Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα Δυτικό Τμήμα Μελέτη Υφιστάμενων Δεδομένων Χλωρίδας και Βλάστησης

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα Δυτικό Τμήμα Μελέτη Υφιστάμενων Δεδομένων Χλωρίδας και Βλάστησης"

Transcript

1 Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα Δυτικό Τμήμα Μελέτη Υφιστάμενων Δεδομένων Χλωρίδας και Βλάστησης

2 Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα Δυτικό Τμήμα - Μελέτη υφιστάμενης κατάστασης Σελίδα 2 από 58 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Γενικές πληροφορίες για τη βλάστηση και τη χλωρίδα στη δυτική και κεντρική Μακεδονία Σχετική Νομοθεσία Αντικείμενο εργασίας 6 2 ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ Μεθοδολογία Δειγματοληψίας Χλωρίδας Αναγνώριση οικοτόπων Περιορισμοί Αβεβαιότητα Αποκλίσεις 19 3 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Πληθυσμοί ταξινομικών ομάδων χλωρίδας με ενδιαφέρον διατήρησης εντός της περιοχής μελέτης Προστατευόμενες ταξινομικές ομάδες Ελληνικές Ενδημικές Ταξινομικές Ομάδες Βαλκανικές Ενδημικές Ταξινομικές Ομάδες Σπάνιες ταξινομικές ομάδες Αφθονία ταξινομικών ομάδων χλωρίδας με ενδιαφέρον διατήρησης ανά τύπο βλάστησης εντός της περιοχής μελέτης Οικότοποι Ευρωπαϊκοί Οικότοποι εντός της περιοχής του Έργου Χορτολιβαδικές εκτάσεις, λειμώνες και βοσκότοποι Φυλλοβόλο Δάσος Οξιάς (Fagus sylvatica) Μεικτά φυλλοβόλα δάση Κοινότητες θαμνωδών εκτάσεων Οικότοποι σε ποτάμια και ρυάκια Αναδασώσεις με Κωνοφόρα Αγροτικές εκτάσεις 52 4 ΒΑΣΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ Βασικές Ταξινομικές Ομάδες και Οικότοποι εντός της Περιοχής Μελέτης Αφθονία Προστατευόμενων Ταξινομικών Ομάδων κατά μήκος της Όδευσης 55 ΠΡΟΣΑΡΤΗΜΑ I: Στατιστικές παράμετροι για τον υπολογισμό της αφθονίας λίγων ταξινομικών ομάδων χλωρίδας με ενδιαφέρον διατήρησης, εντός της ουδέτερης ζώνης 500 μέτρων του αγωγού TAP Δεδομένα πεδίου Ιούνιος

3 Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα Δυτικό Τμήμα - Μελέτη υφιστάμενης κατάστασης Σελίδα 3 από 58 ΛΙΣΤΑ ΠΙΝΑΚΩΝ Πίνακας 2-1 Χρήσεις γης / τύποι βλάστησης εντός της περιοχής του Έργου (Νέα Μεσημβρία Ελληνοαλβανικά σύνορα) 9 Πίνακας 2-2 Αναγνωρισμένες διαστρωματώσεις εντός του διαδρόμου 500 μέτρων Όδευση Ιουνίου Πίνακας 2-3 Καταμερισμός προσπάθειας δειγματοληψίας σε δάση Fagus εντός της περιοχής του Έργου Όδευση Ιουνίου Πίνακας 2-4 Καταμερισμός προσπάθειας δειγματοληψίας σε δάση Quercus εντός της περιοχής του Έργου Όδευση Ιουνίου Πίνακας 2-5 Καταμερισμός προσπάθειας δειγματοληψίας σε χορτολιβαδικές εκτάσεις εντός της περιοχής του έργου Όδευση Ιουνίου Πίνακας 2-6 Θέσεις δειγματοληψίας χλωρίδας 14 Πίνακας 3-1 Ταξινομικές ομάδες χλωρίδας με ενδιαφέρον διατήρησης στην περιοχή μελέτης 26 Πίνακας 3-2 Ευρωπαϊκοί και Ελληνικοί οικότοποι εντός της περιοχής μελέτης 34 ΛΙΣΤΑ ΣΧΗΜΑΤΩΝ Σχήμα 3-1 Φωτογραφία του προστατευόμενου είδους Οφρύς η Μελισσοφόρος (Ophrys apifera), Όρος Βέρμιο, FH Σχήμα 3-2 Η Ελληνική ενδημική Veronica chamaedrys spp. chamaedryoides, Όρος Βέρμιο, FH Σχήμα 3-3 Η Βαλκανική ενδημική Scabiosa tenuis, Όρος Βέρμιο, FH Σχήμα 3-4 Paeonia peregrina, Όρος Βέρμιο, FH-47 (σπάνια στην Ελλάδα) 25 Σχήμα 3-5 Αφθονία προστατευόμενων ειδών χλωρίδας σε δάση οξιάς εντός του διαδρόμου των 500 μέτρων 31 Σχήμα 3-6 Αφθονία προστατευόμενων ειδών χλωρίδας σε δάση βελανιδιάς εντός του διαδρόμου των 500 μέτρων 32 Σχήμα 3-7 Αφθονία προστατευόμενων ειδών χλωρίδας σε χορτολιβαδικές/θαμνώδεις εκτάσεις εντός του διαδρόμου των 500 μέτρων 33 Σχήμα 3-8 Ευρωπαϊκός οικότοπος 6210 «Ημιφυσικοί ξηροφυτικοί λειμώνες σε ασβεστολιθικό υπόστρωμα (Festuco-Brometalia) (*σημαντικές περιοχές για ορχεοειδή)κλεισούρα FH Σχήμα 3-9 Ελληνικός βιότοπος 6290 «Μεσογειακοί υπονιτρόφιλοι λειμώνες»βαρικό, FH Σχήμα 3-10 Ευρωπαϊκός οικότοπος 6420 «Υγροί μεσογειακοί λειμώνες με υψηλές πόες της Molinio Holoschoenion», Όρος Βέρμιο, FH Σχήμα 3-11 Ευρωπαϊκός οικότοπος 9130 «Δάση οξιάς Asperulo-Fagetum», Όρος Βέρμιο, FH Σχήμα 3-12 Ελληνικός οικότοπος 924A «Θερμόφιλα δάση βελανιδιάς Ανατολικής Μεσογείου και Βαλκανίων», τμήμα από Καστοριά έως σύνορα, FH Σχήμα 3-13 Μεικτές δασικές συστάδες βελανιδιάς και μαύρης πεύκης (Ελληνικός βιότοπος 924A), τμήμα από Καστοριά έως σύνορα, FH Σχήμα 3-14 Ευρωπαϊκός οικότοπος 9250 «Δάση με Quercus trojana», όρος Βέρμιο, FH Σχήμα 3-15 Ευρωπαϊκός οικότοπος 5210 «Δενδροειδή Matorrals με Juniperus spp.», όρος Βέρμιο, FH Σχήμα 3-16 Ευρωπαϊκός οικότοπος προτεραιότητας 91E0 «Αλλουβιακά δάση με Alnus glutinosa και Fraxinus excelsior (Alno-Pandion, Alnion incanae, Salicion albae)κλεισούρα, FH

4 Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα Δυτικό Τμήμα - Μελέτη υφιστάμενης κατάστασης Σελίδα 4 από 58 Σχήμα 3-17 Ευρωπαϊκός οικότοπος 92A0 «Δάση-στοές με Salix alba και Populus alba», Αξιός, FH Σχήμα 3-18 Ευρωπαϊκός οικότοπος 92C0 «Δάση με Platanus orientalis και Liquidambar orientalis (Plantanion orientalis)», Όρος Βέρμιο, FH Σχήμα 3-19 Ευρωπαϊκος Οικότοπος προτεραιότητας 3170 Μεσογειακά Εποχικά Τέλματα, Όρος Βέρμιο, FH Σχήμα 3-20 Ελληνικός οικότοπος 1030 «Αναδασώσεις», Κλεισούρα, FH-97 52

5 Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα Δυτικό Τμήμα - Μελέτη υφιστάμενης κατάστασης Σελίδα 5 από 58 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1.1 Γενικές πληροφορίες για τη βλάστηση και τη χλωρίδα στη δυτική και κεντρική Μακεδονία Οι περιοχές της Δυτικής και Κεντρικής Μακεδονίας φιλοξενούν μία ποικιλία από τύπους βλάστησης, από το επίπεδο της θάλασσας έως τα αλπικά επίπεδα, συμπεριλαμβανομένης της βλάστησης υγροτόπων και της παρόχθιας βλάστησης, αειθαλών και φυλλοβόλων θαμνωδών εκτάσεων και δασών, παρόχθιων δασών, ξηρών και υγρών χορτολιβαδικών εκτάσεων και λειμώνων. Η περιοχή έχει από τις μεγαλύτερες δασοκαλύψεις στην Ελλάδα, αποτελώντας το 25% της συνολικής δασικής έκτασης στην Ελλάδα (Βούλγαρης κ.α., 2010). Ανάμεσα στα αειθαλή δάση, οι πιο ενδιαφέροντες τύποι βλάστησης είναι στα ορεινά και υποαλπικά επίπεδα τα δάση με Pinus nigra, που αποτελούν έναν Ευρωπαϊκό οικότοπο προτεραιότητας, και τα δάση με το Βαλκανικό Pinus heldreichii και Abies x borisii-regis. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι δασικοί σχηματισμοί φυλλοβόλων με δάση Fagus sylvatica και τα μεικτά πλατύφυλλα δάση που κυριαρχούνται από βελανιδιές (Boratynski et al., 1992; Strid & Tan, 1997; Phitos et al., 2009). Τα παρόχθια δάση και η βλάστηση με μορφή παραπετάσματος αναπτύσσονται κατά μήκος ποταμών και ρεμάτων με μόνιμη ή εποχιακή ροή, ενώ κυριαρχούνται συνήθως από Salix alba, Populus alba, Platanus orientalis ή/και Alnus glutinosa (Ντάφης κ.α., 2001). Οι χορτολιβαδικές εκτάσεις και οι λειμώνες, ειδικά σε ορεινό, υποαλπικό και αλπικό επίπεδο, φιλοξενούν πολυάριθμα σπάνια, ενδημικά και απειλούμενα είδη φυτών (Strid & Tan, 1997). 1.2 Σχετική Νομοθεσία Η κατάσταση προστασίας της χλωρίδας και των βιοτόπων στην Ελλάδα καθορίζεται από το Προεδρικό Διάταγμα 67/81 «Σχετικά με την προστασία της άγριας πανίδας και χλωρίδας» και από τον πρόσφατο Νόμο 3937/2011 σχετικά με τη «Διατήρηση της Βιοποικιλότητας». Το Π.Δ. 67/81 (ΦΕΚ 23/Α/1981), που διορθώθηκε με το ΦΕΚ 43/Α/1981, περιλαμβάνει μέτρα για την προστασία των ενδημικών, σπάνιων και απειλούμενων ειδών φυτών. Η συλλογή, η μεταφύτευση, η αφαίρεση ριζών, το κόψιμο και η μεταφορά των ειδών που περιλαμβάνονται στο Π.Δ. 67/81 απαγορεύονται καθ όλη τη διάρκεια του χρόνου. Ο Ν. 3937/2011 επεκτείνει τα μέτρα προστασίας

6 Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα Δυτικό Τμήμα - Μελέτη υφιστάμενης κατάστασης Σελίδα 6 από 58 (απαγόρευση συγκομιδής, συλλογής, κοπής, αφαίρεσης ριζών, κατοχής και μεταφοράς) για τα ενδημικά φυτά γενικότερα, χωρίς ωστόσο να αναφέρει τα επιστημονικά ή κοινά ονόματα των διαφόρων ειδών ή να αναφέρει τα ακριβή επίπεδα ενδημισμού (τοπικά, Ελληνικά, Βαλκανικά ή άλλα). Σύμφωνα με το Ν. 3937/2011, ένας Εθνικός κατάλογος ενδημικών ειδών φυτών καταρτίζεται από το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής. Οι Ευρωπαϊκοί οικότοποι προτεραιότητας προστατεύονται από το Ν. 3937/2011, σύμφωνα με τον οποίο απαγορεύονται όλες οι ενέργειες ή δραστηριότητες που μπορεί να προκαλέσουν καταστροφή, φθορά ή τροποποίηση των Ευρωπαϊκών Οικοτόπων Προτεραιότητας. Η εφαρμογή της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ στην Ελλάδα ξεκίνησε με την πραγματοποίηση του έργου Απογραφή, Αναγνώριση, Αξιολόγηση και Χαρτογράφηση των τύπων Οικοτόπων και των ειδών Χλωρίδας και Πανίδας στην Ελλάδα. Κατά τη διάρκεια αυτού του Έργου, αναγνωρίστηκε και καταγράφηκε ένας σημαντικός αριθμός άλλων σημαντικών ειδών που συναντώνται στην Ελλάδα, τα οποία δεν περιλαμβάνονται στο Παράρτημα ΙΙ, δηλαδή απειλούμενα, σπάνια, ενδημικά ή/και προστατευόμενα είδη σύμφωνα με διάφορες Διεθνείς συνθήκες. Ο κατάλογος «Άλλα σημαντικά είδη φυτών» περιλαμβάνει 1,852 ταξινομικές ομάδες Ελληνικής χλωρίδας με ενδιαφέρον διατήρησης (Κοκκίνη κ.α., 1996), οι οποίες παρόλα αυτά δεν βρίσκονται σε οποιοδήποτε καθεστώς νομικής προστασίας. 1.3 Αντικείμενο εργασίας Η εκτίμηση της χλωρίδας και των οικοτόπων επικεντρώθηκε: Στην αναγνώριση και τεκμηρίωση των πληθυσμών των φυτικών taxa (είδη και υποείδη) με υψηλό ενδιαφέρον διατήρησης, δηλ. προστατευόμενα, σπάνια, ενδημικά είδη, σε επιλεγμένους οικότοπους κατά μήκος της όδευσης, και Στην αναγνώριση και χαρτογράφηση των Ευρωπαϊκών οικοτόπων (όπως καθορίζονται από την Οδηγία 92/43/ΕΟΚ) κατά μήκος της όδευσης, προκειμένου να εντοπιστούν οι οικότοποι με ενδιαφέρον διατήρησης (προτεραιότητας, προστατευόμενοι, σπάνιοι, απειλούμενοι ή που φιλοξενούν σπάνια και προστατευόμενα είδη).

7 Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα Δυτικό Τμήμα - Μελέτη υφιστάμενης κατάστασης Σελίδα 7 από 58 2 ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ Προκειμένου να αποκτηθεί μια αυξημένη κατανόηση των οικοτόπων και της χλωρίδας που υπάρχουν κατά μήκος της προτεινόμενης όδευσης του αγωγού, πραγματοποιήθηκε μελέτη πεδίου τον Ιούνιο του Αυτή η έρευνα πραγματοποιήθηκε από μία ομάδα μελέτης, η οποία αποτελούνταν από τις βοτανολόγους Αναστασία Στεφανάκη και Σταυρούλα Σταμέλλου με την υποστήριξη του προσωπικού της ERM. Η μελέτη πραγματοποιήθηκε τον Ιούνιο του 2011 προκειμένου να περιγραφούν οι υπάρχοντες τύποι οικοτόπων και να αναγνωριστούν τα χαρακτηριστικά του πληθυσμού των ειδών χλωρίδας με ενδιαφέρον διατήρησης σε Διεθνές και Εθνικό επίπεδο. Οι βασικές εργασίες περιελάμβαναν: Επαλήθευση της χαρτογραφίας των οικοτόπων στο πεδίο (από εικόνες δορυφόρων, δασικούς χάρτες, στοιχεία GIS και από στοιχεία προηγούμενων ερευνών). Συλλογή λεπτομερειών για τις προστατευόμενες περιοχές. Περιγραφή και κατανομή των βασικών τύπων βλάστησης και βιοτόπων κατά μήκος της όδευσης του αγωγού. Αναγνώριση πληθυσμών των λίγων ειδών χλωρίδας με ενδιαφέρον διατήρησης. Οι εργασίες πεδίου επικεντρώθηκαν εντός του διαδρόμου μελέτης 500 μέτρων, που βρίσκεται γύρω από την προτεινόμενη όδευση του αγωγού (250 μέτρα σε κάθε πλευρά του άξονα της χάραξης). Δύο επιπρόσθετες μελέτες πεδίου πραγματοποιήθηκαν τον Οκτώβριο 2011 και το Μάιο 2012 από την ίδια ομάδα με στόχο την αξιολόγηση πιθανών αλλαγών στην χλωρίδα και στους οικοτόπους, λόγω αλλαγής της όδευσης του αγωγού που υιοθετήθηκε για την αποφυγή των περιοχών οικολογικού ενδιαφέροντος που αναγνωρίστηκαν κατά τις εργασίες πεδίου το καλοκαίρι του Μεθοδολογία Δειγματοληψίας Χλωρίδας Ο σχεδιασμός του προγράμματος δειγματοληψίας πεδίου επικεντρώθηκε σε 2 βασικές παραμέτρους:

