε θα την ξέρουν. Και οι παλαιότεροι θα την έχουν ξεχάσει. Ήταν μια συγκλονιστική δίκη περί αθεΐας, που βάσταξε από τις 16 έως τις 28 Απριλίου του 1914, στο Εφετείο Ναυπλίου 44. Όλη η Ελλάδα είχε αναστατωθή τότε με τη δίκη αυτή. Η απήχησή της είχε φτάσει και στην Ευρώπη. Κατηγορούμενοι : Ο Αλέξανδρος Δελμούζος, ο μεγάλος παιδαγωγός, και ο γιατρός του Βόλου Δημήτριος Σαράτσης. Ο Δελμούζος, ως διευθυντής του Προτύπου Παρθεναγωγείου του Βόλου κατηγορήθηκε ότι δίδασκε την αθεΐα. Κοντά στην αθεΐα βάλανε και άλλα : μαλλιαρισμούς, ακολασίες του διευθυντή με τις μαθήτριες, ή τουλάχιστον χιονοπολέμους ανάρμοστους και χαμόγελα, και ότι εδίδασκαν εις τα κοράσια εκ του φυσικού πώς θα γίνη ένας επίδεσμος χωρίς πλαγγόνα... Ήμουν, όπως ξέρετε, θεράπτων δικηγόρος των 42 Για την σχέση του Τριανταφυλλόπουλου με τον δημοτικισμό, βλ. Π. Κ. Τσούκα, Ο Κ. Δ. Τριανταφυλλόπουλος, το κίνημα του δημοτικισμού και η δημοτική γλώσσα, στον τιμητικό τόμο για τον καθηγητή Μ.Σταθόπουλο τόμος II, Αντ.Σάκκουλας, 2010, σ Σε εφ. «Το Βήμα» της (συνομιλία με τον Ηλ. Βενέζη). 44 Μέλη του Δικαστηρίου ήταν οι Χαρ. Νικητόπουλος, Πρόεδρος Εφετών, Κυρ. Μωραΐτης, Νικ. Γρηγορογιάννης, Ιω. Δεσποτόπουλος και Λεων. Λουκάκος, Εφέτες. Εισαγγελέας ο Σ. Σωτηριάδης. 14

15 κατηγορουμένων. Ω, τι εποχή! Ιδέστε τον τόμον των πρακτικών της δίκης! (...) Αυτή η δίκη ήτο πράγματι σπουδαία!...». Το 1916 ο Εθνικός Διχασμός περί το ήδη επίμαχο δίλημμα : «ουδετερότητα ή συμμετοχή στον Πόλεμο;» κορυφώνεται. Ο Βασιλεύς Κωνσταντίνος εμμένει στην πολιτική της ουδετερότητας της χώρας έναντι των αντιμαχομένων ευρωπαϊκών δυνάμεων. Ο Βενιζέλος υποστηρίζει ανένδοτα το αντίθετο : η Ελλάδα οφείλει να συμμετάσχει στον πόλεμο και δη στο πλευρό της Αντάντ, αν θέλει να κερδίσει από την διανομή εδαφών του «μεγάλου ασθενούς» που έπνεε τα λοίσθια, της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Η σύγκρουση παροξύνεται όταν, στις 12 Σεπτεμβρίου, ο Βενιζέλος συγκροτεί στα Χανιά την «Προσωρινή Κυβέρνηση του Βασιλείου της Ελλάδος», της οποίας την έδρα μεταφέρει λίγες μέρες αργότερα, στις 26 του μήνα, στη Θεσσαλονίκη («Κράτος της Θεσσαλονίκης»). Εκεί αναλαμβάνει και την ηγεσία του κινήματος της «Εθνικής Αμύνης» που είχε εκδηλωθεί ήδη τον προηγούμενο μήνα Αύγουστο, και προχωρεί στη συγκρότηση στρατού, τον οποίο θα έθετε στο πλευρό της Ατάντ. Τον Οκτώβριο ο Τριανταφυλλόπουλος και οι Ν. Γ. Πολίτης, Κων. Χατζόπουλος, Ν. Κιτσίκης, Κυρ. Βαρβαρέσσος και Θρ. Γ. Πετιμεζάς αποφασίζουν να λάβουν υπεύθυνα θέση στο επίμαχο ζήτημα. Υπογράφουν κείμενο «σχεδιασμένο» από τον Παπαναστασίου, σύμφωνα με μαρτυρία του Τριανταφυλλόπουλου το οποίο φέρει ως ημερομηνία την 3 η Οκτωβρίου 1916, επιγράφεται «Διακήρυξις προς τον Βασιλέα» και σκοπεί να πείσει τον Κωνσταντίνο να εγκαταλείψει την πολιτική τής ουδετερότητας. Η προσπάθεια κατεστάλη εν τη γεννέση της, πριν ακόμα εξέλθει από τον κύκλο των υπογραφόντων. «Η περιφορά της Διακήρυξης προδόθηκε και κατασχέθηκε στα χέρια του Ν. Γ. Πολίτη. Ακολούθησαν διώξεις και ανακρίσεις, που εσταμάτησαν με την επέμβαση του τότε πρωθυπουργού Σπ. Λάμπρου, συναδέλφου του Ν. Γ. Πολίτη στο Πανεπιστήμιο» 45. Η «Διακήρυξις» αρχίζει ως εξής 46 : «Βασιλεύ, Αι μεγάλαι συμφοραί, αίτινες επισωρεύονται καθ ημέραν εις το Έθνος και το Κράτος και αι μεγαλύτεραι ακόμη αι διακρινόμεναι πλέον καθαρά εις τον ορίζοντα, αναγκάζουν και ημάς, εργάτας της επιστήμης και της τέχνης και υπαλλήλους της Πολιτείας, ευρισκομένους μακράν της πολιτικής διαπάλης, να ας είπωμεν δημοσία την γνώμην μας, η οποία πιέζει το στήθος μας. 45 Ξενοφών Λευκοπαρίδης, σε : Αλ. Παπαναστασίου, όπ.π. (υποσ. 11), σελ. 259 (υποσημείωση). 46 Το πλήρες κείμενο της «Διακηρύξεως προς τον Βασιλέα» βλ. σε : Αλ. Παπαναστασίου, όπ.π. (υποσ. 11), σελ. 259 επ. 15

16 Βασιλεύ, Η Ελλάς χάνεται. Και αιτία του χαμού της είναι η πολιτική της ουδετερότητος. Η πολιτική αυτή εντελώς αντίθετος εις την ιστορίαν, τας παραδόσεις, τας νομίμους βλέψεις του Ελληνισμού και τας συνθήκας υπό τας οποίας διαβιοί, απειλεί την υπόστασίν του. Η πολιτική αυτή μας εχώρισεν από τους γενναίους συμμάχους μας και από τας μεγάλας εκείνας Δυνάμεις, των οποίων η ισχυρά συνδρομή εβοήθησε της πατρίδος μας την απελευθέρωσιν, και εις τας οποίας πάντοτε εις τας δυσκόλους ημέρας κατεφεύγομεν και ευρίσκομεν προστασίαν. Ούτως απεμονώθημεν, ενώ οι αδυσώπητοι εχθροί μας κρατύνονται και μας συντρίβουν. (... ). Βασιλεύ, Εις σε απόκειται να ενώσης πάλιν την Ελλάδα, να οπλίσης τον στρατόν της με θάρρος και ενθουσιασμόν και να του δείξης τον δρόμον του καθήκοντος, τον δρόμον των μεγάλων αγώνων και θυσιών, αλλά συγχρόνως και της νίκης και του λαμπρου και του ασφαλούς μέλλοντος. Η ουδετερότης είναι βεβαίως καλή, διότι είναι γλυκεία η ειρήνη. Αλλ η ουδετερότης είναι πλέον αδύνατος αφού όλη η Ευρώπη αγωνίζεται, αφού ο πόλεμος εξετάθη εις την χώραν μας και διεξάγεται δι αυτήν. Εκτός τούτου όταν ημείς βλέπομεν με εσταυρωμένας τας χείρας να καταλαμβάνεται παρά τα συμπεφωνημένα η χώρα μας, να αιχμαλωτίζεται ο στρατός μας και να αρπάζεται το πολεμικόν υλικόν μας, μένομεν ουδέτεροι ή τηρούμεν στάσιν εχθρικήν προς τας προστάτιδας Δυνάμεις; (... ). Εις την συνείδησιν του Έθνους θα ανέλθη πολύ υψηλότερα εκείνος όστις θα δειχθή υποχωρητικός και θα το ενώση διά τον μέγαν αγώνα. Συλλογίσου ότι τούτο, αφού δυστυχώς ευρισκόμεθα έξω του κοινοβουλευτικού μας πολιτεύματος, Συ ημπορείς να το κάμης. Μη θελήσης, Βασιλεύ, με δισταγμούς και αναβολάς να κλείσης την ένδοξον ιστορίαν Σου με μίαν μαύρην και άδοξον σελίδα, μαύρην και άδοξον και διά το Έθνος». Ο Κωνσταντίνος δεν μεταπείθεται. Οι περί αυτόν (παρα-)πολιτικές και (παρα- )στρατιωτικές δυνάμεις αντιδρούν. Οι τυφλά υπάκουοι «Επίστρατοι» 47 αναδιοργανώνονται σε στρατιωτική δύναμη, εξοπλίζονται και στις 18 Νοεμβρίου, από κοινού με δυνάμεις του τακτικού στρατού, αποκρούουν αιφνιδίως τα συμμαχικά στρατεύματα των Γάλλων, Άγγλων και Ιταλών, όταν αυτά, κατόπιν συμφωνίας με τον Κωνσταντίνο, επιχείρησαν να καταλάβουν στρατηγικές θέσεις στην Αθήνα. Αφιονισμένοι από την ψευδαίσθηση ότι κατήγαγαν μεγάλη 47 «Επίστρατοι» : έφεδροι οπλίτες, οι οποίοι αποστρατεύθηκαν κατ επιταγήν της Αντάντ προς τον Βασιλέα Κωνσταντίνο και ακολούθως, με τη σύμπραξη του Γενικού Επιτελείου και του Μεταξά προσωπικώς, οργανώθηκαν σε συνδέσμους, καθ όλη σχεδόν την ελλαδική επικράτεια, με κορυφαίο τον «Πανελλήνιον Σύλλογον Εφέδρων». Ανερχόταν σε περίπου , αποτελώντας έτσι την «πρώτη μαζική πολιτική οργάνωση στην Ελλάδα» [βλ. Γεώργιος Μαυρογορδάτος, σε : Ιστορία του Νέου Ελληνισμού , τόμος 6 ος ( ), Ελληνικά Γράμματα, 2003, σελ. 21]. Οι Επίστρατοι, εμφορούμενοι από συναισθήματα τυφλής υπακοής και πίστης στον Βασιλέα Κωνσταντίνο, επιδόθηκαν κατ επανάληψη σε απηνή διωγμό των φιλελευθέρων και άσκηση κτηνώδους βίας κατ αυτών. 16

