H ρωτικ µ ηση το Σωκράτη

Transcript

1 H ρωτικ µ ηση το Σωκράτη π τ ιοτίµα στ «Συµπ σιον» Mαντινείας µάντις ιοτίµα µ ησε τ ν Σωκράτη στ µυστήρια το Eρωτος µ κάθε λεπτοµέρεια, ποδίδουσα στ ν Eρωτα τ ν δι τητα το δαίµονος (Πλάτων, «Συµπ σιον», 202 d). H κ E ναι ξιοσηµείωτο, τι µία θηλυκ ντ της µυε τ ν ρρενα στ µυστήρια το Eρωτος: «αίµων µέγας, Σωκράτη, Eρως. Aλλωστε κάθε τ δαιµονικ ε ρίσκεται µεταξ θεο κα θνητο» (202 e). H σηµασία το «µεταξ» ε ναι µέσος ρος, πο συνδέει το ς δ ο κρους ρους. E ναι Eρως πο συνδέει τ θνητ ν µ τ θάνατον αθ τατα ρωτικ φ σι, πο κατεχ µενη π θεία µανία ναζητε τ ν «δαίµονα» θε ον Eρωτα, πο θ τ ν φέρ η σ παφ µ τ θε ον. O Eρως δ ν µοιάζει ο τε µ τ θνητ λλ ο τε κα τ θε ο, δι τι Eρως ε ναι «µεταξ» τ ς σοφίας το θείου κα τ ς µωρίας τ ν θνητ ν. Aρα κατ νάγκην Eρως ε ναι φίλος τ ς σοφίας, φιλ σοφος. Kα Σωκράτης ρωτ : «ΣΩ.: Kα ποι ε ναι δρ σι του; IO.: N µεταφράζ η * Bλ. πίσης: «O πτ να αθµο στ ν πλατωνικ ρωτα», «αυλ ς», τ. 241, Iανουάριος E TA H TE EPI ANABA MOY AKO OY EI O ATøNIKO EPø ; Mελετώντας τ «Συµπ σιο» το Πλάτωνος (, τ. 217) διεπίστωσα κι γ γι τ στάδια λοκλήρωσης το νθρώπου µέσ ω το Eρωτα. A τ τ ε χε προτείνει ιοτίµα στ ν νεαρ Σωκράτη, σ ν δασκάλα του στ ρωτικ θέ- µατα: «µ τ ρωτικ δίδαξεν» («Συµπ.» 201d). Στ ν ξαιρέτου νδιαφέροντος µελέτη τ ς Aλτάνη («Eτα ρος κα Παιδικά»,, τ. 241) τ στάδια α τ ρευνήτρια τ νοµάζει ποιητικ «να αθµο ς» στ ν κλίµακα νέλιξης το νθρώπου. Aς µο πιτραπ ν συνεισφέρω στ ν λοκλήρωση νάλυσης το ασικο α το θέµατος, δηλαδ τ ς πορείας πρ ς τ ντως ν, τ ληθ ς ς σκοπ ν τ ς ζω ς. T τε, πρ τριετίας, «πρωτάρης» στ ν Eλληνικ Γραµµατεία δ ν ε χα τ δυνατ τητα ξιολ γησης - διερε νησης το θέµατος. M ργαλε α τ ν «Eπίγνωση» (, τ. 228), τ ν «Tετρακτ ν» (, τ. 239) κα τ «Hθος Eλλή-

2 15932 ΑΥΛΟΣ/246, Iο νιος 2002 κα ν µετα ι άζ η ε ς το ς θεο ς τ προερχ µενα π το ς νθρώπους κα ε ς το ς νθρώπους τ προερχ µενα π το ς θεο ς» («Συµπ σιον», 204 a-c). H λέξι ρως µοιάζει ς ν περιγράφ η δι τ ν ναγραµµατισµ ν πακρι ς τ ν δι τητα τ ς ρο ς, τ ν «διαπορθµε ουσα» τ ν «µεταξ», τ ν συνδέουσα το ς θνητο ς µ το ς θεο ς. Oµως πρώτη προϋπ θεσι τ ς ξωτερικ ς διασυνδέσεως τ ν θνητ ν µ τ θάνατα ντα ε ναι χωρ ς µπ δια ε πλαστη κίνησι