8 Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα Δυτικό Τμήμα - Μελέτη υφιστάμενης κατάστασης Σελίδα 8 από 58 καταγραφή τοποθεσιών κατά του διαδρόμου της μελέτης των 500 μέτρων γύρω από την όδευση του αγωγού, όπου εντοπίζονται οι ταξινομικές ομάδες με υψηλό ενδιαφέρον διατήρησης (είδη που προστατεύονται από τη Νομοθεσία, που αναφέρονται ως «απειλούμενα/σπάνια» στην Ελλάδα και τοπικά ή Βαλκανικά ενδημικά) σε σχετικά μεγάλες πυκνότητες. καταμερισμός δειγματοληψίας σε όλες τις κατάλληλες τοποθεσίες εντός του διαδρόμου των 500 μέτρων, σύμφωνα με ένα σωστό στατιστικό σχεδιασμό, ώστε να μην υπάρξει ελλιπής αντιπροσώπευση των σημαντικών περιοχών. Προκειμένου να εφαρμοστεί η δεδομένη προσέγγιση δειγματοληψίας, έγινε ένας διαχωρισμός δημιουργώντας μια τεχνητή ομάδα: αυτή η ομάδα που ονομάστηκε «ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΑ ΕΙΔΗ» και αποτελείται από όλες τις ταξινομικές ομάδες που αναγνωρίστηκαν στο πεδίο ως πιθανώς τοπικές ή Βαλκανικές ενδημικές σύμφωνα με την Νομοθεσία ή/και αναφέρονται ως «απειλούμενες/σπάνιες» σε Ελληνικές και εθνικές λίστες. Τα δείγματα τα οποία κατά την διάρκεια των εργασιών πεδίου περιλαμβάνονται στα «ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΑ ΕΙΔΗ» επανεξετάζονται στο εργαστήριο ώστε να οριστικοποιηθεί η ταξινομική τους κατάσταση. Ως αποτέλεσμα, η συμπερίληψη ή όχι στη λίστα «ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΑ ΕΙΔΗ» καθορίζεται αφού μελετηθούνόλα τα ταξινομικά χαρακτηριστικά. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι δεν έχουν θεωρηθεί όλο οι οικότοποι κατά μήκος της όδευσης ως εξίσου πιθανοί για την παρουσία ταξινομικών ομάδων υψηλού ενδιαφέροντος διατήρησης (Πίνακας 2-1). Οι αστικές ή αγροτικές περιοχές, είναι σχεδόν απίθανο να φιλοξενούν σπάνια ή απειλούμενα είδη (Berg et al., Luoto et al., Engler et al., Phitos et al., Kowarik, 2011), ενώ τα δάση με Fagus, οι χορτολιβαδικές εκτάσεις και τα ομογενή ή μεικτά δάση με Quercus αναμένεται να έχουν πλούσια χλωρίδα ή/και να φιλοξενούν ενδημικά, σπάνια και προστατευόμενα είδη φυτών (Strid, Strid & Tan, Dafis et al, 2001). Συνεπώς, η προσπάθεια δειγματοληψίας επικεντρώθηκε στο όρος Βέρμιο, στην κοιλάδα Εορδαίας και στην περιοχή μεταξύ της Καστοριάς προς τα σύνορα, ενώ η αφθονία των ειδών της ομάδας «ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΑ ΕΙΔΗ» θα υπολογιστεί ξεχωριστά για κάθε τύπο οικοτόπου (Πίνακας 2-1):

9 Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα Δυτικό Τμήμα - Μελέτη υφιστάμενης κατάστασης Σελίδα 9 από 58 Πίνακας 2-1 Χρήσεις γης / τύποι βλάστησης εντός της περιοχής του Έργου (Νέα Μεσημβρία Ελληνοαλβανικά σύνορα) Χρήσεις γης Βλάστηση εντός του Έκταση Προσπάθεια δειγματοληψίας διαδρόμου των 500 μέτρων (στρέμματα) κατά μήκος της όδευσης του Έργου 54 Δεν έγινε δειγματοληψία λόγω της εξαιρετικής σπανιότητας εντός της περιοχής του Έργου Δάσος με Castanea sativa (Φυλλοβόλο) Καλλιέργειες Απίθανο να περιλαμβάνουν ταξινομικές ομάδες με ενδιαφέρον διατήρησης, δεν έγινε δειγματοληψία Ομογενές ή μεικτό δάσος με Fagus 2633 Έγινε δειγματοληψία sylvatica (Φυλλοβόλο) Χορτολιβαδικές εκτάσεις 8459 Έγινε δειγματοληψία Ομογενές ή μικρό δάσος με Pinus nigra ή/και Pinus sylvestris (Κωνοφόρο) Δάσος με Platanus orientalis (Φυλλοβόλο) Ομογενές ή μεικτό δάσος με Quercus (Φυλλοβόλο) 340 Δεν έγινε δειγματοληψία καθώς προκειται για αναδασώσεις 1067 Επιρρεπές σε εδαφικές αλλαγές, δεν έγινε δειγματοληψία 8455 έγινε δειγματοληψία Αστικοί οικισμοί 351 Απίθανο να περιλαμβάνουν ταξινομικές ομάδες με ενδιαφέρον διατήρησης, δεν έγινε δειγματοληψία Πηγή: ERM (2011) Για την αξιολόγηση της κατάστασης των ειδών με ενδιαφέρον διατήρησης κατά μήκος της περιοχής του έργου, ο σχεδιασμός της διαδικασίας δειγματοληψίας έγινε όπως παρακάτω: Το πρώτο βήμα ήταν η αναγνώριση τμημάτων με διαφορετικούς τύπους βλάστησης εντός του διαδρόμου μελέτης 500 μέτρων σύμφωνα με τους δασικούς χάρτες. Αυτά τα τμήματα παρέχουν διαφορετική διαστρωμάτωση, στην οποία η δειγματοληψία θα γίνει με βάση ένα σταθερό κλάσμα δειγματοληψίας. Μόλις έγινε αναγνώριση των διαφόρων τμημάτων, έγινε δειγματοληψία σε τυχαίως επιλεγμένες επιφάνειες εντός των διαφορετικών τμημάτων προκειμένου να αναγνωριστούν τα είδη που περιλαμβάνονται σε αυτά. Η έκταση της μονάδας δειγματοληψίας για κάθε τύπο βλάστησης επιλέχθηκε σύμφωνα με την παρακάτω βιβλιογραφία: (Westhoff & Van der Maarel Tracy & Sanderson, Bergmeier & Δημόπουλος, Bruun et al., Olofsson & Shams, 2007). Στον πίνακα παρουσιάζεται η διαστρωμάτωση που αναγνωρίστηκε εντός του διαδρόμου των 500 μέτρων (Πίνακας 2-2):

10 Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα Δυτικό Τμήμα - Μελέτη υφιστάμενης κατάστασης Σελίδα 10 από 58 Πίνακας 2-2 Αναγνωρισμένες διαστρωματώσεις εντός του διαδρόμου 500 μέτρων Όδευση Ιουνίου 2011 Τύποι βλάστησης Οικότοποι Ομογενές ή μεικτό δάσος Fagus sylvatica Διαστρωμάτωση Μέγεθος μονάδας δειγματοληψίας (Φυλλοβόλο) (επιφάνεια) (μ 2 ) Όρος Βέρμιο Κλεισούρα ΣΥΝΟΛΟ 4 Ομογενές ή μεικτό δάσος Quercus (Φυλλοβόλο) Διαστρωμάτωση Μέγεθος μονάδας δειγματοληψίας (επιφάνεια) (μ 2 ) Όρος Βέρμιο οροπέδιο Εορδαίας Κλεισούρα Δυτικά της Καστοριάς ΣΥΝΟΛΟ 12 Χορτολιβαδικές εκτάσεις Διαστρωμάτωση Μέγεθος μονάδας δειγματοληψίας (επιφάνεια) (μ 2 ) Όρος Βέρμιο / Οροπέδιο Εορδαίας 9 10 Κλεισούρα 3 10 Δυτικά της Καστοριάς 2 10 ΣΥΝΟΛΟ 14 Πηγή: ERM (2011) Για κάθε μονάδα δειγματοληψίας αποκτήθηκαν τα παρακάτω δεδομένα: Αναγνώριση /καταγραφή όλων των ταξινομικών ομάδων φυτών που βρίσκονται εντός του χωραφιού. Υπολογισμός αφθονίας (μέτρηση ατόμων) των ταξινομικών ομάδων με ενδιαφέρον διατήρησης, και Συλλογή δειγμάτων φυτών για ταξινομική αναγνώριση. Τα δείγματα που συλλέχθηκαν συμπεριλάμβαναν μόνο το στέλεχος, τα φύλλα και τις ταξιανθίες. Δεν αφαιρέθηκε καθόλου υλικό εξάπλωσης (ρίζες, σπόροι). Δεν συλλέχθηκε καθόλου φυτικό υλικό από προστατευόμενες ταξινομικές ομάδες. 1 Πριν από την επαναχάραξη της LARCO (βλέπε Παράρτημα 1)

11 Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα Δυτικό Τμήμα - Μελέτη υφιστάμενης κατάστασης Σελίδα 11 από 58 Ο συνολικός αριθμός των μονάδων δειγματοληψίας ή επιφανειών που είναι απαραίτητες για κάθε διαφορετικό οικότοπο ώστε να γίνει αξιολόγηση της αφθονίας των ειδών με ενδιαφέρον διατήρησης με διάστημα αξιοπιστίας 95%, υπολογίστηκε 2 με χρήση της παρακάτω εξίσωσης: Όπου: n = 4*Σ (W h *s 2 h)/d 2 n: ο συνολικός αριθμός των μονάδων δειγματοληψίας που θα πρέπει να κατανεμηθούν για κάθε διαφορετικό τύπο βλάστησης W h : βάρος της στρώσης (το επιφανειακό κλάσμα κάθε στρώσης εντός της συνολικής επιφάνειας που καλύπτει ο συγκεκριμένος τύπος βλάστησης) s 2 h: παρατηρηθείσα διακύμανση εντός της στρώσης d: η επιθυμητή απόλυτη ακρίβεια του στρωματοποιημένου μέσου όρου (πλάτος διαστήματος αξιοπιστίας 95% = ±d) Επειδή η διακύμανση εντός κάθε τύπου οικοτόπου δεν είναι γνωστή, έγινε χρήση της προκαταρκτικής δειγματοληψίας σε τουλάχιστον 2 δειγματοληπτικές μονάδες του κάθε διαφορετικού τύπου βλάστησης προκειμένου να υπολογιστεί η διακύμανση. Το σύνολο των παραμέτρων που χρησιμοποιήθηκαν για τον υπολογισμό του βέλτιστου μεγέθους παρουσιάζεται στο Προσάρτημα I της παρούσας Έκθεσης. Σύμφωνα με την υπολογισμένη διακύμανση, έγινε χρήση του αριθμού σημείων δειγματοληψίας που είναι απαραίτητα για κάθε τύπο βλάστησης και στρώμα. Επομένως, ο τελικός καταμερισμός της προσπάθειας δειγματοληψίας ήταν όπως παρακάτω (Πίνακας 2-3 έως Πίνακας 2-5): Πίνακας 2-3 Καταμερισμός προσπάθειας δειγματοληψίας σε δάση Fagus εντός της περιοχής του Έργου Όδευση Ιουνίου 2011 Διαστρωμάτωση Fagus Έκταση (μ 2 ) Υπολογιζόμενος αριθμός Επιτυχημένος μονάδων δειγματοληψίας αριθμός μονάδων ανά διαστρωμάτωση (d=9) δειγματοληψίας ανά διαστρωμάτωση F1 Βέρμιο F4 Κλεισούρα Σύνολο δασών Fagus κατά μήκος της περιοχής του Έργου (στρέμματα) Krebs (1989)

12 Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα Δυτικό Τμήμα - Μελέτη υφιστάμενης κατάστασης Σελίδα 12 από 58 Διαστρωμάτωση Fagus Έκταση (μ 2 ) Υπολογιζόμενος αριθμός μονάδων δειγματοληψίας ανά διαστρωμάτωση (d=9) Δάσος Fagus όπου δεν έγινε δειγματοληψία (στρέμματα) 540 Επιτυχημένος αριθμός μονάδων δειγματοληψίας ανά διαστρωμάτωση Ποσοστό (%) δάσους Fagus όπου δεν έγινε δειγματοληψία 23 Πίνακας 2-4 Καταμερισμός προσπάθειας δειγματοληψίας σε δάση Quercus εντός της περιοχής του Έργου Όδευση Ιουνίου 2011 Διαστρωμάτωση Quercus Έκταση (μ 2 ) Υπολογιζόμενος αριθμός τμημάτων δειγματοληψίας Επιτυχημένος αριθμός τμημάτων ανά διαστρωμάτωση δειγματοληψίας ανά (d=3,5) διαστρωμάτωση Q1 Ανατολικό Βέρμιο Q2 Ανατολικό Βέρμιο Q3 Ανατολικό Βέρμιο Q5 Δυτικό Βέρμιο Q6 Οροπέδιο Εορδαίας Q14 σύνορα (430) Σύνολο δασών Quercus κατά μήκος της περιοχής του Έργου (στρέμματα) Δάσος Quercus όπου δεν έγινε δειγματοληψία (στρέμματα) Ποσοστό (%) δάσους Quercus όπου δεν έγινε δειγματοληψία Πίνακας 2-5 Καταμερισμός προσπάθειας δειγματοληψίας σε χορτολιβαδικές εκτάσεις εντός της περιοχής του έργου Όδευση Ιουνίου 2011 Διαστρωμάτωση χορτολιβαδικών Έκταση (μ 2 ) Υπολογιζόμενος αριθμός Επιτυχημένος εκτάσεων μονάδων δειγματοληψίας αριθμός χωραφιών ανά διαστρωμάτωση δειγματοληψίας ανά (d=4,5) διαστρωμάτωση Μ1 Ανατολικό Βέρμιο M2 Κεντρικό Βέρμιο M3 Κεντρικό Βέρμιο Μ4 Ανατολικό Βέρμιο Μ11 Οροπέδιο Εορδαίας Μ11b Κλεισούρα Μ12 Κλεισούρα

13 Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα Δυτικό Τμήμα - Μελέτη υφιστάμενης κατάστασης Σελίδα 13 από 58 Διαστρωμάτωση χορτολιβαδικών εκτάσεων Έκταση (μ 2 ) Υπολογιζόμενος αριθμός μονάδων δειγματοληψίας ανά διαστρωμάτωση (d=4,5) Επιτυχημένος αριθμός χωραφιών δειγματοληψίας ανά διαστρωμάτωση M17 σύνορα θαμνώδους έκτασης, Αγία ,6 1 2 Κυριακή Καστοριά M18 σύνορα θαμνώδους έκτασης, Αγία ,2 2 3 Κυριακή Καστοριά S2 χορτολιβαδική έκταση Συνολική χορτολιβαδική έκταση (εκτάρια) 830 Χορτολιβαδική έκταση όπου δεν έγινε δειγματοληψία ή έγινε ελλιπής δειγματοληψία (εκτάρια) Ποσοστό (%) χορτολιβαδικής έκταση όπου δεν έγινε δειγματοληψία ή έγινε ελλιπής δειγματοληψία Για την ταξινομική αναγνώριση των δειγμάτων, έγινε χρήση των τυπικών αναθεωρήσεων για τη χλωρίδα και οι ταξινομικές ομάδες (Tutin et al., Tutin et al., Strid, Bothmer, Strid & Tan, Strid & Tan, Strid & Tan, 2002). Η ονοματολογία των ειδών ακολουθεί την World Checklist of Selected Plant Families (2011) και τα παρακάτω: Strid (Strid, 1986), Strid & Tan (Strid & Tan, Strid & Tan, Strid & Tan, 2002) και Tutin et al., (Tutin et al., Tutin et al., ). Κατά μήκος της όδευσης έγινε δειγματοληψία από συνολικά 61 επιφάνειες. Οι θέσεις δειγματοληψίας αναφέρονται στον Πίνακας 2-6, περιλαμβάνοντας 39 επιπρόσθετες θέσεις εντός του διαδρόμου 500 μέτρων, όπου καταγράφηκαν γνωστές ταξινομικές ομάδες με υψηλό ενδιαφέρον διατήρησης. Η ένδειξη «Επιφάνεια» αναφέρεται σε επιφάνειες δειγματοληψίας και ο αστερίσκος (*) υποδεικνύει την παρουσία ταξινομικών ομάδων με υψηλό ενδιαφέρον διατήρησης. Λόγω της επαναχάραξης που έγινε μετά την μελέτη πεδίου, 20 τοποθεσίες δειγματοληψίας έμειναν τελικά εκτός της τρέχουσας ουδέτερης ζώνης 500 μέτρων.