17 νίκη επί των Συμμάχων, οι Επίστρατοι, στις 9 Νοεμβρίου επιδίδονται σε ανελέητο διωγμό των «προδοτών» της χώρας φιλελευθέρων : τριάντα πέντε δολοφονούνται και εκατοντάδες κακοποιούνται, με τη συνεργασία και κρατικών Αρχών, στην Αθήνα και την επαρχία. Ο βενιζελικός Τύπος φιμώνεται. Εν όψει αυτών, τα οποία επονομάσθηκαν «Νοεμβριανά» 48, η μεν προσωρινή κυβέρνηση κηρύσσει έκπτωτο τον Κωνσταντίνο, οι δε Σύμμαχοι προβαίνουν σε ναυτικό αποκλεισμό της Αθήνας στις 25 Νοεμβρίου, και αναγνωρίζουν επισήμως την προσωρινή κυβέρνηση. Σε αυτό το περιβάλλον, το εχθρικό για τους αντικωνσταντινικούς πολίτες, τα μέλη της Κοινωνιολογικής Εταιρείας κινδυνεύουν σοβαρά. Για να σωθούν φυγαδεύονται και κρύβονται όπου μπορούν. Ο Τριανταφυλλόπουλος πολύ λιτά, μα εκφραστικά λέει 49 : «... Και έπειτα. Έπειτα ήλθαν τα Νοεμβριανά, ήρχισαν οι συλλήψεις, εσκορπίσαμεν όλοι της ομάδος μας. Ο Παπαναστασίου, ο Αραβαντινός, ο Πετιμεζάς, έφθασαν άλλος εις την Θεσσαλονίκην, άλλος εις την Κρήτην. Εμένα δεν με έπιασαν διότι δεν με ευρήκαν χάρις εις μίαν προειδοποίησιν του Εισαγγελέως, που ήτο συμπολίτης μου». Το 1916 ο Τριανταφυλλόπουλος εναντιώνεται στο ανάθεμα κατά του Βενιζέλου με τρία εμβριθή και μαχητικά κείμενα στην έγκριτη «Νεοελληνική Επιθεώρηση» του Ανδρέα Πουρνάρα 50. Το επόμενο έτος (1917), όταν συγκροτείται Ανώτατο Εκκλησιαστικό Δικαστήριο για να δικάσει τους μητροπολίτες εκείνους που αναθεμάτισαν τον Βενιζέλο, ο Τριανταφυλλόπουλος ορίζεται πολιτικός Σύμβουλος του Δικαστηρίου. Ο ίδιος διηγείται 51 : «Τότε έγινε και το Ανάθεμα του Βενιζέλου από την Ιεράν Σύνοδον. Αλλά όταν επεκράτησε το κίνημα της Θεσσαλονίκης και ήλθεν ο Βενιζέλος στας Αθήνας συνεστήθη έκτακτον εκκλησιαστικόν δικαστήριον διά να δικάση την Ιεράν Σύνοδον. Τότε η Κυβέρνησις εσκέφθη να θέση εις επικουρίαν του δικαστηρίου ένα νομικόν. Απετάθησαν εις τον καθηγητήν του Εκκλησιαστικού Δικαίου Κ. Ράλλην, ο οποίος δεν εδέχθη. Τότε ο Ρακτιβάν, υπουργός της Δικαιοσύνης, επρότεινε εμένα. Με εκάλεσε ο υπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων και μου το είπε. Αλλά εγώ, με την 48 Βλ. Γιαννης Μουρέλος, Τα «Νοεμβριανά» του 1916, εκδ. Πατάκη, Σε εφ. «Το Βήμα» της (συνομιλία με τον Ηλ. Βενέζη). 50 Το ανάθεμα εν τω νεωτέρω ελληνικώ δικαίω, σε : Νεοελληνική Επιθεώρησις 1(1917), , Και πάλιν το ανάθεμα, αυτόθι 1(1917), , Ελευθερία και ανάθεμα, αυτόθι 2(1918) Σε εφ. «Το Βήμα» όπ.π. (υποσ. 49). 17

18 αληθή δικαιολογίαν ότι δεν ήμουν εντριβής εις το Κανονικόν Δίκαιον, έφερα αντιρρήσεις. Τότε με εκάλεσε ήτο Αύγουστος του 1917 ο ίδιος ο Ελευθέριος Βενιζέλος εις τον οποίον επανέλαβα τα ίδια. Μου λέει : Δεν είσθε υφηγητής του Ρωμαϊκού Δικαίου; Μάλιστα. Από το Ρωμαϊκόν Δίκαιον δεν επήγασε και το Κανονικόν Δίκαιον;. Περίπου. Ε, τότε θα πάτε, και με βάσιν το Ρωμαϊκόν Δίκαιον είναι μία ευκαιρία να μάθετε και το Κανονικόν Δίκαιον!. Έτσι επήγα και παρέστην εις την δίκην. Προήδρευε ο Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης Γεννάδιος. Οι κατηγορούμενοι αρχιερείς καθηρέθησαν και εστάλησαν ως μοναχοί εις την Αίγιναν 52. Αλλά, όταν αργότερα άλλαξαν τα πράματα και έπεσε ο Βενιζέλος, επήγε αντιτορπιλλικόν και τους έφερε πίσω...». Το 1918 ο Τριανταφυλλόπουλος, από κοινού με άλλα μέλη της Κοινωνιολογικής Εταιρείας, σοσιαλιστές και ριζοσπάστες φιλελεύθερους, συμμετέχει στην ίδρυση της «Ελληνικής Ενώσεως προς υπεράσπισιν των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και του Πολίτου», της οποίας πρώτος Πρόεδρος είναι ο Αλέξανδρος Σβώλος και σκοπός της η διαφώτιση και κινητοποίηση των δημοκρατικών πολιτών, καθώς και ο έλεγχος των εξουσιών 53. Το 1918 ο Τριανταφυλλόπουλος, μαζί με τον Καθηγητή του Εμπορικού Δικαίου Θρ. Πετιμεζά και τον δικηγόρο Γ. Πετρίδη, επιλέγεται, καθ υπόδειξη του Υπουργείου Εξωτερικών, από την Γενική Εργατική Συνομοσπονδία Πειραιώς ως μέλος εξαμελούς αντιπροσωπείας, στην σύνοδο του Εθνικού Συμβουλίου του Γαλλικού Τμήματος της Εργατικούς Διεθνούς (SFIO), στο Παρίσι. Την αποστολή της αντιπροσωπείας παρακίνησε ο Βενιζέλος, ο οποίος, αξιοποιώντας κάθε ευκαιρία διεθνούς ενισχύσεως της χώρας εν όψει των βέβαιων συνοριακών ανακατατάξεων στη Βαλκανική μετά το διαφαινόμενο τέλος του Α Παγκοσμίου Πολέμου, έκρινε αναγκαίο «κάποιο είδος ελληνικής σοσιαλιστικής 52 Το κείμενο της αποφάσεως του Ανωτάτου Εκκλησιαστικού Δικαστηρίου βλ. σε : Ανώτατον Εκκλησιαστικόν Δικαστήριον, Απόφασις καταδίκης των μελών της Ιεράς Συνόδου της ΞΑ περιόδου, έκδοσις «Πατριωτικής Ενώσεως», Αθήναι (Η δυσεύρετη αυτή απόφαση πρόκειται να αναδημοσιευθεί στα «Άπαντα του Κωνσταντίνου Δ. Τριανταφυλλόπουλου» που άρχισε ήδη να εκδίδει η Ακαδημία Αθηνών, με τη συνεργασία του «Ιδρύματος Γαζή Τριανταφυλλοπούλου», υπό την επιμέλεια του Π. Κ. Τσούκα). 53 Βλ. εφ. «Ριζοσπάστης» της καθώς και Στρατής Σωμερίτης, Η μεγάλη καμπή. Μαρτυρίες- Αναμνήσεις , Μέρος Α, από τη δημοκρατία στον φασισμό , εκδ. Ολκός, Αθήνα, 1975, σ. 146 επ. και Σπ. Β. Μαρκεζίνης, Πολιτική Ιστορία της Νεωτέρας Ελλάδος, σειρά Β Σύγχρονος Ελλάς, τόμος Γ, εκδοτικός οργανισμός Πάπυρος, σελ

19 εκπροσώπησης στο εξωτερικό», η οποία θα συνέβαλε στη βελτίωση των σχέσεων της κυβερνήσεώς του με τους έντονα δραστήριους στην Δυτική Ευρώπη σοσιαλιστικούς και εργατικούς κύκλους. Η αποστολή της αντιπροσωπείας ματαιώνεται, όταν η κυβέρνηση πληροφορείται ότι η σύνοδος της SFIO στερείται του νομιζόμενου διασυμμαχικού διεθνούς χαρακτήρα 54. Το αυτό έτος ο Τριανταφυλλόπουλος, και πάλι με τους Θρ. Πετιμεζά και Γ. Πετρίδη, επιλέγεται, καθ υπόδειξη του Υπουργείου Εξωτερικών, ως μέλος της τριμελούς αντιπροσωπείας του Εργατικού Κέντρου Αθηνών και της Γενικής Εργατικής Συνομοσπονδίας Πειραιώς στην Τέταρτη Διασυμμαχική Εργατική και Σοσιαλιστική Συνδιάσκεψη στο Λονδίνο στις 17 και 19 Σεπτεμβρίου. Η εμπόλεμη κατάσταση της χώρας, όμως, εμποδίζει τον Τριανταφυλλόπουλο και τον Πετιμεζά να αναχωρήσουν από την Ελλάδα. Στο Λονδίνο κατορθώνει να μεταβεί μόνο ο Πετρίδης, ο οποίος βρισκόταν ήδη στην Ελβετία 55. Το 1920 η πολιτική μεταβολή που επέρχεται από την συντριπτική ήττα του Βενιζέλου στις εκλογές του Νοεμβρίου και την ανάληψη της κυβερνητικής εξουσίας από τους κωνσταντινικούς, το Λαϊκό Κόμμα προκαλεί την απόλυσή του από το Πανεπιστήμιο, στο οποίο επανέρχεται από την Επαναστατική Κυβέρνηση του , η οποία υπό τον Ν. Πλαστήρα αναλαμβάνει τη διακυβέρνηση της χώρας μετά την μικρασιατική καταστροφή. Κατά το χρονικό διάστημα που βρίσκεται εκτός Πανεπιστημίου, ο Τριανταφυλλόπουλος, ήδη πατέρας δύο τέκνων, αρνείται να προσυπογράψει τη διακήρυξη των «δημοκρατικών φιλελευθέρων» που έμεινε γνωστή ως «Δημοκρατικό Μανιφέστο» 57 και την οποία υπογράφουν οι Αλ. Παπαναστασίου (που είναι και ο συντάκτης της), Γ. Βηλαράς, Σπ. Θεοδωρόπουλος, Περ. Καραπάνος, Κ. Μ. Μελάς, Δ. Πάζης και Θρ. Πετιμεζάς 58. Η διακήρυξη, 54 Βλ. Γεώργιος Β. Λεονταρίτης, Το ελληνικό σοσιαλιστικό κίνημα κατά τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο, μτφρ. Σαρ. Αντίοχου, Εξάντας, 1978, σελ Βλ. Γ. Β. Λεονταρίτης, όπ.π. (υποσ. 54), σελ Βλ. Ιωάννης Κ. Καράκωστας, Κ. Δ. Τριανταφυλλόπουλος. Λίγα λόγια για τον ακαδημαϊκό του βίο και την επιστημονική του δράση (στον ανά χείρας τόμο). 57 Το κείμενο του «Δημοκρατικού Μανιφέστου» βλ. σε : Αλ. Παπαναστασίου, όπ.π. (υποσ. 11), σελ. 294 επ. Πρβλ. Ιωάννης Γιαννουλόπουλος, σε : Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, όπ.π., σελ. 196 επ., Γ.Αναστασιάδης, Το «δημοκρατικό μανιφέστο» και ο τύπος της εποχής στον τόμο Α.Παπαναστασίου, Θεσμοί, Ιδεολογία και Πολιτική στο Μεσοπόλεμο, (επιμ. Γ.Αναστασιάδης Γ.Κοντογιώργης, Π,Πετρίδης), εκδ. Πολύτυπο, 1987, σ. 407 επ. 58 Τα ονόματα αυτά μνημονεύονται σε : Αλ. Παπαναστασίου, όπ.π. (υποσ. 7), σελ Πάντως, ενίοτε, το Δημοκρατικό Μανιφέστο φέρεται [(βλ. εφ. «Ελεύθερο Βήμα» της , σε: Δημήτριος Θ. Νάτσιος, Δικηγόροι και Δικηγορικός Σύλλογος Λαμίας ( ), έκδοση Δ.Σ.Λ., Λαμία 2004, σελ. 120)] να έχει υπογραφεί από τον διευθυντή τής εφ. «Νεολόγος» (Πατρών) Παπανδρεόπουλο, αντί του Δ. Πάζη, ενίοτε δε (βλ. μαρτυρία Ιωάννη Κ. Τριανταφυλλόπουλου σε : Σπ. Β. Μαρκεζίνης) και από τον Λουκά Νάκο 19

