ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

Transcript

1

2

3 1 η Ηµερίδα του ΠΜΣ του Τµήµατος Επιστήµης Διαιτολογίας Διατροφής 1 η Ηµερίδα του ΠΜΣ του Τµήµατος Επιστήµης Διαιτολογίας Διατροφής ΧΑΡΟΚΟΠΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΙΑΣ-ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ ΧΑΡΟΚΟΠΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΙΑΣ-ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ 1 η ΗΜΕΡΙΔΑ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ 1 η ΗΜΕΡΙΔΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ Αµφιθέατρο Χαροκοπείου Πανεπιστηµίου Καλλιθέα, 16 Δεκεµβρίου 2010 Αµφιθέατρο Χαροκοπείου Πανεπιστηµίου Καλλιθέα, 16 Δεκεµβρίου 2010 ΤΟΜΟΣ ΠΕΡΙΛΗΨΕΩΝ ΤΟΜΟΣ ΠΕΡΙΛΗΨΕΩΝ Επιστηµονική Επιτροπή Ν. Ανδρικόπουλος Επιστηµονική Σ. Αντωνοπούλου Επιτροπή Ν. Σ. Ανδρικόπουλος Κάβουρας Σ. Ν. Αντωνοπούλου Καλογερόπουλος Σ. Τ. Κάβουρας Νοµικός Ν. Δ. Καλογερόπουλος Παναγιωτάκος Τ. Λ. Νοµικός Συντώσης Δ. Παναγιωτάκος Λ. Γραµµατεία: Συντώσης Ε. Σοφού Γραµµατεία: Ε. Σοφού

4

5 Χαροκόπειο Πανεπιστήµιο, Δεκέµβριος 2010 Χαροκόπειο Πανεπιστήµιο, Δεκέµβριος 2010 ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ Αγαπητοί Συνάδελφοι, Αγαπητοί Συνάδελφοι, Το Τµήµα Επιστήµης Διαιτολογίας Διατροφής, στο πλαίσιο των εκπαιδευτικών - Το ερευνητικών Τµήµα Επιστήµης δραστηριοτήτων Διαιτολογίας του Διατροφής, Προγράµµατος στο πλαίσιο Μεταπτυχιακών των εκπαιδευτικών Σπουδών του, - ερευνητικών διοργανώνει δραστηριοτήτων την 1 η Ηµερίδα, του µε σκοπό Προγράµµατος την ενηµέρωση Μεταπτυχιακών της επιστηµονικής Σπουδών κοινότητας του, διοργανώνει για τις ερευνητικές την 1 η Ηµερίδα, εργασίες µε σκοπό που έχουν την ενηµέρωση εκπονηθεί τα της τελευταία επιστηµονικής έτη στο κοινότητας Τµήµα. Οι για µεταπτυχιακοί τις ερευνητικές φοιτητές εργασίες του που Τµήµατος, έχουν εκπονηθεί αλλά και τα άλλοι τελευταία συνεργάτες, έτη στο θα Τµήµα. αναπτύξουν Οι µεταπτυχιακοί ένα ευρύ φάσµα φοιτητές θεµάτων του Τµήµατος, που αφορούν αλλά τη και βιοχηµεία, άλλοι συνεργάτες, τη µικροβιολογία, θα αναπτύξουν τη µοριακή ένα βιολογία ευρύ φάσµα και τη θεµάτων γενετική, που τη χηµεία αφορούν και τη φυσικοχηµεία βιοχηµεία, τη τροφίµων, µικροβιολογία, το µεταβολισµό, τη µοριακή την βιολογία κλινική και διαιτολογία, τη γενετική, τη τη διατροφική χηµεία και συµπεριφορά φυσικοχηµεία και τροφίµων, τη σχέση το τους µεταβολισµό, την υγεία, την την κλινική επιδηµιολογία διαιτολογία, και τη τη διατροφική βιοµετρία συµπεριφορά της διατροφής. και Οι τη προφορικές σχέση τους µε και την οι αναρτηµένες υγεία, την επιδηµιολογία ανακοινώσεις και θα τη αναδείξουν βιοµετρία της το έργο διατροφής. του Τµήµατος Οι προφορικές τα τελευταία και οι χρόνια, αναρτηµένες και θα ανακοινώσεις συνδράµουν θα στη αναδείξουν διεύρυνση των το έργο ερευνητικών του Τµήµατος συνεργασιών. τα τελευταία χρόνια, και θα συνδράµουν Με στη την διεύρυνση ευκαιρία των αυτή ερευνητικών θα ήθελα συνεργασιών. να αναφέρω ότι το Πρόγραµµα Μεταπτυχιακών την ευκαιρία Σπουδών αυτή του Τµήµατος θα ήθελα συµπληρώνει να αναφέρω εφέτος ότι 10 το χρόνια Πρόγραµµα συνεχούς Μεταπτυχιακών λειτουργίας επενδύοντας Σπουδών του σταθερά Τµήµατος στη συµπληρώνει γνώση µε όρους εφέτος ποιότητας 10 χρόνια και συνεχούς αξιοπιστίας. λειτουργίας Μέσα σε επενδύοντας αυτά χρόνια σταθερά εκατοντάδες στη γνώση µε απόφοιτοι, όρους ποιότητας τόσο του και αξιοπιστίας. Χαροκοπείου Μέσα Πανεπιστηµίου σε αυτά τα όσο χρόνια και άλλων εκατοντάδες Πανεπιστηµίων απόφοιτοι, και τόσο Τεχνολογικών του Χαροκοπείου Ιδρυµάτων, Πανεπιστηµίου απέκτησαν µεταπτυχιακούς όσο και άλλων τίτλους Πανεπιστηµίων σπουδών και (δίπλωµα Τεχνολογικών ειδίκευσης Ιδρυµάτων, στην απέκτησαν εφαρµοσµένη µεταπτυχιακούς διαιτολογία και τίτλους τη διατροφή σπουδών ή/και διδακτορικό (δίπλωµα δίπλωµα) ειδίκευσης τους οποίους στην εφαρµοσµένη αξιοποίησαν διαιτολογία στην περαιτέρω και τη πορεία διατροφή της ή/και επαγγελµατικής διδακτορικό τους δίπλωµα) ζωής. Οι τους επιτυχίες οποίους των αξιοποίησαν φοιτητών µας στην αποτελούν περαιτέρω την πορεία καλύτερη της επαγγελµατικής επιβράβευση του τους έργου ζωής. µας Οι και επιτυχίες µας δίνουν των τη φοιτητών δύναµη µας να συνεχίσουµε. αποτελούν την καλύτερη επιβράβευση του έργου µας και µας δίνουν τη δύναµη να Η συνεχίσουµε. ανάπτυξη που έχει συντελεστεί τα τελευταία 10 χρόνια όπως αποτυπώνεται και στο Η ανάπτυξη ρυθµό αύξησης που έχει δηµοσιεύσεων συντελεστεί τα τελευταία και στους 10 δείκτες χρόνια απήχησης όπως αποτυπώνεται αυτών, είναι και αποτέλεσµα στο ρυθµό της αύξησης προσπάθειας δηµοσιεύσεων ανθρώπων και στους µε ιδέες, δείκτες αυταπάρνηση, απήχησης µεθοδικότητα αυτών, είναι και αποτέλεσµα όραµα για της ένα προσπάθειας υψηλών προδιαγραφών ανθρώπων µε Μεταπτυχιακό ιδέες, αυταπάρνηση, Πρόγραµµα µεθοδικότητα Σπουδών και µε όραµα έντονα για διεπιστηµονικό ένα υψηλών χαρακτήρα προδιαγραφών που Μεταπτυχιακό να ανταποκρίνεται Πρόγραµµα και στις Σπουδών απαιτήσεις µε της έντονα κοινωνίας. διεπιστηµονικό χαρακτήρα που να ανταποκρίνεται και στις απαιτήσεις της κοινωνίας. Με την ευχή η Ηµερίδα αυτή να αποτελέσει την απαρχή τέτοιων δραστηριοτήτων, Με την ευχή σας η καλώ Ηµερίδα όλους αυτή να συµµετάσχετε να αποτελέσει ενεργά. την Η απαρχή συµµετοχή τέτοιων σας θα δραστηριοτήτων, αποτελέσει καθοριστικό σας καλώ παράγοντα όλους να για συµµετάσχετε την επιτυχία ενεργά. της. Η συµµετοχή σας θα αποτελέσει καθοριστικό παράγοντα για την επιτυχία της. Σµαραγδή Αντωνοπούλου Σµαραγδή Καθηγήτρια Αντωνοπούλου Αντιπρύτανις Καθηγήτρια Χαροκοπείου Πανεπιστηµίου Αντιπρύτανις Χαροκοπείου Πρόεδρος Τµήµατος Πανεπιστηµίου Πρόεδρος Τµήµατος Ι Ι