14 Σελίδα 14 από 58 ` Πίνακας 2-6 Θέσεις δειγματοληψίας χλωρίδας Αρ. Σημείο GPS Τμήμα Περιοχή Τύπος βλάστησης Χ.Θ. της όδευσης Απόσταση από όδευση αγωγού (μ) Λοιπές παρατηρήσεις 1 FH-4 Βέρμιο Β. του Άνω Γραμματικού Χορτολιβαδική έκταση Επιφάνεια 2 FH-5 Βέρμιο Β. του Άνω Γραμματικού Χορτολιβαδική έκταση Επιφάνεια 3 FH-7 Βέρμιο Β. του Άνω Γραμματικού Δάσος Fagus Επιφάνεια* 4 FH-8 Βέρμιο Β. του Άνω Γραμματικού Δάσος Fagus Επιφάνεια* 5 FH-9 Βέρμιο Β.-Δ. της Αγίας Φωτεινής Δάσος Quercus Επιφάνεια* 6 FH-10 Βέρμιο Β.-Δ. της Αγίας Φωτεινής Δάσος Quercus Επιφάνεια* 7 FH-11 Βέρμιο Β.-Δ. της Αγίας Φωτεινής Δάσος Quercus Εκτός ζώνης Επιφάνεια* 8 FH-12 Βέρμιο Β.-Δ. της Αγίας Φωτεινής Δάσος Quercus Εκτός ζώνης Επιφάνεια* 9 FH-13 Βέρμιο Β.-Δ. της Αγίας Φωτεινής Δάσος Fagus Επιφάνεια* 10 FH-14 Βέρμιο Β.-Δ. της Αγίας Φωτεινής Δάσος Fagus Εκτός ζώνης Επιφάνεια* 11 FH-19 Βέρμιο Ν. του Κάτω Γραμματικού Δάσος Quercus Επιφάνεια* 12 FH-20 Βέρμιο Ν. του Κάτω Γραμματικού Δάσος Quercus Επιφάνεια* 13 FH-21 Βέρμιο Ν. του Κάτω Γραμματικού Θαμνώδεις εκτάσεις Επιφάνεια 14 FH-22 Βέρμιο Ν. του Κάτω Γραμματικού Θαμνώδεις εκτάσεις Επιφάνεια 15 FH-27 Βέρμιο Β. της Αγίας Φωτεινής Δάσος Quercus Επιφάνεια 16 FH-28 Βέρμιο Β. της Αγίας Φωτεινής Δάσος Quercus * 17 FH-29 Βέρμιο Β. της Αγίας Φωτεινής Αγροτική γη * 18 FH-30 Βέρμιο Β. της Αγίας Φωτεινής Δάσος Quercus Επιφάνεια 19 FH-31 Βέρμιο Διέλευση ποταμού Κάστρο Παρόχθια * 20 FH-32 Βέρμιο Κοντά στο Πυργί Χορτολιβαδική έκταση Επιφάνεια*

15 Σελίδα 15 από 58 ` Αρ. Σημείο GPS Τμήμα Περιοχή Τύπος βλάστησης Χ.Θ. της όδευσης Απόσταση από όδευση αγωγού (μ) Λοιπές παρατηρήσεις 21 FH-34 Βέρμιο Κοντά στο Πυργί Χορτολιβαδική έκταση Εκτός ζώνης Επιφάνεια 22 FH-35 Βέρμιο Β.-Α. του Πυργίου Θαμνώδεις εκτάσεις * 23 FH-36 Βέρμιο Β.-Α. του Πυργίου Δάσος Quercus Επιφάνεια* * 24 FH-37 Βέρμιο Β.-Α. του Πυργίου Δάσος Quercus * 25 FH-38 Βέρμιο Β.-Α. του Πυργίου Δάσος Quercus Επιφάνεια* * 26 FH-40 Βέρμιο Β.-Δ. του Πυργίου Αγροτική έκταση Επιφάνεια 27 FH-42 Βέρμιο Β.-Δ. του Πυργίου Δάσος Quercus Επιφάνεια* * 28 FH-43 Βέρμιο Β.-Δ. του Πυργίου Δάσος Quercus * 29 FH-44 Βέρμιο Β.-Δ. του Πυργίου Δάσος Quercus Επιφάνεια* 30 FH-45 Βέρμιο Β.-Δ. του Πυργίου Δάσος Quercus * 31 FH-46 Βέρμιο Αγία Φωτεινή έως Πολλά Νερά Δάσος Quercus * 32 FH-47 Βέρμιο Αγία Φωτεινή έως Πολλά Νερά Δάσος Quercus Επιφάνεια* 33 FH-48 Βέρμιο Αγία Φωτεινή έως Πολλά Νερά Δάσος Quercus * 34 FH-49 Βέρμιο Αγία Φωτεινή έως Πολλά Νερά Δάσος Quercus * 35 FH-50 Βέρμιο Αγία Φωτεινή έως Πολλά Νερά Δάσος Quercus Επιφάνεια* 36 FH-52 Βέρμιο Αγία Φωτεινή έως Πολλά Νερά Δάσος Quercus Επιφάνεια* 37 FH-55 Βέρμιο Β.-Α. της Αγίας Φωτεινής Δάσος Quercus Επιφάνεια* 38 FH-56 Βέρμιο Β.-Α. της Αγίας Φωτεινής Δάσος Quercus * 39 FH-59 Βέρμιο Β.-Α. της Αγίας Φωτεινής Δάσος Quercus Επιφάνεια* 40 FH-60 Βέρμιο Άνω Γραμματικό προς Αγία Φωτεινή Χορτολιβαδική έκταση Επιφάνεια* 41 FH-62 Βέρμιο Άνω Γραμματικό προς Αγία Φωτεινή Δάσος Fagus * 42 FH-63 Βέρμιο Άνω Γραμματικό προς Αγία Φωτεινή Δάσος Fagus Επιφάνεια* 43 FH-64 Βέρμιο Ν. του Κάτω Γραμματικού Δάσος Quercus Επιφάνεια*

16 Σελίδα 16 από 58 ` Αρ. Σημείο GPS Τμήμα Περιοχή Τύπος βλάστησης Χ.Θ. της όδευσης Απόσταση από όδευση αγωγού (μ) Λοιπές παρατηρήσεις 44 FH-66 Βέρμιο Ν.-Δ. του Άνω Γραμματικού Χορτολιβαδική έκταση Επιφάνεια* 45 FH-67 Βέρμιο Άνω Γραμματικό προς Αγία Φωτεινή Δάσος Fagus Επιφάνεια* 46 FH-68 Βέρμιο Άνω Γραμματικό προς Αγία Φωτεινή Βλάστηση με πεύκα (Pinus) Εκτός ζώνης * 47 FH-69 Βέρμιο Άνω Γραμματικό προς Αγία Φωτεινή Δάσος Fagus Εκτός ζώνης * 48 FH-70 Βέρμιο Άνω Γραμματικό προς Αγία Φωτεινή Δάσος Fagus Επιφάνεια* 49 FH-72 Βέρμιο Αγία Φωτεινή έως Πολλά Νερά Δάσος Quercus * 50 FH-74 Βέρμιο Ν.-Δ. των Πολλών Νερών Δάσος Quercus Εκτός ζώνης Επιφάνεια 51 FH-75 Βέρμιο Β. του Άνω Γραμματικού Δάσος Fagus * 52 FH-76 Βέρμιο Ν.-Α. του Άνω Γραμματικού Χορτολιβαδική έκταση Επιφάνεια 53 FH-77 Βέρμιο Ν.-Α. του Άνω Γραμματικού Χορτολιβαδική έκταση * 54 FH-81 Βέρμιο Διέλευση ποταμού Γραμματικού Παρόχθια * 55 FH-82 Βέρμιο Διέλευση ποταμού Γραμματικού Παρόχθια * 56 FH-87 Κλεισούρα Β.-Α. του Βαρικού Χορτολιβαδική έκταση Επιφάνεια 57 FH-88 Κλεισούρα Β.-Α. του Βαρικού Χορτολιβαδική έκταση Επιφάνεια 58 FH-91 Κλεισούρα Β. του Βαρικού Δάσος Quercus Επιφάνεια 59 FH-93 Κλεισούρα Βαρικό προς Κλεισούρα Δάσος Quercus Εκτός ζώνης Επιφάνεια 60 FH-96 Κλεισούρα Β. της Κλεισούρας Χορτολιβαδική έκταση Επιφάνεια* 61 FH-98 Κλεισούρα Β. της Κλεισούρας Βλάστηση με πεύκα (Pinus) Επιφάνεια* 62 FH-99 Κλεισούρα Β. της Κλεισούρας Βλάστηση με πεύκα (Pinus) * 63 FH-102 Κλεισούρα Β.-Δ. της Κλεισούρας Παρόχθια * 64 FH-103 Κλεισούρα Β.-Δ. της Κλεισούρας Παρόχθια * 65 FH-106 Κλεισούρα Β.-Δ. της Κλεισούρας Δάσος Quercus Επιφάνεια 66 FH-108 Κλεισούρα Β.-Δ. της Κλεισούρας Δάσος Quercus Επιφάνεια 67 FH-109 Κλεισούρα Β.-Δ. της Κλεισούρας Δάσος Quercus Επιφάνεια 68 FH-110 Κλεισούρα Β.-Δ. της Κλεισούρας Δάσος Quercus Επιφάνεια*

17 Σελίδα 17 από 58 ` Αρ. Σημείο GPS Τμήμα Περιοχή Τύπος βλάστησης Χ.Θ. της όδευσης Απόσταση από όδευση αγωγού (μ) Λοιπές παρατηρήσεις 69 FH-111 Κλεισούρα Β.-Δ. της Κλεισούρας Δάσος Fagus Επιφάνεια* 70 FH-113 Κλεισούρα Β. της Κλεισούρας Χορτολιβαδική έκταση Εκτός ζώνης Επιφάνεια* 71 FH-114 Κλεισούρα Β. της Κλεισούρας Χορτολιβαδική έκταση Επιφάνεια* 72 FH-117 Κλεισούρα Β.-Δ. της Κλεισούρας Χορτολιβαδική έκταση Επιφάνεια* 73 FH-118 Κλεισούρα Β.-Δ. της Κλεισούρας Δάσος Fagus Επιφάνεια* 74 FH-125 Καστοριά μέχρι τα σύνορα Ποταμός Αλιάκμονας Παρόχθια * 75 FH-126 Καστοριά μέχρι τα σύνορα Ποταμός Αλιάκμονας Παρόχθια * 76 FH-131 Καστοριά μέχρι τα σύνορα Ποταμός Αλιάκμονας Παρόχθια * 77 FH-133 Καστοριά μέχρι τα σύνορα Σύνορα Μεικτό δάσος Quercus/Pinus Out of buffer Εκτός ζώνης Επιφάνεια 78 FH-135 Καστοριά μέχρι τα σύνορα Σύνορα Μεικτό δάσος Quercus/Pinus Out of buffer Εκτός ζώνης Επιφάνεια 79 FH-136 Καστοριά μέχρι τα σύνορα Σύνορα Μεικτό δάσος Quercus/Pinus Out of buffer Εκτός ζώνης Επιφάνεια* 80 FH-137 Καστοριά μέχρι τα σύνορα Κοντά στην Αγία Κυριακή Χορτολιβαδική έκταση Out of buffer Εκτός ζώνης Επιφάνεια 81 FH-138 Καστοριά μέχρι τα σύνορα Κοντά στην Αγία Κυριακή Χορτολιβαδική έκταση Out of buffer Εκτός ζώνης Επιφάνεια 82 FH-141 Καστοριά μέχρι τα σύνορα Σύνορα Θαμνώδης έκταση Out of buffer Εκτός ζώνης Επιφάνεια* 83 FH-143 Καστοριά μέχρι τα σύνορα Σύνορα Δάσος Quercus Επιφάνεια* 84 FH-145 Καστοριά μέχρι τα σύνορα Σύνορα Αγροτική έκταση * 85 FH-146 Καστοριά μέχρι τα σύνορα Σύνορα Αγροτική έκταση * 86 FH-152 Κοιλάδα Εορδαίας Ανατολικών προς Φούφας Χορτολιβαδική έκταση Out of buffer Εκτός ζώνης * 87 FH-153 Κοιλάδα Εορδαίας Ανατολικών προς Φούφας Χορτολιβαδική έκταση Out of buffer Εκτός ζώνης Επιφάνεια* 88 FH-155 Καστοριά μέχρι τα σύνορα Σύνορα Θαμνώδης έκταση Out of buffer Εκτός ζώνης * 89 FH-156 Καστοριά μέχρι τα σύνορα Σύνορα Χορτολιβαδική έκταση Out of buffer Εκτός ζώνης Επιφάνεια 90 FH-158 Καστοριά μέχρι τα σύνορα Σύνορα Χορτολιβαδική έκταση Out of buffer Εκτός ζώνης Επιφάνεια 91 FH-160 Καστοριά μέχρι τα σύνορα Ποταμός Αλιάκμονας Παρόχθια * 92 FH-177 Καστοριά μέχρι τα σύνορα Β. της Οινόης Θαμνώδης έκταση * 93 FH-180 Καστοριά μέχρι τα σύνορα Σύνορα Δάσος Quercus *

18 Σελίδα 18 από 58 ` Αρ. Σημείο GPS Τμήμα Περιοχή Τύπος βλάστησης Χ.Θ. της όδευσης Απόσταση από όδευση αγωγού (μ) Λοιπές παρατηρήσεις 94 FH-183 Καστοριά μέχρι τα σύνορα Β. της Οινόης Θαμνώδης έκταση * 95 FH-195 Βέρμιο Β. του Άνω Γραμματικού Δάσος Fagus * 96 FH-198 Βέρμιο Β. του Άνω Γραμματικού Χορτολιβαδική έκταση * 97 FH-199 Βέρμιο Β. του Άνω Γραμματικού Χορτολιβαδική έκταση * 98 FH-201 Βέρμιο Β.-Δ. του Πυργίου Χορτολιβαδική έκταση * 99 FH-203 Κοιλάδα Εορδαίας Δ. της Πτολεμαΐδας Χορτολιβαδική έκταση * 100 FH-204 Κοιλάδα Εορδαίας Δ. της Πτολεμαΐδας Χορτολιβαδική έκταση * Πηγή: Μελέτη πεδίου ERM (Ιούνιος 2011)

19 Σελίδα 19 από Αναγνώριση οικοτόπων Για την αναγνώριση των οικοτόπων χρησιμοποιήθηκαν τα βασικά εγχειρίδια για την αναγνώριση των Ευρωπαϊκών οικοτόπων στην Ελλάδα (Ντάφης κ.α. 2001; EC, 2007). Η χαρτογράφηση των οικοτόπων εντός του διαδρόμου των 500 μέτρων βασίστηκε στους δασικούς χάρτες, κλίμακας 1: , των Ελληνικών δασικών αρχών. Η μεθοδολογία που χρησιμοποιήθηκε ήταν κατάλληλη ώστε τα πολύγωνα των τύπων βλάστησης στους δασικούς χάρτες να αντιστοιχιστούν με τους Ευρωπαϊκούς και Ελληνικούς οικοτόπους σύμφωνα με τον Ντάφης κ.α., (2001) και την ΕΕ (2007). Η μελέτη πεδίου εξυπηρέτησε την επαλήθευση των αναγνωρισμένων οικοτόπων. Τέλος, το μέγεθος και η θέση κάθε πολυγώνου διορθώθηκε σύμφωνα με τα ευρήματα πεδίου και τις δορυφορικές εικόνες και τις αεροφωτογραφίες. Οι τύποι οικοτόπων σε μη προσβάσιμες περιοχές κατά μήκος της όδευσης αναγνωρίστηκαν, όπου ήταν εφικτό, με βάση τις παρακείμενες προσβάσιμες περιοχές με τον ίδιο τύπο βλάστησης. 2.3 Περιορισμοί Αβεβαιότητα Αποκλίσεις Για την αξιολόγηση της αφθονίας των προστατευόμενων ομάδων κατά μήκος της όδευσης, η εφαρμοζόμενη μέθοδος απαιτεί τη διαστρωμάτωση. Η βάση της διαστρωμάτωσης επιλέχθηκε αυθαίρετα σύμφωνα με τους Δασικούς Χάρτες 3 και τον τύπο δάσους/βλάστησης: τα δάση οξιάς έχουν θεωρηθεί ως ένας διαφορετικός οικότοπος από ότι τα δάση βελανιδιάς ή/και τους λειμώνες, ενώ έχουν αντίστοιχα διαχωριστεί σε στρώσεις. Παρόλα αυτά, αυτό δεν σημαίνει ότι όλες οι στρώσεις δασών οξιάς είναι οι ίδιες, ούτε ότι δεν υπάρχουν μικτοί τύποι οικοτόπων σε κάθε στρώση. Ως αποτέλεσμα, μία σειρά στρώσεων που αναφέρονται στον ίδιο τύπο οικοτόπου θα πρέπει να θεωρείται περισσότερο ως μία βιογεωγραφική μονάδα, η οποία μοιράζεται κάποιο οικότοπο και κάποιους λιγότερα καλά καθορισμένους τύπους βλάστησης. Η μεθοδολογία που εφαρμόστηκε παρέχει δεδομένα σχετικά με την αφθονία συγκεκριμένων προστατευόμενων ειδών χλωρίδας εντός της περιοχής του Έργου, αλλά δεν παρέχει πληροφορίες σχετικά με τον πλούτο των ειδών στην περιοχή, ούτε περιλαμβάνει πληροφορίες 3 Για παράδειγμα, η υψομετρική ζώνη ή ο δυτικό - ανατολικός προσανατολισμός θα μπορούσαν να είχαν παρέχει έναν εναλλακτικό τρόπο διαστρωμάτωσης της περιοχής.

20 Σελίδα 20 από 58 σχετικά με τις ομάδες που δεν είχαν καταγραφεί κατά τη διάρκεια της συγκεκριμένης εργασίας πεδίου, αλλά οι οποίες είναι γνωστό ότι υπάρχουν σε αρκετές από τις συγκεκριμένες τοποθεσίες. Τα είδη που ανθίζουν το φθινόπωρο και στις αρχές της άνοιξης, όπως τα είδη Crocus, Colchicum και Viola, δεν έχουν ληφθεί υπόψη εξαιτίας των δυσκολιών στην αναγνώριση και των εποχιακών περιορισμών. Επιπλέον, τα είδη ορχιδέας που ανθίζουν νωρίς, παρόλο ότι έχουν καταγραφεί στο πεδίο, δεν έχουν αναγνωριστεί σε επίπεδο γένους ή είδους, λόγω απουσίας διαγνωστικών χαρακτήρων κατά τη στιγμή της μελέτης πεδίου. Τα εξαιρετικά σπάνια είδη, όπως τα στενοενδημικά, χρειάζονται ειδικές στατιστικές μεθόδους για την αξιολόγηση του εύρους και της αφθονίας τους, ενώ βρίσκονται εκτός του πεδίου της συγκεκριμένης μελέτης. Εντός της περιοχής του Έργου, δεν έχει γίνει δειγματοληψία σε περίπου 23% των δασών οξιάς, 36,3% των δασών βελανιδιάς και 36% των οικοτόπων σε λειμώνες (βλέπε Πίνακας 2-3 έως Πίνακας 2-5), κυρίως εξαιτίας της αδυναμίας πρόσβασης. Επομένως, οι πληροφορίες σχετικά με τα είδη και τους οικοτόπους που βρίσκονται εκεί βασίζονται σε περιστασιακές παρατηρήσεις και στη βιβλιογραφία.

21 Σελίδα 21 από 58 3 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ 3.1 Πληθυσμοί ταξινομικών ομάδων χλωρίδας με ενδιαφέρον διατήρησης εντός της περιοχής μελέτης Συνολικά, εντός του διαδρόμου των 500 μέτρων, καταγράφηκαν 36 ταξινομικές ομάδες φυτών με υψηλό ενδιαφέρον διατήρησης. Αυτές οι ταξινομικές ομάδες μπορούν να χωριστούν σε 3 βασικές κατηγορίες: προστατευόμενες, Ελληνικές ενδημικές, Βαλκανικές ενδημικές και σπάνιες ταξινομικές ομάδες (είδη και υποείδη). Έχει καταγραφεί μόνο ένα είδος που περιλαμβάνεται στο Παράρτημα II της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ, το Himantoglossum caprinum, το οποίο προστατεύεται επίσης από την Ελληνική Νομοθεσία, ειδικότερα στην περιοχή του όρους Βέρμιο Προστατευόμενες ταξινομικές ομάδες Συνολικά 20 από τις ταξινομικές ομάδες που καταγράφηκαν κατά μήκος της όδευσης προστατεύονται από την Ελληνική Νομοθεσία (Προεδρικό Διάταγμα 67/81). Αυτές είναι: Anacamptis coriophora, A. morio, A. papilionacea, A. pyramidalis, Atropa bella-dona, Cephalanthera longifolia, C. rubra, Dactylorhiza saccifera, Epipactis sp., Himantoglossum caprinum, Limodorum abortivum, Neottia nidus-avis, Ophrys apifera (Σχήμα 3-1), O. scolopax υποείδος cornuta, O. sphegodes υποείδος epirotica, Orchis mascula, Platanthera chlorantha, Platanus orientalis, Scutellaria rupestris υποείδος. adenotricha και Spiranthes spiralis.