τ ν σω ρευµάτων το ε ναι µ τ ν διο του τ ν αυτ. E ναι σω ροή, τ σω κωλ τως ρέον. Eρως = σω + ρ(έω) σω ρο έγει Σωκράτης (Πλάτων, «Kρατ λος», 420 b): «T ν παλι καιρ νοµαζ ταν σ-ρος π τ ρ µα σρέω, γιατ µεταχειριζ µασταν τ ο ντ το ω τώρα µως νοµάστηκε ρως µ τ ν µετα ολ το ο σ ω». Eρως το αυτο σω ρ(οή) ε ναι τ θα µα το «γν θι» σα τ ν», τ ς σωθεν θείας κοινωνίας στ σωτερικ το ναο το θνητο ντος. H λε θερη σω ρ(ο ) δηµιουργε τ ς προϋποθέσεις τ ς άσεως το Eρωτος τ ν δ ο φ λων τ ς ιοτίµας. E ναι «τ κος ν τ καλ» (206b - 207), δι τι δηµιουργία δ ν συντελε ται νευ τ ς ξισορροπήσεως τ ν ντιρρ πων δυνάµεων κα παιτε τ ν σ τιµο συµµετοχ τ ν δ ο ρχ ν: ρρενος κα θήλειας. H πρ τυπη ρο τ ς σω λειτουργίας κάθε λλογου ντος α τιο χει τ ν ντίθεσι κα χι τ ν µοι τητα, γι ν πέλθη τ ποτέλεσµα τ ς ρµονίας ( Hράκλειτος, Aπ. 8, 51, 54, 67 κα Eµπδοκλ ς 17, 21, 32, 36). H ξωτερικ ρο µφανίζεται µ τ ν δε τερο ναγραµµατισµ : Eρως = ρέω + Σ. T σ µφωνο Σ, λέγει Σωκράτης («Kρατ λος», 427a), ε ναι στοιχε ο φυσητικ κα µιµε ται τ σείοµαι κα γενικ τ ν σεισµ ν. H παλινδροµικ κίνησις νων» (, τ. 242) τολµ ν προτείνω τ ν λοκλήρωση το νωτέρω ρθρου τ ς Aλτάνη, ς ξ ς: Προτείνει ( άσει το κειµένου) πτ να αθµο ς στ ν πορεία µέσ ω το Eρωτος πρ ς τ ν τελείωση. Παρατηρο µε, τι ο τέσσερις πρ τοι δηµιουργο ν µία πρώτη ν τητα, µία τετρακτ ν τοι: Σωµατικ κάλλος ν ς µ νο ρωµένου: «ν ς α τ ν σώµατος ρ ν» (210a) Σωµατικ κάλλος λων τ ν ρωµένων: «π ε δει... π π σι το ς σώµασι κάλλος» (210b). Ψυχικ κάλλος λων τ ν ρωµένων: «τ ν τα ς ψυχα ς κάλλος τιµιώτερον γήσασθαι» (210b). Kάλλος τ ν πράξεων λων τ ν ρωµένων: «τ πιτηδε µατα» (= τρ πος ζω ς) (210c). H Tετρακτ ς σαφ ς καθορίζει τ ς σχέσεις διδασκάλου ( ραστ ) κα µαθητ ( ρωµένου) στ πνευµατικ πίπεδο. H Aλτάνη ν συνεχεί α προτείνει

3 ΑΥΛΟΣ/246, Iο νιος το σεισµο πράγµατι µιµε ται τ ν µφίδροµη κίνησι το Eρωτος, προκειµένου δι τ ς ρο ς ν µετα ι άζ η τ προερχ µενα π το ς θεο ς ε ς το ς νθρώπους κα ε ς το ς νθρώπους τ προερχ µενα π το ς θεο ς δι τ ς ενάου παλινδροµικ ς κινήσεως (Σ) («Συµπ σιον» 202e - 203b). M τ ν λλαγ τονισµο λέξις Eρως = ( ρ + Σ) ναδεικν ει τ ν δε τερη δι τητα το Eρωτος, φ σον τ ρ ε ναι µέλλον το ρήµατος λέγω. O Eρως ε ς λα τ πίπεδα τ ς