20 πολύ έντονα λογοκριμένη, δημοσιεύεται στις εφημερίδες «Πατρίς» και «Ελεύθερος Τύπος» στις 12/25 Φεβρουαρίου. Συντάκτης και συνυπογράφοντες παραπέμπονται σε δίκη ενώπιον του Κακουργοδικείου Λαμίας με την κατηγορία της εξυβρίσεως του Βασιλέως και της εσχάτης προδοσίας. Ο Τριανταφυλλόπουλος ανήκει στους συνηγόρους υπεράσπισης. Μεταξύ αυτών διαλάμπει για την ευφράδειά του ο Γεώργιος Παπανδρέου, ο οποίος διά της δίκης αυτής καθιερώνεται στην κοινή συνείδηση ως δεινός ρήτορας. Η δίκη διεξάγεται στις 20 Ιουνίου. Η απόφαση είναι καταδικαστική και οι κατηγορούμενοι φυλακίζονται μέχρι τον Σεπτεμβρίου του 1922, οπότε τους απελευθερώνει η επαναστατική κυβέρνηση των Πλαστήρα - Γονατά. Η Κυβέρνηση του Γ. Καφαντάρη, η οποία είχε διαδεχθεί την βραχύβια Κυβέρνηση του Ελευθερίου Βενιζέλου ( ) και έλαβε ψήφο εμπιστοσύνης στις 26 Φεβρουαρίου, παραιτείται στις 8 Μαρτίου υπό την πίεση των στρατιωτικών. Ο Ανδρέας Μιχαλακόπουλος αποποιείται την εντολή σχηματισμού κυβερνήσεως που του δίδει ο Ναύαρχος Παύλος Κουντουριώτης, ως Αντιβασιλεύς μετά την αποδημία του Γεωργίου Β στο εξωτερικό στις 19 Δεκεμβρίου Την αποδέχεται όμως ο Αλ. Παπαναστασίου, στις 9 Μαρτίου. Την επομένη, ο Ελ. Βενιζέλος, αντιλαμβανόμενος ότι αδυνατεί να αποτρέψει την πραξικοπηματική λύση του εκκρεμούς πολιτειακού ζητήματος, αναχωρεί για το εξωτερικό. Εν τω μεταξύ, ευφυής πολιτικός χειρισμός και έξυπνες διαβουλεύσεις του Αλ. Παπαναστασίου με στελέχη του κόμματος των Φιλελευθέρων τον πείθουν ότι δύναται να υπολογίζει στην κοινοβουλευτική τους υποστήριξη. Έτσι, προχωρεί στο σχηματισμό κυβερνήσεως, η οποία ορκίζεται στις 12 Μαρτίου. Το πρώτο μέλημα του πρωθυπουργού Αλ. Παπαναστασίου είναι να επιτύχει οριστική λύση του πολιτειακού και δυναστικού ζητήματος κατά τρόπο αποδεκτό από τη βασιλόφρονα παράταξη. Για το σκοπό αυτό στρέφεται αφ ενός προς την πλέον σημαίνουσα προσωπικότητα της αντιβενιζελικής παράταξης, του Ιωάννη Μεταξά και αφ ετέρου προς την «Συνταγματική Επιτροπή», το όργανο δηλαδή του υπό την επωνυμία «Συνταγματική Παράταξη» συνασπισμού αντιβενιζελικών κομμάτων και ομάδων. Με τον Ιω. Μεταξά, ο οποίος ζει στο Παρίσι, όπου είχε καταφύγει μετά την αποτυχημένη στρατιωτική «Αντεπανάσταση» των Λεοναρδόπουλου Γαργαλίδη Ζήρα, τον Οκτώβριο του 1923 επιδιώκει επικοινωνία διά του υπαρχηγού του Κόμματος των (βλ. Σπ. Β. Μαρκεζίνης, Πολιτική Ιστορία της Νεωτέρας Ελλάδος, σειρά Β, τόμος Γ, , σελ. 20

Φορείς των νέων ιδεών ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟΙ ΥΠΟΨΗΦΙΟΙ

Φορείς των νέων ιδεών ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟΙ ΥΠΟΨΗΦΙΟΙ Δ. ΑΝΑΝΕΩΣΗ- ΔΙΧΑΣΜΟΣ (1909-1922) 1. Το κόμμα των φιλελευθέρων 1. Πριν τις εκλογές της 8ης Αυγούστου 1910 κανένα ΜΕΓΑΛΟ κόμμα δεν υποστήριζε τις μεταρρυθμίσεις που προτάθηκαν το 1909/1910 Φορείς των νέων

Διαβάστε περισσότερα

Η μετάκληση του Βενιζέλου στην Αθήνα και οι επιπτώσεις στο Κρητικό Ζήτημα

Η μετάκληση του Βενιζέλου στην Αθήνα και οι επιπτώσεις στο Κρητικό Ζήτημα Η μετάκληση του Βενιζέλου στην Αθήνα και οι επιπτώσεις στο Κρητικό Ζήτημα Λίγους μήνες μετά την ανάληψη της προεδρίας της Κρητικής Κυβέρνησης από τον Ελευθέριο Βενιζέλο, που έλεγχε τα ελληνικά πολιτικά

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΗ 1ης ΣΕΛΙΔΑΣ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ : ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΑΞΗ / ΤΜΗΜΑ : Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΠΕΡΙΟΔΟΥ : ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2018 ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ : 5

ΑΡΧΗ 1ης ΣΕΛΙΔΑΣ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ : ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΑΞΗ / ΤΜΗΜΑ : Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΠΕΡΙΟΔΟΥ : ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2018 ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ : 5 ΑΡΧΗ 1ης ΣΕΛΙΔΑΣ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ : ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΑΞΗ / ΤΜΗΜΑ : Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΠΕΡΙΟΔΟΥ : ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2018 ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ : 5 ΟΜΑΔΑ Α ΘΕΜΑ Α1: Α.1.1. Να γράψετε στο τετράδιό σας τους αριθμούς της στήλης

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ 23/03/2014 ΤΟ ΚΡΗΤΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ- ΠΑΡΕΥΞΕΙΝΙΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ ΟΜΑΔΑ Α

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ 23/03/2014 ΤΟ ΚΡΗΤΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ- ΠΑΡΕΥΞΕΙΝΙΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ ΟΜΑΔΑ Α ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ 23/03/2014 ΤΟ ΚΡΗΤΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ- ΠΑΡΕΥΞΕΙΝΙΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ ΟΜΑΔΑ Α ΘΕΜΑ Α1 Α.1.1 Να προσδιορίσετε αν το περιεχόµενο των ακόλουθων προτάσεων είναι σωστό

Διαβάστε περισσότερα

ΙΣΤΟΡΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΟΜΑΔΑ ΠΡΩΤΗ

ΙΣΤΟΡΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΟΜΑΔΑ ΠΡΩΤΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΟΜΑΔΑ ΠΡΩΤΗ Α1 α. σχολικό βιβλίο, σελ. 46. Φεντερασιόν: ήταν μεγάλη πολυεθνική εργατική οργάνωση της Θεσσαλονίκης, με πρωτεργάτες σοσιαλιστές από την ανοικτή σε νέες ιδέες

Διαβάστε περισσότερα

Ενότητα 20 - Από την έξωση του Όθωνα (1862) έως το κίνημα στο Γουδί (1909) Ιστορία Γ Γυμνασίου. Η άφιξη του βασιλιά Γεωργίου του Α.

Ενότητα 20 - Από την έξωση του Όθωνα (1862) έως το κίνημα στο Γουδί (1909) Ιστορία Γ Γυμνασίου. Η άφιξη του βασιλιά Γεωργίου του Α. Ενότητα 20 - Από την έξωση του Όθωνα (1862) έως το κίνημα στο Γουδί (1909) Ιστορία Γ Γυμνασίου Η άφιξη του βασιλιά Γεωργίου του Α. Χρονολόγιο 1844: Συνταγματική μοναρχία (σύνταγμα) 1862: Έξωση του Όθωνα

Διαβάστε περισσότερα

Ενδεικτικές απαντήσεις στα θέματα της Ιστορίας. κατεύθυνσης των Πανελλαδικών εξετάσεων 2014

Ενδεικτικές απαντήσεις στα θέματα της Ιστορίας. κατεύθυνσης των Πανελλαδικών εξετάσεων 2014 Θέμα Α1 Ενδεικτικές απαντήσεις στα θέματα της Ιστορίας κατεύθυνσης των Πανελλαδικών εξετάσεων 2014 ΟΜΑΔΑ ΠΡΩΤΗ Α) Με τη βιομηχανική επανάσταση καθώς η κατοχή γης έπαυε προοδευτικά να είναι πηγή εξουσίας

Διαβάστε περισσότερα

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΓΙΟΥ ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: ΓΡΑΠΤΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ Μάθημα: ΙΣΤΟΡΙΑ Ημερομηνία: 15 Ιουνίου 2015

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΓΙΟΥ ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: ΓΡΑΠΤΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ Μάθημα: ΙΣΤΟΡΙΑ Ημερομηνία: 15 Ιουνίου 2015 ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΓΙΟΥ ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: 2014-2015 ΓΡΑΠΤΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2015 Μάθημα: ΙΣΤΟΡΙΑ Ημερομηνία: 15 Ιουνίου 2015 Τάξη: Γ Γυμνασίου Χρόνος εξέτασης: 2 ώρες Ώρα: 8:00-10:00 π.μ.