6

7 1 η Ηµερίδα του ΠΜΣ του Τµήµατος Επιστήµης Διαιτολογίας Διατροφής 1 η Ηµερίδα του ΠΜΣ του Τµήµατος Επιστήµης Διαιτολογίας Διατροφής Αγαπητοί Συνάδελφοι, ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ ΠΜΣ ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ ΠΜΣ Αγαπητοί Συνάδελφοι, Τα τελευταία δέκα χρόνια συντελέστηκε µια επανάσταση στον τοµέα της διατροφικής εκπαίδευσης στην Ελλάδα. Η λειτουργία του Προγράµµατος Μεταπτυχιακών Τα Σπουδών τελευταία (ΠΜΣ) δέκα χρόνια στην συντελέστηκε Εφαρµοσµένη µια επανάσταση Διατροφή του στον Τµήµατος τοµέα της διατροφικής Επιστήµης εκπαίδευσης Διαιτολογίας-Διατροφής στην Ελλάδα. του Χαροκοπείου Η λειτουργία Πανεπιστηµίου του Προγράµµατος άρχισε το Φθινόπωρο Μεταπτυχιακών του Σπουδών Από τότε (ΠΜΣ) µέχρι στην σήµερα Εφαρµοσµένη περισσότεροι από Διατροφή διακόσιοι του πενήντα Τµήµατος µεταπτυχιακοί Επιστήµης και Διαιτολογίας-Διατροφής τριάντα διδάκτορες έχουν του αποφοιτήσει Χαροκοπείου από Πανεπιστηµίου το Πρόγραµµα άρχισε Μεταπτυχιακών το Φθινόπωρο του και Διδακτορικών Από τότε Σπουδών, µέχρι σήµερα αντίστοιχα. περισσότεροι Από τις από εργασίες διακόσιοι τους, πενήντα στο πλαίσιο µεταπτυχιακοί εκπόνησης και τριάντα των διατριβών διδάκτορες τους, έχουν αποφοιτήσει προκύψει ήδη από αρκετές το Πρόγραµµα εκατοντάδες Μεταπτυχιακών δηµοσιεύσεις και σε Διδακτορικών διεθνή περιοδικά! Σπουδών, Και εδώ αντίστοιχα. ακριβώς έγκειται Από τις η εργασίες επανάσταση. τους, στο Όχι πλαίσιο στο ότι εκπόνησης για πρώτη των φορά διατριβών διδάχτηκαν τους, µαθήµατα έχουν µεταπτυχιακού προκύψει ήδη επιπέδου αρκετές στον εκατοντάδες τοµέα της δηµοσιεύσεις διατροφής στην σε διεθνή Ελλάδα, περιοδικά! αλλά γιατί Και δόθηκε εδώ ακριβώς η δυνατότητα έγκειται η σε επανάσταση. πολλά λαµπρά Όχι στο µυαλά, ότι για ανήσυχα πρώτη φορά πνεύµατα διδάχτηκαν να ξεκινήσουν µαθήµατα στην µεταπτυχιακού Ελλάδα, την επιπέδου σε βάθος στον ενασχόλησή τοµέα της διατροφής τους µε στην Ελλάδα, επιστήµη αλλά της διατροφής. γιατί δόθηκε Μια πορεία η δυνατότητα που πολλούς σε πολλά έχει οδηγήσει λαµπρά σε µυαλά, ζηλευτές ανήσυχα θέσεις πνεύµατα σε ερευνητικά να κέντρα ξεκινήσουν ή ακαδηµαϊκά στην Ελλάδα, ιδρύµατα την σε σε Πανεπιστήµια βάθος ενασχόλησή της Ευρώπης τους και µε των την επιστήµη ΗΠΑ. της διατροφής. Μια πορεία που πολλούς έχει οδηγήσει σε ζηλευτές θέσεις σε ερευνητικά Από την πρώτη κέντρα µέρα ή ακαδηµαϊκά λειτουργίας ιδρύµατα του Προγράµµατος σε Πανεπιστήµια της ήταν Ευρώπης η οδηγία και στους των ΗΠΑ. νέους φοιτητές: «Ξεχάστε ότι µάθατε µέχρι σήµερα. Ας υποθέσουµε ότι τίποτε από αυτά Από δεν την ισχύει. πρώτη Ας µέρα αρχίσουµε λειτουργίας από την του αρχή. Προγράµµατος Ας ερευνήσουµε µια ήταν τι ισχύει η οδηγία και τι στους όχι. νέους Ελάτε φοιτητές: να βαδίσουµε «Ξεχάστε µαζί τον ότι µάθατε κακοτράχαλο µέχρι σήµερα. δρόµο της Ας έρευνας υποθέσουµε και της ότι αναζήτησης. τίποτε από αυτά Τον δρόµο δεν ισχύει. που µόνο Ας αρχίσουµε αυτός οδηγεί από στην Ιθάκη αρχή. της Ας γνώσης ερευνήσουµε (και αυτογνωσίας τι ισχύει και αν τι είσαι όχι. Ελάτε τυχερός). να βαδίσουµε Στο δρόµο µαζί θα βρούµε τον κακοτράχαλο πολλά άγνωστα δρόµο µέρη, της έρευνας αναπάντητες και της ερωτήσεις αναζήτησης. που Τον θα κληθείτε δρόµο που εσείς µόνο πρώτοι αυτός οδηγεί πάνω στην Ιθάκη γη να της απαντήσετε! γνώσης (και Και αυτογνωσίας µόλις βρείτε αν είσαι την τυχερός). απάντηση Στο (ή νοµίζετε δρόµο θα ότι βρούµε την βρήκατε) πολλά άγνωστα θα είστε οι µέρη, πρώτοι αναπάντητες που θα το ερωτήσεις γνωρίζετε! που Τι θα ανείπωτη κληθείτε χαρά!» εσείς πρώτοι πάνω στη γη να απαντήσετε! Και µόλις βρείτε την απάντηση Τα επόµενα (ή νοµίζετε 10 χρόνια ότι την πρέπει βρήκατε) να θα είναι είστε ακόµη οι πρώτοι πιο αποδοτικά. που θα το Όχι γνωρίζετε! τόσο σε Τι ανείπωτη ποσότητα χαρά!» αλλά κυρίως σε ποιότητα έργου. Εδώ πρέπει να ρίξουµε το βάρος. Είναι η µόνη Τα µας επόµενα ελπίδα 10 µέσα χρόνια στο πρέπει νοσηρό να περιβάλλον είναι ακόµη της πιο έκπτωσης αποδοτικά. των Όχι πάντων τόσο που σε ποσότητα ζούµε τα τελευταία αλλά κυρίως χρόνια. σε ποιότητα Πρέπει όλοι έργου. να κοιτάξουµε Εδώ πρέπει βαθιά να ρίξουµε µέσα µας. το βάρος. Να δούµε Είναι τα η µόνη λάθη µας, ελπίδα τις αδυναµίες µέσα στο µας. νοσηρό Και περιβάλλον χωρίς ιδεοληψίες της έκπτωσης και φτηνές των πάντων κάθε είδους που ζούµε δικαιολογίες τα τελευταία να αναλάβουµε χρόνια. Πρέπει τις ευθύνες όλοι να µας. κοιτάξουµε Να δουλέψουµε βαθιά µέσα όλοι µας. σκληρά Να δούµε και αν τα λάθη αξίζουµε, µας, ως τις Πανεπιστήµιο, αδυναµίες µας. ως Τµήµα Και ως χωρίς µέλη ιδεοληψίες ΔΕΠ θα ξανά-γιορτάσουµε και φτηνές κάθε µετά είδους από δικαιολογίες 10 χρόνια τα να 20 χρόνια αναλάβουµε επιτυχούς τις ευθύνες λειτουργίας µας. του Να ΠΜΣ. δουλέψουµε όλοι σκληρά και αν αξίζουµε, ως Πανεπιστήµιο, ως Τµήµα ως µέλη ΔΕΠ θα ξανά-γιορτάσουµε µετά από 10 χρόνια - Παππού τα 20 χρόνια αγαπηµένε επιτυχούς είπα, δώσ λειτουργίας µου µια του προσταγή. ΠΜΣ. - Φτάσε όπου µπορείς, παιδί µου. - Παππού, αγαπηµένε φώναξα τώρα είπα, πιο δώσ δυνατά, µου µια δώσ προσταγή. µου µια πιο δύσκολη, πιο κρητικιά - Φτάσε προσταγή. όπου µπορείς, παιδί µου. - Παππού, Φτάσε όπου φώναξα δεν µπορείς! τώρα πιο δυνατά, δώσ µου µια πιο δύσκολη, πιο κρητικιά προσταγή. (Από- την Φτάσε «συνοµιλία» όπου του δεν Νίκου µπορείς! Καζαντζάκη µε τον «παππού» Ελ Γκρέκο, από το βιβλίο «Αναφορά στο Γκρέκο» του Νίκου Καζαντζάκη) (Από την «συνοµιλία» του Νίκου Καζαντζάκη µε τον «παππού» Ελ Γκρέκο, από το βιβλίο «Αναφορά στο Είθε Γκρέκο» να του φτάσουµε Νίκου Καζαντζάκη) όλοι όπου δεν µπορούµε. Είθε να φτάσουµε όλοι όπου δεν µπορούµε. Λάµπρος Σ. Συντώσης Καθηγητής Διευθυντής Προγράµµατος Λάµπρος Σ. Μεταπτυχιακών Συντώσης Σπουδών Καθηγητής Διευθυντής Προγράµµατος Μεταπτυχιακών Σπουδών

8 Χαροκόπειο Πανεπιστήµιο, Δεκέµβριος 2010 Σύντοµη περιγραφή του Προγράµµατος Μεταπτυχιακών Σπουδών Το Πρόγραµµα Μεταπτυχιακών Σπουδών (ΠΜΣ) του Τµήµατος Επιστήµης Διαιτολογίας Διατροφής ιδρύθηκε το 2000 και παρέχει τη δυνατότητα για µεταπτυχιακές σπουδές πλήρους και µερικής φοίτησης. Το Πρόγραµµα αποσκοπεί: στην ανάπτυξη της έρευνας και στην παραγωγή και προαγωγή νέας γνώσης στο ευρύτερο πεδίο της επιστήµης της διατροφής στην κατάρτιση εξειδικευµένων επιστηµόνων ικανών να σχεδιάζουν και να διαχειρίζονται διατροφικές παρεµβάσεις σε ατοµικό ή/και οµαδικό επίπεδο, µε προορισµό να καλύψουν ανάγκες σε στελεχιακό δυναµικό δηµόσιων και ιδιωτικών φορέων στους τοµείς της Κλινικής Διατροφής, της Διατροφής και Άσκησης, της Διατροφής και Δηµόσιας Υγείας και της Επιστήµης των Τροφίµων, στη διαµόρφωση πλαισίου συνεργασίας µε Πανεπιστηµιακά Ιδρύµατα στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, στην ενίσχυση της κινητικότητας φοιτητών και διδακτικού προσωπικού, στην προσέλκυση φοιτητών και διδακτικού προσωπικού από άλλα Ιδρύµατα Ανώτατης Εκπαίδευσης στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Το Πρόγραµµα Μεταπτυχιακών Σπουδών απονέµει: α) Μεταπτυχιακό Δίπλωµα Ειδίκευσης (Μ.Δ.Ε.) στις κατευθύνσεις: Κλινική Διατροφή Διατροφή και Άσκηση Διατροφή και Δηµόσια Υγεία β) Διδακτορικό Δίπλωµα (Δ.Δ.) σε τοµείς που εµπίπτουν στο ευρύτερο γνωστικό πεδίο της «Εφαρµοσµένης Διαιτολογίας Διατροφής». Χρονική Διάρκεια Μεταπτυχιακό Δίπλωµα Ειδίκευσης (Μ.Δ.Ε.) Η χρονική διάρκεια φοίτησης για την απονοµή Μεταπτυχιακού Διπλώµατος Ειδίκευσης ορίζεται: για το ΠΜΣ πλήρους φοίτησης σε ενάµισι (1,5) έτος η ελάχιστη και δυόµισι (2,5) έτη η µέγιστη, για το ΠΜΣ µερικής φοίτησης σε δυόµισι (2,5) έτη η ελάχιστη και σε τρεισήµισι (3,5) η µέγιστη. Διδακτορικό Δίπλωµα (Δ.Δ.) Η χρονική διάρκεια για την απονοµή Διδακτορικού Διπλώµατος ορίζεται σε τρία (3) ηµερολογιακά έτη η ελάχιστη και σε τέσσερα (4) ηµερολογιακά έτη η µέγιστη. Περισσότερες πληροφορίες στην ηλεκτρονική διεύθυνση

9 1 η Ηµερίδα του ΠΜΣ του Τµήµατος Επιστήµης Διαιτολογίας Διατροφής ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ

10

11 - 1 - ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΔΕΙΚΤΩΝ ΠΡΟΒΛΕΨΗΣ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ ΒΑΣΕΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΠΕΡΙΓΕΝΝΗΤΙΚΩΝ, ΔΕΙΚΤΩΝ ΠΡΩΙΜΩΝ ΠΡΟΒΛΕΨΗΣ ΜΕΤΑΓΕΝΝΗΤΙΚΩΝ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ/ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ ΒΑΣΕΙ ΠΕΡΙΓΕΝΝΗΤΙΚΩΝ, ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ. ΠΡΩΙΜΩΝ ΜΕΤΑΓΕΝΝΗΤΙΚΩΝ HEALTHY GROWTH ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ/ STUDY. ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ. HEALTHY GROWTH STUDY. Α. ΒΑΝΔΩΡΟΥ, Γ. ΚΟΥΡΛΑΜΠΑ, Ο. ΑΝΔΡΟΥΤΣΟΣ, Γ. ΜΟΣΧΩΝΗΣ, I. ΜΑΝΙΟΣ Α. ΒΑΝΔΩΡΟΥ, Γ. ΚΟΥΡΛΑΜΠΑ, Ο. ΑΝΔΡΟΥΤΣΟΣ, Γ. ΜΟΣΧΩΝΗΣ, I. ΜΑΝΙΟΣ Εργαστήριο Διατροφής και Κλινικής Διαιτολογίας, Τµήµα Επιστήµης Διαιτολογίας-Διατροφής, Εργαστήριο Χαροκόπειο Πανεπιστήµιο. Διατροφής και Κλινικής Διαιτολογίας, Τµήµα Επιστήµης Διαιτολογίας-Διατροφής, Χαροκόπειο Πανεπιστήµιο. Σκοπός: Η δηµιουργία και αξιολόγηση της διαγνωστικής ακρίβειας τριών δεικτών πρόβλεψης Σκοπός: παχυσαρκίας Η δηµιουργία παιδιών και αξιολόγηση ετών, βάσει της διαγνωστικής περιγεννητικών, ακρίβειας πρώιµων τριών µεταγεννητικών δεικτών πρόβλεψης και παχυσαρκίας κοινωνικοοικονοµικών/ παιδιών δηµογραφικών ετών, βάσει χαρακτηριστικών. περιγεννητικών, Μεθοδολογία-Υλικό: πρώιµων µεταγεννητικών Μελετήθηκε και κοινωνικοοικονοµικών/ αντιπροσωπευτικό δείγµα δηµογραφικών 729 παιδιών χαρακτηριστικών. ετών. Ως συνιστώσες Μεθοδολογία-Υλικό: των δεικτών χρησιµοποιήθηκαν: Μελετήθηκε αντιπροσωπευτικό φύλο παιδιού, σίτιση δείγµα στο πρώτο 729 παιδιών έτος ζωής, καπνιστικές ετών. Ως συνήθειες συνιστώσες και αύξηση των δεικτών βάρους χρησιµοποιήθηκαν: µητέρας κατά την φύλο εγκυµοσύνη, παιδιού, βάρος σίτιση στο γέννησης, πρώτο ταχύτητα έτος ζωής, ανάπτυξης καπνιστικές βρέφους συνήθειες (0-6 και µηνών), αύξηση βάρος βάρους µητέρας πριν κατά την εγκυµοσύνη, κύηση, βάρος βάρος γονέων γέννησης, και ταχύτητα µορφωτικό ανάπτυξης επίπεδο βρέφους πατέρα. (0-6 Για µηνών), τη δηµιουργία βάρος µητέρας των πριν δεικτών, την κύηση, χρησιµοποιήθηκαν βάρος γονέων δυο µεθοδολογίες. και µορφωτικό Κατά επίπεδο την πρώτη πατέρα. µεθοδολογία, Για τη οι δηµιουργία δείκτες δηµιουργήθηκαν των δεικτών, χρησιµοποιήθηκαν χρησιµοποιώντας τους δυο συντελεστές µεθοδολογίες. των Κατά µοντέλων την πρώτη πολλαπλής µεθοδολογία, λογιστικής οι δείκτες παλινδρόµησης δηµιουργήθηκαν για την χρησιµοποιώντας απόδοση βαθµών τους στις παραπάνω συντελεστές συνιστώσες. των µοντέλων Ως εξαρτηµένες πολλαπλής µεταβλητές λογιστικής παλινδρόµησης στο πρώτο και δεύτερο για την απόδοση µοντέλο χρησιµοποιήθηκαν βαθµών στις παραπάνω η παχυσαρκία συνιστώσες. και η εµφάνιση Ως εξαρτηµένες υπέρβαρου/παχυσαρκίας µεταβλητές στο πρώτο και προέκυψαν και δεύτερο οι µοντέλο δείκτες PPEROBI χρησιµοποιήθηκαν (Perinatal η Parental παχυσαρκία Obesity και η Index) εµφάνιση και υπέρβαρου/παχυσαρκίας PPEROVI (Perinatal Parental και προέκυψαν Overweight οι δείκτες Index),αντίστοιχα. PPEROBI Κατά (Perinatal τη δεύτερη Parental µεθοδολογία Obesity Index) αποδόθηκαν και PPEROVI αυθαίρετα (Perinatal βαθµοί στις Parental συνιστώσες Overweight βάσει Index),αντίστοιχα. της θεωρητικής τους Κατά επίδρασης τη δεύτερη στην µεθοδολογία εµφάνιση αποδόθηκαν παχυσαρκίας/υπέρβαρου. αυθαίρετα βαθµοί Αθροίζοντας στις συνιστώσες τους βαθµούς βάσει της προέκυψε θεωρητικής ο δείκτης τους PPERI επίδρασης (Perinatal στην Parental εµφάνιση Index). παχυσαρκίας/υπέρβαρου. Αποτελέσµατα: Οι βαθµοί Αθροίζοντας που αποδόθηκαν τους βαθµούς στις προέκυψε επιµέρους ο κατηγορίες δείκτης PPERI των (Perinatal χαρακτηριστικών Parental ήταν Index). 0-1, Αποτελέσµατα: 0-3 και 0-2 για Οι τους βαθµοί PPEROVI, που αποδόθηκαν PPEROBI στις και PPERI, επιµέρους αντίστοιχα. κατηγορίες Τα των συνολικά χαρακτηριστικών σκορ των PPEROVI ήταν 0-1, και 0-3 PPEROBI και 0-2 ήταν για τους 0-5 και PPEROVI, 0-11,5 αντίστοιχα, PPEROBI ενώ και PPERI, του PPERI αντίστοιχα Η διαγνωστική Τα συνολικά ακρίβεια σκορ των όλων PPEROVI των δεικτών και PPEROBI βρέθηκε ήταν να είναι 0-5 µέτρια-υψηλή. και 0-11,5 αντίστοιχα, Η AUC ενώ των του PPEROVI PPERI και PPERI Η διαγνωστική για την πρόβλεψη ακρίβεια παχυσαρκίας όλων των δεικτών ήταν 0,671 βρέθηκε και να 0,654 είναι αντίστοιχα, µέτρια-υψηλή. ενώ Η η AUC των PPEROVI PPEROBI και PPERI για για την την πρόβλεψη παχυσαρκίας υπέρβαρου/παχυσαρκίας ήταν 0,671 και ήταν 0,6540,826 αντίστοιχα, και 0,762 ενώ η αντίστοιχα. AUC των PPEROBI Συµπεράσµατα: και PPERI Οι προτεινόµενοι για την πρόβλεψη δείκτες υπέρβαρου/παχυσαρκίας θα µπορούσαν να χρησιµοποιηθούν ήταν 0,826 και από 0,762 επαγγελµατίες αντίστοιχα. Συµπεράσµατα: υγείας για τον εντοπισµό, Οι προτεινόµενοι από τη βρεφική δείκτες ή προσχολική θα µπορούσαν ηλικία, να παιδιών χρησιµοποιηθούν µε αυξηµένο από κίνδυνο επαγγελµατίες εµφάνισης υγείας παχυσαρκίας για τον στην εντοπισµό, ηλικία από τη ετών. βρεφική ή προσχολική ηλικία, παιδιών µε αυξηµένο κίνδυνο εµφάνισης παχυσαρκίας στην ηλικία ετών. DEVELOPMENT OF INDEXES PREDICTING CHILDHOOD OBESITY BASED ON PERINATAL, DEVELOPMENT EARLY OF INDEXES POSTNATAL PREDICTING AND CHILDHOOD SOCIOECONOMIC/DEMOGRAPHIC OBESITY BASED ON CHARACTERISTICS. PERINATAL, EARLY HEALTHY POSTNATAL GROWTH STUDY. AND SOCIOECONOMIC/DEMOGRAPHIC CHARACTERISTICS. HEALTHY GROWTH STUDY. A. VANDOROU, G. KURLABA, O. ANDROUTSOS, G. MOSCHONIS, Y. MANIOS A. VANDOROU, G. KURLABA, O. ANDROUTSOS, G. MOSCHONIS, Y. MANIOS Laboratory of Nutrition and Clinical Dietetics, Department of Science of Dietetics-Nutrition, Harokopio University. Laboratory of Nutrition and Clinical Dietetics, Department of Science of Dietetics-Nutrition, Harokopio University. Aim: To develop three indexes for predicting childhood obesity at years, based on perinatal, early postnatal Aim: To develop and socioeconomic/demographic three indexes for predicting characteristics childhood obesity and evaluate at their years, diagnostic based on accuracy. perinatal, early Methodology-Material: postnatal and socioeconomic/demographic A representative sample characteristics of 729 and children evaluate their years diagnostic was examined. accuracy. Child s gender, Methodology-Material: nutrition during the A representative first year of life, sample maternal of smoking 729 children habits and weigh years gain was during examined. pregnancy, Child s birth gender, weight, nutrition infant during growth the first velocity year (0-6 of life, months), maternal maternal smoking weight habits before and weigh birth, gain parental during weight pregnancy, and paternal birth weight, education infant level growth were velocity used (0-6 as components months), maternal of indexes. weight Two before methodologies birth, parental were weight used and for developing paternal education the indexes. level Firstly, were used two indexes as components were developed of indexes. by the Two coefficients methodologies of multiple were regression used for analysis developing models the indexes. to assign Firstly, scores two to indexes each component. were developed In the by first the coefficients and second of model, multiple obesity regression and overweight/obesity analysis models to were assign used scores as to dependent each component. variables, In leading the first to and the second PPEROBI-index model, obesity (Perinatal and Parental overweight/obesity Obesity Index) were and used the PPEROVI-index as dependent variables, (Perinatal Parental leading to Overweight the PPEROBI-index Index), respectively. (Perinatal In the Parental second Obesity methodology, Index) and arbitrary the PPEROVI-index scores were (Perinatal assigned Parental to the Overweight components Index), according respectively. to their In theoretical second impact methodology, on obesity/overweight. arbitrary scores The PPERI-index were assigned (Perinatal to the Parental components Index) according was obtained to after their summing theoretical these impact scores. on obesity/overweight. Results: Scores The 0-1, PPERI-index 0-3 και 0-2 (Perinatal were assigned Parental to the Index) categories was obtained of indexes after components summing these for scores. PPEROVI, Results: PPEROBI Scores and 0-1, PPERI 0-3 respectively. και 0-2 were Total assigned scores to the for categories PPEROVI, of PPEROBI indexes and components PPERI were for PPEROVI, 0-5, PPEROBI and 0-15, respectively. and PPERI respectively. The predictive Total accuracy scores of for all PPEROVI, indexes was PPEROBI found to be and moderate-high. PPERI were 0-5, The AUC and of 0-15, PPEROVI respectively. and PPERI The predictive for predicting accuracy obesity of all was indexes was and found 0.654, to respectively, be moderate-high. while the The AUC AUC of of PPEROBI PPEROVI and and PPERI PPERI for for predicting predicting overweight/obesity obesity was was and , and 0.762, respectively, respectively. while the Conclusion: AUC of PPEROBI The proposed and PPERI indexes for predicting could be overweight/obesity used by health professionals was and for detecting 0.762, respectively. children at high Conclusion: risk for obesity The proposed at years, indexes during could infancy be used or preschool by health age. professionals for detecting children at high risk for obesity at years, during infancy or preschool age. 1η Ημερίδα του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών

12 ΧΑΡΟΚΟΠΕΙΟ ΠΑΝΕΠΣΙΤΗΜΙΟ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΙΑΣ-ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΔΕΙΚΤΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ ΚΑΙ ΕΠΙΠΕΔΩΝ ΦΥΣΙΚΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ ΚΑΙ ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΤΟΥ ΜΕ ΤΗΝ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΙΝΣΟΥΛΙΝΟΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ. HEALTHY GROWTH STUDY. A.E. ΚΥΡΙΑΚΟΥ, Γ. ΚΟΥΡΛΑΜΠΑ, Ο. ΑΝΔΡΟΥΤΣΟΣ, Γ. ΜΟΣΧΩΝΗΣ, I. ΜΑΝΙΟΣ Εργαστήριο Διατροφής και Κλινικής Διαιτολογίας, Τµήµα Επιστήµης Διαιτολογίας-Διατροφής, Χαροκόπειο Πανεπιστήµιο. Σκοπός: Η δηµιουργία του δείκτη Healthy Diet-Lifestyle Index (HDL-Index), για την αξιολόγηση του βαθµού συµµόρφωσης µε τις συστάσεις διατροφής και φυσικής δραστηριότητας (ΦΔ) σε παιδιά ετών και η διερεύνηση της σχέσης του µε την ινσουλινοαντίσταση. Μεθοδολογία-Υλικό: Ως συνιστώσες για τη δηµιουργία του HDL-Index χρησιµοποιήθηκαν: κατανάλωση φρούτων, λαχανικών, δηµητριακών, γάλακτος/γαλακτοκοµικών προϊόντων, κρέατος, ψαριών/θαλασσινών, αναψυκτικών, γλυκών, οι ώρες τηλεθέασης/ενασχόλησης µε Η/Υ και οι ώρες µέτριας προς υψηλής έντασης ΦΔ (MVPA). Κάθε συνιστώσα βαθµολογήθηκε µε 0-4 βαθµούς. Αθροίζοντας τους βαθµούς των συνιστωσών προέκυψε ο HDL-Index. Αποτελέσµατα: Η υψηλότερη βαθµολογία του HDL-Index συσχετίσθηκε µε υψηλότερη πρόσληψη φρούτων, λαχανικών, ψαριών/θαλασσινών, γαλακτοκοµικών, δηµητριακών και λευκού κρέατος/οσπρίων, χαµηλότερη κατανάλωση αναψυκτικών, περισσότερες ώρες MVPA και λιγότερες ώρες παρακολούθησης τηλεόρασης, καθώς και µε µικρότερα ποσοστά παιδιών µε προσλήψεις χαµηλότερες της Μέσης Εκτιµώµενης Απαίτησης για θρεπτικά συστατικά. Η αύξηση του HDL-Index κατά µία µονάδα συσχετίσθηκε µε 7% µικρότερη πιθανότητα εµφάνισης ινσουλινοαντίστασης (ΣΛ: 0,93, 95% Δ.Ε.: (0,87-0,97). Η πιθανότητα εµφάνισης ινσουλινοαντίστασης ήταν 60% µικρότερη στα παιδιά µε διατροφή υψηλής ποιότητας σε σχέση µε εκείνα που η δίαιτά τους χαρακτηρίστηκε πτωχή. Ωστόσο, τα αποτελέσµατα έπαυαν να είναι σηµαντικά µετά από διόρθωση για το φύλο, τα στάδια σεξουαλικής ωρίµανσης κατά Tanner, την περίµετρο µέσης, την ενεργειακή πρόσληψη και το βάρος γέννησης. Η ανάλυση εύρεσης του βέλτιστου διαχωριστικού ορίου έδειξε πως η βαθµολογία που διαχώριζε τα ινσουλινοαντιστεκόµενα από τα µη ινσουλινοαντιστεκόµενα παιδιά ήταν 21, ενώ η ευαισθησία και ειδικότητα του HDL-Index ήταν 70% και 47%, αντίστοιχα. Συµπεράσµατα: Ο HDL-Index αποτελεί ένα έγκυρο εργαλείο αξιολόγησης της διατροφής και ΦΔ παιδιών σχολικής ηλικίας και θα µπορούσε να χρησιµοποιηθεί από τους επαγγελµατίες υγείας. DEVELOPMENT OF AN INDEX TO EVALUATE NUTRITION AND PHYSICAL ACTIVITY LEVELS IN SCHOOL-AGED CHILDREN AND ITS ASSOCIATION WITH INSULIN- RESISTANCE. HEALTHY GROWTH STUDY. A.E. KYRIAKOU, G. KΟURLABA, O. ANDROUTSOS, G. MOSCHONIS, Y. MANIOS Laboratory of Nutrition and Clinical Dietetics, Department of Science of Dietetics-Nutrition, Harokopio University. Aim: To develop the Healthy Diet-Lifestyle Index (HDL-Index), an index to assess compliance with the nutritional and physical activity (PA) guidelines in year old children, as well as the evaluation of its relationship with insulin-resistance. Methodology-Material: The following components of the HDL-Index were used: consumption of fruit, vegetable, cereals, milk/diary products, meat, fish/seafood, soft drinks and sweets, hours of TV viewing/using computer and the hours of moderate to vigorous PA (MVPA). Score 0-4 was assigned to each component. HDL-Index was calculated as the sum of components score. Results: Higher score of the HDL-Index was associated with higher consumption of fruits, vegetables, fish/seafood, milk/diary products, cereals and white meat/legumes, lower consumption of soft-drinks, more hours of MVPA and less hours of TV-viewing, as well as with lower percentages of children with lower consumption than Estimated Average Requirements for specific nutrients. A one unit increase of HDL-Index was associated with 7% lower possibility for being insulin-resistant (OR: 0.93, 95% C.I.: ). Children with high quality diet were 60% less likely of being insulin resistant, comparing with children with poor quality diet. However, after controlling for gender, Tanner stage, waist circumference, energy intake and birth weight, these results were not significant. ROC analysis showed that the cut-off point for the HDL-Index regarding insulin resistance was 21, whereas its sensitivity and specificity was 70% and 47%, respectively. Conclusion: HDL-Index is a valid tool for the evaluation of nutrition and PA of school-aged children and could be used by health professionals.

13 - 3 - ΛΙΠΙΔΑΙΜΙΚΟ ΛΙΠΙΔΑΙΜΙΚΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΤΟΥ ΤΟΥ ΓΑΛΑΚΤΟΣ ΓΑΛΑΚΤΟΣ ΕΛΛΗΝΙΔΩΝ ΕΛΛΗΝΙΔΩΝ ΜΗΤΕΡΩΝ ΜΗΤΕΡΩΝ ΠΟΥ ΠΟΥ ΕΦΑΡΜΟΖΟΥΝ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΟ ΘΗΛΑΣΜΟ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ Α. ΑΝΤΩΝΑΚΟΥ. Κ. ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ, Α. ΣΚΕΝΔΕΡΗ, Α. ΧΙΟΥ, Α.-Λ. ΜΑΤΑΛΑ Εργαστήριο Διατροφής και Κλινικής Διαιτολογίας, Τµήµα Επιστήµης Διαιτολογίας-Διατροφής, Χαροκόπειο Πανεπιστήµιο. Σκοπός: Ο ποσοτικός προσδιορισµός του λίπους και των λιπαρών οξέων του µητρικού γάλακτος Ελληνίδων αποκλειστικά θηλαζουσών µητέρων στη διάρκεια των πρώτων έξι µηνών γαλουχίας και η συσχέτιση µε τις διατροφικές συνήθειες των µητέρων. Μέθοδος: Δείγµατα γάλακτος και τριήµερα ηµερολόγια καταγραφής τροφίµων ελήφθησαν από τις µητέρες τον 1 ο (n=64), τον 3 ο (n= 39) και τον 6 ο (n=24) µήνα της γαλουχίας. Οι µεθυλεστέρες των λιπαρών οξέων προσδιοριστήκαν µε τη χρήση αέριας χρωµατογραφίας ενώ το λίπος µετρήθηκε µε τη µέθοδο του κρεµατοκρίτη. Αποτελέσµατα: Το λίπος του γάλακτος παρέµεινε σχετικά σταθερό στη διάρκεια των 6 µηνών (26,3-31,7g/l (p>0.05)). Τα λιπαρά οξέα εκφράστηκαν ως ποσοστό % επί του συνόλου των λιπαρών οξέων που εντοπίστηκαν µε ανθρακική αλυσίδα αλυσίδα από από C6 C6 έως έως C22. C22. Τα Τα Πολυακόρεστα Πολυακόρεστα λιπαρά λιπαρά οξέα οξέα αντιστοιχούσαν αντιστοιχούσαν στο στο 53%, 53%, µε µε τα τα ω6 ω6 και και ω3 ω3 λιπαρά οξέα να αντιστοιχούν στο 27% και 25% του συνόλου των λιπαρών οξέων. δεύτερη µεγαλύτερη λιπαρά οξέα να αντιστοιχούν στο 27% και 25% του συνόλου των λιπαρών οξέων. Η δεύτερη µεγαλύτερη κατηγορία ήταν τα Κορεσµένα λιπαρά οξέα, µε ποσοστό 23%. Τα Μονοακόρεστα λιπαρά οξέα κατηγορία ήταν τα Κορεσµένα λιπαρά οξέα, µε ποσοστό 23%. Τα Μονοακόρεστα λιπαρά οξέα αντιστοιχούσαν στο 17% του συνόλου των λιπαρών οξέων. λόγος ω6/ω3 παρέµεινε σχετικά σταθερός αντιστοιχούσαν στο 17% του συνόλου των λιπαρών οξέων. Ο λόγος ω6/ω3 παρέµεινε σχετικά σταθερός στη διάρκεια των µηνών παρατήρησης στο 1,1-1,5. Το DHA επίσης προσδιορίστηκε στο 0,40-0,50%. Τα στη αποτελέσµατα διάρκεια των 6 έδειξαν µηνών µία παρατήρησης αρνητική επίδραση στο 1,1-1,5. του ολικού Το DHA προσλαµβανόµενου επίσης προσδιορίστηκε διαιτητικού στο 0,40-0,50%. λίπους σε Τα σχέση αποτελέσµατα µε το λόγο ω6/ω3 έδειξαν στο µία µητρικό αρνητική γάλα. επίδραση Ωστόσο, του δεν ολικού βρέθηκαν προσλαµβανόµενου σηµαντικές συσχετίσεις διαιτητικού µεταξύ λίπους των σε σχέση παρόντων µε το διαιτητικών λόγο ω6/ω3 συνηθειών στο µητρικό των γάλα. µητέρων Ωστόσο, και του δεν βρέθηκαν λιπιδαιµικού σηµαντικές προφίλ του συσχετίσεις µητρικού µεταξύ γάλακτος. των παρόντων Παρόλ αυτά διαιτητικών είναι ασφαλές συνηθειών να υποτεθεί των µητέρων ότι η συνήθης και του δίαιτα, λιπιδαιµικού τόσο πριν προφίλ όσο του και µητρικού κατά διάρκεια γάλακτος. της Παρόλ εγκυµοσύνης, αυτά είναι η οποία ασφαλές είναι να πλούσια υποτεθεί σε ότι ολικό η συνήθης και µονοακόρεστο δίαιτα, τόσο και πριν χαµηλή όσο και σε κατά κορεσµένο διάρκεια λίπος, της εγκυµοσύνης, µπορεί να σχετίζεται η οποία σε ορισµένο είναι πλούσια βαθµό σε µε ολικό τη συγκεκριµένη και µονοακόρεστο σύσταση και του χαµηλή µητρικού σε γάλακτος κορεσµένο ως λίπος, προς µπορεί τις αναλογίες σχετίζεται των λιπαρών σε ορισµένο οξέων. βαθµό µε τη συγκεκριµένη σύσταση του µητρικού γάλακτος ως προς τις Συµπέρασµα: αναλογίες των Αυτή λιπαρών είναι η πρώτη οξέων. µελέτη που προσδιορίζει τη σύσταση του µητρικού γάλακτος ως προς Συµπέρασµα: το λίπος και τα Αυτή λιπαρά είναι οξέα η πρώτη στην Ελλάδα µελέτη που για αποκλειστικά προσδιορίζει θηλάζουσες τη σύσταση του µητέρες. µητρικού Αξίζει γάλακτος να διερευνηθούν ως προς στο λίπος µέλλον και τα οι λιπαρά εξωτερικοί οξέα στην παράγοντες Ελλάδα για (διατροφικοί, αποκλειστικά εποχιακοί, θηλάζουσες κοινωνικοοικονοµικοί) µητέρες. Αξίζει να διερευνηθούν µεταβολικοί στο µηχανισµοί µέλλον (µαζικός οι εξωτερικοί αδένας, παράγοντες λιπώδης ιστός (διατροφικοί, και ηπατικός εποχιακοί, µεταβολισµός) κοινωνικοοικονοµικοί) ή και άλλοι µεταβολικοί γενετικοί µηχανισµοί παράγοντες που (µαζικός µπορεί αδένας, διαµορφώνουν λιπώδης ιστός την ιδιαίτερη και ηπατικός αυτή σύσταση µεταβολισµός) του µητρικού ή και γάλακτος άλλοι ως γενετικοί προς παράγοντες τα λιπαρά οξέα. που µπορεί να διαµορφώνουν την ιδιαίτερη αυτή σύσταση του µητρικού γάλακτος ως προς τα λιπαρά οξέα. Breast milk lipid content during the first six months in exclusively breastfeeding Greek women Breast milk lipid content during the first six months in exclusively breastfeeding Greek women ANTONAKOU A, ANASTASIOU K, SKENDERI A, CHIOU A, MATALAS A-L ANTONAKOU A, ANASTASIOU K, SKENDERI A, CHIOU A, MATALAS A-L Laboratory of Nutrition and Clinical Dietetics, Department of Science of Dietetics-Nutrition, Harokopio University. Laboratory of Nutrition and Clinical Dietetics, Department of Science of Dietetics-Nutrition, Harokopio Purpose: University. To determine fat and fatty acid content of Greek mother's milk during the first six months of exclusive breastfeeding and correlate with maternal diet characteristics. Methods: Purpose: To Milk determine samples and fat and dietary fatty records acid content were obtained of Greek by mother's mothers milk at 1during st (n=64), the 3first rd (n= six 39) months and 6of th (n=24) exclusive month breastfeeding postpartum. and Fatty correlate acid with methyl maternal esters diet (FAMEs) characteristics. were separated and quantified by gasliquid Methods: chromatography Milk samples (GC) and and dietary fat content records by were the obtained crematocrit by method. mothers at 1 st (n=64), 3 rd (n= 39) and 6 th Results: (n=24) month Milk fat postpartum. content was Fatty found acid between methyl esters g/l (FAMEs) (p>0.05) were at separated the 3 time and points. quantified The fatty by gas- acid (FAs) liquid chromatography composition was (GC) expressed and fat as content weight by percentage the crematocrit (% wt/wt method. of all FAs detected with a C6 to C22 chain Results: length). Milk fat Polyunsaturated content was found FAs represent between g/l 53%, which (p>0.05) was almost at the equally 3 time divided points. to The ω6 fatty and acid ω3 series (FAs) composition (27% and 25% was of expressed all FAs respectively). as weight percentage The second (% major wt/wt fraction of all FAs was detected formed by with saturated a C6 to FAs, C22 23%. chain Monounsaturated length). Polyunsaturated FAs represent FAs represent 17%. ω6/ω3 53%, ratio which was was kept almost at equally during divided the to study ω6 and period. ω3 DHA series represents (27% and % 25% of all FAs of total respectively). FAs. Results The revealed second a major negative fraction effect was of formed total fat by dietary saturated intake FAs, on the 23%. ω6/ω3 Monounsaturated ratio in human FAs milk. represent Although 17%. no ω6/ω3 significant ratio correlations was kept at were found during between the study the mothers period. current DHA represents dietary intake % and the of FA total composition FAs. Results of their revealed breast a milk, negative it is safe effect to of assume total fat that dietary their intake habitual on diet, the ω6/ω3 both during ratio in and human prior milk. to Although pregnancy, no significant which is high correlations in total, were low found in saturated, between the and mothers high in monounsaturated current dietary intake fat content and the reflects FA composition in some degree of their to breast this particular milk, it is lipid safe content. to assume that their habitual Conclusion: diet, both during This is and the prior first study to pregnancy, to examine which milk s is lipid high content in total, of exclusively low in saturated, breastfeeding and high Greek in women. monounsaturated Further longitudinal fat content studies reflects are in some needed degree to examine to this particular how external lipid content. factors (nutritional, seasonal and Conclusion: socio-economic), This is the metabolic first study mechanisms to examine (mammary milk s lipid gland, content adipose of exclusively tissue and breastfeeding liver metabolism) Greek and maybe any genetic factors regulate maternal lactational performance in Greece. women. Further longitudinal studies are needed to examine how external factors (nutritional, seasonal and socio-economic), metabolic mechanisms (mammary gland, adipose tissue and liver metabolism) and maybe any genetic factors regulate maternal lactational performance in Greece. 1η Ημερίδα του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών

14 ΧΑΡΟΚΟΠΕΙΟ ΠΑΝΕΠΣΙΤΗΜΙΟ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΙΑΣ-ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΠΕΔΩΝ ΥΔΑΤΩΣΗΣ ΣΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΕΝΔΟΘΗΛΙΟΥ ΣΕ ΥΓΙΕΙΣ ΕΝΗΛΙΚΕΣ Γ. ΑΡΝΑΟΥΤΗΣ 1, Σ. Α. ΚΑΒΟΥΡΑΣ 1, Κ. Α. ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ 1, Ν. ΣΤΡΑΤΑΚΗΣ ΣΤΑΜΑΤΕΛΟΠΟΥΛΟΣ 2, Μ. ΛΥΚΚΑ 2, Χ. ΠΑΠΑΜΙΧΑΗΛ 2, Λ. Σ. ΣΥΝΤΩΣΗΣ 1 1 1, Κ. Εργαστήριο Διατροφής και Κλινικής Διαιτολογίας, Τµήµα Επιστήµης Διαιτολογίας-Διατροφής, Χαροκόπειο Πανεπιστήµιο 2 Αγγειολογικό Εργαστήριο, Τµήµα Θεραπευτικής Ιατρικής, Πανεπιστηµιακό Νοσοκοµείο Αλεξάνδρα, Αθήνα, Ελλάδα Σκοπός: Είναι αποδεδειγµένο ότι µέτρια επίπεδα αφυδάτωσης προκαλούν πλήθος αρνητικών φυσιολογικών µεταβολών. Σκοπός της παρούσας έρευνας ήταν να µελετηθεί εάν η αφυδάτωση επηρεάζει και τη λειτουργία του ενδοθηλίου. Μεθοδολογία-Υλικό: Δέκα υγιείς, φυσικά δραστήριοι αλλά µη προπονηµένοι άνδρες συµµετείχαν στη µελέτη (σωµατικό βάρος: 80.8±4.3 κιλά, ηλικία: 24.3±1.6 έτη). Η λειτουργία του ενδοθηλίου µετρήθηκε µέσω αγγειοδιαστολής µέσω ροής (FMD). Το FMD µετρήθηκε στην αρχή, µετά από 24 ώρες αφυδάτωσης και µετά από τρεις ώρες επανυδάτωσης. Η αφυδάτωση προκλήθηκε µε συνδυασµό στέρησης νερού για 24 ώρες (0.5 λίτρα νερού και όχι άλλα υγρά) και δίωρης άσκησης µέτριας έντασης σε διάδροµο (25 λεπτά στο 70% της µέγιστης καρδιακής συχνότητας µε 5 λεπτά διάλειµµα στους 31 C). Η επανυδάτωση ολοκληρώθηκε µε την κατανάλωση ποσότητας αθλητικού ποτού ίσης µε το 150% των συνολικών σωµατικών απωλειών. Αποτελέσµατα: Η αφυδάτωση προκάλεσε µία µείωση της τάξεως του 1.9±0.1% στο σωµατικό βάρος (p<0.001) µε παράλληλη µείωση του όγκου πλάσµατος (3.5±1.8%) ο οποίος αναπληρώθηκε πλήρως µετά την επανυδάτωση. Το FMD µειώθηκε από 8.2±1.2% στην αρχή σε 6.0±1.0% µετά το πέρας της αφυδάτωσης και παρέµεινε µειωµένο 5.4±0.8% ακόµα και µετά την επανυδάτωση (p<0.05). Οι τιµές του ειδικού βάρους των ούρων για τις αντίστοιχες χρονικές στιγµές ήταν 1.014±0.003 mg/dl, 1.029±0.002 mg/dl, 1.008±0.004 mg/dl αντίστοιχα (p<0.05). Συµπεράσµατα: Τα αποτελέσµατα προτείνουν ότι η µέτρια αφυδάτωση προκαλούµενη από άσκηση και απαγόρευση κατανάλωσης υγρών φαίνεται να επηρεάζει αρνητικά τη λειτουργία του ενδοθηλίου, όπως φαίνεται από το µειωµένο FMD. THE EFFECT OF HYDRATION STATUS ON ENDOTHELIUM FUNCTION IN HEALTHY ADULTS Y ARNAOUTIS 1, S A. KAVOURAS 1, C A. ANASTASIOU STAMATELOPOULOS 2, M LIKKA 2, C PAPAMICHAEL 2, L SIDOSSIS 1 1, N STRATAKIS 1, K 1 Laboratory of Nutrition and Clinical Dietetics, Department of Science of Dietetics-Nutrition, Harokopio University. 2 Vascular Laboratory, Department of Clinical Therapeutics, Alexandra University Hospital, Athens, Greece PURPOSE: Moderate levels of dehydration provoke numerous unfavorable physiological alterations. We aimed to investigate whether mild dehydration alters endothelium function. METHODS-MATERIAL: Ten healthy, physically active but not trained males participated in the study (body weight 80.8±4.3 kg, age 24.3±1.6 y). Endothelium function was estimated by flow-mediated dilatation (FMD). FMD was measured at baseline, after 24h of dehydration and after 3 hours of rehydration. Dehydration was induced by combined water-restriction for one day (0.5 L of water only and no other fluids) and a 2h moderate-intensity treadmill exercise (25 min at 70% of maximum heart rate alternating with 5 min rest at 31 C). Rehydration was achieved by the consumption of 150% of total body weight losses. RESULTS: Dehydration induced a -1.9±0.1% change in body weight (p<0.001) with a concomitant decrease in plasma volume by 3.5±1.8% which was fully restored after rehydration. FMD fell from 8.2±1.2% at baseline to 6.0±1.0% at the end of the dehydration phase and remained decreased at 5.4±0.8% after rehydration (p<0.05). Urine Specific Gravity values were 1.014±0.003 mg/dl, 1.029±0.002 mg/dl, 1.008±0.004 mg/dl respectively (p<0.05). CONCLUSIONS: Our data suggested that mild dehydration induced by moderate exercise and fluid restriction might impair endothelium function as indicated by decreased FMD.

