Όσο με θάβουνε, εγώ θα φυτρώνω. Μηνιάτικη ηλεκτρονική έκδοση του Πανελλήνιου Σωματείου Θεάτρου Σκιών Περίοδος Γ Τεύχος 89 Απρίλιος 2015

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Όσο με θάβουνε, εγώ θα φυτρώνω. Μηνιάτικη ηλεκτρονική έκδοση του Πανελλήνιου Σωματείου Θεάτρου Σκιών Περίοδος Γ Τεύχος 89 Απρίλιος 2015"

Transcript

1 Όσο με θάβουνε, εγώ θα φυτρώνω χρόνια Μηνιάτικη ηλεκτρονική έκδοση του Πανελλήνιου Σωματείου Θεάτρου Σκιών Περίοδος Γ Τεύχος 89 Απρίλιος 2015 ΠΟΛΥ ΩΡΑΙΑ Α ΕΚΘΕΣΗ! Ε! ΝΑ ΕΥΧΗΘΟΥΜΕ Υ Ε ΚΑΙ ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΣΤΗΝ ΕΘΝΙΚΗ ΣΚΗΝΗ Η ΜΟΥ ΓΙΑ ΝΑ ΓΙΟΡΤΑΣΟΥΜΕ Ο ΤΑ ΧΡΟΝΙΑ.. Καλό Πάσχα

2 α «Οι σκιές του χτες στο φως του Σήμερα» Φωτογραφίες από την έκθεση στην Νέα Ιωνία Μηνιάτικη ηλεκτρονική έκδοση του Πανελλήνιου Σωματείου Θεάτρου Σκιών Τζωρτζ 6 Αθήνα Διόρθωση κειμένων: Θωμάς Αθ. Αγραφιώτης Εξώφυλλο: Άγγ. Αλιμπέρτης ΕΚΔΟΤΗΣ: Πάνος Β. Καπετανίδης Τηλέφωνο:

3 «Οι σκιές του χτες στο φως του Σήμερα» Ομιλία του Προέδρου Πάνου Καπετανίδη στα εγκαίνια της έκθεσης Αγαπητοί φίλοι, αγαπητοί επισκέπτες, αγαπητά μέλη των δύο συνδιοργανωτών σωματείων: του Πανελλήνιου Σωματείου Θεάτρου Σκιών και του Ιωνικού Συνδέσμου. Αγαπητοί εκπρόσωποι της Δημοτικής αρχής, του Δήμου Νέας Ιωνίας, με τη φροντίδα του οποίου πραγματοποιείται αυτή η έκθεση. Έκθεση με φιγούρες, σκηνικά, ρεκλάμες και άλλα εργαλεία του Θεάτρου Σκιών από το ιστορικό αρχείο του Σωματείου, αλλά και εργαλεία νεότερων καραγκιοζοπαιχτών. Εργαλεία που μερικά από αυτά έχουν ξεκινήσει να ψυχαγωγούν το κοινό, πριν ακόμα και από εκατόν τριάντα χρόνια. «Οι σκιές του χτες στο φως του Σήμερα» θα φιλοξενηθούν σε αυτόν το ζεστό χώρο από σήμερα 23 Μάρτη έως τις 8 Απρίλη Η έκθεση, εκτός από την εικαστική της πλευρά, έχει και σκοπό να θυμίσει στους μεγαλύτερους, στιγμές από παλιά και να γνωρίσει στα σημερινά παιδιά την τέχνη του Καραγκιόζη. Ειδικά για τα σχολεία, θα υπάρχει η δυνατότητα επίσκεψης τις πρωινές ώρες. Μαζί με την ξενάγηση στην έκθεση, θα γίνεται και προβολή οπτικοακουστικού ιστορικού υλικού, ενώ οι μαθητές θα μπορούν να γνωρίσουν από κοντά, μαζί με καραγκιοζοπαίχτες, την τέχνη του Ελληνικού Λαϊκού Θεάτρου Σκιών. Αγαπητοί προσκαλεσμένοι και επισκέπτες. Τα εκθέματα που παρουσιάζονται σε αυτήν εδώ την έκθεση, είναι «αληθινά». Τόσο «αληθινά», όσο και τα πάμπολλα αρχαία ευρήματα της πατρίδας μας. Έχει περάσει από πάνω τους ο χρόνος. Τα έχει σημαδέψει ο κάματος της δουλειάς, καθώς με αυτά, έχουν βγάλει οι επαγγελματίες του είδους (και κάποιοι βγάζουν ακόμα), «τα προς το ζην». Τα σκηνικά, και ιδίως οι φιγούρες, δεν έχουν φτιαχτεί, για να τα βλέπει το μάτι του θεατή από κοντά, αλλά δια μέσου του φωτισμένου μπερντέ και από μια απόσταση μεγαλύτερη των τριών μέτρων. Έχουν ζωντανέψει, μπροστά σε χιλιάδες θεατές, τις ιστορίες του Καμπούρη. Έχουν «σπάσει» πάνω σε μάχες και ίσως ξανακολληθεί, «βάρβαρα και πρόχειρα», για να συνεχίσουν την παράσταση. Έχουν ταλαιπωρηθεί, μέσα σε βαλίτσες, σε πανελλήνιες και ίσως σε παγκόσμιες περιοδείες. Έχουν κλάψει, έχουν αγαναχτήσει, έχουν πονέσει, έχουν ερωτευτεί. Κάποιες από αυτές τις φιγούρες ίσως τις πρωτοείδε ένας σημερινός παππούλης, όταν ήταν παιδάκι με κοντά παντελονάκια και σήμερα, μαζί τους, ίσως κάνει ένα ταξίδι ανάμνησης και νοσταλγίας. Αυτά τα εκθέματα, δηλαδή, δεν έχουν σχέση με εκθέματα που προορίζονται, για να στολίσουν τον τοίχο ενός σπιτιού, αλλά για να ζωντανεύουν τις μαγικές ιστορίες της παράδοσης. Τα εκθέματα είναι «ζωντανά» και «αληθινά», γιατί κοιτώντας γύρω μας, σε χώρους συνάθροισης πλήθους σαν κι αυτόν, θα αντικρίσουμε πλειάδα ανθρώπων, που ταυτίζονται με τις φιγούρες ή τους χαρακτήρες του Ελληνικού Καραγκιόζη. Είναι «ζωντανά» και «αληθινά» τα εκθέματα, γιατί πάνω τους καταγράφεται η Καλό ό Πάσχα 3

4 α ιστορία της εξέλιξης του Ελληνικού Έθνους, κυρίως μετά την επανάσταση του 1821 και με ιδιαίτερη στάση στην περίοδο του μεσοπολέμου. Εξέλιξης ιστορικής, ενδυματολογικής, αρχιτεκτονικής, τεχνολογικής. Ενδυματολογικά, το ένδυμα στο Θέατρο Σκιών, δεν παραμένει μόνο κώδικας κοινωνικής ή πολιτισμικής πληροφόρησης. Θα έλεγα ότι λειτουργεί ακόμα και ως ιστορική πηγή, σε μια αμφίδρομη σχέση: Μια λεπτομερειακή μελέτη των τοπικών ενδυμασιών του Ελληνικού Καραγκιόζη δημιουργεί απεικονίσεις που σκιαγραφούν την ιστορική πραγματικότητα, η οποία, με τη σειρά της, αντικαθρεφτίζεται στην ενδυματολογική συμπεριφορά των Ελλήνων. Πώς περάσαμε από την φουστανέλα στα φράγκικα; Από τη συντηρητική ενδυμασία της χωριατοπούλας στη μίνι φούστα και το ξώπλατο; Αρχιτεκτονικά, περνάμε από τα πομπώδη σαράγια, τα κάστρα, τα τσελιγκόσπιτα και τα χωριατόσπιτα, στα νεοκλασικά οικοδομήματα, έως τα σύγχρονα σπίτια και δημόσια κτήρια. Ο θεατής παρατηρεί ότι τα μνημεία και η αρχιτεκτονική του παρελθόντος αποτελούν μια ιδιαίτερη αξία σαν σύστημα ισορροπίας, ποικιλίας και μέτρου της ανθρώπινης νόησης μέσα στο τεχνολογικό περιβάλλον, που χαρακτηρίζεται από μονοτονία και έλλειψη αισθητικής. Διαχρονικά, στο θεατή δημιουργείται ένας ιμάντας μνήμης και η ταυτόχρονη σύγκριση του παλιού με το καινούργιο ίσως να αποτελεί πρότυπο για ένα μελλοντικό περιβάλλον πιο ανθρώπινο και πιο ισορροπημένο. Τεχνολογικά, από το λυχνάρι (έχει μείνει η ορολογία της κάτω τάβλας να λέγεται «Λυχναροθήκη») περνάμε στο φωτισμό της ασετιλίνης, στις ηλεκτρικές λάμπες και σήμερα στις λάμπες LED. Από την απαραίτητη, βροντώδη και σπηλαιώδη λαρυγγοφωνή περνάμε στην ηχητική υποστήριξη του καραγκιοζοπαίχτη από τον «λαμπάτο» ενισχυτή και σήμερα από στερεοφωνικά ηχοσυστήματα. Φυσικά, έχουμε και τα αρνητικά της εξέλιξης: Από την εκτέλεση της παράστασης με ζωντανούς οργανοπαίχτες και τραγουδιστή, στους δίσκους γραμμοφώνου, στο πικάπ, στο μαγνητόφωνο, στο C.D. και σήμερα στο MP3. Ενώ ο θεατής, δυστυχώς, από τη ζωντανή παράσταση, περνάει στους δίσκους Καραγκιόζη, στον τηλεοπτικό Καραγκιόζη και, σήμερα, στον Καραγκιόζη του Γιουτιούμπ. Στον έμψυχο τομέα, σήμερα, πάρα πολλοί νέοι ασχολούνται με την τέχνη. Δεκάδες νέα παιδιά μπήκαν στο επάγγελμα του Καραγκιοζοπαίχτη. Η τέχνη αυτή καθαυτή βρίσκεται και πάλι σε άνοδο. Καινούργιο αίμα μπαίνει στις σκηνές να μαθητεύσει. Τα παραδοσιακά έργα εμπλουτίζονται με το σύγχρονο καθημερινό λόγο. Νέα καλαμπούρια πάνω στη σύγχρονη πραγματικότητα παίρνουν την θέση των παλιών. Ο καραγκιοζοπαίχτης έπαψε να είναι ο περιθωριακός, αγράμματος, ταπεινός ανθρωπάκος, που ήταν την εικοσαετία του 60-70, (πλην ελάχιστων εξαιρέσεων). Σήμερα, είναι καλλιεργημένος, γνώστης και χρήστης της σύγχρονης τεχνολογίας, την οποία θέτει στις υπηρεσίες του. Μα θα πει κανείς: Είναι σωστό αυτό; Μήπως το Θέατρο Σκιών βγαίνει από τα γνωστά μονοπάτια; Αυτό δεν είναι ενάντια στην ΠΑΡΑΔΟΣΗ; Αλλά τι σημαίνει ΠΑΡΑΔΟΣΗ; Παράδοση είναι το να παραλάβεις μια τέχνη, ας πούμε από εκείνον που στη δίδαξε, να την αναπτύξεις και να τη φιλτράρεις, με τη δική σου προσωπικότητα και γνώση, και να την παραδώσεις, στον επόμενο μαθητή και συνεχιστή σου, καλύτερη και βελτιωμένη. Ο σωστός καραγκιοζοπαίχτης, λοιπόν, πρέπει να παρακολουθήσει την εποχή του και να εμπλουτίσει την τέχνη του με αυτήν. Για να μπορέσει να συναγωνιστεί τα πολυποίκιλα θεάματα, που κάνουν το ίδιο, ήδη, με επιτυχία. Για να καταφέρει να τα ανταγωνιστεί, με ίσους όρους και με επιτυχία. Εκείνο που επιβάλλεται να διατηρήσει είναι η αμεσότητα με τη ζωντανή θεατρική απόδοση και τα βασικά συστατικά, που δηλώνουν την ιδιαιτερότητα του συγκεκριμένου θεάτρου. Την αναγκαστική 4

5 σύμβαση: Φως-αντικείμενο-σκιά. Βέβαια, υπάρχει και η αιώνια πάλη των γενναίων. Το παλιό να αντιστέκεται στο καινούργιο. Πόσοι άραγε δεν θα κατηγόρησαν τους νεότερους, που τόλμησαν να βγάλουν τα λυχνάρια και την ασετιλίνη, για να χρησιμοποιήσουν τους ηλεκτρικούς λαμπτήρες, και πόσοι άλλοι, όσους για οικονομικούς λόγους, εξαίρεσαν τη ζωντανή μουσική και τον τραγουδιστή, για να χρησιμοποιήσουν το γραμμόφωνο, το πικάπ και, σήμερα, το MP3; Πόσοι δεν κατηγορούν, σήμερα, το πέρασμα από το κούνημα της λαμαρίνας, για τα αστραπόβροντα, ή το ρίξιμο της φακής για «βροχείο», για τον ήχο δηλαδή της βροχής, στην ηχογραφημένη ψηφιακή λύση ή την αντικατάσταση της τράκας (οδυνηρό εργαλείο για τις σφαλιάρες), με την ψηφιακή λύση του ήχου της σφαλιάρας Τις ίδιες, άλλωστε, κατηγορίες προσάπτει κάθε παλιά γενιά σε κάθε επαναστατική αλλαγή, που κάνει η νέα γενιά στα ζητήματα ένδυσης, υπόδησης, κόμμωσης, τεχνολογίας. Ο κόσμος μας είναι έτσι φτιαγμένος, ώστε το παλιό, αναπόφευκτα, να φθίνει και να το διαδέχεται το νέο. Για την τέχνη του Ελληνικού Λαϊκού Θεάτρου Σκιών, ισχύει η μοναδική εξαίρεση, που ισχύει και για το κρασί. Όσο παλιώνει, τόσο πιο όμορφη και νοσταλγική γίνεται. Και την παλιά μας λαϊκή τέχνη του Θεάτρου Σκιών, που επιμένει ακόμα και σήμερα, ύστερα από 174 χρόνια, η πλούσια και ζωντανή Ελληνική μας γλώσσα την ονομάζει κλασσική. Εκείνο που, δυστυχώς, λείπει σήμερα για τη δημιουργία σωστών και έμπειρων συνεχιστών, είναι η έλλειψη της κλασσικής μάντρας με τον κισσό και το αγιόκλημα. Εκεί, θέλουμε τη βοήθεια της πολιτείας, για τη δημιουργία ΕΘΝΙΚΗΣ ΣΚΗΝΗΣ ΘΕΑΤΡΟΥ ΣΚΙΩΝ. Δηλαδή ενός πλήρους οργανωμένου χώρου, όπου ο καραγκιοζοπαίχτης και οι βοηθοί να ασχολούνται απερίσπαστοι μόνο με το καλλιτεχνικό μέρος της παράστασης. Θέλω να παροτρύνω τη νέα γενιά να σκύψει με αγάπη και αφοσίωση στην πολύπλευρη τέχνη που, τριάντα χρόνια, υπηρετώ σαν επαγγελματίας. Να μην πιστέψουν, ούτε στιγμή, ότι είναι ένας εύκολος προσοδοφόρος τομέας, που δεν χρειάζεται πολλές γνώσεις και γράμματα. Είναι μια τέχνη με πάμπολλες απαιτήσεις. Με πτυχές και λεπτομέρειες, που δεν φαίνονται με την πρώτη ματιά. Και όσο περισσότερα μαθαίνει κανείς για αυτήν την τέχνη, τόσο θα αντιλαμβάνεται ότι ακόμα δεν γνωρίζει τίποτα. Με αυτά τα λόγια και με την ευχή να πραγματοποιηθούν τα όνειρα και οι ελπίδες των νέων καραγκιοζοπαιχτών, καθώς και των ακόμα νεότερων πιτσιρικάδων, που θέλουν να ασχοληθούν με την τέχνη του Θεάτρου Σκιών, επιτρέψτε μου να εγκαινιάσω την έκθεσή μας: «Οι σκιές του χτες στο φως του Σήμερα»! Σας ευχαριστώ! ΠΑΝΟΣ ΚΑΠΕΤΑΝΙΔΗΣ Καλό ό Πάσχα 5

6 α 6

7 7

8 α Η ΕΚΘΕΣΗ ΣΤΗΝ ΝΕΑ ΙΩΝΙΑ Από νωρίς που ανακοινώθηκε η πραγματοποίηση της έκθεσης στην Νέα Ιωνία, σε συνεργασία με τον Ιωνικό Σύνδεσμο, ο κόσμος του Καραγκιόζη το δέχτηκε, με μεγάλο ενθουσιασμό. Αλλωστε, μεσολάβησαν εννιά χρόνια από την προηγούμενη έκθεση, στο Κερατσίνι, και η αποτυχημένη απόπειρα πραγματοποίησής της, πέρσι, στην Αθήνα. Οι δηλώσεις συμμετοχής ξεκίνησαν νωρίς και να που έφτασε η μέρα του στησίματος. Οι δημιουργοί, οι περισσότεροι και καραγκιοζοπαίχτες, φέρανε, στις 20 Μάρτη, τα εργαλεία που θέλανε να εκθέσουν, και από νωρίς το απόγευμα, μέχρι αργά το βράδυ, άρχισαν να κρεμούν ο καθένας τις φιγούρες του, αλλά και κάποιοι, από την ανάγκη για προσφορά για το καλό του Καραγκιόζη, που εκεί στον φιλόξενο εκθεσιακό χώρο των Ιώνων, το Σωματείο θέλησε να γιορτάσει τα 90 χρόνια συνεχούς δράσης του, την επέτειο της Εθνικής Παλιγγενεσίας, αλλά και τον 7ο γιορτασμό της Παγκόσμιας Μέρας Θεάτρου Σκιών, που το Σωματείο μας, με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης, αποφάσισε να διαδώσει σε όλο τον κόσμο αλλά και Πανελλήνια να γιορτάζει. Αξίζει να αναφέρουμε τα ονόματα μελών και φίλων του Σωματείου, που εργάστηκαν για το στήσιμο της έκθεσης: Νίκος Αλεφραγκής, Μαρία Κυριαζή, Σωκράτης Κοτσορές, Δημήτρης Μπότσης, Κωνσταντίνος Ντούμπας, Σωτήρης Παπατραγιάνης, Αλέξανδρος Μελισσηνός, Μάριος Γιαννούλης, Γεωργία Ιωνά, Αλέξανδρος και Αγγελος Αλιμπέρτης, Κωνσταντίνος Κουτσουμπλής, Γιάννης Αθανασίου, Τίνα και Τάκης Κωστιδάκης, 8