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΕΜΠΤΗ 25 ΜΑΪΟΥ 2000 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ : ΝΕΟΤΕΡΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΟΜΑΔΑ Α

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΕΜΠΤΗ 25 ΜΑΪΟΥ 2000 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ : ΝΕΟΤΕΡΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΟΜΑΔΑ Α ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΕΜΠΤΗ 25 ΜΑΪΟΥ 2000 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ : ΝΕΟΤΕΡΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΟΜΑΔΑ Α ΘΕΜΑ Α1 Α.1.1. Ο «Στρατιωτικός Σύνδεσμος»: α. Αποτελούσε κίνημα

Διαβάστε περισσότερα

προτάσεων είναι σωστό ή όχι, γράφοντας στο τετράδιό

προτάσεων είναι σωστό ή όχι, γράφοντας στο τετράδιό ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Σ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΡΙΤΗ 5 ΙΟΥΝΙΟΥ 2001 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ: ΘΕΜΑΤΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ: ΠΕΝΤΕ (5) ΟΜΑΔΑ Α ΘΕΜΑ Α1 α. Να δώσετε

Διαβάστε περισσότερα

ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΚΟΙ ΠΙΝΑΚΕΣ ΒΑΣΙΚΩΝ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ

ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΚΟΙ ΠΙΝΑΚΕΣ ΒΑΣΙΚΩΝ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΚΟΙ ΠΙΝΑΚΕΣ ΒΑΣΙΚΩΝ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ 1 ο Κεφάλαιο: Από την Αγροτική Οικονομία στην Αστικοποίηση 1821-1828 Επανάσταση 1864 Προσάρτηση Επτανήσων 1881 Προσάρτηση Άρτας και Θεσσαλίας 1896 Εξέγερση

Διαβάστε περισσότερα

Επαναληπτικό διαγώνισμα Ιστορίας

Επαναληπτικό διαγώνισμα Ιστορίας Επαναληπτικό διαγώνισμα Ιστορίας (Προσφυγικό-Κρητικό) ΟΜΑΔΑ ΠΡΩΣΗ ΘΕΜΑ Α1 Να δώσετε το περιεχόμενο των ακόλουθων όρων: α) Υπουργείο Περιθάλψεως (1917) (μον. 5) β) Προσωρινή Κυβέρνηση Κρήτης (μον. 5) γ)

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ ΟΜΑΔΑ Α

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ ΟΜΑΔΑ Α ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Σ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΕΜΠΤΗ 25 ΜΑΪΟΥ 2000 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ: ΝΕΟΤΕΡΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ: ΠΕΝΤΕ (5) ΟΜΑΔΑ Α ΘΕΜΑ Α1 Α.1.1. Ο «Στρατιωτικός

Διαβάστε περισσότερα

Ελεύθερη Ελληνική Πολιτεία. Ο Αθηναίος του χθες Ο Ελεύθερος Έλληνας του Αύριο

Ελεύθερη Ελληνική Πολιτεία. Ο Αθηναίος του χθες Ο Ελεύθερος Έλληνας του Αύριο Ελεύθερη Ελληνική Πολιτεία Ο Αθηναίος του χθες Ο Ελεύθερος Έλληνας του Αύριο Γιάννης Αλήθειας «Ελεύθερη Ελληνική Πολιτεία Ο Αθηναίος του Χθες Ο Ελεύθερος Έλληνας του Αύριο» Α Έκδοση : Ιούνιος 2010 σελ.

Διαβάστε περισσότερα

Να δώσετε το περιεχόµενο των παρακάτω όρων: α. Οργανικός νόµος 1900 β. Συνθήκη φιλίας και συνεργασίας γ. «Ηνωµένη αντιπολίτευσις»

Να δώσετε το περιεχόµενο των παρακάτω όρων: α. Οργανικός νόµος 1900 β. Συνθήκη φιλίας και συνεργασίας γ. «Ηνωµένη αντιπολίτευσις» Να δώσετε το περιεχόµενο των παρακάτω όρων: α. Οργανικός νόµος 1900 β. Συνθήκη φιλίας και συνεργασίας γ. «Ηνωµένη αντιπολίτευσις» Β. Να αντιστοιχίσετε τα γράµµατα της στήλης Α µε αυτά της στήλης 1.Επανάσταση

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΙΣΤΟΡΙΑ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΙΣΤΟΡΙΑ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΙΣΤΟΡΙΑ 10:30 Σελίδα 2 από 8 ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΕΞΕΤΑΣΗΣ: 12/06/2019 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΙΣΤΟΡΙΑ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΟΜΑΔΑ Α ΘΕΜΑ Α1 α. Φεντερασιόν:

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΠΟΛΥΞΕΝΗΣ ΠΑΠΑΔΑΚΗ

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΠΟΛΥΞΕΝΗΣ ΠΑΠΑΔΑΚΗ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΠΟΛΥΞΕΝΗΣ ΠΑΠΑΔΑΚΗ 1. Παπαδάκη Πολυξένη, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, γνωστικό αντικείμενο «Γενική Πολιτειολογία», Φ.Ε.Κ. διορισμού: 1/ 11-1-2016. 2. Διοικητική θέση στο Πανεπιστήμιο: Πρόεδρος του

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στη Νεοελληνική Ιστορία

Εισαγωγή στη Νεοελληνική Ιστορία ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Εισαγωγή στη Νεοελληνική Ιστορία Ενότητα 10η: Το Κίνημα στο Γουδή Ελευθερία Μαντά, Λέκτορας Νεότερης Ελληνικής Ιστορίας Άδειες Χρήσης

Διαβάστε περισσότερα

Συμμετοχικές Διαδικασίες και Τοπική διακυβέρνηση

Συμμετοχικές Διαδικασίες και Τοπική διακυβέρνηση Συμμετοχικές Διαδικασίες και Τοπική διακυβέρνηση Θεσμοί, Όργανα και Δομή της Δημόσιας Διοίκησης Χαρίτα Βλάχου Γεωπόνος Αγροτικής Οικονομίας Στέλεχος Αποκεντρωμένης Διοίκησης Μ-Θ Σήμερα Ποιό είναι το πολίτευμα

Διαβάστε περισσότερα

Γιώργος Πολίτης: «Τα καταφέραμε σε πιο δύσκολες εποχές, θα τα καταφέρουμε και τώρα»

Γιώργος Πολίτης: «Τα καταφέραμε σε πιο δύσκολες εποχές, θα τα καταφέρουμε και τώρα» Ο συγγραφέας στο νέο του βιβλίο παρουσιάζει μια ορθολογική θέαση της κρίσης Γιώργος Πολίτης: «Τα καταφέραμε σε πιο δύσκολες εποχές, θα τα καταφέρουμε και τώρα» 23 Jan 201611.00 ΜΕΓΕΝΘΥΝΣΗ Συνέντευξη στη

Διαβάστε περισσότερα

Ενότητα 19 - Από την 3η Σεπτεμβρίου 1843 έως την έξωση του Όθωνα (1862) Ιστορία Γ Γυμνασίου

Ενότητα 19 - Από την 3η Σεπτεμβρίου 1843 έως την έξωση του Όθωνα (1862) Ιστορία Γ Γυμνασίου Ενότητα 19 - Από την 3η Σεπτεμβρίου 1843 έως την έξωση του Όθωνα (1862) Ιστορία Γ Γυμνασίου Ο Όθων συνδιαλέγεται με τον έφιππο συνταγματάρχη Δημήτριο Καλλέργη που του ζητά την παραχώρηση συντάγματος Καθιέρωση

Διαβάστε περισσότερα

Πανελλαδική έρευνα γνώμης ΠΕΙΡΑΙΑΣ Σεπτέμβρι Σεπτέμβρ ος 200 ιος 2007 Έρευνα 25-27/09

Πανελλαδική έρευνα γνώμης ΠΕΙΡΑΙΑΣ Σεπτέμβρι Σεπτέμβρ ος 200 ιος 2007 Έρευνα 25-27/09 Πανελλαδική έρευνα γνώμης ΠΕΙΡΑΙΑΣ Σεπτέμβριος 2007 1 Ταυτότητα της έρευνας Ανάθεση : Εφημερίδα ΤΟ ΠΑΡΟΝ. Περίοδος έρευνας: Η έρευνα διεξήχθη από 25 έως και 27 Σεπτεμβρίου 2007. Τύπος έρευνας: Τηλεφωνική

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΑΣ ΓΕΡΜΑΝΟΣ ΒΑΣΙΛΙΑΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΡΑΤΟΣ

ΕΝΑΣ ΓΕΡΜΑΝΟΣ ΒΑΣΙΛΙΑΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΡΑΤΟΣ ΕΝΑΣ ΓΕΡΜΑΝΟΣ ΒΑΣΙΛΙΑΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΡΑΤΟΣ -Πώς έγινε βασιλιάς του ελληνικού κράτους ο Όθωνας; Αφού δεν ήταν Έλληνας! -Για να δούμε τι θα βρούμε γι αυτό το θέμα στο διαδίκτυο. -Κοιτάξτε τι βρήκα, παιδιά.

Διαβάστε περισσότερα

Ενότητα 29 Οι Βαλκανικοί πόλεμοι Ιστορία Γ Γυμνασίου. Η απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης (26 Οκτωβρίου 1912)

Ενότητα 29 Οι Βαλκανικοί πόλεμοι Ιστορία Γ Γυμνασίου. Η απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης (26 Οκτωβρίου 1912) Ενότητα 29 Οι Βαλκανικοί πόλεμοι 1912-1913 Ιστορία Γ Γυμνασίου Η απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης (26 Οκτωβρίου 1912) Χρονολόγιο 1897-1908 Μακεδόνικος Αγώνας 1912-1913 Βαλκανικοί πόλεμοι 1914-1918 Α' Παγκόσμιος

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΣΤΑ ΜΕΓΑΛΑ ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΤΟΥ 20 ΟΥ ΑΙΩΝΑ

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΣΤΑ ΜΕΓΑΛΑ ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΤΟΥ 20 ΟΥ ΑΙΩΝΑ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΣΤΑ ΜΕΓΑΛΑ ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΤΟΥ 20 ΟΥ ΑΙΩΝΑ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΗΣ Β ΤΑΞΗΣ ΤΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΣΤΕΛΛΑΝΩΝ Αβραμιώτη Κέλλυ Ανδριώτης Κωνσταντίνος Βασιλάκη Νίκη Βενιοπούλου Παναγιώτα Βλάση

Διαβάστε περισσότερα

ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΜΑΡΜΑΡΑ Καθηγητή του Τμήματος Γεωγραφίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου ΟΜΙΛΙΑ

ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΜΑΡΜΑΡΑ Καθηγητή του Τμήματος Γεωγραφίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου ΟΜΙΛΙΑ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΜΑΡΜΑΡΑ Καθηγητή του Τμήματος Γεωγραφίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου ΟΜΙΛΙΑ Κυρίες και Κύριοι, Είναι μοιραίο, όταν ακολουθείς ως ομιλητής τους συγκεκριμένους σπουδαίους προλαλήσαντες να πρέπει

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΤΗΝ ΑΣΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ. Γ. ΟΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΚΑΤΑ ΤΟΝ 20ο ΑΙΩΝΑ

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΤΗΝ ΑΣΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ. Γ. ΟΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΚΑΤΑ ΤΟΝ 20ο ΑΙΩΝΑ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΤΗΝ ΑΣΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ Γ. ΟΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΚΑΤΑ ΤΟΝ 20ο ΑΙΩΝΑ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ Α. Ερωτήσεις σύντομης απάντησης 1. Το αγροτικό ζήτημα

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΕΣ. Α ομάδα. Αφού επιλέξεις τρία από τα παραπάνω αποσπάσματα που σε άγγιξαν περισσότερο, να καταγράψεις τις δικές σου σκέψεις.