22 Σελίδα 22 από 58 Σχήμα 3-1 Φωτογραφία του προστατευόμενου είδους Οφρύς η Μελισσοφόρος (Ophrys apifera), Όρος Βέρμιο, FH-32 Πηγή: Μελέτη πεδίου ERM (Ιούνιος 2011) Η συλλογή, μεταφύτευση, αφαίρεση ριζών, κοπή και μεταφορά των προστατευόμενων ειδών απαγορεύεται σύμφωνα με το Π.Δ. 67/81 και το ΦΕΚ 43/Α/1981. Η πλειονότητα των προστατευόμενων ταξινομικών ομάδων που εντοπίστηκαν (18 από τα 20) είναι ορχιδέες και καταγράφηκαν κυρίως στο όρος Βέρμιο. Από αυτά, τα είδη Anacamptis pyramidalis, Epipactis sp., Neottia nidus-avis, Cephalanthera rubra και Platanthera chlorantha ήταν τα πιο κοινά και σε μεγαλύτερη αφθονία στην περιοχή μελέτης. Οι περισσότερες από τις ορχιδέες που καταγράφηκαν έχουν σχετικά μεγάλη κατανομή και μόνο το είδος Ophrys sphegodes spp. epirotica, έχει περιορισμένη κατανομή που επεκτείνεται από την ΒΔ Ελλάδα προς την Αλβανία (Διεθνής Λίστα Ελέγχου Επιλεγμένων Οικογενειών Φυτών, 2011). Τα είδη Scutellaria rupestris spp. adenotricha, και Platanus orientalis, καταγράφηκαν στο όρος Βέρμιο και έχουν επίσης περιορισμένη γενική κατανομή. Το πρώτο εμφανίστηκε στην Ελλάδα και Αλβανία, ενώ το δεύτερο στη Βαλκανική χερσόνησο και την Ανατολία.

23 Σελίδα 23 από 58 ` Doc. Ελληνικές Ενδημικές Ταξινομικές Ομάδες Ένα Ελληνικό ενδημικό taxon καταγράφηκε κατά μήκος της όδευσης, το υποείδος Veronica chamaedrys spp. chamaedryoides. Αυτό το υποείδος εμφανίζεται σε ανοιχτά δάση Pinus και θαμνώδεις εκτάσεις, βραχώδεις λειμώνες και βοσκότοπους, καθώς και σε βραχώδεις πλαγιές με υψόμετρο έως 1900 μέτρα σε ολόκληρη την Ελλάδα (Πελοπόννησος, Στερεά Ελλάδα, Πίνδος, Κεντρική και Δυτική Μακεδονία) (Strid & Tan 1991). Σχήμα 3-2 Η Ελληνική ενδημική Veronica chamaedrys spp. chamaedryoides, Όρος Βέρμιο, FH198 Πηγή: Μελέτη πεδίου ERM (Μάιος 2012) Βαλκανικές Ενδημικές Ταξινομικές Ομάδες Οι Βαλκανικές ενδημικές ταξινομικές ομάδες αποτελούν ένα βασικό στοιχείο της χλωρίδας στη Δυτική και Κεντρική Μακεδονία, εφόσον η περιοχή συγκεντρώνει το 60% του συνόλου των Βαλκανικών ενδημικών που συναντώνται στην Ελλάδα (Strid, 1986). Συνολικά, κατά μήκος της όδευσης, εντοπίστηκαν 16 Βαλκανικά ενδημικά taxa: Achillea holosericea, Anthyllis vulneraria

24 Σελίδα 24 από 58 υποείδος bulgarica, Centaurea napulifera υποείδος napulifera, Dianthus stenopetalus, Galium oreophilum, Linaria peloponnesiaca, Linum hologynum, Paronychia macedonica, Phlomis samia, Polygala supina spp. rhodopea, Scabiosa tenuis (Σχήμα 3-4), Silene atropurpurea, Stachys iva, S. plumosa, Scutellaria rupestris spp. adenotricha and Ophrys sphegodes spp. epirotica. Τα τελευταία δύο είδη προστατεύονται επίσης από την Ελληνική Νομοθεσία. Τα περισσότερα Βαλκανικά ενδημικά (10 από τις 15) έχουν περιορισμένη κατανομή που εμφανίζονται στη Βόρεια και Κεντρική Ελλάδα, ενώ επεκτείνονται ελαφρώς στις γειτονικές περιοχές της Αλβανίας, της πρώην Γιουγκοσλαβίας ή της Βουλγαρίας. Αυτές είναι: Galium oreophilum, Linaria peloponnesiaca, Paronychia macedonica, Phlomis samia, Polygala supina spp. rhodopea, Scabiosa tenuis, Stachys iva, S. plumosa, Scutellaria rupestris υποείδος adenotrica και Ophrys sphegodes spp. epirotica. Σχήμα 3-3 Η Βαλκανική ενδημική Scabiosa tenuis, Όρος Βέρμιο, FH-46 Πηγή: Μελέτη πεδίου ERM (Ιούνιος 2011)

25 Σελίδα 25 από Σπάνιες ταξινομικές ομάδες Η Paeonia peregrina (Σχήμα 3-5), ένα σπάνιο είδος στην Ελλάδα (Strid & Tan, 1997), καταγράφηκε στις ΒΑ πλαγιές του όρους Βέρμιο σε μεικτά φυλλοβόλα δάση με Quercus frainetto, Quercus spp., Fraxinus ornus, Paliurus spina-christi, Phillyrea latifolia κλπ. Σχήμα 3-4 Paeonia peregrina, Όρος Βέρμιο, FH-47 (σπάνια στην Ελλάδα) Πηγή: Μελέτη πεδίου ERM (Ιούνιος 2011) Ανάμεσα στις 36 ταξινομικές ομάδες με υψηλό ενδιαφέρον διατήρησης που καταγράφηκαν κατά μήκος της όδευσης, οι 17 περιλαμβάνονται επίσης στον κατάλογο «Άλλα σημαντικά είδη φυτών» του δικτύου Natura 2000 στην Ελλάδα (Κοκκίνη κ.α., 1996): (α) 1 προστατευόμενο Βαλκανικό ενδημικό, Scutellaria rupestris spp. adenotricha, (β) 7 προστατευόμενα, Anacamptis pyramidalis, Atropa bella-donna, Cephalanthera longifolia, Neottia nidus-avis, Ophrys scolopax spp. cornuta, Orchis mascula και Platanthera chlorantha, 8 Βαλκανικά ενδημικά, Achillea holosericea, Centaurea napulifera υποείδος napulifera, Galium oreophilum, Paronychia macedonica, Scabiosa tenuis, Stachys iva και S. plumosa, (γ) το Ελληνικό ενδημικό Veronica chamaedrys spp. chamaedrys και (δ) το σπάνιο Paeonia peregrina. Γενικά, το όρος Βέρμιο φιλοξενεί την πλειονότητα των καταγεγραμμένων taxa με ενδιαφέρον διατήρησης, συγκεκριμένα 16 προστατευόμενων, 1 Ελληνικού ενδημικού, 8 Βαλκανικών ενδημικών και 1 σπάνιου. Στην κοιλάδα Εορδαίας κάποιες ταξινομικές ομάδες με ενδιαφέρον

26 Σελίδα 26 από 58 διατήρησης (7 προστατευόμενες και 3 Βαλκανικές ενδημικές) καταγράφηκαν σε ορεινές και υποαλπικές περιοχές κοντά στο χωριό Κλεισούρα. Στην περιοχή των συνόρων καταγράφηκαν λίγα taxa με ενδιαφέρον διατήρησης (4 προστατευόμενα, 3 Βαλκανικάπροστατευόμενα Βαλκανικά ενδημικά). Δύο προστατευόμενα είδη ορχιδέας, τα Cephalanthera rubra και Dactylorhiza saccifera, καταγράφηκαν στη διέλευση του ποταμού Αλιάκμονα κοντά στην Καστοριά. Οι ταξινομικές ομάδες με ενδιαφέρον διατήρησης που εντοπίστηκαν στην περιοχή μελέτης, καθώς και οι καταγεγραμμένοι πληθυσμοί τους στις τοποθεσίες δειγματοληψίας, αναφέρονται στον Πίνακας 3-1. Για κάθε καταγεγραμμένο πληθυσμό, παρέχεται το σημείο με συντεταγμένες, ενώ σε παρένθεση αναφέρονται: (i) ο αριθμός των ατόμων που καταγράφηκαν (θα πρέπει να σημειωθεί ότι αυτό δεν είναι μία εκτίμηση του μεγέθους πληθυσμού, καθώς περισσότερα άτομα μπορεί να βρίσκονται σε κάθε τοποθεσία), και (ii) τη Χ.Θ. και τη μικρότερη απόσταση από τον αγωγό. Λόγω της επαναχάραξης που έγινε μετά τις εργασίες πεδίου, 11 θέσεις, όπου είχε γίνει καταγραφή ταξινομικών ομάδων με ενδιαφέρον διατήρησης, έμειναν τελικά εκτός του τελικού διαδρόμου των 500 μέτρων. Η εκτίμηση του αναμενόμενου εύρους κάθε ταξινομικής ομάδας βασίζεται στα ευρήματα πεδίου και στη βιβλιογραφία (Strid, Strid & Tan, ). Όλες οι ταξινομικές ομάδες που περιλαμβάνονται στον πίνακα χρειάζονται μελέτη και λήψη ειδικών μέτρων προστασίας κατά τη διάρκεια της περιόδου πριν / μετά την κατασκευή του έργου (βλέπε Ενότητα 4). Πίνακας 3-1 Ταξινομικές ομάδες χλωρίδας με ενδιαφέρον διατήρησης στην περιοχή μελέτης Αρ. Επιστημονική Ονομασία Κοινό όνομα Καταγεγραμμένοι Αναμενόμενο Αιτία για (Όνομα οικογένειας) πληθυσμοί εντός της εύρος εντός ης ενδιαφέρον περιοχής του έργου περιοχής του διατήρησης έργου 1 Achillea holosericea FH-42 (1 ατ., Χ.Θ , 199 m) Σπάνιο Βαλκανικό ενδημικό 2 Anacamptis coriophora (Orchidaceae) 3 Anacamptis morio (Orchidaceae) 4 Anacamptis papilionacea (Orchidaceae) Ορχιδέα έντομο FH-5 (1 ατ., Χ.Θ , 45 m), FH-29 (27 ατ., Χ.Θ , 69 m) Ορχιδέα η νήπια Πλατάνθηρο το δίφυλλο FH-77 (8 ατ., Χ.Θ m), FH-96 (1 ατ.,χ.θ , 232 m), FH-99 (1 ατ., Χ.Θ , 237 m), FH-113 (1 ατ., Χ.Θ , Εκτός ζώνης), FH- 117 (11 ατ., Χ.Θ , 156 m), FH-203 (Χ.Θ , 44 m), FH-204 (Χ.Θ , 23 m) FH-113 (1 ατ., Χ.Θ , Εκτός ζώνης) Σποραδικό Σποραδικό Προστατευόμε νο (ΠΔ67/81) Προστατευόμε νο (ΠΔ67/81) Προστατευόμε νο (ΠΔ67/81)

27 Σελίδα 27 από 58 Αρ. Επιστημονική Ονομασία (Όνομα οικογένειας) 5 Anacamptis pyramidalis (Orchidaceae) 6 Anthyllis vulneraria subsp. bulgarica (Leguminosae) 7 Atropa bella-dona (Solanaceae) 8 Centaurea napulifera subsp. napulifera (Compositae) 9 Cephalanthera longifolia (Orchidaceae) 10 Cephalanthera rubra (Orchidaceae) 11 Dactylorhiza saccifera (Orchidaceae) 12 Dianthus stenopetalus (Caryophyllaceae) Κοινό όνομα Ανακαμπτίς η Πυραμιδοειδής Καταγεγραμμένοι πληθυσμοί εντός της περιοχής του έργου FH-10 (2 ατ., Χ.Θ , 181 m), FH-12 (4 ατ., Χ.Θ , Εκτός ζώνης), FH-28 (1 ατ., Χ.Θ , 95 m), FH-29 (87 ατ., Χ.Θ , 69 m), FH-32 (9 ατ., Χ.Θ , 20 m), FH- 40 (2 ατ., Χ.Θ , 8 m), FH-45 (56 ατ., Χ.Θ , 78 m), FH-55 (3 ατ., Χ.Θ , 127 m) Κοκκωνόχορτο FH-35 (1 ατ., Χ.Θ , 5 m), FH-36 (1 ατ., Χ.Θ , 158 m), FH-42 (1 ατ., Χ.Θ , 199 m), FH-64 (1 ατ., Χ.Θ , 4 m), FH-66 (1 ατ., Χ.Θ. 442, 82 m), FH-117 (1 ατ., Χ.Θ , 156 m), FH-201 (Χ.Θ , 74 m) Μπελαντόνα FH-68 (1 ατ., Χ.Θ , 371 m) Κενταύριον ο κυανός Κεφαλάνθηρο το σπαθόφυλλο Κεφαλάνθηρο το ερυθρό FH-7 (8 ατ., Χ.Θ m), FH-8 (5 ατ., Χ.Θ , 34 m), FH-9 (4 ατ., Χ.Θ , 16 m), FH-10 (6 ατ., Χ.Θ , 181 m), FH-11 (3 ατ., Χ.Θ , Εκτός ζώνης), FH-14 (1 ατ., Χ.Θ , Εκτός ζώνης), FH-19 (3 ατ., Χ.Θ. 443, 62 m), FH-20 (4 ατ., Χ.Θ , 93 m), FH-38 (4 ατ., Χ.Θ. 445, 138 m), FH-64 (4 ατ., Χ.Θ , 4 m), FH- 75 (4 ατ., Χ.Θ m), FH-195 (Χ.Θ , 32 m), FH-199 (Χ.Θ , 134 m) FH-47 (2 ατ., Χ.Θ , 1 m), FH-59 (1 ατ., Χ.Θ , 61 m) FH-13 (6 ατ., Χ.Θ , 234 m), FH-62 (1 ατ., Χ.Θ , 181 m), FH-63 (4 ατ., Χ.Θ , 194 m), FH-67 (18 ατ., Χ.Θ , 236 m), FH-125 (1 ατ., Χ.Θ , 44 m) FH-160 (1 ατ., Χ.Θ , 21 m), FH-131 (1 ατ., Χ.Θ , 66 m) Γαρύφαλλο FH-113 (1 ατ., Χ.Θ , Εκτός ζώνης), FH-114 (1 ατ., Χ.Θ , 127 m), FH-143 (1 ατ., Χ.Θ , 241 m) Αναμενόμενο εύρος εντός ης περιοχής του έργου Σποραδικό Σποραδικό Σποραδικό Σποραδικό Σποραδικό Σποραδικό Σποραδικό Αιτία για ενδιαφέρον διατήρησης Προστατευόμε νο (ΠΔ67/81) Βαλκανικό ενδημικό Προστατευόμε νο (ΠΔ67/81) Βαλκανικό ενδημικό Προστατευόμε νο (ΠΔ67/81) Προστατευόμε νο (ΠΔ67/81) Προστατευόμε νο (ΠΔ67/81) Βαλκανικό ενδημικό

28 Σελίδα 28 από 58 Αρ. Επιστημονική Ονομασία (Όνομα οικογένειας) 13 Epipactis sp. (Orchidaceae) 14 Galium oreophilum (Rubiaceae) 15 Himanέωςglossum caprinum (Orchidaceae) 16 Limodorum abortivum (Orchidaceae) 17 Linaria peloponnesiaca (Scrophulariaceae) 18 Linum hologynum (Linaceae) 19 Neottia nidus-avis (Orchidaceae) 20 Ophrys apifera (Orchidaceae) 21 Ophrys scolopax υποείδος cornuta (Orchidaceae) 22 Ophrys sphegodes υποείδος epirotica (Orchidaceae) 23 Orchis mascula (Orchidaceae) 24 Paeonia peregrina (Paeoniaceae) 25 Paronychia macedonica (Caryophyllaceae) 26 Phlomis samia (Labiatae) Κοινό όνομα Ιμαντόγλωσσο το αίγειο Λιμόδωρο το εκτρωτικό Καταγεγραμμένοι πληθυσμοί εντός της περιοχής του έργου FH-7 (3 ατ., Χ.Θ m), FH-62 (1 ατ., Χ.Θ , 181 m), FH-63 (10 ατ., Χ.Θ , 194 m), FH-67 (33 ατ., Χ.Θ , 236 m), FH-111 (15 ατ., Χ.Θ , 181 m), FH-118 (2 ατ., Χ.Θ , 33 m) FH-22 (1 ατ., Χ.Θ , 161 m) FH-72 (56 ατ., Χ.Θ , 88 m), FH-145 (1 ατ., Χ.Θ , 33 m) FH-98 (1 ατ., Χ.Θ , 91 m) FH-145 (1 ατ., Χ.Θ , 32 m), FH-146 (1 ατ., Χ.Θ , 84 m) FH-113 (1 ατ., Χ.Θ , Εκτός ζώνης) Νεοτία η φωλέα FH-12 (2 ατ., Χ.Θ , Εκτός ζώνης), FH-13 (11 ατ., Χ.Θ , 234 m), FH-63 (1 ατ., Χ.Θ , 194 m), FH- 67 (4 ατ., Χ.Θ , 236 m), FH-111 (1 ατ., Χ.Θ , 181 m), FH-118 (1 ατ., Χ.Θ , 33 m) Οφρύς η μελισσοφόρος Κερασφόρος ορχιδέα Οφρύς η σφηκόμορφη Όρχις ο αρσενικός FH-29 (1 ατ., Χ.Θ , 69 m), FH-32 (12 ατ., Χ.Θ , 20 m), FH-43 (1 ατ., Χ.Θ , 186 m), FH-82 (2 ατ.,χ.θ. 444, 4 m) FH-48 (2 ατ., Χ.Θ. 427, 26 m), FH-49 (8 ατ., Χ.Θ. 427, 18 m), FH-52 (8 ατ., Χ.Θ , 15 m), FH-126 (5 ατ., Χ.Θ , 202 m), FH-141 (1 ατ., Εκτός ζώνης) FH-37 (1 ατ., Χ.Θ , 31 m), FH-38 (4 ατ., Χ.Θ. 445, 138 m), FH-146 (1 ατ., Χ.Θ , 84 m) FH-8 (26 ατ., Χ.Θ , 34 m) FH-47 (37 ατ., Χ.Θ , 1 m), FH-49 (1 ατ., Χ.Θ. 427, 18 m), FH-55 (7 ατ., Χ.Θ , 127 m) Αναμενόμενο εύρος εντός ης περιοχής του έργου Σποραδικό Σποραδικό Σπάνιο Σποραδικό Σποραδικό Σποραδικό Σποραδικό Σποραδικό Αιτία για ενδιαφέρον διατήρησης Προστατευόμε νο (ΠΔ67/81) Βαλκανικό ενδημικό Προστατευόμε νο (ΠΔ67/81) Προστατευόμε νο (ΠΔ67/81) Βαλκανικό ενδημικό Βαλκανικό ενδημικό Προστατευόμε νο (ΠΔ67/81) Προστατευόμε νο (ΠΔ67/81) Προστατευόμε νο (ΠΔ67/81) Βαλκανικό ενδημικό, Προστατευόμε νο (ΠΔ67/81) Προστατευόμε νο (ΠΔ67/81) Σπάνιο FH-66 (1 ατ., Χ.Θ. 442, 82 m) Βαλκανικό ενδημικό FH-47 (1 ατ., Χ.Θ , 1 Βαλκανικό m), FH-50 (1 ατ., Χ.Θ. 427, 45 ενδημικό m)