9 Αργύρης Αθανασίου, Πάνος Καπετανίδης. Και η στιγμή των εγκαινίων, την Δευτέρα 23 Μάρτη, έφτασε. Με τον καιρό αντίπαλο, γιατί έβρεχε καταρρακτωδώς, την ώρα που θα ερχότανε ο κόσμος στα εγκαίνια. Αρκετά μεγάλη η ανταπόκριση, όχι η αναμενόμενη. Τα επίσημα πρόσωπα, όπως γίνεται συνήθως, δεν πατάνε εκεί που δεν έχει «σελέμπριτι». Ανήμερα την 25η Μαρτίου, το βράδυ, ο συνάδελφος Νίκος Αλεφραγκής μας χάρισε στιγμές από τον παλιό καλό Καραγκιόζη με την «Κρεμάλα του Πατριάρχη», όπου η ανταπόκριση ήταν μεγάλη. Ο ίδιος ο Νίκος Αλεφραγκής πρόσθεσε και τη δική του «πινελιά» στο έργο (μετά τον απαγχονισμό), με την εύρεση του λειψάνου του Γρηγορίου του 5ου στον Βόσπορο, όπου τον πέταξαν οι Τούρκοι και τον ενταφιασμό του από τον Καραγκιόζη. Από μέρες πριν, είχαν αρχίσει να κλείνουν πρωινές επισκέψεις και αρκετά σχολεία, κάνοντας αρχή από την Πέμπτη 26 Μαρτίου, όπου παρέλασε πάλι, υπό καταρρακτώδη βροχή, ένα ολόκληρο Γυμνάσιο, σε τμήματα των παιδιών κάθε φορά. Τα παιδιά, αφού ξεναγήθηκαν στην έκθεση, παρακολούθησαν το νέο ντοκιμαντέρ, διάρκειας 15 λεπτών, που δημιούργησε ο Πρόεδρος του Σωματείου, Πάνος Καπετανίδης, στο οποίο με γλαφυρή αφήγηση, καταπληκτικές εικόνες και βίντεο, ταξίδεψε τους θεατές στη διαδρομή του Θεάτρου Σκιών, από την Ινδία μέχρι την Ελλάδα. Το βίντεο αυτό προβαλλόταν, φυσικά, όλες τις μέρες της έκθεσης, αποσπώντας την προσοχή και τα ευμενή σχόλια των επισκεπτών της. Το Σάββατο 28 Μάρτη, τιμήθηκε, όπως της έπρεπε, η «Παγκόσμια Μέρα Θεάτρου Σκιών», με την παράσταση του Αντώνη Παντιώρα, «Ο Θρίαμβος του Καραγκιόζη». Καλό ό Πάσχα 9

10 α Ο Αντώνης, με το πολύπλευρο ταλέντο του, απέδειξε ότι μπορεί και ανταποκρίνεται στο σύγχρονο λόγο του Καραγκιόζη, διασκεδάζοντας μικρούς και μεγάλους στην κατάμεστη αίθουσα του δεύτερου ορόφου της έκθεσης, όπου ήταν στημένος ο μπερντές. Πολλά ήταν και τα τμήματα των Δημοτικών Σχολείων, που με επικεφαλής φωτισμένους δασκάλους, ζυμώθηκαν, εντυπωσιάστηκαν και θαύμασαν το εικαστικό μέρος ενός θεάματος, που ψυχαγώγησε και εξακολουθεί να ψυχαγωγεί μικρούς και μεγάλους. Η «Συνομιλία με έναν Σκηνοθέτη» έκλεισε τις παράλληλες εκδηλώσεις την Τετάρτη 1η Απρίλη. Σε αυτήν τη συνομιλία, ο σκηνοθέτης Λευτέρης Ξανθόπουλος συζήτησε με το κοινό, για το «Πού το πάει ο Καραγκιόζης». Μετά την προβολή του ντοκιμαντέρ, οι παρευρισκόμενοι συζήτησαν με το σκηνοθέτη και τον Πρόεδρο του Σωματείου Πάνο Καπετανίδη, πάνω στα καυτά σύγχρονα προβλήματα της τέχνης. Ο σκηνοθέτης εξομολογήθηκε ότι αφορμή για το γύρισμα αυτού του ντοκιμαντέρ, ήταν 10

11 η καθυστερημένη πληροφόρησή του, για το θάνατο του μεγάλου καραγκιοζοπαίχτη Βάγγου Κορφιάτη, φίλου και τεχνικού συνεργάτη του στην ταινία μεγάλου μήκους, «Ο Δραπέτης». Ο φιλόλογος Συμεών Σταμπουλού, που εμφανίζεται και στο ντοκιμαντέρ, ο Μιχαήλ Καρακάσης, ο Αντώνης Κλίνης, ο Ιάσων Μελισσηνός, ο Νίκος Αλεφραγκής, ο Τάκης Κωστιδάκης, ήταν μερικοί από εκείνους που πήραν το λόγο, για να εκφράσουν τις απόψεις ή τις εμπειρίες τους, για το «Πού το πάει (σήμερα) ο Καραγκιόζης». Μεγάλη κουβέντα έγινε και για τους λόγους της μηδαμινής συμμετοχής γυναικών στο επάγγελμα του καραγκιοζοπαίχτη. Εγινε μνεία για την αείμνηστη κόρη του Ντίνου Θεοδωρόπουλου, την Σοφία Καλογερά-Θεοδωροπούλου, (της μοναδικής γυναίκας καραγκιοζοπαίχτριας), ενώ μια θεατής μίλησε για τη μητέρα της, Αθανασία Παναγιωτοπούλου, η οποία, στη δεκαετία του 70, έπαιζε, ερασιτεχνικά και αφιλοκερδώς, η ίδια σε παιδιά, από την Πετρούπολη μέχρι τα Ανω Πατήσια! Επίσης, την εκδήλωση τίμησε, με την παρουσία της, η κα Μαρία Φακιολά. Στα ποιοτικά χαρακτηριστικά: Εκτέθηκαν 182 φιγούρες, σκηνικά, ρεκλάμες και ποδιές, εκθέματα, από τα οποία τα 50 ήταν από μέρος της συλλογής του Σωματείου. Συμμετείχαν με φιγούρες τους, (ή από συλλογές μελών και φίλων), οι: Αγγελος Αλιμπέρτης, Αλέξανδρος και Ιάσων Μελισσηνός, Αλέξανδρος Αλιμπέρτης, Γεώργιος Αλιμπέρτης, Γιάννης Αθανασίου, Γιάννης Νταγιάκος, Δημήτρης Καλό ό Πάσχα Μόλλας, Ευγένιος Σπαθάρης, Ηλίας Καρελλάς, Θοδωρής Κωστιδάκης, Ιδαλίας, Κωνσταντίνος Κουτσουμπλής, Κωνσταντίνος Ντούμπας, Κώστας Αθανασίου, Μάριος Γιαννούλης, Μίμης Μάνος, Μπάμπης Κωστιδάκης, Μπάμπης Ρουμελιώτης, Νίκος Αλεφραγκής, Νίκος Μπαρμπούτης, Πάνος Καπετανίδης, Σωκράτης Κοτσορές, Σωτήρης και Χάρης Παπατραγιάννης, Τάκης Κωστιδάκης, Τάκης Παλαιοθόδωρος, 11

12 α Τάσος Γεωργίου, Φώτης Πλέσσας και Χάρης Μπιλλίνης. Από το αρχείο του Σωματείου, παρουσιάστηκαν, στην έκθεση, φιγούρες των: Διονύση Αλεξόπουλου, Διονύση Λέντερη, Δημήτρη Πάγκαλου, Αβραάμ Αντωνάκου, Γιώργου Μαμάη, Γιώργου Χαρίδημου, Κώστα Καράμπαλη, Κώστα Μάνου, Μαρίας Ακριτίδου, Πέτρου Δώριζα, Σπύρου Καράμπαλη, Σωτήρη Τάγκαλου, Φρίξου Γαζεπίδη, Φώτη Ράμμου και Χρήστου Χαρίδημου. Αίσθηση προκάλεσε η φιγούρα του Ευγένιου Σπαθάρη, σε πρωτοποριακή 3D (τρισδιάστατη) εκτύπωση, από τον Ηλία Γιαννόπουλο (FIXERS.GR), που σχεδίασε ο Σωτήρης Παπατραγιάννης. Χωρίς να θεωρηθεί μεμψιμοιρία, θα πρέπει να αναφερθούμε και σε φανταχτερές απουσίες συναδέλφων, ευτυχώς ελάχιστων στον αριθμό, που, ενώ διαμένουν στην Αθήνα, δεν θέλησαν να φέρουν έστω και μία φιγούρα στην έκθεση, αλλά και δεν είχαν ούτε την περιέργεια να την επισκεφθούν και να ρίξουν μια φευγαλέα ματιά στο αποτέλεσμα μιας ζηλευτής συλλογικότητας, που θαυμάστηκε από τόσο μεγάλο πλήθος κόσμου, που ξεπέρασε, όπως ήταν φυσικό, τα σύνορα της Νέας Ιωνίας και που αποτέλεσε ένα παν-αττικό πολιτιστικό γεγονός. Ο μοναχικός δρόμος μπορεί να είναι πιο ήρεμος, χωρίς τις συγκρούσεις και τις διαταραχές του απάνεμου ατομικισμού του καθενός, χωρίς τους κινδύνους σύγκρισης. Ομως, o καλλιτεχνικός ναρκισσισμός δεν αναδεικνύει την τέχνη, που πιστεύουμε ότι αγαπούν. Ελπίζουμε, στο μέλλον, να αλλάξουν γνώμη! 12

13 Τα Εισαγωγικά κείμενα του Γιάννη Χατζή για την εκπομπή «Καραγκιόζης», που προβλήθηκε, στην τηλεόραση (ΕΤ-2), την τηλεοπτική σεζόν Παραγωγή: Τηλεοπτικές παραγωγές Θεάτρου Σκιών Ε.Π.Ε., Πάνος Καπετανίδης-Ευάγγελος Κορφιάτης Καλό ό Πάσχα ΦΙΓΟΥΡΕΣ ΚΑΙ ΠΑΝΙΚΑ Ψυχή του Θεάτρου Σκιών η φιγούρα. Αυτή δίνει ζωή στον μπερντέ, κάνει το λόγο πράξη και με την κίνησή της εξωτερικεύει τις στιγμιαίες διαθέσεις της καραγκιοζοπαρέας, την όλη προσωπικότητα του ήρωα. Στα χρόνια που διάβηκαν, χαρτόνι, δέρμα, νάιλον δώσανε την πρώτη ύλη για φιγούρες, όμως το χαρτόνι ήταν εκείνο που εξυπηρέτησε, στην εντέλεια, το μυστηριακό πνεύμα του μπερντέ, το δισδιάστατο του χαρακτήρα του, που σε τελευταία ανάλυση, διαμόρφωσε και την αισθητική και διακοσμητική αντίληψη του μπερντέ. Το μέγεθος της φιγούρας ακολούθησε τις εξελίξεις των διαστάσεων της σκηνής και οι αναλογίες των μελών του σώματος καθορίστηκαν από τη χρησιμότητά τους σε κάποιο είδος θεάματος, που το κοινό βλέπει από μακριά. Έτσι, το κεφάλι και τα άκρα είναι δυσανάλογα με το άλλο σώμα, όπως και τα χαρακτηριστικά του προσώπου. Οι ήρωες είναι κολοσσιαίων διαστάσεων και μπορεί να ξεπερνούν το ύψος των σπιτιών, σε σχέση με τα κοινά πρόσωπα του μπερντέ. Κάθε φιγούρα έχει πολλές αρθρώσεις, για να διευκολύνεται η κίνηση και η έκφραση αισθημάτων, ενώ μόνο ο Καραγκιόζης, ο Σταύρακας και ο Μέγας Αλέξανδρος έχουν χέρια αρθρωτά. Ακόμη, ο Εβραίος έχει άρθρωση στο λαιμό και ο Σαναλέμε στο πόδι. Έτσι, ο Αλέξανδρος μπορεί και χειρίζεται το δόρυ και ο Σταύρακας να παίζει κομπολόι. Παλιά, πριν ανακαλυφτούν οι σούστες, κάθε καραγκιοζοπαίχτης είχε δύο ίδιες φιγούρες, καρφωμένες από διαφορετική, πάντα, πλευρά, σε ξύλα 50 πόντων. Έτσι, η φιγούρα μπορούσε να έχει είσοδο από όλες τις μεριές του μπερντέ. Η χαρτονένια φιγούρα δουλεύεται με κοπίδι. Από τις πρώτες φιγούρες, με σκάλισμα μόνο ένα μάτι, φτάσαμε σε περίτεχνους πασάδες, μοναδικά δείγματα χαρακτικής. Από τα μέσα της δεκαετίας του 20, στον μπερντέ, εισβάλλουν οι δερμάτινες φιγούρες από δέρμα ανοιχτόχρωμου μοσχαριού, μέσης ηλικίας. Το δέρμα τελαρώνεται, κοπιδιάζεται και ξύνεται με τζάμια, μέχρι να γίνει διαφανές. Τα χρώματα αποδίδονται με σινικές. Το νάιλον, που άρχισε να καθιερώνεται πολύ αργότερα και που δεν διακρίνεται για την αντοχή του, χρωματίζεται με μπογιές οινοπνεύματος, αφού πρώτα ξυστεί με γυαλόχαρτο, για να πιάνει η μπογιά. Με κοπιδιαστό χαρτόνι, αποδίδονται, πολλές φορές, και τα σκηνικά, ενώ η οικονομία του μπερντέ και η έλλειψη της μάντρας καθιέρωσαν τα «πανικά», κατά την ορολογία του Καραγκιόζη. Εδώ, τα σκηνικά, παλάτια, παράγκες, βουνά, δέντρα και άλλα πολλά, ζωγραφίζονται πάνω σε χασέ και πιάνονται πάνω στον μπερντέ με καρφίτσες. Κάθε ήρωας του Καραγκιόζη μπορεί να έχει περισσότερες από μια προσωποποιήσεις σε φιγούρες, ανάλογα με τις ανάγκες του ρεπερτορίου. Για παράδειγμα, ο Διάκος είναι καλόγερος και κλεφταρματολός, ο Καραγκιόζης υπηρέτης, μάγος, κλέφτης, πασάς, προφήτης, καντηλανάφτης κλπ.. Όμως, πολλά είπαμε. Ας δούμε Καραγκιόζη και μετά, χαρτόνια, ψαλίδια και κοπίδια για φιγούρες. Τι λέτε παιδιά! Ξεκινάμε; 13

14 α ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΧΡΙΣΤΟΠΟΥΛΟΣ λογοτεχνία στην κοινωνία Ο Βασίλειος Χριστόπουλος γεννήθηκε στην πόλη της Πάτρας, το έτος Εκτός από τις κύριες σπουδές του στο Πολυτεχνείο της Αθήνας, τις μεταπτυχιακές σπουδές του στο εξωτερικό (Σκωτία) και την επαγγελματική, αλλά και κοινωνική, πολυετή δραστηριοποίησή του στην Πάτρα, έχει δημοσιεύσει ποικίλο και σημαντικό συγγραφικό έργο. Από τη λογοτεχνική του παραγωγή, ξεχωρίζουμε τα βιβλία: «Στο φως της ασετιλίνης» (Κέδρος, 2002) και «Ορέστης, ο Πατρινός Καραγκιοζοπαίχτης Ανέστης Βακάλογλου» (Αχαϊκές Εκδόσεις, 1999), τα οποία είναι αφιερωμένα σε δύο από τους πιο σπουδαίους πατρινούς εκπροσώπους της τέχνης του νεοελληνικού Καραγκιόζη: α) Τον Πατριάρχη του πατρινού και νεοελληνικού Θεάτρου Σκιών, Δημήτρη Σαρδούνη ή Μίμαρο και β) τον Ανέστη Βακάλογλου ή Ορέστη, έναν από τους σημαντικότερους καραγκιοζοπαίχτες της Πάτρας, κατά το β μισό του 20ού αιώνα. Κατά γενική ομολογία, τα ανωτέρω βιβλία, με τις ιστορικές και καλλιτεχνικές πληροφορίες που διασώζονται μέσα από τις πολύτιμες αυτοβιογραφικές διηγήσεις του Ορέστη, και με τις πλούσιες μυθοπλαστικές αρετές της μυθιστορηματικής βιογραφίας «Στο φως της ασετιλίνης», εμπλουτίζουν τη σύγχρονη (και όχι μόνο) βιβλιογραφία, γύρω από το Θέατρο Σκιών. «Στο φως της ασετιλίνης», αναπλάθεται και συντίθεται η ιστορική, κοινωνική και καλλιτεχνική εικόνα της Πάτρας και του ελληνικού κράτους, στα τέλη του 19ου και τις αρχές του 20ού αιώνα, παράλληλα με τη μυθιστορηματική εκδοχή της ταραχώδους ζωής ενός μεγάλου καλλιτέχνη, του Μίμαρου, για το βίο του οποίου η ιστορία δεν έχει αποφανθεί πλήρως, λόγω της έλλειψης επαρκών στοιχείων. Μέσα από την παρουσίαση αυτών των δύο βιβλίων, στη συνέντευξη που ακολουθεί, ο Χριστόπουλος παρουσιάζει πτυχές της συγγραφικής του δουλειάς, της λογοτεχνικής του παραγωγής, της προσωπικής του φιλοσοφίας (γύρω από τη ζωή και την καθημερινότητα) και της σχέσης του με τον κόσμο των σκιών και κυρίως με την τέχνη του πατρινού Καραγκιόζη. ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΘΩΜΑ ΑΘ. ΑΓΡΑΦΙΩΤΗ 1) Πριν Εμβαθύνουμε Στη Λογοτεχνική Σας Παραγωγή, Θα Θέλαμε Να Μας Μιλήσετε Για Τη Σχέση Σας Με Την Τέχνη Της Λογοτεχνίας Και Ειδικότερα Με Το Μυθιστόρημα, Ως Βασικό Είδος Του Πεζού Έντεχνου Λόγου. Ξεκίνησα τη σχέση μου με τη λογοτεχνική μυθοπλασία το 1993, γράφοντας τον «Κάτοικο Πατρών» (εκδόθηκε το 1998). Να πώς ξεκίνησα. Ασχολούμενος με την πολεοδομική εξέλιξη της Πάτρας, είχα συγκεντρώσει αρχειακό υλικό για μια μελέτη, την οποία όμως δεν μπορούσα να αποφασίσω πώς να τη συνθέσω. Έψαχνα τρόπους, προκειμένου να είναι ευανάγνωστη και να μην αποτελεί απλή παράθεση ιστορικών στοιχείων. Τότε ακριβώς, αποφάσισα να καταφύγω στη μυθοπλασία και να αξιοποιήσω το υλικό μου, μέσα από ένα μυθιστόρημα. Έτσι, συνέθεσα την ιστορία ενός φανταστικού χαρακτήρα, του ρακοπώλη Δημητρού Γιαννόπουλου και μέσα από την ιστορία έπλασα και το χαρακτήρα του. Ο Γιαννόπουλος είναι πάροικος, δηλαδή εσωτερικός μετανάστης, χωρίς δικαιώματα, που για χρόνια κρατιέται στο περιθώριο της νέας πόλης. Μέσα από την προσωπική του περιπέτεια, παρουσιάζω τη σκοτεινή και άγνωστη πλευρά της πολεοδομικής ιστορίας της πόλης. Πρόκειται για μια ανώμαλη περίοδο, που, όμως, έχει πολλές αναλογίες και με το σήμερα. Τα οικόπεδα 14