ΕΡΓΑΣΙΕΣ. Α ομάδα. Αφού επιλέξεις τρία από τα παραπάνω αποσπάσματα που σε άγγιξαν περισσότερο, να καταγράψεις τις δικές σου σκέψεις. Α ομάδα ΕΡΓΑΣΙΕΣ 1. Η συγγραφέας του βιβλίου μοιράζεται μαζί μας πτυχές της ζωής κάποιων παιδιών, άλλοτε ευχάριστες και άλλοτε δυσάρεστες. α) Ποια πιστεύεις ότι είναι τα μηνύματα που θέλει να περάσει μέσα

Διαβάστε περισσότερα

100 χρόνια από την άφιξη του Ελ. Βενιζέλου στη Θεσσαλονίκη και τη δημιουργία της Προσωρινής Κυβέρνησης

100 χρόνια από την άφιξη του Ελ. Βενιζέλου στη Θεσσαλονίκη και τη δημιουργία της Προσωρινής Κυβέρνησης 24 Σεπτεμβρίου 2016 100 χρόνια από την άφιξη του Ελ. Βενιζέλου στη Θεσσαλονίκη και τη δημιουργία της Προσωρινής Κυβέρνησης Πολιτισμός / Ιστορία Στέλιος Κούκος Η θριαμβευτική άφιξη του Ελευθερίου Βενιζέλου

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑ: ΤΟ ΟΛΛΑΝΔΙΚΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ (Συνοπτική παρουσίαση) ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ:ΦΩΤΗΣ ΜΟΡΦΟΠΟΥΛΟΣ

ΘΕΜΑ: ΤΟ ΟΛΛΑΝΔΙΚΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ (Συνοπτική παρουσίαση) ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ:ΦΩΤΗΣ ΜΟΡΦΟΠΟΥΛΟΣ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑ:ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ:ΑΝΔΡΕΑΣ ΔΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ ΘΕΜΑ: ΤΟ ΟΛΛΑΝΔΙΚΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ (Συνοπτική παρουσίαση)

Διαβάστε περισσότερα

Μητρ. Δημητριάδος: Το επιχειρούμενο Σύνταγμα θα αναιρεί τον εαυτό του

Μητρ. Δημητριάδος: Το επιχειρούμενο Σύνταγμα θα αναιρεί τον εαυτό του 02/12/2018 Μητρ. Δημητριάδος: Το επιχειρούμενο Σύνταγμα θα αναιρεί τον εαυτό του / Επικαιρότητα Συνέντευξη του Σεβ. Μητροπολίτου Δημητριάδος κ. Ιγνατίου δημοσιεύεται σήμερα στην εφημερίδα «Πρώτο Θέμα».

Διαβάστε περισσότερα

Το πολίτευμα που προβλέπει το ελληνικό Σύνταγμα του 1975/1986/2001/ Οι θεμελιώδεις αρχές του πολιτεύματος

Το πολίτευμα που προβλέπει το ελληνικό Σύνταγμα του 1975/1986/2001/ Οι θεμελιώδεις αρχές του πολιτεύματος Εισαγωγή στο Διεθνές και Ευρωπαϊκό Δίκαιο Α εξάμηνο 2015/2016 Ν. Κανελλοπούλου Αναπλ. Καθηγ. Συνταγματικού Δικαίου Το πολίτευμα που προβλέπει το ελληνικό Σύνταγμα του 1975/1986/2001/2008 Διάγραμμα του

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΩΜΕΝΗ ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΚΑΤΑΣΤΑΤΙΚΟ ΚΟΜΜΑΤΟΣ EN.AP.

ΕΝΩΜΕΝΗ ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΚΑΤΑΣΤΑΤΙΚΟ ΚΟΜΜΑΤΟΣ EN.AP. ΕΝΩΜΕΝΗ ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΚΑΤΑΣΤΑΤΙΚΟ ΚΟΜΜΑΤΟΣ EN.AP. 1 Εμείς, τα μέλη της Ενωμένης Αριστεράς, ιδρύουμε σήμερα ένα Κόμμα με σκοπό να εκφράσουμε την ιδεολογία μας μέσα από δημοκρατικό διάλογο και να συνεισφέρουμε

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ. Διάλεξη 11 η. Κυριάκος Κυριαζόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής Τμήμα Νομικής ΑΠΘ

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ. Διάλεξη 11 η. Κυριάκος Κυριαζόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής Τμήμα Νομικής ΑΠΘ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Διάλεξη 11 η Κυριάκος Κυριαζόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής ΑΠΘ Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ TETAΡTH 24 ΜΑΪΟΥ 2006 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ: ΙΣΤΟΡΙΑ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ ΩΝ: ΠΕΝΤΕ (5)

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ TETAΡTH 24 ΜΑΪΟΥ 2006 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ: ΙΣΤΟΡΙΑ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ ΩΝ: ΠΕΝΤΕ (5) ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Σ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ TETAΡTH 24 ΜΑΪΟΥ 2006 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ: ΙΣΤΟΡΙΑ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ ΩΝ: ΠΕΝΤΕ (5) ΘΕΜΑ Α1 ΟΜΑ Α Α Α.1.1 Πότε, για ποιο λόγο

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΒΗΜΑ. Επωνυμία Εταιρείας ΚΑΠΑ RESEARCH A.E. ΑΡ. ΜΗΤΡ : 5. Επωνυμία όνομα Εντολέα

ΤΟ ΒΗΜΑ. Επωνυμία Εταιρείας ΚΑΠΑ RESEARCH A.E. ΑΡ. ΜΗΤΡ : 5. Επωνυμία όνομα Εντολέα Επωνυμία Εταιρείας ΚΑΠΑ RESEARCH A.E. ΑΡ. ΜΗΤΡ : 5 Επωνυμία όνομα Εντολέα Σκοπός δημοσκόπησης Ιδιαίτερα χαρακτηριστικά δείγματος Μέγεθος δείγματος/ γεωγραφική κάλυψη ΤΟ ΒΗΜΑ Έρευνα κοινής γνώμης σχετικά

Διαβάστε περισσότερα

Ενότητα 27- Το κίνημα στο Γουδί (1909) Ιστορία Γ Γυμνασίου. Το κίνημα στο Γουδί (αφίσα της εποχής)

Ενότητα 27- Το κίνημα στο Γουδί (1909) Ιστορία Γ Γυμνασίου. Το κίνημα στο Γουδί (αφίσα της εποχής) Ενότητα 27- Το κίνημα στο Γουδί (1909) Ιστορία Γ Γυμνασίου Το κίνημα στο Γουδί (αφίσα της εποχής) Χρονολόγιο 1893 Πτώχευση 1897 Ελληνοτουρκικός πόλεμος 1909 (15 Αυγούστου) Κίνημα στο Γουδί 1910 Ο Βενιζέλος

Διαβάστε περισσότερα

Πανελλαδική έρευνα γνώμης ΠΕΙΡΑΙΑΣ Νοέμβρι Νοέμβρ ος 200 ιος 2007 Έρευνα 30/10 1/11

Πανελλαδική έρευνα γνώμης ΠΕΙΡΑΙΑΣ Νοέμβρι Νοέμβρ ος 200 ιος 2007 Έρευνα 30/10 1/11 Πανελλαδική έρευνα γνώμης ΠΕΙΡΑΙΑΣ Νοέμβριος 2007 1 Ταυτότητα της έρευνας Ανάθεση : Εφημερίδα ΤΟ ΠΑΡΟΝ. Περίοδος έρευνας: Η έρευνα διεξήχθη από 30 Οκτωβρίου έως και 1 Νοεμβρίου 2007. Τύπος έρευνας: Τηλεφωνική

Διαβάστε περισσότερα

ΙΣΤΟΡΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α: Η ΕΥΡΩΠΗ ΚΑΙ Ο ΚΟΣΜΟΣ ΤΟΝ 19 Ο ΑΙΩΝΑ

ΙΣΤΟΡΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α: Η ΕΥΡΩΠΗ ΚΑΙ Ο ΚΟΣΜΟΣ ΤΟΝ 19 Ο ΑΙΩΝΑ ΙΣΤΟΡΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α: Η ΕΥΡΩΠΗ ΚΑΙ Ο ΚΟΣΜΟΣ ΤΟΝ 19 Ο ΑΙΩΝΑ 09/10/2016 ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:. ΟΜΑΔΑ Α Α1.1. Να δώσετε το περιεχόμενο των ακόλουθων όρων: α. Εθνικά κινήματα β. Ιερή Συμμαχία

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ. Διάλεξη 2 η. Κυριάκος Κυριαζόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής Τμήμα Νομικής ΑΠΘ

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ. Διάλεξη 2 η. Κυριάκος Κυριαζόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής Τμήμα Νομικής ΑΠΘ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Διάλεξη 2 η Κυριάκος Κυριαζόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής ΑΠΘ Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΤΕΠΕΙΓΟΝ ΕΚΛΟΓΙΚΟ Αθήνα 13 Ιουνίου 2019 Αριθ. Πρωτ.: ΠΡΟΣ: Πινάκας διανομής

ΚΑΤΕΠΕΙΓΟΝ ΕΚΛΟΓΙΚΟ Αθήνα 13 Ιουνίου 2019 Αριθ. Πρωτ.: ΠΡΟΣ: Πινάκας διανομής ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΚΑΙ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΚΛΟΓΩΝ ΤΜΗΜΑ ΕΚΛΟΓΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΚΟΜΜΑΤΩΝ Ταχ. Διεύθυνση: Ευαγγελιστρίας 2 Ταχ. Κώδικας:

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στις Επιστήμες της Αγωγής

Εισαγωγή στις Επιστήμες της Αγωγής Εισαγωγή στις Επιστήμες της Αγωγής Τα παιδαγωγικά-εκπαιδευτικά αιτήματα στην Ελλάδα Αλεξάνδρα Ανδρούσου - Βασίλης Τσάφος Τμήμα Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία (ΤΕΑΠΗ) Τέλος 19ου Αρχές 20ου

Διαβάστε περισσότερα

ΟΜΑ Α Α. ΘΕΜΑ Α1 α. Να δώσετε µε συντοµία το περιεχόµενο των ακόλουθων ιστορικών εννοιών: Τανζιµάτ Εθνικόν Κοµιτάτον Οµάδα των Ιαπώνων.