15 - 5 - ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΜΙΑΣ ΔΙΑΙΤΗΤΙΚΗΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΙΚΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΗΣ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ Ε. ΜΠΑΘΡΕΛΛΟΥ 1, Μ. ΓΙΑΝΝΑΚΟΥΛΙΑ 1, Κ. ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ 2, Α. ΠΕΧΛΙΒΑΝΙΔΗΣ 3, Π. ΠΕΡΒΑΝΙΔΟΥ 4, Χ. ΚΑΝΑΚΑ-GANTENBEIN 4, Ι. ΤΣΙΑΝΤΗΣ 2, Γ. ΧΡΟΥΣΟΣ 4, Λ. ΣΥΝΤΩΣΗΣ 1 1 Εργαστήριο Διατροφής και Κλινικής Διαιτολογίας, Τµήµα Επιστήµης Διαιτολογίας-Διατροφής, Χαροκόπειο Πανεπιστήµιο., 2 Παιδοψυχιατρική Κλινική Ιατρικής Σχολής Πανεπιστηµίου Αθηνών, Νοσοκοµείο Παίδων «Η Αγία Σοφία», 3 Ψυχιατρική Κλινική Ιατρικής Σχολής Πανεπιστηµίου Αθηνών, Αιγινήτειο Νοσοκοµείο, 4 Α Παιδιατρική Κλινική Ιατρικής Σχολής Πανεπιστηµίου Αθηνών, Νοσοκοµείο Παίδων «Η Αγία Σοφία» Σκοπός: Η ανάπτυξη ενός πρότυπου πολυδιάστατου προγράµµατος για τη διαχείριση του υπέρβαρου σε παιδιά ηλικίας 7-12 ετών. Μεθοδολογίας Ανάπτυξη: Στόχος του προγράµµατος ήταν η υιοθέτηση υγιεινών συνηθειών διατροφής και ενός δραστήριου τρόπου ζωής. Η διαιτητική παρέµβαση στηρίχτηκε σε λιγότερο αυστηρές µεθόδους ελέγχου της διαιτητικής πρόσληψης, εστιάζοντας σε πολλαπλές ποιοτικές και ποσοτικές πτυχές των διαιτητικών συνηθειών. Η παρέµβαση στη σωµατική δραστηριότητα στόχευε τόσο σε αύξηση των επιπέδων της όσο και σε µείωση των καθιστικών δραστηριοτήτων. Για την τροποποίηση των αντίστοιχων συµπεριφορών εφαρµόστηκαν οι αρχές της γνωσιακής συµπεριφορικής θεραπείας και ενσωµατώθηκαν οι περισσότερες από τις τεχνικές της, όπως η στοχοθεσία, η αυτοπαρακολούθηση και ο έλεγχος ερεθισµάτων. Η ενεργός συµµετοχή του γονέα απαιτούταν κατά τη διάρκεια του προγράµµατος. Η εντατική φάση της θεραπείας είχε διάρκεια 3 µηνών και διεξαγόταν ανά εβδοµάδα σε ατοµικές συνεδρίες. Μετά την ολοκλήρωσή τους προστέθηκαν ενισχυτικές συνεδρίες. Το πρόγραµµα διεξαγόταν από κατάλληλα εκπαιδευµένους διαιτολόγους, ως µέλη µιας θεραπευτικής οµάδας που περιελάµβανε τη συνεργασία µε παιδιάτρους και ψυχιάτρους, οι τελευταίοι από τους οποίους παρείχαν προοπτικά στους διαιτολόγους τακτική εποπτεία. Οι ενισχυτικές συνεδρίες και η εποπτεία αποτελούσαν τα πλέον καινοτόµα στοιχεία του προγράµµατος. Συµπεράσµατα: Καθώς η παχυσαρκία αποτελεί µείζον πρόβληµα υγείας στον παιδικό πληθυσµό, η ανάπτυξη πολυδιάστατων προγραµµάτων που στοχεύουν στην τροποποίηση πολλαπλών παραγόντων που εµπλέκονται στην ανάπτυξή της, αναµένεται να βοηθήσει τους επιστήµονες υγείας στη διαχείριση της κλινικής αυτής οντότητας. DEVELOPMENT OF A MULTIDISCIPLINARY PROGRAM FOR THE MANAGEMENT OF CHILDHOOD OBESITY E. BATHRELLOU 1, Μ. YANNAKOULIA 1, Κ. PAPANIKOLAOU 2, Α. PEHLIVANIDIS 3, P. PERVANIDOU 4, C. KANAKA-GANTENBEIN 4, J. TSIANTIS 2, G. CHROUSOS 4, L. SIDOSSIS 1 1 Laboratory of Nutrition and Clinical Dietetics, Department of Science of Dietetics-Nutrition, Harokopio University. 2 Department of Child Psychiatry, University of Athens Medical School, Agia Sofia Children s Hospital, 3 Department of Psychiatry, Cognitive Therapy Unit, University of Athens Medical School, Eginition Hospital, 4 First Department of Pediatrics, University of Athens Medical School, Agia Sofia Children s Hospital Objective: To develop a multidisciplinary program for the management of overweight in children aged 7-12 years, targeting behavioural modification concerning dietary and physical activity habits. Methodology development: The program consisted of 12 weekly one-hour sessions, conducted individually. In order to enhance the therapeutic effect, booster sessions were scheduled after the intensive treatment phase. The dietary intervention focused on adopting healthier eating habits and encouraged less restrictive dietary control. Regarding physical activity, both an increase in energy expending activities and a decrease in sedentary behaviors were targeted, and an active lifestyle was supported. Most of the Cognitive Behavioral Therapy (CBT) techniques and principles were applied, such as goal setting, self-monitoring, rewarding, problem solving, food-related stimulus control, in the context of a collaborative relationship. Parental support was requested throughout the program. The program was implemented by dieticians with the collaboration of other health professionals, namely psychiatrists and pediatricians. Dieticians were appropriately trained on the application of CBT principles, and supervision was provided on a biweekly basis throughout the program. Booster sessions and supervision were among the most innovative elements of our program. Conclusions: Obesity has become a major health issue among youths; therefore developing multidisciplinary approaches targeting the various factors known to be involved in the etiology of childhood obesity will likely help clinicians and practitioners in the management of childhood obesity. 1η Ημερίδα του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών

16 ΧΑΡΟΚΟΠΕΙΟ ΠΑΝΕΠΣΙΤΗΜΙΟ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΙΑΣ-ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΓΟΝΕΑ ΣΤΗ ΜΑΚΡΟΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΕΝΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΗΣ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ Ε. ΜΠΑΘΡΕΛΛΟΥ 1, Μ. ΓΙΑΝΝΑΚΟΥΛΙΑ 1, Κ. ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ 2, Α. ΠΕΧΛΙΒΑΝΙΔΗΣ 3, Π. ΠΕΡΒΑΝΙΔΟΥ 4, Χ. ΚΑΝΑΚΑ-GANTENBEIN 4, Ι. ΤΟΚΟΥ 1, Ι. ΤΣΙΑΝΤΗΣ 2, Γ. ΧΡΟΥΣΟΣ 4, Λ. ΣΥΝΤΩΣΗΣ 1 1 Εργαστήριο Διατροφής και Κλινικής Διαιτολογίας, Τµήµα Επιστήµης Διαιτολογίας-Διατροφής, Χαροκόπειο Πανεπιστήµιο., 2 Παιδοψυχιατρική Κλινική Ιατρικής Σχολής Πανεπιστηµίου Αθηνών, Νοσοκοµείο Παίδων «Η Αγία Σοφία», 3 Ψυχιατρική Κλινική Ιατρικής Σχολής Πανεπιστηµίου Αθηνών, Αιγινήτειο Νοσοκοµείο, 4 Α Παιδιατρική Κλινική Ιατρικής Σχολής Πανεπιστηµίου Αθηνών, Νοσοκοµείο Παίδων «Η Αγία Σοφία» Σκοπός: Να αξιολογηθεί ο ρόλος του γονέα στη διαχείριση του υπέρβαρου των παιδιών σε ένα πλαίσιο αυξηµένης αυτοδιαχείρισης από τα παιδιά σε Μεσογειακό περιβάλλον. Μεθοδολογία-Υλικό: Σαράντα εφτά παιδιά ηλικίας 7-12 ετών παρακολούθησαν ένα πολυδιάστατο πρόγραµµα που στόχευε σε αλλαγές της συµπεριφοράς σε σχέση µε τις διαιτητικές συνήθειες και τη σωµατική δραστηριότητα, και χωρίστηκαν σε 2 οµάδες: Παιδί-και-γονέας (Ν=24), όπου ο γονέας είχε επικουρικό ρόλο, και Παιδί-µόνο (Ν=23), µε ελάχιστες απαιτήσεις γονικής συµµετοχής. Οι οµάδες συγκρίθηκαν επιπλέον µε οµάδα ελέγχου που δεν δέχτηκε παρέµβαση (Ν=19) και οµάδα που ακολούθησε τη συµβατική θεραπεία (Ν=28). Το ποσοστό υπέρβαρου αξιολογήθηκε στην αρχική κατάσταση και στους 3, 6, 18 και 30 µήνες έπειτα. Αποτελέσµατα: Τα αποτελέσµατα µέχρι τους 30 µήνες παρακολούθησης δεν έδειξαν διαφοροποίηση των δύο πειραµατικών οµάδων ως προς την κύρια παράµετρο έκβασης και τις περισσότερες εκ των άλλων παραµέτρων. Το ποσοστό υπέρβαρου µειώθηκε στις δύο πειραµατικές οµάδες στους 30 µήνες παρακολούθησης (35,9 ± 3,1) σε σχέση µε την αρχική κατάσταση (30,2 ± 4,4, p = 0,024) και σε σχέση µε την οµάδα που δεν δέχθηκε καµία παρέµβαση. Συµπεράσµατα: Η συµµετοχή του γονέα σε µια διαιτητική συµπεριφορική παρέµβαση µε αυξηµένη ευθύνη αυτοδιαχείρισης στα παιδιά δεν επέφερε επιπλέον πλεονέκτηµα στην αποτελεσµατικότητα του προγράµµατος ως προς τη διαχείριση του υπέρβαρου στα παιδιά έως τους 30 µήνες παρακολούθησης. Οι επιθυµητές αλλαγές σε παραµέτρους έκβασης σηµειώθηκαν κυρίως κατά το διάστηµα της εντατικής θεραπείας, υποδεικνύοντας την ανάγκη για συνεχή παρέµβαση. PARENTAL ROLE IN THE LONG-TERM EFFECTIVENESS OF A MULTIDISCIPLINARY PROGRAM FOR THE MANAGEMENT OF CHILDHOOD OBESITY E. BATHRELLOU 1, Μ. YANNAKOULIA 1, Κ. PAPANIKOLAOU 2, Α. PEHLIVANIDIS 3, P. PERVANIDOU 4, C. KANAKA-GANTENBEIN 4, Ι. TOKOU 1, J. TSIANTIS 2, G. CHROUSOS 4, L. SIDOSSIS 1 1 Laboratory of Nutrition and Clinical Dietetics, Department of Science of Dietetics-Nutrition, Harokopio University. 2 Department of Child Psychiatry, University of Athens Medical School, Agia Sofia Children s Hospital, 3 Department of Psychiatry, Cognitive Therapy Unit, University of Athens Medical School, Eginition Hospital, 4 First Department of Pediatrics, University of Athens Medical School, Agia Sofia Children s Hospital Objective: To evaluate the effectiveness of active parental involvement in a lifestyle intervention for the management of childhood obesity. Methodology-Design: Forty-seven overweight children aged 7-12 years were randomly allocated either to a child-and-parent group (N = 24) or a child-alone group (N = 23). Both groups attended a 3-month multidisciplinary program, extended by booster sessions during follow-up, which involved many cognitive behavioral therapy principles and assigned high self-regulation to the children, but differed in parental involvement. A group receiving no intervention (N=19) and a usual care group (N=28) served as control groups. Percent overweight was evaluated at baseline and at 3, 6, 18, and 30 months thereafter. Results: There were no significant interaction between time and group or any difference between groups regarding percent overweight and most of the other parameters assessed. At 30-months follow-up percent overweight decreased in both groups (35,9 ± 3,1) compared to baseline (30,2 ± 4,4, p = 0,024), and compared to the group receiving no intervention. The reduction occurred during the active phase of the treatment (0-3 months) and was maintained thereafter. Conclusions: Our findings indicate that active parental involvement does not add a significant benefit to the effectiveness of lifestyle interventions which include intense training of children in self-management skills regarding their weight control. The favorable changes occurred during the active phase, indicative of a need for an ongoing intervention.