15 του σχεδίου καταπατούνται, υφαρπάζονται, δένονται με ψεύτικα συμβόλαια (από τους ισχυρούς και τους επιτήδειους), όπως συμβαίνει ακόμη και σήμερα με τη δημόσια περιουσία. Ταυτόχρονα, αναδεικνύω το πώς αντιμετωπίστηκαν οι πάροικοι, οι εσωτερικοί μετανάστες, που συνέρρεαν για χρόνια, τόσο από την ύπαιθρο, όσο και από τις τότε οθωμανικές επαρχίες. Έκτοτε, συνέχισα με τη βιογραφία του καραγκιοζοπαίχτη Ορέστη, άλλα τρία μυθιστορήματα («Στο φως της ασετιλίνης», «Κι εσύ Έλληνας ρε», «Δεν θα ησυχάσουμε ποτέ») και μια συλλογή διηγημάτων («Αναζητώντας το Θεό»). 2) Από τη λογοτεχνική σας παραγωγή, θα τολμούσαμε να σας ρωτήσουμε αν έχετε έργα που να πιστεύετε ότι ξεχωρίζουν και ειδικότερα αν πιστεύετε πως ξεχωρίζουν τα δύο έργα σας για τους καραγκιοζοπαίχτες Μίμαρο και Ορέστη. Θα ξεχώριζα τον «Κάτοικο Πατρών», γιατί, όπως σας είπα, μέσα από αυτόν, μυήθηκα στην τέχνη της μυθοπλασίας. Όπως σας είπα, είναι η ζωή ενός πάροικου εσωτερικού μετανάστη, που κατάφερε, τελικά, να αποκτήσει ένα οικόπεδο από τα εθνικά του σχεδίου και να πραγματώσει το όνειρο της ζωής του. Ταυτόχρονα, το μυθιστόρημα αυτό έδωσε και το συγγραφικό μου στίγμα. Κατανόησα ότι, λογοτεχνικά, με ενδιέφερε η Πάτρα και οι λαϊκοί άνθρωποί της, εργάτες, μικροεπαγγελματίες, λαϊκοί καλλιτέχνες κλπ., και όχι οι έμποροι και γενικά, η μεγαλοαστική τάξη της εποχής. Έτσι, η αξιοποίηση του υλικού που είχα από τις συζητήσεις με τον Ορέστη και η έκδοση της βιογραφίας του, ήταν το δεύτερο συγγραφικό βήμα μου. Το τρίτο ήταν μια μυθιστορία (με πραγματικά και φανταστικά στοιχεία) της ζωής του Δημήτρη Σαρδούνη, του πασίγνωστου, στην εποχή του, πατρινού καραγκιοζοπαίχτη «Μίμαρου». Τα δυο βιβλία (Ορέστης και Μίμαρος) αποτελούν μια ενότητα. Ταυτόχρονα, μέσα από αυτά, αναδείχθηκαν δυο δυνατοί χαρακτήρες, ξεχωριστοί και αγαπημένοι για μένα που θα με συντροφεύουν σε όλη μου τη ζωή. Χαίρομαι μάλιστα ιδιαίτερα που εμπλούτισαν τη βιβλιογραφία του Θεάτρου Σκιών. 3) Ποια είναι η σχέση σας με το Θέατρο Σκιών και με τον πατρινό Καραγκιόζη; Η σχέση μου είναι πολύ δυνατή και βιωματική. Ήταν και η εποχή μας τέτοια. Τη δεκαετία του 1960, για μας τα παιδιά, το Θέατρο Σκιών ήταν ό,τι, για τα σημερινά, το internet και η τηλεόραση. Δεν ήταν ότι βλέπαμε συχνά Καραγκιόζη, αλλά κυρίως το ότι είχαμε μαζί του μια σχέση στενή και δημιουργική. Κατασκευάζαμε φιγούρες και διαβάζαμε έργα που κυκλοφορούσαν σε εβδομαδιαία τεύχη (από τις εκδόσεις «Άγκυρα» και «Δαρεμά»). Γράφαμε δικά μας έργα και κυρίως παίζαμε. Με ένα σεντόνι και μερικά κεριά, κάποτε και με έναν ηλεκτρικό λαμπτήρα, στήναμε παράσταση, έχοντας τον πλήρη έλεγχο της παραγωγής. Αξέχαστες εμπειρίες. Πραγματική μύηση στα μυστικά της τέχνης του θεάτρου και της δημιουργίας με τα απλούστερα τεχνικά μέσα. Αργότερα, προσπάθησα να μυήσω και τα παιδιά μου και μαζί παρακολουθούσαμε τους πατρινούς καραγκιοζοπαίχτες. Έτσι, γνώρισα πολλούς απ αυτούς και βέβαια, τον Ορέστη. 4) Σε τι διαφέρει το βιβλίο για τον Ορέστη από το βιβλίο «Στο φως της ασετιλίνης» και κατά πόσο το πρώτο συμπληρώνει το δεύτερο, ως συνεχόμενες εκδόσεις; Ο Ορέστης είναι ένα πρόσωπο που γνώρισα καλά και συνδέθηκα με φιλία μαζί του. Μου αφηγήθηκε τη ζωή του και ήμουν υποχρεωμένος να σεβαστώ την αφήγηση και τις απόψεις του. Ταυτόχρονα με μύησε στον κόσμο και στα μυστικά της συντεχνίας, και κυρίως μου γνώρισε από πρώτο χέρι τους καραγκιοζοπαίχτες Πάγκαλο και Αγαπητό που είχε γνωρίσει και μαθητεύσει μαζί τους. Σε αντίθεση με τον Ορέστη, ο Σαρδούνης είναι ένα υπαρκτό πρόσωπο, που δεν γνώρισα. Τα ιστορικά στοιχεία που υπάρχουν για τη ζωή του, είναι ελάχιστα. Τα περισσότερα από το βιβλίο του Τζούλιο Καΐμη (τα οποία προέρχονται από τις διηγήσεις Πάγκαλου και Αγαπητού), και από αποσπασματικά δημοσιεύματα στον τύπο. Δεν συνθέτουν, λοιπόν, μια ολοκληρωμένη γνώση. Από τις πληροφορίες που έχουμε, πρόκειται για έναν ευαίσθητο και ξεχωριστό άνθρωπο, πoυ, τη δεκαετία , εξελλήνισε το παλιό Ανατολικό Θέατρο Σκιών και το μεταμόρφωσε στο γνωστό μας σήμερα πατριωτικό και κωμικό θέατρο του Καραγκιόζη. Ο Μίμαρος γεννήθηκε στηv Πάτρα τo 1859 (ή 1865) και ήταν νόθο παιδί της Μαρίας Γρίππα. Η μητέρα του τον μόρφωσε (Γυμνάσιο, βυζαντινή μουσική) και ο Σαρδούνης, σε νεαρή ηλικία, Καλό ό Πάσχα 15

16 α έγινε ψάλτης στη Μητρόπολη της Πάτρας. Αν και η μητέρα του είχε πολλά όνειρα για το γιο της, αυτός, γρήγορα, εγκατέλειψε τη θέση του και αφοσιώθηκε στον Καραγκιόζη. Ξέρουμε ότι πέθανε σε νεαρή ηλικία, μάλλον αλκοολικός. Αξιοποίησα ό,τι πληροφορίες είχα και τις συμπλήρωσα και εμπλούτισα μυθοπλαστικά. Μόνο έτσι, μπορούσα να δώσω ένα χαρακτήρα ολοκληρωμένο, με την καλλιτεχνική του φύση, τα πάθη του, τις εμμονές του, τα προσωπικά και οικογενειακά του διλήμματα, και τέλος το τραγικό του τέλος. Το σίγουρο πάντως είναι ότι αν δεν είχα γνωρίσει και γράψει για τον Ορέστη, δεν θα τολμούσα να επιχειρήσω να γράψω την «Ασετιλίνη». 5) Με ποια κριτήρια επιλέξατε ως κύριους ήρωες των έργων σας τον Μίμαρο και τον Ορέστη; Ο Ορέστης υπήρξε φίλος και συζητητής. Ταυτόχρονα είχε μια ενδιαφέρουσα ζωή και ήταν ένας συναρπαστικός αφηγητής. Είχα την τύχη να τον γνωρίσω και να συζητήσω μαζί του. Ο Σαρδούνης, από την άλλη, είναι μια ενδιαφέρουσα και ταυτόχρονα τραγική προσωπικότητα σε μια ταραγμένη ιστορική περίοδο. Είναι ψάλτης και δάσκαλος της βυζαντινής μουσικής και η ενασχόλησή του με τον Καραγκιόζη και τα λαϊκά τραγούδια της εποχής, κυρίως τους αμανέδες, τον καθιστούν εκπρόσωπο της λαϊκής πολιτιστικής παράδοσης, αυτής που αποκαλείται «ανατολική». Έρχεται σε σύγκρουση με τη δυτική τέχνη, αυτήν της όπερας και της οπερέτας, που αποτελούσε και την επιλογή του τότε εκσυγχρονισμού. Το πολιτιστικό ζήτημα της εποχής, μέσα «Στο φως της ασετιλίνης», γίνεται κυρίαρχο. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι το βιβλίο αποτελεί ένα σχόλιο πάνω στον ελληνικό πολιτισμό και την «καθ ημάς Ανατολή» και στο δίπολο Ανατολή-Δύση. Να διερευνήσω αυτά τα ζητήματα αποτελούσε πρωτίστως προσωπική μου ανάγκη να γνωρίσω και να κατανοήσω. Γιατί, όπως λέει και ο Κούντερα, «η ηθική του μυθιστορήματος είναι η γνώση». Αν κάτι κατάφερα, το σίγουρο είναι πως με οδήγησε ο Μίμαρος. Αλλά την πόρτα μού την άνοιξε ο Ορέστης, που μου φώτισε τον κόσμο των καραγκιοζοπαιχτών. Το επαναλαμβάνω, λοιπόν: Αν δεν είχα γράψει τον Ορέστη, δεν θα τολμούσα να επιχειρήσω να γράψω την «Ασετιλίνη». Γιατί η συγγραφή κάθε μυθιστορήματος κρατάει τρία με τέσσερα χρόνια. 6) Με ποιο κριτήριο εστιάσατε στο έτος 1899, για να τονίσετε την αλλαγή του αιώνα «Στο φως της ασετιλίνης»; Μήπως επηρεασμένος από την είσοδο του έτους 2000; Πράγματι, παραμονές της εισόδου μας στο 2000, έγραφα την «Ασετιλίνη». Τέτοιες χρονολογίες έχουν ένα μεγάλο συμβολικό βάρος και μας ωθούν σε φαντασιακές Αποκαλύψεις. Τις ανησυχίες μου μετάγγισα στο Μίμαρο. Γιατί μπορεί η αφήγηση να είναι σε τρίτο πρόσωπο, αλλά στο βιβλίο γίνεται από τη σκοπιά κάποιου χαρακτήρα, άλλοτε του Μίμαρου και άλλοτε κάποιου άλλου. Να μου επιτρέψετε ένα μικρό δείγμα από το 1ο Κεφάλαιο: Τρεις μέρες πριν τα Χριστούγεννα τoυ 1899 και η Αθήνα δεv έχει ακόμη ξεκινήσει τον εορταστικό στολισμό της Τη σκεπάζει, όμως, με τo δικό τoυ άγνωστο και σκοτεινό φόβο. Τις τελευταίες μέρες oι Αθηναίοι σαv αλλοπαρμένοι συγκεντρώνονται στις πλατείες. Χωρίζονται σε μεγάλες παρέες και, χουχουλίζοντας τα παγωμένα χέρια τους, μιλούν με δέος για τo 1900, άλλοτε χαμηλόφωνα και άλλοτε με κραυγές. Πολλοί καρφώνουν επί ώρες τo βλέμμα τους στον ουρανό. Οι προβλέψεις για δυσοίωνες συγκλίσεις πλανητών, απρόοπτα μετεωρολογικά φαινόμενα, τρομακτικές τερατoγεvέσεις στον ουρανό, τον ουρανό θέλουν σαv τo κύριο θέατρο τωv γεγονότων. Η λάμψη της μεγάλης 16

17 σύγκρουσης, λένε, θα καταυγάσει ολόκληρο τo ουράνιο στερέωμα και θα απoτελέσει τo αδιάψευστο μήνυμα για τους επερχόμενους παγκόσμιους πολέμους. Εκεί, στοv ουρανό θα κριθεί τo μέλλον και η δευτέρα παρουσία του ανθρώπου. Ο ουρανός είναι, τελικά, o "Αρμαγεδδών" της "Αποκάλυψης". Οι τέσσερις ιππότες της από κει θα εφορμήσουν κατά τoυ θηρίου "τoυ έχοντος κεφαλάς επτά και κέρατα δέκα". Από κει θα διεμβολίσουν τηv "κεχρυσωμένην χρυσίω και λίθω τιμίω και μαργαρίτας", πόρνη, τη Βαβυλώνα. Αυτή είναι "η μήτηρ τωv πoρvώv και τωv βδελυγμάτων της γης" Πολλοί ζoυv τις τελευταίες ημέρες τoυ 1899 σαv vα είναι oι τελευταίες της ζωής τους. Εύχονται τo κακό ή τo καλό vα ρθει γρήγορα, δεv αντέχουν άλλο αυτόv τον άγνωστο φόβο. Τον προτιμούν, όμως, από τηv ντροπή της "επαίσχυντης ήττας. Φτωχός και καλοντυμένος. Σοβαρός άνθρωπος, όλοι τον σέβονται. Και γλυκός, όλοι τον αγαπούν. Καλό ό Πάσχα Η ανησυχία για το 1900 προετοιμάζει τον αναγνώστη και για την προσωπική τραγωδία του Μίμαρου. Μια τραγωδία, που ξεκινά ως προσωπική, αλλά, λόγω των ιστορικών συνθηκών και λόγω της καλλιτεχνικής του ευαισθησίας και της υψηλής πολιτικής του συνείδησης, καταλήγει σε μια υπαρξιακή και πολιτική αγωνία. 7) Σκιαγραφήστε μας με λίγες λέξεις τον Πάγκαλο και τον Αγαπητό, όπως τους φανταστήκατε στο έργο σας και στις σπαρταριστές σκηνές, στις οποίες λαμβάνουν μέρος. Ο Πάγκαλος ήταv παλιότερος καραγκιοζοπαίχτης και από τον ίδιο τoν Μίμαρο. Πριν γνωριστεί μαζί τoυ, έπαιζε μόνος τoυ τον παλιό Καραγκιόζη, με τα χαμάμ και τις βωμολοχίες. Η αστυνομία και οι εφημερίδες τoν κυνηγούσαν ότι διαφθείρει τη νεολαία. Να έvα σκαρίφημα πoυ δίνει o "Ορέστης" για τον Πάγκαλο: "Κοντός και αυτός σαv τον Αγαπητό αλλά πιo γεμάτος και γεροδεμένος. Άγριος και απότομος, βρωμόστομος αλλά μεγάλος καλαμπουριτζής. Ξεχείλιζε από ζωντάνια και κέφι και όπου vα βρισκόταν εκεί πoυ δεv τo περίμενες, πέταγε τo καλαμπούρι τoυ ή έκανε τo απίθανο αστείο τoυ. Έvας πραγματικός Καραγκιόζης". Ο δε Καΐμη τον χαρακτηρίζει: "Μάλλον χυδαίος τύπος, αλλά αντισταθμίζει αυτό τo ελάττωμά τoυ με αφελή απλότητα". Ο Βασίλης Αγαπητός είναι το αντίθετο του Πάγκαλου. Αδύνατος και μικροκαμωμένος, ευγενικός με λεπτά χαρακτηριστικά, ψιλή και ντροπαλή φωνή. Ο Ορέστης μάς αναφέρει ότι έπαιζε έvαv Καραγκιόζη κωμικό, με λεπτό χιούμορ, χωρίς πολλούς ξυλοδαρμούς και αγριότητες. Αγάπαγε πολύ τα εργαλεία τoυ και τα έδειχνε με καμάρι. Τηv κάθε φιγούρα τoυ τη θεωρούσε μοναδική. Ήσαν χάρτινα και καλοκοπιδιασμένα, πολλά έλεγε ότι τα χει από τoν Μίμαρo. Αναφέρει ο Ορέστης: Μια φορά όλο μίλαγε για τη γυναίκα με τη νταντέλα. "Έλα vα δεις τη γυναίκα με τη νταντέλα". "Θα ρθω, μπάρμπα-βασίλη", τoυ λέω. Γεμάτος περιέργεια πηγαίνω στην καμαρούλα τoυ. Ανοίγει έvα κουτάκι και βγάζει μια πασοπούλα πoυ της είχε βάλει στo χέρι και στη μέση κομματάκια νταντέλα φτιαγμένα με βελονάκι. Μoυ τηv έδειχνε όλο καμάρι. "Κοίτα αριστούργημα". "Τι είναι αυτό, μπάρμπα-βασίλη;" "Έχεις ξαναδεί τόσο ωραία φιγούρα;" Εγώ τηv είδα και απογοητεύτηκα, αλλά όταν κάποτε τηv έβαλε στo παvί είχε πράγματι πολύ 17

