ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΠΡΟΟΡΙΣΜΩΝ και ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΥΛΗ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ

Transcript

1 Κατεύθυνση Διοίκησης Τουριστικών Επιχειρήσεων και Φιλοξενίας Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων Αλεξάνδρειο ΤΕΙ Θεσσαλονίκης ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΠΡΟΟΡΙΣΜΩΝ και ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΥΛΗ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ Φώτης Κιλιπίρης, καθηγητής Ακαδημαϊκό έτος Εαρινό Εξάμηνο

2 2 1. Έννοια τουριστικού προορισμού Ο τουριστικός προορισμός είναι συγκεκριμένη γεωγραφική περιοχή στην οποία υπάρχει προοπτική ανάπτυξης τουριστικής δραστηριότητας ή ήδη αναπτύσσεται τουριστική δραστηριότητα.

3 3 2. Τύποι Τουριστικών Προορισμών 2.1 Διάκριση με βάση το Στάδιο Ανάπτυξης: 1. Αναδυόμενος 2. Αναπτυσσόμενος 3. Ανεπτυγμένος 4. Φθίνων

4 4 2. Τύποι Τουριστικών Προορισμών 2.2 Διάκριση με βάση τη Χωρητικότητα: 1. Τοπικός (Αγροτικός/Αστικός) 2. Περιφερειακός 3. Εθνικός

5 5 2. Τύποι Τουριστικών Προορισμών 2.3 Διάκριση με βάση την αναπτυσσόμενη Μορφή Τουρισμού: 1. Μαζικός τουριστικός προορισμός 2. Εναλλακτικός τουριστικός προορισμός

6 3.ΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΟΥ ΣΥΝΘΕΤΟΥΝ ΤΟΝ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟ ΠΡΟΟΡΙΣΜΟ Προσβασιμότητα (Accessibility) 6 Αξιοθέατα Διαμονή Δραστηριότητες Ανέσεις (Attractions) (Accommodation) (Activities) (Amenities) (Dickman s (1997) Five A s of a Destination) και όχι μόνο

7 3.ΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΟΥ ΣΥΝΘΕΤΟΥΝ ΤΟΝ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟ ΠΡΟΟΡΙΣΜΟ 7 + άνθρωποι (people)

8 Destinations must understand that they don t just provide tourism products or services They provide tourism/visitor experiences Taxi back Home Air Travel Taxi to Airport Residence Taxi to Airport Airport Services Air Travel Car Rental Meals Hotel Roads Visit with Relatives Restaurant Meal Trip to Waterfalls the total travel experience

9 2. Ο Κύκλος Ζωής του Προορισμού

10 2.1 Κύκλος Ζωής Προορισμού: έννοια Ο Κύκλος Ζωής του Προορισμού δείχνει τα διάφορα στάδια ανάπτυξης από τα οποία ο τουριστικός προορισμός διέρχεται στην πάροδο του χρόνου σε σχέση με την τουριστική δραστηριότητα στην περιοχή.

11 2.2 Κύκλος Ζωής Προορισμού:στάδια Στάδιο 1. ΕΙΣΟΔΟΣ Μερικά χαρακτηριστικά: - Μικρός αριθμός επισκεπτών που προσελκύονται συνήθως από το φυσικό και πολιτισμικό περιβάλλον της περιοχής - Ελάχιστες τουριστικές υποδομές ιδιοκτησίας των ντόπιων - Προέλευση επισκεπτών από γειτονικές περιοχές -

12 2.2 Κύκλος Ζωής Προορισμού:στάδια Στάδιο 2. ΑΝΑΠΤΥΞΗ Μερικά χαρακτηριστικά - Αυξανόμενος αριθμός επισκεπτών στην περιοχή -Διάφορες τουριστικές επιχειρήσεις εκτός περιοχής έρχονται και λειτουργούν στην περιοχή -αφίξεις επισκεπτών από όλη τη χώρα καθώς και από το εξωτερικό