29 Σελίδα 29 από 58 Αρ. Επιστημονική Ονομασία (Όνομα οικογένειας) 27 Platanthera chlorantha (Orchidaceae) 28 Platanus orientalis (Platanaceae) 29 Polygala supina υποείδος rhodopea (Polygalaceae) 30 Scabiosa tenuis (Dipsacaceae) 31 Scutellaria rupestris υποείδος adenotricha (Labiatae) Κοινό όνομα Πλατάνθηρο το χλωρανθές Πλάτανος ανατολικός Καταγεγραμμένοι πληθυσμοί εντός της περιοχής του έργου FH-7 (1 ατ., Χ.Θ ,139 m), FH-10 (2 ατ., Χ.Θ , 181 m), FH-12 (1 ατ., Χ.Θ , Εκτός ζώνης), FH-13 (12 ατ., Χ.Θ , 234 m), FH-14 (6 ατ., Χ.Θ , Εκτός ζώνης), FH-69 (6 ατ., Χ.Θ , Εκτός ζώνης), FH- 98 (2 ατ., Χ.Θ , 91 m), FH-99 (3 ατ., Χ.Θ , 237 m), FH-102 (1 ατ., Χ.Θ , 89 m) FH-31 (1 ατ., Χ.Θ , 82 m), FH-81 (1 ατ., Χ.Θ , 178 m), FH-82 (1 ατ., Χ.Θ. 444, 4 m) FH-36 (1 ατ., Χ.Θ , 158 m), FH-201 (Χ.Θ , 74 m) FH-46 (1 ατ., Χ.Θ , 34 m) FH-44 (1 ατ., Χ.Θ , 183 m) Αναμενόμενο εύρος εντός ης περιοχής του έργου Σποραδικό Σποραδικό Αιτία για ενδιαφέρον διατήρησης Προστατευόμε νο (ΠΔ67/81) Προστατευόμε νο (ΠΔ67/81) Βαλκανικό ενδημικό Βαλκανικό ενδημικό Σπάνιο Βαλκανικό ενδημικό, Προστατευόμε νο (ΠΔ67/81) 32 Silene fabarioides FH-195 (Χ.Θ , 32 m) Βαλκανικό ενδημικό 33 Spiranthes spiralis Σπειρανθές FH-177 (Χ.Θ , 24 m), Προστατευόμε (Orchidaceae) σπειροειδές FH-180 (Χ.Θ , 56 m), νο (ΠΔ67/81) 34 Stachys iva (Labiatae) 35 Stachys plumosa (Labiatae) 36 Veronica chamaedrys υποείδος chamaedryoides - Platanthera sp. (Orchidaceae) - Μη αναγνωρισμένη Orchidaceae Πηγή: ERM Μελέτη πεδίου(ιούνιος 2011 και Μάιος 2012) FH-183 (Χ.Θ , 13 m) FH-44 (17 ατ., Χ.Θ , Βαλκανικό 183 m) ενδημικό FH-9 (1 ατ., Χ.Θ , 16 m) Βαλκανικό ενδημικό Βερονίκη FH-198 (Χ.Θ , 219 m) Ελληνικό ενδημικό FH-70 (10 ατ., Χ.Θ , Προστατευόμε 73m) νο (ΠΔ67/81) FH-56 (1 ατ., Χ.Θ , 22 Προστατευόμε m), FH-96 (2 ατ., Χ.Θ , νο (ΠΔ67/81) 232 m), FH-102 (1 ατ., Χ.Θ , 89 m), FH-103 (1 ατ., Χ.Θ , 32 m), FH-109 (7 ατ., Χ.Θ , 180 m), FH- 110 (1 ατ., Χ.Θ , 193 m), FH-113 (1 ατ., Χ.Θ , Εκτός ζώνης), FH-114 (1 ατ., Χ.Θ , 127 m), FH-117 (1 ατ., Χ.Θ , 169 m), FH- 152 (8 ατ., Εκτός ζώνης), FH- 153 (40 ατ., Εκτός ζώνης)

30 Σελίδα 30 από Αφθονία ταξινομικών ομάδων χλωρίδας με ενδιαφέρον διατήρησης ανά τύπο βλάστησης εντός της περιοχής μελέτης Οι ταξινομικές ομάδες με ενδιαφέρον διατήρησης δεν είναι ισοκατανεμημένες ανάμεσα στους διαφορετικούς τύπους βλάστησης. ΓΙα παράδειγμα, τα προστατευόμενα είδη ορχιδέων Epipactis sp., Neottia nidus-avis, Cephalanthera rubra και Platanthera chlorantha καταγράφηκαν αποκλειστικά σε δάση οξιάς, σχηματίζοντας συχνά μεγάλους πληθυσμούς. Όλες οι υπόλοιπες ταξινομικές ομάδες καταγράφηκαν σε δάση βελανιδιάς, χορτολιβαδικές και θαμνώδεις εκτάσεις. Σε αυτούς τους τύπους βλάστησης, οι ορχιδέες (εκτός από την Ophrys spp.), βρίσκονταν συνήθως σε τοπική αφθονία, όπως στην περίπτωση των χορτολιβαδικών εκτάσεων κοντά στο χωριό Κλεισούρα. Tα taxa Ophrys, η Paeonia peregrina και τα Βαλκανικά ενδημικά είδη εμφανίστηκαν συχνότερα σε απομονωμένες συστάδες με λίγα άτομα. Η αφθονία των ταξινομικών ομάδων με ενδιαφέρον διατήρησης ανάμεσα στους διαφορετικούς τύπους βλάστησης παρουσιάζεται από το Σχήμα 3-5 έως το Σχήμα 3-7.

Περιεχόµενα. 1 Εισαγωγή 4 2 Η όδευση του αγωγού σε τµήµατα 5

Περιεχόµενα. 1 Εισαγωγή 4 2 Η όδευση του αγωγού σε τµήµατα 5 Έργου: Page 2 of 21 Περιεχόµενα 1 Εισαγωγή 4 2 Η όδευση του αγωγού σε τµήµατα 5 2.1 Πεδιάδα του Αξιού (Kp 0 65) 5 2.2 Όρος Βέρµιο (Kp 65 105) 8 2.3 Λεκάνη της Πτολεµαΐδας (Kp 105 125) 13 2.4 Όρος Άσκιο

Διαβάστε περισσότερα

Πρότυπα οικολογικής διαφοροποίησης των μυρμηγκιών (Υμενόπτερα: Formicidae) σε κερματισμένα ορεινά ενδιαιτήματα.

Πρότυπα οικολογικής διαφοροποίησης των μυρμηγκιών (Υμενόπτερα: Formicidae) σε κερματισμένα ορεινά ενδιαιτήματα. Πρότυπα οικολογικής διαφοροποίησης των μυρμηγκιών (Υμενόπτερα: Formicidae) σε κερματισμένα ορεινά ενδιαιτήματα. Γεωργιάδης Χρήστος Λεγάκις Αναστάσιος Τομέας Ζωολογίας Θαλάσσιας Βιολογίας Τμήμα Βιολογίας

Διαβάστε περισσότερα

Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας. Προστατευόμενες Περιοχές

Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας. Προστατευόμενες Περιοχές Παράρτημα 4.1 Δυτικό Τμήμα - Οικότοποι και ORIGINAL SIZE ΥΠΟΜΝΗΜΑ ΟΔΕΥΣΗ ΑΓΩΓΟΥ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ* ΠΑΝΙΔΑ ΟΙΚΟΤΟΠΟΙ ΕΡΕΥΝΑ ΠΕΔΙΟΥ ΚΑΛΥΨΗ ΓΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗ ΜΕΛΕΤΗΣ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΡΓΟΥ &( np ΔΡΟΜΟΙ ΕΦΟΔΙΑΣΜΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

Φάκελος Τροποποίησης ΑΕΠΟ Ελλάδας Παράρτημα 6.1 Μελέτη Υφιστάμενης Κατάστασης για την Χλωρίδα και την Βλάστηση

Φάκελος Τροποποίησης ΑΕΠΟ Ελλάδας Παράρτημα 6.1 Μελέτη Υφιστάμενης Κατάστασης για την Χλωρίδα και την Βλάστηση για την Χλωρίδα και την Βλάστηση : Σελίδα 2 από 16 Πίνακας Περιεχομένων 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 3 Γενικές πληροφορίες για τη Βλάστηση και Χλωρίδα της ΒΑ Ελλάδας και της ευρύτερης περιοχής των αλλαγών όδευσης 3 Σχετική

Διαβάστε περισσότερα

Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 1.1 - Δείκτες Αξιολόγησης Εναλλακτικών Οδεύσεων

Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 1.1 - Δείκτες Αξιολόγησης Εναλλακτικών Οδεύσεων Παράρτημα 1.1 - Δείκτες Αξιολόγησης Εναλλακτικών Οδεύσεων Τίτλος εγγράφου: Παράρτημα 1.1 Δείκτες Αξιολόγησης Εναλλακτικών Οδεύσεων Σελίδα 2 από 80 Λίστα Πινάκων Πίνακας 1-1... Δείκτες Επιλογής ς 6 Πίνακας

Διαβάστε περισσότερα

Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 6.5.1 - Ανατολικό Τμήμα - Μελέτη Υφιστάμενων Δεδομένων Χλωρίδας και Βλάστησης

Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 6.5.1 - Ανατολικό Τμήμα - Μελέτη Υφιστάμενων Δεδομένων Χλωρίδας και Βλάστησης Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 6.5.1 - Ανατολικό Τμήμα - Μελέτη Υφιστάμενων Δεδομένων Χλωρίδας και Βλάστησης Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 6.5.1 - Ανατολικό Τμήμα - Μελέτη Υφιστάμενων Δεδομένων Χλωρίδας

Διαβάστε περισσότερα

SAT002 - Εκβολή ρύακα Φονιά

SAT002 - Εκβολή ρύακα Φονιά SAT002 - Εκβολή ρύακα Φονιά Περιγραφή Ο ρύακας Φονιάς και η εκβολή του βρίσκονται 11,3 χλμ.α-βα της Χώρας στη νήσο Σαμοθράκη. Πρόκειται στην ουσία για δύο εκβολές σε απόσταση μερικών μέτρων η μια από την

Διαβάστε περισσότερα

THA001 - Φραγμολίμνη Μαριών

THA001 - Φραγμολίμνη Μαριών THA001 - Φραγμολίμνη Μαριών Περιγραφή Η Φραγμολίμνη Μαριών βρίσκεται περίπου 2,2 χιλιόμετρα βορειανατολικά του ομώνυμου οικισμού του Δήμου Θάσου. Πρόκειται για ταμιευτήρα που προέκυψε με την κατασκευή

Διαβάστε περισσότερα

P L A N T - N E T C Y

P L A N T - N E T C Y P L A N T - N E T C Y Περιεχόμενα Εισαγωγή και στόχοι έργου 1 Μικρο-Αποθέματα Φυτών (ΜΑΦ) 1 Arabis kennedyae 2 Astragalus macrocarpus subsp. lefkarensis Centaurea akamantis 2 3 Ophrys kotschyi 4 Δημιουργία

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΗΣΗ ΧΕΡΣΑΙΩΝ ΤΥΠΩΝ ΟΙΚΟΤΟΠΩΝ. Δρ. Frederic Bendali Phytoecologue ECO-CONSULTANTS S.A.

ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΗΣΗ ΧΕΡΣΑΙΩΝ ΤΥΠΩΝ ΟΙΚΟΤΟΠΩΝ. Δρ. Frederic Bendali Phytoecologue ECO-CONSULTANTS S.A. ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΗΣΗ ΧΕΡΣΑΙΩΝ ΤΥΠΩΝ ΟΙΚΟΤΟΠΩΝ Δρ. Frederic Bendali Phytoecologue ECO-CONSULTANTS S.A. ΕΙΣΑΓΩΓH (1) Ο προσδιορισμός των τύπων οικοτόπων σύμφωνα με την οδηγία 92/43/ΕΟΚ βασίζεται

Διαβάστε περισσότερα

Βιολόγος- Μεταδιδάκτορας, Τομέας Οικολογίας & Ταξινομικής, Τμήμα Βιολογίας ΕΚΠΑ. 2

Βιολόγος- Μεταδιδάκτορας, Τομέας Οικολογίας & Ταξινομικής, Τμήμα Βιολογίας ΕΚΠΑ. 2 ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ & ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ: ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ, ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗΣ, ΜΕΤΡΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ Χριστοπούλου Α 1, Φύλλας ΝΜ 2, Αριανούτσου Μ 3 1 Βιολόγος- Μεταδιδάκτορας, Τομέας Οικολογίας & Ταξινομικής,

Διαβάστε περισσότερα

Ελληνικοί Βιότοποι. Τάξη Οδηγίες Μάθημα Ε Δημοτικού Πώς συμπληρώνουμε τα φύλλα εργασίας Γεωγραφία

Ελληνικοί Βιότοποι. Τάξη Οδηγίες Μάθημα Ε Δημοτικού Πώς συμπληρώνουμε τα φύλλα εργασίας Γεωγραφία Τάξη Οδηγίες Μάθημα Ε Δημοτικού Πώς συμπληρώνουμε τα φύλλα εργασίας Γεωγραφία Στόχος της δραστηριότητας αυτής είναι να γνωρίσουμε και να καταγράψουμε τους ελληνικούς βιότοπους και να εντοπίσουμε τα ζώα

Διαβάστε περισσότερα

Bio-Greece - NATURA 2000 ΒΑΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΠΑΝΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΥ ΔΙΚΤYΟΥ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ

Bio-Greece - NATURA 2000 ΒΑΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΠΑΝΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΥ ΔΙΚΤYΟΥ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ Bio-Greece - NATURA 2000 ΒΑΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΠΑΝΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΥ ΔΙΚΤYΟΥ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ Εύα Παπαστεργιάδου, Τμήμα Βιολογίας, Πανεπιστήμιο Πατρών Η Οδηγία 92/43/ΕΟΚ Σκοπός Προστασία της βιολογικής

Διαβάστε περισσότερα

LIFE PINUS Η δομημένη προσέγγιση για την αποκατάσταση των καμένων δασών μαύρης πεύκης

LIFE PINUS Η δομημένη προσέγγιση για την αποκατάσταση των καμένων δασών μαύρης πεύκης LIFE PINUS Η δομημένη προσέγγιση για την αποκατάσταση των καμένων δασών μαύρης πεύκης Τα δάση μαύρης πεύκης στην Ευρώπη, την Ελλάδα και τον Πάρνωνα Pinus nigra subsp. nigra var. caramanica Στην Ελλάδα

Διαβάστε περισσότερα

Ανάλυση της δομής και της ποικιλότητας των εδαφικών κολεοπτέρων (οικογένειες: Carabidae και Tenebrionidae) σε ορεινά οικοσυστήματα

Ανάλυση της δομής και της ποικιλότητας των εδαφικών κολεοπτέρων (οικογένειες: Carabidae και Tenebrionidae) σε ορεινά οικοσυστήματα Ανάλυση της δομής και της ποικιλότητας των εδαφικών κολεοπτέρων (οικογένειες: Carabidae και Tenebrionidae) σε ορεινά οικοσυστήματα Ι. Αναστασίου, Χ. Γεωργιάδης & Α. Λεγάκις Τομέας Ζωολογίας Θαλάσσιας Βιολογίας,

Διαβάστε περισσότερα

Πέτρος Κακούρος και Αντώνης Αποστολάκης

Πέτρος Κακούρος και Αντώνης Αποστολάκης Εγκατάσταση και αποτελέσματα παρακολούθησης της φυσικής και τεχνητής αποκατάστασης των δασών μαύρης πεύκης στον Πάρνωνα, προοπτικές έρευνας και τεκμηρίωσης Πέτρος Κακούρος και Αντώνης Αποστολάκης Ο σχεδιασμός

Διαβάστε περισσότερα

Οι ορ χ ιδέες τ ης Ελλάδα ς

Οι ορ χ ιδέες τ ης Ελλάδα ς Οι ορ χ ιδέες τ ης Ελλάδα ς ΤΕΥΧΟΣ 2 και οι βιότοποί τους ΦΕΒΡΟΥ ΑΡΙ ΟΣ 2012 Ορχιδέες Αθηνών Οι ορχιδέες του Ολύμπου Η Ophrys hippocratis και η ανθοφορία του Φεβρουαρίου ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΕΞΩΦΥΛΛΟΥ Ophrys attica