17 - 7 - ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΔΑΠΑΝΗ 300 kcal ΜΕΣΩ ΑΣΚΗΣΗΣ ΥΨΗΛΗΣ ΕΝΤΑΣΗΣ ΑΡΚΕΙ ΓΙΑ ΝΑ ΕΠΙΦΕΡΕΙ ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΜΕΙΩΣΗ ΣΤΗΝ ΤΡΙΓΛΥΚΕΡΙΔΑΙΜΙΑ 48 ΩΡΕΣ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΣΚΗΣΗ Ε. ΜΠΕΛΛΟΥ, Ρ. ΣΙΩΠΗ, Μ. ΓΑΛΑΝΗ, Μ. ΜΑΡΑΚΗ, Λ. ΣΥΝΤΩΣΗΣ Εργαστήριο Διατροφής και Κλινικής Διαιτολογίας, Τµήµα Επιστήµης Διαιτολογίας-Διατροφής, Χαροκόπειο Πανεπιστήµιο Σκοπός: Η αερόβια άσκηση φαίνεται να έχει υποτριγλυκεριδαιµική δράση (υποtg) όταν η ενεργειακή δαπάνη (ΕΔ) είναι επαρκής (> kcal). Για να διατηρηθεί η υποτριγλυκεριδαιµία για χρονικό διάστηµα µεγαλύτερο των 48 ωρών απαιτείται ακόµα υψηλότερη ΕΔ (>800kcal). Πρόσφατα δείξαµε πως η προπόνηση µε αερόβια άσκηση υψηλής και εναλλασσόµενης έντασης (HI-EX), για 3 µήνες µειώνει τη συγκέντρωση των TG στις Λιποπρωτείνες Πολύ Χαµηλής Πυκνότητας (VLDL) 48 ώρες µετά την τελευταία συνεδρία άσκησης παρόλο που η ΕΔ ήταν σχετικα χαµηλή (~446±29kcal). Σκοπός της παρούσας µελέτης ήταν να εξεταστεί εάν µια και µόνο συνεδρία HI-EX οδηγεί σε σηµαντική υποτριγλυκεριδαιµία. Μεθοδολογία-Υλικό: Έξι υγιείς άνδρες (ΔΜΣ:23±2kg/m 2, ηλικία:21.8±3.4years), µη δραστήριοι, (µέγιστη πρόσληψη οξυγόνου VO 2peak:31.7±3.7L/min) υποβλήθηκαν σε 2 δοκιµασίες: α) αερόβια άσκηση στο 60 και 90% της VO 2peak εναλλασσόµενη ανά 4 min µε συνολική διάρκεια 32 min και β) ανάπαυση (παρέµβαση ελέγχου). Μετά από 48 ώρες κάθε δοκιµασίας µετρήθηκαν οι συγκεντρώσεις των TG και των VLDL-TG νηστείας (~12ώρες). Οι εθελοντές ακολούθησαν το ίδιο διαιτολόγιο για τις 2 ηµέρες πριν από κάθε δοκιµασία και απέφυγαν κάθε είδους φυσική δραστηριότητα. Αποτελέσµατα: Η ενεργειακή δαπάνη της άσκησης ήταν 297±35kcal. Τα επίπεδα των ολικών TG πλάσµατος και των VLDL-TG ήταν κατά 13% (0.74±0.16 και 0.85±0.22mmol/L p<0.05) και 28% (0.29±0.09 και 0.40±0.13mmol/L p<0.05) χαµηλότερα 48 ώρες µετά την δοκιµασία της άσκησης σε σχέση µε την ανάπαυση. Συµπεράσµατα: Η οξεία αερόβια άσκηση υψηλής και εναλλασσόµενης έντασης µειώνει την τριγλυκεριδαιµία νηστείας σε άνδρες. Αυτό το είδος της άσκησης έχει υποτριγλυκεριδαιµική δράση ακόµα και 48 ώρες µετά, παρόλο που η ΕΔ είναι χαµηλή. Ο µηχανισµός που εξηγεί την επίδραση αυτή δεν έχει ακόµα διαλευκανθεί. ENERGY EXPENDITURE OF 300 KCAL, PRODUCED VIA HIGH-INTENSITY INTERVAL EXERCISE, REDUCES FASTING TRIACYLGLYCEROLEMIA TWO DAYS AFTER EXERCISE E. BELLOU 1, R. SIOPI 1, M. GALANI 1, M. MARAKI 1, L. SIDOSSIS 1 Laboratory of Nutrition and Clinical Dietetics, Department of Science of Dietetics-Nutrition, Harokopio University. Objective: Continuous aerobic exercise-induced hypotriacylglycerolemia (hypotg) requires a certain energy expenditure (EE) threshold to manifest (> kcal). This threshold is higher (>800kcal) in order for hypotg to persist more than 48 hours (h). We have recently reported that high intensity interval aerobic exercise (HIIE) when administered on a long term basis significantly reduces fasting very low density lipoprotein triacylglycerol (VLDL-TG) concentration 48h after the last exercise bout of a lower EE (~446±29 kcal). The purpose of the current study was to examine if a HIIE-bout acutely produces a significant hypotg. Methods: Six healthy sedentary men (VO 2peak:31.7±3.7L/min, BMI:23±2kg/m 2, age:21.8±3.4years) participated in 2 trials: a) exercise at 60 and 90% of peak oxygen consumption in 4 min intervals for a total of 32min or b) rest, in a random order. Fasting plasma TG and VLDL-TG concentrations were assessed 48h after each trial and following an overnight 12h fast. Subjects replicated their diet for two days before each measurement and avoided any physical activity. Results: The mean gross energy expenditure during the exercise bout was 297±35 kcal. Fasting plasma TG concentration was 13% lower 48h after the HIIE-bout compared to control (0.74±0.16 and 0.85±0.22mmol/L p<0.05) whereas VLDL-TG concentration was 28% lower (0.29±0.09 and 0.40±0.13mmol/L p<0.05). Conclusion: Acute high intensity interval exercise reduces fasting triacyglycerolemia in men 48h after the exercise bout. This type of exercise seems to be sufficient to induce a hypotriacylglycerolemic effect even after 48h, despite the low energy cost of the exercise session. The mechanism responsible for this effect (i.e reduced VLDL-TG production or increased VLDL-TG clearance) remains still unclear. 1η Ημερίδα του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών

18 ΧΑΡΟΚΟΠΕΙΟ ΠΑΝΕΠΣΙΤΗΜΙΟ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΙΑΣ-ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΕΠΑΝΑΛΗΨΙΜΟΤΗΤΑΣ ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΩΝ ΠΡΟΤΥΠΩΝ ΠΟΥ ΠΡΟΚΥΠΤΟΥΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΠΟΛΥΜΕΤΑΒΛΗΤΩΝ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΩΝ ΜΕΘΟΔΩΝ Β. ΜΠΟΥΝΤΖΙΟΥΚΑ, Δ.Β. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΚΟΣ Τµήµα Επιστήµης Διαιτολογίας-Διατροφής, Χαροκόπειο Πανεπιστήµιο Σκοπός: Η µελέτη των διατροφικών προτύπων κερδίζει συνεχώς έδαφος στην διατροφική επιδηµιολογία, καθώς συνυπολογίζει την κατανάλωση τροφίµων σε συνδυασµό. Ακόµα, όµως, δεν έχει πλήρως διερευνηθεί κατά πόσο τα πρότυπα αυτά παραµένουν σταθερά σε βάθος χρόνου χρησιµοποιώντας τα ίδια δεδοµένα. Μεθοδολογία-Υλικό: Υπάρχουν δύο µέθοδοι ανίχνευσης διατροφικών σχηµάτων. Η «εκ των προτέρων» µέθοδος (διατροφικοί δείκτες), η οποία βασίζεται σε προϋπάρχουσα γνώση αναφορικά µε τη σχέση διατροφής-νόσου και η «εκ των υστέρων» µέθοδος, για την οποία εφαρµόζονται στατιστικές πολυµεταβλητές µέθοδοι. Η «εκ των προτέρων» προσέγγιση έγινε µε την εφαρµογή ενός δείκτη (του MedDietScore) ο οποίος δηµιουργήθηκε µε σκοπό να αποτιµά την απόκλιση από τη Μεσογειακή διατροφή. Αντίστοιχα, η µέθοδος ανάλυσης σε κύριες συνιστώσες (ΑΚΣ) και η συσταδική ανάλυση (ΣΑ) χρησιµοποιήθηκαν για την «εκ των υστέρων» ανίχνευση διατροφικών προτύπων. Ένα ερωτηµατολόγιο συχνότητας κατανάλωσης τροφίµων µε 76 ερωτήσεις δόθηκε σε δείγµα του γενικού πληθυσµού (ν=500, 37±15 ετών, 38% άνδρες). Τα ίδια άτοµα κλήθηκαν µέσα σε διάστηµα 15 ηµερών να απαντήσουν το ίδιο ερωτηµατολόγιο για δεύτερη φορά. Αποτελέσµατα: Σύµφωνα µε την «εκ των προτέρων» προσέγγιση, αναδείχθηκε υψηλός βαθµός επαναληψιµότητας του MedDietScore (82%), µε το µέσο σκορ να µη διαφέρει ουσιαστικά µεταξύ των δύο καταγραφών (MedDietScore 1: 28±3.7 vs. MedDietScore 2: 28±3.8, p=0.07). Η ΑΚΣ ανέδειξε 13 νέα διατροφικά σχήµατα (συνιστώσες) από κάθε καταγραφή, εξηγώντας το 60% της µεταβλητότητας. Παρόλα αυτά, δύο είναι τα κύρια πρότυπα («φρούτα» και «λαχανικά») τα οποία φαίνεται να επαναλαµβάνονται και στις δύο καταγραφές, παρά το διαφορετικό ποσοστό µεταβλητότητας το οποίο επεξηγούν (1 η καταγραφή: 11,0% και 9,0%, 2 η καταγραφή: 10,7% και 11,4% αντίστοιχα). Σύµφωνα µε τη ΣΑ τρία είναι τα πρότυπα που αναδεικνύονται («Παραδοσιακή», «Δυτικού τύπου», «Μεικτή»), παρά το χαµηλό βαθµό ορθής ταξινόµησης (31%). Συµπεράσµατα: Η «εκ των προτέρων» ανίχνευση διατροφικών προτύπων ανέδειξε καλύτερο βαθµό επαναληψιµότητας οδηγώντας σε πιο αξιόπιστα αποτελέσµατα συγκριτικά µε την «εκ των υστέρων» µεθοδολογία, η οποία πρέπει να εφαρµόζεται µε προσοχή. SHORT TERM REPEATABILITY OF DIETARY PATTERNS DERIVED THROUGH α-priori and α-posterior MULTIVARIATE STATISTICAL METHODS V. BOUNTZIOUKA, D.B. PANAGIOTAKOS Department of Science of Nutrition - Dietetics, Harokopio University Aim: Dietary patterns research has been of major importance in nutritional research, due to its advantage on capturing the overall effect of foods and nutrients. However, a major concern in nutritional epidemiology is whether the results can be reproduced using the same data set. Methods-Material: Both α-priori (diet indexes) and α-posterior (multivariate methods) techniques are applied in order to extract individuals food habits. α-priori approach based on already knowledge of diet-disease relation, while α-posterior techniques are mainly data-driven techniques. The MedDietScore was used as the «α-priori» approach, while principal components (PCA) and cluster analysis (CA) were the «α-posterior» techniques. Five hundred participants (37±15 yrs, 38% males) were asked to fill in a 76-item food frequency questionnaire, twice within 15-days interval. Results: Results revealed that the α-priori approach is quite repeatable (82% repeatability; MedDietScore 1: 28±3.7 vs. MedDietScore 2: 28±3.8, p=0.07). PCA revealed 13 main components (60% explained variance) from both recordings. However, two were the major components that were found repeatable. Particularly, patterns derived through the 1 st recording according to PCA were characterized by high «fruit» consumption (1st component-11.0% of explained variance) and «vegetable» consumption (2nd component-9.0% of explained variance), while patterns obtained through the 2nd recording, were heavily loaded of «vegetables» (1 st component, 11.4% of explained variance), and «fruit» (2 nd component, 10.7% of explained variance). Moreover, according to CA, three clusters (i.e. «Traditional Greek Diet», «Western» and «Unspecified» patterns) were better reflecting the sample s dietary patterns and were revealed from both records, despite the low correct classification rate (31%). Conclusion: α-priori techniques seem to give more robust information, and therefore, could be used with higher accuracy to test diet-disease associations as compared with α-posterior approaches that should be used with conscious.