ΟΜΑ Α Α. ΘΕΜΑ Α1 α. Να δώσετε µε συντοµία το περιεχόµενο των ακόλουθων ιστορικών εννοιών: Τανζιµάτ Εθνικόν Κοµιτάτον Οµάδα των Ιαπώνων. ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Σ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΡΙΤΗ 5 ΙΟΥΝΙΟΥ 2001 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ: ΘΕΜΑΤΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ ΩΝ: ΠΕΝΤΕ (5) ΟΜΑ Α Α ΘΕΜΑ Α1 α. Να δώσετε

Διαβάστε περισσότερα

Νεοελληνικός Πολιτισμός

Νεοελληνικός Πολιτισμός ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 3: Το γλωσσικό ζήτημα Φίλιππος Παππάς, Μεταδιδακτορικός Ερευνητής Τμήμα Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ Σχολή Οικονομικών και Πολιτικών

Διαβάστε περισσότερα

ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΓΕΝΙΚΑ ΟΡΙΣΜΟΣ

ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΓΕΝΙΚΑ ΟΡΙΣΜΟΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΓΕΝΙΚΑ Για τη δημοκρατία έγιναν κινήματα, εξεγέρσεις, επαναστάσεις, εμφύλιοι πόλεμοι. διώχθηκαν, βασανίστηκαν άνθρωποι και τιμήθηκαν τυραννοκτόνοι. Αποτέλεσε όχι μόνο το σκοπό κοινωνικών και

Διαβάστε περισσότερα

Τηλ: Ανδρέου Δημητρίου 81 & Ακριτών 26 ΚΑΛΟΓΡΕΖΑ [1]

Τηλ: Ανδρέου Δημητρίου 81 & Ακριτών 26 ΚΑΛΟΓΡΕΖΑ [1] ΜΑΘΗΜΑ ΙΣΤΟΡΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΜΑΘΗΤΗ ΤΑΞΗ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΟΝΟΜ/ΜΟ: ΗΜΕΡ/ΝΙΑ ΚΥΡΙΑΚΗ 20 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2016 ΚΑΘ/ΤΗΣ ΒΑΚΑΛΗ Κ. ΒΑΘΜΟΣ: /100, /20 ΟΜΑΔΑ Α Α.1.1. Ν αποδώσετε το περιεχόμενο των παρακάτω όρων:

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΝΙΚΟ ΚΙΝΗΜΑ ΚΑΤΑΣΤΑΤΙΚΟ ΚΟΜΜΑΤΟΣ

ΕΘΝΙΚΟ ΚΙΝΗΜΑ ΚΑΤΑΣΤΑΤΙΚΟ ΚΟΜΜΑΤΟΣ ΕΘΝΙΚΟ ΚΙΝΗΜΑ ΚΑΤΑΣΤΑΤΙΚΟ ΚΟΜΜΑΤΟΣ Εθνικό Κίνημα 1 Εμείς, τα μέλη του Εθνικού Κινήματος, ιδρύουμε σήμερα ένα Κόμμα με σκοπό να εκφράσουμε την ιδεολογία μας μέσα από δημοκρατικό διάλογο και να συνεισφέρουμε

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΤΟΥ ΜΑΥΡΟΒΟΥΝΙΟΥ

ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΤΟΥ ΜΑΥΡΟΒΟΥΝΙΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΤΟΥ ΜΑΥΡΟΒΟΥΝΙΟΥ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ Στο Τρίτο Μέρος του συνταγματικού κειμένου της 12 ης συντακτικός νομοθέτης αναφέρεται στα όργανα του Κράτους. Οκτωβρίου 1992, ο Α) Η Βουλή Το άρθρο 77 κατοχυρώνει

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 6ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΝΟΤΗΤΕΣ 27/28/29/30

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 6ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΝΟΤΗΤΕΣ 27/28/29/30 ΤΟ ΚΙΝΗΜΑ ΣΤΟ ΓΟΥΔΙ ΑΙΤΙΑ: (συμπληρώστε τα κενά) Α/ Οικονομικά αίτια 1893: 1898: Αρχές 20 ου αι. : κάνει δύσκολη τη διάθεση των ελληνικών προϊόντων στις ξένες αγορές και περιόρισε τα εμβάσματα των Ελλήνων

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΤΑΞΗ

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΤΑΞΗ ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ʹ ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΑΒΒΑΤΟ 23 ΜΑΪΟΥ 2009 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ: ΙΣΤΟΡΙΑ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ ΩΝ: ΠΕΝΤΕ (5) ΟΜΑ Α Α ΘΕΜΑ Α.1 Α.1.1 Να δώσετε

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑ: Προκήρυξη εκλογών για την ανάδειξη των Ελλήνων μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και ορισμός ημέρας διεξαγωγής της ψηφοφορίας.

ΘΕΜΑ: Προκήρυξη εκλογών για την ανάδειξη των Ελλήνων μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και ορισμός ημέρας διεξαγωγής της ψηφοφορίας. ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΚΑΙ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΚΛΟΓΩΝ ΤΜΗΜΑ ΕΚΛΟΓΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΚΟΜΜΑΤΩΝ Ταχ. Διεύθυνση: Ευαγγελιστρίας 2 Ταχ. Κώδικας:

Διαβάστε περισσότερα

Βασικοί κανόνες της εκλογικής διαδικασίας

Βασικοί κανόνες της εκλογικής διαδικασίας ANEΞΑΡΤΗΤΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΩΝ & ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ (ΑΕΔΔ) ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΛΟΓΗ ΕΠΙΚΕΦΑΛΗΣ ΝΕΟΥ ΠΟΛΙΤΙΚΟΥ ΦΟΡΕΑ Προσωρινή διεύθυνση: δικηγορικό γραφείο Ν.Κ. Αλιβιζάτου, Βαλαωρίτου 12, 106 71 Αθήνα, τηλ. 210.36.13.117,

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΕΤΑΡΤΗ 4 ΙΟΥΛΙΟΥ 2007 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΘΕΜΑΤΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΕΤΑΡΤΗ 4 ΙΟΥΛΙΟΥ 2007 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΘΕΜΑΤΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΕΤΑΡΤΗ 4 ΙΟΥΛΙΟΥ 2007 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΘΕΜΑΤΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ ΩΝ: ΠΕΝΤΕ (5) ΘΕΜΑ Α1 ΟΜΑ Α Α Α.1.1.

Διαβάστε περισσότερα

Σήμερα, ακούστηκε η φωνή του Έλληνα, η φωνή της Ελληνίδας.

Σήμερα, ακούστηκε η φωνή του Έλληνα, η φωνή της Ελληνίδας. ΜΕΓΑΛΗ ΝΙΚΗ ΤΟΥ ΠΑΣΟΚ ΣΤΙΣ ΕΥΡΩΕΚΛΟΓΕΣ ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΓΙΩΡΓΟΥ Α. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΟΥ ΠΑΣΟΚ ΓΙΑ ΤΗ ΝΙΚΗ ΤΟΥ ΠΑΣΟΚ ΣΤΙΣ ΕΥΡΩΕΚΛΟΓΕΣ Σήμερα, ακούστηκε η φωνή του Έλληνα, η φωνή της Ελληνίδας. Φωνή δυνατή. Φωνή

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΥΡΙΑΚΗ 3 ΜΑΪΟΥ 2009 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΥΡΙΑΚΗ 3 ΜΑΪΟΥ 2009 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΥΡΙΑΚΗ 3 ΜΑΪΟΥ 2009 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΟΜΑΔΑ Α ΘΕΜΑ Α1 Α.1.1. Να προσδιορίσετε αν το περιεχόμενο των ακολούθων

Διαβάστε περισσότερα

τι είναι αυτό που κάνει κάτι αληθές; τι κριτήρια έχουμε, για να κρίνουμε πότε κάτι είναι αληθές;

τι είναι αυτό που κάνει κάτι αληθές; τι κριτήρια έχουμε, για να κρίνουμε πότε κάτι είναι αληθές; ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΑΛΗΘΕΙΑ; τι είναι αυτό που κάνει κάτι αληθές; τι κριτήρια έχουμε, για να κρίνουμε πότε κάτι είναι αληθές; ποια είναι η σχέση των πεποιθήσεών μας με την πραγματικότητα, για να είναι αληθείς και

Διαβάστε περισσότερα

Ι. Πανάρετος.: Καλησπέρα κυρία Γουδέλη, καλησπέρα κύριε Ρουμπάνη.

Ι. Πανάρετος.: Καλησπέρα κυρία Γουδέλη, καλησπέρα κύριε Ρουμπάνη. (Συνέντευξη του Ι. Πανάρετου στην Νίνα Γουδέλη και τον Γρηγόρη Ρουμπάνη για τα θέματα της Παιδείας (Μήπως ζούμε σ άλλη χώρα;, ραδιοφωνικός σταθμός Αθήνα, 9.84) Ν. Γουδέλη: Καλησπέρα κύριε Πανάρετε. Γ.

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΑΡΧΕΙΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ

ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΑΡΧΕΙΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΑΡΧΕΙΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ Φάκελος 1: Βιογραφικά σημειώματα Τιμητικές διακρίσεις Ομιλίες Υποφάκελος 1: Βιογραφικά σημειώματα Υποφάκελος 2: Τιμητικές διακρίσεις 1957 1961 Υποφάκελος

Διαβάστε περισσότερα

Συνέντευξη του Τηλέμαχου Χυτήρη στην εφημερίδα «Θεσσαλονίκη»

Συνέντευξη του Τηλέμαχου Χυτήρη στην εφημερίδα «Θεσσαλονίκη» Συνέντευξη στην εφημερίδα "Θεσσαλονίκη" Συνέντευξη του Τηλέμαχου Χυτήρη στην εφημερίδα «Θεσσαλονίκη» 1. ΕΡΩΤΗΣΗ Μετά και τα αποτελέσματα των ευρωεκλογών αρκετά στελέχη του ΠΑΣΟΚ αμφισβητούν ανοιχτά τις

Διαβάστε περισσότερα

ÖÑÏÍÔÉÓÔÇÑÉÏ ÈÅÙÑÇÔÉÊÏ ÊÅÍÔÑÏ ÁÈÇÍÁÓ - ÐÁÔÇÓÉÁ

ÖÑÏÍÔÉÓÔÇÑÉÏ ÈÅÙÑÇÔÉÊÏ ÊÅÍÔÑÏ ÁÈÇÍÁÓ - ÐÁÔÇÓÉÁ ΘΕΜΑ Α1 ΙΣΤΟΡΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ 2008 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΟΜΑ Α Α Α1.1. Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιό σας τη λέξη Σωστό ή Λάθος δίπλα στο γράµµα που αντιστοιχεί

Διαβάστε περισσότερα

Πρόσκληση υποβολής ανακοινώσεων ΣΥΝΕΔΡΙΟ Η Επανάσταση του 1821 στην Ιστορία και την Λογοτεχνία Μαρτίου 2020

Πρόσκληση υποβολής ανακοινώσεων ΣΥΝΕΔΡΙΟ Η Επανάσταση του 1821 στην Ιστορία και την Λογοτεχνία Μαρτίου 2020 Πρόσκληση υποβολής ανακοινώσεων ΣΥΝΕΔΡΙΟ Η Επανάσταση του 1821 στην Ιστορία και την Λογοτεχνία 20-21 Μαρτίου 2020 Συνεχίζοντας την πορεία των συνεδρίων που ξεκινήσαμε το 2016 με το Συνέδριο «Η Κωνσταντινούπολη

Διαβάστε περισσότερα

η πορεία προς την πτώση της πρώτης δηµοκρατίας και η δικτατορία της 4 ης Αυγούστου

η πορεία προς την πτώση της πρώτης δηµοκρατίας και η δικτατορία της 4 ης Αυγούστου ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΚΕ Η ΠΕΡΙΟ ΟΣ ΤΟΥ ΜΕΣΟΠΟΛΕΜΟΥ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α: η πορεία προς την πτώση της πρώτης δηµοκρατίας και η δικτατορία της 4 ης Αυγούστου 122 Α. ΚΛΕΙΣΤΕΣ Ή ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΟΥ ΤΥΠΟΥ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ (ενδεικτικά παραδείγµατα)

Διαβάστε περισσότερα

Πανελλαδικές εξετάσεις 2016

Πανελλαδικές εξετάσεις 2016 Πανελλαδικές εξετάσεις 2016 Ενδεικτικές απαντήσεις στο μάθημα «ΙΣΤΟΡΙΑ» ΟΜΑΔΑ ΠΡΩΤΗ ΘΕΜΑ Α1 α. Κόμμα του Γ. Θεοτόκη: Σχολικό βιβλίο, σελ. 92, «Από τα αντιβενιχελικά κόμματα πιο διαλλακτικό.» και σχολικό

Διαβάστε περισσότερα

4. Ιδρύθηκε µε βάση τη

4. Ιδρύθηκε µε βάση τη ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Σ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΡΙΤΗ 3 ΙΟΥΝΙΟΥ 2003 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΘΕΜΑΤΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ ΩΝ: ΠΕΝΤΕ (5) ΟΜΑ Α Α ΘΕΜΑ Α1

Διαβάστε περισσότερα

ΟΜΑ Α Α ΘΕΜΑ Α1 Α.1.1.