Διαβάστε περισσότερα

AND014 - Εκβολή όρμου Λεύκα

AND014 - Εκβολή όρμου Λεύκα AND014 - Εκβολή όρμου Λεύκα Περιγραφή Η εκβολή του όρμου Λεύκα βρίσκεται περίπου 5 χιλιόμετρα βόρεια του οικισμού Αρνάς (ή Άρνη) στην Άνδρο. Πρόκειται για εκβολή ρύακα σχεδόν μόνιμης ροής, που τροφοδοτεί

Διαβάστε περισσότερα

LIFE - ΦΥΣΗ. Δημιουργία Δικτύου Μικρο-Αποθεμάτων στην Κύπρο για τη Διατήρηση Ειδών και Οικοτόπων Προτεραιότητας. Κλίμακα: 1:5000

LIFE - ΦΥΣΗ. Δημιουργία Δικτύου Μικρο-Αποθεμάτων στην Κύπρο για τη Διατήρηση Ειδών και Οικοτόπων Προτεραιότητας. Κλίμακα: 1:5000 ,,, LIFE+ /NAT/CY/ Χάρτης του Μικρο-αποθέματος του φυτού *Ophrys kotchyi Περιοχή Μιτσερού,, DEVELOPMΕNT PROGRAMME Οικότοποι Natura Γεωργικές Καλλιέργειες,, Ισοϋψείς γραμμές (ισοδιάσταση m) Όρια Μικροαποθέματος

Διαβάστε περισσότερα

SAM009 - Εκβολή Ποτάμι Καρλοβάσου

SAM009 - Εκβολή Ποτάμι Καρλοβάσου SAM009 - Εκβολή Ποτάμι Καρλοβάσου Περιγραφή Ο υγρότοπος της εκβολής Ποτάμι Καρλοβάσου, βρίσκεται 2,5 χιλιόμετρα βοριοδυτικά του οικισμού Λέκα και υπάγεται διοικητικά στον Δήμο Σάμου. Πρόκειται για εκβολή

Διαβάστε περισσότερα

Η παλυνολογία εξετάζει την παλαιοβλάστηση τα παλαιο-περιβάλλοντα το παλαιο-κλίμα Την επίδραση του ανθρώπου (π.χ. γεωργία)

Η παλυνολογία εξετάζει την παλαιοβλάστηση τα παλαιο-περιβάλλοντα το παλαιο-κλίμα Την επίδραση του ανθρώπου (π.χ. γεωργία) ΠΑΛΥΝΟΛΟΓΙΑ Παλυνολογία είναι η μελέτη των κόκκων γύρεως (pollen) και των σπορίων (spores) Περιλαμβάνει και: βρυόφυτα (bryophytes), φύκη (phycophyta, algae) και μύκητες (mycophyta, fungi) Η παλυνολογία

Διαβάστε περισσότερα

LIFE08 NAT/CY/ Δράση Γ.5: Εμπλουτισμός των πληθυσμών των υπό μελέτη ειδών

LIFE08 NAT/CY/ Δράση Γ.5: Εμπλουτισμός των πληθυσμών των υπό μελέτη ειδών LIFE08 NAT/CY/000453 Δράση Γ.5: Εμπλουτισμός των πληθυσμών των υπό μελέτη ειδών Παραδοτέο: Έκθεση για τον Εμπλουτισμό των Πληθυσμών των Υπό Μελέτη Ειδών PLANT-NET CY Ιούνιος 2013 Περιεχόμενα I. Εισαγωγή...

Διαβάστε περισσότερα

ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ Δασολόγος

ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ Δασολόγος ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΔΑΣΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΔΙΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΑΕΙΦΟΡΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ Γ : ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

PAR011 - Αλυκές Λάγκερη (Πλατιά Άμμος)

PAR011 - Αλυκές Λάγκερη (Πλατιά Άμμος) PAR011 - Αλυκές Λάγκερη (Πλατιά Άμμος) Περιγραφή Ο υγρότοπος των Αλυκών Λάγγερη βρίσκεται περίπου 4 χιλιόμετρα βορειανατολικά της Νάουσας στην Πάρο. Πρόκειται για υγρότοπο που αποτελείται από δύο εποχιακά

Διαβάστε περισσότερα

ΟΌλυµπος υψώνεται στην Β.Α. Θεσσαλία και στην Ν.. Μακεδονία. Ο Μύτικας ή αλλιώς το Πάνθεον είναι η Ψηλότερη κορυφή του Ολύµπου.

ΟΌλυµπος υψώνεται στην Β.Α. Θεσσαλία και στην Ν.. Μακεδονία. Ο Μύτικας ή αλλιώς το Πάνθεον είναι η Ψηλότερη κορυφή του Ολύµπου. ΟΌλυµπος υψώνεται στην Β.Α. Θεσσαλία και στην Ν.. Μακεδονία. Ο Μύτικας ή αλλιώς το Πάνθεον είναι η Ψηλότερη κορυφή του Ολύµπου. Ο Όλυµπος Πιθανώς σχηµατίστηκε κατά την διάρκεια της Ηωκαίνου εποχής πριν

Διαβάστε περισσότερα

Χλωριδικές μονάδες βλάστησης και συστήματα

Χλωριδικές μονάδες βλάστησης και συστήματα Χλωριδικές μονάδες βλάστησης και συστήματα Α. Ποια τα βήματα της χλωριδικής έρευνας; Β. Δειγματοληψία με quadrat 1. Επιλογή quadrat 2. Σχήμα και μέγεθος quadrat 3. Αριθμός και διάταξη quadrats 4. Πρότυπο

Διαβάστε περισσότερα

Αποτίμηση των επιπτώσεων της πυρκαγιάς στα δάση μαύρης πεύκης στον Πάρνωνα Η προσέγγιση για την αποκατάστασή τους

Αποτίμηση των επιπτώσεων της πυρκαγιάς στα δάση μαύρης πεύκης στον Πάρνωνα Η προσέγγιση για την αποκατάστασή τους LIFE07 NAT/GR/000286 PINUS Αποκατάσταση των δασών Pinus nigra στον Πάρνωνα (GR2520006) μέσω μιας δομημένης προσέγγισης Αποτίμηση των επιπτώσεων της πυρκαγιάς στα δάση μαύρης πεύκης στον Πάρνωνα Η προσέγγιση

Διαβάστε περισσότερα

Μαζοπίνακες για τη δασική πεύκη (Pinus sylvestris L.) στο κεντρικό τμήμα της οροσειράς της Ροδόπης.

Μαζοπίνακες για τη δασική πεύκη (Pinus sylvestris L.) στο κεντρικό τμήμα της οροσειράς της Ροδόπης. Μαζοπίνακες για τη δασική πεύκη (Pinus sylvestris L.) στο κεντρικό τμήμα της οροσειράς της Ροδόπης. Ιωάννης Λυπηρίδης Δασολόγος 1 ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ Εισαγωγή Περιοχή έρευνας Υλικά και Μέθοδοι Αποτελέσματα - Συζήτηση

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΗ ΔΙΑΤΡΙΒΗ ΜΕ ΘΕΜΑ: «ΜΑΖΟΠΙΝΑΚΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΧΑΛΕΠΙΟ ΠΕΥΚΗ (PINUS HALEPENSIS) ΤΟΥ ΔΑΣΟΥΣ ΤΑΤΟΪΟΥ ΠΑΡΝΗΘΑΣ ΑΤΤΙΚΗΣ»

ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΗ ΔΙΑΤΡΙΒΗ ΜΕ ΘΕΜΑ: «ΜΑΖΟΠΙΝΑΚΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΧΑΛΕΠΙΟ ΠΕΥΚΗ (PINUS HALEPENSIS) ΤΟΥ ΔΑΣΟΥΣ ΤΑΤΟΪΟΥ ΠΑΡΝΗΘΑΣ ΑΤΤΙΚΗΣ» ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΗ ΔΙΑΤΡΙΒΗ ΜΕ ΘΕΜΑ: «ΜΑΖΟΠΙΝΑΚΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΧΑΛΕΠΙΟ ΠΕΥΚΗ (PINUS HALEPENSIS) ΤΟΥ ΔΑΣΟΥΣ ΤΑΤΟΪΟΥ ΠΑΡΝΗΘΑΣ ΑΤΤΙΚΗΣ» Μεταπτυχιακή Φοιτήτρια: Αγγελάκη Ειρήνη Επιβλέπουσα Καθηγήτρια: Κιτικίδου Κυριακή

Διαβάστε περισσότερα

MIL012 - Εκβολή ρύακα Σπυρίτου

MIL012 - Εκβολή ρύακα Σπυρίτου MIL012 - Εκβολή ρύακα Σπυρίτου Περιγραφή Η εκβολή του ρύακα Σπυρίτου βρίσκεται στην παραλία Αμμουδαράκι ή Τριάδες, 5,5 χιλιόμετρα περίπου βορειοδυτικά του οικισμού Εμπορειός στη Μήλο. Πρόκειται για εκβολή

Διαβάστε περισσότερα

Θ Δημοτικό Σχολείο Πάφου. «Κουπάτειο» Τάξη : Δ

Θ Δημοτικό Σχολείο Πάφου. «Κουπάτειο» Τάξη : Δ Θ Δημοτικό Σχολείο Πάφου «Κουπάτειο» Τάξη : Δ Σχολική χρονιά 2013-2014 αγρινό: Είναι το μεγαλύτερο χερσαίο θηλαστικό και ενδημικό είδος στην Κύπρο. Χαρακτηρίζεται ως ο σημαντικότερος εκπρόσωπος της πανίδας

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΛΙΜΝΗΣ ΠΑΡΑΛΙΜΝΙΟΥ

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΛΙΜΝΗΣ ΠΑΡΑΛΙΜΝΙΟΥ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΛΙΜΝΗΣ ΠΑΡΑΛΙΜΝΙΟΥ Η Λίμνη Παραλιμνίου είναι ένας εποχικός σημαντικός υδροβιότοπος της Κύπρου με σπάνια είδη πανίδας και χλωρίδας και έδωσε το όνομα και στην παρακείμενη πόλη, το Παραλίμνι.

Διαβάστε περισσότερα

AND019 - Έλος Κρεμμύδες

AND019 - Έλος Κρεμμύδες AND019 - Έλος Κρεμμύδες Περιγραφή Το έλος Κρεμμύδες βρίσκεται περίπου 3 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά του οικισμού Κόρθι στην Άνδρο. Τροφοδοτείται από δύο ρύακες περιοδικής ροής και λόγω της απομόνωσής του

Διαβάστε περισσότερα

AND008 - Εκβολή Ζόρκου (Μεγάλου Ρέματος)

AND008 - Εκβολή Ζόρκου (Μεγάλου Ρέματος) AND008 - Εκβολή Ζόρκου (Μεγάλου Ρέματος) Περιγραφή Η εκβολή Ζόρκου (Μεγάλου Ρέματος) βρίσκεται περίπου 4,5 χιλιόμετρα βόρεια - βορειοδυτικά του οικισμού Βιτάλι στην Άνδρο. Ο υγρότοπος περιλαμβάνεται στην

Διαβάστε περισσότερα

Παρόχθιες Ζώνες Παρόχθια Δάση. Ινστιτούτο Εσωτερικών Υδάτων Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών

Παρόχθιες Ζώνες Παρόχθια Δάση. Ινστιτούτο Εσωτερικών Υδάτων Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών Παρόχθιες Ζώνες Παρόχθια Δάση στην Ελλάδα Ινστιτούτο Εσωτερικών Υδάτων ρ Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών Έρευνα για την προστασία των υδάτινων πόρων, των υδάτινων και παρόχθιων οικοσυστημάτων Παρόχθιες

Διαβάστε περισσότερα

Η ΧΛΩΡΙΔΑ ΚΑΙ Η ΠΑΝΙΔΑ ΣΤΗΝ ΧΩΡΑ ΜΑΣ. ΟΜΑΔΑ 1 Κορμπάκη Δέσποινα Κολακλίδη Ναταλία Ζαχαροπούλου Φιλιππούλα Θανοπούλου Ιωαννά

Η ΧΛΩΡΙΔΑ ΚΑΙ Η ΠΑΝΙΔΑ ΣΤΗΝ ΧΩΡΑ ΜΑΣ. ΟΜΑΔΑ 1 Κορμπάκη Δέσποινα Κολακλίδη Ναταλία Ζαχαροπούλου Φιλιππούλα Θανοπούλου Ιωαννά Η ΧΛΩΡΙΔΑ ΚΑΙ Η ΠΑΝΙΔΑ ΣΤΗΝ ΧΩΡΑ ΜΑΣ ΟΜΑΔΑ 1 Κορμπάκη Δέσποινα Κολακλίδη Ναταλία Ζαχαροπούλου Φιλιππούλα Θανοπούλου Ιωαννά ΓΙΑΤΙ ΤΟ ΕΠΙΛΕΞΑΜΕ: Η χλωρίδα και η πανίδα στην χώρα μας είναι ένα πολύ σημαντικό

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΤΥΠΑ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗΣ ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΩΝ ΚΟΛΕΟΠΤΕΡΩΝ CARABIDAE ΣΕ ΚΕΡΜΑΤΙΣΜΕΝΑ ΟΡΕΙΝΑ ΕΝΔΙΑΙΤΗΜΑΤΑ. Ι. Αναστασίου & Α. Λεγάκις

ΠΡΟΤΥΠΑ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗΣ ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΩΝ ΚΟΛΕΟΠΤΕΡΩΝ CARABIDAE ΣΕ ΚΕΡΜΑΤΙΣΜΕΝΑ ΟΡΕΙΝΑ ΕΝΔΙΑΙΤΗΜΑΤΑ. Ι. Αναστασίου & Α. Λεγάκις ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΤΟΜΕΑΣ ΖΩΟΛΟΓΙΑΣ-ΘΑΛΑΣΣΙΑΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΘΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ & ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΥΘΑΓΟΡΑΣ ΙΙ ΠΡΟΤΥΠΑ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗΣ ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΩΝ ΚΟΛΕΟΠΤΕΡΩΝ CARABIDAE ΣΕ

Διαβάστε περισσότερα

Απόθεμα Βιόσφαιρας ΠΑΡΝΩΝΑ - ΜΑΛΕΑ

Απόθεμα Βιόσφαιρας ΠΑΡΝΩΝΑ - ΜΑΛΕΑ ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ ΤΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΤΟΠΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ LEADER ΣΤΗΝ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟ 3-4-5/12/2015 Συνεργασία για την Περιφερειακή Ανάπτυξη και τη διεθνή Αναγνώριση: Απόθεμα Βιόσφαιρας ΠΑΡΝΩΝΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΝΙΚΟΣ ΔΡΥΜΟΣ ΠΙΝΔΟΥ

ΕΘΝΙΚΟΣ ΔΡΥΜΟΣ ΠΙΝΔΟΥ ΕΘΝΙΚΟΣ ΔΡΥΜΟΣ ΠΙΝΔΟΥ Γεωγραφικά στοιχεία Ο Εθνικός Δρυμός Πίνδου, γνωστός και ως Βάλια Κάλντα βρίσκεται σε ιδιαίτερα δυσπρόσιτη περιοχή της οροσειράς της Πίνδου στα όρια μεταξύ των νομών Γρεβενών και

Διαβάστε περισσότερα

AdaptFor Προσαρμογή της διαχείρισης των δασών στην κλιματική αλλαγή στην Ελλάδα

AdaptFor Προσαρμογή της διαχείρισης των δασών στην κλιματική αλλαγή στην Ελλάδα LIFE+ Περιβαλλοντική Πολιτική και Διακυβέρνηση 2008 AdaptFor Προσαρμογή της διαχείρισης των δασών στην κλιματική αλλαγή στην Ελλάδα Βασιλική Χρυσοπολίτου Δήμητρα Κεμιτζόγλου 13.12.2010, Αθήνα Δήμητρα Κεμιτζόγλου

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΕΙ ΩΝ ΠΑΝΙ ΑΣ

ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΕΙ ΩΝ ΠΑΝΙ ΑΣ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΕΙ ΩΝ ΠΑΝΙ ΑΣ Α. Λεγάκις Ζωολογικό Μουσείο Πανεπιστηµίου Αθηνών Η παρακολούθηση των ειδών της πανίδας µιας προστατευόµενης περιοχής είναι µια ιδιαίτερα πολύπλοκη διαδικασία γιατί ο αριθµός

Διαβάστε περισσότερα

LIFE07 NAT/GR/ PINUS Αποκατάσταση των δασών Pinus nigra στον Πάρνωνα (GR ) μέσω μιας δομημένης προσέγγισης.

LIFE07 NAT/GR/ PINUS Αποκατάσταση των δασών Pinus nigra στον Πάρνωνα (GR ) μέσω μιας δομημένης προσέγγισης. LIFE07 NAT/GR/000286 PINUS Αποκατάσταση των δασών Pinus nigra στον Πάρνωνα (GR2520006) μέσω μιας δομημένης προσέγγισης www.parnonaslife.gr Δρ. Πέτρος Κακούρος petros@ekby.gr Η πυρκαγιά Η θέση της πυρκαγιάς

Διαβάστε περισσότερα

Πρόγραμμα LIFE PINDOS/ GREVENA Δράσεις διαχείρισης του Οικότοπου προτεραιότητας 9530* (Δάση μαύρης πεύκης - Pinus nigra) περιοχής Γρεβενών (Β.

Πρόγραμμα LIFE PINDOS/ GREVENA Δράσεις διαχείρισης του Οικότοπου προτεραιότητας 9530* (Δάση μαύρης πεύκης - Pinus nigra) περιοχής Γρεβενών (Β. Πρόγραμμα LIFE PINDOS/ GREVENA Δράσεις διαχείρισης του Οικότοπου προτεραιότητας 9530* (Δάση μαύρης πεύκης - Pinus nigra) περιοχής Γρεβενών (Β. Πίνδος) Τα δάση μαύρης πεύκης: ένα πολύτιμο φυσικό απόθεμα

Διαβάστε περισσότερα

MIL006 - Εκβολή Αγκάθια

MIL006 - Εκβολή Αγκάθια MIL006 - Εκβολή Αγκάθια Περιγραφή Η εκβολή στα Αγκάθια βρίσκεται στον ομώνυμο όρμο, 4,4 χιλιόμετρα περίπου βορειοδυτικά του οικισμού Εμπορειός στη Μήλο. Πρόκειται για εκβολή χειμάρρου σε άμεση αλληλεπίδραση

Διαβάστε περισσότερα

Διαχείριση περιοχών Δικτύου Natura 2000. Μαρίνα Ξενοφώντος Λειτουργός Περιβάλλοντος Τμήμα Περιβάλλοντος

Διαχείριση περιοχών Δικτύου Natura 2000. Μαρίνα Ξενοφώντος Λειτουργός Περιβάλλοντος Τμήμα Περιβάλλοντος Διαχείριση περιοχών Δικτύου Natura 2000 Μαρίνα Ξενοφώντος Λειτουργός Περιβάλλοντος Τμήμα Περιβάλλοντος Το Δίκτυο Natura 2000 Πανευρωπαϊκό Δίκτυο Οικολογικών Περιοχών το οποίο δημιουργήθηκε το 1992 με την

Διαβάστε περισσότερα

AND018 - Εκβολή ρύακα Άμπουλου (όρμος Μεγάλη Πέζα)

AND018 - Εκβολή ρύακα Άμπουλου (όρμος Μεγάλη Πέζα) AND018 - Εκβολή ρύακα Άμπουλου (όρμος Μεγάλη Πέζα) Περιγραφή Η εκβολή του ρύακα Άμπουλου (όρμος Μεγάλη Πέζα) βρίσκεται περίπου 4,5 χιλιόμετρα βόρεια του οικισμού Μακρομάνταλο στην Άνδρο. Πρόκειται για

Διαβάστε περισσότερα

AND012 - Έλος Βόρη. Περιγραφή. Γεωγραφικά στοιχεία. Θεμελιώδη στοιχεία

AND012 - Έλος Βόρη. Περιγραφή. Γεωγραφικά στοιχεία. Θεμελιώδη στοιχεία AND012 - Έλος Βόρη Περιγραφή Το έλος Βόρη βρίσκεται περίπου 4,5 χιλιόμετρα βόρεια - βορειοδυτικά του οικισμού Βουρκωτή στην Άνδρο. Ο υγρότοπος περιλαμβάνεται στην απογραφή του WWF Ελλάς για τους υγρότοπους

Διαβάστε περισσότερα

SAT001 - Εκβολή ποταμού Βάτου

SAT001 - Εκβολή ποταμού Βάτου SAT001 - Εκβολή ποταμού Βάτου Περιγραφή Η εκβολή του χειμάρρου Βάτου δεν είναι προσβάσιμη με δρόμο από τη στεριά. Προσεγγίζεται μόνο με σκάφος και βρίσκεται σε απόσταση περίπου 17 χλμ. μακριά από το λιμάνι

Διαβάστε περισσότερα

Δάση & Πυρκαγιές: αναζητείται ελπίδα

Δάση & Πυρκαγιές: αναζητείται ελπίδα Δάση & Πυρκαγιές: αναζητείται ελπίδα Ανθρωπογενείς επιδράσεις Κλιματική αλλαγή Μεταβολές πυρικών καθεστώτων Κώστας Δ. Καλαμποκίδης Καθηγητής Παν. Αιγαίου Περίγραμμα 1.0 Δασικά Οικοσυστήματα: επαναπροσδιορισμός

Διαβάστε περισσότερα

«Η Επίδραση της Βόσκησης στη Βιοποικιλότητα του Ακάμα»

«Η Επίδραση της Βόσκησης στη Βιοποικιλότητα του Ακάμα» «Η Επίδραση της Βόσκησης στη Βιοποικιλότητα του Ακάμα» Αειφόρος Αγροτική Ανάπτυξη Ακάμα Περιφερειακό Συνέδριο ΕΕ-Κύπρος 24/01/2015 Μηνάς Παπαδόπουλος Τομέας Πάρκων και Περιβάλλοντος Τμήμα Δασών ΤΜΗΜΑ ΔΑΣΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

Μάθημα: ΥΔΡΟΓΕΩΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ

Μάθημα: ΥΔΡΟΓΕΩΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ Πολυτεχνική Σχολή Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών Εργαστήριο Υδρολογίας και Υδραυλικών Έργων Μάθημα: ΥΔΡΟΓΕΩΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ 8 η Διάλεξη : Υδραυλική Τραχύτητα Φώτιος Π. Μάρης, Αναπλ. Καθηγητής Δ.Π.Θ. Πηγή: Τίτλος

Διαβάστε περισσότερα

LIFE PINUS Αποκατάσταση των δασών Pinus nigra στον Πάρνωνα μέσω μιας δομημένης προσέγγισης

LIFE PINUS Αποκατάσταση των δασών Pinus nigra στον Πάρνωνα μέσω μιας δομημένης προσέγγισης LIFE PINUS Αποκατάσταση των δασών Pinus nigra στον Πάρνωνα μέσω μιας δομημένης προσέγγισης Εταίροι, διάρκεια και προϋπολογισμός Έναρξη έργου 1/1/2009 Oλοκλήρωση 30/6/2013 To έργο έχει προϋπολισμό 3,035,791.00

Διαβάστε περισσότερα

Περιφερειακή Ημερίδα Ενδιαφερομένων Φορέων

Περιφερειακή Ημερίδα Ενδιαφερομένων Φορέων Περιφερειακή Ημερίδα Ενδιαφερομένων Φορέων του έργου GP-WIND Πάτρα 29 Σεπτεμβρίου 2011 Αιολικά Πάρκα Παναχαϊκού & Περιβαλλοντική Παρακολούθηση Πιθανών Επιπτώσεων Κων/νος Γ. Κωνσταντακόπουλος, ΑΔΕΠ Α.Ε.

Διαβάστε περισσότερα

ΤΡΙΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ. Χλωρίδα και Πανίδα

ΤΡΙΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ. Χλωρίδα και Πανίδα ΤΡΙΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Χλωρίδα και Πανίδα ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ Ερωτήσεις της µορφής σωστό-λάθος Σηµειώστε αν είναι σωστή ή λάθος καθεµιά από τις παρακάτω προτάσεις περιβάλλοντας µε ένα κύκλο το αντίστοιχο

Διαβάστε περισσότερα

AND002 - Έλος Άχλα. Περιγραφή. Γεωγραφικά στοιχεία. Θεμελιώδη στοιχεία

AND002 - Έλος Άχλα. Περιγραφή. Γεωγραφικά στοιχεία. Θεμελιώδη στοιχεία AND002 - Έλος Άχλα Περιγραφή Το έλος Άχλα βρίσκεται περίπου 4,5 χιλιόμετρα βόρεια βορειοανατολικά του οικισμού Στενιές της Άνδρου. Έχει καταγραφεί ως υγρότοπος και από το ΕΚΒΥ με κωδικό GR422345000 και

Διαβάστε περισσότερα

AND007 - Εκβολή Γιάλια (Ρύακα Αφουρσές)

AND007 - Εκβολή Γιάλια (Ρύακα Αφουρσές) AND007 - Εκβολή Γιάλια (Ρύακα Αφουρσές) Περιγραφή Η εκβολή Γιάλια (Ρύακα Αφουρσές) βρίσκεται περίπου 1 χιλιόμετρο νοτιοανατολικά του οικισμού Στενιές Άνδρου. Πρόκειται για έναν σχετικά υποβαθμισμένο υγρότοπο

Διαβάστε περισσότερα

LIFE10 NAT/CY/000717. Βελτίωση της κατάστασης διατήρησης του οικότοπου προτεραιότητας 9560* στην Κύπρο

LIFE10 NAT/CY/000717. Βελτίωση της κατάστασης διατήρησης του οικότοπου προτεραιότητας 9560* στην Κύπρο JUNIPERCY LIFE10 NAT/CY/000717 Βελτίωση της κατάστασης διατήρησης του οικότοπου προτεραιότητας 9560* στην Κύπρο 3ο ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΕΛΤΙΟ Ιούνιος 2014 2 JUNIPERCY ΤΟ ΕΡΓΟ JUNIPERCY Το έργο «Βελτίωση της κατάστασης

Διαβάστε περισσότερα

Η παρακολούθηση των δασών στο πλαίσιο της κλιματικής αλλαγής

Η παρακολούθηση των δασών στο πλαίσιο της κλιματικής αλλαγής Η παρακολούθηση των δασών στο πλαίσιο της κλιματικής αλλαγής Γιώργος Πουλής, Δασολόγος M.Sc. Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων - Υγροτόπων Διάρθρωση της παρουσίασης Σχεδιασμός ενός προγράμματος παρακολούθησης Η

Διαβάστε περισσότερα

25/11/2010. Κ. Ποϊραζίδης Εισήγηση 4 η Παρόχθιες Ζώνες στην Ελλάδα Χειμερινό Παρόχθια ζώνη

25/11/2010. Κ. Ποϊραζίδης Εισήγηση 4 η Παρόχθιες Ζώνες στην Ελλάδα Χειμερινό Παρόχθια ζώνη ΥΔΑΤΙΝΑ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ 29/10/10 Κ. Ποϊραζίδης Εισήγηση 4 η Παρόχθιες Ζώνες στην Ελλάδα Χειμερινό 2010 2011 Παρόχθια ζώνη Σε κάθε ποταμό υπάρχει παρόχθια ζώνη Μια πολύπλοκη και ευαίσθητη περιοχή που συνδέει

Διαβάστε περισσότερα

AIG003 - Εκβολή ρύακα Αννίτσα

AIG003 - Εκβολή ρύακα Αννίτσα AIG003 - Εκβολή ρύακα Αννίτσα Περιγραφή Η εκβολή του ρύακα Αννίτσα βρίσκεται περίπου 1,4 χιλιόμετρα ανατολικά - νοτιοανατολικά από τον οικισμό Άλωνες και υπάγεται διοικητικά στο Δήμο Αίγινας. Πρόκειται

Διαβάστε περισσότερα

Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 6.5.4 Δυτικό Τμήμα Μελέτη Υφιστάμενων Δεδομένων για το Λαγόγυρο

Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 6.5.4 Δυτικό Τμήμα Μελέτη Υφιστάμενων Δεδομένων για το Λαγόγυρο Παράρτημα 6.5.4 Δυτικό Τμήμα Μελέτη Υφιστάμενων Δεδομένων για το Λαγόγυρο Έργου: Σελίδα 2 από 40 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 3 1.1 Γενικές πληροφορίες για τους πληθυσμούς Spermophilus στην Ευρώπη και

Διαβάστε περισσότερα

ΔΑΣΙΚΟΙ ΘΗΣΑΥΡΟΙ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΦΙΛΟΔΑΣΙΚΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΚΥΠΡΟΥ- 2011

ΔΑΣΙΚΟΙ ΘΗΣΑΥΡΟΙ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΦΙΛΟΔΑΣΙΚΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΚΥΠΡΟΥ- 2011 ΔΑΣΙΚΟΙ ΘΗΣΑΥΡΟΙ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΦΙΛΟΔΑΣΙΚΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΚΥΠΡΟΥ- 2011 ΔΙΕΘΝΕΣ ΕΤΟΣ ΔΑΣΩΝ 2011 Νέες προσεγγίσεις σε θέματα προστασίας και διατήρησης του φυσικού πλούτου της Κύπρου ΔΡ ΝΙΚΟΛΑΣ ΗΛΙΑΔΗΣ ΔΑΣοΛοrοΣ

Διαβάστε περισσότερα

Αξιολόγηση της παρούσας κατάστασης των περιοχών έρευνας από δασοκομική και οικοφυσιολογική άποψη

Αξιολόγηση της παρούσας κατάστασης των περιοχών έρευνας από δασοκομική και οικοφυσιολογική άποψη LIFE + AdaptFor Αξιολόγηση της παρούσας κατάστασης των περιοχών έρευνας από δασοκομική και οικοφυσιολογική άποψη Επίδραση της κλιματικής αλλαγής στα Δασικά οικοσυστήματα Καλλιόπη Ραδόγλου & Γαβριήλ Σπύρογλου

Διαβάστε περισσότερα

SAL002 - Αλυκή ναυτικής βάσης

SAL002 - Αλυκή ναυτικής βάσης SAL002 - Αλυκή ναυτικής βάσης Περιγραφή Η αλυκή ναυτικής βάσης βρίσκεται περίπου 1,3 χιλιόμετρα ανατολικά της πόλης της Σαλαμίνας. Πρόκειται για εποχιακό αλμυρό λιμνίο, του οποίου το μεγαλύτερο τμήμα έχει

Διαβάστε περισσότερα

Μεταπυρική Διαχείριση Δασών Ψυχρόβιων Κωνοφόρων

Μεταπυρική Διαχείριση Δασών Ψυχρόβιων Κωνοφόρων Μεταπυρική Διαχείριση Δασών Ψυχρόβιων Κωνοφόρων Μ. Αριανούτσου, Δρ. Καζάνης Δημήτρης Τομέας Οικολογίας - Ταξινομικής Τομέας Οικολογίας -Τμήμα Βιολογίας Τμήμα Βιολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών Πανεπιστήμιο

Διαβάστε περισσότερα

LIFE11NAT/GR/1014 «Διατήρηση Δασών και Δασικών Ανοιγμάτων Προτεραιότητας στον Εθνικό Δρυμό Οίτης και στο Όρος Καλλίδρομο της Στερεάς Ελλάδας»

LIFE11NAT/GR/1014 «Διατήρηση Δασών και Δασικών Ανοιγμάτων Προτεραιότητας στον Εθνικό Δρυμό Οίτης και στο Όρος Καλλίδρομο της Στερεάς Ελλάδας» LIFE11NAT/GR/1014 «Διατήρηση Δασών και Δασικών Ανοιγμάτων Προτεραιότητας στον Εθνικό Δρυμό Οίτης και στο Όρος Καλλίδρομο της Στερεάς Ελλάδας» «Εκδήλωση Ενημέρωσης & Εκπαίδευσης για το Πρόγραμμα LIFE Πρόσκληση

Διαβάστε περισσότερα

Υψηλή Φυσική Αξία (ΥΦΑ)

Υψηλή Φυσική Αξία (ΥΦΑ) Υψηλή Φυσική Αξία (ΥΦΑ) εμφανίζεται ως έννοια για πρώτη φορά το 1993 (Baldock et al., 1993). επιβεβαιώνει την ύπαρξη αιτιώδους συνάφειας μεταξύ ορισμένων τύπων γεωργικών δραστηριοτήτων και των "φυσικών

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΗ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΤΟΥ ΖΑΡΚΑΔΙΟΥ ΣΤΟ ΟΡΟΣ ΟΙΤΗ

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΗ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΤΟΥ ΖΑΡΚΑΔΙΟΥ ΣΤΟ ΟΡΟΣ ΟΙΤΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΗ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΤΟΥ ΖΑΡΚΑΔΙΟΥ ΣΤΟ ΟΡΟΣ ΟΙΤΗ Τσαπάρης Δημήτρης (δρ. Βιολόγος), Ηλιόπουλος Γιώργος (δρ. Βιολόγος), 2013 Η Οίτη και οι γειτονικοί ορεινοί όγκοι των Βαρδουσίων,

Διαβάστε περισσότερα

Απόσπασμα από την Έκθεση Επιλογής Όδευσης

Απόσπασμα από την Έκθεση Επιλογής Όδευσης Απόσπασμα από την Έκθεση Επιλογής Όδευσης Κεφάλαιο 3 Διαδικασία Επιλογής Όδευσης, Ελληνικό τμήμα Κεφάλαιο 3.1 Επιλογή όδευσης Ανατολικής Ελλάδας 3.1.3. Βελτιστοποίηση όδευσης Περιοχή Τύρφης Οι δύο επιλογές

Διαβάστε περισσότερα

ΟΔΗΓΙΑ 92/43 της Ε.Ε. Βασικές έννοιες

ΟΔΗΓΙΑ 92/43 της Ε.Ε. Βασικές έννοιες ΟΔΗΓΙΑ 92/43 της Ε.Ε. Βασικές έννοιες Κοινοτικές Οδηγίες για την Προστασία της Φύσης Οδηγία 79/409 Ε.Ε. για την Διατήρηση τωνάγριωνπτηνών. Οδηγία 92/43 Ε.Ε. για τη Διατήρηση των Φυσικών Οικοτόπων καθώς

Διαβάστε περισσότερα

Ενδημικά και προστατευόμενα φυτά διαρκής παρακολούθηση

Ενδημικά και προστατευόμενα φυτά διαρκής παρακολούθηση Φορέας Διαχείρισης Περιοχής Οικοανάπτυξης Κάρλας Μαυροβουνίου Κεφαλόβρυσου Βελεστίνου (Π.Ο.Κα.Μα.Κε.Βε) Management Body of Ecodevelopment Area of Karla - Mavrovouni Kefalovriso Velestino (E.A.Ka.Ma.Ke.Ve)

Διαβάστε περισσότερα

AND016 - Εκβολή Πλούσκα (Γίδες)

AND016 - Εκβολή Πλούσκα (Γίδες) AND016 - Εκβολή Πλούσκα (Γίδες) Περιγραφή Η εκβολή του ποταμού Πλούσκα βρίσκεται περίπου 3 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά του οικισμού Βιτάλι και υπάγεται διοικητικά στον Δήμο Άνδρου. Πρόκειται για εκβολή ποταμού

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στην κοινωνική έρευνα. Earl Babbie. Κεφάλαιο 6. Δειγματοληψία 6-1

Εισαγωγή στην κοινωνική έρευνα. Earl Babbie. Κεφάλαιο 6. Δειγματοληψία 6-1 Εισαγωγή στην κοινωνική έρευνα Earl Babbie Κεφάλαιο 6 Δειγματοληψία 6-1 Σύνοψη κεφαλαίου Σύντομη ιστορία της δειγματοληψίας Μη πιθανοτική δειγματοληψία Θεωρία και λογική της πιθανοτικής Δειγματοληψίας

Διαβάστε περισσότερα

-1- Π = η απόλυτη παράλλαξη του σημείου με το γνωστό υψόμετρο σε χιλ.