δράσεώς του διακρίνεται δι τ λέγειν του ( ρ ), τ πο ο δ ν ε ναι µον δροµος λλ µφίδροµος. ι τ ς παρουσίας το Σ καθίσταται συζήτησι διαλογική, φθάνουσα ε ς τ ν διαλεκτική, δι τι Eρως ε ναι φιλ σοφος, ε πε ιοτίµα (204a-204d). M τ ν ναγραµµατισµ περιγράφεται ο σία τ ς λέξεως, ποία ξηγε τ ν αυτ της, ε ρισκ µενη ε ς πλήρη ρµονικ σω/ ξω ροή. Eρως ε ναι ερ ς κάνα ος, π το ποίου ξυφαίνεται προοδευτικ διασ νδεσι τ ς νοήσεως το θνητο µ τ θάνατο δι το «διαπορθµε οντος», δια- µεσολα ητο Eρωτος. Aνευ Eρωτος δ ν πάρχει πικοινωνία µεταξ τ ν ντων τ ν τρι ν ασιλείων (Πλο τωνος, Ποσειδ νος κα ι ς II. Iλι ς O ) κα συνεπ ς δ ν θ πάρξ η κα δυνατ της ξελίξεως τ ν ντων ντ ς τ ς οράτου κα ρατ ς, νοητ ς κα α σθητ ς, ε ο σης κα ε γενοµένης δηµιουργίας. O µ θος Π ρου/πενίας το «Συµποσίου» τ ν κληρονοµικ ν διοτήτων τ ν θείων ντων µεταξ τ ν γενε ν κα τ ν τρι ν ασιλείων ε ναι γενικώτερα µία κ τ ν µεθ δων το ποσυµ ολισµο τ ν µ θων. Eπ τ ς ο σίας συνεπ ς κάτωθι ρώτησι το Σωκράτους πρ ς τ ν ποία παντ ιοτίµα: «ΣΩ: Πατέρα H νίχνευση κα λλους τρε ς να αθµο ς, σ νολον πτά. O Eλληνες πέφευγαν το ς µονο ς ριθµο ς (π.χ. 7, 9, 11...), ν π το ς ζυγο ς χρησιµοποιο σαν συνήθως τ τέσσερα (= τετρακτ ς = δ ο δυάδες). T πτ χρησιµοποιήθηκε µετ Xριστ ν σ λέξεις πως «πταήµερον» («Γένεσις») «πτάφωτος» («Π. ιαθήκη»), «πτασφράγιστον» («Aποκάλυψις»). Aντ τ ν τρι ν να αθµ ν προτείνω τ ν δε τερη τετρακτ ν: 1. T κάλλος το Hθους: «τ καλ µαθήµατα (= θη) κα το ς ν µοις καλ ν». 2. T κάλλος τ ς Tέχνης: «τ πολ πέλαγος (!) το κάλλους». 3. T κάλλος τ ς Eπιστήµης: «τ τ ν πιστηµ ν κάλλος». 4. T κάλλος τ ς Φιλοσοφίας: «...τίκτ η διανοήµατα ν φιλοσοφί α φθ ν ω»(!) («Συµπ σιον» 210a-d) H λη πορεία λοκληρώνεται µ τ ν πίγνωση, τ ν µεση γνώση πο ρχεται ξαφνικ σ ν κλαµψη, γνώση πέρα π τ ς λέξεις: «ο δ τ ς λ γος» (211

4 15934 ΑΥΛΟΣ/246, Iο νιος 2002 µητέρα ε πα τ τε γώ, ποίους χει Eρως; IO.: A τ, ε πε, ε ναι µία στορία κάπως µεγάλη, λλ θ σο τ ν διηγηθ. T ν καιρ λοιπ ν πο λθε ε ς τ ν κ σµο Aφροδίτη, ο θεο ε χαν τραπέζι µαζ µ το ς λλους κα µ τ ς Mήτιδος τ ν υ, τ ν Π ρο. Oταν πέφαγαν, λθε Πενία ν παιτήσ η, πως ταν φυσικ ε ς µία τ σο µεγάλη διασκέδασι στέκετο λοιπ ν κε πρ ς τ ν ε σοδο. O Π ρος τ τε, µεθυσµένος π τ νέκταρ (κρασ δ ν π ρχεν κ µη), ξ λθε ε ς το ι ς τ ν κ πο κα µ τ κεφάλι αρ πως ταν πεσε κα πεκοιµήθη. H Πενία τ τε µέσα ε ς τ ν πορία της συνέλα ε τ σχέδιο ν ποκτήσ η παιδ π τ ν Π ρο. Πηγαίνει λοιπ ν κα πλαγιάζει κοντά του τσι πέκτησε τ ν Eρωτα. Γι α τ τ λ γο γινε Eρως συνοδ ς κα πηρέτης τ ς Aφροδίτης, πειδ γεννήθη ε ς τ γενέθλιά της κα συγχρ νως πειδ µφ τως ε ν ρωτευµένος µ τ ρα ον, γιατ Aφροδίτη ε ναι ραία» (Συµπ. 203 b). Στ σχ λια το I. Συκουτρ (σ. 140, 203 ) ναφέρονται τ ξ ς: «περικοπ α τή, περίφηµος ε ς τ ν ρχαι τητα, νεφέρετο π τ ν ρητοροδιδασκάλων ς παράδειγµα ραίας κα φελο ς διηγήσεως (Θέων 2, σ. 66 κα Eρµογένης, Περ δε ν II 4, σ. 330 Rabe)». Mία προσεκτικ µελέτη τ ν νοµάτων τ ν θε ν κα τ ν συµ ολισµ ν τ ς µυθοπλασίας, ο πο οι καλ πτονται π τ ν «ραίαν κα φελ διήγησιν» το Πλάτωνος, θ δ νατο ν ναδείξ η στοιχε α, τ πο α να µ ν «ρα α», λλ κάθε λλο παρ «φελ διήγησιν» προτίθενται ν παρουσιάσουν. H λεπτοµερ ς νάλυσι το χώρου / χρ νου, διοτήτων τ ν θε ν κα τ ς θνητ ς (Πενίας), «µεταξ» τ ν δ ο Eρως, ο νέργειες κα τ πάθη, καθ ς κα µ κατονοµαζ µενα φαν στοιχε α θ οηθήσουν στ ν νίχνευσι τ ς σκέψεως το Πλάτωνος, γι ν γίν η κατανοητ τ «ξαίφνης» στ ν «µεταξ» κτου κα δ µου να αθµ ν τ ς ιοτίµας: c). O Σωκράτης συγκινητικ λλ ξεκάθαρα τ ν καθορίζει: «πρ ς τ τέλος δη ν (µ λις φθάσ η) τ ν ρωτικ ν, ξαίφνης τι θαυµαστ ν, τ ν φ σιν καλ ν». Tί θ δ ; «τ ε ν (καλ ν)... κα ντως ν ( ληθ ς)» («Φα δρος» 249 c). Kα ξεπερνιέται κα φιλοσοφία. «Θε ν ο δε ς φιλοσοφε, ο δ πιθυµε σοφ ς γενέσθαι ( στι γ ρ) ο δ ε τις λλος σοφ ς ο φιλοσοφε ( ταν γίν η σοφ ς). O δ α (= ξάλλου) ο µαθε ς φιλοσοφο σιν... το το γ ρ στι χαλεπ ν µαθία, τ µ ντα καλ ν κ γαθ ν δοκε ν α τ ε ναι καν ν (=ν νο- µίζ η τι ε ναι καν ς) «Συµπ σιον» 204 d). Eν λοιπ ν πρώτη τετρακτ ς φορ στ ς διαπροσωπικ ς σχέσεις, ξεπερασµένες πλέον, δε τερη ναφέρεται στ ν ναζήτηση «τρ που» ζω ς/σκέψης ( Hθος, Tέχνη, Eπιστήµη, Φιλοσοφία) ντίστοιχης τ ς πρώτης (Σ µα, Ψυχή, Πνε µα, Eπίγνωση). O καθε ς ς ξεκινήσ η π ποια «αθµίδα» πιθυµε, ρκε ν πιθυµ σφ δρα. Kων. Kαρµιράντζος Aρχιτέκτων EMΠ

5 ΑΥΛΟΣ/246, Iο νιος «H Aφροδίτη πιδένει τ ν τραυµατισµένο Eρωτα»: O περίφηµος πίνακας το Tιτσι νο. (Πινακοθήκη τ ς Bίλλας Mποργκέζε, Pώµη.)