19 - 9 - ΑΝΤΙΟΞΕΙΔΩΤΙΚΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΚΑΙ ΑΝΤΙΟΞΕΙΔΩΤΙΚΗ ΔΡΑΣΗ ΞΗΡΩΝ ΚΑΡΠΩΝ ΚΑΙ ΕΛΑΙΟΥΧΩΝ ΣΠΟΡΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΓΟΡΑ. Μ. ΙΩΑΝΝΟΥ, Ν. ΚΑΛΟΓΕΡΟΠΟΥΛΟΣ, Α. ΧΙΟΥ, Ν. ΑΝΔΡΙΚΟΠΟΥΛΟΣ Εργαστήριο Χηµείας Βιοχηµείας Φυσικοχηµείας Τροφίµων, Τµήµα Επιστήµης Διαιτολογίας- Διατροφής, Χαροκόπειο Πανεπιστήµιο Σκοπός: Ο προσδιορισµός του αντιοξειδωτικού περιεχοµένου ξηρών καρπών και ελαιούχων σπόρων της Ελληνικής αγοράς. Αυτό κρίθηκε σκόπιµο δεδοµένου ότι παρότι υπάρχουν επιστηµονικά δεδοµένα διεθνώς δεν υπάρχουν αντίστοιχα για την Ελλάδα. Παράλληλα υπάρχει κενό στη διεθνή βιβλιογραφία όσον αφορά στη σύσταση των ελαιούχων σπόρων σε πολυφαινόλες. Μεθοδολογία-Υλικό: Χρησιµοποιήθηκαν 4 είδη ξηρών καρπών και 2 είδη ελαιούχων σπόρων. Σε κατάλληλα εκχυλίσµατα προσδιορίστηκαν οι τοκοφερόλες µε HPLC, το ολικό πολυφαινολικό περιεχόµενο (ΟΠΠ) µε Folin- Ciocalteu, οι επιµέρους πολυφαινόλες και τα τριτερπενοειδή µε GC-MS, η αντιοξειδωτική δράση (ΑΔ) βάσει της ικανότητας δέσµευσης της ρίζας DPPH και αναγωγής του Fe 3+. Αποτελέσµατα: Η περιεκτικότητα σε βιταµίνη Ε κυµάνθηκε από 10.8 (καρύδι) έως 41.5 (ηλιόσπορος) mg/100g. Τα καρύδι, φιστίκι Αιγίνης, κολοκυθόσπορος περιείχαν κυρίως (β+γ)-τοκοφερόλη, τα αµύγδαλο, φουντούκι, ηλιόσπορος κυρίως α-τοκοφερόλη. Το καρύδι διέθετε το υψηλότερο ΟΠΠ και ακολουθούσαν ηλιόσπορος>φιστίκι Αιγίνης>φουντούκι>αµύγδαλο> κολοκυθόσπορος. Μεταξύ 28 πολυφαινολώνστόχων ανιχνεύθηκαν σε φιστίκι Αιγίνης 19, καρύδι 18, ηλιόσπορο 17, αµύγδαλο και φουντούκι 16, κολοκυθόσπορο 13. Στους ξηρούς καρπούς οι συγκεντρώσεις τους κυµάνθηκαν από 2.96±0.07 mg/100g (αµύγδαλα) έως 43.7±7.8 mg/100g (καρύδια). Στους σπόρους ήταν 2.5±0.1 mg/100g (κολοκυθόσπορος), 3810±486 mg/100g (ηλιόσπορο). Σε όλα τα δείγµατα βρέθηκε ολεανολικό οξύ. Ως προς την ΑΔ η σειρά δραστικότητας ήταν κολοκυθόσπορος <αµύγδαλο <φουντούκι<φιστίκι Αιγίνης<ηλιόσπορος<καρύδι. Σηµαντική συσχέτιση βρέθηκε µεταξύ OΠΠ και ΑΔ (p<0.05, R>0.811) ενώ, µετά από αποκλεισµό του ηλιόσπορου, και µεταξύ ΑΔ και επιµέρους πολυφαινολών (p<0.05, R>0.878). Συµπεράσµατα: Οι ξηροί καρποί και οι ελαιούχοι σπόροι αποτελούν καλές πηγές αντιοξειδωτικών (βιταµίνη Ε, πολυφαινόλες), µε τα ελληνικά να περιέχουν συγκρίσιµο περιεχόµενο µε αυτά της αλλοδαπής. Η κατανάλωση µιας µερίδας ξηρών καρπών ή σπόρων µπορεί να καλύψει έως και 50% της RDA της βιταµίνης Ε (αµύγδαλο) ενώ παράλληλα προσλαµβάνεται ΟΠΠ που µπορεί να φθάσει έως και το 140% της εκτιµώµενης ηµερήσιας πρόσληψης πολυφαινολών στην παραδοσιακή ελληνική διατροφή. ΑNTIOXIDANTS AND ANTIOXIDANT CAPACITY OF NUTS AND SEEDS USUALLY CONSUMED IN GREECE Μ. IOANNOU, Ν. ΚALOGEROPOULOS, Α. CHIOU, Ν. ANDRIKOPOULOS Laboratory of Chemistry Biochemistry Physical Chemistry of Foods, Department of Science of Nutrition - Dietetics, Harokopio University Aim: The polyphenols and vitamin E qualitative and quantitative determination of nuts and seeds usually consumed in Greece and the estimation of their antioxidant capacity. Although the antioxidant content of nuts has been studied worldwide, there is lack of data concerning nuts composition from the Greek market. Moreover, the polyphenol content of seeds has not been studied yet. Materials Methods: Samples of 4 nut and 2 seed species were used. In appropriate extracts tocopherols content was determined by HPLC, total polyphenol content (TPC) by Folin-Ciocalteu, individual polyphenols and triterpenes by GC-MS; antioxidant capacity (AC) was estimated by the DPPH radical scavenging assay and Fe 3+ reducing power. Results: Vitamin E content ranged from 10.8 (walnut) to 41.5 (sunflower seed) mg/100g. In walnut, pistachio, pumpkin seed (β+γ)-tocopherol predominated; almond, hazelnut, sunflower seed contained mainly α- tocopherol. Walnut had the higher TPC followed by sunflower seed> pistachio>hazelnut>almond>pumpkin seed. Among 28 polyphenols studied 19 were found in pistachio, 18 in walnut, 17 in sunflower seed, 16 in almond and hazelnut, 13 in pumpkin seed. Total individual polyphenol content was 2.96± ±7.8 mg/100g. Pumpkin seed contained 2.5±0.1 mg/100g and sunflower 3810±486 mg/100g. In all samples oleanolic acid was present. AC followed the order: pumpkin seed> almond>hazelnut>pistachio>sunflower seed>walnut. TPC was significantly correlated with AC (p<0.05, R>0.811) while after the exclusion of sunflower seed, individual polyphenols were significantly correlated with AC (p<0.05, R>0.878). Conclusions: Nuts and seeds are a good source of antioxidants; the antioxidant content of Greek ones is similar to that of other eras. The consumption of one portion of nuts or seeds may cover up to 50% of the Vitamin E RDA (almond) and may provide up to 140% of the estimated polyphenol daily dietary intake in the traditional Greek diet. 1η Ημερίδα του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών

20 ΧΑΡΟΚΟΠΕΙΟ ΠΑΝΕΠΣΙΤΗΜΙΟ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΙΑΣ-ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΗ ΠΡΟΣΛΗΨΗ ΑΝΤΙΟΞΕΙΔΩΤΙΚΩΝ ΑΠΟ ΤΡΟΦΙΜΑ ΤΗΓΑΝΙΣΜΕΝΑ ΣΕ ΕΛΑΙΑ ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΕΝΑ ΜΕ ΑΝΤΙΟΞΕΙΔΩΤΙΚΑ ΑΠΟ ΦΥΣΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ Π. ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ, Α. ΧΙΟΥ, Ν. ΚΑΛΟΓΕΡΟΠΟΥΛΟΣ, Ν. ΑΝΔΡΙΚΟΠΟΥΛΟΣ Εργαστήριο Χηµείας Βιοχηµείας Φυσικοχηµείας Τροφίµων, Τµήµα Επιστήµης Διαιτολογίας- Διατροφής, Χαροκόπειο Πανεπιστήµιο Σκοπός: Έγινε εµπλουτισµός ελαίων µε εκχύλισµα πολυφαινολών από φύλλα ελιάς και ακολούθως διαδοχικό τηγάνισµα πατατών. Στόχος ήταν ο καθορισµός της επιβίωσης των προστεθειµένων αντιοξειδωτικών στο έλαιο και η διερεύνηση του κατά πόσον και σε ποιό βαθµό η αυξηµένη συγκέντρωση πολυφαινολών στα έλαια τηγανίσµατος αντανακλάται στο πολυφαινολικό περιεχόµενο του τηγανισµένου τροφίµου. Μεθοδολογία-Υλικό: Ελαιόλαδο, ηλιέλαιο και σογιέλαιο εµπλουτίστηκαν (150 mg/kg ελαίου) µε εκχύλισµα φύλλων ελιάς πλούσιο σε πολυφαινόλες (κυρίως ολευρωπαΐνη) και χρησιµοποιήθηκαν για το διαδοχικό τηγάνισµα πατατών υπό οικιακές συνθήκες 8 τηγανίσµατα χωρίς αναπλήρωση ελαίου. Αντίστοιχη διαδικασία ακολουθήθηκε για τα µη εµπλουτισµένα έλαια. Σε εκχυλίσµατα ελαίων και πατατών προσδιορίστηκε το ολικό πολυφαινολικό περιεχόµενο (ΟΠΠ) (αντίδραση Folin-Ciocalteu) και η περιεχόµενη ολευρωπαΐνη (χρωµατογραφία HPLC). Αποτελέσµατα: Το ΟΠΠ των ελαίων αυξήθηκε µε τον εµπλουτισµό και όπως αναµενόταν παρατηρήθηκε µείωση κατά τα διαδοχικά τηγανίσµατα. Μετά το 8 ο τηγάνισµα το παραµένον ΟΠΠ των εµπλουτισµένων ελαίων ήταν 35-41%. Η ολευρωπαΐνη ενσωµατώθηκε στα έλαια ενώ η συγκέντρωσής της µειώθηκε κατά τα διαδοχικά τηγανίσµατα. Ακόµα και µετά το 8 ο τηγάνισµα όλα τα εµπλουτισµένα έλαια περιείχαν ολευρωπαΐνη σε ποσοστό 3-12% της αρχικής συγκέντρωσης. Το ΟΠΠ των πατατών που τηγανίστηκαν σε εµπλουτισµένα έλαια ήταν στις περισσότερες περιπτώσεις µεγαλύτερο των τηγανισµένων σε µη εµπλουτισµένα. Όλες οι πατάτες που τηγανίστηκαν σε εµπλουτισµένα έλαια περιείχαν ολευρωπαΐνη ακόµα και µετά το 8 ο τηγάνισµα µε την περιεκτικότητα να µειώνεται µε την αύξηση του αριθµού του διαδοχικού τηγανίσµατος. Συµπεράσµατα: Ο εµπλουτισµός των ελαίων οδήγησε στην παρασκευή τροφίµων που περιείχαν τα προστεθέντα αντιοξειδωτικά, τα οποία σε κάποιο ποσοστό διατηρήθηκαν και µεταφέρθηκαν στο τρόφιµο ακόµη και µετά το 8 ο διαδοχικό τηγάνισµα. Μια µερίδα πατάτες τηγανισµένη σε εµπλουτισµένο έλαιο -1 ο έως 8 ο τηγάνισµα- περιέχει υψηλότερο ΟΠΠ από την αντίστοιχη τηγανισµένη σε µη εµπλουτισµένο, ενώ το εκχύλισµα φύλλων ελιάς οδηγεί στην παρασκευή πατατών που περιέχουν ολευρωπαΐνη. ANTIOXIDANTS DIETARY INTAKE FROM FOODS FRIED IN OILS ENRICHED WITH EXTRACTS RICH IN POLYPHENOLS P. EFSTATHIOU, Α. CHIOU, Ν. KALOGEROPOULOS, Ν. ANDRIKOPOULOS Laboratory of Chemistry Biochemistry Physical Chemistry of Foods, Department of Science of Nutrition - Dietetics, Harokopio University Aim: Three vegetable oils were enriched with an olive leaf extract rich in polyphenols and used for 8 successive frying sessions of potatoes. The effect of the frying medium increased polyphenol concentrations on the polyphenol content of fried food and the retention and distribution of phenolic antioxidants between frying oils and potatoes was studied. Experimental: Olive, sunflower, and soybean oil were enriched with an olive leaf extract (150 mg/kg oil) rich in oleuropein and used for 8 successive fryings, without oil replenishment, under domestic frying conditions. The same procedure was followed for the respective non-enriched oils. Total polyphenol content (TPC) by Folin-Ciocalteu and oleuropein content by HPLC were determined in oil and potato extracts. Results: TPC of the enriched oils was higher than that of the commercial ones; oils TPC decreased during frying. After the 8 th frying 35-41% TPC remained in the enriched oil. Oleuropein was incorporated into the oil, while its concentration gradually decreased during frying. After the 8 th frying session oils oleuropein content was 3-12% of its initial concentration. French fries TPC was in most cases higher than that of potatoes prepared in commercial oils. All French fries prepared in enriched oils contained oleuropein, ever after the 8th frying session, though its content decreased during the repeated fryings. Conclusions: Oil enrichment resulted in the preparation of fried foods that contained antioxidants of the extract added to the oil; to some extent these antioxidants remained in the oil and were transferred to the food even after the 8 th successive frying. One portion of French fries prepared in enriched oils 1 st - 8 th frying will contain a higher TPP than the one prepared in commercial oils; olive leaf extract addition results in the preparation of French fries containing oleuropein.