13 2.2 Κύκλος Ζωής Προορισμού:στάδια Στάδιο 3. ΣΤΑΘΕΡΟΠΟΙΗΣΗ Μερικά χαρακτηριστικά: -Ο προορισμός θεωρείται γνωστός και καθιερωμένος ρικά χαρακτηριστικά - πολύ υψηλές τιμές γης και πολλά κέρδη για τις τουριστικές επιχειρήσεις

14 2.2 Κύκλος Ζωής Προορισμού:στάδια Στάδιο 4. ΣΤΑΣΙΜΟΤΗΤΑ Μερικά χαρακτηριστικά - Σταθερές τουριστικές αφίξεις χωρίς αύξηση -Ο προορισμός δεν θεωρείται πλέον ελκυστικός για τις αγορές προέλευσης των τουριστών

15 2.2 Κύκλος Ζωής Προορισμού:στάδια Στάδιο 5. ΠΤΩΣΗ Μερικά χαρακτηριστικά - Ο προορισμός χαρακτηρίζεται από διαρκώς μειούμενες αφίξεις επισκεπτών καθώς και εισπράξεων

16 Butler s (1980) Tourist Area Life Cycle

17 Πολιτικές που μπορούν να ανατρέψουν το στάδιο της ΠΤΩΣΗΣ a. Ανανέωση του προορισμού (Rejuvenation) β. Επανεφεύρεση του προορισμού (Reinvention) of the destination

18 18 Ανανέωση του προορισμού (Rejuvenation) ΔΡΑΣΕΙΣ Ανανέωση και αναβάθμιση υφιστάμενων τουριστικών υποδομών Εντατική προώθηση και μάρκετινγκ του προορισμού Ο προορισμός αναβαθμίζει το τουριστικό του προίόν

19 19 Επανεφεύρεση του προορισμού (Reinvention) ΔΡΑΣΕΙΣ Διαφοροποίηση του τουριστικού προϊόντος του προορισμού σε κάτι νέο και διαφορετικό από πριν. Ενέργειες μάρκετινγκ στις νέες αγορές

20 20 Σε ποια φάση κύκλου ζωής βρίσκονται οι παρακάτω τουριστικοί προορισμοί σε σχέση με την αγορά που εξυπηρετούν/εξυπηρετούσαν Χαλκιδική (Κασσάνδρα) Χαλκιδική (Σιθωνία) Πιερία Παραλία Θεσσαλονίκης Θάσος Μύκονος Κρήτη Πόλη της Αθήνας πόλη της Θεσσαλονίκης Παρίσι Λονδίνο Λουτράκι Αιδηψός Σαντορίνη

21 3. Ο Τουριστικός Κύκλος

22 3.1 Ο Κύκλος Ταξιδιού: έννοια Δείχνει τα διάφορα στάδια από τα οποία περνά ο τουρίστας- επισκέπτης από τη σύλληψη του ταξιδιού σαν ιδέα έως και το τέλος του ταξιδιού.

23 3.2 Ο Κύκλος Ταξιδιού: στάδια 1. ΣΤΑΔΙΟ ΕΜΠΝΕΥΣΗΣ -σκέψη για ταξίδι, διακοπές -δεν έχει αποφασίσει που θα πάει -ψάχνει για έμπνευση, ιδέες, συστάσεις

24 Ο Κύκλος Ταξιδιού: στάδια 2. ΣΤΑΔΙΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ -πιο ξεκάθαρη ιδέα ότι θα κάνει το ταξίδι αλλά δεν έχει αποφασίσει σε πιόν προορισμό; -ψάχνει πληροφορίες, συγκρίνει τιμές για μεταφορά, διαμονή κλπ μεταξύ διαφόρων προορισμών.