6 15936 ΑΥΛΟΣ/246, Iο νιος X ρος: νάκτορα ι ς (µ κατονοµαζ µενα) κα κ πος νακτ ρων µ νθη (µ κατονοµαζ µενα). Xρ νος: γένεσις Aφροδίτης κα ταυτ χρονη σ λληψι το Eρωτος. Á. Oν µατα θε ν: M τις, Zε ς, Aφροδίτη κα Π ρος.. Oνοµα θνητ ς. Πενία. Â. O «µεταξ» θνητ ν κα θανάτων Eρως.. Eνέργειες κα πάθη: Συµπ σιο θε ν (µ κατονοµαζ µενο), παιτεία, µέθη κ νέκταρος ( χι ο νου), πνος, πι ουλή, σ λληψι Eρωτος. T νωτέρω ε ναι τ πρ ς νάπτυξι θέµατα, τ πο α θ δηγήσουν στ ν ποκάλυψι τ ς ψυχικ ς ια - χωρο - χρονικ ς µετουσιώσεως, πο ς κεραυν ς (το ι ς) νσκήπτει δι το «ξαίφνης». T «ξαίφνης» «κτ ς φαίνει». E ναι κεντροµ λος, κ τ ν ξω πρ ς τ σω κίνησι τ ς ψυχ ς. E ναι ο κτ ς το πυρ νος τ ς ψυχ ς πράξεις, ο πο ες κατ τ διάρκεια το ίου φέρουν στ σω τ ν συνειδητοποίησι το «ξαίφνης». E ναι τ φαιν µενο τ ς «ιαίας ξαγωγ ς κ το Σπηλαίου» τ ς «Πολιτείας». ν ε ναι µως δυνατ ν τ π µέρους ν διαχωρισθο ν ς πρ ς τ ν νωτέρω σειρά, δι τι λληλοεµπλέκονται µεταξ τους. H παγωγ κα ν συνεχεί α συναγωγ τ ν στοιχείων τ ς µυθοπλασίας το Πλάτωνος (µεθοδολογία στ ν «Φα δρο» 265 D, 266 B κα 270 D) θ πιτρέψ η τ ν προσέγγιση το δ µου να αθµο το «ξαίφνης». X ρος, Aνάκτορα κα K πος ι ς οιά συµ ολικ σηµασία τ ν ρρήτων νακτ ρων κα ποιά το Kήπου το ι ς; α. T ρρητα νάκτορα το ι ς ε ναι ρατος, θε ος διάκοσµος. T νάκτορα το ι ς, κατ ξοχ ν µέγας ρωτικ ς χ ρος, ε ναι µ κατανοµαζ µενος µέγιστος νοητικ ς ρίζων, ς πρ ς τ ν περιγραφ το θείου κ σµου το «Φαίδωνος» (111c): «...κα πάντα τ τοια τα (α σθήσεις κα ψυχικ ς δυνάµεις τ ν θε ν) πέχουν π µ ς κατ τ ν α τ ν π στασι, κατ τ ν ποία ρ πέχει π το δατος κα α θ ρ π το έρος ν σχέσει πρ ς τ ν καθαρ τητα. Kα ε αίως χουν κα κε (ε ς τ ν α θέρα) δάση ερ τ ν θε ν κα ναο ς, στο ς ποίους πράγµατι κατοικο ν ο θεοί..». Aρα φυσικ ε ναι στ ν α θέρα, τ ν α θοντα ξ ρωτος (α θήρ, γεν. α θ + ρος α θω = λάµπω), ν κα δ ν κατονοµάζωνται, ν ε ρίσκωνται τ νάκτορα το ι ς. Eξυπακο εται, τι, φ σον χουν ξοδο, περιφρουρο νται δι τ ν τοίχων. ν γίνεται λ γος περ ε σ δου, στε ε ναι γνωστο ν ε σοδος κα ξοδος γίνωνται π τ ν δια θ ρα πάρχ η λλη γι τ ν ε σοδο. Στ νάκτορα ο θεο ε ωχο νται τ ν µέρα τ ς γεννήσεως τ ς Aφροδίτης, κ ρης το µεγίστου τ ν θε ν, το ι ς. Aπρ σιτο τ θε ο γι τ ν νθρώπινη ψυχή, ποία δι τ ς λληγορίας προσπαθε ν κατανοήσ η κα δι τ ς περ- άσεως ν νέλθ η στ ν α θέρα δι το ρωτος. T ν δια στιγµ τ ς γεννήσεως τ ς Aφροδίτης ντ ς το θείου διακ σµου, κτ ς ε ς τ ν κ πον συλλαµ άνεται Eρως... O α θερο άµων ( πίθετο το ι ς), «νειροπαρµένος» α θει, λά-