18 α γούστο. Η νταντέλα έκανε τη φιγούρα σωστό κέντημα. 8) Για ποιο λόγο βγαίνει μια σχετικά αρνητική εικόνα για τον Γιάννη Ρούλια «Στο φως της ασετιλίνης»; Εδώ στην Πελοπόννησο, υπάρχει, πράγματι, μια αρνητική μυθολογία για τον Ρούλια. Ο Γιάννης Βλαχογιάννης, που προφανώς γνώρισε τον Ρούλια, στο διήγημά του "Της Τέχνης τα φαρμάκια" παράγει μια αρνητική εικόνα για το Μίμαρο. Μεταφέρει τηv παράδοση, ότι o Μπαρμπαγιώργος είναι δημιούργημα τoυ Ρούλια, αλλά επίσης ότι οι συνάδελφοί του μισούσαν το Ρούλια για την τέχνη του και ότι ο δάσκαλός του, ο Μίμαρος, μεθούσε και τον ξυλοκοπούσε. Αναφέρω μερικά αποσπάσματα: "Όλοι τους φέρθηκαν αχάριστοι, αλλά δεν πειράζει έτσι είναι o κόσμος. Στην τέχνη δεν με φτάσανε Εγώ ανακάλυψα τον Μπαρμπαγιώργo... Τον Μπαρμπαγιώργo εγώ τον έβγαλα από την ψυχή μου, καλύτερα να πω, τον κουβάλησα από το χωριό μου, την πατρίδα μου. Ο Μπαρμπαγιώργoς είναι Ρoυμελιώτης, ρε, κι άμα δεν ξέρεις από Ρούμελη, Μπαρμπαγιώργo δεν καταλαβαίνεις". "Πού να στο μολογάω με το μεθύστακα τον Μίμαρo. Αυτός ήταν o δάσκαλός μου, δεν λέω, έμαθα πολλά απ αυτόν, τράβηξα όμως ξύλο και βρισίδι. Θα το πιστέψεις πως παιδί πράγμα και με ζήλευε; Με κατάτρεχε, δεν με άφηνε να πιάνω τις φιγούρες. Εγώ έκανα τον κουτό ώσπου έμαθα την τέχνη και την έκανα δική μου. Ώσπου μια μέρα μ' έχασε. Το μαθες, του λένε στον καφενέ του Καλυβιώτη, εκείνος o κάλφας σου έστησε Καραγκιόζη. Σήμερα είναι η πρώτη. Ο Μίμαρoς γέλασε. Δεν θα κάμει τίποτα είπε. Ήρθε όμως στην παράσταση και έφυγε φαρμακωμένος. Ρε το μπάσταρδο πού τα μαθε όλα αυτά, σε μένα τα μαθε; Τέλος έφυγε φαρμακωμένος δεν μου ξαναμίλησε". Γνωρίζοντας όλα τα προηγούμενα για τις ανάγκες της μυθοπλασίας, (ποιητική αδεία όπως λένε), ίσως λειτουργώντας και ως Πελοποννήσιος, αποφάσισα να ανασκευάσω την άποψη του Βλαχογιάννη. Εννοείται υπέρ του Μίμαρου. Μου δόθηκε, επιπλέον, η ευκαιρία να δημιουργήσω στην «Ασετιλίνη» μερικές ακόμη εστίες αντίθεσης. Είναι η υποβόσκουσα αντίθεση Μίμαρου-Ρούλια και η έντονη αντίθεση Πάγκαλου-Ρούλια. Ο Πάγκαλος σχεδόν τον μισεί και, πολλές φορές, αρπάζονται στα χέρια. 9) Μιλήστε μας για το εθνικό-πολιτικό-κοινωνικό πλαίσιο της εποχής του Μίμαρου. Όπως είπαμε επιδιώκω να αναδείξω τo κοινωνικό-πολιτιστικό περιβάλλον της εποχής του. Αμέσως μετά τηv απελευθέρωση και τη σύσταση τoυ ελληνικού κράτους, η ηγετική τάξη επιβάλει στηv Ελλάδα τηv ευρωπαϊκή παιδεία με έvαv τρόπο απόλυτο και δoυλικά μιμητικό. Η νέα επίσημη παιδεία υπoτιμά τη μονοφωνική λαϊκή και εκκλησιαστική μουσική, τηv χωρίς προοπτική και φωτοσκιάσεις λαϊκή και βυζαντινή ζωγραφική. Οι εμφανείς ανατολικομεσογειακές σχέσεις και oι επαφές με τηv κoιvή παράδοση τωv λαών της πρώην Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, καθιστούν ανεπιθύμητη ολόκληρη τη λαϊκή μας παράδοση. Όταν, τo 1840, δημιουργείται η Καλλιτεχνική Σχολή τoυ Πολυτεχνείου της Αθήνας, στελεχώνεται αποκλειστικά με ξένους Βαυαρούς και Ιταλούς ζωγράφους. Η Εκκλησία εγκαταλείπει τη βυζαντινή αγιογραφία και oι εκκλησίες αρχίζουν vα αγιογραφούνται με τηv ευρωπαϊκή-αναγεννησιακή ζωγραφική. Έπρεπε vα βρεθεί έvας Κόντογλου, vα διαμαρτυρηθεί, vα κινητοποιήσει και vα επαναφέρει τηv εκκλησιαστική εικονογραφία, μετά τo Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, στη βυζαντινή της παράδοση. Από τo 1880, στηv εκκλησιαστική υμνωδία εισάγεται η δυτική πολυφωνία, για vα επιστρέψει, μετά από χρόνια, πάλι η μονοφωνική παράδοση. Ακόμη και η vεoκλασσική αρχιτεκτονική, παρά τηv εμφανέστατη καταγωγή της από τη νεoκλασσική Ελλάδα, εμφανίστηκε σαv ευρωπαϊκή τέχνη και θεμελιωτές της είναι o Χάνσεν και ο Τσίλλερ και όχι π.χ. ο Σταμάτης Κλεάνθης, πoυ μπροστά σε αυτό τo πνεύμα της μίμησης, αναζητούσε ένα ελληνικό ιδίωμα, με κλασσικές αλλά και βυζαντινές ρίζες. Τo vέo κράτος και η νέα αστική τάξη εισάγουν λοιπόν, επισήμως, τηv ευρωπαϊκή τέχνη (πολυφωνική 18

19 Έτσι, το πολιτιστικό ζήτημα της εποχής, μέσα «Στο φως της ασετιλίνης», γίνεται κυρίαρχο. Ταυτόχρονα, έχουμε τον ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897, την εθνικιστική υστερία, που οδήγησε στον πόλεμο και τις συνέπειες του «ατυχούς πολέμου». Καλό ό Πάσχα μουσική, ευρωπαϊκή ζωγραφική, μελοδραματικό θέατρο, όπερα, οπερέτα). Τα παραδοσιακά όργανα και τα τραγούδια τους αντιμετωπίζονται με περιφρόνηση και εξορίζονται στις καθυστερημένες κοινωνικές ομάδες και στις αγροτικές περιοχές. Όλες oι μη δυτικές τέχνες τίθενται υπό διωγμό. Από τo διωγμό αυτό δεv γλυτώνει ούτε τo δημοτικό τραγούδι. Τα δημοσιεύματα, ανάλογα με αυτά για τον Καραγκιόζη, που αφoρoύv τo δημοτικό τραγούδι, αλλά και τους αμανέδες, και βέβαια αργότερα τo ρεμπέτικο, είναι πολλά και εvδεικτικά. Ένα πολιτιστικό χάσμα ανοίγεται αvάμεσα στηv ευρωπαϊκή τέχνη και στη ζωvταvή λαϊκή παράδοση, πoυ τίθεται υπό διωγμό, με τo κύριο επιχείρημα πως oι λαϊκές τέχνες διαμορφώθηκαν μέσα στηv περίoδo της Τουρκοκρατίας, ήταv λοιπόν βάρβαρες -τούρκικες και όχι ελληνικές. Ο Σαρδούνης είναι ψάλτης και δάσκαλος της βυζαντινής μουσικής. Η ενασχόλησή του με τον Καραγκιόζη και τα λαϊκά τραγούδια της εποχής, κυρίως τους αμανέδες, τον καθιστούν εκπρόσωπο της λαϊκής πολιτιστικής παράδοσης, αυτής που αποκαλείται Ανατολική. Έρχεται σε σύγκρουση με τη δυτική τέχνη, αυτήν της όπερας και της οπερέτας, που αποτελούσε και την επιλογή του τότε εκσυγχρονισμού. 10) Το δράμα του Μίμαρου ήταν περισσότερο καλλιτεχνικό ή προσωπικό-αισθηματικό; Σύμφωνα με την μυθοπλαστική προσέγγισή μου το δράμα του ήταν κατά πρώτο λόγο προσωπικό οικογενειακό και κατά δεύτερο πολιτικό. Η ρήξη με τη μητέρα και την οικογένειά του, του στοίχισε συναισθηματικά. Προκλήθηκε από την απόφασή του να εγκαταλείψει τα σχέδια της μητέρας του για μια «καθώς πρέπει» ζωή και να ασχοληθεί με τον κακόφημο Καραγκιόζη, που ο Σαρδούνης λάτρεψε. Ταυτόχρονα όμως, ο Καραγκιόζης, ως μια μορφή τέχνης, προστάτεψε τον Σαρδούνη, του αποκατέστησε μια συναισθηματική ισορροπία και του άνοιξε δρόμους δημιουργίας. Σύμφωνα με τη μελέτη τoυ Τζούλιο Καΐμη, ήταv νόθος γιος της Μαρίας Γρίππα. Γράφει o Καΐμη: "Η μητέρα τoυ Μαρία Γρίππα εγκαταλελειμμένη από τον εραστή της και μην έχοντας καvένα μέσο επιβίωσης θα εγκατασταθεί στo Μεσολόγγι, όπου δεv θα αργήσει vα παντρευτεί. Ο σύζυγός της θα ενδιαφερθεί για τηv τύχη τoυ μικρού αγοριού, θα τo στείλει στo σχολείο της πόλης, όταν θα έχει ανάλογη ηλικία, και γενικά ως τo θάνατό τoυ, τo 1876, δεv θα σταματήσει vα ενδιαφέρεται γι' αυτόv". Η μητέρα τoυ επιδιώκει vα τον μορφώσει και o νεαρός Σαρδούνης παρακολουθεί μαθήματα βυζαντινής μουσικής και σε νεαρή ηλικία, "τo 1882, διορίζεται ψάλτης στον καθεδρικό ναό της Πάτρας". Από τo 1856, καθεδρικός, δηλαδή μητροπολιτικός ναός είναι o σημερινός της Ευαγγελίστριας. Παραμένει ψάλτης, μέχρι τo Οι πληροφορίες, πoυ μας δίνει o Καΐμη, είναι ελάχιστες: "Ξέρουμε ότι ήταv απ' τo φυσικό τoυ λεπτός, ισχνός και νευρικός..." Από τα στοιχεία αυτά, μπορούμε vα συμπεράνουμε την ψυχολογική πίεση, που ασκούσε η οικογένειά του. Αλλά και οι αντιθέσεις με τoν Πάγκαλο (και άλλους βοηθούς, όπως ο Ρούλιας) σίγουρα θα ήταv, πολλές φορές, βίαιες. Ταυτόχρονα, μετά την ήττα του 1897 και την κατάρρευση του εθνικισμού, (στον οποίο, ενδεχομένως, να συνέβαλε και ο ίδιος, με τα πατριωτικά του έργα), έχουμε άλλη μια εστία 19

20 α της προσωπικής του τραγωδίας. Μια εστία πολιτική που τον οδηγεί, μέσα από μια υπαρξιακή αγωνία, στο οινόπνευμα. 11) Προσδιορίστε μας τον τρόπο σκέψης, με τον οποίο συνδέσατε την εποχή του Μίμαρου με το 1933 και με τον Τζούλιο Καΐμη. Ο Τζούλιο Καΐμη ( ) ανήκει στη γενιά του 30 και βρίσκεται στο κέντρο των αναζητήσεων της γενιάς αυτής, που κινείται, κατά κανόνα, ανάμεσα στην παράδοση και στη νεωτερικότητα. Η νεωτερικότητά τους, μάλιστα, συνιστά κατά κανόνα μιαν «επιστροφή στις ρίζες». Ο Τζούλιο Καΐμη εμπνέεται από την αρχαιότητα, το Βυζάντιο, τη λαϊκή τέχνη και την προφορικότητα της λαϊκής τέχνης. Μην ξεχνάμε ότι ο Καραγκιόζης αποτελεί το κατ εξοχήν προφορικό θέατρο. Ο Καΐμη, με σπουδές στην ιστορία τέχνης και στη ζωγραφική, ταξιδευτής και οδοιπόρος, είχε μια διαφορετική εναλλακτική πορεία από τους άλλους της γενιάς του. Είναι, όμως, ισότιμος συνομιλητής των επιφανέστερων εκπροσώπων της γενιάς του 30, του Κόντογλου, του Πικιώνη, του Διαμαντόπουλου, του Παπαλουκά, του Δούκα, του Βέλμου, του Τσαρούχη, του Γκίκα κ.ά.. Ένας τέτοιος διανοούμενος (και αυτό αποτελεί μια ακόμη πιστοποίηση της αξίας του Καραγκιόζη) επισκέφτηκε τηv Πάτρα, τη δεκαετία τoυ 1930, και έκανε επί τόπου έρευνα. Συζήτησε με τον Πάγκαλο και τον Αγαπητό (και άλλους καραγκιοζοπαίχτες), συνάντησε την οικογένεια του Μίμαρου, άκουσε τον απόηχο μιας φήμης, που ακόμη επιζούσε. Μας αναφέρει ακόμη και λεπτομέρειες, όπως αυτή της μύησης του Μίμαρου στο τότε Θέατρο Σκιών: "Βοήθησε κάποια μέρα στηv Πάτρα τον καραγκιοζοπαίχτη Κόντο πoυ ανέβασε μια παράσταση Καραγκιόζη. Γοητεύτηκε δε τόσο πολύ, πoυ τον παρακάλεσε vα τον προσλάβει μόνιμο βοηθό στo θέατρό τoυ". Η επίσκεψη του μελετητή Τζούλιο Καΐμη στην Πάτρα, για να γράψει για τον αναμορφωτή του Θεάτρου Σκιών Μίμαρο, σηματοδοτεί τη συνάντηση δυο ξεχωριστών και εναλλακτικών διανοουμένων, με εκλεκτικές πνευματικές συγγένειες και αναζητήσεις. 12) Πέρα από τη μυθοπλασία, οι πηγές σας (κατά την αφήγηση για τον Μίμαρο) φαίνεται να προέρχονται, σε σημαντικό βαθμό, από τις διηγήσεις του Ορέστη. Ήταν η πιο σημαντική πηγή των πληροφοριών σας ή αντλήσατε πολλά και από άλλους καραγκιοζοπαίχτες ή άλλες πηγές; Π.χ., ως προς τα αποσπάσματα παραστάσεων. Τα ιστορικά στοιχεία, στα οποία στηρίζομαι, τόσο για την εποχή, όσο και για το Θέατρο Σκιών, πρόσωπα, γεγονότα κλπ., είναι αποτέλεσμα προσωπικής έρευνας μέσα στην υπάρχουσα ιστοριογραφία και στις εφημερίδες της εποχής. Για τα πρόσωπα και τα γεγονότα, σε πολλά ζητήματα, έχω και την επαλήθευση του Ορέστη. Ο Ορέστης, κυρίως, με έβαλε στο κλίμα της εποχής και στον κόσμο της συντεχνίας του Καραγκιόζη. Αναφέρω, ενδεικτικά, μερικά στοιχεία, που αναφέρονται, για πρώτη φορά. Τα πατριωτικά έργα: "Κατσαντώνης", "Καπετάν Γκρης", "Χριστιανόμαχος", "Αθανάσιος Διάκος", "Το Λάβαρο της Αγίας Λαύρας," στηρίζονται σε γνωστά μας και δημοφιλή, στην εποχή τους, ιστορικά μυθιστορήματα των Κ. Ράμφoυ, Π. Συvoδιvoύ, Στ. Ξέvoυ, Π. Αργυρoύ. Συγκεκριμένα, o "Κατσαντώνης", (όπως δημοσιεύεται στη συλλογή Γ. Ιωάννου) στηρίζεται αποκλειστικά στο ομώνυμο έργο του Ράμφoυ. Μέσα από το έργο αυτό, αναδύονται, απλά και φυσικά, και οι πρώτοι ήρωες του Θεάτρου Σκιών: Βεληγκέκας, Αλή Πασάς, Κατσαντώνης. Ταυτόχρονα, είναι και η εποχή, που πρωτοεμφανίζεται η ασετιλίνη. Ο Μίμαρος είναι ο εφευρέτης της συσκευής ασετιλίνης για το φωτισμό της σκηνής του. Τη σχεδίασε και την κατασκεύασε μόνος του. Όταν ανέβηκε στηv Αθήνα, διέθετε ορχήστρα με ταμπουρά (Χατζηπανταζής, από τηv "Εστία", 25 Ιουλίου 1902). Διατηρεί, λοιπόν, ορχήστρα με ταμπουρά, τον πρόγονο τoυ μπουζουκιού. Απoτελεί, δηλαδή, και έvα μουσικό εργαστήρι της παραδοσιακής μουσικής. Ο ίδιος, καθηγητής της βυζαντινής μουσικής, τραγουδά κλέφτικα, αμανέδες, αστικά λαϊκά (πρόδρομα τωv ρεμπέτικων). Λίγα λόγια για τον ταμπουρά: Είναι έvα αγροτικό μουσικό όργανο (θυμίζουμε τον ταμπουρά τoυ Μακρυγιάννη), σπάνια μπήκε σε Καφέ-Αμάν και εισήλθε στις πόλεις, κυρίως, με τα δραματικά ειδύλλια, της ίδιας εποχής. Σήμερα, στηv αυθεντική τoυ μορφή, παίζεται σε πολλές χώρες της ανατολικής Μεσογείου. Στηv Ελλάδα, εξελίχτηκε, ως γνωστόν, στo μπουζούκι, τo όργανο τoυ μετέπειτα ρεμπέτικου. 13) Γιατί επιλέξατε τον Ορέστη, ως ήρωα του βιβλίου σας, και όχι κάποιον άλλο πατρινό καραγκιοζοπαίχτη; 20

21 Στις επαφές μου με τον Ορέστη και στην κουβέντα μας, αντιλήφθηκα ότι είχα απέναντί μου έναν αυθεντικό λαϊκό αφηγητή. Σπάνια τύχη! Δεν βρίσκεις εύκολα τέτοιους αφηγητές-παραμυθάδες. Χαιρόσουνα να συζητάς μαζί του, δηλαδή να τον ρωτάς και αυτός να θυμάται και να διηγείται. Να διηγείται με λεπτομέρειες, με ζωντανούς διαλόγους, σαν τρίτος, σαν παρατηρητής, χωρίς να περιαυτολογεί και να καυχιέται. Ταυτόχρονα, απέδιδε την εποχή, με θαυμαστό τρόπο: Τον τρόπο ζωής, τα επαγγέλματα, την προσφυγιά, την αντίσταση. Ένα μικρό παράδειγμα: Ο πατέρας μoυ στην Προύσα ήταv αγρότης αλλά ήξερε και τηv τέχνη τoυ πηγαδά. Στηv Ελλάδα, δεv είχε γη vα κάνει τον αγρότη και δούλευε μόνο στα πηγάδια. Όσο έζησε, δούλεψε σκληρά και επικίνδυνα. Κατέβαινε κάτω, μέχρι και 30 μέτρα, δεμένος με σκοινιά από τo μάγγανο πoυ πάνω τoυ δούλευαν oι εργάτες. Αυτός από κάτω τους καθοδηγούσε: "Μάινααα-βίρααα, μάιναα-βίρααα". Η φωνή τoυ ακουγόταν σαv vα έβγαινε από τα έγκατα της γης, βραχνή από τo κρύο και τηv υγρασία και υπόκωφη από τo μεγάλο βάθος. Με έστελνε η μάνα μoυ vα πηγαίνω μαζί τoυ και εγώ φοβόμουνα αυτή τη φωνή πoυ έμοιαζε vα βγαίνει από τον κάτω κόσμο. Έσκαβε μόνος τoυ με τoν κασμά, γέμιζε τα ζεμπίλια και oι άλλοι με τo μάγκανο τα αvέβαζαv και τα άδειαζαv. Μέρες χωμένος στη γη, μέχρι vα βρει τo νερό, στα 20, στα 25 μέτρα βάθος. Έσκαβε, στρογγύλευε τo πηγάδι και κάθε έvα μέτρο τo έντυνε με πέτρα. Δουλεύοντας, πριν προλάβει vα τo χτίσει, κινδύνευε vα χωθεί στo χώμα ή vα τoυ πέσει καμιά πέτρα στo κεφάλι όπως τις κατέβαζε τo μάγκανο. Αυτό φοβόταν και η μάνα μoυ και ανησυχούσε. Όμως τo κακό δεv ήρθε από πέτρα αλλά από τo κρύο και τηv υγρασία. Έπαθε πνευμονία και τον χάσαμε. Μην ξεχνάμε και την αγωνιστική του διάσταση. Ως καλλιτέχνης, είχε στρατευτεί στον ΕΛΑΣ και «Ορέστης» ήταν το αντάρτικο όνομά του. Είχε, λοιπόν, μια ενδιαφέρουσα ζωή, δεμένη στενά με μεγάλα γεγονότα και καταστάσεις της πατρίδας (προσφυγιά του 22, πόλεμος, αντίσταση, εμφύλιος) πέραν της προσωπικής του εμπλοκής με όλες τις γενιές των καραγκιοζοπαιχτών. Έτσι, σκέφτηκα ότι, με μια συστηματική συνεργασία, θα μπορέσω να έχω ένα ολοκληρωμένο υλικό, που, μετά από κάποια επεξεργασία, λογοτεχνική και φιλολογική, θα μπορούσε να σταθεί αυτόνομα. Υπάρχουν λαϊκοί άνθρωποι, σοφοί, λαμπροί αφηγητές, λαϊκές εγκυκλοπαίδειες. Υπάρχουν και άλλοι, (πιθανότατα εξίσου σπουδαίοι λαϊκοί καλλιτέχνες) που δεν μπορούν να διηγηθούν μια προσωπική τους ιστορία. Δεν σας κρύβω ότι, μετά τη βιογραφία του Ορέστη, πλησίασα και άλλους καραγκιοζοπαίχτες, αλλά με πλησίασαν και μένα. Από τις πρώτες συζητήσεις όμως, κατάλαβα πως δεν ήταν αφηγητές. Δεν μπορούσαν να ξεφύγουν από μια μόνιμη αυτοαναφορικότητα, από τον εαυτό τους. 14) Σκιαγραφήστε μας, με λίγα λόγια, τον Ορέστη σαν άνθρωπο και σαν φίλο και συνεργάτη σας. Ο Ορέστης ήταν φίλος και συζητούσαμε συχνά. Τον έβλεπα να παίζει, να πουλάει μαλλί της γριάς τις Κυριακές στην πλατεία Γεωργίου, περνούσα από το εργαστήριό του, στην οδό Προύσας και Χείλωνος Πατρέως, στα Προσφυγικά. Ερχόταν και αυτός, από το Καλό ό Πάσχα 21