ΟΜΑ Α Α ΘΕΜΑ Α1 Α.1.1. ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Σ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΡΙΤΗ 3 ΙΟΥΝΙΟΥ 2003 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΘΕΜΑΤΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ ΩΝ: ΠΕΝΤΕ (5) ΟΜΑ Α Α ΘΕΜΑ Α1

Διαβάστε περισσότερα

Η Τουρκία στον 20 ο αιώνα

Η Τουρκία στον 20 ο αιώνα Η Τουρκία στον 20 ο αιώνα Ενότητα 5: Δημήτριος Σταματόπουλος Τμήμα Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών 1 Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για

Διαβάστε περισσότερα

Προτεινόμενα Θέματα Ιστορία Γενικής Παιδείας

Προτεινόμενα Θέματα Ιστορία Γενικής Παιδείας ΘΕΜΑ Α1 Προτεινόμενα Θέματα Ιστορία Γενικής Παιδείας 2-5-2017 Να δώσετε το περιεχόμενο των παρακάτω όρων: ΘΕΜΑ Α2 Α) «Συλλογική ασφάλεια» Β) Δίκη της Νυρεμβέργης Γ) Ψυχρός πόλεμος Να χαρακτηρίσετε τις

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 4 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΝΟΤΗΤΕΣ

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 4 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΝΟΤΗΤΕΣ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 4 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΝΟΤΗΤΕΣ 17-18 -19-20 1 η ΕΡΩΤΗΣΗ: Αντιστοιχίστε τα στοιχεία της στήλης Α με αυτά της στήλης Β 1.Σύνταγμα 1844 2.Σύνταγμα 1864 3.εισηγήθηκε την αρχή της δεδηλωμένης

Διαβάστε περισσότερα

Η ΡΩΣΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ - I ΡΥΣΗ ΚΑΙ ΕΞEΛΙΞΗ ΤΗΣ ΣΟΒΙΕΤΙΚHΣ EΝΩΣΗΣ

Η ΡΩΣΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ - I ΡΥΣΗ ΚΑΙ ΕΞEΛΙΞΗ ΤΗΣ ΣΟΒΙΕΤΙΚHΣ EΝΩΣΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΚΓ Η ΡΩΣΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ - I ΡΥΣΗ ΚΑΙ ΕΞEΛΙΞΗ ΤΗΣ ΣΟΒΙΕΤΙΚHΣ EΝΩΣΗΣ ΩΣ ΤΟ 1941 100 Α. ΚΛΕΙΣΤΕΣ Ή ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΟΥ ΤΥΠΟΥ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ (ενδεικτικά παραδείγµατα) Ερωτήσεις διαζευκτικής απάντησης ή του τύπου

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΗ 1ης ΣΕΛΙΔΑΣ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ : ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΑΞΗ / ΤΜΗΜΑ : Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΠΕΡΙΟΔΟΥ : ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2018 ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ : 5

ΑΡΧΗ 1ης ΣΕΛΙΔΑΣ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ : ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΑΞΗ / ΤΜΗΜΑ : Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΠΕΡΙΟΔΟΥ : ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2018 ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ : 5 ΑΡΧΗ 1ης ΣΕΛΙΔΑΣ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ : ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΑΞΗ / ΤΜΗΜΑ : Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΠΕΡΙΟΔΟΥ : ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2018 ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ : 5 ΘΕΜΑ Α1 Να δώσετε το περιεχόμενο των ακόλουθων όρων: α. Εθνικές γαίες β. Κράτος

Διαβάστε περισσότερα

Κας. ΜΑΡΙΕΤΤΑΣ ΓΙΑΝΝΑΚΟΥ

Κας. ΜΑΡΙΕΤΤΑΣ ΓΙΑΝΝΑΚΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΝ ΕΘΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΟΜΙΛΙΑ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΕΘΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ Κας. ΜΑΡΙΕΤΤΑΣ ΓΙΑΝΝΑΚΟΥ Στην Έναρξη του Εθνικού Διαλόγου Παιδείας ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 21 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2005 Κύριε Πρωθυπουργέ,

Διαβάστε περισσότερα

Ανάγνωση εφημερίδας σε δρόμο της Θεσσαλονίκης: ένας διαβάζει, δώδεκα παρακολουθούν

Ανάγνωση εφημερίδας σε δρόμο της Θεσσαλονίκης: ένας διαβάζει, δώδεκα παρακολουθούν Ανάγνωση εφημερίδας σε δρόμο της Θεσσαλονίκης: ένας διαβάζει, δώδεκα παρακολουθούν Ο Κωνσταντίνος Βελλίδης 1898: δάσκαλος στη 1903: ανταποκριτής δυτική και κεντρική για την Αλήθεια και Μακεδονία τη Νέα

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ (5/2/2017)

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ (5/2/2017) ΕΠΩΝΥΜΟ:... ΤΣΙΜΙΣΚΗ &ΚΑΡΟΛΟΥ ΝΤΗΛ ΓΩΝΙΑ THΛ: 270727 222594 ΑΡΤΑΚΗΣ 12 - Κ. ΤΟΥΜΠΑ THΛ: 919113 949422 ΟΝΟΜΑ:... ΤΜΗΜΑ:... ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ:... ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ (5/2/2017) ΟΜΑΔΑ Α Α1 Να γράψετε το

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΙΣΤΟΡΙΑ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΙΣΤΟΡΙΑ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΙΣΤΟΡΙΑ 11:40 Σελίδα 2 από 9 ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΕΞΕΤΑΣΗΣ: 12/06/2019 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΙΣΤΟΡΙΑ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΟΜΑΔΑ Α ΘΕΜΑ Α1 α. Φεντερασιόν:

Διαβάστε περισσότερα

Ένωση Λειτουργών Μέσης Εκπαίδευσης Νομού Μαγνησίας. Θέμα: «Καταλήψεις Κλήσεις από την Αστυνομία»

Ένωση Λειτουργών Μέσης Εκπαίδευσης Νομού Μαγνησίας. Θέμα: «Καταλήψεις Κλήσεις από την Αστυνομία» Ένωση Λειτουργών Μέσης Εκπαίδευσης Νομού Μαγνησίας Αντωνοπούλου 66 Βόλος, T.K. 382 21 Τηλέφωνα: 24210)20483 (Κάθε Δευτέρα 19:00-21:00) 6936)584278 Fax: 24210)20483 e-mail: elme.mag@gmail.com Τετάρτη, 23

Διαβάστε περισσότερα

Η Ελλάδα από το 1914 ως το 1924

Η Ελλάδα από το 1914 ως το 1924 Γ. ΕΡΓΑΣΙΕΣ - ΑΣΚΗΣΕΙΣ (ενδεικτικά παραδείγµατα) Η Ελλάδα από το 1914 ως το 1924 Με βάση τα στοιχεία που παρέχει το κεφάλαιο ΚΒ του σχολικού σας βιβλίου (σσ. 73-119) να συντάξετε έναν χρονολογικό πίνακα

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΟΜΑ Α Α

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΟΜΑ Α Α ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΡΙΤΗ 22 ΜΑΪΟΥ 2007 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ: ΙΣΤΟΡΙΑ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ ΩΝ: ΠΕΝΤΕ (5) ΟΜΑ Α Α ΘΕΜΑ Α1 Α.1.1. Πώς αντιμετώπισαν

Διαβάστε περισσότερα

1ο Γυμνάσιο Καλαμάτας Σχ. Έτος Εξεταστέα Ύλη γραπτώς εξεταζομένων μαθημάτων. Τάξη A

1ο Γυμνάσιο Καλαμάτας Σχ. Έτος Εξεταστέα Ύλη γραπτώς εξεταζομένων μαθημάτων. Τάξη A 1ο Γυμνάσιο Καλαμάτας Σχ. Έτος 2018-19 Εξεταστέα Ύλη γραπτώς εξεταζομένων μαθημάτων Τάξη A Γλωσσική Διδασκαλία Ενότητα 1: σελ. 17-24 Ενότητα 2: σελ. 34-35 Ενότητα 3 (ολόκληρη) Ενότητα 4 (ολόκληρη) Ενότητα

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΟΜΑΔΑ ΠΡΩΤΗ

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΟΜΑΔΑ ΠΡΩΤΗ ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΘΕΜΑ Α1 ΟΜΑΔΑ ΠΡΩΤΗ α. Κόμμα του Γ. Θεοτόκη: «Το κόμμα του Γ. Θεοτόκη πυρήνα των Αντιβενιζελικών.», σελ. 92-93 β. Προσωρινή Κυβέρνησις της Κρήτης (1905)

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ 23-01-2014. οργάνωσης και λειτουργίας της Βουλής, πενήντα ένας μαθητές και μαθήτριες και

ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ 23-01-2014. οργάνωσης και λειτουργίας της Βουλής, πενήντα ένας μαθητές και μαθήτριες και ΣΕΛ.210 οργάνωσης και λειτουργίας της Βουλής, πενήντα ένας μαθητές και μαθήτριες και τρεις εκπαιδευτικοί από το Γυμνάσιο Ξηροκαμπίου Λακωνίας. Η Βουλή τούς καλωσορίζει. (Χειροκροτήματα απ όλες τις πτέρυγες

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ (μάθημα επιλογής) Α τάξη Γενικού Λυκείου Α) Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών (ΑΠΣ) Στο πλαίσιο της διδασκαλίας του μαθήματος επιλογής «Ελληνικός και Ευρωπαϊκός πολιτισμός»,

Διαβάστε περισσότερα

Παιδαγωγοί και παιδαγωγική σκέψη στον ελληνόφωνο χώρο (18ος αιώνας- Μεσοπόλεμος)

Παιδαγωγοί και παιδαγωγική σκέψη στον ελληνόφωνο χώρο (18ος αιώνας- Μεσοπόλεμος) ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Παιδαγωγοί και παιδαγωγική σκέψη στον ελληνόφωνο χώρο (18ος αιώνας- Μεσοπόλεμος) Ενότητα 12: Η Παιδαγωγική στα Διδασκαλεία (20ός αι.)

Διαβάστε περισσότερα

2 ο Γυμνάσιο Μελισσίων Σχολικό έτος: Τμήμα: Γ 2 Μάθημα: Νεότερη και Σύγχρονη Ιστορία. Επιμέλεια παρουσίασης: Μαμίτσα Μαρία, Μάστορα Βεατρίκη

2 ο Γυμνάσιο Μελισσίων Σχολικό έτος: Τμήμα: Γ 2 Μάθημα: Νεότερη και Σύγχρονη Ιστορία. Επιμέλεια παρουσίασης: Μαμίτσα Μαρία, Μάστορα Βεατρίκη 2 ο Γυμνάσιο Μελισσίων Σχολικό έτος: 2017-2018 Τμήμα: Γ 2 Μάθημα: Νεότερη και Σύγχρονη Ιστορία Επιμέλεια παρουσίασης: Μαμίτσα Μαρία, Μάστορα Βεατρίκη Υπεύθυνη καθηγήτρια: Ευ. Δανίκα Γεννήθηκε στην Κέρκυρα

Διαβάστε περισσότερα

1ο Σχέδιο. δεδοµένων της Β και Γ στήλης, που αντιστοιχούν στα δεδοµένα της Α στήλης. A. Βασικοί όροι των συνθηκών Β. Συνθήκες Γ.