7 ΑΥΛΟΣ/246, Iο νιος «Eρως πτάµενος». Eρυθρ µορφη ττικ κ λιξ. (Mουσε ο Σί ικο, Φλωρεντία.) µπει ξ ρωτος ε ς τ α θερικ ν διάστηµα, ταν µετ π πίπονες προσπάθειες καταφέρ η ν νέλθ η κα ν φθάσ η στ θ ρα τ ν νακτ ρων. H συµ ολικ σηµασία το «Kήπου» O «K ποι το ι ς» ναφέρονται κα π τ ν Σοφοκλ (Fr. 297). Πρ κειται µως περ ποιητικ ς κφράσεως κα χι περ θρησκευτικ ς δοξασίας. Στ ν Πλάτωνα µως K πος σηµειοδοτε τ ν ο σία το µ θου δι τι πιλογ το χώρου τ ς συλλήψεως το Eρωτος ντοπίζεται χι στ Aνάκτορα (θεϊκ ς κ σµος) ο τε στ ν K πο (α σθητ ς κ σµος), λλ συγκερασµένος στ ν χ ρο τ ν «µεταξ», δηλαδ στ ν περιοχ ε σ δου που στέκεται Πενία. Aπ τ σηµε ο α τ γίνεται ξοδος το Π ρου κ τ ν νακτ ρων. Συνεπ ς κα πρ ξι τ ς συλλήψεως, πο θ πιτελεσθ στ ν «µεταξ» χ ρο, θ ε ναι δηµιουργία ντος πο ε ρίσκεται «µεταξ». O α τοσυνείδητος θνητ ς τείνει «µετ µανίας» πρ ς τ θε ο, ταν συλλά η τ ν ο σία το θείου Eρωτος. Στ «µεταξ» συναντ νται ο θνητο µ το ς θανάτους. O συµ ολισµ ς το Kήπου χει κα δε τερη ρµηνεία, ταν λά ουµε π ψιν τι σ κάθε κ πο (π σο µ λλον στ ν K πο το ι ς) καλλιεργο νται µ γν σι κα πιµέλεια τ ν κατάλληλη

8 15938 ΑΥΛΟΣ/246, Iο νιος 2002 ποχ τ πιλεγµένα γι τ ν ραι τητά τους νθη. O φυσικ ς, ρατ ς κ σµος ε ναι να κ σµηµα, νας πραγµατικ ς ραι τατος κ πος. M π σο θαυµασµ κα χάρι κφράζεται Πλάτων, ταν περιγράφ η τ ν α σθητ κ σµο τ ς λης δι τ ς λληλορίας το Kήπου το ι ς! O α σθητ ς κ σµος δ ν πο ι άζεται, δ ν ποτιµ ται, δ ν καταστέλλεται, δι τι ε ναι K πος ι ς. O Zε ς, «µακάρων τε θε ν πατ ρ δ κα νδρ ν» ( Oρφικ ς Yµνος ι ς, στ. 12), κυ ερνήτης το νο κα τ ς νοηµοσ νης, µοιος µ τ ν µέγιστο τ ν κηπουρ ν, φυτε ει τ νοητικ νθη ε ς τ ν κ πο (κ σµο) τ ν θνητ ν ντων, προκειµένου κατ τ ν νθοφορία ν διαλάµψ η τ ν κατάλληλη ποχ τ φ ς ε ς «τ τ ς ψυχ ς µµα». H ε ωδία τ ν νθέων, διασκορπιζ µενη σ λ κληρο τ ν νοητικ χ ρο το θνητο, προετοιµάζει ργ κα σταθερ τ ν θεία πανδαισία τ ς διικ ς πιστήµης δι τ ς νοηµοσ νης. Aπαιτε ται πρ το το συνεχ ς θεωρητικ κα πρακτικ ξάσκησι τ ν ξι πρώτων να αθµ ν µέχρι κα τ ν δοµο τ ς ιοτίµας. H κκίνησι το «ταίρου» π τ ν πρ το να αθµ µ τ ν νθοφορία το κήπου το α σθητο κ σµου, τ κάλλος το ν ς σώµατος το πρώτου να αθµο κα ν συνεχεί α τ ν πολλ ν σωµάτων το 2ου να αθµο θ νεργοποιήσ η τ ς δυνατ τητες, τ ς µέλλουσες ν κδηλωθο ν στο ς π µενους (τρίτο, τέταρτο κα πέµπτο) να αθµο ς δι το «ξαίφνης» τ ς νοράσεως το κτου πρ ς τ ν δο- µο να αθµ. Γιατί λέξι νθος χει α τ τ δυναµική; T νθος στρεφ µενο πρ ς τ νω θε ται τ ν λιο, το ποίου πορροφ τ ς φωτειν ς κτ νες κα τ ς µετουσιώνει σ πανδαισία χρωµάτων, γονιµοποιητικ τέχνασµα ρωτος το φυτικο κ σµου γι τ ν ναπαραγωγικ λειτουργία το φυτικο ασιλείου στ ν α σθητ κ σµο. Kαθ µοίωσι θ πρέπει ν λειτουργήσ η κα νο ς το λλ γου ντος, φ σον στ νοητ πεδίο τ νθος µετατονίζεται ε ς να ς θ(ε ν). Aµφ τερα, νάκτορα κα κ πος, συνεπ ς νήκουν στ ν Z να / ία. ( Oρφικο Yµνοι ι ς, XV, 3-6, XIX, LXXIII κα Corpus Orphicorum, Pαψ ωδία K, 168). Tαυτ χρονη γέννησι Aφροδίτης κα σ λληψι Eρωτος το χρ νου γι τ ν ορτ στ νάκτορα ε ναι µέρα τ ς γεννήσεως τ ς θε ς το πολ του κάλλους, τ ς Aφροδίτης. H θε χει γονε ς τ ν π λυτο νο το ι ς κα τ ς ιώνης, δι τι ο γονε ς τ ς Aφροδίτης προέρχονται π τ ν α τ ρίζα, τ ν ρίζα ι-. «H δ τρίτη Aφρο- H πιλογ δίτη το το ι ς κα τ ς ιώνης κα α τ ν λα εν Hφαιστος γυνα κα του» ( Aθ. Σταγειρίτης, τ µος A, σ. 350). H ρίζα ι- στ ν µατα το ζε γους ι ς / ιώνης δίδει σ µφ τερα τ φ λα ( ρρεν κα θ λυ) τ ν διαίτερη, λλ σ τι- µη νοητικ καν τητα. H κδήλωσι τ ς νοήσεως τ ν γονέων ( ι- ς κα ι-ώνης) καθίσταται ν νεργεί α στ νο τ ν λλ γων ντων δι τ ς γενέσεως τ ς νέας δι τητος: το πολ του κάλλους, τ πο ο ποτελε τ κοιν χαρακτηριστικ τ ς νοηµοσ νης κα τ ν δ ο γονέων. Παρ ν στ νάκτορα κατ τ ν χωροχρονικ στιγµ τ ς γενέσεως το πολ του κάλλους ε ναι Π ρος, υ ς τ ς Mήτιος κα σως κα το ι ς. Tο το δ ν να-

9 ΑΥΛΟΣ/246, Iο νιος φέρεται στ µυθολογία το Πλάτωνος, προκ πτει µως συµπερασµατικ ς, φ σον M τις π ρξεν πρώτη σ ζυγος το ι ς, κα µετ τ ν σ λληψι τ ς Aθην ς Zε ς κατέπιε τ ν M τι. Aξιοπρ σεκτο ε ναι τ γεγον ς, τι κτ ς τ ν νοµάτων τ ς Mήτιος, το Π ρου, τ ς Aφροδίτης κα το ι ς λλο νο- µα θε τητος δ ν ναφέρεται. ο ζε γη M τις Zε ς κα Π ρος Aφροδίτη δηµιουργο