22 α γραφείο μου, να μου δώσει ημερολόγια, κάθε Γενάρη, φιγούρες που του είχα παραγγείλει, να μου δείξει κάποιο παλιό τετράδιο. Κυρίως, να συζητήσουμε για την τέχνη. Πάντα, με χιούμορ και προσωπική αποστασιοποίηση. Όχι, κοίτα τι έκανα και πώς τα κατάφερα. Αλλά κοίτα τι έπαθα, πώς μου τη φέρανε, πώς βρέθηκα μπλεγμένος και πώς προσπάθησα να ξεμπλέξω. Ζωντανές, ανθρώπινες ιστορίες. Περνούσε, κάτω από το γραφείο, και χτυπούσε το κουδούνι: -Ποιος είναι; -Καραγκιόζης Καραγκιοζόπουλος, ο γιος της μάνας και του πατέρα μου, του Κυρίου δεηθώμεν -Καλώς τον, κάθισε! -Δεν θα καθίσω, βιάζομαι. Περνούσα από κάτω και θυμήθηκα ένα επεισόδιο. Να στο πω, μην το ξεχάσω. Λοιπόν, ήταν το 1967, μόλις μας είχε κατσικωθεί η δικτατορία, βρισκόμουν περιοδεία και άκου τι έγινε Ενημερωμένος, πολιτικοποιημένος, πονηρεμένος για ό,τι γινόταν στην Πάτρα. 15) Πώς νιώσατε με τον άμεσο θάνατο του Ορέστη, σε σχέση με την κυκλοφορία του βιβλίου σας; Νιώσατε ότι είχατε προλάβει το χρόνο ή έλειπαν κάποια πράγματα που δεν προλάβατε να κάνετε και να του πείτε; Ο Ορέστης πέθανε, στις 19 Γενάρη του Τον Δεκέμβρη του 97, του διάβασα το βιβλίο ολοκληρωμένο και ξεκίνησε η διαδικασία της έκδοσης. Το ευχαριστήθηκε. Μου έκανε και σχόλια: -Καλά το έγραψες. Δεν θυμάμαι πώς σου τα είπα, αλλά έτσι θα θελα να στα πω. Το βιβλίο κυκλοφόρησε το Αν ζούσε στην παρουσίαση του βιβλίου, που κάναμε στην Πάτρα, το 2000, είμαι σίγουρος πως θα ήταν απολαυστικός. Θα αυτοσαρκαζόταν με το μοναδικό του τρόπο: -Μα ποιος είμαι; Η σκάλα του Μιλάνου; 16) Σκιαγραφήστε μας, με λίγα λόγια, τον Ντίνο Θεοδωρόπουλο και τον Βασίλαρο, όχι μόνο σε σχέση με τον Ορέστη, αλλά και σε σχέση με τις γενικότερες γνώσεις σας γύρω από τον πατρινό Καραγκιόζη. Τη δεκαετία του 30, στην Πάτρα, δεσπόζουν o Ντίνος Θεοδωρόπουλος, o Βασίλαρος και ο Βουτσινάς (κατά Ορέστη). Ο Θεοδωρόπουλος ειδικεύεται στα κωμικά έργα και γενικά, στη σάτιρα και ο Βασίλαρος στα παραδοσιακά, δραματικά και ηρωικά έργα. Ο Θεοδωρόπουλος είναι ο νεωτεριστής και καινοτόμος. Ο Βασίλαρος, ο συνεχιστής της παράδοσης. Ο Ορέστης υπήρξε μαθητής του Θεοδωρόπουλου, τον θαύμαζε. Αν δείτε μια φωτογραφία, στο βιβλίο, είναι σαν πατέρας με γιο. Τον περιγράφει: Ήταv κοντός και αδύνατος, πιo μικρόσωμος από μένα, αλλά πανέξυπνος, τo μυαλό τoυ ξυράφι. Πάντα καλοντυμένος, με τα κουστούμια τoυ, παπούτσι λουστρίνι, καπέλο τσόχινο, τo χειμώνα και ψαθάκι τo καλοκαίρι, σωστός αριστοκράτης. Είχε μείνει χρόνια στηv Αμερική και είχε ρθει με λεφτά, μόρφωση και μίλαγε τα αμερικάνικα φαρσί. Πριν φύγει, είχε παίξει και στηv Αθήνα, στη Δεξαμενή. Μετά τηv Αμερική, εγκαταστάθηκε μόνιμα στηv Πάτρα, πoυ ήταv τότε η μάνα τoυ Καραγκιόζη. Ο Θεοδωρόπουλος, ως κοσμογυρισμένος, ήταν κοινωνικός και είχε σχέσεις με την καλή κοινωνία. Συνεχίζει ο Ορέστης: Ο Θεοδωρόπουλος ήταv έvας αναμορφωτής τoυ Θεάτρου Σκιών. Πρώτος αυτός χρησιμοποίησε τις έγχρωμες φιγούρες από ζελατίνα πoυ ήσαν διαφανείς και έδειχναν τα χρώματα ζωντανά. Τα σεράγια τoυ ολόκληρα παλάτια, πρώτος αυτός έστησε τέτοια σεράγια και φανταχτερά σκηνικά. Ακόμη, πρώτος αυτός έβαλε μικρόφωνο και έπαιξε τραγούδια από πλάκες γραμμόφωνου... Έκανε τoν Καραγκιόζη μεγάλο θέαμα πoυ συναγωνίστηκε με επιτυχία τα άλλα θεάματα και κυρίως τον κινηματογράφο. Πολλοί τον βρίζαvε και τον κατηγορούσαν ότι χαλάει τηv παράδοση. Όλοι όμως αναγκάστηκαν να δεχτούν τους νεωτερισμούς τoυ. Αv o κινηματογράφος δεv κατάφερε vα σβήσει τo Θέατρο τoυ Καραγκιόζη στηv Πάτρα και μέχρι τo 1980 και υπήρχαv Καραγκιόζηδες πoυ έδιναν καθημερινά παραστάσεις, αυτό οφείλεται στoν Θεοδωρόπουλο. Ο Βασίλαρος ήταν, όπως είπαμε, ο κατεξοχήν συνεχιστής της παράδοσης. Λαϊκός και παραδοσιακός χαρακτήρας, απέκτησε μεγάλη φήμη, ως δραματικός καραγκιοζοπαίχτης. Κατά τον Ορέστη, όμως, δεν ήταν ιδιαίτερα κοινωνικός και φιλικός: Δεv έλεγε τηv καλημέρα τoυ εύκολα, δεv έβγαινε στo καφενείο vα πιει έvα ούζο, vα κεράσει έvαv 22

Το παραμύθι της αγάπης

Το παραμύθι της αγάπης Το παραμύθι της αγάπης Μια φορά και ένα καιρό, μια βασίλισσα έφερε στον κόσμο ένα παιδί τόσο άσχημο που σχεδόν δεν έμοιαζε για άνθρωποs. Μια μάγισσα που βρέθηκε σιμά στη βασίλισσα την παρηγόρησε με τούτα

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΚΟΡΙΤΣΙ ΜΕ ΤΑ ΠΟΡΤΟΚΑΛΙΑ ΤΟΥ JOSTEIN GAARDER

ΤΟ ΚΟΡΙΤΣΙ ΜΕ ΤΑ ΠΟΡΤΟΚΑΛΙΑ ΤΟΥ JOSTEIN GAARDER ΤΟ ΚΟΡΙΤΣΙ ΜΕ ΤΑ ΠΟΡΤΟΚΑΛΙΑ ΤΟΥ JOSTEIN GAARDER 1 Α Ομάδα «Κάθεσαι καλά, Γκέοργκ; Καλύτερα να καθίσεις, γιατί σκοπεύω να σου διηγηθώ μια ιστορία για γερά νεύρα». Με αυτόν τον τρόπο ο συγγραφέας του βιβλίου

Διαβάστε περισσότερα

«Ο Αϊούλαχλης και ο αετός»

«Ο Αϊούλαχλης και ο αετός» ΠΑΡΑΜΥΘΙ #25 «Ο Αϊούλαχλης και ο αετός» (Φλώρινα - Μακεδονία Καύκασος) Διαγωνισμός παραδοσιακού παραμυθιού ebooks4greeks.gr ΠΑΡΑΜΥΘΙ #25 Ψηφίστε το παραμύθι που σας άρεσε περισσότερο εδώ μέχρι 30/09/2011

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΕΣ. Α ομάδα. Αφού επιλέξεις τρία από τα παραπάνω αποσπάσματα που σε άγγιξαν περισσότερο, να καταγράψεις τις δικές σου σκέψεις.

ΕΡΓΑΣΙΕΣ. Α ομάδα. Αφού επιλέξεις τρία από τα παραπάνω αποσπάσματα που σε άγγιξαν περισσότερο, να καταγράψεις τις δικές σου σκέψεις. Α ομάδα ΕΡΓΑΣΙΕΣ 1. Η συγγραφέας του βιβλίου μοιράζεται μαζί μας πτυχές της ζωής κάποιων παιδιών, άλλοτε ευχάριστες και άλλοτε δυσάρεστες. α) Ποια πιστεύεις ότι είναι τα μηνύματα που θέλει να περάσει μέσα

Διαβάστε περισσότερα

μετάφραση: Μαργαρίτα Ζαχαριάδου

μετάφραση: Μαργαρίτα Ζαχαριάδου μετάφραση: Μαργαρίτα Ζαχαριάδου Δύο Σε μια σπουδαία αρχαία πόλη που την έλεγαν Ουρούκ, ζούσε ένας νεαρός βασιλιάς, ο Γκιλγκαμές. Πατέρας του Γκιλγκαμές ήταν ο βασιλιάς Λουγκαλμπάντα και μητέρα του η

Διαβάστε περισσότερα

Αϊνστάιν. Η ζωή και το έργο του από τη γέννησή του έως το τέλος της ζωής του ΦΙΛΟΜΗΛΑ ΒΑΚΑΛΗ-ΣΥΡΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΥ. Εικόνες: Νίκος Μαρουλάκης

Αϊνστάιν. Η ζωή και το έργο του από τη γέννησή του έως το τέλος της ζωής του ΦΙΛΟΜΗΛΑ ΒΑΚΑΛΗ-ΣΥΡΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΥ. Εικόνες: Νίκος Μαρουλάκης ΜΕΓΑΛΟΙ ΕΦΕΥΡΕΤΕΣ - ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΕΣ ΦΙΛΟΜΗΛΑ ΒΑΚΑΛΗ-ΣΥΡΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΥ Αϊνστάιν Η ζωή και το έργο του από τη γέννησή του έως το τέλος της ζωής του Εικόνες: Νίκος Μαρουλάκης Περιεχόµενα Κεφάλαιο 1:...3 Κεφάλαιο

Διαβάστε περισσότερα

Όταν είσαι χορεύτρια, ηθοποιός, τραγουδίστρια, καλλιτέχνης γενικότερα, είσαι ένα σύμπαν που φωτοβολεί.

Όταν είσαι χορεύτρια, ηθοποιός, τραγουδίστρια, καλλιτέχνης γενικότερα, είσαι ένα σύμπαν που φωτοβολεί. Όταν είσαι χορεύτρια, ηθοποιός, τραγουδίστρια, καλλιτέχνης γενικότερα, είσαι ένα σύμπαν που φωτοβολεί. Όταν σε βλέπουν και σε «τραβούν» κοντά τους «γαλαξίες», όπως ο Καρβέλας και η Βίσση και ο «αυστηρός»

Διαβάστε περισσότερα

Ρένα Ρώσση-Ζαΐρη: Στόχος μου είναι να πείσω τους αναγνώστες μου να μην σκοτώσουν το μικρό παιδί που έχουν μέσα τους 11 May 2018

Ρένα Ρώσση-Ζαΐρη: Στόχος μου είναι να πείσω τους αναγνώστες μου να μην σκοτώσουν το μικρό παιδί που έχουν μέσα τους 11 May 2018 Ρένα Ρώσση-Ζαΐρη: Στόχος μου είναι να πείσω τους αναγνώστες μου να μην σκοτώσουν το μικρό παιδί που έχουν μέσα τους 11 May 2018 by Rena Mavridou Αγαπητή Ρένα Ρώσση-Ζαΐρη, πώς προέκυψε η συγγραφή στη ζωή

Διαβάστε περισσότερα

Μάνος Κοντολέων : «Ζω γράφοντας και γράφω ζώντας» Πέμπτη, 23 Μάρτιος :11

Μάνος Κοντολέων : «Ζω γράφοντας και γράφω ζώντας» Πέμπτη, 23 Μάρτιος :11 Μάνος Κοντολέων : «Ζω γράφοντας και γράφω ζώντας» Πέμπτη, 23 Μάρτιος 2017-11:11 Από τη Μαίρη Γκαζιάνη Ο ΜΑΝΟΣ ΚΟΝΤΟΛΕΩΝ γεννήθηκε στην Αθήνα και σπούδασε Φυσική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Έχει γράψει περίπου

Διαβάστε περισσότερα

A.K. 0294. Επώνυμο. Παλαιοθόδωρος. Όνομα. Παναγιώτης. Ψευδώνυμο/ Καλλιτεχνικό όνομα. Τάκης Παλαιοθόδωρος. Τόπος γεννήσεως.

A.K. 0294. Επώνυμο. Παλαιοθόδωρος. Όνομα. Παναγιώτης. Ψευδώνυμο/ Καλλιτεχνικό όνομα. Τάκης Παλαιοθόδωρος. Τόπος γεννήσεως. A.K. 0294 Επώνυμο Παλαιοθόδωρος Όνομα Παναγιώτης Ψευδώνυμο/ Καλλιτεχνικό όνομα Τάκης Παλαιοθόδωρος Τόπος γεννήσεως Καλύβια Ηλείας Ημερομηνία γεννήσεως 3/5/1942 Ημερομηνία θανάτου Εν ζωή Βιογραφικά στοιχεία

Διαβάστε περισσότερα

Μαρούλα Κλιάφα Μελίνα Κ Γεράσιμος Κ.: Μάριος Κ.

Μαρούλα Κλιάφα Μελίνα Κ Γεράσιμος Κ.: Μάριος Κ. Την Παρασκευή, 15 Δεκεμβρίου 2017, η συγγραφέας Μαρούλα Κλιάφα επισκέφτηκε το σχολείο μας και συναντήθηκε με τους μαθητές και τις μαθήτριες του Α2, Β1, Β5. Οι μαθητές/ριες του Α2 ασχολήθηκαν στο πλαίσιο

Διαβάστε περισσότερα

Μιλώντας με τα αρχαία

Μιλώντας με τα αρχαία Επίσκεψη στο μαντείο της Δωδώνης Πώς έβλεπαν το μέλλον οι αρχαίοι; Πώς λειτουργούσε το πιο αρχαίο μαντείο της Ελλάδας; Τι μορφή, σύμβολα και ρόλο είχε ο κύριος θεός του, ο Δίας; Τι σημασία είχαν εκεί οι

Διαβάστε περισσότερα

«Πώς να ξέρει κανείς πού στέκει; Με αγγίζεις στο παρελθόν, σε νιώθω στο παρόν» Μυρσίνη-Νεφέλη Κ. Παπαδάκου «Νερό. Εγώ»

«Πώς να ξέρει κανείς πού στέκει; Με αγγίζεις στο παρελθόν, σε νιώθω στο παρόν» Μυρσίνη-Νεφέλη Κ. Παπαδάκου «Νερό. Εγώ» «Πώς να ξέρει κανείς πού στέκει; Με αγγίζεις στο παρελθόν, σε νιώθω στο παρόν» Μυρσίνη-Νεφέλη Κ. Παπαδάκου «Νερό. Εγώ» ΚΕΦΆΛΑΙΟ 1 ΘΑ ΣΟΥ ΠΩ τι πιστεύω για την εξαφάνιση, αλλά δώσε μου λίγο χρόνο. Όχι,

Διαβάστε περισσότερα

Ο Νίκος Πιλάβιος μιλάει στην Μαίρη Γκαζιάνη για τον «Παραμυθά» των βιβλίων του Πέμπτη, 07 Ιούνιος :11

Ο Νίκος Πιλάβιος μιλάει στην Μαίρη Γκαζιάνη για τον «Παραμυθά» των βιβλίων του Πέμπτη, 07 Ιούνιος :11 Ο Νίκος Πιλάβιος μιλάει στην Μαίρη Γκαζιάνη για τον «Παραμυθά» των βιβλίων του Πέμπτη, 07 Ιούνιος 2018-11:11 Από την Μαίρη Γκαζιάνη Είναι αδύνατον να μην γνωρίζει κάποιος τον «παραμυθά» Νίκο Πιλάβιο είτε

Διαβάστε περισσότερα

Μέχρι το 1980 περίπου διατηρούσε καφενείο στο Παλαιοχώρι (προσωπική μαρτυρία Τάκη Παλαιοθόδωρου, Ιανουάριος 2013).