1ο Σχέδιο. δεδοµένων της Β και Γ στήλης, που αντιστοιχούν στα δεδοµένα της Α στήλης. A. Βασικοί όροι των συνθηκών Β. Συνθήκες Γ. . ΣΧΕ ΙΑ ΚΡΙΤΗΡΙΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΗ 1ο Σχέδιο Ι ΑΚΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: Η Ελλάδα από το 1914 ως το 1924 (επαναληπτικό) ιάρκεια: 1 διδακτική ώρα Θέµατα: 3 ΘΕΜΑ 1ο Ι. Να συµπληρώσετε, στα κενά της Α στήλης,

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΟΜΑ Α Α

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΟΜΑ Α Α ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΘΕΜΑ Α1 ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΑΒΒΑΤΟ 26 ΜΑΪΟΥ 2007 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΘΕΜΑΤΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ ΩΝ: ΠΕΝΤΕ (5)

Διαβάστε περισσότερα

Ραδιοτηλεόρασης (ΕΣΡ)

Ραδιοτηλεόρασης (ΕΣΡ) ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΟΝΟΜΑ: Παναγιώτης Δημητρόπουλος ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ: Δικηγόρος ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΥ ΓΡΑΦΕΙΟΥ: Στουρνάρη 28, 104 33 Αθήνα ΤΗΛΕΦΩΝΟ: 697 470 33 22 Email: popafr@otenet.gr ΗΜ. ΓΕΝΝΗΣΗΣ: 24 Ιουνίου

Διαβάστε περισσότερα

Χαιρετισμός στην εκδήλωση για την συμπλήρωση 20 χρόνων από την αδελφοποίηση των Δήμων Ηρακλείου και Λεμεσού

Χαιρετισμός στην εκδήλωση για την συμπλήρωση 20 χρόνων από την αδελφοποίηση των Δήμων Ηρακλείου και Λεμεσού Ηράκλειο, Τρίτη 28/04/2009 Χαιρετισμός στην εκδήλωση για την συμπλήρωση 20 χρόνων από την αδελφοποίηση των Δήμων Ηρακλείου και Λεμεσού Κυρίες και κύριοι, Αισθάνομαι και αισθανόμαστε όλοι ιδιαίτερη χαρά

Διαβάστε περισσότερα

Λυσίου Κατὰ Φίλωνος οκιµ ασίας

Λυσίου Κατὰ Φίλωνος οκιµ ασίας Λυσίου Κατὰ Φίλωνος οκιµ ασίας 26 ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ Το πρόγραµµα της Β Ενιαίου Λυκείου Θεωρητικής Κατεύθυνσης για την Αρχαία Ελληνική Γλώσσα και Γραµµατεία, όπως αυτό ορίστηκε από το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο,

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ Κυριακή 6 Απριλίου 2014 ΟΜΑΔΑ Α

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ Κυριακή 6 Απριλίου 2014 ΟΜΑΔΑ Α ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ Κυριακή 6 Απριλίου 2014 ΟΜΑΔΑ Α ΘΕΜΑ Α1 Α.1.1. Ν αποδώσετε το περιεχόμενο των παρακάτω όρων : α. Πατριαρχική Επιτροπή β. «Υπηρεσία Παλιννοστήσεως

Διαβάστε περισσότερα

ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΗ ΚΙΝΗΣΗ ΚΑΤΑΣΤΑΤΙΚΟ ΚΟΜΜΑΤΟΣ

ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΗ ΚΙΝΗΣΗ ΚΑΤΑΣΤΑΤΙΚΟ ΚΟΜΜΑΤΟΣ ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΗ ΚΙΝΗΣΗ ΚΑΤΑΣΤΑΤΙΚΟ ΚΟΜΜΑΤΟΣ Φιλελευθέρη Κίνηση 1 Εμείς, τα μέλη της Φιλελεύθερης Κίνησης, ιδρύουμε σήμερα ένα Κόμμα με σκοπό να εκφράσουμε την ιδεολογία μας μέσα από δημοκρατικό διάλογο και

Διαβάστε περισσότερα

ΠΙΝΑΚΑΣ ΜΕ ΨΗΦΟΥΣ ΑΝΑ ΔΙΑΤΑΞΗ ΣΤΗ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑ ΤΗΣ 14 Ης ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ ΔΙΑΤΑΞΗ ΝΑΙ ΟΧΙ ΠΑΡΩΝ ΣΥΝΟΛΟ. (κατάργηση παραγράφου)

ΠΙΝΑΚΑΣ ΜΕ ΨΗΦΟΥΣ ΑΝΑ ΔΙΑΤΑΞΗ ΣΤΗ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑ ΤΗΣ 14 Ης ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ ΔΙΑΤΑΞΗ ΝΑΙ ΟΧΙ ΠΑΡΩΝ ΣΥΝΟΛΟ. (κατάργηση παραγράφου) ΠΙΝΑΚΑΣ ΜΕ ΨΗΦΟΥΣ ΑΝΑ ΔΙΑΤΑΞΗ ΣΤΗ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑ ΤΗΣ 14 Ης ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ Α ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ Κ.Ο. ΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ ΔΙΑΤΑΞΗ ΝΑΙ ΟΧΙ ΠΑΡΩΝ ΣΥΝΟΛΟ Άρθρο 3 παρ. 1 προς την κατεύθυνση κατοχύρωσης της θρησκευτικής ουδετερότητας

Διαβάστε περισσότερα

Παιδαγωγοί και παιδαγωγική σκέψη στον ελληνόφωνο χώρο (18ος αιώνας- Μεσοπόλεμος)

Παιδαγωγοί και παιδαγωγική σκέψη στον ελληνόφωνο χώρο (18ος αιώνας- Μεσοπόλεμος) ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Παιδαγωγοί και παιδαγωγική σκέψη στον ελληνόφωνο χώρο (18ος αιώνας- Μεσοπόλεμος) Ενότητα 12: Η Παιδαγωγική στα Διδασκαλεία (20ός αι.)

Διαβάστε περισσότερα

στο σχέδιο νόµου «Διαδικασία επιλογής υποψηφίων δικαστών και γενικών εισαγγελέων για το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και υποψηφίων δικαστών για

στο σχέδιο νόµου «Διαδικασία επιλογής υποψηφίων δικαστών και γενικών εισαγγελέων για το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και υποψηφίων δικαστών για ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ στο σχέδιο νόµου «Διαδικασία επιλογής υποψηφίων δικαστών και γενικών εισαγγελέων για το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και υποψηφίων δικαστών για το Γενικό Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής

Διαβάστε περισσότερα

Με ιδιαίτερη χαρά και συγκίνηση διοργανώνουμε τη σημερινή εκδήλωση, για να τιμήσουμε τα 100 χρόνια ζωής της Αεροπορίας Στρατού.

Με ιδιαίτερη χαρά και συγκίνηση διοργανώνουμε τη σημερινή εκδήλωση, για να τιμήσουμε τα 100 χρόνια ζωής της Αεροπορίας Στρατού. Κυρίες και Κύριοι, Με ιδιαίτερη χαρά και συγκίνηση διοργανώνουμε τη σημερινή εκδήλωση, για να τιμήσουμε τα 100 χρόνια ζωής της Αεροπορίας Στρατού. Όταν το 1912 δειλά συγκροτείτο ο πρώτος αεροπορικός στόλος

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΙΣΤΟΡΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 20 ΜΑΪΟΥ 2016

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΙΣΤΟΡΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 20 ΜΑΪΟΥ 2016 ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΙΣΤΟΡΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 20 ΜΑΪΟΥ 2016 ΟΜΑΔΑ ΠΡΩΤΗ ΘΕΜΑ Α1 Να δώσετε το περιεχόμενο των ακόλουθων όρων: α. Κόμμα του Γ. Θεοτόκη Σχ. Βιβλίο σελ. 93 «Το

Διαβάστε περισσότερα

Η αυτοκάθαρση στην Εκκλησία (Σεβ. Μητροπολίτου Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου Ιεροθέου)

Η αυτοκάθαρση στην Εκκλησία (Σεβ. Μητροπολίτου Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου Ιεροθέου) Η αυτοκάθαρση στην Εκκλησία (Σεβ. Μητροπολίτου Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου Ιεροθέου) Date : Μαΐου 7, 2006 Τα σύγχρονα γεγονότα που αφορούν τα λεγόμενα σκάνδαλα στην Εκκλησία ερμηνεύονται ποικιλοτρόπως,

Διαβάστε περισσότερα

Η ΕΚΘΕΣΗ: ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΚΑΙ ΓΕΝΙΚΟ ΠΝΕΥΜΑ

Η ΕΚΘΕΣΗ: ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΚΑΙ ΓΕΝΙΚΟ ΠΝΕΥΜΑ Ημερομηνία Ανάρτησης: 12/12/2014 Η ΕΚΘΕΣΗ: ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΚΑΙ ΓΕΝΙΚΟ ΠΝΕΥΜΑ Η έκθεση καταγράφει και παρουσιάζει αντιπροσωπευτικές, συχνά εμβληματικές εικόνες και ντοκουμέντα που υπογραμμίζουν τον καίριο ρόλο

Διαβάστε περισσότερα

17η ιδακτική Ενότητα ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΙΑΚΡΙΣΗΣ ΤΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΩΝ ΤΑ ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΚΟΜΜΑΤΑ ΚΑΙ ΟΙ ΝΕΟΙ

17η ιδακτική Ενότητα ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΙΑΚΡΙΣΗΣ ΤΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΩΝ ΤΑ ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΚΟΜΜΑΤΑ ΚΑΙ ΟΙ ΝΕΟΙ 17η ιδακτική Ενότητα ΑΡΧΗ ΤΗ ΙΑΚΡΙΗ ΤΩΝ ΕΙΤΟΥΡΓΙΩΝ ΤΑ ΠΟΙΤΙΚΑ ΚΟΜΜΑΤΑ ΚΑΙ ΟΙ ΝΕΟΙ Απόσπασµα από το ύνταγµα που ψήφισε η Εθνοσυνέλευση της Τροιζήνας το Μαΐο του 1827 το αρ. 5 Η κυριαρχία ενυπάρχει στο Έθνος

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ. Διάλεξη 6 η. Κυριάκος Κυριαζόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής Τμήμα Νομικής ΑΠΘ

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ. Διάλεξη 6 η. Κυριάκος Κυριαζόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής Τμήμα Νομικής ΑΠΘ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Διάλεξη 6 η Κυριάκος Κυριαζόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής ΑΠΘ Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative

Διαβάστε περισσότερα

«Τα Βήματα του Εστερναχ»

«Τα Βήματα του Εστερναχ» «Τα Βήματα του Εστερναχ» Τοποθέτηση του ΔΗΜ.ΓΚΟΥΝΤΟΠΟΥΛΟΥ στη παρουσίαση του βιβλίου ΑΛΕΚΟΥ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ. ΧΑΤΖΗΓΙΑΝΝΕΙΟ-Λάρισα 16/1/2009 Κυρίες και κύριοι. Σε κάθε βιβλίο, μελέτη,διήγημα η ποίημα ο συγγραφέας

Διαβάστε περισσότερα