-1- Π = η απόλυτη παράλλαξη του σημείου με το γνωστό υψόμετρο σε χιλ. -1- ΜΕΤΡΗΣΗ ΥΨΟΜΕΤΡΩΝ ΣΗΜΕΙΩΝ ΤΟΥ ΑΝΑΓΛΥΦΟΥ. Η γνώση των υψομέτρων διαφόρων σημείων μιας περιοχής είναι πολλές φορές αναγκαία για ένα δασοπόνο. Η χρησιμοποίηση φωτογραμμετρικών μεθόδων με τη βοήθεια αεροφωτογραφιών

Διαβάστε περισσότερα

NATURA 2000 NATURA 2000 ΟΡΟΛΟΓΙΑ ΟΡΟΛΟΓΙΑ ΟΡΟΛΟΓΙΑ ΟΡΟΛΟΓΙΑ

NATURA 2000 NATURA 2000 ΟΡΟΛΟΓΙΑ ΟΡΟΛΟΓΙΑ ΟΡΟΛΟΓΙΑ ΟΡΟΛΟΓΙΑ NATURA 2000 NATURA 2000 Το Natura 2000 (Φύση 2000) είναι ένα πανευρωπαϊκό δίκτυο προστασίας των ειδών και των ενδιαιτημάτων τους ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ ΚΟΥΡΟΥΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΣΧΟΛΙΚΩΝ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ Δ/ΘΜΙΑΣ ΕΚΠ/ΣΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

LIFE07 NAT/GR/ PINUS Αποκατάσταση των δασών Pinus nigra στον Πάρνωνα (GR ) μέσω μιας δομημένης προσέγγισης.

LIFE07 NAT/GR/ PINUS Αποκατάσταση των δασών Pinus nigra στον Πάρνωνα (GR ) μέσω μιας δομημένης προσέγγισης. LIFE07 NAT/GR/000286 PINUS Αποκατάσταση των δασών Pinus nigra στον Πάρνωνα (GR2520006) μέσω μιας δομημένης προσέγγισης www.parnonaslife.gr Δρ. Πέτρος Κακούρος petros@ekby.gr Εταίροι και προϋπολογισμός

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ CITES

ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ CITES ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ CITES Στη χώρα μας η Διεθνής Σύμβαση CITES κυρώθηκε με νόμο μόλις το έτος 1992 (Ν. 2055/1992), αν και η εφαρμογή της είχε ήδη επιβληθεί μια δεκαετία νωρίτερα με τον αρχικό

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΚΑΙ ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΗΣΗ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ

ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΚΑΙ ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΗΣΗ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΚΑΙ ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΗΣΗ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΜΑΘΗΜΑ 5 Ο ΧΩΡΙΚΕΣ ΑΝΑΛΥΤΙΚΕΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ GIS ΑΝΑΛΥΣΗ ΧΩΡΙΚΩΝ, ΘΕΜΑΤΙΚΩΝ & ΣΥΝΔΥΑΣΜΕΝΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΛΗΨΗ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ Ένα GIS πρέπει να μπορεί

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙΚΟΤΟΠΟΙ ΚΑΙ ΧΛΩΡΙΔΑ

ΟΙΚΟΤΟΠΟΙ ΚΑΙ ΧΛΩΡΙΔΑ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΣΗΜΑΣΙΑ Ο Πενταδάκτυλος είναι μία από τις δύο οροσειρές της Κύπρου. Χωρίζει την πεδιάδα της Μεσαορίας από τις ακτές της Κερύνειας και θεωρείται το νοτιότερο τμήμα της ταυρο Δειναρικής Αλπικής

Διαβάστε περισσότερα

ΔΡΑΣΗ A1 : ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΗΣΗ ΟΙΚΟΤΟΠΩΝ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ

ΔΡΑΣΗ A1 : ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΗΣΗ ΟΙΚΟΤΟΠΩΝ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ LIFE11 NAT/GR/1014: FOROPENFORESTS Διατήρηση Δασών και Δασικών Ανοιγμάτων Προτεραιότητας στον Εθνικό Δρυμό Οίτης και στο Όρος Καλλίδρομο της Στερεάς Ελλάδας ΔΡΑΣΗ A1 : ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΗΣΗ ΟΙΚΟΤΟΠΩΝ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

Κλιματική αλλαγή και αύξηση της ελάτης

Κλιματική αλλαγή και αύξηση της ελάτης ΤΕΙ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΓΕΩΠΟΝΙΑΣ & ΤΕΧΝ. ΤΡΟΦΙΜΩΝ KAI ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ ΤΜΗΜΑ ΔΑΣΟΠΟΝΙΑΣ & ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΦΥΣΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Τ.Ε.Ι. ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ Επιστημονική ανακοίνωση Κλιματική αλλαγή και αύξηση

Διαβάστε περισσότερα

19/03/2013 «ΕΡΕΥΝΑ ΧΩΡΟΘΕΤΗΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΒΙΩΣΙΜΗ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΜΕΓΑΛΩΝ ΜΟΝΑΔΩΝ Φ/Β & ΗΛΙΟΘΕΡΜΙΚΩΝ ΙΣΧΥΟΣ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΚΡΗΤΗΣ»

19/03/2013 «ΕΡΕΥΝΑ ΧΩΡΟΘΕΤΗΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΒΙΩΣΙΜΗ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΜΕΓΑΛΩΝ ΜΟΝΑΔΩΝ Φ/Β & ΗΛΙΟΘΕΡΜΙΚΩΝ ΙΣΧΥΟΣ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΚΡΗΤΗΣ» 19/03/2013 «ΕΡΕΥΝΑ ΧΩΡΟΘΕΤΗΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΒΙΩΣΙΜΗ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΜΕΓΑΛΩΝ ΜΟΝΑΔΩΝ Φ/Β & ΗΛΙΟΘΕΡΜΙΚΩΝ ΙΣΧΥΟΣ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΚΡΗΤΗΣ» ΟΜΑΔΑ ΜΕΛΕΤΗΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΩΝ ΚΑΙ ΒΙΩΣΙΜΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ, ΤΜΗΜΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ. Κράτος μέλος: Ελλάδα. που συνοδεύει το έγγραφο

ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ. Κράτος μέλος: Ελλάδα. που συνοδεύει το έγγραφο ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, XXX [ ](2012) XXX σχέδιο ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ Κράτος μέλος: Ελλάδα που συνοδεύει το έγγραφο ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ

Διαβάστε περισσότερα

Κ. Ποϊραζίδης Εισήγηση 3 η Παρόχθιες Ζώνες στην Ελλάδα ΕΑΡΙΝΟ

Κ. Ποϊραζίδης Εισήγηση 3 η Παρόχθιες Ζώνες στην Ελλάδα ΕΑΡΙΝΟ ΥΔΑΤΙΝΑ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ 29/10/10 Κ. Ποϊραζίδης Εισήγηση 3 η Παρόχθιες Ζώνες στην Ελλάδα ΕΑΡΙΝΟ 2010 2011 1 Παρόχθια ζώνη Σε κάθε ποταμό υπάρχει παρόχθια ζώνη Μια πολύπλοκη και ευαίσθητη περιοχή που συνδέει

Διαβάστε περισσότερα

Ε1 Συντεταγμένες (κέντρο επιφάνειας) ΕΓΣΑ x y / φ λ

Ε1 Συντεταγμένες (κέντρο επιφάνειας) ΕΓΣΑ x y / φ λ Έντυπο καταγραφής δεδομένων βλάστησης δειγματοληπτικών επιφανειών Συντάκτης Σπύρος Ντάφης, Πέτρος Κακούρος Τύπος οικοτόπου (κωδικός Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ & «(Υπο)Μεσογειακά δάση πεύκης με ενδημικά είδη μαύρης

Διαβάστε περισσότερα

SAM010 - Εκβολή Κερκητείου Ρέματος

SAM010 - Εκβολή Κερκητείου Ρέματος SAM010 - Εκβολή Κερκητείου Ρέματος Περιγραφή Ο υγρότοπος της εκβολής Κερκητείου ρέματος βρίσκεται στο παραλιακό μέτωπο του νέου Καρλόβασι και υπάγεται διοικητικά στον Δήμο Σάμου. Η εκβολή κρατά νερό όλο

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΚΗΣΗ. Πυκνότητα και πορώδες χιονιού. Ποια είναι η σχέση των δυο; Αρνητική ή Θετική; Δείξτε τη σχέση γραφικά, χ άξονας πυκνότητα, ψ άξονας πορώδες

ΑΣΚΗΣΗ. Πυκνότητα και πορώδες χιονιού. Ποια είναι η σχέση των δυο; Αρνητική ή Θετική; Δείξτε τη σχέση γραφικά, χ άξονας πυκνότητα, ψ άξονας πορώδες ΑΣΚΗΣΗ Πυκνότητα και πορώδες χιονιού. Ποια είναι η σχέση των δυο; Αρνητική ή Θετική; Δείξτε τη σχέση γραφικά, χ άξονας πυκνότητα, ψ άξονας πορώδες Για πιο λόγο είναι η σχέση είναι Θετική ή Αρνητική (δικαιολογήστε

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΔΕΙΚΤΗ ENV07: ΠΙΕΣΕΙΣ ΜΕΤΑΒΟΛΗΣ ΧΡΗΣΕΩΝ ΓΗΣ

ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΔΕΙΚΤΗ ENV07: ΠΙΕΣΕΙΣ ΜΕΤΑΒΟΛΗΣ ΧΡΗΣΕΩΝ ΓΗΣ ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΔΕΙΚΤΗ ΟΡΙΣΜΟΣ ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ Ο δείκτης προσδιορίζει τις αλλαγές από αγροτική σε μη αγροτική χρήση ως αποτέλεσμα των πιέσεων που αναμένεται να προκύψουν σε σημεία του άξονα (ιδιαίτερα

Διαβάστε περισσότερα

Παρουσίαση των. Προγραμμάτων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης. που λειτουργούν στον. Βοτανικό Κήπο. «Ιουλίας & Αλεξάνδρου Ν. Διομήδους»

Παρουσίαση των. Προγραμμάτων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης. που λειτουργούν στον. Βοτανικό Κήπο. «Ιουλίας & Αλεξάνδρου Ν. Διομήδους» Παρουσίαση των Προγραμμάτων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης που λειτουργούν στον Βοτανικό Κήπο «Ιουλίας & Αλεξάνδρου Ν. Διομήδους» Πρόγραμμα 1 ο Βλάβες και Αποκατάσταση Φυσικού περιβάλλοντος Στόχοι του προγράμματος:

Διαβάστε περισσότερα

Προσαρμογή της Διαχείρισης των Δασών στην Κλιματική Αλλαγή στην Ελλάδα: Δασαρχείο Πάρνηθας. Ομάδα έργου: Γ. Ζαρείφης Ηλ. Ντούφας Γ. Πόθος Κ.

Προσαρμογή της Διαχείρισης των Δασών στην Κλιματική Αλλαγή στην Ελλάδα: Δασαρχείο Πάρνηθας. Ομάδα έργου: Γ. Ζαρείφης Ηλ. Ντούφας Γ. Πόθος Κ. Προσαρμογή της Διαχείρισης των Δασών στην Κλιματική Αλλαγή στην Ελλάδα: Δασαρχείο Πάρνηθας Ομάδα έργου: Γ. Ζαρείφης Ηλ. Ντούφας Γ. Πόθος Κ. Ψαρρή Σεμινάριο Κατάρτισης Δασικών Υπηρεσιών 18-19 Νοεμβρίου

Διαβάστε περισσότερα

Ευρωπαϊκά Γεωπάρκα. Αγγελική Καμπάνη Βασιλική Καμπάνη Μαρία Καλέλλη Δέσποινα Πάνου

Ευρωπαϊκά Γεωπάρκα. Αγγελική Καμπάνη Βασιλική Καμπάνη Μαρία Καλέλλη Δέσποινα Πάνου Ευρωπαϊκά Γεωπάρκα Αγγελική Καμπάνη Βασιλική Καμπάνη Μαρία Καλέλλη Δέσποινα Πάνου Γεωπάρκο Ένα «Γεωπάρκο» είναι: μια περιοχή με καθορισμένα όρια, η οποία συνδυάζει μνημεία σημαντικής γεωλογικής αξίας καθώς

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙ ΥΔΡΟΒΙΟΤΟΠΟΙ ΚΑΙ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥΣ

ΟΙ ΥΔΡΟΒΙΟΤΟΠΟΙ ΚΑΙ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥΣ ΟΙ ΥΔΡΟΒΙΟΤΟΠΟΙ ΚΑΙ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥΣ Υδατικά οικοσυστήματα Στη βιόσφαιρα υπάρχουν δύο είδη οικοσυστημάτων: τα υδάτινα και τα χερσαία. Tα υδάτινα οικοσυστήματα διαχωρίζονται ανάλογα με την αλατότητα του νερού

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΠΕΙΛΗΣ ΑΠΟ ΔΑΣΙΚΕΣ ΠΥΡΚΑΓΙΕΣ ΟΙΚΙΣΜΩΝ ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΣΕ ΜΙΞΗ ΜΕ ΔΑΣΗ ΣΤΗΝ ΑΤΤΙΚΗ

ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΠΕΙΛΗΣ ΑΠΟ ΔΑΣΙΚΕΣ ΠΥΡΚΑΓΙΕΣ ΟΙΚΙΣΜΩΝ ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΣΕ ΜΙΞΗ ΜΕ ΔΑΣΗ ΣΤΗΝ ΑΤΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΠΕΙΛΗΣ ΑΠΟ ΔΑΣΙΚΕΣ ΠΥΡΚΑΓΙΕΣ ΟΙΚΙΣΜΩΝ ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΣΕ ΜΙΞΗ ΜΕ ΔΑΣΗ ΣΤΗΝ ΑΤΤΙΚΗ Ιωάννης Μητσόπουλος 1, Γαβριήλ Ξανθόπουλος 2, Αναστασία Πλατανιανάκη 2, Γεώργιος Μαλλίνης 3 1 Τμήμα Βιοποικιλότητας

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΚΕΣ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ. Μαρία Κιτριλάκη ΠΕ04.04

ΦΥΣΙΚΕΣ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ. Μαρία Κιτριλάκη ΠΕ04.04 ΦΥΣΙΚΕΣ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ Μαρία Κιτριλάκη Διαχείριση φυσικών περιοχών Η σύγχρονη αντίληψη για τη διαχείριση των φυσικών περιοχών δεν κυριαρχείται από την παλαιότερη τακτική της εξάντλησης αλλά από

Διαβάστε περισσότερα

Η επίδραση των Κοινοτικών Οδηγιών για τη Φύση στην προστασία και διαχείριση του φυσικού περιβάλλοντος στην Ελλάδα

Η επίδραση των Κοινοτικών Οδηγιών για τη Φύση στην προστασία και διαχείριση του φυσικού περιβάλλοντος στην Ελλάδα Η επίδραση των Κοινοτικών Οδηγιών για τη Φύση στην προστασία και διαχείριση του φυσικού περιβάλλοντος στην Ελλάδα Ελένη Τρύφων Υπουργείο Περιβάλλοντος & Ενέργειας Πόσο επίκαιρο είναι το ερώτημα; Η Ε.Ε.

Διαβάστε περισσότερα

Προστασία Γενετικής Βιολογικής Ποικιλότητας

Προστασία Γενετικής Βιολογικής Ποικιλότητας Εργαστήριο Δασικής Γενετικής και Βελτίωσης Δασοπονικών Ειδών Προστασία Γενετικής Βιολογικής Ποικιλότητας Διαχείριση της Γενετικής Ποικιλότητας (με έμφαση στα μεσογειακά δάση) 1 Βιοποικιλότητα Ορίζεται,

Διαβάστε περισσότερα

Λαναρά Θεοδώρα Δασολόγος Περιβαλλοντολόγος MSc Φορέας Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Παρνασσού

Λαναρά Θεοδώρα Δασολόγος Περιβαλλοντολόγος MSc Φορέας Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Παρνασσού Λαναρά Θεοδώρα Δασολόγος Περιβαλλοντολόγος MSc Φορέας Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Παρνασσού Ορισμός: Μια χερσαία και/ή θαλάσσια έκταση με ιδιαίτερα οικολογικά και τοπικά χαρακτηριστικά, αφιερωμένη στην

Διαβάστε περισσότερα

Ένας Γυπαετός στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Δίκτυο Προστατευόμενων Περιοχών NATURA 2000

Ένας Γυπαετός στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Δίκτυο Προστατευόμενων Περιοχών NATURA 2000 Ένας Γυπαετός στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Δίκτυο Προστατευόμενων Περιοχών NATURA 2000 Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία 2018 Κάποτε Στις αρχές της δεκαετίας του 90, η βιοποικιλότητα στην Ευρώπη βρισκόταν σε κρίσιμο

Διαβάστε περισσότερα

Γεωγραφικό Σύστημα Πληροφοριών (GIS)

Γεωγραφικό Σύστημα Πληροφοριών (GIS) Γεωγραφικό Σύστημα Πληροφοριών (GIS) ΔΒΔ του οδικού άξονα Πάτρας- Πύργου, χλμ. 18-50 Έκταση ΠΠ (Ζώνες Α & Β): 160.000 στρμ. Κατά 50%, περίπου, σε Π.Ε. Αχαΐας και Ηλείας Δήμοι Δυτικής Αχαΐας και Ανδραβίδας

Διαβάστε περισσότερα

Φάκελος Τροποποίησης ΑΕΠΟ Ελλάδας Παράρτημα 6.5 Μελέτη Υφιστάμενης Κατάστασης για το Τοπίο

Φάκελος Τροποποίησης ΑΕΠΟ Ελλάδας Παράρτημα 6.5 Μελέτη Υφιστάμενης Κατάστασης για το Τοπίο Φάκελος Τροποποίησης ΑΕΠΟ Ελλάδας για το Τοπίο Σελίδα 2 από 64 Πίνακας περιεχομένων 1 Εισαγωγή 4 2 Μεθοδολογία μελέτης 5 Περιοχή μελέτης 5 Μεθοδολογία 5 3 Γενική περιγραφή της υφιστάμενης κατάστασης του

Διαβάστε περισσότερα