25 Ο Κύκλος Ταξιδιού: στάδια 3. ΣΤΑΔΙΟ ΑΠΟΦΑΣΗΣ ο τουρίστας αποφασίζει που θα ταξιδέψει λαμβάνοντας υπόψη: -Το κόστος (value for money) -Την ασφάλεια του προορισμού -Προχωρά στις σχετικές κρατήσεις είτε μόνος του ή μέσω ενός ταξιδιωτικού γραφείου

26 Ο Κύκλος Ταξιδιού: στάδια 4. ΣΤΑΔΙΟ ΕΜΠΕΙΡΙΑΣ ο επισκέπτης: - ταξιδεύει και φθάνει στον προορισμό - «καταναλώνει» όλες τις υπηρεσίες για τις οποίες τις περισσότερες έχει προπληρώσει - αναχωρεί από τον προορισμό με θετικές ή αρνητικές εμπειρίες

27 Ο Κύκλος Ταξιδιού: στάδια 5. ΣΤΑΔΙΟ ΘΥΜΙΣΗΣ ο επισκέπτης: - αξιολογεί στο σπίτι του το επίπεδο ικανοποίησης από το ταξίδι/διακοπές στον προορισμό - αν είχε θετικές εμπειρίες θα συστήσει τον προορισμό σε φίλους, συνεργάτες κλπ - αν είχε αρνητικές εμπειρίες θα δυσφημίζει αντίστοιχα τον προορισμό

28 Ο Κύκλος Ταξιδιού: στάδια ο επισκέπτης θα μιλήσει θετικά έως και 7 άτομα στο περιβάλλον του και αρνητικά σε άλλους 15 (αποτελέσματα έρευνας)

29 The Tourist Journey Cycle sify the destination from the old image to new one by:

30 5. Ο Οργανισμός Διαχείρισης Προορισμού (Destination Management Organization-DMO)

31 Στρατηγική Διαχείρισης Προορισμού: Είναι η στρατηγική η οποία ορίζει: -Που βρισκόμαστε σήμερα; -Που θέλουμε αύριο να είμαστε; -Πώς θα πάμε από το σήμερα στο αύριο;

32 Στρατηγική Διαχείρισης Προορισμού : Μια Στρατηγική Διαχείρισης Προορισμού μπορεί πετυχημένα να υλοποιηθεί μόνο μέσω ενός Οργανισμού Διαχείρισης Προορισμού (Destination Management Organization-DMO)

33 Οργανισμός Διαχείρισης Προορισμού Destination Management Organization-DMO): ΝΝΟΙΑ Είναι ένας φορέας που ιδρύεται από δημόσιους και ιδιωτικούς (τουριστικούς) οργανισμούς που στοχεύει στην αποδοτικότερη και αποτελεσματικότερη προώθηση του τουριστικού προορισμού.

34 ργανισμός Διαχείρισης Προορισμού Destination Management Organization-DMO): ΝΝΟΙΑ Λειτουργεί σαν ενιαίος συντονιστής όλων των στοιχείων που συνθέτουν τον τουριστικό προορισμό όπως: Υποδομές Ελκτικά στοιχεία του προορισμού Ανθρώπινοι πόροι Marketing

35 ργανισμός Διαχείρισης Προορισμού Destination Management Organization-DMO): ορείς Εταίροι (stakeholders): Εκπρόσωποι της τοπικής βιομηχανίας φιλοξενίας Εκπρόσωποι της τοπικής και περιφερειακής αυτοδιοίκησης Εκπρόσωποι επαγγελματικών φορέων (βιομηχανικό & βιοτεχνικό επιμελητήριο) Εκπρόσωποι άλλων φορέων (αεροδρόμιο, λιμάνι, σιδηρόδρομος, ΔΕΘ κ.α)

36 ργανισμός Διαχείρισης Προορισμού λεονεκτήματα: 1. Συνολικός συντονισμός των φορέων του τουρισμού.

37 ργανισμός Διαχείρισης Προορισμού λεονεκτήματα: 2. Οικονομίες κλίμακας με την αποτελεσματικότερη και αποδοτικότερη χρήση των οικονομικών πόρων για την προώθηση του προορισμού.