ν τ ν τέλεια ξισορρ πησι τ ν ντιρρ πων δυνάµεων. H ο κονοµία τ ς φανο ς τετρακτ ος ε ναι ξιοθα µαστη. T κοµ ικ κα προεξάρχον σηµε ο το µ θου ε ναι χωροχρονικ στιγµ τ ς ταυτ χρονης γένεσης το πολ του Kάλλους µ τ σ λληψι το Eρωτος. O ψυχισµ ς το ντος πο συλλαµ άνει τ ν ψιστη ερουργία γενέσεως καλλον ς/συλλήψεως Eρωτος στ Aδυτο το E ναι του µυε ται στ Mέγα Eρωτικ Mυστήριο: ντιλαµ άνεται τ µυστηριακ «ξαίφνης» το Πλάτωνος: «Mο ρα ο ν κα E λείθυια Kαλλονή στι τ γενέσει» (210e) [ Ως Mο ρα λοιπ ν κα E λείθυια πιστατε τ ν γένεσι το Eρωτος Kαλλονή «Συµπ σιον» 206d]. Aργ τερα, ταν γεννηθ Eρως θ παρίσταται Aφροδίτη, δι τι προηγε ται θέα/θε το Kάλλους κα πεται Eρως. O πρ τος να αθµ ς θέτει ς προϋπ θεσι τ ρατ, φυσικ κάλλος µ νο γι τ ν ρχ τ ς ξελικτικ ς διαδικασίας κα α τ π α στηρ ς προϋποθέσεις («Φα δρος» 250 D C). Aδ νατη καταν ησι τ ν πτ να αθµ ν τ ς ιοτίµας νευ τ ς νωτέρω συνειδητοποιήσεως, τ ς ποίας τ άθρο χει στηθ π τ ς ιικ ς προελε σεως κα τ ν δ ο γονέων τ ς Aφροδίτης, τ άθρο τ ς ι- πολικ ς φ σεως τ ς νοήσεως (κοιν ρίζα ι- τ ν γονέων το Aπολ του Kάλλους). H ρίζα «δι» λλωστε µφανίζεται στ ν τρίτη συλλα το ν µατ ς της: Aφρο-δί-τη. Eρως: σ λληψι το τέκνου κ τ ν γονέων Πενίας κα Π ρου ε ναι «µεταξ» κατάστασι τ ς θνητ ς Πενίας κα το θανάτου Π ρου. E ναι συνδετικ ς λ γος µεταξ τ ν δ ο κ σµων, θνητ ν κα θανάτων. E ναι κατάστασι το «δαίµονος», το «δαήµονος», το φρονίµου κατ τ ν Σωκράτη («Kρατ λος», 398c), στ ν χ ρο τ ν «µεταξ», που α τ ς δεσπ ζει. Συνεπ ς διαµεσολα ητ ς «δαήµων» (φρ νιµος) Eρως κα ο τέσσερεις δι τητες το ι ς, ς δη νεπτ χθησαν (τ ς Mήτιος, το Π ρου κα τ ς Aφροδίτης) κα ς ν συνεχεί α θ ναπτυχθο ν διεξοδικ ς, ε ναι ναγκα ες γι τ ν ιωµατικ κα νοητικ καταν ησι τ ς κλίµακος µέχρι το δ µου να αθµο. Aλτάνη Bι λιογραφία Πλάτωνος, «Συµπ σιον», µετάφρασις I. Συκουτρ, κδ. Kολλάρος 1949 το δίου: «Φα δρος», «Kρατ λος», «Λάχης», «Mένων», «Φαίδων», «Θεαίτητος», «Φίλη ος», κδ. Πάπυρος. «Mέγα Λεξικ ν Oλης τ ς Eλληνικ ς Γλώσσης»,. ηµητράκου. «Oµηρικο Yµνοι», κδ. Eστία 1997 Aνδρέας Λεντάκης, «O ρωτας στ ν Aρχαία Eλλάδα», κδ. Kαστανιώτης Aλτάνη, «Aρρητοι Λ γοι, Eπίδαυρος, Θ λου Aποκάλυψις», κδ. Iδεοθέατρον 1999.

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20