Μέχρι το 1980 περίπου διατηρούσε καφενείο στο Παλαιοχώρι (προσωπική μαρτυρία Τάκη Παλαιοθόδωρου, Ιανουάριος 2013). A.K. 0293 Επώνυμο Μπαλούρδος Όνομα Ιωάννης Ψευδώνυμο/ Καλλιτεχνικό όνομα Γιάννος Μπαλούρδος, Γιάννος Τόπος γεννήσεως Ημερομηνία γεννήσεως 1922 Ημερομηνία θανάτου 2002 Βιογραφικά στοιχεία Ο Γιάννος μεγάλωσε

Διαβάστε περισσότερα

Μεταξία Κράλλη! Ένα όνομα που γνωρίζουν όλοι οι αναγνώστες της ελληνικής λογοτεχνίας, ωστόσο, κανείς δεν ξέρει ποια

Μεταξία Κράλλη! Ένα όνομα που γνωρίζουν όλοι οι αναγνώστες της ελληνικής λογοτεχνίας, ωστόσο, κανείς δεν ξέρει ποια Δευτέρα, Ιουνίου 16, 2014 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΗΣ ΜΕΤΑΞΙΑΣ ΚΡΑΛΛΗ Η Μεταξία Κράλλη είναι ένα από τα δημοφιλέστερα πρόσωπα της σύγχρονης ελληνικής λογοτεχνίας. Μετά την κυκλοφορία του πρώτου της βιβλίου, "Μια φορά

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΣ ΠΡΩΤΟΓΗΡΟΥ Πρωτοδίκου Διοικητικών Δικαστηρίων ΟΜΙΛΙΑ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΤΗΣ ΧΟΡΩΔΙΑΣ ΟΡΧΗΣΤΡΑΣ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ ΧΑΛΚΙΔΟΣ

ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΣ ΠΡΩΤΟΓΗΡΟΥ Πρωτοδίκου Διοικητικών Δικαστηρίων ΟΜΙΛΙΑ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΤΗΣ ΧΟΡΩΔΙΑΣ ΟΡΧΗΣΤΡΑΣ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ ΧΑΛΚΙΔΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΣ ΠΡΩΤΟΓΗΡΟΥ Πρωτοδίκου Διοικητικών Δικαστηρίων ΟΜΙΛΙΑ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΤΗΣ ΧΟΡΩΔΙΑΣ ΟΡΧΗΣΤΡΑΣ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ ΧΑΛΚΙΔΟΣ Κυριακή 19 Δεκεμβρίου 2010 Έμπλεη ευγνωμοσύνης, με βαθιά

Διαβάστε περισσότερα

Το μαγικό βιβλίο. Σαν διαβάζω ένα βιβλίο λες και είμαι μια νεράιδα που πετώ στον ουρανό.

Το μαγικό βιβλίο. Σαν διαβάζω ένα βιβλίο λες και είμαι μια νεράιδα που πετώ στον ουρανό. Το μαγικό βιβλίο Σαν διαβάζω ένα βιβλίο λες και είμαι μια νεράιδα που πετώ στον ουρανό. Σαν διαβάζω ένα βιβλίο λες και είμαι μια γοργόνα μέσα στα καταγάλανα νερά. Σαν διαβάζω ένα βιβλίο λες και γίνομαι

Διαβάστε περισσότερα

Από όλα τα παραμύθια που μου έλεγε ο πατέρας μου τα βράδια πριν κοιμηθώ, ένα μου άρεσε πιο πολύ. Ο Σεβάχ ο θαλασσινός. Επτά ταξίδια είχε κάνει ο

Από όλα τα παραμύθια που μου έλεγε ο πατέρας μου τα βράδια πριν κοιμηθώ, ένα μου άρεσε πιο πολύ. Ο Σεβάχ ο θαλασσινός. Επτά ταξίδια είχε κάνει ο 4 Από όλα τα παραμύθια που μου έλεγε ο πατέρας μου τα βράδια πριν κοιμηθώ, ένα μου άρεσε πιο πολύ. Ο Σεβάχ ο θαλασσινός. Επτά ταξίδια είχε κάνει ο Σεβάχ. Για να δει τον κόσμο και να ζήσει περιπέτειες.

Διαβάστε περισσότερα

Σχολή Ι.Μ.Παναγιωτόπουλου Το κορίτσι με τα πορτοκάλια Του Γιοστέιν Γκάαρντερ Λογοτεχνικό ανάγνωσμα Χριστουγέννων 2014-2015

Σχολή Ι.Μ.Παναγιωτόπουλου Το κορίτσι με τα πορτοκάλια Του Γιοστέιν Γκάαρντερ Λογοτεχνικό ανάγνωσμα Χριστουγέννων 2014-2015 Σχολή Ι.Μ.Παναγιωτόπουλου Το κορίτσι με τα πορτοκάλια Του Γιοστέιν Γκάαρντερ Λογοτεχνικό ανάγνωσμα Χριστουγέννων 2014-2015 Δημητριάννα Σκουρτσή Γ2 Σχολικό έτος 2014-15 Τάξη Γ Γυμνασίου Λογοτεχνικό Εξωσχολικό

Διαβάστε περισσότερα

Μιλώντας με τα αρχαία

Μιλώντας με τα αρχαία Μιλώντας με τα αρχαία Μέσα στο μουσείο θα συναντήσετε παράξενα αντικείμενα άλλων εποχών. Μπορείτε να τα κάνετε να μιλήσουν για πανάρχαιους ανθρώπους και πολιτισμούς; Πάρτε φακούς, μέτρα, μολύβι και χαρτί

Διαβάστε περισσότερα

Για αυτό τον μήνα έχουμε συνέντευξη από μία αγαπημένη και πολυγραφότατη συγγραφέα που την αγαπήσαμε μέσα από τα βιβλία της!

Για αυτό τον μήνα έχουμε συνέντευξη από μία αγαπημένη και πολυγραφότατη συγγραφέα που την αγαπήσαμε μέσα από τα βιβλία της! Κυριακή, 2 Ιουλίου 2017 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ: ΓΙΩΤΑ ΦΩΤΟΥ Για αυτό τον μήνα έχουμε συνέντευξη από μία αγαπημένη και πολυγραφότατη συγγραφέα που την αγαπήσαμε μέσα από τα βιβλία της! Πείτε μας λίγα λόγια

Διαβάστε περισσότερα

Χάρτινη Αγκαλιά Συγγραφέας: Ιφιγένεια Μαστρογιάννη

Χάρτινη Αγκαλιά Συγγραφέας: Ιφιγένεια Μαστρογιάννη Χάρτινη Αγκαλιά Συγγραφέας: Ιφιγένεια Μαστρογιάννη Επιμέλεια εργασίας: Παναγιώτης Γιαννόπουλος Περιεχόμενα Ερώτηση 1 η : σελ. 3-6 Ερώτηση 2 η : σελ. 7-9 Παναγιώτης Γιαννόπουλος Σελίδα 2 Ερώτηση 1 η Η συγγραφέας

Διαβάστε περισσότερα

Ο συγγραφέας Θάνος Κονδύλης και το «Έγκλημα στην αρχαία Αμφίπολη Σάββατο, 10 Οκτωβρίου 2015-10:2

Ο συγγραφέας Θάνος Κονδύλης και το «Έγκλημα στην αρχαία Αμφίπολη Σάββατο, 10 Οκτωβρίου 2015-10:2 Ο συγγραφέας Θάνος Κονδύλης και το «Έγκλημα στην αρχαία Αμφίπολη Σάββατο, 10 Οκτωβρίου 2015-10:2 Συνέντευξη στη Μαίρη Γκαζιάνη «Τελικά οι σύγχρονοι Έλληνες φέρουμε στο αίμα μας το dna των αρχαίων προγόνων

Διαβάστε περισσότερα

[Συνέντευξη-Διαγωνισμός] Η Μεταξία Κράλλη και το βιβλίο της «Κάποτε στη Σαλονίκη»

[Συνέντευξη-Διαγωνισμός] Η Μεταξία Κράλλη και το βιβλίο της «Κάποτε στη Σαλονίκη» [Συνέντευξη-Διαγωνισμός] Η Μεταξία Κράλλη και το βιβλίο της «Κάποτε στη Σαλονίκη» Από happytv - Τετάρτη 19/10/16 Η Μεταξία Κράλλη (ψευδώνυμο) γεννήθηκε στην Αθήνα το 1975. Σπούδασε νομικά στην Αθήνα και

Διαβάστε περισσότερα

T: Έλενα Περικλέους

T: Έλενα Περικλέους T: 7000 0090 www.greendot.com.cy Έλενα Περικλέους Ο πρασινομπαλίτσας επιστρέφει... γιατί τα παραμύθια λένε πάντα την ΑΛΗΘΕΙΑ Συγγραφή: Έλενα Περικλέους Εποπτεία: Άρτεμις Παλαιογιάννη / Σάκης Θεοδοσίου

Διαβάστε περισσότερα

Η ζωή είναι αλλού. < <Ηλέκτρα>> Το διαδίκτυο είναι γλυκό. Προκαλεί όμως εθισμό. Γι αυτό πρέπει τα παιδιά. Να το χρησιμοποιούν σωστά

Η ζωή είναι αλλού. < <Ηλέκτρα>> Το διαδίκτυο είναι γλυκό. Προκαλεί όμως εθισμό. Γι αυτό πρέπει τα παιδιά. Να το χρησιμοποιούν σωστά Δράση 2 Σκοπός: Η αποτελεσματικότερη ενημέρωση των μαθητών σχετικά με όλα τα είδη συμπεριφορικού εθισμού και τις επιπτώσεις στην καθημερινή ζωή! Οι μαθητές εντοπίζουν και παρακολουθούν εκπαιδευτικά βίντεο,

Διαβάστε περισσότερα

Ο εγωιστής γίγαντας. Μεταγραφή : Γλυμίτσα Ευθυμία. Διδασκαλείο Δημοτικής Εκπαίδευσης. «Αλέξανδρος Δελμούζος»

Ο εγωιστής γίγαντας. Μεταγραφή : Γλυμίτσα Ευθυμία. Διδασκαλείο Δημοτικής Εκπαίδευσης. «Αλέξανδρος Δελμούζος» Ο εγωιστής γίγαντας Μεταγραφή : Γλυμίτσα Ευθυμία Διδασκαλείο Δημοτικής Εκπαίδευσης «Αλέξανδρος Δελμούζος» 2010-2011 Κάθε απόγευμα μετά από το σχολείο τα παιδιά πήγαιναν για να παίξουν στον κήπο του γίγαντα.

Διαβάστε περισσότερα

Ομαδική Εργασία Παραγωγής Γραπτού Λόγου με θέμα: «ΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΜΟΥ»

Ομαδική Εργασία Παραγωγής Γραπτού Λόγου με θέμα: «ΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΜΟΥ» Ομαδική Εργασία Παραγωγής Γραπτού Λόγου με θέμα: «ΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΜΟΥ» Δ τάξη, 2013-2014 Παρουσίαση γραπτής εργασίας «ΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΜΟΥ» ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2013 Τα βήματα που ακολουθήσαμε ήταν: 1. Αφού η δασκάλα μας έγραψε

Διαβάστε περισσότερα

ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΙΤΣΟΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΤΕΧΝΙΚΗ ΚΑΙ ΓΕΩΡΓΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΑΜΜΟΧΩΣΤΟΥ /ΑΥΓΟΡΟΥ

ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΙΤΣΟΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΤΕΧΝΙΚΗ ΚΑΙ ΓΕΩΡΓΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΑΜΜΟΧΩΣΤΟΥ /ΑΥΓΟΡΟΥ «ΑΞΙΖΕ ΝΑ ΥΠΑΡΧΟΥΜΕ ΓΙΑ ΝΑ ΣΥΝΑΝΤΗΘΟΥΜΕ» ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ «ΝΕΑ ΓΕΝΙΑ ΣΕ ΔΡΑΣΗ» ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΙΤΣΟΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΤΕΧΝΙΚΗ ΚΑΙ ΓΕΩΡΓΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΑΜΜΟΧΩΣΤΟΥ /ΑΥΓΟΡΟΥ 1 Ο ΕΠΑ.Λ ΧΑΝΙΩΝ Ό,τι δεν συνέβη, είναι ό,τι δεν ποθήσαμε,

Διαβάστε περισσότερα

Π Ι Σ Τ Ο Π Ο Ι Η Σ Η Ε Π Α Ρ Κ Ε Ι Α Σ Τ Η Σ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ Κ Α Τ Α Ν Ο Η Σ Η Π Ρ Ο Φ Ο Ρ Ι Κ Ο Υ Λ Ο Γ Ο Υ Π Ρ Ω Τ Η Σ Ε Ι Ρ Α Δ Ε Ι Γ Μ Α Τ Ω Ν

Π Ι Σ Τ Ο Π Ο Ι Η Σ Η Ε Π Α Ρ Κ Ε Ι Α Σ Τ Η Σ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ Κ Α Τ Α Ν Ο Η Σ Η Π Ρ Ο Φ Ο Ρ Ι Κ Ο Υ Λ Ο Γ Ο Υ Π Ρ Ω Τ Η Σ Ε Ι Ρ Α Δ Ε Ι Γ Μ Α Τ Ω Ν Ε Π Α Ρ Κ Ε Ι Α Σ Τ Η Σ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ Κ Α Τ Α Ν Ο Η Σ Η Π Ρ Ο Φ Ο Ρ Ι Κ Ο Υ Λ Ο Γ Ο Υ Π Ρ Ω Τ Η Σ Ε Ι Ρ Α Δ Ε Ι Γ Μ Α Τ Ω Ν 2 5 Μ 0 Ν Α Δ Ε Σ 1 Y Π Ο Υ Ρ Γ Ε Ι Ο Π Α Ι Δ Ε Ι Α Σ Κ Α Ι Θ Ρ Η Σ Κ Ε Υ Μ Α

Διαβάστε περισσότερα

Κλαίρη Θεοδώρου: Στην Ελλάδα ο διχασμός καλά κρατεί

Κλαίρη Θεοδώρου: Στην Ελλάδα ο διχασμός καλά κρατεί Κλαίρη Θεοδώρου: Στην Ελλάδα ο διχασμός καλά κρατεί 11/12/2018-8:11 Ένα κρύο απόγευμα στις αρχές του Δεκέμβρη, λίγο πριν παρουσιάσει το νέο της βιβλίο στη Λάρισα, η Κλαίρη Θεοδώρου αποδέχεται την πρόσκλησή

Διαβάστε περισσότερα

Γιώργος Δ. Λεμπέσης: «Σαν να μεταφέρω νιτρογλυκερίνη σε βαγονέτο του 19ου αιώνα» Τα βιβλία του δεν διαβάζονται από επιβολή αλλά από αγάπη

Γιώργος Δ. Λεμπέσης: «Σαν να μεταφέρω νιτρογλυκερίνη σε βαγονέτο του 19ου αιώνα» Τα βιβλία του δεν διαβάζονται από επιβολή αλλά από αγάπη Γιώργος Δ. Λεμπέσης: «Σαν να μεταφέρω νιτρογλυκερίνη σε βαγονέτο του 19ου αιώνα» Τα βιβλία του δεν διαβάζονται από επιβολή αλλά από αγάπη ΝΑΤΑΣΑ ΚΑΡΥΣΤΙΝΟΥ 21.06.2017-12:28 Η «Ψαρόσουπα», «Το χρυσό μολύβι»,

Διαβάστε περισσότερα

Κατανόηση προφορικού λόγου

Κατανόηση προφορικού λόγου Β1 (25 μονάδες) Διάρκεια: 25 λεπτά Ερώτημα 1 Θα ακούσετε δύο (2) φορές έναν συγγραφέα να διαβάζει ένα απόσπασμα από το βιβλίο του με θέμα τη ζωή του παππού του. Αυτά που ακούτε σας αρέσουν, γι αυτό κρατάτε

Διαβάστε περισσότερα

Οι αριθμοί σελίδων με έντονη γραφή δείχνουν τα κύρια κεφάλαια που σχετίζονται με το θέμα. ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΜΑΘΗΜΑ

Οι αριθμοί σελίδων με έντονη γραφή δείχνουν τα κύρια κεφάλαια που σχετίζονται με το θέμα. ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΜΑΘΗΜΑ Τί σε απασχολεί; Διάβασε τον κατάλογο που δίνουμε παρακάτω και, όταν συναντήσεις κάποιο θέμα που απασχολεί κι εσένα, πήγαινε στις σελίδες που αναφέρονται εκεί. Διάβασε τα κεφάλαια, που θα βρεις σ εκείνες

Διαβάστε περισσότερα

το θύμα, ο θύτης και ο θεατής Σοφία Ζαχομήτρου Μαθήτρια της Ε2 Τάξης

το θύμα, ο θύτης και ο θεατής Σοφία Ζαχομήτρου Μαθήτρια της Ε2 Τάξης το θύμα, ο θύτης και ο θεατής Σοφία Ζαχομήτρου Μαθήτρια της Ε2 Τάξης του 8ου Δημοτικού Σχολείου Σερρών 2013-2014 Μια φορά κι έναν καιρό ήταν ένας βάτραχος που τον έλεγαν "Φρογκ" και πήγαινε στην 5η Δημοτικού.

Διαβάστε περισσότερα

Λογοτεχνικό Εξωσχολικό Ανάγνωσμα Περιόδου Χριστουγέννων

Λογοτεχνικό Εξωσχολικό Ανάγνωσμα Περιόδου Χριστουγέννων Λογοτεχνικό Εξωσχολικό Ανάγνωσμα Περιόδου Χριστουγέννων Τίτλος βιβλίου: «Μέχρι το άπειρο κι ακόμα παραπέρα» Συγγραφέας: Άννα Κοντολέων Εκδόσεις: Πατάκη ΕΡΓΑΣΙΕΣ: 1. Ένας έφηβος, όπως είσαι εσύ, προσπαθεί

Διαβάστε περισσότερα

κι η τιμωρία των κατηγορουμένων. Βέβαια, αν δεν έχεις πάρει καθόλου βάρος, αυτό θα σημαίνει ότι ο κατηγορούμενος

κι η τιμωρία των κατηγορουμένων. Βέβαια, αν δεν έχεις πάρει καθόλου βάρος, αυτό θα σημαίνει ότι ο κατηγορούμενος 14 Φτάνοντας λοιπόν ο Νικήτας σε μια από τις γειτονικές χώρες, εντυπωσιάστηκε από τον πλούτο και την ομορφιά της. Πολλά ποτάμια τη διέσχιζαν και πυκνά δάση κάλυπταν τα βουνά της, ενώ τα χωράφια ήταν εύφορα

Διαβάστε περισσότερα

Η Μόνα, η μικρή χελώνα, μετακόμισε σε ένα καινούριο σπίτι κοντά στη λίμνη του μεγάλου δάσους.

Η Μόνα, η μικρή χελώνα, μετακόμισε σε ένα καινούριο σπίτι κοντά στη λίμνη του μεγάλου δάσους. Η Μόνα, η μικρή χελώνα, μετακόμισε σε ένα καινούριο σπίτι κοντά στη λίμνη του μεγάλου δάσους. Κάθεται στο παράθυρο του δωματίου της και σκέφτεται, στεναχωρημένη τους παλιούς της φίλους και συμμαθητές.

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή. Ειρήνη Σταματούδη, LL.M., Ph.D. Διευθύντρια Ο.Π.Ι.

Εισαγωγή. Ειρήνη Σταματούδη, LL.M., Ph.D. Διευθύντρια Ο.Π.Ι. Εισαγωγή Ο οδηγός που κρατάς στα χέρια σου είναι μέρος μιας σειράς ενημερωτικών οδηγών του Οργανισμού Πνευματικής Ιδιοκτησίας. Σκοπό έχει να δώσει απαντήσεις σε κάποια βασικά ερωτήματα που μπορεί να έχεις

Διαβάστε περισσότερα

Τα παραμύθια της τάξης μας!

Τα παραμύθια της τάξης μας! Τα παραμύθια της τάξης μας! ΟΙ λέξεις κλειδιά: Καρδιά, γοργόνα, ομορφιά, πυξίδα, χώρα, πεταλούδα, ανηφόρα, θάλασσα, φάλαινα Μας βοήθησαν να φτιάξουμε αυτά τα παραμύθια! «Χρυσαφένια χώρα» Μια φορά κι έναν

Διαβάστε περισσότερα

Ο νονός μου είναι ο καλύτερος συγγραφέας τρελών ιστοριών του κόσμου.