38 ργανισμός Διαχείρισης Προορισμού λεονεκτήματα: 3. Αποτελεσματικότερη δημιουργία συνολικής «εικόνας-brand image» του προορισμού.

39 ργανισμός Διαχείρισης Προορισμού λεονεκτήματα: 4. Δημιουργία κουλτούρας συνεργασίας όλων των εταίρων με απώτερο στόχο τη διασφάλιση της αειφορίας (sustainability) του προορισμού.

40 ργανισμός Διαχείρισης Προορισμού αθήκοντα: 1. Δραστηριότητες προώθησης, και μάρκετινγκ του προορισμού.

41 ργανισμός Διαχείρισης Προορισμού αθήκοντα: 2. Δημιουργία νέων τουριστικών προϊόντων του προορισμού.

42 ργανισμός Διαχείρισης Προορισμού αθήκοντα: 3. Παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών στις επιχειρήσεις και τους φορείς εταίρους.

43 ργανισμός Διαχείρισης Προορισμού αθήκοντα: 4. Lobbying του προορισμού.

44 ργανισμός Διαχείρισης Προορισμού αθήκοντα: 5. Τουριστική έρευνα του προορισμού.

45 ργανισμός Διαχείρισης Προορισμού αθήκοντα: 6. Παραγωγή εσόδων με στόχο την αυτοχρηματοδότηση του Οργανισμού.

46 ργανισμός Διαχείρισης Προορισμού αθήκοντα: 7. Εκπόνηση Τακτικού και Στρατηγικού Σχεδίου Μάρκετινγκ του προορισμού.

47 4.1 Τουριστικός προορισμός: Επίπεδα Σχεδιασμού Ο Σχεδιασμός στον Τουριστικό Προορισμό θα πρέπει να γίνεται σε 4 ευδιάκριτα επίπεδα 1.Εθνικό επίπεδο: απαραίτητες δράσεις που αφορούν συνολικά τη χώρα σαν τουριστικό προορισμό όπως: - Προώθηση (marketing) - Βίζα - Ασφάλεια - Φορολογία - Υποδομές υγείας

48 4.1 Τουριστικός προορισμός: Επίπεδα Σχεδιασμού Ο Σχεδιασμός στον Τουριστικό Προορισμό θα πρέπει να γίνεται σε 4 ευδιάκριτα επίπεδα 2. Περιφερειακό επίπεδο: απαραίτητες δράσεις που αφορούν ευρύτερες περιοχές της χώρας (περιφέρειες) όπως: - Σχεδιασμός χρήσεων γης - Προώθηση της περιφέρειας (marketing) - Συντήρηση περιφερειακού οδικού δικτύου

49 4.1 Τουριστικός προορισμός: Επίπεδα Σχεδιασμού 3. Τοπικό επίπεδο-προορισμός: απαραίτητες δράσεις που αφορούν τον τελικό προορισμόσυγκεκριμένη περιοχή-πόλη όπως: - Μάνατζμεντ τουριστικών ελκτικών στοιχείων και περιβάλλοντος χώρων - Παρκινγκ - Διαχείριση απορριμμάτων - Προώθηση (marketing) - εκδηλώσεις - welcome face της πόλης

50 4.1 Τουριστικός προορισμός: Επίπεδα Σχεδιασμού 4. Ατομικό-Επιχειρηματικό επίπεδο: απαραίτητες δράσεις που αφορούν την μεμονωμένη τουριστική επιχείρηση-πάροχο «τουριστικής εμπειρίας»: - Υποδομές σίτισης-φιλοξενίας - Μουσεία - Τοπικές Συγκοινωνίες - Προώθηση (marketing) - ο μόνιμος κάτοικος του προορισμού

51 S.W.O.T. analysis Είναι ένα εργαλείο μάνατζμεντ το οποίο συγκρίνει το περιβάλλον στο οποίο υφίσταται ο τουριστικός προορισμός. Ειδικότερα αναλύει: - τα δυνατά σημεία του προορισμού (Strengths) - τα αδύνατα σημεία του προορισμού (Weaknesses) - τις ευκαιρίες που παρουσιάζονται (Opportunities) - τις ενδεχόμενες απειλές (Threats)

52 52 7. ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΥ: ΤHE VICE MODEL Η ανάπτυξη του προορισμού γίνεται σε ένα περιβάλλον ισορροπίας των εξής αλληλοεξαρτώμενων παραγόντων: - ΕΠΙΣΚΕΠΤΗΣ (Visitor) - ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ (Industry) - ΤΟΠΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ (Community) - ΠΕΡΙΒΑΛΛON (φυσικό-πολιτιστικόανθρωπογενές) (Environment)

53 7. ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΥ: ΤHE VICE MODEL 53

54 54 ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΤΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΥ Πηγές χρηματοδότησης: - Συνδρομές μελών - Πόροι από διαφημίσεις - Χρηματοδότηση από ευρωπαϊκά προγράμματα - Χορηγίες

55 8. Οργανισμός Διαχείρισης Προορισμού: Ταυτότητα Προορισμού - Destination Branding

56 56 Τι είναι το destination brand name? Συνδυασμός των χαρακτηριστικών ενός προϊόντος με βάση υλικά και άυλα στοιχεία τα οποία προσθέτουν αξία και δημιουργούν προϊόντα μοναδικά και εύκολα αναγνωρίσιμα στην αγορά.

57 Πλεονεκτήματα αποτελεσματικού destination branding Δημιουργία ενδιαφέροντος και ζήτησης για τον προορισμό. (A.I.D.A. model: attention-interest-desire-action) 2. Πιστότητα επισκέπτη στον προορισμό (visitor loyalty)

58 Προϋποθέσεις αποτελεσματικού destination branding 1. Πιστότητα & Απόληψη (Brand credibility & deliverability): Ισότητα μεταξύ υποσχέσεων και προσδοκιών (Equality between promises & expectations) «Ποτέ μην υπόσχεσαι περισσότερα από ότι μπορείς πραγματικά να προσφέρεις» Never overpromise and under deliver. 58

59 Προϋποθέσεις αποτελεσματικού destination branding Διαφοροποίηση προορισμού (Brand differentiation): Ο προορισμός θα πρέπει να αποφεύγει την παγίδα του τύπου «και εγώ μπορώ να προσφέρω τα ίδια» (Destinations have to avoid the me too trap)

60 Διαδικασία του destination branding - ΣΤΑΔΙΑ Ορισμός Στρατηγικής: «Που βρισκόμαστε τώρα και που θέλουμε να πάμε» Όραμα, στόχοι, ανταγωνιστική θέση

61 Διαδικασία του destination branding - ΣΤΑΔΙΑ Αξιολόγηση της εικόνας του προορισμού (brand image assessment): Δυνατά στοιχεία του προορισμού και ενδιαφέρον (Key brand strengths & brand awareness)

62 Διαδικασία του destination branding - ΣΤΑΔΙΑ Δημιουργία ταυτότητας προορισμού (Brand identity development) Χαρακτηριστικά, αξίες, προσωπικότητα του προορισμού.

63 Διαδικασία του destination branding - ΣΤΑΔΙΑ Σχεδιασμός Σήματος (Brand design): Τι, Πώς, σε ποιούς θα επικοινωνούμε. Όνομα, Λογότυπο, χρώματα κλπ

64 Διαδικασία του destination branding - ΣΤΑΔΙΑ Διαχείριση της εικόνας του προορισμού (brand management): Διασφάλιση ποιότητας προσφερόμενου τουριστικού προϊόντος Έρευνα για διαρκή καταγραφή επιπέδου ικανοποίησης επισκεπτών, αξιολόγηση, διορθωτικές δράσεις.