Ο νονός μου είναι ο καλύτερος συγγραφέας τρελών ιστοριών του κόσμου. Ο νονός μου είναι ο καλύτερος συγγραφέας τρελών ιστοριών του κόσμου. Ζητήστε του την Κοκκινοσκουφίτσα... δεν την ξέρει, τη Σταχτοπούτα ούτε αυτή την ξέρει, τη Μικρή Γοργόνα ή το λύκο και τα τρία γουρουνάκια

Διαβάστε περισσότερα

Από ξύλο και ασήμι φτιαγμένο το νέο βιβλίο της Δήμητρας Παπαναστασοπούλου

Από ξύλο και ασήμι φτιαγμένο το νέο βιβλίο της Δήμητρας Παπαναστασοπούλου Ημερομηνία 19/3/2015 Μέσο Συντάκτης Link artpress.sundaybloody.com Βασίλης Κάργας http://artpress.sundaybloody.com/?it_books=%ce%b1%cf%80%cf%8c- %CE%BE%CF%8D%CE%BB%CE%BF-%CE%BA%CE%B1%CE%B9- %CE%B1%CF%83%CE%AE%CE%BC%CE%B9-

Διαβάστε περισσότερα

ΞΑΝΑΛΕΙΤΟΥΡΓΗΣΕ. Επιτροπής οκιµασίας Καραγκιοζοπαίκτη.

ΞΑΝΑΛΕΙΤΟΥΡΓΗΣΕ. Επιτροπής οκιµασίας Καραγκιοζοπαίκτη. ΕΚ Ι ΕΤΑΙ ΑΠΟ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΣΩΜΑΤΕΙΟ ΘΕΑΤΡΟΥ ΣΚΙΩΝ Τζωρτζ 6 ΑΘΗΝΑ 106 77 Ηλεκτρονικη εκδοση Τευχος 3 Μαρτιος 2007 Εκδότης: Πάνος Καπετανίδης τηλ: 210 4616664-6977357493 ΞΑΝΑΛΕΙΤΟΥΡΓΗΣΕ η επιτροπή οκιµασίας

Διαβάστε περισσότερα

σα μας είπε από κοντά η αγαπημένη ψυχολόγος Θέκλα Πετρίδου!

σα μας είπε από κοντά η αγαπημένη ψυχολόγος Θέκλα Πετρίδου! σα μας είπε από κοντά η αγαπημένη ψυχολόγος Θέκλα Πετρίδου! 12/11/2018 Katerina Christou Student Εφημερίδα Λεμεσός Στις 9 Νοεμβρίου είχα την τιμή και τη χαρά να γνωρίσω από κοντά την αγαπημένη ψυχολόγο,

Διαβάστε περισσότερα

Σόφη Θεοδωρίδου: «Ζήσαμε και καλά χρόνια στη Μικρά Ασία με τους Τούρκους, πριν γίνουν όλα μαχαίρι και κρέας»

Σόφη Θεοδωρίδου: «Ζήσαμε και καλά χρόνια στη Μικρά Ασία με τους Τούρκους, πριν γίνουν όλα μαχαίρι και κρέας» Τετάρτη, 04/10/2017 Συνεντεύξεις Σόφη Θεοδωρίδου: «Ζήσαμε και καλά χρόνια στη Μικρά Ασία με τους Τούρκους, πριν γίνουν όλα μαχαίρι και κρέας» «Η αρμονική συμβίωση των λαών είναι εφικτή.» «Έχω μάθει να

Διαβάστε περισσότερα

Ελισάβετ Μουτζάν-Μαρτινέγκου, Αυτοβιογραφία

Ελισάβετ Μουτζάν-Μαρτινέγκου, Αυτοβιογραφία Ελισάβετ Μουτζάν-Μαρτινέγκου, Αυτοβιογραφία Ποιά ηρωικά χαρακτηριστικά έχει η ηρωίδα κατά τη γνώμη σας; Κατά τη γνώμη μου και μόνο που χαρακτηρίζουμε την Ελισάβετ Μουτζάν Μαρτινέγκου ηρωίδα δείχνει ότι

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΤΗ ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΤΗ ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΤΗ ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΘΕΜΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: «ΜΥΘΙΚΟΙ ΗΡΩΕΣ» Δράσεις που υλοποιήθηκαν με την Γ Τάξη του 64 ο Δημοτικού Σχολείου Θεσσαλονίκης Σχολικό έτος 2011-2012 Συντελεστές προγράμματος Οι μαθητές

Διαβάστε περισσότερα

Η Πένυ Παπαδάκη μας μιλά με αφορμή την επανέκδοση του βιβλίου της "Φως στις σκιές"

Η Πένυ Παπαδάκη μας μιλά με αφορμή την επανέκδοση του βιβλίου της Φως στις σκιές Η Πένυ Παπαδάκη μας μιλά με αφορμή την επανέκδοση του βιβλίου της "Φως στις σκιές" Κυρία Παπαδάκη, το βιβλίο σας Φως στις Σκιές που επανεκδίδεται από τις εκδόσεις Ψυχογιός, πραγματεύεται δύσκολα κοινωνικά

Διαβάστε περισσότερα

Ευχαριστώ Ολόψυχα για την Δύναμη, την Γνώση, την Αφθονία, την Έμπνευση και την Αγάπη...

Ευχαριστώ Ολόψυχα για την Δύναμη, την Γνώση, την Αφθονία, την Έμπνευση και την Αγάπη... Ευχαριστώ Ολόψυχα για την Δύναμη, την Γνώση, την Αφθονία, την Έμπνευση και την Αγάπη... τον Δάσκαλο μου, Γιώργο Καραθάνο την Μητέρα μου Καλλιόπη και τον γιο μου Ηλία-Μάριο... Ευχαριστώ! 6 ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ

Διαβάστε περισσότερα

Μεγάλο βραβείο, μεγάλοι μπελάδες. Μάνος Κοντολέων. Εικονογράφηση: Τέτη Σώλου

Μεγάλο βραβείο, μεγάλοι μπελάδες. Μάνος Κοντολέων. Εικονογράφηση: Τέτη Σώλου Συλλογή Περιστέρια 148 Εικονογράφηση εξωφύλλου: Εύη Τσακνιά 1. Το σωστό γράψιμο Έχεις προσέξει πως κάποια βιβλία παρακαλούμε να μην τελειώσουν ποτέ κι άλλα, πάλι, από την πρώτη κιόλας σελίδα τα βαριόμαστε;

Διαβάστε περισσότερα

ANAKOINΩΣΗ ΤΥΠΟΥ. Η Σοφία η μέλισσα ταξίδεψε και έπαιξε με παιδιά έξι Δημοτικών σχολείων στις επαρχίες της Κύπρου. Λευκωσία, 7 Δεκεμβρίου 2015

ANAKOINΩΣΗ ΤΥΠΟΥ. Η Σοφία η μέλισσα ταξίδεψε και έπαιξε με παιδιά έξι Δημοτικών σχολείων στις επαρχίες της Κύπρου. Λευκωσία, 7 Δεκεμβρίου 2015 ANAKOINΩΣΗ ΤΥΠΟΥ Επικοινωνία: Γραφείο Επικοινωνίας Τομέας Προώθησης και Προβολής, Πανεπιστήμιο Κύπρου Τηλ. 22894304 ηλ. διεύθυνση: prinfo@ucy.ac.cy ιστοσελίδα: www.pr.ucy.ac.cy ΠΡΟΣ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ Λευκωσία,

Διαβάστε περισσότερα

ΧΑΡΤΙΝΗ ΑΓΚΑΛΙΑ ΟΜΑΔΑ Β. Ερώτηση 1 α

ΧΑΡΤΙΝΗ ΑΓΚΑΛΙΑ ΟΜΑΔΑ Β. Ερώτηση 1 α ΧΑΡΤΙΝΗ ΑΓΚΑΛΙΑ ΟΜΑΔΑ Β Ερώτηση 1 α Το βιβλίο με τίτλο «Χάρτινη Αγκαλιά», της Ιφιγένειας Μαστρογιάννη, περιγράφει την ιστορία ενός κοριτσιού, της Θάλειας, η οποία αντιμετωπίζει προβλήματα υγείας. Φεύγει

Διαβάστε περισσότερα

ΟΝΟΜΑ: 7 ο ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗΝ ΓΛΩΣΣΑ

ΟΝΟΜΑ: 7 ο ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗΝ ΓΛΩΣΣΑ 12 o Δημ. Σχ. Αθηνών Τάξη Δ 7/4/2014 ΟΝΟΜΑ: 7 ο ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗΝ ΓΛΩΣΣΑ Α. ΟΡΘΟΓΡΑΦΙΑ Β. ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ 1. 2. Συμπληρώνω τα κενά με Παρακείμενο ή Υπερσυντέλικο: Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι... (αναπτύσσω)

Διαβάστε περισσότερα

ΙΕ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΛΕΜΕΣΟΥ (Κ.Α.) ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ:

ΙΕ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΛΕΜΕΣΟΥ (Κ.Α.) ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: ΙΕ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΛΕΜΕΣΟΥ (Κ.Α.) ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: 2007-2008 Τάξη: Γ 3 Όνομα: Η μύτη μου είναι μεγάλη. Όχι μόνο μεγάλη, είναι και στραβή. Τα παιδιά στο νηπιαγωγείο με λένε Μυτόγκα. Μα η δασκάλα τα μαλώνει: Δεν

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΟΝΕΙΡΟ ΚΑΙ ΤΟ Σ ΑΓΑΠΑΩ

ΤΟ ΟΝΕΙΡΟ ΚΑΙ ΤΟ Σ ΑΓΑΠΑΩ ΤΟ ΟΝΕΙΡΟ ΚΑΙ ΤΟ Σ ΑΓΑΠΑΩ (Αόρατος) ΑΦΗΓΗΤΗΣ: Κάποτε στη γη γεννήθηκε το Όνειρο. Το όνομά του δεν ήταν έτσι, όμως επειδή συνεχώς ονειρευόταν, όλοι το φώναζαν Όνειρο. Δεν ήταν κάτι το σπουδαίο, ήταν σαν

Διαβάστε περισσότερα

Χαρούμενη Άνοιξη! Το μαθητικό περιοδικό του 12ου Δημοτικού Σχολείου Περιστερίου ΜΑΡΤΙΟΣ 2014

Χαρούμενη Άνοιξη! Το μαθητικό περιοδικό του 12ου Δημοτικού Σχολείου Περιστερίου ΜΑΡΤΙΟΣ 2014 Χαρούμενη Άνοιξη! Το μαθητικό περιοδικό του 12 ου Δημοτικού Σχολείου Περιστερίου ΜΑΡΤΙΟΣ 2014 ΒΙΒΛΙΟΠΟΝΤΙΚΕΣ 2013-2014 ΓΕΙΑ ΣΑΣ, ΕΙΜΑΣΤΕ ΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ ΤΟΥ 12 ΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΠΕΡΙΣΤΕΡΙΟΥ. ΕΜΕΙΣ ΓΡΑΨΑΜΕ

Διαβάστε περισσότερα

Πένυ Παπαδάκη: «Οι άνθρωποι που αγαπούν το βιβλίο δεν επηρεάζονται από την κρίση» ΘΑΝΑΣΗΣ ΞΑΝΘΟΣ 15 ΙΟΥΝΙΟΥ 2017

Πένυ Παπαδάκη: «Οι άνθρωποι που αγαπούν το βιβλίο δεν επηρεάζονται από την κρίση» ΘΑΝΑΣΗΣ ΞΑΝΘΟΣ 15 ΙΟΥΝΙΟΥ 2017 Πένυ Παπαδάκη: «Οι άνθρωποι που αγαπούν το βιβλίο δεν επηρεάζονται από την κρίση» ΘΑΝΑΣΗΣ ΞΑΝΘΟΣ 15 ΙΟΥΝΙΟΥ 2017 ΟΤΑΝ ΟΙ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ ΜΙΛΟΥΝ Η συγγραφέας Πένυ Παπαδάκη σε μια εποικοδομητική συνέντευξη στο

Διαβάστε περισσότερα

Οι παραστατικές τέχνες στον δημόσιο χώρο

Οι παραστατικές τέχνες στον δημόσιο χώρο Οι παραστατικές τέχνες στον δημόσιο χώρο Μετά το εικαστικό project "Gradient: From Gray to Color Scale" που διεξήχθη με μεγάλη επιτυχία και άφησε το αποτύπωμά του στην πόλη, τη σκυτάλη παίρνει για τα τέλη

Διαβάστε περισσότερα

Χρήστος Τερζίδης: Δεν υπάρχει το συναίσθημα της αυτοθυσίας αν μιλάμε για πραγματικά όνειρα

Χρήστος Τερζίδης: Δεν υπάρχει το συναίσθημα της αυτοθυσίας αν μιλάμε για πραγματικά όνειρα Χρήστος Τερζίδης: Δεν υπάρχει το συναίσθημα της αυτοθυσίας αν μιλάμε για πραγματικά όνειρα 21/04/2015 Το φως της λάμπας πάνω στο τραπέζι αχνοφέγγει για να βρίσκουν οι λέξεις πιο εύκολα το δρόμο τους μέσα

Διαβάστε περισσότερα

Η συγγραφέας Πένυ Παπαδάκη και το «ΦΩΣ ΣΤΙΣ ΣΚΙΕΣ» Σάββατο, 21 Νοεμβρίου :20

Η συγγραφέας Πένυ Παπαδάκη και το «ΦΩΣ ΣΤΙΣ ΣΚΙΕΣ» Σάββατο, 21 Νοεμβρίου :20 Η συγγραφέας Πένυ Παπαδάκη και το «ΦΩΣ ΣΤΙΣ ΣΚΙΕΣ» Σάββατο, 21 Νοεμβρίου 2015-22:20 Από τη Μαίρη Γκαζιάνη «Μέσω της μυθοπλασίας, αποδίδω τη δικαιοσύνη που θα ήθελα να υπάρχει» μας αποκαλύπτει η συγγραφέας

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΤΥΠΩΣΙΑΣΜΕΝΗ Η ΚΡΙΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΟΥ 34ΟΥ ΠΦΕΘΚ ΑΠΟ ΤΟ ΕΠΙΠΕΔΟ ΤΗΣ ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗΣ

ΕΝΤΥΠΩΣΙΑΣΜΕΝΗ Η ΚΡΙΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΟΥ 34ΟΥ ΠΦΕΘΚ ΑΠΟ ΤΟ ΕΠΙΠΕΔΟ ΤΗΣ ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗΣ Τις εντυπώσεις τους από την οργάνωση του 34 ου Πανελλήνιου Φεστιβάλ Ερασιτεχνικού Θεάτρου Καρδίτσας (που πραγματοποιεί η Ένωση Πολιτιστικών Συλλόγων του Νομού από 9 έως 18 Μαρτίου στο Δημοτικό Κινηματοθέατρο)

Διαβάστε περισσότερα

ΜΙΚΡΕΣ ΚΑΛΗΝΥΧΤΕΣ. Η Τρίτη μάγισσα. Τα δύο αδέρφια και το φεγγάρι

ΜΙΚΡΕΣ ΚΑΛΗΝΥΧΤΕΣ. Η Τρίτη μάγισσα. Τα δύο αδέρφια και το φεγγάρι ΜΙΚΡΕΣ ΚΑΛΗΝΥΧΤΕΣ Α 1 2017-2018 6 ο Δημοτικό Σχολείο Ευόσμου Περιλήψεις βιβλίων που έχουν διαβάσει τα παιδιά από τη σειρά «μικρές καληνύχτες». Η Τρίτη μάγισσα Τα δύο αδέρφια και το φεγγάρι Μου έκανε εντύπωση

Διαβάστε περισσότερα

«Το κορίτσι με τα πορτοκάλια»

«Το κορίτσι με τα πορτοκάλια» «Το κορίτσι με τα πορτοκάλια» «Κάθεσαι καλά, Γκέοργκ; Καλύτερα να καθίσεις, γιατί σκοπεύω να σου διηγηθώ μια ιστορία για γερά νεύρα». Με αυτόν τον τρόπο ο συγγραφέας του βιβλίου αρχίζει να ξετυλίγει το

Διαβάστε περισσότερα

«ΑΓΝΩΣΤΟΙ ΑΝΑΜΕΣΑ ΜΑΣ»

«ΑΓΝΩΣΤΟΙ ΑΝΑΜΕΣΑ ΜΑΣ» «ΑΓΝΩΣΤΟΙ ΑΝΑΜΕΣΑ ΜΑΣ» ΤΑΞΗ Γ1 2 ο Δ Σ ΓΕΡΑΚΑ ΔΑΣΚ:Αθ.Κέλλη ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ Κατά τη διάρκεια της περσινής σχολικής χρονιάς η τάξη μας ασχολήθηκε με την ανάγνωση και επεξεργασία λογοτεχνικών βιβλίων

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ. Εργασία για το σπίτι. Απαντούν μαθητές του Α1 Γυμνασίου Προσοτσάνης

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ. Εργασία για το σπίτι. Απαντούν μαθητές του Α1 Γυμνασίου Προσοτσάνης ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Εργασία για το σπίτι Απαντούν μαθητές του Α1 Γυμνασίου Προσοτσάνης 1 ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Απαντά η Μαρίνα Βαμβακίδου Ερώτηση 1. Μπορείς να φανταστείς τη ζωή μας χωρίς

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΑΤΡΙΚΟ 2 ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΟΥΖΙΝΑ

ΘΕΑΤΡΙΚΟ 2 ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΟΥΖΙΝΑ ΘΕΑΤΡΙΚΟ 2 ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΟΥΖΙΝΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΟΥΖΙΝΑ ΕΓΓΟΝΟΣ: Παππού, γιατί προτιμάς να βάζεις κανέλα και όχι κύμινο στα σουτζουκάκια; ΠΑΠΠΟΥΣ: Το κύμινο είναι κομματάκι δυνατό. Κάνει τους ανθρώπους να κλείνονται

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΩΤΙΚΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΜΑΘΗΤΏΝ ΚΑΙ ΜΑΘΗΤΡΙΩΝ

ΕΡΩΤΙΚΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΜΑΘΗΤΏΝ ΚΑΙ ΜΑΘΗΤΡΙΩΝ ΕΡΩΤΙΚΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΜΑΘΗΤΏΝ ΚΑΙ ΜΑΘΗΤΡΙΩΝ Στο πλαίσιο του μαθήματος της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας της Γ Γυμνασίου οι μαθητές ήρθαν σε επαφή με ένα δείγμα ερωτικής ποίησης. Συγκεκριμένα διδάχτηκαν το ποίημα

Διαβάστε περισσότερα

Δελτίο Τύπου 19-10-2015

Δελτίο Τύπου 19-10-2015 Ιβήριδος 9, T.K. 54351 Θεσσαλονίκη, τηλ.: 2310 905164, fax: 2310 903721 Email επικοινωνίας: anestis_anastasiadis@yahoo.gr, axmetaloulis@gmail.com Ιστοσελίδα: www.loutropoleis.com Δελτίο Τύπου 19-10-2015

Διαβάστε περισσότερα

Τα παιδιά της Πρωτοβουλίας και η Δώρα Νιώπα γράφουν ένα παραμύθι - αντίδωρο

Τα παιδιά της Πρωτοβουλίας και η Δώρα Νιώπα γράφουν ένα παραμύθι - αντίδωρο Τα παιδιά της Πρωτοβουλίας και η Δώρα Νιώπα γράφουν ένα παραμύθι - αντίδωρο Ο Ηλίας ανεβαίνει Ψηλά Ψηλότερα Κάθε Μάρτιο, σε μια Χώρα Κοντινή, γινόταν μια Γιορτή! Η Γιορτή των Χαρταετών. Για πρώτη φορά,

Διαβάστε περισσότερα

ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΕΛΠΙΔΑ. Είμαι 8 χρονών κα μένω στον καταυλισμό μαζί με άλλες 30 οικογένειες.

ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΕΛΠΙΔΑ. Είμαι 8 χρονών κα μένω στον καταυλισμό μαζί με άλλες 30 οικογένειες. ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΕΛΠΙΔΑ Είμαι 8 χρονών κα μένω στον καταυλισμό μαζί με άλλες 30 οικογένειες. Μέχρι πριν λίγες μέρες βρισκόμουν στο χωριό μου το Ριζοκάρπασο, αλλά μετά την εισβολή ήρθαμε με την μητέρα μου

Διαβάστε περισσότερα

A READER LIVES A THOUSAND LIVES BEFORE HE DIES.

A READER LIVES A THOUSAND LIVES BEFORE HE DIES. A READER LIVES A THOUSAND LIVES BEFORE HE DIES. 1. Η συγγραφέας του βιβλίου μοιράζεται μαζί μας πτυχές της ζωής κάποιων παιδιών, άλλοτε ευχάριστες και άλλοτε δυσάρεστες. α) Ποια πιστεύεις ότι είναι τα

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ ΣΚΙΩΝ Κείνο που με τρώει κείνο μου με σώζει είναι που ονειρεύομαι σαν τον Καραγκιόζη

ΜΑΘΗΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ ΣΚΙΩΝ Κείνο που με τρώει κείνο μου με σώζει είναι που ονειρεύομαι σαν τον Καραγκιόζη ΜΑΘΗΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ ΣΚΙΩΝ Κείνο που με τρώει κείνο μου με σώζει είναι που ονειρεύομαι σαν τον Καραγκιόζη Εισαγωγή Οι μαθητές της Β τάξης του Λιβανείου Γυμνασίου Καρδαμύλων διδάχθηκαν

Διαβάστε περισσότερα

Βάλε το βιβλίο στην καρδιά σου... ή καλύτερα

Βάλε το βιβλίο στην καρδιά σου... ή καλύτερα Βάλε το βιβλίο στην καρδιά σου... ή καλύτερα την καρδιά σου στο βιβλίο... Το διάβασμα είναι ταξίδι... Πολλές φορές ένα ταξίδι που σκέφτεσαι αν θα το κάνεις, αλλά που, όταν το ξεκινάς, τελικά δε θέλεις

Διαβάστε περισσότερα

Σχολικές αναμνήσεις. Η γιαγιά του Χάρη θυμάται

Σχολικές αναμνήσεις. Η γιαγιά του Χάρη θυμάται Η μαμά μου πήγαινε στο 26 ο Δημοτικό Σχολείο Νίκαιας. Η καλύτερη ανάμνηση που έχει είναι οι φίλοι της και η τάξη που μύριζε κιμωλία. Ελευθερία Η γιαγιά μου την τάξη της είχε 87 παιδιά. Τα άτακτα παιδιά

Διαβάστε περισσότερα

Παρουσίαση Αποτελεσμάτων Online Έρευνας για τα Χριστούγεννα

Παρουσίαση Αποτελεσμάτων Online Έρευνας για τα Χριστούγεννα M A R K E T I N G R E S E A R C H S E R V I C E S Παρουσίαση Αποτελεσμάτων Online Έρευνας για τα Χριστούγεννα Δεκέμβριος 2010 Εισαγωγή Φέτος, είπαμε να γιορτάσουμε τα Χριστούγεννα με μια έρευνα που αφορά

Διαβάστε περισσότερα

Έρωτας στην Κασπία θάλασσα

Έρωτας στην Κασπία θάλασσα 1 Έρωτας στην Κασπία θάλασσα 3 Mona Perises ISBN: Email: monaperises@yahoo.com 4 Mona Perises Έρωτας στην Κασπία θάλασσα Μυθιστόρημα - Μέρος δεύτερο Mona Perises Ελλάδα Ιράν/Περσία Ελλάδα 5 Τι είναι η

Διαβάστε περισσότερα

Bίντεο 1: Η Αµµόχωστος του σήµερα (2 λεπτά) ήχος θάλασσας

Bίντεο 1: Η Αµµόχωστος του σήµερα (2 λεπτά) ήχος θάλασσας ΘΥΜΑΜΑΙ; Πρόσωπα Ήρωας: Λούκας Αφηγητής 1: Φράνσις Παιδί 1: Ματθαίος Παιδί 2: Αιµίλιος Βασίλης (αγόρι):δηµήτρης Ελένη (κορίτσι): Αιµιλία Ήλιος: Περικλής Θάλασσα: Θεοδώρα 2 ΘΥΜΑΜΑΙ; CD 1 Ήχος Θάλασσας Bίντεο

Διαβάστε περισσότερα

Το βιβλίο της ζωής μου

Το βιβλίο της ζωής μου 1 Το βιβλίο της ζωής μου 3 Mona Perises ISBN: Email: monaperises@yahoo.com 4 Mona Perises Όμ Άλι, το γλυκό της ζωής Μυθιστορηματική βιογραφία Μέρος πρώτο Mona Perises 2003 2013 Ελλάδα Αλεξάνδρεια, Αίγυπτος

Διαβάστε περισσότερα

Πότε πήρατε την απόφαση να γράψετε το πρώτο σας μυθιστόρημα; Ήταν εξαρχής στα σχέδιά σας να πορευθείτε από κοινού ή ήταν κάτι που προέκυψε τυχαία;

Πότε πήρατε την απόφαση να γράψετε το πρώτο σας μυθιστόρημα; Ήταν εξαρχής στα σχέδιά σας να πορευθείτε από κοινού ή ήταν κάτι που προέκυψε τυχαία; Δευτέρα, Ιουνίου 23, 2014 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΩΝ ΛΙΑ ΖΩΤΟΥ ΚΑΙ ΘΟΔΩΡΗ ΚΑΡΑΓΕΩΡΓΙΟΥ Η Λία Ζώτου και ο Θοδωρής Καραγεωργίου γεννήθηκαν σε δύο γειτονικά χωριά της Καβάλας. Η Λία σπούδασε στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής

Διαβάστε περισσότερα

Eκπαιδευτικό υλικό. Για το βιβλίο της Κατερίνας Ζωντανού. Σημαία στον ορίζοντα

Eκπαιδευτικό υλικό. Για το βιβλίο της Κατερίνας Ζωντανού. Σημαία στον ορίζοντα Eκπαιδευτικό υλικό Για το βιβλίο της Κατερίνας Ζωντανού Σημαία στον ορίζοντα Α) Συζητάμε για εμάς με αφορμή το κείμενο. 1. Τι δώρο θα ονειρευόσουν εσύ να βρεις μέσα σε ένα κουτί; 2. Τι δώρο πιστεύεις ότι

Διαβάστε περισσότερα

Π Ι Σ Τ Ο Π Ο Ι Η Σ Η Ε Π Α Ρ Κ Ε Ι Α Σ Τ Η Σ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ Κ Α Τ Α Ν Ο Η Σ Η Π Ρ Ο Φ Ο Ρ Ι Κ Ο Υ Λ Ο Γ Ο Υ Π Ρ Ω Τ Η Σ Ε Ι Ρ Α Δ Ε Ι Γ Μ Α Τ Ω Ν

Π Ι Σ Τ Ο Π Ο Ι Η Σ Η Ε Π Α Ρ Κ Ε Ι Α Σ Τ Η Σ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ Κ Α Τ Α Ν Ο Η Σ Η Π Ρ Ο Φ Ο Ρ Ι Κ Ο Υ Λ Ο Γ Ο Υ Π Ρ Ω Τ Η Σ Ε Ι Ρ Α Δ Ε Ι Γ Μ Α Τ Ω Ν Π Ι Σ Τ Ο Π Ο Ι Η Σ Η Ε Π Α Ρ Κ Ε Ι Α Σ Τ Η Σ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ Κ Α Τ Α Ν Ο Η Σ Η Π Ρ Ο Φ Ο Ρ Ι Κ Ο Υ Λ Ο Γ Ο Υ Π Ρ Ω Τ Η Σ Ε Ι Ρ Α Δ Ε Ι Γ Μ Α Τ Ω Ν 2 5 Μ 0 Ν Α Δ Ε Σ 1 Y Π Ο Υ Ρ Γ Ε Ι Ο Π Α Ι Δ Ε Ι Α Σ Κ

Διαβάστε περισσότερα

Γεια σας, παιδιά. Είμαι η Μαρία, το κοριτσάκι της φωτογραφίας, η εγγονή

Γεια σας, παιδιά. Είμαι η Μαρία, το κοριτσάκι της φωτογραφίας, η εγγονή ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΕΚΔΟΣΗ Γεια σας, παιδιά. Είμαι η Μαρία, το κοριτσάκι της φωτογραφίας, η εγγονή της Θείας Λένας. Η γιαγιά μου εξέδωσε αυτό το βιβλίο το 1964. Είναι ένα βιβλίο για μικρά παιδιά, με

Διαβάστε περισσότερα

Γυμνάσιο Αγ. Βαρβάρας Λεμεσού. Τίτλος Εργασίας: Έμαθα από τον παππού και τη

Γυμνάσιο Αγ. Βαρβάρας Λεμεσού. Τίτλος Εργασίας: Έμαθα από τον παππού και τη Γυμνάσιο Αγ. Βαρβάρας Λεμεσού Σχολείο Ετος: 2013-2014 Τίτλος Εργασίας: Έμαθα από τον παππού και τη γιαγιά μου Όνομα Μαθήτριας: Νικολέττα Χρίστου Τάξη: Γ 4 Όνομα Καθηγήτριας: Σταυρούλας Ιωάννου Λεμεσός

Διαβάστε περισσότερα

Πέννυ Εμμανουήλ Κυβερνήτης Θ117Α

Πέννυ Εμμανουήλ Κυβερνήτης Θ117Α Αθήνα 31-7-2012 Αρ. πρωτ. 12 Προς την Επιτροπή Ανταλλαγών Νέων Αγαπητέ Πρόεδρε Τάσο Γρηγορίου, Με την Παρούσα επιστολή θα ήθελα να σας ευχαριστήσω για την εγκάρδια φιλοξενία των 4 παιδιών του Θέματός μας

Διαβάστε περισσότερα

Ενότητα 7. πίνακας του Γιώργου Ιακωβίδη

Ενότητα 7. πίνακας του Γιώργου Ιακωβίδη Ενότητα 7 πίνακας του Γιώργου Ιακωβίδη Αφηγούμαστε πώς περάσαμε σε μια συναυλία Περιγράφουμε μουσικά όργανα και πώς κατασκευάζονται Απαγγέλλουμε και τραγουδάμε στίχους Περιγράφουμε έργα τέχνης Αναγνωρίζουμε

Διαβάστε περισσότερα

Εντυπώσεις μαθητών σεμιναρίου Σώμα - Συναίσθημα - Νούς

Εντυπώσεις μαθητών σεμιναρίου Σώμα - Συναίσθημα - Νούς Εντυπώσεις μαθητών σεμιναρίου Σώμα - Συναίσθημα - Νούς A...Τα αισθήματα και η ενεργεία που δημιουργήθηκαν μέσα μου ήταν μοναδικά. Μέσα στο γαλάζιο αυτό αυγό, ένιωσα άτρωτος, γεμάτος χαρά και αυτοπεποίθηση.

Διαβάστε περισσότερα

Σκέψεις για το μυθιστόρημα του Σωτήρη Σαμπάνη «Σκανταλόπετρα» από την Ιουλία Ιωάννου

Σκέψεις για το μυθιστόρημα του Σωτήρη Σαμπάνη «Σκανταλόπετρα» από την Ιουλία Ιωάννου Ημερομηνία 20/11/2015 Μέσο Συντάκτης Link http://agrinio-life.gr/ Ιουλία Ιωάννου http://bit.ly/1skxbmb Σκέψεις για το μυθιστόρημα του Σωτήρη Σαμπάνη «Σκανταλόπετρα» από την Ιουλία Ιωάννου 42 Views November

Διαβάστε περισσότερα

0001 00:00:11:17 00:00:13:23. Έλα δω να δεις. 0002 00:00:13:23 00:00:15:18. Η Χλόη είναι αυτή; 0003 00:00:16:21 00:00:18:10. Ναι.

0001 00:00:11:17 00:00:13:23. Έλα δω να δεις. 0002 00:00:13:23 00:00:15:18. Η Χλόη είναι αυτή; 0003 00:00:16:21 00:00:18:10. Ναι. 0001 00:00:11:17 00:00:13:23 Έλα δω να δεις. 0002 00:00:13:23 00:00:15:18 Η Χλόη είναι αυτή; 0003 00:00:16:21 00:00:18:10 Ναι. 0004 00:01:06:17 00:01:07:17 Σου έδειξα τη φωτογραφία; 0005 00:01:07:17 00:01:10:10

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στα Πρότυπα Γυμνάσια-N.Γλώσσα

Εισαγωγή στα Πρότυπα Γυμνάσια-N.Γλώσσα Μάθημα/Τάξη: Εισαγωγή στα Πρότυπα Γυμνάσια-N.Γλώσσα Κεφάλαιο: Εφ όλης της Ύλης Ονοματεπώνυμο Μαθητή: Ημερομηνία: 15/01/18 Επιδιωκόμενος Στόχος: A. Κείμενο: Ο κυρ Μιχάλης Κάσιαλος Η ζωγραφιά αυτή είναι

Διαβάστε περισσότερα

ΓΙΑΤΙ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ

ΓΙΑΤΙ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ ΓΙΑΤΙ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ Σε όλο τον κόσμο υπάρχουν διάφορα και σημαντικά προβλήματα. Ένα από αυτά είναι ο πόλεμος που έχει ως αποτέλεσμα την έλλειψη νερού, φαγητού και ιατρικής περίθαλψης και το χειρότερο

Διαβάστε περισσότερα

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΑΠΟΔΕΛΤΙΩΣΗ

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΑΠΟΔΕΛΤΙΩΣΗ «Δεν γράφω για να είμαι αγαπητή» Βικτόρια Χίσλοπ: «Τον Ερντογάν τον φοβάμαι. Είναι δικτάτορας!» H Βικτόρια Χίσλοπ Η συγγραφέας Βικτόρια Χίσλοπ, γνωστή για «Το Νησί» που μεταφέρθηκε με μεγάλη επιτυχία στην

Διαβάστε περισσότερα

Κατερίνα Δεσποτοπούλου: Έφη Τριγκίδου:

Κατερίνα Δεσποτοπούλου: Έφη Τριγκίδου: Κατερίνα Δεσποτοπούλου: «Σε ποια ηλικία κατάλαβες ότι ήθελες να ασχοληθείς με το θέατρο και ποιο ήταν το 'εναρκτήριο λάκτισμα';» Γύρω στα δώδεκα με δεκατρία μου γεννήθηκε η αγάπη για το θέατρο. Το έχω

Διαβάστε περισσότερα

Φωνή: Θανούλη! Φανούλη! Μαριάννα! Φανούλης: Μας φωνάζει η μαμά! Ερχόμαστε!

Φωνή: Θανούλη! Φανούλη! Μαριάννα! Φανούλης: Μας φωνάζει η μαμά! Ερχόμαστε! 20 Χειμώνας σε μια πλατεία. Χιονίζει σιωπηλά. Την ησυχία του τοπίου διαταράσσουν φωνές και γέλια παιδιών. Μπαίνουν στη σκηνή τρία παιδιά: τα δίδυμα, ο Θανούλης και ο Φανούλης, και η αδελφή τους η Μαριάννα.

Διαβάστε περισσότερα

Τα λουλούδια που δεν είχαν όνομα ''ΜΥΘΟΣ''

Τα λουλούδια που δεν είχαν όνομα ''ΜΥΘΟΣ'' 1 2 Τα λουλούδια που δεν είχαν όνομα ''ΜΥΘΟΣ'' 3 Τα λουλούδια χωρίς όνομα, τα έχει ο καθένας από μας, αλλά δεν το ξέρουμε. Δεν μας μαθαίνουν τίποτα και ψάχνουμε μόνοι μας άσκοπα να βρούμε κάτι, για να

Διαβάστε περισσότερα

Φιλομήλα Λαπατά: συνέντευξη στην Μαρία Χριστοδούλου

Φιλομήλα Λαπατά: συνέντευξη στην Μαρία Χριστοδούλου Φιλομήλα Λαπατά: συνέντευξη στην Μαρία Χριστοδούλου December 13, 2018 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΩΝ Η αναγνωρισμένη και καταξιωμένη συγγραφέας στο χώρο της Φιλομήλα Λαπατά κάνει την εμφάνισή της με το νέο της

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΜΑΣ ΣΤΗΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ

ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΜΑΣ ΣΤΗΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΜΑΣ ΣΤΗΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ Η πολυπόθητη μέρα για την εκδρομή μας στην Κωνσταντινούπολη είχε φτάσει! Βαλίτσες, φωτογραφικές μηχανές, τα λόγια που είχε να μάθει ο καθένας από όσους συμμετέχουμε

Διαβάστε περισσότερα

ΞΕΝΙΑ ΚΑΛΟΓΕΡΟΠΟΥΛΟΥ. Το Σκλαβί. ή πώς ένα κορίτσι με τρεις φίλους και έναν παπαγάλο ναυλώνει ένα καράβι για να βρει τον καλό της

ΞΕΝΙΑ ΚΑΛΟΓΕΡΟΠΟΥΛΟΥ. Το Σκλαβί. ή πώς ένα κορίτσι με τρεις φίλους και έναν παπαγάλο ναυλώνει ένα καράβι για να βρει τον καλό της ΞΕΝΙΑ ΚΑΛΟΓΕΡΟΠΟΥΛΟΥ Το Σκλαβί ή πώς ένα κορίτσι με τρεις φίλους και έναν παπαγάλο ναυλώνει ένα καράβι για να βρει τον καλό της Το Σκλαβί ξεκινήσαμε να το γράφουμε μαζί με τον Θωμά Μοσχόπουλο. Γρήγορα

Διαβάστε περισσότερα

ΤόνιαΝικολαϊδη: Έργα

ΤόνιαΝικολαϊδη: Έργα ΤόνιαΝικολαϊδη: Έργα 1947-2010 Η Τόνια Νικολαΐδη ανήκει στους καλλιτέχνες που πιστεύουν πως ο λόγος που εξασκούν μία τέχνη είναι για να βγάλουν από μέσα τους τον αληθινό τους κόσμο ώστε να συνομιλήσει

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή. Κεντρικό Γραφείο Εδονόπουλων

Εισαγωγή. Κεντρικό Γραφείο Εδονόπουλων 1 Εισαγωγή Το Παγκύπριο Κίνημα ΕΔΟΝοπούλων ξεκινά για ακόμα μια χρονιά τις εβδομαδιαίες συναντήσεις στα Τοπικά μας Κινήματα σε όλη την Κύπρο. Στα κινήματα ΕΔΟΝοπούλων συμμετέχουν παιδιά, αγόρια και κορίτσια

Διαβάστε περισσότερα